KPMG Seminar Alternatieve Financiering Break-out sessie: Zorg en Woningcorporaties. 29 oktober 2014 Uitsluitend voor discussiedoeleinden

KPMG Seminar Alternatieve Financiering Break-out sessie: Zorg en Woningcorporaties 29 oktober 2014 Uitsluitend voor discussiedoeleinden

Programma

Introductie Ontwikkelingen financieringslandschap Sectorontwikkelingen Alternatieve financieringsvormen Presentatie: Hans Leufkens van Enternext Voorbereiden op alternatieve financiering Vragen

© 2014 KPMG Advisory N.V. registered with the trade register in The Netherlands under number 33263682, is a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in The Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.

1

De crisis heeft een grote impact gehad op het bancaire financieringskanaal Enerzijds via hogere financieringskosten voor de banken zelf…. ■ Gebrek aan vertrouwen in banken heeft geleid tot hogere financieringskosten

1 Vertrouwen

Ong. 25% van de funding 5 + 10 jr. CDS spreads financiële instellingen

400 350

Spread in bps

300 250 200 150

Ong. 25% van de funding

100

Marges op financieringen o.b.v. onderpand

1200

50

26-1-2014

26-1-2013

26-7-2012

26-1-2012

26-7-2011

26-1-2011

26-7-2010

26-1-2010

26-7-2009

26-1-2009

26-7-2008

26-1-2008

26-7-2007

26-1-2007

26-7-2013

1000

0

800 600

iTraxx Europe Senior Fin. On the run (5Y) CDS

Ong. 50% van de funding

400

0000

200

Dutch RMBS AAA FL 5 YR CMBS AAA Euro FL 5 Yr

19-7-2013

19-1-2013

19-7-2012

19-1-2012

19-7-2011

19-1-2011

19-7-2010

19-1-2010

19-7-2009

19-1-2009

19-7-2008

19-1-2008

19-7-2007

0

2.5%

Vergoeding spaargeld t.o.v. 3 m Euribor

2.0% 1.5%

19-1-2014

iTraxx Europe Senior Fin. On the run (10Y) CDS

1.0% 0.5%

Consumer Loan AAA Euro FL 5 Yr

0.0% -0.5% -1.0% -1.5% -2.0% -2.5% 2007


2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2

…Anderzijds leidt strengere bankregelgeving tot hogere kapitaalslasten voor diezelfde banken 2

■ Introductie van significant pakket aan nieuwe en strengere maatregelen om de sector robuuster te maken Strengere regelgeving banken

■ Met name hogere kapitaal- en liquiditeitseisen resulteren in hogere kredietmarges ■ Kortere looptijden evenals de leverage ratio (4% Nederland) zet druk op de absolute capaciteit van bankbalansen

Concluderend heeft de kredietcrisis in 2008 en de daarop volgende aanscherping van wet- en regelgeving geleid tot een beperking van traditioneel beschikbaar vreemd vermogen en een opwaartse druk op de kosten voor vreemd vermogen


3

Ontwikkelingen in de zorgsector…

■ Afschaffing van het College Bouw Zorginstellingen (“CBZ”) Toename concurrentie

 De toelating van aanbieders van zorg is losgekoppeld van de vergunning om te mogen bouwen en zelfstandige behandelcentra (“zbc”) mogen alle zorg in het B-segment aanbieden. ■ Toename van het aantal fusies bij ziekenhuizen ■ Transitie van AWBZ naar WMO (gemeenten)

Afname zekerheden realisatie van omzet

■ Selectief contracteren van zorgaanbieders door verzekeraars ■ Transitie van Functiegerichte Budgettering (FB) naar Diagnose Behandel Combinaties (“DBC”) naar DBC op weg naar Transparantie (“DOT”) ■ Transitie van AWBZ naar WMO ■ 1 januari 2008 afschaffing bouwregime (vergoedingen voor kapitaallasten)

Toename vastgoed risico’s

■ Kapitaallasten zijn sinds 1 januari 2012 integraal onderdeel van de tarieven (overgangsregelingen tot 2017 “garantieregeling kapitaallasten) ■ Impairments


4

Ontwikkelingen in de woningcorporatiesector…

Vastgoedmarkt

Incidenten binnen de sector

■ Stagnerende huizenmarkt met dalende huizenprijzen heeft geleid tot minder verkoopopbrengsten

■ Vestia ■ Derivaten ■ Ontwikkelingsprojecten

■ Verhuurdersheffing Politiek

■ Scheiding DAEB/niet-DAEB ■ Terug naar kerntaken ■ Druk op garantiestellingen


5

We zien grote overeenkomsten tussen de twee sectoren mede op het op het gebied van financiering

Beide sectoren in transitie

Toekomst gekenmerkt door politieke onzekerheid (reguleringsrisico)

Toegenomen risicoprofiel

Financiering wordt duurder

Weinig ervaring op het gebied van financiering

Weinig ervaring met alternatieve financiers © 2014 KPMG Advisory N.V. registered with the trade register in The Netherlands under number 33263682, is a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in The Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.

6

Genoteerd Bancair

Financieringsmogelijkheden

Transparantie bepaalt in belangrijke mate het aanbod van financieringsmogelijkheden…

Mate van transparantie sector

Waar staat uw sector?...


7

…waarbij de financieringsinstrumenten in de gereedschapskist verschillen in complexiteit en risicoprofiel

Hoog

Complexiteit

Sale and Leaseback

Ongeborgde banklening

Laag

PPS

Schuld schein

Geborgde banklening

Debt-like

Lening Pensioenfonds Lening EIB/ gemeente

Preferente aandelen

Aandelen kapitaal

Achtergestelde lening

Obligaties

Zoeken naar de aansluiting tussen financiering en operationele en financiële aspecten van de zorginstelling of woningcorporatie

Producten


Equity-like 8

Een voorbeeldcase van een woningcorporatie uit het Verenigd Koninkrijk

Housing association A2Dominion heeft 2 x £150 miljoen retail obligaties uitgegeven ■ A2Dominion is aanbieder van sociale woningen ■ Meer dan 34.000 eenheden in Londen en zuid-oost Engeland ■ Lid van de G15 groep van Londen’s grootste housing associations ■ Rating: AA■ Op zoek naar financiering voor ontwikkelingsstrategie en groei van de portefeuille (markthuur) ■ Belangrijkste doel: ophalen van financiering zonder bestaande bankfinanciering (circa £1 miljard) aan te passen ■ Met behulp van retail obligaties heeft A2Dominion haar doelen bereikt: – Ongedekte lening – Looptijd: 9 jaar & 12 jaar – Coupon: 4,75% & 4,5% ■ In lijn met trend: alternatieve financiering om financiering te diversificeren en herfinancieringsrisico bij banken te beperken © 2014 KPMG Advisory N.V. registered with the trade register in The Netherlands under number 33263682, is a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in The Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.

9

ENTERNEXT: SAMENWERKEN AAN DE FINANCIERING VAN UW ZORGONDERNEMING

Oktober 2014

11

ALTERNATIEVE FINANCIERINGSINSTRUMENTEN VOOR UW ZORGONDERNEMING Voorbeelden prijzen van financieringen (bij laag tot gemiddeld risico)

Rendement 20%

Eigen Vermogen (bijv. participaties)

Equity mezzanine ± (bijv. stille vennoot)

10%

Debt mezzanine (bijv. achtergestelde lening) Financieringsfondsen

5%

zorgobligaties Kredieten met geringe zekerheden (bijv. lease, factoring, trading, ABS, BMKB) Bankkrediet met zekerheden

Risico

VOORDELEN VAN DE ZORGOBLIGATIE Diversificatie

Extra instrument

Toegang tot investeerders

Strategisch

 Extra financieringsbron  Minder afhankelijk van de bank  Financieer extra groei, innovatie, verbeter relatie met de bank  Verschillende looptijden en verplichtingen in vergelijking t.o.v. de banklening  Langere looptijd, ideaal voor lange termijn financiering (5 -10 jaren)  Terugbetaling einde looptijd, geen convenanten  Particuliere beleggers  Professionele beleggers: Bank, Beleggingsfonds en Family Office  Geen verwatering bij standaard zorgobligaties  Extra zichtbaarheid voor de zorgonderneming

De zorgobligatie biedt de zorgonderneming toegang tot een additionele en flexibele financieringsbron

13

KENMERKEN VAN DE ZORGOBLIGATIE zorgobligatie (Private Placement) Investeerders

Professionele beleggers

Markt

Euronext

Minimum kapitaal

EUR 200,000

Documentatie

EU Prospectus (AFM)

Begeleider

Listing Agent

Doorlopende verplichtingen

Halfjaarlijkse en Jaarlijkse rapportage, Koersgevoelige informatie

Coupures

EUR 1000

Rapportage

IFRS IBO zorgobligatie / MKB zorgobligatie (Public Offer)

Krediet rating

• via CreditReform, Scope (ESMA geaccrediteerd (SME ratings) • Extra marketing / zekerheid richting Particuliere Investeerders

Coupures

EUR 100

Minimum kapitaal

EUR 5 miljoen

INDICATIEVE TIJDSLIJN: ZORGOBLIGATIE 6.Resultaat centralisatie, toewijzing en toelating tot de notering

5. Inschrijving 4. Validatie 3. Deponering prospectus 2. Voorbereiding 1. Kick off





Besluit: genoteerd of niet-genoteerd



Keuze partners : Euronext, Advocaat, Accountant, Listing Agent, betaalkantoor

Toezichthouder (AFM)



Euronext

Rating*



Draft prospectus



Marketing documentatie

Fase 1





Goedkeuring toezichthouder



Euronext mededeling



Definitieve Structuur n



Aanvraag/ Aanmaak ISIN Code



Advertentie bij Private investeerders



Beleggersbijeenkomsten



Gong Ceremony



Publicatie informatie Informatie op website zorgonderneming



Euronext Mededeling met transactie details



Uitgifte zorgobligatielening



Handel



Keuze Liquiditeitsverschaffer





Euronext primary market service Centralisatie* van particuliere orders

•

Persbericht

Fase 2 Fase 3

1 / 2 maanden

Van toepassing op zorgondernemingen met een marktkapitalisatie <100m of zorgondernemingen die voldoen aan de SME defintie < 250 FTE’s, balanstotal < 43 miljoen of < 50 miljoen omzet ** Centralisatie enkel beschikbaar in Parijs Deadlines are indicative only

CONTACTS ENTERNEXT

Hans Leufkens Head of Business Development Nederland Tel: +31(0) 20 550 4687 Mail: [email protected]

16

RECENTE OBLIGATIENOTERINGEN IN EUROPA Dec. 2013 Alternext Paris Private Placement €3.8m 6% 6 jaar

Dec. 2013 Euronext Lisbon Private Placement €80m 5% 3 jaar

Dec. 2013 Alternext Brussels Private Placement €75m 4% 7 jaar

Dec. 2013 Alternext Paris Private Placement €5m 5.25% 6 jaar

Dec. 2013 Euronext Paris Private Placement €235m


Dec. 2013 Euronext Paris Convertible €14m 3.5% 7 jaar

Dec. 2013 Alternext Brussels Private Placement €90m

Several issues

Nov. 2013 Euronext Paris Undated deeply subordinated notes

€12.3m

7.95% for the 6 first jaar

indefinite period

Oct. 2013 Euronext Brussels Public Offer €75m 3.75% 6 jaar

Sep. 2013 Euronext Paris Convertible €103.2m 6.75% 5 jaar

Several issues

Aug. 2013 Euronext Paris OSRANE €80.3m

allocation of 20 new or existing shares at maturity and %less if early redemption

10 jaar


Dec. 2013 Alternext Paris Private Placement €12.5m 5.35% 6 jaar

Dec. 2013 Euronext Brussels Private Placement €75m 5.1% 5 jaar

Nov. 2013 Euronext Paris Private Placement €50m 5.5% 5 jaar

Aug. 2013 Aug. 2013 Euronext Paris Euronext Paris Private Placement Private Placement €67.5m €20.5m 4.6% 7.95% 6 jaar 6 jaar

Source: Euronext as of 31 December 2013

17

DISCLAIMER This presentation is for informational and educational purposes only, The information and materials contained in this presentation are provided ‘as is’ and Euronext does not warrant the accuracy, adequacy or completeness of the information and materials and expressly disclaims liability for errors or omissions, None of the information contained in this presentation constitutes an offer, solicitation or recommendation to acquire or dispose of any security or investment or to engage in any other transaction or to provide legal, tax, accounting or investment advice or services regarding the suitability or profitability of any security or investment,

Euronext has not made any recommendations regarding the merit of any company, security or other financial product or investment identified in the presentation, made any recommendation regarding the purchase or sale of any such company, security, financial product or investment, or endorsed or sponsored any company identified in the presentation,

Stelling

Rendementen van alternatieve financiers moeten worden gemaximeerd op risico vrije rente + 200 basispunten om excessen te voorkomen


19

Wij zien dat de complexiteit van het financieringsproces in de zorg toeneemt en dat zal voor alternatieve financieringsvormen nog meer gelden …resulteert in hogere eisen

De sector vanuit oogpunt financiers…

De markt is onvoldoende transparant

■ Geen standaard leningdocumentatie

■

Zorginstelling draagt kapitaallastenrisico.

■ Pricing is een uitdaging

■

Grotere onzekerheid toekomstige kasstromen

■

Hogere eisen aan financiering en solvabiliteit

■

Toegenomen risicobewustzijn is zichtbaar

 gebrek aan objectieve credit ratings  lage pricing van banken gewend ■ Sectorkennis is vaak slechts beperkt

aanwezig bij alternatieve financiers;

Rendements -risico

■ Lage marges ten opzichte van lastig

 in beperktere bereidheid grote bedragen

objectiveerbare risico’s ■ Uitgebreide aanbod aan asset classes

 in strengere eisen kredietdocumentatie

 Competitief profiel noodzakelijk  Voldoende alternatieven voor

financiers Outside agency risico

■ De overheid als verstorende factor  Onzekerheid bij de financier over

toekomstig rendement

bilateraal te verstrekken ■

Gegeven de ontwikkelingen grote druk op de looptijd van bankfinanciering

■

Onderbouwde businesscase is essentieel

■

Hogere eisen omzetratio’s

■

Geen voorafgaand commitment pricing ten tijde van consolidatie

Vraag om verzakelijking en transparantie © 2014 KPMG Advisory N.V. registered with the trade register in The Netherlands under number 33263682, is a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in The Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.

20

In ons jaarlijkse trendonderzoek onder woningcorporaties hebben we gevraagd hoeveel corporaties verwachten een rating te hebben in 2020

? Wat is de verwachting in de zorgsector?

Bron: KPMG “Trendonderzoek 2014: Corporaties in 2020” © 2014 KPMG Advisory N.V. registered with the trade register in The Netherlands under number 33263682, is a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in The Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.

21

Een credit rating kan een belangrijke rol spelen bij het aantrekken van alternatieve financiering

Transparantie

Methodologie

Onafhankelijk oordeel rating

Benchmarken en neveneffecten

Manier om te vergelijken

agency

Aanbevelingen

Maar ook externe

‘Fitte’ organisatie

verslaglegging en meer openbaarheid…. En media Credit Rating Financieringsbronnen: Nieuwe en bestaande

Kosten van financiering

Toegang tot kapitaalmarkt Buitenlandse financieringsbronnen

Niet-banken

Marge op financiering Kosten van het rating – Methodologie


proces

Financieringsbehoefte 22

Welke factoren zijn bepalend voor de kredietafweging van kredietverleners?

■ Kwaliteit van het management ■ (Z) Verbod/beperkingen op winstuitkering ■ (Z) Zeggenschap medische specialisten ■ (Z) Intreden medisch specialistische bedrijven

■ Schriftelijke ondersteuning business case

■ (Z) Schriftelijk volume commitment

■ (Z) Verklaring continuatie financieringsoverschot (geen bereidheid zorgverzekeraars)

■ (Z) Politieke onzekerheden; transities in de zorg ■ (Z) Sterke aanwezigheid van toezichthouders ■ (Z) Invulling van scheiden van wonen en zorg ■ (Z) Extramurale strategie (gemeenten en verzekeraars)

■ Cash genererend vermogen

Visie en strategie Management en governance

Stakeholders (zorgverzekeraars/ gemeenten)

Risico’s Financiële positie, investering en prognose Adherentiegebied / Regionaal werkgebied

■ Eigen vermogen ■ (Z) Alternatieve aanwendbaarheid vastgoed ■ Kosten

Zorgportefeuille / Vastgoedportefeuille

■ (Z) Kritische visie op de locaties

■ (Z) Een onderscheidende zorgpositie ■ (Z) Kritische zorgpropositie ■ (Z) Innovatieve zorgconcepten ■ (W) DAEB & niet-DAEB

■ (Z) Toetreding nieuwe concurrenten (ZBC’s) ■ (Z) Meer markwerking in de zorg leidt tot lagere marges ■ (W) Omvang van de woningcorporatie


23

Wij menen dat alternatieve financiering op termijn een goede optie is voor de zorgsector en de woningcorporatiesector

■ Rendementsdiscussie: “wie mag wat verdienen?”

■ Wat wordt de uitkomst van het politieke debat over de Novelle van Blok? ■ Welke vormen van financiering zijn toegestaan (motie Monasch)? ■ Hoe gaat de corporatie zich splitsen?

Woningcorporaties

■ Blijft de sector een bancair gefinancierde sector, waardoor minder kapitaal beschikbaar is?

Belangrijkste componenten van de presentatie

Zorgsector

Hoofdvragen

Op basis van de huidige vorm is het nu aan de zorgsector om de volgende stappen te zetten

■ Afhankelijkheid zorgverzekeraar/ Inzichtelijk gemeente/ AWBZ maken ■ Feeders/ bleeders verdienmodel totaal model ■ Cashflow denken Operationali- ■ Contracten sering van de ■ Type Klanten risico’s ■ Flexibiliteit personeel

Strategie en operationeel model Het business model is overzichtelijker, echter zijn nog veel politieke onduidelijkheid n

■ Splitsing ■ DAEB/niet-DAEB ■ Werkgebied / opgave

Inzicht ■ Model financierings■ Scenario's behoefte Inzicht zekerheden

■ Informatie over woningen ■ Waarde


Toekomst Denkwijze gericht op financiering

Rapportages voor financiers klaarzetten

Op welke gebieden is het aanbod van banken onvoldoende

Alternatieve financiering? ■ Financiers ■ Rating ■ Instrumenten

24

Stelling

Alternatieve financiers zorgen voor een verdere professionalisering van de sectoren zorg en woningcorporaties


25

Bedankt Healthcare Debt Advisory Marlies Prins Tel: + 3120 656 7772 [email protected] Structured Finance & Rating Advisory Ivo Raschl Tel: + 3120 656 8807 [email protected]

© 2014 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in Netherlands under number 33263682, is a member firm of the KPMG network of independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), a Swiss entity. All rights reserved. Printed in the Netherlands. The KPMG name, logo and ‘cutting through complexity’ are registered trademarks of KPMG International.

KPMG Seminar Alternatieve Financiering Break-out sessie: Zorg en Woningcorporaties. 29 oktober 2014 Uitsluitend voor discussiedoeleinden

Recommend Documents