KunstKrant. ADO in CODA. mee! Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland. Nieuwe elementen bij Evert Thielen. Het mysterie van Jan van Eyck

KunstKrant

Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland

ZESTIENDE JAARGANG NUMMER 6 NOVEMBER/DECEMBER 2012

M E E N !

e e m

www.kunstkrant.com

ADO in CODA

Nieuwe elementen bij Evert Thielen

Het mysterie van Jan van Eyck

Galerie Jan van Hoof 20 jaar onderscheidend

In dit nummer o.a. • CODA Apeldoorn: ADO speelgoed geïnspireerd op Rietveld en Mondriaan • Wild & dromerig: Jan Mensinga in Museum Henriette Polak in Zutphen • Morren Galleries in Utrecht: o.a. Eddy Stevens en Ger Doornink • De poortwachtersfunctie van galerie Doornik in Groningen • De Canto in Kunstruimte Rudy Lanjouw • Word abonnee van de KunstKrant en win een giclée van Rein Pol

pagina 2 kunstkrant november/december 2012

Nieuw in Nederland

Kunst in Heerde Eindejaarskunst in beeldenpark ‘het Veen’

Veenweg 12, 8181 NL Heerde landgoedhetveen.nl 06-5530 2635 (Joop) 06-1002 9884 (Lizette) Het beeldenpark is elke woensdag t/m zaterdag van 13.00-17.00 uur en iedere 1e en 3e zondag van de maand van 13.00-17.00 uur vrij toegankelijk voor publiek.

27-31 december 2012 van 11.00 - 17.00 uur. Info! landgoedhetveen.nl

kunstkrant november/december 2012 pagina 3

O-68 Programma 28 oktober 2012 tot 6 januari 2013 O-68 is een galerie voor moderne en hedendaagse kunst in Velp, bij Arnhem, die ruimte biedt aan (inter)nationale gevestigde kunstenaars. Daarnaast brengt de galerie startende talentvolle kunstenaars onder de aandacht. De galerie is voor iedereen die zich wil laten raken door de schoonheid van kunst.

Van 28 oktober tot en met 25 november hebben wij “Aboriginal Art” van kunstenaars uit de woestijn van midden Australië: Edward Blitner, Maringka Burton, Mary Charles, Millre Coulthard, Nellie Coulthard, Barbara Derose, Aaron Hayden, Pansy Hicks, Neta Knapp, Michael Mongoo, Rito Rolley, Emma Singer, Rene Sundown, Doris Teamay, Beryl Walsh, Kaylene Whiskey, Karen Whiskey Dali: Dante: Paradijs, canto 2, strofe 52-57 Deze kunstenaars wonen en werken in het woestijngebied van Western Australia, Northern Territory en South Australia. Oospronkelijk werden deze werken in zand en op rotsen gemaakt. Het zijn communicatiemiddelen, taal om elkaar te vertellen over rotsen en reizen, familiebanden en het landschap, sterk geabstraheerd, “dreamings”, ceremonies, verhalen vergankelijk in het zand. Pas sinds de jaren 70 van de vorige eeuw is men door toedoen van kunstdocent Geoffrey Bardon vergelijkbare werken gaan maken met acrylverf op doek. Veel musea en particulieren kochten werken en sommigen uit de aboriginal gemeenschap verweten de kunstenaars dat ze geheimen bloot gaven in hun schilderijen.

Zij glimlachte welwillend voor zich heen En zei:”De mens vergist zich in die zaken Waarvoor geen zintuig ooit de sleutel scheen, En daarom moet je niet verwonderd raken: Je ziet nu dat het menselijk brein, Door ’t oog geleid, geen hoge vlucht kan maken. Kunstkenners merken op dat Dali’s belangstelling voor dit project literair, artistiek en spiritueel was, en niet zozeer financieel. Dali: Jan Pater: Allegro, onyx, 97 cm

Kerstreceptie van O-68 op 16 december van 15.00 tot 18.00 uur We luiden de expositie in van beelden van Jan Pater uit Castricum. De expositie is te zien tot en met 6 januari. Deze beelden worden gecombineerd met houtsnedes die Salvador Dali (1951-1960) maakte bij de “Divina Commedia”, de goddelijke komedie van Dante Alighieri (1321) ter ere van de 700ste geboortedag van Dante.

Aaron Hayden (Njakinjaki): Gathering De opening van de tentoonstelling van Aboriginal Art in O-68 zal plaatsvinden op 28 oktober van 15.00 tot 18.00 uur. De expositie zal duren tot en met 25 november. Taalkundige Prof. Dr. John de John zal de expositie openen om 15.30 uur.

Beeldhouwer Jan Pater woont in Castricum waar hij een atelier heeft in de duinen, maar meestal is hij te vinden in Italië in Pietrasanta, waar veel befaamde kunstenaars uit verschillende landen werken. Pater maakt torsen, van de ene kant abstract, maar ook heel herkenbaar als menselijk lichaam. Hij moet een grote kennis, respect en liefde hebben voor het menselijk lichaam, en kunde, de kunde om die menselijke vorm uit de steen te halen, of uit hout, maar altijd zorgvuldig gekozen op zich al heel mooi uitgangsmateriaal. In september op de Open Art Fair was er veel belangstelling voor de beelden van Jan Pater in O-68, en via de app van ArtPotentials. Alle 101 illustraties van Salvador Dali voor de Divina Commedia van Dante Alighieri zijn te koop: hel, vagevuur en paradijs. O-68 is verheugd deze authentieke werken met BFK Rives watermerk aan te kunnen bieden. Ter inzage zijn van enkele werken ook alle aparte 35 decomposities aanwezig, die gebruikt zijn voor een gravure. Dali maakte de waterverfwerken, en Raymond Jacquet de houtgravures. Dit medium is gekozen om de subtiele waterverf en delicate belijning te behouden.

Dante: Paradijs, canto 15, strofe 31-35 Zo sprak het licht en zweeg. Toen keek ik weer, Verwonderd door zijn woorden, naar mijn vrouwe, En zij verbaasde mij al evenzeer. Haar ogen lachten vurig als flambouwen; Het was mij of ik aan de hemelboog Mijn glorie en genade mocht aanschouwen.

Gallery O-68 Oranjestraat 68 • 6881 SG Velp, GLD Open: di-vr 2-5 / op afspraak T: 026-3612036 M: 06-12594329 E: [email protected] W:www.gallery-O-68.com

Karen Wright: Family dreaming


KNSTNWS

‘De weg naar van Eyck’ in Museum Boijmans Van Beuningen

Het mysterie van Jan van Eyck

Thema ZomerExpo 2013 Het thema van de ZomerExpo 2013 is ‘Aarde’. De aarde vormt al eeuwenlang een vruchtbare inspiratiebron voor kunstenaars. ZomerExpo staat inmiddels jaarlijks open voor zowel gevestigde als niet-gevestigde kunstenaars. Zij kunnen zich aanmelden voor de voorrondes die komend jaar in Eindhoven (23 maart), Rotterdam (6 april) en Amsterdam (20 april) worden gehouden. Uiteindelijk zal een twaalfkoppige jury een selectie maken voor een zomertentoonstelling in het Haags Gemeentemuseum.

Stedelijk Museum Alkmaar verbouwd Op 6 oktober is het Stedelijk Museum in Alkmaar heropend nadat het grondig is verbouwd. Onder meer de gevel is aangepakt, de entree is heringericht en er zijn twee nieuwe museumzalen gerealiseerd. Daar zijn permanent de exposities Victorie en De gouden eeuw van Alkmaar te zien, met schilderijen van onder anderen Saenredam, Van Honthorst en Van Everdingen.

Kunstvlaai in lyceum De Kunstvlaai verlaat de vaste locatie, de Westergasfabriek in Amsterdam en strijkt dit jaar neer in een leegstaand schoolgebouwencomplex aan de Zuidas, het zakendistrict van Amsterdam. Het festival stimuleert al meer dan tien jaar onafhankelijk denken en vernieuwende samenwerking in de beeldende kunst en toont werk van unieke (inter)nationale kunstenaarsinitiatieven en kunstopleidingen. De curatoren Natasha Ginwala en Fleur van Muiswinkel kozen voor de titel Inexactly THIS, gebaseerd op wiskundige formules die het experiment de ruimte geven. Kunstvlaai 2012 is van 23 november tot 2 december in het voormalige Sint Nicolaas Lyceum. Meer informatie op www.kunstvlaai.nl

Op zich al een unieke prestatie: negentig werken uit de periode rond 1400 heeft Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam bij elkaar weten te krijgen. Daaronder zijn zo’n vijftig schilderijen, bijna allemaal op paneel en zeer kwetsbaar. Ook zijn er beelden van hout, ivoor of albast, goudsmeedwerk, met miniaturen verluchte manuscripten, en tekeningen. Vijf schilderijen en twee miniaturen zijn van Jan van Eyck zelf. De tentoonstelling moet het beeld van Van Eyck als solistisch wonder nuanceren. Door Aernout Hagen

Glimlachend nadert de engel Maria, die met devote gezichtsuitdrukking haar handen heft, terwijl de duif van de heilige geest in gouden stralen op haar neerdaalt. De achtergrond wordt gevormd door een diagonale blik in een hoge kerkruimte. Wie deze Annunciatie van Jan van Eyck uit de National Gallery in Washington bekijkt, kan niet anders dan zich afvragen hoe de kunstenaar de voorstelling zo levensecht heeft kunnen maken. Kijk eens naar die mantel van de engel, het gouddraad en de parels waarmee die versierd is! Alsof je de zachte stof kunt voelen en de versieringen kunt beetpakken. Licht sprankelt over de parels, opgebouwd uit minuscule witte verfstipjes. Daartegenover staan de donkere schaduwpartijen onder het bankje vooraan en onder de golvende, gouden rand van de diep blauwe mantel van Maria. Die mantel valt in zware plooien over een

Visuele Poëzie in Tilburg

Jan van Eyck, Baudouin de Lannoy, ca. 1435, Gemäldegalerie, Berlijn

leestafel met een boek waarvan je de bladzijden bijna kunt tellen. Onder de huidskleur van de gezichten en handen schemert het wit van de ondergrond. De kleuren lijken sinds 1430 nog niets van hun helderheid te hebben verloren.

Vernieuwingen Jan van Eyck (Maaseik? ca. 1390 – Brugge, 1441) werd in zijn eigen tijd al bewonderd tot ver buiten de Nederlanden. Het grote altaarstuk Het Lam Gods in de Sint Baafskathedraal in Gent dat Jan samen met zijn broer Hubert (al in 1426 overleden) had gemaakt, werd toen al beschouwd als het grootste wonder. Die bewondering is sindsdien niet minder geworden. De kunstenaarsbiograaf Carel van Mander liet in zijn Schilder-Boeck van 1604 de geschiedenis van de Nederlandse schilderkunst zelfs beginnen bij Jan van Eyck. In Italië werd hij gezien als de uitvinder van de olieverf.

Tot op de dag van vandaag staat hij te boek als de kunstenaar die met olieverf de werkelijkheid zo nauwkeurig kon weergeven als niemand ooit voor hem had gedaan. Het beeld van de kunstenaar die vrijwel uit het niets alle belangrijke vernieuwingen tot stand heeft gebracht, wordt in de tentoonstelling genuanceerd. Van Eyck moet een voedingsbodem hebben gehad in de kunst uit de periode 1370–1430. Het idee voor het onderzoek en de tentoonstelling kwam van Friso Lammertse, conservator van Museum Boijmans Van Beuningen, die bij deze zoektocht samenwerkte met zijn collega bij de Berlijnse Gemäldegalerie, Stephan Kemperdick. Zij namen daarmee een moeilijke klus op hun schouders. Er zijn namelijk zo weinig schilderijen uit die periode over, slechts een fractie van wat er ooit geweest moet zijn. Als je dertig Nederlandse schilderijen kunt vinden, dan is het veel. Naast de tand van de tijd hebben de Beeldenstorm en oorlogen hun verwoestende werk gedaan. Voor deze tentoonstelling zijn de schildercentra in Parijs, Bourgondië en het westelijk deel van Duitsland erbij getrokken, ook omdat daar zoveel kunstenaars uit de Nederlanden werkzaam waren.

Van 9 t/m 25 november vindt in Goretti aan het Wilhelminapark in Tilburg de unieke expositie Visuele Poëzie plaats. De tentoonstelling is uniek voor Nederland, omdat het de eerste keer is dat een expositie uitsluitend werk van visuele dichters laat zien. Het gaat hierbij om reeds gevestigde namen, maar ook om aanstormend talent uit Nederland en Vlaanderen. Meer informatie over de expositie en nevenactiviteiten als workshops en performances is te vinden op www.facebook.com/visuelepoezie

Galerie Waalkens in Finsterwolde heropend In september is in Finsterwolde galerie Waalkens heropend. Begin jaren zestig begon de Groninger boer Albert Waalkens (1920-2007) een galerie in zijn koeienstal. Die groeide al snel uit tot een van de experimenteelste plekken van Nederland. Onder anderen Karl Pelgrom streek er neer met zijn Instituut voor Creatief werk en Dennis Oppenheim maakte er een land artproject in een belendende akker. Afgelopen maanden was er een groepstentoonstelling waarin ook hun kunst aan bod kwam. Het karakteristieke woonhuis wordt tegenwoordig bewoond door de kleindochter van ‘boer’ Waalkens, Merel Waalkens, en haar partner Boudewijn Rosman. Uitgaande van de rijke geschiedenis van deze plek willen zij er tweemaal per jaar een expositie organiseren. De volgende tentoonstelling is naar verwachting in het komende voorjaar. Jan van Eyck, Annunciatie, ca. 1430, National Gallery of Art, Washington

Illusionistisch Naast Van Eycks bijna fotografisch realisme zijn er nog andere kenmerken die opvallen in zijn schilderijen. Het uitgestrekte landschap bijvoorbeeld, op de achtergrond van Drie Maria’s aan het graf (uit de eigen collectie en onlangs gerestaureerd). Via heuvels met wandelaars en de torens van de stad Jeruzalem wordt het oog de diepte in gevoerd naar atmosferisch blauwe bergen, soms zelfs met besneeuwde toppen. Ook in het weergeven van emoties was hij zeer bedreven, zoals te zien bij Maria en Johannes op De kruisiging uit de Gemäldegalerie’. Je ziet het grote verdriet aan hun verkrampte gebaren en aan hun ogen die rood zijn van het huilen. Bovendien zitten er soms illusionistische grapjes in zijn werk, zoals bij de geportretteerde hoveling Baudouin de Lannoy wiens geschilderde hand lijkt te rusten op de echte schilderijlijst.


Zuid-Nederlands, Christus, Maria en heiligen (‘Norfolktriptiek’), ca. 1415, Museum Boijmans Van Beuningen

Brugge (?), Drieluik met de balseming van het lijk van Christus, ca.1415, particuliere verzameling

Tekening ontdekt uit ‘atelier Van Eyck’ Door onze verslaggever

Jan van Eyck, Drie Maria’s aan het graf, ca. 1430, Museum Boijmans Van Beuningen. De blauw-witte pot is volgens recent onderzoek herkend als Syrisch aardewerk. Daarmee is dit de vroegste afbeelding van Arabisch aardewerk in de NoordEuropese schilderkunst. Inderdaad blijken dergelijke typisch ‘Eykiaanse’ kenmerken al eerder voor te komen. Op een schitterend fris gebleven drieluikje uit omstreeks 1415 met Christus, Maria en rijen van heiligen (het zogenoemde Norfolktriptiek) is nog volgens de traditie echt goud gebruikt als hemelse achtergrond, zonder geschilderde diepte. Maar rondom de figuren zijn delen van een bouwwerk geschilderd, zoals zuilen, bogen en gewelven, in principe net als de kerkruimte

op Van Eycks Annunciatie. Bij een groepje vrouwelijke heiligen links hangt de blauwe mantel van de heilige Agnes een stukje over het kader, als een bescheiden illusionistisch grapje. Overtuigend Ook de mantel van Maria op Madonna met engelen en vlinders uit omstreeks 1410, toegeschreven aan de in Frankrijk werkzame Vlaamse meester Johan Maelwael, overspeelt een kader. Maar wat hier vooral opvalt, is de overtuigende weergave van de lichamen met licht en schaduw, onder de golvende plooien van de kleding. De engelen hebben vlezige wangen, van het Christuskind is het puntje van de tong zichtbaar tussen de babylippen, terwijl hij reikt naar een kers en met zijn andere handje twee vingers van zijn moeder omklemt. Op het pas ontdekte drieluik met De balseming van het lijk van Christus, waarschijnlijk omstreeks 1415 vervaardigd in Brugge, zie je een bergachtig landschap op de achtergrond dat evenwel abrupt botst op een platte, gouden hemel. Door het eigenaardige perspectief lijken de hagedissen daar op reusachtige monsters. De heiligen op de zijluiken schuilen onder kapelletjes. Op de voorgrond van de centrale voorstelling liggen voorwerpen die er al echt als materiële ‘dingen’ uitzien. Alleen de schaduwen ontbreken daar. Maar bij de treurende figuren rond Maria, die voor de laatste keer haar zoon kust, kun je duidelijk de emoties van hun gezichten aflezen. Van Eyck was dus een kind van zijn tijd. Maar toch hoeft die kennis de bewondering voor zijn vernieuwende prestaties niet in de weg te staan. Nergens wordt zijn vakkundigheid in het schilderen van diepte en materie immers overtroffen. Hoe hij het gedaan heeft? Het blijft nog steeds een mysterie. ■ De weg naar Van Eyck, t/m 10 februari, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam, open di-zo 11-17. www.boijmans.nl

Johan Maelwael, Madonna met engelen en vlinders, ca. 1410, Gemäldegalerie, Berlijn

In de aanloop naar de tentoonstelling De weg naar Van Eyck is een tekening ontdekt die wordt toegeschreven aan het atelier van Jan van Eyck. De tekening is eigendom van een particulier, die het kunstwerk in 1971 kocht tijdens een boedelveiling van de Fraeylemaborg in Slochteren. De eigenaar schafte de prent indertijd aan voor tien gulden, vanwege de lijst. Bij nadere beschouwing van de tekening zelf ontstond wel een vermoeden, dat het toch om een bijzonder kunstwerk zou kunnen gaan. Doch het Rijksprentenkabinet in Amsterdam vond in een eerste reactie dat het een kopie uit de 19de eeuw moest zijn. “Er zijn weinig tekeningen bewaard gebleven van rond 1400. Dus vond men het vast onwaarschijnlijk dat dit uit de 15de eeuw kwam,” verklaart Sjarel Ex, directeur van Museum Boijmans Van Beuningen. De tekening is voorzien van een laklaag. Dat is zeer ongebruikelijk, en kan zelfs schadelijk zijn voor een kunstwerk op papier, weet Ex. “De eigenaar vertelde dat de tekening in de dienstbodekamer hing, in het volle daglicht. In dit geval heeft de lak de tekening dus juist beschermd en zijn allerlei details goed bewaard gebleven.” De voorstelling is terug te voeren op een schilderij van Van Eyck, dat zich in het Metropolitan Museum in New York bevindt. Er staat een kruisiging van Christus op afgebeeld. “De Bijbelse voorstelling is geplaatst in de eigen tijd. De mensen op het tafereel, het omringende landschap en een stadsgezicht in de achtergrond zijn geïnspireerd op de directe omgeving van de kunstenaar. Dat volkse karakter is kenmerkend voor Van Eyck. Er staat zelfs een poepend paard op.” Technisch onderzoek bevestigt dat de tekening weldegelijk uit die periode stamt. “Het papier, de inkt en zelfs de vernis komen uit de eerste helft van de 15de eeuw.” Daarnaast zijn enkele eeuwen later de namen ‘Huybrecht van Eyck’ en ‘Van Eik, Uitvinder van Olijverf’ achterop de tekening geschreven. “Huybrecht zou de broer van Jan van Eyck zijn. Maar die naam kennen we alleen van een opschrift op het altaarstuk Het Lam Gods in Gent. Er zijn dus veel verwijzingen naar Jan van Eyck en zijn omgeving.”


adv_Tobeen_Flehite_190x126mm

Ids Wiersma Sierd Monet Geertsma &

10-10-2012

09:50

Pagina 1

Tobeen Poëtisch realist uit de Aquitaine

Van Gogh van Friesland

10 november 2012

>

10 maart 2013 Museumplein 2 9203 DD Drachten [t] (0512) 51 56 47 [e] [email protected] www.museumdrachten.nl hoofdsponsor

openingstijden di t/m za 11-17 uur zon- en feestdagen 11-17 uur maandag gesloten

i.s.m. Musée des Beaux-Arts, Bordeaux

Museum Flehite Amersfoort 18.11.2012 – 17.2.2013


Andere tijden – andere strategieën Galerie Jan van Hoof koestert relaties Twintig jaar geleden begon Galerie Jan van Hoof in Den Bosch als een ‘gewone’ galerie. Evenals dat bij collega-galeriehouders het geval was, lag de focus op het opbouwen van een eigen stal, op het maken van mooie tentoonstellingen en deelname aan kunstbeurzen. Maar de tijden zijn veranderd. De economische crisis en de malaise in de kunstwereld vereisen onorthodoxe strategieën en een klantgerichte aanpak. Door Wim

vAn Der

Beek Will en Jan van Hoof

Jeroen Allart, kokmeeuwen Het pamperen van kunstliefhebbers is niet langer taboe. Sterker nog: trouwe galeriebezoekers worden gekoesterd. Het samenstellen van mooie exposities is nog steeds belangrijk, maar er is meer nodig om klanten te binden. Zij moeten het gevoel krijgen dat ze deel uitmaken van een community. “En ze moeten af en toe even van de aarde getild worden,” vult Will van Hoof aan. Haar ideeën en opvattingen zijn op een aangename manier complementair aan die van haar echtgenoot met wie ze nog even enthousiast als twintig jaar geleden de galerie runt. Inventief Crisis? Hoezo crisis? Will van Hoof ontkent niet dat beeldende kunstenaars moeilijke tijden beleven,

Anke Roder, Zee lente

Galerie Jan van Hoof in Den Bosch

maar het elan waarmee zij en haar man Galerie Jan van Hoof runnen, heeft niet te lijden gehad onder de recessie. Het positieve nieuws is dat de crisis inventief maakt. Zelfgenoegzaam achteroverleunen omdat de klanten toch wel komen, is er niet meer bij. Bakens moeten verzet worden, bestaande structuren moeten tegen het licht worden gehouden en waar nodig worden doorbroken. De crisis biedt nieuwe kansen voor iedereen die het lef heeft om ‘out of the box’ te denken. Alleen degenen die niet verkrampt reageren op de gegeven omstandigheden kunnen een boost geven aan de beleving van kunst. “In deze moeilijke tijden besteden we extra aandacht aan onze kunstenaars,” legt Will van Hoof uit. “Vaak gaat het om kleine attenties. We hebben de één op één relatie met de 28 kunstenaars die tot de kerngroep van onze galerie behoren zo mogelijk nog verder versterkt. We begrijpen dat ze zware tijden doormaken en geven daar blijk van door hen een extra steun in de rug te geven en door in nauw overleg met hen mogelijke overlevingsstrategieën te ontwikkelen.” Van Hoof bevestigt dat kunstkopers voorzichtiger zijn geworden. “Daarom focussen wij niet uitsluitend op de verkoop van kunst, maar ook op het ontmoeten, het delen en verspreiden van kennis en ervaring. Onze galerie is een ontmoetingsplek voor gelijkgezinden, voor mensen die van mooie dingen houden en die hun kennis over beeldende kunst graag willen uitbreiden. Voor hen hebben wij relatiedagen en relatiebijeenkomsten opgezet. We organiseren excursies en atelierbezoeken. Met geïnteresseerden bezoeken we de glasblazerij van Bernard Heesen en bronsgieterij Kemner in Cuijk waar onder meer de beelden van Nicolas Dings en Erik Buijs worden gegoten. Klanten en kunstliefhebbers kunnen daar met eigen ogen zien hoe een kunstwerk ambachtelijk wordt vervaardigd. Ook de atelierbezoeken zijn bedoeld om hen dichter bij het scheppingsproces te brengen. Dat levert fascine-rende ontmoetingen en gesprekken op.” Taakverdeling Will van Hoof onderstreept dat haar insteek en die van haar man in zekere zin complementair zijn: “Voor Jan is het maken van mooie exposities en het ontdekken van nieuw talent nog steeds de belangrijkste uitdaging. Ik vind het vooral belangrijk om mensen een goed gevoel te geven, te laten genieten. Als mensen genieten, wordt het werken voor ons ook prettiger. Houden van kunst gaat veel verder dan het kopen en verkopen van kunstwerken.” Terwijl Will van Hoof zich vooral richt op klantenbinding, houdt haar echtgenoot zich voornamelijk bezig met de artistieke inhoud en kwaliteit. Hoewel de galerie momenteel werkt met 28 vaste kunstenaars, blijft er ruimte bestaan voor nieuwe gezichten. Jan van Hoof begeleidt en coacht jonge talenten van wie hij veel verwacht. Hij scout hen tijdens zijn bezoeken aan manifestaties of eindexamententoonstellingen. Daarbij gaat hij niet volgens vaste criteria te werk. Verwondering speelt steeds een belangrijke rol bij het maken van keuzes. Het bewaken van het niveau en het sturen op kwaliteit worden bepaald door de intuïtie van de galeriehouder. Jan en Will van Hoof komen beiden uit het bedrijfsleven. Voordat hij de galerie opstartte, verzamelde Jan van Hoof kunst. Daarbij liet hij zich leiden door zijn fingerspitzengefühl. Will van Hoof maakte vanuit het bedrijfsleven een ongebruikelijke switch door later alsnog een opleiding aan de kunstacademie te volgen. Na voltooiing van die opleiding manifesteerde ze zich zes jaar lang als autonoom beeldend kunstenaar, voordat ze met Jan het galerieavontuur aanging.

Feestelijk Niet alleen de relatiedagen maken Galerie Jan van Hoof onderscheidend. Ook het in eigen beheer uitgeven van monografieën behoort tot de kernactiviteiten van de galerie. Elk jaar verschijnen enkele nieuwe boeken die feestelijk ten doop worden gehouden in de galerie. Omdat het aantal kernkunstenaars te groot is om elke kunstenaar met enige regelmaat een solo-expositie in de galerie te kunnen garanderen, stellen Jan van Will van Hoof groepstentoonstellingen samen op basis brede thema’s als Zinderende zomer en Terugblik/vooruitblik. Daarnaast neemt de galerie elk jaar deel aan enkele toonaangevende kunstbeurzen. In 2013 zijn dat RAW in Rotterdam, de Realisme beurs in Amsterdam en de KunstRAI (voorheen Art Amsterdam). Onder de noemer Mastering Art is t/m 4 november een ontmoeting gerealiseerd tussen werk van (voormalige) docenten en oud-studenten van de kunstacademie in Den Bosch die dit jaar haar 200-jarig bestaan viert. Zodra deze thema-expositie is afgelopen volgen twee groepstentoonstellingen waarin alle kunstenaars van de galerie vertegenwoordigd zijn. Werk van kunstenaars van het eerste uur (onder wie Wim Biewenga, Warffemius en Gerard Höweler) worden gepresenteerd in spannende en verfrissende combinaties met werk van jongere collega’s als Arjan van Arendonk, Hjalmar Riemersma, Anke Roder en Hieke Luik. In onderlinge samenhang brengen zij het beeld naar buiten van een galerie waar de begrippen ‘inzet’ en ‘inspiratie’ met hoofdletters geschreven worden.

Marjolijn Mandersloot, Stamgasten

Jubileumtentoonstellingen Galerie Jan van Hoof aan de Vughtenweg 58-60 in Den Bosch viert haar 20-jarig bestaan met twee jubileumtentoonstellingen met telkens 14 kunstenaars: 25 nov t/m 23 dec Jeroen Allart, Manu Baeyens, Warffemius e.a. 13 jan t/m 10 feb Arjan van Arendonk, Simone van Bakel, Jeroen Vrijsen e.a. Meer informatie: www.janvanhoofgalerie.nl

Jurriaan Molenaar, Foyer


KNSTNWS Steenbergen Stipendium Op 25 september ontving Ola Lanko in het Fotomuseum in Rotterdam het Steenbergen Stipendium, dé prijs voor jonge fotografen in Nederland. Volgens het juryrapport onderzocht Lanko in het project Required reading op wetenschappelijke en artistiek verfrissende wijze hoe mensen beelden lezen. Aan het stipendium is een bedrag van € 5.000,- verbonden. De publieksprijs ging naar Dominique Princen.

Amsterdam Art Weekend In het weekend van vrijdag 30 november, zaterdag 1 en zondag 2 december vindt de eerste editie van Amsterdam Art Weekend plaats, een internationaal georiënteerde kunstmanifestatie. Amsterdam staat dan in het teken van eigentijdse, beeldende kunst. Liefhebbers kunnen kiezen uit een uitgebreid programma, variërend van speciale tentoonstellingen in 26 vooraanstaande galeries, in culturele instellingen en in musea tot open studio’s in de bekende, internationale kunstinstituten. Gezamenlijk laten zij zien wat Amsterdam op het vlak van eigentijdse kunst aan bezieling en talent te bieden heeft. Meer informatie op www.capitala.nl

Noorderlicht 2013 stelt crisis centraal Fotomanifestatie Noorderlicht staat volgend jaar in het teken van de wereldwijde economische crisis. De twintigste editie is in Groningen en zal bestaan uit meerdere thematische tentoonstellingen. Een van de thema’s heeft de werktitel To have and to have not, waarvoor fotografen tot 11 januari hun voorstellen kunnen inzenden. Zie www.noorderlicht.com

Actie Carmiggelt terug op De Steeg Op 23 januari werden de beelden van Simon en Tiny Carmiggelt gestolen. Een lege bank bleef achter in het Gelderse De Steeg. De dieven zijn gepakt, maar van de beelden, gemaakt door Wim Kuijl, zijn alleen nog brokstukken over. Voor het herstel is € 30.000 nodig. De Stichting Carmiggelt terug Op Steeg zamelt nu geld in om de beelden te herstellen en hun vertrouwde plekje terug te geven. De Carmiggelts beschouwden De Steeg als hun ‘tweede thuis’. Hier – vaak gezeten op het bankje aan de Hoofdstraat, uitkijkend over IJssel – schreef Carmiggelt veel van zijn beroemde ‘Kronkels’. Op 30 november verschijnt een uitgebreide heruitgave van het boek De Steeg en Carmiggelt Een deel van de opbrengst gaat ook naar de stichting. Bij het ter perse gaan van de KunstKrant stond de teller op ruim 10.000 euro. Zie www.carmiggeltterugopsteeg.nl

Giclée voor abonnee De giclée van Marius van Dokkum is deze keer gewonnen door J.H. Ramaker uit Den Haag. Gefeliciteerd! Ook kans maken op een giclée? Wordt abonnee en u krijgt de KunstKrant thuisgestuurd. Iedere twee maanden wordt een andere giclée verloot onder de nieuwe abonnees. Deze keer gaat het om een werk van Rein Pol. Zie de bon in deze krant.

Evert Thielen - Een gelaagde werkelijkheid

Laveren tussen vrijheid en gebondenheid Evert Thielen (Venlo, 1954) maakt realistische werken met een symbolische lading. Zijn techniek voert terug naar de 15de-eeuwse schilderkunst. Maar zijn blik is eigentijds. Slot Zeist toont nu een overzicht van de tegenwoordig in Brugge woonachtige kunstenaar, met vooral nieuwe schilderijen, waarin nieuwe elementen zijn te ontdekken. Door Wim

van der

Beek

Eén van de meest opmerkelijke schilderijen die Evert Thielen exposeert in Slot Zeist, is ongetwijfeld Omhelzing uit 2011. Hoewel het niet de bedoeling is om zijn publiek in verwarring te brengen, laat de schilder menigeen in het ongewisse over de vraag wat er precies gebeurt in het onstuimige tafereel in een arcadische setting. In één oogopslag wordt duidelijk dat dit schilderij een keerpunt in de carrière van Thielen markeert. Omhelzing is om een aantal redenen bijzonder. Nieuw zijn de ongekende bewegingsdimensies. We worden als kijker geconfronteerd met een innige, bijna turbulente omhelzing van twee geliefden. De kluwen van lichamen doet in eerste instantie denken aan een groep uitbundige jongeren die elkaar begroeten in het park. Pas bij nadere bestudering wordt duidelijk dat het om twee geliefden gaat. Ze zijn in verschillende stadia van de ontmoeting weergegeven. Eerst lopen ze in slow motion naar elkaar toe. Van links en van rechts betreden ze het schilderij. Vervolgens werkt de schilder naar een climax toe. Pas in het centrum van de compositie vindt een volledig versmelting van het verliefde stel plaats. Verstrengeling Het tafereel zoomt in op het moderne levensgevoel. Kleding en haardracht onderstrepen het eigentijdse karakter. Opvallend is dat het landschap meedoet in de beweging van de twee magnetische krachten die op elkaar inwerken. Het gaat hier niet alleen om een hartstochtelijke, figuurlijke verstrengeling, maar ook om een schilderkunstige synthese van figuratie en abstractie. De ‘botsing’ van beide lichamen levert een wonderlijk abstract mozaïek op in het epicentrum van het schilderij, dat daardoor als een magnetisch veld functioneert. Vrijheid en ongebondenheid zijn de sleutelbegrippen die toegang verschaffen tot dit dynamische tafereel vol schilderkunstig spektakel. Dit is een onmiskenbaar nieuw element in het werk van Evert Thielen. Gelaagde voorstellingen komen ook voor in ouder werk van de schilder. Regelmatig worden verschillende thema’s gedeeltelijk over elkaar heen gepro-

jecteerd. In het veelluik Bellenhof sublimeerde de schilder deze werkwijze. De fragmentarische weergave ondersteunt de gelaagde werkelijkheid van de voorstelling. De traditionele beeldmiddelen, die de schilder in al zijn werk revitaliseert, zijn tegenwoordig meer dan ooit verbonden met het streven om in de schilderijen een eigentijdse uitstraling te verankeren. Techniek, werkwijze, verfbehandeling en schildertrant dragen bij aan de ervaring van beweging en aan dynamische beeldvormingsprocessen. De tentoonstelling in Zeist omvat een selectie van bijna vijftig schilderijen die een beeld schetsen van de wijze waarop de kunstenaar uit het Belgische Brugge laveert tussen vrijheid en gebondenheid. Niet alleen Omhelzing is nieuw. Ook het schilderij Overzicht was nog niet eerder te zien. Thielen voltooide het eerder dit jaar. De hang naar vrijheid wordt hier gesymboliseerd door een vrouw in roze jurk die op een schapenwolkje boven een moderne stadswijk zweeft. Het vogelvluchtperspectief en de uiterst gedetailleerde weergave van de nieuwbouwwijken maken dit schilderij tot een bijzondere ervaring. Nieuw is ook een zelfportret van de kunstenaar met een naakte reuzin. Thielen neemt zichzelf en zijn fixatie voor vrouwelijk naakt grotesk op de hak. Dat levert een aangenaam relativerende situatie op waarbij de kunstenaar overschaduwd wordt door het model dat hem in alle opzichten overvleugelt.

Bezinning Voor Evert Thielen stond de afgelopen periode in het teken van bezinning, reflectie en heroriëntatie. Hij probeerde zijn positie opnieuw te bepalen en ontwikkelingen in een andere richting te sturen. Het creëren van meer vrijheid en onafhankelijkheid was daarbij hoofddoel. Hij zocht een balans tussen het schilderen in opdracht en het maken van vrij werk. De tentoonstelling in Slot Zeist brengt beide elementen samen. Naast recent werk dat de schilder in volledige vrijheid en ongebondenheid voltooide, zijn schilderijen te zien die hij in opdracht maakte. Thielen vindt zijn inspiratie onder meer in de schilderkunst van vroegere eeuwen. Hij vertaalt zijn fascinatie voor de Vlaamse Primitieven in het algemeen en Jan van Eyck in het bijzonder, Johannes Vermeer, Gabriël Metsu en andere oude meesters in eigentijdse schilderkunst. De schilder maakt gebruik van eeuwenoude schildertechnieken om natuur, mensen, interieurs en voorwerpen zo levensecht mogelijk weer te geven. Zijn werkwijze verraadt een extreem gevoel voor perfectionisme, liefde voor het revitaliseren van oude ambachtelijke vaardigheden en onvoorwaardelijke overgave aan het vakmanschap. Hij combineert deze toewijding met een sterke fascinatie voor verrassend actuele taferelen, portretten en stillevens. Met zijn imposante veelluiken en realistische stijl groeide hij uit tot een bijzonder fenomeen in de kunstwereld. Het werk van Evert Thielen wordt doorgaans gedefinieerd als ‘realistische schilderkunst’. Daardoor wordt vaak voorbijgegaan aan de ongebruikelijke context en de buitengewone situaties die zich met name in zijn vrije werk voordoen. Daarin openbaart zich een gelaagde werkelijkheid vol metaforen, dubbele betekenissen en subtiele verwijzingen. Die zorgen ervoor dat de voorstellingen boven de alledaagse of voorspelbare werkelijkheid uitstijgen. Een deel van het vrije werk weerspiegelt persoonlijke gemoedstoestanden en worstelingen, een sterke hang naar vrijheid en de behoefte van de kunstenaar om ideeën uit te werken die zich soms al jaren geleden in zijn hoofd nestelden.


column

kleine kunstirritaties Megalomane ego’s Eindelijk! Het Stedelijk Museum in Amsterdam is weer open. Artistieke Amsterdammers hebben hun ontmoetingsplek terug en toeristen kunnen zich vergapen aan veel extravagantie, waaronder de nieuwe aanbouw van het museum. Zoals wethouder Caroline Gehrels stelt, is de bouw ‘niet zonder slag of stoot’ verlopen. In de acht jaar dat het duurde, was er een wisseling van architecten, een aannemer die failliet ging en kosten die de pan uitrezen. Nu zijn er in Nederland vaak problemen met de bouw van openbare gebouwen, omdat iedereen zich ermee bemoeit, maar hier ging het mis door de grootheidswaan van de gemeente. Alvaro Siza’s terughoudende plannen om paviljoens toe te voegen, werden in 2003 afgekeurd, omdat ze een te gesloten karakter zouden hebben en te duur zouden zijn. Waarschijnlijk echter oogden de plannen van Siza niet spectaculair genoeg voor de gemeente die het museum wilde laten concurreren met grote Europese musea. Daarom mochten Benthem Crouwel Architecten een ‘geval’ van kunststof ontwerpen. Omdat zij wisten dat Amsterdammers nieuwe gebouwen bijnamen gaven, noemden zij het alvast ‘de badkuip’. ‘De badkuip’ steekt plastic-wit af tegen de oude bakstenen en draagt bij tot de rommeligheid van het Museumplein. Maar opvallen doet het wel. Deze Duchamp-achtige ‘sculptuur’ moet wel moderne kunst huisvesten! Gemeente blij, architecten blij, maar inmiddels in een tijd van crisis, waarin er steeds minder geld is voor kunst en architectuur. Hopelijk is ‘de badkuip’ dan ook een laatste stuiptrekking van de uit de hand gelopen museumarchitectuur. Musea die vanaf de 18de eeuw werden gebouwd, zoals het British Museum, hadden de vorm van klassieke tempels voor de viering van de nieuwe ‘kunst-religie’. Architecten deden er niet zoveel toe. In de 20ste eeuw kwam daar verandering in. Voor het Guggenheim Museum (1959) in New York had Frank Lloyd Wright de vorm van een gestroomlijnde slakkenhuis bedacht. Nog steeds zag men dit gebouw als een ‘tempel voor de geest’, maar diens functie veranderde. In plaats van dienstbaar te zijn aan het bewaren en tentoonstellen van kunst, kreeg het gebouw zelf een signaalfunctie. Het moest de vooruitstrevende image van de moderne kunst en die van de

De afgelopen jaren kantelde het kunstenaarschap van Evert Thielen. In recent werk komt hij dichter bij zichzelf dan ooit tevoren. Zowel subtiele details als uitbundige ensceneringen wijzen op vrijheidsdrang en een onafhankelijke opstelling. De beelden zijn indringend en roepen vragen op over hun herkomst. Thielen vertaalt de onbekende en onderbelichte kanten van zichzelf in metaforen. Hij spreekt in beelden en symbolen, in vergelijkingen en gelijkenissen. In zijn schilderijen duiken onder meer een cactus en een kist op. Het zijn geen willekeurig gekozen attributen. Ze hebben een diepere betekenis. Hetzelfde geldt voor het gordeldier en voor de euforische en zinnenprikkelende omhelzingen die hij schildert. Ze vertellen iets over het leven dat zich aan hem opdringt of over gebeurtenissen die zich in zijn directe omgeving voltrokken. Evert Thielen is een perfectionist. Elk schilderij begint met een idee dat intuïtief ontstaat en vervolgens verder wordt uitgewerkt. De kunstenaar besteedt veel tijd en aandacht aan het vinden van voorwerpen die overeenkomen met de beelden in zijn hoofd. Zelf zegt hij daarover: “Om mijn ideeën vast te houden, noteer ik ze in schriftjes met uitgebreide aantekeningen over de gewenste uitvoering. De ideeën dienen

zich zo overvloedig aan dat het onmogelijk is om ze op korte termijn allemaal uit te werken. Sinds 2005 heb ik ruim vijftig ingevingen vertaald in autonome schilderijen, maar mijn hoofd is nog lang niet leeg.” Thielen pakt de thema’s die hem bezighouden altijd grondig aan. Schilderkunstige, atmosferische en stilistische uitdagingen, levensvragen en persoonlijke dilemma’s sporen hem aan tot het schilderen van actuele situaties waarin een hechte relatie met het verleden nooit ver weg is. Naast de persoonlijke component manifesteert zich ook een algemene zoektocht naar de identiteit en worstelingen en van de moderne mens. Deze combinatie van factoren is de beste garantie voor authentieke schilderkunst en blijft Thielens handelsmerk bij uitstek. Nieuw element is dat hij de herwonnen artistieke vrijheid letterlijk en figuurlijk, innig en uitbundig omhelst. ■ Evert Thielen – Een gelaagde werkelijkheid, t/m 30 december in Slot Zeist. Informatie: www.slotzeist.com.

sterarchitect uitstralen. In snel tempo namen de megalomane museumgebouwen toe met als hoogtepunt het Guggenheim Museum in Bilbao (1997)van Frank Gehry. Deze gigantische sculptuur is met geen mogelijkheid meer een tempel te noemen. Kenners prezen het als een ‘signaalmoment in de architecturale cultuur’. Wil men moderne kunst zien in Bilbao, dan hoeft men het museum niet eens binnen te gaan, het gebouw aanschouwen is genoeg. Maar tijden veranderen. Door de financiële crisis moeten nu zowel opdrachtgevers als architecten hun ego’s beteugelen. De Architectuurbiënnale van 2012 laat zien dat architecten van ‘de spektakelarchitectuur’ af willen; zij doen een stapje terug en slaan aan het verbouwen. Het is jammer dat de gemeente al voor de crisis aan het Stedelijk begon. Anders had men het Post CS gebouw tot een centrum voor de 21ste eeuw kunnen verbouwen en het Stedelijk kunnen restaureren om de 20steeeuwse kunst te herbergen. Niet alleen waren kosten en bouwtijd dan waarschijnlijk afgenomen, maar de functies van conserveren en het nieuwe tonen, waren beter verdeeld. Mijn grootste zorg is namelijk dat de 21ste-eeuwse kunst ondergesneeuwd raakt in een museum waarvan de directeur zo’n duidelijke voorkeur heeft voor de 20ste-eeuwse kunst. Binnen het Post CS, dat nu afgebroken is, had men allerlei instituutjes voor hedendaagse kunst kunnen onderbrengen, zonder last te hebben van de megalomanie van wethouders, architecten en museumdirecteuren. Maar zo 21ste-eeuws zijn we kennelijk nog steeds niet. Katalin Herzog

Katalin Herzog heeft naast haar weblog http://kunstzaken.blogspot.com ook de weblog Beautifulworld, katalinherzog.tumblr.com met foto’s en korte teksten.

kleine kunstirritaties


MEER DAN MAATWERK KUNSTGIETWERK IN:

BRONS - ALUMINIUM - RVS EN GIETIJZER

Noorderstraat 370 9611 AV Sappemeer

Tel: +31 (0) 598 - 39 29 97 Fax: +31 (0) 598 - 39 62 20

[email protected] www.gieterijborcherts.nl


Spelenderwijs ADO speelgoed van Ko Verzuu in CODA Museum CODA Museum presenteert van 13 oktober 2012 tot en met 10 februari 2013 haar collectie ADO speelgoed in een tentoonstelling die spelen, kijken, doen, fantaseren en ontdekken op fantastische wijze centraal stelt. Tekst: Eva Schaap | Beeld: CODA Museum

Voor liefhebbers van design en speelgoedverzamelaars staat de naam ADO voor de bijzondere collectie houten speelgoed die van 1925 tot 1955 werd ontworpen door Ko Verzuu (1901-1971). Hij liet zich bij het ontwerpen inspireren door de grote kunstenaars van zijn tijd, waaronder Gerrit Rietveld (1888-1964), Bart van der Leck (1876-1958) en Piet Mondriaan (1872-1944). De combinatie van strakke vormen met een palet van heldere kleuren verklaart de grote aantrekkingskracht van het speelgoed. Ook de pedagogische ideeën van Maria Montessori en Fröbel waren van grote invloed op de ontwerpen en visie van Ko Verzuu. Hij wilde het kind leren zijn fantasie te gebruiken door veelvuldig te spelen met het ADO speelgoed: “De vorm mag geen miniatuurwerkelijkheid zijn, waarvan het kleine verstand de vele details niet begrijpt en waarop de fantasie doodloopt. Integendeel, de vorm moet door beperkte eenvoud en goed gekozen verhoudingen slechts het wezen van een ding laten zien.” De tentoonstelling in CODA Museum werd vormgegeven door grafisch ontwerper Eloi Koster (www. eloikoster.nl) en meubelontwerper en interieurarchitect Jesse van Lienen (www.jessevanlienen.nl). Zij hebben het principe van Verzuu – spelenderwijs ontdekken en de fantasie de vrije loop laten – op bijzondere wijze vertaald naar deze tentoonstelling. Zo worden bezoekers uitgenodigd om in een reconstructie van de ADO werkplaats zelf een stuk speelgoed in elkaar te zetten en kinderen kunnen met ‘echte’ ADO auto’s door de tentoonstelling rijden. Maar waar bezoekers zich ook bevinden in de tentoonstelling – al spelend, kijkend of lopend – zij hebben altijd zicht op de kleurrijke collectie van Verzuu. Ook de historie van de ADO werkplaatsen is door ontwerpers Koster en Van Lienen op een prachtige manier in beeld gebracht. De collectie ADO speelgoed raakt namelijk niet alleen aan vernieuwingen in de kunst, ziekenzorg en pedagogiek in de eerste helft van de 20ste eeuw maar is ook onlosmakelijk verbonden met een stuk lokale geschiedenis. In het stiltegebied aan de rand van Apeldoorn vestigde zich in 1920 het sanatorium Berg en Bosch. Dit verpleeghuis bood rust en verzorging aan tbcpatiënten. Eenmaal hersteld van hun aandoening bleek de overgang naar het reguliere werkzame leven hen echter vaak zwaar te vallen. Om patiënten beter voor te bereiden op deze overgang ontwikkelde het sanatorium een moderne behandelmethode:

arbeidstherapie. Een van de vormen hiervan was het produceren van houten speelgoed. Dit speelgoed kreeg de naam ADO; een afkorting die in eerste instantie stond voor Arbeid Door Onvolwaardigen, maar in 1962 wijselijk veranderd werd in Apart Doelmatig Onverwoestbaar. Publicatie ADO Speelgoed Toys Bij de tentoonstelling verschijnt een facsimile uitgave van de tentoonstellingscatalogus ADO Speelgoed Toys die in 1994 werd uitgegeven door Museum Boijmans Van Beuningen. Dit prachtige boek (80 pagina’s) werd geschreven door Frederike Huygen en Johannes Teutenberg en is vanaf 12 oktober verkrijgbaar in de museumwinkel van CODA (€ 24,95) en via www.coda-apeldoorn.nl/webwinkel (€ 24,95 + € 2,30 verzendkosten). ■ Ado speelgoed, speelt goed! | CODA Museum Apeldoorn | 13.10.2012 t/m 10.02.2013 | www.coda-apeldoorn.nl/ado ■ De tentoonstelling in CODA Museum gaat vergezeld van een digitale tentoonstelling. Deze is eveneens op www.coda-apeldoorn.nl/ado te bekijken.


AGNES VAN EUPEN beeldend kunstenaar

GROEPS-EXPOSITIE t/m 10/11/2012

met kunstenaars uit de afgelopen 20 jaar in combinatie met objecten van

tentoonstelling met nieuw werk ‘das dasein und ich’

JAN VD MEULEN

17 november t/m 23 december 2012

guus slauerhoff

17/11 t/m 29/12/2012

schilderijen in diverse technieken cursussen en workshops

THEO WOLFS schilderijen

ook klein werk voor cadeau of relatiegeschenk

TJABEL KLOK

kijk voor meer informatie op

keramiek

www. agnesvaneupen.nl [email protected]

www.opdewind.nl

LIJSTENMAKERIJ - KUNSTHANDEL- KUNSTUITLEEN Singel 82 Sneek Tel.: [email protected] - 422772 Singel 82 Sneek www.baxkunst.nl

Vierburenweg 11 • 9922 TE Westeremden T (0596) 55 18 77 • M 06 51 46 38 12

Galerie Jan Jetten

Mepperstraat 13 7855PH Meppen 0591 532395 / 06 22953183

GALERIE VOOR HEDENDAAGSE KUNST Expositie van 1 december t/m zondag 30 december 2012

Galerie/Atelier

Margôt Ritman Hoptunen 13 9213 VK De Wilgen (Fr.) M.: 06-52539055

expositie olieverfschilderijen en aquarellen

Exposanten: Sytske Feitsma - keramiek - schalen - potten etc. Jelle van Nymwegen - houtsneden gedrukt op katoen, in lijsten met marqueterie Mar Vedder - Groninger landschappen, verwerkt in ambachtelijke zeefdruk De Pronkkoamer is de maanden januari en februari gesloten.

Thea de Badts en Jan Jetten 24 en 25 november, 25 en 26 december en 2 t/m 6 januari 2013

Expositie “Vogels”

open: za + zo 13–17 uur en op afspraak

5 oktober t/m 2 december 2012 Werk van Margôt Ritman, Dientje Kats en Gerard Herder Kijk op www.margotritman.nl

Dorpsstraat 33, 7971 CP Havelte tel. 0521-341605 www.janjetten.nl

Gijs van der Sleen

Sytske Feitsma

Saaxumhuizerweg 2/ ingang Nienhuisweg 9957 NH Saaxumhuizen Telefoon 0595 - 425078 Openingstijden: za en zo van 10.30 tot 17.00 uur en op afspraak e-mail: [email protected]  website: www.pronkkoamer.nl

Bling Bling in Kampen

Schilderijen en fotografie

1 december t/m 27 januari

Analoge fotografie, handafdruk.

Brouwerijstraat 42, 9981 JM Uithuizen Atelierbezoek op afspraak 06-10249689 www.gijsvandersleen.nl

Ploeglid

Gerard Galema Gega-art

MET € 3,- KORTING NAAR

24-27 januari 2013

GROTE KERK NAARDEN-VESTING www.kunstenantiekweekend.nl

NU NOG UITGEBREIDER!

✃ Bij inlevering van deze strook ingevuld met uw e-mailadres, ontvangt u € 3,- korting op de toegangsprijs van € 16,50 (maximaal 2 personen en niet geldig in combinatie met andere acties) E-mail:

Oudestraat 133 | Kampen | 038 331 73 61 | www.stedelijkmuseumkampen.nl

S Abstract expressionistisch beedend werk “die haar weerga niet kent”

Gerard Galema

Lytse Buorren18 8842LJ Welsrijp Tel: 051 73 41 405 www.gerardgalema.nl [email protected] [email protected] Atelierbezoek op afspraak



B e e t s t e r z w a a g

Expositie Drago Pecenica 50 jaar 22 september t/m 15 december 2012

I.v.m. deelname aan de Kunstbeurzen REALISME 17 t/m 20 januari en Kunst&Antiekweekend Naarden 24 t/m 27 januari is de galerie in Beetsterzwaag gedurende de hele maand januari gesloten.

Hoofdstraat 42, 9244 CN Beetsterzwaag | T +31 (0) 512 820 300 | [email protected]

www.galerieterbeek.nl

Van 1 t/m 30 november

Museum Oud Nijkerk, Holkerstraat 6, Nijkerk Zie voor openingstijden en entree www.dragopecenica.com en www.oudnijkerk.nl Groepen ook op afspraak welkom

www.dinieboogaart.nl

is het weer kunstmaand op Ameland

Kunstmaand A m E l AND

The Nordic Art connection to Ameland Exposities van 70 kunstenaars uit Duitsland, Zweden, Denemarken en Nederland op meer dan 35 locaties. Naast exposities worden er workshops en avondvoorstellingen georganiseerd. Kijk voor meer informatie over de kunstmaand, openstelling én speciale kunstmaandarrangementen op www.kunstmaandameland.com. [email protected] Of bel 0519-546 561

Expositie recente werken 2012

Boogaart 23 november t/m 16 december 2012 vrijdag t/m zondag 13.00 tot 17.00 uur

[ K o m m i s j e w e i 2 1 - 2 3 l N i j e g a l Te l . ( 0 5 1 2 ) 3 7 2 7 3 5 ]


Kunstruimte Rudy Lanjouw

‘In deze ruimte kan ik steeds vers werk tonen’ Rudy Lanjouw timmert nationaal en internationaal goed aan de weg. Hij exposeert bij verschillende galerieën in Nederland en op Europese beurzen, terwijl in Duitsland de belangstelling groeit voor de abstracte schilderijen van de kunstenaar uit Assen. Maar in het noorden is nauwelijks plek meer om zijn werk te tonen. Een probleem voor Lanjouw en zijn trouwe, regionale achterban. De oplossing lag echter zeer dichtbij: een fantastisch groot atelier van museaal formaat. In zijn eigen Kunstruimte Rudy Lanjouw presenteert hij nu iedere maand zijn meest recente werk. Daarnaast is hij een van de initiatiefnemers van KunstSalon Assen. “Eindelijk gebeurt hier weer eens wat op kunstgebied. Assen krijgt weer schwung.” Door Illand Pietersma galerie meer waar mijn werk bij past, terwijl er in het noorden een trouwe groep belangstellenden is.” Lanjouw ontdekte dat, toen hij afgelopen voorjaar werd uitgenodigd voor een tentoonstelling bij SMAHK (Stedelijk Museum Assen voor Hedendaagse Kunst). “Ik vond het heel eervol dat ik gevraagd werd door dat eigenzinnige kunstenaarsinitiatief. De expositieruimte, een oud klaslokaal in een voormalig schoolgebouw, was niet ideaal. Maar er zijn veel mensen op afgekomen, waardoor het een succes werd.”

nu een weekend open voor publiek. Een ‘open atelier’ wil Lanjouw het niet noemen. “Dit is een hal, die meer is dan een opgeruimd atelier. Een heel andere ervaring, waar echt iets is te zien. Hier kan ik steeds vers werk tonen.” Hij heeft nog gespeeld met andere namen. ‘Kunsthal Assen’ misschien? “Ja, het is een hal, met kunst, en in Assen. Maar dat is wel heel pretentieus. Dan zet je mensen op het verkeerde been. Nee, hier krijgt mijn kunst de ruimte, in Kunstruimte Rudy Lanjouw.” Hij heeft zijn atelier er iets voor aangepast. Een raam is afgetimmerd, er is met een extra wand een nis gecreëerd en bij het magazijn is zelfs een soort kabinetje gemaakt. “Daar kan wat kleiner werk hangen, maar kunnen bezoekers zich ook even afzonderen voor een gesprek, bijvoorbeeld.” Drommen mensen zullen er niet meteen op afkomen, weet Lanjouw. “Dat hoeft ook niet. Ik verwacht vooral bezoekers die gericht geïnteresseerd zijn.”

‘Je bedoelt dé Canto?’

Hij wijst nog eens om zich heen. “Dit is toch een geweldige ruimte?” Een keer per maand stelt hij die

Wie voor het eerst het atelier van Rudy Lanjouw betreedt valt de mond open van verbazing. Dit is niet een doorsnee werkruimte van een kunstenaar. Dit is een ‘hal’, een zaal van museale allure. De metershoge wanden bieden ruimte aan manshoge doeken, terwijl het vloeroppervlak groot genoeg is om de kunstwerken gerust van een afstandje te bekijken. Ideaal om als expositieruimte te gebruiken. De Asser kunstenaar liep al langer met dat idee rond. Maar nu is de noodzaak hoog. “Afgelopen zomer zijn galerie Smarius in Gorredijk en galerie Anderwereld in Groningen gestopt,” verduidelijkt Lanjouw. “In het westen van het land wordt mijn werk vertegenwoordigd door Helga Hofman in Alphen aan de Rijn, in het oosten door Beeld & Aambeeld in Enschede en in het zuiden door Willy Schoots in Eindhoven. En de laatste tijd begint het in Duitsland ook goed te lopen. Maar in de directe omgeving is nu geen

Rudy Lanjouw (1954) maakte lange tijd materieschilderijen. Met referenties naar de archeologie creëerde hij meerlaagse doeken in aardkleuren met sporen of abstracte tekens. Enkele jaren geleden stapte hij over naar de zogenaamde oil-stick, een soort dikke stift van verf. “Ik wilde graag van acryl naar olieverf. Het is de oil-stick geworden. Zo’n stift kun je leiden, maar toch ook niet helemaal. Het heeft een eigen wil. Soms verpulvert het gewoon. Het is een strijd. Maar dat is wel lekker. Helemaal op grote doeken. Die vereisen een zeer fysieke benadering. Daar raak je echt uitgeput van. En dan is olieverf ook nog eens gevaarlijker dan acryl. Want als het eenmaal op het doek staat, kun je er niet nog eens overheen.” In zijn huidige werk spelen ritme en communicatie een belangrijke rol. Een van zijn grootste inspiratiebronnen is de laatste tijd de Canto Ostinato van Simeon ten Holt. “Er zit een cadans in, die ik heel prettig vind. Het is een minimalistische compositie voor een of meerdere piano’s, die nooit verveelt. Voor mij vertelt het een verhaal, dat soms open is, en soms verdicht; de ene keer verticaal en dan weer horizontaal. Dat vertaalt zich terug naar mijn werk in natuurlijke ritmes en structuren. Een aantal horizontaal gerichte schilderijen vind ik heel landschappelijk.” “Letterlijk vertaald betekent Canto Ostinato zoiets als ‘koppig lied’. Het heeft zelfs een soort cultstatus. Wanneer ik er bijvoorbeeld over begin als ik iets over mijn werk vertel, dan reageren mensen wel van: ‘Oh, je bedoelt dé Canto…!’ Voor velen is het heel herkenbaar.” Betekent het dat zijn schilderijen ook minimalistisch zijn? “Ik blijf het toch op ‘abstract’ houden, maar dan met gevoel. Dat gevoel moet er absoluut in zitten. En de ondergrond is ook belangrijk. De kleur, en de toon, die geven diepte. In de Canto hoor je ook steeds dat er wat achter zit.”

Rudy Lanjouw toont niet alleen met zijn Kunstruimte initiatief voor een beter kunstklimaat in Assen. Onlangs opende hij met drie collegakunstenaars KunstSalon Assen, een expositieruimte voor hedendaagse kunst. Dat viel in zeer goede aarde. “We zijn overvallen door het enthousiasme dat over ons heen gekomen is. In de eerste drie weken hadden we al 1.500 bezoekers. Eindelijk gebeurt er weer eens wat in Assen. Het Drents Museum is vernieuwd, het cultuurcentrum De Nieuwe Kolk is geopend. Assen krijgt weer schwung!” ■ Kunstruimte Rudy Lanjouw, Portugallaan 60, Assen, T 06-21863399, open 1e za/zo vd mnd 12-17 en op afspr. www.rudylanjouw.com


Recent werk

Eddy Stevens

Het werk van de Belgische kunstenaar Eddy Stevens (1965, Brasschaat) balanceert vanaf het prille begin tussen het surrealisme en het realisme. Inspiratie haalt Stevens vooral uit de eigen belevingswereld, zijn nabije omgeving en uit wat hij waarneemt in de wereld om ons heen. Zijn vrouw Sophie speelt een essentiële rol in zijn werk. Zij is zijn muze en steeds terugkerend model in een groot aantal schilderijen.

Door: Karin

van der

Beek

Welke rol speelt je vrouw Sophie in je werk? Allereerst is zij in veel van mijn schilderijen mijn vaste model. Ze heeft een sterk, lenig lijf en lang blond haar en past goed in de sfeer die ik in mijn schilderijen wil brengen. Zij is voor mij het symbool van kracht, schoonheid en vrijheid. Mede dankzij haar onbevangenheid en haar grote talent voor het poseren kan ik schilderen wat ik voor ogen heb. Zij weet inmiddels feilloos welke houdingen esthetisch en spannend zijn, zonder dat zij op de voorgrond treedt. Jij bent een kunstenaar die binnen de eigen stijl blijft experimenteren. Als je in vogelvlucht je oeuvre bekijkt, zie je verschillende stijlen overgangsperiodes. Ik moet die vrijheid hebben om te experimenteren, omdat dat volgens mij de enige manier is om te kunnen evolueren en te vermijden om in herhaling te

vallen. Het leven als kunstschilder is een langdurige onderzoekende fase. Ik denk dat dit voor mij altijd zo zal blijven. Hoe frustrerend het soms ook kan zijn.

Wat is de rode draad in je huidige tentoonstelling? Kun je een paar werken toelichten? Er hangt een grote reeks schilderijen in de tentoonstelling die de titel draagt: “Reconstructie van een Emotie”. Dat is eigenlijk wat ik altijd al heb gedaan in mijn schilderijen. Ik reconstrueer een emotie die ik heb gevoeld of gezien bij anderen. Die emotie kan ik pas loslaten, wanneer ik die beelden heb geschilderd. Nu hoeft deze emotie absoluut niet overeen te stemmen met die van de toeschouwer. Als het voor de toeschouwer overeenstemt met een ander gevoel of andere gebeurtenis, is dat perfect voor mij. Als mijn werk iets losmaakt bij de toeschouwer, dan is het voor mij geslaagd. Hoe verschillend mijn werk soms ook blijkt te zijn, de rode draad blijft zonder enige twijfel altijd “het leven”. ■ MORREN GALLERIES | 14 OKTOBER T/M 18 NOVEMBER 2012 Oudegracht 340, Utrecht 030-2317752 | www.morrengalleries.nl

De eeuwige reis van Ger Doornink “Kus, Kus, kus in de lucht, de nietszeggende realiteit van alle dag. Weer een model vastgelegd. Ik was dat echt zat.” Aan het woord Ger Doornink. Niet dat hij afgeeft op een verleden waarin hij succesvol fotograaf en reclamemaker was, maar dat wil hij echt niet meer.

Door: Marnix Determan

Na Tokio, Milaan het snelle werk en dito geld is er voor Ger Doornink maar een conclusie: de schilderkunst verdraagt zich slecht met haast. Schilderen deed hij altijd al. Maar de roep van het alterego om zich veel meer met de schilderkunst uit te drukken werd alsmaar luider. “Tot ik op een verloren moment voor het werk van Rembrandt in het Rijksmuseum stond, toen wist ik het zeker. De knop moest om. Niet uit hoogmoed, maar het verlangen om meer uit een model te halen, dat wilde ik ook…” Wat bleef uit zijn oude werkwijze was het kijken. Eerst op zoek naar het juiste model. Schildergeniek, juiste bottenstruktuur, kaaklijn, mooi maar nooit helemaal perfect! Er moet, volgens Doornink, iets aanzitten, een rafel, iets dat het vermenselijkt en op afstand plaatst van het bekende schoonheidsideaal. “En dan is het weer kijken, het model geruststellen, dat ze zichzelf blijft, haar eigenheid blootgeeft, niet meer probeert te voldoen aan een algemeen schoonheids beeld. Ik zoek naar haar kwetsbare kracht, de blootgelegde ziel.” De reis begint met fotografie, daarna het schilderen. Afsluiten, inzoomen op het model. Hoe krijg je die gevonden kwetsbaarheid op het doek. Het is een zoektocht. De zoektocht naar esthetiek, de strijd met materiaal en techniek. Wat drukt het best de ziel van het mo-

del uit? Het resultaat moet voldoen aan een zichzelf opgelegde hoge eis: “Monumentale esthetiek, die het hart raakt. Schoonheid die puur is, die ontroert. “


MAYA KULENOVIC Bob van den Boogaardt is conservator van Museum Het Rembrandthuis in Amsterdam. Onlangs kocht hij een werk aan van de Canadese kunstenares Maya Kulenovic (Sarajevo 1975) en schreef het volgende over haar: ‘Kulenovic is een van de grootste schildertalenten van haar generatie en heeft inmiddels een omvangrijk oeuvre opgebouwd, dat zijn weg vindt naar een groeiende schare bewonderaars in Europa en de Verenigde Staten. In een volstrekt persoonlijke en direct herkenbare stijl maakt Kulenovic gebruik van de picturale middelen die haar door grote voorgangers uit de kunstgeschiedenis worden aangereikt. Een van hen is onmiskenbaar Rembrandt van Rijn’. Door Karin

van der

Beek

Naast Rembrandt van Rijn zijn er andere grote meesters als Dürer, Leonardo da Vinci of Vermeer die Kulenovic intrigeren met hun verfijnde en klassieke karakter of geniale techniek. De macabere kant in het werk van Goya en Francis Bacon hebben eveneens haar interesse. Wanneer je het oeuvre van Maya Kulenovic bekijkt, blijkt duidelijk dat deze kunstenares in staat is om de verschillende elementen in haar uiterst fascinerende stijl te verweven. Hoewel haar werk overduidelijk hedendaags is, wordt bij nadere bestudering, van met name van de wijze waarop ze het clair-obscur behandelt, duidelijk dat ze het werk van Rembrandt goed heeft bestudeerd. Haar oeuvre omvat drie genres: portretten, gebouwen en landschappen. Hoewel dus heel verschillend, hebben de werken eenzelfde aura van eenzaamheid, verstilling en verlangen. De verstilling in haar werk is mede het gevolg van Kulenovic’ interesse voor de oosterse filosofie. Zij ziet die verstilling en leegte in haar schilderijen dan ook bepaald niet als een negatieve emotie, maar juist als een actieve energie, ruimte biedend aan het individu. Nog voordat Maya Kulenovic kon praten, tekende zij. Ze groeide op in Sarajevo, en als enig kind in een familie met voornamelijk wetenschappers bracht zij veel tijd alleen door: tekenend en studerend in boeken over kunst en archeologie en kijkend naar historische documentaires. Ze volgde diverse kunstopleidingen en een studie kunstgeschiedenis in onder andere Istanbul en Londen om zich vervolgens in Toronto te vestigen. Haar omzwervingen hebben haar wellicht een nog universelere blik op het leven gegeven. Lijden en overleven zijn terugkerende thema’s in haar werk

gaat Kulenovic om een beeld waarin waarheid en leven te herkennen zijn en hierbij schuwt ze niet de schaduwzijde van menselijke emotie bloot te leggen. Maya Kulenovic: ‘Ontzag, hebzucht, liefde, terreur, angst zijn vaak drijfveren voor menselijk gedrag die verborgen gaan achter een masker van ratio en rede. Het negatieve is net zo aanwezig als het positieve en kan zomaar worden uitgewisseld. Ons menselijk bewustzijn en ons gedrag zitten vol tegenstrijdigheden en daar ligt mijn fascinatie. Ik wil niet toelichten en antwoorden geven maar uitlokken en goede vragen stellen’. In de jaren dat Morren Galleries het werk van Kulenovic vertegenwoordigt, werd duidelijk dat geen enkele bezoeker zonder emotie aan het werk van deze kunstenares voorbij kon gaan. Emoties van heel verschillende aard die soms leiden tot gevoelens van bewondering en verheffing maar soms ook tot onbehagen en onrust. Echter zonder enige twijfel beroert haar werk een ieder die haar schilderijen aanschouwt. En dat is waar kunst over gaat, over het beroeren van gevoelens en het aanzetten tot bespiegeling. maar wel altijd met een goede afloop en met een gevoel voor empathie en tederheid. Deze universele thema’s hebben volgens Kulenovic te maken met haar positie als beschouwer of getuige, altijd op afstand: ‘Als kind en jong volwassene was ik vaak alleen, verzonken in mijn werk en sociaal slechts zijdelings betrokken bij gebeurtenissen die zich rond mij afspeelden’. De intrigerende portretten verwijzen niet naar personen maar naar gemoedstoestanden. Het

Morren Galleries organiseert vanaf 24 november een grote overzichtstentoonstelling met ouder werk en nieuw werk in de vestiging in Amsterdam. ■ MORREN GALLERIES | 24 NOV T/M 24 JAN 2012 Prinsengracht 572, Amsterdam 020-3206015 | www.morrengalleries.nl


Keramiekatelier Elysia Verhoeven Grafiekatelier Siemen Dijkstra

Expositie van het nieuwste werk vers uit het atelier Openingstijden: di t/m zo van 13 tot 17 uur

Lheeweg 10b te Dwingeloo tel: 0521-597146/597636

DE GALERIJ EXPOSITIERUIMTE S C HO U WB U R G

DE

KUNST & VLIEGWERK boeken en cd’s Op zoek naar een kado? Bij ons vindt u een grote collectie BUDGETCD’S: klassiek, jazz en wereldmuziek van o.a. Naxos, Harmonia Mundi , Brilliant, Newton classics, Putumayo en op bestelling. KWALITEITSRAMSJ: kunst, literatuur, geschiedenis, kook-en kinderboeken. PLINT: Poëzie op posters, kaarten, kussenslopen, schorten, zakdoeken, placemats, etc. KUNSTKAARTEN, AGENDA’S, KALENDERS www.boekhandelkunstenvliegwerk.nl Oude Kijk in ’t Jatstraat 10 9712 EG GRONINGEN (050) 3185681

Gerrit Wijngaarden landschappen en stillevens

Open op afspraak Waltaweg 25, 8765 LM Tjerkwerd Tel. 0515-579323

www.gerritwijngaarden.nl

Burgemeester Wuiteweg 24 (ingang Gauke Boelensstraat) • Postbus 31 9200 AA Drachten t 0512-335025 • f 0512-335090 • e [email protected] • // www.lawei.nl openingstijden: woensdag t/m zondag, 14.00 - 17.00 uur, voorafgaand aan, tijdens de pauze van, en na voorstellingen (hoofdingang Schouwburg De Lawei)

LAWEI

zondag 21 oktober t/m zondag 9 december 2012

Das Dasein und Ich Guus Slauerhoff – tekeningen, schilderijen, gem. technieken en beelden Een wervelende overzichtstentoonstelling in Expositieruimte De Galerij, de grote foyer en gang van Schouwburg De Lawei in het kader van het jaarthema Transitie (verandering/ vernieuwing). Kijk voor de randprogrammering op www.lawei.nl

zondag 16 december t/m zondag 3 februari 2013

Groeien Een groepstentoonstelling in Expositieruimte De Galerij met werk van Mieke Raatjes – tweedimensionaal en ruimtelijk, Hilda Klaassen – gemengde technieken, Ardie Blok – ruimtelijk, Anja Nieuwold – fotografie en Marjolein Spitteler – gemengde technieken.

KLASSIEKEACADEMIE voor beeldende kunst

VAKOPLEIDINGEN SCHILDEREN EN BEELDHOUWEN

klassieke-academie.nl Klassieke Academie voor beeldende kunst Telefoon: 050 3189202

Akerkhof 43C 9712 BC Groningen

Email: [email protected]


‘Galerie Doornik heeft een poortwachtersfunctie’ Het is een opvallend kleine en intieme galerie aan de Munnekeholm 22 in Groningen, op een in het oog springend punt tegenover Academie Minerva. De naam Galerie Doornik & Schelfhout prijkt op de ramen, een dubbelnaam die wel enige standing suggereert. Maar Schelfhout is allang passé en galeriehouder Joost Doornik voert voortaan alleen zijn eigen naam. “Die dubbele naam is bekend, dus dat laat ik maar zo.” Op het moment van het interview is er een tentoonstelling over de Wadden. Waterlandschappen in olieverf, aquarel of houtdruk. Overwegend lage horizonten, hoge

Siemen Dijkstra, Doorgang naar Wad, Oost-Terschelling

wolkenluchten, spiegelend waddenwater. Kortom, figuratie, het specialisme van Galerie Doornik.

Tekst

en foto:

Eric Bos

Rutger Hiemstra, Luchten boven Groningen Loopt dat nog wel, een galerie met figuratieve kunst vandaag de dag? Het wemelt immers van dergelijke galerieën, al moet gezegd dat er veel kaf tussen het koren zit. Overal karrenvrachten gelikte landschapjes, interieurs en roze naakten of namaak-expressionisme. Zelfs van oorsprong gerenommeerde galerieën grossieren daar in deze tijd uitbundig in. Kennelijk zijn daar veel klanten voor. Joost Doornik (Hilversum, 1964) weet er alles van. Het figuratieve werk dat in zijn galerie getoond wordt is verre van gelikt, maar juist heel schilderachtig in zijn soort en, volgens de galeriehouder, allemaal vervaardigd naar de waarneming. “Niet met fototoestel of projector of wat dan ook er tussen. Als je direct naar de waarneming werkt, stuit je vanzelf op het moment van de emotie die de schilder voelde toen hij met zijn onderwerp bezig was. In de kunst in mijn galerie krijg je een inkijkje in het ontstaansproces ervan, in het moment van de kunstenaar.” “Bij een goed schilderij kun je het tijdsverloop van het ontstaan precies volgen. Daar kies ik mijn exposanten ook op uit. Een schilderij waarmee geworsteld is, wat tijdens het maken kan mislukken,

is veel interessanter dan een gelikt, perfect beeld. Mensen die gelikte figuratie kopen hebben te weinig kijkervaring, dat zie ik ook bij collega’s die zulk werk maken. Misschien zijn daar inderdaad meer kopers voor, maar een goed schilderij verkoopt zichzelf. Goede schilderijen heb ik altijd binnen een jaar, desnoods twee jaar, verkocht. Mijn publiek is kritisch, ze zoeken de beste dingen er uit. Er wordt wel eens om gelachen als ik dat zeg, maar in feite ben ik niet commercieel. Een werk moet in de expositie van dat moment passen. Ook mijn prijzen zijn heel betaalbaar, vanaf 350 euro voor grafisch werk en schilderijen tot een bedrag van hoogstens 6000 euro.” Amsterdam Er hangt ook werk van Doornik zelf bij. Hij is een van die zeldzame kunstenaars in de stad Groningen die een professionele galerie drijft. Tot zijn verbazing overigens. “Kunstenaars in het Noorden zijn weinig actief. Als je in Amsterdam komt, is dat zo heel anders. Daar onderneemt iedereen van alles.” Hij kent Amsterdam op z’n duimpje. Als hij niet in zijn atelier in Groningen of in zijn galerie zit, kun je hem vinden op één van de vele bruggen over de Amstel, en plein air schilderend. “Ik ben in Groningen weliswaar een van de weinige plein air schilders, maar in Amsterdam is dat veel meer het geval. In de Verenigde Staten is plein air schilderen zelfs heel populair geworden. Ik schilder dan wel samen met Hans Versfelt en anderen.” Versfelt woont in Breda en deed zijn opleiding aan de Academie Minerva; zijn stijl is verwant aan die van Doornik. Joost Doornik doorliep vanaf zijn 19de jaar bijna alle kunstacademies in Nederland. Zijn laatste opleiding genoot hij aan de Academie Minerva, toen dat nog een klassiek curriculum had. Daar kreeg hij les van onder anderen Diederik Kraaijpoel, Matthijs Röling en Daan Wanders. “Wanders gaf les in perspectief, daar heb ik heel veel van geleerd. Dat komt me natuurlijk goed van pas als ik stadsgezichten schilder.” Carl Moll Zijn vader sleepte hem als jongen door heel Italië, museum in, kerkgebouw uit, waardoor zijn persoonlijke beeldbank, zoals hij omschrijft, erg groot is. Hij is gespecialiseerd in stadsgezichten en interieurs. Maar wat hem de ogen opende en de weg wees hoe hij verder moest, was het werk van de Oostenrijkse kunstenaar Carl Moll (1861-1945), de stiefvader van Alma Mahler. De schilderijen van Carl Moll waren dé ontdekking toen Joost Doornik zich op een gegeven moment in de kunstgeschiedenis van de stad Wenen verdiepte. Wie de interieurs en stadsgezichten van Carl Moll kent, ziet inderdaad frappante overeenkomsten met het werk van Doornik. Maar ook als galeriehouder heeft hij een voorgeschiedenis. “Mijn moeder had dertien jaar lang een galerie

vlakbij Meppel. Die was gespecialiseerd in figuratieve kunst. Zij bood toen alle Groninger kunstenaars een podium. Dat was heel erg leuk, al die middagen met kunstenaars, en samen eten, een sociaal gebeuren. Toen dat stopte, miste ik dat heel erg. Daarom ben ik zelf een galerie begonnen. Ook als podium voor mijn eigen werk, maar vooral uit de gewoonte contacten te maken en te organiseren. Ik was altijd bezig met exposities, nog steeds, en ben voortdurend aan het scouten als ik kunstenaars met hun werk zie. Is dat wat voor mijn galerie, vraag ik me dan onmiddellijk af. Maar ik heb een heel duidelijk programma. Mijn galerie is geen podium voor alle kunstenaars uit het Noorden, maar alleen voor degenen van wie ik vindt dat ze in mijn programma en in mijn galerie passen. Eigenlijk heb ik het beleid van mijn moeder voortgezet.”

Joost Doornik, De boot naar Terschelling

Selectie In de strenge selectie die Joost Doornik toepast, passen kunstenaars als Peter Durieux, Tim Blaauw, Siemen Dijkstra, Hinke Posthuma, Fiona Zondervan, Michiel Kranendonk, Riny Bus, Titus Meeuws en Simeon Nijenhuis. “Ik wil niet dat als men in de catalogus van mijn galerie kijkt, er dieptepunten in voorkomen.”

Galerie Doornik begon vijf jaar geleden als Galerie Doornik & Schelfhout in een keldertje in de Butjesstraat. Maar drie jaar later kwam de bloei er in toen de galerie verhuisde naar de Munnekeholm op een kruispunt tussen Academie Minerva en de Klassieke Academie, vele kunsthandels en antiekwinkels. Volgens Joost Doornik is het ergste dieptepunt in de crisis voorbij. Zoals alle galerieën was het tot voor kort erop of eronder. Maar de markt trekt weer wat aan.

“Mijn galerie heeft een poortwachtersfunctie. Als je hier binnenkomt, ontmoet je een algemeen beeld van kwaliteit; dat je verzekerd bent van kwaliteit. Dat is mijn streven.” ■ Galerie Doornik & Schelfhout, Munnekeholm 22, Groningen. T/m 18 november groepsexpositie Waddenland. Open wo-za 13-17. Zie www.doornik-schelfhout.nl

Galeriehouder en kunstschilder Joost Doornik

Carl Moll, Interieur atelier in Dobling bij Wenen (1908)

Miles Davis -255x383_Advertentie Gallery238 17-10-12 14:50 Pagina 2


Miles Davis, (180 x 200 cm), gemengde techniek op linnen

Portraits of Human Knowledge Lita Cabellut Exclusief voor Nederland

Gallery238 Brouwersgracht 238 Amsterdam www.gallery238.com


Anne Frank -255x383_Advertentie Gallery238 18-10-12 11:59 Pagina 1

Anne Frank, (180 x 200 cm), gemengde techniek op linnen

Portraits of Human Knowledge Lita Cabellut Exclusief voor Nederland

Gallery238 Brouwersgracht 238 Amsterdam www.gallery238.com


Atelier Dirk Beintema Atelier Dirk Beintema, gevestigd in het mooie - voormalige - grachtenpand aan de Turfmarkt 8 te Leeuwarden (naast het oude Fries Museum), is een zogenaamd open atelier waar u - op openingstijden - gemakkelijk binnenloopt. De deur staat dan altijd open en het ruikt er meestal een beetje naar de heerlijke geur van olieverf en terpentijn of schilderijvernis. Het kan zijn dat Dirk zit te schilderen. Kom gerust binnen, hij schildert waarschijnlijk gewoon door, maar neemt in ieder geval tijd voor een praatje, zo u daar prijs op stelt. Hij schildert al vanaf zijn dertiende jaar. Maakt hoofdzakelijk landschappen, maar ook portretten. Zijn schilderijen worden altijd ontleend aan de natuur, d.w.z. het landschap. Veel schilderijen maakt hij naar een ter plaatse gemaakte schets ( bijv. Barrahús 2011; kalfjes 2005). Maar hij schildert ook veel buiten en maakt dan ter plaatse een schilderij (bijv. Late poters bij Vrouwenparochie sept. 2012; Vlasoppers bij Westernijkerk 2011). Tot en met 29 december 2012 hangen in de expositieruimte van het atelier ruim twintig recente schilderijen. Overigens is het atelier - m.u.v voorjaars- en zomervakantie - het gehele jaar geopend met doorlopende exposities en is er altijd een interessante stock van noordelijke landschappen en dorpsgezichten. Dirk neemt ook opdrachten aan voor landschappen en portretten. Daarover kunt u altijd vrijblijvend informatie vragen. U bent altijd van harte welkom in het open atelier van Dirk Beintema. Atelier Dirk Beintema • Turfmarkt 8 • 8911 KT Leeuwarden. Open: donderdag t/m zaterdag 13.00 - 17.30 uur, of op telefonische afspraak. (Open atelierroute Leeuwarden op 3 en 4 november as. van 10.00 tot 17.30 uur) Mob. 06 292 389 82 • E-mail [email protected] • www.dirkbeintema.nl

Dirk Beintema.

Late poters bij Vrouwenparochie, olieverf op doek 71 x 92 cm.

Vlasoppers bij Westernijkerk 2011, olieverf op doek 60 x 80 cm.

Winter in Hogebeintum 2011, olieverf op doek 60 x 80 cm.

Kalfjes 2005, olieverf op paneel 53 x 60 cm.

Barrahús 2011, olieverf op paneel 40 x 50 cm.


Jubileumtentoonstelling 20 jarig bestaan Kunsthandel & Galerie de Vries Kunsthandel & Galerie de Vries aan de Turfmarkt 1 te Leeuwarden bestaat 20 jaar. Daarvoor was de Galerie 5 jaar gevestigd aan het Kl.Schavernek als “Atelier 1887”. De Kunsthandel & Galerie heeft zich van meet af aan onderscheiden door het brengen van werk van bijzondere kwaliteit en heeft een zeer eigen gezicht, met accenten o.a. Belgische school, Nieuwe Figuratie en Cobra. Bijzondere tentoonstellingen zijn er geweest van Heijboer, Simon Vinkenoog en Armand Bouten. De tentoonstellingen zijn altijd gecombineerd met primitieve kunst. Daarnaast is er steeds bijzondere aandacht geweest voor Friese kunstenaars: Sjoerd de Vries, Anne Feddema, Tjibbe Hooghiemstra, Catrienus Spinder, Hollie Witteveen en Sies Bleeker. Het jubileum wordt gevierd met een zeer fraaie tentoonstelling. Kunsthandelaar en galeriehoudster Jeannine de Vries heeft daarvoor bijzondere werken bijeengebracht. Zij zal gedurende de tentoonstelling, van 29 november tot eind februari 2013, regelmatig wisselingen in de geëxposeerde werken aanbrengen. Kortom een bruisende tentoonstelling met o.m. Benner, Bleeker, Bogart, Bouten, Brands, Bregman, Elias, Feddema, Freijmuth, Gubbels, Haanstra, Heijboer, Hooghiemstra, Lucassen, Theys, Léon de Smet, Bram van Velde, Sjoerd de Vries en vele anderen. Foto’s van Rob Nypels van de verzameling Johan de Vries.

Gerrit Benner 1897 - 1981, ‘koeien in melkbocht bij boerderij’ ca. 1958. Vetkrijt op papier. Afm. 25,3 x 33,7 cm.

Sjoerd de Vries, titel: Van Panhuyskanaal; gemengde techniek in gelaagd karton, afm. 19,5 x 41 cm. 1979.

Yvan Theys, 1932 - 2005; titel: De Verzoeking, olieverf op doek af. 65 x 55 cm, 1978

Léon de Smet 1981 - 1966; titel: ‘Op het erf’ 1936, olieverf op doek, af. 68 x 73,5 cm.

Openingstijden: donderdag t/m zaterdag van 13.00 tot 17.30 uur en op telefonische afspraak. www.kunsthandeldevries.nl email: [email protected] Lucassen; titel: ‘begin en eind; acryl op doek 1984, afm. 80 x 72,5 cm.


Stedelijk Museum Amsterdam weer open Op zaterdag 22 september heeft Koningin Beatrix het Stedelijk Museum in Amsterdam officieel geopend. Het grootste museum voor moderne en hedendaagse kunst in Nederland is acht jaar dicht geweest voor een grote renovatie, met als meest in het oog springende onderdeel de aanbouw (‘de badkuip’) van Mels Crouwel. Er is onder meer een enorme kelderzaal gerealiseerd, waar grootschalige kunstwerken tot hun recht kunnen komen. Na lange tijd is in de oudbouw weer de bekende moderne kunstcollectie van het Stedelijk uit de 19de en 20ste eeuw te bewonderen. Tot de hoogtepunten behoren sleutelwerken uit het oeuvre van Vincent van Gogh, Wassily Kandinsky, Ernst Ludwig Kirchner, Franz Marc, Marc Chagall, Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Kazimir Malevich, Charley Toorop, Max

Beckmann, Jackson Pollock, Asger Jorn, Karel Appel en andere kunstenaars uit de CoBrA groep. Ook iconen van Henri Matisse, Robert Rauschenberg, Andy Warhol en Willem de Kooning hangen weer op zaal. De installatie The Beanery van Edward Kienholz is gerestaureerd en opgenomen in de permanente opstelling. In de nieuwbouw is de openingstentoonstelling Beyond Imagination (t/m 11 november) met onder meer vijftien speciaal voor de gelegenheid gemaakte werken van Nederlandse kunstenaars. Ook is er een presentatie van de nieuwe aanwinsten, bijvoorbeeld Osama van Marlene Dumas. Vanaf 15 december toont Stedelijk Museum Amsterdam een retrospectief van Mike Kelley (1954-2012). Het is het grootste overzicht van deze provocatieve kunstenaar. Voor komend jaar staat een overzichtstentoonstelling van Aernout Mik in de planning. Het programma van de volgende jaren bevat presentaties van Marlene Dumas, Marcel Wanders, Henri Matisse en de Martin Gropius Bau. Meer informatie op www. stedelijk.nl

Eindelijk weer een echte vakopleiding beeldhouwen Het zijn niet de minsten die les geven aan de beeldhouwopleiding van de Klassieke Academie voor Beeldende Kunst in Groningen. Natasja Bennink bijvoorbeeld, Eddy Roos, Gert Sennema, Jan Steen, Eja Siepman van den Berg, Anita Franken, Jon Gardella, Henk Slomp en Rob van der Kleij. Ze vertegenwoordigen alle technieken en stijlen van het vak, abstract en figuratief, verfijnd en monumentaal. Er zitten echte houwers en hakkers onder, lassers maar ook boetseerders en keramisten. De oven is een belangrijk attribuut.

Je zou verwachten dat elke kunstacademie een gerenommeerde beeldhouwopleiding bezit, maar dat is lang geleden. Begin jaren ’90 is de laatste verdwenen. Deels omdat de belangstelling daalde, maar ook omdat het programma op de kunstacademies veran-

derde. Zo verdween bijna overal de modeopleiding. En tekenen kun je op geen enkele academie meer grondig leren. De moderne academie is vooral een conceptuele opleiding geworden. Een vreugde voor wie zich daarin thuisvoelt, een gemis voor wie hunkert naar een gedegen klassieke vakopleiding. Geen wonder dat toen zes jaar geleden de Klassieke Academie voor Schilderkunst in Groningen werd opgericht, door overwegend academiedocenten die het klassieke vak nog hadden geleerd, het meteen storm liep. De droom om er ook een klassieke beeldhouwopleiding aan vast te koppelen kwam anderhalf jaar geleden uit. Dat betekende dat Nederland weer een echte beeldhouwopleiding bezit. In Groningen, als eerste en enige. Afgelopen maanden is de beeldhouwopleiding verhuisd naar een groter pand, aan de Paradijsvogelstraat 16 in Groningen. Een heerlijke, grote werkplaats, een groot en licht tekenlokaal, een ruime kantine en vooral veel opslagruimte. Elke maandag staan de leerlingen van de vooropleiding, fanatieke mensen van elke leeftijd, te zwoegen. Het lastige voor hen is, dat ze alles wat ze ooit op cursussen of van een particuliere beeldhou-

wer hebben geleerd, moeten afleren. Dat ze, zelfs al boetseerden ze al jaren, van de grond af aan moeten beginnen. Dat vereist zelfdiscipline en doorzettingsvermogen.

Beeldhouwen is ook fysiek een zwaar vak. Met veel flair en een vaste hand loodst beeldhouwcoördinator Natasja Bennink haar leerlingen langs de klippen en valkuilen. Maar als het vooropleidingsjaar gehaald wordt, begint het ook echt. Bevorderd tot eerstejaars student. Vijf jaar duurt de opleiding, los van de verplichte beginnersklas. Tekenen behoort tot de verplichte bijvakken. Kunsthistorica Miranda van Gelderen neemt elke week de beeldhouwers in spé mee langs de hoogtepunten en grote voorbeelden uit de kunstgeschiedenis. Samen met de schilderstudenten op de locatie A-kerkhof. De vaklieden van morgen. Zie voor meer informatie: www.klassieke-academie.nl


Anish Kapoor in De Pont Anish Kapoor (1954) was een van de kunstenaars van wie precies twintig jaar geleden werk werd getoond op de openingstentoonstelling van De Pont in Tilburg. Sindsdien is het museum hem blijven volgen met een solo in 1995 en een aantal belangrijke aankopen. De recente verwerving van Vertigo (2008) is mede aanleiding om nu opnieuw een tentoonstelling aan hem te wijden met meer dan twintig sculpturen en installaties. Anish Kapoor is geboren in India en woont en werkt sinds de jaren zeventig in Londen. In de afgelopen decennia heeft hij zich ontwikkeld tot een van de succesvolste en meest gevraagde kunstenaars van dit moment. Op verzoek van Pierre Audi ontwierp hij dit jaar het decor voor Wagners opera Parsifal, die tijdens het Holland Festival werd opgevoerd. En natuurlijk was ook de ArcelorMittal Orbit deze zomer ‘hot news’ tijdens de Olympische Spelen. De 115 meter hoge toren is een symbiose van sculptuur en architectuur en is meer dan een prestigieus beeldmerk voor de stad Londen. Orbit functioneert pas echt, wanneer je hem bestijgt en de vele sensaties die deze constructie uitlokt aan den lijve ervaart. Het is een van de kenmerken van Kapoors kunst. Zijn sculpturen zijn geen statische, in zichzelf voltooide beelden. Vaak blijken ze niet wat ze aanvankelijk lijken te zijn en moeten de eerste indrukken worden bijgesteld tijdens het proces van kijken en ervaren. Om die interactie tussen kunstwerk en kijker is het Kapoor te doen. Door hun welvende, sensuele vormen en de vaak overrompelende kleuren nodigen zijn beelden uit om ze te benaderen en je ermee te verbinden. Tijdens die ontmoeting stuit je echter op hun minder toeschietelijke en ongrijpbare kanten. Die tweeledigheid licht ook besloten in de concave vormen die Kapoor graag toepast. Zo hebben drie, nog niet eerder geëxposeerde sculpturen zo’n intense kleurlaag, dat de blik naar binnen wordt gezogen. De tentoonstelling duurt tot 27 januari. Zie www.depont.nl

Wild & dromerig, het fantastische werk van Jan Mensinga (1924 – 1998)

Op zondag 4 november wordt om 15.30 uur in Museum Henriette Polak de tentoonstelling Wild & dromerig, het fantastische werk van Jan Mensinga (1924 – 1998) geopend door

Frank van Oortmerssen, directeur van het Nederlands Steendrukmuseum. Altviolist Marten Scheffer verzorgt een muzikaal intermezzo. Meester-graficus Markante cafébezoekers, dwaze koningen en buiksprekers bevolken het fascinerende, wonderschone, maar ook angstaanjagende universum van meester-graficus Jan Mensinga. Bij veel kunstliefhebbers is Mensinga vooral bekend om de door hem gemaakte bibliofiele boeken. Hij verbeeldde als geen ander het zwaarmoedige en surrealistische werk van schrijvers als Gogol, Tsjechov, Dylan Thomas, Rimbaud en Bruno Schulz. Lichter van toon zijn Mensinga’s illustraties bij sprookjes en zijn verbeelding van spreekwoorden en gezegden. Het museum toont vele voorbeelden van Mensinga’s meesterschap en licht de door hem gebruikte technieken aan de hand van het werk toe. Een bijzondere inspiratiebron voor Mensinga was de klassieke horrorfilm Dead of Night (1945), die onder meer het vertaal vertelt van een gestoorde buikspreker en zijn amorele buikspreekpop. De film en het verhaal maakten diepe indruk op Mensinga. Buiksprekers met hun pop waren een terugkerend onderwerp in zijn werk. In deze etsen en litho’s toonde Mensinga wat hem bezighield, aantrok en verontrustte. Het resultaat is gruwelijk mooi. Zwart vuur Zwart vuur, de grafiek van Jan Mensinga (2012, uitgeverij De Weideblik) is het eerste grote boek over Mensinga’s gedrukte wereld. Kunstpublicist Gijsbert van der Wal interviewde voor Zwart Vuur mensen die Mensinga gekend hebben: vrienden, oud-leerlingen op de Amsterdamse Rijksakademie en de academie in Tilburg, zijn ex-echtgenote en zijn laatste vriendin. De collage van hun verhalen geeft een levendig beeld van Mensinga’s persoon en werk. Alle prenten die Mensinga maakte voor bibliofiele uitgaven zijn in Zwart vuur gereproduceerd. Van zijn etsen bij Baudelaire’s Fleurs du Mal (1963) en Gogols Dagboek van een gek (1971) tot zijn litho’s bij Bruno Schulz’ De Vogels (1981) en zijn kleurenlino’s en - houtsneden bij Gogols De Neus (1995). Daarnaast is een kleine keuze uit zijn overige werk opgenomen.

onDerWeg Voortvarend in Almere

Op vrijdag 21 september is aan de Wandellaan in Almere het beeld Voortvarend van Siemen Bolhuis onthuld. In de KunstKrant van januari/ februari werd in een reportage gevolgd hoe het eerste deel van het vier meter lange beeld gegoten werd bij Gieterij Borcherts in Sappemeer, die een speciale afdeling heeft voor grote sculpturen. Daarna heeft Bolhuis het tweede gedeelte (de hand) gemaakt, die ook bij Borcherts gegoten is. Het kunstwerk komt voort uit een schenking van de provincie Flevoland bij het 25-jarig bestaan van de gemeente Almere in 2009. Vervolgens is door middel van een prijsvraag het ontwerp van Siemen Bolhuis gekozen. De bootvorm van Voortvarend verwijst naar oude handelsschepen als de kogge die vroeger op de Zuiderzee voeren. Het schip staat tevens voor Almere, dat door de bevolking gedragen wordt. De hand tilt de boot een stuk boven het maaiveld, wat refereert aan het vroegere zeeniveau.

Het boek is te koop in de museumwinkel van Museum Henriette Polak voor € 35, -. ■ Gegevens tentoonstelling Wild & dromerig, het fantastische werk van Jan Mensinga (1924 – 1998) 03-11-2012 t/m 03-02-2013 Museum Henriette Polak, Zaadmarkt 88, 7201 DE Zutphen Openingstijden Dinsdag t/m zondag: 11.00 – 17.00 uur Check de website, www.museazutphen.nl, voor afwijkende openingstijden i.v.m. de feestdagen, informatie over nevenactiviteiten en het tijdstip van de gratis inlooprondleidingen (iedere 1ste zondag van de maand).

[houtsneden, etsen, kopergravures, litho’s, linoleumsneden, zeefdrukken] foto’s en kunstboeken

vrijdag 1 maart 2013 15.00 — 19.30 uur,

17.30 uur: Opening van de grafiekbeurs

börse

borken

f i k

25

Nederlandse en Duitse grafici, fotografen, galeriehouders en uitgeverijen tonen u een zeer gevarieerd aanbod aan.

vrij entree

2 en 3 maart 2013 11.00 — 18.00 uur

Stadshalle Vennehof D-46325 Borken

organisatie: Kreis Borken

www.kreis-borken.de

Beelden in Gees Schaapveensweg 16, 7863 TE Gees De herfstexpositie is geopend op vrijdag, zaterdag en zondag in de periode van 19 oktober tot 26 november 2012, van 12.00 uur tot 17.00 uur. Toegang is gratis. Wij kijken uit naar uw komst! www.beeldeningees.nl

HERFSTEXPOSITIE

g rf ai k

seriële grafiek in vele technieken


BRONS KERAMIEK GLAS HOUT SIERADEN SCHILDERIJEN FOTOGRAFIE OBJECTEN

Verkenning van het Portret

Kopstukken

woensdag t/m zaterdag van 10.00-12.00 & van 13.00-17.00 uur

Open zondagen: 11 & 18 december van 13.00-17.00 uur

3 november 2012 t/m 17 februari 2013

Openingstijden:

www.museumdebuitenplaats.nl

Goud - & Zilversmederij Atelier van Hulsen

Museum De Buitenplaats te Eelde

Siegfried Woldhek

0596-573062 te Zeerijp

Eveline van Duyl

Kopstukken Verkenning van het Portret

www.ateliervanhulsen.nl


kunstkrabbels Aanmelden voor Duits-Nederlandse grafiekbeurs Borken in maart 2013

E

lk jaar wordt in het eerste weekend van maart de Borkener Vennehof getransformeerd in een Mekka voor vrienden van de actuele grafische scene. Bovendien worden er ook foto’s, catalogi en kunstboeken aangeboden. Organisatoren zijn de Kreis Borken en de Stad Borken. De volgende DuitsNederlandse grafiekbeurs is van 1 t/m 3 maart 2013 in de Stadtshalle Vennehof in Borken. De wens van de organisatoren is het om de wederzijdse culturele uitwis-

selingen met de buurlanden te bevorderen, maar ook om een overzicht van de seriële grafiek te geven. Maar bovenal moet de beurs een forum zijn voor kunstenaars, kenners en kunstliefhebbers. Daarnaast natuurlijk, ook een plaats om te handelen, over het vak te praten, te kijken en te kopen. De ongeveer 2500 regelmatige bezoekers verwachten een breed assortiment van producten op deze verkoopshow. In ongeveer zestig kraampjes presenteren grafische kunstenaars, galeriehouders,

fotografen en boekhandelaren uit heel Duitsland en Nederland hun aanbod. Toegelaten zijn alle technieken van de seriële grafiek. Voor de kwaliteit en de diversiteit zorgt een deskundige jury, die de exposanten voor de grafiekbeurs uitnodigt. Sinds enkele jaren presenteren ook kunsten vakstudenten van verschillende opleidingen uit Osnabrück, Bielefeld, Bochum en Enschede hun grafiek en foto’s.

‘Il grande maestro’ van het paletmes

G

allery Bell’Arte in Maastricht presenteert tot het eind van het jaar schilderijen en beelden van ‘Il grande maestro’ van het paletmes: Peter Harskamp. Harskamp schildert (naast stillevens) personages – figuren in hun dagelijkse doen en laten: enkelingen, man of vrouw, al dan niet omgeven door dieren, vooral katten of uilen. Hij doet dit in een gestileerd realisme, waarbij de figuren en hun omgeving erg contemplatief overkomen en uitgezuiverd zijn van bijkomstigheden. Het geheel straalt schoonheid, evenwicht, stilte en vertedering uit. In tegenstelling tot deze tijd vormen ze een bron van rust. Zijn kunstwerken laten ons mensen en dieren zien die vervormd lijken en haast geometrische contouren vertonen. Deze relatieve abstractie leidt evenwel niet tot een statische vormgeving. De dynamiek blijft overeind en de figuren tonen zich als vleesgeworden archetypen. De expositie duurt t/m 26 december. Gallery Bell’Arte aan de Jekerweg 51 is dagelijks geopend, behalve op maandag. Zie voor meer informatie www.gallerybell-arte.com

Aanmelding Uitgenodigd worden Nederlandse en Duitse grafici, fotografen, galeriehouders en uitgevers. Het aanbod beperkt zich tot: seriële grafiek in diverse technieken; oude grafische kunst; kunstboeken; fotografie. Presentatie, advies aan de kopers en de verkoop wordt aan de standhouders overgelaten. Aanmelden voor de Grafiekbeurs Borken is mogelijk tot 30 november d.m.v. toezending van visuele documentatie (cd, foto, catalogi etc.) en een cv. De selectiecommissie zal vóór 20 december beslissen over deelname. Voor voorwaarden en meer informatie: Kreis Borken, Kulturafdeling, Burloer Straße 93, D-46325 Borken; www. kreis-borken.de; mail: [email protected]; tel.: 0049–2861–821350.

Lekker uitwaaien bij galerie Aakunst

Galerie Van Strien in Nieuw Amsterdam

Vrouwen en mensjes

Van 3 november t/m 22 december exposeren Minne Onnes, Theo Onnes, Gerda Onnes, Gelos Michailidis en Chris Hendriks bij galerie Aakunst in Groningen. De titel van de tentoonstelling is Lekker uitwaaien.

V

C

hris Hendriks toont op deze expositie vooral nautische objecten, zoals scheepswrakken, steigers, vissershutjes e.d. Met een zelfgemaakte zeilboot belandde hij in 1992 in Camaret, een vissersplaats aan de kust van Bretagne. Daar liggen scheepswrakken te vergaan. Het blijven stoere getuigen van de strijd tegen het water en de tijd. Ze vervallen, maar met een indrukwekkend mooi lijnenspel. Dat was zijn inspiratiebron voor het maken van bootjes/wrakken in keramiek en brons, gebouwd met repen en strips van klei en was. Later aangevuld met bronzen steigers en vissershutjes, opgebouwd uit gespleten hout. Steeds tracht hij de tijd te vangen, de vergankelijkheid, de kwetsbaarheid. Hendriks maakt ook mensfiguren en geometrische vormen. Daarnaast verwerkt hij gebruikt gereedschap en onderdelen in zogenaamde folies. Gerda Onnes werkt vanuit haar directe belevingswereld. Dieren zijn een terug komend thema in haar werk. Op het Groninger Hoogeland zijn veel mussen te vinden in tegenstelling tot de stad. Hun vrolijke geklets is altijd in haar tuin te horen. Gerda vindt dat vertederend en vandaar dat zij dat regelmatig op haar doeken vastlegt. Ook de kiekendief komt in dat gebied voor. Een prachtig gezicht zoals de vogel over het Groninger land vliegt en regelmatig er boven staat te bidden. Minne Onnes is zoon van de vooral op Schiermonnikoog bekende veerbootkapitein en tevens zeeschilder Klaas Onnes. Ook Minne Onnes is bezield door de zee. De kracht van zijn werk ligt in de meer abstracte werken, waarin hij het letterlijke zeegezicht loslaat en de natuurelementen in de kern van

Peter Harskamp in Gallery Bell’Arte

de beweging op grote doeken naar voren brengt. Zelf zegt hij: ‘Mijn werkwijze is een impressionistische weergave van de zee en het wad, waarin ik mijn gevoelens ten opzichte van de maatschappij en mijn omgeving probeer weer te geven met de hoop dat de beschouwer er iets van zichzelf in terug kan vinden.’ Theo Onnes verwierf vooral bekendheid door zijn schilderijen van koeien en geiten. Maar wie meer werk van hem bekijkt, ontdekt een wereld waarin ook ruim plaats is voor landschappen en mensen. Het Hoogeland, waar hij woont in Eenrum en waar zijn vrouw Ankie galerie Het Raadhuis runt, is voor hem een onuitputtelijke inspiratiebron van bijvoorbeeld licht in de sloot, de zon op de rug van een geit, omgeploegd land, de vertedering van een pasgeboren kalf. Theo wordt juist geraakt door dit op het eerste oog zo alledaagse leven om zich heen. Hij vertaalt dit op krachtige wijze in zijn schilderijen en maakt zo zijn verwondering voor ons meer dan waarneembaar, zelfs voelbaar. Geïnspireerd door de Hollandse Meesters (Andreas Schelfhout, Jacob van Ruysdeal en Barend Cornelis Koekoek) schildert Gelos Michailidis niet alleen de Nederlandse zee en duinen, maar ook de typisch Hollandse luchten met alle combinaties van wolken en licht. Gelos heeft een fascinatie voor ruimte en licht en het ontstaan van schaduwen in het landschap. Zijn schilderijen zijn werelden op zich, die de toeschouwer in verstilling brengen. Michailidis gaat regelmatig op ‘wolkenjacht’; in het bijzonder in de wintermaanden leveren de weersomstandigheden prachtige luchten en wolken op. De opening van de expositie in galerie Aakunst is op zaterdag 3 november om 15.00 uur aan de A-weg 47-48 in Groningen. Meer informatie op www.aakunst.nl

ijf vrouwen bepalen het beeld bij galerie Van Strien deze herfst. Drie schilders - Francis Kilian, Anja Jager, Hester Schroor - en twee keramisten – Tineke van Gils, Lies van Vlijmen. Tot en met de kerst. In haar recente werk gaat Francis Kilian te rade bij de Renaissanceschilders. In Het Huwelijk (naar Petrus Christus) vergroot ze een detail op een doek van 100x280 cm. Haar visie op Anna von Kleve (naar Holbein) laat de oorspronkelijke compositie min of meer intact. Francis ziet de oude meesters als ‘wegwijzers voor haar eigen zoektocht’ . Ze vertelt de oude verhalen na, met krachtige penseelstreken en paletmes, in gloedvolle, rijke kleuren. Ook Anja Jager heeft iets met de Renaissance. Maar hier gaat het om ragfijn geschilderde fantasieportretten met de techniek van de oude meesters met eitempera in eindeloos veel dunne laagjes. Met een portret van Marc-Marie Huijbregts won Anja in 2010 een aflevering van het tv-programma Sterren op het doek. ‘Het portret koos mij’ zei Marc- Marie ter verantwoording van zijn keuze, ‘niet andersom’. Sinds kort waagt Anja zich ook aan de olieverf voor haar vrouwenportretten. De karikaturale portretten van Hester Schroor roepen uiteenlopende reacties op. Ze zijn niet mooi, haar figuren, ze hebben soms iets angstaanjagends, meelijwekkends, of op zijn minst iets geks wat dan vaak ook weer bijna, of zelfs voluit grappig kan zijn. Met Hester kijk je als het ware door mensen heen en dan zie je de angsten, de onzekerheden, de vormen van gekte of geheime verlangens die normaal gesproken achter maskers - moeizaam - verborgen gehouden worden. Ze werkt in eitempera met uiterst fijne penselen van marterhaar, en bladgoud. Het boek Hester Schroor Vertekend van Harry Tupan, conservator van het Drents Museum, laat de kwaliteit van dit werk overtuigend zien. Mensen en mensjes in grappige situaties. Dat is het keramische werk van Lies van Vlijmen. Zoals dat mannetje met hoge hoed, staande in een bootje, torst een grote vis op zijn rechterschouder. Tevreden met de vangst? Wie zal het zeggen… Tineke van Gils verdiende haar sporen in keramiekland. In 2008 nam ze deel aan een theepottententoonstelling in Sjanghai. Reden genoeg om eens een collectie theepotten naar Nieuw Amsterdam te halen. Uw bezoek geeft minstens recht op een kopje thee uit zo’n mooie blauwwitte Chinese pot. Tentoonstelling: 28 oktober - 26 december, bij galerie Van Strien, beeldende kunst en vormgeving, Vaart nz 176 in Nieuw Amsterdam. Open vr-zo 13-17. Meer informatie: www.galerievanstrien.nl


Krützmann Lijsten Krützmann Lijsten is uw groothandel in schilderijlijsten voor de Kunsthandel en Lijstenmakers branche. Naast het beleveren van onze klanten met onze lijsten en glas kunt u ook bij ons terecht voor het opspannen van doeken of het verzorgen van complete inlijstingen tot het hoogste conserverende niveau. Wij zijn zeer kritisch op onze collectie en leveranciers en constant op zoek naar in onze collectie passende nieuwe modellen. Wij hebben een verrassende collectie van Di Duria Design, handgekleurde / vergulde lijsten alsmede klein meubelen uit eigen atelier. Maar ook hebben we een grote collectie over de hoek gekleurde Italiaanse lijsten. Onder het motto: “Wij willen niet groot, maar speciaal en exclusief zijn”, hebben wij onze collectie lijsten samengesteld. De collectie is overwegend klassiek en van een hoog afwerkingsniveau van Bologni Arreda, Cavalli & Poli, Salvadori en vele anderen. Vanuit ons magazijn in Castricum leveren we rechtstreeks binnen 48 uur in de Benelux, Duitsland en Engeland. Wij leveren zowel lijsten op verstekservice, aan de meter of gemonteerde lijsten. Wie zijn wij? Krützmann Lijsten is ontstaan in 2001 vanuit de gerenommeerde lijstenmakerij in Amsterdam. Door de grootschalige inkoop en de grote voorraad lijsten konden ook andere lijstenmakerijen vanuit deze voorraad bediend worden. Door de overname in 2004 door Erik van Duuren is deze activiteit verder uitgebouwd om uiteindelijk als zelfstandige groothandel in 2007 vanuit Castricum verder te opereren.

Ons adres is: Gasstraat 15 1901 NA Castricum met voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein. Tel. 0251-650633 • Fax. 0251-652259 Email: [email protected] Voor meer informatie zie onze website www.krutzmannlijsten.nl of volg ons op facebook


kunstkrabbels

Erotique Rodin

Vlaamse kunst in Galerie Moeëjen Daag

Het Spaanse landschap in Tegelen

D

e mooie, zeer verzorgde en inspirerende ruimte van Galerie Moeëjen Daag vormt t/m 14 november het decor voor de werken van Marleen Pauwels en Kris Heyse. Zij zijn twee Vlaamse kunstenaars die zich in 2001 vestigden in het Spaanse Catalonië en na jaren rondreizen hun ‘plek’ vonden in de Zuid-Spaanse provincie Cadiz. Pauwels experimenteerde aanvankelijk met grafische technieken en collages, resulterend in abstracte composities. Gaandeweg integreerde zij figuren in haar werk en via haar schildertechniek liet Pauwels de strakke composities evolueren tot verweerde en afbladderende decors als setting voor deze figuren, die transparant en fragiel ogen maar toch evengoed in krachtige, heldere en trefzekere lijnen werden neergezet. De naakte mens in een kale omgeving, wars van attributen en anekdotes, met als enig gezelschap: sporen van een verleden en fragmenten van teksten, verborgen in onderliggende lagen. Fragmenten die af en toe zichtbaar worden als zonlicht door een wolkendek, soms ook nadrukkelijker aanwezig

zijn. Teksten die bepalend zijn geweest voor het tot stand komen van deze schilderijen, verstilde en krachtige beelden die existentiële vragen oproepen. De huid van Pauwels’ schilderijen is letterlijk en figuurlijk ‘doorleefd’ als gevolg van langdurige en intensieve bewerkingen, van het steeds opnieuw aanbrengen van lagen papier, zand en verf, afgescheurd en weggeschuurd. Diezelfde gelaagdheid en werkwijze kenmerkt ook het werk van Kris Heyse. De schilderijen van beide kunstenaars zijn letterlijk ‘beelden’, ontstaan uit bouwlagen. Heyse gebruikt lagen van zand en aarde in verschillende kleuren, afkomstig uit diverse gebieden in Spanje en soms vermengd met marmerpoeder. Het zand wordt verlijmd en, na droging, opgeschuurd. Bij de afwerking wordt het poeder gebruikt, dat overbleef na het schuren, samen met houtskool en pastelkrijt. Heyse vindt inspiratie in het Spaanse landschap en is vooral geïntrigeerd door één van de meest boeiende aspecten van het schilderen, namelijk het verdwijnen in het verschijnen en omgekeerd: wat je zichtbaar maakt, is tegelijk het onzichtbaar maken van iets anders. De zichtbaarheid van het één impliceert de onzichtbaarheid van het ander… Het werk van Heyse, telkens ingekaderd in de meest natuur-vreemde vorm, namelijk het vierkant, is als het ware het herscheppen van het geologische landschap. Zijn artistieke zoektocht begint in het Spaanse landschap. In eerste instantie is hij als het ware land art-kunstenaar, die het landschap zintuiglijk op hem laat inwerken. Velen ervaren het werk van Pauwels als triest (wat het volgens haar helemaal niet is!). Misschien kunnen deze mensen geholpen worden met volgende bemerking van Immanuel Kant: ‘Een kunstwerk is niet de voorstelling van iets moois, maar de mooie voorstelling van iets.’ Naast deze expositie worden doorlopend de beelden en wandobjecten geëxposeerd van Sjaak Smetsers in zijn thuisbasis galerie Moeëjen Daag. Adres: Grotestraat 61a, Tegelen. Open: vr/za 12-17 of op afspr.: 077-3747510. Zie ook www.moeejendaag.nl

Actueel Lewis W. Hine (1874-1940) behoort tot de fameuze fotografen als Joel Meyerowitz, Robert Frank, Robert Capa, Eugène Atget, waaraan het Nederlands Fotomuseum indrukwekkende tentoonstellingen heeft gewijd. Hine staat bekend als de 20ste-eeuwse pionier van de sociaal-documentaire fotografie. Typerend voor Hine is dat hij sterk geloofde in de overtuigingskracht van de fotografie. Gewapend met zware camera vocht hij voor sociale rechtvaardigheid. Hij reisde voor de National Child Labor Committee meer dan 75 duizend kilometer door de Verenigde Staten om kinderen te fotograferen die werkten in de landbouw, mijnen, fabrieken, naaiateliers en op straat. Mede door zijn foto’s werd kinderarbeid daadwerkelijk aangepakt. De thema’s in het werk van Hine: kinderarbeid, situaties van menselijke onwaardigheid en de kwetsbaarheid van immigranten en vluchtelingen zijn nog steeds actueel. Ondanks zijn huidige bekendheid, vroege successen en het feit dat veel overheidsinstellingen zijn foto’s gebruikten, stierf hij in 1940 in totale armoede.

Tentoonstelling De expositie is met 170 vintage foto’s uit de periode 1903 tot en met 1937 en 42 documenten het eerste uitgebreide en goed gedocumenteerde overzicht in Nederland en zelfs in Europa. Hine’s gehele oeuvre is te zien, vanaf zijn vroegste portretten van immigranten op Ellis Island tot aan zijn werk in Europa na de Eerste Wereldoorlog. Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie met reproducties van foto’s en documenten, inclusief een volledige reprint van Men at Work uit 1932, het enige boek dat Hine tijdens zijn leven produceerde. Het Nederlands Fotomuseum aan de Wilhelminakade 332 in Rotterdam is dagelijks geopend, behalve op maandag.

Nostalgie en eigenzinnigheid. Deze begrippen kenmerken het werk van Ben van Voorn (19272004). Dochter Saskia van Voorn schreef samen met kunstenaars als Robin d’Arcy Schillock en Aafke Steenhuis een rijk geïllustreerd boek over het leven en werk van de Drentse kunstenaar, Ben van Voorn – notities van een veelzijdig kunstenaar (Philippe Boucher, € 29,50). Hij begon als illustrator voor de Toonder Stu- BEN VAN VOORN dio’s. Toen hij later de achtergronden tekende voor de Bommelfilm van Rob Houwer, werd hij een wereldwijd veel gevraagd tekenaar voor animaties. Maar liever maakte hij zijn eigen werk: dromerige aquarellen, verstilde stillevens, vlot geschilderde landschappen en surrealistische, andere werelden. Doordat ook op zijn getekende dagboeken wordt ingegaan en verschillende collegakunstenaars een eigen herinnering aan Van Voorn aan het verhaal toevoegden, is het een intieme en persoonlijke publicatie geworden. Pictura in Groningen toont t/m 9 december een overzicht van zijn veelzijdige werk. Ook in het gemeentehuis in Vries (Dr.) is een presentatie over Ben van Voorn ingericht. Nostalgie en eigenzinnigheid kenmerken het werk van Ben van Voorn. Een romantisch verlangen naar de schoonheid van het oude Drentse landschap, naar het mooie in de natuur, naar de vrijheid van de vagebond die kan gaan en staan waar hij maar wil. Heimwee naar het eenvoudige landleven en bezorgdheid over de maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland sterkten hem in zijn opvatting dat wat in het landschap de moeite waard was, door modernisering stond te verdwijnen. Zijn oeuvre omvat dromerige aquarellen, verstilde stillevens en vlot gepenseelde landschappen in olieverf, surrealistische ‘andere werelden’ die in zijn hoofd rondspookten, maar ook bijtende spotprenten die de omgang van mensen met de natuur hekelden.

Ben van Voorn werkte vanaf 1947 voor de Toonder Studio’s in Amsterdam als illustrator. Eerst enkele jaren in vaste dienst, later als freelancer. Zo tekende hij o.a. tot eind 1969 de achtergronden voor de bekende Bommelstrip. Daarna besloot hij, tot verdriet van Marten Toonder, met dit illustratiewerk te stoppen. Toonder accepteerde Van Voorns overweging dat hij meer tijd vrij wilde maken voor zijn eigen kunstenaarschap. Als reactie op Van Voorns beslissing schrijft Toonder: “Het ‘opladen van de accu’ is een goed en moedig plan, waar ik veel waardering voor heb. Voor Tom Poes is het natuurlijk sneu. Maar ik zal het zien te redden. Er zijn vele tekenaars, maar er is maar één Ben van Voorn.” Begin jaren ‘80 wist Marten Toonder hem opnieuw te strikken, nu als achtergrondschilder voor de Bommelfilm van Rob Houwer, waarvoor Van Voorn schitterende aquarellen maakte van soms wel zes meter lang. Deze prestatie zorgde voor een internationale reputatie in de tekenfilmindustrie. Van de Gaumont Studio’s in Parijs kwamen opdrachten binnen voor een tweetal Asterix films, die een groot succes werden. Er kwamen meer aanbiedingen uit Parijs en ook uit Canada. Maar na een paar films hield Ben de boot af. Hij vond zijn eigen vrijheid belangrijker. In zijn stille atelier in Yde experimenteerde hij met allerlei technieken; hield samen met kunstenaar en vriend Jan Schroot 30 jaar lang een dagboek bij, geïllustreerd met vele vaak humoristische pentekeningen en paginagrote aquarellen. Hij schilderde landschappen en stillevens in olieverf en aquarel, en in zijn keramiekwerkplaats ontstonden opmerkelijke series tegeltjes met Picasso-achtige illustraties, die later hun weg vonden naar prachtige keramische borden. In dit boek is zijn veelomvattende en interessante oeuvre samengebracht en is zijn leven en zijn liefde voor de kunst inzichtelijk beschreven door verschillende auteurs.

ISBN 97890 70462 00 0

9

7 8 9 0 7 0

Notities van een veelzijdig kunstenaar

BOUCHER

H

Empire State Building en Building the Rotterdam In 1932 publiceerde Lewis Hine het bekende fotoboek Men at Work over de bouw van het Empire State Building. Vanuit de meest gewaagde plekken maakte hij de foto’s van het 381 meter hoge gebouw en toonde hij de kracht van de mens. De hoge gebouwen op de Wilheminapier zijn al jaren beeldbepalend voor de skyline van Rotterdam, zoals het Empire State Building dat was voor New York rond 1930. De Wilhelminapier is vol in ontwikkeling. In 2013–2014 wordt De Rotterdam opgeleverd, ontworpen door OMA van Rem Koolhaas. De Rotterdamse fotograaf Ruud Sies volgt al vier jaar lang de totstandkoming van het grootste gebouw van Nederland. Het project Building the Rotterdam – a work in progress is geïnspireerd op het werk van Lewis Hine en legt de verbinding met de Wilhelminapier als historische plek. Voor het Nederlands Fotomuseum een reden om een deel van dit project op te nemen in de tentoonstelling van Lewis Hine.

Ben van Voorn

Notities van een veelzijdig kunstenaar

Fotograferen voor verandering

De Franse beeldhouwer August Rodin was zijn tijd ver vooruit toen hij als eerste naar bewegend model tekende. Hij legde ze met grote snelheid vast, hun beweging volgend. Rodin zelf noemde ze dessins instantanés (vluchtige tekeningen). Op zeer intieme wijze maken geven deze schetsen een inkijkje in Rodins creatieve proces. Zijn passie voor het vrouwelijk naakt, de vrouwelijke seksualiteit en de menselijke emotie en beweging wordt onder de loep genomen in het boek Erotique Rodin (Wbooks, € 27,95). In enkele heldere essays krijgen de tekeningen een plek in het leven en werk van Rodin. Het boek sluit aan op de gelijknamige tentoonstelling in het Singer Museum Laren. Daar zijn t/m 13 januari tientallen tekeningen uit het Parijs Musée Rodin voor het eerst in Nederland te zien en komt ook de invloed op het werk van modernisten als Klimt en Schiele aan bod.

BEN VAN VOORN

Eerste grote overzicht van Lewis Hine in Rotterdam

et Nederlands Fotomuseum in Rotterdam presenteert tot en met 6 januari de eerste grote overzichtstentoonstelling in Nederland van de beroemde Amerikaanse fotograaf Lewis Hine. Hij was een gepassioneerd fotograaf die met zijn foto’s het leven van mensen wilde verbeteren. Zijn foto’s van immigranten op Ellis Island, kinderarbeid en arbeiders die hoog boven New York aan het Empire State Building werkten, behoren tot de fotografische iconen van de 20ste eeuw. De internationaal reizende tentoonstelling omvat ruim 200 foto’s en documenten, veelal in originele staat en afkomstig uit de collectie van het George Eastman House in Rochester. Met trots toont het Nederlands Fotomuseum deze tentoonstelling die past binnen het streven om aandacht te besteden aan de canon van de internationale documentaire fotografie.

KNSTBKN

4 6 2 0 0 0

KunstKrant Oproep

Kunstredacteurs in Zuid- en West-Nederland De KunstKrant zoekt schrijvers met een kunsthistorische achtergrond en/of ervaring in de kunstjournalistiek om vanuit de eigen regio over tentoonstellingen te berichten. Reacties met cv en enkele publicaties naar: KunstKrant, Postbus 494, 9700 AL, Groningen of [email protected] Inlichtingen: Illand Pietersma (hoofdredactie), 06-18535018.

KunstKrant


Schilderen , beeldhouwen of tekenen op de Wackers Academie Het uitgangspunt van de particuliere opleiding is dat studenten eerst leren tekenen en daarna de schilderkunst onder de knie leren krijgen. Een oude methode die haar vruchten afwerpt. Er hangt een persoonlijke en betrokken sfeer in het academiegebouw in Amsterdam. Studenten komen van heinde en verre en variëren in de leeftijd van achttien tot zeventig jaar. Zij hebben er wat voor over om les te krijgen van gedreven en professionele kunstenaars als Sam Drukker, Luk van Driessche, Maarten Welbergen, Jim Harris, Irma Braat en Robert Vorstman. En dat is niet voor niets, de lessen zijn van hoge kwaliteit en toegankelijk voor mensen van ieder niveau. Eerst leren tekenen Eens werd tegen Michelangelo gezegd: “Gij moet eerst kunnen tekenen en het materiaal beheersen, wilt gij zelfs een stuk marmer kunnen beoordelen”. En dat is precies waar ook de klassieke en figuratieve Wackers Academie anno 2012 in gelooft. Dat docenten veel hameren op aspecten als vorm, plaatsing, verhouding en compositie, blijkt als een leraar over de schouders van de student meekijkt bij een les modeltekenen: “Hoeveel hoofden passen er in het hele lichaam?” herinnert hij de student. Met een breinaald meet de student nog eens na. Hij telt en merkt dan dat de verhoudingen niet correct zijn en veegt het houtskool van zijn papier. De student knikt en gaat ijverig aan de slag: er valt nog heel wat te leren. Voor ieder wat wils De Wackers Academie biedt voor ieder wat wils. Er is een avond en weekend opleiding, wackers basics, met een studiebelasting van zes uur per week. Voor wie meer wil is er de deeltijdopleiding, (twee en een halve dag per week les krijgen). Voor wie wat minder wil is er

een gevarieerd scala aan cursussen,. Voor de gevorderden worden er gespecialiseerde Master Classes georganiseerd. Plastic poppen en metalen kaasschaven Van het natekenen van een sleutelbos met Oost-Indische inkt, tot het naar waarneming overnemen van opeengestapelde stoelen en krukken, het is slechts een greep uit het gevarieerde lesaanbod. Met de olieverf nog vers op de doeken, maakt een groepje studenten een rondje door de ateliers en bespreken zij het werk van hun collega’s. Speelgoed, potten en pannen, vazen en andere voorwerpen staan in de kasten van de ateliers. Spullen waarvan je in de eerste instantie zou denken dat het niet in een atelier thuis hoort. Maar als je goed kijkt naar de werken van de leerlingen, komen de plastic pop, marmeren vaas en metalen kaasschaaf terug in de geschilderde stillevens die op de vensterbanken staan te drogen. Op de woensdagochtend begeven eerste- en tweedejaarsstudenten zich naar het Vondelpark, de dierentuin of de bibliotheek voor het maken van buitenstudies. Met vaak geïnteresseerde omstanders om zich heen, leren zij snel impressies vast te leggen en deze eventueel later in het atelier uit te werken. Nieuw talent Walter Bosman, Silvia Copray, Gineke Zikken, Paul Smulders, Bairbre Duggan, Kayo Temel en Lies Jonkers: allemaal namen van oud-studenten waarvan het werk regelmatig terug te vinden is in galeries, tentoonstellingen of beurzen. De academie is daar trots op en levert ieder jaar weer studenten af die hun weg naar succes vinden

Website: www.wackersacademie.nl

PrintDruk.nl •Flyers • Uitnodigingen • Programma's • Brochures • Posters • Entreebewijzen

DE KUNST... IN UITLEEN

Voor tentoonstellingen, activiteiten en evenementen Voordelige combinatiemogelijkheden van flyers, posters e.d.; vraag informatie

Moleneind NZ 22

●

9203 ZP Drachten

●

telefoon 0512 - 51 32 23

●

www.kunstuitleen-veenstra.nl

Een Giclée voor een nieuwe abonnee! Word nu abonnee van de KunstKrant en maak kans op een ingelijste giclée van Rein Pol. Deze giclée wordt verloot onder de nieuwe abonnees die zich in november en december 2012 aanmelden. In het volgende nummer wordt de winnaar bekend gemaakt. Deze Giclée is beschikbaar gesteld door Art Revisited. Voor Giclée Dealers zie: www.artrevisited.com

A b o n n e m e n t

KunstKrant

Ja,ikikwil wilop opde dehoogte hoogteblijven blijvenvan vandedebeeldende beeldendekunst kunstinin Noordoost-Nederland. Ik vind hetom Ja, Nederland. Ik vind het gemakkelijk gemakkelijk om de KunstKrant thuis bezorgd te krijgen. Voor €18,- (verzend- en administratiede KunstKrant thuis bezorgd te krijgen. Voor € 18,- (verzend- en administratiekosten) krijg ik de kosten) krijg ik de eerste 6 nummers thuisgestuurd. Zonder opzegging wordt het abonnement eerste 6 nummers thuisgestuurd. Zonder opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. automatisch verlengd. naam adres postcode woonplaats

Hierbij machtig ik de abonnementenservice van de KunstKrant om €18,- af te schrijven van mijn bank-/girorekening

bank-/gironummer t.n.v. plaats datum

handtekening

Deze bon invullen en in een voldoende gefrankeerde envelop opsturen naar:

Abonnementenservice KunstKrant — Postbus 7 — 9780 AA Bedum

Of mail naar [email protected] • www.kunstkrant.com

Schilderijen en grafiek van Gerda Elfring Wisselende exposities met keramiek, brons etc. Oeverstraat 9, 3961 AM • Wijk bij Duurstede, • www.elfring-art.nl openingstijden: zaterdag en zondag van 13.30 u tot 17.00 u.


kunstkrabbels Elf Britse kunstenaars bij Grimm Gallery Amsterdam

Recent British Painting: een selectie

R

ecent British Painting is een tentoonstelling van en over schilderkunst, samengesteld door curator Tom Morton. De titel is een verwijzing naar de ‘reizende groepstentoonstellingen’ uit het eind van de jaren ’70 en begin jaren ’80, toen Engelse overheidsinstellingen zich beijverden om Engelse kunst in het buitenland te tonen en te promoten. Conform de tijdgeest getuigden deze tentoonstellingen van aversie tegen de cultuur en samenleving, waarbinnen zij zich verstrikt geraakt voelden. Recent British Painting, een vervolg op de tentoonstelling Recent British Sculpture die Morton in 2010 voor Grimm Gallery samenstelde, is geen overzichtstentoonstelling. Het is een selectie van 11 kunstenaars die tussen 1930 en 1980 zijn geboren en die ieder voor zich een unieke positie innemen in de hedendaagse schilderkunst.

KNSTNWS Oogstrelende fotografie in GrenzBlickAtelier

O

p 3 november viert Galerie GrenzBlickAtelier in de Duitse grensplaats Bocholt-Suderwick om 15.00 uur haar eenjarig bestaan met de feestelijke opening van een bijzondere tentoonstelling, met werk van twee fotografen van wereldformaat. Rutger ten Broeke en Blanka Wasowicz zijn internationaal bekend vanwege hun klassieke zwart-wit fotografie, die zij - geheel in de traditie van de grote Amerikaanse fotografen - op analoge wijze en met behulp van grootformaat camera’s maken.

Van Mander instituut Het Rijksmuseum en het RKD bundelen per 1 januari hun krachten in het Karel van Mander Instituut. Hierdoor zal een van de grootste wetenschappelijke kunsthistorische instituten ontstaan. Het doel is de kennis van de Nederlandse kunst in internationale context te vergroten. Daarnaast wil het als brug fungeren tussen musea, universiteiten en andere instellingen.

Museum-app Amersfoort In Amersfoort is een app gelanceerd voor het zogenaamde Museumlint langs de drie musea Mondriaanhuis, Flehite en kunsthal KadE. De app verrast met interessante weetjes over de historische hoogtepunten die onderweg tussen de locaties te vinden zijn. Ook zijn er op de route digitale puzzelstukjes verstopt. Wie ze allemaal vindt, krijgt bij bezoek aan een van de drie musea een aandenken.

“Recent British Painting omvat een hele rij aan onderzoeksgebieden, als daar zijn: de specifieke problematiek van figuratief en abstract werk, de rusteloze relatie tussen schilderkunst en haar eigen (post digitale) zijnswijze, de erfenis van verschillende modernistische stromingen, en het maatschappelijke effect van beeldvorming. Andere aandachtspunten zijn autobiografie, performance, film, humor, en wat we schilderkunstig evenwicht zouden kunnen noemen. Recent British Painting biedt geen expliciete stellingname, maar is al evenmin een simpel feest van meervoudigheid. Misschien dat het bij deze tentoonstelling nog wel het meeste draait om de vraag op grond waarvan een schilderij - of een tentoonstelling - tot stand komt”, aldus Tom Morton. De expositie is t/m 24 november te zien in Grimm Gallery, Keizersgracht 82 & Frans Halsstraat 26, Amsterdam. Open wo-za 12-18. Zie www.grimmgallery.com

Lisser Art Museum In de Keukenhof bij Lisse zal in 2015 een nieuw museum worden geopend. Het Lisser Art Museum (‘t LAM) museum is een initiatief van de Van den Broek Foundation (winkelketen Dirk van den Broek). In ‘t LAM zal de kunstcollectie van de Foundation getoond worden. Het gaat om zowel moderne als oudere kunst rond het thema voedsel.

Philip Elchers verhuisd Bij galerie en grafisch atelier Sopit

Renze Koenes na 30 jaar terug in Castricum!

I

n Galerie Sopit is t/m 2 december werk te zien van de schilder en graficus Renze Koenes uit Deventer. Een bijzondere gelegenheid, Koenes is van oorsprong Castricummer en in 1982 naar Kampen vertrokken om daar illustratieve vormgeving te studeren aan de Hogeschool voor de Kunsten ‘Constantijn Huygens’. Sindsdien houdt hij zich bezig met vrij tekenen, schilderen en het maken van grafiek. Verder doceert hij part-time aan de Jan des Bouvrie Academie in Deventer. Met liefde verbeeldt Koenes in verschillende technieken alledaagse onderwerpen, waarbij hij de suggestie van ruimte en stofuitdrukking ondergeschikt maakt aan een tamelijk onverwacht spel van vlakke vormen, patronen, contrasten en kleur. Ondanks de vervormingen die hij welbewust toepast blijven de afgebeelde voorwerpen en huiselijke scènes uit de omgeving van de kunstenaar herkenbaar. Naast het schilderen met gouache en olieverf is Koenes gespecialiseerd in de zeefdruktechniek. In zijn zeefdrukken blijft hij zijn thematiek en hang naar sterke stilering trouw, wat altijd sterk in het oog springende, maar intieme interieurs oplevert. Bronzen beelden Mede-exposante Inez Warnaar creëert in haar atelier in het landelijk gelegen dorp Driehuizen op spontane wijze beelden. Soms geïnspireerd door een emotionele gebeurtenis, een andere keer door een bijzondere houding van een poserend model. Warnaars werk correspondeert altijd aan een innerlijk beleven van dat moment; vrolijk, verdrietig, ingetogen, trots, dromerig, eenzaam, humoristisch etc. De beelden worden eerst opgebouwd in klei en daarna gegoten in brons. De afwerking in de gieterij verzorgt zij zelf. Haar creaties worden ook wel ‘gestolde emoties’ genoemd. Galerie Sopit aan de Anna Paulownastraat 22 te Castricum is ’s zondags open van 13.00 tot 17.00 uur. Zie ook www.sopit.nl

Rutger ten Broeke (Arnhem, 1944) legt zich bij zijn fotografie vooral toe op het vrouwelijk naakt, waarbij hij het kwetsbare lichaam vaak in een overweldigende natuurlijke of industriële omgeving plaatst. Zijn foto’s kenmerken zich door een perfecte compositie, een fabelachtige detaillering en een oogstrelende toonweergave. Ten Broeke werkte aanvankelijk als professioneel modefotograaf maar legde zich halverwege de 70-er jaren geheel toe op de kunstfotografie. Zijn werk bevindt zich inmiddels in vooraanstaande musea en collecties in o.a. Amsterdam, Keulen, Hamburg, Frankfurt, San Francisco, Chicago en Parijs. Ten Broeke exposeerde over de hele wereld, recentelijk in Berlijn. Daarnaast gaf hij vele jaren les aan de Kunstacademie AKI in Enschede (nu ArtEZ) en aan de Filmacademie in Amsterdam. Blanka Wasowicz (Warschau, 1951) zoekt haar thema’s eerder in de mythologische iconografie. Archaïsche, mystieke en etnische motieven komen steeds terug in haar geraffineerd samengestelde beelden. Haar foto’s ademen de sfeer van schilders als Holbein, Rafael en Jan van Eyck. De kunstenaars zijn bij de opening op 3 november aanwezig. Het werk van Rutger ten Broeke en Blanka Wasowicz is daarna tot de Kerstdagen te zien op donderdag, vrijdag en zaterdag van 12 tot 17 uur in het GrenzBlickAtelier, Hahnenpatt 15a, Bocholt-Suderwick. In het weekend van 24 en 25 november geeft Rutger ten Broeke twee workshops. Meer informatie op www.grenz-blick.eu

Uitgeverij Philip Elchers is verhuisd van de rand van de Groninger binnenstad naar het centrum, aan de Boteringestraat 41. Elchers is een non-profit uitgeverij op de gebieden kunst, cultuurhistorie en literatuur. Aan een kunstboekuitgave is vaak een expositie verbonden. In januari en februari viert de uitgeverij haar 25-jarig bestaan met een tentoonstelling in Pictura in Groningen, samen met kunstenaar Hans Boer, van wie een nieuw boek verschijnt.

PAN Amsterdam Van 18 t/m 25 november is in de RAI de 26ste editie van PAN Amsterdam. De eigentijdse kunstbeurs staat voor verrassing, variatie en kwaliteit. Vorig jaar kwamen al meer dan 50.000 bezoekers af op deze ‘reis door de tijd van alle mogelijke kunsten designuitingen’ – van beelden uit de klassieke oudheid tot modern design, en van hedendaagse kunst en fotografie tot oude meesters.

Galerie Mokum 50 jaar Galerie Mokum in Amsterdam bestaat vijftig jaar en viert dat t/m 11 november met de tentoonstelling Mokum 50. Vele aan de galerie verbonden kunstenaars maakten speciaal een kunstwerk van 50 x 50 cm. Tevens verscheen het boek Mokum 50 (Art Revisited, € 39,50) met werk van 44 Mokumkunstenaars.

BRVN Heeft u ideeën of suggesties voor de KunstKrant? Stuur ze ons. U kunt uw opmerkingen en ingezonden brieven mailen naar: [email protected]


Op 12 december 2012 opent het Stedelijk Museum Zwolle zijn nieuwe tentoonstelling ‘De millenniumdoelen in de geschiedenis van Zwolle’. Daarin wordt aan de hand van de hedendaagse millenniumdoelen teruggekeken naar het verleden. In 2000 hebben de Verenigde Naties acht millenniumdoelen geformuleerd om vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken, zoals het terugdringen van armoede, kindersterfte, ongelijkheid tussen man en vrouw en het aanpakken van milieuproblematiek. Deze doelen zijn door 189 landen en vele lagere overheden onderschreven, zo ook door Zwolle. Doelen die niet alleen gelden voor tweede- en derdewereldlanden, maar die ook in ons eigen land spelen. Denk daarbij aan de recente oprichting van de voedselbanken, ongelijke betaling mannen en vrouwen of de relatief hoge kindersterfte. Het Stedelijk Museum Zwolle heeft bekeken wat deze millenniumdoelen voor Zwolle betekenen. Hierdoor ontstaat een interessante kijk op de geschiedenis van de stad Zwolle en omgeving. In de tentoonstelling zal de armoedebestrijding van de middeleeuwen aan de orde komen, maar ook het Hanzeverbond, de cholera-epidemieën uit de negentiende eeuw en de handelingsonbekwaamheid van vrouwen die in Nederland tot 1957 (!) voortduurde. ‘De millenniumdoelen in de geschiedenis van Zwolle’ is te zien tot 2018 in het Stedelijk Museum Zwolle. geopend vanaf 12-12-2012

De millenniumdoelen

in de geschiedenis van Zwolle

www.stedelijkmuseumzwolle.nl

Pronken

9 december 2012 t/m 5 mei 2013

Les Deux Garçons Michel Vanderheijden van Tinteren & Roel Moonen Ineke Otte Marianne van Heeswijk Pronken is zo oud als de mensheid. We pralen, paraderen, prijken en scheppen graag op. Pronken doen we met ons interieur, auto, lichaam, voedsel en nog veel meer. Om indruk te maken lieten overheden in het verleden zilveren voorwerpen maken zoals bekers en schalen. De gemeente Zwolle, liet zelfs in 1667 een speciale zilverkast maken waarin het stadszilver werd bewaard. Deze bijzondere kast is op de expositie te zien. In de kerken zien we vaak een overdaad aan pronk. Op de dinertafel pronken we graag met bijzondere en kostbare etenswaren en tafelgerei. De volgende kunstenaars reageren op de pronkstukken uit de collectie van het museum. Les Deux Garçons, sculpturen van taxidermie (opgezette beesten). Ineke Otte is ontwerpster van moderne sieraden, sjaals, verlichting, tafels, glas en objecten. Marianne van Heeswijk. Ze verzamelt afgedankte gebruiksvoorwerpen uit verschillende culturen en huiselijke sferen en verwerkt deze met behulp van diverse technieken tot “decadente” illustratieve objecten.


kunstkrabbels

KNSTNWS Manders naar Venetië

Guus Slauerhoff op drie fronten

Das Dasein und ich

Het ontwerp Room with Broken Sentence van curator Lorenzo Benedtti en kunstenaar Mark Manders is door het Mondriaan Fonds gekozen als Nederlandse inzending voor de Biënnale van Venetië. Voor de 55ste editie van de Biënnale maakte het fonds voor het eerst gebruik van een ‘open call’ aan curatoren, om met een beknopt plan te komen. De Biënnale van Venetië begint volgend jaar op 1 juni.

De Drentse kunstenaar Guus Slauerhoff (1945) is deze periode op drie plekken in de picture. Ten eerste is hij regelmatig te zien in theater De Nieuwe Kolk in Assen, dat 23 september geopend is. Voor het project Theater als atelier wil hij een seizoen lang ervaren hoe de nieuwe culturele instelling in het eerste jaar gestalte krijgt. Met het project zal hij een accent zetten op de theater. Hoe dat vorm krijgt, zal in de loop van het jaar duidelijk moeten worden. Daarnaast zijn er twee overzichtstentoonstellingen van Slauerhoffs werk onder de titel Das Dasein und ich. T/m 9 december in de Galerij in Drachten en van 17 november tot 23 december bij galerie Op de Wind in Westeremden. Henriette Hogewind van galerie Op de Wind omschrijft zijn werk als volgt: Guus Slauerhoff (1945) verbeeldt de relatie tussen mensen onderling en tussen mensen en de ‘grote vragen’ aan de hand van zijn eigen Dasein. De betekenis van een mensenleven zoals dat op rationele wijze benaderd wordt wanneer we denken aan de maakbare mens als economische factor in onze samenleving, wordt gespiegeld ten opzichte van de anatomie van het leven: de betekenis van de liefde, de lust, de passie, het lijden, het sterven, dood zijn.

BOK komt op voor kunstenaars

Kijkend naar zijn werk vallen twee constanten op: Zijn lijnvoering en zijn onderwerp. Soms als contourenschets dienend, vaker als voorzichtige afbakening tussen twee menselijke figuren in hun relatie, tekent en schildert Slauerhoff lijnen die net zo beweeglijk zijn of juist in rust zoals datgene wat zich tussen mensen kan afspelen. Zijn onderwerp is hij zelf. En zijn kunstenaarschap bestaat uit het zichtbaar maken van het wezenlijke van zijn bestaan, zijn Dasein, ons Dasein, mits wij durven participeren in zijn kunst. Guus Slauerhoff confronteert ons met onze eigen kwetsbaarheid. En dat voelt ongemakkelijk. Open staan voor de eigen essentie in relatie tot de grote levensvragen; het durven benoemen van mijlpalen en kompas terwijl je weet ze niet gevolgd te hebben of juist ambieert ze te leven… ja; dan sterkt dit werk ook en bevestigt wellicht dat het een kunst is te leven. Deze mooie en meervoudige tentoonstelling zal Marcel Möring, schrijver, met een inleiding op de wind brengen, op zaterdag 17 november, rond 16.00 uur, bij Kunstgang Op de Wind, Vierburenweg 11 in Westeremden.

Voortgekomen uit de perikelen rond het btw-tarief op kunst, dat inmiddels weer naar 6% is teruggebracht, is er een nieuwe stichting ontstaan die de belangen van kunstenaars wil behartigen: Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK). Initiator van de stichting is Henk Hofstra. Leden van BOK kunnen bijvoorbeeld korting krijgen op kunstenaarsbenodigdheden en zorgverzekering, of hulp krijgen bij incasso. Bovendien zijn er gratis helpdesks voor juridische bijstand of sociale zekerheid. Er is een nieuwe site ontwikkeld, www.boknet.nl, waar meer informatie te vinden is.

Poëzie in Porselein bij Kunstuitleen Zwolle

K

eramiste Marja Hooft exposeert t/m 15 januari bij Kunstuitleen Zwolle. Hooft vermengt traditie met experiment. Van porselein, een materiaal dat van oudsher gebruikt wordt voor gebruiksvoorwerpen, maakt zij kunstobjecten zoals sculpturen, dierfiguren en wandobjecten. Aan de andere kant transformeert ze ook gewone gebruiksvoorwerpen tot kunst door middel van eigenzinnige toevoegingen. Ze focust zich op de schoonheid van het materiaal, en tracht daarmee de kracht van de natuur in beeld te brengen. In 1985 heeft Hooft de experimentele kunstenaarsgroep Cheops opgericht. Deze groepering had als doel een alternatief te scheppen voor de tot dan toe vrij traditionele Nederlandse keramiek. Toen Cheops werd opgeheven ging haar aandacht weer uit naar het figuratieve in keramiek. Ze maakt mensen dierfiguren, objecten waar de toeschouwer een verhaal aan kan verbinden. Hierbij zijn de vormeigenschappen en structuren van het porselein een belangrijk uitgangspunt. Door te focussen op deze materiaaleigenschappen creëert Hooft zowel expressieve als rustige en serene objecten. Marja Hooft heeft de Rietveld Academie en de Rijksacademie doorlopen. Van 1970 tot 1973 heeft ze gewerkt op de experimentele afdeling van De Porceleyne Fles/ Royal Delft. Van 1979 tot 2011 is ze werkzaam geweest als docente keramiek op verschillende kunstacademies. De verkoopexpositie Poëzie in Porselein is t/m 15 januari gratis te bezichtigen bij Kunstuitleen Zwolle aan de Voorstraat 31. Open: di-za 11-17, do 11-21.

Gratis kunstboek Land, Lucht en Water! Stuur een email naar [email protected] met uw naam en adresgegevens o.v.v. ‘kunstkrant’. De eerste 10 inzenders ontvangen geheel gratis het eigenwijze boekje Land, Lucht en Water over het geschilderde landschap. ISBN 978-90-72736-30-7.

wo, do, vr 10 - 17.30 uur zaterdag 10 - 17 uur De Holm 34, 9356 VB Tolbert 0594-549707 [email protected] • www.roesd.nl


24-27 januari 2013

Voor meer informatie & arrangementen: www.kunstenantiekweekend.nl

GROTE KERK NAARDEN-VESTING GEOPEND VAN 11-18 UUR VRIJDAG TOT 21.30 UUR NU NOG UITGEBREIDER!

Het beursoppervlak van het altijd druk bezochte Kunst & Antiek Weekend, is substantieel uitgebreid met een 15-tal exposanten in een stijlvol paviljoen dat direct met de Grote Kerk in Naarden-Vesting verbonden is. Met deze uitbreiding zijn de collecties van meer dan 60 standhouders te bewonderen en is er een nog breder en gespecialiseerder aanbod van toegankelijke oude en hedendaagse kunst.

✃ MET € 3,- KORTING NAAR KUNST & ANTIEK WEEKEND NAARDEN 2013 Bij inlevering van deze strook ingevuld met uw e-mailadres, ontvangt u € 3,- korting op de toegangsprijs van € 16,50 (maximaal 2 personen en niet geldig in combinatie met andere acties) E-mail:


expositieagenda

Stuur expositiegegevens en persberichten voor de KunstKrant van januari/februari uiterlijk 10 december naar het volgende adres: KunstKrant Noordoost-Nederland, Postbus 494, 9700 AL Groningen, of e-mail naar [email protected]

Groningen

Friesland

adorp

Hooghe Huys Torenweg 31, T 050-5020535, open za/zo 12-16. T/m 11 nov Aly vd Wal, Marian Gerrits. 17 nov t/m Annemarie de Groot. Kerk 10 t/m 18 nov, za/zo 14-17. Erica Scheper, Henrik Kröner (schilderijen), Janneke Koopman (sieraden). appingedam

Galerie Kés Art Prof. Cleveringaplein 1, T 06-21564427. Museum Møhlmann Westersingel 102-104, T 0596-682856, open vr-zo 13-17. T/m 16 dec 14e Onafhankelijke Realisten tentoonstelling, 88 kunstenaars. Museum Stad Appingedam Wijkstraat 25. T/m 6 jan Sporen uit de middeleeuwen. De Noordelijke Kunsthof Blankenstein 2, T 0596-624488, open vr-zo 14-17.

Kunstroutes Groningen KunstClusters Za/zo 3 en 4 nov, 12-18. Exposities en evenementen van 25 kunstenaars op 5 adressen in het Oldambt. Info: www. kunstaanderandvannederland.nl WinterWelvaart Groningen 14 t/m 16 dec, vr 17-21, za/zo 12-18. Kunstroute in galerieën en op schepen langs Hoge en Lage der A en Noorderhaven in Groningen met tiental kunstenaars en gastexposanten. Atelier Route 99 Noord-West Groningen 1e zo vd mnd, 12-17. 17 kunstenaars in Noordwest-Groningen. Zowel figuratief als abstract. Info: www.route99.nl Noorder 7 1e zo vd mnd 12-17. 30 km lange route door NO-Groningen. Routebeschrijving bij bibliotheken, VVV en locatie Waarkunst. Info: www.noorder7.nl

bad nieuweschans

Galerie Ateliertwee Voorstraat 32, T 0597-655420, dagl. op verzoek 12-18. Ingrid Constance, Hans van Herwijnen, schilderijen. Atelier/beeldentuin Cilia de la Court Oudezijl 14, T 0597-671737, in principe altijd open. Gesso-Giz Voorstraat 17, T 06-30518706, open za/zo 11-17 en op afspr. Wim Hendriks, José van Bergen. Old Ambt Glasblazerij & Galerie Hamdijk 21, T 0597-655213, open do-zo 13.30-17.30. Glaskunst. bellingwolde

Emmelot Boeken&Kunst, Hoofdweg 74, T 0597-530738, open za/ zo 13-17. Museum De Oude Wolden Hoofdweg 161, T 0597-531509, open wovr 10-17. T/m 2 dec Typisch Hollands, div. kunstenaars. T/m 2 dec Greet Kloeg, assemblages. 9 t/m 30 dec Yvonne Struys, objecten. delfzijl

Galerie HOP Het oude postkantoor, open wo, za 13-17. Kroonstad Atelier-galerie, E.H. Roggenkampweg 4, open wo, za 13.30-17. T/m 1 dec Klaas Wiersma, Johanna Marree. 15 dec t/m 19 jan div. quiltkunstenaars. den andel

Galerie Den Andel Streekweg 1, T 0595-422726, open vr-zo 13–17 en op afspr. T/m 6 jan Diepgang, Diederik Kraaijpoel, Sietse W. Jonker, Stijn Rietman e.a. eenrum

Kunsthuis Noordwaarts Hoogstraat 14, T 0595-438150, open vr-zo 13-17 en op afspr. De Oude Post Galerie Raadhuisstraat 2, T 0595-491434, open dagl. 13-17. Ulrich H. Reising, sieraden, beelden, schilderijen. Galerie het Raadhuis Raadhuisstraat 17, T 0595-497002, open vr-zo 13-17. T/m 23 dec Zover het oog reikt, Gerard Koster 80 jaar, schilderijen.

Open atelier Stad en Ommeland 1e zo vd mnd 12-17. Info: 050-4062064. Open ateliers Ten Boer Stichting KAT 1e zo vd mnd 13-17. Info: Bertus Hidding, Kollerijweg 18, Woltersum, tel: 050-5710707 of www.stichtingkat.nl Open Ateliers Westerkwartier 1e zo vd mnd 12-17. 10 kunstenaars in de regio Westerkwartier. Info: www.openatelierswesterkwartier.nl nieuwolda

Galerie 10 bij 10 Dok 1a. T 0655374588, open vr/za 13-17.30, zo 14-17 en op afspr. Kunstpodium de Leegte Hoofdstraat 115, T 0596-541172, open op afspr. T/m 2 dec kunstkring Ooghoogte, Petra Koen, Maarten Ronhaar e.a. niezijl

Galerie Ruigewaert Rijksstraatweg 1, T 0594-213738, open za/zo 12-18 en op afspr. T/m 4 nov Christiaan Afman, Marcel Duran e.a. 11 nov t/m 6 jan jubileumexpositie 5 jaar Ruigewaert, 26 kunstenaars. saaxumhuizen

Galerie de Pronkkoamer Saaxumhuizerweg 2, T 0595-425078, open za/zo 10.30-17. (jan/feb gesl.) 1 t/m 30 dec Sytske Feitsma (keramaik), Jelle van Nymwegen, Mar Vedder (grafiek). sappemeer

Galerie de Smederij De Vosholen naast nr 58, T 0598-399899 tst 243, open do-za 13.30-16.30. 3 nov t/m 15 dec De uitdaging, quilts. scheemda

Galerie Beeldkracht Torenstraat 6-8, T 0597-591068, open wo-za 10-18, zo 12-17 en op afspr. T/m 4 nov Ad Arma, div. techn.

finsterwolde

De Groninger Kroon Reiderwolderpolder 4, T 0597-354261, open za 14-17, zo 11-18. en op afspr. T/m 6 jan Stad en Ommeland, Anke Slooff, Antje Sonnenschein, Wouter Okel e.a. groningen

Kunstruimte 09 Herebinnensingel 11, T 050-8795291, open wo-zo 13-17. Aakunst Aweg 47-48, T 050-3126963, open do-za 13-17. 3 nov t/m 22 dec Lekker uitwaaien, Gelos Michailidis, Chris Hendriks e.a. Ann’s Art Munnekeholm 8, T 050-3122822, open do-za 12-17 en op afspr. T/m 24 nov Annemiek Vos, schilderijen. Kunsthandel Richard ter Borg Folkingestraat 33, T 050-3110918, open wo-za 12-17. Galerie Peter ter Braak Noorderhaven 50, T 050-3180311, open vr/ za 11-18. Schilderijen 20e eeuw. CBK Groningen Trompsingel 27, T 050-3680160, open wo-zo 13-17. T/m 2 dec Martijn Veldhoen, video. 14 dec t/m 6 jan nominaties Hendrik de Vries Stipendium 2012. Galerie Doornik & Schelfhout Munnekeholm 22, T 06-25365567, open wo-za 13-17 en op afspr. T/m 18 nov Waddenland, Tim Blaauw, Siemen Dijkstra e.a. Philip Elchers Oude Boteringestr. 41, open di-za 13-17. Forma Aktua Pinakotheek Nieuwstad 10, T 050-3133342, open di-zo 13-17. T/m 21 nov Klassiek, Karianne Krabbendam (beelden), Els Meeles, Hanneke van Limburg (schilderijen). Galleria Unexpected Schuitendiep 47, T 050-3183144, ma-vr 9.3016.30, za/zo 13.30-16.30. 4 nov t/m 16 dec Groningen bij kunstlicht, Ingrid Fokkens, Sieger Zuidersma, schilderijen. Groninger Museum Museumeiland 1, T 050-3666555, open di-zo 1017, vr 10-22. T/m 18 nov Yin Xiuzhen, objecten. T/m 17 mrt Collectie Veendorp, Breitner, Israels, Toorop e.a. T/m 31 mrt Urban Gothic, Marc Bijl. 9 dec t/m 5 mei Nordic Art, the modern breakthrough. Atelier Henk Kraayenzank Visserstraat 40, T 050-3135798, open za/zo 13-17. T/m 18 nov Domein Sander Jorn Vermeulen, Henk Kraayenzank. Fotogalerie Lichtzone Oude Kijk in ’t Jatstraat 36, open wo-zo 12-17. T/m 18 nov Duister, Pim Benus, Anja Datema e.a. Galerie Mooi Man Noorderstationsstraat 40, T 050-57110394, open vr-zo 14-18. Nederlands Stripmuseum Westerhaven 71, T 050-3178470, open di-zo 10-17. T/m 13 jan Donald Duck weekblad 60 jaar. Galerie Noord Nieuwstad 6, T 050-3113322, open di-za 13-17, 1e zo vd maand 13-17. T/m 22 nov Reflectie Harm en vrienden, Gjalt Blauw, Harm Holtkamp, Jan Hoving, Henny Mulder. Lethyn Art Steentilstraat 40-42, T 06-29102240, open do-za 12-17 en op afspr. T/m 1 dec Anja Knoopers, Jan vd Brink e.a. Openbare bibliotheek Oude Boteringestr. 18. T/m 4 jan Jasper Oostland e.a. Het Paleis Boterdiep 111, T 050-3118849. 16 dec, 13-17. Culturele Zondag, o.a. veiling kunstwerken. Kunstlievend Genootschap Pictura Walburgstraat 1, T 050-3122953, open wo-za 13-17, zo 14-17. T/m Ben van Voorn. Remonstrantse kerk Coehoornsingel 14, open ma-vr 9-16.30. T/m 2 nov Ans Bakker, glas. 19 nov t/m 18 jan Waanzinnig porselein, Jeroen Bechtold. Galerie with tsjalling Oosterstraat 26, open wo-vr 12-18, za 12-17. houwerzijl

Ruimtela Hollemastr. 16, T 06-16692184, open za/zo 13-17 en op afspr. T/m 11 nov 4:1 Alie Waalkens, Els van’t Klooster e.a.

slochteren

Kunsthal Slochteren gemeentehuis, Hoofdweg 10a, open ma-vr 9-16.30. T/m 13 nov 8 Slochter kunstenaars, Lucas Klein, Trijnie Mohlmann, Hans Prins e.a. 16 nov t/m 22 jan Huib vd Stelt (schilderijen), Marjan Schaap (beelden keramiek). ten boer

Atelier Horneman Ticheldobben 8, T 06-50563099, open vr/za 11-17, zo 13-17 en op afspr. T/m 27 jan Gathered through Facebook, Jans Muskee, Annemarie Busschers e.a. ter apel

Klooster Ter Apel/Galerie II Boslaan 3-5, T 0599-581370, open di-za 10-17, zo 13-17. T/m 14 apr Kloosterlingen, Annie van Gemert, foto’s. thesinge

Kunsthal Bart Art Box Thesingerweg 4, T 050-3061909/0643533703, open za/zo 13-17. T/m 25 nov Vader 83 & dochter 45, Cor de Nobel & Borg de Nobel, o.a. tekeningen, schilderijen. tolbert

Roesd De Holm 34, T 0594-549707, open wo-vr 10-17.30, za 10-17. T/m 3 nov Eric De Vree, schilderijen. uithuizen

Kunstuitleen Schoolstraat 14, open di-vr 13.30-16, vr 18.30-19.45. Museum Eddy Roos Emmaweg 50, T 0595-431067, open apr t/m okt za/zo 13-17 en op afspr. Eigen werk en Rachel Dieraert, schilderijen. veendam

Galerie 5 VanBeresteyn, Museumplein 5c, T 0598-631030, open di-za 12-17. T/m 1 dec deelnemers Kunst om de vijvers. Veenkoloniaal Museum Museumplein 5, T 0598-364224, open di-do 11-17, vr-zo 13-17. T/m 6 jan Twijduustern, Rieneke Gollnau, Willy vd Duyn, Paul Borggreve e.a., kunst en literatuur. ‘t waar

Galerie Waarkunst Hoofdweg 1, T 0598-446390, open za 14-17, zo 11-17. T/m 4 nov Mark Lisser, Gert Sennema e.a. wehe den Hoorn

Galerie Jacoba Wijk Mernaweg 29, T 0595-572531, zo 13-17 en op afspr. T/m dec 16 dec Janpeter Muilwijk e.a.

aldtsjerk Galerie Bloemrijk Vertrouwen Van Sminiaweg 70, T 058-2561176, 06-25356418, open do-za, 14-17 en op afspr. 9 nov t/m 5 dec Heine Noordstra (grafiek), Eva Mendlik (beelden). ameland Kunstmaand Ameland november, 70 internationale kunstenaars op 30 locaties, open do-za, ma. Galerie Bo Lumen Douwe Klipweg 10, Ballum, open wo-za 10.3016.30. Dit Eiland Burenlaan 1, Hollum, T 0519-554405, open za/zo 11.3015.30 en op afspr. Armando, Warffemius, Raveel e.a. Philadelphia galerie & atelier, Rixt van Doniastr. 2, Nes, T 0519543092. Johan Faber, Ingo Leth, Sjoukje Iedema e.a. beetsterzwaag Galerie Van Harinxma Van Harinxmaweg 4, T 0512-385511, open vr-zo 13-17. Kunsthuis Syb Hoofdstraat 70, T 0512-382376, open za/zo 13-17. Galerie Terbeek Hoofdstraat 42, T 0512-820300, open wo-zo 13-17 en op afspr. 4 nov t/m Parels van de zee. Kunstruimte Wagemans Hoofdstraat 24a, T 06-51552333, open vr-zo 12-17. en op afspr. berlikum Atelier Hiske Wiersma Kleasterdyk 32, T 06-20193896, open 1e za/ zo vd mnd 13-17 en op afspr. Schilderijen. 3 t/m 25 nov za/zo 13-17 Evert van Hemert (beelden), burum Galerie-studio Aafke Holman Herestr. 2, T 0594-249621, open za/ zo 13-17. Aafke Holman (schilderijen). T/m 25 nov Morgen, schildergroep Artoptwee. damwoude Atelier Jan Reinder Adema Hoofdweg 43, T 0511-424696, open vr/ za 13.30-17 en op afspr. Galery Koos Hiemstra Hoofdweg 25, T 0511-421251, open op afspr. of op avontuur. Eigen werk. de wilgen Atelier Amapola Hoptunen 13, T 06-52539055, open za/zo 13-17 en op afspr. T/m 2 dec Margôt Ritman, Dientje Kats, Gerard Herder, schilderijen, beelden. Galerie Buitengewoon Dr. Heawei 52, T 0512-518684, open 1e en ltste za/zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 30 dec Boeddhisme in Bhutan, Ton Wolswijk, John Moest, foto’s. drachten Fries Congrescentrum Oprijlaan 3, T 06-55112997, open ma-vr 9-17, za/zo 11-17. T/m 15 dec Ankie Douma (schilderijen), Ineke Posthumus (keramiek). Ku[n]st in zicht, div. kunstenaars. De Galerij Burg. Wuiteweg 24, ingang Boelensstraat, T 0512-335025, open wo-zo 14-17 en rond voorstellingen De Lawei. T/m 9 dec Das Dasein und Ich, Guus Slauerhoff, div. techn. 16 dec t/m 3 feb Groeien, Mieke Raatjes, Ardie Blok e.a. Galerie atelier Henk Hofstra Morra 11, T 0512-518830, open vr/za 11-17 (eerst even bellen) en op afspr. div techn., en ook gastexposanten. Karmelklooster Burg. Wuiteweg 162, T 0512-512103, open za/zo 13-17 en op afspr. Museum Dr8888 Museumplein 2, T 0512-515647, open di-za 11-17, zo, feestd. 13-17. Kunstuitleen Veenstra Moleneind NZ 22, T 0512-513223. Permanente expositie Piet de Vries, etsen, schilderijen. Boiten, Hassan, schilderijen. franeker Galerie der Franeker Courante Kunsten Eise Eisingastraat 21, T 0517-382308, open za 12-15.30 (tot 1 okt) en op verzoek. Douwe Elias, schilderijen. Museum Martena Voorstraat 35, T 0517-392192, open di-vr 10-17, za/zo 13-17.

winschoten

Galerie Marten Randa Stationsweg 41, T 0597-414140, open vr 12-22, za/zo 12-18 en op afspr. Ook beeldentuin. zuidhorn

Cultureel centrum Jellemaweg 3, T 0594-507088, openingstijden bibliotheek. T/m nov Huib vd Stelt, Hilde van Popta e.a.

leeuwarden Atelier Dirk Beintema Turfmarkt 8, T 0629238982, open do-za 13-17.30 en op afspr. Historisch Centrum Groeneweg 1, T 058-2332350, open di-vr 11-17, za/zo 13-17. T/m 3 mrt Sporen van Saskia, vrouw van Rembrandt in Leeuwarden. Galerie De Kleine Hoogstraat Kleine Hoogstraat 14, T 058-8442545, tijdens exposities do-za 13.30-17 en op afspr. 8 nov t/m 15 dec Hella Maas, Margreet Boonstra (schilderijen), Jitse Sikkema (beelden). Kunstuitleen Friesland Wissedwinger 1, T 058-2125400, open di-vr 10-17, za 12-17. T/m 3 nov Alexander van Noort. Galerie/atelier ’t Lamberthûs Eewal 90, T 058-2501099, open vr/za 13-17, juli/aug op afspr. Pier Pander Museum Groeneweg 1, T 058-2338399, open za/zo 13-17. Keramiekmuseum Princessehof Grote Kerkstraat 11, T 0582948958, open di-zo 11-17. 2 nov 14-16 u. Antiekspreekuur. 25 nov t/m 24 feb Winterse taferelen, design ontmoet traditie. Galerie De Roos van Tudor Eewal 47-49, T 058-2161636, open wo-vr 13.30-17, za 11-17, 2e zo vd mnd 14-17. T/m 18 nov Identiteiten, Maartje Strik, schilderijen. 24 nov t/m 15 jan Landschappen, van Elsinga tot Lindeboom. Kunsthandel & galerie De Vries Turfmarkt 1, T 06-52037004 open do-za 13-17.30 en op afspr. World Trade Center Leeuwarden Heliconweg 52, T 058-2941600, open dagl. 7-23. 23 nov t/m 17 feb Marian Hulshof, gebrandschilderd raam en schilderijen. nijega Galerie Dinie Boogaart Kommisjewei 21-23, T 0512-372735, open vr-zo 13-17. offingawier Galerie Offingawier Fiifgeawei 25, T 0515-415771, open op afspr., of indien aanw. Landschappen Gert Jan Veenstra. 17 nov t/m 6 jan za/zo 13-17 Winterexpositie. oldeberkoop Kunstruimte Hiemstra Oosterwoldseweg 17, T 0516-451861, open vr-zo 13-17.30. olterterp Galerie Lauswolt bij De Slag, Selmien West 2, T 0512-301695, open di-za 10-12, 13.30-17, zo 13.30-17. T/m 18 nov Dolsma, Osinga, Pander e.a. oude bildtzijl Aerden Plaats Ds. Schuilingstraat 4-6, T 0518-421012, open za/zo, mei t/m sept wo-ma 10.30-16.30. Kunstkring Uytland. Galerie/atelier De Trapjes Oude Bildtdijk 94, T 0518-421293, open 1e za/zo vd mnd 13-17 en op afspr. John Maes (schilderijen, grafiek), Joske Maes-Pellens (beeldweefsels). ruigahuizen De Egelantier kunstuitleen, Jan Jurjensingel 3, open 1e, 3e za vd mnd 14-16.30. Petra van Rijn, schilderijen, ikonen. sneek Galerie Peter Bax Singel 82, T 0515-422772, open di-vr 13.30-18, do 19-21, za 10-17. T/m 10 nov Huibert Sabelis, Olivier Julia, Lydia de Jonge e.a. tjerkwerd Gerrit Wijngaarden Waltaweg 25, T 0515-579323, open op afspr. 4 nov t/m 16 dec open atelier, zo 14-17.30.

gorredijk Galerie Hoogenbosch Stationsweg 66, T 0513-465178, open do-zo 13.30-17.30 en op afspr. T/m 11 nov Marije Bouman (schilderijen), Maria Hees (sieraden); stockverkoop tribale & Aziatische kunst. harlingen Galerie De Vis Noorderhaven 40, T 0517-417116, open do/vr 12.3017, za 11-17 en op afspr. T/m 15 dec My own private landscape, Myra de Vries, Martijn Lucas van Erp e.a., schilderijen.

veenwouden De Schierstins Hoofdstraat 1, open di-zo 13.30-17. T/m 2 dec Vrouwelijke modellen, Hermien Koen, gem. techn. 8 dec t/m 20 jan Peter Lazarov, prenten.

haskerdijken Kunstruimte De Kapelle Kappelewei 6, T 06-25361666, open do-zo 12-17. T/m 30 nov Portretten, Titus Bovenberg.

wolvega Hannie Mein Keramiekgalerij Frisaxstraat 12, T 0561-614545, open ma 13.30-18, di-vr 09.30-18, do tot 21, za 09.30-17.

haulerwijk Galerie Hummel Leeksterweg 29, T 0516-425000, open di-vr 9.3017.30, do tot 21, za 9.30-16. T/m 2 mrt Couleur Locale, cursisten Antje Sonnenschein; quiltgroep De Glimmertjes.

workum Galerie Berger Noard 23A , T 06-20234810, open di-za 11-17; novfeb: indien aanw. of op afspr. Div. kunstenaars, sieraden, schilderijen, objecten. Jopie Huisman Museum Noard 6, T 0515-543131, open dagl 13-17, apr t/m okt ma-za 10-17, zo 13-17. T/m 30 dec Fisk & Frij, van Jopie Huisman tot Jan Mankes. Galerie Kesk-Art Noard 5, T 06-30590478, open vr-zo 13-18, mei-okt wo-vr 13-18, za/zo 11-18.

heerenveen Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12, T 0513-644999, open dizo 11-17. 2 nov t/m 17 feb ReSet, eigen collectie en gastexposanten. Museum Willem van Haren Minckelersstr. 11, T 0513-623408, open di-vr 11-17, za/zo 13-17. T/m 11 nov Annemieke Harkema, tekeningen. kollum Galerie Jitsche Hemkes p/a Drukkerij Broersma, Voorstraat 100/102, T 0511-451321, open t/m half dec, ma-vr 14-17, za/zo even bellen. Hans de Jong, Thom de Jong, schilderijen, beelden, grafiek. Atelier Kunstlokaal 7 Voorstraat 55, T 0511-450752, open vr/za 1417, indien aanw. en op afspr. Max en Louise de Winter, schilderijen.

Kunstroutes Friesland Kunstroute ‘Ars et Natura’ Elk laatste volledige wknd vd mnd - behalve in dec – za/ zo 13-17. Kleine route langs 3 kleinschalige locaties tussen Beetsterzwaag en Drachten. Info: www.ateliertonterlinden.nl

middelstum

Borg Ewsum Oosterburen 1, T 0595-552195, wo-zo 13-17. T/m 23 dec Het land kleurt, Josefien Alkema, Diewer Elema, Mary Velthoen.

kûbaard Galerie Moglas Joarumerleane 4a, T 0515-781040, onregelmatig open en op afspr. T/m 6 dec Hester Kornelis, foto’s.

veenklooster Galerie de Kuiperij Kleasterwei 14a, T 0511-443081, open vr, za 13-17 en op afspr. T/m 24 nov Loes Botman (tekeningen), Corrie Erkelen (keramiek). Galerie Noordvleugel Fogelsangh State, Kleasterwei 1, T 0511442436, open di-za 10-17. Doorlopende expositie 10 realisten.

westeremden

Kunstgang Op de wind Aylsumaheerd, Vierburenweg 11, T 0596551877, open vr-zo 13-17 en op afspr. T/m 11 nov Sferen, Marcia Krijgsman, werk op papier. 17 nov T/m 23 dec Das Dasein und Ich, Guus Slauerhoff, schilderijen. Jan Bodde, schilderijen.

koudum Atelier-Galerie 13 Manen Hoofdstraat 37a, open di-do 10-17. Monumentaal/symbolisch, beelden, schilderijen div. kunstenaars. Galerie De Souverijne Hoofdstraat 26-28, T 06-10374486, open wo-za 13-16 en op afspr. T/m 22 dec Xaquin Chaves, Mary Mata, schilderijen.

Kunst aan de Kust Harlingen 9 galeries, ateliers en een museum op loopafstand in Harlingen. Boekjes verkrijgbaar bij bibliotheken, VVV’s en hotels. Info: www.kunstaandekust.nl

Drenthe annen Paviljoen Breeland De Bulten 4, T 0598-468577, open 2 t/m 4 nov, vr 18-21, za/zo 11-18. Verrassend, lustrumexpositie, Gertjan ScholteAlbers, Tim Blaauw, Siemen Dijkstra e.a. Atelier-galerie de Strubbel Schipborgerweg 5, T 0592-271974, open op afspr. Cees Drubbel, schilderijen. assen Adventskerk Lindelaan, open vrij 10-11.30, zo 10.30-12. T/m 16 nov Gert Roelofsen. B’art galerie/atelier, Vaart zz 93, T 0592-398093, open wo-vr 9-12, za/zo 13-17 en op afspr. Jan Ketelaar, Marc de Jong, Edzard Krol e.a. CBK Drenthe/kunstuitleen Assen Weiersstr. 1/f, T 088-0128000, open wo-vr 13-17, za 13-16. T/m 18 nov Ergens anders, Karola Pezarro, textiel. DeFKa Vennestraat 88, T 0592-315316, open do-za 13-17. 23 nov De opstelling, Betty Simonides te gast bij Joop Striker.


expositieagenda KunstSalon Assen Vaart nz 6, open vr-zo 13-17. Kunstruimte Rudy Lanjouw Portugallaan 60, T 06-21863399, open 1e za/zo vd mnd 12-17 en op afspr. Drents Museum Brink 1, T 0592-377773, open di-zo 11-17. T/m 27 jan Screech, through thick and thin, Simon Schrikker, schilderijen. 17 nov t/m 3 mrt De Sovjet Mythe, socialistisch realism 1932-1960. TT Hall De Haar 11, open za/zo 3/4 nov 11-17. Art Assen, kunstbeurs. balloo Galerie Drentsche Aa Balloo 27, T 0592-241214, open vr/za 13-17 en op afspr. coevorden Coevorder Kunst Collectief expositieruimte, Sallandsestraat 5, T 0625503692, open vr/za, koopzo 13-17. Wisselende exposities. de schiphorst De Havixhorst beeldenpark, Schiphorsterweg 34-36, T 0522-441487, open dagl. 11-17. T/m dec Renaissance van het Noorden. diever Atelier Jenny Nes Broekemastraat 21, T 0521-593255, open vr-za, 1e, 3e zo vd mnd 13-16 en op afspr. Schilderijen. dieverbrug Atelier/galerie Jan Woning Dieverbrug 51, T 06-30100309, open do-za 11-17. Schilderijen. dwingeloo Art Garden Drenthe Honingvlaken 10, T 0521-599064, open di-za 10-18, zo 13-17. Elke 2 mnd nieuw werk. Keramiek- & grafiekatelier Elysia Verhoeven en Siemen Dijkstra, Lheeweg 10b, T 0521-597636/597146, open di-zo 13-17 en op afspr. eelde Museum De Buitenplaats Hoofdweg 76, tel. 050-3095818, open dizo 11-17. 3 nov t/m 17 feb Siegfried Woldhek, Eveline van Duyl. elim Galerie Afterdaan Carstensdijk 148, T 0528-352634/06-10545755, open za/zo 13-17 en op afspr. elp Galerie Roy Greve Hoofdstraat 32, T 0593-380008, open op afspr. Portret-beelden. emmen CBK De Fabriek, Ermerweg 88b, T 0591-685820, open wo-zo 13-17. T/m 18 nov Ergens anders, Karola Pezarro. T/m 25 nov Schatgraven in het Emmermeer, Lies Kortenhorst. 24 nov t/m 20 jan Duality nonduality, Marthijn de Groot. 30 nov t/m 20 jan Circus, Amateur Kunstenaar Emmen. Grote Kerk Marktplein, open di-do, za 13-17. T/m 25 nov Kunst Rijk Emmen, Van Tongeren, Kanters, Tielens e.a. Kunsthuis 1927 Dordsestraat 27, T 0591-618003, open ma-vr 9-17.30, do tot 20.30, za 9-17. O.a. Herman Brood, Anton Heyboer. gasselternijveen Kunstgalerie Arnold Gasselterweg 1, T 0599-513340, open wo-za, 1e zo vd mnd 13.30-17.30. Schilderijen 19e, 20e en 21e eeuw. Galerie Pommona Hoofdsrtaat 58, T 0599-512867/06-29204451, open 10-17 en op afspr. gees L’Argenterie Antique Weth. H. Euvingstraat 3, T 0524-582290. Beelden in Gees beeldentuin en galerie, Schaapveensweg 16, T 0524-582141, open wo-zo 12-17. T/m 25 nov Herfsexpositie. havelte Yvonne Casander Veldkamp 7, T 0521-599310, 06-50487771, open op afspr. Schilderijen, objecten. Galerie Jan Jetten Dorpstraat 33, T 0521-341605, open za/zo 13-17 en op afspr. Olieverfschilderijen en aquarellen. hooghalen Galerie Wildevuur Zwiggelterweg 4, T 0593-592411, open vr-zo 12-18 en op afspr. T/m 11 nov Hans Musters. lhee Atelier Galerie Anny van Veen Lhee 75, T 0521-597433, open di-vr 10-18, za 10-17. T/m dec Geert Biel (glas), Joke Spin (schilderijen). meppel Drukkerijmuseum Kleine Oever 11, T 0522-242565, open di-za 1317. T/m 29 dec Zonder pers, Peter Wortel, grafiek. Galerie/atelier Nies Nijland-Pol Zuideinde 52 T 0522-256575, open vr/za 13-17 en op afspr. Nies Nijland, keramiek, schilderijen en gastexposanten. Kunsthuis Secretarie Hoofdstraat 22, T 0522–850644, open di-zo 13–17, do 10–17, vr 18-20. T/m 16 dec Kleine grapjes, grootse kunst, Chantal van Heeswijk, Redmer Hoekstra e.a.

Richard ter Borg, Groningen VEILING

Kunsthuis De Stijl Touwstraat 6, 06-30666682, open wo-vr 13.3017.30, za 11-17 en op afspr. nieuw amsterdam Galerie van Strien Vaart nz 176, T 0591-551630, open vr-zo 13-17. T/m 26 dec Francis Kilian, Hester Schroor e.a., schilderijen, keramische beelden. nieuw buinen Goedewaagen Keramisch museum, Glaslaan 29a, T 0599-616090, open ma-vr 10-16, za/zo 13-17. Silo del Arte Zuiderdiep 7, T 06-22922601, dagelijks welkom. Erik Zwezerijnen, schilderijen en Louisa van den Hof, glaskunst. nijlande Art-Melvy Gallery Nijlande 19, T 0592-243294, open op afspr. Yvonne Visser (beelden) e.a. Beeldentuin. paterswolde Galerie Aanblick Fletcher Familiehotel, Groningerweg, T 0505340485, dagl 8-22. T/m 31 dec Gertjan Scholte-Albers, Jan Brinkgreve, Frans Brommer, Inge Groenen e.a. Galerie Lemferdinge Lemferdingelaan 2, T 050-3091377, open vr-zo 12-17. T/m 18 nov Via Firenze, Jikke Jager, Kees Thijn e.a. rolde Collectie Harms Rolde Hoofdstraat 38, T 0592-242521, open za 13-17 en op afspr. Realistische schilderkunst begin 20ste eeuw tot heden. Atelier Kees van Rijen Nijlanderstraat 16, T 0592-242560, open op afspr. of indien aanw. Schilderijen. roden Galerie Barth-Art Padkamp 21, open wo-vr 13-17, za 10-17. Tsjechisch glas en hedendaagse kunst. 4 nov t/m 30 dec Jindrich Barth, wandreliëfs. Koetshuis Mensingeweg 3, T 050-5013035, open do-zo 13-17. T/m 18 nov Tot op het bot, Jan Kenter, Herman Noordermeer, Suzanne Bodde. 24 nov t/m 8 dec Uit de Hoogte, Rianne Kooijman, Zaha Heveskes e.a. ruinen Atelier Femke Anne Meppelerweg 36, T 06-14348108, open dagl (indien aanw.) en op afspr. Femke Anne Kaldenberg, schilderijen. Galerie/atelier Benderse Benderse 15, T 0522–472569, open indien aanw. en op afspr. Hendrik Oomen (schilderijen), Ineke Oomen (glas in lood). schoonebeek Atelier de Salon ’t Rak 15, T 0524-531266, open indien aanw. en op afspr. O.a. Marjolijn van Ginkel, schilderijen. tynaarlo Niet Nieuw Design Transportweg 2, T 0592-545554, open di-vr 1018, za 11-17. T/m 8 jan Harry Tuinman, schilderijen, foto’s. Pronckgoedt Kunst en Antiek, Esweg 2, T 0592-541812, open za/zo 10–17 en op afspr. Schilderijen, Drentse schilders, antiek. vledder Atelier De Klei Linde Dorpsstraat 10, T 0521-382787, open ma-za 10-18 en op afspr. Cees Vermeer, Liz Hansen, beelden. Henk Pries Pastorieweg 23, T 0521-381325, open op afspr. Landschapsaquarellen. Ramart Vledder Oosterkamp 10, T 06-27086088, open 1e zo vd mnd, sept: 3e zo vd mnd. Herman Brood, Hugo Claus, Cremer e.a. Galerie-boetiek ’t Veurhuus Schapendrift 10, T 0521-381932, open vr/za vanaf 12 u. en op afspr. Annette Kiewiet-Huitink (beelden), sieraden, aardewerk, etc. Museums Vledder Brink 1, T 0521-383352, open apr t/m kerstvak. wo-zo 11-16. T/m 6 jan Over landschap, dicobol en rechte hoeken, Annemiek de Haan, Jean le Noble. Beeldentuin: John Beemsterboer, Jan Piet vd Berg. vries Gemeentehuis Tynaarlo Kornoeljeplein 1, T 0592-266662, open ma-vr. 1 nov t/m 21 dec Ben van Voorn (1927-2004). wapse Atelier Auke Rodrigo Ten Darperweg 82, T 0561-432710/0630284135, open wo/do, za 14-17 en op afspr. Schilderijen. wapserveen Atelier 133A Midden 133a, T 0521-341380, open do-za 13-17 en op afspr. Ineke van Tiel, schilderijen, etsen, objecten.

Overijssel almelo Alberts kunstuitleen en galerie Grotestr. 117, T 0546-454721, open di-za 12-17.30.

KUNST B&V Verhuur en verkoop schilderijen, tekeningen, grafiek aan particulieren en bedrijven van


Groeneveld galerie en skulpturenpark, Groeneveldsweg 8, T 0546818111, open wo-zo 12-17. Schilderijen, glas, keramiek, beelden. Stichting Indigo Kunsthal Hof 88, Hofkamerstraat, Elisabethhof 6, open di-zo 13.30-17. Lads kunst + exposities Molenstr. 23, T 0546-459490, open wo-vr 10-17.30, do 10-21, za 11-17.

hengelo Passion for Stones beeldentuin, Reigerweg 40, T 074-2420170, open ma-za en op afspr. 10-17. Ties Mulder. Galerie en Kunstuitleen de Pook Deldenerstraat 77, T 074 2919759. Gallery Signaal Enschedesestraat 238, T 074-2470597, open zo 14-17 en op afspr.

beuningen Het Dinkelwerk Denekamperstraat 49, T 0541-355955, open di-vr 10-17, za 10-16, zo 13-17. Kunstenares Karin Veldhuis, edelsmid Patricia de Jonge, Rikie Braakhuis (Tiffany, glas).

holten Galerie/Atelier Henk Mulder Oranjestraat 29, T 06-53837281, za 13-17 en op afspr. Nagelhoutzaal Kulturhus, Smidsbelt 6, open ma-vr 10-17. Collectie Nagelhout.

blokzijl Galerie Kunst & Kleur Bierkade 9, open di-za 10-18, zo 12-17. Collectief van schilders, keramisten en sieradenontwerpers. Atelier Maria Mosselman Brouwerstr. 7/9, T 0521-515605/0650488003, open do-za 10-17. Schilderijen, beelden, mode. dalmsholte Heileuvers Schilderijenhuis Dalmsholterdijk 17, open ma-za 9-18. Iedere 2 mnd nieuwe expositie van schilderijen en grafiek. dedemsvaart Atelier 3 6 4 Langewijk 364, T 0523-232782, open 2e zo vd mnd. Henk Boudewijns, foto’s, Immy van Huizen, Leonarda van Eijk, Joanne Eekman, schilderijen/grafiek, Marie Louise Minke, beelden. delden Galeriet Piet Boon Zone Oost, Langestr. 46, T 074-2919600, open di-vr 11-17.30, za 11-17, zo 14-17. De Pook galerie & kunstuitleen, Noorderhagen 58a, T 074-3767065, open wo-vr 13-18, za 11-17, zo 13-17. De Witte Kamer Langestr. 47, T 074-2593555, open wo-vr 13-17.30, za 11-17, zo 13-17. den ham Expositiehuis Middendorpshuis, Grotestr. 4, T 0546-671864, open wo-za 14-16. T/m 3 nov Nelleke van Loon, schilderijen. denekamp Art Atelier Nordhornsestr. 236a, open vr-zo 10-17 en op afspr. Permanente expositie van Lony Wing. deventer Galerie Kiek-Kus Roggestr. 16, T 0570-642573, open wo-zo 11-17. Galerie Koningshof Grote Overstr. 16-18, T 0570-672753, open ma, di, do-za 12-18. Galerie/atelier De Kunsten TG Gibsonstr. 19, 0570-615569, open vr-zo 13-17. Kunstenlab Laboratoriumplein 1, T 0570-611848, open di-zo 13-17. diepenheim Galerie Àlafran Grotestr. 45, T 0547-351718, open wo-zo 12-17 en op afspr. Kunstvereniging Diepenheim Grotestr. 17, T 0547-352143, open di-zo 11-17. T/m 2 dec Hester Oerlemans, Carlijn Mens. Galerie Visée Grotetr. 41, T 06-18653279, open vr-zo 13-17 en op afspr., jan gesloten. T/m 4 nov Ben Joosten. enschede Galerie Beeld & Aambeeld Walstraat 13, T 053-4300357, open wo-za 10-17, do 10-21. T/m 21 nov Chiara Scarpitti (sieraden), Peter vd Akker, (gem. techn.) Concordia Expositie 21rozendaal, Het Rozendaal 21, T 053-4300999, open do-zo 11-17 en op afspr. T/m 11 nov Dan Walwin, Maurice Bogaert, films. Concordia Expositie Langestraat 56, T 053-4300999, open ma-vr 10-18, za 10-16. 12 dec t/m 9 mrt Moeders & vaders. Louk’s atelier/galerie Walstraat 63, T 053-4332211, open di-za 10-17. Fotogalerie Objektief Walstraat 33, T 053-4322507, open wo-za 12.30-17. Roombeek Zessprong Ateliers, Kottendijk 110b, T 06-27909008 open t/m 11 nov vr 18-20.30 en op afspr. Fiona Weide. TETEM kunstruimte Stroinksbleekweg 16, T 053-2308791, open do-zo 11-17. T/m 11 nov Kuda, Damian Gilley, The blue noise department. T/m 18 nov Encounters, Bill Spinhoven van Oosten, installatie. 1 nov t/m 2 dec Wintergasten, tien B93 kunstenaars + gastexposanten. giethoorn Galerie Duine-Rhee Molenweg 36, T 0521-360210, open zo 14-17 en op afspr. T/m 22 jan Henk Lassche, schilderijen. Kulturhus De Eendracht Eendrachtsplein 1, open ma-vr v.a. 8 u. Rhoda Kunst en Keramiek Binnenpad 41, T 0521-362040, open ma-zo 10-18 en op afspr. Landschappen en stillevens van o.a. G.J. Veenstra, H. Wijngaard, R. Smelt, en R. Meilof.

kampen Gemeentelijke expositieruimte IJsselkade 33, T 038-3317417, open di-za 11-17. 3 nov t/m 15 dec Visionaire pelgrimages, Tom Kuper, schilderijen. Ikonenmuseum Buiten Nieuwstraat 2, T 038-3858483, open wo 13-17, do-za 10-17. T/m 3 nov Henk Helmantel. Galerie IQ kunstuitleen Oudestraat 241, T 038-3318746, open do 10-18, vr 10-21, za 10-17. Antonio Poioumen, Herman Brood, Robert Whitaker e.a. Koornmarktspoort IJsselkade 1, T 038-3317361, open di-za 11-17. T/m 23 dec Pat Gentenaar-Torley, gem techn. ’t Posthuys Oudestraat 137-1, do-za 11-17. 24 nov t/m 22 dec Peter vd Kroef (tekeningen), Wim Meyles (beelden). Stedelijk Museum Kampen Oudestraat 133, T 038-3317361, di-za 10-17, zo 13-17. T/m 18 nov Paul de Reus, beelden. losser Galerie Artisto Martinusplein 14, open do-za 13.30-16. Galerie Erfje Kuiper Kloppenstraat 42, T 053-5385995, open do-zo 12-17 en op afspr. Jan Kuiper, bronzen beelden, Anneke Kuiper, quilts. T/m 25 nov Harrij Johannes, digitale kunst. Glasatelier het Lugtkasteel Hooibeek 9, T 053-5381094. Christina en Ben van der Lugt, glas, emaille, sieraden. nijverdal Galerie Sous-Terre Van den Bergsweg 3, T 0548-616838, open ma 13-17, di-za 10-17. oldenzaal Art Atelier Markt 13, open werkdagen 10-17. Lony Wing. ommen Galerie Aly Schutte en galerie Eric Schutte Dalmsholterweg 6, T 0529-456361/455762, open di 13-17, vr/za 10-17 en op afspr. Aly Schutte, Anne Christie Warner-Schutte, Eric Schutte, schilderijen. 27 nov t/m 1 dec Culturele week. Nationaal Tinnen Figuren Museum Markt 1, T 0529-454500, open za 11-17, zo 13-17. ootmarsum Chez-Moi Ton Schulten Galerie International, Marktstraat 4-6/ Gasthuisstraat 3-6, T 0541-291760, open wo-vr 14–17, za 11-17, zo 13-17. Ton Schulten en gastexposanten. Galerie Bianca Leusink Grotestraat 26, open di-zo 13-17. Schilderijen Bianca Leusink. Annemiek Punt galerie/glasatelier, Kloosterstraat 5, T 0541-293245, open wo-vr 13.30-17, za 11-17 en op afspr. Museum Ton Schulten Kerkplein 16-17, T 0541-291763, open wo-zo 14-17, za 11-17. Tarpan Art Markt 7, open wo-vr 13-17, za 11-17, zo 12-17. O.a. Wil Willemsen, Hendrik van Veenendaal, Ad Arma en Ad Verstijnen. staphorst Galerie Hein Elferink Kastanjelaan 5, T 0522-242414, open do 14-18, vr/za 10-18, 2de zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 17 nov Henrik Eiben, Iris Bouwmeester. 22 nov t/m 5 jan Space, Expanding, Henriëtte van ’t Hoog, Gracia Khouw e.a. steenwijk Instituut collectie Hildo Krop Gasthuislaan 2, T 0512-53862, open zo, ma-do 11-16. Stadsmuseum Markt 64, T0521-511704, open di-vr 10-12, 13-17, za 13-17. T/m 13 dec Bert Brante, Miek Brante-Bloemen, schilderijen. ijhorst De Galerij Kerkweg 12, T 0522-441367, open vr-zo 14-18 en na afspr. weerselo De Driehoek galerie & atelier, Lemselosestraat 6 T 0541-662626/ 662575, 06-23379642, open do-za 14-17 en op afspr. Irene Schildkamp en werk in stock.

Atelier Marten Bo

hardenberg Galerie IQ kunstuitleen De Mulderij 15, T 0523-270023, open di-vr 10-17, do 10-21, za 11-17. Theo Boeren, Herman Brood, George Heidweiler e.a., schilderijen, glas, keramiek, brons. KNSTSPR Wilhelminaplein 3a, T 0523-260013, open wo, za 14-17. T/m 1 dec Goddichten, Henk Heideveld, div. techn.

wetering Atelier Daniëlle Broekhuizen-Mazzola Wetering-oost 56, T 0521371388, open op afspr.

wierden Galerie Tolg’Art Tolgaarde 6-8, T 0546-657589, open do 13-17.30, vr 13-20.30, za 10-16, 1e zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 17 nov

Atelier Marten Bos CONSERVERING EN RESTAURATIE VAN SCHILDERIJEN

26 november 2012 19.00 uur Kijkdagen vr 23 za 24 en zo 25

www.terborg.com Herbert Zangs, Jan Altink, Jan Jordens, Frederick Serger, Armand Bouten, Johan Dijkstra, Jan Wiegers, Arie Zuidersma, Otto Eerelman, Jo van Dijk, Ekke Kleima, Henk Melgers, Adriaan Lubbers, Slavko Kopac, Jannes de Vries, e.v.a.

Tentoonstelling Landschappelijk Door Diek Boerman en Hieke Veenstra Diek Boerman benadert het landschap als kathedraal en Hieke Veenstra schildert het intieme landschap. Open za en zo 3 en 4 nov.;1 en 2 dec. van 11-17 uur of op afspraak:even bellen 0592-559332. Zie ook www.kunstbv.nl • Email: [email protected] Norgerweg 153, 9494 TA Yde T 0592-559332 E [email protected] I www.kunstbv.nl

schoonmaken van schilderijen hechten van scheuren in doek en bedoeken repareren van panelen behandelen van bladderendeen loszittende verf restauratie van schilderijlijsten inlijsten van schilderijen schadetaxaties Hoofdstraat West 48, 8391AP Noordwolde Fr tel. 0561 433033

www.ateliermartenbos.nl


expositieagenda Kunstroutes Overijssel Kunstroute Overijssel Za/zo 24 en 25 nov, 10-17. Meer dan 60 kunstenaars, ateliers, galeries in Zwolle. Startpunt Vornkenstraat 6, Zwolle. Kunstschatten Losser 2de zo vd mnd 13-17. 17 galerieën en ateliers in gemeente Losser. Info: galerie Erfje Kuiper, Kloppenstraat 42, Losser en www.kunstschattenlosser.nl Atelierroute Vechtdal Mei t/m aug laatste wknd vd mnd 11-17. Info: www.vechtdalkunst.nl Natuurgebied De Weerribben Route met twaalf kunstwerken. Info: Bezoekerscentrum De Weerribben, Ossenzijl. Kunststappen 1e zo vd mnd 13-17. Galeries en ateliers in Almelo en Wierden. Info: www.kunststappen.nl Anneke Kieft, Joepe Bos (schilderijen), Hanneke Bloemen (beelden). 22 nov t/m 29 dec Ellen Kroeze, Tamme de Boer (schilderijen), Marja van Elsberg (beelden). Drokje petit galerie atelier, Kupersweg 2x, T 0546-657589, open 10-22 (even bellen). zwolle Ateliers Cyclamenstraat Cyclamenstraat 14-16, T 06-14623102, za/ zo 24/25 nov 13-17, Open Ateliers Joepe Bos (schilderijen), Hanne Ruiter (sieraden). Galerie Delfi Form Praubstraat 4, T 038-4226835, do/vr 10.30-17.30, za 13-17 en op afspr. Galerie In Beeld Koestraat 13, T 06-52677090, open zo 14-17 en op afspr. T/m 25 nov Janet Timmerije, schilderijen, keramiek. Galerie IQ kunstuitleen Marsweg 42, T 038-4605656 open ma-vr 10-17, za 11-17. Meer dan 1000 kunstwerken. Theo Koster, Herman Brood, Peter Meijer e.a. Kunstuitleen Zwolle Voorstraat 31, T 038-4216118, open di-za 11-17, do 11-21. T/m 1 dec Jeannet Klement, keramiek. T/m 15 jan Poëzie in porselein, Marja Hooft. Stedelijk Museum Melkmarkt 41, T 038-4214650, open di-zo 11-17. T/m 18 nov Rituelen, Loes Heebink, Marc Vellay e.a. 9 dec t/m 5 mei Pronken, Les Deux Garçons, Ineke Otte, Marianne van Heeswijk. 12 dec t/m 2018 Millenniumdoelen. Het Vrouwenhuis Voorstraat 46, T 038-4224823, open alleen voor groepen, alleen op afspr. Zes penseelprinsessen, Aleijda Wolfsen, Aleida Greve e.a.

Flevoland almere Corrosia! Expo Markt 5, T 036-5215929, open di-za 12-17. D.O. Gallery Marktmeesterstr. 18, T 036-5247839, open wo-vr 10-18. Het Kunsthuis New Yorkweg 39, T 036-5329182, winkeltijden. Museum De Paviljoens Odeonstr. 3, T 036-5450400, open 12-17. T/m 30 juni De Paviljoens 2001-2012: Yael Davids, Job Koelewijn, Germaine Kruip e.a. dronten Galerie kunstuitleen Aan de Amstel Amstel 44, T 0321-325501, open do-za 10-17. Alligt De Vliet 8, T 0321-337838, open tijdens kantooruren. Permanent KIKO. Keramiek en foto’s. emmeloord Galerie KIK Bedrijfsweg 20, T 06-27523759, open do-za 13.30-17.30, vr 19-21 en op afspr. Style Color Galerie shop, Lange Nering 13. T/m 13 jan Atalanta Kunstgroep, Hilly Blinksma, Carin Staal e.a. espel Galerie de Paardenstal Noordermiddenweg 2-1, T 0527-612654, open do-za, 1e, 3e, 5e zo vd mnd 13.30-17. T/m 4 nov Marjolein van Ginkel, Margreet Zwetsloot. 8 nov t/m 15 dec Gertjan Scholte-Albers, Yvon Wordragen e.a. lelystad Atelier 05 Karveel 5505, T 0320-245108, open mei t/m sept ltste zo vd mnd 12-17, hele jaar op afspr. Martine Bakker, schilderijen. Bos Fine Art Buitenplaats 131, T 0320-244826, open zo 14-17 en op afspr. T/m 21 dec Herfstexpositie, Karel See, Louis Meijs e.a. Go4art Hollandse Hout 296, T 0320-228899, open di-do, 1e zo vd mnd 14-17. Angèle Hoegee, Marius Meulenberg, Roland Meijer, beeldentuin. nagele Museum Nagele Ring 23, T 0527-653077, open do-zo 13-17. 4 nov t/m 27 jan Een glimlach in de polder, Geertruida Krake (schilderijen), Willem Hoogeveen (beelden). schokland Museum Schokland Middelbuurt 3, T 0527-251396, open vr-zo, 1/4 t/m 1/11 di-zo, juli/aug dagl. 11-17. T/m 31 dec Broeders in kunst en kerk, Henk Helmantel & Maarten ’t Hart. zeewolde Atelier Nestor Krachtenveld 52, T 036-5225229, open di-vr 9-12, za12-15. Kathelijne Hes, Ineke te Kaate, Wilhelmien Nijboer e.a.

Kunstroutes Flevoland Kunst Route Lelystad Ltste zo vd mnd 14-17. Open ateliers kunst en kunstnijverheid. Info: www.kunstroutelelystad.com

Gelderland almen Galerie De blauwe deur Bakkersteeg 2, T 0575-433447, open wo 10-17, do/vr (eind mrt-1 nov) 14-17, 1e za/zo vd mnd 12-17.

apeldoorn Coda Museum Vosselmanstraat 299, T 055-5268400, open di-vr 1017.30, do-koopavond, za 10-17, zo 13-17. T/m 13 jan Zilver en Goud, Anneke Schat, Cees Post. T/m 24 mrt Un peu de terre sur la peau, keramische sieraden. arnhem Dudok Koningstraat 40, T 026-3511872. T/m 12 nov Met&Voor, Albert vd Weide, tekeningen. Museum Moderne Kunst Arnhem Utrechtseweg 87, T 026-3775300, open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 18 nov Mark Outjers. T/m 2 dec The Shapeshifter, Anya Janssen. T/m 27 jan Regressive, Erwin Olaf. 18 nov t/m 17 feb Neorealisme in Nederland. Galerie Plaatsmaken Emmastraat 73, open wo-vr, zo 12-17. Galerie De Vijf Eiken Parkstraat 45, T 026-3511004, open 1e zo vd mnd, 12.30-17 en op afspr. appeltern Sous-Terre Walstraat 2a, open dagl 10-18. Galerie en beeldenpark. barchem Woodbrookershuis Woodbrookersweg 1, T 0573-441734, open mavr 9-17. Marijke Sondorp, tekeningen. barneveld Museum Nairac Langstraat 13, T 0342-415666, open di-vr 10-17, za 13-17. bennekom De Kijkdoos Ericapark 1, open 3 t/m 25 nov vr-zo 14-17. Metamorfose, Maria Roelofsen (jutkunst), Robin Noorda (foto’s), Evelien Lohbeck (animaties). berg en dal Afrika Museum Postweg 6, T 024-6847272, open ma-vr 10-17, za/ zo 11-17. breedenbroek Galerie 21 Terborgseweg 21, open vr-zo 13.30-17.30. 3 nov t/m 9 dec Aly Bruinsma (schilderijen), Linda Faber (keramiek), Diny vd Lee (sieraden). culemborg Galerie Kobalt Stationsplein 1, T 06-14257039, open wo, vr, zo 13-17. doesburg Galerie 8’r Paardenmarkt 8, T 0313-479083, open 1e zo vd mnd en op afspr. Marga Bles, beelden, Ad van de Brink, schilderijen. Galerie P&E Art & Tax Meipoortstr. 16, T 0313-472144, open wo-za 12-17, 1e zo vd mnd 12-17 en op afspr. doetinchem Galerie Evie J.G. Heuthorststr. 45, T 0314-362688, open ma-vr 10-17. Het Web Galerie Kunstcentrum, De Veentjes 35, T 0314-362996, open vr-zo 14-17, za 11-17, koopzo 12-17. T/m 2 dec Reit van Schie (papierkunst), Rolf Wolters (houten meubelen). doorwerth Museum Veluwezoom Kasteel Doorwerth, Fonteinallee 2, open di-zo 11-17. T/m 17 feb EuroArt: Kijken, zien en verbeelden, actuele kunst uit Dachau, Tervuren, gemeente Renkum. elburg Museum Elburg Jufferstraat 6-8, open di-za 11-17. 17 nov t/m 16 mrt In gesprek, reacties op collectiestukken. Galerie Withaar Beekstraat 11, T 0525-682698, open wo-za 13.3016.30. Reint en Rian Withaar, schilderijen. gelselaar Gelster Galerie Driessenweg 2, open vr-zo 13.30-17. hattem Anton Pieck Museum / Voerman Museum Achterstraat 46-48, T 038-4442897, open di-za 10-17. T/m 1 mei De bijzondere wereld van Thé Tjong-Khing. Galerie de Rode Jas Kruisstraat 15, T 038-4449999, open do-za 13.30-17. heerde De Queeste galerie en Beeldentuin, Koerbergseweg 6, T 0620881914, open vr 19-21, za/zo 14-17. Het Veen landgoed, Veenweg 12, open wo-zo 13-18, beeldenpark. heumen Marishuis ateliermuseum Jac Maris (1900-1996), Looistraat 57, T 024-3580151, open wo 14-17, za/zo 13-17. laag-keppel Galerie 1880 Hummeloseweg 4a, T 0314-382208, open do-zo 13-17 en op afspr. Brood, Heijboer, Corneille e.a. Espace Enny Dorpsstraat 14, T 0314-381808, open do-za 11-17 en op afspr. T/m 1 dec Short stories of silence, Lynne Leegte, Carla vd Puttelaar, Lique Schoot, o.a. foto’s. Galerie de Waker Dorpsstraat 9, T 0314-380507, open do-zo 13.3017.30 en op afspr. Regelmatig wisselende collecties. lochem Galerie Air Kijksteeg 9, T 0573-252396, open za/zo 13-17 en op afspr. T/m 4 nov Ina Wolters, schilderijen. Kunsthandel De Drieluik Achterstraat 6, T 0573-256656, wo-za 11-18, zo 12-18. nijkerk Museum Oud Nijkerk Holkerstraat 6, open wo, vr 13.30-16.30, za 10-16. T/m 15 dec Drago Recenica, schilderijen. Galerie Polhus Spoorstr. 1a, T 033-2456986, open vr-zo 13.30-17.

Kunstroutes Gelderland KunstZondagVorden Zo 9 dec, 11-17. Route langs vijf galeries en vier ateliers in en om Vorden. Overzichtsexpositie aan Dorpsstraat 9. Info en routebeschrijving bij VVV aan de Kerkstraat 1b en op www.kunstzondagvorden.nl Kunst in Beeld Zutphen 1e zo vd mnd. 9 galeries en musea in en rond Zutphen. Info: www.kunstinbeeld.com Een rondje kunst Zutphen 1e zo vd mnd, 12-17. 11 open ateliers.


nijmegen Architectuurcentrum Nijmegen Ridderstraat 27, T 024-3244382, open wo-zo13-17, 1e do vd mnd 19-21u. Galerie de Natris Van Dulckenstraat 20, T 024-3234689, open zo 13-17. Galerie Stills Voorstadslaan 68, T 024-6416350, open do-zo 12-17. T/m 25 nov groepsexpositie. Museum het Valkhof Kelfkensbos 59, T 024-3608805, open di-vr 10-17 en za/zo 11-17. T/m 6 jan Art in Europa, pop art, Richter, Tinguely e.a. Galerie Wit Licht Grotestraat 48, T 06-44943517, open do 14-20, vr 12-18, za/zo 12-17. otterlo Kröller-Müller Museum Houtkampweg 6, T 0318-591241, open di-zo 10-17, beeldentuin tot 16.30. T/m 20 jan Dieren in de Nederlandse beeldhouwkunst. velp Art Gallery O-68 Oranjestraat 68, 026-3639222, open di-vr 14-17. T/m 25 nov Aboriginal Art. Klas Vijf Oranjestr. 36d, T 026-4458575, do-za 12-17, zo 13-17. vorden Galerie A-quadraat Mosselseweg 12a, 0575-556456/06-54397579, open vr-zo 13-17 en op afspr. Galerie Agnes Raben Nieuwstad 20, T 0575-551647, open do-ma 11-17 en op afspr. T/m 20 jan Hidden Traces, Frans Drummen, Anne Semler e.a. 1 dec t/m 20 jan Maria Hees, tassen. wageningen Het Depot Generaal Foulkesweg 64, T 0317-424420, open do-zo 11-17. Galerie Wit Hamelakkerlaan 38, T 0317-410930/06-21712810, open do-zo 13.30-17.30. winterswijk Galerie Help u zelven Wilhelminastraat 9, T 0543-531784, open wo-za, 1e zo vd mnd 12-17. zevenaar Galerie Meander Arnhemseweg 4, T 0316-331855, open do-zo 1317.30, behalve 1e zo vd mnd, en op afspr. zutphen Galerie De andere Kant Marspoortstraat 16, 0575-476996, open wo-za 11-17, 1e zo vd mnd 12-17 en op afspr. Galerie iZarte Laarstraat 47, T 0575-549370/06-13802505, open wo 12-18, do/vr 10-18, za 10-17, 1e, ltste zo vd mnd 12-17 en op afspr. T/m 11 nov Leven in Kliptown, Hanneke de Vries, David Blom, foto’s. Galerie Bozana Milic Nieuwstad 66, T 0575-476996, open do-za, 1e zo vd mnd 12-17 en op afspr. Museum Henriette Polak Zaadmarkt 88, T 0575-516878, open di-zo 11-17. Stedelijk Museum Rozengracht 3, T 0575-516878, open di-zo 11-17. 4 nov t/m 3 feb Wild & dromerig, Jan Mensinga (1924-1998).

Utrecht amersfoort Museum Flehite Westsingel 50, T 033-2471100, open di-vr 11-17, za/zo 12-17. 18 nov t/m 24 feb Tobeen, eigenzinnig kubist, poëtisch realist, schilderijen. KAdE Smallepad 3, T 033-4225030. T/m 6 jan The dwelling life of man, topstukken van Amerikaanse en Europese fotografen. Mondriaanhuis Kortegracht 11, T 033-4600170, open di-vr 11-17, za/zo 12-17. T/m 27 jan Traditie en toeval, Ronald de Bloeme, Olaf Holzapfel, Jan vd Pavert. Bang voor rood, geel en blauw? Bart vd Leck, Piet Mondriaan. utrecht Aboriginal Art Museum Oudegracht 176, T 030-2380100, open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 9 dec Outsider/Insider, Gordon Bennett. V.a. dec Storytellers. Bak Lange Nieuwstr. 4, open wo-za 12-17, zo 13-17. T/m 23 dec How much fascism? Burak Delier, Jonas Staal, Milica Tomic e.a. Bos Fine Art kantoor Eelman Nienhuys Makelaars, Nachtegaalstraat 3, T 06-16484645, open za/koopzo 14-17 en na afspr.; bezichtigen tijdens kantoortijden. T/m 21 dec Willy Belinfante, Laetitia de Haas, Dick Bruna e.a. Centraal museum Agnietenstr. 3, T 030-2362362, open di-zo 11-17. T/m 20 dec hedendaagse tekenkunst. T/m 1 sept 2015 Dit is het Centraal Museum, Van Scorel, Van Doesburg, Koch, Rietveld e.a. Flatland Gallery Lange Nieuwstr. 7 T 030-2315181, open wo-za 1317. T/m 23 dec Wang Ningde, foto’s. Kunsthandel Meijer Domplein 1, T 030-2332503, open do/vr 12-18, za 11-17. Morren galleries Oudegracht 338-340, T 030-2317752, open wo-za 11-17, zo 12-17. Morren galleries Burg. Reigerstr. 2a, T 030-2381867, open wo-za 11-17, zo 12-17. Museum voor hedendaagse Aboriginal Kunst Oudegracht 176, T 030-2380100, open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 9 dec Outsider/ insider, Gordon Bennett. Galerie Wed Wed 2, T 030-2145195, open do/vr 12-17.30, za 11-17. soest Galerie de Ploegh Pimpelmees 3, T 035-6090411, open wo-vr 11-17, za 11-16. T/m 10 nov Betteke Akkerman, Tabita Blok e.a. 25 nov t/m 23 feb Grafiekmanifestatie de Ploegh. wijk bij duurstede Galerie Ahrens Oeverstr. 25, T 0343-572406, open za/zo 13-17 en op afspr. T/m 25 nov Christiaan Lieverse, Ramon Otting e.a. Galerie Article Oeverstr. 17, T 0343-573534, open za, 1e, 3e zo vd mnd 13-17 en op afspr. T/m 10 nov Rosalinde Bakker, Jenny Roost. Galerie De Bekoring Oeverstr. 21, T 0344-682607, open do-za 11-17, zo 13-17. Galerie Elfring Art Oeverstr. 9, T 06-125-17258, open za/zo 13.30-17. Gerda Elfring, schilderijen. Wisselende exposities, keramiek, brons. Gitta Glaskunst atelier, Kostverlorenpad 1a, T 06-18162050, open 1e, 3e za/zo vd mnd 13.30-17. Kunst&Schip tjalk Vrouw Aaltje, Stadshaven, T 06-13714430. Libra Books & Art Peperstr. 37, T 0343-480129, open vr/za 11-17, 1e zo vd mnd 13.30-17. Galerie Betsy Liepert Oeverstr. 8, T 0343-575740, open za/zo 12.30730 en op afspr. T/m 6 jan Victoria de Haas (schilderijen), Toos Vos, Ad vd Brink (beelden). Galerie Mignon Peperstr. 52a, T 06-44671389, open za/zo 13.3017.30. T/m Hermanus, Rian van Nieuwkerk.

De Pruimengaard beeldentuin, Middelweg Oost 9a, T 0343-573410, open vr-zo 13-18. Galerie De Realiteit Kostverlorenpad 1b, T 06-54993994, open vr/ za, 1e zo vd mnd en op afspr.

Noord-Holland aalsmeer Sous-Terre Kudelstaartseweg 1, T 0297-364400, open za/zo 13-17 en op afspr. alkmaar Op ArtMuseum Pettemerstr. 12, open dagl. 10-18. Optische kunst. Sluistuinen Oude Heldersweg 85b, open di-za 10-17. T/m 15 nov Sluistuinénkunst, beelden div. kunstenaars. Stedelijk Museum Canadaplein 1, T 072-5489789, open di-zo 10-17. Permanent: De Gouden eeuw van Alkmaar, Saenredam, Van Honthorst, Van Oostsanen e.a. amstelveen Cobra Museum Sandbergplein 1, T 020-5475050, open di-zo 11-17. T/m 13 jan Bram Bogart e.a. amsterdam Gallery238 Brouwersgracht 238, T 06 14355222, open do-zo 12.3017.30. Lita Cabellut, Zhuang Hong Yi, Cole Morgan e.a. Galerie 244 Pieter Calandlaan 244a, open di-za 11-17. Akinci Lijnbaansgracht 317, T 020-6380480, open di-za 13-18. T/m 24 nov Ester Tielemans. 21 t/m 25 nov Istanbul Contemporary 2012. Amsterdam Art Weekend 2012 vr 30 nov t/m zo 2 dec op div. locaties. 1e internationaal georiënteerde kunstmanifestatie. Amsterdam Museum Kalverstr. 92/St. Luciensteeg 27. T/m dec Mijn stad, Barbara Broekman, tapijt. Galerie BMB Kerkstraat 127-129, T 020-6229963, open wo-za 12.3017.30 en na afspr. 10 nov t/m 5 jan Portrettenparade, Loes Enklaar, Dorien Plaat, Ludo Winkelman e.a. Galerie Brandt Prinsengracht 799, T 020-6223132, open wo-za 11.30-17.30, zo 12-17. Prins Claus Fund Gallery Herengracht 603, T 020-3449160, open ma-vr 10-17. T/m 23 nov Culture in defiance. Gallery Delaive Spiegelgracht 23, T 020-6259087, open di-za 1017.30, zo op afspr. 3 nov t/m 15 dec Sam Francis. Flatland Gallery Lijnbaansgracht 314, T 06-54964664, open wo-za 13-18. T/m 10 nov Ruud van Empel. 30 nov t/m 5 jan Paper, Janpeter Muilwijk. Foam fotografiemuseum, Keizersgracht 609, T 020-5516500, open dagl 10-18, do-vr 10-21. Annet Gelink Gallery Laurierstr. 187-189, T 020-3302066, open di-vr 10-18, za 13-18. T/m 16 nov Glenn Sorenssen. 24 nov t/m 12 jan Erik van Lieshout. Greenbox Museum@of contemporary art from Saudi Arabia Korte Leidsedwarsstraat 12, T 06-24282884, open wo-vr 13-17 en op afspr. Eigentijdse kunst uit Saudi Arabië. Grimm Gallery Keizergracht 82 & Frans Halsstr. 26, open wo-za 1218. T/m 24 nov Recent British Painting, Edwin Burdis, Phoebe Unwin, Rose Wylie e.a. Hermitage Amstel 51, T 020-5308755, open dagl. 10-17, wo 10-17. T/m 31 jan Impressionisme: sensatie & inspiratie, Monet, Renoir e.a. T/m 25 april Vincent van Gogh. Galerie Carla Koch Veemkade 500, T 06-4397440, open na afspr. Kopsalon Centrum PS, 2e Kostverlorenkade 15, open ma-vr 13-18, za 10-14, zo 14-17.30. T/m 18 nov Roos van Lierop, schilderijen. Galerie Lieve Hemel Spiegelstr. 3, T 020-6230060, open di-za 12-18. Museum Van Loon Keizersgracht 672, T 020-6245255, open wo-ma 11-17. T/m 21 jan Daniëlle van Ark, foto’s. Huis Marseille Keizersgracht 401, T 020-5318980, open di-zo 11-18. T/m 9 dec Viewpoint. Galerie Mokum Oudezijds Voorburgwal 334, T 020-6243958, do-zo 12-17. T/m 11 nov Mokum 50 jaar! Groepsexpositie. Morren Galleries Prinsengracht 572, T 020-3206015, open do-za 11-17, zo 12-17. vh St. Nicolaas Lyceum Prinses Irenestr. 21, open 23 t/m 25 nov; 28 nov t/m 2 dec, ma-vr 15-21, za/zo 12-21. Kunstvlaai 2012, Inexactly This, ca. 70 deelnemers. Nieuwe Kerk Dam, T 020-6386909, open dagl. 10-17. T/m 11 nov The last supper, Andy Warhol. Gallery Nine Keizersgracht 522, T 06-13212049, open do-za 12-17 en op afspr. Atelier Oostervosch Vinkenstr. 154, open do/vr, zo 12-17 en op afspr. T/m 30 nov Lotte Teussink. Persmuseum Zeeburgerkade 10, T 020-6928810, open di-vr 10-17, zo 12-17. T/m 27 jan Peter van Straaten & Jo Spier, tekeningen. Eduard Planting Gallery Eerste Bloemdwarsstraat 2 links, T 0203206705, open wo-za 13-18. RAI Parkhal (hal 8), Europaplein. 18 t/m 25 nov, dagl 11-19. PAN Amsterdam, kunstbeurs. The Ravestijn Gallery Westerdoksdijk 603-a, T 020-5306000, open ma-vr 9-17, za 12-17. 3 nov t/m 30 dec Incomparable: women of style, Rose Hartman, foto’s. Rembrandthuis Jodenbreestr. 4, T 020-5200400, open dagl. 10-17. Rijksmuseum Jan Luijkenstr. 1, T 020-6747470, open dagl. 9-18. Topstukken uit de Gouden Eeuw. Stedelijk Museum Museumplein 10, T 020-5732911, di/wo 11-17, do 11-22, vr-zo 10-18. T/m 11 nov Beyond Imagination. 15 dec t/m 1 apr Mike Kelley. Galerie Diana Stigter Elandsstr. 90, T 020-6242361, open wo-vr 11-18, za 13-18. Wilhelmina Gasthuis Marius van Bouwdijk Bastiaansestr. 38, T 0206161515, open di-zo 13-17. 17 nov t/m 16 dec WG OK – van WG naar AMC, manifestatie. blaricum Galerie De Vlierhove Fransepad 1, ing. Dorpsstr., T 035-5383736, open do-zo 14-17. castricum SOPIT galerie en grafisch atelier, Anna Pauwlonastraat 22, open zo 13-17. T/m 2 dec Renze Koenes (schilderijen), Inez Warnaar (beelden). haarlem De Hallen Grote Markt 16, T 023-5115775, open di-za 11-17, zo 12-17. Frans Hals Museum Groot Heiligland 62, T 023-5115775, open di-za 11-17, zo 12-17. T/m 20 jan De Hollandsche Michelangelo, Cornelis van Haarlem (1562-1638). Teylers Museum Spaarne 16, T 023-5160960, open di-za 10-17, zo 12-17. hilversum GSA Kunstenaarsvereniging/CBK, Langestraat 52, T 0345-6237121, di-za 12-17, zo 14-17.


expositieagenda Kunstroute Noord-Holland Kunstlijn Haarlem Vr-zo 2 t/m 4 nov. Kunstevenement met ruim 200 kunstenaars op 150 locaties in en rond Haarlem. Vr 2 nov v.a. 21 u Nacht van de Kunst in Haarlemse binnenstad. Info: www.kunstlijn.org hoorn Galerie Oost 99 Grote Oost 99, T 0229275742, open do-zo 13-17. ijmuiden Felison Cruise Terminal 23 t/m 25 nov, vr 13-19, za/zo 13-17. 15 eigentijdse kunstenaars Brooqz – art. laren Galerie Bianca Landgraaf Zomertuin 11, T 035-5335987, open wo-zo 13-17. Singer Museum Oude Drift 1, T 035-5393939, open di-zo 11-17. T/m 13 jan Erotique, Rodin. Gallery Lilly Zeligman Torenlaan 4-8, T 035-5414787, open wo-za 12-17, zo 15-17 en op afspr. sint maartensbrug Boot & Steyn galerie en beeldentuin, Grote Sloot 164, T 0224561069, open op afspr en 24/25 nov 13-17. Romee Kanis en gastexposanten. vijfhuizen Kunstfort Fortwachter 1, T 023-5589013, open vr-zo 13-17. T/m 1 dec Front to back, Fransje Killaars, installaties.

Zuid-Holland alphen aan de rijn Galerie Helga Hofman gebouw M+, Hoorn 131, T 0172-421174, open wo/do 12-17, za 11-17 en op afspr. T/m 1 dec Udo Dziersk. STA-ART galerie Hooftstraat 33, T 0172-769112, open wo-za 11-17, koopzo 13-17.

Boijmans van Beuningen Museumpark 18-20, T 010-4419400, open di-zo 11-17. T/m 1 jan Jeff Wall. T/m 10 feb De weg naar Van Eyck. Chabot Museum Museumpark 11, T 010-4363713, open di-vr 1116.30, za 11-17, zo 12-17. Kunsthal Museumpark, Westzeedijk 341, T 010-4400301, open di-za 10-17, zo 11-17. T/m 6 jan Avant-gardes, Picasso, Mondriaan e.a. T/m 10 feb Aristide Maillol, beelden. Nederlands Fotomuseum Las Palmas, Wilhelminakade 332, T 010-2030405, open di-vr 10-17, za/zo 11-17. T/m 6 jan Fotograferen voor verandering, Lewis Hine. 3 nov t/m 13 jan Lunar landscapes Maasvlakte, Marie-José Jongerius. Cokkie Snoei Mauritsweg 55, T 010-4129274, open do-za 13-18. T/m 11 nov Kim van Norren. Witte de With Witte de Withstr. 50, T 010-4110144, open di-zo 11-18. Zic Zerp Galerie Van Speykstr. 129, T 06-27823456, open wo-za 12-18 en op afspr. T/m 15 nov In holositu, Sarah vd Pols, tekeningen.

willemstad Van Bellen Art Voorstr. 29, T 0168-471147, open wo-za 11-17, zo 12-17.

KunstKrant

Limburg

Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland

rijswijk Museum Meermanno House of the book, Prinsessegracht 30, open do-zo 12-17. T/m 25 nov Papier Biënnale Rijswijk 2012, Laura Behar, Ebon Heath, Ros Rixon e.a. Museum Rijswijk Herenstraat 67, open do-zo 13-17, open do-zo 12-17. T/m 25 nov Papier Biënnale, Frits Achten, Katsumi Hayakawa, Debra Weisberg e.a.

horst Galerie Judy Straten Schoolstraat 7, T 077-3661910, open wo-vr 1017, za/zo 13-17. T/m 18 nov Ron Mennen, Rolf Maas, foto’s.

schiedam Pand Paulus Korte Haven 125, open vr-zo 13-17. T/m 11 nov Zilvertoon, Gerard van Soest, foto’s. Stedelijk museum Hoogstr. 112, T 010-2463666, open di-zo 10-17. T/m 13 jan In welke taal zal ik u mijn verhaal vertellen. zeist Slot Zeist Zinzendorflaan 1, T 030-6921704, open di-vr 11-17, za/zo 13-17. T/m 30 dec Een gelaagde werkelijkheid, Evert Thielen.

Zeeland

bergschenhoek Artihove Art Center Hoeksekade 162, T 010-5296060, open ma-vr 9-17, za 10-16, zo 12-16.

middelburg GalleryMaritime Centrum van moderne maritieme kunst. Gortstr. 43, T 06-22591452, open do-za 12-17. De Vleeshal Zusterstr. 7, T 0118-652000, open di-zo 13-17. T/m 16 dec Yona Friedman, Jean-Baptiste Decavèle. Zeeuws Museum Abdij 3-4, T 0118-653000, open di-zo 11-17. T/m 11 nov Stripshow 1850. T/m 3 mrt Vlas, Christien Meindertsma. T/m 20 mei De porseleinen schatten van Willem Bal.

capelle aan de ijssel Esmare Kunstkabinet ’s Gravenweg 368, T 06-22757782, open vr/ za 11-17.

zierikzee Galerie La Ligne Rouge Meelstraat 25, T 0111-413752, open za/zo 13-17. T/m 30 dec Collioure in foto & acryl.

delft Kunstencentrum Kadmium Koornmarkt 48f, T 015-2130965, open do-zo 12-17. T/m 25 nov Attaque, Jaco vd Vaart, Tilleke Schwarz e.a. Legermuseum Korte Geer 1, T 015-2150500, open t/m 6 jan di-vr 10-17, za/zo 12-17. Museum Het Prinsenhof Sint Agathaplein 1, T 015-2602358, open di-zo 11-17. T/m 6 jan Delftse meesters van nu: Chris Dagradi. T/m 1 sept 2013 Delfts blauw, kunst of kitsch. den haag Galerie Ariana Vondelstr. 20, T 070-3923613, open wo-za 11.30-17, 1e zo vd mnd 14-17 en op afspr. T/m 17 nov Loes Stuyfzand, Janos Lorant. Art on Tour Palaceplein 252, open do-zo 13-17. Museum Beelden aan Zee Harteveltstraat 1, open di-zo 11-17. T/m 20 jan Onthulling van de steen, Leo de Vries. Le Cirque, Silvia B. Sculptural Skin, Carla vd Puttelaar. Fotomuseum Den Haag Stadhouderslaan 43, T 070-3381144, open di-zo 12-18. T/m 13 jan Masterclass, Arnold Newman. GEM Stadhouderslaan 43, T 070-3381133, open di-zo 12-18. T/m 16 dec Het geheimzinnige leven van Oskar Serti. T/m 6 jan Nabeeld, Amie Dicke. Gemeentemuseum Stadhouderslaan 41, T 070-3381111, open di-zo 11-17. T/m 11 nov Keep on dreaming, Hans van Bentem. T/m 1 jan Ontdek het moderne, Monet, Kandinsky, Bacon e.a. T/m 6 jan Fabulous Fifties/Fabulous Fashion. Bridget Riley – Sikkensprijs 2012. T/m 10 feb Pin-up. T/m 1 jan 2014 Mondriaan en De Stijl. LoCo-Art Nieboerweg 228, T 070-3464485. Galerie Maurits van de Laar Herderstr. 6 open wo-za 12-18, ltste zo vd mnd 13-17. Mauritshuis Korte Vijverberg 8, T 070-3023456, open di-za 9-17, zo 11-17. Pulchri Studio Lange Voorhout 15, T 070-3461735, open di-zo 11-17. 10 t/m 30 nov Peter de Leeuwe & Toer van Schaik (beelden). Wim Bettenhausen (schilderijen, grafiek). 17 nov t/m 9 dec Vereniging Spanjaardshof. 1 dec t/m 24 jan Grafiek A tot Z, nationale grafiektentoonstelling. Galerie Ramakers Toussaintkade 51, T 070-3634308, open wo-za 12-17. T/m 11 nov On the road to Kathmandu, Job Koelewijn, Warffemius, Sjoerd Buisman e.a. Galerie De Twee Pauwen Oranjestraat 1/Noordeinde, T 0703925443, open wo-za 11-17, zo 13-17. gouda Galerie Honingen Hoge Gouwe 127, T 0182–551366, open do-zo 13-17 en op afspr. Museum Gouda Achter de kerk 14, T 0182-331002, open di-vr 11-17, za/zo 12-17. T/m 4 nov Wim Jansen, tekeningen. T/m 27 jan, Rood, geel en groen, aardewerk. leiden IS-projects Drie Octoberstr. 16a, open zo 14-17, ma-za 13-17 na afspr. De Lakenhal Oude Singel 28/32, T 071-5165360, open di-vr 10-17, za/zo 12-17. T/m 13 jan Parelen in kunst, natuur & dans, Rob Birza, Berend Strik, Peter Struycken e.a. T/m 13 jan De Stijl. Galerie Patio Voltastraat 16, T 071-362604. Marianne Benko (schilderijen), Olav Slingerland (keramiek). nieuwkoop ’t Regthuys Reghthuysplein 1, open di-zo 12-17, za 10-16. Hoeve Rijlaarsdam Nieuwveenseweg 59, T 0172-574030, open doza 10-17, zo (tijdens exposities) 13-17. noordwijk ArtBoutique Hogeweg 55, T 071-3618754, open na afspr. Jan vd Brink, Jan Nederlof, John Wassenaar e.a. Palace Hotel Picképlein 8, T 071-3653000, open dagl. T/m 1 nov Scheepsportretten, Rob van Assen, schilderijen. rotterdam Ahoy Ahoy-weg 10, za/zo 10/11 nov, 13-17.30. Nationale Kunstdagen.


Kunstroute Zeeland Kunst & Cultuurroute Middelburg 1e za/zo vd mnd, 13-17. Route langs alle galeries en kunstateliers van Middelburg.

Noord-Brabant den bosch Jan van Hoof Galerie Vughterweg 58-60, T 073-6142343, open do-zo 14-18 en op afspr. T/m 4 nov Mastering Art. 25 nov t/m 23 dec 20 jaar Van Hoof Galerie, Creyton, Van Heeswijk, Goosen, Mandersloot e.a. Galerie Mark Peet Visser Parade 29, T 073-6125774, open do-zo 12-18 en op afspr. eindhoven Van Abbemuseum Bilderdijklaan 10, T 040-2381000, open di-zo 11-17. T/m 6 jan Piero Gilardi. Galerie Willy Schoots Willemstr. 27, T 040-2222592, open wo-vr 11-18, za 11-17. T/m 2 feb Une grand parade. fijnaart Van Lien Museum + galerie, Kadedijk 2, T 0168-464888, open vr-zo 13-18. T/m 30 dec Passionato, Clary Mastenbroek. heeze Galerie des Beaux Arts Jan Deckersstr. 45, T 040-2262810, open wo-za 11-17, zo 13-17. lithoijen Sous-Terre Batterijstr. 23a, T 0412-482159, open za/zo 13-17 en op afspr. nuenen Galerie Bonnard Berg 41, T 040-2837878, open vr-zo 13-18. oisterwijk Etienne Gallery De Lind 38, T 013-5299599, open wo-zo 12-17. T/m 11 nov Landscapes to cityscapes, Paul Balmer, schilderijen. oss Museum Jan Cunen Molenstr. 65, T 0412-629328, open di-zo 12.3016.30. T/m 31 dec 2013 Pizzeria Vasari, Gijs Frieling. Galerie K26 Kruisstraat 26, T 0412-795209, open do17-21, vr-zo 13-17. 8 nov t/m 2 dec Vice Versa, 16 kunstenaars van Verkuno uit Roden e.o. 6 t/m 9 dec Fotoclub Oss. 13 dec t/m 20 jan Klankkleur. tilburg Vertoningsruimte Argument Korte Schijfstr. 17, open do-zo 14-18. Goretti Kapel Wilhelminapark 53, open 9 t/m 25 nov wo-vr 14-20, za/zo 12-18. Visuele poëzie. Tonnus Oosterhoff, ACG Vianen e.a. Galerie Kokon Stationsstraat 38-40, open wo-za 13-17. De Pont Wilhelminapark 1, T 013-5438300, open di-zo 11-17, 3e do vd mnd 17-20. T/m 6 jan When I open my eyes, Wout Berger, foto’s. T/m 27 jan Anish Kapoor. valkenswaard De Kunstkeuken galerie & kunstuitleen, T 040-2016814, open wo/do 10.30-18, vr 10.30-21, za 10.30-17, zo 12-17. Erlinde Ufkes Stephanus, Heyboer e.a.

heerlen Kuepers Art Kloosterweg 1, T 06-55522101, open wo-vr 13-18, za 13-17. T/m 8 nov Underneath my skin, Arlaque de Clerque & Raquel Rodrigo Iglesias. Schunck* Glaspaleis, Bongerd 18, T 045-5772200. T/m 30 dec Wir sind so fröhlich, Ton Slits, installaties. Pink, Kim van Norren, schilderijen.

maastricht Gallery Bell’Arte Jekerweg 51, T 043-3211702, open di-za 11-17, zo 14-17 en op afspr. T/m 26 dec Peter Harskamp, schilderijen, beelden. Bonnefantenmuseum Avenue Céramique 250, open di-zo 11-17. T/m 27 jan Good vibrations, Mary Heilmann. Heavy lights, Maya Hayuk. Theatre of thought. O L Vrouwe Galerie O L Vrouweplein 4, T 043-3521204, open do/ vr 13-18, za 13-17 en op afspr. 16 nov t/m Suus Suiker (schilderijen), Dominique Prins (beelden) e.a. roermond Huis voor de Kunsten Kapellerlaan 36, T 0475-399299, open ma-vr 9-17. 15 nov t/m 18 jan Ernstig ziek maar niets te verbergen, Lilith, foto’s. st. odiliënberg TriVidha atelier-galerie, Molenweg 14a, T 06-22871194, open 23 t/m 26 dec, zo-wo 13-17 en op afspr. Marleen Hansen, schilderijen. tegelen Galerie Moeëjen Daag Grotestraat 61 A, T 077-3747510, open vr/ za 12-17 en op afspr. T/m 14 nov Marleen Pauwels, Kris Hyse (schilderijen), Sjaak Smetsers (beelden). 16 nov t/m 5 jan Mattie Schilders (schilderijen), Sjaak Smetsers (beelden). venlo Museum Van Bommel Van Dam Deken Van Oppensingel 6, T 0773513457, open di-zo 11-17.

Duitsland bad bentheim Gallery of art F.B Wilhelmstraße 4, T 0049-5922779044, open vr-zo 14-17. bocholt-suderwick GrenzBlickAtelier Hahnenpatt 15a, T 06-53358737/+4915122678191. Open 3 nov tot Kerst, do-za 12-17, Rutger Broeke, Blanka Wasowicz, foto’s. borken Stadtmuseum Marktpassage 6, T 0049-2861-939242, open di-za 15-18, zo 10.30-17.30. bremen Focke Museum Schwachhauser Heerstrasse 240, T 0421-699600-60, open di 10-21, wo-zo 10-17. Kunsthalle Bremen Am Wall 207, T 0421-329080, open di 10-21, zo 10-17. T/m 25 nov Wolfgang Wagner-Kutschker. T/m 17 feb Gegen den Strich, Friedensreich Hundertwasser. duisburg Museum DKM Güntherstrasse 13-15, T +49-203-9355547-0, open vr-ma 12-18 en op afspr. T/m 26 nov Norbert Frensch, schilderijen. Christián Salineros, landschappen. T/m 28 jan kunst uit Gandhara en kunst uit Egypte. Blinky Palermo, grafiek. T/m 25 mrt Christiane Möbus, Timm Ulrichs… aus einem Lager. düsseldorf Museum Kunstpalast Ehrenhof 4-5, T +49-211-8990200, open. T/m 6 jan Das rätselhafte Weib, Max Klinger. T/m 13 jan Andreas Gursky, foto’s. K20 Grabbeplatz 5, T +49-211-8381204, open di-vr 10-18, za/zo 11-18. T/m 6 jan Gillian Wearing, foto, video. K21 Ständehausstr. 1, +49-211-8381204, open di-vr 10-18, za/zo 11-18. T/m 27 jan Big Picture III, installaties. T/m 10 feb 100 x Paul Klee. Schmela Haus Mutter-Ey-str. 3, +49-211-8381204. T/m 10 mrt Master of Puppets. Katarzyna Kozyra & The Midget Gallery. emden Kunsthalle Emden Hinter dem Rahmen 13, T 0049-4921975050, open di 10-20, wo-vr 10-17, za/zo, feestd 11-18. T/m 20 jan Künstlerkinder, Von Runge bis Richter, von Dix bis Picasso. Neuland! Nolde, Gauguin und andere Entdecker. grossefehn Galerie Ulbargen Güldnerstrasse 2, T +49-4943407359, open vr-zo 11-18. hamburg Kunsthalle Glockengiesserwall, open di-zo 10-18, do 10-21. T/m feb Kunst uit jaren 50. keulen Museum Ludwig T +49-221-22127519. T/m 6 jan Co-mix, Art Spiegelman. T/m 3 feb A bigger picture, David Hockney. lingen Kunstverein Lingen Kunsthalle Kaiserstrasse, T 0049-591-59995, open di-vr 10-17, do 10-20, za/zo 11-17. T/m 4 nov Kim Nekarda, Lingener Kunstpreis 2012. neuenhaus Kunstverein Grafschaft Bentheim Hauptstrasse 37, open wo-za 15-18, zo 11-18. nordhorn Städtische Galerie Nordhorn Vechteaue 2, T 0049-5921-971100, open di-vr 14-17, za 14-18, zo 11-18.

www.kunstkrant.com Uitgave, vormgeving & opmaak Connect Printmedia, ISSN 1389-8462 Industrieweg 4, 9781 AC Bedum/Postbus 7, 9780 AA Bedum E-mail: [email protected], telefoon: 050-3013636, fax: 050-3012732 Abonnementen Aanmeldingen, adreswijzigingen en andere mutaties graag doorgeven via bovenstaand (e-mail)adres Opzeggen van een los abonnement kan schriftelijk of via de e-mail worden gedaan, voor 1 december Abonnementsgeld bedraagt € 18,- per kalenderjaar Uitgiftepunten Aanmeldingen, adreswijzigingen en andere mutaties graag doorgeven via bovenstaand (e-mail)adres Redactie Hoofdredacteur: Illand Pietersma, Postbus 494, 9700 AL Groningen E-mail: [email protected], telefoon: 06-18535018 Aan dit nummer werkten mee: Wim van der Beek, Eric Bos en Aernout Hagen Advertentiewerving Eddy van den Berg, T: 038-4220364/06-53170662 E-mail: [email protected] Advertenties Aanleveren van advertenties bij voorkeur als pdf- of jpgbestand via de e-mail: [email protected] Deadlines Het aanleveren van zowel kopij als advertenties kan tot uiterlijk de 10e van de maand voor verschijning Verschijning 6 keer per jaar: januari/februari, maart/april, mei/juni, juli/ augustus, september/oktober, november/december Verspreiding Gratis verspreiding in heel Nederland via galeries, musea, VVV-kantoren, openbare bibliotheken, culturele centra (theaters etc.), instituten, opleidingen, boekhandels en hotels.

www.kunstkrant.com papenburg Galerie im Forum Alte Werft Ölmühlenweg 11, T +49-4961-3829, open di-do 15-17, zo 14-17. rastede Palais Rastede Feldbreite 23, T 044-0281552, open zo-vr 11-17 u en op afspr. wilhelmshaven Kunsthalle Wilhelmshaven Adalbertstrasse 28, T 0049-442141448, open di 14-20, wo-zo 11-17. T/m 18 nov 100 Meisterwerke – inszenierte Malerei im Raum.

België antwerpen Extra City Kunsthal Tulpstraat 79, T +32-3-6771655, open wo-zo 14-19, do 14-20. MuHKa Leuvenstraat 32, T +32-3-2609999, open di-zo 11-18, do 11-21. T/m 18 nov Jimmie Durham, retrospectieve. T/m 20 dec Extra Muros: Meesterwerken in het MAS. Galerie Schoots + Van Duyse Napoleonkaai 15, +32-3-6891314, open wo-za 12-18. Zeno X Gallery Leopold De Waelplaats 16, T +32-3-2163888, open wo-za 14-18. T/m 1 dec Jack Whitten. brussel Koninklijke Musea voor Schone Kunsten Regentschapstr. 3, T 0322-5083211, open dagl 10-17. T/m 27 jan Jordaens en de Antieken. Jan Fabre. Galerie Van der Mieden Aalststr. 10, open wo-za 14-18. 15 nov t/m 22 dec Dirk Vander Eecken. Motive Gallery Vandenbrandestr. 1, T 05-24769580, open wo-za 1418.30. 10 nov t/m 12 jan Cauchy Horizons, Martine Stig, foto’s. Paleis voor de schone kunsten Ravensteinstr. 23, T +32-2-5078200, open di-zo 10-18, do 10-21. T/m 20 jan Constant Permeke, Thierry de Cordier. Almine Rech Gallery Abdijstr. 20, open di-za 11-19. T/m 17 nov Jeff Koons. 24 nov t/m 24 jan Olga Forever!, Francesco Vezzoli. Toots Theatre Vanderborghtgebouw, Schildknaapstr. 50. T/m 6 jan, wo-zo 10-18.15, Toots90, multimediaspektakel. Wiels Av. Van Volxemlaan 354, T +32-2-3400050, open wo-zo 11-18. T/m 25 nov Leigh Ledare e.a., foto’s. T/m 6 jan Wor(ld)k in progress?, Joëlle Tuerlinckx. gent Museum voor Schone Kunsten Citadelpark, Fernand Scribedreef 1, T+32-9-2400700, open di-zo 10-18. T/m 16 dec 3x collectie: Grapheus, Van Rysselberghe, De kunst van het schenken. S.M.A.K. Citadelpark, T +32-9-2407601, open di-zo 10-18. T/m 11 nov Le Décor et son double, Daniel Buren. Chambers d’Amis. leuven Museum Leuven Leopold Vanderkelenstr. 28, T +32-16-272929, open ma-zo 11-18, do 11-22. T/m 13 jan Roe Ethridge, foto’s. 9 nov t/m 13 jan TegenArchieven, Denmark. T/m 20 jan Focus Guy Mees. Yael Davids, nieuwe media.


255_383 Kunstkrant_Opmaak 1 28-09-12 11:09 Pagina 1

05.10.2012

Carla van de Puttelaar

Leo de Vries (1932-1994)

Silvia B.

Sculptural Skin

Onthulling van de steen

Le Cirque

Harteveltstraat 1 Den Haag Dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur www.beeldenaanzee.nl

Mogelijk gemaakt door Stichting Harten Fonds te Den Haag, Van Ommeren-De Voogt Stichting, Stichting Zabawas, Vrienden en Zakenvrienden van museum Beelden aan Zee, Sculpture Club en BankGiro Loterij

Carla van de Puttelaar (1967) Sassoferrato Series 2011, 77 x 51,5 cm, courtesy Kahmann Gallery | Leo de Vries (1932-1994) Introvert 1979-1980, Rood graniet uit Zweden, 138 x 35 x 35 cm, part. coll. Amsterdam | Silvia B. (1963) La Petite Fête 2011, 35 x 30 x 18 cm, courtesy Ron Mandos gallery

20.01.2013


G

L

alerie auswolt Selmien West 2 in Olterterp

Najaars-expositie 2012 met schilderijen van: Ida Bosma Elvira Dik Jan van Loon en Gezien van de Riet

Elvira Dik, Zelfreflectie, 110x100 cm

U bent van harte welkom op deze fraaie expositie die loopt t/m zondag 20 januari 2013

NGA Aangesloten bij Nat. Kunstkoop Regeling

Lid van de Ned. Galerie Associatie

Henk Helmantel

Matthijs Röling

Heeft u een schilderij van één van deze kunstenaars en u wilt het verkopen? Neem dan kontakt op

Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag 10.00 - 12.00 uur en 13.30 - 17.00 uur zondag 13.30 - 17.00 uur. Tel. 0512 - 30 16 95 www.galerielauswolt.com

Stel uw tomtom in op: Olterterp, Aldhof 9, schuin tegenover nummer 9 vindt u onze galerie

KunstKrant. ADO in CODA. mee! Informatiekrant voor beeldende kunst in Nederland. Nieuwe elementen bij Evert Thielen. Het mysterie van Jan van Eyck

Recommend Documents