Jaarboek. Buurkracht jaarboek 1

Jaarboek 2014

Jaarboek 2014

Buurkracht jaarboek 1

2 Buurkracht jaarboek

Samen besparen Vragende gezichten. Die heb ik heel veel gezien het afgelopen jaar, als ik vertelde dat Buurkracht een manier is om samen energie te besparen. “Maar hoe werkt dat dan? Wat doen jullie dan? Wie is Buurkracht eigenlijk?” En dat is ook niet verwonderlijk. Buurkracht past niet in een hokje. Het is niet één manier van werken. Het is niet wij en zij. Buurkracht is juist wat we er samen van maken. En doet wat we samen willen. Buurkracht, dat zijn we met elkaar. En door de krachten te bundelen wordt energie besparen een stukje makkelijker, goedkoper en leuker. Alle mensen op deze twee pagina’s ervaren wat dat betekent. Ieder op zijn eigen manier. De een door zonnepanelen met de buurt te plaatsen, de ander door advies te vragen aan een buurtgenoot. Of juist te geven. In dit boek vind je de reis van het eerste jaar van Buurkracht. Met de pioniers van het eerste uur, de nieuwste buurten, de leermomenten en de successen. Ik ben er geweldig trots op wat we met zijn allen mogelijk maken. Roel Woudstra Manager Buurkracht


In dit jaarboek: In den beginne was er een idee

6

Vanuit het niets

8

Op de tekentafel

10

Online inzicht, informatie en onderling contact 12 Pionieren met de 3J’s

14

Wat is Buurkracht

15

Mijlpalen en taartmomenten

20

BINNENKIJKEN BIJ DE BUURTEN Creatief met maatregelen

% % 68

Buurtbegeleiders: onze helden in het veld

70

Knallende getallen: Buurkracht na 1 jaar

73

Tweets .. ervaringen .. tips .. vooruit

76

23

Toekomstvisies 82 Eén duidelijke actie die goed vol te houden is 90 4 Buurkracht jaarboek

pagi

na

buu

rt

. Achter de Hoven LEEUWARDEN m Aldlân-Oost-Noordzijde LEEUWARDEN m Aldlân-Oost-Zuidzijde LEEUWARDEN m Aldlân-West LEEUWARDEN N AMERICA T Bitswijk-Oost UDEN T Bitswijk-Noord UDEN T Bitswijk-West UDEN v Bomenbuurt, BERKUM n Bomen- en Prinsessenbuurt,

DONGEN

j Componisten- en Natuurkundigenbuurt, OOSTERHOUT Q Den Dungen-Oost, DEN DUNGEN c ELSENDORP : Fatima TILBURG Y GASSELTERNIJVEENSCHEMOND v Geleerdenbuurt-Zuid BERKUM v Geleerdenbuurt Noord BERKUM

%%3 g Ruwaard –

l Hintham-Zuid

ROSMALEN

V De Lariks-Zuid ASSEN k LOOSBROEK I Nieuw Dordrecht

L Heesch-Noord HEESCH E Heyencamp REUVER O HOONHORST Z ITTEREN A Kastelenbuurt

Ambachtenbuurt BREDA D Prinsenbeek BREDA

OOSTERHOUT

M Klein Brabant VUGHT

EMMEN

U Oosterveld ROLDE C Oranjestraat GILZE z Orthen DEN BOSCH S Princenhage -

Staatsliedenbuurt OSS / Zuidwest-Smilde SMILDE B ULRUM b VASSE M Venestraat en omgeving ASSEN M Vroendaal MAASTRICHT G ‘t Ven VENLO J De Wijert-Zuid GRONINGEN K ZIJLDIJK


“Een flinke zwengel geven” COR BROCKHOVEN, aanjager van duurzame projecten, heeft zijn hele woning al aangepakt. Zijn energierekening? Bijna nihil. Niet verwonderlijk dus dat hij het was die de grote sprong naar Buurkracht waagde.

“Wat de aanleiding vormde? De uitrol van de slimme meter. Tot 2020 plaatsen we slimme meters bij 2,7 miljoen klanten. Een investering van vele miljoenen. We stonden als directieteam voor de vraag: hoe zorgen we dat die slimme meters ook echt gaan bijdragen aan energiebesparing? Want dat is uiteindelijk de bedoeling. Maar dat gaat niet vanzelf gebeuren. Het bewustzijn is er gewoon niet. René Pruijssers en ik hebben toen een aantal maatschappelijke organisaties uitgenodigd om te brainstormen over hoe we dat konden aanwakkeren, hoe we mensen kunnen prikkelen om maatregelen te nemen. Zoals Urgenda, Milieu Centraal en Natuur & Milieu. Zij hielden ons voor dat netbeheerders als nieuwe nutsbedrijven de aangewezen partij zijn om energiebesparing onder consumenten een flinke zwengel te geven. Toen hebben we besloten er samen de schouders onder te zetten. En hebben we een serviceconcept ontwikkeld dat aansluit bij de behoeften van de vele initiatiefnemers in buurten en wijken. Dat is uiteindelijk Buurkracht gaan heten.”


RENÉ PRUIJSSERS, duurzaam ondernemer, had al ervaring opgedaan met Blok voor Blok, een programma van Binnenlandse Zaken om consumenten bloksgewijs te overtuigen van het nut van energiebesparing. “Blok voor Blok was onderdeel van een aantal greendeals tussen overheden, bedrijven en andere partijen. Wij pakten de handschoen op in Hintham. Waar we toen achterkwamen, was dat mensen best maatregelen willen nemen, maar door de bomen het bos niet meer zien. Wat ons dus te doen stond, was ze goed faciliteren om in actie te komen. Maar hoe krijg je 30.000 huishoudens zo ver om minstens twee stappen te zetten op de ladder van energielabels? Want we hadden berekend dat je met zo’n aantal pas impact hebt. Daarom hebben we een stel jonge honden in een hok gezet om creatieve ideeën uit te werken. Het idee om burgers het voortouw te laten nemen en daarbij zelf als buitenboordmotor ondersteuning te bieden, sprak ons meteen aan. Dat past bij onze bedrijfscultuur en bij de samenleving van nu. Cor en ik hebben het plan vervolgens bij de Raad van Bestuur gepresenteerd. Ook die was onmiddellijk enthousiast, er werd direct budget vrijgemaakt. Daar hoefden ze niet eens een nachtje over te slapen.”

“Burgers het voortouw”

Buurkracht jaarboek

7

Vanuit het niets Stukken lezen, de vraag scherp formuleren, interviews wat gaan we eigenlijk precies doen? Midden in de zomer e energi n, doen met mensen met een eigen huis. Over isolere kken, gespre besparen, duurzaamheid. Iedereen in het team voert ren. bespa zodat iedereen begrijpt waarom mensen wel of niet

We houden sessies waarbij we mensen naar hun niet vragen naar hoe of waarom ze besparen, maar van vandaag rs beleving daarvan. De sessie met de initiatiefneme enthousiasme een had enorme impact: de vonken spatten er af. Wat door hen te en energie! We zien nu wel dat we ze het beste helpen respecteren te koesteren, te ondersteunen, hun drive en autonomie . nemen te en te versterken. En niet door de zaak van ze over We hebben een inspiratiediner georganiseerd, huiseigenaren waarmee we de stuurgroep wilden laten beleven wat zij worstelen. a’s meemaken als ze gaan besparen. Met welke dilemm variant kkelde We hadden de menukaart omgetoverd tot een ingewi totaal was Het ten. met calorieën en koolhydraten erop. Geen gerech onduidelijk wat je bestelde en wat je zou eten.

8 Buurkra

Zo voelt menig huiseigenaar zich ook wanneer hij isolatiematerialen moet kiezen. Het was een spraakmakende avond die leidde tot intensieve, grondige discussies.

Kill your darlings. Het onderzoek was heel breed ook ideeën afvallen. Het is zwaar. Iedereen moeten er en ingestoken pijnlijker en moeilijker dan gedacht. Veel loslaten. moet wel iets

De Raad van Bestuur heeft akkoord gegeven! aan de slag met Buurkracht om buurten te daadwerkelijk We mogen gaan ondersteunen. We denken met heel veel plezier en trots terug aan die intensieve beginperiode. Wat stoer van Enexis dat ze het team de vrijheid hebben gegeven om op zoek te gaan naar nieuwe inzichten.

rkracht jaarboek 9

Op de tekentafel dilemma’s en aanloopvragen



ONLINE inzicht,

informatie en onderling contact De website kreeg een bijzonder gevarieerd takenpakket toebedeeld. Hij moest niet alleen inzicht in het eigen energieverbruik geven, maar ook informatie over bespaarmogelijkheden bieden en onderling contact stimuleren. Alles helemaal toegespitst op iedere persoon zelf. Want wat heb je aan een algemeen verhaal?

tussen webbouwer en dataleveranciers, stevige discussies tussen techneuten en communicatiedames, strenge security tests, verhelderende onderzoeken naar gebruiksgemak en juridische controles op privacy en autorisatieprocessen. In december 2013 was het zover: de website ging online en de eerste buurtbewoners meldden zich aan.

Verder moest de site natuurlijk ook uiterst leuk, aantrekkelijk en gemakkelijk in het gebruik zijn. En aan de onzichtbare achterkant een technisch hoogstandje op het gebied van datakoppelingen, met een onbetwistbaar niveau van privacy en betrouwbaarheid.

Sindsdien komen er wensen binnen. Meer informatie voor zich oriënterende mensen bijvoorbeeld. Gemakkelijker aanmelden. Suggesties om de y-as van de verbruiksgrafiek beter te specificeren. En om een totaalverbruik boven de grafiek te zetten. Deze en meer verbeteringen zijn ondertussen doorgevoerd. En in maart dit jaar won buurkracht.nl de 2e prijs bij de Dutch Interactive Awards.

Dus gingen de digitale specialisten aan de slag. Met een ontwikkeling in sprints, intensieve samenwerkingen



Pionieren met de 3J’s

Ze klommen al op de kruiwagen toen Buurkracht nog meer een idee dan werkelijkheid was. Het had nog niet eens een naam, laat staan een website. Jaap Stel, Jaap Pannekoek en John van Krieken, initiatiefnemers van het eerste uur, over die pionierstijd. John van Krieken, Loosbroek: “Wij werden als Bernhezer Energie Coöperatie door René Pruijssers van Fudura uitgenodigd voor een bijeenkomst in Zwolle over energie besparen. Toen hoorden we van het idee om buurten te gaan ondersteunen bij energiebesparingsacties. Omdat ik in Loosbroek woon en in de werkgroep Energiereductie zit, en omdat Loosbroek een klein hecht dorp is, besloten we daar te beginnen. Het afgelopen anderhalf jaar heb ik Buurkracht zien groeien, in buurten en in aanpak. De website is ook flink gegroeid. Toen je daar eenmaal je verbruik kon vergelijken met dat van je buurt, zag je dat mensen pas echt getriggerd werden. Vooral als ze meer gebruiken dan het gemiddelde. ”

Jaap Stel, Oosterhout: “In de Natuurkundigen- en Componistenbuurt vond de eerste buurtbijeenkomst plaats, waarvoor we in Den Bosch een generale repetitie hebben gehouden. En daarna nog flink aan onze presentaties hebben gesleuteld. Alles ging ad hoc. We zien wel. Nu Oosterhout Nieuwe Energie ook in de Kastelenbuurt is begonnen, merk je grote verschillen.


Er is meer structuur. Bij ons, maar ook bij Buurkracht zelf. Iedereen heeft al een slimme meter en veel mensen zijn al geregistreerd op de website. Bewoners kwamen al enthousiast naar de buurtbijeenkomst toe. Dat is mooi. Om echt te besparen, moeten we het hebben van enthousiaste mensen. Alleen daarmee krijg je het zwaan-kleef-aaneffect dat nodig is.”

Jaap Pannekoek, Oss: “Die begintijd, ja mooi! Er zat zo veel energie in ons buurtteam dat onze buurtbegeleider het bijna niet kon bijbenen. We gingen heel snel. Er was nog helemaal niks, iedereen was zoekende. Maar er waren wel veel ideeën en het enthousiasme was groot. We hebben veel van elkaar geleerd in die periode. Bij Buurkracht zat veel kennis over energie en energie besparen, en de mensen van Buurkracht konden bij ons weer afkijken hoe zo’n buurtproces werkt. Afgelopen voorjaar is Buurkracht bij ons in een stroomversnelling gekomen, veel huishoudens in de buurt en eentje daarbuiten hebben zonnepanelen laten leggen. Nu willen we doorschakelen. Mijn droom is dat we onafhankelijk worden van fossiele energie.”

Wat is Buurkracht?

Buurkracht is samenwerken met de hele buurt om samen energie te krijgen van energie besparen. Buurkracht brengt de mensen en wensen in een buurt bij elkaar en ondersteunt: 1 met een woningscan, energiestekkers en een warmtecamera, om te zien waar de grootste energiewinst te halen valt

2 bij het mobiliseren van de buurt door flinke promotie, bijeenkomsten en publiciteit

Samen besparen met de buurt begint vaak met een enthousiaste buurtbewoner die een buurtteam vormt.

3 met een slimme meter voor de hele buurt, die met voorrang gratis door Enexis wordt geplaatst

4 met inzicht in ieders persoonlijke energieverbruik, bespaaracties en een online prikbord op buurkracht.nl

5 en door ervaren buurtbegeleiders die met raad en daad klaarstaan om de buurt te ondersteunen


Hoe werkt Buurkracht? Het buurtteam brengt de buurt in kaart, bepaalt waar de woningscan plaatsvindt, vraagt de slimme meter aan en kiest een datum voor de buurtbijeenkomst.

Dan is het tijd om de buurt in te gaan om te kijken waar de meeste energiewinst te halen valt. Ondertussen worden de slimme meters geplaatst.


Met de buurtbijeenkomst in aantocht informeert het buurtteam de buurt. Meestal door langs de deuren te gaan met een folder. Maar ook posters, krantenartikelen, websites en social media worden veel ingezet.

De buurt krijgt een eigen buurtpagina. Iedereen kan nu zijn eigen energieverbruik bekijken en vergelijken met het gemiddelde van de buurt.


En dan komt de buurt bij elkaar. Het buurtteam vertelt over samen besparen en geeft inzicht in hoe er winst te halen valt, en de buurtgenoten vertellen waar zij interesse in hebben. Soms willen geïnteresseerden meteen aan de slag.

Is er interesse in zonnepanelen? Of in ledverlichting? Of isolatie? Enkele buurtgenoten verdiepen zich in wat erbij komt kijken, de leveranciers en de prijzen. De buurtbegeleider helpt desgewenst.

Terwijl het buurtteam aan de slag is, lijkt het soms even stil …


Het buurtteam presenteert zijn resultaten vaak op een tweede buurtbijeenkomst. En dan is het aan de buurtgenoten. Meedoen of niet?

En dan gaat het echt gebeuren. De zonnepanelen worden gelegd, de muren geïsoleerd of andere acties worden uitgevoerd. En dat zien de buurtgenoten meteen terug in een daling van hun eigen energieverbruik.



Mijlpalen en taartmomenten Y 12 september 2013: allereerste buurtbijeenkomst in de Componisten- en Natuurkundigenbuurt in Oosterhout. Meteen ruim 40 mensen in de zaal. y november 2013: de eerste echte buurtafspraken worden gemaakt. y 15 november 2013: tadaa, hier zijn wij! Tijdens het Evenement HIER opgewekt in Amersfoort treedt Buurkracht voor het eerst naar buiten. Met een persmomentje voor Jaap Pannekoek, die het certificaat voor de eerste Buurkrachtbuurt namens de Ruwaard – Staatsliedenbuurt in Oss in ontvangst neemt. Y 3 december 2013: de persoonlijke en de buurtpagina’s op buurkracht.nl gaan live. Vergelijken maar! Y 31 december 2013: doelstelling gehaald, 15 buurten zijn vol energie gestart. Y Februari 2014: in Loosbroek gaan de eerste zonnepanelen op de daken. Het grote besparen gaat beginnen. Y Februari 2014: voet aan de grond in Leeuwarden. Vier buurten tegelijk! y Maart 2014: buurkracht.nl wint de 2e prijs bij de prestigieuze Dutch Interactive Awards. y April 2014: Buurkracht krijgt een buurtbegeleider in Limburg.


Mijlpalen en taartmomenten Y 26 april 2014: Buurkracht op RTL4 bij Ons Huis Verdient Het, met vier afleveringen. En in november weer een nieuwe serie, nu met acht items. y 10 juli 2014: de 100e deelnemer van Hintham-Zuid meldt zich op buurkracht.nl. Een pot snoep voor Jeroen Kessels. Y Juli 2014: Groningen gaat om. Te beginnen met De Wijert-Zuid. Y 19 september 2014: taart voor de 2500e volger van Buurkracht op Twitter. Y 22 september 2014: Buurkracht, Rijksuniversiteit Groningen en Hanzehogeschool krijgen ruim 3 ton subsidie toegekend om 2 jaar lang onderzoek te kunnen doen naar ‘De kracht van de buurt’. y September 2014: in Itteren aan de Maas zijn ze er in één avond uit: wij doen ook mee. Niet de eerste buurt in Limburg, wel de eerste buurt van buurtbegeleider Patricia. Y 27 oktober 2014: buurtteams ontmoeten én inspireren elkaar tijdens de Buurtendag. Y 30 oktober 2014: … 39, 40! In Assen sluit de 40e Buurkrachtbuurt zich officieel aan. y November 2014: Buurkracht krijgt als onderdeel van een consortium subsidie van de Europese Unie om te onderzoeken hoe het verduurzamen van particuliere woningen beter van de grond kan komen.


Binnenkijken bij de buurten Een overzicht van de buurten die meedoen, op volgorde van binnenkomst.


Bij de officiële start van Buurkracht tijdens het Evenement HIER opgewekt in november 2013 werd Oss Ruwaard-Staatsliedenbuurt als eerste Buurkrachtbuurt in het zonnetje gezet. Al vanaf het prilste begin loopt deze buurt voorop. Met hoge bezoekersaantallen op de buurtbijeenkomsten, veel deelnemers en activiteit op buurkracht.nl, met een recordaantal lopende acties in de buurt én met mooie gerealiseerde besparingen. Dat is ook een verdienste van Jaap Pannekoek van de Energie Coöperatie Oss, die zich met veel vuur inzet voor de verduurzaming van de buurt. Buurtbewoners houden hun eigen energieverbruik inmiddels nauwlettend in de gaten via buurkracht.nl. En hebben er zelfs een spel van gemaakt om raadselachtige pieken en dalen in hun verbruiksgrafieken te verklaren. “Met energiemeters sporen we groot- en sluipverbruikers op. Zo ontdekken we waar de energie naartoe stroomt. Per apparaat.”


bekijk de buurtpagina klik hier

Oss Ruwaard-

Staatsliedenbuurt

10

besparingsacties lopen er in deze buurt.


Oosterhout

Componisten- en Natuurkundigenbuurt Ze waren er als de kippen bij in Oosterhout. Voor iedereen was Buurkracht nog nieuw. Spannend! Voor de zekerheid ging aan de echte bijeenkomst een generale repetitie vooraf. Initiatiefnemers Martin Bruil en Jaap Stel van ONE en andere sprekers kregen presentatietips van een kritisch publiek. Zodat ze konden vlammen op de avond zelf.


Veel ervaringen en lessen rijker is Jaap Stel met zijn tweede Buurkrachtbuurt begonnen: de Kastelenbuurt. Lees het op pagina 50.

130923

de datum van de allereerste buurtbijeenkomst van Buurkracht. Met ruim 40 bezoekers.


Loosbroek

John van Krieken van de Bernhezer Energie Coöperatie: “Vooral die vergelijking op buurkracht.nl met het energieverbruik van de buurt heeft mensen wakker geschud.”

Begin februari 2014 gingen in Loosbroek de eerste zonnepanelen op de daken in het kader van Buurkracht. Daarmee was het Brabantse dorp de eerste Buurkrachtbuurt die overging tot maatregelen. Een mijlpaal. En de bewoners gaan door. De nieuwste acties waarvoor ze kunnen intekenen, zijn isolatie en de vervanging van hun cv-ketel.


1

e

buurt die door ondersteuning van Buurkracht collectief aan de zonnepanelen ging.


Rosmalen

Hintham-Zuid

Als een van de proeftuinen van Blok-voorBlok, een programma van het Ministerie van Binnenlandse Zaken om energiebesparing onder particulieren te bevorderen, was deze wijk al sinds 2011 collectief bezig met besparingsmaatregelen. Toen Hintham-Zuid zich aansloot bij Buurkracht, had het Energieteam uit de buurt al veel bereikt. Inmiddels hebben 63 huishoudens hun woningen laten isoleren, op 24 woningen zijn zonnepanelen geïnstalleerd en er zijn 17 cv-ketels vervangen. Dankzij Buurkracht hebben de besparingsinitiatieven weer een nieuwe impuls gekregen. De bewoners blijken nog lang niet besparingsmoe. Hintham-Zuid was zelfs de eerste Buurkrachtbuurt met meer dan honderd deelnemende buren op buurkracht.nl. Jeroen Kessels meldde zich in juli als nummer 100 en ontving daarvoor een snoeppot vol energie.



30.000

euro bespaart deze buurt al aan energie per jaar.


Ministerie brengt werkbezoek aan Orthen Den Bosch De Bossche wijk Orthen heeft de aandacht van bestuurlijk Den Haag getrokken. Op 3 juli ontving de buurt afvaardigingen van onder meer het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Zij kwamen kijken hoe bewoners van Orthen samen de schouders onder energiebesparende maatregelen zetten.

Groeiend aantal maatregelen In de paar maanden voorafgaand aan het bezoek zetten tientallen huishoudens uit Orthen hun handtekening onder een offerte voor isolatiemaatregelen. Dit aantal groeit nog steeds. Hoe krijg je een buurt zo voortvarend in beweging? Waarin schuilt het succes van deze buurtaanpak? Naar het antwoord op deze vragen waren de delegaties vooral benieuwd. Want een aanpak die werkt in Orthen, is ongetwijfeld ook elders in het land kansrijk.


In en voor de buurt Bewoner en initiatiefnemer van de besparingsacties Rob Scheepens: “Tijdens de bijeenkomst hebben we toegelicht hoe wij erin geslaagd zijn mensen te bereiken. Het helpt zeker dat onze acties ín de buurt en vóór de buurt ontstaan. Dat wij als wijkbewoners zelf langs de deuren gaan bij andere wijkbewoners om ze bij besparingsacties te betrekken. Dat schept vertrouwen.”

Mooie erkenning Uit de reacties van de Haagse afvaardiging werd duidelijk dat de buurtaanpak in Orthen indruk maakte. “Een mooie erkenning van onze inspanningen”, zegt Rob. De reacties die hij uit de wijk zelf krijgt, vindt hij minstens zo motiverend. “Voor mij zouden de buurtacties al geslaagd zijn geweest als er maar een enkeling had meegedaan. Ik had niet verwacht dat er zo veel respons zou komen. De bewustwording van het energievraagstuk is snel omhooggegaan. En ook het besef dat het geen zin heeft om te gaan zitten wachten tot er iets gebeurt, maar dat je zelf actie moet ondernemen om er iets aan te doen.”

‘Orthen isoleert’, ‘Orthen in de zon’, de besparingsacties in deze Bossche wijk krijgen aansprekende namen. En er wordt flink op ingeschreven. Aan belangstelling voor de maatregelen geen gebrek, ook niet van buiten de wijk.

In Orthen werken Energie coöperatie 073, de gemeente ’s-Hertogenbosch, de Slimme Buurt-partners en Buurkracht samen aan energie besparen in de buurt.


35

isolatiemaatregelen zijn er al getroffen en de offerteaanvragen komen nog steeds binnen.


Elsendorp Een dorp met een toekomstvisie van zelfvoorzienendheid. Een dorp dat al in 2007 de Nederlandse dorpsvernieuwingsprijs in de wacht sleepte. De bewoners richtten samen de Dompelaar op, een dorpshuis met een school en andere faciliteiten. In 2014 omarmden ze Buurkracht en gingen ze voortvarend aan de slag met spouwmuurisolatie en zonnepanelen.

85

buren maakten hun opwachting bij de eerste buurtbijeenkomst. bekijk de buurtpagina klik hier


Berkum

In deze buurt, vanouds een buurtschap in Zwolle, werken drie partijen samen: Samen Berkum, de gemeente Zwolle en Buurkracht. Het doel: bewoners ondersteunen bij besparingsmaatregelen. In het kader van Buurkracht is de omvangrijke wijk gesplitst in de GeleerdenbuurtNoord1, -Zuid2 en de Bomenbuurt3. bekijk de buurtpagina klik hier 1 bekijk de buurtpagina klik hier 2 bekijk de buurtpagina klik hier 3

Ab Kaspers van Samen Berkum: “Buurkracht neemt mensen werk uit handen, brengt mensen bij elkaar. Wij geloven in die gezamenlijke aanpak.”

3

Willy Donkers van het Dorpsoverleg in Elsendorp: “Vernieuwen zit in ons bloed.” Lees verder op pagina 84.

partijen werken samen om 3 buurten in Berkum te verduurzamen.


Vasse

Er is een hoop energiewinst te halen, vooral met isolatie. bekijk de buurtpagina klik hier


Jong en oud bezocht de buurtbijeenkomst in februari. Daarna was het even stil, maar inmiddels is het dorp druk met zonnepanelen voor ’t Eschhoes. Ook een leuke, interactieve inloopavond in juni over de slimme meter bracht weer nieuw elan en leidde veel bewoners naar buurkracht.nl/vasse.

Dongen

Bomen- en Prinsessenbuurt

Woningbouwvereniging Vieya neemt in de Bomenen Prinsessenbuurt huurwoningen onder handen, zodat ze van energielabel F naar B gaan. Energie Dongen en Buurkracht brengen zulke sprongen ook voor particuliere woningbezitters in deze buurt binnen handbereik.

70-80


Veel woningen in Vasse zijn in de jaren 70 en 80 gebouwd.

Onlangs zijn 12 buurtgenoten met interesse voor spouwmuurisolatie bij elkaar gekomen. Hun huizen worden nog vóór 5 december geïsoleerd.

372

Met 372 woningen is dit een Buurkrachtbuurt van gemiddelde grootte.


Frieslân Boppe! In veel opzichten is Aldlân bijzonder voor Buurkracht. Met 2616 woningen is het veruit de grootste buurt die meedoet. Aldlân was het eerste bolwerk in Friesland waar Buurkracht van start ging. De buurt was al twee keer te zien bij Ons Huis Verdient Het op RTL4. En de initiatiefnemers slaagden erin om Isabella Diks, de wethouder duurzame ontwikkeling van de stad, op hun buurtbijeenkomsten te laten optreden.

Duurzame sneeuwbal Isabella Diks is enthousiast: “Ik ben er trots op dat in onze stad buurtbewoners zelf in actie komen. Leeuwarden is koploper in Nederland als het om duurzaamheid gaat. Wij willen als gemeente zo snel mogelijk onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Natuurlijk kunnen wij zoiets nooit alleen bereiken, daarvoor is de inzet van partners nodig. Buurtbewoners spelen hierin een belangrijke rol, zij zijn in de woonomgeving de spil waar duurzame initiatieven om draaien. Initiatieven in de buurten ondersteunen wij graag door eventuele barrières weg te nemen. Met Buurkracht hebben bewoners de kans om van elkaar te leren en elkaar te informeren. Zo wordt de ‘duurzame sneeuwbal’ telkens groter.”

Mooie aanbieding Op 28 oktober organiseerde Duurzaam Aldlân een succesvolle energiemarkt. Jacob Borger van Duurzaam Aldlân: “Zo’n tien buurtbewoners hadden interesse in vloerisolatie. De leverancier stelde voor om een mooie aanbieding te maken voor de hele buurt. Die staat inmiddels online, zodat meer buurtgenoten kunnen aanhaken.”


“Buurtbewoners zijn in de woonomgeving de spil waar duurzame initiatieven om draaien.”

Leeuwarden Aldlân Aldlân is zo groot dat er drie Buurkrachtbuurten van zijn gemaakt: West1, OostNoordzijde2 en Oost-Zuidzijde3. Duurzaam Aldlân, de werkgroep die de kar trekt, heeft er zijn handen vol aan. bekijk de buurtpagina klik hier 1 bekijk de buurtpagina klik hier 2

bekijk de buurtpagina klik hier 3

2616

woningen tellen de drie Buurkrachtbuurten die samen Aldlân vormen.

Buurkracht jaarboek 37 37

Leeuwarden Achter de Hoven

81

zonnepanelen zijn er op de buurtschool gelegd, dankzij crowdfunding.


Hoe bespaar je met een kleine beurs? In deze gezellige volksbuurt zet Energie Coöperatie Achter de Hoven in op gedragsmaatregelen. Bijvoorbeeld door op een ‘strippendag’ alle kieren bij deuren en ramen weg te werken. Het uiteindelijke doel: van Achter de Hoven de duurzaamste wijk van Friesland maken.


Zuidwest-Smilde Arjan van Harten: “Het effect van mijn zonnepanelen tekende zich meteen af.”

25

De gemeente regelde een actie: 25 euro voor een energiescan. Een bodemprijs.


“Je hebt de afgelopen dagen 100% minder elektriciteit verbruikt dan het gemiddelde in je buurt.” Zulke meldingen ziet Arjan van Harten uit Zuidwest-Smilde op buurkracht.nl bij zijn verbruiksgegevens sinds er 16 zonnepanelen op zijn dak zijn geplaatst. Als initiatiefnemer van Buurkracht in het dorp zette hij de trend. Inmiddels kleuren er steeds meer daken in Smilde blauw. Zelfs buiten de grenzen van deze Buurkrachtbuurt worden bewoners aangestoken.


Ed Goossens: “Een energierekening van nul euro is mijn streven, het liefst voor heel Den Dungen.”


Draaien maar in Den Dungen-Oost! Op 26 oktober ging het tweede seizoen van Ons Huis Verdient Het van start op RTL4. Met opnieuw reportages uit de Buurkrachtbuurten. Vrijdag 3 oktober waren de programmamakers voor de eerste opnamen in Den Dungen. Het dorp is de aanwezigheid van camera’s gewend; het figureert als Maaskantje in de populaire New Kids-films. Ons Huis Verdient Het laat een heel andere kant van het dorp zien. De kant van samen de schouders onder energiebesparing zetten. “Op de draaidag stonden de werkzaamheden

aan de spouwmuurisolatie bij een van de deelnemers van Buurkracht als eerste op het programma”, vertelt Ed Goossens van het buurtteam. “De mannen van leverancier Pluijmers waren al bijna klaar, maar ik heb ze gevraagd nog even te wachten. Zodat er nog iets te filmen viel. Geen probleem! De laatste vierkante meters hebben ze voor de draaiende camera geïsoleerd. Dat staat er goed op.” bekijk de buurtpagina klik hier

2015

De offerte voor isolatie is verlengd tot 2015.


Van postduif tot Groene Vogel Wat een gouden tip kan doen voor duurzaamheid in je dorp. Ton Verlijsdonk weet er alles van. “In 2012 was ik, toen nog als verantwoordelijk wethouder, aanwezig bij een inspiratiedag over energiebesparing en duurzaamheid van bewoners, bedrijven en organisaties. Iemand wees mij toen op een proef die het Ministerie van Binnenlandse Zaken wilde gaan draaien in drie gemeenten om bewustwording en gedragsverandering bij bewoners te bevorderen. Er hing een prijsvraag aan. We hadden nog maar 2,5 week om een plan in te dienen, maar we zijn ervoor gegaan. We waren net op tijd klaar. En om te zorgen dat ons plan niemand in Den Haag zou ontgaan, hebben we het door een postduif laten bezorgen. Zo komt onze initiatiefgroep aan zijn naam: De Groene Vogel.”

Volgende fase Het energieplan van Beesel sleepte de hoofdprijs in de wacht: € 86.000,-. Dit bedrag is bestemd voor de uitvoering van het plan. Ton: “We komen langzaam op stoom. Zo hebben we energiecoaches opgeleid, bewoners die andere bewoners op een laagdrempelige manier adviseren over hun energieverbruik. Met Buurkracht gaan we een volgende fase in.”

Smaak te pakken Energiecoach Jan Cremers: “Als ik bij mensen langs ga, laat ik mijn eigen jaarrekeningen zien. Ik lette nergens op tot ik energiecoach werd, ik was heel nonchalant. Maar inmiddels heb ik de smaak te pakken. Ik heb nu overal dubbel glas, mijn cv-ketel vervangen, mijn tuinverlichting aangepast, borstels onder de voordeur gezet. En ik pas mijn eigen gedragsadviezen toe. Mijn rekening is bijna gehalveerd. Als mensen dat zien, zien ze ook dat het zin heeft om iets aan je verbruik te doen.”



Reuver Heyenkamp De gemeente Beesel gaat voor energie besparen, te beginnen met de wijk Heyenkamp in Reuver. De eerste stappen zijn al genomen, met energiecoaches en een bespaarwoning. Nu de hele buurt slimme meters heeft, gaat Buurkracht die rijdende trein extra vaart geven.

Energiecoach Jan Cremers halveerde zijn energierekening.

86.000 euro won de gemeente

Reuver om haar duurzaamheidsplannen uit te voeren.


Uden

Bitswijk

Drie Buurkrachtbuurten in één: Bitswijk-Noord1, -Oost2 en -West3. Samen goed voor ruim 1500 woningen. Hopelijk gaan de eerste buurtacties nog dit jaar van start. De slimme meters zijn alvast geplaatst en het aantal aanmeldingen op buurkracht.nl stijgt.

bekijk de buurtpagina klik hier 1 bekijk de buurtpagina klik hier 2

bekijk de buurtpagina klik hier 3

14

leden van EnergieUden zaten bij de kennismakingsbijeenkomst om de tafel.


Gasselternijveenschemond Verschillende studenten voerden afstudeeropdrachten uit over besparingsmogelijkheden in dit dorp.


Kampioen verbindingen leggen. Niet alleen Buurkracht, maar onder meer ook de Natuur en Milieufederatie Drenthe, de Universiteit Groningen en Wageningen en Van Hall Larenstein zijn bij de verduurzaming van het dorp betrokken. En veel bewoners, waaronder een veertienkoppig Dorps Energie Team.

22

procent van de huishoudens is aangemeld op buurkracht.nl.


Rolde Oosterveld Maar liefst 31 offerteaanvragen voor isolatie en 12 voor zonnepanelen. Dat is de tussenstand in Oosterveld na twee informatieavonden over deze besparingsmaatregelen in oktober 2014. Niet mis voor een buurt met net iets meer dan 300 woningen.

Christiaan Teule van Duurzaam Rolde: “Energie besparen is sexy geworden.”


43

offerteaanvragen na 2 informatieavonden.


Nieuw Dordrecht

Na een lange aanloop gaat Nieuw Dordrecht nu van start met twee buurtacties. Er worden offertes aangevraagd voor spouwmuurisolatie en de gemeente Emmen doet een duit in het zakje met een mooi aanbod: een energiescan voor 25 euro.


25

Voor 25 euro kunnen bewoners een energiescan laten uitvoeren.



Samen met Buurkracht gaat Hoonhorst kijken of het energieverbruik nóg verder omlaag kan. Gemeenschapszin en belangstelling voor duurzaamheid zijn er in elk geval volop aanwezig. Timo Veen van Duurzaam Hoonhorst, zelf in het bezit van een energieleverend huis: “De voorzieningen in kleine dorpen als dat van ons staan onder druk. In 2010 hebben we als bewoners zelf het heft in handen genomen. Dat heeft tot allerlei projecten geleid: we hebben een hout-gestookte cv-installatie gebouwd voor de verwarming van de sporthal, de school en andere openbare gebouwen, inclusief bijbehorend warmtenet. We hebben een elektrische deelauto aangeschaft, een deelaanhangwagen, en we organiseren regelmatig bladharkdagen. Zo wordt beheer en onderhoud van alle voorzieningen goedkoper. Iedereen zet z’n eigen talenten in voor de leefbaarheid van het dorp, van juristen tot projectleiders en metselaars. En dan zie je dat je dingen voor elkaar krijgt die je voor onmogelijk hield.”


Hoonhorst

Het onmogelijke kan wél

Timo Veen: “We hebben meer zonnepanelen dan inwoners.”

2000

zonnepanelen liggen er nu al op de Hoonhorstse daken.


Oosterhout Kastelenbuurt

De tweede buurt in Oosterhout maakte met Jaap Stel van ONE een vliegende start. Was het in de Componisten- en Natuurkundigenbuurt nog pionieren, in de Kastelenbuurt gaat het er bijna professioneel aan toe. De initiatiefnemers hielden negen isolatiebedrijven tegen het licht. Grondig werk.

Motto van de buurt: ViDi, Van iedereen, Door iedereen.


21

offerteaanvragen voor isolatie op de eerste buurtbijeenkomst.


Breda Princenhage -

Ambachtenbuurt

100

Twee dagen na de buurtbijeenkomst passeerde het aantal aanmeldingen op buurkracht.nl de 100.

Het enthousiasme spat ervan af bij het buurtteam bekijk de buurtpagina van Princenhage. Dat was ook al te zien in het klik hier RTL4-programma Ons Huis Verdient Het. En dat enthousiasme straalt af op de buurt, die bijvoorbeeld massaal stemde op Princenhage bij de actie Lamp Uit, Kaars Aan. Net als in Prinsenbeek werkt deze buurt samen met de coöperatie BRES, die gratis een eerste energiescan aanbiedt. En Princenhage meldde zich onmiddellijk voor de warmtecamera’s die Buurkracht beschikbaar stelt. Martijn Kegler, ‘aanvoerder’ van het buurtteam: “Daarmee kunnen bewoners in beeld brengen waar hun huis warmte lekt. En waar de isolatie dus beter kan. Daar is grote belangstelling voor.”


Bijzondere samenwerking BRES in Breda ontstond vanuit hetzelfde idee als Buurkracht: veel mensen willen best stappen zetten om hun huis energiezuinig en comfortabel te maken, maar blijven steken in goede voornemens. Met een duwtje in de rug komen ze wél in actie. Nu slaan BRES en Buurkracht de handen ineen om buurten nog meer wind in de zeilen te geven. De aanpak van BRES is: bewoners werk uit handen nemen. Derk Hueting, projectleider van de coöperatie: “Buurkracht helpt buurten te kiezen voor een leverancier en zorgt dat bewoners weten waar ze op moeten letten, maar gaat er vanuit dat ze het zélf doen. Terwijl wij meer als aannemers werken als mensen besluiten maatregelen te treffen. Wij zorgen voor de uitvoering, zíj hebben er geen omkijken meer naar. Buurkracht is juist sterk in de communicatie, in het aanzwengelen en bekendmaken van initiatieven.” BRES heeft voor allerlei maatregelen prijsafspraken met leveranciers gemaakt. “Hoe meer deelnemers, hoe hoger de korting. Daarnaast vragen we een bescheiden bedrag voor de projectleiding. Niet om winst te maken, maar het is ook niet de bedoeling dat we er geld bij leggen. En zoals in alle Buurkrachtbuurten hóéven de buurtteams niet voor ons te kiezen. Maar wij denken wel dat we bewoners heel aantrekkelijke aanbiedingen doen. En mocht het hun lukken om nóg betere leveranciers te vinden die voor nóg lagere prijzen nóg betere kwaliteit leveren, dan zijn dat voor ons ook weer interessante partijen om mee te gaan praten.”


Breda

Prinsenbeek De eerste buurtbijeenkomst in Breda Prinsenbeek vond begin december plaats, nét te laat om er nog verslag over uit te brengen in dit jaarboek. Maar je vindt er inmiddels meer over op buurkracht.nl/prinsenbeek.

Derk Hueting van BRES: “Hoe meer deelnemers, hoe hoger de korting.”


10% BRES streeft naar 10%

eigen energieopwek in Breda.


Boter bij de vis Topdrukte in gemeenschapshuis de Bantuin op 2 oktober. Zo’n 70 buurtbewoners kwamen op de buurtbijeenkomst af. En kregen direct buurtacties voorgeschoteld. Initiatiefnemer Robert Lommen: “We hebben een lokale partij gevonden voor zonnepanelen die goed en betrouwbaar is en een scherpe prijs biedt. Die prijs wordt nog scherper naarmate er meer huishoudens meedoen. Voor die actie was veel belangstelling. We kregen veel vragen én aanvragen.” Ook had het buurtteam een leuke kleine actie: een deurbel op zonne-energie voor maar € 23,-. “Een klein bedrag dat je in 3 jaar terugverdient.” bekijk de buurtpagina klik hier


Venlo ’t Ven

1075

’t Ven won de actie Lamp Uit, Kaars Aan met maar liefst 1075 virtueel aangestoken kaarsjes.


Groningen De Wijert-Zuid Ook de basisschool stelt haar dak beschikbaar voor zonnepanelen.

Een typische jaren-80-buurt: dubbel glas beneden, maar niet boven. De daken en spouwmuren zijn indertijd geïsoleerd opgeleverd, maar er is geen vloerisolatie. Er valt dus zeker te besparen. Het buurtteam werkt samen met Buurkracht en Grunneger Power. En heeft direct drie buurtacties opgetuigd.


27%

van de bewoners meldde zich al aan op buurkracht.nl.


Zijldijk

Veel bewoners krijgen 4000 euro van de NAM om hun huis te verduurzamen.

4000


Dit dorp in het aardbevingsgebied kent een hechte gemeenschap. Daarom koos het buurtteam voor een energierapport voor het dorpshuis in plaats van een van de woningen. Zijldijker Willem Schaap: “Het dorpshuis is van ons allemaal. Het is in fasen gebouwd, van 1860 tot 1978. Iedereen kon er dus iets in herkennen.”


Heesch-Noord

Net als Loosbroek, een van de eerste Buurkrachtbuurten, maakt Heesch deel uit van de gemeente Bernheze. En net als in Loosbroek neemt BECO, de Bernhezer Energie Coöperatie, in deze wijk het voortouw. De eerste buurtbijeenkomst staat gepland in januari 2015. bekijk de buurtpagina klik hier


Tilburg Fatima

Zo’n 50 huishoudens in Fatima hebben het afgelopen 1,5 jaar een energieadvies laten opstellen via de gemeentelijke subsidieregeling Samen Geeft Energie. Ruim een kwart van hen heeft inmiddels maatregelen getroffen. Maar het gemiddelde energielabel in de jaren-30wijk is nog altijd een F. Dat moet beter. De samenwerking met Buurkracht vormt dan ook een logische vervolgstap. bekijk de buurtpagina klik hier

50

huishoudens ontvingen al een professioneel energieadvies.

2-2

2 vrouwen en 2 mannen in het buurtteam.

Inzetten op grote stappen: van label F naar minstens D.


Itteren

Record snelle besluitvorming. In Itteren, op een steenworp afstand van Maastricht, waren ze er in één avond uit. Aan de slag met Buurkracht? Gaan we doen. Dat de Dorpsraad en Buurkracht zo snel tot afspraken konden komen, kwam niet helemaal uit de lucht vallen. Wim Beijer: “Itteren heeft duizend inwoners, veel families wonen hier al generaties lang. We doen veel samen: er is een bloeiend verenigingsleven, een fanfare, we organiseren samen kindervakantiewerk. Als Dorpsraad zijn we ook met het gezamenlijke belang bezig. Samen energie besparen stond al op onze agenda, ook omdat verschillende bewoners al bij ons geïnformeerd hebben naar de mogelijkheden om samen zonnepanelen in te kopen. Toen Buurkracht contact met ons opnam, vielen alle puzzelstukjes in elkaar.”

10

leden heeft de Dorpsraad van Itteren.


De eerste buurtbijeenkomst staat gepland op 14 januari 2015.



Gilze Oranjestraat

en omgeving

Energiecoöperatie Energie Gilze Rijen gaat in zo veel mogelijk buurten in Gilze, Molenschot, Hulten en Rijen buurtteams opzetten. In de Oranjestraat en omgeving is dat al gelukt. Nog vóór de buurtbijeenkomst op 26 november startte dit team een buurtactie voor zonnepanelen; de meeste daken in de buurt zijn gunstig gelegen.


33

e

officiële Buurkrachtbuurt.


Assen

De Lariks-Zuid “De meeste energielabels in deze wijk kunnen minstens twee stappen omhoog”, aldus Anneke Brouwer van het Burgercollectief De Lariks e.o. De gemeente bood gratis energiescans aan, en er liggen interessante offertes klaar voor 10 of 18 zonnepanelen. Waarvoor ook al veel interesse is. bekijk de buurtpagina klik hier

2-1

2 vrouwen in het buurtteam. En 1 heer.


Ulrum Wie zijn woning gaat verduurzamen in Ulrum, is spekkoper. Dankzij twee subsidieregelingen worden de investeringen voor 40% vergoed. Als je de lokale economie er maar mee stimuleert. Dat biedt ook kansen voor Buurkracht. bekijk de buurtpagina klik hier

De bezoekers van de buurtbijeenkomst hebben een gratis energiescan ter waarde van 100 euro aangeboden gekregen.

40%

Bewoners kunnen 40% subsidie krijgen op besparende maatregelen.


America bekijk de buurtpagina klik hier

De thuisbasis van Rowwen Hèze bestaat uit 800 woningen, gebouwd tussen 1900 en 2000. Heel divers. Het kersverse buurtteam maakt zich op voor grote energiebesparingen. De vijf heren zetten er vaart achter: de buurtbijeenkomst is al op 10 december. Net te laat voor dit boek, lees daarom het verslag op buurkracht.nl/ america.

16

America is een van de 16 kerkdorpen van de gemeente Horst aan de Maas.


Maastricht Vroendaal

1580

De naam Vroendaal komt al voor op een akte uit het schepenregister uit 1580.


Een stadswijk in Maastricht met relatief veel oud-studenten en andere inwoners die niet oorspronkelijk uit Maastricht komen. Ook de initiatiefnemers Klaas Koelewijn en Koen Goorman zijn ‘Hollènders’, maar helemaal thuis in Maastricht. Ze willen al eind januari een buurtbijeenkomst houden.

Assen omgeving Venestraat Gerrit Dolstra gaat in deze buurt de kar trekken. Daar krijgt hij heel veel handjes bij, want behalve zijn buurman doet ook de Maria in Campisschool actief mee. Kinderen helpen flyeren en hun ouders enthousiast maken, en de school stelt ruimte en contacten beschikbaar. Dat is niet alleen een fantastisch begin voor Buurkracht, maar het is ook goed voor de binding van de school met de buurt.

70

Meer dan 70 leerlingen gaan het buurtteam ondersteunen.

Vught Klein Brabant Het energieverbruik in deze buurt zit flink boven het landelijke gemiddelde. Maar niet lang meer: een kwart van de huishoudens staat open voor Buurkracht, blijkt uit een inventarisatie van de Vughtse energie coöperatie VET-Vught. Na een eerste voorlichtingsavond op 30 oktober is de buurt definitief aan boord.



25%


van de inwoners wil meedoen.

Geïnteresseerde buurten 1 BERKEL ENSCHOT 2 Diezerpoort ZWOLLE 3 DRIMMELEN 4 GARNWERD 5 Kruidenbuurt,

OOSTERHOUT

6 LEUNEN 7 LOMM 8 Maliskamp ROSMALEN 9 Mariarade HOENSBROEK q MIDDELSTUM w MEIJEL e MOLENHOEK r Onger de Wieje

MAASBRACHT

t OOSTWOLD

d Stokhasselt Zuid TILBURG f Stokhasselt Noord TILBURG g Theresia TILBURG h Ulvenhout BREDA j Vogelbuurt TILBURG k WAALRE l WANSSUM ; West 1 DONGEN z Ypelaar BREDA x Zorgvlied TILBURG

y PEEL EN MAAS u Quirijnstok TILBURG i Rivierenbuurt GRONINGEN o Roerzicht ROERMOND p SIDDEBUREN a Sportpark BREDA s Stadskanaal-Noord STADSKANAAL


Creatief met maatregelen Zonnepanelen, spouwmuur- en vloerisolatie zijn de populairste maatregelen in Buurkrachtbuurten. Prima keus. Maar er zijn ook buurten die de besparingsacties in een heel andere hoek zoeken. Omdenken met Buurkracht.

Venlo ’t Ven: de Solarbell Robert Lommen: “Als heel Europa de elektrische deurbel zou vervangen door een bel op zonne-energie, kunnen er twee kolencentrales uitgeschakeld worden. Je deurbel vervangen is een fluitje van een cent, iedereen die een schroevendraaier vast kan houden, kan het. En de Solarbell kost bijna niks.”

Gebbetje uit Breda Princenhage Ambachtenbuurt “Leuke nieuwe dakpan! Misschien ook iets voor @buurkracht? Duurzaamheid is meer dan energie!” Zomaar een tweet van Martijn Kegler uit Princenhage.

Groningen De Wijert-Zuid: de gelijkstroomventilator Frits Visser: “In onze buurt hebben veel huizen een mechanisch ventilatiesysteem op wisselstroom. Een gelijkstroomventilator is een energiezuinig alternatief dat in aanschafkosten te overzien is. De eerste offerte is al binnen.” 68 Buurkracht jaarboek

Gasselternijveenschemond: ledlampen Gasselternijveenschemond overweegt een actie met energiezuinige ledlampen. Die zijn de afgelopen jaren sterk verbeterd en een stuk goedkoper geworden. Er is keuze uit steeds meer modellen en ongezellig licht geven ze allang niet meer.

Leeuwarden Achter de Hoven: strippendag In de hele wijk zijn bewoners aan het werk gegaan om tochtstrippen aan te brengen bij deuren en ramen. Kleine investering, en je houdt meer warmte binnen.

Gratis tip van John van Krieken uit Loosbroek: “Een van de grootste verborgen stroomvreters is de circulatiepomp van de vloerverwarming. Die draait zeven dagen per week, 24 uur per dag. Een pomp van 90 watt verbruikt wel € 155,- per jaar aan stroom. De oplossing: een eenmalige investering van € 70,- tot € 95,- in een automatische pompschakelaar. Die schakelt de pomp automatisch in als er warmte nodig is en zet hem uit als het warm genoeg is. Je bespaart zo meer dan €100,- per jaar.”


70 Buurkracht jaarboek Jos Derks

Pieter Stoel

Marjan Hendriks

Patricia Vinclair

René Boorsma

Buurtbegeleiders


Onze helden in het veld

meer over begeleiders klik hier

Ze zijn onze ogen en oren in de regio. Altijd op zoek naar ingangen voor Buurkracht. En ze helpen enthousiaste bewoners op weg. Jos Derks

Buurtbegeleider sinds: oktober 2013 Werkgebied: Noord-Brabant Kan niet tegen: mensen die ja zeggen en nee doen “Ik geloof heel erg in ‘ons kent ons’ en maak daarom veel gebruik van de contacten die ik in mijn werk en daarbuiten heb opgedaan.”

Marjan Hendriks

Buurtbegeleider sinds: oktober 2013 Werkgebied: Groningen, Drenthe en Overijssel Wordt helemaal zen van: bellenblazen “Ik merk dat er steeds meer geroezemoes ontstaat over Buurkracht, ook in dorpen waar we nog niet zitten. Dat is een goede ontwikkeling.”

Marlies Ekelmans

Buurtbegeleider sinds: oktober 2014 Werkgebied: OostBrabant en NoordLimburg Maakt iedereen blij met: altijd blijven lachen “Als zelfs ik kan gaan besparen, dan kan iedereen het!”


Pieter Stoel

Buurtbegeleider sinds: september 2013 Werkgebied: Noord-Brabant Houdt van: voetballen “Wil je het energieverbruik echt terugdringen, dan moet dat toch uit mensen zelf komen. Daar hebben ze soms een zetje voor nodig.”

René Boorsma

Buurtbegeleider sinds: september 2013 Werkgebied: Friesland, Groningen, een stukje van Overijssel en soms een beetje Drenthe Doet iedereen een plezier met: koken “Misschien zijn we in het noorden iets afwachtender dan in het zuiden, maar besparen willen we allemaal.”

Patricia Vinclair

Buurtbegeleider sinds: april 2014 Werkgebied: van Eijsden tot de Mokerhei, dus bijna heel Limburg Motto: Alles komt goed, is het niet vandaag dan morgen, maar goed komt het! “Geweldig dat ik als geboren en getogen Limburgse in mijn eigen geboortestreek een relatief nieuw project van de grond mag helpen tillen. Dat motiveert!”

Knallende getallen: Buurkracht na 1 jaar De sfeer zit er goed in bij Buurkracht. Maar hoe zit het met de cijfers? Een overzicht.

Y 64% vindt het belangrijk dat samen energie besparen via een website verloopt.

Y Buurkrachtbuurten: ruim 40 – er komt er bijna elke week wel één bij.

Y 70% vindt de website gebruiksvriendelijk.

Y Slimme meters geplaatst: ruim 10.000. En bijna 13.000 slimme meters staan al in bestelling.

Uitgevoerde maatregelen

Y Aangemelde huishoudens op buurkracht.nl: ruim 2.500. Het percentage deelnemers in buurten die al bezig zijn, schommelt tussen de 11% en 27%. Y Lopende acties in de buurten: 52. Daarnaast is bijna elke buurt bezig met ‘kleine maatregelen’.

Blij met Buurkracht Y Deelnemers aan Buurkracht krijgen een maand na hun aanmelding een korte enquête toegestuurd. Die hebben al ruim 700 mensen ingevuld. En wat blijkt? Y 61% van de respondenten is positief of zeer positief over Buurkracht. 36% is neutraal, naar eigen zeggen meestal omdat ze nog te weinig hebben gezien om een goed oordeel te geven. Y 81% vindt het een belangrijk voordeel dat je je energieverbruik via de website kunt volgen.

Y De hamvraag is natuurlijk: hoeveel wordt er nou echt bespaard? In de praktijk blijkt het lastig hier de exacte cijfers van boven tafel te krijgen. De offerteaanvragen en overeenkomsten lopen via de leveranciers en niet via Buurkracht. We werken hard aan een compleet overzicht, maar op dit moment hebben nog maar een deel van de buurten in kaart.

Koploper is in elk geval Hintham-Zuid, met 108 uitgevoerde maatregelen. Y 63x spouwmuurisolatie Y 4x dakisolatie Y 19x zonnepanelen (en 5x buiten de buurt) Y 17x cv-ketel vervangen

Dat is goed voor een besparing van Y 31.300 m3 gas per jaar 44.800 kWh per jaar = ongeveer 30.000 euro per jaar en een CO2-reductie van 77.000 kg (77 ton)


Buurkracht in de media Publiciteit levert niet alleen de broodnodige steun op, het is ook nog eens leuk om te zien en gezien te worden. Daarom timmeren Buurkracht en de buurten hard aan de weg om iedereen en alles in de spotlights te zetten. In november 2013 lanceerde Enexis Holding N.V. Buurkracht op het Evenement HIER opgewekt. Hier ontving Jaap Pannekoek namens de Ruwaard – Staatslieden buurt in Oss het certificaat ‘Eerste Buurkrachtbuurt van Nederland’. De Buurkrachtbuurten verstuurden dit jaar bij elkaar ruim 60 persberichten en verslagen naar pers en relaties. Dit leverde 129 online publicaties op, 34 publicaties in lokale kranten en 14 publicaties in regionale kranten. Buurkracht bereikte met 638 berichten, 563 retweets en 394 mentions via Twitter wel 782.900 mensen. En op Facebook kreeg Buurkracht 662 likes.

Bron: Scripta en handmatige tellingen op basis van zoekwoorden als Buurkracht, Ons Huis Verdient Het en de namen van de buurten. Het werkelijke aantal publicaties en berichten ligt vele malen hoger.


In het voorjaar richtten de camera’s van het RTL4-programma Ons Huis Verdient Het zich op Loosbroek, Ruwaard – Staatslieden in Oss, Aldlân in Leeuwarden en Elsendorp. Zij kregen hiermee flink wat media-aandacht. Behalve op tv waren zij 24 keer te zien in online en print-publicaties en in een veelvoud aan berichten op Twitter en Facebook. Ook dit najaar doet Buurkracht weer mee met het programma. De actie Lamp Uit, Kaars Aan voor de Dag van de Duurzaamheid heeft met name ’t Ven in Venlo en Princenhage – Ambachtenbuurt in Breda mooie mediaaandacht opgeleverd. En niet in het minst omdat zij daar zelf erg hard aan hebben getrokken. Zij werden vermeld in 6 publicaties, 69 Twitterberichten en 3 berichten op Facebook. Ruim 300 extra geïnteresseerden meldden zich aan voor de Buurkracht-nieuwsbrief.

De score van drie actieve buurten Princenhage – Ambachtenbuurt in Breda

5 8 publicaties print en online 5 91 Twitterberichten 5 2 Facebookberichten

Ruwaard – Staatsliedenbuurt in Oss


Aldlân in Leeuwarden



Tweets S

JohnvanKrieken þ@JohnvanKrieken 4 okt. Begin dit jaar een buurtbewoonster geholpen met #energiebesparen, ze vertelde me dat ze al €1000! terugkreeg #daardoenwehetvoor @ buurkracht

S Paul Berden þ@pberden 22 sep. Afgelopen week heb ik 38% minder energie verbruikt dan de buurt. #buurkracht

S Buurkracht

þ@ buurkracht 13 okt. Femke: “Sinds augustus 2013 1713 KW opgewekt & 40-45% bespaard op onze energierekening.” http://www. oosterhoutnieuweenergie. nl/ Goed gedaan #ONE #Oosterhout


S Jaap Pannekoek þ@jaappannekoek 7 sep. Tot nu toe 10 woonhuizen (na-) geïsoleerd @ buurkracht @DatisOss Ruwaard. Bespaart samen >7.000 m3 gas; ca.12.500 kg minder CO2-uitstoot

Ervaringen Joke Bernoster, Ruwaard - Staatsliedenbuurt: “Bij ons thuis liggen de panelen inmiddels op het dak, naar volle tevredenheid. En ik heb ook leuke contacten overgehouden doordat ik heb deelgenomen aan de werkgroep zonnepanelen. Op deze manier leer je buurtgenoten beter kennen, het geeft meer binding in de wijk.”

Kees Graft, Orthen: “Ik was een van de grootverbruikers in de wijk. Dankzij Buurkracht heb ik spouwmuurisolatie aangebracht, zonnepanelen op mijn dak gelegd en ben ik echt met mijn verbruik bezig. Het is bijna een hobby geworden. Ik heb geen milieutechnische motieven, voor mij is het gewoon besparen. We zijn van 90% meer verbruik dan het gemiddelde in de buurt nu onder het gemiddelde gekomen. Dat is ook het beste verkoopargument: door mijn enthousiasme hebben in mijn straat acht andere huishoudens ook spouwmuurisolatie laten aanbrengen. En ik ben er nog een paar aan het overtuigen om ook zonnepanelen te nemen.”

Erwin van de Sande, Princenhage - Ambachtenbuurt: “Op buurkracht.nl, Facebook en in ons wijkblad kun je zien dat Buurkracht nu echt tot leven komt. Dat is mooi. Natuurlijk is het zo dat je besparen in je portemonnee voelt, maar voor geld alleen zou je het eigenlijk niet moeten doen. Wij hebben de aarde in bruikleen, we hebben met zijn allen de plicht om daar goed voor te zorgen. Dus doe het voor de aarde, waar we met z’n allen nog lang plezier van hebben.”


Tips Jack Naalden, Kastelenbuurt: “Ga voor de eerste buurtbijeenkomst bij iedereen in de buurt langs om de mensen uit te nodigen. Reken per teamlid zo’n 50 huizen en zo’n 3 weken tijd, omdat je bij sommige mensen wel een halfuur op de koffie zit om alvast uit te leggen wie, wat en waarvoor Buurkracht is. Dat heeft zeker effect.”

Rob Scheepens, Orthen: “Het helpt zeker dat onze acties ín de buurt en vóór de buurt ontstaan. Dat wij als wijkbewoners zelf langs de deuren gaan bij andere wijkbewoners om ze bij besparingsacties te betrekken. Dat schept vertrouwen. Wat meer publiciteit in lokale bladen zou ook helpen. Als je je herhaaldelijk laat zien, gaan mensen het concept beter onthouden. En nemen ze misschien sneller de stap om maatregelen te nemen, omdat ze dan weten dat ze het niet alleen hoeven doen.”

Maarten de Leng, Ulvenhout: “We zijn in Ulvenhout bezig om onze droom te verwezenlijken: ‘Ulvenhout Klimaatneutraal’. We gaan allerlei projecten optuigen om die droom te waar te maken, waaronder besparen in woningen met Buurkracht. Buurkracht geeft ons mogelijkheden op het gebied van communicatie en kennis en helpt ons om snelheid te maken zonder dat wij daar zelf té veel energie in moeten steken.”


Robert Lommen, Venlo, ‘t Ven: “Blijf met beide benen op de grond, leg mensen niks op. Je kunt mensen heel makkelijk overtuigen door aan te geven wat de voordelen voor de mensen zelf zijn, dan komt het vanzelf. Het initiatief moet wél vanuit de wijk zelf komen.”

Henrie van Summeren, Elsendorp: “Je hoeft niet alle projecten gelijktijdig op te starten. Ze kunnen ook één voor één achter elkaar lopen. Dan komt niet alles in één keer op het bordje van de buurtteams, die het toch allemaal in hun vrije tijd moeten regelen, en je blijft de aandacht over een langere periode vasthouden.”

Jaap Stel, Oosterhout: “In de Kastelenbuurt hadden we al voor de buurtbijeenkomst afspraken gemaakt met een isolatieaanbieder. Dat bracht de vaart er meteen in: er schreven zich dezelfde avond 21 huishoudens in voor een persoonlijke offerte.”

Christiaan Teule, Rolde: “In Rolde hebben we de gemeente zo ver gekregen dat ze ook nog een paar energiescans hebben gedaan. Buurkracht biedt één scan in de wijk aan, maar als niet alle woningen in een buurt op elkaar lijken, herkent lang niet iedereen zich daarin. Met meerdere scans krijg je een diverser beeld, dat meer mensen aanspreekt.”

Henriëtte Stoop, gemeente Breda: “Wat ik een goede tip vind is dat je moet kijken naar de waarden die in een gemeenschap leven. Het blijft maatwerk om mensen in een buurt of gemeente in beweging te krijgen.”


De blik vooruit Japke Lamers, Heesch-Noord: “Samen met twee collega’s ben ik Buurkracht in onze wijk aan het opzetten. We gaan eerst kijken of we meer handjes kunnen krijgen, meer mensen bij onze plannen kunnen betrekken. Dat is wel nodig als we in een buurt met 1100 woningen bij iedereen willen aanbellen en mensen actief willen benaderen. Isolatie staat als eerste actie op de agenda, later kunnen we eventueel verder met zonnepanelen.”

Marjan Minnesma, Urgenda: “Een buurt met Buurkracht is goed geïsoleerd en ligt natuurlijk vol met zonnepanelen en daardoor worden er geen fossiele brandstoffen meer verstookt. En daardoor zijn de mensen blij en ze hebben gezonde lucht en ze willen er graag wonen en daardoor stijgen de huizen enorm in waarde.”


Jan Schouw, BRES Breda: “Ik ben optimistisch over de samenwerking tussen BRES en Buurkracht in Breda; dat we er de goede energie op krijgen en dat steeds meer mensen besluiten om maatregelen te nemen. Er zit veel potentie, maar om de volgende stap te nemen, moeten we meer krachten bundelen. Vergeet niet dat het uiteindelijk gaat om de investeringsbereidheid van bewoners!”

Maarten de Leng, Ulvenhout: “De droom die veel mensen in Ulvenhout delen, is dat ons dorp in de toekomst ook nog mooi en leefbaar moet zijn. Bewust omgaan met energie hoort daarbij. Dat is de reden waarom mensen mee willen doen met Buurkracht. Het gaat in eerste instantie niet om geld, maar om wat je uiteindelijk gezamenlijk met je buurt voor elkaar wil krijgen. Al moet de investering die je doet, uiteindelijk voor veel mensen wel lonen.”

Robert Lommen, Venlo, ’t Ven: “Voor mij is Buurkracht meer dan alleen energie besparen. Waar we naartoe willen, is dat het verder gaat. Zo kun je het Buurkrachtplatform ook inzetten om gezamenlijk een Buurtactie uit te zetten om bijvoorbeeld te koken voor ouderen of auto’s te delen. Je kunt het zo gek niet bedenken, of je kunt er online makkelijk een actie voor opzetten. En wie interesse heeft, kan zich aanmelden.”


Waar gaat het heen? Buurkracht geeft energiebesparing een flinke impuls. De resultaten laten het zien. Maar waar gaat het heen? Waar staat Buurkracht over een jaar? Wat is het vergezicht? Jeroen Sanders, Manager Duurzaam, legt de ambities op tafel. “Er staat een mooie basis voor verdere groei. Het aantal Buurkrachtbuurten willen we flink opschroeven, met zeventig in 2015. De persoonlijke benadering van onze buurtbegeleiders werkt daarbij heel goed. Zij krijgen versterking om op diezelfde manier nog meer buurten te gaan ondersteunen.” “Wat Buurkracht echt onderscheidt van veel andere initiatieven, is dat het opschaalbaar is. Het blijft niet beperkt tot één pilot of een paar buurten, maar het hele concept is van meet af aan bedoeld om te groeien. Wat ons betreft niet alleen in het voorzieningengebied van Enexis. Het komende jaar willen we Buurkracht landelijk uitrollen.”


“We zijn dan ook druk in gesprek met verschillende netbeheerders, maar ook met andere partijen, waaronder Binnenlandse Zaken en niet-gouvernementele organisaties zoals Urgenda en HIER opgewekt. Vaak benaderen ze ons, omdat ze zien dat wij met Buurkracht voor een aanpak hebben gekozen die aansluit bij een brede beweging in de maatschappij. Waarin burgers, los van overheden en grote corporaties, zelf de regie in handen nemen. En ze zien dat het echt helpt.” “Behalve opschalen en uitbreiden willen we Buurkracht gaan verbreden. We onderzoeken de mogelijkheden om bijvoorbeeld ook aan de slag te gaan met water, veiligheid, zorg, sociale cohesie. En hoe

dat dan weer zou kunnen bijdragen aan ons uiteindelijke doel: energie besparen.” “We merken dat veel partijen met vergelijkbare vraagstukken zitten. Iedereen weet dat energie besparen, goede zorg, schoon drinkwater en veiligheid belangrijk zijn,

Koning Willem-Alexander kreeg eerder dit jaar al uitleg van Jeroen (midden) over onder meer Buurkracht, tijdens de opening van het nieuwe hoofdkantoor van Enexis. Een mooie praktische invulling van de participatiemaatschappij, vond hij.

maar hoe prikkel je mensen in het land om daar iets mee te doen? Om zelf in actie te komen? Samen met de Rijksuniversiteit Groningen hebben wij een subsidie ontvangen om nader onderzoek te doen naar wat mensen beweegt. Zo kunnen we ons succes wetenschap-

pelijk onderbouwen, maar vooral ook weloverwogen vervolgstappen nemen. Een heel basaal vergezicht is dat in 2020 meer dan 35.000 huishoudens twee of meer isolatiemaatregelen hebben genomen. Maar ook dat we als netwerkbedrijf meer aanwezig zijn in de wijk.

Intensiever met bewoners in gesprek zijn en nog beter inzicht krijgen in wat de energietransitie voor onze netten betekent. Het zou helemaal mooi zijn als Buurkracht zo ingeburgerd raakt, dat we uiteindelijk overbodig worden omdat mensen zichzelf wel organiseren.”



Toekomstmuziek in Elsendorp Met voorlichting over energie kun je niet vroeg genoeg beginnen. Dus zorgde Energiek Elsendorp voor zonnepanelen op het schoolgebouw met het bijpassende lesprogramma ‘Van Zon Krijg Je Energie’. Via dit initiatief waarbij Enexis betrokken was, kwam ook Buurkracht in beeld. Het streven van het dorp is niet minder dan complete zelfvoorzienendheid. In 2007 won Elsendorp de Nederlandse dorpsvernieuwingsprijs. En het Brabantse dorp is nog lang niet uitvernieuwd. Op 12 november van dit jaar organiseerde het dorp het congres Dorp van de Toekomst. Over hoe dat eruitziet werd die dag flink gediscussieerd met ondernemers, overheden en beleidsmedewerkers. “Overheden trekken zich langzaam terug”, zegt Willy Donkers van het buurtteam. “Van burgers wordt verwacht dat ze zelf de regie nemen. We zijn jarenlang gepamperd, dus die omslag is niet in vijf jaar gemaakt. Maar het blijft een stip op de horizon.”

Bruisen van ondernemerszin Het Elsendorp van de toekomst is in Willy’s ogen een zelfvoorzienend dorp. Binnen twintig jaar. Niet alleen in energie, maar ook bijvoorbeeld met zorg en onderwijs. “We zijn al een eind op weg. Vernieuwen zit ons in het bloed. We bruisen van ondernemerszin. Zo hebben we een eigen zorgvoorziening opgezet en heb-

ben bewoners zelf – ook financieel – bijgedragen aan De Dompelaar. Dat is een bijzonder nieuwbouwproject waarin onder meer een brede school, buurthuis en jeugdhonk zijn ondergebracht. Elders in het dorp zijn zorgwoningen gebouwd. Zo gaan we stap voor stap verder. Op zo’n manier dat het niet alleen maar geld kost, maar ook nog iets oplevert.”

Ideeën opdoen De samenwerking met Buurkracht past goed bij Elsendorp. “We hebben daardoor opnieuw stappen gemaakt. En nu willen we verder. Daarom hebben we met ons team onlangs ook een weekend in Brummen en Bronckhorst gezeten om onze visie te bepalen en nieuwe ideeën op te doen. Daarvoor hebben we ook contact gezocht met lokale clubs in het oosten van het land die ook met energiebesparing en verduurzaming bezig zijn. Die vonden het eerst heel raar dat we met ze wilden praten, maar nu willen ze allemaal ook graag bij ons komen kijken.”


Inspiratie en warme voeten Educohof, het gemeentelijke duurzaamheidspodium in Emmen, gelooft in een aanpak die erop gericht is om mensen zelf het heft in handen te geven. Geen opgelegde maatregelen, maar ruimte voor eigen initiatief. Net als Buurkracht, waarmee Educohof regelmatig contact heeft. Harriët Hof, programmamanager van het gemeentelijk duurzaamheidspodium Educohof: “In onze gemeente is al één Buurkrachtbuurt: Nieuw Dordrecht. Als gemeente zijn we heel blij dat een aantal bewoners de handschoen heeft opgepakt om energiebesparing onder de aandacht te brengen en er samen mee aan de gang te gaan. Door de krachten te bundelen kunnen ze tot resultaten komen om trots op te zijn. Buurkracht kan ons, én de inwoners van Emmen, werk uit handen nemen. Dus ik hoop dat er in onze gemeente nog meer Buurkrachtbuurten opstaan.”

Initiatief aanmoedigen De gemeente zelf draagt ook een steentje bij. “De rol van de overheid verandert. We moedigen initiatief vanuit de samenleving aan. Daarvoor is het nodig dat de overheid de ruimte biedt en luistert, en in gesprek gaat over eventueel benodigde ondersteuning. Educohof doet dat dus bij diverse duurzaam-


heidsprojecten van ondernemers en bewoners. Buurkracht is er daar een van.

Goed begin met een energiescan In Nieuw-Dordrecht biedt de gemeente Emmen bewoners een energiescan voor 25 euro aan. “We weten dat mensen graag inzicht hebben in de besparingsmogelijkheden in hun eigen woning. Met zo’n scan hebben ze een mooie onderlegger in handen op basis waarvan ze kunnen besluiten om maatregelen te nemen. Dat is een goed begin. Ik wens iedereen die met Buurkracht bezig is veel inspiratie, plezier, goede samenwerking en warme voeten toe.”


Opschieten en opschalen Binnen twintig jaar naar een samenleving die draait op duurzame energie, dat is de toekomstdroom van Marjan Minnesma, directeur van Urgenda. Zij was een van de mensen die aan de wieg stonden van Buurkracht. “Hartstikke goed dat buurten samen hun huis en leefomgeving verduurzamen”, zegt ze. “Maar het gaat niet snel genoeg.” Marjan is al 25 jaar bezig het energievraagstuk op maatschappelijke, politieke en economische agenda’s te krijgen. “Ik word steeds ongeruster. De tijd dringt, klimaatverandering is overduidelijk in volle gang. Mensen die dit betwisten, zeggen dat de aarde plat is. Als we nu geen grote stappen maken, gaan onze kinderen en kleinkinderen het slechter krijgen dan wij. Dan wordt de aarde onleefbaar.” Dit minder vrolijke verhaal moet ook verteld worden, vindt ze. “Ik heb lang voor de positieve benadering gekozen, onderstreept dat het hip, stoer en onafhankelijk is om je eigen energie op te wekken en te besparen. Dat is óók zo, maar te vrijblijvend. Er blijven nog te veel mensen op hun stoel zitten, de urgentie dringt niet door.”

Het kan wél Versnelling is mogelijk, denkt Marjan. “Een paar jaar geleden zei men in Den Haag: ‘We kunnen niet in twee jaar van 2 naar 200 mega-


watt zonne-energie op de daken.’ Het kon wel. Snelladers voor elektrische auto’s kostten een ton per stuk. ‘Die gaan er nooit komen’, werd er geroepen. Maar de kosten zijn meer dan gehalveerd, er staan er al honderd en het aantal groeit. Twintig jaar geleden gebruikten we nog een fax, een telefoon met draaischijf, deden we een fotorolletje in een camera. Het kan heel snel gaan. Je kunt voor ongeveer € 35.000 elk huis op een energierekening van nul euro krijgen. Dat zijn we nu aan het bewijzen in een proefproject op Texel. In de hoop dat grote partijen als pensioenfondsen helpen dit grootschalig te financieren. Bewoners betalen die investering in zo’n 15 jaar terug, ongeveer zo veel als ze daarvóór aan energie betaalden.”

Eigen kracht De ontwikkelingen rondom Buurkracht volgt Marjan op de voet. “In mijn visie zou je eigenlijk alles in één keer moeten doen: hup, gas eruit en je eigen energie opwekken. Buurkracht plukt veel laaghangend fruit, dat is goed, maar doen mensen dan ooit ook de rest? Wat niet wegneemt dat ik het een geweldig initiatief vind. Hoe meer mensen zonnepanelen aanschaffen en hun huis isoleren, hoe minder CO2-uitstoot. Mijn tip? Blijf vooral lekker aan de slag en geloof in je eigen kracht. Daarmee kun je vuur genereren en helpen de noodzakelijke versnelling op gang te brengen.”


Eén duidelijke actie die goed is vol te houden Laurentien van Oranje zet zich in voor thema’s die naar het hart van de samenleving gaan. Zo richtte ze in 2009 de Missing Chapter Foundation (MCF) op. Met als doel: verbindingen leggen tussen de scherpe blik van kinderen en de denkpatronen en acties van volwassenen. Daarbij ligt, net als bij Buurkracht, de nadruk op de zorg voor de toekomst van de aarde. Een gesprek over de aanpak. Hoe draagt Buurkracht bij aan energie besparen in Nederland? Buurkracht brengt energie dicht bij mensen, en dat is heel belangrijk. Alles draait om samen. En als iedereen meedoet, dan brengen we samen de wereld in beweging.


We zien bij een aantal Buurkrachtbuurten dat kinderen zich inzetten voor energie besparen. Welke ervaringen heeft u daarmee bij de Missing Chapter Foundation? De kracht van kinderen als aanjagers van verandering staat centraal in onze programma’s. Kinderen hebben een frisse blik, en een onaflatende energie en daadkracht. Ze willen altijd actie. Wij brengen kinderen samen met volwassenen die besluiten nemen over de toekomst. Ouders, maar ook besluitvormers bij bedrijven of de overheid. Heel veel kinderen willen iets voor de aarde doen. Vooral kinderen tussen 10 en 12 jaar zijn zich bewust van wat ‘juist’ is en willen hun omgeving meenemen in wat ze vinden en leren. Wij maken mogelijk dat volwassenen naar hun ideeën luisteren en er iets mee doen.

Hoe kunnen kinderen hun ouders stimuleren? We vroegen kinderen: ‘Wat heb jij nodig om samen met je gezin energie te besparen?’ Vanuit die vraag – en met name de antwoorden – is WaterSpaarders opgezet. Wat kinderen willen, is één duidelijke actie die goed is vol te houden. Dat werd vijf minuten douchen. Maar ze leren ook hoe ze met hun ouders, broertjes en zusjes in gesprek kunnen om hen erbij te betrekken. Er doen inmiddels meer dan 30 000 kinderen mee. Geweldig. Kinderen laten ons zien: gedragsverandering is heel goed mogelijk, als we het maar willen en doen!

Op welke manier kunnen basisscholen een rol spelen binnen Buurkracht? Een jongen van 9 antwoordde op mijn vraag waarom kinderen naar school gaan: ‘Zodat

er later grote mensen zijn die wél snappen hoe we met de aarde moeten omgaan.’ Kennis opdoen is belangrijk, maar school is voor kinderen meer dan een leerplek. Het is een veilige thuishaven. Het WaterSpaardersscholenprogramma draait dan ook om de interactie tussen school en thuis. Op school praten kinderen over energie en water en leren ze hoe ze daar ook thuis over kunnen praten. Thuis houden ze de douchetijden bij. Vervolgens gaan ze op school weer verder met de uitkomsten. Deze koppeling tussen kennis en actie blijkt heel waardevol en kan ik Buurkracht ook aanraden. Veel scholen staan ervoor open, maar er is nog veel te doen. Kijk voor meer informatie op www.missingchapter.org of www.waterspaarders.nl.


America F Dorpsraad Amerika V Ruud Baltussen 5 Frank ten Doeschate 5 Marco Hesp 5 Hay Mulders 5 Piet Swinkels 6 Assen De Lariks-Zuid g Burgercollectief De Lariks e.o. X Anneke Nicolai-Brouwer 5 Carina Westen 5 Arnout van Loon 6 Assen Venestraat en omgeving W Gerrit Dolstra 5 Maria in Campisschool 6 Berkum F Samen Berkum V Ab Kaspers 5 Riksta Zwart 5 Han Vrijmoed 5 Lilian Bults 6 Breda PrincenhageAmbachtenbuurt g Werkgroep duurzaam dorp X Martijn Kegler 5 Hajo ’t Mannetje 5 Emiel Rouws 6 Breda Prinsenbeek F BRES Breda W Derk Hueting 6 Den Bosch Orthen X Rob Scheepens 6 Den Dungen-Oost V Ed Goossens 5 Rien Meulenbroek 5 Jan Doesburg 6 Dongen Bomen- en Prinsessenbuurt F Energie Dongen X Cor Willemse 5 Frans Nijman 5 Lucien Snoeren 6 Elsendorp F Energiek Elsendorp V Henrie van Summeren 5 Willy Donkers 5 Tiny Janssen 5 Bas Leijten 5 Marijke Swinkels 5 Pim Jacobs 6 Gasselternijveenschemond g Dorps Energie Team W Egbert Huiting 5 Cor van Dijk 5 Henk Alberts 5 Jan Albert Bakker 5 Jan Bezema 5 Diana Dekker 5 Ali Edelenbosch 5 Johan Hof 5 Remcko van der Made 5 Kars Middeljans 5 Wim Meijer 5 Klaas Roelfsema 5 Gerard Weisbeek 5 Jan de Wit 6 Gilze Oranjestraat en omgeving g Energie Gilze Rijen V André Dilweg 5 Ton van Dongen 6 Groningen De Wijert-Zuid g Grunneger Power W Frits Visser 5 Aart van der Spoel 5 Peter Horlings 6 Heesch-Noord X Antoon van den Hurk 5 Marja Theelen 5 Japke Lamers 5 Huub van Herpen 6 Hoonhorst g Duurzaam Hoonhorst V Timo Veen 5 Antje Kingma 5 Marian Spin 5 EvertJan Hof 6 Itteren F Dorpsraad Itteren W Wim Beijer 5 Vivian Thewissen-Horssels 5 Angela Moberts 5 Raymond Knapen 6 Leeuwarden Achter de Hoven g Energie Coöperatie Achter 92 Buurkracht jaarboek

de Hoven V Douwe Beimin 5 Rob Blesma 5 Patricia Boiten 5 Tine Sietsma 6 Leeuwarden Aldlân g Duurzaam Aldlân X Heleen Engwerda 5 Jacob Borger 5 Johan Bakker 6 Loosbroek F Bernhezer Energie Coöperatie V John van Krieken 6 Maastricht Vroendaal W Koen Goorman 5 Klaas Koelewijn 6 Nieuw Dordrecht V Herman Reurink 5 Onno de Vries 5 Harry Vorsteveld 5 Wilfred Schepers 6 Oosterhout Componisten- en Natuurkundigenbuurt F Oosterhout Nieuwe Energie X Jaap Stel 5 Martin Bruil 6 Oosterhout Kastelenbuurt g Oosterhout Nieuwe Energie X Jack Naalden 5 Bart Borstrok 5 Michiel van Rijnsoever 6 Oss Ruwaard-Staatsliedenbuurt F Energie Coöperatie Oss W Jaap Pannekoek 5 Jacco Bakker 5 Henk Vrolijk 5 Simone Jacobs 5 Erik Jan van de Griend 6 Reuver Heyencamp g De Groene Vogel V Mat Schatorje 5 Twan Jochijms 5 Geert van Herten 6 Rolde Oosterveld g Duurzaam Rolde V Christiaan Teule 5 Peter Visser 5 Bert Ernens 5 Jet Tjalma 6 Rosmalen Hintham-Zuid X Jos Derks 5 Jan ten Hagen 5 Wouter Jeths 5 Chris Kleijzen († 2014) 6 Zuidwest-Smilde W Arjan van Harten 6 Tilburg Fatima X Nicolaas Veltman 5 Wouter van der Laak 5 Marcel Timmermans 5 Martin van Haaren 6 Uden Bitswijk F EnergieUden V Cees Schouten 5 Arie Abels 5 Henri van Maasakkers 6 Vasse g Energiek Vasse X Fred van der Ende 5 Jolanda Kemna 5 Gerard Bauhuis 5 Jan Brunninkhuis 5 Gerald Hofsté 5 Jens Olde Loohuis 6 Venlo ’t Ven V Robert Lommen 6 Vught Klein Brabant g VETVught W Joost Reijnen 5 Lex van Rheenen 5 Rob Borgsteijn 6 Ulrum V Petra de Braal 5 Hemmo Sipsma 6 Zijldijk g Dorpsbelangen Zijldijk en Stichting Dorpshuis X Rika Brik 5 Peter Huitsingh 5 Maartje Kiep 5 Willem Schaap 5 Jimmy Schilthuis



Groeten van de Buurkrachtbuurten van 2014

Hoofdredactie: Marije Nubé Y Redactie Buurkracht: Iris Tromp

5

Djoera Eerland 5 Roel Woudstra 5 Johan Boekholt 5 Ben Verhoeff y Vormgeving: Marc van Meurs Y Tekst en eindredactie: Annemieke Bartholomeus 5 Marije Nubé Y Fotografie: Mammarazzi Photography en eigen fotografie uit de buurten y Illustraties: shamrocking.com en Peter Koch Y Lithografie: grafimedia Amsterdam y Druk: Kampert Nauta

Jaarboek. Buurkracht jaarboek 1

Recommend Documents