12/28/2015
Leeuwarden, een hongerige stad?
Jan Willem van der Schans
[email protected]
Inspiratiebijeenkomst, Friese MilieuFederatie, 10 December 2015
Introductie
Onderzoeker LEI-WUR Short Food Supply Chains Mede-oprichter Eetbaar Rdam Denktank Stadslandbouw Rdam Lid Rotterdam Food Council Bestuur diverse Stichtingen SLB Principal Investigator Food AMS Lid Rural Network Assembly EU
1
12/28/2015
Introductie
Onderzoeker LEI-WUR Supply chain research Onderzoeker RSO-WUR Regional food systems Medeoprichter Eetbaar Rotterdam Denktank Stadslandbouw Rotterdam Lid Rdam Food Council Coordinator Food AMS
Lid Rural Networks Assembly
Overzicht
Introductie Eetbaar Rotterdam Gemeente Rotterdam Context NL Problemen en oplossingen Verdienmodellen Conclusies Discussie
2
12/28/2015
Expertisegroep EETBAAR ROTTERDAM
Eetbaar Rotterdam, de stadslandbouw expertise groep
Opdracht Innovatienetwerk voor het Portaal
Expertmeeting ‘Stadslandbouw’, 16 juli 2007 Aanleiding
Stadslandbouw in Rotterdam: productieslag tijdens WOII
’Het enige groen wat ik me kan bedenken voor een stad als Rotterdam is een pot groene verf om het beton te kleuren.’’ 6
3
12/28/2015
Expertisegroep EETBAAR ROTTERDAM
Stadslandbouwblog ER Diners 2012 architecten Will Allen/Paula Sobie Demonstratie Oogstfestival 2009 Aanvraag en uitvoering KIGO Talrijke presentaties Meedenken Marconistrip (en andere lokaties) Bijdrage aan verkiezingsprogrammas (Manifest) Aanwezig zijn in de pers en in beleidsdocumenten
Wat hebben we tot nu toe gedaan?
Presentatie Will Allen en Paula Sobie
’Our next generation of farmers will be city dwellers”, Will Allen 2009
Wat hebben we tot nu toe gedaan?
4
12/28/2015
Expertisegroep EETBAAR ROTTERDAM
KIGO stadslandbouw
Wat hebben we tot nu toe gedaan?
Beleidsontwikkeling
2008 2009 2011 2012 2013 2013 2014 2015
Groenjaar Rdam Denktank Stadslandbouw Agenda for Sustainable Rotterdam Beleidsdocument Food & the City Handelsmissies Regional Food Council Food Cluster Masterclass KK / World Expo Milano
5
12/28/2015
Producten uit de Rotterdamse regio Handelsmissies
6
12/28/2015
7
12/28/2015
Export orientatie NL landbouw
Volgens de FAO kunnen kleinschalige stadstuinen 700 miljoen mensen voeden
8
12/28/2015
Problemen huidige landbouw (Wiskerke 2009)
Neerwaartse druk boeren inkomens Milieuproblemen Gebrek aan kwaliteit en diversiteit Groeiend consumenten wantrouwen Gezondheidsproblemen (overgewicht en ondergewicht)
9
12/28/2015
Onderwerp Economische positie primaire producenten
Ecologische duurzaamheid
Sensorische kwaliteit
Consumenten vertrouwen
Gezondheid
Agro-industriële zoekrichting
Agro-ecologische zoekrichting
Uitwisselbare positie in voedselketen; grootschalige productie; high-tech; kostprijsverlaging door arbeidsreductie
Toegevoegde (maatschappelijke) waarde productie; arbeid als middel om waarde toe te voegen; ambachtelijkheid
Technische oplossingen voor milieuproblemen: emissieloze stallen, genetisch gemodificeerde gewassen, agroparken; eco-efficiënte distributiesystemen
Kringlooplandbouw; lokale variëteiten; natuurlijke veerkrachtige productiesystemen; vermindering voedselkilometers
Gestandaardiseerde grondstof; diversiteit wordt aan eind van de keten gecreëerd door levensmiddelenindustrie
Gecreëerd door boeren en/of verwerkers; kwaliteit is uiting van regiospecificiteit (grond, klimaat, variëteiten, tradities) en ambachtelijkheid
Kwaliteitsborgingsystemen (HACCP, ISO, EurepGap) en keurmerken van industrie/supermarktwezen
Persoonlijk vertrouwen; beschermde oorsprongsbenaming; sociale controle
Industriële benadering van gezondheid: minder vet, minder suiker, verrijkt met omega, vitamine, e.d.
Mediterraan dieet, oer-dieet, vers voedsel, genieten van eten (sociaalculturele dimensie van eten), voldoende bewegen
Wiskerke (aangepast)
Voorlopige conclusies
Er zijn geen food deserts in NL, eerder het tegendeel ‘’Meer met minder’’ (efficiency) is te simpel, het gaat ook om andere zaken (opvolging, markt orientatie, vertrouwen en lifestyle) ‘’Biologisch’’ versus ‘’gangbaar’’ is te eenvouding, BIG Organic is ook problematisch ‘’Consumerism’’ versus ‘’Eigenaarschap’’ Hybridisatie als innovatie proces
10
12/28/2015
Agro-industrieel (biologisch gecertificeerd) ‘
BiJo s, Gravezande
Agro-ecologicsch (niet biologisch gecertificeerd) Growing Power, Milwaukee ‘
11
12/28/2015
Plant factories, Japan
Tamagawa University Tokyo
12
12/28/2015
Mainstreaming alternative food networks
13
12/28/2015
Mini Dairy
Hoe voeden we onze steden van de toekomst?
14
12/28/2015
Foodscape Schilderswijk Den Haag
Urbaniahoeve, Social Design Lab for Urban Agriculture
15
12/28/2015
Loess Plateau China
Precisie landbouw Haarlemmermeer
Fieldmedia Jan Ham
16
12/28/2015
Dak akker Schieblock Rotterdam
Villa Augustus, Dordrecht
17
12/28/2015
Pop up restaurantsmet buurt moestuinen
18
12/28/2015
Stad en land verbonden
19
12/28/2015
20
12/28/2015
Parc Agrari del Baix Llobregat
21
12/28/2015
‘’Strategische orientaties’’
Green deal stadsgerichte landbouw
Ruimte voor Stadslandbouw in Rotterdam
PPS stadsgerichte Tuinbouw
Cost Action Urban Agriculture Europe WG 3
Vijf zoekrichtingen
Differentiatie (onderscheidend aanbod)
Diversificatie (meerdere functies)
Lage kosten (breed toegankelijk)
Gedeeld eigenaarschap (verregaande betrokkenheid)
Ervaringen (in plaats van producten of diensten)
22
12/28/2015
Differentiatie
Onderscheid door transparantie, raskeuze (smaak, kleur, ethnisch, vergeten).
Onderscheid door bereiding (super vers, ambachtelijk, rauw, zonder additieven), en/of verkoop (via boerenmarkt, webwinkel).
Diversificatie
Naast voedsel andere functies (kinderopvang, zorg, recreatie, natuur, educatie, loonwerk, energie, compostering, bedrijfsuitjes)
Economies of scope ipv scale
23
12/28/2015
Lage kosten
Schaalvergroting, mechanisatie
Onbenutte hulpbronnen inzetten, recycling van grondstoffen en materialen, lagere levensstandaard,
Gedeeld eigenaarschap
Burgers willen meer grip op het voedselsysteem maar zijn ook bereid actief bij te dragen Niet alleen als consument maar ook als coproducent (financiering, arbeid, land/vastgoed) Open source kennis en ervaring
24
12/28/2015
The share economy
Unieke ervaringen
Verkoop een verhaal ipv een product Authentieke ervaringen zijn onvervangbaar en ‘’onbetaalbaar’’ ‘’Pay as you want’’
25
