LAAR & BERG JAARBOEK 2013
© Laar &Berg 2013
LAAR & BERG JAARBOEK 2013 Dit jaarboek is een herinnering aan Laar & Berg en werd samengesteld door medewerkers van de school. Wij danken jullie – onze dierbare alumni – voor alle inspiratie en wensen jullie heel veel leesplezier!
Laar & Berg maakt deel uit van de Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm Adres: Langsakker 4 1251 GB Laren 035 539 54 22
[email protected]
© Laar &Berg 2013
Van de rector Laren, juli 2013 Waarde kandidaat, Vorige week heeft de laatste groep examenkandidaten van Laar & Berg een punt achter de schoolloopbaan gezet. Na minimaal vijf jaar van studeren, leren, repeteren en presteren, breekt een volgend hoofdstuk in je leven aan. Vanavond, tijdens een feestelijke diplomauitreiking, blikken we terug op een bepalende periode in jouw leven, een periode waarin je een groot deel van je tijd onder ons, onder ‘Laar & Bergers’ hebt doorgebracht. Dit jaarboek bevat bijdragen van mensen die onze school tot Laar & Berg maken; stukken van de hand van personen die gedurende een belangrijke periode in jouw leven dicht bij je hebben gestaan. Vaak zonder dat jij je daarvan bewust was, hebben deze mensen bijgedragen aan jouw ontwikkeling tot de persoon die je nu bent en over tien, twintig, dertig jaar zult zijn. Vanavond zal dit werk je bevallen omdat er grappige bijdragen in staan en de foto’s van je jaargenoten en de docenten wat minder flatteus zijn dan zij zelf hadden verwacht. Over dertig jaar hoop ik dat dit jaarboek nog steeds bevalt, omdat het mooie herinneringen oproept aan een zeer plezierige en succesvolle middelbare schooltijd. Tijdens het schrijven van deze bijdrage, bevind ik mij in goed gezelschap. Mijn echtgenote zit aan tafel en bladert haar eigen jaarboek door, dat lang geleden – ja, in de vorige eeuw – tijdens een diploma-uitreiking in Oegstgeest aan haar is uitgereikt. Mijn activiteit heeft haar nieuwsgierig gemaakt en zij blikt – zichtbaar met veel plezier – terug op haar schooltijd. Het jaarboek uit mijn eigen examenjaar is helaas bij een van de verhuizingen in mijn studententijd verloren gegaan… Omdat wij willen voorkomen dat ook jullie over twintig jaar constateren dat het papieren jaarboek ‘ergens onderweg’ kwijt is geraakt, bieden wij dit exemplaar – dit jaar voor het eerst - in digitale vorm aan. Op deze wijze blijft het zeker bewaard, ergens in ‘the cloud’, op een iPad, telefoon of USB-stick. Voorts willen wij stimuleren dat het jaarboek met regelmaat wordt nageslagen. Om deze reden hebben wij een ‘functionele component’ aan het werk toegevoegd; medewerkers hebben recepten aangeleverd voor het bereiden van hun favoriete studentenspijzen. Scroll achter het aanrecht op uw studentenkamer op de tablet of smartphone door het boekje en selecteer de Ratatouille van De Roos of Ballasts Bolognese! Beste dames en heren, ik heb in twee periodes op Laar & Berg en in verschillende rollen zo’n vijf jaar op onze mooie school met jullie mogen werken. In deze periode heb ik een zeer positief beeld gekregen van een groep ambitieuze en getalenteerde jonge mensen. Het was mij een waar genoegen! Alle goeds, Met hartelijke groet, Bart van den Haak rector
© Laar &Berg 2013
De secretaris van het eindexamen / plv. Rector, Sannerijn Jansen
F is the new A!
Beste geslaagden, Zijn jullie net geslaagd, kom ik erachter dat we het helemaal verkeerd hebben aangepakt met jullie. Het blijkt namelijk dat het beter is om veel te falen, dan veel te slagen. Van fouten maken leer je, van altijd succesvol zijn leer je niet. Als dingen niet gaan zoals je gewild had, word je gedwongen om naar oplossingen te zoeken. Mislukken is misschien niet leuk, maar je krijgt er wel een hoop voor terug: veerkracht, creativiteit, doorzettingsvermogen, kritisch denken, aanpassingsvermogen, initiatief nemen en zelfvertrouwen (want je hebt het potverdikkie maar wel weer even zelf opgelost!). Begrijp met niet verkeerd: ik gun jullie je diploma van harte en het maakt me bijzonder gelukkig te weten dat jullie deze buitengewone succeservaring mogen meemaken. Wat ik wil zeggen is: het is niet erg als het soms tegenzit, als je een keer een blunder maakt, een flater slaat of onderuit gaat. Je krijgt nog genoeg voor je kiezen tijdens studie, stage en werk. Wees niet bang om fouten te maken en ga je toekomst met open vizier tegemoet! Eén van de kenmerken van het Laar & Berg leerlingprofiel is ‘Ik neem risico’s’. Nou raad ik niemand aan om roekeloos en blindelings in het wilde weg te stuiteren, maar ik weet wel dat je heel ver zal komen als je het leven volop aangaat. Jullie zijn mensen met talenten. Het leven staat voor de deur, met grootse plannen. Grijp de kansen die je krijgt, zie elke tegenvaller als een nieuwe mogelijkheid en doe dat allemaal met een glimlach. Wees positief, ga ervoor en geniet ervan! Het was me een genoegen en het ga jullie heel goed! Sannerijn Jansen
© Laar &Berg 2013
medewerkers ‘toen’ en ‘nu’
© Laar &Berg 2013
De laatste briefing, maart 2013
Weken, maanden lang werkten de kandidaten uit havo 5 en vwo 6 met hun docenten naar het examen toe. In het kader van de ‘finishing touch’ werden speciale examentrainingen aangeboden en werd de laatste toetsweek in het schoolexamen vast in de ‘echte’ examensetting gehouden. De mannen van het OOP (Dank aan hen!) richtten de gymzaal in met de traditionele examentafels, zorgen voor echt examenpapier en voor voldoende capaciteit om alle mobieltjes, devices in te nemen… In maart kwamen alle kandidaten bijeen in de aula voor een laatste briefing van de secreatris van het eindexamen en de afdelingsmanagers. Hoewel het vertrouwen groeiende was, was de spanning bij velen voelbaar en zichtbaar (bij sommigen ook niet…) Na heldere uitleg en heel veel succeswensen, keerden de kandidaten huiswaarts. Weg van de drukte, in de ‘tunnel’ van noeste studie.
© Laar &Berg 2013
havo 5, april 2013
© Laar &Berg 2013
Lara Westgeest, afdelingsmanager vwo Geachte alumni, De weken dat je eindexamen doet zal je nooit meer vergeten. Het overschaduwt elke belangrijke gebeurtenis uit die periode. Heb je wel door gekregen dat Beatrix is afgetreden en dat we een koning en koningin hebben? Of dat de componist van Anton aus Tirol is overleden? Ik noem maar twee hoogtepunten uit het nieuws van de laatste weken, die waarschijnlijk totaal aan je voorbij zijn gegaan. Maar niks heeft op de valreep de gemoederen zo bezig gehouden als het uitlekken van het examen Frans. Wat waren jullie 12 kandidaten zuur zeg. En terecht ook. Als allerlaatsten nog een examen eruit persen en dan vervolgens nog een dag moeten wachten! En dus alleen maar colaatjes drinken tijdens het welverdiende examengala en voor tien uur naar bed. Al gold dat voor enkelen onder jullie niet, te zien aan de bleke gezichten bij het vernieuwde examen de volgende middag. En nu? Nu lijkt het alweer vergeten: al die uren zwoegen en zweten in de gymzaal (en niet te vergeten thuis, met je moeder zenuwachtig door het huis schuifelend, je af en toe goedbedoelde boterhammen met kaas en slappe kopjes thee voorschotelend). Ze liggen reeds lang achter je en je bent voorzichtig de vrijheid aan het proeven en stappen aan het zetten naar een nog onontgonnen toekomst: een wereldreis, een jaar vrijwilligerswerk, een studie of op zoek naar een kamer. De tijden van zelfontplooiing en de zoektocht naar je interesses en je krachten kunnen gaan beginnen. Nieuwe uitdagingen, nieuwe vrienden, oude vrienden in nieuwe settings, allemaal even leuk, spannend en soms een beetje eng misschien. Wat je ook gaat doen, ik hoop dat je een goede keuze maakt en dat je zult ervaren dat je veel aan de vwo-opleiding op Laar & Berg hebt gehad. Ik zou het leuk vinden als je nog eens langs komt en vertelt wat je allemaal hebt bereikt en wat je nog gaat bereiken. Hou de regie in eigen handen, ontplooi jezelf als een zelfstandig en weldoordacht functionerend mens en doe vooral wat je leuk vindt. Nu kan het! Hartelijke groet, Lara Westgeest
@Linde: Bij dezen pak ik je terug voor de afgrijselijke werkweekfoto die je in de school hebt weten te verspreiden J
© Laar &Berg 2013
Roderik de Ridder, docent film Beste (aankomend) studenten, Ik wil jullie van harte feliciteren met jullie diploma. Jullie hebben een mooie tijd achter de rug op de middelbare school en nu is het tijd om je te gaan specialiseren in een studie naar keuze. Hoewel ik slechts enkelen van jullie heb mogen lesgeven, vond ik het erg gezellige, prettige en nuttige jaren. Jullie hebben zeker veel geleerd tijdens de lessen film, maar ook ik heb van jullie input en (filmische) inzichten mogen leren. Ik was erg blij te zien dat het vak film door velen van jullie als een leuk vak werd gezien. Jullie enthousiasme bij de Oscars staat in mijn geheugen gegrift. Met een nieuwe student aan de NFTVA en zelfs een aankomend student TFTV het ik mijn target voor het vervolgonderwijs gehaald! Ik wens jullie allemaal het allerbeste toe, geniet van de studentenjaren, luister vooral niet te veel naar de besluiten van de politiek en maak er wat moois van! Het ga jullie goed! Roderik de Ridder
© Laar & Berg 2013
André Chaigneau, afdelingsmanager havo
Beste geslaagden, eindelijk is het moment daar dat jullie je oude vertrouwde school vaarwel gaan zeggen. Voor sommigen een lang gekoesterde wens, voor anderen misschien niet per se nu al nodig, maar voor iedereen in ieder geval een nieuwe uitdaging. De Laar & Berg jaren Een aantal jaren geleden zijn jullie Laar & Berg binnengekomen als “brave” bruggers die zich al snel vertrouwd voelden en via de drie jaar durende “duw en trek” fase langzaam uitgroeiden tot humoristische en vooral sympathieke jongvolwassenen. De middelbare schooltijd is een wispelturige periode waarin je wordt gevormd tot de persoon die je nu bent. Je kreeg les van vele kleurrijke persoonlijkheden en leerde allerhande dingen over de meest uiteenlopende zaken. Natuurlijk had je niet altijd zin en probeerde je wel eens ergens onderuit te komen, maar stiekem was de structuur erg belangrijk voor je en voelde je je hopelijk thuis omdat je jezelf kon zijn. Als afdelingsmanager en docent ben ik erg blij geweest met het feit dat er het afgelopen jaar respect was voor elkaar, dat jullie elkaar bijstonden wanneer het even minder ging en dat jullie je lieten meenemen door het enthousiasme van jullie docenten. Ik heb leerlingen gezien die het spoor even bijster waren maar zich wisten te herpakken en op het laatste moment alle zeilen bij hebben gezet. Sommige van jullie hebben verdriet moeten verwerken, maar lieten zich hierdoor niet uit het veld slaan. Ook hebben velen de afgelopen jaren hun sportieve en muzikale talenten weten te combineren met hun school verplichtingen, wat een knappe prestatie is. Als laatste wil ik graag uitspreken dat ik diep respect heb voor de leerlingen die na de mavo zijn opgeklommen naar de havo en nu hun tweede waardevolle diploma mogen ondertekenen, voor mij zijn dat de havo diploma’s met een gouden randje, of er nu zessen of achten op staan. De toekomst Dit diploma biedt je mogelijkheden een toekomst op te bouwen. Een groot deel van jullie heeft een duidelijk doel voor ogen en gaat zich storten op een opleiding welke ongetwijfeld gevolgd wordt door een inspirerende, betekenisvolle baan. De komende jaren moet je een nieuwe balans gaan zoeken tussen je recent verworven vrijheden en de groeiende verantwoordelijkheden die ook aan je zullen gaan trekken. Net als op Laar & Berg krijg je momenten waarop je er even geen zin meer in hebt, maar gooi dan niet direct de handdoek in de ring, wees even flink en zet door. Velen van jullie zijn niet geboren voor een baan achter een bureau met een pennenbakje, jullie hebben variatie en uitdagingen nodig. Denk dan wellicht nog eens terug aan al die docenten die op de een of andere manier erg veel lol in hun werk leken te hebben en dankzij jullie de werkdagen nooit saai vonden. Het slot Het is tijd om afscheid te nemen. Ik heb, samen met jullie mentoren en docenten, met heel veel plezier jullie de afgelopen jaren ondersteund en les gegeven. Wij voelen ons allemaal een stuk jonger dankzij jullie overdaad aan humor en enthousiasme, hartelijk dank hiervoor. Chaig n eau’s C hampi ’s In gredi ën te n: 3 el olijfolie, 12 grote champignons, 2 tenen knoflook, 2 el citroensap, 3 el peterselie, fijngehakt, zout & peper, flinters geschaafde Parmezaanse kaas 1. Verhit olie in een grote koekenpan. Bak de champignons op hoog vuur tot ze beginnen te verkleuren; keer ze één maal. 2. Bak de knoflook (in plakjes) 1-2 minuten mee. Voeg citroensap en peterselie toe, roer goed door en bestrooi met zout en peper. 3. Leg de champignons op de borden en schenk de kooksappen erover. Maak af met flinters Parmezaanse kaas en serveer meteen, met een salade of knapperig brood.
© Laar & Berg 2013
Laura de Roos, mentor vwo / docent geschiedenis
Terugblikken, Trends en Toekomst Drie jaar geleden schreef ik in het eindexamenjaarboek een stukje over trends in het examenjaar. Het leek me leuk dat je, als je over pakweg een jaar of dertig dat examenboek nog eens te voorschijn haalt en zelf inmiddels in het bezit bent van kinderen die examen doen en de daarbij horende grijze haren, kunt mijmeren over vervlogen tijden. Namen zullen je misschien te binnen schieten van toegewijde docenten en opzienbarende klasgenoten, maar zul je je ook de trends van je examenjaar nog kunnen herinneren? Wat was ‘in’ qua kleding, tijdverdrijf en sociale media? Toen ik zelf examen deed (net als jullie in de gymzaal) was er bijvoorbeeld nog geen internet, telefoneerden wij uitsluitend met vaste telefoonverbindingen, was er geen LAKS, geen examencursus in Leiden en was er geen sprake van all-inclusive examenreisjes met klasgenoten. Hooguit trok je er met een paar vrienden op uit met een tentje in je rugzak richting Limburg, of in het wildste geval ging je liftend op weg naar Engeland. En nee, dit was niet in 1910, maar ergens begin jaren ‘80! Kort haar bij meisjes was heel hip, de inwijding van onze toenmalige nieuwe koningin ging gepaard met krakersrellen en de leuze: ‘Geen woning, geen kroning’ en Johnny Logan won voor Ierland het songfestival met “What’s another year?”. Het laatste nam ik persoonlijk wat al te letterlijk want ik zakte dat jaar. Kortom, andere tijden, andere trends en hoe staat het inmiddels met de trends die ik drie jaar geleden beschreef? 1. 2. 3.
4.
5.
De lage broek: is nog steeds veel gezien, ook hip waren dit jaar leren jasjes, studs op kleding en etnische prints de Ugg: kan nog wel, maar wordt steeds vaker verdrongen door Timberland’s of Vans, ik spotte in de gymzaal bij het examen Nederlands slecht 1 paar Ugg’s. Voor feesten en partijen martelen de dames zichzelf overigens massaal met torenhoge hakken. een examencursus in Leiden (of een andere instelling) is populairder dan ooit: wellicht spelen de verscherpte exameneisen hier een rol bij. Vorig jaar werd de 5,5 gemiddeld op het eindexamen verplicht, dit jaar is daar de eis van maximaal één 5 bij de kernvakken (Nederlands, wiskunde en Engels) bijgekomen. LAKS: 2010 was een hoogtepunt (of dieptepunt) wat betreft het aantal klachten, om precies te zijn 146.000. Vorig jaar waren dat er 125.000, digitalisering maakt klagen laagdrempelig, maar het LAKS verwacht dit jaar niet over het record van 2010 heen te komen. Klagen is geen trend meer, het is gewoonte geworden. Het warme oord: Chersonissos is helemaal terug! Chersonissos (ook wel ChersonisSoa) doet het dit jaar in ieder geval op het VWO weer heel erg goed, een grote groep VWO leerlingen reist na de examens af naar Kreta om daar de bloemetjes buiten te zetten.
Na een korte rondgang bij mijn mentorleerlingen Linde, Sophie, Maurits en Berkay (Age en Yasmine waren niet aanwezig) kan ik nog melding maken van de volgende trends: Naast Facebook en Twitter doet ook Instagram het heel goed, jongeren communiceren steeds vaker uitsluitend met beelden. In het taalgebruik is skeer en YOLO (kan nog)veel gebruikt. TV kijken wordt steeds minder gedaan, series als Two and a half man, Game of thrones, How I met your mother en Awkward worden wel gekeken, maar de meeste series volg je toch via het internet. Youtube is onverminderd populair, het internet maakte dit jaar dansjes als Gangnam Style en de Harlem Shake tot ongekende successen. En dan tot slot natuurlijk de mobiele telefoon, niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. De iPhone heeft de BlackBerry van zijn plaats gestoten en niemand kan meer langer dan een paar minuten zonder op zijn/haar telefoon te kijken: WhatsApp-jes moeten direct beantwoord worden, dat niet doen is asociaal. Sms-jes kunnen wat langer wachten, e-mailen doe je alleen met je docenten en dan bij voorkeur weer wel vanaf je smartphone. Apps vliegen je om de oren. Multi tasken wordt hypertasken. De telefoon is nog net niet lichamelijk ingebouwd, maar je telefoon voor de les inleveren voelt wel als “een amputatie” (uitdrukking komt van een van mijn eindexamenleerlingen, was het Gwen?). Dat is wat met de eindexamens: drie uur onafgebroken zonder telefoon! Lieve jongens en meisjes, 2013 was verder het jaar dat we een nieuwe koning kregen, in Bangladesh een fabriek instortte waar voor het e Westen goedkope kleding werd geproduceerd (1100 doden), de economische crisis voortduurde, Ajax voor de 32 maal landskampioen werd, Anouk voor het songfestival met het liedje Birds uitkwam en jullie je eindexamendiploma haalden. Met dat laatste wil ik je van harte feliciteren en weet, als het dit jaar niet is gelukt lukt het je de volgende keer (kijk maar naar mij). In elk geval wens ik jullie heel veel geluk en gezondheid op jullie toekomstige levenspad en mijmer later nog eens over Laar & Berg! Laura de Roos
© Laar & Berg 2013
vwo 6 april 2013
© Laar & Berg 2013
Ilse Kroon, mentor havo / docent Frans
Mes chers élèves! Het schooljaar is voorbij en nu is alle spanning van je afgevallen. Een nieuwe periode in je leven begint. Maar eerst even intens genieten van de ontstane vrijheid voordat je aan de slag gaat op zoek naar een vakantiebaan of een studentenkamer. Of, misschien twijfel je nog over jouw studiekeuze? Het is niet altijd even simpel met een overvloed aan keuzes. Ik ga jullie missen, jongens en meiden! Maandagochtend half negen was wel de moeilijkste tijd na een zwaar weekend. Huiswerk maken was nog een graadje erger dan normaal, om het over boeken lezen maar niet te hebben. Maar gelukkig zaten meneer Chaigneau, jullie ouders en de mentor flink achter jullie vodden aan. Het ‘naar huis bellen’ was een bijzondere opgave, maar soms noodzakelijk op weg naar het ultieme moment. Wat ik als bijzonder leuk heb ervaren, waren de bezoeken aan het nieuwe “Louvre” in Lens en de stad Lille om het mondeling Frans voor te bereiden. Het beschrijven in het Frans van drie kunstvoorwerpen, die je interessant, grappig of mooi vond en het afnemen van interviews in het Frans in Lille, was een uitdagende onderneming. De sneeuwbuien maakten de dag er niet gemakkelijker op, maar jullie vindingrijkheid loste veel op.De interviews werden in een “resto”, een “boutique” of in de “Fnac” afgenomen. Tijdens het nuttigen van jullie “plat du jour” werden er vragen gesteld aan de ober of de andere gasten. Met schroom en lef tegelijk, precies wat mevrouw Stadt en ik wilden. Toch Frans spreken, ook al vind je het doodeng… De busrit naar Lens verliep prima.’s Morgens was (bijna) iedereen op tijd en ’s middags zat de bus (gelukkig) ook weer helemaal vol. Tijdens dit uitstapje heb je even een andere cultuur kunnen ervaren, de prachtige gebouwen kunnen bewonderen, de mooie tentoonstelling op je laten inwerken en “faire du shopping” slaan wij natuurlijk ook niet over… De dag verliep prima, ondanks de kou en de glijpartijen. We zijn veilig thuisgekomen na een intensieve dag. Ik ben trots op jullie en zal zeker onze pittige maar hartelijke gesprekken missen. Zet je in voor een positieve toekomst, geloof in jezelf en help elkaar. Ik wens jullie allemaal veel geluk, vriendschap en een goede gezondheid toe! Mme Couronne,
© Laar & Berg 2013
Mayte Ibáñez, mentor havo / docent Spaans Mijn kleine klas Spaans H5 zat vol talent dit jaar. Jullie zijn een fantastische groep geweest! Vanaf dag één hebben jullie hard gewerkt en het resultaat is nu te zien. De school, vakken en cijfers waren voor jullie het allerbelangrijkste, maar in de klas wisten jullie het gezellig te houden. Ik heb veel gelachen met jullie en baalde dat de bel altijd zo snel ging. De extroverte, de slordige, de perfectionistische, de sportieve, de luie, de stille, de slaperige, de paniekerige… je herkent jezelf toch wel? Ieder met zijn eigen karakter werd met liefde in de groep gerespecteerd. Bovendien ben ik een goed voorbeeld van menselijke imperfectie J. Jullie zijn elk compleet verschillend, hebben je eigen talent en veel goede eigenschappen. Maar wat jullie tot een groep vormt, is jullie loyaliteit. Chicos, ik wil jullie bedanken! Waarom? Na een korte en pittige beginperiode als docente, kreeg ik dit jaar het gevoel dat ik op het juiste plek zit. Leraar zijn is het leukste vak van de wereld, heb ik dit jaar wel eens gedacht. Bijvoorbeeld de ochtend dat ik door jullie verrast werd met pannenkoeken, aardbeien en croissantjes op een aangeklede tafel met Spaanse muziek op de achtergrond. Een ander voorbeeld was de dag dat we naar de Hogeschool in Utrecht gingen voor een dagje Spaanse workshops. Ik liet jullie er met het openbaar vervoer naar toe gaan, nadat we mobiele nummers hadden uitgewisseld. Voor veel van jullie was dat voor het eerst! Vol spanning wachtte ik voor de deur alsof ik mijn eigen kinderen alleen had gelaten, maar na een gezonde Spaanse vertraging van 15 minuten, kwamen jullie eraan… Wat een voldoening om jullie gezichten te zien! Het was jullie gelukt om op zelfstandige wijze je weg in de “grote stad” te vinden. Klasse! Jullie waren erg trots op jezelf en ik nog meer. Deze ervaring was een uitstekend voorbeeld van buitenschoolse ontwikkeling. Ik ga jullie ontzettend missen, maar weet dat jullie een prachtige toekomst te wachten staat. Gracias chicos, mucha suerte. Adiós amigos, Mayte Ibáñez
© Laar & Berg 2013
Wat een spetterende afsluiting van het eerste tijdvak hadden we in ’t Pakhuis te Hilversum!. Op 29 mei om 21.00 uur gingen, na alle stress en studie, de remmen
los op een fantastisch gala.
Naast vrijwel alle examenkandidaten (sommigen moesten helaas een verlaat examen Frans afleggen op 30 mei) bezocht ook een groot aantal leerlingen uit de voorexamenklas en een aantal alumni ons feest. Veel leerlingen waren verrast door de dansmoves van hun docenten (meneer Assink, meneer Chaigneau…) en vele docenten hadden niets dan lof over voor de, zonder uitzondering, indrukwekkende performance van de examenkandidaten. Maartje Rempt, onze eigen topfotografe, maakte de schitterende foto’s op deze pagina’s.
© Laar & Berg 2013
© Laar & Berg 2013
Rosalinde Stadt, docent Frans Beste kandidaten, Het is dinsdagavond en er kan niets, maar dan ook niets meer mis gaan. Mijn 6 VWO-klasje gaat morgen examen doen. En hoe! Ze gaan, na een er onder luid protest doorheen gedrukte vocabulaire toets van duizenden, veelal onbelangrijke woorden, een zo goed mogelijk resultaat neerzetten. Dat sowieso. En, het is hun laatste examen, dus na weken van ploeteren, overdosissen aan energiebars, energiedrinks, appels en bananen, zal hun examen Frans toch de grootste ontlading zijn, omdat het daarna echt klaar is. Het is dus, zoals ik als zei, dinsdagavond en ik had lichte zenuwen maar geen enkele stress totdat ik na een etentje mijn mail opende: ‘Danielle Akkermans’, onderwerp: “Examen Frans!!!”. Paniek. OMG. Het examen Frans is uitgelekt. Na flink heen en weer gemaild te hebben met de directie en de leerlingen kom ik er toch achter dat we er niet veel aan kunnen doen en moeten afwachten. De volgende ochtend krijgen we te horen dat het examen Frans een dag wordt uitgesteld. Opnieuw gaat er een behoorlijke ‘OMG’ door mijn hoofd. De leerlingen zijn er klaar mee (en terecht!), hebben geen spanningsboog meer en hebben vanavond hun examengala… Beste mensen, alcohol en weinig slaap (en vooral een combinatie van de twee) zijn dus niet goed voor de hersenen! Op het examengala heb ik uit alle macht geprobeerd de leerlingen die toch waren gekomen ervan te overtuigen geen alcohol te drinken (wat dankzij mijn eigen onbreekbare moraal uitmondde in een tequilashot aan de bar met twee leerlingen (dit was niet mijn idee, Vianne en Sophie!). En dit allemaal onder het mom van: ‘we zijn jong, één tequilashotje moet wel kunnen’. Gelukkig stonden de meeste leerlingen geheel uit eigen beweging met een appelsapje en één wenkbrauw in de lucht een ingehouden dansje te wagen. En, er was een gedeelte thuis gebleven. Hoe dan ook, voor alle drie de groepen de chapeau hartstikke bas, want de volgende dag om kwart over één waren alle leerlingen klaar voor hun examen Frans. De één op en top fit, de andermet drie uur slaap dankzij een wat erg uitbundige vriendin (zonder Frans in het pakket), met wie de kamer gedeeld moest worden. Ze waren er, bepakt en bezakt met energiebars, appels en bananen. Zo zie je maar, onze jongeren zijn de meest flexibele en sterke mensen die er zijn…
© Laar & Berg 2013
Mirjam Angevaare, mentor vwo / docent scheikunde, NL&T & science
Dag leerlingen uit de examenklassen scheikunde en NLT, Al weer een jaar voorbij! Als ik dit schrijf staat het eindexamen voor de deur en hoop ik dat jullie het allemaal met een knaller afsluiten. Met sommigen van jullie werk ik al jaren naar dit grote moment toe, met anderen ben ik pas dit jaar voor het eerst aan de slag gegaan. Dit is natuurlijk het moment om nog even terug te denken aan wat er allemaal gebeurd is. Als ik terug denk, bedenk ik me -‐ Dat het raar zal worden zonder Christine, Stefan en Sarah op school! -‐ Dat ik blij ben dat Jip en Reinier niet door de tafel gezakt zijn -‐ Dat ik volgend jaar niet met Martijn mijn boek kan delen -‐ Dat Myrte niet meer te laat komt -‐ Dat ik mijn kruistabellen zonder Elyse en Tiffany moet oplossen -‐ Dat Jill en ik op zoek moeten naar een nieuw onderwerp van gesprek Ik hoop dat jullie dit allemaal als geslaagden lezen en wens jullie een heel goede vakantie en een geweldig vervolg van je opleiding. Of je nu wilt vliegen, leraar, Crime Scene onderzoeker of designer wilt worden, vergeet niet om heel veel plezier te hebben en laat nog eens horen hoe het gaat! Mirjam Angevaare
© Laar & Berg 2013
Op 28 januari werd een eerste examenonderdeel afgerond met een grote en – zo bleek – grootse presentatieavond . In de
gehele
school
was
het
een
en
al
bedrijvigheid.
Spectaculaire presentatietools werden de school binnen gebracht (een hoogtepunt was bijvoorbeeld de Aston Martin
die
Maxime
voor
haar
presentatie
door
de
achterdeur liet binnen rijden (1 cm speling aan beide kanten…). Het was een avond waar onze leerlingen lieten zien klaar te zijn voor het echte werk. De werkstukken waren van hoog niveau en ook de presentaties waren verzorgd, maar vaker ronduit spectaculair. Nieuw was dit jaar de uitreiking van de Awards voor het beste profielwerkstuk. D e wi n naa rs w aren : K im b erly R oquas (havo ) en Mari jn e stub ert e n L in de Jorrit sma (v wo) D e pub lie kspri js g in g naa r: Ilan Mei je r ( havo) Nat hal ie Rodri guez & Em ma v an der St oop ( vw o)
© Laar & Berg 2013
Adelbert Ballast, mentor havo / docent economie & M&O ENDOGENISERING In deze finale in de gymzaal moest het gebeuren. Alle kennis en kunde die in je zat, moest je etaleren tijdens de CE-(tijds)vakken. Het moest ditmaal geheel en al uit jezelf komen. Je kon weinig afschuiven op anderen of iets anders. De factoren waar je geen vat op had, die je niet kon beïnvloeden, waren het meest optimaal afwezig. Het examenresultaat is natuurlijk in eerste instantie het resultaat van je kennis en kunde, maar dat niet alleen. Je gedrag speelt ook een rol. We doen een hypothetisch experiment. Stel leerling A en leerling B hebben precies evenveel kennis en vaardigheden opgebouwd voor een bepaald vak (we weten dat dit zich in werkelijkheid nooit kan voordoen, maar omwille van het modeldenken doen we dit). Die kennis en vaardigheden in dat vak worden getoetst aan de hand van multiplechoicevragen. Stel dat het goede antwoord op al die vragen – de leerlingen hadden de keuze uit vier antwoorden, A, B, C of D – luidt: C. Leerling A en leerling B constateren dat beide. Beiden vinden dat vreemd, ongeloofwaardig. Beiden twijfelen aan hun gegeven antwoorden. Leerling A kan besluiten van meer vragen de gemaakte antwoordkeuze te wijzigen dan leerling B. In een wat minder extreme mate is dat dit Havo-examenjaar, zo heb ik in de wandelgangen begrepen, gebeurd bij Duits. Hoe gedraag je je gegeven een bepaalde situatie? Welke keuze maak je? Dat hangt af van externe omstandigheden, maar wordt ook bepaald door je bewuste en onbewuste voorkeuren. Binnen de economie, dat op zich al een gedragswetenschap is, is een apart studiegebied ontstaan, waar men met inzichten uit de psychologie en de economie het menselijk economische gedrag beter wil begrijpen en toepasbaar maken: gedragseconomie. Aan de hand van een tweetal voorbeelden, die ik heb ontleend aan een voordracht van professor Henriette Prast op een studiedag voor economiedocenten in jullie CE-periode, zal ik de psychologische dimensie bij keuzes duidelijk maken. Voorbeeld 1 - Intertemporele keuze met verleiding Stel dat je nu moet kiezen wat je volgende week als extraatje wilt bij de lunch: een mandarijn of een stuk chocola? 74% van de mensen kiest dan voor de gezonde mandarijn. Maar vraag je mensen te kiezen wat ze nu willen eten … dan laat 70% zich verleiden door de chocola. Dit bekende onderzoek is in 1998 gedaan door Read en Van Leeuwen. Hoe komt dit nou? Rationeel gezien wil je je in de toekomst verstandig gedragen. Maar nu wil je genieten. Voorbeeld 2 - Complexe keuzes Hoe lastiger de keuze, hoe meer mensen het kiezen gaan uitstellen. Onderzoekers Tversky & Shafir (1992) lieten proefpersonen kiezen tussen een pen van 2 euro of €1,50 cash. 75% kiest voor de pen. Als je hen laat kiezen uit meer opties (pen, €1,50 cash of twee pennen), kiest 47% voor een of twee pennen. Als de keuze complexer wordt, wordt het moeilijker te kiezen en vallen mensen terug op de neutrale keuze voor geld. Dit komt volgens Prast een beetje neer op niet kiezen. Kiezen uit twee dingen is makkelijker dan kiezen uit drie dingen. Dan ga je de keuze uitstellen, wat soms leidt tot afstel. En dat afstel hoeft overigens niet in lijn te zijn met de eigen wens. Een ander voorbeeld is dat van een bedrijfspensioen. Hoe meer beleggingsmogelijkheden de bedrijfspensioenregeling biedt, hoe minder werknemers zich ervoor aanmelden. Complexiteit leidt tot niets kiezen, omdat het te moeilijk is. Mensen zijn bang later spijt te krijgen voor de optie die ze niet hebben gekozen En uitstel leidt tot afstel. Dit is een psychologisch mechanisme. Maar jullie doen later natuurlijk niets van het bovenstaande! Jullie willen genieten, nu en later. Nu jullie de laatste hand gelegd hebben aan jullie CEproeve, ligt de grote wereld van ongekende mogelijkheden voor je. Alles wat je op Laar & Berg hebt meegekregen, mag je nu uitdragen. Het gaat vanuit jezelf komen, endogeen. The world is yours, go for it!
© Laar & Berg 2013
Lourens Haagsman, docent Nederlands In tegenstelling tot een aantal leerlingen ben ik blij dat ik een spreekbeurt heb, hetzij een schriftelijke. Ondanks de vele, dagelijkse tegenvoorbeelden (van geklets) bleek mondelinge taalvaardigheid (de spreekbeurt) dit jaar in havo 5 geen favoriet onderdeel. Natuurlijk vinden de meesten praten niet vervelend, maar zodra er eisen worden gesteld, verdwijnt het plezier als sneeuw voor de zon. Oeverloos zwammen is geen probleem, maar tien minuten inhoudelijk praten over een actueel onderwerp viel soms vies tegen. Wellicht denk je nu: holle vaten klinken het hardst, en vaak is dat ook zo. Doch de vork steekt somtijds anders in de steel. Her en der is mij opgevallen dat de thuissituatie niet altijd thuis blijft. Sommige leerlingen hebben te kampen met veelomvattende problemen die niet zomaar opgelost zijn. Hierdoor ben je als leerling af en toe eerder afgeleid of niet in staat om optimaal te presteren. Als je desalniettemin mooie cijfers en voldoendes haalt, dan ben je in mijn ogen een grote. Wanneer talentvolle leerlingen scoren, ben je als docent blij. Als leerlingen boven zichzelf uitstijgen ontstaat er een gevoel van trots. Wie deze bijzondere schoen past, trekke hem aan. Van harte gefeliciteerd allen met dit waardevolle diploma!
© Laar & Berg 2013
ENQUETE 2013 (I) Ook dit jaar vulde zo’n 70% van onze kandidaten een enquête in en gaf daarmee een oordeel over Laar & Berg en de docenten. De statistieken spreken voor zich!
© Laar & Berg 2013
Ook dit jaar verzorgde onze stuntcommissie weer een examenstunt. Nadat in 2012 Laar & Berg was omgetoverd in Disneyland, moest er dit jaar natuurlijk ook weer iets spectaculairs gebeuren. Dat lukte… Nadat de commissie onder toeziend oog van onze meest enthousiaste medewerkers (dank voor het opofferen van de nachtrust!) op school was blijven slapen, slaagden onze kandidaten er in vanaf het eerste uur (dat was NIET de afspraak…) de school te ontregelen. Niet veel later werden docenten aan elastiek gebonden en op een megaspringkussen gezet om daar met elkaar een ‘klittenbandcompetitie’ aan te gaan. Na het vertonen van de examenfilm (die je op de diploma-uitreiking ook meekreeg) in een stampvolle gymzaal, kon er gedanst, gefeest, gegeten en gedronken worden. Het bleef nog lang heel erg gezellig. O pdracht b ij d eze pag in a: Iden ti ficee r Frau Belk acem iH ostm an n!
© Laar & Berg 2013
ENQUETE 2013 (II) Ook dit jaar vulde zo’n 70% van onze kandidaten een enquête in en gaf daarmee een oordeel over Laar & Berg en de docenten. De statistieken spreken voor zich!
© Laar & Berg 2013
© Laar & Berg 2013
ENQUETE 2013 (III) Ook dit jaar vulde zo’n 70% van onze kandidaten een enquête in en gaf daarmee een oordeel over Laar & Berg en de docenten. De statistieken spreken voor zich!
© Laar & Berg 2013
Yassine Kessar, docent wiskunde
Cultuurschok Ongeveer 5 jaar geleden kwam ik in het Gooi werken. Sommigen van jullie hebben meegemaakt dat ik halverwege het schooljaar startte op Laar en Berg. Daarvoor werkte ik op een middelbare school in Leeuwarden, niet ver van de prachtige havenstad Harlingen in Friesland waar ik geboren en opgegroeid ben. De school waar ik werkte was ook een havo/vwo-school en toen ik solliciteerde op Laar en Berg dacht ik bij mezelf: het zal vast allemaal hetzelfde zijn. Nee dus, leerlingen die met Landrovers naar school worden gereden en de nieuwste smartphones een dag nadat ze te koop zijn – of soms zelfs eerder – kunnen demonstreren. Jongens en vooral meisjes die gekleed gaan alsof ze filmsterren zijn (waarschijnlijk worden ze dat ook!). En, natuurlijk wordt mijn achternaam Kessarrrrrrrrrrrrrrrrrrr met rollende ‘r’ uitgesproken. Het was in het begin even wennen voor een Fries met Marrokaanse roots, maar na een tijdje begon ik er achter te komen dat Laar & Bergers leuke mensen zijn! Het maakt uiteindelijk niet uit of je in Friesland of in Laren met ambitieuze jonge mensen werkt; we willen iets bereiken in ons leven. Om de doelen te halen moet je eerst een aantal diploma’s halen. Ik ben erg blij en trots om te zien dat jullie daar op onze school in geslaagd zijn . Veel geluk toegewenst in jullie verdere leven! Hartelijke groet, Yassine Kessar
© Laar & Berg 2013