tumor = zwelling cancer = kreeft/ krab
Knobbels en Bobbels Gerald van den Top Universiteitskliniek voor Paarden Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht
Hoe ontstaat een tumor? stralin g
… de reparatie…
s viru
“aanleg” door bepaalde genen
… maar als dat niet lukt …
•blijft heel lokaal •groeit niet hard
goeda ardig
•groeit agressief de omgeving in •kan uitzaaien
wolf in schaapskleren
kwaadaardig
Met welke tumor hebben we dan te maken?
We onderzoeken het paard…
kijken en voelen
… we onderzoeken het weefsel…
dunne naald biopt pons biopt excisie biopt
… we bekijken het weefsel onder de microscoop…
… we maken een röntgenfoto… of een ct-scan…
… of een echo…
abnormale inwendige lymfekonoop
… of een endoscopie…
…of een andere laboratorium test…
PCR
welke tumoren zien we het meest? • het sarcoid • de melanoom • het plaveiselcelcarcinoom
Sarcoid • meest voorkomend • van bindweefsel en huidcellen • zaait niet uit • “goedaardig” • komt vaak terug na wegsnijden
Veroorzaakt door een virus wat bij de koe wratten veroorzaakt:
een paard moet er “aanleg” voor hebben
Bovine Papilloma Virus (BPV)
de meeste paarden krijgen dus geen sarcoiden!
n rme svo ting i u e lend chil vers
nodulair
occult
V
V
n r me svo ting i u nde hille ersc
n rme svo ting i u nde hille ersc
fibroblastisch verruceus malvolente vorm is een vorm die heel explosief groeit
Wild vlees? Schimmel? Nee! Sarcoid ! Nee! Sarcoid !
Melanomen • • • •
onder de staart in de mondhoeken
gaan uit van de pigmentcellen voornamelijk schimmels kan ook bij vos- en bruinkleurigen meer dan 70% van de schimmels ouder dan 15 jaar heeft melanomen
in het oog Is een melanoom kwaadaardig? • de meeste paarden overlijden meestal eerder aan ouderdom • als een melanoom erg groot wordt kan hij problemen geven • sommige vormen kunnen uitzaaien • bij vos- en bruingekleurde paarden hoog risico op kwaadaardigheid
Plaveiselcelcarcinoom • • • • • • • •
gaat uit van de huid of het slijmvlies begint soms met een wrat virusinfectie zonlicht (UV) genetisch? langdurige ontsteking in principe een kwaadaardige tumor op het oog, op de genitaliën, in de mond, in een wond
op de genitaliën
• waarschijnlijk een infectie: paarden wrattenvirus
we zalven het sarcoid… • • • •
Hoe kunnen we paarden behandelen?
• ruinen en hengsten rond de 20 jaar
bij een occult sarcoid met acylovir koortslip zalf waarom het werkt?
• • • • • • • •
zalven wegsnijden laser bevriezen verwarmen bestralen chemotherapie immuuntherapie
…of we snijden de tumor weg
• bij een sarcoid kan nog steeds virus aanwezig zijn in de normale cellen rondom de tumor • tumorcellen zijn niet zichtbaar en zitten er misschien ook nog
ruim omsnijden
… soms is amputatie nodig…
g uim we r s u d den we snij
… soms is amputatie nodig…
…en maken we een stoma
… soms is amputatie nodig…
…en maken we een stoma
… soms is amputatie nodig…
• grote tumor in- of op het oog • alternatief bij het irismelanoom: Laser?
Bevriezen (cryochirurgie)
sa occult
rcoid
sarcoiden aan het (onder)been
plaveiselcelcarcinomen op het hoornvlies
chemotherapie
Immuno-therapie
• • • •
remt celdeling doodt tumorcellen injectie in de tumor implanteren van “beads” • zeer giftig: kankerverwekkend
• voor sarcoiden • opwekken van de afweer • Bacillus Calmette-Guérin • 4 maal behandelen met 3 weken tussentijd • vervolgens enkele maanden afwachten
2 maanden na de eerste injectie
voor
na 4x BCG
Complicaties na BCG • koorts • lusteloosheid
Na 4x BCG
(Forse) zwelling
Wordt mijn paard weer beter? • Hangt af van de soort tumor • Hangt af van het stadium waarin de ziekte verkeert • Hangt af van de soort behandeling
dik been (einschuss)
Wordt mijn paard weer beter? Melanomen Sarcoiden • • • •
Acyclovir zalven wegsnijden cryotherapie BCG
50% 50% 75% 80%
• meest paarden worden oud • bij uitzaaiingen slechte prognose
Plaveiselcelcarcinomen • penistumoren
+/-
• op de oogbol
70% (< 1cm2: 90%)
50%
Het is niet altijd wat het lijkt!
Wat moet ik doen als ik een knobbel of bobbel niet vertrouw? • • • •
bel altijd de dierenarts maakt een afspraak met een specialist wacht niet te lang kijk niet of het groeit!
Tijgerhond
vragen?
+ •PaardenSport, maart 2011 •Brochure over sarcoiden
