Lezing dr. Gert E. Schuitemaker Voedsel, gezondheid en gedrag 29 maart 2016, De Rode Hoed, Amsterdam
Filmpje (5 minuten)
voeding & gedrag blauw
geel
gemeen gedrag
0
69
fysieke agressie
8
63
hyperactief gedrag
30
163
totaal ‘slecht gedrag’
120
720
wat kunnen we doen!
Ortho-bibliotheek (aantal onderzoeken in bibliotheek op 28 maart 2016)
ADHD (44) Agressiviteit (24) Alcoholisme (10) Alzheimer, ziekte van (145) Angst (31) Autisme (32) Autistisch gedrag (16) Cognitieve stoornissen (164) Depressie (153) Gedrag, asociaal (29) IQ (101)
Meer ziektebeelden? www.ortho.nl [met login]
1980
Alex Schauss PhD
1980 lage bloedsuiker lood-intoxicatie voedseladditieven alcoholisme en verslaving voedselallergieën weinig lichaamsbeweging
Alex Schauss
Stephen Schoenthaler Bernard Gesch
Ap Zaalberg
2002
Bernard Gesch
2002
Brits gevangenisonderzoek British Journal of Psychiatry 2002; 181:22
• Conclusie Antisociaal gedrag in gevangenissen, waaronder geweldpleging, wordt verminderd door vitaminen, mineralen en essentiële vetzuren. Het onderzoek geldt ook voor personen in de samenleving, die zich slecht voeden.
2002 2003
Ap Zaalberg
historie in het kort
2006
Sybrand van Haersma Buma [CDA]
terwijl we leven op een …
statement ‘We weten niet welk effect hun voeding heeft op het gedrag. We zitten mogelijk op een antisociale tijdbom die we volledig in staat zijn onschadelijk te maken.’
Alan Simpson, parlementslid in Engeland; 2002
• Bernard Gesch: ‘Het is maar waarvoor je kiest. Of we sluiten nog meer kinderen op, óf we voeden ze goed.’
•
'Het is belangrijk dat iedereen goed gevoed is … Ook gevangenen mogen geen tekorten hebben.'
Voedingscentrum
2016
• LUMC-onderzoekers psychiater en epidemioloog Erik Giltay en neuropsycholoog Anke Schat • dubbelblind onderzoek met 200 patiënten • ene helft: 6 maanden dagelijks supplement met vitamines, mineralen en visvetzuren • andere helft: placebo
stelling het duurt decennia … casus foliumzuur en open ruggetje
casus open ruggetje 1960
misvormingen rattenembryo's door foliumzuurtekort Nelson M.M. Ciba Fdn Symp. Congenital Malformations
casus foliumzuur 1965
Onderzoek bij 98 vrouwen met baby's met open ruggetjes. De onderzoekers uiten het vermoeden dat open ruggetjes te maken hebben met een defect in de foliumzuurstofwisseling. Hibbard ED, Smithells RW. Lancet 1965. Folic acid metabolism and human embryopathy
casus foliumzuur 1983
Multi aan 254 zwangere vrouwen (met eerder kind met NTD)
2 NTD’s in multigroep 11 NTD’s in niet-gesupplementeerde groep Smithells RW et al. Further experience of vitamin supplementation for prevention of neural tube defect recurrences. Lancet 1983;11027-31
casus foliumzuur 1991 Medical Research Council Vitamin Study
'Folic acid supplementation starting before pregnancy can now be firmly recommended for all women who have had an affected pregnancy, and public health measures should be taken to ensure that the diet of all women may bear children contains an adequate amount of folic acid' Lancet 1991; 338(8760):131-7
21 juli 1991 … in 1960 al eerste vermoeden
wat te denken van ….
…
roken
wat kunnen we doen! stap 1
stelling erken dat veel Nederlanders voedingstekorten hebben
voedselconsumptiepeiling 2011
Onvoldoende groente
98 tot 99% kinderen 86% volwassen
Onvoldoende fruit
74 tot 97%
Geen 2 keer per week vis
67 tot 94%
Voedingscentrum zelf! • Richtlijnen goede voedselkeuze; Voedingscentrum, 2011
Bij de toets op het realiseren van de aanbevelingen voor de microvoedingsstoffen blijkt dat de referentievoedingen met alle varianten daarop de aanbevelingen (ADH/AI) voor de onderstaande microvoedingsstoffen niet realiseren: • IJzer • Zink • Selenium • Foliumzuur • Vitamine A • Vitamine D
Gezondheidsraad zelf!
rapport Gezondheidsraad • in Nederland: •
2% Nederlanders eet volgens Richtlijnen Goede Voeding Gezondheidsraad. Trends voedselconsumptie, 2002
stelling Joseph Hibbeln Principal investigator National Institutes of Health (NIH) •‘De veranderingen die zich de afgelopen eeuw hebben voltrokken in ons voedingspatroon zijn een omvangrijk en ongecontroleerd experiment dat mogelijk heeft bijgedragen aan de toename van agressie, depressie en hartdood.’ Dr. Joseph Hibbeln (NIH) in The Guardian, 17 oktober 2006
stelling ‘Lege’ voeding verslaaft
Prof. Jaap Seidell, 2015
wat kunnen we doen! stap 2
step – up schema
step-up schema 1. mediterraan / oerdieet fysiologisch - algemeen - gezonde personen buiten-fysiologisch - specifiek
step-up schema - stap 1 • mediterrane voeding - oerdieet • direct van land of zee • niet te veel koolhydraten (gewicht!) • veel groente en fruit; meer vis dan vlees • oppassen met granen en zuivel • met mate • gevarieerd (superfoods) • biologisch
step-up schema 1. mediterraan / oerdieet 2. basissuppletie – multi, vitamine C, D, ω-3 fysiologisch - algemeen - gezonde personen buiten-fysiologisch - specifiek
Vitamine D in Nederland
• zonlicht (als dat er is) • uit de voeding: • 100 gram zalm • 100 gram haring • 2 boterhammen (margarine)
450 IE 800 IE 25 IE
Ortho134redactioneel – kosten besparing Met iedere dollar die uitgegeven wordt aan suppletie, kan bijna 53 dollar op de totale gezondheidskosten worden bespaard. Precision Health Economics in American Journal of Management Care www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23448109
step-up schema 1. mediterraan / oerdieet 2. basissuppletie – multi, vitamine C, D, ω-3 fysiologisch - algemeen - gezonde personen buiten-fysiologisch - specifiek
3. extra maatregelen: • chronische stress • aandoeningen • topsport - atleet • aging - 45-plusser
grote consequenties voor wetenschappelijk onderzoek
• medicijn
voeding(ssupplement)
•
lichaamsvreemd
lichaamseigen
•
patenteerbaar
niet-patenteerbaar
mechanismen • energievoorziening – suikers (laag bloedsuiker) • doorbloeding – beweging / voeding • structuur / opbouw - vetzuren, eiwitten • chemische reacties - vitamines/mineralen
• hormonale huishouding - voeding • neurotransmitters - aminozuren • allergische reacties • intoxicaties • (epi)genetica • connectie darmflora - brein (‘second brain’ / psychobiotics) • ontstekingen in hersenen - antioxidanten • voedselverslaving
stelling Eerst voeding, dan medicijnen
stelling bij de huisarts: eerst medicijnen, en dan nog geen voeding
tweet (2014) Fred Brouns, hoogleraar Universiteit Maastricht:
25 uur voeding in hele artsenstudie
het is een grote misvatting dat de huisarts de deskundige bij uitstek is
zijn argument om er van af te zijn en de discussie te vermijden:
“het is niet bewezen”
“het is niet bewezen” levensgevaarlijke
DOODDOENER
www.gezondeboeken.nl
