JAARPROGRAMMA 2014 >
DEELNEMERSINHOUD SAMIJ Veiligheidsregio’s
• • • • • • • •
Veiligheidsregio Veiligheidsregio Veiligheidsregio Veiligheidsregio Veiligheidsregio Veiligheidsregio Veiligheidsregio Veiligheidsregio
Zaanstreek Waterland Fryslân Flevoland (coördinerende veiligheidsregio) Noord-Holland Noord Noord- en Oost-Gelderland Utrecht Gooi en Vechtstreek Gelderland Midden
Waterpartijen
• • • • •
Kustwacht Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij Nationale Politie Rijkswaterstaat Midden Nederland Reddingsbrigade Nederland
Waterschappen
• • • • • •
Waterschap Zuiderzeeland Waterschap Amstel, Gooi en Vecht Waterschap Reest en Wieden Wetterskip Fryslân Waterschap Vallei en Veluwe Waterschap Hollands Noorderkwartier
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 2
<
>
INHOUD JAARPROGRAMMA 2014
Inhoudsopgave
Bijlagen
1. INLEIDING 2.
VERTREKPUNT 2014
3.
JAARPROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN WAT WILLEN WE BEREIKEN EN WAT GAAN WE DAARVOOR DOEN?
4.
PROGRAMMALIJN: BESTUUR & COMMUNICATIE
5.
PROGRAMMALIJN: IMPLEMENTATIE, PLANVORMING & PROCEDURES
6.
PROGRAMMALIJN: VAKBEKWAAM WORDEN & VAKBEKWAAM BLIJVEN
7.
WAT MAG HET KOSTEN?
Overzicht leden bestuurlijk begeleidingsorgaan SAMIJ Overzicht leden Operationele werkgroep SAMIJ
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 3
> >
>
> > >
> >
<
>
1 Doel SAMIJ
Doel jaarprogramma
Samenhang meerjarenprogramma en jaarprogramma
INLEIDING De Samenwerkingsregeling ongevallenbestrijding IJsselmeergebied (hierna SAMIJ) is een netwerkorganisaties. De deelnemers van deze netwerkorganisatie staan op bladzijde 2 van dit jaarprogramma weergegeven. Het doel van de SAMIJ is een goed functionerende hulpverlening op het water in het IJsselmeergebied als watergebied. Bij deze hulpverlening veel verschillende organisaties betrokken. Allen met eigen taken en verantwoordelijkheden. Daarom worden er (vooraf) afspraken gemaakt en wordt er samengewerkt. Deze afspraken staan (onder andere) omschreven in het Incidentbestrijdingsplan IJsselmeergebied. Dit is het jaarprogramma voor 2014. In dit programma staan de activiteiten beschreven, die gezamenlijk worden uitgevoerd. Het jaarprogramma bepaalt dus de “agenda” voor 2014 en geeft informatie over deze agenda aan alle SAMIJ deelnemers. Vanwege de omvang geeft dit jaarprogramma alleen de samenvatting op hoofdlijnen weer. Dit programma komt voort uit het meerjarenprogramma 2010-2013. In dit meerjarenprogramma staan de beoogde doelen en de zogenaamde programmalijnen beschreven. De verschillende programmalijnen zijn: • Besturen en communiceren • Voorbereiden en informatievoorziening • Vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven In 2014 wordt een nieuw meerjarenprogramma voor de periode 20142017 opgesteld. Ook dit nieuwe meerjarenprogramma zal bestaan uit een aantal, nog te bepalen, programmalijnen. Deze programmalijnen zullen projecten en activiteiten worden omschreven aan de hand van de volgende vragen:
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 4
<
>
• Wat willen we bereiken? • Wat gaan we daarvoor doen? • Wat mag het kosten? Deze drie vragen komen ook terug in dit jaarprogramma. Tot slot kent de SAMIJ een werkagenda 2014-2017. Dit is een concrete uitwerking van projecten en activiteiten. Ook deze werkagenda zal in 2014 worden opgesteld. Samenvattend
Bestuurlijke coördinatie
Operationele coördinatie
Plan/programma
Doel
Meerjarenprogramma 2014-2017
Is de opvolger van het meerjarenprogramma 20102013. Dit programma geeft de doelstellingen, activiteiten en projecten die in SAMIJ verband worden uitgevoerd op hoofdlijnen weer. Dit programma wordt in 2014 opgesteld.
Werkagenda 2014-2017
Is de opvolger van het implementatieprogramma 2010-2013. Het implementatieprogramma (of de implementatie agenda) is een concrete uitwerking van projecten en activiteiten. Dit programma wordt in 2014 opgesteld.
Jaarprogramma
Programmering per jaar op hoofdlijnen
De bestuurlijke coördinatie van dit jaarprogramma is belegd bij het bestuurlijk begeleidingsorgaan (hierna BBO) van de SAMIJ. Het BBO wordt gevormd door één bestuurder per deelnemende veiligheidsregio, één dijkgraaf namens de waterschappen, de hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat en een aantal directieleden van de crisispartners. De leden van het BBO zijn opgenomen in de bijlage. De operationele werkgroep, in de rol van programmastuurgroep, en de waterfunctionaris zijn verantwoordelijk voor de operationele coördinatie van dit jaarprogramma. De uitvoering ligt gedeeltelijk bij de deelnemende organisaties, de waterfunctionaris en kennisgroepen. In het verleden is gewerkt met werkgroepen per onderwerp. In 2014 zal gekeken worden naar de organisatie van de SAMIJ.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 5
<
>
2 Vertrekpunt SAMIJ 2014
Ontwikkelingen in en rondom het
VERTREKPUNT 2014 Het IJsselmeergebied is het grootste aaneengesloten watergebied van Nederland. Veel verschillende crisispartners hebben bij de incidentbestrijding in dit gebied een rol. Sommige zijn regionaal georganiseerd, zoals de veiligheidsregio’s en anderen landelijk, zoals de Kustwacht. Voor de incidentbestrijding op het IJsselmeergebied is de SAMIJ sinds 2010 het netwerk waarin de voorbereiding op bovenregionaal niveau wordt gecoördineerd. De SAMIJ bestaat sinds 1988 als overeenkomst tussen organisaties. In 2010 is deze overeenkomst omgevormd naar het niveau van de veiligheidsregio’s. Hiervoor is gekozen omdat één van de taken van de veiligheidsregio vanaf die periode is om de organisatie van de crisisbeheersing vorm te geven. Vanaf 2010 nemen 19 veiligheidsregio’s en crisisorganisaties deel. Al deze organisaties hanteren één incidentbestrijdingsplan (IBP) als basis. Dit plan is in SAMIJ-verband opgesteld. In 2012 is het SAMIJ netwerk uitgebreid met Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland als achtste regio.
netwerk
Informatie- en kennisdeling
Melding en alarmering is een belangrijk onderdeel van de incidentbestrijding. De komende jaren worden de 9 gemeenschappelijke meldkamers rondom het IJsselmeergebied ondergebracht in één landelijke meldkamerorganisatie. In oktober 2013 is het transitieakkoord getekend om de overgang naar deze organisatievorm te geven. In Nederland komen 10 meldkamers. Voor het IJsselmeergebied betekent dit dat Amsterdam, Apeldoorn, Drachten, Haarlem en Soest de uiteindelijke locaties van de landmeldkamers zullen worden. Het Kustwacht coördinatiecentrum zal optreden als nautische meldkamer voor Search and Rescue. Binnen Rijkswaterstaat loopt het proces om te komen tot de ‘verkeerscentrale van morgen’. Kennis en tijdige informatie neemt aan belang toe in de crisisbeheersing. Binnen de SAMIJ deelnemers en veiligheidspartners ontstaan er nieuwe (digitale) vormen van afstemming, informatie-uitwisseling en planvorming. Dit geldt zowel voor de voorbereidingsfase als de uitvoeringsfase van de incidentbestrijding.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 6
<
>
Kostenbesparing
Cijfers 2010-2013
Als gevolg van de economische situatie worden kostenbeperkende maatregelen doorgevoerd binnen veiligheidsorganisaties. Dit proces loopt al meerdere jaren en zal ook in 2014 aan de orde zijn. De volgende cijfers van incidenten en meldingen zijn op dit moment voorhanden: Vanuit Rijkswaterstaat (Midden Nederland) 2010
2011
2012
2013
Nautische incidenten
540
614
773
783
Verontreinigingen
250
251
175
206
Vanuit de Kustwacht (geregistreerde SAR meldingen per watergebied) 2010
2011
2012
2013
IJsselmeergebied
561
615
571
524
Waddenzee
199
253
219
186
Zeeland en Zuid-Holland
259
263
265
254
Noordzee
494
499
478
403
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 7
<
>
3
Kerntaken Samij en doelen 2014
Leidende principes
JAARPROGRAMMA 2014 OP HOOFDLIJNEN Verbeteren en borgen van gezamenlijke incidentbestrijding in het IJsselmeergebied, dat is het doel van de samenwerking tussen de veiligheidsorganisaties in het IJsselmeergebied. Sinds 2010 coördineert, regisseert en initieert de SAMIJ deze afspraken in het IJsselmeergebied. In 2014 zal de 2010 ingeslagen weg voortgezet worden. Het werken in netwerkorganisaties sluit aan bij de ontwikkelingen in het veiligheidsdomein van de komende jaren. Samenwerken in netwerkorganisaties is echter niet altijd makkelijk. Om het doel dat ‘samen’ wordt nagestreefd te realiseren is aandacht vanuit de deelnemende organisaties nodig. De samenwerking in SAMIJverband daarom uit van een aantal leidende principes. Deze leidende principes zullen worden uitgewerkt in het meerjarenprogramma 2014-2017. Deze principes zijn: • Samen aan het werk voor een goed werkende hulpverlening betekent samen-werken, samen-sturen, samen-financieren. Iedereen heeft hierin een rol en levert een bijdrage; • De SAMIJ is in eerste instantie een ‘vervoermiddel’ om de gezamenlijke doelen te realiseren. SAMIJ-deelnemers dragen als organisaties zelf verantwoordelijkheid voor hun eigen taken. Het vervoermiddel SAMIJ dient hierbij om een eenduidige en efficiënte voorbereiding te realiseren. • We bezitten veel kennis die zich vermeerder door deze te delen. Omdat we werken aan een gezamenlijk doel worden kennis en producten voor door de deelnemers ter beschikking gesteld;
Vooraan en in de procesketen
In SAMIJ-verband proberen we in eerste instantie zoveel mogelijk vooraan in procesketens te opereren. Dit betekent bijvoorbeeld dat de SAMIJ aan de voorkant van de voorbereiding (bijvoorbeeld beleids-, opleidingsen crisisplannen) van de deelnemende organisaties invloed uitoefent. Dit
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 8
<
>
Samenwerking andere water gebieden
Samij producten
Organisatie taken en processen
geldt ook voor landelijke multidisciplinaire ontwikkelingen en thema’s die het onderwerp incidentbestrijding op het water raken. Goede samenwerking in het SAMIJnetwerk en met andere netwerken (landelijke netwerken en bijvoorbeeld Waddenzeegebied en Zeeland) wordt steeds belangrijker. De kennis en expertise over incidentbestrijding op het water wordt gezamenlijk opgebouwd en geborgd en één uniforme werkwijze is voor alle netwerken en Nederlandse watergebieden van belang. Hierbij heeft het SAMIJ-netwerk een eigenstandige rol en richt zich primair op de versterking van de incidentbestrijding in het IJsselmeergebied. De SAMIJ kent verschillende producten en activiteiten. Er zijn er die eigenstandig tot stand komen, de zogenaamde SAMIJ-producten, en producten waarin wordt samengewerkt met andere watergebieden en netwerken. In dit jaarplan worden de onderwerpen die binnen de SAMIJ eigenstandig tot stand komen weergegeven met: *** Meerdere producten worden vormgegeven vanuit een klein stafbureau. Deze producten worden in principe opgesteld voor alle deelnemende organisaties. In 2014 wordt onderzocht of de organisatie van taken en processen die in SAMIJ-verband worden uitgevoerd anders kan worden vormgegeven. Bijvoorbeeld door voorbereidingstaken meer te verdelen, al dan niet binnen de coördinerende veiligheidsregio. Continuïteit- en efficiencygedachten liggen hieraan te grondslag. Ook het werken met procesmanagers en kennisgroepen wordt hierin meegenomen. Het uitgangspunt is dat wijzigingen binnen de bestaande financiële kaders plaatsvinden.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 9
<
>
4
PROGRAMMALIJN: BESTUREN EN COMMUNICEREN Wat willen we bereiken?
• Het creëren en behouden van het (bestuurlijk) draagvlak en betrokkenheid bij alle partijen • Realiseren van afstemming in de diverse (bestuurlijke) kolommen (algemeen/functioneel/rijk/regio/lokaal) • Het ondersteunen van besluitvorming • Het vormgeven van de planning en controlecyclus • Het voeren van het secretariaat
Wat gaan we daarvoor doen? Jaarprogramma 2013jaarrekening 2012 *** Meerjarenprogramma 2014-2016 ***
Informatie en Communicatie
Dit jaarprogramma borgt de activiteiten die in 2014 worden uitgevoerd. Via de jaarrekening wordt verantwoording afgelegd aan alle deelnemende organisaties. Vanaf 2013 loopt het proces om te komen tot het meerjarenprogramma 2014-2017. In dit proces zijn en worden SAMIJ-deelnemers en -bestuurders van de IJsselmeergemeenten betrokken. In de periode mei-oktober 2013 zijn op basis van een bespreeknotitie ontwikkelrichtingen besproken. Op 27 november 2013 heeft de bestuurlijke IJsselmeerconferentie plaatsgevonden. Vanuit dit proces is de richting van de SAMIJ voor 2014-2017 bepaald. Deze richting is te omschrijven als: Actief in preparatie en kennis. De basis van deze richting gaat uit van het voortbouwen op de in 2010 ingeslagen weg. De focus in het SAMIJ-netwerk ligt op de coördinatie van de gezamenlijke voorbereiding op de incidentbestrijding op het water. Planvorming, afstemming en opleiden, trainen en oefenen zijn hiervan de basis. Hierbij zijn accenten aangegeven. Een eerste accent gaat over een versteviging van kennisoverdracht (bestuurlijk en operationeel). Een tweede accent gaat over de relatie met risicobeheersing en kennisoverdracht. Communicatie is een belangrijke randvoorwaarde voor het werken in netwerken. De SAMIJ verspreidt informatie digitaal. Deze digitale informatie wordt sinds 2013 via www.incidentbestrijdingophetwater.nl verspreid. Deze website fungeert ook als communicatie-instrument.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 10
<
>
Betrokkenheid IJsselmeergemeenten ***
Betrokkenheid bestuurders ***
SAMIJ dag ***
Betrokkenheid Waterschappen *** SAMIJ nieuws ***
Het IJsselmeergebied is gemeentelijk ingedeeld gebied. 39 gemeenten hebben hun grenzen in dit water. Deze 39 gemeenten hebben een sterke binding met het IJsselmeer. Onlangs hebben zij aangegeven meer informatie te willen ontvangen over SAMIJ-aangelegenheden. De communicatie naar deze gemeenten (en de bestuurders daarvan) loopt tot op heden via de bij de SAMIJ aangesloten veiligheidsregio’s. Om de informatievoorziening te borgen zullen IJsselmeergemeenten vanaf 2014 rechtstreeks digitale afschriften ontvangen van de communicatie naar ‘hun’ veiligheidsregio. De veiligheidsregio blijft hierbij het aanspreekpunt. Vanaf 2013 wordt een maal per 2 jaar een bestuurlijke bijeenkomst georganiseerd. Op deze bijeenkomsten worden thema’s en bestuurlijke dilemma’s aan de orde gesteld. Op 27 november 2013 is de IJsselmeerconferentie georganiseerd. In 2015 zal de volgende bijeenkomst plaatsvinden. Eenmaal per 2 jaar wordt een SAMIJ-dag georganiseerd voor alle betrokken functionarissen in het SAMIJ-netwerk. Op 26 juni 2014 staat deze dag gepland. De betrokkenheid van de waterschappen is van belang in de samenwerking. In 2014 zal onderzocht worden hoe deze betrokkenheid verstevigd kan worden. In 2014 zal SAMIJ nieuws tweemaal worden uitgebracht. De eerste uitgave (Samij nieuws 8) verschijnt medio mei 2014.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 11
<
>
5
PROGRAMMALIJN: VOORBEREIDEN EN INFORMATIEVOORZIENING Wat willen we bereiken?
• Het werken volgens het Incidentbestrijdingsplan door alle SAMIJdeelnemers.
Wat gaan we daarvoor doen? Incidentbestrijdingsplan IJsselmeer gebied ***
Actualisatie implementatie Programma *** Project Randmeren 3 ***
Evalueren ***
Actualisatie dekkingsplan *** Actualisatie Handboek waterrand ***
Het Incidentbestrijdingsplan IJsselmeergebied (IBP) is in 2013 geactualiseerd. Vanaf 2014 dient dit plan als basis voor de samenwerking bij incidenten. Een beperkt aantal wijzigingen ten opzichte van het IBP 2010 zal binnen de deelnemende organisaties worden doorgevoerd. Om deze implementatie te begeleiden wordt het implementatieprogramma opgesteld. In 2014 wordt het implementatieprogramma 2010-2013 geactualiseerd en vereenvoudigd. Het implementatieprogramma 2014-2017 wordt de doorlopende projecten- en activiteitenlijst. Hierin wordt het resultaat op de voortgang bijgehouden per SAMIJ-deelnemer en per gebied. Het project Randmeren bestaat uit drie deelprojecten. Het project geeft invulling aan het Incidentbestrijdingsplan in de Randmeren. De deelprojecten Randmeren 1 en Randmeren 2 zijn in 2013 afgerond. Deelproject 3 wordt onder leiding van Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek in 2013 opgestart. Evalueren is een belangrijk onderdeel van de verbetercyclus van de incidentbestrijding. In het IJsselmeergebied wordt steeds meer gestreefd naar één uniforme wijze van evalueren. Binnen een aantal deelnemers zijn (landelijk) evaluatoren opgeleid. De gedachte is deze te betrekken bij de evaluatie van waterincidenten. In 2010 is een dekkingsplan opgesteld. Vanwege wijzigingen is dit plan niet actueel meer. Het verzoek vanuit de SAMIJ-deelnemers is dit dekkingsplan te actualiseren. Dit zal in 2014 en 2015 vormgegeven worden. Het Handboek Incidentbestrijding op het water wordt in de periode 2013-2014 geactualiseerd door het Instituut Fysieke Veiligheid. De SAMIJ participeert in deze actualisatie.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 12
<
>
6
PROGRAMMALIJN: VAKBEKWAAM WORDEN EN VAKBEKWAAM BLIJVEN Wat willen we bereiken?
• Functionarissen die een rol hebben in de rampenbestrijding en crisisbeheersing worden hiervoor opgeleid en bijgeschoold. Voor het onderwerp incidentbestrijding op het water geldt dit ook. De SAMIJ streeft eenheid in vakbekwaamheid na. De SAMIJ-deelnemers zijn hierbij zelf verantwoordelijk voor de uitvoering.
Wat gaan we daarvoor doen? Meerjaren beleidsplan OTO ***
Opleiden
(uitvoering) Oefenprogramma 2013-2014 *** OvD Wijzer op het water
Het meerjarenbeleidsplan OTO heeft tot doel om de kaders van opleiden en oefenen in SAMIJ-verband te borgen binnen de deelnemende organisaties. Het plan is 2013 opgesteld en ter meningsvorming aan de SAMIJ-deelnemers voorgelegd. In de loop van 2014 zal dit plan worden vastgesteld. Bijscholing maakt onderdeel uit van het meerjarenbeleidsplan OTO. Voorgesteld wordt bijscholingsdagen per jaar te laten uitvoeren door één regio. In 2014 zal hiermee gestart worden. Het oefenprogramma kent verschillende oefeningen. Kleine oefeningen, systeemoefeningen en grootschalige multidisciplinaire oefeningen. In 2014 wordt een grote multidisciplinaire oefening georganiseerd door Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek. In 2011 is een handboek opgesteld voor Officieren van Dienst onder de naam: ‘OVD, wijzer op het water’. Medio 2014 zal deze ‘OvD wijzer’ worden aangepast aan het geactualiseerde Incidentbestrijdingsplan IJsselmeergebied.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 13
<
>
7
WAT MAG HET KOSTEN? De in dit jaarprogramma genoemde activiteiten worden uitgevoerd binnen de vastgestelde SAMIJ-begroting 2014. Deze begroting is gebaseerd op de SAMIJ-overeenkomst 2010 en is vastgesteld door het BBO van de SAMIJ.
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 14
<
>
BIJLAGEN Het bestuurlijk begeleidingsorgaan van de SAMIJ naam
rol/namens
functie
Mevr. M Horselenberg
Voorzitter
Burgemeester Lelystad
Dhr. A van der Werff
Vice voorzitter/Vereniging Zuiderzeegemeenten
Burgemeester Noordoostpolder
Dhr. A Ph Hertog
VR Gooi en Vechtstreek
Burgemeester Huizen
Dhr. G Renkema
VR Gelderland Midden
Burgemeester Nijkerk
Dhr. H J van Schaik
VR Noord- en Oost-Gelderland
Burgemeester Harderwijk
Dhr. M van de Groep
VR Utrecht
Burgemeester Bunschoten
Mevr. H C Heerschop
VR Zaanstreek -waterland
Burgemeester Zeevang
Dhr. P C van Maaren
VR Flevoland
Burgemeester Urk
Dhr. H Apotheker
VR Fryslân
Burgemeester Sudwest Fryslân
Dhr. J Stierhout
VR Noord-Holland Noord
Directeur veiligheidsregio Noord-Holland Noord
Dhr. E Veen
Kustwacht
Directeur Kustwacht
Dhr. Y Heijsman
Rijkswaterstaat
Directeur Rijkswaterstaat
Mevr. H Klaver
Waterschappen
Dijkgraaf Waterschap Zuiderzeeland
Dhr. G Spruit
Voorzitter operationele werkgroep
Voorzitter veiligheidsdirectie VR Flevoland/
Regionaal commandant brandweer Flevoland
Dhr. C J van Dijk
Waterfunctionaris
Secretaris
Het operationele werkgroep van de SAMIJ naam rol/namens Dhr. G Spruit
Voorzitter
Dhr. C J van Dijk
Secretaris/vice voorzitter/ waterfunctionaris
Dhr. B Stuiver
VR Gelderland Midden
Dhr. J Wijermans
VR Gooi en vechtstreek
Dhr. D Hendriks
VR Zaanstreek Waterland
Dhr. G Hondorp
VR Noord- en Oost-Gelderland
Dhr. R van de Ven/R Veenstra
VR Fryslân
Dhr. M Hupsel/ R Walters
VR Flevoland
Mevr. D Stam
VR Utrecht
Dhr A Krom
VR Noord-Holland Noord
Mevr. A Nachtegaal
Kustwacht
Mevr. J Metselaar
Rijkswaterstaat
Dhr. J Geel
Koninklijke Nederlandse Reddingmaatschappij
Dhr. R Zentveld
Reddingsbrigade Nederland
Dhr. B van Dijk
Waterschappen
Dhr. D Zegers
Politie Nederland
JAARPROGRAMMA 2014 • PAG. 15
<
