Farmanager 20092009-2010 Kwaliteitshandboek Les 3: Logistiek
Prof. dr. Nico Vandaele Gewoon Hoogleraar Operations Management & Operations Research
[email protected]
Uittreksel Pharmacy Life (KH-LOGIST-PROC-02)
(KH-LOGIST-PROC-04)
Price
Sporanox
100mg 60 caps
Zaldiar
Demand Freq D
Demand Quant DQ
Order Quant Q
Lead Time LT
Order Quant Prop (Qprop)
(Re) Order Point REOP
Variati on Ca²
78,93
6
1
1
3 uur
1
0
1
37,5/325 mg 20 co
4,77
23
1
1
3 uur
1
0
1
Adalat
Oros 30 mg 28 co
8,75
135
1
2
3 uur
2
2
1
Reminyl
24 mg 84 caps
246,39
11
1
1
3 uur
1
3
1
Aspirine
500 mg 50 co
3,46
41
1
7
3 uur 1 week
2
2
1
Angin San
30 tablets
3,63
30
1
24
1 week
1
1
1
Euceta
gel 50 mg
3,53
50
1
6
3 uur 3 weken
2
2
1
1
Overzicht • • • • • • •
Systeem Aanpak ABC analyse Basisconcepten van Voorraadbeheer Basis Voorraadmodel Centralisatie versus decentralisatie Hoeveelheidskortingen Leveranciersselectie
De Apotheek als een Flow Systeem: Grenzen, Resources and Flows
(KH-LOGIST-PROC-02) (KH-LOGIST-PROC-03)
2
Het Logistieke Leven van Sporanox De Sporanox Supply Chain Vraag Aanvoer
Doorlooptijd RM
Wat? Wat? Hoeveel? Hoeveel ? Wanneer? Wanneer ?
Flow •Proces •Transport •Voorbereiding
FG
Wat? Wat? Hoeveel? Hoeveel ? Wanneer? Wanneer ?
(KH-LOGIST-PROC-02) (KH-LOGIST-PROC-03)
De Performantie van de Apotheek Fundamentele KPI’s Doorlooptijd Voorraad Throughput … Service levels …
Afgeleide KPI’s Bezettingsgraad Ratio’s …
6
6
3
Doorlooptijd Performantie 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0 1
5
9 13 17 21 25 29 33 37 41 45 49 53 57 61 65
Voorraad Performantie
4
Fundamentele Fysische Dimensies Flow Time Resources (KH-LOGIST-PROC-02) (KH-LOGIST-PROC-03) (KH-LOGIST-PROC-04) (KH-LOGIST-PROC-05)
Drie Fysische Buffers
Inventory Time Capacity (KH-LOGIST-PROC-02) (KH-LOGIST-PROC-03) (KH-LOGIST-PROC-04) (KH-LOGIST-PROC-05)
5
Lean Operaties… Is de Apotheek in Goede Vorm?
Lean: Performantie met Minimaal Noodzakelijke Buffers Meer dan minimaal: dik (obees) Minder dan minimaal: mager (anorex)
Hoe te Meten? Pharmadistr. levert in 95% van de gevallen binnen de 10 dagen, met minimaal noodzakelijke resources De Apotheek bedient 90 % van de klanten onmiddellijk, met minimaal noodzakelijke voorraad 11
Voorraadprofiel: De Drie Buffers
11
(KH-LOGIST-PROC-02) (KH-LOGIST-PROC-03) (KH-LOGIST-PROC-04) (KH-LOGIST-PROC-05)
Hoeveelheid
Order punt Veiligheidsvoorraad Tijd
6
Voorraad & Tijd Buffer Voorraad Buffer
Lean
Lean
Tijdsbuffer
Minder voorraad, meer tijd (naleveringen)
Lean: Performantie met Minimaal Noodzakelijke Buffers Voorraad
Lean Mager
Meer voorraad, meer service
Dik
Service Level
7
Nog beter: Lean & Six Sigma Voorraad
Lean
Zelfde voorraad, meer service Zelfde service, minder voorraad
Service Level 1515
Voorraad, Capaciteit & Tijdsbuffer Voorraad Buffer
Zelfde voorraad, minder tijd (naleveringen) Zelfde tijd (naleveringen), minder voorraad 16
Tijdsbuffer 16
8
KPI Performantie Determinanten • bezetting: vraag en capaciteit • vraagvolume • vraag frequentie • procestijden • setup tijden • aantal resources • arbeidsuren • shift patroon • outsourcing • randomness – niet-aanwijsbare oorzaak • variability –aanwijsbare oorzaak • heterogeniteit • complexiteit • management beslissingen • bestelgrootte • vrijgave • scheduling • voorraad
doorlooptijd voorraad throughput service
1717
Buffer Substitutie Doorlooptijd
Quote
Gemiddelde
Tijd
Capaciteit
Bezetting Meer bezetting, meer tijdsbuffer
9
Lean: Performantie met Minimaal Noodzakelijke Buffers Doorlooptijd
Klant Dik
Mager
Lean
Bezetting
Nog beter: beter: Lean & Six Sigma Doorlooptijd
Klant
Zelfde tijd, meer bezetting Zelfde bezetting, meer tijd
Bezetting 2020
10
Waarom Voorraad? Klantentevredenheid
Cyclus stock ~ Vraag Veiligheidsstock ~ Service
Dynamica
Onbalans: aanvoer en vraag
Rates: hoeveelheden en frequenties
Stochasticiteit: aanvoer en vraag Variabiliteit: aanvoer en vraag
Beslissingen
Speculatie (vaccins); opzweepeffect Hoeveelheidskortingen
Elementen van een Voorraad Systeem Vraagstructuur Afhankelijk vs Onafhankelijk Constant vs Variabel Deterministisch vs. Stochastisch
Aanvoerstructuur Externe Aanvoer = Aankoopmodellen Leveringstermijnen
Interne Aanvoer = Productiemodellen Proces doorlooptijden
11
Elementen van een Voorraad Systeem (…) Beperkingen
Capaciteit: ruimte, aanvoer, processing Vervaldata Regelgeving
Kosten
Bestelkost & Setup kost Aankoopprijs Voorraad kost Tekortkost (uiterst moeilijk te bepalen…) Verloren Verkopen Naleveringen
Service, uitgedrukt in Orders Eenheden Waarde
Voorraad ‘meten’… Statische maatstaven Totale voorraad / balanstotaal Jaarlijks verkoopsvolume aan kost / gemiddelde voorraad aan kost = Voorraadrotatie Totale voorraad / toegevoegde waarde
Dynamische maatstaven Als een functie van de tijd
12
ABC analyse
(KH-LOGIST-PROC-06)
A-items 15% - 20% van de items 75% - 80% van de voorraadwaarde
B-items 30% - 40% van de items 15% van de voorraadwaarde
C-items 40% - 50% van de items 5% - 10% van de voorraadwaarde
Voorbeeld Produktcode
Voorraadwaarde
Rang
10501
3 000
6
10502
42 000
1
10503
300
9
10504
5 500
4
10505
200
10
10506
22 000
2
10507
750
8
10508
4 000
5
10509
9 000
3
10510
800
7
13
Voorbeeld (…) Produktcode
Voorraad waarde
Cumulatief
Klasse
10502
42 000
47.97%
A
10506
22 000
73.10%
A
10509
9 000
83.33%
B
10504
5 500
89.66%
B
10508
4 000
94.23%
B
10501
3 000
97.65%
C
10510
800
98.65%
C
10507
750
99.42%
C
10503
300
99.77%
C
10505
200
100.00%
C
Prof. dr. Nico Vandaele
Voorraad (…) 100
% Voorraad waarde
90 80 70 60 50 40 30
A
B
C
20 10 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
% van de items
14
Een Deterministisch Model Economic Order Quantity (EOQ) Vraag (D) is konstant en deterministisch Doorlooptijd (L) is constant en onafhankelijk van de vraag Geen tekorten Instant aankomsten Alle kosten zijn constant en deterministisch Geen risico’s of stochastische elementen Niet realistisch, inzicht (KH-LOGIST-PROC-02)
EOQ – Zaagtandmodel
Q
OP
L
L
L
15
EOQ – Notatie L = Doorlooptijden OP = Order Punt D = Jaarlijks vraag in eenheden Q = Bestelhoeveelheid in eenheden Q* = Optimale bestelhoeveelheid met minimale kosten Co = Order kosten
EOQ - Notatie (…) Ch = Voorraadkosten per eenheid per periode Vaak Ch = i . Cp waar
i = percentage (kapitaalskost + andere kosten) Cp = aankoopprijs per eenheid Ch = voorraadkost
TC = Totale kosten van bestelpolitiek
16
EOQ : Totale kosten TC = aankoopkosten + bestelkosten + voorraadkosten
TC = D.CP
+ (D/Q).Co
+ (Q/2).Ch
dTC/dQ = -(D/Q2 ).Co + ½ .Ch = 0 EOQ = Q* =
2.D.Co Ch Prof. dr. Nico Vandaele
EOQ : Grafisch kosten TC TC(Q*) (Q.Ch)/2
D.Cp
(D.Co)/Q Q*
bestelhoeveelheid
17
EOQ : Voorbeeld All-pharma (ver)koopt jaarlijks 100 eenheden Sporanox (15x100mg) voor de prijs van 20 €. De bestelkosten bedragen 3 €. De voorraadkosten worden geschat op 30% van de aankoopprijs per eenheid per jaar. De doorlooptijd is 2 weken.
Prof. dr. Nico Vandaele
EOQ : Voorbeeld (…) Optimale bestelhoeveelheid Q* =
2.D.Co 2.100.3 = = 10 eenheden Ch 0,30.20
Totale jaarlijkse kosten TC (Q* ) = D.C p + Q*.Ch = 100.20 + 10.6
Aantal orders per jaar N* =
= 2060 €
D 100 = = 10 Q* 10 Prof. dr. Nico Vandaele
18
EOQ : Voorbeeld (…) Tijd tussen twee herbevoorradingen
Q* 10 T = = = 0.1 jaar = 36.5 dagen D 100 *
Bestelpunt
OP =
D.L 100.2 = = 3.84 eenheden 52 52
Jaarlijkse basis vs wekelijkse basis Prof. dr. Nico Vandaele
Applicatie: Centralisatie vs Decentralisatie DISTRIBUTEUR PRODUCENT PHAR 1
PHAR 5 CENTRAAL DISTRIBUTIE CENTER
PHAR 2
PHAR 4 PHAR 3 (KH-LOGIST-PROC-01) (KH-LOGIST-PROC-03)
19
Centralisatie Producent levert aan het distributie center Alle voorraad is centraal opgeslagen Geen voorraad in de apotheken Globale vraag: D eenheden per jaar Gemiddelde Voorraad = Q/2 of 1 2.Co .D C o .D = 2 Ch 2.Ch Prof. dr. Nico Vandaele
Decentralisatie
PHAR 1
PHAR 5
PRODUCENT
PHAR 2
PHAR 4 PHAR 3
20
Decentralisatie Rechtstreekse levering naar de apotheken Geen centrale voorraad n apotheken Vraag per apotheek = D/n=di Gemiddelde voorraad (alle apotheken):
1 2.Co.D n Co.D 1 ∑ 2 C = 2.C ∑ n h h Prof. dr. Nico Vandaele
DecentraalDecentralisatn = (√ ( n )*Centraal decentraal = centraal
Co .D 1 ∑ 2.Ch n Co .D 2.Ch =∑
1 n
= n
E.g. als 4 apotheken hun voorraden centraliseren, dan daalt de gezamenlijke voorraadinvestering met 50% (√4)
21
Hoeveelheidskortingen
(KH-LOGIST-PROC-01)
Korting als een functie van de omvang van de bestelling EOQ < Kortingshoeveelheid? + : lagere eenheidsprijzen + : lagere bestelkosten + : minder stockbreuken per jaar - : hogere voorraad kosten - : lagere voorraad rotatie
Volledige of incrementele korting
Hoeveelheidskortingen (…) kosten
TC
Q.Ch 2 D.C p Qd1
Qd2
D.Co Q bestelhoeveelheid
22
Hoeveelheidskortingen (…) kosten
kosten
kosten
Bereken de totale kosten voor elke breekpunt EOQ per eenheidprijs en de totale kosten voor elke toelaatbare EOQ Globale laagste totale kosten bepaalt de bestelhoeveelheid
Korting: Sporanox (15x100mg) D = 100 eenheden per jaar Co = 3 € per order i = 30% van de aankoopprijs Q = bestelhoeveelheid Cp = aankoopprijs
0 ≤ Q ≤ 7 : € 20 per eenheid 8 ≤ Q ≤ 15 : € 18 per eenheid 16 ≤ Q : € 16 per eenheid
23
Voorbeeld (…) TC (Q ) = D.C p +
D.Co Q + .Ch Q 2 100.3 8 TC (8) = 100.18 + + .0,3.18 8 2 = € 1859 TC (16) = 100.16 +
100.3 16 + .0,3.16 16 2
= € 1657
Voorbeeld (…) EOQ per eenheidsprijs 10 for € 20 (niet toelaatbaar) 11 for € 18 11 for € 16 (niet toelaatbaar)
TC (11) = 100.18 + 100.
3 11 + .0,3.18 11 2
= €1857
Prof. dr. Nico Vandaele
24
Stochastische Modellen
Vaste Bestelhoeveelheid: Bestelpunt en bestelhoeveelheid onafhankelijk Stockout kosten zijn gekend Naleveringen Verloren Verkopen Nieuwsventer probleem
Stockout kosten zijn niet gekend Servicelevel als per order cyclus Servicelevel als # eenheden als fractie
25
Voorbeeld
DDLT = 4
OP = DDLT + SS OP = 4 + 1,88*1 = 5,88 6
Aankoop
(KH-LOGIST-PROC-01)
De aankoop van een ingrediënt: Gemiddelde leveringstermijn van beide leveranciers is 283 uur (12 dagen) Variantie is 15112 (26 dagen²) en 995 (2 dagen²) respectievelijk (terloops, is dit slecht?)
Welke leverancier draagt de voorkeur weg? Specifieer de voor- en nadelen van beide leveranciers… Kan je daar getallen op plakken? 52
26
Aanvoerketen en Doorlooptijden 0,25 0,2 0,15
supplier 1
0,1
supplier 2
0,05 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
dagen
5353
Aanvoerketen en Doorlooptijden 1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0
supplier 1 supplier 2
0
2
4
6
8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28
dagen
5454
27
Aanvoerketen en Doorlooptijden Er zijn maximaal 5% tekorten:
Wanneer wordt een order geplaatst? Hoeveel veiligheidstijd moet er gehanteerd worden?
Vergelijk de twee leveranciers... Wat indien er maximaal 0,5% tekorten mogen voorvallen?
55
Aanvoerketen en Doorlooptijden Max 5 % tekorten Gem. Quote Safety Safety Doorloop- Door- Time Factor Tijd looptijd Supplier 2 11.8 14.2 2.4 1.2 Supplier 1 11.8
(KH-LOGIST-PROC-01)
23.3
11.5
2
Max 0.5 % tekorten Quoted DoorLoopTijd 15.7 34.3
Safety Safety Time Factor
3.9
1.3
22.5
2.9
56
28
Aanvoerketen en Doorlooptijden Aantal Ingrediënten Supplier’s Service
1
10
10
0.95
0.95
0.9949
Up time Percentage
0.95
0.5987
0.95
Safety time Supplier type 2
2.4
10*2.4 =24
10*3.9 =39
Safety time Supplier type 1
11.5
10*11.5 10*22.5 =115 =225 57
57
Bedankt voor uw aandacht
? VRAGEN
29
