jaarverslag 2012 verkorte versie
Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij
‘Onvervalst reddingwerk’ op het Veluwemeer
Samenvatting jaarverslag 2012
Twee meldingen tegelijk Elburg_24 juni 2012_Wind ZW6_Inzet reddingboot Evert Floor Een dubbele melding voor de vrijwilligers van KNRM station Elburg. Op zondagmiddag 24 juni 2012 varen ze uit om een boot met motorstoring te helpen. Onderweg komt er een tweede melding van omgeslagen zeilboten met kinderen. Binnen 10 minuten zijn ze ter plaatse. De eerste zorg gaat uit naar de drenkelingen. Deze zondagmiddag waait er over de randmeren een krachtige zuidwesten wind, kracht 6. Rond 15.30 uur komt de eerste melding 2
binnen voor de reddingboot Evert Floor: een schouw heeft motorstoring. Het motorruim staat vol olie en er zit weinig anders op dan de boot retour Elburg te slepen. Amper onderweg met de sleep ontvangt de Evert Floor een tweede melding via het Kustwachtcentrum over marifoonkanaal 16. De redders leggen de schouw veilig voor anker, opstapper Herrald Hulst blijft aan boord, en varen met spoed naar de opgegeven positie, enkele mijlen naar het zuiden.
Kinderen eerst Op het Veluwemeer tussen Elburg en Harderwijk is een groep van 27 volwassenen en kinderen in problemen geraakt tijdens het zeilen met zeven polyester open zeilbo-
ten van het type Valk. Twee boten zijn omgeslagen, waardoor acht personen te water zijn geraakt. Een aantal zeilers is onderkoeld en moet zo spoedig mogelijk naar de wal, waar diverse hulpdiensten gereed staan. Schipper Jan Balk achteraf: “We konden niet iedereen in een keer meenemen, dus haalden we eerst tien nat geworden kinderen van boord, terwijl opnieuw een van ons achterbleef, ditmaal Jan Westerink. Dat gebeurt niet iedere dag, twee man achterlaten. Hun jarenlange ervaring kwam van pas. Deze kerels kun je om een boodschap sturen.”
Ervaring betaalt zich uit Nadat ook de tweede groep zeilers in veiligheid is gebracht, slepen de
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
KNRM vrijwilligers de achtergelaten schouw naar veilige haven en bergen ze samen met de reddingsbrigade Veluwemeer en de brandweerduikploeg Harderwijk de twee omgeslagen zeilboten. Na een inzet van ruim 4 uur zijn ze terug op station Elburg. Schipper Jan Balk: “Het Veluwemeer mag in de ogen van collega’s misschien een sloot zijn, dit was onvervalst reddingwerk. Alles kwam hier bij elkaar. Tien jaar ervaring betaalde zich uit, de grotere gereddencapaciteit van onze nieuwe reddingboot kwam goed van pas en een week voor deze actie hadden we geoefend met een vergelijkbaar scenario. Zo zie je hoe wekelijks oefenen ineens zijn waarde bewijst.”
Samenvatting jaarverslag 2012
Mensen redden is de kerntaak ‘Kosteloos hulp verlenen aan mensen in nood op zee en op groot binnenwater.’ Dat is het doel van de KNRM. Het in stand houden van Radio Medische Dienst valt ook onder de doelstelling. Het beleid van de KNRM voor de operationele inzetbaarheid van materieel, personeel en financiën is gestoeld op drie uitgangspunten: 1. Redden is kosteloos voor de hulpvrager. 2. Redders zijn professionele vrijwilligers. 3. Redders aan de wal dragen vrijwillig financieel bij. Mensen redden is de kerntaak van de KNRM, maar binnen de organisatie van de Redding Maatschappij gebeurt meer dan alleen het beantwoorden van noodsignalen. Om hulp te kunnen garanderen moeten mensen en middelen beschikbaar zijn. De hele organisatie is erop gericht om die beschikbaarheid op peil te houden, zowel in aantal als in kwalitatieve zin. De KNRM is de erkende hulpverlener op zee, ruim binnenwater, strand en in het kustgebied. De KNRM is niet alleen partner van de Nederlandse Kustwacht, maar ook van veiligheidsregio’s en gemeentes. Redden op het water sluit immers aan op de hulpverleningsketen op het land. Kwaliteit van mensen en materieel is van hoog niveau.
Missie KNRM Mensen redden. Snel, professioneel en kosteloos.
Belangrijkste doelen en strategie in 2012 • 24 uur per dag beschikbare vrijwilligers en reddingmiddelen voor alle search and rescue, kusthulpverlening en maritieme hulpverlening. • Uitbreiding van reddingstations. • Uitbreiding van strandbewaking. • Vlootplan ontwikkeling tot 2025. • Kwaliteitsborging van opleidingen en kennismanagement. • Bouw nieuwe reddingboot NH 1816.
Resultaat van de strategie in 2012
• Drie nieuwe reddingstations toegevoegd in Blaricum, Medemblik/Andijk en Lelystad. • Vier nieuwe lifeguardposten ingericht op Ameland. • Risicoprofielen als basis voor nieuw vlootplan voltooid. • Structurele samenwerking door deelneming in opleidingsinstituut STC-KNRM B.V. in Rotterdam. • Bouw van de nieuwe reddingboot NH 1816 aanbesteed.
Huidige situatie De KNRM heeft een landelijk netwerk van 45 reddingstations langs de kust. Het werkgebied omvat de Noordzee, Waddenzee, IJsselmeer (inclusief randmeren), Zuid-Hollandse en Zeeuwse wateren. Op alle wereldzeeën kunnen zeevarenden een beroep doen op de artsen van de Radio Medische Dienst van de KNRM. Lifeguards van de KNRM houden tijdens de zomermaanden toezicht op de stranden van de Friese Waddeneilanden. Op 31 december 2012 telde de KNRM het volgende aantal medewerkers: 972 10 185 7 17 40 40 3 9 5 27 25
Bemanningsleden (vrijwillig) Schippers (beroeps) Plaatselijke commissieleden (vrijwillig) Raad van Toezichtleden (vrijwillig) Medische en technische adviseurs (vrijwillig) EHBO instructeurs (vrijwillig) Vrijwilligers beurzen en lezingen Vrijwilligers kantoor Vrijwilligers werkplaats Artsen Radio Medische Dienst (bezoldigd) Technische en operationeel personeel (beroeps) Kantoorpersoneel (beroeps)
Onder de bemanningsleden zijn 43 vrouwen. Onder plaatselijke commissieleden en Raad van Toezicht zijn 23 vrouwen.
‘Met dwarsinkomende zee’ Het volledige jaarverslag en de jaarrekening 2012, is te lezen op www.knrm.nl/jaarverslag.
Elke noodoproep werd beantwoord. 2.102 reddingen en hulpverleningen uitgevoerd. 3.662 mensen werden in veiligheid gebracht. 795 radio medische adviezen gegeven. 1.006 hulpverleningen door KNRM lifeguards.
www.knrm.nl/jaarverslag Verkort jaarverslag 2012 Koninklijke nederlandse redding maatschappij
3
Terugblik op 2012: 2102 reddingsacties
Vaker in actie voor beroepsvaart In 2012 zijn de vrijwilligers van de KNRM 2.102 keer uitgevaren en werden 3.662 mensen gered of geholpen. Het totaal aantal acties nam voornamelijk toe doordat er drie nieuwe reddingstations zijn bijgekomen. De beroepsvaart deed vaker een beroep op de KNRM dan in voorgaande jaren. Dit verslag geeft een terugblik op de KNRM activiteiten in 2012. Het officiële jaarverslag kunt u downloaden op www.knrm.nl.
in stormachtig weer. De Kustwacht alarmeerde de reddingboten Arie Visser (West-Terschelling) en de Koning Willem 1 (Schiermonnikoog) en twee helikopters. De duisternis en de hoge golven maakten de zoektocht moeilijk. Na ruim anderhalf uur verzocht de Kustwacht beide reddingboten om terug te keren naar station. Op 5 december voltrok zich een scheepsramp, ongeveer 50 mijl uit de kust van Goeree. De autocarrier Baltic Ace zonk binnen een kwartier, na een aanvaring met het containerschip Corvus J. De KNRM stations Neeltje Jans, Stellendam en Breskens kwamen in actie. Veertien opvarenden werden gered uit reddingvlotten, maar elf bemanningsleden kwamen om, ondanks langdurige zoekacties op de stormachtige en donkere zee. De zoekactie werd de volgende dag voortgezet en daaraan namen deel reddingboten van Scheveningen, Hoek van Holland, Noordland en Westkapelle. Juist deze intensieve operatie bleef grotendeels buiten het zicht van camera’s en publiek.
2012 was een jaar met veel scheepsongelukken op zee. Een aantal kreeg landelijke aandacht. Op 20 januari liep het vrachtschip Aztec Maiden liep vast op het strand bij Wijk aan Zee. De KNRM was snel ter plaatse, maar hoefde de bemanning van de bulkcarrier niet te redden. De reddingboten van Wijk aan Zee en Egmond stonden lang stand-by en de IJmuider reddingboot hielp met tot stand brengen van de sleepverbinding, waarna sleepboten de Aztec Maiden konden vlottrekken.
Voorpaginanieuws
Langdurige zoekacties Ernstiger was de situatie rond het vrachtschip Timberland op 25 november. Ruim 60 mijl boven Terschelling sloegen twee opvarenden overboord
4
Dat lag anders met de Ocean Victory, het vrachtschip dat op 20 december bij IJmuiden een ketting in de schroef kreeg. Het zorgde voor voorpaginanieuws en een stroom dagjesmensen. Ook voor dit schip kwam de KNRM in actie. Massale aandacht trok de gestrande walvis op de Razende Bol, medio december. Vrijwilligers van de KNRM waren betrokken bij pogingen het dier weer naar zee te krijgen. Toen die op niets uitliepen, kwam er kritiek. De KNRM nam bij monde van directeur Boogaard afstand van alle aantijgingen en benadrukte dat de hulpverleners naar eer en geweten hebben gehandeld.
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
Drukste dag De drukste dag voor de KNRM reddingstations was zaterdag 26 mei, het Pinksterweekend, met 37 acties. Voornamelijk voor recreatievaart, maar ook voor een langdurige zoekactie naar een neergestort sportvliegtuig, dat uiteindelijk op de Maasvlakte werd aangetroffen. De reddingboot bemanningen assisteerden bij het bevrijden en stabiliseren van de slachtoffers. De drukste maanden waren juli en augustus, door hulpverleningen aan de recreatievaart. Die werden doorgaans uitgevoerd bij weinig wind.
Radio Medische Dienst Een minder zichtbare dienstverlening van de KNRM is de Radio Medische Dienst. In 2012 werden 795 adviezen gegeven voor zieke of gewonde zeevarenden ergens op de wereldzeeën. Deze medische adviezen zijn vaak levensreddend voor de patiënt, die buiten het bereik van een ziekenhuis of arts is.
www.knrm.nl/jaarverslag Verkort jaarverslag 2012 Koninklijke nederlandse redding maatschappij
5
Meer stations, meer lifeguards 6
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
Uitbreiding in het IJsselmeergebied en op Ameland
De 2102 reddingen en hulpverleningen in 2012 werden uitgevoerd door de vrijwilligers van 45 KNRM reddingstations. Daaronder drie nieuwe locaties in Medemblik, Andijk en Blaricum. In Lelystad wordt hard gewerkt aan een nieuw KNRM station dat in 2013 operationeel moet zijn. Op de Friese waddeneilanden waren afgelopen zomer 80 lifeguards actief.
In Andijk en Medemblik waren twee zelfstandige reddingstations onstaan uit particuliere initiatieven, sinds 1987 en 1998. Ze vormen nu één KNRM station met twee uitruklocaties. “We hebben aansluiting bij de KNRM aangevraagd vanwege de professionaliteit”, aldus schipper Hans Brouwer van Andijk. “De naam KNRM staat voor een kwaliteitsnorm.” Broos Docter, oud-schipper van Medemblik, noemt de opleidingen en technische ondersteuning als andere pluspunten. In 2012 voerden Andijk en Medemblik 65 acties uit.
Blaricum Als Reddingsbrigade werkte ‘Blaricum’ al langer samen met de KNRM; sinds 1 april 2012 is het een officieel KNRM station. De 111 acties die het afgelopen jaar werden uitgevoerd onderstrepen de noodzaak van een station op deze locatie. Tel daar de 137 acties van ‘buur-station’ Huizen bij op en het is duidelijk hoe druk dit vaarwater is.
Lelystad In Lelystad zijn het afgelopen jaar alle voorbereidingen getroffen voor een nieuw station. Volgens Koos van der Bent, inspecteur Operationele Dienst Regio Midden, zijn met name twee dingen belangrijk voor het opzetten van een nieuw station: de locatie en de plaatselijke commissie. Beide zijn in Lelystad gevonden, evenals voldoende vrijwilligers die inmiddels opleidingen hebben gevolgd. Station Lelystad wordt in 2013 operationeel.
In de winter 2011-2012 meldden zich ongeveer driehonderd geïnteresseerde jongeren aan via www.redderworden.nl. Tijdens zes selectiedagen werden honderd deelnemers uitgekozen, die vervolgens in mei en juni een opleiding kregen. Wie daarvoor slaagde, mocht aan de slag op Vlieland, Terschelling, Ameland of Schiermonnikoog. Een sportieve inslag en affiniteit met de zee zijn een pre, al is het volgens opleidingscoördinator Linde Jelsma nog belangrijker dat iemand alert is en overzicht kan houden. “Potentieel gevaar inschatten, weersvoorspellingen in de gaten houden en communiceren met collegalifeguards en de strandbezoekers zijn belangrijke aspecten.” De KNRM Lifeguards voerden 1.006 hulpverleningen uit in 2012.
Drie nieuwe reddingboten Urk kreeg een nieuwe reddingboot van het type Atlantic 75, de Hendrika Petronella. Een beproefd model, waarvan KNRM er nu 17 heeft. De Tjepke Ekkelboom, een boot uit de Nikolaas-klasse, werd toegevoegd aan de vloot. Voorlopig komt het schip in de vaart bij het nieuwe station Lelystad. Het station Medemblik nam bij de officiële start een nieuwe boot van de Nikolaas-klasse in gebruik. De Bernardine heeft een strijkbare mast, om onder gesloten bruggen door de binnenhavens te bereiken.
Lifeguards Afgelopen zomer werden de KNRM lifeguards voor het eerst ook op Ameland ingezet. Daarmee waren op alle Friese waddeneilanden lifeguards actief.
www.knrm.nl/jaarverslag Verkort jaarverslag 2012 Koninklijke nederlandse redding maatschappij
7
De opstapper
‘Fantastisch om nautische kennis aan te dragen’ Zonder opstappers kan de KNRM geen reddingwerk verrichten. Ze hebben allemaal hun eigen beweegredenen om vrijwilliger te worden. Bij het nieuw opgezette KNRM station Lelystad vroegen we kersverse opstapper Sylvain van Ligtenberg naar zijn verhaal.
“Water heeft mij altijd getrokken, al op jonge leeftijd begon ik met zeilen”, vertelt Sylvain van Ligtenberg (1966), “Later ging ik met mijn vader mee de zee op, zeilen naar Engeland en Denemarken. Navigeren gebeurde nog op de klassieke manier, elektronica was er niet. Zo heb ik leren navigeren, met gegist bestek. Ik ben nadien blijven zeilen en ben ook instructeur bij de Zeezeilers van Marken.”
Affiniteit Genoeg affiniteit met water dus en ook de interesse voor de KNRM blijkt stevig verankerd. “Als kind droomde ik ervan dat ik ooit in een kustplaats zou gaan wonen en dan redder zou worden. Ik zag die stoere reddingboten van het type Carlot en zag mijzelf wel daarmee varen…” Inmiddels woont Van Ligtenberg niet aan zee, maar wel in een stad aan het water: Lelystad. In het dagelijks leven is hij directeur van een energiebureau dat overheden en bedrijven adviseert over energiezuinig vastgoed. Als vader van vier kinderen heeft hij genoeg omhanden. Toch besloot hij zich aan te melden als opstapper. Van Ligtenberg: “Ik zag vorig jaar een oproep in de plaatselijke krant waarin vrijwilligers werden gezocht voor een nieuw reddingstation en begreep dat dit mijn kans was om iets voor de KNRM te doen. Het is fantastisch om nautische kennis en ervaring aan te dragen. Voor mij is het een kleine stap, maar voor mensen in nood kan de reddingboot van Lelystad van grote betekenis zijn.”
Gevecht met tijd “Het is af en toe wel een gevecht met de beschikbare tijd”, erkent hij, “ik ben ondernemer en er moet gewoon gewerkt worden, terwijl ook het thuisfront aandacht vraagt. Maar ik heb het ervoor over.” Het is iets waar opstappers in spe volgens hem goed over moeten nadenken: je moet er tijd voor over hebben om het opstapwerk serieus te doen. Overigens zijn er niet alleen aan boord vrijwilligers nodig. De helpers aan de wal en leden van de plaatselijke commissie zorgen voor onmisbare ondersteuning en ook dat werk wordt door vrijwilligers gedaan.
17 opstappers De ploeg in Lelystad telt inmiddels 17 opstappers – 1 vrouw, 16 mannen - en is al een paar maanden druk met cursussen en oefeningen. Van Marcom-B, EHBO tot manoeuvreerlessen met de waterstraalaandrijving. Medio 2013 wordt het station operationeel en dan worden de schipper en plaatsvervangende schippers aangewezen. “Het is allemaal heel goed georganiseerd”, besluit Van Ligtenberg, “en het is o zo belangrijk dat dit werk gebeurt!”
8
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
Goed voorbereid het water op Als de pieper gaat, is het menens. De vrijwilligers van de KNRM komen in actie, ongeacht tijdstip en weersomstandigheden. Ze moeten op hun taak berekend zijn. Hun werk voor de KNRM is dan wel vrijwillig, maar zeker niet vrijblijvend. Daarom zijn opleidingen en oefeningen zo belangrijk. Net als het onderhoud van het materieel.
Opleiden, oefenen en onderhouden
Ook in 2012 besteedde de KNRM veel tijd en aandacht aan de opleiding van vrijwilligers. Iedere opstapper volgt cursussen en opleidingen. Variërend van EHBO en maritieme communicatie tot theoretische kustnavigatie en overlevingstrainingen. De opleiding van vrijwilligers is noodzakelijk voor de eigen veiligheid en die van de mensen in problemen. “Opleidingen kosten geld, maar ze zijn onontbeerlijk”, zegt Wiebe Westra, plaatsvervangend schipper van de Joke Dijkstra in Den Helder, “het opleidingsplan van de KNRM heeft een goede opbouw. Je begint simpel en werkt naar een eindsituatie toe waarin je verantwoording kunt dragen.”
Oefenen Op elk station oefenen de vrijwilligers met grote regelmaat, volgens een vast patroon: voorbereiden, oefenen, nabespreken en verbeteren. De oefeningen omvatten alles wat redders moeten uitvoeren. Van man overboord acties en brand blussen tot navigeren in het donker en het maken van zoekslagen. Door die geoefendheid zijn de vrijwilligers klaar voor daadwerkelijke hulpacties. Redden op het water vraagt om de hoogste staat van paraatheid, kwaliteit van redders en materieel.
Onderhoud Om goed voorbereid het water op te gaan, is een perfecte staat van onderhoud vereist. De technische dienst van de KNRM verzorgt het hele jaar door onderhoud en reparaties. De vrijwilligers doen zelf ook onderhoudsklussen. Om een voorbeeld te geven, de vrijwilligers van station Zandvoort overhaalden de bootwagen van reddingboot Annie Poulisse volledig. Ruim tien weken spendeerden ze er elke zaterdag, maandag- en woensdagavond aan. Het is onmisbaar werk achter de schermen.
www.knrm.nl/jaarverslag Verkort jaarverslag 2012 Koninklijke nederlandse redding maatschappij
9
Nieuw reddingboottype NH 1816 krijgt vorm
Boot vol innovaties De KNRM investeert in de toekomst met de ontwikkeling van de nieuwe reddingboot NH 1816. Het wordt de opvolger van de schepen uit de Arie Visser-klasse. De NH 1816 vaart beter in golven, biedt de opvarenden meer comfort en veiligheid en krijgt een moderne uitrusting. Gedurende 2012 werd de bouw voorbereid, die in december 2012 startte.
Aanpassingen De komst van de nieuwe reddingboot werpt zijn schaduw vooruit. Het vraagt extra scholing van de vrijwilligers en nieuwe technologie (data uitwisseling, apparatuur, materialen) maakt aanpassing van de bedrijfsvoering noodzakelijk. De consequenties voor de technische bedrijfsvoering zijn in kaart gebracht. In 2012 is een werkgroep geformeerd die zich buigt over de vervanging van elektronische zeekaarten en plotterapparatuur. De ontwikkelingen in moderne boordsystemen op de NH 1816 worden meegenomen bij de samenstelling van nieuwe systemen op andere reddingbootklassen. Inmiddels zijn diverse systemen getest en wordt een evaluatierapport opgesteld met aanbevelingen. De NH 1816 is vernoemd naar verzekeraar de Noordhollandsche van 1816, die via zijn goededoelenstichting de aanschaf van een nieuw reddingboottype financiert.
Damen Shipyards in Gorinchem ontwikkelde de NH 1816 in samenwerking met de KNRM, scheepsarchitect De Vries Lentsch en de TU Delft. Een ontwerp vol innovaties. Dankzij de uitgekiende rompvorm is het schip wendbaarder en sneller dan de Arie Visser. De bijlvormige boeg snijdt door het water en klapt daardoor minder op de golven. Uitschuifbare vinnen in het achterschip vergroten de koersvastheid. Tussen de aluminium romp en het kunststof stuurhuis zit tussenlaag van rubber, die trillingen en lawaai dempt. Dat verbetert de werkomstandigheden in het stuurhuis.
Nieuwste apparatuur De NH 1816 betekent een stap naar verdere digitalisering. De boot krijgt de nieuwste apparatuur voor navigatie en communicatie en de bediening is gebundeld in vijf beeldschermen. Via een satellietontvanger aan boord kan de Kustwacht elektronische kaarten van zoekgebieden laten zien. Zo is belangrijke operationele informatie voor hulpverlening snel en zonder kwaliteitsverlies te delen. Een zwarte doos legt gegevens van de vaarbewegingen vast en registreert beelden. De technische dienst kan de data uitlezen en verwerken. De gegevens van een actie kunnen bovendien gebruikt gaan worden in een simulator voor de opleiding van vrijwilligers.
10
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
Opleidingsinstituut STC-KNRM
Kennis en ervaring vastleggen De KNRM heeft een deelneming verkregen in het opleidingsinstituut STC-KNRM B.V. in Rotterdam. Hiermee zijn de kennis en ervaring van de KNRM vastgelegd en kunnen gecertificeerde lesprogramma’s voor redders worden ontwikkeld.
De KNRM verwacht een hogere kwaliteit te bereiken door in gezamenlijk eigendom met STC opleidingen aan te bieden die direct verband houden met het reddingwerk. KNRM directeur Roemer Boogaard: “De opstappers van nu hebben een andere zee-ervaring dan de opstappers van vroeger die hun werk op zee hadden. Dat vraagt een ander type opleiding. Daar werken we aan met dit opleidingsinstituut.
Andere aanpak Ook de ontwikkeling van de reddingboot NH 1816 maakt duidelijk, dat het schip en de uitgebreide nieuwe technologie aan boord een andere opleidingsaanpak vereist. Om de training zo efficiënt mogelijk te maken is - naast praktijktrainingen met de reddingboot - een veilige gesimuleerde trainingsomgeving nodig. Samen met STC Group doet de KNRM onderzoek naar de haalbaarheid van een eigen KNRM Simulator. De opleidingscapaciteit van STC-KNRM in Rotterdam wordt uitgebreid. Er komt in 2013 een drijvend zwembad voor praktijkoefeningen. De KNRM ondersteunt dat en heeft de reddingboot Willemtje (Atlantic 21-klasse) beschikbaar gesteld, die is omgebouwd tot kapseisboot.
www.knrm.nl/jaarverslag Verkort jaarverslag 2012 Koninklijke nederlandse redding maatschappij
11
De toekomst van de KNRM
Inspelen op veranderingen Meegaan met de tijd en toch jezelf blijven. Voor die uitdaging staat de KNRM in de snel veranderende wereld. Aanpassingen zijn nodig, maar tegelijk moet de KNRM die vertrouwde, betrouwbare organisatie blijven die het nu is. Op het water zijn veranderingen in vaargedrag merkbaar. Het traditionele vaarseizoen van de watersporters, van voorjaar tot najaar, is tegenwoordig veel minder scherp afgebakend. Steeds meer watersporters varen ’s winters gewoon door, geholpen door betere surfkleding of meer comfort aan boord. Dat betekent dat ook buiten het zomerseizoen meer mensen op het water zijn. Meer watersporters wagen zich ook buitengaats.
Andere leefpatronen Veranderingen in de samenleving zijn er volop. De vergrijzing is een demografische ontwikkeling, maar ook in sociale zin veranderen mensen. Ze hebben een ander leefpatroon dan vroeger waarin veel minder ruimte en animo is voor vrijwilligerswerk. Zeker voor vrijwilligerswerk dat veel tijd vraagt. Verder is er sprake van een toenemende individualisering. Het is niet meer zo vanzelfsprekend om lid te zijn van een vereniging, kerk of partij. Het zijn ontwikkelingen waar de KNRM rekening mee moet houden. Evenals met het feit dat niet alle vrijwilligers al hun tijd beschikbaar kunnen of willen stellen. Daardoor zijn er meer mensen nodig om hetzelfde werk te kunnen doen. De KNRM speelt hierop in met een digitaal systeem, dat in 2012 in gebruik is genomen. Een agenda in de vorm van een app, waarmee de opstappers kunnen aangeven welke uren zij beschikbaar zijn. Het vermindert de druk op hen, terwijl de schipper van het reddingstation van uur tot uur ziet welk aantal redders beschikbaar is.
Lesprogramma’s Van oudsher was Nederland een zeevarende natie. Vroeger was het gros van de vrijwilligers zelf werkzaam op zee. Dat is niet meer zo vanzelfsprekend en daarom is een ander type opleiding nodig. Vandaar dat de 12
KNRM met STC-KNRM in Rotterdam het eigen opleidingsinstituut heeft gevormd, waar speciale lesprogramma’s voor redders worden ontwikkeld. De cursisten oefenen ook met digitale technieken die meer en meer worden toegepast. De KNRM is altijd zorgvuldig omgegaan met het geld dat de donateurs geven en blijft dat zo doen. De huidige economische situatie en de stijgende kosten dwingen tot extra zuinigheid en maken samenwerking met andere organisaties belangrijker dan ooit. Zoals met de opleidingen en het ontwikkelen van de nieuwe reddingboot NH 1816 gebeurt.
Trouwe achterban Gelukkig blijft de belangstelling voor het vrijwilligerswerk van de KNRM groot. Directeur Roemer Boogaard is optimistisch over de toekomst. “De KNRM biedt iets goeds. Een opstapper doet zinvol werk: andere mensen helpen. Het werk geeft mogelijkheden iets te leren. Wij willen evenwel voor andere taken dan het reddingwerk ook vrijwilligers inzetten met specifieke kennis en kunde op andere terreinen. Denk aan verpleegkundigen en ICT’ers of specialisten op het gebied van social media en fondsenwerving. Zo kunnen meer vrijwilligers een rol spelen in de ontwikkeling van de KNRM. Dat is goed voor de organisatie en werkt stimulerend.” “We prijzen ons gelukkig met onze trouwe achterban, zowel vrijwilligers als donateurs”, benadrukt Boogaard. “De KNRM wil blijven groeien, in professionaliteit, in zichtbaarheid en in aantal donateurs. Een achterban als solide basis is daarvoor nodig. Die geeft stabiliteit bij onze geleidelijke verandering. We zoeken evenwicht in onze ambities. Zo kunnen we onze normen en waarden een volwaardige plaats geven in de moderne wereld. Zodat we over tien, twintig, dertig jaar nog steeds kunnen doen wat we moeten doen.”
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
Reddingstations KNRM 2013 Samenvatting jaarverslag 2012 Reddingstation
1 6 9
Ameland
Lifeguardpost 3 8 9
2
Eemshaven
Schiermonnikoog
Ballum Nes
Paal 8
6 9
1
2 6 8 9
3 6
Terschelling
Vlieland
Lauwersoog
1
Harlingen 3 6
De Cocksdorp De Koog
3
8 9
6
Oudeschild Den Helder
1
Hindeloopen
Den Oever
3 6
5
6 9 6 9
Petten
Lemmer 3 7
4 Medemblik 4 Andijk
Callantsoog
Urk
2 6
Enkhuizen 3 7
Egmond aan Zee
3 9
Lelystad 3 9
Wijk aan Zee
4
Marken
1 3 9
IJmuiden Zandvoort Huizen 4
3 9 3 9
1 8 9
Elburg 4
3 6
4
Blaricum
Noordwijk aan Zee Katwijk aan Zee
Scheveningen
6
1
Type Atlantic
Type Arie Visser 3 9 1
Ter Heijde Hoek van Holland 7
Stellendam 1
6
Ouddorp 6 9
Neeltje Jans 1
2
Type Avon
Dordrecht 4 5
Type Johannes Frederik
6
8 5
KNRM
Type Float 500
3 4
Westkapelle
Veere
3 9
Type Valentijn Hansweert 2
Breskens
9
4
1 8
Cadzand
Type Nikolaas
Kusthulpverleingsvoertuig
Type Harder
KNRM Lifeguards
3 9 5
www.knrm.nl/jaarverslag Verkort jaarverslag 2012 Koninklijke nederlandse redding maatschappij
13
Opbrengst uit fondsenwerving verkregen
Meer doen aan fondsenwerving De KNRM krijgt geen geld van de overheid, maar opereert volledig zelfstandig. De onafhankelijkheid van de KNRM waarborgt snelle besluitvorming, die past bij de directe beschikbaarheid van reddingboten en redders, onder alle weersomstandigheden, op elk moment van de dag. De belangrijkste bronnen waaruit de KNRM wordt gefinancierd zijn fondsenwerving en resultaten uit beleggingen.
In 2012 zijn de opbrengsten uit fondsenwerving gestegen ten opzichte van 2011. De beleggingen hebben in 2012 boven verwachting gerendeerd. Toch is in de plannen voor de eerstkomende jaren rekening gehouden met een lager rendement. Om dat verschil te compenseren, zal de komende jaren nog meer worden gedaan aan fondsenwerving.
Derde inkomstenbron De KNRM wil ook een derde inkomstenbron ontwikkelen ten bate van het reddingwerk, door kennis te gelde te maken. Voorbeeld is de ontwikkeling van de nieuwe reddingboot NH 1816. Door te delen in de opbrengst bij licentieverkoop van schepen van dit type, wordt een deel van de ontwikkelingskosten terugverdiend. Hetzelfde geldt voor het opleidingscentrum in Rotterdam. KNRM directeur Roemer Boogaard daarover: “We investeren in STC-KNRM, maar verdienen ook geld door onze opleidingen te delen met belangstellenden uit de offshore-industrie en varende diensten of bedrijven. Zo snijdt het mes aan twee kanten.” Voor deze activiteiten is in 2010 de KNRM B.V. opgericht.
Mensen Het belangrijkste kapitaal van de KNRM zijn de mensen. Zowel de vele vrijwilligers als de donateurs. Zij zorgen ervoor dat de KNRM kan bestaan. Naast donaties zijn nalatenschappen en giften waardevolle inkomstenbronnen voor de KNRM. Evenals de vele loffelijke initiatieven die elk jaar worden genomen, geldinzamelingen tijdens verjaardagen, huwelijks- en bedrijfsfeesten, evenementen en zo meer. Ze geven ook de enorme betrokkenheid weer van Redders aan de wal bij het werk van de KNRM. Voor ondersteuning bij wervende acties door donateurs is een internet applicatie ingericht (mijnactie.knrm.nl), die dit online mogelijk maakt. Bij de West Coast Challenge is dit middel voor het eerst ingezet.
Rederskringen en Reddersgala Fondsenwerving in regio’s rond een reddingstation is geïntensiveerd in de vorm van ‘Rederskringen’. Bedrijven kunnen zich voor vijf jaar verbinden aan een reddingstation in hun buurt door jaarlijks € 1.000 te doneren. Lid worden van Rederskring kan ook. De Rederskring is een mogelijkheid om de exploitatiekosten van een reddingstation gedekt te krijgen door donateurs uit de eigen regio. De eerste opbrengst was € 15.000. Op 24 november werd het Reddersgala 2012 gehouden. Een benefietgala dat direct inkomsten genereert voor de KNRM en tevens in het bedrijfsleven een netwerk bouwt van relevante contacten voor de KNRM. De opbrengst was € 411.841.
‘Met dwarsinkomende zee’ De volledige jaarrekening met verantwoordingsverklaring is te lezen op www.knrm.nl/jaarverslag. 14
Koninklijke nederlandse redding maatschappij Verkort jaarverslag 2012 www.knrm.nl/jaarverslag
Geconsolideerde exploitatierekening
alle bedragen x € 1.000
Baten
Werkelijk 2012
Werkelijk 2011
2.719 1.679 6.108 294 224 173 26 147 71 11.441 8 245 5.829 284 480 18.287
2.503 1.661 5.365 288 132 176 26 197 20 10.368 10 253 -579 130 159 10.341
1.544 8.079 1.879 637 155 616 12.910
651 6.984 1.642 379 161 740 10.557
2.254 494 30 2.778
1.727 167 0 1.894
1.009 16.697 1.590 0 1.590
906 13.357 -3.016 -1 -3.015
1.584
-3.187
185
-187
-179 1.590
359 -3.015
BATEN EIGEN FONDSENWERVING Donateurbijdragen Giften Nalatenschappen Notariële schenkingen Scheepsbijdragen Sponsoring Bunkerbootjes Patiëntenvervoer Verkoopopbrengst artikelen BATEN UIT ACTIES VAN DERDEN SUBSIDIES VAN OVERHEDEN BATEN UIT BELEGGINGEN INKOMSTEN KUST VEILIG OVERIGE BATEN SOM DER BATEN
LASTEN BESTEED AAN DOELSTELLINGEN Nieuwbouw en modificatie reddingboten Exploitatie reddingboten/stations Beroepsredders en vrijwilligers Kust Veilig Radio Medische Dienst Preventie & voorlichting WERVING BATEN Kosten eigen fondsenwerving Kosten van beleggingen Kosten samenhangend met werving overige baten
BEHEER EN ADMINISTRATIE SOM DER LASTEN RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Vennootschapsbelasting RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING Ten gunste / laste van Reserve als bron van inkomsten Ten gunste / laste van Investeringsfonds reddingboten eddingboten Ten laste / gunste van Fondsen op naam
GECONSOLIDEERDE BALANS 2012
GECONSOLIDEERDE BALANS 2012
alle bedragen x € 1.000
ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA Activa t.b.v. de doelstelling Activa t.b.v. de bedrijfsvoering Activa als belegging (o.g. uit nalatenschappen)
alle bedragen x € 1.000 2012 4.793 2.837 299
2011 4.877 2.813 299
7.929 FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelneming STC-KNRM B.V. Leningen u/g
668 11
7.989 0 21
679 VOORRADEN VORDERINGEN EN OVERLOPENDE ACTIVA EFFECTEN LIQUIDE MIDDELEN
1.127 1.837 73.807 1.712
2012
2011
10.376
9.114
47.624 4.793 2.837
47.242 4.877 2.813 65.630
21 1.015 1.529 73.027 1.025
78.483
PASSIVA RESERVES EN FONDSEN Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves: * Reserve als bron van inkomsten * Reserve financiering activa doelstelling * Reserve financiering activa bedrijfsvoering
76.596
Fondsen Bestemmingsfondsen: * Fondsen op naam * Investeringsfonds reddingboten Kapitalen bezwaard met vruchtgebruik en nog niet afgewerkte nalatenschappen
18.211 549
64.046
18.390 364
P.M.
P.M. 18.760 84.390
VOORZIENINGEN Voorziening ingegane pensioenen Voorziening toekomstige pensioen-verplichtingen LANGLOPENDE SCHULDEN KORTLOPENDE SCHULDEN TOTAAL
87.091
84.606
361 94
18.754 82.800 393 145
455 120 2.126 87.091
538 160 1.108 84.606
Website, Twitter en Facebook
Groeiende bezoekersaantallen Van alle KNRM uitingen op internet is de website www.knrm.nl de spil. De homepage van de site kreeg in het begin van 2012 een nieuwe vormgeving, wat de toegankelijkheid heeft verbeterd. Het aantal bezoekers is met 41% gegroeid ten opzichte van het jaar ervoor tot boven een miljoen. Een site is vandaag de dag een onmisbare informatiebron. Ruim 80 webmasters van KNRM stations uit het hele land voorzien de site van nieuwsberichten, verslagen van reddingen en data voor de agenda. Belangrijk is ook dat een site gevonden wordt; daarom wordt er achter de schermen voortdurend gewerkt aan de vindbaarheid van de website door zoekmachines. Gemiddeld wordt www.knrm.nl 2.500 keer per dag bezocht.
Social media Social media als Twitter en Facebook hebben aantoonbaar voor meer verkeer naar de site gezorgd. Het Twitter account (Twitter @knrm) stond begin 2012 nog op 2.500 volgers. Door de accurate en snelle berichtgeving tijdens crisismomenten is dat opgelopen tot boven de 9.500 volgers. Op Facebook (www.facebook.com/knrm1824) is de KNRM overgestapt op een echte bedrijfspagina en in 2012 steeg het bezoek flink, met rond de 2.500 ‘likes’ aan het eind van het jaar. Zowel Facebook als Twitter genereerden in 2012 een groeiende stroom bezoeken aan de website.
Pieken in sitebezoek 20 januari 28 april 21 oktober 25 november 6 december 15 december
(Stranding Aztec Maiden) 4.674 (Reddingbootdag) 7.124 (Redding 2 meisjes in Dordrecht) 7.696 (Twee overboord geslagen zeelieden) 6.030 (Zinken Baltic Ace) 8.578 (Stranding bultrug op Razende Bol) 12.349
Communicatiekanalen De KNRM gebruikt verscheidene communicatiekanalen om doelgroepen te bereiken. Donateurs ontvangen het kwartaalblad De Reddingboot, dat verslag doet van de activiteiten van de KNRM en de vrijwilligers. In een maandelijkse e-mail nieuwsbrief krijgen belangstellende abonnees digitaal een selectie aan nieuws en bijzondere activiteiten. Naast de centrale website geeft de KNRM informatie op maat via www.knrmlifeguards.nl, www.knrm.com, mijnactie.knrm.nl. Behalve Facebook en Twitter worden als social media ook benut: www.youtube.com/knrm, Pinterest, Foursquare, Yammer. Van alle mogelijkheden bekijkt de KNRM wat wel of niet past. www.facebook.com/knrm1824 voor cotacten www.twitter.com/@knrm voor actueel nieuws www.youtube.com/knrm voor beelden Voor een volledig jaarverslag zie www.knrm.nl/jaarverslag.
Colofon Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij Beschermvrouwe H.K.M. Prinses Beatrix der Nederlanden De KNRM redt mensen in nood op zee. Snel, professioneel en kosteloos. Vormgeving Jeroen de Jager >
[email protected]
Postadres Postbus 434 Bezoekadres Haringkade 2
1970 AK IJmuiden 1976 CP IJmuiden
Telefoon Fax Website E-mail
0255 54 84 54 0255 52 25 72 www.knrm.nl
[email protected]
ING Bank 26363 Rabobank 37.35.46.181 Uw gift vandaag is morgen een redding. Word Redder aan de wal. www.knrm.nl