Lorem Ipsum
4 nov 2015
Tracker.
Nieuwsbrief Technasium
Calandlyceum
Lorem Ipsum
2
Technasium draait schaduwprojecten met Hogeschool De vierdeklassers draaien momenteel verschillende projecten. Ze hebben die projecten zelf kunnen uitzoeken op een markt bij de Hogeschool van Amsterdam. Xaverius Kuiper kwam terug met de uitdaging om een stuk gereedschap te maken waarmee skateboards binnen een paar minuten kunnen worden ontdaan van hun onderstellen, de zogeheten ‘trucks’. ‘Een beetje zoals je ook wel in de Formule 1 ziet’, zegt Xaverius. ‘Maar zo’n pitstop bleek wel heel lastig. Toch moet het sneller kunnen dan het half uur dat het nu kost om alle bouten en schroeven los te krijgen.’ Het groepje van Xaverius heeft een boor aangepast, die voldoende kracht kan leveren en toch eenvoudig hanteerbaar is. Het prototype moet klaar zijn voor de Technasiumparade. Daarna volgt eind januari mogelijk nog een presentatie bij de Hogeschool van Amsterdam.
Bijzonder is, dat de projecten van de vierdejaars ‘schaduwprojecten’ zijn: HBO-‐studenten Engineering, Design & Innovation van de HvA werken aan dezelfde projecten. Die krijgen daar meer tijd voor. ‘Maar soms leveren de projecten van het Technasium tóch leukere dingen op’, vertelt Liselotte van Dijk, innovatiemanager bij de Hogeschool. ‘We hebben daar positieve ervaringen mee.’ De HvA sloot eerder dit jaar een convenant om samen te werken met Technasia in den lande. Het Technasium Calandlyceum draait evenwel al drie jaar schaduwprojecten met de Hogeschool.
Hoog bezoek Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs kwam persoonlijk een kijkje nemen bij de Aquawall, waarmee het Calandlyceum de Technasium Top Award 2015 won. Hij krijgt hier een toelichting door teamlid Liane van Halteren. Het model van de Aquawall stond opgesteld tijdens een zogeheten pop-‐up expo in de Gashouder in Amsterdam. Aanleiding voor de pop-‐up expo was de eerste editie van de ScienceMakers Awards. Ruim 100 scholieren die een bijzondere prestatie hebben verricht of een uitvinden hebben gedaan, kregen daarvoor een oorkonde. De oorkondes werden uitgereikt door astronaut André Kuipers. Ook Doekle Terpstra, aanjager van het Nationaal Techniekpact 2020, was aanwezig.
Lorem Ipsum
3
Leerlingen van het derde lesjaar werden uitgedaagd om een nieuw jongerenproduct te bedenken voor Yakult. Het groepje van Harmen van der Meijden, Jeremiah Bendt, Ruba Ammiwala en Meryem Maskouri legde veel eer in met hun Butera, een heuse Yakult-‐boter. Boter, dat is weer eens wat anders dan de bekende kleine flesjes, waarvan de inhoud vooral goed is voor de darmflora. ‘Maar uit onderzoeken blijkt dat 80 % van de mensen – inclusief jongeren – nog steeds boter op zijn brood smeert,’ vertelt Harmen, ‘dus die doelgroep is best groot.’ Nieuwe toepassingen bedenken voor Yakult, waar kom je dan op uit? Iets drinkbaars, een shake? Iets kauwbaars, een koekje misschien? Een smeerbare variant – de boter – leek nog de beste optie. Harmen: ‘We hebben nog wel een guacamole geprobeerd te maken, maar dat was gewoon niet lekker. En een Oreo-‐koekje met Yakult-‐ingrediënten bleek onhaalbaar. De boter bood meer mogelijkheden. Bovendien kun je die dagelijks gebruiken, en is boter gezond.’ Bij Harmen thuis gingen ze aan de slag. Ongeklopte slagroom, wat zout en twee flesjes Yakult. Daarna mixen en vervolgens de botermelk afgieten. Er bleef een stijve, smeerbare boter over. Daarmee gingen ze naar het Osdorpplein, voor een heuse consumententest.
Yakult-‐boter Ze lieten dertig voorbijgangers – de helft jongeren, de helft volwassenen – proeven van hun eigen boter en die van een bekend merk. ‘Tweederde gaf onze boter de voorkeur, dat was tof. Hij smaakte ook gewoon goed.’ Ze presenteerden de boter onder de naam ‘Butera’ (afgeleid van het Esperanto) bij Yakult in Almere. Ze hadden er zelfs een verpakking voor ontworpen, waarin – analoog aan de Yakult-‐flesjes – precies genoeg portiepakjes voor een week pasten. ‘Butter that benefits’, hadden ze als slogan bedacht.
‘Erg catchy’, vindt Harmen achteraf nog steeds. ‘We hebben een visitekaartje gekregen van de mensen van Yakult. Ik weet niet of Yakult nog iets gaat doen met het concept van Butera, maar anders gaan we daar gewoon voor zorgen!’ Trots is Harmen vooral op de teamprestatie: ‘We hebben er alle vier hard voor gewerkt. In het begin liep het niet zo soepel, waren we vooral nog een beetje concurrenten van elkaar, maar aan het eind hebben we een echte teamprestatie geleverd.’
Lorem Ipsum
4
Technasium on Tour ‘Raar maar waar’ – dat was het thema van de Kinderboekenweek 2015, van 7 tot 18 oktober. Een mooie aanleiding voor het Technasium om eens wat basisscholen in de omgeving van het Calandlyceum te bezoeken en de leerlingen van groep 8 te prikkelen met wat coole science-‐ proefjes. Die proefjes werden door Technasiumleerlingen de klas binnengedragen in een strak koffertje. ‘Dat vonden de groep achters heel geheimzinnig, dat koffertje’, vertelt Jette Breedijk (5V2). Jette was nauw betrokken bij de organisatie van ‘Technasium on Tour’. Ze verdeelde een dozijn leerlingen in groepjes van drie of vier. Daarmee werden in totaal negen basisscholen bezocht. De Rietveldschool in Badhoevedorp had de primeur. Jette vertelt: ‘We lieten de proefjes eerst zien, en daarna mochten de leerlingen er zelf mee aan de slag. Vooral het ‘geheugenmetaal’, dat in een vorm terugspringt als het met water in contact is geweest, sprak tot de verbeelding. Daar hadden ze hele originele ideeën voor…’ De bezoekjes duurden het uurtje en werden steevast afgerond met het uitdelen van een Technasium-‐miniposter. Thomas Markhorst (4V1), die zelf ook op die poster staat, moest meer dan eens zijn eigen handtekening op de poster zetten. Jette: ‘Het was erg leuk. Ik bezocht ook mijn oude basisschool, de Vlaamse Reus. Daar kreeg ik uit dankbaarheid van een paar meisjes twee pennen van hun eigen school ....
Voorbereiding op Technasium Top Award 2016 van start De voorbereidingen voor de Technasium Top Award 2016 zijn alweer op gang gekomen. De uitdaging is dit keer om met ideeën te komen voor ‘slimme’ verlichting van – met name – de openbare ruimte. Tweedeklassers van het Technasium zullen de komende tijd in groepjes aan die opdracht werken. Traditiegetrouw wordt dan door een Caland-‐jury bepaald welk groepje – welk idee – naar de regionale voorronde in februari 2016 wordt afgevaardigd.
De precieze opdracht, geformuleerd door het Innovatieplatform van IGOV (InterGemeentelijk Overleg Openbare Verlichting), staat ook op de TTA 2016-‐ pagina van calandlyceum.nl. Het Calandlyceum heeft bij de Technasium Top Award, waar jaarlijks zo’n 5000 O&O-‐leerlingen uit het hele land aan meedoen, intussen een indrukwekkend track record. In de afgelopen jaren werd er in de landelijke finale twee keer beslag gelegd op de eerste plaats en één keer op de tweede plaats.
Het Calandlyceum pakte bij de TTA, waar jaarlijks landelijk zo’n 5000 O&O-‐ leerlingen aan meedoen, in de afgelopen jaren twee eerste-‐ en één tweede plaats.Voor leerlingen en ouders die inspiratie zoeken over ‘slimme verlichting’ zijn er binnenkort evenementen, die leuk zijn om te bezoeken: 28 november: start Amsterdam Light Festival, binnenstad, 29 november: Eureka Festival, Westergasfabriek.
Lorem Ipsum
5
Hoe verbeter je een waterpyramide? Vijfdejaars leerlingen van het Technasium zijn de afgelopen tijd druk geweest met World School-‐projecten. World School is een organisatie die de wereld van het onderwijs probeert te verbinden met die van ontwikkelingslanden. Eén groepje koos voor de opdracht om een verbeterde versie te bedenken van de waterpyramide. De eerste waterpyramide, een vinding van Martijn Nitzsche uit Delft, staat momenteel in Senegal. Die levert zo’n 1000 liter drinkwater per dag op. Het concept komt er op neer dat water – bijvoorbeeld uit een rivier of een meer – verhit raakt door zonlicht. Door er een pyramide boven te plaatsen, ontstaat condens. De condens (schoon water, aangevuld met mineralen) wordt weer opgevangen en kan als veilig drinkwater worden gebruikt. ‘De opdracht is om een verbeterde versie te bedenken voor Burkina Faso’, vertelt Bianca Liefhebber. De leerlingen denken aan een combinatie van pyramides in plaats van één, voor een optimaal effect. ‘Ook willen we de constructie steviger maken en bekijken of we de kosten vanhet onderhoud kunnen drukken.’ Een schaalmodel van de waterpyramide zal te zien zijn op de Technasiumparade.
De waterpyramide van Martijn Nitzsche in Senegal.
Nieuwe Technasia in Noord-‐Holland Het nieuwe Technasium-‐netwerk in Noord-‐Holland telt sinds begin november zeven nieuwe havo-‐vwo-‐scholen die zich Technasium mogen noemen. Het netwerk bestaat uit: OSG West-‐Friesland (Hoorn), Stedelijk Dalton College (Alkmaar), CSG Jan Arentsz (Alkmaar), Bonhoeffer College (Castricum), St. Michael College (Zaandam), Damstede (Amsterdam) en Metis Montessori (Amsterdam).
Lorem Ipsum
6
Opdrachtgever Arnout Schaap (Recycle Valley):
’Als ik het zelf over mocht doen, koos ik ook voor het Technasium’ Afval is geen afval voor Arnout Schaap. ‘Het verwerken van afval is iets om heel goed over na te denken, zelfs een potentiële bron van geld en inkomsten’, zegt de directeur van Recycle Valey. Zo gek is het dus niet, dat hij als opdrachtgever met zijn projecten en afvalvraagstukken zo’n beetje kind aan huis is bij het Technasium van het Calandlyceum. Zo’n tien projecten heeft hij inmiddels ‘gedraaid’, samen met leerlingen en leraren van het Technasium. Hij komt er nu alweer zo’n drie jaar over de vloer: ‘Vanaf het begin zie ik hier een ongelooflijke bevlogenheid. Niet alleen bij de leraren, maar ook bij de leerlingen. Ze denken steeds vanaf het prille begin goed met de problematiek van het recyclen mee. En de leraren slagen er steeds in om de horizon van een project uitdagend te maken, maar het tegelijkertijd ook realistisch te houden. Mooi om te zien. Als ik mijn schooltijd zelf over mocht doen, koos ik ook voor het Technasium.’ Recycle Valley – slogan: Afval is alles – begon een paar jaar geleden als een educatief project van het stadsdeel Nieuw-‐West. Zo kwam Schaap, die voorheen als vuilnisman actief was (‘prachtige materie, afval’) ook op het Calandlyceum terecht. Inmiddels is Recycle Valley zijn eigen bedrijf geworden en werkt hij in acht gemeenten aan (educatie over) afvaloplossingen. In de omgeving van het Calandlyceum lopen leerlingen uit de onderbouw bijvoorbeeld geregeld zwerfafval te ‘prikken’ onder begeleiding van RV. ‘Daar gaat altijd wèl eerst een theorieles over afval aan vooraf.’
Arnout Schaap: ‘Ik zie hier op het Technasium een ongelooflijke bevlogenheid.’
Vandaag is Schaap even op school om te overleggen met een paar O&O-‐leerlingen die in een dipje zitten met een Recycle Valley-‐ project. Het lukt ze niet goed om hun idee voor afvalrecycling in de keuken om te zetten in een werkend prototype. Arnout Schaap en docent Anton van den Berg praten het trio moed in. ‘Je ziet bij Technasiumleerlingen een enorme denkkracht,’ zegt Schaap, ‘maar ze lopen ook wel eens vast. In hun hoofd weten ze een probleem te tackelen, hebben ze er goed over nagedacht, maar daarna moet je je oplossing nog wèl vertalen naar een concreet product of een dienst. Dat kan nog wel eens lastig voor ze zijn.’
Arnout Schaap beleefde afgelopen zomer iets soortgelijks met vier leerlingen die wilden deelnemen aan een internationale wedstrijd. Ze programmeerden – buiten schooltijd – een LEGO-‐robot zó goed, dat die theoretisch in staat zou zijn om afval op de maan op te ruimen. ‘Geweldig bedacht, zeker voor eerstejaars leerlingen, maar vervolgens hadden ze te weinig aandacht besteed aan het filmpje waarmee de jury moest worden overtuigd. En zo kwamen ze niet bij de laatste 30 finalisten. Erg jammer. Maar ik denk dat we het komend jaar nog een keer moeten proberen, dan met een beter filmpje. Het blijft namelijk een prachtig idee.’
Lorem Ipsum
7
Op het Technasium Calandlyceum gebeurt van alles. Op deze pagina een kleine greep uit de activiteiten van de afgelopen periode. Het Technasium valt ook actueel te volgen via Facebook Calandlyceum.
Media-‐aandacht voor het Technasium Het Technasium Calandlyceum scoorde recent weer mooie publiciteit. Zo publiceerde de gemeentekrant Amsterdam, editie Nieuw-‐West, op 12 november een interview met O&O-‐ leerling Daniël Siha (foto). Mooi was ook een groot artikel in het Technasium M agazine, ‘Hoe win je de Technasium Top Award?’, waarin Cas Rübsaam vertelt over de drive van de O&O-‐ leerlingen en –leraren. Beide artikelen zijn terug te lezen via www.calandlyceum.nl.
Derdejaars nemen kijkje bij bekende kunstenares
Acht derdejaars leerlingen van het Technasium (Erum, Ouidad, Dagmar, Amber, Nina, Ruba, Liane en Meryem) trokken tijdens de eerste PAL-‐week twee dagen in Friesland. Ze namen er een kijkje bij kunstenares Claudy Jongstra, die wereldvermaard is om haar kunstwerken. Jongstra exposeerde onder meer in de Tate Gallery in Londen. Ze maakt haar kunst met behulp van wol, die op ambachtelijke wijze wordt vervild. De leerlingen kregen te zien hoe dat proces werkt èn uitleg over de vraag hoe je kunst/creativiteit als ondernemer moet 'vermarkten'.
Een schot in de roos ‘Technasium-‐opa’ Frans Steffens voelde zich nog jeugdig genoeg om met de nieuwe brugklassers mee op kennismakingskamp te gaan. Zo kon het gebeuren dat hij op Adventure Mountain in Duinrell door boomtoppen klom en ook pijl en boog ter hand nam. De foto liegt niet: hij schoot van zo’n 20, 25 meter recht in de roos. Filmregisseurs die het levensverhaal van Robin Hood nog eens willen vastleggen, kunnen zich bij opa Frans (of zijn manager) melden.
Volgend schooljaar w eer twee Technasium-‐brugklassen Brugklassers begonnen hun eerste jaar op het Technasium met het bouwen van een papieren knikkerbaan. Ook volgend jaar heeft het Calandlyceum weer ruimte voor twee Technasium-‐ brugklassen van 28 leerlingen op vwo-‐niveau, zo is bekendgeworden. Net als alle andere VO-‐ scholen in Amsterdam houdt het Calandlyceum in januari/februari weer open dagen voor groep 8-‐leerlingen. De open dagen zijn op maandag 25 januari, dinsdag 26 januari en donderdag 18 februari 2016, aanvang 19.00 uur. Buitenlandse belangstelling De onderwijsvakbond AOb bezocht op vrijdag 12 november het Calandlyceum. In het kielzog van de vakbondsmensen bevond zich een dertigtal buitenlandse genodigden, die in Nederland waren om zich te verdiepen in de aansluiting van de lerarenopleiding op de praktijk. Natuurlijk mocht een bezoekje aan het Technasium niet ontbreken. In vlot Engels legden de tweedeklassers uit hoe ze voor De Tuin van West met ‘high-‐tech composting’ bezig waren.
Lorem Ipsum
Technasiumparade op woensdag 16 december Het Technasium presenteert zich weer op woensdag 16 december. Op de agenda staat dan de eerste van twee Technasiumparades in het schooljaar 2015-‐2016. De Technasiumparade is intussen uitgegroeid tot een mooie showcase. Leerlingen van alle jaarlagen laten aan ouders, grootouders, broertjes en zusjes zien waar ze de afgelopen tijd aan hebben gewerkt. Op 16 december betreft dat: • • • •
Klas 1: Artis Klas 2: high-‐tech composting Klas 3: Yakult Klas 4: HvA-‐projecten
Klas 5 is bezig met World School-‐ projecten, maar treedt tijdens de Technasiumparade op als ‘host’. De leerlingen van klas 6 zijn bezig met hun meesterproeven. Op 10 december presenteren zij het theoretische gedeelte van die meesterproef, het profielwerkstuk.
Tracker 3
Het Aquawall-‐schaalmodel, winnaar TTA 2015, tijdens de laatste Technasiumparade.
Programma Technasiumparade 16 december 19.00 Inloop 19.30 Start, schoolzaal 20.00 Deelpresentaties & films, div. lokalen 21.00 Borrel 21.30 Sluiting
Tracker is een uitgave van het Calandlyceum, Amsterdam. Tips, suggesties? Redactie:
[email protected]
