Love is in the air
Tekst Bert Gorissen Fotografie Bart Hautvast
OP PAD LIGHT
WANDELEN OP MYTHISCH CYPRUS
WANDELEN
Ook al zo’n zin in het voorjaar? Op Cyprus weet je in april en mei niet wat je meemaakt. Een natuurexplosie van kleur en geur op ruig-romantische wandelroutes. En de Liefde is er nooit ver weg…
90
1 - 2010
OP1001_Cyprus 90
23-12-2009 15:59:14
Uitzicht vanaf Aphrodites rots op het schiereiland Akamas.
1 - 2010
OP1001_Cyprus 91
91
23-12-2009 15:59:20
‘Als je je wast met dat water, word je vijf jaar jonger’, weet Panikos. Mooi meegenomen.
In de Griekse mythologie zit je altijd goed voor een mooi verhaal. Zoals dat over Aphrodite, Godin van de Liefde. Volgens dichter Hesiodus werd godenkoning Uranus door zijn eigen zoon met een sikkel gecastreerd en van zijn macht beroofd. Zijn uhm… mannelijkheid en bloed kwamen in zee terecht en verwekten er Aphrodite, die volgens de dichter ‘uit het zilveren schuim der golven geboren werd.’ Windgod Zephyros blies de schelp waarin Aphrodite had plaatsgenomen voort naar Cyprus, waar zij aan land ging.
GEEN STUUR? Ontelbare eeuwen later komen wij uit het zilveren schuim der wolken, gezeten in een Airbus, voortgeblazen door Rolls Royce motoren. Tot onze opluchting blijft castratie bij de douane achterwege en voor we er erg in hebben staan we bij onze huurauto. Hé, da’s gek – geen stuur?! Oh, toch wel, maar aan de verkeerde kant. Da’s waar ook: Cyprus viel van 1878 tot 1960 onder Brits bewind en links rijden is één van de erfenissen uit die tijd. Het is even vreemd, maar na een paar rotondes rijd je al met één elleboog uit het raam en fluit je een vrolijk liedje.
in de rotsen. ‘Als je je wast met dat water, word je vijf jaar jonger’, weet Panikos. Mooi meegenomen. We lopen verder over een rotsachtig pad, aan weerszijden omgeven met allerlei bomen en planten. ‘Majoraan, eucalyptus, vijg, Johannesbroodpitboom, mirre, Christusdoorn’, somt Panikos op. En ’n bloemen overal – onvoorstelbaar. ‘Volgens de legende ontsproten onder Aphrodites bekoorlijke voeten overal bloemen en waar zij liep juichte de gehele aarde in hemelse verrukking’, vertelt Panikos. Alstublieft. Ik geloof hem meteen. Prachtig pad is dit, zo stil en door de natuur zo rijk bedeeld. We klauteren door een spannende kloof met de naam ‘Ravijn der Bonte Kraaien’. Alsof je in een spannend jongensboek bent verzeild. Bovenop Aphrodites rots, het letterlijke
Bloeiende vijgcactussen, zomaar langs de weg.
De Kaledoniaroute.
PANIKOS Goede wandelkaarten van Cyprus bestaan niet. Daar staat tegenover dat het Cyprus Verkeersbureau een gratis gids verspreid met een overzicht van tientallen bewegwijzerde wandeltochten op het eiland. Wij bijten het spits af met een wandeling op het schiereiland Akamas, die geheel in het teken staat van Aphrodite. Maar eerst ontmoeten we Panikos, onze Nederlands sprekende gids voor de komende twee dagen. Een gids? Het lijkt overbodig en je kunt goed zonder, maar met zo’n goedgemutste local haal je veel méér uit je wandeling.
TOCHT 1: APHRODITE EN ADONIS Het valt een beetje tegen, het bad van Aphrodite. Een miezerig poeltje met kristalhelder water, de Godin van de Liefde onwaardig. Om te voorkomen dat toeristische randdebielen hier gaan zitten poedelen, loopt net naast het bad een straaltje water uit een pijp 92
hoogtepunt van de route, wordt ons duidelijk waarom de Godin juist op het schiereiland zo graag vertoefde. Wat ’n uitzicht op de helderblauwe Middellandse Zee!
DAAD VAN LIEFDE Het Adonispad sluit mooi aan op dat van Aphrodite, en dat is geen toeval. De Griekse
godenwereld lijkt één grote incestueuze orgie waarin iedereen het met iedereen deed. Aphrodite was geen uitzondering. Ofschoon getrouwd en bemind door diverse andere goden, lellebelde zij met een gewone sterveling, Adonis genaamd. Adonis, jager en herder van beroep, raakte in de ban van haar bekoorlijkheid, tot hij op een dag
1 - 2010
OP1001_Cyprus 92
23-12-2009 15:59:35
De Feiten
En wandelgids Panikos (l) maar wijzen: ‘Kijk: mirre’, ‘Daar: orchideeën’.
HET GEBIED Een aantal bewegwijzerde tochten op het zuidelijke deel van Cyprus, deels langs de kust, deels in de bergen. GEMAAKTE TOCHTEN Acht tochten, geheel of gedeeltelijk gecombineerd in vier wandeldagen. ZWAARTE De zwaarte varieert van licht tot zwaar, afhankelijk van het gebied en de lengte van de tochten. MOEILIJKHEIDSGRAAD Alle tochten zijn vrij goed bewegwijzerd. Gedetailleerde wandelkaarten zijn er niet, een kompas meenemen is handig. Neem voldoende eten en drinken mee op elke tocht, want onderweg kom je niet of nauwelijks iets of iemand tegen. BESTE TIJD April/mei en oktober/ november. In de zomermaandenkan het extreem heet zijn, in het voor- en najaar is de temperatuur aangenaam zomers voor Nederlandse begrippen. ER NAAR TOE Van maart t/m oktober vliegt Cyprus Airways dagelijks van Amsterdam naar Larnaka, daarbuiten zes keer per week. Amsterdam-Paphos het hele jaar rond twee keer per week. Om bij het beginpunt van de wandelroutes te komen is een huurauto onontbeerlijk. Op Cyprus wordt links gereden, maar er is relatief weinig verkeer. OVERNACHTEN In hotel en authentiek appartement. MEER FEITEN www.oppad.nl
1 - 2010
OP1001_Cyprus 93
93
23-12-2009 15:59:51
Cyprus
Zoom in op de route via de Google Map op www.oppad.nl
De Tochten
Alle routes die Op Pad liep zijn afkomstig uit het gidsje ‘Volg het E4 lange afstandspad en andere natuurpaden’, dat gratis verstrekt wordt door het Cyprus Verkeersbureau. TOCHT 1: APHRODITE- EN ADONISROUTE, 15 KM. Combinatie van twee makkelijk begaanbare kustroutes op het schiereiland Akamas. TOCHT 2: KALADONIAROUTE, 11 KM. Schitterende tocht naar waterval in groen bos. Veel heen en weer springen over stenen in riviertje en nu en dan ’n beetje klimmen.
94
TOCHT 3: ATALANTA- EN ARTEMISROUTE, 21 KM. Combinatie van twee eenvoudige routes rond de Olympos, met 1951 meter het hoogste punt in het Troodosgebergte. Als ’n kilometer of 14 voldoende is, kun je de Artemisroute overslaan, omdat die in feite ‘meer van hetzelfde’ biedt, maar dan wat hoger op de berg. TOCHT 4: KIONIA-PROFITIS ILIAS EN KAKOKEFALOSMANTRA TOU KAMPIOUROUTE, 15 KM Combinatie van twee tochten door ruig, rotsachtig gebied. Vooral het tweede deel is zwaar door veel stijgen.
Winkeleigenaar Efstathios: ‘Het Evoluon – zó fascinerend!’
1 - 2010
OP1001_Cyprus 94
23-12-2009 16:00:10
je. Niemand die je hier stoort, alle tijd om elkaars rug in te zepen. Paar vioolspelende nimfen erbij, glaasje wijn…
TOCHT 3: OM TE JANKEN
Nergens een levende ziel te bekennen.
Het pad rond de Olympos is bezaaid met bloemen.
tijdens de jacht werd gedood door een wild zwijn. Aphrodite plengde zoveel tranen dat oppergod Zeus besloot dat Adonis elke lente en zomer uit het dodenrijk mocht terugkeren naar zijn geliefde. ‘En dan verbleven ze hier, op het schiereiland Akamas’, weet Panikos. Een pure daad van liefde van de Cypriotische dienst Bosbeheer om de geliefden elk te gedenken met een eigen wandelpad, waarbij het ene het andere innig schampt als ware het een kus.
TOCHT 2: KALADONIA WATERVAL Luxeprobleem voor wandelaars op Cyprus: er is zoveel te kiezen! Gelukkig weet Panikos raad: de Kaladoniaroute, díe moeten we doen. We rijden over verlaten spaghettiwegen naar het Troodosgebergte, dat zich dwars over het eiland uitstrekt. Hier, in het hart van dit gebied, begint de route. De tocht voert door een toverbos zoals een kind het tekent. Varens, bosviooltjes, platanen, zwarte dennen, wilde kers, populieren… Het pad loopt nu weer aan deze, dan weer aan de andere kant van een smal riviertje, dat je voortdurend doorwaadt. Je hoeft het maar te volgen om bij het hoogtepunt van de route te geraken: de Kaladonia waterval. Als ik Aphrodite had geheten was ik híer, op deze romantische plek, gaan baden met m’n lief-
Van het hoogtepunt naar het hoogste punt is een kleine moeite. De Olympos is met z’n 1951 meter de hoogste piek in het Troodosgebergte. Touwen en pickel heb je niet nodig, gewoon de bordjes van de Atalantaroute volgen en je loopt een eenvoudig rondje om de berg heen. Maar wat kan eenvoud mooi zijn. Het barst hier van de bloemen en rotsplanten. Ik herinner mij de woorden van Panikos, dat overal waar Aphrodite liep, bloemen verschenen. Kan niet missen, ze moet hier geweest zijn. Het uitzicht vanaf de berg is om te janken, zo mooi. Gezeten op een bankje in de voorjaarszon overzien we het hele eiland én de zee rondom. Met in de ene hand een reep chocola en in de andere een verrekijker slaken we een zucht van puur geluk. En terwijl we zo zitten te zuchten scheert de halve vogelgids achteloos aan ons voorbij (we spotten Cyprustapuit, zwartkopgors, bonte vliegenvanger, Vlaamse gaai, bonte kraai, vink en een reeks ander ondetermineerbaar klein grut). Alsof het allemaal nog niet lieflijk genoeg is, worden we de hele dag begeleid door allerlei kleurrijke vlinders. Overdaad schaadt niet altijd.
TOCHT 4: DE RUIGE ROUTE Op onze laatste wandeldag combineren we de Kionia-Profitis Iliasroute met de Kakokefalos-Mantra tou Kampiouroute, de laatste in omgekeerde richting. Op weg naar het startpunt slaan we in het bergdorpje Palaichori bij de ‘buurtsuper’ eten en drinken in. Eigenaar Efstathios ontwaakt uit diepe dagdromen als we zijn winkel van Sinkel betreden. ‘Welkom, welkom - ga zitten. Koffie?’ Als ik vertel dat we uit Nederland komen, raakt zijn geest pas echt op drift: ‘Nederland! Maar dat ken ik goed! Ik heb in 1972 een maand in Eersel gezeten, vlakbij Eindhoven. Ik werkte voor sigaren1 - 2010
OP1001_Cyprus 95
95
23-12-2009 16:00:27
Aan het eind van de dag liggen alle bloemblaadjes op de grond, alsof ze speciaal voor ons in bloei stonden vandaag
fabrikant Henri Wintermans.’ Hij herinnert zich uit die tijd vooral het Philips techno-museum Evoluon. ‘Man, dat was zo fascinerend. Wat zeg je – het bestaat niet meer? Ooh, eeuwig zonde!’ We lurken aan onze koffie en bespreken op het gemak wat dingen des levens. Klanten zijn er toch niet, en anders wachten ze toch even? Zonder koopzegels, maar met de hartelijkste groeten en de allerbeste wensen vervolgen we onze route.
PEGMATITIC GABBRA
pijt. ‘Cistusrozen’, zegt de veldgids. Dat ze maar één dag bloeien maakt het extra bijzonder: aan het eind van de dag liggen alle bloemblaadjes op de grond, alsof ze speciaal voor ons in bloei stonden vandaag. Intussen dringt dennengeur diep in de neusgaten, de zwarte den is hier oververtegenwoordigd. Handig van de dienst Bosbouw, om langs alle wandelroutes bij specifieke plant- en steensoorten een bordje met de Latijnse naam te zetten. Zo leren we dat Pegmatitic Gabbra niet de titel van
een Captain Beefheart-plaat is, maar een Bijschriften xxxxxxx soort graniet. En dat hele volksstammen amechtig op de knieën vallen als er ergens wilde orchideeën staan, wist ik ook. Op Cyprus leer je dat wel af, want het stikt er van de orchideeën. Zoveel, dat je er niet eens meer je pas voor inhoudt. Waarom zou je ook? Hier staat, hangt, vliegt, kruipt, groeit en bloeit zoveel moois dat je zintuigen tekort komt om het allemaal in je op te nemen. Cyprus in het voorjaar: Aphrodite had het goed bekeken.
Een uur later lopen we in het decor van een cowboyfi lm. Het begin van de route is heel ruig, vol spectaculaire rotsen en spannende vergezichten. Maar Winnetou laat zich niet zien vandaag, net zo min als Old Shatterhand of welke andere sterveling dan ook. De hele route is van God en Aphrodite verlaten. Dit gebied is ook veel te woest voor tere Godinnenvoetjes. Toch moet ze hier ooit geweest zijn, want vandaag lopen we over een roze bloementa-
De Ruige Route is zwaar, maar móói…
Meer weten? Tijdens de Fiets- en wandelbeurs op 27 en 28 februari (zie ook pag. 24 en verder) geeft hoofdredacteur Bert Gorissen een lezing over de hier beschreven reis. Houd www.oppad.nl in de gaten voor de tijden. Ben je al voldoende overtuigd om naar Cyprus te gaan, op de website kun je ook een handige pdf downloaden met uitgebreide praktische informatie bij de beschreven tochten.
Paradijs voor orchideeën liefhebbers. 96
oppad.nl
Download de pdf met praktische informatie
1 - 2010
OP1001_Cyprus 96
23-12-2009 16:00:38
