Leonie van de Kamer

 

,ĞƚdĞĐŚŶŽůŽŐŝĞĐĐĞƉƚĂƚŝĞDŽĚĞůĞŶ ^ŽĐŝĂůĞDĞĚŝĂŝŶĚĞDĂŬĞůĂĂƌĚŝũ   Leonie  van  de  Kamer   6082858                                       Datum:      

 

26  juni  2012  

Academisch  jaar:  

2011  Ȃ  2012    

 

 

 

Begeleider:  

 

Dr.  T.  Vinig  

Coördinator:    

 

Dr.  F.  Bridoux  

 

Semester  2,  blok  5  

 

Thesis  Business  Studies:    Sociale  netwerken  en  ondernemen     Faculty  of  Economics  and  Business   University  of  Amsterdam  

1    

Abstract   Sociale  media  is  een  belangrijk  netwerkmiddel  voor  ondernemingen.  Ook  in  de   makelaardij  kan  dit  middel  worden  ingezet  om  het  netwerk  te  vergroten  en  hiermee  het  succes   van  de  onderneming  te  verhogen.  Het  is  een  nieuwe  vorm  van  technologie  en  nieuwe  vormen   van  technologie  kunnen  worden  onderzocht  aan  de  hand  van  het  bekende  Technologie   Acceptatie  Model  en  de  uitbreiding  hierop:  het  Technologie  Acceptatie  Model  2.  Sociale  media  is   nog  niet  onderworpen  aan  deze  modellen  en  in  dit  onderzoek  is  dit  voor  het  eerst  gebeurd.  Als   branche  is  er  gekozen  voor  de  makelaardij  omdat  deze  branche  onder  andere  door  de  crisis   moet  gaan  kijken  naar  nieuwe  manieren  van  netwerken.  Uit  de  resultaten  blijkt  dat  het   Technologie  Acceptatie  Model  van  toepassing  is  op  het  gebruik  van  sociale  media  in  de   makelaardij.  Tevens  zijn  de  verschillende  elementen  gebruikservaring,  werkrelevantie  en   subjectieve  norm  van  het  Technologie  Acceptatie  Model  2  toepasbaar  op  het  gebruik  van  sociale   media  in  de  makelaardij.  Ook  privégebruik  van  sociale  media  is  een  voorspellende  factor  voor   het  gebruik  van  sociale  media  voor  de  onderneming.  De  enige  variabele  van  TAM  2  die  niet   ondersteund  wordt  door  dit  onderzoek  is  vrijwilligheid.  De  factoren  imago,  de  kwaliteit  van  de   output  en  de  demonstreerbaarheid  van  de  resultaten  van  TAM  2  zijn  in  dit  onderzoek  niet   meegenomen  en  kunnen  in  een  vervolgonderzoek  wellicht  ter  sprake  komen.  Ook  moet  er  in   vervolgonderzoek  gekeken  worden  naar  de  generaliseerbaarheid  van  de  resultaten  naar  andere   branches.                                     2    

Managementsamenvatting    

Naast  het  testen  van  het  Technologie  Acceptatie  Model  kan  dit  onderzoek  ondernemers  

in  de  makelaardij  helpen  inzicht  te  krijgen  in  het  inzetten  van  sociale  media  voor  hun   onderneming.  In  deze  samenvatting  zullen  de  belangrijkste  bevindingen  die  managers  kunnen   gebruiken  worden  gegeven.    

Vanuit  het  literatuuronderzoek  blijkt  dat  sociale  media  ervoor  kunnen  zorgen  dat  men  

een  groot  netwerk  opbouwt  waarmee  men  makkelijk  kan  communiceren.  Het  is  alleen  geen   vervanging  voor  de  originele  manieren  van  netwerken,  maar  meer  een  toevoeging.  Sociale   media  kunnen  ervoor  zorgen  dat  men  belangrijke  informatie  kan  vergaren  en  deze  kan  omzetten   voor  gebruik  in  de  eigen  onderneming.  Wanneer  sociale  media  goed  ingezet  wordt,  staat  het  in   een  lijn  met  de  visie  en  de  missie  van  de  onderneming  en  een  combinatie  van  verschillende   sociale  media  kan  worden  ingezet  om  dit  beeld  consistent  te  uiten.  Onder  makelaars  in  de   Verenigde  Staten  zijn  LinkedIn,  Facebook  en  Twitter  de  belangrijkste  vormen  van  sociale  media   en  onderzoek  heeft  aangetoond  dat  de  makelaars  die  deze  sociale  media  op  een  goede  manier   inzetten  meer  succes  hebben  dan  makelaars  die  geen  gebruik  maken  van  sociale  media.  Ook  is   het  erg  belangrijk  dat  men  oplet  wat  er  geplaatst  wordt.  Men  denkt  vaak  niets  te  verliezen  te   hebben,  maar  een  foutief  bericht  uitzenden  kan  een  deel  van  het  netwerk  kosten  en  een   verkeerd  beeld  geven  van  de  onderneming.  Er  moet  dus  van  tevoren  goed  nagedacht  worden   over  het  beeld  dat  men  wilt  uitzenden  naar  het  netwerk.    

De  statistieken  van  dit  onderzoek  laten  zien  dat  het  grootste  gedeelte  van  makelaars  al  

gebruik  maakt  van  sociale  media.  Ook  in  Nederland  zijn  LinkedIn,  Facebook  en  Twitter  de  meest   gebruikte  sociale  netwerken  onder  makelaars.  YouTube  is  een  belangrijke  vierde  en  dit  medium   kan  ingezet  worden  in  combinatie  met  de  eerste  drie  omdat  dit  netwerk  de  makelaars  in  staat   stelt  filmpjes  te  laten  zien  aan  zijn  netwerk.  Op  de  verschillende  fora  kan  men  een  link  van   YouTube  plaatsen.  YouTube  zal  waarschijnlijk  niet  vaak  voor  dit  soort  doeleinden  worden   gezien  als  primaire  vorm  van  sociale  media.    

De  resultaten  van  het  onderzoek  ondersteunen  bijna  alle  hypotheses,  het  Technologie  

Acceptatie  Model  is  dus  van  toepassing  op  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij.   Verschillende  elementen  van  het  Technologie  Acceptatie  Model  2  zijn  ook  van  toepassing  op  het   gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij  op  vrijwilligheid  na.  Voor  managers  betekent  dit  het   volgende:  wanneer  makelaars  het  gebruik  van  sociale  media  makkelijk  vinden  en  snappen  waar   het  bruikbaar  voor  is,  zullen  ze  het  sneller  gaan  inzetten  voor  de  onderneming.  Wanneer  een   manager  wilt  dat  zijn  personeel  gebruik  gaat  maken  van  sociale  media  voor  de  onderneming   zullen  de  managers  ervoor  moeten  zorgen  dat  de  medewerkers  het  gebruik  van  sociale  media   makkelijk  gaan  vinden  en  gaan  inzien  waarom  het  gebruik  van  sociale  media  van  belang  is.  Dit   kan  worden  gedaan  door  cursussen  en  trainingen  te  geven  en  men  te  laten  wennen  aan  het  idee   3    

van  sociale  media.  Ook  privégebruik  kan  meehelpen  aan  het  gemak  waarmee  een  medewerker   sociale  media  inzet  voor  de  onderneming.  Wanneer  hij  thuis  kan  oefenen  met  de  verschillende   mogelijkheden,  zal  het  gebruik  voor  de  onderneming  makkelijker  worden.      

Ook  zijn  ervaring,  privégebruik,  werkrelevantie  en  subjectieve  norm  vanuit  het  

Technologie  Acceptatie  Model  2  van  groot  belang  voor  het  gebruik  van  sociale  media  in  de   makelaardij.  Hoe  meer  ervaren  de  makelaar  is  met  het  gebruik  van  sociale  media  des  te  meer   bruikbaar  acht  de  makelaar  sociale  media.  Deze  ervaring  kan  worden  opgebouwd  door  middel   van  het  privégebruik  van  sociale  media.  Een  makelaarskantoor  kan  zijn  medewerkers  dus   vragen  of  zij  sociale  media  privé  willen  gaan  gebruik  en  onderzoeken  om  te  kijken  hoe  het   werkt.  Op  deze  manier  zullen  de  makelaars  de  bruikbaarheid  van  de  sociale  media  gaan  inzien   en  kunnen  ze  samen  tot  nieuwe  ideeën  komen  om  sociale  media  in  te  gaan  zetten.  Ook  zullen  ze   er  achter  komen  wat  wel  en  niet  gebruikelijk  is  om  te  plaatsen  op  de  verschillende  fora  van   sociale  media  en  voor  welke  gevaren  ze  moeten  oppassen.  Dit  privégebruik  speelt  dus  ook  weer   in  op  de  elementen  uit  het  Technologie  Acceptatie  Model  die  in  vorige  alinea  werden   beschreven.   Werkrelevatie  komt  hier  ook  bij  kijken,  wanneer  de  makelaar  snapt  dat  sociale  media   relevant  is  om  in  te  zetten  tijdens  het  werk  zal  de  makelaar  de  bruikbaarheid  ook  hoger  gaan   beoordelen  en  daarmee  sociale  media  eerder  gaan  gebruiken.  Deze  werkrelevantie  kan  ook   weer  besproken  worden  in  trainingen  en  cursussen.  De  subjectieve  norm  kan  van  groot  belang   zijn  wanneer  de  makelaar  nog  niet  ervaren  is  in  het  gebruik  van  sociale  media.  Om  deze  reden  is   het  van  belang  dat  iedereen  die  wel  meer  ervaring  heeft  met  het  gebruik  van  sociale  media  een   positief  beeld  uitstraalt  over  het  gebruik  van  sociale  media  naar  de  onervaren  makelaar.  Ook   kunnen  zij  de  onervaren  makelaar  helpen  in  het  ontdekken  van  sociale  media  en  de  relevantie   laten  zien  wanneer  er  geen  geld  is  voor  trainingen  of  cursussen.    

Makelaars  die  verschillende  soorten  sociale  media  inzetten  zijn  positiever  ten  opzichte  

van  het  gebruik  van  sociale  media.  Deze  conclusie  laat  zien  dat  wanneer  de  makelaardij  een   goede  combinatie  inzet  van  sociale  media,  de  makelaardij  waarschijnlijk  succesvoller  is  dan   wanneer  zij  dit  niet  doen.  De  positieve  instelling  komt  namelijk  vaak  ook  voort  uit  positieve   resultaten  die  zij  bereiken  met  de  sociale  media.  Dit  effect  zal  nog  verder  onderzocht  moeten   worden,  maar  de  resultaten  lijken  hier  wel  toe  te  leiden.        

4    

Dankwoord   Voor  het  schrijven  van  deze  scriptie  wil  ik  nog  een  aantal  mensen  bedanken.  Ten  eerste  mijn   ouders  omdat  zij  mij  altijd  hebben  gesteund  tijdens  mijn  studie.  Zij  hebben  mij  laten  doen  wat  ik   zelf  wilde  en  ik  wil  ze  daar  ontzettend  voor  bedanken!  Papa  en  mama  bedankt,  ik  hou  van  jullie!!   Ten  tweede  mijn  lieve  vriend,  hij  is  er  altijd  voor  me  geweest  en  heeft  mij  met  een   kritische  blik  door  het  proces  heen  geholpen.  Het  is  fijn  dat  hij  mij  wil  en  kan  helpen  en  daar  ben   ik  hem  heel  dankbaar  voor.  Tijdens  zijn  scriptie  hoop  ik  net  zo  een  steun  te  zijn  voor  hem  als  hij   voor  mij  is  geweest.  Lieverd,  heel  erg  bedankt  ILOVEYOU!     Als  laatste  wil  ik  mijn  begeleider  bedanken  voor  het  kritische  commentaar.  Ik  heb  hier   heel  veel  van  geleerd  en  ik  hoop  hem  volgend  jaar  in  mijn  master  Innovation  and   Entrepreneurship  weer  tegen  te  mogen  komen.  Meneer  Vinig  bedankt!  

                          5    

                                                                      6    

 

Inhoudsopgave   ABSTRACT  ....................................................................................................................................  2   MANAGEMENTSAMENVATTING  ...................................................................................................  3   DANKWOORD  ..............................................................................................................................  5   1.     INLEIDING  ............................................................................................................................  9   2.     LITERATUUR  .......................................................................................................................  11   2.1  Offline  sociale  netwerken  .....................................................................................................................................................  11   2.2  Sociale  media  en  ondernemingen  .....................................................................................................................................  12   2.3  Netwerk  succesfactoren  van  een  onderneming..........................................................................................................  14   2.4  De  makelaarsbranche  .............................................................................................................................................................  16  

3.   CONCEPTUEEL  MODEL  .........................................................................................................  19   3.1  Technologie  Acceptatie  Model  ............................................................................................................................................  19   3.2  Technologie  Acceptatie  Model  2  ........................................................................................................................................  21   3.3  Onderzoeksmodel  ....................................................................................................................................................................  23  

4.     ONDERZOEKSDESIGN  EN  METHODEN  ..................................................................................  25   4.1  Enquête  .........................................................................................................................................................................................  25   4.2  Steekproef  ....................................................................................................................................................................................  26   4.3  Variabelen  ....................................................................................................................................................................................  26   4.4  Analytische  procedures  .........................................................................................................................................................  27  

5.     RESULTATEN  .......................................................................................................................  29   5.1   BESCHRIJVENDE  STATISTIEKEN  ...........................................................................................  29   5.2   Gebruik  van  sociale  media  ...............................................................................................................................................  31   5.3     Betrouwbaarheidsanalyse  ..............................................................................................................................................  31   ƒ„‡ŽͻǤ͹”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’Šƒ’‡”˜ƒ”‹ƒ„‡Ž‡  ...............................................................................................................................  32   5.4     Gemiddelden  van  de  variabelen...................................................................................................................................  33   5.5     Correlaties  .............................................................................................................................................................................  33   5.6     Regressieanalyse  ................................................................................................................................................................  34  

7    

6.    DISCUSSIE  ...........................................................................................................................  43   6.1    Beschrijvende  statistiek  ..................................................................................................................................................  43   6.2     Ondersteunde  hypotheses  ..............................................................................................................................................  44   6.3     Verworpen  hypotheses  ....................................................................................................................................................  46   6.4     Beperkingen  ..........................................................................................................................................................................  47  

7.   CONCLUSIE  ..........................................................................................................................  49   LITERATUURLIJST  ........................................................................................................................  51   BIJLAGE  1  ʹ  ENQUÊTE  .................................................................................................................  55   BIJLAGE  2  ʹ  ONAFHANKELIJKE  VARIABELEN  ................................................................................  63   BIJLAGE  3  ʹ  AFHANKELIJKE  VARIABELEN  .....................................................................................  67   BIJLAGE  4  ʹ  RESULTATEN  SPSS  ....................................................................................................  69   Tabel  5.4  Ȃ  Pearsons  correlaties  ...............................................................................................................................................  69   Tabel  5.5  Ȃ  Regressieanalyses  per  hypothese  (directe  relaties)  .................................................................................  70   Tabel  5.6  Ȃ  Regressieanalyses  per  hypothese  (indirecte  relaties)  ............................................................................  71  

  Afbeeldingenlijst     Figuur  2.1:  Classificatie  van  Sociale  Media  onder  mediarijkheid  en  zelfpresentatie  (Kaplan  en   Haenlein,  2010)  ......................................................................................................................................................  13   Figuur  2.2:  Netwerk  Succes  Model  (Witt,  2004)  ................................................................................................  16   Figuur  3.1:  Technologie  Acceptatie  Model  (Davis,  1989)  ..............................................................................  19   Figuur  3.2:  Technologie  Acceptatie  Model  2  (Venkatesh  en  Davis,  2000)  ..............................................  21   Figuur  3.3:  Onderszoeksmodel  Technologie  Acceptatie  Model  en  sociale  media  ................................  24   Figuur  5.2  Onderzoeksmodel  inclusief  resultaten  ............................................................................................  35   Figuur  6.1  Technologie  Acceptatie  Model  Sociale  Media  in  de  Makelaardij  ...........................................  50      

 

 

8    

1.    

Inleiding  

   

Welkom  in  de  wereld  van  web  2.0,  een  wereld  waar  afstanden  geen  probleem  meer  zijn  

en  communiceren  vaker  via  het  internet  gaat  dan  face-­‐to-­‐face.  Men  creëert  tegenwoordig   enorme  online  netwerken  via  websites  als  Facebook,  Twitter  en  LinkedIn.  Niet  alleen  voor  het   privéleven  is  dit  een  uitkomst,  maar  ondernemers  beginnen  ook  steeds  meer  in  te  spelen  op   deze  groei.        

Onderzoek  van  KMPG  (2011)  heeft  aangetoond  dat  bijna  70%  van  de  ondernemingen  al  

gebruik  maakt  van  sociale  media  als  Facebook,  Twitter  en  LinkedIn.  De  meeste  ondernemingen   gebruiken  deze  online  netwerken  niet  alleen  om  de  klantrelatie  te  versterken;  bijna  de  helft  van   de  ondernemingen  maakt  gebruik  van  sociale  media  voor  de  innovatie  van  producten  en  het   werven  van  nieuw  personeel.  Wanneer  een  onderneming  alleen  nog  gebruik  maakt  van   traditionele  kanalen  om  te  communiceren  met  zijn  klanten,  zal  het  bedrijf  snel  achter  raken  op   de  rest  en  zal  het  bedrijf  minder  succes  hebben.        

Maar  niet  voor  alle  ondernemingen  is  het  gebruik  van  nieuwe  technologieën  zoals  

sociale  media  vanzelfsprekend.  Overstappen  naar  een  nieuwe  techniek  kost  veel  tijd  en  energie   ‘†ƒ–‡†‡’”‘‰”ƒƒǯ•‘‡–Ž‡”‡‡‡‡‡—‹–‘‡–‰ƒƒœ‘‡‡™‡Ž‡–‘‡’ƒ••‹‰ van  de  techniek  het  meest  geschikt  is  voor  de  onderneming.  Voor  het  accepteren  en  het   overstappen  naar  nieuwe  computertechnologieën  is  door  Davis  in  1989  al  een  model   ontworpen:  het  Technologie  Acceptatie  Model  (TAM).  Dit  model  is  door  vele  onderzoekers  en   studies  omschreven  als  één  van  de  meest  valide  modellen  op  het  gebied  van  computer-­‐  en   informatiesystemen.  Dit  model  is  nog  niet  getest  voor  de  acceptatie  en  het  gebruik  van  sociale   media  en  daarom  zal  dat  in  deze  thesis  gedaan  worden.  In  hoofdstuk  3  zal  meer  worden  vertelt   over  dit  model  en  waarom  het  belangrijk  is  om  juist  dit  model  voor  zowel  theoretische  als   praktische  doeleinden  te  onderzoeken.      

Hoe  moeilijk  het  overstappen  naar  een  nieuwe  techniek  als  sociale  media  ook  kan  zijn,    

ondernemingen  in  bepaalde  markten  kunnen  simpelweg  niet  meer  achterblijven  en  ze  zijn  zelfs   bijna  genoodzaakt  om  gebruik  te  gaan  maken  van  sociale  media.  Eén  van  deze  markten  is  de   makelaarsbranche.  Door  de  economische  crisis  staan  er  meer  huizen  te  koop  dan  ooit,  is  er  veel   leegstand  in  bedrijf  onroerend  goed  en  zijn  hypotheken  steeds  lastiger  te  verkrijgen.  Daarnaast   ‡‡–Š‡–ƒƒ–ƒŽǯ‡”•‡‘”–‘‡ǡ†‹–„‡–‡‡–‡‡”–Š—‹•™‡”‡‡†—•‹†‡” kantoorpanden  (Alphenaar,  2011).  Daarnaast  stijgt  het  aantal  faillissementen  onder  makelaars   tot  een  enorm  percentage:  234%  in  de  periode  2008/2009.  Dit  is  niet  alleen  het  gevolg  van  de   economische  crisis,  maar  de  oorzaak  ligt  ook  grotendeels  in  de  onmogelijkheid  van  het   aanpassen  van  traditionele  makelaars  aan  de  nieuwe  werkelijkheid:  internet  (Meijn,  2009).  De   rol  van  matchmaker  wordt  daarnaast  ook  steeds  vaker  overgenomen  door  websites  als  funda.nl   en  hierdoor  is  de  markt  vrijwel  volledig  transparant  geworden  (Geheniau,  2010).  In  de   9    

makelaarsbranche  is  er  dus  veel  werk  aan  de  winkel,  maar  hoe  kan  online  sociale  media  het   beste  worden  ingezet  in  deze  branche  en  welke  toegevoegde  waarde  kan  het  opleveren  voor  de   ondernemers?  Omdat  deze  vraag  steeds  vaker  speelt  binnen  deze  branche  en  om  het  onderzoek   af  te  bakenen  is  er  gekozen  voor  de  makelaardij.        

De  toepassing  van  het  Technologie  Acceptatie  Model  op  het  gebruik  van  sociale  media  in  

de  makelaarsbranche  heeft  de  volgende  hoofdvraag  opgeleverd  voor  deze  thesis:       Dz •Š‡–‡…Š‘Ž‘‰‹‡……‡’–ƒ–‹‡‘†‡Ž˜ƒƒ˜‹•„”—‹„ƒƒ”˜‘‘”Š‡–˜‘‘”•’‡ŽŽ‡˜ƒŠ‡–‰‡„”—‹˜ƒ online  sociƒŽ‡‡–™‡”‡‘†‡”‘†‡”‡‡”•‹†‡ƒ‡Žƒƒ”†‹Œǫdz        

Deze  vraag  zal  worden  beantwoord  in  een  aantal  stappen.  In  hoofdstuk  2  zal  de  

literatuur  worden  besproken  die  belangrijk  is  voor  het  begrijpen  van  sociale  netwerken  in  het   algemeen,  sociale  media,  ondernemingen  en  de  makelaarsbranche.  Daarna  zal  in  hoofdstuk  3   een  theoretisch  kader  worden  opgesteld  waarin  het  Technologie  Acceptatie  Model  (TAM)  van   Davis  (1989)  verder  zal  worden  uitgelegd  en  de  hypotheses  van  deze  thesis  zullen  worden   gegeven  in  dit  hoofdstuk.  Tevens  zal  er  in  dit  hoofdstuk  een  grafisch  onderzoeksmodel  worden   gegeven.  Vervolgens  wordt  in  hoofdstuk  4  beschreven  hoe  het  onderzoek  is  uitgevoerd  en  welke   methoden  hiervoor  gebruikt  zijn.  In  hoofdstuk  5  zijn  de  resultaten  van  het  onderzoek  te  lezen   waarna  er  in  hoofdstuk  6  een  discussie  volgt  en  in  hoofdstuk  7  de  uiteindelijke  conclusie  van   deze  thesis  te  lezen  is.                            

10    

2.    

Literatuur    

2.1  Offline  sociale  netwerken        

Onderzoek  naar  sociale  netwerken  heeft  een  lange  historie  waarin  de  meest  belangrijke  

factoren  uit  een  netwerk  voor  het  succes  van  een  onderneming  worden  genoemd.  De   œ‘‰‡‘‡†‡Ǯ‡–™‡”„‡ƒ†‡”‹‰˜‘‘”‘†‡”‡‡ǯ‹•‡‡’”‘‹‡–‡–Š‡‘”‹‡‹†‡ ondernemingsliteratuur.  Deze  theorie  stelt  dat  netwerkbronnen,  netwerkactiviteiten  en   netwerksupport  veel  worden  gebruikt  om  nieuwe  ondernemingen  op  te  starten  (Bruderl  &   Preisendorfer,  1998).  Tevens  wordt  er  binnen  de  literatuur  van  offline  sociale  netwerken  veel   g‡‰”‡’‡ƒƒ”†‡Ǯ•ƒŽŽ-­‐™‘”Ž†Š›’‘–Š‡•‡ǯ˜ƒ‹Ž‰”ƒȋͳͻ͸ͲȌ†‹‡ƒƒ‰‡‡ˆ–†ƒ–‡Ž‡’‡”•‘‘˜‹ƒ 6  personen  in  connectie  staat  met  elke  andere  persoon  op  de  wereld.          

Watts,  Dodds  en  Newman  (2002)  deden  een  experimenteel  onderzoek  naar  de  zoektocht  

in  globale  sociale  netwerken.  In  hun  onderzoek  kwamen  zij  tot  de  conclusie  dat  sociale   netwerken  voor  het  grootste  gedeelte  zijn  opgebouwd  uit  zwakke  verbindingen  en  dat  een   netwerk  bijna  geen  sterke  centrale  knooppunten  nodig  heeft  om  de  zoektocht  succesvol  te   maken.  Contrasterend  is  dat  wanneer  de  zoektocht  niet  succesvol  is  dit  komt  door  het  ontbreken   van  professionele  relaties.  De  conclusie  van  het  onderzoek  stelde  tevens  dat  men  5  tot  7   connecties  nodig  had  om  een  persoon  te  vinden,  dit  is  dus  consistent  met  de  Ǯ•ƒŽŽ-­‐world   Š›’‘–Š‡•‡ǯǤ‡œ‡„‡˜‹†‹‰‡œ‹ŒŠ‡‡Ž„‡Žƒ‰”‹Œ˜‘‘”‘†‡”‡‡”•Ǥ‡‘†‡”‡‹‰‹• namelijk  succesvol  wanneer  veel  mensen  de  onderneming  kennen  en  de  naamsbekendheid   groot  is.  Wanneer  de  onderneming  niet  makkelijk  gevonden  kan  worden  via  een  netwerk  of  er   geen  connecties  zijn  met  de  onderneming  zal  het  succes  uitblijven.          

Zoals  te  zien  is  uit  het  vorige  onderzoek,  is  de  sterkte  van  de  verbindingen  zeer  

belangrijk  voor  het  succes  van  een  netwerk.  De  sterkte  van  een  verbinding  is  een  combinatie  van   de  hoeveelheid  tijd,  de  emotionele  intensiteit,  de  vertrouwelijkheid  en  de  reciprociteit.  Op  basis   van  deze  factoren  kan  worden  vastgesteld  of  een  verbinding  sterk,  zwak  of  afwezig  is   (Granovetter,  1973).        

Hoang  &  Antoncic  (2001)  hebben  de  literatuur  op  het  gebied  van  netwerken  kritisch  

bekeken  en  beoordeeld  op  drie  gebieden:  inhoud  van  de  netwerk-­‐relaties,  bestuur  van  de   netwerken  en  structuur  van  de  netwerken.  Zij  vonden  dat  voor  de  inhoud  van  de  netwerken   interpersoonlijke  en  interorganisationele  relaties  de  belangrijkste  kanalen  zijn  om  informatie   die  andere  knopen  in  een  netwerk  bezitten  te  vergaren.  De  grootste  voordelen  van  deze   netwerken  is  dat  ze  informatie,  advies,  oplossingen  voor  problemen  aanbrengen  en  ze  een   reputationele  en  signalerende  rol  kunnen  dienen.  Voor  het  bestuur  van  de  netwerken  is   vertrouwen  tussen  de  relaties  een  belangrijke  factor  om  kwaliteit  van  de  informatiestromen  te   behouden.  Het  bestuur  van  een  netwerk  kan  ook  gekarakteriseerd  worden  door  de  sociale   11    

mechanismen  als  macht,  invloed  en  het  gevaar  van  het  verliezen  van  reputatie.  De  structuur  van   het  netwerk  is  volledig  gebaseerd  op  de  directe  en  indirecte  verbindingen  tussen  de  knopen  in   een  netwerk,  dit  kan  bijvoorbeeld  worden  gekarakteriseerd  door  de  frequentie  van  het  contact.   De  hoeveelheid  en  de  diversiteit  (heterogeniteit)  worden  gezien  als  belangrijke  elementen  van   een  netwerk  en  kunnen  worden  gemeten  door  de  grote  van  het  netwerk  en  het  netwerk  te   verdelen  in  verschillende  onderdelen.    

2.2  Sociale  media  en  ondernemingen      

Sociale  media  is  een  nieuwe  vorm  van  netwerken,  waardoor  netwerken  niet  meer  alleen  

offline  te  realiseren  zijn.    Sociale  media  zijn  ook  niet  meer  weg  te  denken  uit  ons  leven.  Zo   registreerde  de  website  Facebook.com  in  2009  al  meer  dan  175  miljoen  actieve  gebruikers   (Kaplan  en  Haenlein,  2010)  en  ging  de  website  in  mei  2012  voor  het  eerst  naar  de  beurs  (nu.nl).   Sociale  media  omvat  veel  verschillende  gebruiker  gegenereerde  content,  maar  moet  aan  drie   basisprincipes  voldoen  om  sociale  media  te  zijn.  Deze  principes  zijn:     1. De  gebruiker  gegenereerde  content  moet  worden  gepubliceerd  op  een  openbaar   toegankelijke  website  of  een  sociale  netwerksite  toegankelijk  voor  een   geselecteerde  groep  personen;   2. De  gebruiker  gegenereerde  content  moet  een  bepaalde  hoeveelheid  van  creatieve   inspanning  bevatten;   3. De  gebruiker  gegenereerde  content  moet  buiten  de  professionele  routes  worden   gecreëerd.          

Sociale  media  is  niet  alleen  meer  in  gebruik  door  de  jeugd,  steeds  meer  ouderen  

ontdekken  de  mogelijkheden  van  de  verschillende  websites  (Kaplan  en  Haenlein,  2010).   Daarnaast  hebben  veel  ondernemingen  ontdekt  dat  het  belangrijk  is  om  bij  te  houden  wat  er   over  hen  gezegd  wordt  via  sociale  media.  De  websites  zijn  openbaar  en  volgen  het  principe  van   vrije  meningsuiting  op,  iedereen  kan  zijn  gal  spuwen  op  het  web.  Ondernemingen  moeten  dus   meer  dan  ooit  hun  klanten  tevreden  zien  te  houden  om  te  blijven  bestaan.  Tevens  kunnen   ondernemingen  de  verschillende  sociale  media  gebruiken  om  informatie  en  kennis  te  vergaren   en  deze  te  delen  met  potentiele  gebruikers  of  het  bestaande  netwerk  (Kaplan  en  Haenlein,   2010).  Sociale  media  zijn  gebaseerd  op  dezelfde  principes  als  offline  sociale  netwerken  en   bouwen  voort  op  de  sterkte  van  de  verbindingen.  Het  grote  verschil  tussen  de  offline  sociale   netwerken  en  de  sociale  media  is  dat  men  een  veel  grotere  groep  in  een  kortere  tijd  kan   bereiken  en  dit  veel  minder  energie  kost  (Hummel,  2010).       12    

Door  middel  van  sociale  media  kunnen  ondernemingen:     x

Zichzelf  profileren  of  openbaar  maken;  

x

Connecties  maken  met  nieuwe  bedrijven  of  personen;  

x

Het  bestaande  netwerk  onderhouden  (netwerken);  

x

Informatie  en  kennis  delen  (sharen).  

     

Niet  alle  soorten  sociale  media  zijn  geschikt  voor  ondernemingen.  In  figuur  2.1  is  te  zien  

welke  verschillende  soorten  sociale  media  voor  welke  doeleinden  binnen  een  onderneming   gebruikt  kunnen  worden  (Kaplan  en  Haenlein,  2010).    

  Figuur  2.1:  Classificatie  van  Sociale  Media  onder  mediarijkheid  en  zelfpresentatie  (Kaplan  en  Haenlein,  2010)  

     

In  dit  schema  is  goed  te  zien  dat  niet  alle  sociale  media  geschikt  zijn  voor  ondernemingen  

en  dat  bedrijven  goed  moeten  nadenken  over  welke  groep  zij  willen  bereiken  en  wat  voor   boodschap  zij  willen  uitzenden.  Een  combinatie  van  verschillende  sociale  media  is  een  goede   optie,  omdat  hiermee  een  consistente  boodschap  naar  een  zo  groot  mogelijke  doelgroep  kan   worden  uitgezonden  (Kotler  en  Armstrong,  2011).      

In  het  begin  van  2012  is  het  door  het  Amerikaanse  bedrijf  Adage.com  een  grootschalig  

onderzoek  gedaan  naar  het  gebruik  van  sociale  media.  Het  grootste  gedeelte  van  dit  onderzoek   richtte  zich  op  de  meest  populaire  sites:  Facebook,  Twitter  en  LinkedIn.  Facebook  bereikte  begin   dit  jaar  800  miljoen  accounts  en  verwacht  in  de  zomer  van  2012  de  magische  grens  van  1   miljard  te  bereiken  wanneer  de  groei  doorgaat.  Een  gemiddeld  persoon  heeft  130  vrienden  en  is   ˆƒ˜ƒͺͲ’ƒ‰‹ƒǯ•Ǥ‘‘”‘†‡”‡‹‰‡‹•†‹–‡‡„‡Žƒ‰”‹Œ‰‡‰‡˜‡  want  56%  van  de   Facebook-­‐gebruikers  geeft  aan  dat  het  waarschijnlijker  is    dat  ze  een  merk  aanbevelen  als  ze  fan   zijn  van  de  pagina  van  dit  merk  op  Facebook.  Bij  Twitter  liegen  de  aantallen  er  ook  niet  om,  100   miljoen  actieve  accounts  (minimaal  1  keer  per  maand  in  gebruik)  en  50  miljoen  dagelijks  actieve   leden.  Van  de  marketeers  gebruikt  34%  Twitter  om  LeadGeneration  te  genereren  (consumenten   intersse)  en  20%  van  de  ondernemers  heeft  via  Twitter  verkopen  gerealiseerd.  Ook  heeft  dit   13    

onderzoek  aangetoond  dat  mensen  in  92%  van  de  gevallen  Ǯretweetenǯ  als  ze  de  inhoud  van  het   bericht  interessant  vinden  en  84%  als  ze  het  bericht  grappig  vinden.  Voor  ondernemingen  is  dit   belangrijk  om  te  onthouden,  want  wanneer  jouw  bericht  Ǯgeretweetǯ  wordt,  bereikt  het  grotere   aantallen  volgers.  LinkedIn  heeft  wereldwijd  130  miljoen  gebruikers  en  in  Nederland  zijn  dit  er   2,8  miljoen  en  dagelijks  komen  hier  2.000  mensen  bij.  Business2Business-­‐marketeers  geven   jaarlijks  heel  veel  geld  uit  aan  sociale  media  activiteiten,  maar  30%  van  deze  marketeers  meet   niet  de  resultaten  van  deze  activiteiten.  Over  het  algemeen  gebruikt  94%  van  de  grotere   ondernemingen  al  Facebook  als  onderdeel  van  hun  sociale  media  strategie  en  is  daarmee  het   belangrijkste  netwerk,  gevolgd  door  Twitter  met  77%  en  YouTube  met  42%.      

Belangrijk  is  dat  ondernemingen  niet  alleen  nadenken  over  welke  sociale  media  ze  gaan  

inzetten  maar  ook  over  welke  boodschap  zij  gaan  uitzenden.  Sommige  ondernemingen  denken   dat  ze  niets  te  verliezen  hebben,  maar  tegendeel  is  waar:  belangrijke  verbindingen  van  het   netwerk  kunnen  verloren  gaan  door  het  uitzenden  van  een  foutieve  boodschap.  En  omdat  het   internet  een  razendsnelle  bron  is  zal  dit  ook  ten  koste  gaan  van  potentiele  connecties.  Om  deze   reden  hebben  Kaplan  en  Haenlein  (2010)  tien  belangrijke  punten  opgesteld  die  ondernemers   kunnen  helpen  bij  het  inzetten  van  sociale  media:     1. Kies  voorzichtig  en  bewust  welk  medium  het  beste  bij  de  onderneming  past;   2. Kies  een  applicatie  of  maak  je  eigen  applicatie  om  de  boodschap  uit  te  zenden;   3. Wanneer  er  voor  meerdere  media  gekozen  wordt,  zorg  voor  een  consistente   boodschap  en  uitstraling;   4. Zorg  voor  een  integratie  van  de  sociale  media  met  de  al  bestaande   marketingmiddelen;   5. Zorg  ervoor  dat  alle  medewerkers  toegang  hebben  tot  de  sociale  media;   6. Wees  actief  op  de  sociale  media  websites;   7. Wees  interessant  voor  de  doelgroep;   8. Wees  bescheiden;   9. Wees  onprofessioneel,  teveel  gebruik  maken  van  professionele  middelen  schrikt  af;   10. Wees  eerlijk  en  open.    

2.3  Netwerk  succesfactoren  van  een  onderneming      

Sociale  media  kunnen  een  toevoeging  zijn  aan  de  cross  mediale  marketingmix  van  een  

onderneming.  In  sommige  gevallen  is  het  zelfs  noodzakelijk.  Maar  wanneer  is  een  onderneming   eigenlijk  succesvol?  Dit  is  een  belangrijke  vraag,  want  dit  kan  ondernemers  helpen  te  beslissen   wanneer  het  tijd  is  om  nieuwe  manieren  van  netwerken  als  sociale  media  in  te  schakelen  om  het   14    

succes  te  vergroten.  Let  op:  niet  alleen  wanneer  het  slecht  gaat,  kan  sociale  media  een   toevoeging  zijn,  ook  om  het  succes  te  behouden  is  meegaan  met  de  tijd  erg  belangrijk.      

Om  te  kunnen  meten  wanneer  een  onderneming  succesvol  is  heeft  Witt  (2004)  de  

Ǯ‡–™‡”•—……‡•Š›’‘–Š‡•‡ǯ  opgesteld.  Deze  neemt  aan  dat  er  een  positieve  relatie  is  tussen  de   netwerk-­‐activiteiten  van  de  oprichters  en  het  succes  van  hun  onderneming.  De  theorie  achter   †‡œ‡Š›’‘–Š‡•‡‹•Ǯde  –Š‡‘”‹‡˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‹‰‡„‡††‡˜‡”„‹†‹‰‡ǯ  die  stelt  dat  ondernemers  hun   bronnen  goedkoper  kunnen  krijgen  via  hun  netwerk  dan  via  de  traditionele  markt  en  dat  ze  via   hun  netwerk  soms  bronnen  kunnen  krijgen  die  niet  op  de  traditionele  markt  te  krijgen  zijn.  Het   onderzoek  van  Witt  focust  zich  ook,  anders  dan  voorgaande  onderzoeken,  op  de  verschillende   begincondities  waarin  ondernemingen  worden  opgericht.  Dit  is  een  belangrijke  factor  voor  het   succes  van  de  onderneming.  De  hypothese  in  dit  onderzoek  is  ten  eerste  gebaseerd  op  de   economische  aannames  die  stellen  dat  de  knopen  in  een  netwerk  voor  elke  organisatie  anders   zijn  en  ten  tweede  op  de  sociale  aannames  die  stellen  dat  de  knopen  in  een  netwerk  individuen   zijn.        

Wanneer  dit  onderzoek  vanuit  een  nieuw  perspectief  wordt  bekeken,  namelijk  vanuit  het  

perspectief  van  sociale  media,  kan  er  worden  gesteld  dat  gebruik  van  sociale  media  kan   bijdragen  aan  het  succes  van  en  onderneming.  Dit  omdat  men  via  sociale  media  veel  belangrijke   informatie  en  kennis  kan  vergaren,  waar  ze  op  de  traditionele  manier  veel  meer  geld,  tijd  en   energie  in  moeten  steken.        

De  ondernemingshypothese  die  stelt  dat  oprichters  zowel  hun  privé  als  hun  zakelijke  

contacten  gebruiken  om  informatie  te  verkrijgen  die  ze  niet  (of  niet  zo  goedkoop)  op  de  markt   kunnen  verkrijgen,  is  gebaseerd  op  zowel  de  economische  als  de  sociale  discipline.  Om   netwerken  te  kunnen  onderzoeken  in  deze  studie  moeten  de  onderzoekers  kennis  vergaren  over   de  basis  elementen  van  de  netwerken  (dichtheid,  heterogeniteit,  verbondenheid,  inbedding,   directe  vs.  indirecte  contacten  en  frequentie  van  contact)  en  de  meer  sociale  factoren:  de   tweezijdigheid  van  de  connecties.  Deze  tweezijdigheid  moet  worden  onderzocht  om  symmetrie,   reciprociteit,  multipliciteit  en  sterkte  van  de  connecties  te  beschrijven.  Wanneer  een  startende   ondernemer  zijn  netwerk  op  en  goede  manier  gebruikt  kan  hij  veel  geld  besparen  en  een  grote   waarde  aan  zijn  onderneming  toevoegen  door  de  verkregen  informatie  te  integreren.  De  waarde   die  deze  informatie  heeft  wordt  beschreven  in  figuur  2.2  op  de  volgende  pagina.  (Witt,  2004).  

15    

 

    Figuur  2.2:  Netwerk  Succes  Model  (Witt,  2004)  

  Dit  model  kan  ook  worden  gebruikt  voor  sociale  media  netwerken.  Waarschijnlijk  is  de   communicatie  vanuit  ondernemingen  alleen  meer  eenzijdig  omdat  een  onderneming  content   plaatst  op  zijn  sociale  media  en  hier  niet  altijd  een  reactie  op  verwacht.  Dit  is  anders  wanneer   men  in  conversatie  is.    

2.4  De  makelaarsbranche    

De  Nederlandse  vastgoedmarkt  bevindt  zich  momenteel  in  een  zware  tijd.  Met  de  

heersende  economische  crisis  en  de  dreigingen  op  vele  bezuinigingen  is  het  moeilijk  om  huizen   te  verkopen  en  te  verhuren.  De  krantenkoppen  melden  al  een  tijdje  verontrustende  berichten   over  de  verlaging  van  huursubsidie  en  de  hypotheekrenteaftrek  die  de  komende  dertig  jaar   langzaam  zal  worden  afgebouwd.  De  aanhoudende  economische  crisis  zorgt  er  ook  voor  dat   steeds  meer  bedrijven  failliet  gaan  en  hiermee  komen  steeds  meer  bedrijf/kantoorpanden  leeg   –‡•–ƒƒǤ‡˜‡•„‡‰‹‡•–‡‡†•‡‡”‡•‡‡‡‡‡ƒ•œƒƒǡ†‡œ‘‰‡‘‡†‡ǯ‡”•‡œ‹Œ hebben,  vooral  in  de  beginperiode,  vaak  geen  bedrijf/kantoorpand  nodig.  Mede  om  deze   redenen  blijft  men  het  liefst  veilig  op  zijn  huidige  plek  zitten  en  dit  betekent  dat  makelaars  het   rustiger  hebben  dan  ooit.  Alle  middelen  moeten  ingezet  worden  om  een  woning  of   bedrijf/kantoorpand  aan  de  man  te  brengen  (NVM,  2012).       16    

 

Volgens  de  NVM  (2012)  kunnen  er  binnen  de  makelaarsbranche  verschillende  sectoren  

worden  onderscheiden:     x

Woningen;  

x

Bedrijven  en  kantoren;  

x

Agrarisch  (wonen  en  bedrijf).    

   

Daarnaast  is  er  nog  een  verschil  tussen  aankoopmakelaars  en  verkoopmakelaars.  Een  

aankoopmakelaar  adviseert  de  koper  van  een  huis  en  een  verkoopmakelaar  adviseert  de   verkoper  van  het  huis.  Zij  behartigen  dus  beide  andere  belangen.  In  Nederland  zijn  de  meeste   makelaarskantoren  zowel  aankoopmakelaar  als  verkoopmakelaar,  maar  er  zijn  ook  kantoren  die   alleen  aankoop  of  alleen  verkoop  doen.      

Omdat  het  in  elke  sector  slecht  gaat  en  men  zich  meer  moet  gaan  richten  op  nieuwe  

vormen  van  media  om  kopers  en  huurders  te  trekken  is  het  interessant  om  te  kijken  naar  hoe  er   in  deze  branche  sociale  media  ingezet  kan  worden.  Beelden  en  video  zijn  in  deze  branche  erg   belangrijk  en  daarmee  kan  sociale  media  veel  toevoegen  aan  de  traditionele  manier  van   adverteren.  Zo  kunnen  makelaars  via  YouTube  filmpjes  uploaden  van  panden  en  deze  delen  met   hun  netwerk,  ook  kunnen  ze  via  websit‡•ƒŽ• ƒ…‡„‘‘‡™‹––‡”ˆ‘–‘ǯ•Žƒ–‡œ‹‡‡‹ˆ‘”ƒ–‹‡ delen  over  nieuwe  objecten.  Onderzoek  in  de  Verenigde  Staten  heeft  al  aangetoond  dat  de   makelaars  die  de  verschillende  sociale  media  applicaties  gecombineerd  met  offline   advertentiemethoden  via  een  goede  marketingmix  inzetten,  het  veel  beter  doen  dan  voor  het   gebruik  van  sociale  media  (Shallow,  2010).    

 

17    

 

 

18    

3.

Conceptueel  model  

   

Zoals  te  zien  is  in  hoofdstuk  2  is  netwerken  één  van  de  belangrijkst  factoren  voor  het  

succes  van  een  onderneming.  In  deze  tijden  is  netwerken  niet  meer  zoals  het  vroeger  was.  Door   de  komst  van  sociale  media  kan  netwerken  op  vele  verschillende  manieren  en  kost  het  veel   minder  tijd  en  geld.  Maar  voor  veel  ondernemers  is  de  overstap  naar  nieuwe  vormen  van   technologie  lastig  omdat  het  wel  veel  energie  kost  om  zich  wegwijs  te  maken  in  de  nieuwe   technologie.    Ze  moeten  de  systemen  leren  begrijpen  en  ze  zo  effectief  mogelijk  kunnen  inzetten.   Sociale  media  is  een  nieuwe  vorm  van  technologie  en  het  kan  andere  vormen  van  netwerken   vervangen.  Om  deze  reden  is  het  interessant  om  sociale  media  te  bekijken  vanuit  de  sociale   theorieën  over  het  gedrag  van  mensen.  Deze  theorieën  staan  in  paragraaf  3.1  en  3.2  beschreven,   in  paragraaf  3.3  wordt  een  overzicht  gegeven  van  het  model  dat  in  deze  thesis  wordt   onderzocht.  In  dit  model  staan  ook  de  hypotheses  aangegeven.  

3.1  Technologie  Acceptatie  Model      

De  overstap  naar  dit  soort  nieuwe  technologieën  wordt  al  een  lange  tijd  beschreven  

vanuit  de  literatuur.  Een  van  de  bekendste  theorieën  op  dit  gebied  is  het  Technologie  Acceptatie   Model  (TAM)  van  Davis  (1989).  Dit  model  ziet  staat  beschreven  in  figuur  3.1.        

    Figuur  3.1:  Technologie  Acceptatie  Model  (Davis,  1989)  

     

Zoals  te  zien  is  in  dit  model,  gaan  Davis  (1989)  ervan  uit  dat  de  waargenomen  

bruikbaarheid  (perceived  usefulness)  en  het  waargenomen  gebruiksgemak  (perceived  ease  of   use)  een  directe  en  indirecte  invloed  hebben  op  de  houding  die  men  heeft  voor  het  gebruiken   van  het  systeem  (attitude  towards  using).  Deze  houding,  die  men  heeft  voor  het  gebruiken  van   een  het  systeem  voorspelt  volgens  Davis  (1989)  het  werkelijke  gebruik  van  het  systeem  of  de   intentie  om  het  systeem  te  gaan  gebruiken.      

Met  de  ervaren  bruikbaarheid  van  het  systeem  wordt  de  mate  waarin  de  persoon  gelooft   19  

 

dat  het  systeem  kan  bijdragen  aan  de  productiviteit  bedoeld.  Het  ervaren  gebruiksgemak  wordt   beschreven  als  de  mate  waarin  de  persoon  gelooft  dat  het  gebruik  van  het  systeem  vrij  van   moeite  en  energie  is.        

Dit  model  van  Davis  (1989)  is  een  van  de  meest  valide  theorieën  op  het  gebied  van  het  

gebruik  van  informatiesystemen  en  is  opgezet  om  het  gebruik  van  computersystemen  te   voorspellen.  Het  doel  van  TAM  was  om  Ǯeen  uitleg  te  bieden  die  de  determinanten  van   computeracceptatie  beschrijven  die  algemeen  bruikbaar  zijn  voor  het  uitleggen  van   gebruikersgedrag  voor  veel  verschillende  soorten  computertechnologieën  en   ‰‡„”—‹‡”•’‘’—Žƒ–‹‡•ǡƒƒ”†‹‡–‡‰‡Ž‹Œ‡”–‹Œ†‘‘•’ƒƒ”œƒƒ‡–Š‡‘”‡–‹•…Š‘†‡”„‘—™†œ‹Œǯ (Chau,  1996).        

Davis  baseerde  TAM  op  het  model  van  geredeneerde  actie  van  Fishbein  en  Azjen  (1975).  

Dit  model  gaat  ervan  uit  dat  acties  het  beste  kunnen  worden  voorspelt  door  intenties  en  dan   intenties  op  hun  beurt  weer  bepaald  worden  door  de  attitude  van  de  persoon  en  de  perceptie   van  de  persoon  over  de  sociale  druk.        

Opvallend  is  dat  er  in  de  theorie  nog  weinig  te  vinden  is  over  TAM  op  het  gebruik  van  

sociale  media.  Bij  veel  verschillende  nieuwe  technieken  wordt  ervan  uitgegaan  dat  TAM  het   gebruik  van  de  nieuwe  techniek  voorspelt  omdat  TAM  een  zeer  sterke  theorie  is.  TAM  wordt  dus   niet  voor  elke  nieuwe  technologie  onderzocht.  Voor  sociale  media  kan  er  misschien  ook  wel   worden  aangenomen  dat  TAM  geldig  is,  maar  sociale  media  heeft  wel  weer  andere  kenmerken   dan  bijvoorbeeld  email  (hiervoor  geldt  TAM  ook),  zo  is  het  een  manier  om  mee  te  netwerken  en   zit  er  dus  ook  een  grote,  zoals  de  naam  al  zegt,  sociale  component  in.  In  dit  onderzoek  wordt   TAM  daarom  wel  onderzocht  op  zijn  generaliseerbaarheid  naar  sociale  media.  Wanneer  blijkt   dat  TAM  ook  toepasbaar  is  op  het  gebruik  van  sociale  media,  blijkt  dat  die  sociale  component   niet  zo  een  grote  invloed  heeft  op  TAM  en  dat  het  kan  worden  gezien  als  een  standaard  nieuwe   vorm  van  technologie.   Vanuit  een  theoretisch  oogpunt  omdat  er  gekeken  kan  worden  naar  de  implicaties  van   een  dergelijke  theorie  of  het  aanpassen  van  deze  theorie.  Vanuit  een  praktisch  oogpunt  omdat   men  meer  kan  leren  over  het  gebruik  van  sociale  media  onder  ondernemers.  Wanneer  het  model   valide  is  voor  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij  kan  er  worden  gekeken  of  het  in   andere  branches  ook  een  valide  model  is.         Door  middel  van  deze  theorieën  kunnen  de  volgende  hypothesen  worden  opgesteld  voor  de   toepasbaarheid  van  sociale  media  voor  ondernemers  in  de  makelaardij:     HYPOTHESE  1a.    Het  waargenomen  gebruiksgemak  heeft  een  direct  positief  effect  op  de   waargenomen  bruikbaarheid  van  sociale  media.     20    

HYPOTHESE  1b.    Het  waargenomen  gebruiksgemak  heeft  een  direct  positief  effect  op  de   houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media.     HYPOTHESE  1c.    Het  waargenomen  gebruiksgemak  heeft  een  indirect  positief  effect  op  de   houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media,  via  de  waargenomen   bruikbaarheid.     HYPOTHESE  2.    De  waargenomen  bruikbaarheid  heeft  een  direct  positief  effect  op  de   houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media.     HYPOTHESE  3.    De  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media  heeft  een   direct  positief  effect  op  intentie  om  sociale  media  te  gaan  gebruiken.  

3.2  Technologie  Acceptatie  Model  2      

Naast  het  standaard  TAM  van  Davis  (1989)  zal  er  worden  gekeken  naar  aanvullende  

sociaal  psychologische  factoren  die  van  invloed  kunnen  zijn  op  het  gebruik  van  sociale  media.   Deze  factoren  worden  beschreven  door  Venkatesh  en  Davis  (2000)  in  hun  TAM2.  Zij  noemen  de   factoren  een  uitbreiding  op  het  originele  model  uit  1989.  Deze  hebben  zij  onderzocht  omdat  zij   ervan  uit  gingen  dat  er  meerdere  sociaal  psychologische  factoren  van  invloed  zijn  op  het  gebruik   van  een  technologie.  De  factoren  die  zij  als  uitbreiding  geven  worden  gegeven  in  figuur  3.2.    

  Figuur  3.2:  Technologie  Acceptatie  Model  2  (Venkatesh  en  Davis,  2000)  

  Omdat  dit  model  redelijk  groot  is  en  daar  een  groot  onderzoek  bij  hoort,  worden  niet  alle   factoren  uit  dit  model  onderzocht.  Er  is  gekozen  om  een  selectie  te  maken  van  de  meest   21    

relevante  factoren  voor  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij.  De  factoren  die   onderzocht  worden  in  deze  thesis  zijn:     x

Vrijwilligheid;  

x

Subjectieve  norm;  

x

Gebruikerservaring;  

x

Werkrelevantie.    

Aan  de  hand  van  deze  factoren  zijn  de  volgende  hypothesen  opgesteld  voor  het  gebruik  van   sociale  media  onder  ondernemers  in  de  makelaardij:     HYPOTHESE  4.    Vrijwilligheid  heeft  een  bemiddelend  effect  op  het  directe  positieve  effect   van  de  subjectieve  norm  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media.     HYPOTHESE  5a.    De  subjectieve  norm  heeft  een  direct  positief  op  de  houding  die  men  heeft   t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  wanneer  het  gebruik  verplicht  is.     HYPOTHESE  5b.    De  subjectieve  norm  heeft  geen  significant  direct  effect  op  de  houding  die   men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  wanneer  het  gebruik  vrijwillig  is.     HYPOTHESE  5c.   De  subjectieve  norm  heeft  een  direct  positief  effect  op  de  waargenomen   bruikbaarheid  van  sociale  media.     HYPOTHESE  6a.    Het  positieve  directe  effect  van  de  subjectieve  norm  op  de  houding  die  men   heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (wanneer  verplicht),  zal  verzwakken  wanneer  de   gebruikerservaring  toeneemt.     HYPOTHESE  6b.    Het  positieve  directe  effect  dat  de  subjectieve  norm  heeft  op  de   waargenomen  bruikbaarheid  van  sociale  media  zal  worden  verzwakt  wanneer  de   gebruikerservaring  toeneemt  (voor  zowel  verplicht  als  vrijwillig  gebruik).     HYPOTHESE  7.    Werkrelevantie  heeft  een  positieve  invloed  op  de  waargenomen   bruikbaarheid  van  sociale  media.    

22    

3.3  Onderzoeksmodel      

Naast  deze  factoren  worden  er  ook  een  aantal  algemene  factoren  toegevoegd  die  van  

invloed  kunnen  zijn  op  gebruiksintentie  uit  het  Technologie  Acceptatie  Model.  Deze  factoren   zijn:     x

Leeftijd;  

x

Geslacht;  

x

Opleiding;  

x

Regio  waarin  het  makelaarskantoor  actief  is;  

x

Grootte  van  de  onderneming;  

x

Sector  waarin  het  makelaarskantoor  actief  is;  

x

Welke  verschillende  sociale  media  het  kantoor  gebruikt;  

x

Privégebruik  van  sociale  media.    

Deze  factoren  zijn  makkelijk  te  meten  en  kunnen  een  grote  rol  spelen  op  het  gebruik  van  sociale   media  in  de  makelaardij.  In  de  resultaten  zullen  deze  factoren  aan  de  hand  van  standaard   analyses  worden  beschreven.  Aan  de  hand  van  deze  algemene  variabelen  kunnen  er  nog  twee   interessante  vragen  worden  gesteld:     Dz‘”‰–’”‹˜±‰‡„”—‹˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒ˜‘‘”‰‡„”—‹˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹a  voor  het  werk?dz   Dzƒ–‹•†‡‹’ƒ…–˜ƒŠ‡–‰‡„”—‹˜ƒ‡‡rdere  sociale  netwerken  op  TAM?        

Deze  vragen  leveren  de  volgende  hypotheses  op:     HYPOTHESE  8a.  Privégebruik  van  sociale  media  zorgt  voor  het  gebruik  van  sociale  media   in  de  onderneming.     HYPOTHESE  9.  Wanneer  men  meer  soorten  sociale  media  gebruikt,  zal  de  waargenomen   bruikbaarheid  van  sociale  media  toenemen.  

  Het  model  dat  wordt  onderzocht,  inclusief  de  hypotheses  wordt  weergegeven  in  figuur  3.3.        

23    

                                                        Figuur  3.3:  Onderszoeksmodel  Technologie  Acceptatie  Model  en  sociale  media

24    

4.    

Onderzoeksdesign  en  methoden  

4.1  Enquête      

In  deze  thesis  is  een  empirisch  onderzoek  gedaan  waarbij  ondernemers  uit  de  

makelaarsbranche  zijn  ondervraagd.  Dit  is  gedaan  aan  de  hand  van  een  enquête.  Een  enquête   wordt  gebruikt  voor  beschrijvend  onderzoek  en  stelt  de  onderzoeker  in  staat  om  kwantitatieve   data  te  vergaren  van  een  steekproef  uit  de  populatie  die  een  relatie  kunnen  vaststellen  tussen   verschillende  variabelen  (Saunders,  Lewis  en  Thornhill,  2009).      

De  enquête  is  per  email  verstuurd  naar  makelaarskantoren  waarbij  er  is  gestreefd  naar  

een  door  de  eigenaar  ingevulde  enquête.  Dit  is  namelijk  de  ondernemer  van  het   makelaarskantoor.  Mocht  deze  niet  in  staat  zijn  de  enquête  in  te  vullen,  dan  kunnen  de   medewerkers  van  het  makelaarskantoor  de  enquête  voor  hem  of  haar  invullen.  Een  voorstel   voor  de  enquête  is  te  vinden  in  bijlage  1.    

Er  is  gekozen  om  de  enquête  per  email  te  versturen  omdat  dit  veel  geld  bespaard.  Tevens  

konden  de  emailadressen  van  de  makelaarskantoren  makkelijk  worden  verzameld  in  een  Excel   bestand,  welke  ingevoegd  kon  worden  in  de  email.  Ook  geeft  email  de  mogelijkheid  nog  een   reminder  te  versturen  zonder  dat  hier  extra  kosten  aan  verbonden  zijn.      

De  enquête  is  gemaakt  in  GoogleDocs,  dit  programma  biedt  online  verschillende  

standaard  formulieren  aan,  waaronder  een  enquête.  In  dit  programma  kunnen  alle  verschillende   soorten  vragen  opgesteld  worden  (open,  gesloten,  meerkeuze,  schaal  etc.)  en  tevens  kan  er  bij   elke  vraag  worden  aangegeven  of  deze  vraag  verplicht  is  om  in  te  vullen.  Dit  is  erg  handig  om  te   voorkomen  dat  er  half  ingevulde  enquêtes  binnenkomen.  Wanneer  men  op  verzenden  drukt  en   er  is  een  vraag  niet  ingevuld  wordt  men  hier  automatisch  op  gewezen  en  wordt  men  gestuurd   naar  de  desbetreffende  ontbrekende  vraag.      

De  enquête  is  opgesteld  aan  de  hand  van  reeds  bestaande  vragenlijsten  op  TAM  en  TAM2  

te  testen.  De  volgende  vragenlijsten  zijn  hiervoor  gebruikt:     x

Vragenlijst  van  Dishaw  en  Strong  (1999)  voor  het  onderzoek  naar  TAM;  

x

Vragenlijst  van  Chau  (1996)  voor  het  onderzoek  naar  TAM;  

x

Vragenlijst  van  Volery  en  Lord  (2000)  voor  het  onderzoek  naar  TAM;  

x

Vragenlijst  van  Venkatesh  en  Davis  (2000)  voor  het  onderzoek  naar  TAM2.    

   

De  enquête  bestaat  uit  13  algemene  vragen  gevold  door  27  stellingen.  Voor  de  stellingen  

is  er  gekozen  voor  een  design  die  op  een  7-­‐punts  Likertschaal  beoordeeld  moeten  worden.  Hier   is  voor  gekozen  omdat  er  dan  iets  meer  ruimte  is  voor  de  antwoorden  en  dit  design  ook  in  veel   25    

eerdere  onderzoeken  naar  TAM  en  TAM2  voorkomt  (Dishaw  en  Strong  (1999),  Chau  (1996),   Volery  en  Lord  (2000)  en  Venkatesh  en  Davis  (2000)).  Alle  vragen  in  de  enquête  zijn  gesloten,   dit  om  ambiguïteit  te  voorkomen.  

4.2  Steekproef      

Volgens  huismarketing.nl  zijn  er  in  Nederland  zijn  er  ongeveer  6.843  makelaars  actief  

die  zowel  in  de  telefoongids  als  op  funda.nl  vermeld  staan.  Zij  zijn  actief  in  de  drie  verschillende   sectoren  (woning,  bedrijf/kantoorpanden  en  landelijk),  maar  het  is  niet  mogelijk  om  al  deze   kantoren  een  enquête  toe  te  sturen  omdat  sommige  kantoren  geen  openbaar  emailadres  hebben   of  omdat  zij  enkel  aankoopmakelaar  of  verkoopmakelaar  zijn.  Dit  onderzoek  richt  zich  vooral  op   de  kantoren  die  zowel  aankoop-­‐  als  verkoopmakelaar  zijn.  Ook  zitten  er  tussen  de   makelaarskantoren  veel  eenmanszaken  die  geen  actieve  panden  in  de  verkoop  hebben  en   daarom  zijn  deze  buiten  beschouwing  gelaten.      

De  enquêtes  zijn  15  mei  2012  verstuurd  naar  2.100  makelaars  in  Nederland.  De  

emailadressen  van  de  makelaars  zijn  vergaard  via  de  website  www.makelaarssite.nl.  Via  de  mail   werden  de  makelaars  gevraagd  de  enquête  in  te  vullen  die  in  GoogleDocs  gemaakt  is.  In  de   eerste  mail  is  er  gevraagd  om  de  enquêtes  zo  spoedig  mogelijk  in  te  vullen.  Een  week  na  de   eerste  mail,  op  22  mei  2012  is  er  een  tweede  mail  gestuurd  met  een  reminder.  Op  zondag  3  juni   2012  waren  er  154  reacties  binnen  en  kon  er  worden  begonnen  met  het  analyseren  van  de   resultaten.     Er  is  bij  het  versturen  van  de  enquête  geen  onderscheid  gemaakt  tussen  de  verschillende   sectoren.  Wel  is  het  interessant  om  naderhand  te  kunnen  bepalen  welke  sector  het  meeste  baat   heeft  bij  het  gebruik  van  sociale  media  en  welke  sector  sociale  media  al  op  de  beste  manier   gebruikt.   Bij  onderzoek  kan  men  een  respons  verwachten  van  gemiddeld  15%  (Vinig,  2012).  Dit   zou  d  betekenen  dat  er  minimaal  315  enquêtes  terug  moeten  komen.  Dit  is  helaas  niet  gebeurd,   van  de  2.100  verstuurde  enquêtes  zijn  er  157  teruggekomen.  Dit  levert  een  respons  op  van   7,5%.    

4.3  Variabelen    

Binnen  dit  onderzoek  wordt  een  theoretisch  model  getest  aan  de  hand  van  een  enquête.  

Om  de  resultaten  te  kunnen  analyseren  moet  er  worden  bepaald  welke  variabelen  onafhankelijk   zijn  en  welke  variabelen  afhankelijk  zijn.  Een  onafhankelijke  variabele  wordt  ook  wel  een   predictor  genoemd  omdat  hiermee  een  situatie  wordt  gemanipuleerd.  De  onafhankelijke   variabele  ligt  zelf  vast,  maar  deze  veroorzaakt  een  verandering.  De  afhankelijke  variabele  is  de   variabele  die  veranderd  onder  invloed  van  de  onafhankelijke  variabele  (Saunders  et  al.,  2009).   26    

Dit  onderzoek  bevat  zes  verschillende  onafhankelijke  variabelen,  zie  bijlage  2  voor  verdere   toelichting:     x

Waargenomen  bruikbaarheid  (WB);  

x

Waargenomen  gebruiksgemak  (WG);  

x

Vrijwilligheid  (V);  

x

Subjectieve  norm  (SN);  

x

Gebruikerservaring  (G);  

x

Werkrelevantie  (W);  

x

Combinatie  gebruik  sociale  media  (CSM);  

x

Privégebruik  sociale  media  (PSM).  

  Daarnaast  bevat  dit  onderzoek  twee  afhankelijke  variabelen,  zie  bijlage  3  voor  verdere   toelichting:       x

De  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM);  

x

Intentie  om  gebruik  te  gaan  maken  van  sociale  media  (ISM).  

  Binnen  dit  onderzoek  zal  er  ook  nog  gecontroleerd  worden  of  algemene  variabelen  van  invloed   zijn  op  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij.  Deze  variabelen  kunnen  verklaren   waarom  er  wel  of  geen  gebruik  wordt  gemaakt  van  sociale  media  en  daarmee  bijdragen  aan  een   passend  advies.  De  variabelen  zijn  als  volgt:     x

Leeftijd;  

x

Geslacht;  

x

Opleiding;  

x

Regio  waarin  het  makelaarskantoor  actief  is;  

x

Grootte  van  de  onderneming;  

x

Sector  waarin  het  makelaarskantoor  actief  is.  

4.4  Analytische  procedures      

Om  de  resultaten  van  de  enquête  te  analyseren  is  er  gebruik  gemaakt  van  het  

programma  SPSS®.  Dit  programma  stelt  onderzoekers  in  staat  om  te  controleren  of  de   steekproef  betrouwbaar  genoeg  is  voor  het  generaliseren  van  de  onderzoeksresultaten  naar  de   gehele  populatie.  Tevens  bevat  het  programma  een  groot  aantal  statistische  toetsen  die  bij   kunnen  dragen  aan  de  conclusie  van  het  onderzoek.    

  27  

 

                                          28    

5.    

Resultaten  

   

In  de  voorgaande  hoofdstukken  is  het  onderwerp  geïntroduceerd,  het  theoretisch  kader  

en  de  hypotheses  gesteld  en  is  de  onderzoeksmethode  uitgelegd.  Met  deze  basis  kunnen  we   doorgaan  met  het  analyseren  van  de  gegevens  uit  de  enquêtes.  Deze  zijn,  zoals  al  is  gegeven  in   hoofdstuk  4,  geanalyseerd  met  het  programma  SPSS  Statistics  ®.        

Dit  hoofdstuk  zal  beginnen  met  de  beschrijvende  statistieken  van  de  onderzochte  groep  

makelaars.  Hierna  zal  de  interne  validiteit  van  de  variabelen  onderzocht  worden  aan  de  hand   ˜ƒ”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’ŠƒǤƒ‡‡”†‹–‹•‰‡†ƒƒ™‘”†‡†‡Š›’‘–Š‡•‡•‰‡–‡•–‡™‘”†–  er  gekeken   of  de  beschrijvende  statistieken  van  invloed  kunnen  zijn  op  de  hypotheses.  

5.1

Beschrijvende  statistieken  

   

In  de  tabel  op  de  volgende  pagina  wordt  een  overzicht  gegeven  van  de  beschrijvende  

statistieken  in  dit  onderzoek.  In  de  discussie  zullen  deze  resultaten  besproken  worden.                                                 29    

Tabel  5.1  ʹ  Beschrijvende  statistiek    

   

Frequentie  

Percentage  

 

 

 

Geslacht  

 

 

x

Man  

90  

57,3%  

x

Vrouw  

67  

42,7%    

  Provincie  

 

 

x

Noord-­‐Holland  

45  

28,7%  

x

Gelderland  

24  

15,3%  

x

Noord-­‐Brabant  

17  

10,8%  

x

Utrecht  

16  

10,2%  

x

Friesland  

10  

6,4%  

x

Drenthe  

10  

6,4%  

x

Limburg  

8  

5,1%  

x

Zuid-­‐Holland  

7  

4,5%  

x

Zeeland  

6  

3,8%  

x

Groningen  

5  

3,2%  

5  

3,2%  

4  

2,5%  

x

Flevoland  

x

Overijssel  

     

Sector  

 

 

x

Woningmarkt  

94  

59,9%  

x

Bedrijfsonroerend  goed  

3  

1,9%  

x

Agrarischse  markt  

0  

0,0%  

x

Zowel  woningmarkt  als  

 

 

bedrijfsonroerend  goed  

55  

35,0%  

Zowel  woningmarkt,  

 

 

bedrijfsonroerend  goed  als  

7  

4,5%  

x

 

agrarische  markt     Opleiding  

 

 

8  

5,1%  

MBO  

20  

12,7%  

x

HBO  

108  

68,8%  

x

Universiteit  

19  

12,1%  

Anders  

2  

1,3%  

x

Middelbare  school  

x

x   Leeftijd  

  M  =  41,28  

30    

  5.2

Gebruik  van  sociale  media   De  bevindingen  op  het  gebied  van  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij  

worden  in  onderstaande  tabel  samengevat.  Ook  deze  zullen  worden  besproken  in  de  discussie.   Tabel  5.2  ʹ  Samenvatting  Sociale  Media  

 

Frequentie  

Percentage  

 

 

 

Gebruik  Sociale  Media  makelaarskantoor  

 

  68,2%  

x

LinkedIn  

107  

x

Facebook  

106  

67,5%  

x

Twitter  

103  

65,6%  

x

YouTube  

57  

36,3%  

x

Hyves  

13  

8,3%  

x

Geen  

21  

13,4%  

Gebruik  Sociale  Media  privé  

 

 

  x

Dagelijks  

79  

50,3%  

x

5-­‐6  keer  per  week  

11  

7,0%  

x

3-­‐4  keer  per  week  

13  

8,3%  

x

1-­‐2  keer  per  week  

19  

12,1%  

x

Minder  dan  1  keer  per  week  

11  

7,0%  

Nooit  

24  

15,3%  

x

  Ervarenheid  gebruik  sociale  media  

 

 

x

Ervaren  

57  

36,3%  

x

Geen  beginner,  niet  ervaren  

60  

38,2%  

x

Beginner  

13  

8,3%  

x

Onervaren,  maar  wel  account  

3  

1,9%  

Onervaren,  want  geen  gebruik  

24  

15,3%  

x

 

 

5.3    

Betrouwbaarheidsanalyse  

   

Om  ambiguïteit  in  een  enquête  te  voorkomen  is  het  van  belang  dat  er  meerdere  vragen  

dezelfde  variabele  meten.  In  het  geval  van  een  enquête  waar  schalen  in  voorkomen  is  het  van   groot  belang  dat  deze  betrouwbaarheid  (meet  de  vraag  echt  de  variabele)  te  bepalen.  Dit  kan  in   SPSS  worden  gedaan  aan  de  hand  van  Cronbachǯs  alpha  ȋȽȌ.  Wanneer  deze  boven  te  0.7  is,  meten   de  vragen  dezelfde  variabele  en  kan  er  worden  begonnen  met  het  analyseren  van  de  correlaties   (Field,  2009).  In  dit  onderzoek  wordt  het  Technologie  Acceptatie  Model  getest  en  zijn  er  dus   verschillende  variabelen.  In  bijlage  2  en  3  is  te  zien  welke  vragen  welke  variabelen  meten.          

In  tabel  5.3  ‹•’‡”˜ƒ”‹ƒ„‡Ž‡†‡”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’ŠƒȋȽȌ  aangegeven.  Gebruikservaring  (G)   31  

 

staat  hier  niet  in  weergegeven  omdat  deze  variabelen  geen  stellingen  bevatte.  Zoals  is  te  zien,  is   †‡”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’ŠƒȋȽȌ  van  Vrijwilligheid  (V)  heel  erg  laag.  Dit  is  niet  consistent  met  de   Cronbachǯs  alpha  ȋȽȌ  van  de  studie  waaruit  de  vragen  voor  deze  variabelen  komen  (Venkatesh   en  Davis,  2000).  In  deze  studie  ligt  de  Cronbachǯs  alpha  ȋȽȌ    namelijk  tussen  de  0.80  en  0.95.   Wanneer  Š‡––™‡‡†‡‹–‡™‘”†–˜‡”™‹Œ†‡”†ǡœƒŽ†‡”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’ŠƒȋȽȌ  omhoog  gaan  naar  0.49.   Dit  verschil  kan  een  indicatie  zijn  voor  een  verkeerde  interpretatie  van  de  vraag  of  een   verkeerde  meting.  Omdat  het  verschil  zeer  groot  is,  is  ervoor  gekozen  om  item  V2  te  verwijderen   uit  de  analyse.      

ˆ‰‡œ‹‡˜ƒ”‹Œ™‹ŽŽ‹‰Š‡‹†ȋȌǡ‹•†‡”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’ŠƒȋȽȌ  voor  alle  items  groter  dan  

0.70.  Dit  betekent  dat  er  kan  worden  begonnen  aan  het  analyseren  van  de  variabelen.   dĂďĞůϱ͘ϯƌŽŶďĂĐŚ͛ƐĂůƉŚĂƉĞƌǀĂƌŝĂďĞůĞ  

   

 

 

 

Variabele  

Aantal  items  die  de  

Cronbachǯs  alpha  ȋȽȌ  

Gemiddelde  (M)  

variabele  testen    

 

(N=157)  

 

 

 

Waargenomen  bruikbaarheid  

6  

0.92  

3.95  

(WB)  

 

 

 

 

 

 

 

Waargenomen  gebruiksgemak  

7  

0.90  

4.94  

(WG)  

 

 

 

 

 

 

 

Vrijwilligheid  (V)  

3  

0.19  

 

Vrijwilligheid  (V)  na  

2  

0.49  

4.75  

verwijdering  V2  

 

 

 

 

 

 

 

Subjectieve  Norm  (SN)  

2  

0.83  

3.33  

 

 

 

 

Werkrelevantie  (W)  

2  

0.91  

5.13  

 

 

 

 

Houding  t.o.v.  het  gebruiken  

4  

0.79  

4.97  

van  sociale  media  (HSM)  

 

 

 

 

 

 

 

Intentie  om  gebruik  te  gaan  

 

 

 

maken  van  sociale  media  (ISM)  

2  

0.83  

5.03      

       

32    

5.4    

Gemiddelden  van  de  variabelen   Omdat  er  in  dit  onderzoek  geen  sprake  is  van  verschillende  groepen  (alleen  de  groep  

makelaars)  hoeven  de  gemiddeldes  niet  vergeleken  te  worden  met  een  ANOVA.  Wel  is  het   handig  om  de  gemiddelden  van  alle  variabelen  te  meten  en  te  analyseren.  Dit  is  te  zien  in  tabel   5.3  in  de  bijlage.  Hiervoor  zijn  eerst  alle  items  die  dezelfde  variabele  meten  bij  elkaar  gevoegd   om  ze  te  standaardiseren  (zie  paragraaf  5.3).  Omdat  alles  op  een  7-­‐punts  Likertschaal  is   gemeten,  is  het  waarschijnlijk  dat  de  gemiddelde  rond  de  4  liggen.  Dit  is  voor  de  meeste   variabelen  ook  het  geval.  Er  zijn  geen  uitschieters  naar  beneden  en  naar  boven.  Wat  wel  blijkt   uit  deze  gemiddelden  is  dat  makelaars  nog  neutraal  zijn  in  de  waargenomen  bruikbaarheid   (WB)  van  sociale  media  (M:  3.95,  SD:  1.24).  Wel  is  er  een  groter  waargenomen  gebruiksgemak   (WG)  ten  opzichte  van  het  gebruik  van  sociale  media  te  zien  in  deze  sector  (M:  4.94,  SD:  1.04).   Ook  de  vrijwilligheid  (V)  van  gebruik  van  sociale  media  ligt  iets  boven  het  gemiddelde  (M:  4.75,   SD:  1.08).  De  subjectieve  norm  (SN)  ten  opzichte  van  het  gebruik  van  sociale  media  onder   makelaars  is  wat  lager,  zij  achten  het  dus  niet  heel  erg  belangrijk  of  anderen  vinden  dat  zij   sociale  media  moeten  gebruiken  (M:  3.33,  SD:  1.61).  Werkrelevantie  (W)  heeft  een  erg  hoog   gemiddelde  (M:  5.13,  SD:  1.46),  dit  geeft  aan  dat  makelaars  sociale  media  over  het  algemeen  een   nuttig  middel  vinden  voor  het  gebruik  in  hun  onderneming.  Ook  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.   het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)  heeft  een  hoog  gemiddelde  (M:  4.97,  SD:  1.26),  dit  geeft   aan  dat  makelaars  positief  aankijken  tegen  het  gebruik  van  sociale  media  voor  hun   onderneming.  Dit  blijkt  ook  uit  het  gemiddelde  van  de  intentie  om  gebruik  te  gaan  maken  van   sociale  media  (ISM)  (M:  5.03,  SD:  1.32).  De  gebruikerservaring  (G)  is  te  zien  in  tabel  5.2,  veel   makelaars  achten  zichzelf  ervaren  of  gemiddeld  ervaren  (74,5%)  en  dit  komt  waarschijnlijk   doordat  meer  dan  de  helft  (50,3%)  sociale  media  ook  in  het  privéleven  gebruikt.    

5.5    

Correlaties  

   

Om  de  correlaties  tussen  al  deze  variabelen  te  meten  is  er  gebruik  gemaakt  van  de  

Pearson  correlatie  coëfficiënt.  Deze  coëfficiënt  meet  de  relatie  tussen  2  variabelen  en  geeft  een   uitkomst  tussen  de  -­‐1  en  de  1.  Wanneer  de  correlatie  negatief  is,  is  er  ook  een  negatief  verband.   Wanneer  de  correlatie  positief  is,  is  er  een  positief  verband.  Ook  geldt  dat  hoe  grotere  de   coëfficiënt,  hoe  groter  de  relatie  tussen  de  twee  variabelen.  Algemene  regels  zijn  dat  een   correlatie  van  ±.1  een  klein  effect  aangeeft  ±.3  een  gemiddeld  effect  aangeven  en  ±.5  een  groot   effect  aangeven.  Er  moet  wel  goed  opgelet  worden  met  het  interpreteren  van  de  resultaten,  want   groot  correlatie  effect  geeft  nog  niet  een  directe  oorzaak-­‐gevolgrelatie  aan.  Er  kan  namelijk   sprake  zijn  van  een  derde  variabele  die  effect  heeft  op  de  relatie  en  ook  over  de  richting  van  de   correlatie  kan  niets  gezegd  worden  (Field,  2009).    

33    

   

Alle  variabelen  van  het  onderzoeksmodel  worden  met  elkaar  vergeleken.  Voor  

privégebruik  (Hypothese  8a  en  b)  wordt  er  gekeken  naar  de  vraag  of  men  wel  of  niet  sociale   media  gebruikt  in  het  privéleven.  Voor  verschillende  soorten  sociale  media  (Hypothese  9)  wordt   er  een  nieuwe  variabele  opgesteld  waar  het  gemiddelde  groter  wordt  wanneer  het  aantal  sociale   netwerken  toeneemt.  De  resultaten  van  de  correlatiemeting  zijn  te  zien  in  tabel  5.4  in  bijlage  4.   In  de  tabel  is  te  zien  dat  er  tussen  veel  variabelen  een  sterk  significante  correlatie  is   (betrouwbaarheidsinterval  van  99%).        

Voor  de  variabele  vrijwilligheid  (V)  moest  eerst  bepaald  worden  wat  verplicht  en  

vrijwillig  is.  Er  is  ervoor  gekozen  om  hiervoor  een  nieuwe  variabele  aan  te  maken  waarin  alle   respondenten  die  hebben  aangegeven  op  de  7-­‐punts  Likertschaal  voor  de  vragen  voor   vrijwilligheid  een  1  tot  en  met  4  te  zien  als  verplicht  en  de  respondenten  die  een  5  tot  en  met  7   hebben  aangegeven  vrijwillig.      

Omdat,  zoals  eerder  al  gezegd,  een  correlatie  geen  causaliteit  aangeeft  en  geen  richting  

aangeeft  zal  er  voor  het  werkelijk  testen  van  de  hypothesen  nog  verdere  analyse  gedaan  moeten   worden.  Dit  wordt  gedaan  aan  de  hand  van  een  enkelvoudige  regressieanalyse.  Er  zijn  nog  een   aantal  hypotheses  (1c,  4,  5a,  5b,  6a  en  6b)  waar  niets  over  gezegd  kan  worden  aan  de  hand  van   Pearson  correlaties  omdat  zij  een  indirecte  relatie  aantonen  of  omdat  zij  een  mediërende   variabele  bevatten.  Deze  worden  onderzocht  aan  de  hand  van  een  meervoudige   regressieanalyse.  In  de  volgende  paragraaf  wordt  de  regressieanalyse  verder  uitgelegd,  waarna   de  resultaten  per  hypothese  samengevat  zullen  worden.  

5.6    

Regressieanalyse  

   

In  dit  onderzoek  wordt  het  Technologie  Acceptatie  Model  (TAM)  onderzocht,  dit  is  een  

model  waar  het  vooral  draait  om  de  correlaties  tussen  verschillende  variabelen.  Het  is  dus  van   belang  dat  er  voor  de  variabelen  die  correleren  getest  wordt  hoe  sterk    de  correlatie    werkelijk   is.  Dit  zal  voor  elke  hypothese  apart  worden  gedaan,  de  resultaten  van  deze  analyses  zijn  te  zien   in  tabel  5.5  en  5.6  in  Bijlage  4.  In  het  schema  op  de  volgende  pagina  wordt  tevens  al  het  model   gegeven  waarin  de  relaties  tussen  de  variabelen  te  zien  zijn.  Na  deze  tabel  wordt  er  meer  uitleg   gegeven  over  de  relaties.              

34    

               

Figuur  5.2  Onderzoeksmodel  inclusief  resultaten

35    

Wanneer  de  hypothese  een  mediërende  variabele  of  een  indirect  effect  voorspelt,  zal  er   volgens  Field  (2000)  gebruik  gemaakt  moeten  worden  van  extra  stappen  waarin  er  eerst   aangetoond  moet  worden  dat  er  een  directe  relatie  is  tussen  de  officiële  onafhankelijke  variabele   (IV)  en  de  mediator  (M)  (zie  figuur  5.1).  Hiervoor  moet  er  eerst  een  enkelvoudige   regressieanalyse  gedaan  worden  die  deze  relatie  aantoont.  Ook  de  relatie  tussen  de   onafhankelijke  variabele  (IV)  en  de  afhankelijke  variabele  (DV)  moet  getest  worden.  Wanneer   beide  relaties  significant  zijn  kan  er  een  meervoudige  regressieanalyse  uitgevoerd  worden,  in   deze  analyse  kan  namelijk  een  extra  onafhankelijke  variabele  worden  toegevoegd  ten  opzichte   van  een  enkelvoudige  regressieanalyse.  Het  verschil  tussen  de  relatie  tussen  IV  en  DV  en  de   relatie  tussen  IV,  M  en  DV  wordt  vergeleken.  Wanneer  het  effect  van  de  enkelvoudige  analyse   versterkt  of  verzwakt  blijkt  te  zijn  door  het  toevoegen  van  de  extra  variabele  M  kunnen  we   spreken  van  een  mediërende  variabele.      

  Figuur  5.1:  Meten  van  een  mediator  met  een  regressieanalyse    

 

Deze  mediator  kan  dan  zowel  volledig  zijn  of  partieel.  Wanneer  hij  volledig  is  wordt  het  

effect  van  IV  op  DV  na  toevoeging  van  M  volledig  afgezwakt  en  is  niet  meer  significant.  Wanneer   het  een  partiële  mediator  is,  zal  het  effect  een  klein  beetje  afzwakken  of  versterken.  Zoals  in  de   vorige  paragraaf  al  gesteld  werd,  zal  deze  analyse  gebruikt  moeten  worden  voor  hypothese  1c,  4,   5a,  5b,  6a  en  6b.  De  overige  hypotheses  kunnen  onderzocht  worden  aan  de  hand  van  een   normale  regressieanalyse.    

Bij  de  regressieanalyses  is  er  telkens  rekening  gehouden  met  outliers,  wanneer  er  

respondenten  waren  die  op  de  te  analyseren  variabelen  meer  dan  drie  standaarddeviaties  van   het  gemiddelde  aflagen  werden  zij  niet  meegenomen  in  de  analyse.  Vervolgens  is  er  voor  directe   effecten  gebruik  gemaakt  van  een  enkelvoudige  regressieanalyse,  hiervoor  wordt  in  tabel  5.5  in   bijlage  3  de  R²  (verklaart    de  variantie  die  de  onafhankelijke  variabele  veroorzaakt  in  de   afhankelijke  variabele)  ,  adjusted  R²  (deze  geeft  aan  wat  R²  zou  zijn  wanneer  het  model   toegepast  wordt  in  de  realiteit)  ‡Ⱦ  (beschrijft  of  de  relatie  positief  of  negatief  is)    beschreven.   Voor  de  indirecte  effecten  is  er  een  meervoudige  regressieanalyse  gedaan  om  te  vergelijken  of   de  toegevoegde  onafhankelijke  variabele  verschil  maakte  met  de  simpele  regressieanalyse.  De   resultaten  van  deze  analyses  zijn  te  zien  in  tabel  5.6  in  bijlage  3.  In  onderstaande  kopjes  worden   de  bevindingen  weergegeven.   36    

HYPOTHESE  1a,  b  en  2  &  HYPOTHESE  2      

HYPOTHESSE  1a:  ǮWaargenomen  gebruiksgemak  van  sociale  media  (WG)  heeft  een  direct  

positief  effect  op  waargenomen  bruikbaarheid  van  sociale  media  (WB)ǯ.    

Deze  hypothese  werd  onderzocht  aan  de  hand  van  een  correlatie  en  een  enkelvoudige  

regressieanalyse.  De  correlatieanalyse  laat  zien  dat  er  een  significant  effect  is  van  waargenomen   gebruiksgemak  (WG)  op  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  van  sociale  media(  r  =  .454,  p   (eenzijdig)  <  .01).  Deze  relatie  is  zeer  sterk  en  heeft  een  hoge  significantie,  dit  bleek  ook  uit  de   regressieanalyse  (F  =  53.307,  p  <  .001).  De  analyse  toont  aan  dat  waargenomen  gebruiksgemak   (WG)  25,8%  van  de  variantie  in  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  van  sociale  media  verklaart   (R²  =  .258)  en  dat  deze  relatie  positief  is  (ȾεǤͺͻͺ,  p  <  .001).  Hiermee  kan  hypothese  1a  dus   worden  ondersteund.    

HYPOTHESE  1b:  ǮHet  waargenomen  gebruiksgemak  van  sociale  media  (WG)heeft  een  

direct  positief  effect  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)ǯ.        

Deze  hypothese  werd  onderzocht  op  dezelfde  manier  als  hypothese  1a.  De  

correlatieanalyse  laat  zien  dat  er  een  significant  effect  is  van  waargenomen  gebruiksgemak   (WG)  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  (HSM)  van  sociale  media    (r  =  .567,  p   (eenzijdig)  <  .01).  De  regressieanalyse  bevestigt  deze  correlatie  (F  =  83.789,  p  <  .001)    en  laat  zien   dat  32,5%  van  de  variantie  in  de  houding  verklaard  kan  worden  door  het  waargenomen   gebruiksgemak  (R²  =  .352).  Deze  relatie  is  positief    (ȾεǤͻͼͽ,  p  <  .001).  Aan  de  hand  van  deze   resultaten  kan  hypothese  1b  worden  ondersteund.      

ʹǣǮDe  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  van  sociale  media  heeft  een  direct  

positief  effect  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (HȌǯ.        

Eerst  wordt  hypothese  2  besproken  omdat  de  resultaten  van  deze  hypothese  nodig  zijn  

voor  het  analyseren  van  hypothese  1c.  De  correlatieanalyse  toont  aan  dat  er  inderdaad  sprake  is   van  een  relatie  tussen  de  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  en  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.   het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)  (r  =  .603,  p  <  .01).  Deze  resultaten  bleken  in  de   regressieanalyse  ook  significant  te  zijn  )  (F  =  90.508,  p  <  0.01)  en  het  deze  analyse  laat  zien  dat   waargenomen  bruikbaarheid  voor  37,0%  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van   sociale  media  kan  voorspellen  (R²  =  .370).  Dit  effect  is  positief  ȋȾεǤͼͶ͹,  p  <  .001)  en  hiermee  kan   ook  hypothese  2  worden  ondersteund.    

HYPOTHESE  1c:  ǮHet  waargenomen  gebruiksgemak  van  sociale  media  (WG)  heeft  een  

indirect  positief  effect  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)  via   de  waargenomen  bruikbaarheid  van  sociale  media  (WB)ǯ.        

Deze  hypothese  bevat  een  mediërende  variabele  en  moet  onderzocht  worden  aan  de  

hand  van  een  meervoudige  regressieanalyse.  De  relatie  tussen  waargenomen  gebruiksgemak   (WG)  en  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  is  al  aangetoond  door  middel  van  hypothese  1a.  De   37    

relatie  tussen  waargenomen  gebruiksgemak  (WG)  en  houding  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale   media  (HSM)  is  tevens  al  aangetoond,  namelijk  door  hypothese  1b.  De  relatie  tussen   waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  en  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale   media  (HSM)  is  aangetoond  door  middel  van  hypothese  2.  Hiermee  is  de  cirkel  qua  enkelvoudige   relaties  rond.  Nu  wordt  een  meervoudige  regressieanalyse  uitgevoerd  waarbij  waargenomen   gebruiksgemak  en  waargenomen  bruikbaarheid  beiden  onafhankelijke  variabelen  zijn  en   houding  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  de  afhankelijke  variabele  is.  Aan  de  hand  van  deze   resultaten  is  er  te  zien  dat  er  nog  steeds  een  positieve  (Ⱦ  =  .370,  p  <  .001)    invloed  is  van   waargenomen  gebruiksgemak  op  houding  t.o.v.    het  gebruiken  van  sociale  media  (F=  68.835,  p  <   .000,  R²  =  .472).  Deze  resultaten  laten  zien  dat  de  relatie  tussen  waargenomen  gebruiksgemak  en   houding  t.o.v.  sociale  media  alleen  wat  worden  afgezwakt  door  middel  van  de  mediërende   variabele  waargenomen  bruikbaarheid.  Hiermee  kunnen  we  dus  concluderen  dat  er  sprake  is   van  een  partiële  mediatie  en  wordt  hypothese  1c  ondersteund.       HYPOTHESE  3      

HYPOTHESE  3:  ǮDe  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)  

heeft  een  direct  positief  effect  op  de  intentie  om  gebruik  te  gaan  maken  van  sociale  media  (ISM)ǯǤ    

Deze  hypothese  wordt  getest  door  een  enkelvoudige  regressieanalyse.  De  resultaten  van  

de  correlatie  tonen  al  aan  dat  er  een  significante  relatie  is  tussen  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.   het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)  en  de  intentie  om  gebruik  te  maken  van  sociale  media   (ISM)  (r  =  .567,  p  <  .01).  Ook  de  regressieanalyse  toont  aan  dat  57,1%  van  de  variantie  in  de   intentie  verklaard  wordt  door  de  houding  (F  =  204,985,  p  <  0.01,  R2  =  .571).  Tevens  is  deze  relatie   positief    (ȾεǤͽ͹Ϳ,  p  <  .001).  Hypothese  3  kan  dus  worden  aangenomen.   HYPOTHESE  5a,  b  en  c      

HYPOTHESE  5a:  ǮDe  subjectieve  norm  (SN)heeft    een  direct  positief  effect  op  de  houding  

–Ǥ‘Ǥ˜ǤŠ‡–‰‡„”—‹˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒȋȌ™ƒ‡‡”Š‡–‰‡„”—‹˜‡”’Ž‹…Š–‹•ǯǤ        

Eerst  worden  hypothese  5a,  b  en  c  geanalyseerd  omdat  deze  nodig  zijn  bij  het  verklaren  

van  hypothese  4.  Voor  het  analyseren  van  hypothese  5a  moet  rekening  gehouden  worden  met   het  verplichten  van  het  gebruik.  Het  gebruik  is  verplicht  als  men  een  score  van  4  of  lager  heeft   op  de  7-­‐punts  Likertschaal.  De  relatie  tussen  de  twee  variabelen  zal  aangetoond  moeten  worden   aan  de  hand  van  een  meervoudige  regressieanalyse.  De  relatie  tussen  subjectieve  norm  en   houding  wordt  door  de  correlatieanalyse  niet  significant  verklaard  (r  =  .115,  p  >  .05).  Er  kan   worden  gekeken  of  de  relatie  tussen  subjectieve  norm  en  houding  wel  significant  is  wanneer   verplicht  gebruik  wordt  toegevoegd.  Door  deze  variabele  toe  te  voegen  aan  de  regressieanalyse   veranderd  er  niets  in  de  variantie  (R²  =  .061)  maar  de  significantie  daalt  wel  (F  =  1.722,  p  >  .05).   En  hiermee  is  hypothese  5a  dus  ook  niet  significant  en  moet  hij  worden  verworpen.   38    

 

HYPOTHESE  5b:  Ǯe  subjectieve  norm  (SN)  heeft  geen  direct  significant  effect  op  de  

houding  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media  (HSMȌ™ƒ‡‡”Š‡–‰‡„”—‹˜”‹Œ™‹ŽŽ‹‰‹•ǯǤ    

Voor  deze  hypothese  moeten  dezelfde  stappen  worden  ondernomen  als  bij  hypothese  5a,  

alleen  is  nu  gebruik  vrijwillig  de  extra  variabele.  Het  gebruik  is  vrijwillig  als  men  een  score  van  5   of  hoger  hebben  ingevuld  op  de  7-­‐punts  Likertschaal.  De  variabele  vrijwilligheid  heeft  ook  geen   positieve  invloed  op  de  relatie  tussen  subjectieve  norm  (SN)  en  houding  t.o.v.  het  gebruik  van   sociale  media  (HSM)  (F  =  .246,  p  >  .05,  R²  =  .005).  Hiermee  kan  hypothese  5b  worden   aangenomen.    

HYPOTHESE  5c:  ǮDe  subjectieve  norm  (SN)  heeft  een  direct  positief  effect  op  de  

waargenomen  „”—‹„ƒƒ”Š‡‹†˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒȋȌǯǤ      

Deze  hypothese  is  getest  door  een  enkelvoudige  regressieanalyse  nadat  de  correlatie  aan  

heeft  getoond  dat  er  een  relatie  is  tussen  de  twee  variabelen  (r  =  .219,  p  (eenzijdig)  <  .01).  De   regressieanalyse  toont  aan  dat  er  inderdaad  een  significante  relatie  is  tussen  de  variabelen  (F  =   7.814,  p  <  0.01)  en  dat  subjectieve  norm  (SN)  4,8%  van  de  variantie  in  waargenomen   bruikbaarheid  (WB)  van  sociale  media  voorspelt.  Deze  relatie  is  ook  positief  ȋȾε.219,  p  <  .05).        Hypothese  5c  wordt  ondersteund  door  deze  resultaten.   HYPOTHESE  4      

ͶǣǮVrijwilligheid  (V)  heeft  een  bemiddelend  effect  op  het  directe  positieve  

‡ˆˆ‡…–˜ƒ†‡•—„Œ‡…–‹‡˜‡‘”‘’†‡Š‘—†‹‰–Ǥ‘Ǥ˜ǤŠ‡–‰‡„”—‹˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒȋȌǯǤ    

Deze  hypothese  kan  worden  verworpen,  omdat  er  bij  het  analyseren  van  hypothese  5al  

is  gezien  dat  er  geen  positieve  relatie  bestaat  tussen  subjectieve  norm  (SN)  en  houding  t.o.v.  het   gebruiken  van  sociale  media  (HSM).     HYPOTHESE  6a  en  b   HYPOTHESE  6a:  Ǯ‡–’‘•‹–‹‡˜‡†‹”‡cte  effect  van  subjectieve  norm(SN)  op  de  houding  die   men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  (HSM)  (wanneer  verplicht),  zal  afzwakken   ™ƒ‡‡”†‡‰‡„”—‹‡”•‡”˜ƒ”‹‰–‘‡‡‡–ǯǤ      

Deze  hypothese  kan  worden  verworpen,  omdat  er  bij  het  analyseren  van  hypothese  5al  

is  gezien  dat  er  geen  positieve  relatie  bestaat  tussen  subjectieve  norm  (SN)  en  houding  t.o.v.  het   gebruiken  van  sociale  media  (HSM).   HYPOTHESE  6b:  Ǯ‡–’‘•‹–‹‡˜‡‡ˆˆ‡…–†ƒ–†‡•—„Œ‡…–‹‡˜‡‘”ȋȌŠ‡‡ˆ–‘’†‡ waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  van  sociale  media  zal  worden  afgezwakt  wanneer  de   gebruikerservaring  (G)  –‘‡‡‡–ȋ˜‘‘”œ‘™‡Ž˜‡”’Ž‹…Š–ƒŽ•˜”‹Œ™‹ŽŽ‹‰‰‡„”—‹ȌǯǤ    

Deze  hypothese  kan  getest  worden  aan  de  hand  van  een  meervoudige  regressieanalyse.  

Hypothese  5c  heeft  al  aangetoond  dat  er  een  positief  significant  effect  is  van  subjectieve  norm  op   waargenomen  bruikbaarheid  .  In  de  meervoudige  regressieanalyse  zal  gebruikerservaring  dus   39    

worden  toegevoegd.  Voor  gebruikerservaring  (G)  zal  gebruikt  worden  hoe  ervaren  de  makelaar   zichzelf  acht  in  het  gebruiken  van  sociale  media.  Hiervoor  is  gekozen  om  dat  de  andere  items  die   gebruikerservaring  testen  niets  kunnen  interpreteren,  men  kan  bijvoorbeeld  al  36  maanden  een   account  hebben  op  een  sociale  mediasite  maar  hier  nog  nooit  wat  mee  gedaan  hebben,  of  men   kan  5  keer  per  week  actief  zijn,  maar  nog  maar  1  maand  lang.  Wanneer  deze  variabele  is   toegevoegd  aan  de  regressieanalyse  lijkt  het  in  eerste  instantie  dat  het  significante  effect  (F  =   5.340,  p  <  .006)    juist  wordt  versterkt  want  er  wordt  meer  variantie  verklaard  (R²  =  .065),  maar   wanneer  we  naar  sterkte  van  deze  variantie  kijken,  blijkt  dat  deze  wel  is  afgenomen  ȋȾε.205,  p   >    .05).  Hiermee  kan  hypothese  6b  worden  aangenomen.     HYPOTHESE  7   HYPOTHESE  7:  Ǯ‡””‡Ž‡˜ƒ–‹‡ȋȌŠ‡‡ˆ–‡‡’‘•‹–‹‡˜‡‹˜Ž‘‡†  op  de  waargenomen   „”—‹„ƒƒ”Š‡‹†˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒȋȌǯǤ    

Deze  hypothese  bevat  een  directe  relatie  en  kan  dus  worden  getest  aan  de  hand  van  een  

enkelvoudige  regressieanalyse.  De  correlatieanalyse  heeft  al  aangetoond  dat  er  een  relatie  is   tussen  werkrelevantie  (W)  en  de  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  van  sociale  media  (r  =  .605,   p  (eenzijdig)  <  .01).  Deze  relatie  wordt  door  de  regressieanalyse  ondersteund  (F  =  89.284,  p  <   .001)  ,  werkrelevantie  voorspelt  namelijk  voor  36.5%  de  waargenomen  bruikbaarheid  van   sociale  media  (R²  =  .365).  Deze  relatie  is  sterk  positief  ȋȾε.605,  p  <    .001).  Deze  resultaten   ondersteunen  hypothese  7  en  deze  kan  dan  ook  worden  aangenomen.   HYPOTHESE  8   ͺǣǮPrivégebruik  van  sociale  media  (PSM)    zorgt  voor  het  gebruik  van  sociale   ‡†‹ƒ‹†‡‘†‡”‡‹‰ǯǤ    

Deze  hypothese  kan  geanalyseerd  worden  aan  de  hand  van  een  enkelvoudige  

regressieanalyse.  De  correlatieanalyse  toont  aan  dat  er  een  relatie  is  tussen  beide  variabelen  (r  =   .392,  p  (eenzijdig)  <  .05),  alleen  zegt  deze  nog  niets  over  de  richting  van  de  relatie.  De   regressieanalyse  toont  aan  dat  deze  correlatie  inderdaad  klopt  (F  =  28.063,  p  <  .001)  en  dat  het   privégebruik  voor  15.3%  voorspelt  of  men  sociale  media  gebruikt  in  de  onderneming  (R²  =  .153).   Deze  relatie  is  positief  (Ⱦε.392,  p  <    .001).  Hiermee  kan  hypothese  8  worden  aangenomen.     HYPOTHESE  9   HYPOTHESE  9:  Ǯƒ‡‡”‡‡‡”•‘‘”–‡•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒ‰‡„”—‹t  (CSM),  zal  de  waargenomen   bruikbaarheid  (WB)  ˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒ–‘‡‡‡ǯǤ    

De  correlatieanalyse  toont  aan  dat  er  een  effect  is  tussen  de  twee  variabelen  (r  =  .373,  p  <  

.01).  Deze  correlatie  wordt  ondersteund  door  de  regressieanalyse  (F  =  25.118,  p  <  .001)  en  het   gebruiken  van  meer  soorten  sociale  media  voorspelt  waargenomen  bruikbaarheid  voor  13.9%   40    

(R²  =  .139).  Deze  relatie  is  sterk  positief    (Ⱦε.373,  p  <    .001).  Hiermee  wordt  hypothese  9   aangenomen      

41    

6.  

 Discussie   In  het  voorgaande  hoofdstuk  zijn  de  resultaten  van  het  onderzoek  laten  zien.  In  dit  

hoofdstuk  zullen  deze  resultaten  besproken  worden  en  gekoppeld  worden  aan  de  bestaande   literatuur.  Tevens  zullen  de  beperkingen  van  dit  onderzoek  besproken  worden.  

6.1  

 Beschrijvende  statistiek   De  gemiddelde  leeftijd  van  de  respondenten  is  41,28  jaar.  Onder  deze  respondenten  zijn  

90  (57,3%)  mannen  en  67  (42,7%)    vrouwen.  Dit  verschil  is  niet  heel  groot,  maar  toch  is  het   gegeven  dat  er  iets  meer  mannen  makelaar  zijn  te  verklaren  aan  de  hand  van  het  verschil  tussen   mannen  en  vrouwen  beroepen.  Nog  steeds  werken  mannen  meer  dan  vrouwen,  en  over  het   algemeen  zijn  mannen  vaker  dan  vrouwen  bedrijfshoofd  van  een  kleinbedrijf  of  werken  als   groothandelaar  of  makelaar  (Brakel,  2009).  Gemiddeld  werken  er  bij  elk  makelaarskantoor  dat   mee  heeft  gedaan  aan  het  onderzoek  2  makelaars,  van  deze  makelaars  in  dienst  was  het   gemiddelde  minder  dan  1  vrouw.  Hiermee  wordt  dus  bevestigd  dat  er  in  de  vastgoedsector  meer   mannen  werken  dan  vrouwen.     De  enquêtes  zijn  in  dit  onderzoek  vooral  teruggekomen  uit  Noord-­‐Holland,  Gelderland   en  Noord-­‐Brabant.  Dit  komt  niet  helemaal  overeen  met  de  werkelijke  aantallen.   Huismarketing.nl  geeft  een  overzicht  van  het  aantal  makelaars  per  provincie  en  gaat  uit  van   6.843  makelaars  in  totaal.  Hiervan  is  20,42%  actief  in  Noord-­‐Holland,  11,56%  in  Gelderland,   13,84%  in  Noord-­‐Brabant  en  8,18%  in  Utrecht.  De  overige  46%  is  dus  actief  in  de  rest  van  het   land.  De  aantallen  in  de  steekproef  verschillen  een  klein  beetje  met  de  werkelijke  aantallen,  dit   kan  het  gevolg  zijn  van  het  onderwerp  van  de  enquête  (Sociale  Media)  of  omdat  het  onderzoek   werd  uitgevoerd  door  een  studente  van  de  UvA  (dit  werd  vermeld  in  de  enquête).     Het  feit  dat  het  grootste  gedeelte  van  de  makelaars  HBO  hebben  gedaan  is  te  verklaren   ƒƒ†‡Šƒ†˜ƒ†‡‘’Ž‡‹†‹‰Dzƒ•–‰‘‡†‡ƒ‡Žƒƒ”†‹ŒdzǤ‹–‹s  een  HBO-­‐opleiding  die  in  een   aantal  steden  in  Nederland  wordt  gegeven,  men  wordt  hier  opgeleid  tot  vastgoedmanager.  Veel   makelaars  zullen  dan  ook  van  deze  studie  afkomen.  Ook  op  het  MBO  bestaat  er  een  opleiding   Makelaardij,  hiermee  wordt  men  opgeleid  tot  assistent  makelaardij  en  vastgoed.  Vanaf  de   Universiteit  zijn  er  verschillende  opleidingen  die  men  in  staat  stellen  makelaar  te  worden,  vaak   in  combinatie  met  trainingen  en  cursussen  kunnen  Universitair  opgeleiden  vanuit  alle   richtingen  de  makelaardij  ingaan.   De  resultaten  laten  zien  dat  LinkedIn,  Facebook  en  Twitter  de  meest  gebruikte  soorten   van  sociale  media  zijn  onder  makelaars.  YouTube  is  de  belangrijkste  secundaire  sociale  media   omdat  deze  vaak  gekoppeld  wordt  aan  de  accounts  van  LinkedIn,  Facebook  of  Twitter.  Ook  is  er   43    

duidelijk  te  zien  dat  veel  makelaars  al  gebruik  maken  van  sociale  media.  Het  feit  dat  LinkedIn  de   meest  gebruikte  vorm  van  sociale  media  is  onder  makelaars  is  terug  te  zien  in  de  algemene   trend  onder  marketeers.  Zo  meldt  4Net  Interactive  in  2009  al  dat  LinkedIn  de  meest  populaire   vorm  is  van  sociale  media  onder  professionals  vanwege  de  grote  Business2Business  Ȃ marketingdoelstellingen.  Wereldwijd  zijn  er  inmiddels  100  miljoen  LinkedIn  accounts  (Klinkers,   2012).  Facebook  en  Twitter  zorgen  voor  een  grote  algemene  trend  voor  zowel  zakelijk  als   privégebruik,  Facebook  heeft  onlangs  wereldwijd  800  miljoen  accounts  geregistreerd  en  Twitter   telt  per  dag  50  miljoen  actieve  gebruikers.  Zoals  is  kunnen  lezen  in  hoofdstuk  2  zet  94%  van  de   grotere  ondernemingen  al  Facebook,  Twitter  (77%)  en  YouTube  (42%)  in  als  onderdeel  van  hun   sociale  media  strategie.  Deze  trend  is  ook  terug  te  zien  in  de  resultaten  van  dit  onderzoek  naar   sociale  media  onder  makelaars.    

6.2    

Ondersteunde  hypotheses  

 

In  dit  onderzoek  zijn  totaal  veertien  hypotheses  onderzocht.  Van  deze  hypotheses  

worden  er  elf  ondersteund.  Er  zal  nu  worden  gekeken  naar  de  conclusies  die  we  kunnen  trekken   uit  de  ondersteuning  van  deze  elf  hypotheses.    

Hypothese  1a  wordt  ondersteund,  hiermee  wordt  gezien  dat  waargenomen  

gebruiksgemak  van  invloed  is  op  waargenomen  bruikbaarheid.  Wanneer  een  makelaar   makkelijk  om  kan  gaan  met  de  sociale  media  zal  hij  deze  sociale  media  ook  als  beter  bruikbaar   ervaren  voor  het  werk.  Dit  is  een  logisch  gevolg  want  wanneer  men  snapt  wat  men  kan  doen  met   bepaalde  sociale  media  en  de  sociale  media  doet  wat  men  wilt  zal  het  gebruik  leuker  worden  en   hiermee  kan  men  ook  beter  bepalen  waarvoor  het  wel  en  niet  ingezet  kan  worden  m.b.t.  het   werk.  Hypothese  1b  wordt  ook  ondersteund,  hiermee  kan  er  worden  gezien  dat  waargenomen   gebruiksgemak  ervoor  zorgt  dat  men  een  positievere  houding  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van   sociale  media.  Dit  is  ook  weer  in  samenhang  met  de  conclusie  uit  hypothese  1a,  wanneer  men   namelijk  gemakkelijk  om  kan  gaan  met  de  sociale  media  zal  men  het  leuker  vinden  om  de  sociale   media  te  gaan  gebruiken  en  zal  de  houding  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media  positiever   worden.  Ook  wordt  hypothese  1c  ondersteund,  hiermee  is  te  zien  dat  waargenomen   gebruiksgemak  op  een  indirecte  manier  (via  waargenomen  bruikbaarheid)  de  houding  t.o.v.  het   gebruiken  van  sociale  media  beïnvloedt.  De  ondersteuning  van  deze  hypothese  laat  dus  zien  dat   waargenomen  bruikbaarheid  en  waargenomen  gebruiksgemak  samenhangen  en  samen  zorgen   voor  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media.    

Hypothese  2  wordt  ook  ondersteund  door  de  onderzoeksresultaten.  Deze  ondersteuning  

van  deze  hypothese  laat  zien  dat  waargenomen  gebruiksgemak  van  invloed  is  op  de  houding   t.o.v.  sociale  media.  Dit  werd  deels  ook  al  door  hypothese  1c  onderzocht,  maar  nu  is  ook   bevestigt  dat  waargenomen  bruikbaarheid  ook  zonder  waargenomen  gebruiksgemak  van   44    

invloed  is  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media.  Wanneer  men  dus   snapt  waarom  de  sociale  media  handig  is  om  te  gebruiken  voor  het  werk  zal  de  houding  die  men   t.o.v.  het  gebruiken  van  deze  sociale  media  heeft  ook  positiever  worden.      

Hypothese  3  is  ondersteund,  deze  zegt  dat  de  houding  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  

media  ervoor  zorgt  dat  de  intentie  om  sociale  media  te  gaan  gebruiken  omhoog  gaat.  Dit  is  ook   weer  een  redelijk  logisch  gevolg  want  wanneer  men  een  positieve  houding  heeft  t.o.v.  het   gebruiken  van  sociale  media  en  ze  het  dus  leuk  vinden,  zal  men  eerder  gaan  nadenken  om   sociale  media  ook  werkelijk  te  gebruiken.      

Hypothese  5b  wordt  ondersteund.  Hiermee  wordt  aangetoond  dat  de  subjectieve  norm  

geen  significant  effect  heeft  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media,   wanneer  men  zelf  de  keuze  kan  maken  om  dit  wel  of  niet  te  doen.  Makelaars  zijn  dus  niet   ‰‡˜‘‡Ž‹‰˜‘‘”†”—˜ƒ…‘ŽŽ‡‰ƒǯ•‘ˆ‰‡Ž‹‡ˆ†‡‘•ociale  media  te  gaan  gebruiken.  Waarschijnlijk   zullen  de  makelaars  zelf  goed  kunnen  beslissen  of  zij  sociale  media  willen  gebruiken  of  dat  ze  dit   niet  willen.  In  sommige  gevallen  waarin  het  niet  gebruikt  wordt  zal  dit  komen  omdat  men  niet   genoeg  tijd  heeft  om  zich  erin  te  verdiepen.  Ook  kan  leeftijd  een  rol  spelen,  dit  zal  in  een  later   onderzoek  onderzocht  kunnen  worden.  Wanneer  men  ouder  wordt  zal  men  namelijk  misschien   minder  beïnvloedbaar  zijn  en  minder  met  de  nieuwe  ontwikkelingen  op  het  gebied  van  techniek   mee  willen  gaan.  Onderzoek  heeft  namelijk  aangetoond  dat  men  naarmate  men  ouder  wordt   minder  flexibel  wordt  en  zich  minder  goed  kan  aanpassen  (Aronson,  Wilson  en  Akert,  2007).   Ook  hypothese  5c  wordt  ondersteund.  De  resultaten  stellen  dus  dat  subjectieve  norm  een   positief  effect  heeft  op  waargenomen  gebruiksgemak.  Dit  is  waarschijnlijk  alleen  wanneer  men   niet  weet  wat  ze  met  sociale  media  moeten  doen  en  uit  de  omgeving  horen  hoe  gemakkelijk  het   is  en  wat  je  er  allemaal  mee  kan  doen.  Koppelen  we  dit  aan  hypothese  5b,  is  er  te  zien  dat   wanneer  men  uit  de  omgeving  hoort  hoe  gemakkelijk  sociale  media  is,  dit  niet  leidt  tot  een   positievere  houding.  Het  gaat  dus  alleen  om  het  waargenomen  gebruiksgemak  dat  omhoog  gaat.    

Hypothese  6b  wordt  ondersteund  door  de  resultaten.  Hiermee  wordt  laten  zien  dat  

onder  makelaars  naarmate  de  gebruikservaring  toeneemt,  de  subjectieve  norm  op   waargenomen  gebruiksgemak  afneemt.  Dit  is  een  gevolg  van  het  feit  dat  wanneer  men  zelf  weet   hoe  men  met  een  bepaalde  sociale  media  om  moet  gaan  zij  zelf  kunnen  bepalen  wat  ze  ermee   willen  doen  en  de  mening  van  anderen  minder  van  belang  is.        

Hypothese  7  wordt  tevens  ondersteund.  Hiermee  kan  gezien  worden  dat  werkrelevantie  

van  groot  belang  is  op  voor  het  waargenomen  gebruiksgemak  van  sociale  media  in  de   makelaardij.  Dit  is  een  misschien  logisch  gevolg,  maar  hiermee  kan  wel  duidelijk  worden  dat   sociale  media  een  belangrijk  middel  is  geworden  voor  de  makelaardij.  Dit  werd  ook  al   aangetoond  in  eerdere  literatuurstudies.  Onderzoek  van  Shallow  (2010)  onder  makelaars  in  de   Verenigde  Staten  liet  namelijk  al  zien  dat  makelaars  die  sociale  media  inzetten  het  beter  doen   45    

dan  voordat  zij  sociale  media  gebruikten.  De  resultaten  van  dit  onderzoek  zijn  dus  consistent   hiermee.    

Hypothese  8  wordt  ondersteund.  Deze  hypothese  toont  aan  dat  privégebruik  van  sociale  

media  zorgt  voor  gebruik  van  sociale  media  voor  het  werk  onder  makelaars.  Wanneer  men  het   gebruik  van  sociale  media  onder  de  knie  heeft  is  het  makkelijker  om  het  in  te  zetten  voor  andere   doeleinden  en  daarom  is  het  handig  als  men  eerst  voor  privégebruik  sociale  media  inzet  om  het   te  leren  kennen.  Wanneer  men  de  verschillende  voordelen  van  sociale  media  door  heeft  kan  men   het  inzetten  voor  het  werk.  Dit  is  erg  belangrijk  want  wanneer  sociale  media  verkeerd  ingezet   wordt,  kan  het  ook  nadelig  werken  voor  het  makelaarskantoor.  Dit  toonden  Kaplan  en  Haenlein   (2010)  ook  al  aan  in  hun  onderzoek  naar  sociale  media.  Wanneer  de  boodschap  die  uitgezonden   wordt  niet  consistent  is  of  foutief  is  kan  dit  ervoor  zorgen  dat  men  een  verkeerd  beeld  krijgt  van   het  bedrijf.  Het  is  daarom  van  belang  dat  men  ervaring  opbouwt  voordat  men  begint  met  sociale   media.  Deze  ervaring  kan  onder  andere  opgebouwd  worden  d.m.v.  privégebruik  van  sociale   media.    

Als  laatste  wordt  hypothese  9  ondersteund  door  dit  onderzoek.  Hiermee  kunnen  we  

concluderen  dat  door  middel  van  het  gebruiken  van  meer  verschillende  soorten  sociale  media   onder  makelaars  de  waargenomen  bruikbaarheid  toeneemt.  Consistent  met  hypothese  8  zullen   verschillende  soorten  sociale  media  zorgen  voor  meer  ervaring  en  hiermee  tot  een  beter  inzicht   op  hoe  men  sociale  media  kan  inzetten  voor  de  onderneming.  Het  onderzoek  uit  de  Vereningde   Staten  van  Shallow  (2010)  liet  al  zien  dat  wanneer  de  makelaarskantoren  de  goede  mix  van   sociale  media  gebruiken,  zij  hier  meer  profijt  van  hebben.  Ook  voor  makelaars  in  Nederland   geldt  dus  dat  verschillende  soorten  sociale  media  kunnen  bijdragen  aan  het  positiever   waarderen  van  sociale  media.  In  een  vervolgonderzoek  kan  gekeken  worden  of  dit  ook  bijdraagt   aan  het  succes  van  het  makelaarskantoor.    

6.3    

Verworpen  hypotheses  

 

Zoals  in  paragraaf  6.2  al  werd  aangegeven  zijn  er  drie  van  de  veertien  hypotheses  die  

niet  ondersteund  worden  door  dit  onderzoek.  In  deze  paragraaf  zullen  deze  worden  besproken.   Tevens  zal  er  worden  gekeken  waar  het  aan  ligt  dat  deze  hypotheses  niet  ondersteund  worden   door  dit  onderzoek.    

Hypothese  4  wordt  niet  ondersteund  door  dit  onderzoek  en  moest  dus  worden  

verworpen.  Hierdoor  kan  er  niet  worden  aangetoond  dat  vrijwilligheid  een  bemiddelend  effect   heeft  op  het  positieve  effect  van  de  subjectieve  norm  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het   gebruiken  van  sociale  media.  Deze  hypothese  moest  al  verworpen  worden  nadat  was   aangetoond  dat  subjectieve  norm  geen  positieve  invloed  heeft  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.   het  gebruiken  van  sociale  media.  Vrijwilligheid  kon  dit  effect  dus  ook  niet  meer  bemiddelen.  Het   46    

feit  dat  deze  hypothese  verworpen  moest  worden  kon  liggen  aan  de  enquête,  men  moest   namelijk  drie  items  beantwoorden  die  betrekking  hadden  op  de  vrijwilligheid  van  het  gebruik   ˜ƒ•‘…‹ƒŽ‡‡†‹ƒǤ‡”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’Šƒ™ƒ•‹‡–Š‘‰‡”†ƒͲǤ͹˜‘‘”†‡œ‡‹–‡•‡†ƒƒ”‘‘‡•– er  worden  gekeken  of  één  van  deze  items  verwijderd  moest  worden.  Dit  is  gedaan  voor  één  item,   maar  helaƒ•„Ž‡‡ˆ†‡”‘„ƒ…Šǯ•ƒŽ’ŠƒŠ‹‡”†‘‘”‘‰•–‡‡†•–‡Žƒƒ‰ȋͲǤͶͻȌǤ‡–ƒ†—•œ‹Œ†ƒ– vrijwilligheid  op  een  verkeerde  manier  is  gemeten  in  het  onderzoek  en  dat  daardoor  deze   hypothese  niet  goed  gemeten  kon  worden.  In  een  vervolgonderzoek  moet  hier  rekening  mee   gehouden  worden  en  moeten  de  items  die  vrijwilligheid  meten  misschien  veranderen.      

Hypothese  5a  werd  ook  niet  ondersteund  door  dit  onderzoek.  Deze  hypothese  stelde  dat  

de  subjectieve  norm  een  direct  positief  effect  heeft  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruik   van  sociale  media  wanneer  dit  gebruik  verplicht  is.  Zoals  bij  hypothese  4  al  is  gezien,  heeft   subjectieve  norm  geen  positief  effect  op  de  houding,  ook  niet  wanneer  het  gebruik  van  sociale   media  voor  het  werk  verplicht  is.  De  verwerping  van  deze  hypothese  kan  komen  doordat   waarschijnlijk  vrij  weinig  makelaars  het  gebruik  van  sociale  media  als  verplicht  zien.  Ook  hangt   verplichtheid  en  subjectieve  norm  misschien  nog  wel  samen.  Wanneer  iets  namelijk  verplicht  is,   wordt  dit  verplicht  door  een  baas  en  dit  kan  een  soort  van  subjectieve  norm  zijn.  Dit  kan  in  een   vervolgonderzoek  onderzocht  worden.      

Hypothese  6a  wordt  als  laatste  hypothese  niet  ondersteund  door  dit  onderzoek.  Deze  

hypothese  stelde  dat  het  positieve  directe  effect  van  subjectieve  norm  op  de  houding  die  men   heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media,  zal  afzwakken  wanneer  de  gebruikerservaring   toeneemt.  Aangezien  hypothese  5a  al  aantoonde  dat  subjectieve  norm  geen  positief  effect  heeft   op  de  houding  die  men  heeft  op  de  houding  die  men  heeft  t.o.v.  het  gebruiken  van  sociale  media,   kan  dit  effect  ook  niet  worden  afgezwakt.    

6.4    

Beperkingen  

 

Zoals  geen  elk  onderzoek  perfect  is,  is  dit  onderzoek  ook  niet  perfect  en  zijn  er  

beperkingen.  Ten  eerste  kan  de  vraag  worden  gesteld  of  makelaars  representatief  zijn  voor   ondernemers  in  andere  branches,  oftewel:  kan  dit  onderzoek  gegeneraliseerd  worden  naar   andere  soorten  ondernemingen?  Niet  in  elke  branche  spelen  dezelfde  problemen  en  daarom  is   het  lastig  om  conclusies  te  trekken  over  de  generaliseerbaarheid  van  deze  resultaten  naar   andere  branches.  Omdat  dit  het  eerste  onderzoek  was  dat  het  Technologie  Acceptatie  Model   onderzoekt  voor  sociale  media  is  er  ook  geen  onderzoek  waar  de  resultaten  mee  vergeleken   kunnen  worden.  Onderzoeken  in  de  toekomst  bij  andere  branches  moeten  uitwijzen  of  de   resultaten  van  dit  onderzoek  gegeneraliseerd  kunnen  worden  voor  andere  soorten   ondernemingen.    

47    

 

Het  Technologie  Acceptatie  Model  2  is  uitgebreider  dan  dat  er  werd  besproken  in  dit  

onderzoek.  Vervolgonderzoeken  kunnen  kijken  of  de  elementen  die  in  dit  onderzoek  niet  aan   bod  kwamen  (imago,  kwaliteit  van  de  output,  demonstreerbaarheid  van  de  resultaten)  ook  van   belang  zijn  voor  het  gebruik  van  sociale  media  voor  ondernemingen.  Tevens  moet  er  in   vervolgonderzoeken  gekeken  worden  naar  de  manier  waarop  in  dit  onderzoek  de  elementen   zijn  gemeten.  De  items  uit  de  enquête  zijn  opgesteld  aan  de  hand  van  eerdere  onderzoeken  naar   het  Technologie  Acceptatie  Model.  Omdat  niet  alle  eerdere  onderzoeken  bestudeert  konden   worden  is  dit  een  selectie  geweest  en  deze  selectie  kan  misschien  van  invloed  geweest  zijn  op  de   uitkomsten  van  dit  onderzoek.  Zoals  in  de  bespreking  van  de  hypotheses  al  werd  gezegd  is  er   één  element  dat  waarschijnlijk  niet  goed  getest  is,  dit  is  vrijwilligheid.  De  items  die  dit  element   testten  zijn  misschien  verkeerd  geïnterpreteerd  door  de  respondenten  of  ze  waren  niet  duidelijk   genoeg.  Dit  kan  invloed  gehad  hebben  op  de  resultaten  van  de  hypotheses  waar  vrijwilligheid   belangrijk  in  was.  In  vervolgonderzoek  moet  dus  goed  gekeken  worden  naar  de  items  die  de   factor  vrijwilligheid  testen.    

Omdat  de  makelaarsmarkt  bestaat  uit  verschillende  sectoren  moet  er  worden  gekeken  of  

de  resultaten  voor  elke  sector  gelden.  Er  is  wel  gevraagd  in  welke  sector  het  makelaarskantoor   actief  is,  alleen  wanneer  deze  sectoren  afzonderlijk  onderzocht  worden  is  de  steekproef  niet   groot  genoeg  meer.  Er  kan  dus  een  vervolgonderzoek  gedaan  worden  naar  de  verschillende   sectoren.  Omdat  in  dit  onderzoek  de  woningmarkt  het  beste  vertegenwoordigd  wordt,  kan  er   voor  deze  sector  worden  gezegd  dat  de  resultaten  generaliseerbaar  zijn.  Voor  de  bedrijfsmarkt   en  de  agrarische  markt  moet  er  vervolgonderzoek  plaatsvinden.    

 

Het  Technologie  Acceptatie  Model  is  dus  van  toepassing  op  het  gebruik  van  sociale  media  in  de   makelaardij.  Vrijwilligheid  is  de  enige  factor  van  de  geselecteerde  Technologie  Acceptatie  Model   2  variabelen  die  niet  van  toepassing  is  op  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij.  Dit   komt  mogelijk  door  de  items  in  de  enquête  waarmee  deze  variabele  is  gemeten.   Vervolgonderzoek  kan  dit  verder  uitzoeken.  Tevens  kan  er  in  vervolgonderzoek  worden   gekeken  naar  de  generaliseerbaarheid  van  deze  resultaten  naar  andere  branches  en  kunnen  de   variabelen  van  het  Technologie  Acceptatie  Model  2  die  in  dit  onderzoek  niet  aan  bod  kwamen   worden  meegenomen.        

48    

7.  

Conclusie  

 

Dit  onderzoek  onderzocht  de  toepasbaarheid  van  het  Technologie  Acceptatie  Model  en  

het  Technologie  Acceptatie  Model  2  op  sociale  media  in  de  makelaardij.  Dit  werd  gedaan  aan  de   hand  van  een  enquête  onder  157  makelaars  uit  het  hele  land.  Het  grootste  deel  van  de   respondenten  was  actief  in  Noord-­‐Holland,  Gelderland  en  Noord-­‐Brabant  en  de  meesten  zijn   actief  in  de  woningmarkt.  De  meeste  makelaars  maken  al  gebruik  van  sociale  media  en  de  meest   gebruikte  soorten  sociale  media  onder  makelaars  zijn  LinkedIn,  Facebook  en  Twitter.  Deze   bevindingen  zijn  consistent  met  de  literatuur  die  stelt  dat  ondernemingen  het  beste  deze  drie   soorten  sociale  media  in  kunnen  zetten.      

Het  Technologie  Acceptatie  Model  wordt  ondersteund  door  dit  onderzoek,  alle  

hypotheses  die  betrekking  hebben  op  dit  model  kunnen  worden  aangenomen.  Hieruit  kan  dus   geconcludeerd  worden  dat  het  Technologie  Acceptatie  Model  van  toepassing  is  op  het  gebruik   van  sociale  media  in  de  makelaardij.  Dit  is  een  interessant  gegeven  want  hiermee  wordt  ook   gelijk  gesteld  dat  sociale  media  helemaal  niet  iets  heel  nieuws  is  en  dat  het  kan  worden  gezien   als  een  standaard  nieuwe  technologie.    

Het  Technologie  Acceptatie  Model  2  is  op  bijna  alle  punten  ook  toepasbaar  op  het  

gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij.  Alleen  vrijwilligheid  is  niet  van  toepassing  en  een   deel  van  ervaring.  De  elementen  subjectieve  norm  en  werkrelevantie  zijn  wel  van  toepassing.  De   elementen  die  in  dit  onderzoek  niet  aan  bod  konden  komen  kunnen  in  een  vervolgonderzoek   worden  onderzocht.  Ook  zal  er  in  vervolgonderzoek  gekeken  kunnen  worden  naar  de   generaliseerbaarheid  van  de  resultaten  op  andere  branches  dan  makelaardij.    

In  figuur  6.1  op  de  volgende  bladzijde  wordt  de  het  Technologie  Acceptatie  Model  dat  

van  toepassing  is  voor  sociale  media  in  de  makelaardij  weergegeven.

49    

                                    Figuur  6.1  Technologie  Acceptatie  Model  Sociale  Media  in  de  Makelaardij

50    

Literatuurlijst     Alphenaar,  J.W.  (2011).  Presentatie  vastgoed  en  sociale  media.  Foreas.  Geraadpleegt  op  28  maart   2012  via:   http://www.jwalphenaar.nl/2011/01/28/presentatie-­‐vastgoed-­‐en-­‐social-­‐media-­‐27-­‐01-­‐2011/       Aronson,  E.,  Wilson  T.D.  &  Akert,  R.M.  (2007).  Social  Psychology.  Pearson  Prentice  Hall  Education   International.       Chau,  P.Y.K.  (1996).  An  empirical  assessment  of  a  modified  technology  acceptance  model.   Journal  of  Management  Information  Systems,  13(2),  185-­‐204.     Brakel,  M.  (2009).  Man-­‐vrouwverschillen  in  de  intensiteit  van  economische  zelfstandigheid.   Centraal  Bureau  voor  de  Statistiek,  2009.     Davis,  F.  (1989)  Perceived  usefulness,  perceived  ease  of  use,  and  user  acceptance  of  information   technology",  MIS  Quarterly  13(3),  319Ȃ340.     Dishaw,  M.T.  &  Strong,  D.M.  (1999).  Extending  the  technology  acceptance  model  with  task-­‐ technology  fit  constructs.  Information  &  Management,  36,  9-­‐21.     Fishbein,  M.  &  Ajzen,  I.  (1975).  Belief,  attitude,  intention,  and  behavior:  An  introduction  to   theory  and  research.  Reading,  MA:  Addison-­‐Wesley.     Geheniau,  B.  (2010).  De  makelaar  sterft  uit:  Sociale  media  in  de  vastgoedwereld.  Marketingfacts.   Geraadpleegd  op  28  maart  2012  via:   http://www.marketingfacts.nl/berichten/20101119_de_makelaar_sterft_uit_social_media_vastg oedwereld       Hummel,  H.G.K.  (2010).  Introductie  sociale  media.  Presentatie  University  Business  Centre,   Heerlen  Nederland:  Open  Universiteit.     Kaplan,  A.M.  &  Haenlein,  M.  (2010).  Users  of  the  world,  unite!  The  challenges  and  opportunities   for  social  media.  Business  Horizons,  2010,  53,  59-­‐68.       51    

Klinkers,  M.  (2012).  Social  Media  statistieken  bij  start  2012  met  o.a.  Facebook  &  Twitter.   Adadge.com.  Geraadpleegd  op  4  mei  2012  via:   http://www.kittyhawk.nl/social-­‐media-­‐statistieken-­‐bij-­‐start-­‐2012-­‐met-­‐oa-­‐facebook-­‐en-­‐ twitter.html       Kotler,  P.  &  Armstrong,  G.  (2011).  Principles  of  Marketing.  Pearson  Education,  2011.     KPMG  (21  december  2011).  Social  media  steeds  belangrijker  voor  ondernemingen.  Accountancy   nieuws.  Geraadpleegd  op  27  maart  2012  via:     http://accountancynieuws.nl/actueel/ict/social-­‐media-­‐steeds-­‐belangrijker-­‐voor.107385.lynkx     Meijn,  T.  (2009).  243%  stijging  faillissementen  makelaars.  CorporatieNL.  Geraadpleegd  op  1   april  2012  via:   http://www.corporatienl.nl/243-­‐stijging-­‐faillissementen-­‐makelaars/       Nederlandse  Vereninging  van  Makelaarlaars  o.g.  en  Vastgoeddeskundigen  (2012).  Via   www.nvm.nl       Saunders,  M.,  Lewis,  P.,  &  Thornhill,  A.  (2009).  Research  methods  for  business  students.  Essex:   Prentice  Hall.       Shallow,  E.  (2010).  How  real  estate  pros  are  using  social  media  for  real  results.  Mashable   Business.  Geraadpleegd  op  30  mei  2012  via:  http://mashable.com/2010/06/28/real-­‐estate-­‐ social-­‐media/       Venkatesh,  V.  &  Davis,  F.D.  (2000).  A  theoretical  extension  of  the  technology  acceptance  model:   four  longitudinal  field  studies.  Management  Science,  46(2),  186-­‐204.     Vinig,  T  (2012).  Persoonlijke  communicatie.     Volery,  T.  &  Lord,  D.  (2000).  Critical  success  factors  in  online  education.  The  International   Journal  of  Educational  Management,  14(5),  216-­‐223.     Watts,  D.J.,  Dodds,  P.S.  &  Newman,  M.E.J.  (2002).  Identity  and  search  in  social  networks.   Department  of  Sociology,  Colombia  University,  New  York.     52    

‹––ǡǤȋʹͲͲͶȌǤ–”‡’”‡‡—”•ǯ‡–™‘”•ƒ†–Š‡•—……‡••‘ˆ•–ƒ”–-­‐ups.  Entrepreneurship  &   regional  development,  16,  391-­‐412.  

53    

54    

Bijlage  1  ʹ  enquête     Beste  makelaar,     Voor  bijna  alles  wat  er  gedaan  wordt  in  het  bedrijfsleven  is  onderzoek  nodig.  En  om  onderzoek   goed  te  kunnen  uitvoeren  hebben  we  respondenten  nodig.  Daarom  wil  ik  u  als  makelaar  in   Nederland  vragen  om  mee  te  werken  aan  mijn  Bacheloronderzoek  aan  de  Universiteit  van   Amsterdam  naar  het  gebruik  van  sociale  media  in  de  makelaardij  via  de  bovenstaande  link.       Sociale  media  wordt  steeds  belangrijker  voor  makelaars  omdat  sinds  de  komst  van  Funda  en   andere  open  informatiebronnen  men  steeds  vaker  eerst  het  internet  raadpleegt  voordat  u;  de   ervaren  makelaar,  wordt  geraadpleegd.       Mijn  onderzoek  kijkt  naar  hoe  makelaars  gebruik  maken  van  sociale  media  en  waar  er  nog   kansen  en  mogelijkheden  zijn.  De  enquête  bestaat  uit  13  algemene  vragen,  gevolgd  door  26   stellingen  en  het  invullen  van  de  enquête  zal  ongeveer  10  minuutjes  in  beslag  nemen.       Dit  onderzoek  zal  uw  anonimiteit  en  privacy  waarborgen.  De  resultaten  worden  gebruikt  voor   het  aanleren  van  onderzoeksvaardigheden  en  het  schrijven  van  mijn  bachelorscriptie  en  op  geen   enkele  wijze  voor  publicatie.   Ik  wil  u  alvast  hartelijk  bedanken  voor  deelname  aan  het  onderzoek.     De  resultaten  van  mijn  onderzoek  zullen  onder  andere  bestaan  uit  een  advies  voor  het  inzetten   van  sociale  media  in  de  makelaardij.  Mocht  u  geïnteresseerd  zijn  om  na  afloop  van  het   onderzoek  deze  resultaten  te  ontvangen  dan  kunt  u  mij  hierover  een  mail  sturen  op  het   onderstaande  adres.     Met  vriendelijke  groet,     Leonie  van  de  Kamer   Bachelorstudente  Beta-­‐Gamma  en  Bedrijfskunde  aan  de  Universiteit  van  Amsterdam   ([email protected])  

55    

Algemene  gegevens     1. Wat  is  uw  leeftijd?     2. Wat  is  uw  geslacht?   x

Man  

x

Vrouw    

3. Wat  is  uw  hoogst  genoten  opleiding  (waarvan  diploma  behaald)?   x

Middelbare  school  

x

MBO  

x

HBO  

x

Universiteit    

4. In  welke  provincie  is  uw  makelaarskantoor  actief?   x

Noord-­‐Holland  

x

Groningen  

x

Friesland  

x

Drenthe  

x

Overijssel  

x

Gelderland  

x

Flevoland  

x

Limburg  

x

Noord-­‐Brabant  

x

Zeeland  

x

Zuid-­‐Holland  

x

Utrecht  

x

Landelijk  

x

Internationaal  

  5. In  welke  sector  opereert  uw  makelaarskantoor?   x

Woningmarkt  

x

Bedrijfsonroerend  goed  

x

Zowel  woningen  als  bedrijven  

x

Agrarische  markt   56  

 

  6. Hoeveel  makelaars  zijn  er  in  dienst  bij  uw  makelaarskantoor?     7. Hoeveel  van  deze  makelaars  is  vrouw?     8. Hoeveel  panden  heeft  uw  makelaarskantoor  in  het  actieve  bestand?     9. Van  welke  sociale  media  maakt  uw  kantoor  gebruik?   x

Facebook  

x

Twitter  

x

Hyves  

x

LinkedIn  

x

Youtube  

x

Geen  

  10. Maakt  u  in  uw  privéleven  gebruik  van  sociale  media?   x

Ja  (ga  naar  vraag  11,  12,  en  13)  

x

Nee  (ga  naar  vraag  14)  

  11. Hoeveel  maanden  maakt  u  al  gebruik  van  sociale  media?     12. Hoe  vaak  per  week  gebruikt  u  sociale  media?     x

Minder  dan  1  keer  per  week  

x

1  Ȃ  2  keer  per  week  

x

3  Ȃ  4  keer  per  week  

x

5  Ȃ  6  keer  per  week  

x

Dagelijks  

  13. Hoe  ervaren  bent  u  met  sociale  media?   x

Ik  snap  er  nog  niets  van  

x

Beginner  

x

Geen  beginner,  maar  ook  niet  ervaren  

x

Ervaren     57  

 

Stellingen  over  gebruik  van  sociale  media  en  uw  werk   In  dit  onderdeel  zullen  verschillende  stellingen  worden  gegeven.  Het  is  de  bedoeling  dat  u  elke   stelling  beantwoord  op  een  schaal  van  1  tot  7  waarbij  1  zeer  mee  oneens  is  en  7  zeer  mee  eens,  4   is  neutraal.  Wanneer  u  nog  nooit  gebruik  heeft  gemaakt  van  sociale  media  is  het  handig  de   enquête  door  een  collega  in  laten  vullen  die  meer  gebruik  heeft  gemaakt  van  sociale  media.     14. Ik  denk  dat  ik  door  middel  van  sociale  media  ik  mijn  werktaken  sneller  kan   vervullen       Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     15. Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  prestaties  op  mijn  werk  kunnen  verbeteren       Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens       16. Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  werk  makkelijker  kunnen  maken       Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     17. Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  werkproductiviteit  kunnen  verhogen       Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens   18. Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  werkeffectiviteit  kunnen  verhogen       Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

7    

zeer  mee  

eens     19. Ik  vind  sociale  media  een  nuttig  middel  voor  mijn  werk       Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

eens     58    

20. Ik  denk  dat  ik  makkelijk  kan  leren  omgaan  met  sociale  media     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     21. Ik  denk  dat  ik  sociale  media  makkelijk  kan  laten  doen  wat  ik  wil     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     22. Ik  denk  dat  mijn  interactie  met  sociale  media  duidelijk  en  begrijpelijk  is  (of  zal   zijn)     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     23. Ik  denk  dat  sociale  media  flexibel  genoeg  zijn  om  mee  te  interacteren     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     24. Ik  denk  dat  het  makkelijk  is  voor  mij  om  ervaren  te  worden  in  het  gebruik  van   sociale  media     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     25. Ik  denk  dat  interacteren  met  sociale  media  mij  geen  hoge  mentale  inspanning   kost     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     26. Ik  denk  dat  ik  sociale  media  makkelijk  om  te  gebruiken  vindt     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  eens   59  

 

  27. Ik  vind  het  idee  om  sociale  media  te  gebruiken  niet  leuk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     28. Ik  heb  een  algemene  voorkeur  voor  het  gebruiken  van  sociale  media     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     29. Ik  denk  dat  het  een  goed  idee  is  om  sociale  media  te  gebruiken  voor  mijn  werk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     30. Gebruik  gaan  maken  van  sociale  media  voor  mijn  werk  is  geen  goed  idee     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     31. Ik  ben  van  plan  in  de  toekomst  sociale  media  (meer)  te  gaan  gebruiken  voor  mijn   werk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     32. Ik  zal  sociale  media  websites  vaak  gaan  bezoeken  voor  mijn  werk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

7    

zeer  mee  

eens     33. Ik  gebruik  van  sociale  media  voor  mijn  werk  vrijwillig     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

eens   60    

  34. Mijn  leidinggevende  mag  ik  geen  sociale  media  gebruiken  voor  mijn  werk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     35. Sociale  media  kan  makkelijk  zijn  voor  mijn  werk,  maar  het  is  niet  noodzakelijk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     36. Mensen  die  invloed  hebben  op  mijn  gedrag  vinden  dat  ik  gebruik  moet  gaan   maken  van  sociale  media     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     37. Mensen  die  belangrijk  voor  mij  zijn  vinden  dat  ik  gebruik  moet  gaan  maken  van   sociale  media     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

eens     38. Binnen  mijn  werk  is  het  gebruik  van  sociale  media  belangrijk     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

7    

zeer  mee  

7    

zeer  mee  

eens     39. Binnen  mijn  werk  is  het  gebruik  van  sociale  media  relevant     Zeer  mee  oneens    

1  

2  

3  

4  

5  

6  

eens     Dit  was  het  eind  van  de  enquête,  ik  wil  u  van  harte  bedanken  voor  de  medewerking!    

  61  

 

                                          62    

Bijlage  2  ʹ  Onafhankelijke  variabelen   Waargenomen  bruikbaarheid  (WB)   De  waargenomen  bruikbaarheid  van  sociale  media  wordt  in  deze  thesis  getest  aan  de  hand  van   de  volgende  stellingen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  vragenlijsten  van  Dishaw  en  Strong  (1999),   Chau  (1996),  Volery  en  Lord  (2000)  en  Venkatesh  en  Davis  (2000):     WB1  

Ik  denk  dat  ik  door  middel  van  sociale  media  ik  mijn  werktaken  sneller   kan  vervullen.    

WB2  

Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  prestaties  op  mijn  werk  kunnen   verbeteren.  

WB3    

Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  werk  makkelijker  kunnen  maken.  

WB4    

Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  werkproductiviteit  kunnen  verhogen.  

WB5    

Ik  denk  dat  sociale  media  mijn  werkeffectiviteit  kunnen  verhogen.  

WB6        

Ik  vind  sociale  media  een  nuttig  middel  voor  mijn  werk.  

Waargenomen  gebruiksgemak  (WG)   Het  waargenomen  gebruiksgemak  van  sociale  media  wordt  in  deze  thesis  getest  aan  de  hand  van   de  volgende  stellingen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  vragenlijsten  van  Dishaw  en  Strong  (1999),   Chau  (1996),  Volery  en  Lord  (2000)  en  Venkatesh  en  Davis  (2000):     WG1      

Ik  denk  dat  ik  makkelijk  kan  leren  omgaan  met  sociale  media.  

WG2    

Ik  denk  dat  ik  sociale  media  makkelijk  kan  laten  doen  wat  ik  wil.  

WG3    

Ik  denk  dat  mijn  interactie  met  sociale  media  duidelijk  en  begrijpelijk  is   (of  zal  zijn).  

WG4        

Ik  denk  dat  sociale  media  flexibel  genoeg  zijn  om  mee  te  interacteren.  

WG5    

Ik  denk  dat  het  makkelijk  is  voor  mij  om  ervaren  te  worden  in  het  gebruik   van  sociale  media.  

WG6    

Ik  denk  dat  interacteren  met  sociale  media  mij  geen  hoge  mentale   inspanning  kost.  

WG7    

Ik  denk  dat  ik  sociale  media  makkelijk  om  te  gebruiken  vind.  

   

63    

Vrijwilligheid  (V)   De  vrijwilligheid  van  het  gebruik  van  sociale  media  wordt  in  deze  thesis  getest  aan  de  hand  van   de  volgende  stellingen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  de  vragenlijst  van  Venkatesh  en  Davis   (2000):     V1  

 

V2    

Ik  gebruik  van  sociale  media  voor  mijn  werk  vrijwillig.   Mijn  leidinggevende  mag  ik  geen  sociale  media  gebruiken  voor  mijn  werk.   (R)  

V3    

 

Sociale  media  kan  makkelijk  zijn  voor  mijn  werk,  maar  het  is  niet  

noodzakelijk.     R  =  tegenovergesteld  item  

Subjectieve  norm  (SN)   De  subjectieve  norm  van  het  gebruik  van  sociale  media  wordt  in  deze  thesis  getest  aan  de  hand   van  de  volgende  stellingen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  de  vragenlijst  van  Venkatesh  en  Davis   (2000):     SN1  

Mensen  die  invloed  hebben  op  mijn  gedrag  vinden  dat  ik  gebruik  moet   gaan  maken  van  sociale  media.  

SN2  

Mensen  die  belangrijk  voor  mij  zijn  vinden  dat  ik  gebruik  moet  gaan   maken  van  sociale  media.  

Gebruikservaring  (G)   Gebruikservaring  met  sociale  media  wordt  in  deze  thesis  getest  aan  de  hand  van  de  volgende   gesloten  vragen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  de  vragenlijst  van  Dishaw  en  Strong  (1999):     G1  

 

Hoe  ervaren  bent  u  met  sociale  media?  

Werkrelevantie  (W)   Werkrelevantie  van  het  gebruik  van  sociale  media  voor  de  makelaardij  wordt  in  deze  thesis   getest  aan  de  hand  van  de  volgende  stellingen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  de  vragenlijst  van   Venkatesh  en  Davis  (2000):     W1  

 

Binnen  mijn  werk  is  het  gebruik  van  sociale  media  belangrijk.  

W2  

 

Binnen  mijn  werk  is  het  gebruik  van  sociale  media  relevant.  

  64    

Combinatie  gebruik  sociale  media  voor  kantoor  (CSM)   De  combinatie  van  de  verschillende  sociale  media  die  het  makelaarskantoor  inzet  is  gemeten   aan  de  hand  van  een  vraag  waar  de  makelaars  verschillende  sociale  media  konden  aankruisen   wanneer  zij  die  inzetten:     CMS1  

Van  welke  sociale  media  maakt  uw  kantoor  gebruik?  

  x

Facebook  

x

Twitter  

x

Hyves  

x

LinkedIn  

x

Youtube  

x

Geen  

Privé  gebruik  sociale  media  (PSM)   Of  de  makelaars  ook  in  het  privéleven  gebruik  maken  van  sociale  media  wordt  getest  aan  de   Šƒ†˜ƒ‡‡˜”ƒƒ‰†‹‡œ‹Œ‡–ǮŒƒǯ‘ˆǮ‡‡ǯ‘†‡„‡ƒ–™‘‘”†‡ǣ     PSM1  

Maakt  u  in  uw  privéleven  gebruik  van  sociale  media?  

         

 

65    

 

 

66    

Bijlage  3  ʹ  Afhankelijke  variabelen   Houding  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media  (HSM)   De  intentie  het  gebruik  van  sociale  media  voor  de  makelaardij  wordt  in  deze  thesis   getest  aan  de  hand  van  de  volgende  stellingen  in  de  enquête,  gebaseerd  op  de  vragenlijst   van  Volery  en  Lord  (2000):     HSM1      

Ik  vind  het  idee  om  sociale  media  te  gebruiken  niet  leuk.  (R)  

HSM2      

Ik  heb  een  algemene  voorkeur  voor  het  gebruiken  van  sociale  media.  

HSM3    

Ik  denk  dat  het  een  goed  idee  is  om  sociale  media  te  gebruiken  voor  mijn   werk.  

HSM4    

Gebruik  gaan  maken  van  sociale  media  voor  mijn  werk  is  geen  goed  idee.   (R)    

  R  =  tegenovergesteld  item  

Intentie  om  gebruik  te  gaan  maken  van  sociale  media  (ISM)   Het  werkelijke  gebruik  van  sociale  media  wordt  in  deze  thesis  getest  aan  de  hand  van  de   volgende  stellingen  en  gesloten  vraag  in  de  enquête,  deels  gebaseerd  op  de  vragenlijst   van  Volery  en  Lord  (2000):     ISM1      

Van  welke  sociale  media  maakt  uw  kantoor  gebruik?  

ISM2    

Ik  ben  van  plan  in  de  toekomst  sociale  media  (meer)  te  gaan  gebruiken   voor  mijn  werk.  

ISM3      

Ik  zal  sociale  media  websites  vaak  gaan  bezoeken  voor  mijn  werk.  

                   

 

67    

 

 

68    

Bijlage  4  ʹ  Resultaten  SPSS     Tabel  5.4  ʹ  Pearsons  correlaties    

 

 

 

Variabele  

WB  

WG  

 

 

 

 

 

 

CSM  

 

V  

SN  

W  

HSM  

ISM  

PSM  

G  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1  

 

  Waargenomen  

 

 

 

 

Bruikbaarheid  (WB)  

 

 

 

 

1  

 

 

 

x

Pearsons  correlatie  

  Waargenomen  

 

 

 

 

gebruiksgemak  (WG)  

 

 

 

 

.454**  

1  

 

 

 

 

 

 

-­‐.179*  

-­‐.008  

1  

 

 

 

x

Pearsons  correlatie  

 

  Vrijwilligheid  (V)   x

Pearsons  correlatie    

Subjectieve  norm  (SN)  

 

 

 

 

.219**  

.091  

-­‐.060  

1  

 

 

 

 

Werkrelevantie  (W)  

 

 

 

 

 

.605**  

.427**  

-­‐.187**  

.193**  

1  

 

 

 

 

Houding  t.o.v.  het  gebruik  

 

 

 

 

 

 

van  sociale  media  (HSM)  

 

 

 

 

 

 

.603**  

.567**  

-­‐.006  

.115  

.759**  

1  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

x

Pearsons  correlatie  

Pearsons  correlatie    

x

Pearsons  correlatie    

Intentie  gebruik  sociale   media  (ISM)   x

Pearsons  correlatie    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.561**  

.398**  

-­‐.029  

.234**  

.701**  

.739**  

1  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Combinatie  Sociale  Media  

 

 

 

 

 

 

 

 

(CSM)  

 

 

 

 

 

 

 

 

.373**  

.356**  

-­‐.028  

-­‐.022  

.447**  

.563**  

.330**  

1  

 

 

 

 

 

 

 

Privégebruik  Sociale  Media  

 

 

 

 

 

 

 

(PSM)  

 

 

 

 

 

 

 

.086  

.256**  

-­‐.013  

.156*  

.207**  

.305**  

.135*  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.153  

.464**  

.021  

.109  

.236**  

.432**  

.181*  

.358**  

.852**  

1  

x

Pearsons  correlatie    

x

Pearsons  correlatie  

Gebruikservaring  (G)   x

Pearsons    corr.  

     .170*      

  *.  Correlatie  is  significant  op  het  .05  (eenzijdig)  niveau.   **.  Correlatie  is  significant  op  het  .01  (eenzijdig)  niveau.  

69    

Tabel  5.5  ʹ  Regressieanalyses  per  hypothese  (directe  relaties)     HYPOTHESE   1a  

 

 

 

 

F    

R²    

Adjusted  R²    

Ⱦ    

53.307  

.258  

.254  

.454  

 

 

 

 

83.789  

.352  

.348  

.567  

.000  

 

 

.000  

  Significantie  

.000   .000   Onafhankelijke  variabele:  waargenomen  gebruiksgemak  (WG),  afhankelijke  variabele:  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)   HYPOTHESE           1b     Significantie  

Onafhankelijke  variabele:  waargenomen  gebruiksgemak  (WG),  afhankelijke  variabele:  houding  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media   (HSM)   HYPOTHESE           2  

90.508  

.370  

.366  

.603  

.000  

 

 

.000  

  Significantie  

Onafhankelijke  variabele:  waargenomen  bruikbaarheid  (WB),  afhankelijke  variabele:  houding  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media   (HSM)   HYPOTHESE           3   204.985   .571   .568   .739  

 

  Significantie  

 

  Significantie  

 

 

 

 

 

 

 

.000   .000   Onafhankelijke  variabele:  houding  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media  (HSM),    afhankelijke  variabele:  intentie  gebruik  sociale  media   (ISM)   HYPOTHESE           4  en  6a   2.065   .013   .007   .115   .153  

.153  

Onafhankelijke  variabele:  subjectieve  norm  (SN),    afhankelijke  variabele:  houding  t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media  (HSM)   HYPOTHESE   5c  

  7.814  

  .048  

  -­‐.042  

  .219  

  Significantie  

 

 

 

 

.006   .000   Onafhankelijke  variabele:  Subjectieve  Norm  (SN),  afhankelijke  variabele:  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  

HYPOTHESE   7     Significantie  

  89.284  

  .365  

  .361  

 

 

 

.000  

  .605     .000  

Onafhankelijke  variabele:  werkrelevantie  (W),  afhankelijke  variabele:  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)   HYPOTHESE   8     Significantie  

 

  28.063  

  .153  

  .148  

  .392  

 

 

 

 

.000  

.000  

Onafhankelijke  variabele:  privégebruik  sociale  media  (PSM),  afhankelijke  variabele:  gebruik  s ociale  media  in  de  onderneming     HYPOTHESE   9     Significantie  

  25.118  

  .139  

  .134  

  .373  

 

 

 

 

.000  

.000  

Onafhankelijke  variabele:  combinatie  sociale  media  (CSM),  afhankelijke  variabele:  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  

70    

 Tabel  5.6  ʹ  Regressieanalyses  per  hypothese  (indirecte  relaties)     HYPOTHESE   1c     Significantie  

 

 

 

 

F    

R²    

Adjusted  R²    

Ⱦ    

68.835  

.472  

.465  

.370  

 

 

 

 

1.722  

.061  

.026  

.245  

 

 

 

 

.246  

.005  

-­‐.015  

.043  

 

 

 

 

5.340  

.065  

.053  

.205  

 

 

 

 

 

.000   .000   Onafhankelijke  variabelen:  waargenomen  gebruiksgemak  (WG)  &  waargenomen  bruikbaarheid  (WB),  afhankelijke  variabele:  houding   t.o.v.  het  gebruik  van  sociale  media  (HSM)   HYPOTHESE           5a     Significantie  

.189   .072   Onafhankelijke  variabelen:  Subjectieve  Norm  (SN)  &  Vrijwilligheid  (V)  <=  3,    afhankelijke  variabele:  houding  t.o.v.  het  gebruik  van   sociale  media  (HSM).   HYPOTHESE           5b     Significantie  

.782   .676   Onafhankelijke  variabelen:  Subjectieve  Norm  (SN)  &  Vrijwilligheid  (V)  =>    5,    afhankelijke  variabele:  houding  t.o.v.  het  gebruik  van   sociale  media  (HSM).   HYPOTHESE           6b     Significantie  

.006   .010   Onafhankelijke  variabelen:  subjectieve  norm  (SN)  &  gebruikerservaring  (G),  afhankelijke  variabele:  waargenomen  bruikbaarheid  (WB)  

 

71