LOURDES BEDEVAART 2011

LOURDES BEDEVAART 2011

Klein Hollands Dagboek van de Maltezer Lourdes Bedevaart – 2011 « Omwille van privacy redenen worden sommige in dit dagboek beschreven personen bij hun voornaam aangeduid »

Woensdag 27 april 2011 – Lourdes, nous voilà! En dan sta je ’s avonds opeens weer in die lobby. Hotel Paradis, 15, Avenue du Paradis, Lourdes. Quoi? Mais oui mon cher, Lourdes! Met mede-pelgrims in Maltezer uniform in de groenlederen banken, met een glas in de hand van monsieur Armenio, die Portugese wortels heeft en geheel is voorbereid op de invasie van de Orde van Malta in de komende dagen. En wat hebben we nou, is René, met gauloise stem, pochet en zijn gepatenteerde haardracht, met pensioen? Mais oui monsieur, tout-au-fait. Welaan. Lourdes, nous voilà!

De dag is bijna gedaan, de gasten slapen. Beelden van de soepele heenvlucht in een verlate Airbus 320 vanuit Eindhoven, verzorgd door een onvervalst Vlaamse crew onder de vlag van Thomas Cook en de VNB, trekken aan mijn netvlies voorbij. Samen met andere indrukken. Want een eerste dag met twee klokuren inkorten vanwege de verlate vlucht maakt, dat na aankomst in Lourdes als vanzelf velen direct uit de startblokken schieten en in hun eigen functionele rol aan de slag gaan. Ik zie de restaurantploeg in het Accueil Notre-Dame enthousiast een eerste avondmaaltijd bij de gasten inserveren. Ik zie de B-plegen direct na aankomst in Hotel Paradis een bord kip met frieten en knoflookbonen en een glas rode Bordeaux soldaat maken om energie op te doen voor hun avonddienst, en ik weet dat de andere pelgrims de gasten ondertussen liefdevol inkwartieren in het Accueil. Ook zie ik mezelf opnieuw vanochtend bij het krieken van de dag opstaan in Zweden in verband met een zakelijke afspraak de avond ervoor. Tijdens de vlucht uit Stockholm (de facto op weg naar deze bedevaart) lees ik in een op vliegveld Arlanda inderhaast gekochte pocket hoe Susan Boyle vertelt over Bernadette Soubirous en Onze Lieve Vrouw.1 Toeval bestaat niet. Het motto van dit Lourdesjaar luidt Samen met Bernadette het Onze Vader bidden, maar evenzeer zou het motto kunnen zijn Nieuw! want nieuw is er veel. Monsieur Armenio, hij kwam zojuist al voorbij. Ook zijn we dit jaar op pad met meer dan dertig eerstejaars pelgrims (voor wie, evenzo als voor onze gasten, alles nieuw is …), de Lichtprocessie op vrijdag volgt nieuwe logistieke wetmatigheden, de Sacramentsprocessie op zaterdag is in een nieuw jasje gestoken, op zondag bieden we onze gasten voor het eerst een keuzemenu aan vanwege de Zaligverklaring van paus Johannes Paulus II in Rome, de firma Viron zal die dag in de namiddag een groepsfoto tegen de achtergrond van het beeld van de Gekroonde Maagd maken, en ons eigen pelgrimskoor zingt dit jaar voor het eerst meerstemmig. Zeg nou zelf, variety is the very spice of life. Maar is het ook niet zo, dat in feite iedere bedevaart nieuw en uniek is, omdat je toch steeds weer met elkaar optrekt, ‘ter bede vaart’, en zo mét elkaar een eigen verhaal schrijft, gasten en pelgrims te samen?

1

Susan Boyle, The woman I was born to be, Corgi Books, London, 2011. Zie de bladzijden 72-74.

© 2011 – Tom Jansen, Rotterdam

1


Donderdag 28 april 2011 – Van de Grotmis in de vroegte van de dag tot aan het meerstemmige Onze Vader ’s avonds in de Piano Bar van Hotel Paradis Vroeg uit de veren, immers we hebben een tijdslot van half acht tot half negen voor de Grotmis, waar ik gebruik kan maken van de elektrische piano van de VNB. De mannen ‘met de bretellen’ van de Hospitalité trekken een extra kabeltje naar een microfoon bij het koor, waarna koorzang zich hoorbaar mengt met het ruisen van de Gave en de muziek van vroege vogels in de bomen boven ons. Na de Grotmis vergasten de mannen en vrouwen van de 2 Huishoudelijke Dienst van Ellen ons op een plakje koek en daarna gaat het gezamenlijk naar de Chapelle St. Joseph voor de Informatieve Bijeenkomst, waar de sleutelfiguren van de bedevaart zich aan de gasten voorstellen. Zo vertelt Voorzitter Peter in de hem eigen stijl over de heldhaftige daden van de Orde door de tijden heen en noemt daarbij menig jaartal, hetgeen Bedevaartdirecteur Jan de toevoeging ontlokt: “… Maar dat kunt u ook nog nalezen in het programmaboekje.” Jan voert ons kort door het programma van de bedevaart en hint daarbij subtiel op de verschillen tussen de gasten en de 3 pelgrims. Monseigneur Gerard de Korte vertelt over het jaarthema van Lourdes en markeert het Onze Vader als een bijzonder gebed dat over de hele wereld wordt gebeden, iedere dag weer. Hij onderscheidt het vraaggebed, dat we misschien wel het vaakst bidden, een gebed als de schuldbelijdenis, en de aanbiddingsgebeden waartoe het Onze Vader behoort en die “… eigenlijk het mooiste zijn, omdat je daarmee aangeeft dat God God is.” Hij hoopt dat het jaarthema een uitnodiging moge zijn om deze pelgrimage biddend te beleven. Pastoor Walter Broeders neemt ons mee naar de sacramenten en stelt ons onomwonden de vraag: “Kun je je nog het gevoel herinneren dat je voor de eerste keer verliefd was?” Met Pasen heeft de Heer de band met Zijn volk willen herstellen en dat is liefde. Walter spreekt de wens uit dat we in de sacramenten tijdens deze bedevaart iets van de liefde van God mogen ervaren en die aan elkaar door mogen geven. Ik lunch tussen de middag met collega-fotograaf Tom en met Norbert, samen met de vele anderen aan de lange tafels in het restaurant beneden in Hotel Paradis. We vinden elkaar in een gesprek over onze dochters, wat herkenbare verhalen over ‘Venus’ en ‘Mars’ oplevert en toch ook een sterke pa-dochter verbondenheid verraadt. ’s Middags maken we onze gasten bekend met de Heiligdommen en hangen we aan de lippen van Johannes, die met pakkende verhalen komt over de basilieken, de mozaïeken en de baden. 2 3

Vrij naar Toon Hermans, die eens dichtte: Et tu un plat qui couc madame … Quote-unquote met een knipoog naar de Directie: “Als u aanstaande zondag te moe bent, en dat geldt alleen voor de gasten, kunt u ook uitslapen”, en bij de uitreiking van de herinneringsmedailles aanstaande zaterdag en verwijzend naar de pelgrims: “Zij moeten er eerst een week voor werken … u krijgt ‘m gelijk!”


2


Daar mijn middagdienst tot half acht ’s avonds doorloopt, vallen we op het Accueil onder het diner van de gasten in de prijzen bij maître Eduard, die ons met een gastvrij gebaar voorziet van du pain et du vin. Na afloop van onze middagdienst geniet ik in het hotel een memorabele avonddis met Bée, Ulrike, Margaretha en Marieke, over familiebanden vanaf grootpappie en grootmammie. Hilarische gesprekken gaan er over de tafel. Terug op het Accueil loop ik recht uit het trappenhuis binnen in de kamer met équipe 4 van Eugène, waar wordt gezongen en onversneden plezier wordt gemaakt. Onze eerste Lourdesdag, full-schwung. Later op de avond oefenen we aan de Avenue du Paradis in de Piano Bar het meerstemmige Onze Vader nog een keer door met alle verschillende stempartijen en onder de bezielende en professionele leiding van Ellen. Een zoetgevooisd Chanson des Vieux Amants door Mary is aan de piano de verrassende toegift. Op weg naar mijn hotelkamer wordt ik kort aangeschoten door de Directie met het aanbod een shot Maltezer akvavit tot me te nemen. En omdat je een gulle Directie nooit tegenspreekt, draai ik daarna aangeschoten mijn bed in. Vrijdag 29 april 2011 – Als gezegende zonnestralen ons naar lichaam en ziel verwarmen ’s Ochtends houden we tijdens de H. Mis in de Chapelle Saint Joseph het meerstemmige Onze Vader van Antoine Oomen ten doop. Dat klinkt lang niet gek; zou de akoestiek van deze half ondergrondse kapel daar debet aan zijn? We beleven vandaag een zonnige en warme dag. Rika, één van de gasten in onze équipe, draagt mijn baret tegen het felle zonlicht wanneer we op de terugweg van de ochtendmis langs de Grot lopen en er een kaarsje opsteken. Op het grasperk rondom de bronzen boekrol bij het Accueil Notre-Dame ontrolt zich in de zon menig gesprek bij de koffie en de thee. Ulrike verklankt op blokfluit het Ave Maria de Parkinson en weet zich in de gewaardeerde belangstelling van de Hoofd Erekapelaan en de Voorzitter. Ondertussen gaat het ambulante postkantoor rond, dit jaar bezielend vormgegeven door Eliot met een oranje vogelhuisje met de Hollandse leeuw als hoofddeksel. Hij vindt daarbij Liz aan zijn zijde, eveneens getooid in het oranje. Tijdens de lunchpauze knip ik op de hotelkamer onwillekeurig de treurbuis even aan en kom ik recht in het trouwfeest van de Engelse prins William en zijn Kate terecht. Het voelt onwerkelijk om zo plotseling uit de bedevaart te worden gehaald en ik laat dan ook snel de festiviteiten van de Windsors voor wat ze zijn.

’s Middags lopen we met onze équipe langs de nering van Mia en Cathy Meeuwissen en daar de rode en gele boekjes bij alle équipes vandaag reppen van ‘stadsbezoek’, kun je over de (lees: onze) koppen lopen aan de Rue Sainte Marie. What about koopspreiding, in navolging van de Hollandse vakantiespreiding in de zomer? In de drukte vinden velen evenwel wat ze zoeken, naar later blijkt als de aankopen goedkeurend van hand tot hand gaan op het buitenterras van Rivierasol. Rozenkransen, kruisbeeldjes en beeldjes van engeltjes en van


3


de H. Bernadette, en veel, heel veel plastic flesjes die nog wachten op sprankelend en fris, helder 4 Lourdeswater. De zielzorgers die met ons mee zijn gereisd gaan nog een boel te zegenen krijgen, op de laatste avond van de bedevaart. Bij het einde van de middag pak ik enkele uren slaap ter voorbereiding op mijn nachtdienst, terwijl Lourdes zo pal voor het weekend vol loopt. De Amerikanen zijn gearriveerd, althans degenen die in een belendend hotel slapen, getuige de meer dan manshoge stars and stripes die fier aan de pui van Hotel d’Espagne te wapperen hangt, naast het Maltezer dundoek. Ook zie ik de Belgische Maltezers ’s avonds bij ons in het hotel binnendruppelen. Via de Procession Mariale aux flambeaux, ‘loop’ ik letterlijk mijn nachtdienst in. We boffen ook vanavond met het weer. Daar, waar het hemelwater bij de Lichtprocessie van gisteravond met bakken naar beneden kwam, houden we het vanavond droog en de kaarsjes brandend. (Alhoewel de wind bij sommigen haasje-over speelt met de vlam in het kapje …) Als na tienen in de avond de gasten terugkeren op het Accueil, betrekken Janine en ik onze posten bij de ‘vuurtoren’, met een ganse nacht in het verschiet. Een nacht om getweeën bij te praten, om na twaalven Janine’s verjaardag te vieren, en om (naar een zeer gewaardeerd idee van Ellen) een liederlijke ‘Ode aan de Eerstejaars’ te componeren  een lied, dat overigens pas op zondagmiddag met behulp van de laptop van équipehoofd Tom het daglicht zal zien. Zaterdag 30 april 2011 – Van de zon in een gehorige Bernadettekerk tot het onweer boven de stille Pie X Ik rol vanochtend vrijwel rechtstreeks vanuit de nachtdienst de Bernadettekerk in, om het orgel te beroeren tijdens de eucharistieviering. Onze geestelijken, daarin geassisteerd door Pater Louis Degenhart die deze bedevaart als gast meebeleeft, gaan voor aan de Côté Carmel, de rechterzijde van het betonnen Godshuis dat slechts door een dun wandje gescheiden wordt van de linkerzijde. De dikte van deze scheidingswand leidt regelmatig tot een liederlijke osmose van geluid, als van gene zijde klanken tot ons komen van gitaren en enthousiaste (lees: luidruchtige) jongerenstemmen. Het belooft de opmaat te zijn naar meer feestelijks, immers vandaag komt hoog Maltezer bezoek langs om aan de gasten de Médaille Commémorative pour les Malades uit te reiken, in de middaguren worden we meegenomen in de Sacramentsprocessie, en dan is er vandaag ook nog Koninginnedag. Reeds in Utrecht, tijdens de bedevaart briefing medio april, had de équipe van Jos afgesproken om goed koningsgezind ten ijs te komen, en het resultaat mag er zijn. Lourdes kleurt doorheen de dag nog meer oranje dan het al deed  sjaaltjes, slingers, kronen, het kan niet op. Daarnaast draagt Christiaan zichtbaar bij aan de feestelijke sfeer, als hij ook vandaag meerdere pelgrims een kruisje erbij geeft op hun rouban rouge, te samen met een welgemeende gelukwens “… namens de Orde”, die wordt uitgesproken met een stevige handdruk en een glorievolle twinkeling in de ogen. Een handelsmerk pur sang. Plaatsvervangend Directeur Thom krijgt overigens uit handen van Marieke een nieuwe identiteit en kan vanaf 5 vandaag door het leven gaan onder de familienaam Van Achteren, het gele boekje indachtig.

4

5

En natuurlijk zijn ook de nodige Lourdes-slabben gekocht voor de kleine Karel, een spruit die amper tien dagen geleden is geboren bij twee trotse echtelieden, die elkaar hebben leren kennen tijdens de Maltezer Lourdes bedevaart in 2009. Abusievelijk heeft Thom in het gele programmaboekje (i.e. het boekje voor de gasten) de familienaam Van Voorst tot Voorst meegekregen, en toevalligerwijs beschikt Marieke in Lourdes over het lettertangetje, waarmee de naamplaatjes zijn vervaardigd, en een dosis fijnzinnige humor. Vandaar.


4


De Sacramentsprocessie start met een indrukwekkende, doch langdurige zit voor onze gasten in de voitures tijdens de middaguren, in de verzengende zon op de Esplanade du Rosaire. De huiven van de karakteristieke blauwe bedevaartkarren gaan omhoog bij aanvang van de plechtigheid op het plein en enkele Maltezers dichtbij het uitgestalde Allerheiligste vallen flauw, bevangen door de hoge temperaturen. Als later op de middag in processie wordt opgetrokken naar de ondergrondse Saint Pie X basiliek, is het zwerk boven de Heiligdommen alweer grijs gekleurd en vallen er dikke regendruppels. Eenmaal droog en wel in de basiliek horen we tijdens de rondgang en zegening met de monstrans boven ons de donder van het onweer razen. Zondag 1 mei 2011 – De zondag dat we een wel zeer katholiek feestje vieren bij een Zaligverklaring van een grote paus Geen twijfel mogelijk. Sedert ik in 1987 met monseigneur Philippe Bär o.s.b. in een groep van honderd studenten naar Rome mocht reizen om daar de Heilige Vader te ontmoeten, is Johannes Paulus II ‘mijn paus’. Ik voel me dan ook bevoorrecht dat ik me vanochtend kan aansluiten bij een selecte groep, die ervoor kiest om onder de betonnen spanten van de Saint Pie X op grote schermen de plechtigheden rondom zijn Zaligverklaring vanuit Rome bij te wonen. Het wordt een interéquipe gebeuren, waarbij we ons in het rijke gezelschap weten van Johannes, die ons in de vroege ochtendzon van de Esplanade des Processions bijpraat over de ins and outs van deze Zaligverklaring. Eenmaal binnen in de Pie X zijn we met velen en zijn we via de grote schermen in de basiliek verbonden met Rome en met het Sint Pietersplein. Het is sensationeel om te zien en te horen hoe applaus regelmatig over het grote plein golft en hoe het wordt overgenomen door de gelovigen die ondergronds bijeen zijn, hier in Lourdes. We zijn vanochtend één in onze Roomse blijheid en onze trots, in de città eterna, in Polen, in Lourdes en elders. Evenzeer sensationeel is het, als we later de felicitaties met elkaar delen bij de creatie van deze bijzondere Zalige, en besluiten om het te gaan vieren in de Avenue Mgr. Schœpfer, waar we een uitbater vinden recht tegenover de Salle Bernadette, die toch immers op haar buitenmuur de geschilderde beeltenissen draagt van beide pausen. Sensationeel én hartverwarmend. Degenen, die in het ochtendprogramma voor de film over het leven van Bernadette hebben gekozen, ervaren hoe het is als de Franse techniek je in de steek laat … evenwel het ter plekke geïmproviseerde alternatieve programma door gasten en pelgrims maakt het haperen van de filmprojector meer dan goed, te oordelen naar de enthousiaste verhalen die na afloop rondgaan. Het lukt dit jaar een dozijn vermetelen uit onze bedevaartsgroep om een plaats te bemachtigen in het zangersvak van de Pie X bij dirigent Arno Penet, om in de middaguren de Pontificale Internationale Hoogmis op te luisteren. Monseigneur Angelo Acerbi, voormalig nuntius in Nederland en thans Prelaat van de Orde van Malta, is hoofdcelebrant, in zijn rol bijgestaan door onze eigen geestelijken en een schier onafzienbare stoet van klerikalen. Andermaal doet zich vanmiddag een Lourdeswonder voor waar Jan in zijn voorwoord 6 over rept : op de hoek van het vak met de clerus ontwaar ik pater Degenhart, gezeten in zijn rolstoel en in 6

Ik wens u uw eigen Lourdeswonder, schrijft Bedevaartdirecteur Jan in het rode pelgrimsboekje voor de Lourdes Bedevaart 2011 van de Orde van Malta, Associatie Nederland, op bladzijde 2 onderaan. Een ander Lourdeswonder mag de kleinkunst heten, die de ‘vuurtoren’ siert na afloop van de nachtdienst vanochtend door Liesbeth, Laurent en Loeki (‘Triple-L Productions’), als een veelkleurig stripverhaal van crêpe papier en tekeningen de ruiten siert als de gasten wakker worden en de pelgrims binnen druppelen. Opperpleeg Maria leidt eenieder die het maar weten wil rond in dit verrassende en creatieve verhaal.


5


misgewaad, met Johannes direct achter hem. Chapeau! Geweldig dat dit mogelijk is. Ondertussen weet naast me in het zangersvak een pronte Amerikaanse dame (sic! – ik zing immers tenor …) me te vertellen dat in de kring van kinderen rond het altaar bij het Onze Vader ‘the cute girl in the tiny white dress’ mee is met de Amerikaanse pelgrimsgroep en dat ze pas haar Eerste Heilige Communie heeft gedaan. Facts and figures op een presenteerblaadje. Ik geniet van deze eucharistieviering, dat een feest is voor vele duizenden onder het maaiveld van de Heiligdommen. Ik geniet van het samenspel van de organist met dwarsfluit, met altviool (in het bekende Air uit de derde Orkestsuite van Bach), en – oh zalige traditie! – met één van de Libanese zangeressen die elk jaar afreizen met Maltezer pelgrims en gasten uit Beiroet. In een vrolijke kakofonie gaat het na de eucharistieviering naar buiten, naar het grote Rozenkransplein waar verschillende bedevaartgroepen hun traditionele groepsfoto maken  zo ook wij. Niet zoals te doen gebruikelijk met de contouren van de basilieken op de achtergrond, maar dit jaar met het beeld van de Gekroonde Maagd en de Esplanade in onze rug. En ik denk dat Onze Lieve Heer vandaag best wel eens een Maltezer zou kunnen zijn, immers opnieuw straalt de voorjaarszon uitbundig over de Heiligdommen. Dat worden weer puike plaatjes, un, deux, trois …


6


Na afloop vind ik een moment in Hotel Paradis, om me te zetten aan de voltooiing van de lofzang aan onze eerstejaars, zodat we enkele uren later deze goede mensen kunnen toezingen op de afsluitende bijeenkomst. Op de inspiratie van Ellen, initiator van deze geste, vanzelfsprekend ook op de inspiratie van de eerstejaars zelf en wat een halve liter koele 1664 ‘pression’ van gérant Armenio vermag te doen op hotelkamer 876, schrijf ik de gelegenheids-ode naar de tonen van Looft de Heer, al wat gemaakt is. En ’s avonds klinkt dat uit vele kelen, nadat diezelfde eerstejaars eerder op de avond hun felbegeerde en welverdiende rouban rouge in de Église Ste. Bernadette hebben opgehaald. Overigens zit mijn équipehoofd Alexander bij die medaille uitreiking en mag ik hem vervangen tijdens de avondsluiting op het Accueil. Het is een laatste keer op deze manier bij elkaar, gasten en pelgrims in alle vijf de équipes, en er wordt door menigeen met dankbaarheid en wat melancholie achterom gekeken naar de afgelopen vijf dagen. Morgen weer naar huis. En hoe was het nou? En ook andere vragen komen naar boven, zoals die van Petra over de verschillende ‘hoofddeksels’ in de kerk, de gelovigen doen ze af, monseigneur De Korte droeg vanmiddag in de Pie X geen mijter maar een solideo, hoe zit dat allemaal? Deze en vele andere vragen, indrukken en verhalen worden met elkaar gedeeld, waarna we de gasten een ‘slaap lekker!’ toewensen voor hun laatste Lourdesnacht in het Accueil. In de Salle Verdi van Hotel Paradis luisteren we deze zondagavond naar Jan, Christiaan, Theo (namens de eerstejaars) en Peter, die verwoorden wat we na vijf volle Lourdesdagen met zijn allen weten: deze bedevaart naar dit Mariaheiligdom in het Jubileumjaar van de Associatie Nederland van de Orde mag met recht in de annalen worden bijgeschreven. Velen worden bedankt, laatste instructies voor de terugreis worden verstrekt, en met dank aan de VNB en het keyboard van deze vereniging ‘zingen we onze bundel door’ totdat rond half twee wordt geklaagd door andere hotelgasten en ook ons een laatste – korte – Lourdesnacht wacht. Een enkeling loopt terug naar de Heiligdommen om in de intimiteit van de nacht nog een kaars te branden bij Maria en er de stilte van het hart te zoeken  de andere pelgrims zoeken hun bedden op in Hotel Paradis.

Maandag 2 mei 2011 – Met de kracht en genade van de ziekenzalving terug het dagelijkse leven in Je doet het niet elke dag, gasten wekken na zelf amper drie uur geslapen te hebben, maar als je dan toch weer vriendelijk wordt aangesproken in de kamers van het Accueil, is het energie reservoir rap bijgevuld. Koffers waren gisteravond al grotendeels gepakt, cadeaus en souvenirs gezegend, waterflesjes gevuld, en vanochtend neemt de eindschoonmaakploeg bezit van de kamers en de zalen op de afdeling St. Patrick van het Accueil, die we de afgelopen dagen ons domicilie mochten noemen. We maken ons op voor de ziekenzalving, één van de twee heelmakingssacramenten waar Walter donderdagochtend zo bevlogen over heeft gesproken.


7


De handoplegging en zalving in de Chapelle Notre-Dame worden intens ervaren door gasten en pelgrims alike, en het unisono houten geluid van de blokfluit kleurt daar wonderwel bij. We beleven een laatste keer dat we in Lourdes de tijd kunnen stilzetten, dat we een hand zorgzaam op de schouders van onze gasten laten rusten, dat we een zakdoek aanreiken en wellicht zelf ook een waterlander wegpinken. Een ziekenzalving als gezamenlijk doorleefde emotie en devotie  hoe mooi kan een helend sacrament zijn, bijeen op een plaats waar de H. Bernadette een dikke honderd vijftig jaren geleden de genade mocht ontvangen om Haar te zien. ’s Middags verplaatsen we ons naar het Transit van het Accueil op de vijfde verdieping en ontrolt de thuisreis 7 zich – oh wonder! – conform plan en bijna met militaire precisie. Alvorens ik er erg in heb, loop ik me bij een late avondzon in Eindhoven op het vliegveldbeton te verwonderen, hoe het toch komt dat een Maltezer Lourdesbedevaart 2011 verleden tijd is, terwijl er nog zovele beelden door hoofd en hart gaan. Natuurlijk, de knieën zijn gevoelig daar de vliegtuigstoelen op de terugvlucht onbarmhartig dicht op elkaar geplaatst waren, maar dat lijfelijke leed zakt in het niet bij de warmte en intensiteit van de vele indrukken uit Lourdes. Ik dank Onze Lieve Heer en Maria voor deze inspirerende reis en ben dankbaar jegens de Orde dat Ulrike en ik er onze inbreng in mocht hebben. Deo Gratias! Et bon courage a tous!

7

Zie voetnoot 6.


8

LOURDES BEDEVAART 2011

Recommend Documents