1
Leven in SPANJE Een uitgave van
De Hoon & Partners
Cover: Las Médulas, León. Foto: Rafael Ibáñez Fernández
2
Inhoudstafel 1 – Veelgestelde vragen 2 – Inleiding 3 - Verhuizen naar Spanje 4 - Uw voertuig in Spanje importeren 5 - Spaans rijbewijs 6 - Hoe Spaans leren 7 - EU burgers in Spanje 8 - Gezondheidszorg in Spanje 9 - Immobiliën in Spanje 10 - Onderwijs in Spanje 11- Pensioen in Spanje 12 - Sociale zekerheid in Spanje 13 - Werken in Spanje 14 - Belastingen in Spanje 15 - Geldzaken in Spanje 16 - Zakenleven in Spanje 17 – Nuttige informatie
3
1 – Veelgestelde vragen Dit hoofdstuk bevat een aantal veelgestelde vragen die u met één klik meteen naar het antwoord leiden, een handig en snel alternatief waardoor u niet meer moet gaan zoeken in de hoofdstukken. Waarom willen veel mensen naar Spanje? Wat houdt emigreren in? Waar vind ik goede info over Spanje op het internet? Hoe bereid ik mijn verhuis voor? Wanneer moet ik met een Spaanse nummerplaat rijden? Waar moet ik mijn meegebracht voertuig laten inschrijven? Welke documenten heb ik nodig om mijn voertuig in te schrijven? Wordt er een registratietaks geheven op mijn voertuig? Hoe zit het met de autoverzekering in Spanje? Moeten rijbewijzen vernieuwd worden in Spanje? Hoe moet een Spaans rijbewijs aangevraagd worden? Waar vind ik informatie op het internet over Spaanse rijbewijzen? Is Spaans een belangrijke taal? Hoeveel Spaanse talen zijn er? Moet ik vooraf Spaans leren? Hoe leer ik best Spaans? Kan ik ook Spaans leren ter plaatse? Wie wordt beschouwd als burger van de Europese Unie? Mogen Belgen en Nederlanders in Spanje verblijven? Welke zijn de regels m.b.t. de duur van het verblijf? Is een inschrijvingsattest verplicht? Wat zijn de rechten van mijn familieleden? Moet ik mij laten inschrijven in de Spaanse gemeente? 4
Wat is het NIE? Heb ik een verblijfsvergunning nodig? Hoe zit het met de Spaanse gezondheidszorg? Hoe zit het met de EHBO in Spanje? Hoe zit het met de medische bijstand in Spanje? Heb ik recht op medische bijstand van de Spaanse Sociale Zekerheid? Wat kosten geneesmiddelen in Spanje? Wat is het nummer voor spoedgevallen? Wie schrijft een ziektebriefje uit? Waar kan ik terecht voor meer informatie over medische bijstand, of voor klachten? Hoe is het gesteld met het woningaanbod in Spanje? Heb ik een advokaat nodig om een woning te kopen? Welke zijn de extra kosten bij aankoop van een woning? Wat zijn de jaarlijkse kosten na aankoop van een woning? Hoe zit het met wonen in een gemeenschappelijk complex in Spanje? Waar moet ik op letten bij aankoop van een nieuwbouw? Wat is een licentie eerste bewoning? Hoe zit het met hypotheken in Spanje? Bestaat er een bankgarantie bij het aankopen van een woning? Hoe zit het met huren in Spanje? Hoe zit het met een huurcontract in Spanje? Bestaat er een huurbelasting in Spanje en wie betaalt die? Hoe kan een huurcontract beëindigd worden? Wat zijn de voornaamste takken van het Spaanse onderwijssysteem? Moet er een toelatingsexamen afgelegd worden voor een Spaanse universiteit? Welke soorten onderwijsinstellingen bestaan er in Spanje? Hoe kan ik mijn diploma laten erkennen en homologeren in Spanje?
5
Hoe verloopt de erkenning voor het uitoefenen van een vrij beroep in Spanje? Hoe kan ik mijn kind(eren) laten in schrijven in het Spaanse lager of secundair onderwijs? Welke niet-universitaire titels kan ik in Spanje laten homologeren? Hoe zit het met de integratie in het Spaanse onderwijssysteem? Hoe vestig ik mij in Spanje als gepensioneerde? Wat zijn de regels op het vlak van pensioen? Hoe vraag ik mijn pensioen aan en welke zijn de bevoegde instanties? Hoe wordt mijn pensioen uitbetaald? Hoe laat ik me inschrijven bij de Spaanse Sociale Zekerheid? Heb ik een Europese verzekeringskaart nodig? Heb ik een werkvergunning nodig in Spanje? Waar kan ik me inschrijven als werkzoekende in Spanje? Hoe kan ik een eigen bedrijf oprichten in Spanje? Wat zijn de belangrijkste stappen om een bedrijf op te richten in Spanje? Welke soorten vennootschappen bestaan er in Spanje? Kan ik werken in Spanje als een gedetacheerde werknemer? Hoe zit het met de Sociale Zekerheid van gedetacheerde werknemers in Spanje? Bestaat er een arbeidsovereenkomst in Spanje? Wat verstaat men onder een arbeidscontract in Spanje? Hoe zijn de werktijden in Spanje? Hoe zijn de lonen in Spanje? Welk is de proefperiode in Spanje? Waaruit bestaat het zwangerschapsverlof in Spanje? Hoe zit het met een ontslag in Spanje? Bestaat er een werkloosheidsuitkering in Spanje? Hoeveel dagen vakantie krijgt men in Spanje? Waarin verschillen Spaanse banken?
6
Hoe kan men een rekening openen bij een Spaanse bank? Waar bevinden zich de Belgische en Spaanse ambassades? Welke zijn de voornaamste media in Spanje? Welke zijn de Spaanse luchthavens? Hoe zit het met de post in Spanje? Hoe zit het met taxi‟s in Spanje? Hoe zit het met telefoneren in Spanje? Hoe is het openbaar vervoer in Spanje? Welke zijn de voornaamste openingsuren in Spanje?
7
2 – Inleiding Iedereen zal wel zijn eigen motivering hebben om het voortaan elders te gaan zoeken, maar wat lokt iemand naar Spanje? De grote aantrekkingskracht van het land wordt voornamelijk gevormd door het zuiden, Andalucía, met als hoofdstad Malaga. Langs de ganse kust, Costa del Sol, zijn in de loop der jaren de kleine vissersdorpjes uitgegroeid tot toeristencentra. De bekendste daarvan zijn Torremolinos, Fuengirola, Marbella en Estepona. Verspreid over deze steden en de daartussen liggende gebieden werken en wonen veel buitenlanders, waaronder nogal wat Belgen en Nederlanders. Met de toetreding tot de EU heeft Spanje zich ontwikkeld tot een modern land waar het nu mogelijk is om als buitenlander zelf een bedrijf te beginnen, er zelf te werken zonder de verplichting dat een Spanjaard garant staat. Maar dat is nog maar het begin. Moet u dan kiezen voor een S.L. of voor een éénmanszaak, wil u fiscaal domicilie kiezen in uw thuisland of in Spanje, en nog veel meer. Er heerst veel bureaucratie in Spanje en dat vergt veel papierwerk, veel stempels en nog meer handtekeningen. Maar bent u daar doorheen, dan kan het leven (her)beginnen. De zomers zijn warm tot heet, de winters aan de Costa del Sol mild en aangenaam, de stranden lokken en het is heerlijk om een lekker visje te verorberen in één van de talrijke chiringuitos (strandtentjes). Iedere streek heeft ook zijn eigen feestjes met optochten, vuurwerk, terrasjes en typische Spaanse hapjes. En dan zijn er de prachtige bezienswaardigheden in de grote steden, haast elke zichzelf respecterende stad heeft wel een kathedraal, historische gebouwen en een oude binnenstad. De vakantieganger komt meestal voor de zon en het culinaire aspect en kan daar dan ook volop van genieten. Het leefklimaat kan bijzonder positief overkomen bij de tijdelijke bezoeker, een unieke belevenis. Natuurlijk zorgen al deze ervaringen ervoor dat bij menigeen het verlangen opkomt om een eigen plekje te hebben in Spanje, of om er de vakantie door te brengen. Het grote aanbod van woningen - appartement, penthouse of villa – maakt het er niet makkelijker op om een keuze te maken. Het is daarom raadzaam om professioneel advies in te winnen bij een makelaar met ervaring en een volledig service apparaat van verhuur tot de nazorg en het onderhoud van uw aanwinst. Uiteraard is het ook niet altijd rozegeur en maneschijn in Spanje en zal u moeten wennen aan de slogan “mañana” (morgen). Over het algemeen is het echter goed leven in Spanje. Emigreren Emigreren houdt veel meer in dan verhuizen van het ene land naar het andere. Emigreren is ook geen verlenging van uw jaarlijkse vakantie van 2 twee weken in Benidorm of een andere Spaanse badplaats. Het kan een leuke ervaring worden, maar net zo goed irriterend, frustrerend, te warm, te koud, te eenzaam, te druk, te stil, te luidruchtig, kortom alles wat een mens kan ervaren. En dan moeten ook nog de lokale spelregels gerespecteerd worden. Hoe graag we het ook zouden willen, grenzen zijn nog niet uitgevaagd en binnen die grenzen kunnen, van het ene land tot het andere, die spelregels aardig verschillen. Wie geen sprong in het onbekende wil wagen, doet er dus goed aan zich vooraf te informeren. Men 8
weet immers wat men achterlaat, maar niet altijd wat er te wachten staat. Een goede voorbereiding is onontbeerlijk: kennis van de taal waarmee men te maken krijgt, maar ook noties van de politieke, sociale, juridische, aardrijkskundige en andere eigenschappen van het toekomstige land zijn mooi meegenomen. Vooraf het land bezoeken is een aanrader, zelfs meer dan een keer indien mogelijk. Het internet kan ook een goede bron van informatie zijn (zie lager). In dit boek beperken we ons tot persoonsgebonden dingen, praktische en zakelijke raadgevingen die u kunnen helpen om de emigratie en integratie vlotter te laten verlopen zodat u zich op een ontspannen manier kan inleven in andere aspecten van uw nieuwe thuisland zoals cultuur, eten en drinken, reizen, klimaat enzovoort. Vooraf Spanje is een groot en tamelijk ingewikkeld land, grondwettelijk opgedeeld in zeventien autonome regio‟s. Vijftien van die gebieden liggen op het vasteland en bezetten het grootste gedeelte van het Iberisch Schiereiland, de andere twee zijn eilandengroepen: de Balearen in de Middellandse Zee en de Canarische Eilanden in de Atlantische Oceaan voor de westkust van Noord-Afrika. Daarnaast zijn er ook twee kleine Spaanse enclaves in Noord-Afrika: Ceuta en Melilla. In Catalonië, Baskenland en Galicië, wordt de regionale taal naast het Spaans (of Castilliaans) als officiële taal erkend. Spanje maakt deel uit van de Europese Unie waar geen immigratievisum nodig is. Tussen de landen van de Europese Unie onderling is er namelijk een overeenkomst gesloten die voorziet in een vrij verkeer van personen. Er moet wel een Europese verblijfskaart worden aangevraagd. Interessante informatie over vrij verkeer in de zevenentwintig EU-landen vindt u op deze website: http://europa.eu/index_nl.htm. Voor uw definitieve vertrek moet u zich laten uitschrijven op de gemeente en op de mutualiteit (voor vertrek naar EU-land een Eformulier aanvragen). In geval van bezit van eigendommen moet u de belastingen verwittigen van uw adreswijziging. Een gedetailleerd overzicht van het Spaanse politieke stelsel alsook rubrieken met informatie over zakendoen en investeren vindt u op de website van de Spaanse overheid http://www.la-moncloa.es/. De Spaanse toeristische dienst vindt u hier: http://www.spain.info/. Tenslotte: verhuizen naar Spanje is en blijft een avontuur: een nieuwe omgeving, een ander klimaat, andere cultuur, gewoontes en spelregels. Wij hopen dat dit boek er toe bijdraagt dat u dit alles makkelijker verwerkt en dat het avontuur een positieve ervaring wordt die het leven van u en de uwen zal verrijken. Veel succes!
9
3 - Verhuizen naar Spanje Wanneer u naar een ander land verhuist is er veel meer te doen dan enkel maar inpakken. Indien de verhuizing niet goed voorbereid werd, kan u veel problemen tegen het lijf lopen (of zelfs de toegang tot het land geweigerd worden). Het allerbelangrijkste van uw voorbereiding is timing. Zorg ervoor dat u weet wat u allemaal moet regelen, en wanneer ieder onderdeel uiterlijk geregeld moet zijn. De onderstaande controle lijst kan helpen bij de voorbereiding van deze taak en kan u behoeden voor moeilijkheden achteraf. - Controleer of uw identiteitspapieren, rijbewijs e.a. (ook van meereizende familieleden) geldig zijn, liefst zo recent mogelijk. - Zorg ervoor dat u een internationaal rijbewijs meeneemt en kijk de geldigheid na. - Zorg voor alle nodige vaccinaties, zowel voor u als uw familieleden. Ook huisdieren moeten gevaccineerd zijn, alsook geidentificeerd (Europees paspoort), raadpleeg uw dierenarts. - Zorg voor een goede reisverzekering en een ziekteverzekering voor u en uw familie. Raadpleeg een laatste maal uw geneesheer en tandarts. Neem een kopie van de resultaten mee alsook alle verzekeringsdocumenten die uw dekking bewijzen. - Indien u huurt, licht de huisbaas tijdig in van uw vertrekdatum (rekening houden met de minimum opzegtermijn). - Verkoop alles wat u niet kan of wil meenemen. Alternatief: vraag familieleden, vrienden of kennissen of zij uw eigendommen kunnen opslaan en bewaren. - Het kan raadzaam zijn iemand aan te stellen die eventuele financiële en andere zaken kan behandelen als u weg bent. - Contracten met nutsvoorzieningen opzeggen. - Lidmaatschap van verenigingen, abonnementen op dagbladen en tijdschriften opzeggen. - Bankrekeningen afsluiten, tenzij u hen nog wenst te gebruiken. - Belastingdiensten en overheid (gemeente) informeren over uw vertrek. - Uw nieuw adres doorgeven aan vrienden, familieleden en zakelijke contacten. - Zorgen dat uw post wordt doorgestuurd of opgevangen door iemand die u kan bereiken.
10
