Loyalis Sparen & Beleggen NV
JAARVERSLAG 2011
INHOUDSOPGAVE Pagina ALGEMEEN 1 2
Meerjarengegevens Directieverslag
3 4
JAARREKENING 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Balans per 31 december 2011 Overzicht van het totaalresultaat 2011 Kasstroomoverzicht 2011 Vermogensstaat Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december 2011 Toelichting op het overzicht van het totaalresultaat Overige toelichtingen Risicomanagement
7 8 9 10 11 15 18 20 21
OVERIGE GEGEVENS 1 2 3 4
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Statutaire regeling winstbestemming Verwerking van het verlies 2011 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum
24 24 24 24
AANVULLENDE INFORMATIE 1
Personalia
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
27
Pagina 2 van 27
1
MEERJARENGEGEVENS
1.1
Samenvatting balansen ultimo over twee jaren
ACTIVA 31 december 2011
31 december 2010
Vlottende activa Vorderingen en overige activa Liquide middelen
209 1.971
331 2.051
2.180
2.382
942 1.238
746 1.636
2.180
2.382
VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN Eigen vermogen Schulden en overlopende verplichtingen
1.2
Resultaat over de afgelopen twee jaren 2011
Baten uit bemiddelingsactiviteiten
2010
-219
-873
8
5
Overige bedrijfskosten
2.161
1.684
Bedrijfsresultaat (exclusief rente)
-2.372
-2.552
-32
-12
-2.404
-2.564
0
0
-2.404
-2.564
Opbrengsten uit overige bedrijfsactiviteiten Kosten
Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 3 van 27
2
DIRECTIEVERSLAG
2.1
Algemeen
De vennootschap is onder de naam Loyalis Sparen & Beleggen NV op 15 november 2007 opgericht. De vennootschap is een 100% dochter van Loyalis NV. 2.2
Resultaten en financiële positie
Het resultaat vóór vennootschapsbelasting over 2011 bedraagt € -2,4 miljoen en het balanstotaal ultimo 2011 bedraagt € 2,2 miljoen. 2.3
Risicomanagement
Algemeen Het doel van Loyalis Sparen en Beleggen (LSB) is het aanbieden van spaar- en beleggingsproducten. Met het realiseren van de doelstellingen van de organisatie gaan risico's gepaard. De risicomanagementsystemen van Loyalis zijn op het identificeren, monitoren en beheersen van deze risico's gericht. Risicomanagement vormt een vast onderdeel van het sturingsproces en is voor zowel de directie als de klanten van Loyalis van belang. Het risicomanagementproces binnen Loyalis is gebaseerd op het raamwerk van het Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO). Het beoogt de belangrijkste risico's die het behalen van de bedrijfsdoelstellingen kunnen belemmeren, te mitigeren. Daartoe worden jaarlijks via 'risk self assessments' de belangrijkste strategische risico's geïdentificeerd. De doelstelling van deze 'risk self assessments' is het identificeren en beoordelen van de risico's die aan de strategie en doelstelling van Loyalis zijn verbonden. Daarnaast is het de doelstelling om de beheersmaatregelen te beoordelen die de organisatie heeft genomen en om inzicht te verkrijgen in de acties die eventueel aanvullend nodig zijn. Hierbij wordt LSB tevens gefaciliteerd en gemonitord door de afdeling Risk Management van de moedermaatschappij Loyalis NV. Voor een nadere detaillering rondom het risicomanagement van LSB verwijzen we naar pagina 21 van dit jaarverslag. 2.4
Ontwikkelingen 2011 en vooruitblik 2012
Ontwikkeling Financiële Markten De crisis in de eurozone hield de financiële markten in 2011 stevig in de greep. De obligatiemarkten waren beweeglijker dan ooit. De rentes in de periferielanden van Europa (Portugal, Italië, Ierland, Griekenland en Spanje) liepen stevig op. In deze onzekere tijd waren beleggers met name op zoek naar "veilige havens", waardoor rentes in de kernlanden (waaronder o.a. Duitsland en Nederland), maar bijvoorbeeld ook in de VS juist scherp daalden. De onrust veroorzaakt door de Europese schuldencrisis had ook zijn weerslag op de aandelenmarkten. Met name in Europa en de opkomende landen daalden de aandelenkoersen fors. De financials werden hard geraakt. De aandelenverliezen in de VS bleven beperkt doordat bedrijven daar vrij goede resultaten konden presenteren. De leiders van de eurozone probeerden op verschillende manieren de dreigende ondergang van de eurozone te voorkomen. Er zijn de afgelopen maanden weliswaar belangrijke stappen gezet, maar de voortgang in een definitieve oplossing verloopt moeizaam. De beleggingsfondsen van Loyalis Sparen & Beleggen hebben over 2011 een negatief rendement laten zien, waarbij overigens de verliezen voor fondsen met een korte resterende looptijd nog vrij beperkt bleven. Voor gedetailleerde informatie wordt verder verwezen naar het jaarverslag 2011 van het Loyalis Sparen & Beleggen Beleggingsfonds. Voor spaarders was 2011 een goed jaar. Ondanks dat de banken onbeperkt bij de ECB konden aankloppen voor financiering, stegen de spaarrentes behoorlijk. Spaargeld is voor steeds meer partijen een alternatieve en aantrekkelijke bron van financiering. In het licht van de dalende geldmarktrentes is de beweging op de spaarmarkt des te opmerkelijker. Doordat de financials onderling nog maar weinig transacties doen, zijn de geldmarktrentes een steeds slechtere indicator voor ontwikkelingen op de spaarmarkt. Eind 2011 kon er tegen een maximale rente van 3% (zonder beperkende voorwaarden) worden gespaard. Bij Loyalis Sparen & Beleggen bedroeg het tarief op dat moment 2%. Door het bewust conservatieve beleggingsbeleid van het ingelegde spaargeld stond het resultaat van Loyalis Sparen & Beleggen NV sterk onder druk.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 4 van 27
Vooruitblik De directie is terughoudend in haar verwachtingen voor 2012. De onzekerheid rondom de schulden van de perifere eurolanden zal de financiële markten voorlopig nog in haar greep houden. Er is nog geen eenduidige politieke en economische oplossing voorhanden. Door de onzekerheid blijven de markten nerveus en onvoorspelbaar. Echter, de wereldwijde groei van de economie zal naar verwachting in 2012 op een behoorlijk peil blijven, met name door de hoge groei in de opkomende economieën. Mede door de relatief lage koers van de Euro zullen exporterende landen zoals Duitsland hiervan profiteren. Gezien het zeer soepele monetaire beleid van de centrale banken, zijn er voldoende liquiditeiten beschikbaar. Bovendien hebben ondernemingen forse kasmiddelen. Door daarnaast te bezuinigen op kosten gedurende de afgelopen jaren verwachten we een positieve winstgroei voor ondernemingen. Aan de andere kant zien we dat de kapitaaleisen van de banken verhoogd worden. De banken zullen hun balansen moeten versterken en zullen minder bereid zijn geld uit te lenen. Loyalis gaat uiterst behoedzaam om met de bij haar ingelegde spaargelden. Immers, hoe meer rente spaarders eisen, hoe meer risico moet worden genomen om dat te realiseren. Het beleid van Loyalis op dit punt is dan ook zeer behoudend in het licht van de actuele economische ontwikkelingen. In 2011 is gekeken naar het producten-pakket van Loyalis in relatie tot de gewijzigde regelgeving en de verschuivingen in de consumentenvoorkeur zoals de opkomst van banksparen. De directie bekijkt momenteel op welke manier Loyalis beter kan inspelen op deze ontwikkelingen. Loyalis Sparen & Beleggen NV heeft geen personeel in dienst. Loyalis NV is werkgeefster van het voor Loyalis Sparen & Beleggen NV werkzame personeel (gemiddeld 3 personeelsleden). De personeelskosten worden door Loyalis NV aan de vennootschap doorbelast. Een deel van de operationele activiteiten is uitbesteed aan externe partijen (KAS BANK en Centric FSS).
Heerlen, 24 april 2012 J.C.G. Kanen MBA
W.R.H. Vliex RA RO
A.W.J. van der Klugt
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 5 van 27
JAARREKENING Balans per 31 december 2011 Overzicht van het totaalresultaat 2011 Kasstroomoverzicht 2011 Vermogensstaat Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december 2011 Toelichting op het overzicht van het totaalresultaat Overige toelichtingen Risicomanagement
1 BALANS PER 31 DECEMBER 2011 voor winstverdeling (x € 1.000) 31 december 2011
31 december 2010
ACTIVA Vorderingen en overlopende activa
(1)
Vorderingen en overige activa Liquide middelen
(2)
209
331
1.971
2.051
2.180
2.382
EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN Eigen vermogen
(3)
Gestort en opgevraagd kapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat Verplichtingen
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
11.000 5.100 -12.754 -2.404
(4)
11.000 2.500 -10.190 -2.564 942
746
1.238
1.636
2.180
2.382
Pagina 7 van 27
2
OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT 2011
(x € 1.000) 2011
2010
BATEN Baten uit bemiddelingsactiviteiten Opbrengsten uit overige bedrijfsactiviteiten
(5) (6)
-219 8
-873 5
-211
-868
2.161 32
1.684 12
TOTAAL LASTEN
2.193
1.696
RESULTAAT UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN
-2.404
-2.564
RESULTAAT NA BELASTINGEN
-2.404
-2.564
Gerealiseerd resultaat
-2.404
-2.564
-2.404
-2.564
TOTAAL BATEN LASTEN Bedrijfslasten Rentelasten
(7) (8)
Toerekenbaar aan: Aandeelhouders
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 8 van 27
3
KASSTROOMOVERZICHT 2011
(x € 1.000) Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 2011
2010
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat (exclusief rente) Aanpassingen voor: Veranderingen in het werkkapitaal: Mutatie vorderingen Mutatie kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Rentelasten Kasstroom uit operationele activiteiten
-2.372
-2.552
122 -399
970 -1.561 -2.649
-3.143
-32
-12
-2.681
-3.155
2.600
1.000
-81
-2.155
-81 81
-2.155 2.155
0
0
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Storting agio
Mutatie liquide middelen Af: telling kasstroom
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 9 van 27
4
VERMOGENSSTAAT
(x € 1.000) Gestort en opgevraagd kapitaal
Agio
Overige reserves
Onverdeeld totaalresultaat
Totaal
Stand per 1 januari 2010 Agiostorting* Resultaat Nog te verdelen resultaat boekjaar
11.000 0 0 0
1.500 1.000 0 0
-6.532 0 -3.658 0
-3.658 0 3.658 -2.564
2.310 1.000 0 -2.564
Stand per 31 december 2010
11.000
2.500
-10.190
-2.564
746
0 0 0
2.600 0 0
0 -2.564 0
0 2.563 -2.404
2.600 0 -2.404
11.000
5.100
-12.754
-2.404
942
Agiostorting* Resultaat Nog te verdelen resultaat boekjaar Stand per 31 december 2011 * transacties met aandeelhouders: 2011: 2.600 2010: 1.000
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 10 van 27
5
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
ALGEMEEN Loyalis Sparen & Beleggen NV is opgericht per 15 november 2007. Het doel van de entiteit is het aanbieden van spaar- en beleggingsproducten. De AFM heeft Loyalis Sparen & Beleggen NV een vergunning verleend voor het beheren van beleggingsinstellingen en het bemiddelen in spaarrekeningen. Loyalis Sparen & Beleggen NV is statutair gevestigd in Heerlen.
Groepsverhoudingen De vennootschap maakt deel uit van een groep, waarvan Loyalis NV te Heerlen aan het hoofd staat. Loyalis Sparen & Beleggen NV is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Loyalis NV.
Continuïteitsveronderstelling De gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn gebaseerd op de continuïteitsveronderstelling. Loyalis Sparen & Beleggen NV betreft een strategisch project van Loyalis NV waarbij verliezen worden ingecalculeerd. Vanuit deze optiek zal Loyalis NV in overeenstemming met de Letter of Support, indien noodzakelijk, zorg dragen voor aanvulling van liquiditeiten. GRONDSLAGEN VOOR DE FINANCIËLE VERSLAGGEVING Algemeen Alle bedragen in deze jaarrekening zijn in duizenden euro´s, tenzij anders vermeld. Presentatie De indeling van de balans is op basis van liquiditeitsindeling. IAS 1, Presentatie van de jaarrekening, schrijft voor dat in de geconsolideerde balans onderscheid wordt gemaakt tussen langlopende en kortlopende activa en verplichtingen, tenzij een presentatie op basis van liquiditeit meer inzicht verschaft. Voor een beheerder wordt de beheersing van liquiditeit, de matching van activa en verplichtingen en de aan uitgebreide regelgeving onderworpen vermogens- en solvabiliteitspositie meer van belang geacht. Het onderscheid vlottend/vast en kortlopend/langlopend wordt derhalve niet gemaakt. Alle opbrengsten en kosten zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. De in de winst- en verliesrekening opgenomen posten vloeien voort uit de in de balans gehanteerde waarderingsgrondslagen voor beleggingen. Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de herkomst en aanwending van kasmiddelen. De kasstromen zijn gerubriceerd naar kasstromen uit operationele activiteiten, investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. Bij het opstellen van het kasstroomoverzicht is de indirecte methode gehanteerd.
Schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening is het maken van schattingen onvermijdelijk. Achteraf kan blijken dat de gerapporteerde waarde afwijkt van de feitelijke waarde. Zodra een dergelijke afwijking bekend wordt, wordt deze alsnog verwerkt.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 11 van 27
Toepassing IFRS Deze jaarrekening is opgesteld volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals deze gelden per 31 december 2011 en door de Europese Unie zijn goedgekeurd. De volgende standaarden en wijzigingen hierop zijn gepubliceerd en verplicht gesteld voor verslaggevingdoeleinden vanaf 1 januari 2011 of later en door de Europese Unie goedgekeurd, maar die niet door Loyalis eerder zijn toegepast: - IFRS 1 aanpassing (Ernstige hyperinflatie en Schrappen van Vaste Data voor First-Time Adopters). Deze standaard is van kracht vanaf 1 juli 2011 en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Deze standaard is niet van toepassing voor Loyalis; - IFRS 7 aanpassing (Financiële instrumenten: Toelichting), uitgebracht in oktober 2010. Deze standaard is van kracht vanaf 1 juli 2011. Deze aanpassing introduceert nieuwe toelichtingsvereisten met betrekking tot overdrachten van financiële activa, zoals financiële activa die niet volledig worden afgestoten en financiele activa die volledig zijn afgestoten, maar waarbij de onderneming doorlopende betrokkenheid behoudt;
De volgende nieuwe IFRS standaarden en aanpassingen hierop zijn verplicht toe te passen voor jaarverslagen vanaf boekjaar 2011 en door de Europese Unie goedgekeurd maar momenteel niet relevant voor Loyalis: - IFRS 1 aanpassing (Limited Exemption from Comparative IFRS 7 Disclosures for First-Time Adopters). Deze aanpassing is in juni 2010 goedgekeurd door de Europese Unie. De aanpassing verschaft dezelfde verlichting aan First-time adopters als is gegeven aan huidige gebruikers van IFRS bij de toepassing van de aanpassingen op IFRS 7; - IFRS 1 aanpassing (Aanvullende vrijstellingen voor First-time Adopters). Het betreft aanpassingen met betrekking tot lease en aanpassingen voor de olie- en gasindustrie. Deze aanpassing is in juni 2010 goedgekeurd door de Europese Unie; - IFRS 2 aanpassing (Group Cash-settled Share-based Payment Transactions). Betreft op aandelen gebaseerde transacties die in de enkelvoudige jaarrekening moeten worden opgenomen. Deze aanpassing is in maart 2010 goedgekeurd door de Europese Unie; - IAS 24 herzien (Informatieverschaffing over verbonden partijen), uitgebracht in november 2009. IAS 24 herzien is van kracht vanaf 2011. De aangepaste standaard verduidelijkt en vereenvoudigt de vereisten voor overheidsgelieerde ondernemingen ten aanzien van de transacties met overheid(sinstanties); - Aanpassing aan IAS 32 (Financiële instrumenten: presentatie). Deze aanpassing is van kracht vanaf 1 februari 2010 maar mag eerder worden toegepast. De aanpassing geeft aan hoe uitgegeven rechten in een andere valuta dan de functionele valuta in de jaarrekening verwerkt dienen te worden; - Aanpassing aan IFRIC 14 (Vooruitbetalingen bij minimaal vereiste dekkingsbijdragen), van kracht vanaf 1 januari 2011. Deze IFRIC hangt nauw samen met het aanvullend financieren in geval van pensioentekorten indien sprake is van een 'defined contribution' regeling. Loyalis kent deze vorm van pensioenregeling niet; deze IFRIC is derhalve niet van toepassing. De volgende nieuwe standaarden, wijzigingen en interpretaties (IFRICs) zijn gepubliceerd en verplicht gesteld voor verslaggevingdoeleinden maar nog niet van kracht vanaf 1 januari 2011 en niet eerder toegepast. - IFRS 9 (Financiële instrumenten), uitgebracht in november 2009. Deze standaard is de eerste stap ter vervanging van IAS 39 (Financiële instrumenten: opname en waardering). IFRS 9 introduceert nieuwe vereisten voor het rubriceren en waarderen van financiële vaste activa en zal de verwerking van deze activa in de jaarrekening van Loyalis in de toekomst mogelijk raken. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2015 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Toepassing van deze richtlijnen dient, gegeven de lopende discussies ten aanzien van de uitgebrachte Exposure Draft van IFRS 4 (Verzekeringscontracten), mede in samenhang hiermee te worden bezien; - IFRS 10 (Consolidated Financial statements), uitgebracht in mei 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Deze richtlijn introduceert een nieuwe benadering om te bepalen welke deelnemingen moeten worden geconsolideerd en verschaft een enkel model dat moet worden toegepast in de control analyse voor alle deelnemingen; - IFRS 11 (Joint arrangements), uitgebracht in mei 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. IFRS 11 richt zich op de rechten en verplichtingen van gemeenschappelijke regelingen in plaats van de wettelijke bepalingen (zoals momenteel het geval is); - IFRS 12 (Disclosures of Interests in Other Entities), uitgebracht in mei 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Deze richtlijn bevat de toelichtingsvereisten voor ondernemingen die belangen hebben in deelnemingen en joint arrangements dochters; - IFRS 13 (Fair Value Measurement), uitgebracht in mei 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Deze IFRS vervangt de fair value measurement richtlijn;
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 12 van 27
- IAS 1 aanpassing (Presentatie van zaken in Other Comprehensive Income). Deze standaard is van kracht vanaf 1 juli 2012 en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Deze richtlijn introduceert nieuwe richtlijnen voor de verwerking van Other Comprehensive Income en zal de verwerking in de jaarrekening van Loyalis in de toekomst mogelijk raken; - IAS 12 aanpassing (Latente belastingen: Recovery of Underlying Assets). De standaard is niet eerder dan 1 januari 2012 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. De aanpassing introduceert een uitzondering op de algemene waarderingsvereisten van IAS 12; - IAS 19 aanpassing (Werknemersverzekeringen), uitgebracht in juni 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. De aanvulling bevat dat actuariële winsten en verliezen direct worden opgenomen in ´other comprehensive income´. - IAS 27 (Separate Financial Statements), uitgebracht in mei 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. Deze richtlijn vervangt de oude IAS 27 (2008) en draagt de bestaande accounting en toelichtingsvereisten voort voor afzonderlijke jaarverslagen, met enkele beperkte nadere toelichtingen; - IAS 28 (Investments in Associates and Joint Ventures), uitgebracht in mei 2011. De standaard is niet eerder dan 1 januari 2013 van kracht en is tot nu toe nog niet bekrachtigd door de Europese Unie. IAS 28 vervangt de oude IAS 28 (2008).
Vreemde valuta Functionele en presentatievaluta Deze jaarrekening is opgesteld in euro's zijnde de functionele valuta van de vennootschap. GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN
1. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen en overlopende activa zijn opgenomen tegen reële waarde en daarna tegen geamortiseerde kostprijs gebruikmakend van de effectieve-rentemethode en onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Deze voorziening voor oninbaarheid wordt gevormd indien er indicaties zijn voor mogelijke oninbaarheid. Significante financiële moeilijkheden van de debiteur, de waarschijnlijkheid dat de debiteur failliet gaat of een financiële reorganisatie ondergaat, en het niet voldoen dan wel een achterstand in betalingen zijn indicaties dat de vordering oninbaar is. Het bedrag van de voorziening bedraagt het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de oorspronkelijke effectieve rente. De boekwaarde van het actief wordt verlaagd door het vormen van een voorziening, het bedrag van het verlies wordt in de totale resultatenrekening verwerkt. Wanneer een vordering oninbaar is, wordt deze afgeschreven ten laste van de voorziening op vorderingen. Latere ontvangsten uit eerder afgeschreven bedragen worden als bate verantwoord onder de bedrijfslasten in het overzicht van het totaalresultaat.
2. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct op te nemen bankdeposito's, andere zeer liquide kortetermijnbeleggingen met een oorspronkelijke looptijd van ten hoogste drie maanden of minder, en bancaire rekening-couranttegoeden. Rekeningcourantschulden worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen op de balans. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
4. Verplichtingen Verplichtingen zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs. GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING
Baten en lasten (algemeen) Baten en lasten vloeien voort uit de in de balans gehanteerde waarderingsgrondslagen. Baten en lasten zijn toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 13 van 27
5. Baten uit bemiddelingsactiviteiten Het resultaat uit bemiddelingsactiviteiten bestaat uit het saldo van rentebaten en -lasten. Het betreft het saldo van de rente op uitgezette gelden verminderd met het aan spaarders te vergoeden bedrag aan rente.
7. Bedrijfslasten Bedrijfslasten betreffen kosten van personeel, diensten derden, automatisering, huisvesting en dergelijke en worden toegerekend aan het jaar waar ze betrekking op hebben. Verantwoording pensioenkosten Loyalis NV is werkgeefster van het werkzame personeel van Loyalis Sparen & Beleggen NV. Loyalis NV is voor haar personeel aangesloten bij Stichting Pensioenfonds ABP (kortweg: ABP). ABP is een bedrijfstakpensioenfonds met een toegezegde pensioenregeling, zowel voor de verplicht als voor de vrijwillig aangesloten werkgevers. In de terminologie van IAS 19: een 'multi-employer defined-benefit' regeling. Kenmerkend voor een bedrijfstakpensioenfonds is de onderlinge solidariteit, tot uiting komend in doorsnee premies, risicoverevening en hoge uittreeddrempels. Premies worden geheven ongeacht de bestandskenmerken van de huidige en voormalige werknemers van de aangesloten werkgevers. Hun leeftijd, geslacht, burgerlijke staat en gezondheid zijn niet bepalend voor de af te dragen premie. Daarvoor zijn immers de bestandskenmerken van alle bij het pensioenfonds aangesloten deelnemers bepalend, zowel die van de actieven als die van de slapers en de gepensioneerden. Ook het beleggingsbeleid van het pensioenfonds is afgestemd op het totaal van de pensioenverplichtingen aan alle deelnemers. Beleggingen en verplichtingen van het pensioenfonds, en daarmee overschotten en/of tekorten, zijn dan ook niet op betrouwbare wijze toerekenbaar aan de individuele aangesloten werkgevers. Overigens kan Loyalis Sparen & Beleggen NV geen enkel recht doen gelden op een deel van de overschotten van het pensioenfonds, zoals het pensioenfonds richting Loyalis Sparen & Beleggen NV geen directe verhaalsmogelijkheden heeft ingeval van tekorten. Om deze reden worden door Loyalis NV -geheel in lijn met IFRS- de pensioenkosten verantwoord als ware sprake van een defined contribution regeling.
8. Rentelasten De rentelasten worden bepaald aan de hand van de effectieve rentemethode.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 14 van 27
6
TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2011
(x € 1.000)
ACTIVA
2011
2010
1. Vorderingen en overlopende activa
209
331
138 71
279 52
209
331
Vorderingen en transitoria Groepsmaatschappijen Overige vorderingen en overlopende activa
De overige vorderingen en overlopende activa van 71 (2010: 52) betreffen nog te ontvangen en door te storten rente van 70 (2010: 50) en overige activa van 1 (2010: 2). In de vorderingen en overlopende activa zijn geen bedragen opgenomen met een looptijd langer dan 1 jaar. De ouderdomsanalyse van de vorderingen en transitoria is als volgt: 2011 vorderingen
Niet vervallen < 180 dagen
Vorderingen en overige activa Overige activa
2010 vorderingen
< 360 dagen
Totaal
138 71
0 0
0 0
0 0
138 71
209
0
0
0
209
Niet vervallen < 180 dagen
Vorderingen en overige activa Overige activa
> 360 dagen
< 360 dagen
> 360 dagen
Totaal
279 52
0 0
0 0
0 0
279 52
331
0
0
0
331
2011
2010
2. Liquide middelen Kas Tegoeden in rekening courant
0 1.971
0 2.051
1.971
2.051
De liquide middelen bestaan vrijwel volledig uit tegoeden bij kredietinstellingen en staan ter vrije beschikking van de vennootschap.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 15 van 27
VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN 3. Eigen vermogen
Gestort en opgevraagd kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt 32.500 en bestaat uit 32.500 gewone aandelen van elk € 1.000. Hiervan zijn 11.000 aandelen geplaatst. 2011
2010
Agio Stand per 1 januari Storting
2.500 2.600
1.500 1.000
Stand per 31 december
5.100
2.500
Stand per 1 januari Resultaatbestemming voorgaand boekjaar
-10.190 -2.564
-6.532 -3.658
Stand per 31 december
-12.754
-10.190
Overige reserves
De overige reserve is gevormd uit de in het verleden behaalde resultaten. Uitkering van ingehouden winsten is slechts mogelijk voor zover het eigen vermogen groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
Onverdeeld resultaat Stand per 1 januari Onverdeeld resultaat boekjaar Verdeeld resultaat voorgaand boekjaar
-2.564 -2.404 2.564
-3.658 -2.564 3.658
Stand per 31 december
-2.404
-2.564
31 december 2011
31 december 2010
4. Verplichtingen Schulden en overige verplichtingen
1.237
1.636 2011
2010
Schulden en overige verplichtingen Crediteuren Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden en overlopende verplichtingen
37 40 1.160
31 5 1.600
1.237
1.636
De overige schulden en overlopende verplichtingen bestaan uit de aan spaarders te vergoeden rente van 1.034 (2010: 1.559) en overige passiva van 126 (2010: 41). De looptijd van de overige schulden is korter dan 1 jaar.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 16 van 27
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen Fiscale eenheid De vennootschap vormt voor de toepassing van de Wet op de Omzetbelasting een fiscale eenheid met de moeder en haar overige dochtervennootschappen. Vanaf 1 maart 2008 maken naast Stichting Pensioenfonds ABP, APG Groep NV, APG Algemene Pensioen Groep NV en diverse Cordares vennootschappen eveneens deel uit van de fiscale eenheid. Op grond daarvan is de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Garantie Loyalis Sparen & Beleggen NV garandeert onder voorwaarden, de bruto ingelegde bedragen, dat wil zeggen de inleg voor betaling van de toetreedkosten, in een inleggarantiefonds. De garantiewaarde behelst in beginsel de som van alle, incidenteel en periodiek in een inleggarantiefonds ingelegde bedragen, met uitzondering van eventuele herbeleggingen uit hoofde van dividenduitkeringen van het betreffende inleggarantiefonds. Loyalis Sparen & Beleggen NV garandeert dat de totale waarde van alle door een unithouder gehouden units op de einddatum ten minste gelijk is aan zijn inleg in het inleggarantiefonds. Indien de totale waarde van de units op de einddatum lager is dan de garantiewaarde zal Loyalis Sparen & Beleggen NV het verschil aan de unithouder vergoeden. De garantiewaarde wordt verlaagd indien door het Fonds units worden ingekocht voor de einddatum van een inleggarantiefonds. Loyalis Sparen & Beleggen NV heeft het risico dat hier voor haar uit voortvloeit volledig afgedekt. Pooling van ondersteunende diensten Met APG Groep is een overeenkomst getekend inzake de levering van diensten. De overeenkomst ziet op de onderlinge dienstverlening waarbij de kosten op basis van een cost plus methode in rekening worden gebracht. Loyalis NV belast de kosten die samenhangen met haar bedrijfsvoering namens alle Loyalis entiteiten door op basis van kostenverdeelsleutels zonder winstopslag.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 17 van 27
7
TOELICHTING OP HET OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT
(x € 1.000) BATEN 2011
2010
5. Baten uit bemiddelingsactiviteiten Baten uit bemiddelingsactiviteiten
-219
-873
Overige omzet Rentemarge uit bemiddelingsactiviteiten
2 -221
5 -878
-219
-873
De rente uit bemiddelingsactiviteiten bestaat uit het saldo van rente op uitgezette middelen verminderd met de aan spaarders te vergoeden spaarrente. In 2011 is voor een bedrag van 813 (2010: 681) aan rentebaten gerealiseerd. De rentelasten bedragen 1.034 (2010: 1.559), zodat een resultaat van -221 (2010: -878) resteert.
6. Opbrengsten uit overige bedrijfsactiviteiten Overige opbrengsten
8
5
295 163 1.668 35
274 23 1.182 205
2.161
1.684
LASTEN
7. Bedrijfslasten De bedrijfslasten kunnen als volgt worden gespecificeerd: Inhuur personeel Automatiseringskosten Diensten derden Materiële kosten
Personeelsleden Loyalis NV is werkgeefster van het personeel van Loyalis Sparen & Beleggen NV. De kosten betreffende het personeel worden vanuit Loyalis NV doorbelast naar Loyalis Sparen & Beleggen NV.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 18 van 27
Honoraria accountant PWC Accountants
Overig PWC
Totaal
2011 Onderzoek van de jaarrekening Andere controle-opdrachten
25 52
0 0
25 52
Totaal
77
0
77
Onderzoek van de jaarrekening Andere controle-opdrachten
25 60
0 0
25 60
Totaal
85
0
85
2010
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 19 van 27
8
OVERIGE TOELICHTINGEN
(x € 1.000) VERBONDEN PARTIJEN
Met één van de aandeelhouders heeft Loyalis NV namens de diverse Loyalis vennootschappen een overeenkomst inzake de pooling van ondersteunende diensten, waarbij exploitatie van deze diensten voor gemene rekening geschiedt. Door Loyalis NV worden de hiermee gemoeide kosten volgens jaarlijks overeengekomen verdeelsleutels volledig doorbelast aan de diverse Loyalis vennootschappen. In het verslagjaar zijn de volgende transacties aangegaan: 2011
2010
Loyalis NV Algemene kosten Vorderingen
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
794 130
417 269
Pagina 20 van 27
9
RISICOMANAGEMENT
SPAREN EN BELEGGEN Loyalis Sparen & Beleggen NV (LSB) treedt op als bemiddelaar voor spaarrekeningen. LSB opent een spaarrekening voor haar klanten bij KAS BANK NV. Bij faillissement van KAS BANK NV treedt voor de klanten het Nederlandse depositogarantiestelsel in werking. Voor bedragen die buiten dit garantiestelsel vallen kan LSB niet aansprakelijk worden gesteld. Wel loopt Loyalis, en in het verlengde hiervan APG Groep, een reputatierisico in geval van kredietverslechtering of faillissement van KAS BANK NV. Faillissementsrisico LSB is economisch eigenaar van het spaargeld. Dat betekent dat het spaarsaldo niet op de balans van LSB staat, maar resultaten die voortvloeien uit beleggingen van het spaargeld wel neerslaan op LSB. LSB en KAS BANK NV hebben hier specifieke afspraken over gemaakt. Daarbij loopt LSB niet het faillissementrisico van de belegging zelf, maar wel het faillissementrisico op KAS BANK NV. Om dit laatste risico te beperken heeft LSB met KAS BANK NV een Credit Support Annex afgesloten waarbij LSB, boven een threshold, cash collateral ontvangt van KAS BANK NV. Risico's op ongerealiseerde renteresultaten worden hiermee beperkt. In 2011 was er geen noodzaak om onderling collateral uit te wisselen. KAS BANK NV is één van de weinige banken in Nederland die gedurende de periode 2008-2011 geen gebruik heeft gemaakt van staatssteun. De beleggingsportefeuille van KAS BANK bestaat voor ruim 95 procent uit beleggingen die behoren tot de hoogste kwaliteitscategorie (Moody's ratings Aaa t/m Aa3). De bank kent geen blootstelling aan staatspapier van Zuid-Europese landen. De solvabiliteit van de bank groeide naar 24 procent (eind Q3 2011).
Renterisico Loyalis Sparen & Beleggen NV (LSB) heeft bij oprichting van Loyalis IdeaalSparen in 2008 ervoor gekozen om het spaarsaldo uitsluitend te beleggen in de geldmarkt. Gedurende 2011 is dit beleid gecontinueerd. Er is nog steeds onvoldoende inzicht in het klantgedrag en de omvang en ontwikkeling van de ijzeren voorraad kan nog niet goed worden ingeschat, zeker omdat de spaarmarkt behoorlijk turbulent was in 2011. Daarnaast waren langlopende beleggingen (m.n. Duits staatspapier) in de rendement-risico optiek van LSB niet aantrekkelijk in 2011. In 2011 heeft LSB op verschillende momenten de rente verhoogd. Door het conservatieve beleggingsbeleid loopt LSB slechts een beperkt renterisico. De marktwaarde van de beleggingen fluctueert slechts in beperkte mate. Onttrekkingen hebben zich weliswaar voorgedaan, maar hebben door het beleggingsbeleid niet geleid tot het realiseren van renteverliezen. De rentegevoeligheid van beleggingen en verplichtingen verschilt overigens wel van elkaar, waarbij onze inschatting is dat de duration van de verplichtingen hoger ligt dan de feitelijke duration van de beleggingen. Om dit risico te kunnen kwantificeren in duration -, VaR (Value at Risk) - en EAR (Earnings at Risk) maatstaven is het (mismatch) risico gemodelleerd in een risk management systeem. De rapportage voldoet daarbij ruimschoots aan de DNB normen. De rapportage wordt maandelijks besproken in het Risico Management Comité van Loyalis. Indien noodzakelijk zal dit Comité de directie LSB adviseren over het vigerende beleid. Risk management van een spaarproduct is veel meer dan enkel het managen en monitoren van de balans. Concurrentie en marktontwikkelingen spelen ook een belangrijke rol. De vigerende spaarrente is uiteindelijk de sleutel die met alle aspecten rekening houdt. Dagelijks bestudeert LSB de spaarrente van concurrenten en veranderingen hierin. Daarnaast wordt de markt nauw gevolgd. Veranderingen in huidige marktrentes (incl. hypotheekrentes) vormen samen met verwachtingen ten aanzien van het beleid van de ECB en verwachtingen met betrekkingen tot toekomstige geldmarktrentes een belangrijke input om het beleid te beoordelen. Daarnaast is klantgedrag cruciaal. Om hier goed inzicht in te verkrijgen zijn veranderingen in het spaarsaldo van onze klanten naar aanleiding van spaarrenteverhogingen van zowel Loyalis als die van onze concurrentie gedurende 2011 nauwlettend gevolgd. In 2011 is in samenwerking met KAS BANK een spaarmodel ontwikkeld op basis waarvan LSB de omvang van het spaarsaldo kan voorspellen. Voor veel van onze concurrenten was in 2011 retail spaargeld een goedkope en soms enige bron van funding. Spaarrentes hebben daarom in 2011 een vrij forse stijging laten zien. Loyalis wil zich niet positioneren als prijsvechter en zit met haar rente meer in de buurt van grootbanken. De relatief lage spaarrente is de voornaamste oorzaak dat in 2011 sprake is geweest van een netto uitstroom van spaargeld.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 21 van 27
Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat de onderneming over onvoldoende middelen beschikt om aan directe verplichtingen te kunnen voldoen. Gedurende 2011 heeft LSB het liquiditeitsrisico zeer beperkt door uitsluitend te beleggen in liquide instrumenten met korte looptijden. Daarnaast heeft LSB de mogelijkheid gebruik te maken van een kredietfaciliteit van KAS BANK NV. Uitsluitend om technische redenen, het onmiddellijk kunnen uitkeren van rente bij opheffen van de rekening en het niet tussentijds hoeven liquideren van beleggingen, heeft LSB gedurende 2011 gebruik gemaakt van deze faciliteit. Daarbij ging het om zeer geringe bedragen die binnen een kort tijdsbestek weer werden opgeheven.
Inleggarantie Naast de rol van bemiddelaar treedt LSB ook op als beheerder van het Loyalis Sparen & Beleggen Beleggingsfonds. Binnen dit paraplufonds kan worden belegd in de Loyalis InlegGarantieFondsen (2013-2033) en Loyalis WereldRendement. Risico en rendement zijn daarbij voor rekening van de participanten. Echter de inleggarantie binnen de InlegGarantieFondsen wordt gegarandeerd door de Beheerder. Het risico dat hieruit voortvloeit heeft de Beheerder volledig afgedekt bij Loyalis NV. De waarde die hiermee samenhangt is nihil.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 22 van 27
OVERIGE GEGEVENS
OVERIGE GEGEVENS 1
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Voor de controleverklaring van de onafhankelijke accountant verwijzen we u naar de separaat opgenomen verklaring op de volgende pagina van dit rapport. 2
Statutaire regeling winstbestemming
Conform artikel 16 van de statuten is ten aanzien van de bestemming van het resultaat het navolgende vastgesteld: 1. De winst staat ter beschikking van de algemene vergadering. 2. De vennootschap kan slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens wet moeten worden aangehouden. 3. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 4. De algemene vergadering kan besluiten tot een tussentijdse uitkering, mits met inachtneming van het dienaangaande in lid 2 bepaalde. 5. De algemene vergadering kan, met inachtneming van het dienaangaande in lid 2 bepaalde, besluiten tot uitkeringen ten laste van een reserve die niet krachtens de wet moet worden aangehouden. 6. De algemene vergadering kan, met inachtneming van het dienaangaande in lid 2 bepaalde, besluiten dat dividenden geheel of gedeeltelijk anders dan in geld zullen worden uitgekeerd. 7. Bij de berekening van het op de aandelen uit te keren bedrag tellen de aandelen, die de vennootschap zelf in haar kapitaal houdt, niet mee. 8. De vordering van de aandeelhouder tot uitkering vervalt door een tijdsverloop van vijf jaren. 3
Verwerking van het verlies 2011
Overeenkomstig de wettelijke bepalingen zal het verlies ad 2.404 over 2011 in het boekjaar 2012 in mindering worden gebracht op de algemene reserve. In afwachting van de goedkeuring van dit voorstel door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is dit voorstel opgenomen onder de post onverdeeld resultaat. 4
Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum.
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 24 van 27
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Loyalis Sparen en Beleggen N.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag op pagina 6 tot en met 22 opgenomen jaarrekening 2011 van Loyalis Sparen en Beleggen N.V. te Heerlen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011, het overzicht van het totaalresultaat, de vermogensstaat en kasstroomoverzicht over 2011 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het directieverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Loyalis Sparen en Beleggen N.V. per 31 december 2011 en van het resultaat en de kasstromen over 2011 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 24 april 2012 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel is getekend door drs. S. Barendregt-Roojers RA
AANVULLENDE INFORMATIE
1
PERSONALIA
Adres Loyalis Sparen & Beleggen NV Oude Lindestraat 70 6411 EJ Heerlen Internetsite: www.loyalis.nl Loyalis Sparen & Beleggen NV is een naamloze vennootschap naar Nederlands recht, statutair gevestigd te Heerlen. Directie De directie over Loyalis Sparen & Beleggen NV wordt gevoerd door Loyalis NV, waarvan de volgende heren directeur zijn (geweest): J.C.G. Kanen MBA (Voorzitter directie Loyalis NV vanaf 1 maart 2012) Nevenfuncties (onbezoldigd): - Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Mommerskwartier in Tilburg - Spreker bij Teeuwen Groep (sprekers- en inspiratiebureau) W.R.H. Vliex RA RO (Financieel directeur Loyalis NV) Nevenfuncties (onbezoldigd): - lid van Raad van Commissarissen BSA Schaderegeling BV A.W.J. van der Klugt (Directeur Operations vanaf 20 april 2012) Nevenfuncties: geen Ir. L.C.G. Mesters (Voorzitter directie Loyalis NV tot 1 maart 2012) Nevenfuncties (onbezoldigd): - lid van bestuur Stichting Ien Dales leerstoel; - lid van bestuur Stichting Albeda leerstoel Mr. T.M.F. Faut (Plaatsvervangend voorzitter directie Loyalis NV tot 15 februari 2012) Nevenfuncties: geen Drs. H.J. Lanting RC (Directielid Loyalis NV tot 1 oktober 2010) Nevenfuncties: geen Externe Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Moedermaatschappij Loyalis NV, houdster van 100% aandelenkapitaal
Loyalis Sparen & Beleggen NV jaarrekening 2011
Pagina 27 van 27
••••••••••••