www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Leermiddelenbeleidsplan
School Contactpersoon Leden werkgroep Versienummer
Cluster Heuvelland W. Bergmans Epi van Winsen, Fernao Prince, Leo van Duyvenbode, Will van Sloun, Erwin Kerstges, Erik Honeé, Wim Welles 2 (definitief)
1
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Voorwoord en inleiding: Scholen bevinden zich nu op een scharnierpunt: een open veld van zelf bepaalde inhoud, meer digitaal en andere financiën ligt voor ons. Complex is het aanbrengen van samenhang in al die aspecten. Hoe vullen we het taakbeleid in, wat zijn de keuzecriteria voor leermiddelen en wie besluiten daarover? We staan aan het begin van een nieuw tijdperk op het gebied van leermiddelenbeleid en leermiddelengebruik. Deze nieuwe aandacht komt goed uit. De docent, als belangrijkste regisseur van het leerproces van leerlingen, heeft een rijk en eigentijds instrumentarium aan hulpmiddelen nodig om onderwijs aantrekkelijk te houden. Het motto van onderliggend leermiddelenbeleidsplan van cluster Heuvelland zou kunnen zijn: “Denk groot, doe klein, gebruik alle nieuwe technologie, geef elke docent een laptop en focus op een schooleigen styling van je leermateriaal.” Bovenstaande werkgroep uit beide scholen heeft met grote inzet en enthousiasme in kaart gebracht waar Stella Maris en Sophianum zich nu bevinden in dit proces en waar het in 2016 in zou kunnen uitmonden. Dit plan is niet af en ook niet compleet. Het moet gezien worden als een kapstok en een aanzet op dit gebied. Het is een momentopname anno 2011-2012 en moet gezien worden als een processtuk dat regelmatig bijgesteld dient te worden. Zo zal de evaluatie van de pilot mobile devices in 2012-2013 voor een groot gedeelte richtinggevend zijn. Ook nieuwe ontwikkelingen, zowel binnen als buiten de school kunnen proces vertragend als ook proces versnellend werken. De werkgroep is zich terdege bewust van het feit dan de financiële onderbouwing zeer globaal is. De komende jaren zullen in cluster Heuvelland nadrukkelijk keuzes gemaakt moeten worden. Tot slot wil ik mijn dank uitspreken aan de leden van de werkgroep en Paul Schuitman van het innovatieplatform-VO. De deskundige ondersteuning van Paul, zijn manier van aanpak (pressure cooker) en de betrokken deelname van de leden van de werkgroep hebben geleid tot een leermiddelenbeleidsplan waarmee het onderwijs in het Heuvelland zijn voordeel kan doen. W. Bergmans
2
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Visie 1
Missie & Identiteit
Missie & Identiteit Meer dan onderwijs alleen: onderwijs met ambitie Onderwijsleeractiviteiten: sturen op kwaliteit, effectiviteit en efficiency Uitdagend en vernieuwend onderwijs met als kenmerken: - contextrijk en betekenisvol - breed aanbod - nieuwe didactische werkvormen - flexibilisering, maatwerk, ontwikkelen individuele leerroutes - gebruik van alle moderne / innovatieve ict-media
2
Visie en ontwikkelingsdoelen
Doelen Maatwerk wordt nog beter geleverd door de school, waardoor er geen vertraging van het leerproces plaatsvindt. Het onderwijs dat wordt aangeboden zal de lerende motiveren en leergierig maken. Ieders talent zal worden aangesproken en zo goed mogelijk tot ontwikkeling brengen. Van extra aandacht voor leerlingen met achterstanden tot het excelleren van de besten. De leerlingen ontwikkelen de vaardigheden tot het snel en correct kunnen verwerven van informatie, probleemoplossend te denken en het leren leren. Een docent heeft meer tijd om de leerlingen gericht te helpen hun interesse aan te wakkeren en aan te sturen. Een betere en flexibelere aansluiting op het vervolgonderwijs. Goede communicatie met allen die betrokken zijn bij het leerproces van de lerende. Vermeerdering van kennis door het te delen, het liefst met zoveel mogelijk mensen.
3
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
3
Onderwijsleerportret
A
Onderwijsleerportret van de school in 2016
Primair proces IctOnderwijsLeergebruik Onderwijsleerportret concept door concept leerling Leerling volgt Docent is Onderwijs- Leerling is bezig met de leidraad instructeur en leerportret kennis door de coach. Hij In 2016 opnemen en docent gebruikt onthouden, het bedenken van oplossingen en het doen van onderzoek. Docent stuurt leerproces zowel klassikaal als in modulevorm met behulp van ELO.
aangereikt per studiewijzer in ELO. Kan daarbij individuele leerroutes kiezen en vult zodoende een deel van zijn portfolio
verschillende didactische werkvormen. Hij is ICT- en ELO vaardig. Sommige docenten worden meer ingezet op instructie/uitleg, andere op begeleiding.
Ict-gebruik door Rollen de docenten leraar / leerling ICT en Elo vaardig. Gebruikt voor instructie digibord. ELO wordt gebruikt als administratiesysteem voor de voortgang van de vakken.
De docent beschikt naast vakinhoudelijke en didactische kwaliteiten ook ICTvaardigheden en kan deze drie probleemloos met elkaar combineren. De docent biedt instructielessen aan waaruit de geïnteresseerde leerling kan kiezen tenzij in overleg met de mentor dit verplicht wordt voor de leerling. De docent volgt via de digitale leeromgeving wat een leerling doet en waar een leerling zich bevindt in zijn/haar leerproces. De docent geeft hierover informatie aan de mentor. Iedere leerling kan zelf keuzes maken uit de modules die door de docenten aangeboden worden. De leerling is in staat om het aangeboden curriculum zich zelfstandig eigen te maken en leert daarbij ook verantwoordelijkheid hierover te dragen. Leerlingen bezitten de mogelijkheid om alles te kunnen opzoeken waar en wanneer zij dit willen en ICT biedt verschillende mogelijkheden om dit beter te kunnen doen. Tevens kan men hier ook terecht voor instructie wanneer dat wenselijk is. De leerling kan zich inschrijven voor instructielessen die door docenten worden aangeboden in de daarvoor bestemde ruimtes. Iedereen beschikt over een E-Portfolio waarvan hij/zij zelf de beheerder en dus ook zelf verantwoordelijk is gedurende zijn/haar hele leven. Leren is voor de leerling een sociaal proces waarbij de interactie en communicatie met anderen essentieel is. Het gebruik van social media is niet meer weg te denken en maakt het mogelijk informatie met elkaar te delen, ongeacht plaats en tijd, op een gebruiksvriendelijke, nuttige en vaak leuke wijze. Leerlingen werken zelfstandig wanneer het kan. Begeleiding vindt plaats wanneer het nodig is.
4
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Onderwijsleerportret Onderwijsleerportret in 2016
Schoolorganisatie Rooster en schoolinrichting
Samenwerking tussen docent/ begeleiders
Jaarklassysteem, met differentiatie in de klas. Vaksecties, met eventueel taakdifferentiatie. (Inrichting) leerruimtes maken groepsinstructie en (samen) zelfstandig werken mogelijk.
Samenwerkingsmogelijkhe den onderzoeken m.b.t. ontwikkeling en beheer van verzameling opdrachten en toetsvormen (vaksecties, teams, andere scholen?) Onderzoeken of taakdifferentiatie handig en gewenst is m.b.t. rollen, arrangeren opdrachtenaanbod. Professionaliserings behoefte t.a.v. leerstijlen, klassenmanagement en ICT/ELO-vaardigheid onderzoeken.
Taken van de schoolleiding
ICT-randvoorwaarden
Leiding van de school heeft een coachende rol. Zij streeft ernaar keuzes zoveel mogelijk te laten aan teamleiders en sectieleiders, schept randvoorwaarden en bewaakt de samenhang tussen de verschillende lagen. Leiding geven aan professionalisering, ook via POPgesprekken en dossiervorming. Randvoorwaarden scheppen: ICT-infrastructuur, functionaliteit, vulling en beheer van ELO. Voortgang van maatwerkstrategie faciliteren en monitoren (waaronder afspraken over herinrichting en gebruik leerruimtes).
Personal Device: 1:1 leerlingen 1:1 docenten Helpdesk-functie instellen Moderniseren netwerk(beheer) Structuur in ELO voor eigen lessen docent en schooleigen lessen. Procedures voor beheer leermateriaal opstellen.
5
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
4
Programma van Eisen voor Leermiddelen
Afdeling: algemeen Sectie / team: n.v.t.
Korte beschrijving Wens / verandering Verhouding % totaal
Maatwerk - strategie, niveau, leerstijl, afdelingen, etc.
Niveau: verschillende afdelingen We gaan meer differentiëren in leerstijl. We gaan vakoverstijgend projectonderwijs in de onderbouw evalueren en eventueel aanpassen aan de veranderende eisen en normen.
Verhouding (%) leertijd en/of herkomst leermateriaal Doelstellingen: Een deel van de leertijd wordt aan vakoverstijgend projectonderwijs besteed in de onderbouw 50% leermateriaal bedient verschillende leerstijlen. Deze doelen gelden voor alle afdelingen, maar kunnen verschillend worden ingevuld. Ook samenwerkingsrollen en samenstelling van de projectteams van leerlingen (en instanties) zullen per afdeling verschillend zijn.
Eisen aan leermateriaal
Opmerkingen
Leermiddelen moeten voldoen aan de volgende criteria: Uitdaging bieden aan leerlingen en leraren Differentiatie naar niveau, tempo Zelfstandig werken ondersteunen Contextrijk VMBO: probleemgericht / competentiegericht Geschikt voor samenwerking Combinatie van folio en digitaal materiaal Structuur Doorlopende leerlijnen Speciaal voor projecten: vakoverstijgend, probleemgericht
De verhouding tussen folio en digitaal leermateriaal is nu nog niet duidelijk. Dit moet in overleg met vaksecties en te vormen teams worden vastgesteld. We nemen hier wel ‘kwalitatieve strevingen’ op. Zie rijen ‘Werkvorm’ en ‘ICT’.
Tabel loopt door op de volgende pagina
6
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311 Afdeling: algemeen Sectie / team: n.v.t.
Korte beschrijving Wens / verandering Verhouding % totaal
Werkvorm - instructievorm (frontaal, groepsgewijs, individueel ), oefenen, groepswerk / project, etc.
Grofweg 1/3 instructie en uitleg 1/3 oefenen en toepassen (incl. projectwerk) 1/3 variabel (samenwerken in opdrachten, reflectie op leerproces, toetsing, extra uitleg). Hier kunnen per sectie en schooltype verschillen tussen bestaan.
Verhouding (%) leertijd en/of herkomst leermateriaal Instructiemateriaal wordt in methode gevonden, aangevuld met digitaal leermateriaal. Oefenstof komt deels uit de methode, deels uit aanvullend digitaal leermateriaal. Projectwerk wordt (geheel) digitaal ondersteund.
Eisen aan leermateriaal
Opmerkingen
Algemeen In de opdrachten/leereenheden worden eigen ervaringen ten nutte gemaakt voor het leren. Er zijn leermaterialen aangepast aan de verschillende leerstijlen. Leermiddelen zijn aan te passen aan mogelijkheden van specifieke (groepen) leerlingen (dyslectici, leerlingen met een andere moedertaal, etc.)
Nadere invulling zal uiteraard in overleg met secties en te vormen teams gebeuren. Dit zal verschillen per afdeling, voor boven- en onderbouw, etc.
Projectwerk Het leermiddel plaatst leerstof in voor leerlingen relevante herkenbare contexten, zet aan tot toepassen van het geleerde in die contexten en laat leerlingen het nut van de leerstof in de ‘echte’ wereld zien en ervaren voor hun eigen leven. Met name bij de projecten laten de leermiddelen de samenhang zien tussen verschillende vakken onderling. De leermiddelen laten de samenhang zien tussen het onderwijs en de maatschappij. De leermiddelen hebben een hoog actualiteitsgehalte. De samenwerkingstaken/opdrachten eisen door de hoeveelheid en complexiteit, dat er samengewerkt wordt. De samenwerkingstaken/opdrachten voorzien in procesmatige instructie/opdrachten/hulpmiddelen, (tussentijdse) reflectie en evaluatie van product en samenwerking. De samenwerkingstaken laten toe dat leerlingen individueel aanspreekbaar blijven op hun bijdrage aan het samen leren. De samenwerkingsopdrachten zijn vakoverstijgend.
We adviseren gestructureerd ervaring op te gaan doen met digitale toetsing. Wordt nu incidenteel gebruikt. Onderzoeken of hiermee effectiever kan worden gewerkt.
Tabel loopt door op de volgende pagina
7
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311 Afdeling: algemeen Sectie / team: n.v.t.
Korte beschrijving Wens / verandering Verhouding % totaal
Regie leerling - leerdoel, leerroute, werkvorm, toetsvorm, etc.
Leerlingen krijgen meer regie over hun leerproces. Variabele volgorde in opdrachten kan misschien een manier zijn om bij sommige opdrachten tegemoet te komen aan verschillende leerstijlen. Bij dit soort opdrachten moeten dan aanwijzingen komen op welke manieren de opdracht te maken is.
Toetsvorm - voortgang, beoordeling, reproductie, productie, etc. - toepassen - analyse en begrip - differentiatie
In de onderbouw komen meer voortgangstoetsen, die zicht geven op hoe leerlingen leren. Projectwerk wordt afgesloten met een product.
Verhouding (%) leertijd en/of herkomst leermateriaal
De school heeft een eigen toetsbank. Hierin staan methode-gebonden toetsen, eigen toetsen, toetsen die we uit open omgevingen kunnen halen en projectopdrachten. We gaan nog onderzoeken hoe/ in hoeverre we digitaal toetsen gaan inzetten.
Eisen aan leermateriaal
Opmerkingen
Een aantal taken en opdrachten is geschikt om in een variabele volgorde uit te voeren. Het leermiddel bevat hulpmiddelen om startkennis en vaardigheden van leerlingen in kaart te brengen en te bespreken. Het leermiddel past binnen een (bestaande) leerlijn. Het leermiddel geeft inzicht in eindtermen, en wat leerlingen (nog) moeten leren om hieraan voldoen. Het leermiddel heeft op elk niveau (hoofdstuk, paragraaf, scherm, etc.) een duidelijke, vaste structuur. Het leermiddel heeft een inhoudsopgave en/of leerstofoverzicht.
We zullen hierover discussie- en kennisuitwisselingsrondes organiseren waarbij ‘best practices’ worden gebruikt als voorbeeld en uitgangspunt.
Toetsen zijn aangepast aan de verschillende leerstijlen. Er wordt gebruik gemaakt van toetsen voor het bepalen van (specifieke) mogelijkheden en problemen.
‘Toetsen zijn aangepast aan verschillende leerstijlen’ betekent niet dat er per toets verschillende vormen zijn, maar dat toetsen verschillende soorten items hebben, gerelateerd aan verschillende leerstijlen en/of dat toetsvormen over het jaar heen gevarieerd worden. De verhouding in het toetsen van ‘kennen’ (reproduceren) en ‘kunnen’ (toepassen enerzijds, begrijpen en analyseren anderzijds) is een punt van overleg met afdelingen en vaksecties.
Tabel loopt door op de volgende pagina
8
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311 Afdeling: algemeen Sectie / team: n.v.t.
Korte beschrijving Wens / verandering Verhouding % totaal
ICT - functies (b.v. van content, oefenen, toetsen, communicatie en samenwerking, administratie), - aanvullend of les vervangend - soorten toepassingen, etc.
De nadruk ligt op oefenen, exploratie en onderzoek en ondersteuning van projectwerk en andere vormen van (internationaal) samenwerken. De voortgang wordt geregistreerd. In 2016 vinden leerlingen studiewijzers voor vakken en projecten in de ELO. Mail en website worden gebruikt om leerlingen, ouders en partners te informeren. Docenten delen ‘best and less’ practices in een besloten omgeving en vinden daar professionaliserings-materiaal ICT moet ook de mogelijkheden bieden voor maatwerk
Verhouding (%) leertijd en/of herkomst leermateriaal Bij de exacte vakken maken we gebruik van digitale laboratoria. Bij zaakvakken gebruiken we simulatiegames Een deel van onze website en ELO wordt ingericht voor samenwerking met (kennis)instanties.
Eisen aan leermateriaal
Opmerkingen
Zie hierboven. Specifieke eisen zullen van geval tot geval bekeken moeten worden in overleg met vaksecties, teams en de ictcoördinator.
We zoeken kennisuitwisseling met andere scholen voor het inrichten van een projectomgeving en een omgeving voor het samenwerken met instanties buiten de school. Bij het vmbo is met dit laatste al ervaring opgedaan. .
9
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
5
Professionalisering
Professionaliseringsplan professionalisering stella maris college en sg sophianum praktische bekwaamheid / basisvaardigheden gebruik smartboards techn en didactisch inrichten elo (vaksite) gebruik elo administreren (individuele) leerlijnen presentatievaardigheden activerende didactiek gebruik en inrichting toetsinstrumenten organiseren van meer maatwerk inrichten individuele leerlijnen binnen ELO ontwikkelen eigen materiaal verzamelen en op waarde schatten materiaal kader / structuur richtlijnen voor teams scholing omtrent inbedding van content binnen leerlijn organisatie ict met leerlingen binnen de les professionele cultuur via fuwa (kaderscholing) stimuleren eigen regie leerproces door leerlingen differentiatie binnen doceerstijlen (docenten flexibeler maken) mediawijsheid - hoe draag je dit over op leerlingen gebruik social media
belang haalbaarheid 0-10 0-10 8 10 8 8 10 8 8 8 6.4 8 8 6.4 8 8 6.4 7 9 6.3 10 6 6 7 8 5.6 7 8 5.6 9 6 5.4 7 7 4.9 8 6 4.8 6 8 4.8 8 6 4.8 7 6 4.2 7 6 4.2 8 5 4 9 4 3.6 7 5 3.5 6 5 3
10
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Start in 2011-2012. Aanpassingen zullen plaatsvinden op basis van nieuwe ontwikkelingen.
Stella Maris doelstellingen ICT onderwijsprofessionalisering: Binnen elke sectie een voorloper die kennis en kunde uitdraagt naar andere sectiegenoten. Maandelijks de scholing opnemen in de jaaragenda (bijvoorbeeld op dinsdagmiddag). Er moet nog afstemming plaatsvinden of de scholing conform het plan van Sophianum gestalte krijgt.
Doelstellingen ICT & onderwijsprofessionalisering Sophianum: Onderdeel i-coaches
Doelstellingen
elo
Ieder team heeft een i-coach die in staat is docenten binnen dat team te coachen in het gebruik van ICT toepassingen in het onderwijs. De I-coaches zijn in staat vernieuwingen (deel projecten) binnen het team te implementeren. Bij efficiënter gebruik van ICT in het onderwijs zijn de i-coaches in staat dit binnen het team uit te dragen. Deze wordt breed (80%) binnen de school gebruikt voor: - Aanbieden van digitale content - Aanbieden van een studiewijzer - Monitoring leerproces van de leerlingen - Communicatie leerlingen/docenten 11
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
SMART
Ieder lokaal is voorzien van een SMARTBoard 80 % van de docenten zijn in staat zelf onderdelen van een les te verwerken m.b.v. de software genaamd Notebook.
E-portfolio
80 % van de leerlingen bezitten een e-portfolio. Alle docenten bezitten een e-portfolio.
Een uitgewerkt concreet scholingsplan is hierover voorhanden.
12
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
6
ICT
Huidige situatie: Sophianum Aantal computers leerling werkplekken 220 16 lokalen voorzien van een smartboard 16 lokalen voorzien van beamer + computer 1 systeembeheerder voor beide locaties 1 applicatiebeheerder voor beide locaties Draadloos internet zeer beperkt aanwezig. Stella Maris Aantal computers leerling werkplekken 185 1 systeembeheerder voor beide locaties 1 applicatiebeheerder voor beide locaties Locatie Meerssen is dekkend wifi-equipped Locatie Valkenburg heeft enkele acces points, maar wifi is zeker niet dekkend.
Aanpassingen ICT-infrastructuur Resultaat 50% van alle leermiddelen wordt in digitale vorm aangeboden. Ratio leerling: personal devices = 1:1 Afspraken Netwerk ontwikkelen dat geschikt is voor meerdere mediadragers, zoals I-pads, laptops, e-books etcetera. Netwerk ontwikkelen dat het mogelijk maakt dat elke leerling en docent overal in staat is om in de ELO en een webomgeving in te loggen.
13
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
I-faciliteit
Op de juiste wijze ingezet?
Welke Acties aanpassingen zijn er nodig?
Door wie?
Zie pilot
Gebruik digitaal schoolbord
Voldoende ondersteuning 2011-2012 Pilot in 20122013 Wordt aan gewerkt
Wifi dekking, Goed pilot plan. bandbreedte groter. Financiële dekking In elk lokaal scholing digibord
Werkgroep mobile devices Icto werkgroep i.s.m. i-coaches
Gebruik elo
ja
ja
Door fusie Teletop en its learning
I-coaches en icto werkgroep..
Inzet van devices
nee
Voortdurende scholing en onderhoud
14
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
7
Financiën
Huidige situatie: financiën werkblad 1 Huidige situatie Sophianum inkomsten 2011-2012 leermiddelen aantal leerlingen budget per leerling per leerjaar budget school per leerjaar additioneel t.b.v. leermiddelen uit budget ict uit personeelsbudget uit professionaliseringsbudget uit mediatheekbudget uit budget innovatie en kwaliteit bijdrage ouders anders
totaal
uitgaven
1697 321.5 545585.5
leermiddelen folio commercieel folio open digitaal commercieel (licenties, etc.) digitaal open drukkosten, kosten i.v.m. auteursrechten
0
additioneel
0
boekenfondsbeheer
0 0
Europese aanbesteding tijd voor docenten om methodevervangend (digitaal) leermateriaal te ontwikkelen en/of te arrangeren professionalisering personeel i.v.m. gebruik ict en verwerven en gebruik van digitaal leermateriaal ict-infrastructuur aanschaf, afschrijving, verzekering, garantie systeembeheer
545585.5
totaal
349000 0 28600 0 31000
14311
0 0 422911 15
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
werkblad 1 Huidige situatie Stella Maris college
inkomsten 2011-2012 leermiddelen aantal leerlingen budget per leerling per leerjaar budget school per leerjaar additioneel t.b.v. leermiddelen uit budget ict uit personeelsbudget uit professionaliseringsbudget uit mediatheekbudget uit budget innovatie en kwaliteit bijdrage ouders anders
totaal
uitgaven
1638 321.5 526617
leermiddelen folio commercieel folio open digitaal commercieel (licenties, etc.) digitaal open drukkosten, kosten i.v.m. auteursrechten
0
additioneel
0 0 0
boekenfondsbeheer Europese aanbesteding tijd voor docenten om methodevervangend (digitaal) leermateriaal te ontwikkelen en/of te arrangeren professionalisering personeel i.v.m. gebruik ict en verwerven en gebruik van digitaal leermateriaal ict-infrastructuur aanschaf, afschrijving, verzekering, garantie systeembeheer
526617
totaal
365000 0 32300 0 30000
41568
0 0 468868
16
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Conclusies Het financieel en materieel beleid is een middel om doelen ten aanzien van Onderwijs en Zorg enerzijds en Personeel en Zorg anderzijds te bereiken. Het kader wordt bepaald door de middelen die de overheid jaarlijks en incidenteel verstrekt en de daarbij behorende wet- en regelgeving. Dankzij hernieuwde aandacht voor begrotingsdiscipline staat de financiële positie van onze school onder druk. Voorfinanciering van vele jaren van stormachtige groei van het aantal leerlingen in combinatie met het uit eigen zak moeten betalen van de nodige aanpassingen aan de gebouwen, hebben het eigen vermogen behoorlijk uitgeput. Opbrengst: Na overleg in de werkgroep stelt de werkgroep voor: In het licht van onze visie op leren en leermiddelen en passend bij ons tempo van innovatie, gaat de school in het financiële beleid ruimte creëren voor nieuwe ontwikkelingen op gebied van leermiddelen en digitale didactiek. In de meerjarenbegroting van de school zullen hiertoe ombuigingen plaatsvinden.
Afspraken: Ten aanzien van de leermiddelen overschrijdt de school op dit moment het beschikbare budget niet. De maximaal toelaatbare overschrijding school-breed wordt vastgesteld op 0%. De locatiedirecteuren zijn verantwoordelijk voor budget-neutraal leermiddelenbeleid en leggen hierover verantwoording af aan de voorzitter van de centrale directie. Voor Sophianum geldt dat nog bijna 23 % van het beschikbare budget ingezet kan worden voor professionalisering personeel i.v.m. gebruik ict en verwerven en gebruik van digitaal leermateriaal, voor ict-infrastructuur (aanschaf, afschrijving, verzekering en garantie) en systeembeheer. Voor Stella Maris is dit percentage op basis van schooljaar 2011-2012 maar 11%. Eventuele kosten voor Europese aanbesteding worden betaald uit de algemene middelen van de school. De school blijft werken met een intern boekenfonds, waarbij de kosten van folio en digitale leermiddelen niet boven de wettelijke normbedragen mogen stijgen. De directeur bedrijfsvoering gaat onderzoek doen naar de drukkosten (inclusief evt. deels extern uitbesteden) en rapporteert hierover uiterlijk december 2012 in het management. (Dit alles n.a.v. werkblad 1) Uit het professionaliseringbudget wordt 20.000 euro per school specifiek ingezet voor alle inzet die te maken heeft met de landing van ICT in het primaire proces. De scholing zal specifieker en resultaatgericht moeten zijn en gericht op instrumenteel en didactisch gebruik. Zie hiervoor de eerste drie items uit het professionaliseringsplan blz. 8 . De voorzitter van de pilot groep Mobile Learning maakt op basis van de bevindingen die uit de pilot Mobile Learning komen een projectopzet en presenteert dit in het directie overleg van cluster Heuvelland in juni 2013.
17
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
De normbedragen zijn vastgesteld op basis van ervaringen uit de laatste 5 jaar, gecombineerd met verwachte ontwikkelingen in de komende jaren. Vooralsnog wordt gewerkt met deze normbedragen. De directeur bedrijfsvoering stelt een werkgroep in die nader onderzoek gaat doen naar de normbedragen en zit deze voor. In december 2012 komt deze werkgroep met een voorstel voor het managementteam.
Overschrijdingen van de beschikbare inkomsten zijn niet toegestaan. Bij eventuele overschrijding van het beschikbare budget maakt de voorzitter bedrijfsvoering op basis van de pilot Mobile Learning een stappenplan. Hierbij dient bekeken te worden op welke wijze middelen voor de ictontwikkelingen op beide scholen vrijgemaakt kunnen worden. De pilot Mobile Learning gaat van start bij aanvang van het schooljaar 2012-2013. De locatiedirecteur VMBO Sophianum stuurt de groep aan en stelt in overleg met hen een projectplan op. Belangrijke doelen: nagaan of werken met mobile devices motivatie-verhogend is, nagaan of mobile devices werken met heterogene groepen vergemakkelijkt en nagaan in welke mate met methode-vervangende digitale arrangementen gewerkt kan worden. Dit alles zal dan moeten leiden tot een reductie van de boekenpakket prijs per leerling.
18
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
Organisatie 8
Besluitvorming
Organisatie rond het kiezen van leermateriaal Voor een verantwoorde besteding van de budgetten is het noodzakelijk dat directie en secties/teams met elkaar in overleg zijn over de keuze van de leermiddelen. De kern daarbij is: de sectie is verantwoordelijk voor de keuze en legt daarover verantwoording af aan de directeur servicecentrum; de eindverantwoordelijkheid voor alle schooluitgaven (en dus ook van leermiddelen) ligt bij de CeDi. De procedure voor de keuze van leermiddelen, meer in detail: De basis voor de keuze van leermiddelen is het programma van eisen waaraan leermiddelen moeten voldoen. Het programma van eisen is afgeleid uit de visie van de school (of sector of afdeling) op het onderwijs en de visie op leermiddelen. Het programma van eisen kan van jaar tot jaar worden bijgesteld. Wel is het bedoeld als leidraad voor het gesprek tussen sectie en schoolleiding over de gemaakte keuze. De sectie doet een voordracht voor leermiddelen. De sectie doet de voordracht in januari van het betreffende schooljaar, als resultaat van een georganiseerd en gestructureerd keuzetraject. Belangrijke aandachtspunten in dit traject vanuit de sectie zijn: o de inzet van nieuwe media o de durf om te experimenteren o de gerichtheid op de leerling o de focus op competenties Een belangrijk niet-inhoudelijk aandachtspunt bij de keuze en voordacht is: o de prijs van het leermiddel. Gelet op de budgettaire kaders behoort het tot de verantwoordelijkheid van de sectie om kostenbewust te kiezen. De voordracht van de sectie wordt in februari van het betreffende schooljaar besproken met de directie van de locatie. De beoogde uitkomst van dit overleg is overeenstemming over de keuze en de prijs/kwaliteitverhouding ervan. Mogelijke goedkopere alternatieven worden geïnventariseerd. Onder regie van de boekenfondscoördinator wordt eind februari van het betreffende 19
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
schooljaar een actueel overzicht van alle gewenste en in gebruik zijnde (digitale) leermiddelen verstrekt. Dit overzicht wordt voorgelegd door de directeur servicecentrum aan de locatiedirecteuren. Als er financiële noodzaak is om niet alle – inhoudelijk geaccordeerde wensen – te kunnen honoreren, geeft de directeur servicecentrum in maart van het betreffende schooljaar een advies aan de betreffende directie. De directie bespreekt de financiële consequenties van de wensen met de betreffende sectie. De beoogde uitkomst is een oplossing van het geconstateerde financiële probleem. Eind maart van het betreffende schooljaar rapporteren de directies aan de CeDi over het totaaloverzicht van aan te schaffen leermiddelen.
Indien noodzakelijk wordt de Centrale Directie eerder in het traject ingeschakeld. Dit gebeurt vooral als er financiële items zijn die hierom vragen. De hierboven beschreven procedure geldt voor alle secties die vanaf schooljaar 2012-2013 voor de keuze staan van nieuwe leermiddelen. De procedure wordt na één jaar geëvalueerd en daar waar nodig of gewenst aangepast.
20
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311
9
Strategie, Borging en Planning
Ontwikkelingsdoel: In 2016 bedient 40 – 50% van het leermateriaal voor vakgebonden onderwijs verschillende leerstijlen. We maken hiervoor gebruik van de ELO, die gevuld wordt met deels aanvullend, deels les vervangend leermateriaal voor instructie en voor oefening. Plan Strategie: KPI Beleidsvoornemens In 2012-2013: 1. Alle secties en teams stellen een ontwikkel- en teamplan op . 2. Scholing ELO en onderwijskundig ICT-gebruik voor alle medewerkers. Zie de bestaande scholingsplannen van Sophianum 3. Iedere docent heeft een laptop of een ander device tot zijn beschikking t.b.v. structureel gebruik tijdens de dagelijkse leer- en onderwijssituatie. 4. Start pilot Mobile Devices op de 4 locaties. 5. HRM beleid aanpassen In 2013-2014: 1. Alle geledingen (teams en secties) evalueren de pilot,, scholen zich op de thema´s ´leerstijlen´ & ´differentiëren´ en starten in januari pilots op. 2. Scholing ELO en onderwijskundig ICT-gebruik voor alle medewerkers (fase 2).
Do Uitvoering Afspraken en organisatie Ad. 1 Binnen het directieoverleg worden bij aanvang van het schooljaar criteria vastgesteld m.b.t. teamplan en ontwikkelplan. Teamleiders werken onderling met elkaar samen. Directie is faciliterend en monitort. Leerlingenraad en ouderraad vormen een klankbord voor het MT. Ad. 2 Alle medewerkers nemen delen aan inventarisatie deskundigheidsbevordering. Professionaliseringstraject bevat decentrale en centrale bijscholing op vastgestelde momenten. Een centrale coördinator wordt aangewezen. Ad 3 Toegang tot ELO, administratiesysteem en digiborden wordt geoptimaliseerd. ICTdienst werkt hierin samen met externe partners. ICT-dienst en ICT-coördinator inventariseren samen de behoeftes bij medewerkers en bij de ELO-werkgroep. Ad 4 Werkgroep Mobile Devices coördineert en stuurt. Docenten rapporteren ontwikkelingen en bevindingen naar hun secties.
Check Monitoring Afspraken en organisatie Ad. 1 Planning en inhoud voortgangsrapportages door teamleider/team. Vast onderwerp op agenda sectoroverleg. Studiemiddag met workshops t.b.v. meting voortgang en eerste tussenevaluatie. Ad2 Coördinator professionalisering rapporteert per kwartaal aan MT de voortgang van en waardering voor professionaliseringsactiviteiten. Analyse per kwartaal van ELO-gebruik door werkgroep. Uitvoeren onderzoek naar motivatie en prestaties leerlingen door werkgroep ELO. Ad. 3 Afdeling ICT en ICT-coördinator brengen per kwartaal bij directie verslag uit van resultaten en voortgang van gebruik door medewerkers. Afdeling ICT verstrekt informatie aan gebruikers, verleent service op de labtops/devices en verbetert netwerk. Ad. 4 Bevindingen van docenten die met “ digitale klassen werken structureel op agenda van sectie- en teamoverleg. Werkgroep Mobile Device stuurt en begeleidt.
Act Evaluatie en bijstelling Plaats leermiddelenbeleid t.o.v. ander schoolbeleid Enkele medewerkers die excelleren worden benoemd en gefaciliteerd om medewerkers die onderpresteren te ondersteunen. Plannen per team worden bijgesteld. Uitgevoerde pilots worden bijgesteld nieuwe pilot wordt ingericht. Planning schooljaar 20132014 wordt gemaakt. . Functioneren van teamleiders, directie, coördinatoren en werkgroepen wordt geëvalueerd en taakverdeling wordt bijgesteld. CeDi en directie stellen doelen bij. Leermiddelenbeleid maakt integraal onderdeel uit van het schoolbeleid en de daarbij behorende cyclus.
21
www.leermiddelenvo.nl
[email protected] Helpdesk: 013-4560311 Plan Strategie: KPI
Draagvlak In 2012-2013: 1. De medewerkerstevredenheid blijft stabiel ondanks start veranderingen. 2.
Schoolbrede mediawijsheidcampagne t.b.v. positionering en bekendmaking leermiddelenbeleid op school.
In 2013-2014: Neemt de medewerkerstevredenheid met 5% toe.
Do Uitvoering Ad 5 Consequenties HRM-beleid Onderzoek door MT naar ‘prikkels’ die vanuit HRM-beleid uitgedeeld kunnen worden. Persoonlijke ontwikkeling in relatie tot teamplan bespreken in gesprekscyclus. Laptop/device wordt onderdeel van de secundaire arbeidsvoorwaarden. Gebruik digitaal leermateriaal t.b.v. ‘leerstijlen en differentiatie’ is onderwerp tijdens functioneringsgesprekken. Wijze waarop Ad. 1 Communicatie over visie, doel en consequenties wordt zorgvuldig, frequent en op verschillende manieren met verschillende geledingen verzorgd. Medewerkers krijgen meer persoonlijke aandacht en ondersteuning van de eigen teamleider dan tevoren. CeDi en stafmedewerkers stemmen doelen en aanpak met elkaar af en werken samen aan doelstelling. Ad2 Werkgroep van leerlingen en docenten is verantwoordelijk voor de campagne. Directie stelt budget vast en is opdrachtgever van de werkgroep. Afspraken en organisatie Communicatieplan wordt opgesteld en coördinator wordt benoemd door CeDi.
Check Monitoring Vieren successen Feestelijk jaaropening met uitreiking laptops. Jaarafsluiting voor medewerkers met bekendmaking resultaat onderzoek motivatie en prestaties leerlingen in pilotklassen. Optie: Bovenbouwleerlingen brengen bij de creatieve vakken activiteiten en successen in beeld.
Act Evaluatie en bijstelling
Afspraken en organisatie Communicatie en afspraken over meetmomenten en analyse met betrokkenen. Extern bureau eventueel laten uitvoerent. Meten voortgang KPI (kwalitatief en kwantitatief, workshops en vragenlijsten) Afspraken met coördinator over communicatie-uitkomsten en wijze waarop. Vast agendaonderwerp op agenda MT
Afspraken en organisatie evaluatie Intervisie en observatie Collegiale visitatie Lopende activiteiten worden bijgesteld Nieuwe activiteiten worden geïnitieerd en gepland
Vieren successen Elk team gaat 2 dagen naar de hei. 1 schooldag in 2012/2013 staat voor iedereen in het teken van mediawijsheid. Tijdens Teambuildingactiviteiten en open dag Participatie van leerlingen bij ontwikkelingen KPI wordt in publiciteit gebracht. Bovenbouwleerlingen brengen bij de creatieve vakken activiteiten en successen in beeld.
Afspraken en organisatie bijstelling plan en doelstellingen Twee mogelijkheden per jaar in afzonderlijk teamoverleg en opvolgend MT-overleg.
22