Les 50 Judaïca (4) - Torah, de Tien Geboden

Les 49 – Antwoorden Opdracht 1: Geef de uitspraak en vertaal: ‫קה ָמאור קה ָקטֺן‬ hammá'or haqqáton, Het kleinste [kleine] licht (Genesis 1:16). ‫י‬/‫אר‬0 ‫מ‬1 ‫ומה קעז‬ ‫ֶבש מ‬ ‫מד ק‬/ ‫ה־מתוק‬ ָ ‫ קמ‬mah mátoq midvash oemèh az me'ari Wat [is] zoeter-dan honing en-wat [is] sterker-dan [een] leeuw (Richteren 14:18). ‫ָל־העָם‬ ָ ‫מכ‬/ ‫ָבֺה‬ ‫ג ק‬ gávoha mikol há'ám, Langer dan heel het volk (1 Sam. 9:2). ‫ק טקנָם‬ ֶ ‫ָלֹודְּגֶַטְק־דולָם וֶעקַטְק־ד־‬/‫ מ‬migdolám we'ad qetannám, Van [de] grootste tot [de] kleinste (Jona 3:5). ‫ָשים‬ / ‫קַֺטְק־דמש םקַטְק־ד‬ qodèsh qodáshiem, Heilige der heiligen, allerheiligste (Exodus 26:33). a ‫יתם קה ָקטֺן‬ ‫ מ‬/‫ח‬0‫א‬ chitèm haqqáton, Jullie jongste [kleinste] broer. Opdracht 2: De vervoeging van het werkwoord Zich herinneren, gedenken, ‫{ זָכקר‬záchar} [pa'al]. Persoon Tegenwoordige tijd Verleden tijd Toekomende tijd Persoon Ik (m) ‫ר‬1‫זוכ‬ zocher ‫קרתי‬ / ‫ָזכ‬ záchartie ‫מאזֶכור‬ èzkor ‫י‬/‫אנ‬0 Ik (v) ‫זו מכרמת‬ zochèrèt ‫קרתי‬ / ‫ָזכ‬ záchartie ‫מאזֶכור‬ èzkor ‫י‬/‫אנ‬0 Jij (m) ‫ר‬1‫זוכ‬ zocher ָ‫ָזכקרֶת‬ záchartá ‫זֶכור‬/‫ת‬ tizkor ‫אתָה‬ Jij (v) ‫זו מכרמת‬ zochèrèt ֶ‫ָזכקרֶת‬ záchart ‫י‬/‫זֶ ֶכר‬/‫ת‬ tizkerie ‫את‬ ֶ Hij ‫ר‬1‫זוכ‬ zocher ‫זָכקר‬ záchar ‫זֶ ֶכור‬/‫י‬ yizkor ‫הוא‬ Zij ‫זו מכרמת‬ zochèrèt ‫זָכֶרָה‬ záchráh ‫זֶכור‬/‫ת‬ tizkor ‫יא‬/‫ה‬ Wij (m) ‫ים‬/‫זו ֶכר‬ Wij (v) ‫זוכֶרות‬ Jullie (m) ‫ים‬/‫זו ֶכר‬ Jullie (v) ‫זוכֶרות‬ Zij (m) ‫ים‬/‫זו ֶכר‬ Zij (v) ‫זוכֶרות‬ Gebiedende wijs: m:

zochriem ‫ָזכקרנו‬ zácharnoe ‫זֶ כור‬/‫נ‬ nizkor ‫קחנו‬ ֶ ‫אנ‬0 zochrot ‫ָזכקרנו‬ zácharnoe ‫זֶ כור‬/‫נ‬ nizkor ‫קחנו‬ ֶ ‫אנ‬0 zochriem ‫זֶכקרתמם‬ zechartèm ‫תֶזכֶרו‬/ tizkeroe ‫אתם‬ ‫מ‬ zochrot ‫קרתן‬ ‫ֶזכ מ‬ zechartèn ‫תֶזכֶרו‬/ tizkeroe ‫אתן‬ ‫מ‬ zochriem ‫קזכֶרו‬ zachroe ‫ֶזכֶרו‬/‫י‬ yizkeroe ‫ם‬1‫ה‬ zochrot ‫קזכֶרו‬ zachroe ‫ֶזכֶרו‬/‫י‬ yizkeroe ‫הן‬1 e ‫ זֶכור‬z chor,v: ‫י‬/‫כֶ ר‬/‫ ז‬zichrie, meervoud: ‫ ֶכרו‬/‫ ז‬zichroe. Infinitief: ‫זֶכור‬/‫ ל‬lizkor.

Les 50 – Judaïca (4) - Torah, de Tien Geboden In les 47, over Shavoe'ot of het Wekenfeest, leerden we dat dit het feest is van de wetgeving, het ontvangen van de Torah, Gods leefregels. De kern daarvan wordt gevormd door de Tien Geboden of Tien Woorden, die Mozes van God meekreeg van de berg Sinaï. Bij de opdrachten mag u er een deel van vertalen. Daar hebben we deze woorrden bij nodig: a ‫מָה‬0‫א‬ máh (v) Vrouwelijke bediende, slavin; concubine (verouderd) a ‫מָת‬0‫א‬ mát is de constructvorm hiervan, 'slavin van' a ‫שמר‬0‫א‬ shèr (vw) Die, dat, welke ‫שמת‬1‫א‬ eshèt (v) Vrouw van ... (verouderd) ‫גָנקב‬ gánav [pa'al] Stelen (vervoeging: raadpleeg les 42) ‫זָכקר‬ záchar [pa'al] Zich herinneren, onthouden, gedenken ‫חָמקַטְק־ד‬ chámad [pa'al] Begeren ‫חמור‬0 ,‫חמֺר‬0 chamor (m) Ezel ‫קֺב‬0‫יקע‬ ja'aqov Jakob ‫ַטְק־ד‬1‫יב‬/‫ כ‬,‫ַטְק־ד‬1‫ב‬/‫כ‬ kibed [pi'el] Eren, onthalen; schoonmaken, uitvegen (raadpleeg les 31) ‫ָשה‬ ָ ‫מור‬ morásháh (v) Erfdeel, (geestelijke) erfenis ‫נָא ף‬ ná'af [pa'al] Echtbreken, ontucht plegen (vervoeging: raadpleeg les 30) ‫ַטְק־ד‬1‫ע‬ ed (m) Getuige ‫עָנָה‬ ánáh [pa'al] (Be)antwoorden, reageren (vervoeging: raadpleeg les 21) ‫יווָה‬/‫ צ‬,‫צוָה‬/ tziwwáh [pi'el] Opdragen, bevelen; nalaten ‫ ש‬1‫קיד‬/ ,‫ ש‬1‫ד‬/‫ ק‬qiddesh [pi'el] Heiligen. ‫ש‬1‫ לֶקקד‬infinitief (zie opdracht bij deze les) ‫היהָה‬/ ‫ ֶק‬,‫ההָה‬/ ‫ ֶק‬qehilláh (v) Gemeente, gemeenschap ‫ר קע‬1 re'a (m) Makker, medemens, naaste ‫רָצקח‬ rátzach [pa'al] Vermoorden, doden (vervoeging: raadpleeg les 41) ‫שור‬ shor (m) Os ‫שמקמר‬ shèqèr (m) Leugen, valsheid, onwaarheid ‫ים‬/‫ש ָקר‬ ֶ

Fraai versierde afbeelding van de Wet, in 1768 vervaardigd op perkament door de productieve Amsterdamse schrijver Jekuthiël Sofer. Het origineel vindt u in de Portugese Synagoge in Amsterdam.

Exodus 20 ‫שמות‬ ‫ת‬ ‫אמֺר‬1‫אהמה ל‬1 ‫ים ָה‬/‫ָלֵה ֶד ָבר‬ ‫את כ ק‬1 ,‫לֺהים‬ / ‫ר ָא‬1‫ א וקיֶַטְק־דקב‬1 Toen sprak God al deze woorden: ‫ם‬/‫מ ֶצ קרי‬/ ‫מ מארמי‬1 ‫אתי ָא‬1 / ‫שר הוצ‬ ‫א מ‬0 ,ָ‫לֺהיא‬ ‫י יֶהוָה ָא מ‬/‫ ב אנֺכ‬2 Ik ben de HEERE, uw God, Die u uit het land ‫ים‬/‫ע ָבַטְק־ד‬0 ‫ית‬1‫מב‬: / Egypte, uit het slavenhuis, geleid heeft. ‫נָי‬-ֵ‫קל‬ ָ ‫ ע‬,‫ים‬/‫חר‬1 ‫א‬0 ‫לֺהים‬ / ‫הימה ֶל ָא ָא‬/ ֶ ‫ לֺאֵי‬3 U zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. ‫ם‬/‫קָ קמי‬ ָ ‫שר ב‬ ‫א מ‬0 ,‫ָלֵתמונָה‬ ֶ ‫ וֶכ‬,‫שה ֶל ָא מפ מסל‬0 ‫ֵתע מ‬ ‫ ג לֺא ק‬4 U zult voor uzelf geen beeld maken, geen ‫מ קת קחת לָארמי‬/ ,‫ם‬/‫קמי‬ ‫שר ב ק‬ ‫קא מ‬ 0 ‫מ ָת קחתֵֵו‬/ ‫שר ָבארמי‬ ‫קא מ‬ 0 ‫ ו‬,‫מ קמעקל‬. / enkele afbeelding van wat boven in de hemel, of beneden op de aarde of in het water onder de aarde is. ‫י יֶהוָה‬/‫י אנֺכ‬/‫ כ‬:‫ם‬1‫ וֶלֺא ָת ָע ֶבַטְק־ד‬,‫ָהם‬ ‫חומה ל מ‬0 ‫ש קת‬ ֶ ‫ֵת‬ / ‫ ד לֺא‬5 U zult zich daarvoor niet neerbuigen, en die ‫שים‬1 / ‫קלֵשה‬ / ‫ים ע‬/‫קלֵבנ‬ ָ ‫וֺן אבֺת ע‬0‫ֺקַטְק־ד ע‬-ֵֵ‫ָא‬ 1 ‫אל קקנ‬1 ,ָ‫לֺהיא‬ ‫ ָא מ‬niet dienen, want Ik, de HEERE, uw God, ben ‫ לֶשֺנֶאי‬,‫ים‬/‫בע‬/ 1 ‫וֶעקלֵר‬. een na-ijverig God, Die de misdaad van de vaderen vergeldt aan de kinderen, aan het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten, ‫ֺתי‬ ָ ‫מצֶו‬/ ‫י‬1‫ֶשֺמר‬ ֶ ‫ ול‬,‫ֶאֺהבקי‬ 0 ‫יםֵֵל‬/‫קאלָפ‬ 0 ‫ ל‬,‫ֶעֺשה מח מסַטְק־ד‬ ‫ ה ו מ‬6 maar Die barmhartigheid doet aan duizenden van hen die Mij liefhebben en Mijn geboden in acht nemen. ‫קקה‬ ‫י לֺא יֶנ מ‬/‫ כ‬:‫קָוֶא‬ ָ ‫ ל‬,ָ‫לֺהיא‬ ‫תֵשםֵיֶהוָה ָא מ‬ 1 ‫שא מא‬ ָ ‫ת‬/ ‫ ו לֺא‬7 U zult de Naam van de HEERE, uw God, ‫קָוֶא‬ ָ ‫תֵשמו ל‬ ֶ ‫שא מא‬/ ָ ‫שרֵי‬ ‫א מ‬0 ‫את‬1 ,‫ יֶהוָה‬niet ijdel gebruiken, want de HEERE zal niet voor onschuldig houden wie Zijn Naam ijdel gebruikt. ‫ֶקדֶשו‬ ‫ ל ק‬,‫ָבָת‬ ‫ ז זָכור מאתֵיום קה ק‬8 ‫ֶת ָא‬ ‫ָלֵמלקאכ מ‬ ֶ ‫ית כ‬ ָ ‫ָש‬ / ‫ וֶע‬,‫בַֺטְק־ד‬0‫ָמים קתע‬ / ‫שת י‬ ‫שמ‬ 1 ‫ ח‬9 Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk doen, ‫שה‬0 ‫לֺאֵתע מ‬ ‫ק‬ :ָ‫לֺהיא‬ ‫ לקיהוָה ָא מ‬,‫יֵֵשבָת‬/ ‫ביע ק‬/ ָ ֶ ‫ קה‬, ‫ ט וֶיום‬10 maar de zevende dag is de sabbat van de ,ָ‫ֶה ֶמ מתא‬ ‫קא ָמ ֶת ָא וב מ‬ 0 ‫ קע ֶב ֶד ָא ו‬,ָ‫תא‬/ ‫בֶנ ָא וב מ‬/ ‫אתה ו‬ ָ ‫ָלֵמלָאכָה‬ ֶ ‫ כ‬HEERE, uw God. Dan zult u geen enkel werk ‫ש ָערמי ָא‬ ֶ ‫ב‬/ ‫שר‬ ‫א מ‬0 ,ָ‫ג ֶרא‬1ֶ‫ו‬. doen, u, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw slaaf, noch uw slavin, noch uw vee, noch uw vreemdeling die binnen uw poorten is. ,‫תֵהארמי‬ ָ ‫ֶא‬ ‫ם ו מ‬/‫ָ קמי‬ ָ ‫תֵה‬ ‫ָשה יֶהוָה מא ק‬ ָ ‫ָמים ע‬ / ‫שתֵי‬ ‫שמ‬ 1 ‫י‬/‫ י כ‬11 Want in zes dagen heeft de HEERE de ,‫ן‬1‫יו עקלֵכ‬/‫יע‬/‫ָב‬ ֶ ‫ בקרום קה‬,‫ וקרָנקח‬,‫שרֵ ָבם‬ ‫ָלֵא מ‬ 0 ‫ֶאתֵכ‬ ‫תֵהרָם ו מ‬ ‫ מא ק‬hemel en de aarde gemaakt, de zee, en al wat ‫ֶשהו‬ 1 ‫ֶקד‬ ‫ָבָתֵֵוקי ק‬ ‫ב קר ֶא יֶהוָה מאתֵיום קה ק‬. 1 erin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde die. ‫תֵא ממ ָא‬ / ‫ֶא‬ ‫ ו מ‬,ָ‫יא‬/‫ַטְק־ד מאתֵאב‬1‫ יא כקב‬12 -‫ָמי ָא‬ ‫כון י מ‬/‫קאר‬ 0 ‫ י‬,‫ֶמעקן‬ ‫ל ק‬, ‫נֺתן ָל ֶא‬ 1 ‫לֺהי ָא‬ ‫שרֵיֶהוָה ָא מ‬ ‫א מ‬0 ,‫ָמה‬ ָ ‫אַטְק־ד‬0 ‫ עקל ָה‬opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de HEERE, uw God, u geeft. ‫ת ֶרצָח‬/ ‫ יב לֺא‬13 ‫תנֶא ף‬/ ‫ ;לֺא‬14 ‫תגֶנֺב‬/ ‫לֺא‬, 15

‫ש מקר‬ ָ ‫ַטְק־ד‬1‫ע ָא ע‬0 ‫ר‬1 ֶ‫ענמה ב‬0 ‫לֺאֵת‬ ‫ק‬ 16 ‫ר מע ָא‬1 ‫ית‬1‫ ב‬,‫ ;יג לֺא קת ֶחמַֺטְק־ד‬17 ‫ר מע ָא‬1 ‫שת‬ ‫א מ‬1 ‫לֺאֵת ֶחמַֺטְק־ד‬, ‫ק‬ ‫ע ָא‬1 ‫שר ֶלר מ‬ ‫א מ‬0 ,‫ וֶכֺל‬,‫קחמֺרו‬ 0 ‫קא ָמתו וֶשורו ו‬ 0 ‫וֶעקבֶדו ו‬.

We zien dat de nummering van de verzen in de Hebreeuwse Bijbel (met letters aangegeven) niet overeen komt met die in de Nederlandse Bijbel (HSV vertaling). Merk op, dat in dit oude Hebreeuws veelal de bezitsuitgangen worden toegepast, waar het moderne Hebreeuws meestal het woord .. /‫ שמל‬gebruikt. Opdracht 1: Geef de uitspraak en vertaal de verzen 8, 12a en 13 t/m 17. Opdracht 2: Probeer in de overige tekst woorden te herkennen. Opdracht 3: Welke werkwoordsvormen (tijd, persoon) zijn in de vertaalde verzen gebruikt?

Opdracht 4: Geef de vervoeging van het werkwoord HEILIGEN, ‫ ש‬1‫קיד‬/ ,‫ ש‬1‫ד‬/‫{ ק‬qiddesh} [pi'el]. Controleer jezelf met de de website http://www.hebrewatmilah.org/maskilon1/index.htm Persoon Ik (m) Ik (v) Jij (m) Jij (v) Hij Zij

Tegenwoordige tijd

Wij (m) Wij (v) Jullie (m) Jullie (v) Zij (m) ‫ֶשים‬ / ‫ ֶמ קקד‬meqadshiem Zij (v) Gebiedende wijs: m: Infinitief: ‫ש‬1‫ לֶקקד‬leqaddesh

Verleden tijd

Toekomende tijd ‫ש‬1‫קקד‬0‫א‬

ֶ‫דקשֶת‬/‫ק‬

qaddesh

a

qiddasht

Persoon ‫י‬/‫אנ‬0 ‫י‬/‫אנ‬0 ‫אתָה‬ ‫את‬ ֶ ‫הוא‬ ‫יא‬/‫ה‬ ‫קחנו‬ ֶ ‫אנ‬0 ‫קחנו‬ ֶ ‫אנ‬0 ‫אתם‬ ‫מ‬ ‫אתן‬ ‫מ‬ ‫ם‬1‫ה‬ ‫הן‬1

,v:

, meervoud:

Opdracht 5: Beluister het liedje Torah tziva lanu moshe, geef uitspraak en vertaling: http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&NR=1&v=FAZZKhQXzwU of http://www.youtube.com/watch?v=6zVsIlHwxpI

‫מֺשה‬ ‫צוָה־לקנו מ‬/ ‫תורָה‬ ‫קֺב‬0‫ההקת יקע‬/ ‫ָשה ֶק‬ ָ ‫מור‬ Bronnen: www.mechon-mamre.org, HSV, youtube.com, nl.wikipedia.org, www.hebrewatmilah.org, millon.

Antwoorden les 50 - Afknippen Opdracht 1 en 3: Geef de uitspraak en vertaal; benoem de werkwoordsvormen. 8 ‫ֶקדֶשו‬ ‫ ל ק‬,‫ָבָת‬ ‫ ז זָכור מאתֵיום קה ק‬záchor èt yom hashabbát, leqadsho Gedenk [gebiedende wijs] de Shabbatdag, [om] hem te heiligen ('hem' wordt gevormd door de bezitsuitgang ‫ ו‬achter het werkwoord ‫ש‬1‫ֶקד‬ ‫)ל ק‬. 12a ‫תֵא ממ ָא‬ / ‫ֶא‬ ‫ ו מ‬,ָ‫יא‬/‫ַטְק־ד מאתֵאב‬1‫יא קכב‬- kabed èt ávichá, we'èt imèchá Eer [gebiedende wijs] uw vader, en uw moeder. 13 ‫ת ֶרצָח‬/ ‫ יב לֺא‬lo tirtzách Niet jij-zult-doden [toekomende tijd, 2e p, ev] Jij zult niet doden. 14 ‫תנֶא ף‬/ ‫ לֺא‬lo tináf Niet jij-zult-echtbreken [toekomende tijd] Jij zult niet echtbreken. 15 ‫תגֶנֺב‬/ ‫לֺא‬, lo tignov Niet jij-zult-stelen [toekomende tijd] Jij zult niet stelen. 16 ‫ש מקר‬ ָ ‫ַטְק־ד‬1‫ע ָא ע‬1 0 ‫ענמה בֶ ר‬0 ‫לֺאֵת‬ ‫ק‬ lo ta'anèh bere'achá ed sháqèr Niet jij-zult-antwoorden [toekomende tijd] op-naaste-uw getuige leugen, jij zult over uw naaste niet antwoorden [als] valse getuige. (Naardense Bijbel: níet antwoorden zul je over je naaste als een getuige die liegt!-) 17 ‫ע ָא‬1 ‫ית ר מ‬1‫ ב‬,‫ ;יג לֺא קת ֶחמַֺטְק־ד‬lo tachmod bet re'èchá Niet jij-zult-begeren [toekomende tijd] huisvan naaste-van-jou, jij zult niet begeren het huis van jouw naaste. ‫ר מע ָא‬1 ‫שת‬ ‫א מ‬1 ‫לֺאֵת ֶחמַֺטְק־ד‬, ‫ק‬ lo tachmod eshèt re'èchá Niet jij-zult-begeren vrouw-van naaste-van-jou, jij zult niet begeren de vrouw van jouw naaste, ‫קחמֺרו‬ 0 ‫קא ָמתו וֶשורו ו‬ 0 ‫וֶ קעבֶדו ו‬, we'avdo wa'amáto weshoro wachamoro en-slaaf-van-hem en-slavin-vanhem en-os-van-hem en-ezel-van-hem En zijn slaaf, en zijn slavin, en zijn os en zijn ezel, ‫ר מע ָא‬1 ‫שר ֶל‬ ‫א מ‬0 ,‫וֶכֺל‬. wechol ashèr lere'èchá En-alles hetgeen naar-naaste-van-jou, en alles dat van jouw naaste is. Opdracht 4: Geef de vervoeging van het werkwoord HEILIGEN, ‫ ש‬1‫קיד‬/ ,‫ ש‬1‫ד‬/‫{ ק‬qiddesh} [pi'el]. Persoon Tegenwoordige tijd Verleden tijd ** Toekomende tijd Persoon a Ik (m) ‫ ש‬1‫מֶקקד‬ meqaddesh ‫קשתי‬ / ‫קד‬/ qiddashti ‫ש‬1‫קקד‬0‫א‬ qaddesh ‫י‬/‫אנ‬0 e a Ik (v) ‫ מֶקקדמ שמת‬m qaddèshèt ‫קשתי‬ / ‫קד‬/ qiddashti ‫ש‬1‫קקד‬0‫א‬ qaddesh ‫י‬/‫אנ‬0 Jij (m) ‫ ש‬1‫מֶקקד‬ meqaddesh ָ‫דקשֶת‬/‫ק‬ qiddashtá ‫ ש‬1‫תֶקקד‬ teqaddesh ‫אתָה‬ Jij (v) ‫ מֶקקדמ שמת‬meqaddèshèt ֶ‫דקשֶ ת‬/‫ק‬ qiddasht ‫ֶשי‬ / ‫ֶת קקד‬ teqadshie ‫את‬ ֶ Hij ‫ ש‬1‫מֶקקד‬ meqaddesh ‫ ש‬1‫ד‬/‫ק‬ qiddesh ‫ֶשי‬ / ‫ֶקד‬ ‫יק‬ yeqadshie ‫הוא‬ Zij ‫ מֶקקדמ שמת‬meqaddèshèt ‫ַטְק־דֶשָה‬/‫ק‬ qidsháh ‫ ש‬1‫תֶקקד‬ teqaddesh ‫יא‬/‫ה‬ Wij (m) ‫ֶשים‬ / ‫ ֶמ קקד‬meqadshiem ‫קדקשֶ נו‬ / qiddashnoe ‫ ש‬1‫ֶקד‬ ‫נק‬ neqaddesh ‫קחנו‬ ֶ ‫אנ‬0 e e Wij (v) ‫ ֶמ קקַטְק־דֶשות‬m qadshot ‫קדקשֶ נו‬ / qiddashnoe ‫ ש‬1‫ֶקד‬ ‫נק‬ n qaddesh ‫קחנו‬ ֶ ‫אנ‬0 Jullie (m) ‫ֶשים‬ / ‫ ֶמ קקד‬meqadshiem ‫דשֶתמם‬ ‫ ק‬/‫ ק‬qiddashtèm ‫תֶקקדֶ שו‬ teqadshoe ‫אתם‬ ‫מ‬ Jullie (v) ‫ ֶמ קקַטְק־דֶשות‬meqadshot ‫קשתן‬ ‫קד מ‬/ qiddashtèn ‫ * תֶקקדֶ שו‬teqadshoe ‫אתן‬ ‫מ‬ e Zij (m) ‫ֶשים‬ / ‫ ֶמ קקד‬m qadshiem ‫דֶ שו‬/‫ק‬ qidshoe ‫יֶקק דֶ שו‬ yeqadshoe ‫ם‬1‫ה‬ Zij (v) ‫ ֶמ קקַטְק־דֶשות‬meqadshot ‫דֶ שו‬/‫ק‬ qidshoe ‫* יֶקק דֶ שו‬ yeqadshoe ‫הן‬1 Geb. wijs: m: ‫ש‬1‫ קקד‬qaddesh,v: ‫ֶשי‬ / ‫ קקד‬qadshie, meervoud: ‫ קקדשו‬qadshoe.Infinitief: ‫ש‬1‫ לֶקקד‬leqaddesh * Er bestaat ook nog een verouderde langere vrouwelijke vorm. ** In de verleden tijd wordt in modern Hebreeuws een jod ingevoegd na de qof. Opdracht 5: Torah tziva lanu moshe, uitspraak en vertaling. Zie Deuteronomium 33:4. ‫מֺשה‬ ‫צוָה־לקנו מ‬/ ‫ תורָה‬torah tziwah-lanoe moshèh Torah gaf aan-ons Mozes, Mozes gaf de Torah aan ons ‫קעקֺב‬ 0 ‫ההקת י‬/ ‫ָשה ֶק‬ ָ ‫ מור‬morásháh qehillat (constructvorm) ya'aqov Erfenis [van] gemeente van Jakob, Een erfenis voor de gemeente van Jakob.