Leerlingenboek KINDERRAAD
K i n d e r r a a d l e e r l i n g e n b o e k
2
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Voorwoord
Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen aan de Kinderraad. Ook als je nog niet zo oud bent, is het leuk om te weten hoe de gemeente werkt. Wanneer je iets van de gemeente gedaan wilt hebben, weet je na afloop van de Kinderraad hoe je kunt proberen om dat voor elkaar te krijgen. Zo leren jullie het verschil tussen de Gemeenteraad en het College van Burgemeester & Wethouders. Je hoort wat mijn taken als burgemeester zijn, voor welke zaken je bij de gemeente aan kunt kloppen en hoe je iets onder de aandacht van het gemeentebestuur moet brengen. In de Kinderraad gaan sommigen van jullie ook voorstellen aan de gemeente doen. Misschien willen jullie wel ergens een speeltoestel of vinden jullie dat er iets moet veranderen op school. Maar er is eigenlijk altijd te weinig geld om aan alle wensen tegemoet te komen. Daarom moeten jullie ervoor zorgen dat je de beste argumenten voor je eigen voorstel hebt, zodat iedereen vindt dat jouw voorstel het meeste oplevert. Dan komt er voor dat idee geld op tafel. In de echte Gemeenteraad werkt het precies zo. Ik twijfel er geen moment aan dat jullie heel veel plezier gaan beleven aan de Kinderraad. Wie weet zijn enkelen van jullie over tien jaar al echt gemeenteraadslid! Vriendelijke groet, FERD CRONE, burgemeester van Leeuwarden
3
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
4
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Inhoud
7
Les 1
Politiek: landelijk of gemeentelijk?
Les 2
Het gemeenteraadslid
Les 3
De partij en het voorstel
Les 4
Het voorstel voor de Kinderraad (1)
15
Les 5
Het voorstel voor de Kinderraad (2)
17
Les 6/7
Leren presenteren en debatteren
Les 8
De Kinderraad en de kinderburgemeester
Bijlage 1: Regels voor de Kinderraad
5
11 12
27
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
23 25
Maak hier de woordspin
6
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 1 Politiek? Landelijk of gemeentelijk?
Je weet nu een aantal dingen van en over politiek. Maar om nog meer te weten te komen over politiek ga je de volgende tekst doorlezen en beantwoord je de daarop volgende vragen. Deze tekst en vragen kun je geheel zelfstandig maken.
Democratie Een democratie is een land waar de mensen zelf mogen beslissen wie er regeert en hoe er wordt geregeerd. Als een land democratisch geregeerd wordt, luistert de regering naar wat de mensen willen. Natuurlijk kan niet iedereen zijn zin krijgen. Wel mag iedereen zijn mening geven. Omdat we niet allemaal kunnen regeren kiezen we mensen die namens ons gaan regeren. Het tegenovergestelde van een democratie is een dictatuur. Daar regeert een dictator, die niet naar de mensen luistert.
De regering De regering is het bestuur van ons land. De koningin en de ministers samen noemen we de regering. Het is hun taak om het land zo goed en zo eerlijk mogelijk te regeren. De koningin blijft heel lang ons staatshoofd. Ministers stoppen in principe
7
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
meestal na vier jaar weer met hun werk. Soms kunnen ministers na de verkiezingen verder met hun werk, omdat ze opnieuw worden gevraagd om minister te worden voor het nieuwe kabinet.
De Tweede Kamer De Tweede Kamer is een groep van 150 mensen die namens de bevolking met de regering praat over de manier waarop het land moet worden geregeerd. De mensen die in de Tweede Kamer zitten, worden gekozen door de bevolking. Zij vergaderen dagelijks in Den Haag. Zij praten met elkaar en met de ministers over de wetten en wetsvoorstellen. Zij hebben het recht om de ministers vragen te stellen. Ook hebben ze ook het recht om wetsvoorstellen te veranderen. Als ze het erg oneens zijn met een minister kunnen de kamerleden samen een brief daarover schrijven. Zo’n brief heet een motie. Als de kamer een motie indient, moet de minister dat uitvoeren. De Tweede Kamer mag ook zelf wetten bedenken.
Politieke partij Een politieke partij is een groep mensen die ongeveer hetzelfde denkt over het besturen van het land of een stad. Niet iedereen denkt hetzelfde. Mensen die dezelfde mening hebben kunnen een politieke partij oprichten. Samen staan ze sterker dan alleen. Op die manier proberen ze hun ideeën uit te voeren. De ideeën van een partij kun je vinden in hun partijprogramma.
Campagne Campagne is een ander woord voor verkiezingsstrijd. De politieke partijen willen graag zoveel mogelijk stemmen krijgen. Daarom gaan ze reclame maken voor zichzelf. Ze gaan extra goed uitleggen wat de partij wil en ze vertellen ook hoe goed ze hun best gaan doen. Ze hangen veel posters op, laten folders rondbrengen, komen op televisie. Kortom, ze proberen op een goede manier de aandacht te krijgen.
8
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Stemrecht Stemrecht is het recht om bij de verkiezingen te mogen stemmen op een kandidaat waar jij voor kiest. Iedere Nederlander heeft stemrecht zodra hij of zij 18 jaar is. Je mag dan stemmen bij vijf soorten verkiezingen: Europees Parlement, Tweede Kamer, Gemeenteraad, Provinciale Staten en Waterschap. Je bent niet verplicht om te gaan stemmen. Dat recht staat in de grondwet. Je kunt je stemrecht ook kwijtraken. Wie door de rechter wordt bestraft, kan als extra straf zijn stemrecht kwijtraken. Na de Tweede Wereldoorlog raakten veel mensen hun stemrecht kwijt omdat ze de vijand hadden geholpen. Wie geen Nederlander is, maar wel vijf jaar of langer onafgebroken in Nederland woont én een geldige verblijfsvergunning heeft, mag ook stemmen.
Vragen Wat is democratie?
Wie vormen de Nederlandse regering?
Om de hoeveel jaar zijn er Tweede Kamerverkiezingen? Wat is een politieke partij? Noem 5 politieke partijen 1. 2. 3. 4. 5. Noem een ander woord voor verkiezingsstrijd Uit hoeveel leden bestaat de tweede kamer? Hoe oud moet je zijn om te kunnen stemmen?
9
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Bij welke vijf soorten verkiezingen mag je stemmen? 1. 2. 3. 4. 5.
10
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 2 Vragen aan een gemeenteraadslid
Vandaag komt er een gemeenteraadslid bij jullie in de klas op bezoek om te vertellen over zijn/haar werk als gemeenteraadslid.
Mijn vragen aan het gemeenteraadslid:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
11
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 3 De partij en het voorstel
Op deze bladzijde zie je voorbeelden van logo’s van politieke partijen van de gemeenteraad van Leeuwarden. Bekijk de logo’s goed, want je gaat straks zelf met je groepje een partij vormen. Voor deze partij bedenk je een eigen naam en logo.
12
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Teken hier het logo van jullie partij. Wat is de naam van jullie partij?
13
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
De partijen van onze klas: Naam partijen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Jullie gaan nu een presentatie bekijken van mooie dingen in Leeuwarden. Schrijf hieronder op wat jullie partij mooi vindt in Leeuwarden en wat jullie missen in Leeuwarden Ik vind mooi in Leeuwarden:
Ik mis in Leeuwarden:
14
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 4 Het voorstel voor de Kinderraad (1)
In je partij ga je een voorstel bedenken om iets wat jullie willen hebben of veranderen in je eigen leefomgeving (school, wijk, stad of gemeente).
Richtlijnen Kinderraad -
De kosten mogen maximaal € 5000,-- bedragen
-
Algemeen thema voor het voorstel is “ Kinderexpeditie Leeuwarden”. Met als ondertitel “ Wat zou jij aan andere kinderen willen laten zien in Leeuwarden”. Onderwerpen die je hier bij kunt bedenken zijn: Speeltuin, Theater, Muziek, Multimedia, Dieren, Speurtocht, Sport e.d.
-
Het moet voor alle kinderen in de Gemeente Leeuwarden zijn
-
Het moet iets blijvends achterlaten (dit kan ook betekenen dat je het project goed beschrijft, b.v. een draaiboek van een evenement)
-
Het definitieve voorstel moet een speeltoestel of evenement zijn. Het voorstel mag ook betrekking hebben op een goed doel. Mochten er andere goede ideeën zijn die aansluiten bij het algemene thema, neem dan zo snel mogelijk contact op met de gemeente Leeuwarden (
[email protected] of tel.: 058-2332372)
-
Voor een speeltoestel geldt dat het in een bestaande speelplaats geplaatst moet worden. Het voorstel moet uiterlijk op 1 april 2011 worden ingeleverd bij de griffie van de Gemeente Leeuwarden. Dit kunnen de leerlingen doen door middel van het inschrijfformuliervoorstel kinderraad. Dit is verderop te vinden in het leerlingenboek. Het mag ook gemaild worden.
-
Het voorstel wordt door een ambtenaar van de gemeente bekeken of het haalbaar is. Zo niet, dan moet het voorstel worden aangepast zoals door de gemeente wordt aangegeven en ingeleverd worden voor 13 april 2011. Voorstellen die later worden ingeleverd kunnen niet meer bekeken worden op haalbaarheid. Dat betekent dat het misschien zou kunnen zijn dat het voorstel wel wint, maar uiteindelijk niet uitgevoerd kan worden.
Beschrijf hier je voorstel. (Denk er goed aan dat je het net als in een echte raadsvergadering moet presenteren.)
15
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 5 Het voorstel voor de Kinderraad (2)
In deze les gaan jullie met de klas kiezen welk voorstel jullie gaan presenteren tijdens de kinderraad. Ook moeten jullie gaan kiezen voor een partijnaam en logo voor de kinderraad. Het stemmen gebeurt op dezelfde manier als bij de echte kinderraad: je mag 1 stem uitbrengen op je eigen partij en je moet 1 stem uitbrengen op dat van een andere partij.
Stembriefje Mijn 1e stem gaat naar: (invullen) Mijn 2e stem gaat naar: (invullen)
17
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Voorstel Kinderraad Algemene gegevens Naam school Adres Groep Naam leerkracht
Titel van het project Bedenk een pakkende titel voor jullie voorstel
Omschrijving van het project Geef hier een omschrijving van jullie voorstel in tekst en beeld.
Wat is het? Waar moet het komen?
Wat kost het? Bereken hier wat jullie voorstel ongeveer gaat kosten. Houd ook rekening met plaatsingskosten. Tip: kijk hiervoor op websites van of bel met leveranciers.
Het project kost
€
Voeg eventueel een bijlage bij dit formulier. Let hierbij goed op de richtlijnen uit les 4 en 5.
19
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Het voorstel moet uiterlijk op 1 april 2011 ingeleverd worden bij de griffie van de Gemeente Leeuwarden Griffie gemeente Leeuwarden Postbus 21000 8900 JA Leeuwarden e-mail:
[email protected] Voorstellen die later worden ingeleverd kunnen niet meer getoetst worden op haalbaarheid. Dat betekent dat het zo zou kunnen zijn dat jullie voorstel wel wint, maar uiteindelijk niet uitgevoerd kan worden. LEVER DUS OP TIJD IN!!!
21
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
22
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 6 en 7 Presenteren en debatteren
Bekijk de DVD over presentaties.
Waar moet je op letten als je een voorstel goed wilt presenteren? Schrijf dit hier op:
De volgende keer gaan we debatteren over het voorstel voor de Kinderraad wat jullie bedacht hebben. Jullie moeten ervoor zorgen dat jullie in het debat goede vragen kunnen stellen en in de presentatie goede argumenten hebben voor jullie voorstel.
Wat is goed aan jullie voorstel? Schijf dit op:
Wat voor kritische vragen kun je bedenken om aan een ander groepje te stellen? Schrijf dit op:
23
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
24
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Les 8 De Kinderraad
De Kinderraad Jullie hebben uitleg gekregen over de kinderraad. Nu moet er nog een presentatie gemaakt worden. Doe dit zo interessant en leuk mogelijk. Maak de presentatie ook kort en duidelijk. Tijdens de kinderraad mag de presentatie maar 5 minuten duren. Het is belangrijk dat de andere kinderraadsleden meteen snappen wat jij met jullie voorstel wilt. Maak het zo leuk mogelijk zodat iedereen meteen ziet waarom jullie voorstel moet winnen.
Je kunt denken aan bijvoorbeeld een powerpoint presentatie, een maquette (je plan in het klein), en filmpje, radiopresentatie enz. Ook een yell of een slogan van jullie school of partij is erg leuk. Bedenk met je klas hoe jullie voorstel het beste ‘verkocht’ kan worden. Succes!
25
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
De kinderburgemeester Wat gaat de kinderburgemeester doen? De kinderburgemeester is een ambassadeur (een soort vertegenwoordiger) van de kinderen uit de gemeente Leeuwarden. De kinderburgemeester vertegenwoordigt dus alle kinderen uit onze gemeente. Samen met de echte burgemeester gaat hij of zij bij basisscholen langs om te vertellen over politiek en de kinderraad. Ook ontvangt de kinderburgemeester samen met de burgemeester Sinterklaas in de stad.
Ook mag hij/zij zelf functies bedenken om de rol van kinderburgemeester in te vullen. De volgende zaken doet de kinderburgemeester in elk geval: -
Twee basisscholen bezoeken
-
Sinterklaas ontvangen
-
Met de ‘nieuwe’ klas de gemeenteraad bezoeken
-
Het winnende plan openen en/of in gebruik nemen
-
Zitting nemen in de jury voor de volgende kinderburgemeester
-
De volgende Kinderraad openen.
26
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Bijlage 1: Regels voor de Kinderraad
Algemeen -
De kinderraad ziet er grotendeels hetzelfde uit als de gemeenteraad van Leeuwarden. Dat wil zeggen dat de kinderraad zal bestaan uit 36 kinderen uit de groepen 7 & 8 van 6 basisscholen en dat de burgemeester van Leeuwarden de vergadering zal voorzitten.
Kinderraad Presentatie voorstellen: -
Om 11.45 uur komen alle groepjes die aan de Kinderraad meedoen in de Raadzaal.
-
Er wordt aangewezen waar elk groepje zit.
-
Daarna is er nog een korte uitleg over de regels voor de Kinderraad.
-
Elk groepje krijgt een raadslid als begeleider die je alles kan vragen en die je helpt als het nodig is.
-
De kinderen uit de klas mogen op de tribune in de raadzaal of op een scherm in de Oranjezaal meekijken.
-
Om 12.00 uur wordt de Kinderraad geopend door de kinderburgemeester.
-
De burgemeester vraagt één voor één de groepjes om naar voren te komen voor het geven van hun presentatie.
-
Elke groep krijgt ongeveer vijf minuten om hun voorstel te presenteren.
-
De groep mag zelf weten hoe zij de presentatie doen (door 1 persoon van de groep of misschien wel alle 5; misschien wel met plaatjes, tekeningen etc.)
-
Je mag na de presentatie dit groepje korte verduidelijkende vragen stellen (b.v. als je iets niet snapt).
-
Als een groepje van een andere school presenteert kun je alvast vragen opschrijven die je deze groep bij het debat wil stellen. De begeleider kan jullie hierbij helpen.
Rondleiding: -
Na de 6 presentaties krijgen alle klassen een rondleiding door het stadhuis. Je gaat met je eigen klas mee.
Debat -
Na de rondleiding kun je weer op dezelfde plek gaan zitten in de raadzaal.
-
De groep die voor de pauze op de tribune in de Raadzaal zat, gaat nu in de Oranjezaal zitten en andersom.
-
Dan begint het debat onder leiding van de burgemeester. Bij het debat kan een groepje vragen stellen aan een ander groepje die de vragen zo goed mogelijk probeert te beantwoorden.
-
De burgemeester wijst aan wie aan de beurt is om een vraag te stellen en vraagt het groepje aan wie de vraag gesteld wordt deze te beantwoorden.
-
Wil je tussentijds reageren op iemand dan mag je je vinger opsteken. de burgemeester kan je dan het woord geven.
27
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
-
Probeer zo goed mogelijk aan iedereen uit te leggen waarom het voorstel van jullie groep eigenlijk moet winnen en dat van een andere groep niet.
-
Probeer zo goed mogelijk aan iedereen uit te leggen waarom het voorstel van jullie groep eigenlijk moet winnen en dat van een andere groep niet.
Stemmen -
Na het debat begint het stemmen. Elk lid van de kinderraad kan 2 stemmen uitbrengen. Een mag op het eigen voorstel, de andere stem moet op een ander voorstel.
-
Alle basisscholen in de gemeente Leeuwarden mogen via internet 1 stem uitbrengen. Deze stemmen worden opgeteld bij de andere stemmen.
-
Het voorstel met de meeste stemmen is de winnaar en wordt door de Gemeente uitgevoerd als het aan de richtlijnen voldoet (Zie in je werkboek bij les 4 en 5).
Bij gelijke stemmen wordt er door de leden van de Kinderraad nog eens gestemd over de twee voorstellen die als hoogste geëindigd zijn. Als het aantal stemmen dan weer gelijk is, mogen de leerlingen in de zaal meestemmen. Overig -
In de zaal en op de tribune mag niet gegeten of gedronken worden (ook geen kauwgom).
-
Het publiek heeft geen spreekrecht.
-
Het verstoren van de orde is niet toegestaan.
28
Leerlingenboek | K I N D E R R A A D
Uitgave Griffie gemeente Leeuwarden Postbus 21000 8900 JA Leeuwarden E-mail
[email protected] www.gemeenteraadleeuwarden.nl