Pestprotocol
Vooraf Voor u ligt het protocol tegen pesten van OBS De Schalm. Het protocol beoogt via de samenwerking van alle betrokkenen van OBS De Schalm eventueel pestgedrag bij de leerlingen serieus te nemen. Dit gedrag wordt aangepakt en daarmee willen we het geluk, het welzijn en de toekomstverwachting van onze leerlingen daadwerkelijk verbeteren. Het document bevat informatie over wat pesten inhoudt en welke partijen er bij betrokken zijn. Verder staat er een stappenplan beschreven en kunt u informatie vinden over het voorkomen van pesten. Als bijlage vindt u een overzicht met websites en telefoonnummers die leerlingen, ouders en leerkrachten kunnen gebruiken.
Pesten Wat is pesten? Een leerling wordt gepest als hij of zij herhaaldelijk en voor een langere periode wordt blootgesteld aan negatieve acties verricht door één of meerdere leerlingen. * Een negatieve actie houdt in dat één of meerdere leerlingen bewust een andere leerling pijn doen, fysiek, met woorden, digitaal of op een andere manier. * Pesten impliceert een verschil in macht tussen leerlingen, in fysiek of psychologisch opzicht. Een klimaat waarin gepest wordt, tast iedereen aan. In een klas waar gepest wordt, kunnen alle leerlingen slachtoffer worden. Pestgedrag moet dan ook door iedereen serieus worden genomen. Het lastige is dat veel pestgedrag zich in het verborgene afspeelt, zodat het moeilijk is om er greep op te krijgen. En zelfs als het pestgedrag wordt opgemerkt, weten leerkrachten en anderen niet altijd hoe ze ermee om kunnen gaan. Leerkrachten hebben echter een taak (samen met de ouders en de leerlingen zelf) bij het tegengaan van pesten. Leerlingen moeten weten dat ze hulp kunnen krijgen van volwassenen in de school en dat ze hierom durven vragen. Volwassenen dienen oog te hebben voor de signalen van leerlingen. Ze dienen interesse te tonen en te luisteren naar wat de leerlingen te vertellen hebben. Voor leerkrachten betekent het dat ze groepsgesprekken houden, aandacht hebben voor de groepssfeer en het functioneren van de leerlingen in de groep. Ze maken afspraken met de klas en zorgen ervoor dat deze afspraken nagekomen worden. Verschil plagen - pesten Pesten en plagen worden vaak door elkaar gehaald. Plagen is echter onschuldig, pesten is gemeen. Het is plagen als kinderen aan elkaar gewaagd zijn: de ene keer doet de een iets onaardigs, een volgende keer is het de ander. De geplaagde kan zichzelf verdedigen. Het is een spelletje, niet altijd leuk, maar nooit bedreigend. Soms kan het moeilijk zijn om aan te geven of plagen ook opgevat moet worden als pesten. Plagen wordt ‘pesten’ als het gemeen of steeds herhaald wordt en als betrokkene duidelijk aangeeft dat hij/zij hier niet van gediend is.
Hoe wordt er gepest? Met woorden: vernederen, belachelijk maken, schelden, dreigen, met bijnamen aanspreken, gemene briefjes, mailtjes, smsjes schrijven. Lichamelijk: trekken aan kleding, duwen en sjorren, schoppen en slaan, krabben en aan haren trekken. Achtervolgen: opjagen en achterna lopen, in de val laten lopen, klem zetten of rijden, opsluiten. Uitsluiting: doodzwijgen en negeren, uitsluiten van feestjes, niet kiezen bij groepsopdrachten. Stelen en vernielen: afpakken van kledingstukken, schooltas, schoolspullen, kliederen op boeken, banden lek prikken, fiets beschadigen. Afpersing: dwingen om geld of spullen af te geven, het afdwingen om iets voor de pestende leerling te doen. Welke rollen worden onderscheiden bij pesten Bij pesten kunnen 5 rollen worden onderscheiden: 1. 2. 3. 4. 5.
Pester; Slachtoffer; Meeloper; Verdediger; Buitenstaander.
De kinderen die de laatste 3 rollen vervullen, worden ook wel de ‘middengroep’ genoemd. De middengroep speelt geen actieve rol bij het pesten, maar is wel medebepalend voor het voortduren van het pesten. Hieronder een aantal gemeenschappelijke kenmerken van deze rollen. Dit is algemeen, in individuele gevallen kan het beeld anders zijn. Daarnaast kan een aantal van deze kenmerken zowel oorzaak als gevolg van pesten zijn. Kenmerken slachtoffer Bij slachtoffers van pesten is een onderscheid te maken in passieve, onderdanige slachtoffers en provocerende, uitdagende slachtoffers. Passieve of onderdanige slachtoffers hebben één of meerdere van de volgende kenmerken: - stil, voorzichtig, gevoelig; - onzeker, weinig zelfvertrouwen (negatief zelfbeeld); - Jongens zijn vaak fysiek zwakker dan de klasgenoten en houden niet van vechten;
- weinig of geen vrienden; - bang om gewond te raken of zichzelf te verwonden; - ze kunnen vaak makkelijker omgaan met volwassenen dan met hun leeftijdsgenoten. Passieve slachtoffers zijn meestal niet agressief en plagen niet. De reden dat ze gepest worden kan over het algemeen verklaard worden uit hun gedrag en houding. Ze geven een ‘signaal’ aan hun omgeving dat ze angstig en onzeker zijn en niet terug zullen vechten als ze aangevallen of lastig gevallen worden. Provocerende, uitdagende slachtoffers hebben één of meer van de volgende kenmerken: - Opvliegend, en proberen soms terug te vechten als ze aangevallen of lastig gevallen worden, maar meestal zonder succes; - Onrustig, onhandig, ongeconcentreerd en worden in het algemeen ervaren als ongemakkelijk en vermoeiend; - Sommigen hebben lees- en schrijfproblemen; - Door het gedrag, dat vaak irritaties oproept, mogen ook veel leerkrachten hen niet; - Het kan voorkomen dat ze proberen om nog zwakkere leerlingen te pesten. Kenmerken pester Leerlingen die andere leerlingen pesten, hebben één of meer van de volgende kenmerken: -Sterke drang om macht te hebben en andere leerlingen te onderdrukken; - Positievere houding tegenover geweld dan de meeste andere leerlingen; - Als het jongens zijn, zijn ze vaak fysiek sterker dan hun vrienden en (vooral) hun slachtoffers; - Opvliegend, impulsief en kunnen niet goed omgaan met obstakels en vertragingen (frustraties); - Moeite om zich aan de regels te houden; - Lijken stoer en brutaal en tonen weinig medeleven met leerlingen die gepest worden; - Agressief naar volwassenen toe, zowel tegenover leerkrachten als ouders; - Praten zich gemakkelijk uit moeilijke situaties. Er wordt vaak aangenomen dat pesters achter hun buitenkant eigenlijk onzekere en angstige leerlingen zijn. Uit onderzoek blijkt dit echter niet het geval te zijn. Pesters zijn juist niet angstiger of onzekerder dan een gemiddelde leerling. Hun zelfbeeld is ook niet afwijkend van het gemiddelde of relatief positief. De populariteit van pesters verschilt sterk per geval. Een pester heeft vaak een groep van twee of drie vrienden die hem/haar steunen (meelopers) en die vaak deelnemen aan het pesten. De populariteit van pesters neemt echter af in de hogere groepen van de basisschool. Maar ze worden nooit zo impopulair als de slachtoffers.
Kenmerken meelopers Leerlingen die meedoen met pesten, worden meelopers genoemd. Ze hebben één of meer van de volgende kenmerken: Pesten actief mee, maar beginnen niet met pesten; - Vaak bang om zelf slachtoffer van pesten te worden; - Kunnen ook het stoere gedrag interessant vinden en denken daarmee populair in de groep te worden; - Voelen zich niet schuldig over het pesten. Doordat deze kinderen meepesten met een groep voelen ze zich niet verantwoordelijk voor wat er met pesten wordt aangericht. Vaak versterken zij het succes van de pestende kinderen door op een afstandje toe te kijken en te lachen om wat er gebeurt. Kenmerken verdedigers Leerlingen die opkomen voor het slachtoffer worden verdedigers genoemd. Ze hebben één of meerdere van de volgende kenmerken: - Komen af en toe op voor het slachtoffer; - Meestal populair in de groep; - Worden aardig gevonden; - Hebben invloed in de klas. Verdedigers zijn meestal populaire leerlingen in de klas. Vanwege hun invloed kunnen zij de sleutelfiguren zijn in een groep om het pesten te stoppen. Kenmerken buitenstaanders Leerlingen die niet bij het pesten betrokken zijn, worden buitenstaanders genoemd. Ze hebben één of meerdere van de volgende kenmerken: - Pesten niet, maar doen ook niets om het pesten te stoppen; - Merken vaak niet dat er gepest wordt of willen het niet weten; - Durven vaak niets tegen het pesten te doen, omdat ze zelf bang zijn om gepest te worden. Buitenstaanders bemoeien zich het liefst helemaal niet met het pesten of weten niet eens dat er gepest wordt. Doordat zij de gepeste kinderen niet steunen of de pester stoppen, kunnen de pesters echter gewoon hun gang gaan.
Aanpak OBS De Schalm Pesten is onacceptabel en vraagt om een duidelijke en krachtige reactie vanuit de school. De grote vraag is hoe dat het beste kan en vooral ook hoe we dat als team het beste kunnen aanpakken. Het pestprotocol Het pestprotocol vormt de verklaring waarin is vastgelegd dat we pestgedrag op school niet accepteren en volgens een vooraf bepaalde handelwijze gaan aanpakken. Een aanpak via het werken volgens de "vijfsporenaanpak" bestaande uit: 1. •
•
•
•
•
Hulp aan….. het gepeste kind, in de vorm van adviezen en (in sommige gevallen) van een sociale vaardigheidstraining; de pester, in de vorm van een sociale vaardigheidstraining of een cursus in het omgaan met agressie. Is deze hulp niet toereikend, dan zal het kind worden doorverwezen; de zwijgende middengroep, in de vorm van het activeren en het bewustmaken van de kracht van deze groep; de leerkracht, in de vorm van achtergrondinformatie over het verschijnsel, zoals signalen, oorzaken, gevolgen en concrete (preventieve en curatieve) aanpakmogelijkheden; de ouders, in de vorm van achtergrondinformatie en adviezen; De ouders van leerlingen die gepest worden, hebben er soms moeite mee, dat hun kind aan zichzelf zou moeten werken. Hun kind wordt gepest en dat moet gewoon stoppen. Dat klopt, het pesten moet stoppen. Echter een gepest kind wil zich niet alleen veilig voelen op school; het wil ook geaccepteerd worden. Het verlangt ernaar om zich prettig en zelfverzekerdte voelen. Daar kan begeleiding of een training aan bijdragen.
Stappenplan Waarschuwingsfase: a. De pester wordt door de leerkracht aangesproken op zijn gedrag en gewezen op de consequenties. De leerkracht bepaalt indien nodig een straf (bijv. binnenblijven tijdens de pauze, strafwerk schrijven). b. Het gepeste kind wordt veiligheid geboden (extra surveillance). Handelingsfase 1: Indien de pester volhardt in zijn gedrag volgen daarnaast de stappen c t/m g. c. De leerkracht heeft een gesprek met de pester, het gepeste kind en eventuele medepester(s). d. De pestsituatie (dus los van dader en slachtoffer) wordt besproken in de groep. e. De ouders worden op de hoogte gebracht.
f. De leerkracht vult het Analyseformulier Pestgedrag in (zie de bijlage). Dit formulier wordt opgeslagen in Parnassys. g. De pestsituatie wordt tijdens de leerlingbespreking besproken. Handelingsfase 2: Indien aanhoudend pestgedrag bij dezelfde leerling wordt geconstateerd volgen de stappen h, i, j en eventueel k): h. Er wordt gezamenlijk met de betrokken ouders en betrokken leerlingen een plan van aanpak opgesteld, en er worden afspraken gemaakt ten aanzien van het gedrag van de betrokken leerling. Dit handelingsplan wordt opgeslagen in Parnassys. i. Vanaf groep 5 wordt de pester verplicht thuis met de ouders een boek te lezen met het onderwerp pesten en hiervan een verslag te maken (voor boeken over pesten zie o.a. www.pestweb.nl). Dit boek is te vinden bij de IB. j. De betreffende groep krijgt extra lessen in pesten. Daarbij komt in ieder geval aan de orde: wat is pesten, wat zijn de gevolgen van pesten en wat kun je doen op pesten te stoppen. k. Indien het aanhoudende pestgedrag daartoe aanleiding geeft wordt assistentie van een of meer hulpverlenende instanties gevraagd bijvoorbeeld van het schoolmaatschappelijk werk, de jeugdverpleegkundige of schoolarts van het Centrum voor Jeugd en Gezin.
2. het bewust maken en bewust houden van de leerlingen van het bestaan en de zwaarte van het probleem; 3. een gerichte voorlichting aan alle ouders van de school bijvoorbeeld d.m.v. een thema-avond of de schoolkrant; 4. zorgen voor een dusdanige relatie tussen leerling en leerkracht dat er sprake is van vertrouwen; 5. het aanleggen van toegankelijke, goede informatie over het probleem pesten zowel voor leerlingen als leerkrachten en ouders; 6. overleg voeren en eventueel samenwerking te zoeken met andere scholen in de buurt over de aanpak van het pesten; 7. de directie van OBS De Schalm verklaart zich bereid tot deelname aan een jaarlijkse evaluatie door de school (o.a. de werkgroep gezonde school). Ook de leerlingen worden hierbij betrokken; 8. een afschrift van het protocol wordt beschikbaar gesteld aan alle ouders van de school (zo mogelijk reeds bij de toelating van de leerling).
Preventieve maatregelen 1. Elke groepsleerkracht bespreekt aan het begin van het schooljaar de algemene afspraken en regels in de klas. Het onderling plagen en pesten wordt hierbij genoemd en onderscheiden. Ook wordt duidelijk gesteld dat pesten altijd gemeld moet worden en niet als klikken maar als hulp bieden of vragen wordt beschouwd. 2. In de leerjaren 1 t/m 8 wordt 2x per jaar (bij de start van het schooljaar (1e week) en na de kerstvakantie) in een les aandacht besteed aan pesten. Eventueel ondertekenen de leerlingen aan het eind van deze les een aantal samen gemaakte afspraken (het pestcontract). Zie de bijlage voor lesideeën. 3. Indien de groepsleerkracht daartoe aanleiding ziet, besteedt hij expliciet aandacht aan pestgedrag in een groepsgesprek of lessenreeks. Hierbij worden de rol van de pester, het slachtoffer, de meelopers en de stille getuigen benoemd. Zie de bijlage voor lesideeën. 4. Van de gesprekken rond pesten worden aantekeningen gemaakt, die door de groepsleerkracht worden bewaard in het leerlingvolgsysteem van zowel de pester als het slachtoffer.
Bijlage pestprotocol In deze bijlage vindt u een overzicht van websites van diverse instanties ( voorzien van een omschrijving) , telefoonnummers, lespakketten, trainingen voor leerkrachten en suggesties voor ouderavonden tegen pesten. Deze informatie is bestemd voor alle teamleden van OBS de Schalm maar is tevens te gebruiken door ouders en leerlingen van OBS de Schalm.
Analyseformulier Pestgedrag Groep:
Naam leerling (de pester): Naam leerlingen (de gepeste): Naam leerkracht: Korte beschrijving van de pestsituatie:
Overige betrokkenen (meelopers):
Ondernomen stappen:
Gemaakte afspraken:
Datum:
Pesten voorkomen Pesten is niet volledig uit te bannen. Je kunt wel maatregelen treffen om pesten in te perken en structureel pesten te voorkomen.
Hieronder vindt u een overzicht van onderwerpen waar u op de website www.pestweb.nl uitgebreidere informatie over kunt vinden.
Nationaal Onderwijsprotocol
Weerbaarheidtrainingen
Een aantal jaren geleden hebben de vier grote landelijke ouderorganisaties (LOBO, NKO, OUDERS & COO en VOO)campagne gevoerd om in alle scholen het nationaal onderwijsprotocol tegen pesten in te voeren.
Soms is er hulp van buiten af nodig in de vorm van een weerbaarheidtraining of een sociale vaardigheidstraining.
Protocol digitaal pesten Digitaal pesten is een onderdeel van traditioneel pesten. De school kan het pestprotocol eenvoudig aanpassen door elementen van de aanpak van digitaal pesten op te nemen.
Pestprotocol autisme ‘Niet pesten maar aanpakken!’ is een concrete handreiking van het Landelijk Netwerk Autisme om pesten van leerlingen met autisme aan te pakken in het regulier en speciaal basis- en voortgezet.
PRIMA - anti pestbeleid Besteed in het basisonderwijs aandacht aan pesten via PRIMA anti pestbeleid.
Baas in eigen soap 'Baas in eigen soap' is een lesprogramma over sociale veiligheid voor leerlingen van de eerste twee klassen in het voortgezet onderwijs. Dit programma richt zich op de ontwikkeling van sociale vaardigheden.
Programma schooljudo.nl op basisscholen In het judo is respect een sleutelwoord. Naast het opdoen van een plezierige sportervaring worden de kinderen tijdens de lessen een aantal normen en waarden bijgebracht.
Kwaliteitsteams Veiligheid Een Kwaliteitsteam Veiligheid is een team van deskundigen op het gebied van veiligheid in en om de school.
Pesten herkennen en meten Houd continu in de gaten of er in de klas gepest wordt. Hoe sneller je het pesten opmerkt, des te sneller je kunt ingrijpen. Dat vergroot het gevoel van veiligheid in de klas. De pesttest en de pestthermometer wordt door leerlingen zelf ingevuld.
Hieronder vindt u een overzicht van onderwerpen waar u op de website www.pestweb.n uitgebreidere informatie over kunt vinden.
Pesten herkennen in jouw klas
Pesttest
Omdat leerlingen in veel gevallen niet vertellen dat ze worden gepest kan uit indirecte signalen worden afgeleid of leerlingen worden gepest.
Hoe veilig voelen de leerlingen zich in en rond school? Met welke soorten van pesten en geweld kregen ze in de afgelopen periode te maken?
Quick scan pestbeleid
Veiligheidsscan voor jouw school
Pestweb heeft een quick scan pestbeleid ontwikkeld.
Veiligheidsscan; vergelijk de veiligheid van jouw school met andere scholen.
Pestthermometer Als jouw school bewust aan veiligheid werkt, is het belangrijk om de resultaten daarvan en de stand van zaken een aantal keren per jaar in kaart te brengen.
Pesten aanpakken Er wordt in de klas gepest. Wat nu? Afhankelijk van de ernst van het pesten ga je nu het gesprek aan met de betrokkenen, met klasgenoten en met ouders. Geef klasgenoten zelf een rol in het oplossen van het probleem. Hanteer voor het aanpakken van digitaal pesten het pestprotocol digitaal pesten.
Hieronder vindt u een overzicht van onderwerpen waar u op de website www.pestweb.nl uitgebreidere informatie over kunt vinden.
Gesprek aangaan
No Blame - aanpak
Kinderen en jongeren zijn vaak bang thuis of op school iets over pesten te vertellen. Als ze NIETS vertellen, wordt het pesten echter erger en het duurt langer. Waarom vertellen ze het niet?
De No Blame - aanpak is een probleemoplossende methode om met pestproblemen om te gaan. Uitgangspunt is dat het belangrijker is het probleem op te lossen dan de pester te straffen.
Vijfsporenaanpak Deze aanpak is gericht op de verschillende partijen die betrokken zijn bij pesten: het gepeste kind, de pester, de ouders, de klasgenoten en de school.
Peermediation Leerlingen bemiddelen zelf bij conflicten tussen leerlingen. Zij begeleiden als neutrale bemiddelaar tussen leerlingen die met elkaar een conflict hebben.
Digitaal pesten aanpakken Voor tips om digitaal pesten aan te pakken kun je onder andere gebruik maken van het protocol digitaal pesten.
Lespakketten en methodes Op de website www.pestweb.nl is er uitgebreide informatie te vinden over de hieronder beschreven lespakketten en methodes digitaal en traditioneel pesten voor het primair en voortgezet onderwijs.
Meidenvenijn is niet fijn De lesmethode ter preventie en aanpak van pestgedrag onder meiden.
Horen, zien en niet meer zwijgen Een lespakket voor groep 7 en 8 en de onderbouw van het voortgezet onderwijs om pesten bespreekbaar te maken.
Lespakket Pimpjefoon!
De Kracht van 8
Lespakket voor groep 6,7 en 8 van het basisonderwijs over veilig omgaan met de gsm.
Deze stichting stelt zich ten doel om een bijdrage te leveren aan een wereld, waarin kinderen leren in respect met zichzelf en de omgeving te kunnen leven.
Mr. Ctrl-Lespakket over gevaren van MSN Lespakket van de Kinderconsument over cyberpesten via msn voor groep 6,7 en 8.
Diploma veilig internet Het Diploma Veilig Internet leert scholieren in de bovenbouw van het basisonderwijs op een verantwoorde en veilige manier om te gaan met de risico’s van het gebruik van het internet.
Feed Forward Het voornaamste doel van het lesprogramma van Feed Forward is om kinderen bewust te maken van geweld en verschillende vormen van geweld in hun eigen belevingswereld.
Beertje Anders Beertje Anders is een lespakket ter voorkoming van pesten, voor groep 1 en 2 van de basisschool.
VOO Anti - pestpakket
Praatkaart Digitaal De Praatkaart Digitaal speelt in op de problematiek van digitaal pesten.
Landelijke Stichting Tegen Zinloos Geweld De LSTZG streeft naar een mentaliteit- en gedragsverandering bij jongeren met betrekking tot de onderwerpen pesten, agressie en geweld.
Met het anti - pestpakket van de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) kunnen scholen direct aan de slag om het pesten op school uit te bannen.
Digitale Keuzegids Weerbaarheid De digitale keuzegids weerbaarheid geeft een geselecteerd overzicht van lesprogramma’s, methoden en lespakketten op het terrein van sociale en mentale weerbaarheid van scholieren.
Lespakket Superheld Leefstijl Leefstijl heeft in Nederland bekendheid gekregen als programma van sociaalemotionele vaardigheden.
Wat je pest ben je zelf! Lespakket voor groep 7, en 8 en onderbouw van het voorgezet onderwijs over pesten van gehandicapte leerlingen.
Lespakket met spel voor groep 5 t/m 8 van het basisonderwijs. Spelthema’s zijn onder meer plagen, pesten , internet & MSN, omgaan met groepsdruk.
Stichting Pestvrij Stichting Pestvrij gaat voor een aanpak die schoolbreed gedragen wordt.
Potje tegen pesten Leskoffer een huis vol gevoelens Een huis vol gevoelens biedt een betrouwbare en krachtige ondersteuning aan kinderen op de basisschool om gevoelens te benoemen en te (h)erkennen, en te leren hoe deze een uitwerking hebben op hun relaties met anderen.
Het doel van deze methode is om kinderen bewust te maken van de kracht en het effect van woorden zodat zij vanuit inzicht tot een gedragsverandering kunnen komen.
Lesideeën Lesideeën om digitaal en traditioneel pesten in een klas onder de aandacht te brengen. Zoals kaartspelen, theaterstukken en voorbeeldopdrachten om alle leerlingen in de klas verantwoordelijk te maken voor de sfeer in de klas. Een overzicht aan onderwerpen over lesideeën kunt u vinden op de website www.pestweb.nl Trainingen, lesideeën voor leerkrachten en Ouderavonden www.pestweb.nl Pesten in mijn klas De trainingen zijn bedoeld voor interne begeleiders, leerkrachten, vertrouwenspersonen en directie uit het basisonderwijs. De trainingen worden verzorgd door trainers van APS. (APS is een onderwijsadviesbureau dat zich bezighoudt met het professioneel begeleiden en adviseren van docenten en management van scholen en onderwijsinstellingen). Hieronder vindt u een overzicht van onderwerpen waar u op de website www.pestweb.nl uitgebreidere informatie over kunt vinden. Nergens meer veilig
Ouderavond over digitaal pesten
20 tot 40% van de kinderen wordt via internet gepest. De meeste kinderen vertellen dit niet. Welke vormen kent digitaal pesten? Hoe kan de school ermee omgaan? Wat is de verantwoordelijkheid van de school?
20 – 40 % van de kinderen wordt via internet gepest. Wat doen kinderen en jongeren op internet? Op welke wijze pesten zij elkaar digitaal? Wat is de verantwoordelijkheid van de school en van de ouders?
Signaleren en aanpak
Een negatief klassenklimaat....
Hoe signaleer je pestgedrag? In welke situaties wordt gepest? Wat kan de leerkracht doen? Welke interventies zijn effectief?
Een negatieve sfeer in de klas is lastig te beïnvloeden. Er gaat veel energie in zitten om dit te verminderen. Vaak zijn enkele leerlingen negatief dominant aanwezig.
Het voeren van lastige gesprekken Gesprekken met kinderen en ouders
Training leerling-bemiddeling In een train-de-trainertraject van zes tot acht weken worden scholen begeleid bij het effectief invoeren van leerlingbemiddeling.
Training peer mediation Peer mediation is een geweldloze manier van conflicten oplossen, die in Amerika en Engeland met veel succes wordt ingezet. In Nederland wordt deze methode steeds meer gebruikt.
Succesvol implementeren van het pestprotocol Tips om het pestprotocol succesvol te implementeren.
Ervaringen van andere scholen www.pestweb.nl Scholen lopen tegen gelijksoortige situaties met pesten aan. Op elke school komt pesten voor. Hoe gaan andere scholen ermee om? Welke aanpak leverde goede resultaten op en welke niet. Op de website vindt u uitgebreide informatie hierover. Veel gestelde vragen: • • • • • • • •
Hoe ga ik in gesprek met ouders? Hoe zorg ik dat leerlingen pestsituaties melden? Is dit plagen of pesten? Ik merk niets van het pesten, wat nu? Hoe kan ik pesten voorkomen? Hoe pak ik een klassengesprek over pesten aan? Wat maakt een pestaanpak effectief? Hoe spreek ik meelopers op een goede manier aan?
Contact met ouders • •
Praten met ouders Rol van de school
Ondersteuning van Pestweb kan door te bellen of mailen Voor een gesprek met een medewerker van Pestweb. Heeft een leerling met pesten te maken? Is er in de klas een onveilige sfeer door pestgedrag? Er is een Hulplijn Pestweb die je kunt bellen. Zij bieden een luisterend oor en denken met je mee. Hulplijn Pestweb is elke schooldag gratis telefonisch bereikbaar op: 0800-2828280. Vertel jouw verhaal of krijg advies via de mail. Wordt er in een klas gepest? Of heb je als leerkracht een vermoeden dat er gepest wordt? Wil je je verhaal met iemand delen of heb je vragen? Je kunt een e-mail sturen naar:
[email protected] Je mail zal beantwoord worden door een medewerker van Pestweb. Leerlingvolgsysteem www.citogroep.nl/po/lvs/digitaal/Viseon/ Dit is een product binnen het Leerlingvolgsysteem. Het is een instrument dat u een helder en betrouwbaar beeld geeft van de sociaal-emotionele ontwikkeling van uw leerlingen. VISEON bestaat uit twee digitale vragenlijsten: één voor de leerkracht en één voor leerlingen vanaf eind groep 5. De lijsten worden twee keer per schooljaar ingevuld.
Onderwijsondersteunende organisaties www.jos.rotterdam.nl Jeugd, Onderwijs en Samenleving (JOS) is de dienst van de gemeente Rotterdam die - in samenwerking met gemeentelijke diensten, deelgemeenten en Rotterdamse professionals in het maatschappelijk middenveld - werkt aan de talenten van Rotterdammers. JOS stimuleert, faciliteert en start zelf nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs en in de samenleving. Daarnaast zijn zij verantwoordelijk voor handhaving op het gebied van leerplicht en startkwalificaties. www.stichtingdemeeuw.nl Stichting de Meeuw is een Rotterdamse stedelijke tweedelijns organisatie. De Meeuw ontwikkelt programma's, activiteiten en methodieken voor scholen, peuterspeelzalen en andere welzijnsinstellingen die gericht zijn op het verbeteren van onderwijskansen van kinderen in achterstandssituaties. www.ggd.rotterdam.nl De GGD Rotterdam-Rijnmond zet zich in voor een goede gezondheidszorg die voor iedereen toegankelijk is. Daarnaast doet de GGD aan preventie: het voorkómen van ziekten en andere problemen. Gezonde School Rijnmond Een Gezonde School Rijnmond werkt samen met teamleden, ouders en kinderen aan een gezonde(er) leefklimaat op school door structureel en preventief aandacht te besteden aan gezondheidsthema's. Het team Gezonde School van de GGD Rotterdam-Rijnmond begeleidt en ondersteunt hen hierbij. Werken aan gezond gedrag is namelijk meer dan het aanbieden van een lessenreeks. Het uiteindelijke doel is de invoering van gezondheidsthema's in het schoolbeleid. Zo wordt stap voor stap toegewerkt naar een gezonde leer- en werkomgeving van leerlingen en medewerkers op de school. www.cjgrijnmond.nl Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is het centrale punt voor alle vragen over opvoeding en opgroeien. Voor ouders/verzorgers, voor jongeren zelf en voor professionals. U kunt er terecht voor advies, begeleiding en hulp, vanaf het begin van de zwangerschap tot aan het moment dat een kind volwassen is. Binnen het CJG werken pedagogen, verpleegkundigen, artsen en andere deskundigen samen om u zo goed mogelijk te kunnen helpen. Aan de basis van het CJG staan de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD), het Consultatiebureau en het Bureau Jeugdzorg. Gezamenlijk verzorgen zij de jeugdgezondheidszorg, maar ook ondersteuning bij de opvoeding en hulpverlening aan ouders en jongeren. Ook andere instanties kunnen betrokken zijn bij het CJG.
www.nji.nl Het Nederlands Jeugdinstituut werkt voor professionals, bestuurders en ambtenaren op het gebied van jeugdgezondheidszorg, opvang, educatie en jeugdwelzijn. Maar ook andere belangstellenden kunnen terecht bij het Nederlands Jeugdinstituut. www.ced-groep.nl De CED-Groep adviseert, begeleidt, ondersteunt, traint en coacht professionals die in het onderwijs en kinderopvang werken. Dat gebeurt rond thema’s als taal, rekenen, leerprestaties, sociale competentie en zorg.
Informatieve internetsites over Pesten www.pestweb.nl www.pesten.net www.kinderconsument.nl www.iksurfveilig.nl www.pestenislaf.nl www.posicom.nl www.kindonline.nl www.stichtingkoei.nl www.ouders.net.nl www.kidstegengeweld.nl www.schoolenveiligheid.nl www.mijnleerlingonline.nl www.dekinderconsument.nl www. I-respect.nl
Weerbaarheid www.weerbaar.nu Website van Jopla en Stinafo met informatie en een cursussenoverzicht op het gebied van weerbaarheid voor kinderen en jongeren met en zonder een handicap. www.stichtingkoei.nl Stichting Kinderen, Opvoeding, Educatie en Internet heeft ten doel het op onafhankelijke wijze behartigen van belangen van kinderen in de leeftijd van 0-18 jaar op het gebied van internetvaardigheid, -weerbaarheid en opvoeding in het multimedia tijdperk. www.weerbaar.info Informatiemateriaal over sociale weerbaarheid voor kinderen. Middels dit materiaal leert een kind spelenderwijs kennis maken met, inzicht krijgen in en oplossingen bedenken voor lastige situaties als pesten en seksueel misbruik. www.semmi.nl SEMMI richt zich op kinderen en jongeren in de leeftijd van 6 tot 18 jaar en ondersteunt hen d.m.v. groepstrainingen en individuele begeleiding o.a. op het gebied van pesten en onzekerheid om zich op sociaal en emotioneel vlak verder te ontwikkelen. www.lekkerinjeveldankomjeerwel.nl Lekker in je vel dan kom je er wel is een training voor jongeren vanaf 10 jaar tot 18 jaar. De training is gebaseerd op eigenwaarde en zelfbeeld. www.keuzegidsweerbaarheid.nl Een geselecteerd overzicht van lesprogramma’s, methoden en lespakketten op het terrein van sociale en mentale weerbaarheid van scholieren.
