jaargang 48, nr 300 • november 2008 • maandelijks tijdschrift (niet in juli-augustus) Uitgave van de cultuurraad, gemeenschapscentrum de Moelie en vzw ‘de Rand’
Linkebeek in de herfst, een poëtisch tafereel
3-5 Nieuwe reeks: Landbouw in Linkebeek
6 Uit goede bron
11 Een gesprek met Uwamungu Cornelis
14-15 Auteur en historica Petra Gunst over haar boek Brussel en de Vlaamse Rand
afgiftekantoor Linkebeek 1
SJOENKE
Belgie - Belgique P.B. 1630 Linkebeek 2/3365
02 van de redactie
Poëtisch Linkebeek Dat Linkebeek ook in de herfst bijzonder mooi is, blijkt uit de coverfoto van deze sjoenke. Een poëtisch beeld op de plaats waar Linkebeek grenst aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en waar zich nog een waardevolle agrarische zone uitstrekt, die een buffer vormt met het verstedelijkte gebied. In het verleden probeerden bouwpromotoren om daar verandering in te brengen, maar de bestaande gewestplannen werden door de Vlaamse overheid en administratie steeds nauwgezet gerespecteerd. Pleitbezorgers om van Linkebeek de 20e gemeente van Brussel te maken, moeten beseffen dat dat de toekomst van deze natuurzone ernstig zou kunnen hypothekeren. Precies in dit nummer starten we met de artikelenreeks Landbouw in Linkebeek. Alex Geysels schreef een inleidend artikel met een historisch overzicht en een blik op de verschillende belangrijke boerderijen die er destijds
in Linkebeek stonden en de weinige die daarvan nu nog bestaan. Het blijft maar verjaardagen regenen. Deze maand zijn de Toneelvrienden en de Judoclub aan de beurt, die respectievelijk 30 en 25 jaar bestaan. De Toneelvrienden willen hun sympathisanten vrolijk stemmen en brengen daarom tijdens het laatste weekend van november een blijspel van Ruud De Ridder. Datzelfde weekend, op 22 november, pakt de Judoclub uit met een demonstratie en een groot avondfeest waarop de pioniers, die in 1983 de Judoclub uit de grond stampten, in de bloemetjes worden gezet. Deze keer geen verslag van de gemeenteraad, want de oktoberzitting werd verschoven naar 3 november. Daarom is er wat meer ruimte voor de rubriek Uit goede bron. Daarin meer informatie over een nieuwe regeling voor het gebruik van het sportveld, de betaling van de synthetische grasmat, de dossiers die momenteel de aandacht van de GECORO opeisen, geknoei naast de Perckhoeve, tentoonstellingen naar aanleiding van de honderdjarige verjaardag van Lismonde en een arrest van de Raad van State dat niet met taal
te maken heeft. Zo stevenen we af op de eindejaarsperiode. Onthoud nu al dat op zaterdag 13 december iedereen welkom is op de jaarlijkse eindejaarsreceptie van de Cultuurraad, voorafgegaan door de traditionele fakkeltocht. Het is al lang geleden dat deze tocht in de vrieskou of de sneeuw kon plaatsvinden. Hopelijk lukt het deze keer. Binnen zal de gezellige sfeer immers voor genoeg warmte zorgen.
uit de gemeente 03
Landbouw in Linkebeek, deel 1
Méér dan 20 eeuwen geschiedenis Jouw grootouders kenden Linkebeek ongetwijfeld als een uitgestrekte landbouwgemeente. Nu blijven er van die landbouwactiviteiten nog slechts enkele sporen over. Linkebeek is geëvolueerd van een traditioneel landbouwdorp tot het voorstedelijk dorp van vandaag. In een nieuwe artikelenreeks gaan we dieper in op die evolutie. Deze maand schetst Alex Geysels de historiek. De bosontginningen Toen Julius Caesar rond 57 v.C. onze streken binnenviel, werd er al aan landbouw gedaan. Op welke plek juist, is dikwijls niet meer te achterhalen. Maar de toenmalige bewoners, de Kelten of Oude Belgen, bewerkten onze zware leemgrond met de ijzeren wielploeg. Met hun ijzeren bijlen wisten zij hele bosgebieden te ontginnen. Plaatsnamen zoals Kellebeek, Koekelbron, Koekestraat, Koekelberg en Kalevoet zijn een aanwijzing voor hun verblijf op het Linkebeekse grondgebied. Na 250 n.C., toen de Romeinse macht verzwakte, ging het ook met de landbouw bergaf, door de onveiligheid en het gebrek aan afzetgebied. Het woud heroverde heel vlug de vruchtbare gronden en enkel de arme kolenbranders bleven ter plaatse: vandaar de naam Kolenwoud. Pas drie eeuwen later herstelde de landbouw en veeteelt zich met de komst van de Frankische Germanen: een hoogtepunt was de stichting van de abdij van Nijvel rond 650. Omstreeks 800 schonk edelvrouw
Hoeve Labarre in de Hollebeekstraat.
Engela aan de Sint-Pieterskerk van Keulen een uitgebreid gebied rond Sint-Pieters-Leeuw waartoe ook Linkebeek behoorde. Zij vermeldt duidelijk dat het om een zeer vruchtbare grond (terra arabilis nobilissima) gaat en dat de gebruikers van de grond cijns moesten betalen onder vorm van tarwe, rogge, haver, eieren ... Ten tijde van oorlog moesten ze een os met drijver ter beschikking stellen. Dit alles wijst op een georganiseerde landbouw en veeteelt in de middeleeuwen. Bij de stichting van de parochie, vermoedelijk op het einde van de 10e eeuw, moet er al een belangrijke kern van (landbouw)nederzettingen geweest zijn langs de zuidelijke flanken van het dal van de Linkebeek. Maar toch bleven er nog heel wat bossen over, want in de 13e eeuw werd er fel gerooid, zodat nieuwe hoeves ontstonden: Schavey, ten Elleboog, Dwersbos, Sint-Elooi ... De laatste grote ontbossing vond plaats tijdens het Hollands tijdvak
De binnenkoer van de Schaveyhoeve.
rond 1825: het Zoniënwoud dat tot aan de Perkhoeve kwam, werd toen een heel stuk verkleind. Enkele getallen We citeren even De Geschiedenis van Linkebeek: ‘Van oudsher was de belangrijkste nijverheid van onze gemeente de landbouw. De grote boeren waren de notabelen die het ambt van schepen (rechtspraak), kerk- en armenmeesters (OCMW) waarnamen. De voornaamste onder hen waren de maysniede* lieden van Linkebeek. Rond 1350 vindt men de namen Belleman, Vrancke en Pennebaert.’ In 1686 telden we, op een totaal van 462** bunder, 422 b. (91%) akkerland, 21 b. (5%) weiland, 7 b. (1,5%) bos en 2 b. (0,5%) vijvers. Twee eeuwen later (1846) wordt dit 415 ha: 369 ha (89%) akkers en moestuinen, 43 ha (10,5%) weiland en boomgaarden ... In 1950 zijn er nog slechts ± 145 ha (35%) akkers en moestuinen alsook 21,5 ha (5%) boomgaarden. De
04 uit de gemeente oppervlakte van de weilanden is onbekend. Vandaag de dag rest er nog 175 ha (42%) landbouwoppervlakte, inclusief weiland! Het is dus aan de landbouwers te danken dat er nog veel open gebied is in ons dorpje. Heel wat inwoners zijn niet op de hoogte van die gebieden, wellicht omdat ze zich ‘ver’ van Linkebeek-dorp bevinden. De gewassen De geteelde gewassen wisselden een beetje van jaar tot jaar, maar de zware en vruchtbare leemgrond bepaalde grotendeels de soort van de gekweekte gewassen. Vroeger werden er wel meer gewassen geteeld als veevoeder voor paarden, ossen, ezels, varkens ... Een vergelijking vinden we in De Geschiedenis van Linkebeek op pagina 130. In 1846 werden hoofdzakelijk tarwe, koren (gerst en rogge), aardappelen, rapen, klaver en wat bonen gekweekt. In 1950 was er haast geen sprake meer van koren, rapen en bonen; aardappelen en tarwe bleven het goed doen en de teelt van (suiker-) bieten ging fors naar omhoog. Sinds enkele jaren is daar maïs en koolzaad bijgekomen. Het vee was vroeger veel meer gevarieerd: schapen, paarden, ezels en varkens zijn (haast) verdwenen uit de stallen. Enkel de runderen doen het qua aantal nog goed. Maar intussen bevolken honden en katten onze huizen en straten ... Nu nog slechts vier boeren actief Momenteel zijn er in Linkebeek slechts vier boeren actief. Op de Perkhoeve gaat de biologische veeteelt verder dankzij de inzet van Paul De Dobbeleer. De akkergronden op het Perkveld (het vroegere Schouwendaal) zijn al ruim 20 jaar geleden overgenomen door Luc Van Luchene uit het Hongarijehof in Beersel. Axel Planckaert uit de Lange Haagstraat 82 bewerkt gronden op o.m. Kleiveld,
Hof Van der Bruggen op de Maessquare.
Kleindal en Boesdaal. Pierre Berghmans uit de Lange Haagstraat is sinds twee jaar officieel met pensioen. Zijn akkers op o.m. Boesdaal en Schouwendaal (Woudpad) zijn overgenomen door zijn schoonzoon Ludo Vanderperre uit Gooik. De terugloop in de 20e eeuw Heel wat hoeves verdwenen in de voorbije eeuw: hun (pacht)gronden werden ofwel verkaveld ofwel overgenomen door andere landbouwers die zochten naar schaalvergroting. > In de Put van Kalevoet lag het Hof ten Bluts op de hoek van de Alsembergsesteenweg en de Ukkelsesteenweg. In 1932 werden de landerijen opgekocht door de bankier Hess-deLilez en verkaveld (Hof ten Bleutesquare, E. Theunissenlaan, Hess-deLilezlaan). > De hoeve, op de hoek van de Alsembergsesteenweg en de Boterberg, werd het laatste uitgebaat door de familie Luypaert. Zij bewerkten het huidige Molenhof en de gronden langs de Steenweg tot aan het Hofveld. Eind jaren 50 werd de Grote Baan in het verlengde van de Molenstraat gegraven, dwars doorheen hun gronden. In 1976 stopte de uitbating en waren de gronden rijp voor verkaveling. > In Dwersbos lag het Hof ten Heuvel dat in het begin van de 20e eeuw ophield te bestaan. Hun lager gelegen gronden tussen Dwersbos en Koekoeksbeek zijn verkaveld of opgenomen in de viskwekerij. Vermoedelijk bewerkten zij ook de gronden tussen de Hollebeekstraat en de Heidedreef, die nu vol staan met villa’s temidden van grote tuinen. > In de Krekelendries stond ook een kleine hoeve, vermeld door Ferraris (± 1775), waarvan nog enkele woningen bewaard zijn. > Het Hof Van der Bruggen aan het station van Linkebeek werd al heel vroeg omgevormd tot Café de la
Gare. De gronden zijn bebouwd, de Maessquare rond 1955 en de gronden aan de overzijde van de spoorweg al veel vroeger. > Op het Holleken in de Villalaan met huisnummer 79 (vroeger Koeiestraat) stond de hoeve De Beer. Begin jaren 20 stierf de boer van verdriet door het overlijden van zijn 21-jarige dochter. Het gezin verhuisde naar Sint-Pieters-Leeuw en de landerijen op het Plateau (de vroegere Eierenberg) en Kleiveld werden verkaveld. In de woning verbleef nog lange tijd de familie Berghmans, die een melkronde had. > Een van de dochters De Beer huwde met Chrétien Depauw en bouwde rond 1935 de hoeve in de Hollebeekstraat (nr. 284) die stopte rond 1970. De landerijen werden deels bebouwd en deels overgenomen. > Verder in de Hollebeekstraat (nr. 319-323) stond de hoeve Labarre. De gronden werden verkaveld in 1932. > En in de Perkstraat (nr. 1), stond de hoeve van Chrétien BerghmansAscoop, die in 1982 overleed. De gronden werden verkaveld of overgenomen, de grote schuur dient nu als loods voor de gemeentewerklieden. > De Hoeve Elleboog/Hollebeek aan de Amnesty Internationalsquare werd uitgebaat door Laurent Ascoop-Turtelboom, die in 1954 begraven werd. De woning en de weiden werden aangekocht door de ULB, die het gebouw liet af breken rond 1964. De landerijen worden nog bewerkt, maar de weiden liggen er eenzaam bij. > Dichter bij Holleken-centrum, ter hoogte van ‘t Schoolke, was er tot de jaren 50 (?) de kleine hoeve Van Gysel (Hollebeekstraat nr. 283). Nu is er een woonhuis met uitgestrekte tuin. > De hoeve Meerts werd, samen met de omliggende weiden, door de gemeente aangekocht in 1976 en omgevormd tot gemeentelijk cultureel centrum. Een mooie bestemming.
Hoeve Elleboog/Hollebeek op de Amnesty Internationalsquare.
VERENIGINGSNIEUWS 05 Akkers op het Perkveld, het vroegere Schouwendaal.
Judoclub blaast 15 kaarsjes uit We kondigden het eerder al aan: de judoclub van Linkebeek bestaat dit jaar 25 jaar en dat vieren we op 22 november.
Het Boesdaalveld
> Ten slotte was er de teloorgang van de prachtige Schaveyhoeve door de verkaveling van de akkers op Beersels grondgebied door de Cie Immobilière de Belgique: de huidige wijk Parasol. De weiden op Linkebeeks grondgebied zijn gelukkig opgenomen in het Park Schavey. De hoeve werd geschonken aan de gemeente Beersel die haar liet verkrotten, zodat burgemeester Thijs in 1970 het bevel gaf om het gebouw te slopen. Alex Geysels * maysniede/meysniede lieden. Deze uitdrukking heeft vele betekenissen: huisgenoten, partijgenoten, onderhorigen, de hof houding of het gevolg (soldaten) van een belangrijke persoon. In Brabant verwees zij, zoals blijkt uit de aanhaling hierboven, naar ‘de maatschappelijk bevoorrechte stand’. ** 462 bunder is omgerekend 415 ha tegen ongeveer 0,9 bunder per ha. De Geschiedenis van Linkebeek vermeldt 262 bunder en zoekt naar een verklaring voor de ontbrekende 200 bunder. Verbesselt meent dat het hier gaat om een schrijffout en wij volgen zijn mening. Bronnen: 1) van Uytven e.a., Geschiedenis van Brabant, Davidsfonds, Leuven, 2004 (blz. 17, 18, 23, 25, 74-78) 2) Geschiedenis van Linkebeek, 1957 (blz. 43, 129-134, 138-142, 159) 3) J. Verbesselt, Parochiewezen in Brabant XIX, Gesch. en Oudheidkundig Genootschap van Vl. Brabant, Brussel, 1985 (blz. 103, 126, 128, 141-146, 153) 4) P. Bonenfant, Notice du domaine de Leeuw, Revue Belge de Philologie et d’Histoire, Brux., 1935/n°3 5) Ontdek Linkebeek, Gemeentebestuur Linkebeek, 2008 (blz. 13) 6) Ferrariskaart, ± 1775 7) Dossier Sjoenke
Ons feestprogramma: * Om 15 uur ontvangen we twee grootheden uit de actuele judoscene. Ilse Heylen is een vaste waarde in de Belgische nationale judoploeg. Zij neemt al jaren deel aan alle internationale grote competities en scoort daarin zeer hoog. Alleen op de Olympische Spelen ging het wat minder met als resultaat een zevende plaats. Iedereen had een ietsje meer verwacht, maar toch heeft zij het zogenaamde Olympisch Diploma gekregen, wat alleen weggelegd is voor de acht eerst geplaatsten op de Spelen. Dirk Van Tichelt is de jonge rijzende ster van het Belgische judo. In het voorjaar werd hij nog enigszins verrassend Europees kampioen in de -73 kg. Op de Olympische Spelen verloor hij nipt de kamp om de derde plaats. Beide judoka’s geven in de Sporthal Wauterbos in Rode een speciale training aan onze club. Het is de bedoeling dat zij ons wat inzicht verschaffen in hun manier van werken en wie weet leren ze onze judoka’s enkele mooie trucjes. De toegang is gratis. * Om 20.30 uur starten de festiviteiten in het Gildenhuis met een drink aangeboden door de club. Daarna volgt een walking dinner. De deelname aan dit diner is strikt gebonden aan je inschrijving op
[email protected] Volwassenen betalen 15 euro, kinderen 10 euro. Kinderen jonger dan 14 jaar, die lid zijn van Judo Linkebeek, betalen slechts 5 euro. De inschrijvingen zijn beperkt tot 150 personen. Daarna volgt een knalfuif met gratis toegang. Het feest van de judo heeft ook een erg speciale betekenis. Van bij de oprichting staan twee personen in voor het welslagen van de club. Vital Swaelens is vanaf de allereerste les trainer en is steeds twee keer per week op post geweest en dat 40 weken per jaar op woensdag en vrijdag. Hij maakte ontelbare regionale ontmoetingen en toernooien op zaterdag en zondag mee en begeleidde jongeren van Linkebeek en omstreken. Hij moedigde ze aan, hij troostte en prees hen. Vital werd daarin altijd bijgestaan door zijn echtgenote en secretaris van de club, Nadine Swalens. Ook zij staat al 25 jaar lang klaar voor de club. Vital en Nadine worden gehuldigd tijdens de feestviering. Tot slot herinneren we je er graag aan dat de judoclub 25 jaar geleden gesticht is door Magda Plompen en Willy De Strijcker. Bij de opening van de Moelie had de organisatie destijds een judoclub uit de streek uitgenodigd voor een demonstratie. Van daaruit is de club ontstaan. Deze feestviering is een ideaal moment om hen voor hun pionierswerk in de jaren 80 en 90 te bedanken. Het bestuur
06 uit de gemeente
Uit goede bron Sportraad De sportraad bracht advies over de overeenkomst tussen het gemeentebestuur en alle sportclubs die gebruik maken van het synthetische sportveld. Elke club moet aan het gemeentebestuur een kopie van zijn statuten overmaken en elke club moet ieder jaar ook de officiële lijst van de aangesloten leden voorleggen. Vooral de voetbalclub had daar in het verleden nogal wat bezwaren tegen. Voor het lopende seizoen krijgen de voetbal- en hockeyclub het terrein elk voor 30 procent gratis ter beschikking, voetbalclub Peter Pan voor 5 procent. Het schepencollege behoudt zich het recht voor om de overige 35 procent toe te kennen op basis van vastgelegde criteria, maar die worden in de overeenkomst niet vermeld. In overleg met de betrokken clubs wordt er jaarlijks een bezettingstabel goedgekeurd. Het gewone onderhoud van de synthetische grasmat en het proper houden van de onmiddellijke omgeving is de taak van de sportclubs. Elke club zal een persoon en vervanger aanduiden die deel uitmaakt van het beheerscomité, dat toeziet op onderhoud en uurroosters van het sportveld. Het gemeentebestuur neemt jaarlijks 5.000 euro van het elektriciteitsverbruik voor de verlichting ten laste. De meerkosten worden pro rata over de clubs verdeeld, aan de hand van de geïnstalleerde verbruiksmeters. Andere sportverenigingen, die geen overeenkomst hebben afgesloten, betalen voor de huur van het plein 50 euro per uur. Met verlichting komt daar 12,50 of 25 euro bij, naargelang de verlichting op halve of gehele kracht is ingeschakeld. Aanvragen moeten minstens 30 dagen op voorhand gebeuren. De sportraad moest ook advies geven over de overeenkomst tussen het gemeentebestuur en Linkebeek Hockeyclub over de financiële tussenkomst bij de vervanging van het synthetisch veld. Verder moest de raad akkoord gaan met de uitzonderlijke subsidie van 750 euro die de Judoclub krijgt ter gelegenheid van zijn 25-jarig bestaan. GECORO De Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening (GECORO) heeft nog steeds de handen vol. Tijdens de bijeenkomst van 30 juni stonden
devolgende punten op de agenda: de aanvraag voor de oprichting van een nieuwe hoeve in het Kleindal (een aanvraag die intussen werd afgewezen, ook in beroep door de Bestendige Deputatie), het advies bij de bouwaanvraag voor de realisatie van het Gewestelijk Expresnet (GEN) op de spoorlijn Brussel-Charleroi, de bespreking van het voorontwerp van het Gemeentelijk Structuurplan en van het Mobiliteitsplan. Verder werd ook nog het dossier besproken voor de aanleg van een afvalwatercollector door de Brusselse Maatschappij voor Waterbeheer. Die zou ingeplant worden langs de Verrewinkelbeek op de grens tussen Ukkel en Linkebeek. Op de laatste vergadering van 20 oktober werden de adviezen van de provincie Vlaams-Brabant en van het Vlaams Gewest over het voorontwerp van gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, uitvoerig onder de loep genomen. Kwamen aan bod: het verbeteren van de bebouwde ruimte, de herbestemming van restpercelen naar woongebied, grenscorrecties voor zonevreemde woningen, de uitbreiding van de sportterreinen Den Bocht met een tweede sportveld, de uitbreidingsmogelijkheden voor het sportpark Linkebeeksport (vroegere Justisport), dat volledig in overstromingsgebied ligt.
Sommige eigenaars staan niet te springen om zo maar hun akkoord te geven, omdat ze niet duidelijk weten welke werken er op langere termijn op hun bezit zullen gebeuren. Het heeft echter geen zin de beek en de naastgelegen wandelweg te herstellen vooraleer de ingrepen aan de zijhellingen zijn uitgevoerd. Een aantal majestueuze beuken, hoe spijtig ook, zullen om veiligheidsredenen moeten verdwijnen. Een volgende vergadering van de Beheerscommissie komt er wellicht nog voor het einde van het jaar. Indien de toelagen worden toegekend, zou het zeer spijtig zijn dat alle betrokken partijen niet tot een akkoord komen om de werken uit te voeren. In dat geval zal het Wijnbrondal verder verloederen.
Wijnbrondal Goed nieuws, want wandelaars kunnen eindelijk opnieuw door het Wijnbrondal. Over een afstand van ongeveer 100 meter werd een voorlopig knuppelpad aangelegd om de drassige strook van de weg te overbruggen. Een goede zaak, want de start van de geplande herstellingswerken aan dit geklasseerde landschap kan misschien nog een hele tijd uitblijven. Een groot probleem zijn de hoog noodzakelijke erosiebestrijdende werken die uitgevoerd moeten worden aan beide zijhellingen. Deze hellingen zijn immers grotendeels in privébezit, zodat de eigenaars eerst akkoord moeten zijn met de ingrepen. Tijdens de laatste vergadering van de Beheerscommissie waren de eigenaars opgeroepen om hun principeakkoord te vragen over de uitgevoerde studie. Dit is nodig om de procedure verder te zetten en over te gaan tot een subsidieaanvraag bij de Vlaamse overheid.
Veegmachine Voor een beter onderhoud van straten en pleinen schafte de gemeente in 2001 een straatveegmachine aan. Kostprijs: ruim 106.000 euro. Het is geen succesverhaal geworden, want de machine was meerdere keren defect met dure herstellingskosten tot gevolg. Nieuwe technische mankementen lopen zo hoog op dat het schepencollege besliste de machine niet meer te laten herstellen. Er wordt een toestel gehuurd en nadien wordt beslist of er een nieuwe veegmachine wordt aangekocht.
Perckhoeve Omwonenden en wandelaars maakten melding van grondwerken vlakbij de Perckhoeve. Aangezien de huidige eigenaar het blijkbaar niet zo nauw neemt met de bestaande bouwvoorschriften en deze graafwerken gebeuren in een belangrijk geklasseerd landbouwgebied (50 ha) is toch de nodige waakzaamheid geboden. Als er ook sprake is van reliëfwijzigingen, zal de overheid, die intussen op de hoogte werd gesteld, heel waarschijnlijk ingrijpen.
Teledistributie Vele van de kleine grijze verdeelkastjes voor de teledistributie, die langs de huisgevels en eigendommen staan, zijn beschadigd of zelfs verdwenen. Verantwoordelijke Telenet zal moeten inzien dat deze kastjes van te lichte makelij zijn en helemaal niet bestand zijn tegen klein vandalisme. Een trap is
uit de gemeente 07
Omwonenden en wandelaars maakten melding van grondwerken vlakbij de Perckhoeve.
voldoende om de grijze kap te vernielen. Sommige grote verdeelkasten zijn beschadigd en besmeurd met graffiti. Dat komt het straatbeeld zeker niet ten goede. Lismonde 100 jaar Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten en de vereniging Lismonde organiseren gelijktijdig een tentoonstelling ter ere van de 100e verjaardag van de geboorte van Lismonde. Jules Lismonde was tekenaar, graveerder en lithograaf en woonde vanaf 1956 in Linkebeek. In 2001 overleed hij er. Lismonde is een van die Brusselse kunstenaars, wiens leven en kunst behoren tot de twee taalgemeenschappen van het land. Op de tentoonstelling in het PSK (Regentschapsstraat 3 in Brussel) zijn een veertigtal grote houtskooltekeningen te zien. Deze werken weerspiegelen het temperament van de kunstenaar en bezitten de spontaniteit van zijn kalligrafische tekens in inkt en de fijne transparantie van zijn lithografieën. Ze zijn af komstig uit de collectie van de Koninklijke Musea en van Huize Lismonde in Linkebeek. De tentoonstelling loopt nog tot 18 januari 2009 en is elke dag open van 10 tot 17 uur, behalve op maandag en feestdagen. Een tweede tentoonstelling Ter ere van Lismonde in het huis Lismonde (Dwersbos 1 in Linkebeek) is elke zondag van 14 tot 18 uur te bezichtigen, ook tot 18 januari 2009. Enkele werken staan uitzonderlijk te koop. (Met dank aan Valerie de Braekeleer, conservator Huize Lismonde.)
Bibliotheek Sommige lezers herinneren zich wellicht nog Manuel Duran die van 2000 tot 2004, tot ieders voldoening, bibliothecaris was van de Linkebeekse
Het onderhoud van de synthetische grasmat is de taak van de sportclubs.
bib. In september 2004 vroeg hij loopbaanonderbreking om zich bij te scholen. Maar intussen nam Manuel definitief ontslag, omdat hij een betere betrekking vond bij een openbare dienst. Nu houdt Goedele Noppe de bibliotheek open en zij maakt misschien kans op een vaste benoeming. Informatiebrochure De nieuwe brochure Linkebeek, uw gemeente mag er zijn. Vooral voor de nieuwe inwoners is het een bron van informatie. De brochure bevat natuurlijk ook een aantal tekortkomingen. Zo bestond er nogal wat wrevel omtrent de manier waarop het boekje in de bus kwam. Het was zodanig in plastiek verpakt dat de inwoners de indruk kregen dat het om een Franstalig exemplaar ging. De Nederlandstalige zijde was immers - zoals gewoonlijk wellicht louter toevallig - bedekt door het bijhorende plan van de gemeente. Ook in het voorwoord doet de eerste zin de wenkbrauwen fronsen, want de nieuwe brochure wordt niet door het gemeentebestuur, maar wel door de gemeentelijke ’meerderheid’ aangeboden. Deze informatiebrochure wordt voor een groot deel via de gemeentebegroting betaald en is uiteraard een dienst aan de hele bevolking. Schrijven dat deze publicatie door ’de meerderheid’ aan de inwoners wordt aangeboden is dus niet erg netjes en correct. De geschiedkundige bijdrage werd gewoon overgenomen uit de vorige editie. Vroegere fouten zijn herhaald en in de brochure staan tegenstrijdigheden met de tekst in de wandelbrochure. Gemeenschapscentrum de Moelie is geen gemeentelijke instelling, maar het is toch nogal opvallend dat deze instelling, die in de gemeente toch een niet te onderschatten rol speelt, bijzonder weinig aandacht krijgt. Dat
de KAV en het Koninklijk Sint-Ceciliakoor als adres ‘de Moelie, rue SaintSébastien’ hebben, zullen we maar bij de schoonheidsfouten rekenen. Arrest van 29 september Op 1 juni 2002 diende de vzw Linkebeek-Hockeyclub bij de gemeente een aanvraag in voor de bouw van een kantine met kleedkamers. Dit op een perceel naast het sportterrein, volgens het gewestplan gelegen in natuurgebied. Het schepencollege liet er geen gras over groeien en leverde enkele maanden later al de nodige stedenbouwkundige vergunning af. Maar de bouwplannen kregen heel wat tegenwind van buurtbewoners en daarom paste de Hockeyclub de plannen aan. De hoogte en het totale bouwvolume van hun ‘clubhouse’ werden verminderd. In 2004 leverde het schepencollege een aangepaste bouwvergunning af en in april begonnen de werken. Op dat ogenblik stapten zeven buurtbewoners van Bospad en Rodestraat naar de Raad van State en naar de rechtbank van eerste aanleg om de werken stil te laten leggen. Nadat het verzoek van de klagers door deze rechtbank werd afgewezen, hielden zes indieners van de klacht de zaak voor bekeken en slechts één van hen zette de rechtsprocedure bij de Raad van State verder. Op 29 september deed de Raad van State uitspraak in deze zaak. Zowel de eerste stedenbouwkundige vergunning van augustus 2002 als de gewijzigde van 2004, beide afgeleverd door het schepencollege van Linkebeek aan de Hockeyclub voor de bouw van een kantine en kleedkamers, worden vernietigd. Het is onwaarschijnlijk dat deze uitspraak onmiddellijke gevolgen zal hebben.
08 VERENIGINGSNIEUWS
Nieuwe leiding bij Chiro Sjoen
Quiz cultuurraad Op zaterdag 18 oktober namen 17 groepen van maximum vijf deelnemers deel aan de intussen beruchte quiz van de CRL. Of is het de quiz van de broers Otten? In drie rondes werden vragen over de volgende onderwerpen op de deelnemers afgevuurd: Algemeen, Muziek, Aardrijkskunde, Kunst en Cultuur, Geschiedenis, Sport, Natuur - Wetenschap en Techniek, Politiek en ten slotte Linkebeek. Theoretische vragen werden afgewisseld met praktische proeven.
Ons Chirojaar is intussen al volop aan de gang, maar misschien is dit wel een geschikt moment (beter laat dan nooit) om eens stil te staan bij de vernieuwing van de leidingsploeg. Zoals elk jaar verlieten enkele stevige krachten de ploeg. Katrien, Aline en Annelies hebben de voorbije jaren zeer veel betekend voor de Chiro en hebben mee vorm gegeven aan ontelbaar veel projecten binnen de werking. Alvast superhard bedankt voor jullie inzet gedurende al die tijd, wij zullen dit nooit vergeten. Jullie afscheid en bedanking worden naar goede traditie in besloten kring gevierd. Natuurlijk kwamen er ook nieuwe leid(st)ers in de leidingsploeg. Dieter Pierret en Jonathan Goossens zitten al een hele poos in de Chiro en namen nu de leiding van respectievelijk de jef kes en de rakkers op zich, samen met andere leid(st)ers. Ille Van Den Brande versterkte dan weer de leiding van de speelcub. Deze overgang is – hoe kan het ook anders – zeer vlot verlopen. De Chiro vindt (bijna) elke zondag plaats van 14.30 tot 18 uur aan de Chirolokalen op het Holleken. Iedereen die eens een namiddagje wil proeven van het Chiroleven is van harte welkom. Het is nog niet te laat om eens af te komen! Deze maand steunt Chiro Sjoen de actie 11.11.11. Dat zal je wellicht gemerkt hebben de voorbije week. November is traditioneel ook de maand dat de leiding een contactmoment organiseert met alle ouders. Deze vergadering heet, naar analogie van de wekelijkse leidingskring, de ‘ouderskring’. Dit jaar vindt deze vergadering plaats op dinsdag 18 november om 20 uur in GC de Moelie. Alle ouders zijn van harte welkom om de leiding eens van een andere kant te leren kennen en in constructieve dialoog met hen te treden. Het is de ideale gelegenheid om van gedachten te wisselen over de Chirowerking. Hopelijk tot dan! De leidingsploeg
Rik Otten nam dit jaar de taak van quizmaster op zich, Jef Motté, Johan Sterckx en Myriam Van Uffelen vormden de rechtvaardige jury en Jan, Wim en Carlo Otten waren de stofjasjes van dienst. Christopher Standaert zorgde, zoals steeds, voor de multimedia-effecten en voor de technische ondersteuning van de quiz. Er werd nagedacht, gerekend, overlegd, gevloekt, maar vooral veel gelachen. Het was een spannende nek-aan-nekrace. De overwinning ging uiteindelijk naar de ploeg De pingpongclub Van Essenbeek (fictieve naam, enkel voor deze quiz) met Ute Otten, Bart Lambregt, Simon Weemaels, Elke Otten en Els Baggerman. De volledige uitslag vind je hieronder. Hartelijk proficiat aan de winnaars, maar ook de Cultuurraad huldigt het principe dat deelnemen belangrijker is dan winnen. Het bestuur dankt alle deelnemers, maar in het bijzonder de broertjes Otten, die zoals ieder jaar instonden voor een avondje grandioos quizplezier. Einduitslag: 1. Ping Pong Essenbeek 2. Gijmm 3. Ploeg 16 4. Fortuna Favet Fatuis 5. Wandelaars … 6. De BV’s 6. De Iponnekes 7. Ploeg 11 8. Ploeg 12 9. Kistaketwist 10. FUBAR 11. VRAK 12. Willy en Miet … 13 De laatkomers 14. Ploeg 17 15. KAV 16. De Ketneuzen
85 punten* 85 punten 80 punten 79 punten 78 punten 76 punten* 76 punten 70 punten* 70 punten 69 punten 64 punten* 64 punten 64 punten 62 punten 60 punten 59 punten 57 punten
* Bij ploegen die een gelijk aantal punten behaalden, bepaalde de tijd waarin de laatste praktische proef werd afgelegd, de doorslag voor de rangschikking. Het bestuur
VERENIGINGSNIEUWS 09
Workshops KAV > Stijladvies Woensdag 19 november - 19.30 uur GC de Moelie De juiste combinatie van kleding en accessoires. Je krijgt nooit een tweede kans om een goede eerste indruk te maken. Onderzoek toont aan dat de eerste indruk voor 55 procent bepaald wordt door je look, voor 38 procent door je houding en lichaamstaal en voor slechts 7 procent door wat je zegt! Meer dan ooit is kleding een symbool voor je imago. Goed gekleed gaan betekent rekening houden met een hele reeks factoren zoals je kleurtype, lichaamsbouw, persoonlijkheid, levenswijze, beroepsleven, hobby’s ... Ook is het aanbod nooit zo groot geweest. Alles kan en alles mag is de nieuwe trend. Dat maakt een goede keuze wel eens moeilijk. Zoek samen met een ervaren lesgever naar de perfecte harmonie tussen wie je bent en wat je aantrekt. Zo zet je je persoonlijkheid extra in de verf. Vergeet niet om een lintmeter mee te brengen. > Bloemschikken Donderdag 27 november - 19.30 uur GC de Moelie Gezien het grote succes van het bloemschikken, wordt er nog een sessie ingelast in het thema van de feestdagen. De versiering mag je zelf meebrengen (sterretjes, mannetjes ...). Graag vooraf inschrijven bij Godelieve Daneel op 0497 60 03 50. Meebrengen: stuk plastiek, keukenmesje, schaar, lijmpistool. De avond zelf wordt een kleine bijdrage gevraagd. > Kerstfeest Dinsdag 16 december - 19.30 uur GC de Moelie Alle leden worden hartelijk uitgenodigd en zullen getrakteerd worden op een lekker etentje. Gelieve je kernlid voor 12 december te verwittigen van je aanwezigheid. Het bestuur van KAV-Linkebeek
Mannen van KALM op hete kolen Ergens in april beslisten enkele kookmannen van KALM om deel te nemen aan de barbecuewedstrijd Beersel op hete kolen die plaatsvond op 31 augustus in het domein van het kasteel. Vooraf werden enkele gerechten uitgeprobeerd en na rijp beraad werden er vier gerechten gekozen die we dan op 10 augustus door vakmensen lieten proeven en goedkeuren. Op zaterdagmorgen 30 augustus stonden we met een 13-tal mannen paraat om de uitdaging aan te gaan. Er werd duchtig gekookt en sauzen klaargemaakt. Rond 16 uur zijn we onze stand gaan opbouwen en versieren. Op zondagmorgen 31 augustus werden de laatste versieringen aangebracht en om 11 uur staken we met 11 deelnemers het vuur aan. Onze outfit werd geschonken door de brouwerij Lindemans. Het thema was ‘tropical’ en daarom hadden Daniël en Dirk gezorgd voor gebloemde hemden en bloemkransen. Uiteindelijk zijn we op de vierde plaats geëindigd op enkele punten van de derde. We verkochten om en bij de 500 tapas, wat een zeer goed resultaat was voor onze eerste deelname. Volgend jaar nemen we beslist opnieuw deel en we gaan zeker voor een prijs.
Frans de facteur is ne charmeur Toneelvrienden Vrijdag 21 (20 uur), zaterdag 22 (20 uur) en zondag 23 november (15 uur) – GC de Moelie Dit jaar staan de Linkebeekse Toneelvrienden 30 jaar op de planken en dat vieren ze met het blijspel Frans de facteur is ne charmeur van Ruud De Ridder, in een regie van Eddy Vannerom. Eind november kunnen toneellief hebbers in GC de Moelie terecht voor een avond pretentieloos amusement. Het verhaal in het kort. Frans de facteur schakelt zijn vriend Donald in om aan een vrouw te geraken. Donald is een geboren playboy en kan Frans verschillende tips geven voor een ideale relatie. In afwachting daarvan heeft Frans al een contactadvertentie in de krant geplaatst. Tot Donalds verbazing heeft die aanpak succes. Verschillende dames komen zich spontaan aanbieden. Maar zonder het zelf te beseffen, werkt Frans zich in de nesten. En niet alleen Frans … Spelen mee: Carlo Otten, Eddy Vannerom, Frieda Heymans, Marie-Christine Van Parys, Jeaninne Rombaut en Heidi Wauters. Kaarten kosten 8 euro (kassa) en 7 euro (vvk). Kinderen jonger dan 12 jaar, jongeren met een CJP-kaart of mensen met een Plus-3-pas betalen 6 euro. De kaarten zijn verkrijgbaar in GC de Moelie (02 380 77 51), bij voorzitster Jeaninne Rombaut (0477 19 98 50) of bij de leden. Tot dan! De Toneelvrienden
Fouten in nieuwe brochure LAHN > Op 21 september zond het radiostation FMBrussel een bijdrage uit over Linkebeek. Verschillende inwoners kwamen aan bod. Wie de cd-rom met de interviews wil beluisteren of kopiëren kan dat telefonisch (02 380 73 93) of via e-mail (
[email protected]) aanvragen. > De geschiedenis van Linkebeek die je kan lezen in de brochure Linkebeek, uw gemeente was verouderd en stond vol fouten. Zo zou bijvoorbeeld Karel de Grote (rond 800) in een paviljoen verbleven hebben vlakbij onze kerk in een tijd dat er van Linkebeek, noch van de kerk sprake was. Zulke fouten werden al eerder gesignaleerd en verbeterd op de website. Sommige uitspraken waren al anders opgetekend in de gemeentelijke brochure van de wandelingen. In sjoenke van juni 2007 is een volledige bijgewerkte versie verschenen. Het is dan ook heel jammer dat in de nieuwe informatiebrochure de foutieve en verouderde tekst is herhaald. Alex Geysels
10 VERENIGINGSNIEUWS
Herfstbijeenkomst Ziekenzorg
Vrouwensportdag Dinsdag 2 december – Scherpenheuvel
Op zondag 19 oktober was er de herfstbijeenkomst voor onze leden. De leden geraakten maar niet uitgepraat over hun belevenissen tijdens de niet al te mooie zomer. Na de eucharistieviering was het tijd voor koffiekoeken met een kopje koffie. Daarna was er tijd voor ontspanning. Vijf vrouwen van Ziekenzorg Sint-Pieters-Leeuw playbackten eerst een liedje van Christophe en nadien werd de sketch Mijnheer de Directeur opgevoerd. Tot slot nog twee playbackliedjes van Vader Abraham: Het kleine café aan de haven en Bedankt lieve ouders. Iedereen was zeer onder de indruk van deze mooie liedjes en vooral bij het tweede liedje waren er in sommige ogen traantjes te bespeuren. Tot slot nog taart met koffie. Op 7 december om 14.30 uur vindt er een erg speciale kerstbijeenkomst van Ziekenzorg plaats. Ziekenzorg bestaat 30 jaar en dat zullen we dan met al onze leden vieren.
Voor de eerste keer organiseren de dienst Sport en de dienst Diversiteit en Gelijke Kansen van de provincie Vlaams-Brabant een vrouwensportdag. Op deze sportdag kan elke Vlaams-Brabantse vrouw in een gezellige en ontspannen sfeer kennismaken met haar favoriete sport of met een nieuwe beweegactiviteit. Heb je interesse? Inschrijven kan tot 24 november via het nummer 016 26 73 21 of per mail naar gelijkekansen@ vlaamsbrabant.be
Eindejaarsreceptie met fakkeltocht Cultuurraad Zaterdag 13 december – 18.45 uur – Parking GC de Moelie Zoals ieder jaar organiseert de Cultuurraad van Linkebeek, in samenwerking met GC de Moelie, zijn traditionele eindejaarsreceptie, voorafgegaan door een fakkeltocht. Dit jaar is dat op zaterdag 13 december. Om 18.45 uur is het verzamelen geblazen op de parking van de Moelie. Daar worden de fakkels uitgedeeld en ontstoken. Vervolgens vertrekken we voor een wandeltocht van een uurtje door Linkebeek by night. Ouders van deelnemende kinderen vragen we om ervoor te zorgen dat hun kroost geen nylon kledij draagt en om zelf ook een oogje in het zeil te houden. Bij terugkomst word je door het team van de Moelie vergast op een heerlijke glühwein of een kop warme chocolademelk. Om 20.30 uur vangt de receptie aan. Iedereen is hierop welkom. Niet enkel de leden van de verenigingen, maar iedereen die de Cultuurraad en GC de Moelie een warm hart toedraagt. De bediening van hapjes en drank wordt verzorgd door het team van Kim en Thomas. Het is een combinatie van buffet en bediening van hapjes. Voor de drank heb je opnieuw de keuze tussen bieren of wijn. Tijdens de receptie wordt een fotoreportage geprojecteerd van de verschillende verenigingen van de Cultuurraad. Daarvoor moeten er natuurlijk voldoende foto’s ingezonden worden. Iedere vereniging wordt dan ook gevraagd om tegen 20 november ten laatste tien goede foto’s te bezorgen op het onthaal van GC de Moelie. Dit kan via mail naar
[email protected] of op een cd-rom of USB-stick. Voor de kinderen wordt er een film op groot scherm geprojecteerd. We hopen jullie op 13 december te mogen begroeten. Breng vrienden, kennissen en familie mee. Dan bouwen we samen een gezellig feestje.
Nieuws van het Sint-Ceciliakoor Het koor zal een druk 2008 achter de rug hebben. Vorig jaar was er geen kerstconcert omdat in de lente van 2008 een feestconcert voor het 175-jarig bestaan plaatsvond. En momenteel is het Sint-Ceciliakoor al wekenlang bezig met de voorbereiding van het kerstconcert dat plaatsvindt op zaterdag 20 december. Net als met het voorbije feestconcert van 20 april zal het Linkebeeks orkest Camerata het koor begeleiden en zal het ook enkele werken alleen uitvoeren. Koor en orkest brengen naast kerstgezangen belangrijke delen uit de Messiah van Georg Friedrich Händel. Rond deze tijd vindt het jaarlijks Sint-Ceciliafeest plaats. Op zaterdag 15 november zingt het koor tijdens de mis van 17 uur en nadien volgt het gebruikelijke diner in GC de Moelie. Net als vorig jaar verzorgt het koor ook de kerstmis op 25 december om 11 uur. Dit jaar werden er in het koor regelmatig suikerboontjes uitgedeeld. Met heel wat gevolgen voor de repetities, want de jonge papa’s en mama’s hebben het niet altijd gemakkelijk om een babysit te vinden. En jammer genoeg moest het koor enkele weken geleden afscheid nemen van Roger Moorkens. Hij was jarenlang een trouwe en gewaardeerde tenor van het Sint-Ceciliakoor. We hopen vele lezers te mogen verwelkomen op het kerstconcert en tijdens de mis met Kerstmis, telkens in de Sint-Sebastiaanskerk. Na het concert is iedereen welkom in GC de Moelie voor de traditionele glühwein. Het bestuur
Sporten met de Gezinsbond Zowel voor de kids als de volwassenen zijn we voor de volgende maanden op zoek naar leuke en toegankelijke sporten die buiten het normale aanbod vallen. Zodra de lesgevers en de data vastliggen, brengen we jullie op de hoogte. Op 11 november gaan we schaatsen op de schaatsbaan (60m x 30m) van BLOSO in Liedekerke. Iedereen is welkom. Voor de leden van de Gezinsbond is deze activiteit gratis. Niet schaatsers kunnen een wandeling maken in het nabijgelegen Liedekerkebos of wat bijkletsen in de cafetaria van de ijsbaan. Verslag in de volgende sjoenke. Ondertussen proberen we de lieve sint te overhalen om op 6 december onze kindjes een persoonlijk bezoekje te brengen. Duimen maar! Nog een tip: gebruik steeds je kortingskaart bij het winkelen of het reserveren van tickets. Wist je dat je als Nuon-klant en als lid van de gezinsbond 15 euro op jaarbasis kan recupereren van je energiefactuur? Een overzicht van alle kortingen vind je in het krantje en op de website. Het bestuur
nieuws uit de MOELIE 11
Een gesprek met Uwamungu Cornelis
Duivel uit een doosje Uwamungu Cornelis staat helemaal alleen op het toneel, zonder decor of attributen. En ook weer niet, want hij brengt een hele reeks personages mee die ieder iets te vertellen hebben. Verhalen over zijn plechtige communie, een ‘megadik, keiros meiske’, een ‘kapotgeïntegreerde’, nog krasse bompa … Met behulp van de juiste mimiek, het juiste tempo en de juiste timing sleept Mungu je mee. Hij opent als het ware je hart, om daarna weer keihard toe te slaan. De pers onthaalde zijn cabaretdebuut alvast uitzonderlijk goed. De Standaard schreef: ‘Bij momenten herinnerde hij ons aan de beste Bill Cosby’. ‘Wat daarom niet betekent dat ik volgend jaar mijn eigen Comedy Show zal hebben,’ grijnst Uwamungu (29). De toon is meteen gezet. De Star Wars van onze generatie ‘Acteur zijn: het is bij mij organisch gegroeid. Als kind speelde ik in de klas filmscènes na. In het begin was dat Eddy Murphy, later Pulp Fiction, dé cultfilm, ja bijna de Star Wars van onze generatie. Met mijn beste maten trok ik op mijn zeventiende naar de schouwburg, naar Ten Oorlog door de Blauwe Maandag Compagnie. Misschien is dat wel het moment waarop ik heb besloten: dit wil ik doen. Na een jaartje toneelschool en een jaar reizen (naar IJsland, New York, Frankrijk) ben ik vanzelf in het beroep gerold. Eerst heb ik verschillende kleine dingen gedaan, dan was er de rol in de VRTreeks Kaat & Co, en nu dit.’
‘Ik grijp terug naar mijn eigen jeugdherinneringen’ Ons gesprek met Uwamungu verloopt in een erg prettige sfeer. We vergeten er zelfs de koffie bij die in de keuken koud staat te worden! Thuis, in zijn eigen woonkamer, is Uwamungu immers al even natuurlijk grappig als op het podium. Wanneer werkt humor het beste? Als je heilige huisjes omgooit? ‘Regisseur Peter Perceval zei me ooit: ‘Je moet eerst jezelf kunnen relativeren, dan lachen de mensen harder’. Toch wil ik niet enkel en alleen een ‘pleaser’ zijn.’ Plotseling duikt er een typetje op. Mungu praat met een zwaar Afrikaans accent. ‘Zoiets doe ik bijvoorbeeld niet in mijn show. Eigenlijk voel ik
© Tine De Wilde
me eerst en vooral een verhalenverteller. Ik grijp terug naar mijn eigen jeugdherinneringen, naar bepaalde situaties die ik heb meegemaakt en probeer dan met behulp van mijn fantasie humor te genereren. Je kent dat wel: als kinderen op de speelplaats twee ploegen samenstellen door de ploegmaten één na één uit te kiezen. Bij de laatst overblijvende is er altijd wel iemand die roept: ‘Gijlie moogt hem hebben!’ Straf, toch. Wat moet je dan als leraar doen? Die gast redden? Of geldt de survival of the fittest, en moet hij zelf maar overleven?’ Dit type vragen, waarbij het komische en het tragische elkaar raken, stelt Mungu zichzelf hardop. Wie zou hij als zijn grote voorbeelden noemen? ‘Ik kijk op naar mensen als een Richard Pryor, de overleden Amerikaanse stand-upcomedian en acteur. Bij hem haalde Eddy Murphy de mosterd voor zijn typetjes! Ik bewonder ook Woody Allen, als acteur én filmmaker. Dat neurotische, het zichzelf voortdurend moeten uitleggen, een intelligentie die zo scherp is dat ze alles gecompliceerd maakt ... Of Theo Maassen, de cabaretier uit Eindhoven. Hij begint altijd met (doet een stemmetje) ‘Ja, ik weet het niet, maar ...’ Zo van: jongens, ik sta hier ook maar te zoeken.’ Mungu, ‘kind van God’ in het Rwandees, werd op driejarige leeftijd geadopteerd en
groeide op in Antwerpen. Het is onvermijdelijk: vaak werd en wordt hij geconfronteerd met zijn huidskleur. Het ‘ontworteld zijn’ heeft altijd iets dubbels. In zijn voorstelling schrikt Uwamungu er niet voor terug om met dat ambigue gegeven te spelen. Hij voert een tooghanger op die zegt: ‘Ee, gij zijt ne neger, hé. Pas op, mij maakt ge niks meer wijs, godverdekke!’ Mungu: ‘Integratie ... ik heb de indruk dat onze generatie amper nog weet waar het thema vandaan komt. Ik plaats mezelf altijd in het perspectief van de blanke. Stel je voor dat ik zou zeggen: ‘Jullie, Vlamingen …’ Dan reageer je ook meteen een beetje defensief, want niemand houdt ervan in een vakje geduwd te worden.’ Lachen en nadenken De sterkte van Uwamungu is natuurlijk ook dat hij, precies door die ontworteling, onze samenleving van de zijlijn, en dus met meer scherpte kan observeren. Hij gaat verder: ‘Ik zou ongelukkig zijn als ik alleen een goede moppentapper was, die er de ene oneliner na de andere uitgooide. Het zou fijn zijn als ik de mensen met mijn show aan het lachen en toch een beetje aan het nadenken kon brengen. Pas op, ik ben me er wel degelijk van bewust dat comedy in feite weinig voorstelt. Waar doe ik het dan voor? Voor de uitdaging.’ Stel: je mag twee vragen stellen, één aan God en één aan de duivel? Mungu’s antwoord komt haast ogenblikkelijk. ‘God, ben ik goed bezig?’ Dan sluit hij even de ogen. Na een lange stilte opent hij ze weer en zegt: ‘Mijnheer de duivel, als ik altijd het goede doe, verdwijn je dan? Want zonder het goede bestaat het slechte niet.’ Geen wit zonder zwart ... Ingrid Laporte Uwamungu Cornelis (Mungu) op donderdag 4 december om 20 uur in GC de Moelie.
12 nieuws uit de moelie
Tony Parker Kinderanimatie Team De happy Christmasshow Wo 17-12 familievoorstelling
In deze superkomische en interactieve kindershow brengt de Kerstman de meest originele kerstboom mee die hij in jaren heeft gezien. Deze surpriseboom hangt vol met kerstballen en verrassingen die je tijdens de spetterende show kan verdienen met de meest ludieke opdrachten en uitdagingen, waarbij amusement en ambiance centraal staan. Maar zal je tijdens de show ook het
Compagnie Carlotta Sterrenkind Wo 07-01-09 familievoorstelling
‘Er was eens … een vallende ster. Die werd een beeldschoon kind. Dat kind werd … groot en sterk, maar ook slecht en gemeen. Het werd zo boosaardig dat het lelijk was om zien, en eenzaam als geen één …’ Dit sprookje van Oscar Wilde krijgt bij Compagnie Carlotta een gelukkige afloop en wordt een kleur- en klankrijke reis naar innerlijke schoonheid tegen de achtergrond van een genadeloze wereld vol vooroordelen en onverschilligheid.
meer info: www.compagniecarlotta.be doelgroep: 4 tot 10 jaar duur: 50 minuten 14 uur – GC de Moelie Tickets: 6 euro (kassa), 5 euro (vvk), 4 euro (abo)
verband ontdekken tussen de drie fopballons die in de boom hangen? Ontdek het tijdens de gezelligste en ludiekste kerstshow in jaren. Bij het einde van de show ontvangt elk kind een kleine verrassing. Na de voorstelling kan je pannenkoeken smullen in het café van de Moelie. meer info: www.tonyparker.be doelgroep: 4 tot 10 jaar duur: 50 minuten 14 uur – GC de Moelie Tickets: 6 euro (kassa), 5 euro (vvk), 4 euro (abo)
kinderBUURT GC de Moelie, GC de Boesdaalhoeve en CC de Meent leggen gezinnen en kinderen in de watten. Nog nooit viel er in de drie cultuur- en gemeenschapscentra van je buurt zoveel te beleven voor kleuters en kinderen van 3 tot 12 jaar. Disneyklassiekers en recente jeugdfilms op groot scherm, circus en acrobatie, muzikaal theater, kinderateliers, de grappigste clown en een onvervalste Annie M.G. Schmidt. CC de Meent, GC de Boesdaalhoeve en GC de Moelie zorgen beurtelings haast wekelijks voor familiepret, verwondering en ontroering op kindermaat. Prettig te wonen in zo’n kinderBUURT, waar het deze herfst beslist minder kil zal zijn. Om te weten waar en wanneer je met de kinderen cultuurplezier kan beleven, bieden de drie centra je de gezamenlijke familiefolder ‘kinderBUURT’ aan. Een handig tweemaandelijks overzicht met alle praktische info. Na de regiobrochure en het BUURTabonnement slaan GC de Boesdaalhoeve, CC de Meent en GC de Moelie dus opnieuw de handen in elkaar. Ook de lokale afdelingen van de Gezinsbond werken mee aan onze kinderBUURT. De Gezinsbondleden krijgen korting bij een aantal voorstellingen. meer informatie: GC de Moelie, Dirk Craps, 02 380 39 89
nieuws uit de moelie 13
Opnieuw tentoonstellingen in café de Moelie Aandachtige bezoekers van café de Moelie zullen opgemerkt hebben dat er al een tijdje geen beelden meer werden geëxposeerd op het terras van het café. Dit had alles te maken met gezondheidsproblemen van de drijvende kracht achter kunstkring WRAK. Intussen zijn die problemen van de baan en duiken de beelden weer op. Tot eind december kan je de metalen sculpturen van Jos Wouters bewonderen op de binnenkoer en in café de Moelie. Jos Wouters is een kunstenaar uit Wijnegem. Hij werd geboren in 1953 als zoon van een plaatslager. Jos volgde technisch onderwijs, richting mechanica. Van 1970 tot 1973 volgde hij les aan de kunstacademie van Turnhout (tekenen, model en stilleven bij Max Celen) en hij volgde vijf jaar percussie waarvoor hij de meeste instrumenten zelf maakte (o.m. gongs). Jos legde zich ook toe op het maken van metalen uithangborden en sinds enkele jaren creëert de kunstenaar metaalsculpturen. In café de Moelie kan je negen beelden van hem bewonderen. meer info: Jos Wouters, 03 353 33 96 of
[email protected]
E-zine van GC de Moelie Vorige maand startte GC de Moelie met het versturen van een maandelijks e-zine. In deze elektronische nieuwsbrief wordt het programma van het gemeenschapscentrum aangekondigd. Daarnaast kan je via allerlei links nuttige informatie over de Moelie en vzw ‘de Rand’ opvragen. Vacatures, nieuwsberichten, activiteiten … Je kan ook steeds doorklikken naar de website van de 7 gemeenschapscentra van vzw ‘de Rand’. Wil je deze nieuwsbrief ook ontvangen? Stuur dan een mailtje met je mailadres naar
[email protected]. Vanaf de volgende editie vind je het e-zine in je mailbox.
14 RAND-NIEUWS
Auteur en historica Petra Gunst over haar boek Brussel en de
Van Vlaams dorp tot faciliteiteng Na de Eerste Wereldoorlog was het gebied dat we vandaag kennen als Vlaamse Rand vooral een aaneenschakeling van landbouwdorpen. De meeste inwoners spraken Nederlands, of alleszins een Vlaams dialect. Tot de eerste Franstalige Brusselaars zich vestigden in verkavelingen aan de rand van het dorp … In opdracht van de provincie VlaamsBrabant schetst historica Petra Gunst van het ADVN de historische verhoudingen van Brussel en de Vlaamse Rand. ‘Taal is hier een politiek statement’, stelt ze vast. Migratie Hoe het begon? We noteren het interbellum. Na de Eerste Wereldoorlog kwam een eerste golf Brusselaars in de Rand wonen. ‘De gemeentebesturen van deze landbouwgemeenten zagen de anderstalige en kapitaalkrachtige nieuwe inwoners graag komen’, vertelt Petra Gunst. ‘Niets werd hen in de weg gelegd, ook niet op taalgebied. Zo ontstonden eigenlijk de eerste, officieuze taalfaciliteiten. De Franstalige Brusselaars stonden er helemaal niet bij stil dat ze in een Vlaams dorp waren terechtgekomen. Van de plaatselijke middenstand tot het gemeentebestuur, weinigen weigerden om hen niet in het Frans te bedienen. En trouwens, op een boogscheut lag de hoofdstad, waar het Frans al veel langer het Nederlands aan het verdringen was en een dominante positie in de dagelijkse omgang innam.’ Toen na de Tweede Wereldoorlog een veel grotere migratie vanuit de hoofdstad op gang kwam, evolueerden de Franstalige minderheden in sommige gemeenten tot meerderheden. ‘De wettelijke invoering van de faciliteiten in zes randgemeenten tijdens de jaren 1962-1963 betekende voor de Franstalige inwoners in deze gemeenten niet meer dan een bevestiging van de reële situatie.’ Bovendien trokken ‘de zes’ vanaf de jaren 80 ook veel anderstalige buitenlandse inwoners aan, zodat het Nederlandstalige karakter nog sterker afnam.’ Vlaams beleid De voortschrijdende verfransing, de ‘ontnederlandsing’ en de toepassing van de faciliteiten gaven over de jaren heen aanleiding tot heel wat Vlaams protest. Pas na de splitsing van de provincie Vlaams-Brabant in 1995 en de overheveling van de bevoegdheid over steden en gemeenten naar het
Vlaamse niveau in 2002, kreeg een Vlaams beleid vorm. De rondzendbrief-Peeters volgde, er kwamen meer taalcursussen Nederlands, de benoeming van de ‘hardleerse’ burgemeesters werd uitgesteld. Een reactie van de Franstaligen bleef niet uit. ‘Maar eigenlijk is er van bij het begin gekibbeld over die faciliteiten, aangezien de invulling ervan door beide taalgroepen anders werd geïnterpreteerd. Voor de Nederlandstaligen betekenen ze een middel tot integratie met een uitdovend karakter; de Franstaligen zien de faciliteiten als een verworven recht waaraan onder geen beding getornd mag worden.’ Strijdmiddel, geen doel Bovendien gaat de eis om meer faciliteiten (of een minder strakke toepassing ervan) ook gepaard met de roep om een uitbreiding van het hoofdstedelijk gebied. In de context van een federaal land betekent elke gebiedsuitbreiding ten voordele van Brussel een inkrimping van Vlaanderen. Bovendien verandert het taalstatuut in deze gemeenten dan van eentalig Nederlands met faciliteiten naar een tweetalig statuut. ‘Ik vraag me echter af of de meerderheid van de lokale bevolking in de faciliteitengemeenten echt wil aansluiten bij Brussel. Een feitelijke opname in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is politiek, economisch en fiscaal veel minder gunstig voor deze gemeenten. De uitbreiding van Brussel met ‘de zes’ is veel meer een strijdmiddel dan een strijddoel.’ Samenwerken met Brussel Volgens de historica is het mogelijk dat de gespannen communautaire sfeer rond de faciliteitengemeenten zal afnemen als er geen inmenging meer mogelijk is van de Brusselse politici.
Met andere woorden, na de splitsing van het kiesarrondissement BrusselHalle-Vilvoorde. ‘Dan hebben ze geen electoraal belang meer en zal de roep om Brussel uit te breiden op termijn ook afnemen.’ Beleidsmakers moeten zich ook realiseren dat het aantal Nederlandstalige inwoners nog steeds blijft afnemen. ‘Pas als de leef baarheid van Brussel zich herstelt, zullen velen minder geneigd zijn om naar de Rand te trekken. Intussen probeert de Vlaamse voogdijoverheid een beleid te voeren voor de anderstalige inwoners, dat hen vooral duidelijk wil maken dat ze in het Nederlandstalige gedeelte van België wonen, dat de taal van de overheid het Nederlands is en dat het in hun belang is om die taal te leren en te gebruiken. Dat gebeurt via de organisatie van taalcursussen en hoffelijke campagnes.’ Waarom niet de zes faciliteitengemeenten gewoon bij Brussel voegen, zoals
RAND-NIEUWS 15
Vlaamse Rand
emeente
sommigen voorstellen? ‘De grote problemen waarmee Brussel en de Vlaamse Rand geconfronteerd worden op het vlak van werk, mobiliteit en leef baarheid zullen niet verdwijnen door die zes gemeenten aan Brussel toe te voegen. Het wijzigen van de grens tussen de gemeenschappen zal ook de vraag naar een nog grotere uitbreiding van Brussel op de agenda houden, aangezien de economische invloedssfeer van het hoofdstedelijk gewest veel verder reikt dan zijn bestuurlijke grondgebied.’ De auteur pleit dan ook om de grenzen niet meer ter discussie te stellen. ‘Zo zouden de Franstaligen een enorme stap zetten in de richting van een pacificatie die de hele regio ten goede zou komen. Geen enkele regio en ook geen enkel land is echt bereid tot samenwerking als degene waarmee akkoorden moeten worden gesloten de grens tussen beide regio’s of landen in twijfel trekt. Anderzijds moet Vlaanderen dan ook bereid zijn om Brussel als een volwaardig gewest te beschouwen.’ Aan de kassa Voor Petra Gunst was het boek een eerste, echt contact met de Vlaamse Rand. De geschiedkundige heeft haar wortels aan de kust, maar woont in Gent. Daar is taal geen discussiepunt. Ze keek dan ook verbaasd op toen haar vriendelijke ‘goedemorgen’ slechts een norse blik van de Franstalige kassierster opleverde. ‘Ik kan me inbeelden dat Vlaamse inwoners moeite hebben om niet bitter te worden. Het moet toch lastig zijn om steeds op je hoede te zijn om geen giftige reacties te krijgen als je je taal wilt spreken in je eigen gemeente. Als het gebruik van deze of gene taal een politiek statement vertegenwoordigt, ja, dan lijkt me dat er nog heel wat werk aan de winkel is om die mentaliteit te wijzigen. De kennis van Nederlands én Frans zou gewoon geen punt mogen zijn in deze taalgemengde zone.’ Toch beweren Nederlandstalige inwoners dat ze geen probleem hebben met hun Franstalige buren. ‘Maar eigenlijk leven ze niet samen, maar naast elkaar’, aldus de auteur. ‘Franstalige inwoners zijn vaker gericht op Brussel, Nederlandstalige inwoners mijden de hoofdstad en gaan winkelen in Halle of Ninove. In de gemeenten zelf heeft elke taalgemeenschap haar eigen clubs en gewoonten. Als ik Vlamingen vraag: ‘Spreekt u Nederlands met uw anderstalige buren?’, dan moeten ze toegeven dat ze overschakelen op het Frans of inmiddels ook op het Engels ofwel contact mijden. Wie op zijn strepen staat en Nederlands praat, stuit op een conflict of afwijzing.’ Bart Claes
Sjoenke is een uitgave van de cultuurraad, het gemeenschapscentrum de Moelie en vzw ‘de Rand’. Sjoenke komt tot stand met de steun van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant. Redactie: Mark De Maeyer, Jef Motté, Jan Otten, Rik Otten, Anne Van Loey Eindredactie Ingrid Dekeyser, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel,
[email protected] Hoofdredactie Geert Selleslach, 02 456 97 98
[email protected] Foto’s Pascale Leemans, verenigingen Redactieadres GC de Moelie Sint-Sebastiaanstraat 14, 1630 Linkebeek 02 380 77 51
[email protected], www.demoelie.be Verantwoordelijke uitgever Anne Van Loey, Schaveystraat 29, 1630 Linkebeek Voor info, tickets en reservering Voor het eigen programma van de Moelie kan je terecht bij Pascale Leemans op ma 9.00-12.30 uur, 13.30-17.00 uur en 18.00-20.30 uur, di do vr 9.00-12.30 uur en 13.30-17.00 uur, wo 9.00-13.00 uur tel. 02-380 77 51 fax. 02-380 40 10 e-mail:
[email protected] website: www.demoelie.be rek.nr. 091-0113298-31 Gelieve bij een overschrijving steeds het reserveringsnummer en de voorstelling te vermelden.
Activiteitenkalender Wanneer
Wie / Wat
Waar
15 20.00
Koor Sint Ceciliafeest
GC de Moelie
18 20.00
Chiro Sjoen Ouderkring
GC de Moelie
NOVEMBER 19 19.30
KAV Stijladvies voor dames
GC de Moelie
21 20.00
Toneelvrienden Frans de facteur is ne charmeur
GC de Moelie
22 20.00
Toneelvrienden Frans de facteur is ne charmeur
GC de Moelie
23 15.00
Toneelvrienden Frans de facteur is ne charmeur
GC de Moelie
22 15.00
Judoclub Viering 25 jarig bestaan: judodemonstratie
Sporthal Wauterbos in Sint-genesius-Rode.
22 20.30
Judoclub Viering 25 jarig bestaan
Gildenhuis
25 14.00
OKRA Ledenbijeenkomst
GC de Moelie
27 19.30
KAV Bloemschikken
GC de Moelie
30
Duivenmaatschappij Expo prijsduiven
GC de Moelie
DECEMBER 4 20.00
Uwamungu Cornelis Mungu
GC de Moelie
7 14.30
Ziekenzorg Kerstfeest
GC de Moelie
9 11.00
OKRA Kerstfeest
GC de Moelie
11 19.30
Quiltatelier Patchwork en quilten
GC de Moelie
13 19.00
Cultuurraad Fakkeltocht
GC de Moelie
13 20.30
Cultuurraad Eindejaarsreceptie
GC de Moelie
16 19.30
KAV Kerstfeest
GC de Moelie
17 14.00
Tony Parker Kinderanimatieteam Happy Christmasshow
GC de Moelie
20 20.00
Sint-Ceciliakoor Kerstconcert
Kerk Linkebeek
WEKELIJKSE ACTIVITEITEN Maandag
14.00
OKRA
Petanque of bowls
GC de Moelie
Maandag
16.00
Orfeusacademie
Muzikale vorming voor kinderen vanaf 8 jaar
GC de Moelie
Maandag
20.00
KAV
Turnen
GC de Moelie
Maandag
20.00
Sint-Ceciliakoor
Repetitie
GC de Moelie
Dinsdag
10.00
KAV en OKRA
Turnen voor 50-plussers
GC de Moelie
Dinsdag
16.00
Orfeusacademie
Verbale vorming voor kinderen vanaf 8 jaar
GC de Moelie
Dinsdag
19.30 tot 22.00
Café Combinne
Praatcafé voor Nederlands- en anderstaligen
GC de Moelie
Dinsdag (eerste van de maand)
20.00
Dinsdag (laatste van de maand)
Videoclub Zennevallei
Clubvergadering
GC de Moelie
OKRA
Ledenvergadering + koffietafel
GC de Moelie
Woensdag
17.45 18.45 19.45
Judoclub
Training 6-8 jaar Training 8-14 jaar Training +14 jaar
Turnzaal GBS
Woensdag
19.00
Fanyi Fan
Djembé
GC de Moelie
Donderdag
13.30
KBG
Petanque of bowling
GC de Moelie
Donderdag
14.00
OKRA
Petanque of bowling
GC de Moelie
Donderdag
16.00
Orfeusacademie
Verbale vorming voor kinderen vanaf 8 jaar
GC de Moelie
Donderdag
19.00
Breiatelier
Breien
GC de Moelie
Donderdag
20.30
Gezinsbond
Conditietraining
GC de Moelie
Vrijdag
18.30 19.30
Judoclub
Training 8-14 jaar Training +14 jaar
Turnzaal GBS
Zondag
14.30
Chiro Sjoen
Chiro-activiteiten
Chirolokalen Hollebeekstraat 262
