Kunnen serious en advergames als één soort game gezien worden?

             

Kunnen serious­ en advergames als één soort game gezien worden ?                                Master Thesis :   Studentnaam:     Studentnummer:  Master:     Universiteit:     Begeleider:      

Kunnen serious‐ en advergame als één soort game gezien worden ?  Gert‐Jan Noordanus   3122808  Nieuwe Media en Digitale Cultuur  Universiteit van Utrecht  Imar de Vries   

Inhoud    1. 

Gameplay en meaningful play ........................................................................................................................ 5  1.1 De gameplay ................................................................................................................................................. 5  1.2 Gameplay naar genre .................................................................................................................................... 6  1.3 Meaningful play ............................................................................................................................................ 6  1.4 De mens die speelt ....................................................................................................................................... 7  1.5 Conclusie ....................................................................................................................................................... 9 

  2. 

Serious gaming ............................................................................................................................................. 10  2.1 Wat zijn serious games? ............................................................................................................................. 10  2.2 Educatie en gameplay ................................................................................................................................. 12  2.3 Spellen als leermethode ............................................................................................................................. 14  2.4 Amateur en of professional ........................................................................................................................ 15  2.5 Conclusie ..................................................................................................................................................... 16   

3. 

Advergaming ................................................................................................................................................ 18  3.1 Advergaming en Brandgaming.................................................................................................................... 18  3.2 Het succes van een advergame .................................................................................................................. 19  3.3 Screen placement ....................................................................................................................................... 21  3.4 Conclusie ..................................................................................................................................................... 22   

4. 

Waar komen advergames en serious games bij elkaar? .............................................................................. 24  4.1 Train van jongs af aan voor het leger ......................................................................................................... 24  4.2 Wat is America’s Army? .............................................................................................................................. 24  4.3 De rol van de speler. ................................................................................................................................... 25  4.4 Is er een verschil tussen serious en non‐serious entertainment games? ................................................... 26  4.5 Conclusie ..................................................................................................................................................... 27   

5. 

Persuasive gaming ........................................................................................................................................ 29  5.1 Het overtuigen door middel van spel ......................................................................................................... 29  5.2 Conclusie ..................................................................................................................................................... 31 

  6.       Conclusie: De beantwoording van de onderzoeksvraag .............................................................................. 32    Literatuur: ......................................................................................................................................................... 34  Spellen: ............................................................................................................................................................. 36  Afbeeldingen:.................................................................................................................................................... 36 

2   

Inleiding    Steeds vaker worden spellen gebruikt om bij te dragen aan de ontwikkeling van personen. Dit kunnen  militairen zijn die oefenen voor een missie, maar ook kinderen die de wetten van de zwaartekracht  tot  zich  moeten  nemen.  Al  deze  verschillende  soorten  spellen  worden  nu  vaak  onder  de  noemer  serieus  games  geplaatst.  De  vraag  is  of  deze  indeling  juist  is.  Commerciële  spellen  en  advergames  dragen namelijk ook bij aan de ontwikkeling van personen. Is het in hokjes plaatsen van games dan  ook niet meer aan de orde? In deze scriptie wordt ingegaan op de manier waarop spellen gebruikt  worden  om  een  boodschap  (dit  wil  zeggen  de  kennis,  vaardigheden,  inzicht  en  gedrag)  over  te  brengen op de speler. Er wordt al voor langere tijd onderzoek gedaan naar de manier waarop games  gebruikt  kunnen  worden  om  bij  te  dragen  aan  de  ontwikkeling  van  personen.  Soms  vanuit  de  positieve kant en de toegankelijkheid waarmee spelers kunnen leren en soms ook de negatieve kant.   In  de  gamewetenschappen  kunnen  grofweg  vier  categorieën  worden  benoemd  waaruit  het  games  onderzoeksveld  bestaat.  Dit  zijn  te  weten:  casual  games,  serious  games,  advergames  en  (commerciële) entertainment games. Er wordt hierbij een onderscheid gemaakt tussen casual games  en entertainment spellen. Casual games zijn vooral bedoeld voor de gamer die af en toe een spelletje  speelt en complexere commerciële spellen zijn voor de serieuzere speler bedoeld. Wanneer men het  heeft over het leren  door middel van een spel kijkt men vooral naar serieus games. Serieus games  zijn spellen die bij de ontwikkeling van het spel al bedoelt zijn om van te leren. Denk hierbij aan een  spel  om  te  begrijpen  hoe  een  bepaalt  proces  werkt,  maar  ook  programma’s  die  kinderen  moeten  leren  rekenen  vallen  hieronder.  Bij  deze  spellen  is  het  doel  van  het  spel  om  informatie  over  te  brengen doormiddel van het spel.   Een  ander  soort  spel  wat  ook  tot  doel  heeft  om  informatie  over  te  brengen  op  de  speler  zijn  advergames. Advergames zijn spellen die ontwikkeld zijn vanuit het reclame oogpunt. Vaak zijn deze  spellen  in  de  vorm  van  een  spel  waarbij  de  speler  het  product  nodig  heeft  om  zijn  of  haar  doel  te  bereiken. Denk bijvoorbeeld aan een racespel waarbij de gereden auto van het merk is waarvoor de  reclame  bedoelt  is.  Bij  zowel  serieus  games  als  advergames  is  dan  ook  het  doel  de  speler  te  informeren en of beïnvloeden met datgene wat de ontwikkelaar in het spel heeft gestopt. In essentie  hebben  beide  spellen  dan  ook  hetzelfde  doel,  het  overbrengen  van  een  boodschap.  Binnen  het  onderzoeksveld wordt er echter een duidelijk onderscheid gemaakt tussen beide soorten spellen. In  dit onderzoek wil ik dan ook kijken naar de onderzoeksvraag:   Kunnen serious‐ en advergames als één soort game gezien worden ?  Om een antwoord te kunnen geven op deze vraag is het onderzoek opgedeeld in vijf hoofdstukken.  Als  eerste  zal  er  gekeken  worden  naar  meaningful  play.  Dit  begrip  wordt  gebruikt  wanneer  de  handelingen  die de speler verricht onderdeel zijn van het spel en een betekenis hebben binnen de  context  van  de  spelomgeving.  In  dit  hoofdstuk  wil  ik  aantonen  dat  de  boodschap  die  overgebracht  moet  worden  onderdeel  moet  zijn  van  de  gameplay.  De  bewuste  kennis  of  handeling  moet  nuttig  (meaningful) zijn binnen het spel en daarmee de boodschap overbrengen op de speler.   In de volgende twee hoofdstukken wordt ingegaan op serious en advergaming. In die hoofdstukken  worden  de  overeenkomsten  en  verschillen  van  beide  soorten  spellen  besproken.  In  het  vierde  hoofdstuk komen beide onderzoeksvelden bij elkaar. In het laatste hoofdstuk, persuasive games, zal  3   

worden  aangetoond  dat  advergames  en  serious  games  in  staat  zijn  om  spelers  te  overtuigen  door  middel van dezelfde principes. Er ontstaat dan één breed onderzoeksveld. Dit heeft als voordeel dat  er  gekeken  kan  worden  of  bekende  theorieën  binnen  het  onderzoeksveld  van  serieus  gaming,  toepasbaar  zijn  op  advergaming  en  andersom.  In  het  slothoofdstuk  persuasive  gaming  wordt  gekeken naar de manier waarop games gezien zouden moeten worden, het overtuigen van mensen  door middel van een goed spelconcept.      

 

4   

1. Gameplay en meaningful play     Handelingen in een spel krijgen pas betekenis wanneer deze in een bepaalde context staan. Dit wordt  meaningful play genoemd. Wanneer deze benadering gebruikt wordt bij de ontwikkeling van serious  en advergames zal de boodschap moeten passen binnen de spelwereld. Het is belangrijk om hier naar  te kijken samen met het begrip spel van Johan Huizinga. Door het begrip spel en meaningful play toe  te passen op serious en advergames kan worden aangetoond dat de boodschap of essentie van het  spel in de gameplay moet zitten.   Binnen de kaders van een spelwereld kunnen spelers doen wat zij willen. De beperkingen die er zijn,  zijn  door  de  maker  bewust  in  het  spel  geprogrammeerd.  De  handelingen  die  een  speler  kan  verrichten  worden  vaak  uitgevoerd  door  toetsencombinaties  in  context  met  de  spelwereld.  Een  speler opent met een knop bijvoorbeeld een deur als deze ervoor staat maar kan met dezelfde knop  ook over een hekje heen springen. Dergelijke handelingen worden ook wel gameplay genoemd. Deze  handelingen hebben een betekenis binnen de spelwereld. Als deze van belang zijn voor de speler en  de spelwereld dan spreekt men over meaningful play.  

  1.1 De gameplay    In veel recensies spreekt men over gameplay. Maar wat is gameplay nou eigenlijk? Onder gameplay  wordt meestal bedoelt de handelingen die de speler verricht om zijn doel te bereiken. De gameplay is  dan  ook  goed  wanneer  de  speler  in  staat  is  om  een  opdracht  te  volbrengen  en  de  besturing  hier  correct  op  reageert.  Sid  Meier1  gameontwikkelaar  van  onder  andere  de  spelserie  Civilization  omschrijft gameplay als volgt:   “Sid  Meier  once  defined  gameplay  as  "a  series  of  interesting  choices."  This  is  an  excellent  starting point and forms the basis of our definition of gameplay. We take this statement one  step  further  with  our  formal  definition  of  gameplay:  One  or  more  causally  linked  series  of  challenges in a simulated environment.”  (Adams en Rollings 2003)  Gameplay zoals Sid Meier deze omschrijft wordt dan ook door de onderzoekers Adams en Rollings  uitgebreid  tot  een  serie  van  keuzes  die  de  speler  moet  doen,  in  een  gesimuleerde  wereld,  om  zijn  doel te halen. De gameplay moet voor de speler op een degelijke manier in elkaar zitten waardoor  deze zich binnen de spelwereld kan verplaatsen. Wanneer de gameplay goed is zal de speler het spel  graag spelen. Wanneer dit niet het geval is zal de speler vermoedelijk snel afhaken. De handelingen  die de speler verricht moeten een verband hebben met de spelwereld.   

 

                                                             1

 Sid Meier is een bekende spelontwerper. Hij heeft onder andere naam gemaakt met de civilization en colonization spellen.  Zijn andere manier van ontwerpen hebben er voor gezorgd dat er spellen zijn uitgekomen waarin zijn naam in de titel werd  gebruikt (Sid Meier's Pirates!).  

5   

1.2 Gameplay naar genre  Genres zijn in de gamesindustrie categorieën om spellen in op te kunnen delen. Er zijn genres zoals  adventures games, een First person shooter, racegames etc. Deze genres zorgen voor een bepaalde  verwachting  bij  de  speler.  Tegenwoordig  is  het  echter  steeds  gebruikelijker  om  een  spel  te  ontwikkelen  waarbij  meerdere  genres  in  de  game  terugkomen.  Bij  sommige  soorten  spellen  of  genres verwacht de speler een bepaald soort gameplay. In het artikel van Adams en Rollings wordt  een  gameplay  worksheet  voor  de  ontwikkelaar  opgesteld.  Met  deze  lijst  willen  zij  de  ontwikkelaar  vragen om na te gaan welke keuzes deze maakt. Een van de vragen die zij de ontwikkelaar stellen is  dan ook of een genre invloed heeft op de keuze van de gameplay.   “Game  genres  are  defined  in  part  by  the  nature  of  the  challenges  they  offer.  Have  you  selected a genre in advance, and if so, what does that imply for the gameplay? Do you intend  to include any cross‐genre elements, challenges that are not normally found in your chosen  genre?”  (Adams en Rollings 2003)  Door  de  vraag  die  Adams  en  Rollings  stellen  aan  de  ontwikkelaar  zal  deze  na  moeten  denken  over  welke spelelementen er toe worden gevoegd aan het spel. Dit betekent dat de ontwikkelaar bewuste  keuzes moet maken over de gameplay. Het doel van deze lijst van Adams en Rollings is dat er zo goed  mogelijke  spellen  worden  ontwikkeld  door  de  ontwikkelaar  bewust  te  maken  van  de  verschillende  keuzes.    

1.3 Meaningful play    Om  ervoor  te  kunnen  zorgen  dat  spellen  bijdragen  aan  de  ontwikkeling  van  de  speler  zullen  er  bepaalde  eisen  aan  gesteld  moeten  worden.  De  handelingen  die  de  speller  moet  doen  in  het  spel  moeten betekenisvol (meaningful) zijn voor de speler. Met het begrip meaningful play wordt dan ook  bedoelt dat hetgeen de speler moet doen een betekenis heeft binnen de spelwereld. Een boek dat  veel  aangehaald  wordt  in  de  literatuur  is  het  boek  Rules  of  Play  van  Salen  en  Zimmerman.  Zij  definiëren in dat boek meaningful play als volgt.  “Meaningful play in a game emerges from the relationship between player action and system  outcome;  it  is  the  process  by  which  a  player  takes  action  within  the  designed  system  of  a  game and the system responds to the action. The meaning of an action in a game resides in  the relationship between action and outcome.”  (Salen en Zimmerman 2005, 60‐61)  Je kunt dit ook anders formuleren, handelingen krijgen pas een betekenis wanneer deze in context  staan met de spelwereld. De vraag om te kijken naar de gameplay elementen, wanneer men een spel  ontwikkeld, is dan ook zeker van toepassing. De suggestie die gedaan wordt door Adams en Rollings  om verder te kijken dan alleen in het eigen genre bij de ontwikkeling geeft aan dat er mogelijkheden  bestaan om gameplay effectief te kunnen gebruiken in een ander genre. Een voorbeeld is America’s  Army.   6   

Afbeelding 1: Americaa’s Army  America’s Army is in d de basis een  First Person shooter.  Bij  een  sh hooter  is  hett  doel  van  het  spel  om  de  d vijand  uit  te  sch hakelen  doorr  middel  van  een  wape en.  In  dit  spel  is  de e  speler  een n  soldaat  vaan  het  Ame erikaanse  leger  en  begint  b deze  aan  zijn  bassistraining.  Nadat  N de  speler de  verschillend de cursussen heeft gevolgd (zoals  pen  en  verle enen  van  het  leren  omgaan  met  een  wap ulp)  wordt  de  spelerr  het  virtuele  veld  eerste  hu ingestuurd d. Hierbij is  nagedacht o over de repre esentatie  van  het  Amerikaanse  A leger.  Zo  sp peel  je  altijd d  als  een  Amerikaan nse  soldaat..  De  tegenstander  die  voor  jou  zichtbaar  is  als  vijan nd  ziet  zich hzelf  echter  ook  als  n (Nieborg 2004). Het sp pel speelt zich h af in de  Amerikaan huidige tijd en maakt dan ook geb bruik van de nieuwste  merica’s  Arm my  is  van  oriigine  een  wapentechnologie.  Am advergam me  ontwikkeeld  met  het  doel  om  nieeuwe  militairen  te  wervven.  Dit  doen n  zij  door  de e  training  van een Amerikaanse soldaat in de vorm van n een spel aaan de spelerss aan te bieden. De spele ers spelen  maar leren o ondertussen hoe het Ameerikaanse legger nieuwe rrekruten opleeid.   dit spel m   on shooter m maar wordt o ook gebruikt  als trainingsstool. Het  America’s Army is niiet alleen een First perso spel  maaakt  gebruikk  van  meerd dere  genres  om  zo  de  spelers  te  leren  hoe  er  met  bijvoorbeeld  parachuttes om moeet worden geegaan of hoee eerste hulp p moet word den verleend d. Bij Americca’s Army  kan  erop p  verschillen nde  manieren  gekeken  worden  w naarr  het  doel  vaan  het  spel.  America’s  Army  A kan  namelijkk  gezien  worrden  als;  eeen  advergam me  voor  burggers;  een  seerieus  game  voor  het  le eger;  een  serieus ggame voor eeen burger vo oor de handelingen die d de speler leeert en als cassual game w waarbij de  speler  het  h als  een  shooter  beehandeld.  Dee  Amerikaan nse  overheid  gebruikt  het  spel  tevens  om  militairen op te leideen. Het spel  wordt gebruikt om de m militair in exxtreme en/off gevaarlijke  situaties  d  kunnen  wo orden  vanweege  de  risico o’s  of  de  kossten.  Ook  te  plaatssen  die  in  dee  praktijk  niet  geoefend worden  dergelijke sp pellen gebruikt om militaairen over hun post trau umatische strress te helpe en (Totilo  2 Het spel kan dus afhankeelijk van de in nzet meerde ere doelen diienen.  2006) . H  

1 1.4 De men ns die speelt    del  van  spel  staat  al  lan nger  ter  disccussie.  Dit  is  ontstaan  naadat  de  Ned derlander  Het  lereen  door  midd Johan  Huizinga  het  boek  Homo  Ludens  schreef  (Huizingga  1951).  In  dit  boek  om mschrijft  Huizinga  de  ncipes van het spel. Dezee zijn niet geebaseerd op videogames aangezien d die in die tijd d nog niet  basisprin bestonden. De eigen nschappen gaan echter zzo elementaiir over spel d dat deze geb bruikt worde en binnen  de gameeswetenschaappen als de basis. Nu is er een discu ussie ontstaan over deze tekst. Huizin nga heeft                                                               2

 Voor meer informatie o over het ondersscheid tussen seerieus en non serieus games vverwijs ik naar eeen eerder artikkel “Is de  scheiding ttussen serious en non‐seriouss games nog weel te handhaven n, gekeken naarr de komst van commerciële  militair‐tacctische spellen??” http://www.mediatechnolo oog.com/onderrzoek.html 

7   

het  boek  aanvankellijk  in  het  Nederlands  N g geschreven  en  is  later  onder  o anderre  vertaald  naar  het  D deze  vertaling  is  er  een  interp pretatiefout  ontstaan  over  het  kunnen  leren  van n  spel.  In  Engels.  Door  het  boek  The  Playfu ul  and  the  Serious:  S An  approximatiion  to  Huizin nga's  Homo   Ludens  gaaat  Hector  n van spel (R Rodriguez 20 006). Hij is het namelijk n niet eens  Rodrigueez in het op  wel of niet kkunnen leren met  de  manier  waarop  de  tekstt  van  Huizingga  geïnterprreteerd  word dt.  In  de  Nederlandse  ve ersie  van  het  boek  stelt  Huiziinga  namelijjk  de  regels  op  voor  he et  spel.  Huizinga  geeft  aaan  dat  het  spel  een  serieuzee bedoeling is waarbij dee grenzen van het spel en n wat er van n elkaar verw wacht wordt  duidelijk  zijn.  In  de  Engelse  artikelen  ovver  gamensw wetenschapp pen  wordt  Huizinga  H nogg  wel  eens  verkeerd  uitgelegd d (Salen en ZZimmerman  2005). Vaakk wordt dan  de nadruk gelegd op de  Engelse teksst waarin  staat dat games niett serieus kun nnen zijn. Ecchter blijkt d dat wanneerr men naar d de Nederlandse tekst  w van  spellen  maar  dat  het  spel  niet  kijkt  Huizinga  niet  bedoeld  datt  er  niet  geeleerd  kan  worden  gemeend is. Hiermee wil Huizingga zeggen daat de spelerss samen een n spelwereld creëren waarbinnen  unnen gelden n (Huizinga 1 1951). Er kan n dus wel deggelijk geleerd d worden  andere rregels dan daaarbuiten ku van spel.  Wanneeer  men  een  spel  als  Am merica’s  Arm my  bekijkt  zie et  men  dat  het  mogelijjk  is  om  een n  spel  te  gebruikeen  voor  meerdere  doelleindes.  Hett  spel  valt  daardoor  d ovver  meerderre  genres.  Zowel  Z de  entertain nment kant  als de educaatieve en de advergame  kant komen n op meerdeere manieren n terug in  dit  spel.  De  gamew wetenschappeer  Rodriguez  is  van  me ening  dat  erop  twee  maanieren  geke eken  kan  ddel van gam mes. De eersste manier iss het gebruikk makend vaan games  worden  naar het lerren door mid beurt in bijvo oorbeeld het onderwijs. Een spel wo ordt dan geziien als een m methode (een drager)  zoals geb om het  onderwerp o over te bren ngen.  Gedacht wordt dan dat  het  leeuker is om  tte leren doo or middel  dat een doceent het voorr de klas staaat te vertelleen. Het gaatt bij deze maanier van  van een  game dan d leren om m de boodsch hap. Het speel wordt erom mheen verzo onnen. In datt geval heeftt datgene dat geleerd  moet  wo orden  geen  spelelementt  in  zich.  Vo olgens  Huizin nga  alsook  Rodriguez  R zaal  deze  meth hode  van  leren nieet goed werkken. De tweeede manier w waarop serio ous games on ntwikkeld wo orden heeft tte maken  met het  overbrengen van kenniss waarin al eeen spelelem ment aanwezig is. Hierbij  kan gedachtt worden  egiespel is h het mogelijk  om een lege er aan te  aan het  spelen van  een strategiespel. Binneen een strate op tactiek en n strategie vaan de vijand te winnen. EEen voorbeeeld van een d dergelijke  sturen en daarmee o spel is TaacOps.   2: TacOps   Afbeelding 2 TacOps  is  een  spel  waarbij  w verschillende  eenheden  e aangestuurd d moeten wo orden. Het do oel van het spel is om  de  vijand  te  verslaan  door  gebruik  te  maaken  van  verschillende e  militaire  eeenheden.  Heet  is  een  straategiespel  waarbij  de  eigenschappe e en  van  de  eeenheden  zo  realistisch  r mogelijk  gesimuleerd  worden.  w Het  spel  is  een  officieel  trainingsproggramma  maar  m is  ook  uitgege even  als  commercieel  spel.  De  speler  kan  in  het  spel  alleen  eenheden be ewegen en o opdrachten geeven. Op dezze manier  heeft  de  speler  geen n  invloed  op  bijvoorb beeld  de  schutterscap paciteiten  van  een  eenheeid  en  leert  de  speler  op een strate egische wijze de vijand te verslaan.  

8   

De  manier  van  spelen  heeft  bij  TacOps  al  spelelementen  in  zichzelf.  Er  is  een  afbakening  van  de  spelwereld  en  er  zijn  regels  etc.  Om  beter  te  worden  moet  de  speler  zich  verdiepen  in  tactiek,  strategie  en  zal  de  speler  moeten  weten  wat  de  verschillende  eenheden  kunnen.  De  speler  heeft  deze kennis nodig om te winnen. Kennis en strategie zijn beide onderdeel van de basis van dit spel en  hetgeen geleerd dient te worden heeft dan ook een spelelement in zich. Hector Rodriguez formuleert  dat als volgt.   “Playing  can  be  part  of  the  learning  process  because  the  subject  to  be  learnt  is,  at  least  in  some respects, essentially playful. The use of serious games in the learning process therefore  illuminates the fundamental nature of the subject being taught.”  (Rodriguez 2006)  Een  speler  kan  dus  wel  serieus  bezig  zijn  met  een  spel  indien  de  eigenschappen  zoals  Huizinga  die  omschreef in stand blijven. Er kan dus wel degelijk een spel gebruikt worden om van te leren echter  moet dit spel dan wel in zichzelf al een spelelement hebben. Kennis die overgedragen moet worden  waar geen natuurlijk spelelement inzit is volgens de criteria van Huizinga en Rodriguez onmogelijk tot  een spel te vormen.    

1.5 Conclusie    Gameplay  is  de  essentie  van  het  spel.  De  handelingen  die  de  speler  verricht  moeten  een  verband  hebben met de spelwereld.  Bij een goed opgezette gameplay zal de speler het spel graag spelen. Het  is nuttig om hierbij voor gameplay elementen verder te kijken dan alleen in het eigen genre.   Wanneer  de  handelingen  een  betekenis  hebben  binnen  de  spelwereld  kan  men  spreken  over  meaningful play. Een spel moet als leerelement de informatie in de gameplay hebben. Bij America’s  Army  moeten  spelers  om  kunnen  gaan  met  een  wapen  en  zelf  tactiek  bedenken  om  het  doel  te  behalen. Een speler leert dus van het spel. Bij onderzoek naar advergaming komt aan het licht dat de  boodschap die de ontwikkelaar over wil brengen op de speler het beste gevangen kan worden in de  gameplay.  Er kan dus op twee manieren gekeken worden naar games. De eerste manier is het gebruik maken  van games zoals gebeurt in bijvoorbeeld het onderwijs. Een spel wordt dan gezien als een methode  (een  drager)  om  het  onderwerp  over  te  brengen.  De  tweede  manier  waarop  serious  games  ontwikkeld  worden  heeft  te  maken  met  het  overbrengen  van  kennis  waarin  al  een  spelelement  aanwezig  is.  De  kennis  die  overgebracht  moet  worden  is  te  vangen  in  een  spelconcept  waarbij  de  boodschap onderdeel is van de gameplay. Deze laatste methode zal het hoogste rendement hebben  aangezien hier men kan spreken van meaningful play.   De  overlap  tussen  advergames  en  serieus  games  is  het  plaatsen  van  de  boodschap  binnen  de  meaningful  play.  Wanneer  de  boodschap  op  die  manier  over  wordt  gebracht  krijgt  de  speler  deze  boodschap binnen omdat het nodig is om het spel verder te kunnen spelen. De boodschap haalt de  speler op die manier uit het spel waardoor het leren, dan wel beïnvloeden, als natuurlijk overkomt  op de speler. 

9   

2. Serious gaming    Een serious game kan voor sommige spelers entertainment zijn en voor andere educatie. Afhankelijk  van  de  insteek  van  de  speler  kan  een  game  tevens  een  serious  of  een  advergame  zijn.  Bij  serious  gaming wordt echter vaak gebruik gemaakt van herhalende spelthema’s. Wanneer men kijkt naar de  eigenschappen  van  een  advergame  en  een  serious  game  dan  is  het  mogelijk  om  over  vaste  genres  heen te denken. Er kan dan gekozen worden voor een ander soort genre dan gebruikelijk. James Paul  Gee  beschrijft  in  zijn  boek  ‘What  video  games  have  to  teach  us  about  learning  and  literacy’  over  vaardigheden  die  door  middel  van  het  spelen  van  spellen  opgedaan  of  onthouden  kunnen  worden.  Deze manier van leren zijn te combineren met de principes van advergames. Door gebruik te maken  van  de  theorie  uit  de  serious  games  kunnen  deze  principes  bij  bijvoorbeeld  advergames  gebruikt  worden.  De  theorie  van  de  serious  gaming  is  dan  ook  te  gebruiken  bij    advergames  en  visa  versa  omdat beide spellen als doel hebben het overbrengen van informatie.   

2.1 Wat zijn serious games?     Binnen de gameswetenschappen worden serious games gezien als spellen die ontwikkeld zijn om van  te leren. Er zijn in de huidige discours onder andere boeken verschenen met titels als Serious Games:  Games that Educate, Train and Inform (Chen en Michael 2006). Het onderzoeksveld wat zich richt op  serious games beperkt zichzelf door alleen te kijken naar serious games. In het boek Serious Games  van Chen en Micheal wordt het ontwikkelen van serious games gezien als een aparte discipline voor  spelontwikkelaars. De auteurs definieren het begrip serious games als volgt:   “A serious game is a game in which education (in its various forms) is the primary goal, rather  than entertainment.”  (Chen en Michael 2006, 17)  Volgens Michael en Chen is een serious game altijd educatief, maar is het spel in de oorsprong niet  ontwikkeld om te vermaken. Zoals Johan Huizinga in de Homo Ludens al omschreef, zal een spel een  spelelement in zich moeten hebben en kan een spel tevens vermaak bieden3.   De stelling van Chen en Micheal is  interessant wanneer men kijkt naar het spel The graveyard. In het  artikel  ‘Spannend:  wachten  tot  de  dame  sterft’  geeft  Niels  ’t  Hooft  aan  dat  er  veel  discussie  is  omtrent deze ‘game’ (Hooft 2008).         

                                                             3

 Homo Ludens van Johan Huizinga wordt besproken in Hoofdstuk 1 paragraaf 1.4. 

10   

Afbeeldin ng 3: The Graaveyard  Het spel TThe Graveyard is een kun nstproject vaan Auriea  Harvey en n Michael Saamyn. Het id dee achter het spel is  dat er stil wordt gestaaan bij de do ood in gamess. Binnen  d in  het  games  is  de  dood  vaaak  gewelddaadig  terwijl  dit  n veel kleinerre doodsoorrzaak is. Het  doel van  leven een het spel iss voor de speler onduideelijk. De speller kan in  het spel e een oud omaatje over een begraafplaaats laten  lopen.  Wanneer  W de  oma  aanko omt  bij  een n  bankje  begint  zij  te  vertellen n  over  reedss  overleden  mensen.  oken is kan  de speler teruglopen  Wanneer  ze uitgespro naar  de  ingang  i van  de  begraafp plaats  en  daan  is  het  afgelopen n. De bewegingsvrijheid  is verder beperkt tot  het volgen n van het pad.       De  enigee  interactie  in  the  Gravveyard,  is  heet  gaan  zitte en  op  het  bankje.  b Dezee  actie  wordt  vanzelf  geïnitieeerd  wanneerr  de  speler  voor  v het  bankje  staat.  Het  H bankje  is  i tevens  dee  enige  plek  waar  de  speler naartoe kan llopen. Er vin nd dus geen  actieve inte eractie plaatss en het doeel ontbreekt. Volgens  Huizingaa zou het dan ook niet kkunnen gaan om een gam me (Huizingaa 1951). In d de volledige  betaalde  versie  vaan  het  spel  bestaat  er  de  d kans  dat  het  karakter  waarmee  de  speler  sp peelt  tijdens  het  spel  overlijdtt. Het doel vaan de makers was dan oo ok om de do ood in een vid deospel op eeen andere m manier te  ervaren. Dit omdat  de dood doo or geweld een uitzondering is, maar binnen gam mes vaker vo oorkomt.  me, maar oo ok een interaactief verhaaal. Een gamee kan het vo olgens de  De makeers noemen  het een gam theorie  niet  zijn  du us  is  dit  eeen  digitaal  interactief  verhaal.  v Waanneer  een  serious  gam me  geen  ment in zich  heeft  en nieet vermakeliijk is  zou me en beter  kun nnen spreken n van  een  in nteractief  spelelem verhaal.  De  omschrijving  zoals  gegeven  door  Chen  en  Micheal  is  dan  ook  disscutabel.  Een n  serious  game mo oet namelijkk wel degelijkk vermaak biieden om nie et een interaactief verhaal te zijn.   In publiccaties wordt  er vanuit geegaan dat dee serious gam mes speciaal ontwikkeld  zijn om van  te leren.  De  bood dschap  of  informatie  diee  overgedraggen  moet  worden  w aan  de  d speler  wo ordt  dan  uiteengezet  waarna eer gekeken w wordt naar eeen zo goed mogelijke m manier om ditt over te breengen. Deze methode  heeft er  voor gezorggd dat er speellen op de m markt zijn ge ekomen waaarbij de speleer een platfo orm spel4  n ineens ond derbroken wordt in zijn sspelwereld. In de spellenserie RedCatt van Davilexx was een  speelt en vergelijkkbaar leerprincipe geïntegreerd.                                                                      4

 Een plattform spel is eeen spel waarbij de speler d de omgeving m moet verkenn nen en puzzelss moet oplosssen om  verder tee komen.  

11   

Afbeeldingg 4: RedCat  In  de  spelle en  serie  Red dCat  van  davvilex  speelt  de  d speler  het spelkarrakter Red C Cat. Met dit ffiguur gaat d de speler  op  onderzo oek  in  een  wereld.  w De  sspeler  kan  hierin  h vrij  bewegen.  Af  A en  toe  wordt  w de  speeler  onderbroken  om  een  opdraccht  op  te  losssen.  Deze  o opdracht  staat  in  het  teken van h het thema vaan het spel.  Bij het ene sspel is dit  geschieden nis  en  bij  een  e ander  spel  gaat  het  h over  topografie.           De gameeplay wordt  onderbrokeen door een  vraag en om m verder te kkunnen (of o om bonusarttikelen te  verdieneen) moest dee speler de vvragen bean ntwoorden o op bijvoorbeeld het gebiied van topo ografie of  geschied denis. De speeler dient daan een opdrracht op te lossen die bu uiten de speelwereld van het spel  zich afsp peelt om verrder te kunn nen. Wanneeer het antwo oord goed is  mag de speeler weer verder. Het  verder  kunnen  k speleen  is  dan  dee  beloning  voor  v het  uitvvoeren  van  een  e opdrach ht.  De  leersttof  zelf  is  geen onderdeel van de gameplay. Men spreekt hier wel van een serious game w waarbij duide elijk leren  w ssituatie  en  moet  de  voorop  wordt  gesteeld  voor  dee  gameplay.  Maar  is  dit  wel  een  wenselijke  gameplaay niet voor h het leerprocees gaan of op p een andere e manier wo orden ingericcht?   

2.2 Edu ucatie en g gameplay     ntwikkelingeen  op  het  ge ebied  van  Anne  Deerryberry  is  naast  een  gamedesigner  ook  auteur  over  de  on serious ggames. In haaar visie zijn  serious gam mes spellen d die de intentie hebben om ‘een specifiek iets’  te leren  aan de speler (Derryberrry 2007). De speler spe eelt het spel  ook met diee verwachtin ng. In het  hoofdstu uk Meaningfful Play is al  aangegeven n dat er in de e Engelse gaamewetensch happen artikkelen van  onder  an ndere  Salen  en  Zimmerm man  een  verrkeerde  inte erpretatie  heeeft  plaatsgeevonden  omttrent  het  werk  van  Johan  Huiizinga.  Huizin nga  is  wel  degelijk  d van  mening  dat  er  geleerd  kan  worden  van  een  spel.  In  het  volgend de  citaat  legtt  Anne  Derrryberry  daarom  uit  dat  het  mogelijkk  is  om  te  le eren  met  behulp vvan games.   ““Games  are  a  form  of  organized  o plaay.  Games  have  a  stated d  goal  and  rules  of  play  to  guide  p players  to  that  t goal.  The  T goal  caan  be  fancifful  or  purpo oseful.  Acco ording  to  Saalen  and  Z Zimmerman, ,    a  game  th hat  is  well‐d designed  yie elds  “meanin ngful  play,”  aa  condition  very  like  l learning.  They  define  meaningful  m p play  as  “wh hat  occurs  when  w the  reelationships  between  a actions and  outcomes in n a game aree both discerrnable and in ntegrated into the larger context  o the  gamee.”  When  gaame  design  focuses  on  learning  ou of  utcomes,  theen,  while  preserving  p playfulness,  serious learn ning is possib ble.”    ( (Derryberry  2007)   12   

In de laatste regel van het citaat verwijzen de auteurs naar het werk van Johan Huizinga. De kern van  dit citaat is dat spelers kunnen leren van spellen wanneer hetgeen geleerd moet worden onderdeel is  van  de  gameplay.  Spelers  moeten  de  informatie  die  zij  moeten  leren  nodig  hebben  om  verder  te  komen in het spel. Wanneer deze informatie op een nuttige manier geplaatst is binnen het spel, en  dus  een  betekenis  heeft  in  de  spelwereld,  leert  de  speler  van  de  gameplay.  De  speler  heeft  nog  steeds  het  gevoel  een  spel  te  spelen  terwijl  er  ondertussen  educatie  plaatsvindt.  Serious  games  onderscheiden zichzelf aldus Anne Derryberry doordat het doel van het spel is het overbrengen van  informatie.   “What sets serious games apart from the rest is the focus on specific and intentional learning  outcomes  to  achieve serious, measurable, sustained  changes in  performance and behavior.  Learning  design  represents  a  new,  complex  area  of  design  for  the  game  world.  Learning  designers have unique opportunities to make a significant contribution to game design teams  by organizing game play to focus on changing, in a predefined way, the beliefs, skills, and/or  behaviors  of  those  who  play  the  game,  while  preserving  the  entertainment  aspects  of  the  game experience.”    (Derryberry 2007)     Wat volgens Derryberry serious games anders maakt dan gewone games, is het doel van het spel om  van  het  spel  te  leren.  Serious  games  bieden  dan  ook  de  mogelijkheid  om  educatief  te  zijn  door  hetgeen  geleerd  moet  worden  te  integreren  in  de  gameplay.  Wanneer  de  gameplay  de  educatieve  boodschap  bevat,  kan  een  serious  game  daadwerkelijk  een  spel  zijn  en  de  speler  iets  leren.  Niet  alleen in het onderwijs worden serious games gebruikt om de spelers iets te leren maar ook in het  bedrijfsleven.  McDonalds  maakt  bijvoorbeeld  gebruik  van  een  game  waarbij  de  speler/werknemer  leert  hoe  deze  het  beste  met  klanten  om  kan  gaan  (Derryberry  2007).  Games  kunnen  dus  ook  instructief  ingezet  worden.  Dit  heeft  als  voordeel  dat  spelers  de  informatie  in  een  gesimuleerde  werkelijkheid  opdoen  en  dat  de  training  zonder  personeel  gegeven  kan  worden.  Er  zijn  echter  meerdere mogelijkheden om de spelers iets te leren. Naast dat natuurlijk de boodschap onderdeel is  van de gameplay kan er gebruik gemaakt worden van het narratief. Het narratief is de verhaallijn die  in  het  spel  aanwezig  is.  De  speler  volgt  dit  verhaal  door  middel  van  cut  scenes5  of  doordat  deze  conversaties in het spel aangaat. De informatie die een speler op moet nemen kan onderdeel zijn van  het narratief. Op deze manier krijgt de speler de informatie tot zich door middel van geschreven of  gesproken  tekst.  Volgens  Dondlinger  moet  deze  manier  van  informatieve  overdracht  gelijk  worden  gewaardeerd als de gameplay bij de ontwikkeling.   “Another significant element of effective video game design is a system of objectives, goals,  and  rules  of  play  (Waraich,  2004;  Zagal,  Nussbaum,  &  Rosas,  2000).  Although  they  are  integrated  within  a  narrative  context,  goals  and  rules  are  not  subordinate  to  context;  they  are equally important elements of it.”    (Dondlinger 2007)                                                                 5

 Cut scenes zijn korte fragmenten die het spel even opbreken om een deel van het verhaal of informatie over  te brengen. Tot een paar jaar geleden waren deze cut scenes passief, de speler kon niets doen tijdens deze  sequenties. Tegenwoordig krijgen spelers vaker de mogelijkheid om de cut scenes te beïnvloeden door middel  van expressies of handelingen. 

13   

De  inforrmatie  in  een  spel,  daan  wel  gescchreven  of  gesproken, g heeft  eenzeelfde  invloed  als  de  informattie  die  in  dee  gameplay  verweven  v zitt.  Als  voorbe eeld  wordt  in  het  artikel  van  Dondliinger  het  spel Supercharged aaangehaald.     Afbeeldingg 5: Superch harged    Bij dit spell leert de speeler over hett elektromaggnetisme.  Het  is  een  spelomgevving  speciaaal  ontwikkeld  om  te  kijken of e er door leerlingen beter ggeleerd word dt binnen  een  simulatie  dan  waanneer  het  o op  de  conve entionele  methode  over  o wordt  gedragen.  D De  spelers  he ebben  de  vrijheid  om  te  experimente e ren  met  elektro‐ me.  De  kenn nis  wordt  oveergedragen  door  het  magnetism spel zelf. D De grenzen vvan het spel zijn namelijjk ook de  grenzen  van  v het  elektromagnetiisme.  De  re egels  die  geleerd  moeten  m word den  zijn  in  d dit  spel  dan n  ook  de  basis voor het spelontw werp.               De  speller  leert  in n  supercharged  over  het  h elektrom magnetisme  vanuit  heet  principe  zelf.  De  natuurku undige  regells  van  het  elektromagneetisme  vorm men  de  regels  binnen  de  spelwereld..  Door  te  gaan onttdekken leerrt de speler  dus over hett fenomeen. De gameplaay is in dit sp pel de boodsschap die  het spel over moet b brengen op d de speler.       2.3 Spe ellen als le eermethod de     Spellen  kunnen,  wan nneer  goed  ontworpen,  gebruikt  wo orden  om  vaan  te  leren.  James  Paul  Gee  ziet  een  gam me  niet  alleeen  als  een  aanvulling,  a m maar  als  een n  natuurlijkeere  manier  vvan  leren.  Hij  H is  van  mening  dat het leren door midd del van spel  een betere  en natuurlijkkere manier van leren iss dan het  leren  do oor  middel  van  v geschrevven  tekst.  Een  goed  onttworpen  speel  is  volgenss  hem  ook  een  e goed  ontwerp p voor een ed ducatief proggramma.     “ “Having disc cussed good  learning, I n now turn to ggood game d design, arguing that gam me design  n for good leearning, sincce good gam i is also desig mes are, at th heir heart, leearning and  problem‐ s solving expe riences.”    ( (Gee 2008, 2 23)    Een goed spelontweerp is dus oo ok een goedee manier van n leren. Jam mes Paul Geee is hiervan o overtuigd  doordat een goed sp pelprincipe vvanuit zichzelf gericht is o op het oplosssen van problemen die d de speler  tegenkomt. De speleer leert gedu urende het sspel en gebruikt deze infformatie op  het moment dat het  nodig is  om een probleem op tee lossen. Hij zziet tevens h het leren doo or middel vaan spel als ee en goede  methodee om inform matie over te  brengen diee anders moe eilijker over  te brengen  is. Denk bijvoorbeeld  aan het reizen naar aandere planeeten.     “ “Video game es offer peop ple experiences in a virtu ual world (w which, we will see below, is linked  t tightly  to  the  real  wo orld),  and  they  use  leaarning,  prob blem  solving,  and  masstery  for  14   

engagement and pleasure. It should be noted that humans and other primates find learning  and mastery deeply, even biologically, pleasurable under the right conditions, though often  not the ones they face in school. Thus, I want to argue that game design is not accidentally  related to learning, but rather that learning is integral to it. Game design is applied learning  theory,  and  good  game  designers  have  discovered  important  principles  of  learning  without  needing to be or become academic learning theorists.”    (Gee 2008, 24)    Volgens Gee is de manier waarop spel zich in een game ontwikkeld een natuurlijke manier van leren.  Mensen  zouden  leren  doormiddel  van  spel  zelfs  natuurlijker  vinden  dan  het  huidige  onderwijs  systeem. Leren en spel zijn dan ook niet per ongeluk met elkaar verbonden.    

2.4 Amateur en of professional    De  insteek  van  de  spellen  kan  wisselend  zijn.  Een  militair  kan  namelijk  voor  training  of  voor  zijn  plezier hetzelfde spel spelen. Johan Huizinga geeft in zijn boek Homo Ludens aan dat het educatieve  element van het spel afhangt vanuit welke hoedanigheid het spel gespeeld wordt, als amateur of als  professioneel  (Huizinga  1951,  202).  Huizinga  wil  hiermee  aangeven  dat  wanneer  een  speler  moet  leren van spel de speler anders naar een spel kijkt dan wanneer deze het voor zijn plezier doet. Full  Spectrum  Warrior  is  een  spel  waarbij  afhankelijk  van  de  insteek  van  de  speler  (amateur  of  professional)  het  spel  een  ander  doel  heeft  en  dus  onderscheid  maakt  tussen  een  zogenaamde  amateur  en  professional.  Afhankelijk  van  de  speler  kan  eenzelfde  spel  zowel  serious  als  entertainment zijn. Huizinga zou serious games vergelijken met het spelen van een dobbelspel. Zodra  er  van  de  regels  wordt  afgeweken  is  het  volgens  de  leraar  geen  spel  meer.  Huizinga  is  echter  van  mening dat wanneer een leerling afwijkt van de regels er nog steeds geleerd kan worden. Binnen een  game kan er  daardoor meer geleerd worden dan alleen de kennis die overgedragen moet worden.  De regels moeten natuurlijk duidelijk zijn, om het een spel te laten zijn, maar de gameplay mag meer  omvatten  dan  alleen  hetgeen  geleerd  moet  worden.  De  essentie  moet  echter  wel  in  de  gameplay  aanwezig zijn. . De wetenschapper Shalom Fisch doet al jaren onderzoek naar hoe kinderen leren van  spellen. Volgens hem bieden games veel mogelijkheden voor kinderen mits ze goed gebruikt worden.   “Educational computer games provide an appealing context for engaging children in activities  that deliver substantive educational content and customized feedback. However, creators of  such  games  can  only  take  full  advantage  of  the  power  of  the  medium  if  the  educational  content is integrated effectively into the structure of the game. […] These include: matching  particular  educational  topics  or  concepts  to  their  most  appropriate  media;  placing  educational content at the heart of game play so that children engage in the targeted real‐ world behavior or thinking as they play the game; and building feedback and hint structures  in ways that support and scaffold children into challenging content.”    (Fish 2008)    Games zijn dus niet altijd geschikt om de boodschap over te brengen op de speler. Wanneer hetgeen  geleerd moet worden onderdeel is van de gameplay dan zijn games uitermate geschikt. De spelers  leren op die manier de stof te beheersen. Zij moeten namelijk de informatie gebruiken om het spel te  kunnen  spelen.  “A  far  more  powerful  approach  is  to  place  the  educational  content  at  the  heart  of  15   

engaging  game  play,  so  that  children  employ  the  targeted  academic  skills  and  knowledge  as  an  integral  part  of  playing  the  game  (Fish  2008).”  Wanneer  de  informatie  goed  geplaatst  is  leert  de  speler dit en zal het inzien dat hetgeen geleerd wordt nuttig is om te weten.     “When  educational  content  is  truly  integral  to  game  play,  the  two  function  together  seamlessly.  The  game  provides  children  with  a  compelling  reason  for  engaging  in  the  educational content, and the children exercise the targeted skills and knowledge naturally in  the course of playing the game. In addition, on an attitudinal level, this approach encourages  children  to  see  the  educational  content  as  fun  and  useful  –  not  because  (as  in  the  case  of  seductive details) the content is presented alongside other elements that are appealing, but  because they are having fun and achieving goals by using the educational content itself.”    (Fish 2008)    Wanneer de informatie voor de speler in de gameplay verweven zit spreken we van meaningful play.  De handelingen die de speler moet doen om tot een succes te komen zijn een geheel met hetgeen  geleerd moet worden. Wanneer op een andere manier de informatie in een spel wordt gestopt is de  kans  dat  de  speler  de  kennis  niet  tot  zich  neemt  erg  groot.  Wanneer  een  speler  een  sommetje  op  moet lossen om verder te kunnen zal de speler het rekenen niet als nuttig ervaren voor het verloop  van  het  spel.  Moet  deze  echter  uitrekenen  wat  de  verhoudingen  zijn  om  bijvoorbeeld  een  weegschaal door te laten slaan om zo verder te kunnen dan ziet de speler in dat deze informatie van  pas kan komen. Educatie door middel van games is een manier van leren die zeer goed past bij de  manier  waarop  kinderen  leren.  Huizinga  geeft  dit  al  aan  in  zijn  boek  Homo  Ludens.  Wanneer  men  spelende wijs leert dat die informatie van belang is, dan zal de speler dit onthouden en later ook toe  kunnen  passen.  Opmerkelijk  is  het  dat  veel  onderzoek  naar  educatieve  spellen  gedaan  wordt  door  mensen die niet uit de gameswetenschappen komen. Zowel Gee, Huizinga en Fish komen vanuit het  educatieve onderzoeksveld. Zij geven echter aan dat games zeer goed te gebruiken zijn wanneer de  boodschap goed binnen het spel te integreren is.    

2.5 Conclusie     Serious games onderscheiden zich van de overige games doordat het doel van het spel educatie is.  Bij  sommige  serious  games  ligt  het  accent  op  entertainment  en  bij  andere  op  educatie.  Bij  serious  gaming worden vaak herhalende spelthema’s gebruikt maar zou breder mogen worden gekeken. Het  onderzoeksveld  wat  zich  richt  op  serious  games  beperkt  zichzelf  door  alleen  te  kijken  naar  serious  games.   Naast dat natuurlijk de boodschap onderdeel is van de gameplay kan er gebruik gemaakt worden van  het narratief. De educatieve elementen vormen in de ideale situatie de regels van de spelwereld.  Het  uitgangspunt  is  dat  een  spel  niet  alleen  educatief  maar  ook  leuk  moet  zijn  om  te  spelen.  Wanneer een serious game geen spelelement in zich heeft en niet vermakelijk is dan is er sprake van  een interactief verhaal. Spelers moeten de informatie die zij moeten leren nodig hebben om verder  te komen in het spel. Wanneer deze informatie op een nuttige manier geplaatst is binnen het spel,  en dus een betekenis heeft in de spelwereld, leert de speler van de gameplay. De gameplay en het  leerproces moeten dus geïntrigeerd zijn. Een goed ontworpen spel is tevens een goed ontwerp voor  een educatief programma.  16   

Johan Huizinga geeft in zijn boek Homo Ludens aan dat het educatieve element van het spel afhangt  vanuit welke hoedanigheid het spel gespeeld wordt, als amateur of als professioneel. Afhankelijk van  de  insteek  (amateur  of  professional)  waarin  de  speler  het  spel  speelt  kan  een  spel  in  meerdere  genres ingedeeld worden. Een spel kan dus zowel een serious als een advergame zijn. Hiermee wordt  aangegeven  dat  wanneer  een  speler  moet  leren  van  spel  de  speler  anders  naar  een  spel  kijkt  dan  wanneer deze het voor zijn plezier doet. Anders dan in het boek van Huizinga wordt gesteld kan een  speler wel degelijk leren van een game omdat het spelelement datgene is wat de speler moet leren.   Wanneer  de  informatie  goed  geplaatst  is  leert  de  speler  dit  en  zal  het  inzien  dat  hetgeen  geleerd  wordt  nuttig  is  om  te  weten.  De  regels  van  het  spel  moeten  natuurlijk  duidelijk  zijn,  maar  de  gameplay  mag  meer  omvatten  dan  alleen  hetgeen  geleerd  moet  worden.  De  handelingen  die  de  speler moet doen om tot een succes te komen zijn een geheel met hetgeen geleerd moet worden.  Wanneer op een andere manier de informatie in een spel wordt gestopt is de kans dat de speler de  informatie oppikt niet erg groot.   

 

17   

3. Advergaming     Advergaming is een methode om een merk onder de aandacht te brengen. De games moeten ervoor  zorgen  dat  er  gesproken  wordt  over  een  product  of  merk.  Er  zijn  verschillende  soorten  advergames  variërend  van  spellen  die  niets  met  het  merk  te  maken  hebben  tot  spellen  die  uitleggen  wat  het  product  allemaal  voor  mogelijkheden  heeft.  In  het  boek  Advergaming  and  in‐game  advertising  van  Gérald  Marolf  staat  uiteengezet  wat  de  belangrijkste  kenmerken  zijn  van  advergames  en  in‐game  advertenties.  De  essentie  is  volgens  hem  dat  de  boodschap  die  aan  de  speler  overgedragen  moet  worden het beste onderdeel kan zijn van de gameplay. Wanneer de reclame geïntegreerd wordt op  een manier zoals dat ook gedaan wordt bij serious gaming krijgt men spellen zoals America’s Army.  Dit spel is namelijk zowel een Serious Game als een Advergame. Voor een speler kan het reclame zijn  voor het leger, terwijl het voor een beroepsmilitair een simulatie is om zijn soldaten op te leiden voor  het  veldwerk.  America’s  Army  toont  daarmee  aan  dat  advergames  en  serious  games  heel  dicht  bij  elkaar kunnen liggen dan wel elkaar overlappen. In dit hoofdstuk wordt uiteengezet dat advergames  ook serious kunnen zijn6.    

3.1 Advergaming en Brandgaming    Advergaming  wordt  doorgaans  gehanteerd  als  een  koepelterm  voor  games  die  op  verschillende  manieren reclame bevatten. Er is echter onderscheid te maken tussen advergames, brandgames en  in‐game reclame. Wanneer een spel speciaal ontwikkeld wordt voor een bepaald merk spreekt men  van een brandgame. Het merk staat centraal en het spel wordt daaromheen ontwikkeld. Een andere  vorm  van  adverteren  is  in  een  bestaand  spel(concept),  in‐game  reclame  plaatsen.  Hierbij  kan  men  denken  aan  billboards,  geplaatst  in  een  level  of  aan  reclame  bij  het  opstartscherm.  Alle  spellen  waarbij de reclamedoelstelling ervoor heeft gezorgd dat het spel ontwikkeld is, vallen onder de term  advergames, ook wel adgames genoemd. Advergames hebben allemaal hetzelfde doel, namelijk de  speler  bewust  maken  van  het  merk  of  product.  De  koepelterm  advergames  zal  in  de  rest  van  het  artikel gebruikt worden. Hiermee worden alle andere vormen van advergaming dan ook bedoelt.  Een vaak aangehaald punt bij reclame binnen games is dat reclame het realisme verhoogt (Kuhn  et   al.  2004,  2). Bij racespellen is dit sterk het geval. Ontwikkelaars betaalden in de begin dagen van de  game‐industrie geld om de merken te mogen plaatsen. De markt is echter veranderd toen bedrijven  de  marktwaarde  van  reclame  binnen  games  ontdekten.  Nu  betalen  merken  zodat  de  gameontwikkelaar hun reclame in het spel verwerkt (Chambers 2005, 5). Bij racespellen betalen de  automerken om ervoor te zorgen dat de nieuwe ontwerpen op het circuit te vinden zijn. Zo maakte  de  nieuwe  Nissan  370Z  zijn  debuut  in  het  spel  Need  For  Speed  Undercover  (Electronic  Arts,  2008)(Jackson 2008). Langs het circuit is het ook mogelijk om reclame te plaatsen op billboards. De  in‐game advertentie is daarmee een feit. Om het realisme te verhogen in de game, zijn de billboards  geplaatst waar de speler ze verwacht in de racegame (Chambers 2005, 5). De reclame is bij dergelijke  spellen passend omdat de speler deze daar verwacht. Echter gaat de speler alleen de interactie aan 

                                                            

6

 Dit hoofdstuk is gebaseerd op eerdere onderzoeken over advergames en serious gaming gedaan door Gert‐ Jan Noordanus. Deze artikelen zijn te vinden op www.mediatechnoloog.com 

18   

met de aauto. De billboards langss de kant zijn n wel degelijjk zichtbaar  maar liggen  niet binnen  de focus  van de speler, omdat deze bezig is om zijn au uto op de we eg te houden n.   Moorhuhn  Jagd  is  een  e anders  soort  adverrgame.  Het  spel  s is  ontw wikkeld  als  eeen  brandgaame  voor  Johnnie Walker, de m merknaam w wordt in beeld gebracht tijdens het op pstarten van n Moorhuhn Jagd.  Afbeeldingg 6: Moorhuh hn Jagd  Moothuhn  Jagd  is  een  spel  waarbij  de  speler  schiet  s op  beeld  versc uhn’s  die  in  hijnen.  Het  de  Moorhu doel  van  het  spel  is  om  zoveel  mogelijk  pu unten  te  verrzamelen  door op de vogels (moo orhuhns) te  schieten alsook door  interactie  met  m de  omggeving  aan  te  gaan.  He et  spel  is  verspreid  via  v het  interrnet  en  is  gratis  en  toe egankelijk  voor  iederreen.  In  eeerste  instantie  was  he et  alleen  ontwikkeld  ter  promo otie  van  Jo ohnnie  Walkker  later  kwamen  err  echter  ookk  varianten  o op  de  marktt  waarbij  de  moorhuhn  centraaal  bleef  staan.  Het  karakter  e zichzelf dan ook als een zelfstandigg product  ontwikkelde titels  commerciële  van  waaaruit  meerdere  voortkwam men.     Tijdens h het spelen sschiet  de speeler op  de M Moorhuhn, die veel gelijkkenis vertoo ond met  de m mascotte  van een  concurreren nd whiskymeerk. Bij Moorrhuhn Jagd iss de reclamee onderdeel  van de game eplay. De  i aaangaan  met  de  boodsch hap  en  zo  geedurende  heet  spel  aan  het  h merk  speler  zaal  altijd  de  interactie  herinnerrd  worden.  De  speler  schiet  s namellijk  op  de  moorhuhn  m diie  erg  lijkt  o op  het  logo  van  het  concurreerende  merkk  The  Famou us  Grouse.  Een  E spel  datt  speciaal  on ntwikkeld  is  voor  een  merk  m (een  brandgame)  heeft  dus  d als  voorrdeel  dat  heet  merk  van naf  het  begiin  van  de  o ontwikkeling  al  in  de  gedachteen van de makers is.    

3 3.2 Het suc cces van e een adverg game    Het succces van Moo orhuhn kan to oegeschreveen worden aan het aansp prekende karakter. De re eclame is  niet storrend, en de  opvallende  manier van  spelen heeftt invloed gehad op de p populariteit.  Voor het  halen  vaan  een  topscore  zijn  er  meerdere  manieren  vaan  spelen.  Er  E kunnen  veel  punten  verdiend  worden door op de o omgeving tee schieten, m maar een and dere mogelijkkheid is het n neerschieten n van een  n  serie.  Om  te  winnen  dient  d de  spe eler  het  spel  meerdere  m malen  te  spe elen.  Het  aantal  vogels  in  een sterkste  punt  is  de  manier  waaarop  het  sp pel  gespeeld d  wordt,  dee  gameplay.  Het  spel  heeft  een  minuut, waarin de punten n verdiend m moeten word den. Spelers  proberen niiet alleen  tijdslimieet van 1,5 m hun eigeen record te verbeteren,, maar ook d die van ande eren. Chen een Ringel, tw wee wetenscchappers,  die  als  een  van  de  eersten  naaar  advergam mes  keken,  gaven  de  volgende  v om mschrijving  over  o een  me.   advergam

19   

“An  Adgame  is  the  use  of  interactive  gaming  technology  to  deliver  embedded  advertising  messages to consumers. While many sites use free games to encourage traffic and may offer  banner  ads  surrounding  the  game,  Adgames  go  much  further  by  incorporating  branding  directly  into  gaming  environment.  In  short  the  advertising  message  is  central  to  game  play  (Chen en Ringel 2002 2).”  (Marolf 2007, 46)  In  essentie  zeggen  zij  dat  er  vele  manieren  zijn  waarop  geadverteerd  kan  worden,  maar  dat  de  reclameboodschap onderdeel moet zijn van de spelervaring om optimaal gebruik te maken van het  medium.  Het  neerschieten  van  de  Moorhuhn  draagt  bij  aan  het  versterken  van  het  merk  Johnnie  Walker. Spelers kunnen zich identificeren met de schutter en zijn bezig om op een plezierige manier  het icoon van Famous Grouse uit te schakelen.  Volgens Cristel Russell, zijn er drie methodes voor het integreren van reclame in een mediaproduct  (Russel 1998). Zij maakt als volgt onderscheidt: ten eerste is er ‘screen placement’, waarbij het merk  zichtbaar  in  beeld  gebracht  is.  Als  tweede  methode  is  er  ‘script  placement’,  het  merk  wordt  mondeling  genoemd  en  de  derde  is  ‘plot  placements’,  het  merk  is  in  het  verhaal  verwerkt.  Jason  Chambers  voegt  een  vierde  methode  hieraan  toe.  “Within  digital  games  a  fourth  level  should  be  added: the degree of user interaction, or active control, over the brand or product (Chambers 2005,  4).” Volgens Chambers is het belangrijk dat de speler de merknaam of het product actief gebruikt in  het  spel.  Bij  spellen  zoals  Splinter  Cell  wordt  gebruik  gemaakt  van  een  mobiele  telefoon  van  Sony  Ericsson. Deze mobiele telefoon is niet alleen zichtbaar in beeld, maar is ook nodig om het spel uit te  spelen. De speler moet namelijk gebruik maken van de functies van deze telefoon, zoals het maken  van  foto’s.  Het  belangrijkste  bij  het  plaatsen  van  een  merk  binnen  een  game  is  dan  ook  dat  het  spelelement centraal staat en de reclame daarbinnen past. In dit geval is het merk zichtbaar zowel in  het  plot  alsook  bij  de  interactie  die  de  speler  ermee  aangaat.  Een  van  de  grondleggers  van  het  onderzoek  naar  advergames  is  Michelle  Nelson.  Zij  keek  in  het  de  publicatie  Got  Game  naar  advertenties binnen videospellen. Er werd gemeten dat spelers merken beter onthouden, wanneer  deze  onderdeel  zijn  van  de  gameplay,  dan  wanneer  het  als  een  billboard  in  de  virtuele  ruimte  zou  staan.   “Superior recall was demonstrated when the brand was a major part of game‐play or when it  was  local.  Game‐players'  attitudes  toward  product  placement  were  generally  positive,  indicating  that  they  did  not  consider  it  deceptive  and  that  brands  can  enhance  realism,  depending on the game genre and brand placement.”     (Nelson 2001, 1)    De speler herkent merken uit zijn eigen omgeving en onthoud merken beter wanneer het onderdeel  is van de gameplay. Wanneer de merknaam onderdeel is van de gameplay moet de speler bewust de  interactie ermee aangaan. Wanneer zoals in het voorbeeld van Sony Ericsson de speler de telefoon  nodig heeft om zijn doel te bereiken ziet de speler meteen wat de handige functies van deze telefoon  zijn. De speler leert dus over het product. Gerald Marolf deelt deze mening in zijn boek Advergaming  and In‐Game Advertising (Marolf 2007, 27). Volgens hem moeten spellen makkelijk te spelen zijn. Het  spel moet dan ook niet te hoge systeemeisen hebben maar ook een makkelijke gameplay omvatten.  20   

Hierdoor zullen spelers het spel makkelijk kunnen spelen en doordat de gameplay niet te moeilijk is  het spel ook enige tijd spelen.   “Perhaps the most important attribute for Adgames regarding their acceptance and diffusion  is playability. As time is precious a game has to arrest someone’s attention immediately. The  game has to be simply understandable and quick to learn. To preserve the entertaining value  for a while it needs the right degree of difficulty. If it is too easy, players quit it fast; if it is too  difficult, they lose interest in it after a few moments. An Adgame cannot compete with the  complexity  of  a  “Blockbuster”  game.  The  plot  must  be  trivial  to  play.  But  High‐scores  and  competition  can  keep  the  attendance  high.  Every  mistake  in  content  or  technical  features  quenches  viral  effects.  Furthermore,  it  can  affect  the  attitude  of  the  player  towards  the  brand or product in a negative way.”   (Marolf 2007, 55)  Playability (gameplay) is dan ook het element waar een goed spel om draait, Immers zonder goede  gameplay  kan  men  niet  spreken  van  een  spel.  Het  doel  van  een  advergame  moet  dan  ook  zijn  om  boodschap in de gameplay te verwerken.    

3.3 Screen placement    Een merk moet op een bepaalde manier tijdens een spel in beeld gebracht worden. Voor sommige  spellen  is  dit  lastiger  dan  voor  andere.  Bij  een  shooter  loopt  de  speler  namelijk  langs  een  reclamebord. In dat geval kijkt de speler misschien niet eens naar het reclamebord. Het plaatsen van  reclame  binnen  een  spel  wordt  daarom  al  enige  tijd  onderzocht  om  het  effect  van  bepaalde  technieken te achterhalen. Een onderzoek uitgevoerd voor Activision7 naar het plaatsen van reclame  binnen  games  kwam  op  opmerkelijke  resultaten.  Het  onderzoek  gaf  aan  dat  reclameborden  in  de  spelwereld bijdragen aan  het onthouden van een  merk. De reclame wordt  echter in mindere mate  onthouden dan wanneer de reclame onderdeel is van de gameplay.   “We did a subsequent study with Activision where we actually looked at the effectiveness of  ads or products being placed into video games. What we found in this controlled study at a  media laboratory in Las Vegas was that even low levels of integration, like placing a billboard  in the game or something you would passively see within the game, were getting comparable  levels or awareness and recall as television. But when you had a video game where there was  a high degree of integration, meaning that in some way the user of the game had to interact  with  that  product,  whether  it  was  picking  up  the  Coke  can  that's  sitting  on  the  table  or  opening a cell phone to answer a call from the game system to further yourself throughout  the  game,  that  high  degree  of  integration  was  showing  exceptional  levels  of  recall  and  awareness and was off the charts compared to television.”   (Dowling 2006, 3) 

                                                             7

 Activision is een uitgever van games.  

21   

Als reclame onbewust in een game zit, kan het niveau van het onthouden van het merk vergeleken  worden met reclame op de televisie. Wanneer de reclame onderdeel is van de gameplay blijft deze  echter veel beter hangen. Een game heeft dan ook de mogelijkheid om de reclame beter bij de speler  over  te  brengen.  Svensson  doet  onderzoek  naar  de  invloed  van  reclame  binnen  de  gameplay  in  vergelijking  met  een  ingame  reclameborden.  Daaruit  blijkt  dat  er  een  verbetering  van  60  procent  bewustwording  van  het  product  is  wanneer  de  reclame  binnen  de  gameplay  valt  (Lewis 2006, 10).  Wanneer men de resultaten van het onthouden van reclame van advergames zet tegenover in‐game  reclame  bij  een  commercieel  spel,  dan  blijkt  dat  de  spelers  de  reclame  uit  de  advergames  beter  onthouden.   “The level of recall from advergames is quite favorable when compared to recall from video  games. Chaney, Lin, and Chaney (2004) investigated the level of brand and product recall in  video  games  where  advertising  was  integrated  in  the  form  of  embedded  billboards.  In  that  study although players could recall passing the billboards, half of the players could not recall  the names of either the products or the brands after the gaming session. This is potentially  an inbuilt advantage for advergames in that they only promote one brand or product instead  of several as in the case of advertising in video games. However, as recall from advergames is  higher they might be considered to be the better tool for advertising in games at least at the  level of promoting company or product recall.”    (Buckner en Winkler 2006, 8‐9)    Wanneer de reclame een belangrijk onderdeel is van het spel, zoals binnen advergames, dan worden  merken beter onthouden. Binnen advergames heeft de reclame centraal gestaan bij de ontwikkeling  van een spel. De spelwereld is aangepast aan de reclame en daardoor past de reclame daarbinnen.  Wanneer de interactie met het merk wordt aangegaan is het merk zo duidelijk in beeld dat de speler  het beter onthoud. De ideale situatie is dat de reclame onderdeel is van de gameplay.   Binnen de advergames is het dus van belang dat het spelelement goed in elkaar zit. Wanneer het spel  makkelijk te leren is en geen fouten bevat, is de kans groot dat de speler het spel langere tijd of zelfs  herhaaldelijk speelt en het effect van de reclame heeft baat bij veelvuldige herhaling.   

3.4 Conclusie    Er is onderscheid te maken tussen advergames, brandgames en in‐game reclame. Alle spellen waarbij  de  reclamedoelstelling  ervoor  heeft  gezorgd  dat  het  spel  ontwikkeld  is,  vallen  onder  de  term  advergames. De boodschap die aan de speler overgedragen moet worden komt het best over als het  onderdeel  is  van  de  gameplay.  Om  het  realisme  te  verhogen  binnen  games,  zijn  bijvoorbeeld  billboards geplaatst op voor de hand liggende plekken. De reclame is dan passend omdat de speler  deze in een spelwereld en de reële wereld verwacht. Er is echter geen interactie met de billboards  omdat  deze  wel  zichtbaar  zijn  maar  niet  binnen  de  focus  van  de  speler  staan.  Vastgesteld  is  dat  reclameborden  in  de  spelwereld  bijdragen  aan  het  onthouden  van  een  merk.  De  reclame  wordt  echter  in  mindere  mate  onthouden  dan  wanneer  de  reclame  onderdeel  is  van  de  gameplay.  Bij  Moorhuhn Jagd is de reclame onderdeel van de gameplay. De speler zal altijd de interactie aangaan  22   

met de boodschap en zo gedurende het spel aan het merk herinnerd worden. In essentie kan men  stellen dat er vele manieren zijn waarop geadverteerd kan worden, maar dat de reclameboodschap  onderdeel moet zijn van de spelervaring om optimaal gebruik te maken van het medium. Er zijn vier  methodes  voor  het  integreren  van  reclame  in  een  mediaproduct  .  Ten  eerste  is  er  ‘screen  placement’,  waarbij  het  merk  zichtbaar  in  beeld  gebracht  is.  Als  tweede  methode  is  er  ‘script  placement’, het merk wordt mondeling genoemd,  de derde is ‘plot placements’, het merk is in het  verhaal verwerkt en tot slot is er ‘user interaction’, het merk is onderdeel van de interactie.   Meaningful play is dan ook het element waar een goed spel om draait. Zonder goede gameplay is er  geen sprake van spel. Het doel van een advergame moet dan ook zijn om boodschap en de gameplay  te integreren.      

 

23   

4. Waar komen advergames en serious games bij elkaar?     Advergames en serious games hebben beide als doel de speler een boodschap over te brengen . Dit  gebeurt  op  vergelijkbare  methodes  maar  wordt  in  binnen  de  gameswetenschappen  als  aparte  disciplines  behandeld.  In  dit  hoofdstuk  wordt  aan  de  hand  van  onder  andere  America’s  Army  aangegeven  waar  advergames  en  serious  games  bij  elkaar  komen  en  of  deze  nog  wel  als  aparte  games moeten gaan zien.    

4.1 Train van jongs af aan voor het leger    Door  de  oorlogen  die  de  Amerikaanse  overheid  overal  op  de  wereld  voert  heeft  deze  constant  nieuwe rekruten nodig. Om dit te bereiken wordt er veel gebruik gemaakt van verschillende media  en voorlichtingscampagnes. In 2002 kwam er echter een nieuwe mogelijkheid bij, het bereiken van  de jeugd doormiddel van een spel. Deze game heeft als primair doel om mensen te inspireren om te  gaan werken voor het Amerikaanse leger. De kosten van een dergelijk spel zijn vele malen hoger dan  de reguliere kosten voor een ‘kleine’ advergame. Het spel America’s Army werd ontwikkeld en bleek  achteraf  een  van  de  goedkoopste  manieren  om  nieuwe  rekruten  te  werven.  In  het  artikel  Toy  Soldiers geeft Pat Kane aan dat  doordat het spel gratis te  downloaden is er  miljoenen mensen het  spel zijn gaan spelen. In het totaal is het spel in 2005 29 miljoen keer gedownload en waren er 6.1  miljoen  actieve  gebruikers  (Kane  2005).  Het  spel  is  tot  stand  gekomen  door  een  samenwerking  tussen  getalenteerde  spelontwikkelaars  en  de  werving  en  training  afdelingen  van  de  Verenigde  Staten  (Kane  2005).  Het  idee  om  een  spel  te  ontwikkelen  voor  de  overheid  in  samenwerking  met  commerciële  bedrijven  is  niet  nieuw.  In  het  boek  Modelling  and  simulation,  linking  entertainment  and Defense wordt al duidelijk aangegeven dat de verschillende kwaliteiten van de commerciële en  niet‐commerciële ontwikkelaars van elkaar gebruikt moet worden (Sheenan 1997). America’s Army  als ook Full Spectrum warrior zijn voorbeelden van een spellen die daaruit voortvloeien.    

4.2 Wat is America’s Army?    America’s Army is een game waarin de speler binnenkomt als rekruut. In het spel zal men eerst een  aantal examens af moeten leggen voordat men door mag om op missie te gaan. Deze examens zijn  zeer divers. Zo zal de speler moeten laten zien dat hij om kan gaan met een wapen, weet hoe hij hulp  kan verlenen en vijandelijke wapens kan herkennen. De speler krijgt in het spel klassikaal les waarna  er  een  toets  volgt.  Als  deze  toets  voldoende  is  afgerond  dan  mag  de  speler  verder  en  kan  hij  zich  gaan  specialiseren  in  bijvoorbeeld  parachutespringen.  In  het  latere  spel  komen  deze  vaardigheden  terug.  Het  educatieve  karakter  is  dan  ook  zeer  belangrijk  in  dit  spel.  Het  spel  is  ontwikkeld  om  te  laten zien hoe het er binnen het Amerikaanse leger aan toe gaat. Er zijn twee soorten gebruikers van  dit spel. De eerste groep gebruikers zijn de gebruikers waarvoor het spel in eerste instantie bedoeld  is, namelijk niet‐militairen. De spelers krijgen de kans om dit spel gratis te spelen en leren hiermee  indirect hoe binnen het Amerikaanse leger de basistraining eruit ziet. Daarna kunnen de spelers op  missie  en  spelen  zij  een  online  first  person  multiplayer  shooter.  Het  online  gedeelte  is  een  genre  waarin veel commerciële spellen beschikbaar zijn. Wat dit spel uniek maakt is natuurlijk dat het gratis  24   

is en tevens militair correct. De basis (Fort Benning) is precies hetzelfde in de game als in het echt,  alsook de wijze waarop de vaardigheden aangeleerd worden (Nieborg 2004, 10).   Voor beroepsmilitairen is het spel ook zeer interessant. Het spel wordt dan gebruikt binnen diverse  trainingsprogramma’s. Infanteriesoldaten gelegerd in Fort Benning leren eerst in het spel voordat er  daadwerkelijk  een  voet  op  de  oefenbaan  wordt  gezet.  Ook  eerstejaars  cadetten  aan  West  Point  gebruiken het spel om landnavigatie te trainen (Nieborg 2004, 9‐10). Het spel wordt tevens gebruikt  als  testapplicatie  om  nieuwe  technieken  uit  te  proberen  zodat  militairen  kunnen  oefenen  met  nieuwe wapens voordat deze beschikbaar zijn (Nieborg 2004, 10).   Het educatieve element zit in de vrijheid waarmee situaties gecreëerd kunnen worden in een veilige  omgeving. Voor zowel burgers als beroepsmilitairen is deze game interessant. Een burger leert hoe  de  basistraining  eruit  ziet  en  waarneer  hij  deze  doorlopen  heeft  leert  de  speler  militaire  tactiek  gedurende  de  verschillende  missies.  De  speler  moet  namelijk  zijn  spel  verbeteren  om  te  kunnen  winnen. Het spel geeft daarom de ruimte om tactisch te werk te gaan wat tevens het leerelement is  voor beroepsmilitairen. Voor een beroepsmilitair is het uitermate geschikt om dezelfde missies door  te  nemen  en  om  te  kijken  of  de  gekozen  aanpak  kans  van  slagen  heeft.  De  vaardigheden  die  militairen hierbij leren zijn dan ook tactiek, overleggen, en de kennis van de verschillende wapens en  of eenheden.    

4.3 De rol van de speler.    Afhankelijk van hoe de gebruiker het spel speelt is het dus wel of niet educatief. Indien men het spel  speelt  als  burger  (amateur)  dan  ziet  men  het  spel  als  advergame  (non‐serieus).  America’s  Army  is  namelijk  ook  een  First  person  shooter  waarbij  het  mogelijk  is  om  na  een  training,  waarin  de  benodigde vaardigheden geleerd worden, te schieten in verschillende missies. Wanneer men dit spel  echter als beroepsmilitair (professional) speelt dan is het een trainingstool en dus een serious game.  Er  moet  een  training  worden  volbracht  die  de  basiskennis  van  een  militair  weergeeft  waarna  het  mogelijk is om voor missies te trainen en met nieuwe wapens kennis te maken. Diezelfde militair kan  als  hij  thuis  komt  hetzelfde  spel  opstarten  om  gewoon  een  potje  te  gaan  knallen.  Voor  hem  verandert het spel van een serious game in een non‐serious game. Het fun‐element, het worden van  een fictieve militair in het Amerikaanse leger, is ook meteen het gameplay element. Wanneer men  kijkt naar America’s Army als advergame dan heeft de speler de training nodig om in het spel mee te  kunnen spelen. Het schieten in de gesimuleerde wereld in teamverband is dan ook meteen het leren  van tactiek aan de spelers. De spelers zullen namelijk moeten overleggen wat de beste tactiek is om  op  een  hoger  niveau  mee  te  kunnen  spelen.  Wanneer  men  kijkt  naar  America’s  Army  als  serious  game  dan  is  het  duidelijk  dat  dezelfde  kenmerken  van  de  advergame  ook  gelden  voor  de  serious  game. De spelers leren van het spel doordat de boodschap voor zowel de advergame als de serious  game de gameplay is.   Gekeken naar de theorie van Rodriguez is het mogelijk dat deze game zowel als non‐serious als ook  serious game gezien kan worden (Rodriguez 2006). Datgene wat overgebracht moet worden aan de  speler is zowel reclame als informatie en kennis. Al deze eigenschappen hebben een spelelement en  een doel in zich. De training heeft dit in mindere mate aangezien dit meer een verpakking is om de  vaardigheden die geleerd moeten worden, te weten theoretische kennis, te leren. Na deze training  25   

kan er in n de virtuele praktijk gesspeeld wordeen. Hierin zitt wel degelijk een belanggrijk spelelem ment. Als  men kijkkt naar hoe d de Amerikaan nse overheid d het spel gebruikt dan w wordt vooral gebruik gem maakt van  het prakktijk gedeeltee van het speel.    

4 4.4 Is er ee en verschiil tussen se erious en n  non­seriou us entertainment ga ames?    um Warrior iss een een spel dat ontwikkeld is door zowel de A Amerikaanse overheid  Het spel Full Spectru met de comm merciële spellen industriee. Het doel vvan dit spel is om militairren te leren hoe er in  samen m een sted delijke omgevving gevochtten moet wo orden (Thompson 2004).   Afbeeldin ng 7: Full Spe ectrum Warrrior  Het  spel  is  ontwikkelld  door  de  IInstitute  for  Creative  met Pandemic Studios  Technologgies in sameenwerking m In  het  spel  speelt  dee  speler  een n  squad‐lead der.  Deze  n een eenheiid van vier m man geeft aan hoe de  leider van soldaten  tactisch  zich h  moeten  vverplaatsen  en  of  zij  uren.  De  speeler  speelt  met  m twee  eventueel  moeten  vu om zo de tacctiek van het flanken  van deze  eenheden o onder de knie te krijgeen. Het spel is ontwikkeld als een  middel  voo or  militairen n  en  van  daaruit  trainingsm ontwikkelld voor de co ommerciële m markt.         de ontwikkelling zag men n in dat hetgeeen geleerd moet wordeen aan de speeler, in zichzelf al een  Tijdens d spelelem ment  draagt..  Er  werd  daarom  voorr  gekozen  om m  het  spel  zowel  comm mercieel  als  voor  de  Amerikaanse  overheeid  uit  te  brrengen.  Als  platvorm  p we erd  er  gekozzen  voor  de  XBOX.  De  motivatie  m h om  een  Amerikaanss  product  ging  en  het  goedkoop  o overal  te  plaaatsen  is  hiervoorr  was  dat  het  aangezieen  de  xbox  niet  n van  speecificaties  veeranderd.  Om m  een  spel  hiervoor  h uit  te  brengen  moet  er  echter w winst gemaakkt worden aaangezien miccrosoft een licentie systeeem hanteertt. Het spel kw wam dan  ook uit m met op één d disc zowel dee commerciëële als de militaire versie..   ‘‘The  rationaale  of  makin ng  Full  Specctrum  Warrio or  publicly  available  through  a  com mmercial  d developer  has  economicc  reasons  no ot  marketingg  reasons,  since  s Full  Sp pectrum  Warrrior  was  p primarily env visioned as aa training too ol for U.S. Arrmy soldiers. From a miliitary perspecctive, the  g game has se everal advantages. In theeir spare tim me, soldiers ccan play the game and sstill train.  W When the Ar rmy is deplo oyed overseaas, soldiers b bring the easily transporttable Xbox w with them  ( (c.f. Wadham ms, 2005) and play their ffavorite gam mes in between battles.’  ( (Nieborg 200 05, 58) 

26   

Voor de speler is het afhankelijk van wat zijn rol is of hij wel of niet met een serious game te maken  heeft.  Het  verschil  tussen  de  commerciële  en  militaire  versie  zit  hem  vooral  in  de  tijd  die  het  kost  voordat een rookgranaat de straat heeft gevuld en de hevigheid van de explosies, deze zijn heviger in  de commerciële versie (Thompson 2004). Het educatieve element, het overbrengen van de strategie  en de manier van communiceren binnen een eenheid alsook de tactiek van het flanken, zijn in beide  spellen gelijk. Afhankelijk van de context waarin de soldaat het spel speelt, thuis als entertainment of  op  zijn  werk  als  training,  maakt  of  het  spel  wel  of  niet  serious  is.  In  het  artikel  ‘The  difference  between  Military  &  Civilian  Wargames’  van  Michael  Robel  wordt  het  verschil  tussen  militaire  en  commerciële spellen uitgelegd.   ‘The big difference between military and civilians wargames is that a civilian game is used for  enjoyment. There may be – and usually are – learning points available for civilian games, and  more than a few civilian games are used for task training by the military.’  (Robel 2004)  Robel  geeft  dus  aan  dat  het  mogelijk  is  om  commerciële  spellen  te  gebruiken  om  van  te  leren.  De  eerder  aangehaalde  voorbeelden  van  America’s  Army  en  Full  Spectrum  Warrior  geven  aan  dat  commerciële  spellen  als  serious  game  gebruikt  kunnen  worden.  Een  spel  kan  dus  zowel  serious  als  non‐serieus zijn in het gebruik. Het hangt af van het doel van de gebruiker of een spel serious of non‐ serious is. Entertainment spellen kunnen ook gebruikt worden om van te leren. De boodschap moet  dan  echter  onderdeel  zijn  van  de  gameplay.  Bij  dergelijke  spellen  spreken  we  van  games  passend  binnen de definitie van Johan Huizinga. De speler speelt in een omgeving met een doel en leert daar  teven iets van. Dit kan zowel reclame zijn als een inhoudelijke boodschap of vaardigheid. Onbewust  nemen  spelers  dan  ook  informatie  op  uit  spellen.  Wanneer  de  rol  van  de  speler  van  amateur  veranderd naar professional, kan ook veranderen of het eerst vertier was en nu ineens training.   Er  is  discussie  bij  het  gebruik  van  commerciële  spellen  in  bijvoorbeeld  de  militaire  sector.  Volgens  Michael Peck missen commerciële spellen de officiële testen en de natuurgetrouwheid (Peck 2003).  Zijn  visie  is  dan  ook  dat  commerciële  spellen  nog  wel  aangepast  moeten  worden  voordat  deze  gebruikt kunnen worden binnen defensie. Robel is echter van mening dat kleine simulaties zoals het  trainen van een squad leader prima kunnen gebeuren aan de hand van een commerciële game. Een  grotere militaire simulatie zal echter realistischer moeten zijn en daarom ontwikkeld moeten worden  met behulp van de overheid (Robel 2004). Volgens Caffrey een luchtmacht Kolonel van de Verenigde  Staten kunnen commerciële spellen net als goede boeken geadviseerd worden tijdens een opleiding  (Peck  2003).  Ook  deze  boeken  zijn  niet  altijd  door  militairen  geschreven,  toch  kunnen  deze  zeker  meehelpen aan de opleiding van militairen. Commerciële spellen kunnen dus op dezelfde manier als  commerciële boeken bijdragen aan de ontwikkeling van een militair.    

4.5 Conclusie    Commerciële entertainment spellen kunnen gebruikt worden om van te leren. America’s Army en  Full Spectrum Warrior zijn voorbeelden hiervan. Bij beide games is er sprake van training.  De  essentie van deze training, moet wanneer er gebruik wordt gemaakt van een commercieel spel,  aanwezig zijn in de gameplay. Wanneer een spel aan deze eigenschappen voldoet kan een  27   

commercieel spel of een advergame natuurlijk voldoen aan de educatieve behoefte en een serious  game zijn. Andersom werkt dit natuurlijk ook. Wanneer een serious game een gameplay element  heeft wat voor iedereen leuk is om te spelen dan kan een serious game ook als commercieel spel of  als advergame gebruikt worden.  

 

 

28   

5. Persuasive gaming    Spellen kunnen informatie overbrengen op de spelers. Er zijn verschillende methodes om dit te doen.  Deze methodes zijn vaak voorbehouden aan bepaald soort spellen. Aan de hand van onder andere het  boek Persuasive gaming van Ian Bogost wordt aangetoond dat spellen gebruikt kunnen worden om  mensen te overtuigen. Spelers kunnen tevens leren van spellen. Voor alle informatie die overgedragen  moet worden door middel van spel geldt dat de boodschap in de gameplay moet zitten. Deze spellen  kunnen daarna zowel als serious, entertainment en/of advergame gezien worden. Persuasive gaming  is de koepelterm die gebruikt kan worden voor alle spellen die als doel hebben de speler te overtuigen  dan wel iets te leren.    

5.1 Het overtuigen door middel van spel    Advergames  en  Serious  games  komen  samen  in  spellen  zoals  America’s  Army.  De  positieve  eigenschappen van beide soorten spellen vormen één geheel in dit spel. De speler leert dan ook van  een  spel  terwijl  ondertussen  ook  reclame  gemaakt  wordt  voor  het  leger.  Om  een  spel  dergelijke  eigenschappen te laten hebben moet volgens het onderzoek van Fisch het kern‐element onderdeel  zijn van het hart van het spel. De informatie moet dus verweven zijn in de gameplay.     ‘According to Fisch’s analysis, “research on lectures and textbook readings has suggested that  seductive  details  do  not  work;  children  exposed  to  such  material  tend  to  remember  the  appealing  elements  but  not  the  intended  educational  content.”  He  found  that  a  “far  more  powerful approach is to place the educational content at the heart of engaging game play, so  that  children  employ  the  targeted  academic  skills  and  knowledge  as  an  integral  part  of  playing the game.”’    (Dondlinger 2007)    Wanneer het leerelement dus onderdeel is van de kern van het spel zal de speler dit onthouden. Was  een ander element duidelijker aanwezig dan is de kans groot dat de speler de kern niet oppakt. Tim  Nixon  schrijft  in  zijn  onderzoek  ‘Meaningful  play,  making  games  that  matter’  hoe  advergames  en  serious  games  bij  elkaar  kunnen  komen.  Volgens  Nixon  is  het  culturele  beeld  dat  spellen  niet  productief kunnen zijn, of dat productiviteit en plezier niet samen kunnen gaan onjuist. Volgens hem  is dit wel degelijk mogelijk en haalt daarvoor het model van meaningful play aan.    ‘Meaningful in that the experience has relevance to the player’s “real life” by instilling a new  skill,  knowledge,  or  perspective.  Playful  in  that  the  experience  is  provided  in  a  fun,  interactive, environment which the player can explore and experiment with.’    (Nixon 2007, 3)    Wanneer het spel meaningful en playful is dan kan men leren van een spel. Meaningful in de zin dat  het  iets  toevoegt  wat  past  binnen  de  belevingswereld  van  de  speler  en  playful  zodat  de  speler  de  handelingen als logisch, passent maar vooral leuk vindt. Het leren doormiddel van spellen draagt bij  aan  de  ontwikkeling  van  een  persoon  op  drie  vlakken,  vaardigheden,  kennis  en  het  wereldbeeld.  Volgens  Nixon  krijgen  spelers  door  het  spel  vaardigheden  die  zij  ook  buiten  de  spelwereld  kunnen  gebruiken. Spelers leren ook van het spel en tot slot wordt het wereldbeeld van de spelers vergroot.  Spelers leren bijvoorbeeld om te gaan met gevaar en hoe ze een risico in kunnen schatten. Volgens  29   

Nixon m moeten ontwiikkelaars van n serious gam mes en adve ergames dan  ook naar elkkaars werk kkijken om  ervan  tee  leren.  Beid den  zijn  bezzig  met  hett  overtuigen  van  de  speeler  en  wan nneer  de  bo oodschap  onderdeeel is van meaningful playy dan zal de ontwikkelaar een grotere kans van slagen hebbe en.     Afbeeldingg 8: Darfur iss Dying   Darfur  is  Dying  is  eeen  spel  waaarbij  de  hum manitaire  ht  wordt  problemattiek  in  Darrfur  onder  de  aandach gebracht.  Het  spel  zeelf  heeft  deeze  boodschap  in  de  gameplay  zitten.  De  speler  kiest  een  geziinslid  en  speelt  daaarmee.  Het  doel  eerste  doel  van  he et  spel  is  om  water  te  halen.  Onderweg  moet  het  karakter  orgen  dat  de  d militie  d de  speler  niet  n ziet.  ervoor  zo Wanneer  de speler do oor de militiee gepakt wo ordt krijgt  de speler te lezen hoee het aflooptt met het karakter en  n eens  mag  een  volgend  gezinslid  kiezeen  om  het  nog  mee  te  proberen.  Bijj  het  tweede  deel  van  het  spel  w zo  verdelen  dat  het  h gezin  moet  de  speler  het  water  het water op praakt zal  zeven daggen kan overleven. Als h de speler nogmaals deeel een moetten spelen.     Het  overtuigen  van  mensen  geb beurt  ook  in n  politieke  spellen  zoals  Darfur  is  D Dying.  Dit  zijn n  spellen  m een  politiek  probleeem.  In  princcipe  spreken n  we  hier  waarbij  de  speler  beekend  wordt  gemaakt  met  over een n advergamee om een po olitiek standp punt bekend d te maken b bij een groot publiek. Ian Bogost  noemt  dit  d soort  speellen  persuaasive  games,,  het  overtu uigen  van  mensen  m doorr  middel  van n  spellen  (Bogost  2007). In mijn visie kan  deze term eechter brede er worden gebruikt. Wanneer men h het heeft  over een n serious gam me of een ad dvergame is  men tenslottte ook bezigg om de speeler te overtu uigen om  bepaaldee  kennis  en n  vaardighed den  te  leren n.  Persuasivve  games  zo ou  dan  ook  moeten  staaan  voor  dergelijkke spellen.     Binnen  advergames  a is  de  manier  waarop  een  e productt  in  beeld  ko omt  de  laatste  jaren  ve eranderd.  Volgens Ian Bogost is er een versschuiving geweest binne en de adverggames van asssociatieve m marketing  hodes  om  spelers  te  naar  demonstratieve  marketingg.  Volgens  hem  zijn  dit  dan  ook  dee  beste  meth overtuiggen,  de  spellen  waarbij  de  marketin ng  onderdee el  is  van  het  spel  (Bogo ost  2007,  X).  Op  het  gebied vvan educatievve games zieet hij dit op d dezelfde man nier. Het lereen van kenniis buiten hett verband  waarin  het  h te  plaatssen  is  heeft  volgens  hem m  geen  nut  (Bogost  ( 2007,  X).  In  een n  spelwereld d  leert  de  speler vaaardigheden n wanneer dee speler dezee nodig heefft. Het nut vaan de educatie bewijst zzichzelf in  het  spel  en  de  speller  gebruikt  de  kennis  om  o zijn  doel  te  bereiken.  Ian  Bogost  gebruikt  om  deze  theorie tte ondersteu unen de term m procedurelle retoriek.    ‘ ‘Proceduralit ty  refers  to o  a  way  of  creating,  exxplaining,  orr  understand ding  processes.  And  p processes  deefine  the  way  things  work:  w the  mo odels,  techniques,  and  logics  that  drive  d the  o operation  off  systems,  frrom  mechan nical  systemss  like  enginees  to  organizational  systtems  like  h high  schoolss  to  concepttual  systemss  like  faith.  Rhetoric  reffers  to  effecctive  and  pe ersuasive  e expression.  Procedural  rhetoric,  theen  is  a  pracctice  of  usin ng  processess  persuasive ely.  More  s specifically,  n  general  procedural  rhetoric  is  the  practice  of  persuading  through  processes  in a and computa ational proceesses in partticular. […] P Procedural rh hetoric is a ttechnique fo or making 

30   

arguments with computational systems and for unpacking computational arguments others  have created.’   (Bogost 2007, 2‐3)  Procedurele retoriek is dan ook het overbrengen van procedures, in dit geval door middel van spel.  Wanneer  de  speler  de  procedures  begrijpt  en  kan  gebruiken  heeft  de  speler  de  kennis  opgedaan.  Deze  procedures  moeten  dan  ook  heel  breed  gezien  worden.  Bogost  is  van  mening  dat  spellen  de  gedachtes  van  een  speler  kunnen  veranderen.  Volgens  hem  wordt  vaak  onterecht  serious  games  tegenover commerciële spellen gezet.   ‘The  concept  of  serious  games  as  a  counter  movement  apart  from  and  against  the  commercial video game industry eliminates a wide variety of games from persuasive speech.  It  is  a  foolish  gesture  that  wrongly  undermines  the  expressive  power  of  videogames  in  general, and highly crafted, widely appealing commercial games in particular.’   (Bogost 2007, 59)   Volgens Bogost kan een serious game ook een commercieel spel zijn. Het spel Full Spectrum Warrior  heeft dit reeds bewezen (zie hoofdstuk 4). Volgens hem moet de tegenstelling tussen serious games  en  commerciële  spellen  opgeheven  worden.  Volgens  Bogost  zijn  er  spellen  die  afhankelijk  van  de  spelerservaring  ingedeeld  kunnen  worden  in  een  categorie  zoals  advergaming.  In  zijn  boek  maakt  Bogost echter zelf het onderscheid tussen advergames en serious games. Dit onderscheid moet dan  ook vervagen. America’s Army heeft namelijk aangetoond dat een advergame ook een serious game  kan zijn. De kern van deze discussie is eigenlijk meaningful play. Wanneer men erkent dat het spel  zijn doel bereikt heeft als er meaningful play optreedt dan is er geen onderscheid te maken tussen  alle  categorieën.  Een  spel  kan  op  meerdere  manieren  gespeeld  worden.  Zo  is  een  spel  niet  van  te  voren in te delen in een genre maar afhankelijk van de speler.     

5.2 Conclusie    Persuasive gaming is de koepelterm die gebruikt kan worden voor alle spellen die als doel hebben de  speler te overtuigen dan wel iets te leren. Het overtuigen van mensen gebeurt ook in politieke  spellen. In feite zijn dit advergames om een politiek standpunt over te brengen bij een groot publiek.  Ian Bogost noemt dit soort spellen persuasive games, het overtuigen van mensen door middel van  spel. In mijn visie kan deze term echter breder worden gebruikt. Ook bij serious games en  advergames is er sprake van het overtuigen van de speler.  Wanneer men erkent dat het spel zijn doel bereikt heeft als er meaningful play optreedt dan is er  geen onderscheid te maken tussen alle categorieën. Er moet gestreefd worden naar een gameplay  waarbij het van te voren beoogde doel goed uitgewerkt is in het spelconcept. Een spel kan vanuit  verschillende invalshoeken gespeeld worden. Zo is een spel niet van te voren in te delen in een genre  maar afhankelijk van de speler. Maar allemaal vallen ze onder persuasive gaming.   

 

31   

6. Conclusie: De beantwoording van de onderzoeksvraag    De onderzoeksvraag van de scriptie is: “Kunnen serious‐ en advergames als één soort game gezien  worden?” Om deze vraag te beantwoorden wordt in het eerste hoofdstuk  onderzocht wat de kern  van een spel is. De essentie van het spel is gameplay. Dit zijn de handelingen die de speler verricht en  een verband hebben met de spelwereld.  Wanneer de handelingen een betekenis hebben binnen de  spelwereld kan men spreken over meaningful play. De kennis die overgebracht moet worden is te  vangen in een spelconcept waarbij de boodschap onderdeel is van de gameplay. Deze zal het hoogste  rendement hebben aangezien men hier dan kan spreken van meaningful play. De overeenkomst   tussen advergames en serieus games is dat de boodschap onderdeel is van meaningful play.  In het tweede hoofdstuk wordt er ingezoomd op serious games. Serious games onderscheiden zich  van de overige games doordat het doel van het spel educatie is. Het onderzoeksveld wat zich richt op  serious games beperkt zichzelf door alleen te kijken naar serious games. Het uitgangspunt is dat een  spel niet alleen educatief maar ook leuk moet zijn om te spelen. Spelers moeten de informatie die zij  leren, nodig hebben om verder te komen in het spel. Wanneer deze informatie op een nuttige  manier geplaatst is binnen het spel, en dus een betekenis heeft in de spelwereld, leert de speler van  de gameplay. De regels van het spel moeten natuurlijk duidelijk zijn, maar de gameplay mag meer  omvatten dan alleen hetgeen geleerd moet worden. Wanneer op een andere manier (bijvoorbeeld  via billboards) dan via de gameplay de informatie in een spel wordt gestopt, is de kans groot dat de  speler de informatie niet oppikt. Johan Huizinga geeft in zijn boek Homo Ludens aan dat het  educatieve element van het spel afhangt vanuit welke insteek, als amateur of als professioneel, het  spel gespeeld wordt, als amateur of als professioneel. Afhankelijk van de insteek (amateur of  professional) waarin de speler het spel speelt kan een spel in meerdere genres ingedeeld worden.  Een spel kan dus zowel een serious als een advergame zijn. Anders dan in het boek van Huizinga  wordt gesteld kan een speler wel degelijk leren van een game omdat het spelelement datgene is wat  de speler leert.   In  het  derde  hoofdstuk  worden  advergames  besproken.  Dit  zijn  games  om  een  product  of  merk  te  promoten. De boodschap die aan de speler overgedragen moet worden komt het best over als het  onderdeel  is  van  de  gameplay.  Om  het  realisme  te  verhogen  binnen  games,  zijn  bijvoorbeeld  billboards  geplaatst  op  voor  de  hand  liggende  plekken.  Wanneer  de  reclame  onderdeel  is  van  de  gameplay  blijft  dit  beter  hangen.  In  essentie  kan  men  stellen  dat  er  vele  manieren  zijn  waarop  geadverteerd kan worden, maar dat de reclameboodschap onderdeel moet zijn van de spelervaring  om  optimaal  gebruik  te  maken  van  het  medium.  Er  zijn  vier  methodes  voor  het  integreren  van  reclame  in  een  mediaproduct;  screen  placement,  script  placement,  plot  placements  en  er  is  user  interaction. Zoals eerder al is vastgesteld is gameplay het element waar een goed spel om draait. Het  doel van een advergame moet dan ook zijn om boodschap en de gameplay te integreren.   Er is in hoofdstuk vier gekeken naar spellen waarbij de boodschap zowel bij serious games als bij  advergames in de gameplay voorkomt. Commerciële entertainment spellen kunnen namelijk ook  gebruikt worden om van te leren. America’s Army en Full Spectrum Warrior zijn voorbeelden hiervan.  Bij beide games is er sprake van training.  De essentie van deze training, moet wanneer er gebruik  wordt gemaakt van een commercieel spel, aanwezig zijn in de gameplay. Wanneer een spel aan deze  eigenschappen voldoet kan een commercieel spel of een advergame natuurlijk voldoen aan de  educatieve behoefte en een serious game zijn. Andersom werkt dit natuurlijk ook. Wanneer een  32   

serious game een gameplay element heeft wat voor iedereen leuk is om te spelen dan kan een  serious game ook als commercieel spel of als advergame gebruikt worden.   In hoofdstuk vijf  wordt een antwoord gegeven op de onderzoeksvraag en is er dieper ingegaan op  het overtuigen van spelers door middel van spel. Persuasive gaming is de term waarmee spellen die  bijvoorbeeld een politieke lading hebben worden benoemd. In feite zijn dit advergames om een  politiek standpunt bekend te maken bij een groot publiek. In mijn visie kan het begrip persuasive  gaming voor spellen die als doel hebben het overtuigen van spelers gebruikt worden. Bij serious  games en advergames is er sprake van het overtuigen van de speler en deze vallen dan ook onder  deze term. Wanneer men erkent dat het spel zijn doel bereikt heeft als er meaningful play optreedt  dan is er geen onderscheid te maken tussen alle categorieën. Er moet gestreefd worden naar een  gameplay waarbij het van te voren beoogde doel goed uitgewerkt is in het spelconcept. Een spel kan  vanuit verschillende invalshoeken gespeeld worden. Zo is een spel niet van te voren in te delen in  een genre maar afhankelijk van de speler.   Kunnen serious‐ en advergames als één soort game gezien worden ?  Advergames en serious games kunnen als een soort game gezien worden. De manier waarop de  speler geïnformeerd wordt over de onderwerpen gebeurt namelijk volgens dezelfde principes. Het  onderscheid tussen beide genres is dus kunstmatig.  Binnen de gameswetenschappen worden beide  speltypes  echter apart behandeld. Als het onderscheid tussen beide speltypes losgelaten wordt, zijn  er nieuwe perspectieven voor het wetenschappelijk onderzoek en voor de ontwikkeling van games.  Er is namelijk al veel onderzoek gedaan specifiek gericht op serious games of  advergames.  De  beschikbare kennis van serious games kan ook toegepast worden op advergames en omgekeerd.   Als er toch een indeling gemaakt moet worden dan is dit beter af te laten hangen van de insteek van  de speler. Een speler kan namelijk zowel voor het plezier of als professional een spel spelen. In beide  gevallen kan een ander onderdeel van het spel centraal staan. Het spel blijft echter wel hetzelfde.        

 

33   

Literatuur:    Adams, E. en A. Rollings. On game design. Indianapolis: New Riders Publishing, 2003.  Bogost, Ian. Persuasive Games The expressive power of video games. Cambridge: MIT Press, 2007.  Buckner & Winkler “Receptiveness of Gamers to embedded Brand Messages in Advergames:  Attitudes towards Product Placement.” [2006] Journal of interactive advertising ‐ 11‐02‐08  http://jiad.org/vol7/no1/winkler/index.htm  Chambers, Jason “The Sponsored Avatar, Examining the Present Reality and Future Possibilities of  Advertising in Digital Games.” [2005] Digital Games Research Association ‐ 12‐02‐08  http://www.digra.org:8080/Plone/dl/db/06278.01541.pdf  Chen S. en D. Michael. Serious Games: Games That Educate Train and Inform. Boston: Thomson  Course Technology, 2006.  Chen J. en M. Ringel. “Can advergaming be the future of Interactive Advertising?” [2001] KPE paper   24‐4‐2006 http://www.locz.zombr/loczgames/advergames.pdf  Derryberry, Anne. “Serious Games: Online games for learning.” [2007] Adobe White paper ‐ 09‐06‐ 2008 http://www.adobe.com/resources/elearning/pdfs/serious_games_wp.pdf  Dondlinger, Mary Jo. “Educational Video Game Design: A Review of the Literature.” Journal of  Applied Educational Technology 4.1 (2007): 21‐31  Dowling, Michael “Q&A With Michael Dowling.” [2006]  Inside branded entertainment ‐ 14‐03‐2008  http://www.insidebrandedentertainment.com/bep/insidevideogames/Dowling_Interview/dowling_t ranscript.jsp  Fish, Shalon M. “Making Educational Computer Games “Educational”” [2005] ACM Portal – 09‐06‐ 2008 http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1109548  Gee, James Paul. What video games have to teach us about learning and literacy. New York: Palgrave  Macmillan, 2007.  Gee, James Paul. “Learning and games” [2008] 09‐06‐2008  http://www.mitpressjournals.org/doi/abs/10.1162/dmal.9780262693646.021  Huizinga, J. Homo Ludens. Haarlem: H. D. Tjeenk Willink & Zoon N.V., 1951.  Hooft, N. “Spannend: wachten tot de dame sterft.” [2008] NRC Handelsblad 12‐10‐2008  http://www.nrc.nl/media/article2058222.ece/Game_wachten_tot_de_dame_sterft 

Jackson, M. “New Nissan debuts in Need for Speed”[2008] Computer and Video Games 30‐ 12‐2008 http://www.computerandvideogames.com/article.php?id=200559  Kane, P. “Toy Soldiers.” [2005] The Guardian. 11‐11‐2007  http://www.guardian.co.uk/technology/2005/dec/01/guardianweeklytechnologysection 

34   

Kuhn K., Love A.  Pope N. “Brand Placements in Computer and Video Games, an overview and  research questions.” [2004]  Home page ‐ 11‐02‐08  http://smib.vuw.ac.nz:8081/WWW/ANZMAC2004/CDsite/papers/Kuhn1.PDF  Lewis, Ben “Measuring player perceptions of advertising in online games.”[2006]  LSU ‐  28‐12‐08  http://etd.lsu.edu/docs/available/etd‐11162006‐101838/unrestricted/Lewis_thesis.pdf  Marolf, Gérald. Advergaming and in‐game advertising. An approach to the next generation of  advertising. Saarbrücken: VDM Verlag Dr Müller, 2007.  Nelson, Michelle “Advertisers Got Game: Examining Effectiveness of Product Placements in New  Media”[2001] Listserv ‐ 12‐02‐08 http://list.msu.edu/cgi‐bin/wa?A2=ind0109a&L=aejmc&P=2359  Nieborg, D. “Changing the Rules of Engagement: Tapping into the Popular Culture of America’s Army,  the Official U.S. Army Computer Game.” [2005] Gamespace. Homepage – 09‐06‐2008  http://www.gamespace.nl/content/MAThesis_DBNieborg.pdf  Nieborg, D. B. "Militaire Game(r)s: Vechten in de Virtuele Werkelijkheid." Tijdschrift voor  Mediageschiedenis (2004): 7.2 53‐76.  Nixon, Tim. “Meaningful play, making games that matter.” [2007] Straylight studios 09‐06‐2008  http://www.meaningfulplay.com/pdfs/sls_meaningful_play_paper.pdf  Peck, M. "Successful War Games Combine Both Civilian and Military Traits." [2003] Strategy Page.  Home page ‐ 11‐11‐2007  http://www.strategypage.com/dls/articles2004/2004618.asp  Robel, M. K. “The Difference Between Military & Civilian Wargames.” [2004] Strategy Page. Home  page – 11‐11‐2007 http://www.strategypage.com/dls/articles2004/2004618.asp  Rodriguez, H. “The Playful and the Serious: An approximation to Huizinga's Homo Ludens.” The  international journal of computer game research (2006): 6‐1.  Russell, C.A. “Toward a Framework of Product Placement: Theoretical Propositions.” in Advances in  Consumer Research (1998): 25.  Salen, K. en E. Zimmerman. “Game design and meaningful play.” Handbook of computer game  studies. Red. J. Raessens en J. Goldstein. Cambridge: The MIT Press, 2005. 59‐79.  Sheenan, J., and M. Zyda. Modeling and Simulation: Linking Entertainment and Defense. Washington  D.C.: National Academy Press, 1997.  Thompson, C. “The Making of an X Box Warrior” [2004] The New York Times 11‐11‐2007  http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C02EEDD133FF931A1575BC0A9629C8B63  Totilo Stephen. “Prescription For Iraq Vets Dealing With Trauma? Video Game” [2006]MTV Home  page 15‐01‐2007 http://www.mtv.com/news/articles/1538849/20060817/index.jhtml? 

35   

Spellen:    Auriea Harvey & Michael Samyn. “The Graveyard.” Tale of Tales, 2008.   Battlefront.com. “TacOps 4.” Battlefront, 2002.  Davilex. “RedCat Megapack 2.” Davilex, 1998.  Electronic Arts. “Need For Speed Undercover” 2008.  Pandemic Studios. “Full Spectrum Warrior.” THQ, 2004.  Susana Ruiz et al. “Darfur is Dying”  mtvU, 2006.  Ubisoft. “Tom  Clancy's  Splinter  Cell:  Chaos  Theory.”  Ubisoft,  2005.  US Army. “America's Army.” US Army, 2002.  Witan Studios. “Moorhuhn  Jagd.”  Phenomedia, 1999.   

Afbeeldingen:    Afbeelding 1: America's Army 30‐12‐2008  http://img.gamespot.com/gamespot/images/2007/162/939986_20070612_screen001.jpg   Afbeelding 2: TacOps 30‐12‐2008   http://www.gamedujour.com/games/wp‐content/uploads/2007/09/tacops‐4‐main.jpg   Afbeelding 3: The Graveyard 30‐12‐2008  http://flodderbokser.files.wordpress.com/2008/04/graveyard.jpg   Afbeelding 4: Red Cat 30‐12‐2008   http://www.annemariewalker.nl/9tot12/redcatm2.jpg   Afbeelding 5: Supercharged 30‐12‐2008  http://api.ning.com/files/IF7YvK34RIcNncMBfP2qjmNkstvueu55qKiudpJE2KY_/5158271.pdf   Afbeelding 6: Moorhuhn Jagd 30‐12‐2008  http://www.chiptape.com/chiptape/image/big%20games/moorhuhnjagd.jpg  Afbeelding 7: Full Spectrum Warrior 30‐12‐2008  http://www.gamingnexus.com/Screenshots/Article/70/fullspectrumwarrior.jpg   Afbeelding 8: Darfur is Dying 30‐12‐2008  http://www.food‐force.com/images/new‐humanitarian‐computer‐game.jpg   

36