2e jaargang | nummer 3 | voorjaar 2012
Lite matters magazine voor de tuinprofessionaL
in-lite masterclass
installeren voor professionals @home bij in-lite
het waterpad how it’s made
het ontwerpproces: scope collumn
De crisis in de tuin lijkt voorbij
12 VOLT... ABSOLUUT VEILIG [OOK MET SPELENDE HUISDIEREN IN DE BUURT]
2
lite matters
voorwoord 2E JAARGANG | NUMMER 3 | VOORJAAR 2012
LITE MATTERS MAGAZINE VOOR DE TUINPROFESSIONAL
IN-LITE MASTERCLASS
INSTALLEREN VOOR PROFESSIONALS
Lite matters 2e jaargang | nummer 3 | voorjaar 2012
@HOME BIJ IN-LITE
Het waterpad HOW IT’S MADE
HET ONTWERPPROCES: DE SCOPE COLLUMN
De crisis in de tuin lijkt voorbij
Lite Matters is het relatiemagazine van in-lite design bv. Het wordt verzonden aan tuinprofessionals. Ontvang je Lite Matters nog niet? Ga dan naar www.in-lite.com/pro Hier kun je je abonneren op het magazine en op onze digitale nieuwsbrief of scan de QR code hieronder:
Heb je naar aanleiding van dit magazine nog vragen, opmerkingen of tips? Mail die dan naar
[email protected]
Volg ons ook op twitter: @inlitenl
colofon Eindredactie: in-lite Vormgeving en druk: Alivra (www.alivra.nl) Fotografie: o.a. Roel van der Aa (www.roelvanderaa.com)
Marketinglogica! jvd: Dat wordt weer een mooi seizoen met 6 nieuwe producten! rdb: Ja, maar vooral door de nieuwe slogan ‘Zonder licht geen tuin’, vind je ‘t wat? jvd: Wat is dat nu voor onzin, ik heb toch ook gewoon een tuin als ik er geen verlichting in zou hebben?! rdb: Dat is geen onzin want als je je tuin niet kan zien heb je er niets aan. En als het donker is zie je hem dus niet. En donker is het de helft van onze tijd…. jvd: Jaja, marketinglogica zeker. Maar dan is het ‘Zonder licht de helft van de tijd geen tuin’. rdb: Technisch gesproken wel maar dat bekt natuurlijk niet. Dus maken we ervan ‘Zonder licht geen tuin.’ jvd: Hm. Jij zegt ‘t. rdb: Precies, en zo prikkelen we hoveniers en consumenten voor onze nieuwe producten van dit seizoen. jvd: Oh joh, is dat wat we doen. Nou, dat doen mijn producten anders ook wel zonder jouw onzinslogan. Kijk die CURV dan, die is met z’n vormgeving en indirecte licht toch ongeëvenaard! Heeft geen frutsels nodig. rdb: Noem het maar frutsels! Een zeer geslaagde experience, een druk bezochte TuinIdee-beurs, de nieuwe brochure en de Floriade…. jvd: Inderdaad. En ik heb ook een betere slogan; ‘Zonder product geen licht’. Ha! Hoe vind je ‘m?
jürgen van dijk & rokus den boer
lite matters
3
gadgets
productnieuws
connected
20
covermodeL
het nieuwe licht van 2012
26
reizen
britt van doornik
32
australië
38
interview
Bernadette den Bieman Deze keer zijn we te gast bij tuinontwerpster Bernadette den Bieman in Oss. Het interview vindt op een van de eerste zonnige lentedagen plaats in haar atelier, een prachtige ruimte die naadloos overgaat in haar tuin. pagina 6
de coLumn van
Bert Huls De crisis in de tuin lijkt voorbij. Zou de economische tegenwind ons toch aan het denken hebben gezet? Het is opvallend dat in we zo´n korte tijd weer ‘groen minded´ zijn geworden. De tuin als veilige haven in barre tijden lijkt te zijn herontdekt. Maar hoe ziet de toekomst van de tuin er eigenlijk uit? pagina 10
toys for boys
@home bij in-Lite
MV Agusta
Het waterpad
Echte motorfreaks - en vooral als ze de vijftig reeds gepasseerd zijn - kennen MV Agusta. Zij weten zich ongetwijfeld nog het gehuil te herinneren uit die zwarte‘ trompetuitlaten’ van de legendarische 3- en 4-cilinder racemotoren op circuits als Assen en Spa-franchorchamps in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw.
Water geeft de tuin een extra dimensie en is met geen ander tuinelement te vergelijken. Helemaal van nu is het 19-04-11 09:03 waterpad, een beloopbaar tuinpad waar water overheen stroomt. In het voorjaar mooi om naar te kijken en in de zomer geweldig voor kinderen om mee te spelen.
pagina 12
pagina 34
4
lite matters
in dit nummer
famous quotes
in-Lite
kees van kooten
42
in-Lite
prijsvraag
50
in-Lite
varia
48
floriade 2012
51
mastercLass
installeren voor professionals De aanleg van het in-lite systeem is eenvoudig en vereist in principe geen technische kennis. Toch zijn er een aantal zaken waar je als professional rekening mee kunt houden voor een optimaal eindresultaat. Van transformator tot afdekdopjes; in deze masterclass vind je de belangrijkste do’s en dont’s. pagina 14
how it’s made
Het ontwerpproces: SCOPE Zoals we al eerder in dit magazine beschreven ontwikkelen wij al onze producten zelf, van lichtbron tot coating, van idee tot realisatie. Een goed voorbeeld daarvan is SCOPE, onze LED spot. Een kijkje achter de schermen van onze Research and Development-afdeling onder leiding van Jürgen van Dijk. pagina 22
interview
Van der Heijden Sierbestrating in-lite praat op locatie bij een dealer over 7 onderwerpen. We zijn te gast bij Van der Heijden Sierbestrating in Wouw en spreken met Arjan van der Heijden. pagina 44
lite matters
5
tuinprofessionaL aan het woord
Bernadette den Bieman Deze keer zijn we te gast bij tuinontwerpster Bernadette den Bieman in Oss. Het interview vindt op een van de eerste zonnige lentedagen plaats in haar atelier, een prachtige ruimte die naadloos overgaat in haar tuin.
6
lite matters
interview
Bernadette, vertel, hoe ben je begonnen? In 1998, ik was toen 39, heb ik een radicale omschakeling gemaakt naar het realiseren van mijn wens; tuinontwerper worden. Ik was opgeleid tot A-verpleegkundige en daarna tot wijkverpleegkundige. Dit werk heb ik 6 jaar gedaan in Meppel. Toen werden onze 3 kinderen geboren en heb ik ervoor gekozen te stoppen met werken. Toen onze jongste bijna naar de basisschool ging, kreeg ik steeds meer behoefte weer deel te nemen aan het arbeidsproces, zoals dat dan officieël heet! Maar wat wilde ik dan gaan doen, was de vraag. Bij mijn zoektocht richtte ik mij logischerwijs op een baan in de zorg. Nadat ik tot 3x toe had gesolliciteerd op verschillende banen in de zorg (ik was zelfs alle keren aangenomen) merkte ik dat ik half beroerd werd van de gedachte aan weer werken in de zorg. Een duidelijk teken dat ik toe was aan iets anders! Maar wat? Van mijn passie mijn beroep maken, dat leek mij geweldig! Tuinen ontwerpen dus. OK, en hoe vlieg je zoiets dan aan? Ik ben de opleiding tot Vakbekwaam Hovenier in Vught gaan doen om thuis te geraken in de materie. Een andere optie was om Tuin- en Landschapsarchitectuur te gaan studeren op Larenstein. Dat had ik ook graag gewild maar om op deze opleiding te kunnen beginnen zou ik nog een jaar moeten wachten. Dit zag ik niet zitten. Toen ik eenmaal wist wat ik wilde was ik niet meer te houden! Ik heb nooit spijt gehad van die beslissing. Het is een prima opleiding; je verzamelt belangrijke kennis die nodig is om een goed advies te geven vanuit de praktijk en de theorie. Tuinonderhoud, tuinaanleg, plantenkennis, bemesting, bodemkunde en natuurlijk de basis voor het kunnen ontwerpen van een tuin. Het 2e jaar van de opleiding was vooral gericht op het leren ontwerpen; mijn passie!
en ik heb er veel van geleerd. Mijn motto was: wat ik niet weet zoek ik uit voor de klant en ik kom er op terug. Ik geloof in een eerlijke open communicatie met de opdrachtgever. Ze moeten erop kunnen vertrouwen dat ik me 100% inzet om de ideale tuin te bedenken, in iedere keer toch weer unieke omstandigheden. Dat ik geen onzin vertel en een eerlijk en open advies geef. En zo te zien lukt je dat aardig! Ja, ik heb het druk! Maar ik had ook behoefte aan afwisseling. Ik wilde toch ook graag wat meer buiten zijn, in contact met mensen en in contact met hetgeen ik adviseer. Sinds 5 jaar werk ik ook 1 dag per week in het tuinonderhoud met een collega, die een onderhoudsbedrijf heeft. Dit vind ik heerlijk en bovendien kan ik een aantal van mijn klanten zo ook extra van dienst zijn. Ik ontwerp dan niet alleen hun tuin maar houd hem ook bij. Dit onderhoud heeft me ook weer veel kennis en inzichten gegeven over bv hoe planten zich in verschillende omstandigheden gedragen. Ik probeer mijn klanten ook actief te betrekken bij hun eigen tuin. Het is immers ook afhankelijk van het onderhoud of mijn oorspronkelijke idee goed slaagt. Als hun tuin is aangelegd geef ik ze ook een over-
zicht van alle planten die erin staan met een onderhoudsadvies. Prachtig dat mensen die niets hadden met planten dan ineens groene vingers krijgen. En waar haal je je inspiratie vandaan, hoe blijf je bij? Nu doe ik dit werk inmiddels 11 jaar. Meteen na de opleiding heb ik mijn eigen tuinontwerp-bureau ingeschreven bij de KVK. Werk gaan doen dat je leuk vindt is één maar ondernemer zijn is een vak apart! Wat ik ook heel erg belangrijk vind is mijn kennis en kunde uit te breiden. In een tuin komen veel aspecten samen. Ik lees veel vakboeken, vakliteratuur, bezoek lezingen van deskundigen in ons vakgebied, kwekerijen, tuinen in binnen en buitenland. Er valt zoveel te weten omtrent planten in een tuin maar ook over de materialen die je kunt gebruiken, over vormgeving, wat doet licht, dynamiek in een tuin, architectuur, etc. Inspiratie zit in zoveel aspecten. Des te meer ik weet des te genuanceerder en verfijnder mijn ontwerp kan zijn. Ook de tijdsgeest maakt een verschil. Een aantal jaar terug neigden mijn klanten veel meer naar strak en minder groen. Nu mag het weer wat romantischer en groener. Leuk om die beweging te zien!
Tot zover de opleiding, hoe zat ‘t verder met de praktijk? Tijdens de opleiding heb ik ook een voorjaar in een tuincentrum gewerkt. Na de opleiding 5 jaar bij de schetsservice van de Tuinen van Appeltern. Dit was een sprong in het diepe, zo koud van de opleiding, maar ik ben blij dat ik die kans heb gekregen Bernadette maakt haar ontwerpen digitaal
lite matters
7
‘ik ben sparringpartner van mijn kLant’
De portfolio van Bernadette toont diversiteit
En daar speel jij natuurlijk op in. Niet perse. Mijn grootste uitdaging is om voor iedere opdrachtgever een tuin te bedenken waarvan ze later zeggen: ‘Bernadette heeft begrepen wat wij zochten!’. Ik ben hun sparringpartner. Door goed te luisteren en de juiste vragen te stellen verzamel ik voldoende informatie. Van daaruit maak ik een compositie, een ontwerp dat helemaal past en de verwachtingen zelfs overstijgt. Veel persoonlijke aandacht dus voor iedere opdrachtgever. Zo vraag ik altijd of er bepaalde planten of andere elementen zijn waar mensen mooie herinneringen aan hebben. Daar probeer ik dan iets mee te doen en klanten waarderen die aandacht. Mijn bureau loopt goed, ieder jaar draai ik meer omzet. Het moest echt van de grond af worden opgebouwd. Dat is soms best moeilijk want mijn product is niet tastbaar. Het resultaat is een mooie tuin maar de waarde van mijn aandeel daarin is soms lastig inzichtelijk te maken. Dat is wel echt het verschil met het werk van de hovenier. Ik ben echt
8
lite matters
voor het creatieve proces en het advies. Ik respecteer de kennis en kunde van de hovenier enorm, hij is voor mij onmisbaar bij het realiseren van mijn opdrachten. Hij moet het geheel coördineren, heeft de meeste kennis van materialen en aanleg. Ik hoorde je het al even noemen; licht. Hoe ga je daarmee om? Licht voegt een extra dimensie toe aan de tuin. Want even reëel; het meeste van de tijd bekijken wij onze tuin vanuit het huis. Het is natuurlijk mooi als je dat kan verlengen en dus ook ‘s avonds je tuin kan overzien. Daarbij gaat het niet om het plaatsen van mooie armaturen maar om het effect dat je wilt bereiken in de tuin. Het is dus van belang een goed lichtplan te kunnen maken. Dat spreekt mij aan in het verhaal van inlite; de nadruk ligt op de toepassing. Ook het waterpad dat jullie hebben gepresenteerd vind ik erg mooi. Ik had al eens zoiets voor een klant gemaakt maar het licht maakt het wel extra bijzonder. Water is meestal een kostbaar element in de tuin
dus daar wil je helemaal volop van kunnen genieten, dus ook ‘s avonds! Ik heb jullie producten eigenlijk pas leren kennen op de Garden Future beurs en ben sindsdien enthousiast. Ook de hovenier waarmee ik meestal werk is zeer te spreken over het systeem. Fijn om te horen. Wil je zelf nog iets toevoegen? Ja, naast dit alles ben ik al jaren erg gemotiveerd om tuinontwerpers met elkaar in contact te brengen en zie hierin veel toegevoegde waarde. Wij zijn bijna allemaal één-pitters, dit heeft zijn voordelen maar ook nadelen. Samen kunnen en weten we meer, daar ben ik van overtuigd. Afgelopen winter heb ik samen met Jeanne van Rijs van Oxalis Tuinontwerpen een Tuin Ontwerpers Groep (TOG) in de startblokken gezet. We hebben inmiddels al 38 leden. Eind deze maand is de 2e bijeenkomst met inspirerende en zinvolle onderwerpen waar je als groep beter toegang toe kunt vinden. Ik denk dat de tijd er rijp voor is!
pr0ject
Een typische Bernadette tuin
Dat is toch mijn eigen tuin. Daar hoef je immers de minste concessies te doen. Het is mijn paradijsje!
www.bernadettedenbieman.nl
lite matters
9
de nieuwe generatie heeft een ‘groen’ beeLd van de tuin!
De crisis in de tuin lijkt voorbij Zou de economische tegenwind ons toch aan het denken hebben gezet? Het is opvallend dat in we zo´n korte tijd weer ‘groen minded´ zijn geworden. De tuin als veilige haven in barre tijden lijkt herontdekt. Maar hoe ziet de toekomst van de tuin er eigenlijk uit?
de nieuwe generatie
fotografie: bert huis
De afgelopen maanden heb ik op verschillende hboopleidingen studenten begeleid bij uiteenlopende projecten, vaak vooraf gegaan door een presentatie. Bij al die ontmoetingen heb ik ze de vraag gesteld wat voor beeld zij bij de tuin hebben. En opvallend genoeg heeft dat in eerste instantie vaak niets met design te maken. Natuurlijkheid, weelderig groen, bloemen en kleur zijn eigenlijk de meest gehoorde reacties. Een tuin als een open plek in het bos, waar je de buren niet ziet, dat moet het worden. En als je dan doorvraagt blijkt dat de emotionele waarde het meestal wint van functionaliteit of design. De nieuwe generatie heeft dus een ‘groen’ beeld van de tuin!
stofzuig je tuin Het lijkt onbenullig maar opvallend is dat steeds meer mensen hun tuin gaan ´stofzuigen´; op welke manier dan ook. Dat zegt heel veel over de betekenis die de consument aan zijn tuin geeft. Want een deugdelijke bladblazer is dus allang niet meer voorbehouden aan de hovenier. Bijna iedereen blaast tegenwoordig zijn tuin schoon en ´stofzuigen´ is de nieuwe hype. Een duidelijk signaal dat de kwaliteit van de tuin steeds hoogwaardiger wordt. Het detail wordt belangrijk en per vierkante meter mag een tuin steeds meer kosten. Dat biedt veel nieuwe kansen voor de hovenier en voldoende perspectief voor de toekomst. Maar dat betekent ook dat de kwalitatieve opgave voor de hovenier steeds groter wordt en de beoordeling van zijn werk steeds nauwkeuriger. Sommigen leggen dat nu nog uit als pietluttigheid maar dat zullen we op de koop toe moeten nemen.
10
lite matters
de column van
bert huls tuin- en Landschapsarchitect
de 24-uurs tuin De tuin moet dag en nacht, het hele jaar door, aan steeds hogere eisen voldoen. De 24-uurs tuin lijkt dus werkelijkheid te worden. Vooral omdat onze private buitenruimte niet langer aan mooi weer of een bepaald seizoen gebonden is. Mooi en aangenaam overdag, overzichtelijk en veilig ´s nachts. Perfectionering en detaillering van onze woonomgeving is dus niet alleen aan ´binnen´ voorbehouden. Dat vraagt ook in de tuin om anders denken en om andere oplossingen. Daar komt bij dat het gevoel van onveiligheid nog steeds toeneemt. Gelukkig hebben beschermende maatregelen ook positieve effecten op de beleving van de tuin.
Bert Huls volgde de rijksopleiding Tuin- en Landschapsarchitectuur in Boskoop. Hij heeft een eigen bureau voor tuin en landschap in Oisterwijk. Behalve tuinen ontwerpen houdt Bert zich ook bezig met de ontwikkeling van buitenproducten zoals tuinmeubels, buitenkeukens en verlichting. Hij schreef in zijn carrière ruim 20 tuinboeken.
verlichting ´De Verlichting´ is een culturele stroming waarin anders denken uiteindelijk geleid heeft tot veranderprocessen. Hoe toepasselijk is dit voor in-lite want de afgelopen maanden heb ik, als onderdeel van de in-lite experience, een lans gebroken om ook in de beleving van de tuin anders naar tuinverlichting te kijken. Gedreven door het idee dat de toekomstige tuin om andere verlichtingsoplossingen vraagt. Want de tijd dat tuinverlichting vooral een mooi armatuur was is allang voorbij. Een conceptuele aanpak die past bij jou als tuineigenaar is veel belangrijker. Die open plek in het bos passend verlichten, zoals de student dat aangaf, daar ligt de uitdaging! En ik moet eerlijk zeggen dat die uitdaging tot hele nieuwe oplossingen kan leiden. En dat is toch waar het feitelijk om gaat als we nadenken over de toekomst van de tuin.
lite matters
11
feeL Like agostini
De MV Agusta F4 in actie
Tekst: Johan de Vreugd Foto’s: MV Agusta
MV Agusta
Echte motorfreaks - en vooral als ze de vijftig reeds gepasseerd zijn - kennen MV Agusta. Zij weten zich ongetwijfeld nog het gehuil te herinneren uit die zwarte‘ trompetuitlaten’ van de legendarische 3- en 4-cilinder racemotoren op circuits als Assen en Spa-franchorchamps in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. Andere motorfreaks kennen het merk wellicht alleen van de huidige generatie motoren die de fabriek in Varese (I) vandaag de dag produceert. Het merk MV (Meccanica Verghera) Agusta werd opgericht in 1945 door Domenico Agusta, zoon van Graaf Giovanni Agusta. Al sinds 1907 bouwde deze aristocratische familie vliegtuigen in de buurt van Milaan, onder andere geïnspireerd door de gebroeders Wright. Domenico was, net als zijn op jonge leeftijd gestorven vader, een echte entrepreneur maar had ook een grote passie voor mechanica, motoren en motorsport. Nadat men in 1946 was gestart met de productie van een 98 cc 2-takt motor met twee en later drie versnellingen, besloot men ook al snel te gaan deelnemen aan motorraces, vooral
12
lite matters
om het merk MV meer bekendheid te geven. In oktober ’46 volgde de eerste overwinning en in 1950 werd het eerste Italiaanse kampioenschap gevierd. Inmiddels had ook de eerste 125 cc 4-takt het levenslicht gezien en in 1950 waren er al zo’n 30.000 motoren van de band gerold. grote successen Al in 1952 volgde de eerste wereldtitel in de 125 cc klasse. In de periode van 1951 tot 1960 werden er talloze kampioenschappen gevierd (Carlo Ubbiali werd 8 keer wereldkampioen in de 125 en 250 cc klasse) en deze successen vertaalden zich in een
productieaantal van meer dan 175.000 motorfietsen. De grootste successen boekte MV Agusta echter in de periode 1960-1974 met meer dan 100 G(rand)P(rix) overwinningen en 18 wereldkampioenschappen. Naast de coureurs John Surtees, later Mike Hailwood en nog veel later Phil Read, zorgde racelegende Giacomo Agostini voor de meeste successen en wordt zijn naam nog altijd in één adem genoemd met MV Agusta. De immens populaire Agostini beweerde overigens stellig dat hij in zijn beginperiode bij MV Agusta ontzettend veel had geleerd van de eveneens succesvolle Mike Hailwood, hoewel
toys for boys Jan Ykema - importeur van MV Agusta belt, er staat een Brutale 1090RR klaar voor een tweedaagse proefrit. Het wordt mijn eerste lijfelijke kennismaking met deze MV. Ondanks mijn lengte van 1,95 m. is de zit voortreffelijk. Je kan bij deze motor je knieën lekker kwijt onder de tank en dat is bij het flink aanremmen fijn, want je schuift niet naar voren. Dit is een bijzondere motor. Het vermogen van 145 pk is steeds voelbaar en voorhanden. Deze motor kan veel meer dan de meest ervaren motorrijder. Het oppakken in de versnellingen verloopt soepel en snel, zelfs in zes krijg je nog een schop in je rug. De Brutale laat zich met groot gemak door langzame en snelle bochten sturen. Door de compacte bouwwijze en het chroom-molybdeen frame is het gewicht amper 180kg. Een echte sportmotor met alles erop en eraan, tot aan traction control toe. Ook de grote remschijven voor laten je nooit in de steek. Dit is een motor waar je telkens weer een kick van krijgt. Hoe beter je hem leert kennen des te meer heeft ie voor je in petto. Hij blijft je continue uitdagen. Ik kan een boek schrijven over mijn ervaringen op deze ‘Ferrari op 2 wielen’. Als je van exclusief, sportief rijden houdt maar meer wilt, meld je dan bij een dealer van MV Agusta voor een proefrit. Maar pas op; je bent direct verkocht!
Giacomo Agostini
MV Agusta Brutale 1090RR
MV Agusta F3
dat vooral op de Honda was. Het ongekende en typische stuurtalent van Agostini en de superieure techniek van de MV-motoren (vooral de 3-cilinder, 4-takt 350 cc en 500 cc) vormden de beste combinatie van man en machine ooit vertoond. Samen domineerden zij de wereld van het motorracen en stonden destijds aan de basis van de vele overwinningen in de klassen 350 en 500 cc. Giacomo Agostini won gedurende zijn raceperiode (19611977) maar liefst 311 keer een race, waarvan 125 GP overwinningen.
prijsconcurrentie de markt over van de vele kleinere merken.
aan alles komt een eind Na de dood van Domenico Agusta in 1973 brak er een turbulente periode aan voor MV Agusta, hetgeen uiteindelijk leidde tot het stoppen van de raceactiviteiten in 1976. In 1977 stopte ook de productie van de straatversies van MV Agusta. Het laatste type was de ‘750 America’. De Japanse motorenbouwers Honda, Yamaha en Suzuki namen met hun precisietechniek, betrouwbaarheid en
zeg nooit nooit Zo’n twintig jaar later, op 15 september 1997, werd er een nieuwe MV Agusta geïntroduceerd, de F4. Een straatmotor met de uitstraling en performance van een racemotor, uiteraard uitgevoerd in de originele kleuren (rood-grijs) van de succesvolle racers uit de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. En wie anders dan Giacomo Agostini zelf kreeg persoonlijk de eer om hem aan de pers te onthullen. De gebroeders Castiglioni, eigenaren van onder meer Cagiva, Ducati en Husqvarna, hadden de rechten van het merk MV Agusta overgenomen van de familie. Met als ultiem doel de traditie van het legendarische merk nieuw leven in te blazen. En dat MV Agusta is herboren kun je gerust zeggen. De afgelopen 10 jaar is de in ’97 geïntroduceerde 4-cilinder F4 verder doorontwikkeld tot de huidige F4RR met een monstervermogen van wel
testrijder johan de vreugd
208 pk. Een aantal jaren geleden is er ook een ‘naked bike’ versie onder de naam ‘Brutale’ aan het gamma toegevoegd. In de loop der jaren is er veel veranderd en verbeterd aan de 4-cilinder motoren. Hadden deze oorspronkelijk een ‘bokkig’ karakter, tegenwoordig draaien ze soepel en ‘pakken’ ze goed op, ook in zeer lage toerentallen. Daarmee staat de MV Agusta wederom synoniem voor design en hightech motortechniek, gekoppeld aan een fenomenaal stuurgedrag, in het allerhoogste segment van de motorbranche. Inmiddels zijn er ook de F3 en Brutale 675 met 3-cilinder 4-takt, waarmee wellicht de legendarische ’60-jaren-periode van de vorige eeuw weer in ere wordt hersteld en door het ‘gewone publiek’ kan worden beleefd. Hoewel de branche op dit moment moeilijke tijden beleeft, ziet het er dus naar uit dat MV Agusta stapje voor stapje bezig is haar toppositie te heroveren. www.mvagusta.nl
lite matters
13
hoe Leg je een in-Lite systeem aan?
Installeren voor professionals De aanleg van het in-lite systeem is eenvoudig en vereist in principe geen technische kennis. Toch zijn er een aantal zaken waar je als professional rekening mee kunt houden voor een optimaal eindresultaat. Van transformator tot afdekdopjes; in deze masterclass vind je de belangrijkste do’s en dont’s.
14
lite matters
masterclass
Gebruik altijd kabelschoenen wanneer je de kabel op de trafo aansluit
de transformator; motor van de verlichting De transformator is de motor van het systeem. Hij stuurt de verlichting aan en geeft stroom aan het systeem. De benodigde capaciteit is eenvoudig te bepalen door het vermogen (watt) van alle armaturen in je lichtplan bij elkaar op te tellen.
do’s & dont’s transformator • V oor een optimale lichtopbrengst belast je de transformator met minimaal 30% en maximaal 90% van de totale capaciteit. Het beste belast je een transformator van 56 watt met tussen de 15 en 50 watt aan armaturen. • B evestig de transformator op een muur, wand of paal. Plaats deze niet vlakbij een sproei installatie of liggend in een border. • S luit de kabel altijd met kabelschoenen aan op de transformator. Doe je dit niet dan kan de transformator te warm worden waardoor mogelijk schade ontstaat. • P laats de lichtsensor nooit op een plaats waar deze beïnvloed kan worden door kunstmatig licht, zoals autolampen, straatverlichting of tuinverlichting. • S tel de transformator bij voorkeur in op het gewenste aantal branduren (timer) in combinatie met de lichtgevoelige sensor. Vanaf zonsondergang brandt de verlichting dan alleen het aantal ingestelde uren; dit bespaart energie. Eventueel kun je een bewegingsmelder aansluiten zodat de verlichting ’s nachts alleen aan gaat als iemand de melder nadert.
lite matters
15
test je kabeLpLan aLtijd eerst voordat je het ingraaft
Met een kabelverbinder maak je eenvoudig aftakkingen
Gebruik meerdere kabelverbinders bij meer dan 50 watt verlichting op de aftakking
de kabel; lineair of gesplitst leggen De kabel geleidt de stroom (laagspanning) en zorgt ervoor dat armaturen gaan branden. Je rolt de kabel eenvoudig vanuit de transformator de tuin in. Om de armaturen te bereiken zijn er twee opties: je leidt de kabel rechtstreeks vanuit de transformator langs de armaturen (lineair kabelplan) of je maakt
aftakkingen met kabelverbinders (gesplitst kabelplan). in-lite voert 2 typen laagspanningskabel. Het verschil zit ‘m in de afstanden die je er lineair mee kunt afleggen; met de 14/2 kabel is dit 40 meter en met de dikkere 10/2 kabel 80 meter.
do’s & dont’s kabels • M aak voordat je gaat installeren altijd een kabelplan, dit is niets meer dan het intekenen van de kabel in je lichtplan. • H oud je altijd aan de maximale lineaire kabellengtes. Zo bereik je altijd een optimale lichtopbrengst. • B elast een kabelverbinder maximaal met 50 watt. Heb je na de aftakking bijvoorbeeld 60 watt aan armaturen geplaatst, dan gebruik je dus 2 kabelverbinders. Let er op dat je de geribbelde en gladde zijde van allebei de kabels naar dezelfde kant laat wijzen. • T est je kabelplan altijd eerst bovengronds voordat je deze verwerkt in de grond of onder de bestrating. • Z org altijd voor voldoende lengte op de kabel. Hiermee komt deze niet onder trekspanning te staan wanneer de tuin eventueel nog wat verzakt. • I soleer het einde van de kabel met afdekdopjes, zo werk je de kabel netjes af. Dit doe je door de laatste drie centimeter van de kabel uit elkaar te trekken en op ieder uiteinde een dopje te plaatsen. Verwijder geen isolatiemateriaal van de kabel.
16
lite matters
Let op! Bij een gesplitst kabelplan gelden de maximale lineaire kabellengtes voor ieder kabeluiteinde. Je rekent vanaf het kabeluiteinde via de kabelverbinder(s) terug naar de transformator.
masterclass
Illustratie: Maximale kabellengtes bij een lineair en gesplitst kabelplan Foto onder: Met een verlengkabel houd je voldoende lengte op de kabel van het armatuur
lite matters
17
onjuiste verwerking van een armatuur kan Leiden tot defecten
18
lite matters
masterclass
Illustratie: Kies het juiste kabelklemmetje bij het aansluiten van de Easy-Lock
het armatuur; hoogwaardige techniek Met behulp van de Easy-Lock en de mini-connector sluit je een armatuur eenvoudig aan op de laagspanningskabel. Bij de constructie van onze armaturen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de extreme omstandigheden in de tuin. Verlichting blijft echter een technisch
Let op! Combineer in-lite armaturen nooit met kabels of transformatoren van andere producenten. Vooral LED elektronica is gevoelig voor storingen of schommelingen in het systeem. Bij gebruik van vreemde onderdelen kunnen wij de kwaliteit van onze producten niet meer waarborgen, daarom vervalt op dat moment onze garantieregeling.
product; elektronica in LED armaturen kan gevoelig zijn voor storingen; een onjuiste verwerking van een armatuur kan leiden tot defecten. Volg daarom bij het aanleggen van onze verlichting altijd de instructies in de handleiding en houd je aan de do’s en dont’s.
do’s & dont’s armaturen • Test armaturen altijd voordat je ze verwerkt. • K lem bij het aansluiten van de Easy-Lock het juiste kabelklemmetje boven op de hoofdkabel. Het klemmetje met de breedste uitsparing past bij de 10/2 kabel, het klemmetje met de smalle uitsparing bij de 14/2 kabel. • Z org er voor dat je later, mocht dat nodig zijn, nog gemakkelijk bij de EasyLock kunt. Bij te integreren armaturen leg je de Easy-Lock liefst direct onder het gat in het zandbed. • H oud voldoende lengte op de kabel van het armatuur. Er zijn speciale verlengkabels in 1 en 3 m verkrijgbaar. Deze zijn eenvoudig aan te brengen tussen de mini-connector van het armatuur en de mini-connector van de Easy-Lock. • G ebruik voor een te integreren armatuur een schone kunststofhamer of een slagplaat. Zo voorkom je beschadigingen. • Z org voor een gat in de juiste maat, in-lite verkoopt hiervoor speciaal boorgereedschap. Snijd nooit alle ribbels af. Als dat nodig is, is het gat echt te klein en komt er teveel druk op het armatuur te staan.
Foto linkerpagina boven: Gebruik voor een te integreren armatuur een schone kunststofhamer of een slagplaat
• S la een armatuur nooit in een scheef geboord gat, dit leidt vrijwel zeker tot problemen. • V erwijder de beschermfolie van een armatuur direct na installatie. Door weersinvloeden kan deze later lastiger te verwijderen zijn.
Foto linkerpagina onder: Verwijder de beschermfolie na installatie
• I nstalleer in-lite armaturen alleen op 220 V als uitdrukkelijk in de handleiding van het product of op de website is aangegeven dat dit kan.
lite matters
19
bLijf verbonden! Als je in het wild gaat kamperen, wil je meestal geen mobiel contact. In geval van nood is het echter wel handig als je telefoon het doet. Als je echter een paar dagen in de wildernis zit, is je batterij van je telefoon waarschijnlijk leeg en er is geen stroom in de buurt om hem op te laden. Zonne-energie is een optie, maar waarom geen vuur gebruiken? De BioLite CampStove is een apparaat dat kleine takjes en andere kleine ‘biomassa’ op een heel efficiënte manier verbrand. Leuk natuurlijk voor het koken van water en het klaarmaken van eten, maar het mooiste is dat er meer dan genoeg elektriciteit overblijft om je telefoon op te laden via de USB aansluiting. www.biolitestove.com
i pod
k e j
en k o
Connected! Ook de tuinprofessional van nu moet altijd online zijn. Hierbij een aantal gadgets die je daarbij helpen.
za k m e s
vo
or
de ijungle
Vroeger was een echt Zwitsers zakmes het ultieme mannengadget. Het werd ook tijd voor het klassieke Zwitserse zakmes om met z’n tijd mee te gaan. Een tool die een nieuwe, briljante combinatie biedt van een traditioneel zakmes met een heus statief voor je smartphone. De Gerber Steady is gemaakt door de weekend-avonturier. Ingebouwd zit een verstelbare aansluiting voor de smartphone of kleine digitale camera en twee opvouwbare steuntjes. Een glad mes, een gekarteld mes, drie schroevendraaiers, flessenopener, tang en draadknipper. Het Zwitsers zakmes is helemaal terug. www.gerbergear.com
Gitaristen in de dop die een echte elektrische gitaar wat te duur of te lawaaierig vinden, kunnen binnenkort wellicht hun lol op met de iTar. De iTar bestaat uit een complete gitaarhals met drukgevoelige fretten. In plaats van snaren te beroeren, tokkel je op het touchscreen van de iPad, die in de daarvoor bestemde opening moet worden geplaatst. Starr Labs, de bedenker van de iTar, heeft diverse apps uitgedokterd die het touchscreen van de iPad moeten omtoveren in tal van instrumenten. Zo kun je het gitaardock gebruiken om te spelen met drumcontrollers, synthesizers en natuurlijk elektrische en akoestische gitaren en basgitaren. www.starrlabs.com
d a p i
20
lite matters
r a a t gi
gadgets
us b -warmh
de u o
r
Er is niets zo lekker als een hete kop sterke koffie in de ochtend om je op gang te helpen. Deze USB-warmhoudplaat voor je kopje zorgt ervoor dat de inhoud lekker warm blijft gedurende langere perioden. Je hoeft alleen maar te zorgen dat je een USB-poort beschikbaar hebt en je computer ook aanstaat. Vervolgens plaats je je kopje op de plaat. Die is geschikt voor de meeste kopjes en smallere mokken. Heb je geen USB-poort over? Geen nood. Je krijgt er ook een DC naar USB kabel bij waarmee je deze gadget in een normaal stopcontact kan pluggen. Wel oppassen, het plaatje wordt heet. www.firebox.com
‘de
m a h
rs z e g r bu
ijn g aar!’
De tijd van het buitenleven breekt weer aan en barbecueën en buitenkoken horen daarbij. Maar niets is zo gevaarlijk als ongaar vlees. Laat je voortaan waarschuwen wanneer het vlees klaar is in het Duits, Engels, Frans, Spaans of Deens. Het werkt als volgt; de unit met prikker steek je in het vlees en de unit met display neem je mee. Terwijl je vlees gaart zit je lekker op het terras of speel je een potje voetbal binnen een afstand van 100 meter. En als het vlees gaar is krijg je vanzelf een seintje. De thermometer meet tot wel 8 verschillende vleessoorten in Fahrenheit of Celcius. www.weber.nl
des
s ign t hermo
at a t
Een thermostaat is een suf, oninteressant ding in je huis. Zo niet de NEST. Hij heeft WiFi en is te bedienen via iPhone of iPad met een speciale app. De Nest is slim, hij leert vanzelf je ritme en past de temperatuur in je omgeving daarop aan. Daarnaast ziet hij er prachtig uit. Door de manier waarop hij leert zou hij een behoorlijke besparing moeten opleveren waarmee hij zichzelf terugverdient. Nest is gemaakt door ex-Apple medewerkers en dat is te zien. www.nest.com
lite matters
21
een spot op Led basis was niet eenvoudig te ontwikkeLen
Het ontwerpproces: SCOPE Zoals we al eerder in dit magazine beschreven, ontwikkelen wij al onze producten zelf, van lichtbron tot coating, van idee tot realisatie. Een goed voorbeeld daarvan is SCOPE, onze LED spot. Een kijkje achter de schermen van onze Research and Development-afdeling onder leiding van Jürgen van Dijk.
22
lite matters
how it’s made Voorganger van SCOPE, de Techlook
Schetsen van de Techlook
Jürgen: ‘Wij zijn al sinds 2004 bezig met LED en hadden verschillende soorten armaturen voorzien van een LED lichtbron; geïntegreerde, bovengrondse en wandarmaturen. Bij het ontwikkelen van nieuwe armaturen kijken wij kritisch naar ons bestaande assortiment en de toepassingsmogelijkheden ervan. Duidelijk werd dat we geen product in ons assortiment hadden om gericht een object uit te lichten, een LED spot dus. Later begonnen dealers en consumenten ook daadwerkelijk te vragen om een spot. De behoefte was dus duidelijk.
te duur Maar een spot op LED basis was niet eenvoudig te ontwikkelen. We wilden namelijk wel een spot maken die voldeed aan de behoefte van de hovenier qua lichtopbrengst, -kleur en –hoek. De lichtopbrengst van de bestaande LED’s was niet hoog genoeg om een echt krachtige lichtbundel te creëren. Om net zoveel
Prototype ontwikkelen in Taiwan
lichtopbrengst te genereren als de meest gangbare spot, een 20 watt Halogeen spot, moest er 3x3 watt aan LED’s in de spot gebruikt worden. Maar dit zou zoveel warmte genereren dat de behuizing van een dergelijke spot erg groot moest worden om deze warmte af te kunnen voeren. Daarbij waren de 3 watt LED’s en de elektronica om 3x3 watt aan LED aan te sturen erg duur, wat zou resulteren in een onbetaalbaar product voor hovenier en consument. Omdat de technische vooruitgang op het gebied van LED erg snel gaat, besloten we deze even af te wachten. Ondertussen deden we veel onderzoek naar andere componenten die in de spot zouden moeten komen, zoals de driver die de lichtbron aanstuurt. We zochten naar componenten waarmee de warmteontwikkeling tot een minimum beperkt kon worden. Minder warmte resulteert immers in een langere levensduur. We kwamen uit op een schakelende driver.
knipperen Dit houdt in dat de lichtbron in feite knippert met een hoge frequentie. Dit knipperen zorgt ervoor dat de lichtbron slechts de helft van de tijd brandt en zo dus veel minder snel warm wordt en veroudert. Dit knipperen nemen wij met ons blote oog niet waar. De lichtbron in SCOPE knippert met een snelheid van 1000x per seconde. Ter vergelijking; een TL buis knippert 50x per seconde. Toen we hoogwaardiger componenten hadden gevonden konden we door met de lens. Deze is ontwikkeld door een hierin gespecialiseerd Fins bedrijf. Om het juiste resultaat te bereiken, luistert het op elkaar afstemmen van deze componenten heel nauw. We zijn zo’n 2 jaar af en aan bezig geweest met dit proces. Het protoype heette de Techlook. Toen ik vervolgens naar Taiwan ging om het prototype in productie te laten nemen, volgde er een onverwachte doorbraak. NICHIA, dé leidende Japanse LED fabrikant, kwam met
lite matters
23
we hebben het modeL uitgerust met koeLribben
Foto rechterpagina: SCOPE in werking
Pleun aan het werk in Solid Works
solid works
Van schets tot 3D tekening in Solid Works
een nieuwe LED die voldoende lichtopbrengst gaf met slechts 3x1 watt ipv de door ons gebruikt 3x3 watt. Ter plekke heb ik besloten deze te gebruiken en de behuizing bij wijze van spreken de helft kleiner te maken. Zo is het binnenwerk van de huidige SCOPE geboren.
koelribben Nu nog de behuizing. Die moest afgestemd worden op het heetste punt onder de lens. Om die warmte te kunnen afvoeren, hebben we het model uitgerust met koelribben. Menigeen kent dit van bijvoorbeeld luchtgekoelde motoren van Zündapp, Kreidler of de wereldberoemde boxermotor
24
lite matters
van Porsche. Omdat het armatuur niet op moest vallen, kozen we verder voor een vrij basic uiterlijk van mat charcoal gecoat aluminium. Rond de lens kwam een geanodiseerde ring om de levensduur te vergroten; hierin is ons logo gelaserd. Omdat we rekening wilden houden met verschillende manieren van plaatsen, nl in de grond of aan een wand, maakten we naast de standaard grondpen ook een grondplaat. Met deze SCOPE BASEPLATE kan SCOPE ook op een harde ondergrond geplaatst worden en met de RISER als aanvullend accessoire, blijft het licht van SCOPE ook na het groeien van de beplanting zichtbaar.‘
Wij maken al zo’n 5 jaar onze tekeningen in het 3D tekenprogramma Solid Works. Uit de organisatie komt een idee of een schets en samen met Jürgen werk ik dat uit. We ontleden het en ik maak een eerste opzet in 3D. Als die opzet klaar is sturen we deze naar onze producent in Taiwan. Deze kijkt ernaar vanuit het productieproces en past de tekening zo aan dat het model geproduceerd zou kunnen worden. Dan komt de tekening terug en beoordelen wij of het model nog steeds is zoals wij het zouden willen voeren. Als dat zo is wordt er in Taiwan handmatig een prototype of sample van gemaakt en naar ons opgestuurd. Dit sample wordt hier weer uitgebreid bekeken en beoordeeld. Vervolgens geven we eventuele aanpassingen door. Dit proces gaat net zolang door tot het sample klaar is voor productie. Ook die eerste productiemodellen komen eerst weer bij ons terug voor een check. Pas als ze dan goedgekeurd zijn, worden ze in grote getale gemaakt en aan ons uitgeleverd. Er gaat dus best wat tijd, hand- en denkwerk overheen voordat we een nieuw product hebben! Pleun Meerkerk, technische man bij R&D
how it’s made
lite matters
25
het nieuwe Licht van 2012
productnieuws In de vorige editie hebben we onze nieuwe producten al even laten zien. Nu zijn ze ook verkrijgbaar bij je dealer. De armaturen en accessoires voor 2012; dit doen ze en zo kun je ze gebruiken…
de 12v system kit De 12V SYSTEM KIT bevat een 24 watt transformator met een lichtsensor en 15 meter 14/2 kabel. Door het lage vermogen en de korte kabel is deze voordelige set met name interessant voor de voortuin, kleine stadstuin of het dakterras. Vooralsnog is er een beperkt aantal geproduceerd, op=op.
minitrafo/cb-010e Dit product is niet nieuw. Je kon het al gebruiken in een aantal van onze wand armaturen nl FISH EYE WALL, LIV WALL en nu in CURV. Wat wel nieuw is, is dat je de minitrafo nu kunt gebruiken in de bovengrondse armaturen LIV en SENTINA. Deze armaturen zijn voorzien van een houder waardoor je de minitrafo eenvoudig bevestigt. Zo kun je een enkel armatuur aansluiten of een bestaande set 220V verlichting aanvullen met een armatuur op 12V. Let op: de aansluiting op het 220V lichtnet dient altijd te gebeuren door een bevoegd installateur.
26
lite matters
op=op
productnieuws sub Ons onderwaterarmatuur SUB kan door zijn krachtige lichtbundel ook mooi gebruikt worden om elementen aan te lichten vanuit het water. Denk bv aan planten of beelden die vanuit het water omhoog komen. Dit geeft een sprookjesachtig effect.
big scope BIG SCOPE kan met zijn wijde lichtbundel grote oppervlakten uitlichten. Het licht van BIG SCOPE is zachter en meer diffuus dan dat van de reguliere SCOPE. Dat komt doordat het licht vanuit BIG SCOPE een grotere hoek maakt en dus verdeeld wordt over een groter oppervlak. Hierdoor kun je er grotere objecten van dichtbij mee uitlichten op een wat zachtere manier. De reguliere SCOPE geeft een smallere, fellere lichtbundel. Dit armatuur heeft ook wat meer afstand tot het uit te lichten object nodig.
lite matters
27
het nieuwe Licht van 2012
sentina SENTINA is een tijdloos armatuur met een onopvallende, basic vormgeving. Daarbij vormt het een complete lijn met een bovengronds, geïntegreerd en een wandarmatuur. De lichtbron in SENTINA ligt schuin. Daardoor verblindt het armatuur niet en kun je met name het geïntegreerde armatuur goed richten op bv een wand.
Foto boven: SENTINA wandarmatuur Foto onder: SENTINA bovengronds Foto rechterpagina boven: SENTINA geïntegreerd
28
lite matters
productnieuws
curv CURV is bijzonder door zijn organische vormgeving en indirect licht. CURV is hier repeterend verticaal geplaatst. Op deze manier loopt de verlichting synchroon met het patroon van de planken. Hij kan echter ook prima horizontaal of diagonaal geplaatst worden.
lite matters
29
het nieuwe Licht van 2012
80e dispLay In de vorige editie berichtten wij over de plaatsing van de 40e display. We zijn trots nu te melden dat dat aantal zich inmiddels heeft verdubbeld! Onlangs plaatsten wij de 80e display. Extra trots zijn wij op onze uitgebreide displays, die niet uit de standaard 2,30 meter bestaan maar uit 3,32 of zelfs 4,34 meter zoals te zien is op de foto. Alles bij elkaar is er in Nederland dit seizoen 310 meter in-lite presentatie te zien! Dat betekent dat de consument, met of zonder begeleiding van een hovenier, altijd wel ergens is de buurt professioneel gepresenteerde producten van in-lite kan bekijken.
Foto onder: Elke dealer met een display ontving een gratis baliedisplay
30
lite matters
productnieuws
teaser Om onze nieuwe producten voor dit seizoen te promoten hebben wij een spannend filmpje gemaakt; een echte ‘teaser’… Bekijk m op www.in-lite.com/pro Wil je het filmpje bekijken, scan dan de QR code
lite matters
31
zonder Licht zien we de schoonheid om ons heen niet…
32
lite matters
covermodel
britt van doornik mondhygiëniste Het Covermodel van deze editie is Britt van Doornik. Britt is een 27-jarige mondhygiëniste uit Breukelen. Britt komt oorspronkelijk uit Nieuwegein. Ze volgde daar de havo en daarna de HBO opleiding Mondhygiëne in Utrecht. Ze werkt sinds 5 jaar als zelfstandige; nu in een maatschap met 2 tandartsen in De Meern. Britt is een dierenliefhebber, ze houdt vooral van honden en paarden. Ze kreeg op haar 10e jaar een eigen paard, het was liefde op het eerste gezicht. Haar huidige paard heet Vrolijk. Een hond heeft ze ook, Franse Bulldog Bink gaat graag mee naar het strand of bos. Ook varen ze bij mooi weer graag op Loosdrecht met hun sloep. ‘s Winters maakt het varen plaats voor schaatsen, maar daar blijft het qua sportieve bezigheden wel bij voor Britt… Ze heeft net een huis gekocht met haar vriend in Breukelen. Daarvoor woonden ze samen in De Meern. ‘We zijn nog steeds druk aan het klussen en we moeten ook nog een plan voor de tuinen maken. Daar wil ik ook wel in-lite in!’ Kan geregeld worden, Britt.
lite matters
33
de pLaats van de verLichting bepaaLt de sfeer
34
lite matters
@home bij in-lite
Het waterpad Water geeft de tuin een extra dimensie en is met geen ander tuinelement te vergelijken. Helemaal van nu is het waterpad, een beloopbaar tuinpad waar water overheen stroomt. In het voorjaar mooi om naar te kijken en in de zomer geweldig voor kinderen om mee te spelen. Het bewegende water zorgt in combinatie met de verlichting voor een bijzonder effect. De plaats van de verlichting bepaalt de sfeer.
technisch ontwerp waterpad Tijdens onze experience en op TuinIdee heb je er al kennis mee kunnen maken; het waterpad. Maar hoe maak je dat? Er zijn uiteraard meerdere manieren, hierbij reiken we je er één aan. Een principetekening uitgewerkt door Ontwerpbureau Bert Huls. Onderstaand vind je een toelichting op het technische ontwerp van het waterpad. Let wel, dit zijn principe tekeningen. Afhankelijk van individuele specificaties kan de uitvoering van het waterpad uiteraard afwijken van het hier getoonde ontwerp
Foto linkerpagina: Een dun glinsterend laagje water geeft een bijzonder effect
Principe ontwerp waterpad
Aan deze principe tekeningen en details kunnen geen rechten ontleend worden; bouwen of groen aannemers zijn verantwoordelijk voor de definitieve constructies, maatvoeringen en voorzieningen. lite matters
35
zorg dat de constructie onder de tegeLs toegankeLijk bLijft!
36
lite matters
@home bij in-lite
6
4
5
3
Principe doorsnede waterpad
2
1
1. Houten bekisting van piketpalen en kantplanken ten bate van grondkering. 2. Ondervloer van betontegels van 30x30x3 cm geplaatst op een verdichte ondergrond van geel zand. Op de tegelvloer plaats je een laag van viltdoek of wegendoek ter bescherming van de rubberfolie (3). 3. Rubberfolie op maat (bij voorkeur met gelaste naden). Je voorkomt lekkage door nog een extra laag rubberfolie onder de constructie van betonbanden (5) te plaatsen. 4. RVS hoekstrip voor smalle randafwerking met aangrenzend maaiveld (gazon of verharding) 5. Draagconstructie van betonbanden van 100x10x20 cm (verlijmd of gemetseld). Je kunt eventueel ook verstelbare tegeldragers gebruiken. 6. Natuursteen- of betontegels van 80x80x5 cm, ieder voorzien van een uitstroomgat voor het water en één of meerdere gaten voor de verlichting.
Het waterpad geïntegreerd in het gazon
aanlegtips waterpad: 1. Plaats de transformator van de verlichting en de aansluitingen van de waterpomp buiten het waterpad 2. Zorg voor een overstort systeem en een automatisch vulsysteem 3. Zorg dat de constructie onder de tegels van het waterpad toegankelijk blijft
Aan deze principe tekeningen en details kunnen geen rechten ontleend worden; bouwen of groen aannemers zijn verantwoordelijk voor de definitieve constructies, maatvoeringen en voorzieningen. lite matters
37
down under per camper
Australië Altijd al gedroomd van die rondreis door Australië? Als je er dan eenmaal bent, wil je natuurlijk ook zoveel mogelijk zien van dat immense continent. Hoewel Australië het platste en kleinste continent ter wereld is, zul je toch echt kilometers moeten maken om er iets van te kunnen zien. Een van de beste manieren om door Australië te reizen, is met een gehuurde camper. Ultieme vrijheid, ’s ochtends vroeg bedenken waar je vandaag eens heen zult rijden en overnachten in de rust en stilte van de ruige natuur. Hoewel… zo nu en dan een luxe camping met zwembad tussendoor is uiteraard ook best eens lekker.
Bron: Target Travel M arketing Foto’s: Tourism Australia en THL
38
lite matters
reizen
Foto linkerpagina: Dirt road
Foto linksboven: Sydney met het beroemde Opera House
Overige foto’s: Wildlife in Australië
Wil je met een camper rondreizen dan zul je na de lange vlucht uit Nederland, vaak met een tussenstop in Azië, eerst een hotel op moeten zoeken om bij te komen van de reis. De dag na aankomst mag je dan je mobiele huis bij de camperverhuurder ophalen. Land je bijvoorbeeld in Sydney dan is het uiteraard aan te raden eerst deze wereldstad te verkennen alvorens op pad te gaan.
A$ 102 miljoen en was pas na 14 jaar bouwen in 1973 klaar. Voor het mooiste uitzicht op het Opera House kun je de Coathanger, oftewel de Harbour Bridge beklimmen. Deze brug is 503 meter lang en 130 meter hoog en een beklimming kost je ongeveer 3,5 uur en rond de 200 A$. Heb je genoeg van het stedelijk schoon en verlang je naar natuurschoon? Op slechts twee uur rijden van Sydney liggen de Blue Mountains, een perfecte eerste bestemming voor een camperrondreis. Dit gebied dankt zijn naam aan de blauwe nevel die afkomstig is van de duizenden eucalyptusbomen die hier groeien. Ook vind je hier de beroemde rotsformatie The Tree Sisters die in verschillende Australische legendes én op ontelbaar veel foto’s voorkomt.
bij aankomst door de receptioniste gewaarschuwd wordt? Niet omdat er gevaarlijke slangen of krokodillen zitten, maar nee… de bomen zitten vol koala’s. En aangezien het hun paartijd is, moet je erop rekenen dat ze een “awful lot of noise” maken. Daar gaat je welverdiende nachtrust… Maar het levert natuurlijk wel schitterende foto’s op! Op je tochten door de ruige natuur kom je zo goed als zeker kangoeroes tegen of hun kleiner uitgevallen familieleden, de wallaby’s. En wie geluk heeft, staat ook nog oog in oog met een aantal andere bijzondere beesten, zoals emoes, cassowary’s (een soort grote struisvogels met een blauwrode kop en rare kuif), kaketoes, brush-turkeys, wombats, possums en dingo’s. De durfals onder ons kunnen natuurlijk in het tropische noorden van Australië op zoek naar krokodillen. Wie zich onder water wil wagen, kan duiken met haaien en roggen of snorkelen tussen de koralen van het Great Barrier Reef.
sydney Metropool en havenstad Sydney ligt aan de oostkust van Australië, aan de Zuidelijke Pacific. Hoewel Sydney vier jaargetijden kent, is deze stad het hele jaar door geschikt voor een bezoek. De meeste bezienswaardigheden liggen op loopafstand van elkaar en ook het openbaar vervoer is prima geregeld. Een van de bekendste en meest gefotografeerde attracties is het Sydney Opera House. Het is ontworpen door de Deen Jörn Utzon, kostte in totaal maar liefst
wildlife Wie met een camper door Australië reist, kan rekenen op een reeks onvergetelijke ervaringen. Wat te denken van die camping waar je
lite matters
39
‘ze weten niet eens wat het woord fiLe betekent’
40
Lite matters
reizen
Foto’s linkerpagina: In één vakantie van de dichte jungle via een koel meer, door de woestijn en eindigen op een tropisch strand
Foto boven: Buitenleven ‘back to basic’
eindeloos Wie met een camper door Australië rijdt, zal al snel heel wat kilometers afleggen. De wegen in het uitgestrekte land lenen zich daar perfect voor. Ze zijn heel wat rustiger dan in Nederland en in het overgrote deel van het land weten ze niet eens wat het woord file betekent. Rij je door de afgelegen outback om bijvoorbeeld bij de beroemde, rode Ayers Rock of Uluru te belanden, dan kun je soms urenlang rijden zonder iemand tegen te komen. Een goed gebruik is dan ook om die enkele medeweggebruiker die je misschien ziet, te begroeten door even een hand op te steken. Wie door de uitgestrekte verlaten gebieden van Australië rijdt, zal blij zijn wanneer hij in een goed onderhouden camper van een vertrouwd verhuurbedrijf zit. Want hoewel je erop kunt rekenen dat de eerste de beste vrachtwagen zal stoppen en je zal helpen als je met pech langs de weg staat, kan dat toch best even duren. In de outback kunnen de temperaturen ’s zomers oplopen tot ver boven de veertig graden. Tja… dan sta je toch liever
basisvoorzieningen als een wc en soms ook een (koude) douche. Wie slim is, schaft aan het begin van zijn rondreis een campinggids aan (een aanrader is het boek ‘Camps 5’ dat alle voordelige en gratis kampeerplekken beschrijft). Ook handig is dat elk zichzelf respecterend stadje een zogeheten ‘i-site’ heeft, herkenbaar aan een blauw bord met letter ‘i’ erop, waar een vriendelijke medewerker je alle informatie over campings, bezienswaardigheden, wandelroutes en restaurants in de omgeving kan geven.
niet met een gestrande auto stil. Wie het toch overkomt, kan maar beter genoeg drinkwater bij zich hebben en iets eetbaars is dan ook meer dan welkom. Gelukkig heb je in een camper genoeg bergruimte om een paar jerrycans water en een voorraadje voedsel in blik mee te nemen. Zorg ook dat je de tank van je camper volgooit voordat je op pad gaat en laat je informeren over de benzinestations op je route want die zijn in sommige delen van het land slechts schaars aanwezig. luxe of back to basic? Campings en caravanparken daarentegen zijn er genoeg te vinden in Australië. Bijna altijd hebben ze een klein zwembad, barbecues en soms zelfs een keuken waar je kunt koken, wasmachines om je kleren weer eens lekker schoon te krijgen en nette sanitairgebouwen waar je het stof van een lange dag van je af kunt spoelen. Wil je echter in de ruige natuur overnachten, dan kan dat ook. Veel nationale parken en staatsbossen bieden goedkope kampeermogelijkheid met
Australiërs zijn over het algemeen vriendelijk en behulpzaam en ze zijn erg trots op hun land. Ze zullen dan ook snel een gesprekje met je beginnen en vragen wat je van Australië vindt en je adviseren om toch vooral ook die en die plek niet over te slaan omdat die zo mooi is. Wie open staat voor contact, kan zomaar een uitnodiging voor een kop koffie of een barbecuefeestje bij hen thuis verwachten. No worries! www.australia.com
Lite matters
41
vrije jongens
‘Er zijn meer volwassenen bang voor het licht dan er kinderen bang zijn voor het donker.’ Kees van Kooten
Jacobs en van Es
42
Lite lite matters
famous quotes
Lite lite matters
43
in-Lite deaLer aan het woord
Van der Heijden Sierbestrating in-lite praat op locatie bij een dealer over 7 onderwerpen. We zijn te gast bij Van der Heijden Sierbestrating in Wouwen spreken met Arjan van der Heijden www.vanderheijden-sierbestrating.nl
44
lite matters
interview Foto linkerpagina: Arjan van der Heijden
Foto boven: Showtuin binnen
Foto onder: Groot terrein, grote voorraad
onderwerp 1
Bij Excluton is dat bv lastig omdat zij veel aan webshops leveren. Ik vind het dan ook belangrijk dat een leverancier adviesverkoopprijzen heeft, die naar buiten brengt en dat iedereen zich daar aan houdt!
Daarbij hebben wij een grote voorraad en kunnen we dus heel snel leveren. Die grote voorraad is de reden dat wij zo’n groot terrein hebben met de bijbehorende kosten. Maar daardoor hebben we wel een streepje voor bij menig hovenier en dat werkt prettig. De meesten zijn trouwe klanten. Onze binnenshowtuin doet het ook goed; veel hoveniers komen hier met hun klanten en als de hovenier geen tijd heeft dan leiden wij zelf de klanten rond. Tijdens ons grote evenement dit weekend (BrabantBuiten) organiseren wij voor hen een businessavond op vrijdag.
bedrijf Ons familiebedrijf is zo’n 80 jaar geleden opgericht door mijn overgrootvader. We maakten toen zelf kleine betonproducten onder de naam Van der Heijden Beton. In ’97 zijn we overgegaan naar sierbestrating. We heten daarom nu ook officieel Van der Heijden Sierbestrating, hoewel de meesten ons nog steeds bij de oude naam noemen. En dat geeft ook niet, als ze ons maar noemen! Ik durf gerust te zeggen dat wij de grootste zijn in deze regio. We hebben een flink terrein, zoals je kunt zien op de luchtfoto’s van 1945 tot nu. En er rijden 3 vrachtwagens. We zijn met 12 man en samen met mijn oom Gerrit heb ik de dagelijkse leiding. Mijn vader is er 4 jaar geleden mee gestopt.
onderwerp 4
hoveniers 75% van ons klantenbestand is hovenier/stratenmaker maar ik doe geen aparte acties voor hen. Wij zijn wel heel transparant in onze prijzen en geven hen een goede marge. Zij moeten immers ook de kost verdienen.
onderwerp 2
branche Ik merk duidelijk dat we harder moeten lopen voor onze omzet. De consument is veeleisend dus we hebben een groter assortiment en mooiere presentatie. Die blijven we ook constant vernieuwen. Zo hebben we onlangs alle tegelrekken vervangen door een lange muur. Dat ziet er veel netter uit dan allemaal rekken van verschillende formaten. Gelukkig weten mensen uit de omgeving ons te vinden. Zodra mensen denken aan sierbestrating moeten ze aan ons denken. En dat lukt aardig. Ik heb dan ook geen last van tuincentra in de omgeving. We moeten eraan blijven trekken maar zolang wij ons best doen loopt het. onderwerp 3
leveranciers Ik werk met (uiteraard) in-lite, Excluton, Oprey, Royal Grass, Facade beton, Eckstone, Kijlstra en MBI. Ik verwacht van mijn leveranciers dat zij snel reageren op mijn vragen en klachten of problemen netjes oplossen. Verder stel ik enige regiobescherming op prijs zodat de buren niet precies hetzelfde verkopen.
lite matters
45
‘wij gaan hier vooraL uit van onze eigen kracht’
De tegelwand
onderwerp 5
consumenten Ook voor de consument is het een voordeel dat wij veel voorraad hebben. Verder hebben wij een splitsing tussen binnen en buiten. Buiten is ons assortiment te zien en binnen hebben wij een aantal showtuinen om inspiratie op te doen. De meeste consumenten vinden daar wel iets dat zij mooi vinden en sommigen gebruiken het zelfs als model voor hun eigen tuin. Vorig jaar hebben we met een aantal partners in de tuinbranche een brochure gemaakt en verspreid in deze regio. Dit jaar hebben we gekozen voor een evenement; BrabantBuiten. Het vindt toevallig dit weekend (24 en 25 maart) plaats en het lijkt mooi weer te worden. We zijn met 16 partners die allemaal iets laten zien op het gebied van tuin en buitenruimte. Zo zijn er dealers in zwembaden, tuinmeubelen, schuttingen en zonwering. En natuurlijk hoveniers. We hebben een grote tent achter staan en er is catering en vermaak voor de kinderen. Het belooft een goeie dag
46
lite matters
te worden! (BrabantBuiten trok dat weekend inderdaad 3500 bezoekers). Voor consumenten hebben wij ook een webshop. We merken dat er wel veel mensen prijzen vergelijken op internet. Dat is lastig. Er zijn genoeg webshops die zich niet aan de adviesverkoopprijzen houden. Wij willen de consument de zekerheid bieden dat er een fysieke winkel achter de webshop staat. Ze kunnen hier de producten bekijken en voelen en kunnen er ook van op aan dat we goede service bieden. 0onderwerp 6
concullega’s Er zijn een aantal bedrijven in de regio waarmee wij concurreren. Wij zijn scherp geprijsd, altijd al geweest. Dat komt omdat wij van oudsher Excluton dealer zijn en die zijn nu eenmaal scherp geprijsd. Daarbij pakken wij zelf lage marges. Dat is een bewuste keuze. Wij moeten het dus wel hebben van onze omzet. Consumenten hebben hier in de regio veel vergelijkingsmateriaal. Er zijn zo’n 15 sierbestraters
gevestigd in een straal van 20 km. Gelukkig zijn onze hoveniers vaste klanten. Ik probeer met concullega’s uiteraard wel goed contact te houden. Wij sturen dan ook regelmatig klanten door of bestellen producten bij elkaar van leveranciers die wij zelf niet voeren zoals Red Sun en Marlux. Verder laat ik een ieder in z’n waarde en gaan wij hier vooral uit van onze eigen kracht! onderwerp 7
in-lite Ik ben vanaf het begin al in-lite dealer. Vertegenwoordiger Marco Feenstra ken ik nog van Den Boer Beton. Ik ben prima tevreden, mis alleen nog wat producten om mijn display compleet te maken voor komend weekend! De nieuwe display ziet er prima uit, ik heb pas het aantal meters uitgebreid. Ook jullie acties voor de hovenier vind ik goed, zo gaat informatie via meerdere wegen naar de klant en dat leidt alleen maar tot meer verkoop en omzet voor iedereen. Naast in-lite werk ik met 220 volt merken Fransen en KS.
interview
De favorieten van Arjan van der Heijden: de oriënt blue
Een echt mooie natuurstenen tegel. Daarin zie je de charme van natuursteen; geen tegel is hetzelfde.
1
2 3
de president black
Chinees basalt, prachtig van kleur.
de fish eye wall.
Dit armatuur geeft een erg mooi lichtbeeld naar beneden. Ik heb ‘m zelf ook thuis.
steenkorven
Een leuk product; makkelijk toe te passen en geeft door de combinatie van ijzer en steen toch net dat beetje extra..
Volg Arjan ook op Twitter: @arjanvdheijden
4 lite matters
47
‘door zo’n experience gaat het product veeL meer Leven!’
Quote’s van bezoekers: ‘Leuke ideeën opgedaan!’ ‘De sfeer tussen de hoveniers onderling was erg positief.’
Experience 2012 De maand januari stond bij in-lite geheel in het teken van de hovenier. Zo’n 200 hoveniersbedrijven (ruim 400 man en een enkele vrouw) bezochten het in-lite event in de thuishaven van in-lite, Langerak. In twee sessies van een uur kon iedere bezoeker twee workshops bijwonen.
lichtplan. Uiteraard was er voldoende gelegenheid voor het stellen van vragen aan de in-lite vertegenwoordigers die de workshop begeleidden. ‘lichtconcepten’ Tuin- en landschapsbureau Bert Huls verzorgde de workshop lichtconcepten waarin gestart werd met de ontwikkeling van de tuin in de afgelopen 25 jaar tot het heden. Daarna werd de toekomst van de Ondanks dat het soms wat fris was, waren de bezoekers zeer te spreken over het event. Graag bedanken we nogmaals iedereen voor hun komst. Voor wie er niet was een korte samenvatting. Tijdens de opening gaf Rokus den Boer uitleg over het idee achter onze nieuwe slogan ‘Zonder licht geen tuin’, onder andere aan de hand van een filmpje. De afsluiter werd verzorgd door Jürgen van Dijk; hij liet de aanwezigen alvast kennis maken met onze nieuwe producten voor dit seizoen. Daartussen waren er 2 workshops; ‘lichtbalans’ De workshop Lichtbalans stond in het teken van de 4 criteria voor lichtbalans en het stappenplan licht kiezen. Na een korte uitleg kon men oefenen met het maken van een
48
Lite matters
‘Ik heb echt geleerd om met licht te werken.’ ‘Ik ben geïnspireerd geraakt; jullie enthousiasme werkt aanstekelijk!’ ‘Top catering door de dames!’
tuin toegelicht en de rol van verlichting hierin. Tenslotte werd de in-lite tuin 2012 gepresenteerd met daarin de lichtconcepten lichtwand en het waterpad. Het verhaal werd ondersteund door een tuindecor in zwart/ wit schetsstijl waarin de concepten daadwerkelijk waren gebouwd. Hierin werd geschakeld tussen de variaties zodat de verschillende effecten goed zichtbaar waren.
varia
TuinIdee 2012 Van 1 t/m 4 maart werkten wij mee aan de Tuinidee beurs in de Brabanthallen. TuinIdee is voor veel tuinliefhebbers dé inspiratiebron en de start van het nieuwe tuinseizoen. Dit jaar heeft de beurs zo’n 25.000 bezoekers getrokken. Tuin- en landschapsarchitect Bert Huls is het creatieve brein achter de beurs en onder meer verantwoordelijk voor de inspiratietuinen. De tuinwanden met licht en het waterpad hadden veel bekijks. Bekijk hier een impressie van onze producten verwerkt in de verschillende inspiratietuinen. In deze tuinen waren onder andere de lichtwand en het waterpad te vinden. Meer informatie over de lichtwanden en het waterpad vind je overigens in onze nieuwe brochure en op onze website www.in-lite.com/pro
Lite matters
49
prijsvraag
Creatief met in-lite! We hebben veel leuke, enthousiaste en creatieve reacties ontvangen op onze prijsvraag. De inzenders hadden de vraag ruim opgevat wat heeft geleid tot een leuke mix van allerlei inzendingen. Hierbij even alle inzendingen bij elkaar; we willen de inzenders ervan hartelijk bedanken! Wij hebben ervoor gekozen om 2 winnaars uit te kiezen: 1 Het speelhuisje van Joris Bullens Erg mooi gemaakt en onze verlichting geeft extra sfeer aan het huisje.
ns
Joris Bulle
2 De ‘Periscoop’ van Alec Bijlsma Een simpele maar zeer originele toepassing van ons armatuur. Beiden ontvangen zij van ons de beloofde Small Forest Axe van Gränfors Bruks. Gefeliciteerd!
Alec Bijlsma
Johan Vermee
r
nieuwe ieuwe ronde, 2 nieuwe kansen Wij blijven uiteraard benieuwd naar leuke, originele en dus niet alledaagse toepassingen van ons product. Blijf deze dus inzenden! Daarvoor zijn 2 opties; 1 Heb je een goed idee (voor een toepassing van onze producten) wat nog niet is uitgevoerd? Stuur ons dan een tekening met een duidelijke, uitgebreide beschrijving van je idee. Als wij er net zo enthousiast over zijn als jij dan krijg je van ons de benodigde in-lite producten om je idee te realiseren! Uiteraard zien we dan ook graag een foto van het resultaat…
Eric Meijer
2 Heb je onze producten al ergens op een leuke manier toegepast? Ook insturen! Leuke inzendingen plaatsen wij in ons magazine. De inzender mag zijn eigen prijs kiezen;
2 toegangsbewijzen voor de Floriade of 2 SCOPE’S
Jeroen de Jong
Ik als Schotse Hovenier, doe dagelijks mijn werk met veel plezier. Goed gereedschap en de Gransfors bijl, dat is helemaal mijn stijl! Of zullen we zeggen: Schotland en Gränsfors Bruks, Een schot in de roos? Mark Ferns
50
Lite matters
floriade
in-lite vertegenwoordigd op de Floriade Op woensdag 4 april opende koningin Beatrix officieël de Floriade, de wereldtuinbouwtentoonstelling die in Nederland eens per 10 jaar georganiseerd wordt. De Floriade is van 5 april 2012 tot 7 oktober te bezoeken in Venlo. Er zijn 130 deelnemers/standhouders en de organisatie rekent op gemiddeld 20.000 bezoekers per dag. Het terrein beslaat in totaal 66 hectare, waarvan 22 hectare bos, 2,5 hectare gebouwen en 4 hectare water. De Floriade werd eerder georganiseerd in Rotterdam (1960), Amsterdam (1972 en 1982), Zoetermeer (1992) en Haarlemmermeer (2002). Er zijn 1700 bomen aangeplant, 20.000 heesters, 200.000 vaste planten, 65.000 waterplanten, 1,5 miljoen bloembollen en 95.000 eenjarige planten.
nl label in-lite neemt deel aan de duurzame tuin van NL Label in het themaveld Green Engine. NL Label is een initaitief van van Nico Wissing en Lodewijk Hoekstra. Met dit initiatief willen ze een gids zijn op het gebied van duurzame producten en materialen. Met hun duurzame tuin op de Floriade wil NL Label consumenten en de vakman de duurzame mogelijkheden in de groenvoorziening laten zien. De tuin is ingericht aan de hand van vier thema’s: wonen, werken, privé en ‘cityfarming’. De tuin is volledig opgetrokken uit duurzame materialen en producten. Zo staat er bij het thema privé een solarcarport en bij het thema ‘cityfarming’ een eetbaar tuinhuis. In deze tuin zijn 12 verschillende armaturen van in-lite verwerkt waaronder de nieuwe SENTINA-lijn. Zie voor meer informatie over de Floriade: www.floriade.nl of www.eerlijkbuitenleven.nl voor meer informatie over NL Label.
in het volgende nummer… Lite Matters 4 zal in het najaar van 2012 verschijnen en een preview bevatten van onze nieuwe producten. Daarnaast een uitgebreid fotoverslag van onze deelname aan de Floriade en opnieuw inside information over hoe wij onze producten maken. Ook zijn we weer te gast bij een enthousiaste dealer en een bevlogen tuinprofessional.
Lite matters
51
in-lite design bv postbus 12 2964 zg groot-ammers nederland
[email protected] www.in-lite.com
