Korte bouwtijd: kolommen op de bouwplaats gestort

Betonbouw

jaargang 2 nummer 1

Gezamenlijke uitgave van VOBN & Sectie Betonbekistingbedrijven VSB

Distributiecentrum Lidl 1

De groene mix

2

Green deal

3

Beton voor agrarische sector

4

Hugo ® Weg van de Toekomst

5

Betonnen mergelwand

6

Productnieuws

6

3

Korte bouwtijd: kolommen op de bouwplaats gestort In opdracht van Lidl Nederland GmbH ontwierp FKG Architecten een nieuw distributiecentrum voor de Duitse grootgrutter aan de rand van Heerenveen. Door het samenspel van aannemer, betonmortelleverancier en wapeningleverancier kon het centrum enkele maanden sneller worden gerealiseerd dan met prefabbeton mogelijk zou zijn. Sinds 1997 beschikt Lidl al over een distributiecentrum in Heerenveen. Het nieuwe, duurzame pand van 46.000 m2 bestaat uit één bouwvolume met daarin ondergebracht een distributiecentrum, technische ruimten en met een inpandige, goed geïsoleerde koel/ vriesruimte. De kantoorruimte met een oppervlakte van 1.500 m2 staat los van het centrum en omvat twee bouwlagen.

01

Kolommen als constructieve elementen De fundering en de vloer van het distributiecentrum rusten op 7.600 heipalen. Centrale constructieve elementen van het Lidl distributiecentrum zijn betonnen kolommen waarop stalen dakspanten rusten die de deels stalen dakconstructies dragen. De wanden van het distributiecentrum bestaan tot halverwege de totale bouwhoogte uit betonnen wanden; daarboven heeft de architect gekozen voor geïsoleerde sandwichpanelen in 3 kleuren. In het pand zelf zijn rondom de entree en het trappenhuis betonwanden in het werk gestort. In het kantoorgedeelte zijn verder nog twee 400 mm dikke en 4 m hoge stabilisatiewanden gestort.

ten die de opdrachtgever aan het project stelde, was een zeer korte bouwtijd. De aannemer besloot daarom de betonnen kolommen en balken die de dragende constructie voor het distributiecentrum vormen, evenals de elementen voor de laadperrons in eigen beheer

Voorkomen vertragingen

In eigen beheer storten Het distributiecentrum van Lidl wordt gerealiseerd door bouwbedrijf Van de Ven uit Veghel. Eén van de vereis-

03 op de bouwplaats te storten. Het bouwbedrijf heeft ervaring met deze bouwmethode en beschikt over timmerlieden die de bekisting zelf kunnen maken. Strakke afspraken met de nabijgelegen betonmortelleverancier Betonmortel Nederland en wapeningsleverancier Wadro zorgen dat het bedrijf een eigen productie-unit voor de betonnen kolommen op de

02

ruimte om de 13 meter lange kolommen rechtstreeks vanuit de truckmixer te storten; per kolom circa 5 m3. Daarmee is een logistieke handeling van kubel of betonpomp overbodig.

bouwplaats kon creëren. Dagelijks werden maar liefst 10 kolommen op locatie gestort. Dankzij de ruime bouwplaats van zo’n 100.000 m2 was er voldoende

Betonbouw Nieuws

1

Jaargang 2 • Uitgave 1

Voor het distributiecentrum werden 330 kolommen gestort in 186 verschillende uitvoeringen, met verschillende lengte, voorzieningen voor de staalconstructie, in te storten delen en wapening. Ook de hemelwaterafvoer is geïntegreerd in een aantal van de kolommen. De kolommen zelf zijn voorzien van de door Van de Ven zelf ontwikkelde hijsvoorziening. Het zeer veilige en stabiele hijspunt bevindt zich op circa 2 meter onder de bovenzijde van de kolom. Een groot voordeel van de productie van de kolommen op het werk bleek toen de levering van de stalen spanten stagneerde. Snel werd de stortplanning van de kolommen gewijzigd.de De aannemer paste de routing op de bouwplaats aan zodat er geen vertraging werd opgelopen.

01 Dagelijks werden 10 kolommen op locatie gestort.

02 Voor het centrum werden 330 kolommen in 186 uitvoeringen gestort.

03 Centrale constructieve elementen zijn betonnen kolommen.

Vervolg van pagina 1

Zelfverdichtend beton met hoge sterkte Om de slanke kolommen met de nodige hoeveelheid wapening en instortvoorzieningen volgens het ontwerp te realiseren, werd zelfverdichtend betonmortel met een hogere sterkte toegepast. In overleg met betonmortelleverancier bleek een zelfverdichtend beton met sterkteklassen C55/67 leverbaar als in het werk te storten beton. Hierdoor kon de slanke vorm van de kolommen worden behouden. Het werken met zelfverdichtend beton is zowel voor de betoncentrale als voor het bouwplaatspersoneel geen vanzelfsprekendheid. Zo is de vloeibaarheid van het materiaal is groter dan bij traditioneel beton, waardoor de bekistingsdruk groter is. Zelfverdichtend beton is daarnaast gevoelig voor plastische krimp, hetgeen kan worden voorkomen door het verhardende beton tegen uitdroging te beschermen.

Projectgegevens Opdrachtgever Architect Aannemer Betonmortelleverancier Bekistingleverancier

: Lidl Nederland GmbH : FKG Architecten : Van de Ven Bouwbedrijf : Betonmortel Nederland, vestiging Kijlstra Betonmortel : Van de Ven (kolommen, terreinafscherming, laadperrons) NOE Bekistingtechniek (systeembekistingen)

De groene mix In opdracht van woonstichting Patrimonium wordt een flink nieuwbouw-project gerealiseerd in Veenendaal-Oost. Het complex, dat bestaat uit appartementen en een gezondheidscentrum, wordt gebouwd door Heijmans Woningbouw. Ook Bruil beton & mix is bij het project betrokken. “Het Kloppend Hart Huis bestaat uit een woongedeelte en een zorgcentrum”, vertelt Kadir Aydogan, projectleider bij Patrimonium woonstichting. “Er worden 18 zelfstandige seniorenappartementen voor een woongroep gerealiseerd, daarnaast komen er nog 13 appartementen voor mensen met autisme en 10 starterswoningen. In het zorggedeelte is plaats voor onder meer een huisarts, apotheek, verloskundige en een praktijk voor fysiotherapie.” “We willen de wereld netjes aan onze kinderen en kleinkinderen doorgeven. Daarom is het van groot belang dat we er zuinig op zijn.” Woonstichting Patrimonium timmert hard aan de weg met het gebruik van milieuvriendelijke verwarmingstechnieken, er wordt op een aantal plekken in Veenendaal onder meer gebruik gemaakt van een CO2-neutrale houtpelletketel.

01

03

Ook in de nieuwbouwwijk is gekozen voor een aantal duurzame oplossingen. “We besteden veel aandacht aan isolatie. Gebruik van goede materialen zorgt ervoor dat er in de toekomst minder energie nodig is om de appartementen te verwarmen. Daar moet je gewoonweg niet op bezuinigen. Veel groen in de wijk vinden we bovendien heel belangrijk, voor mens en dier. Bij het bouwen van dit project hebben we alvast rekening gehouden met de toekomst. Het is mogelijk om eventueel zonnepanelen te monteren. Deze groene energie kun je in de toekomst eventueel gebruiken voor de liften of voor de verlichting in de gangen.”

deze branche redelijk traditioneel ingesteld, maar de afgelopen jaren heeft er op dit terrein zeker een verandering plaatsgevonden. Het is goed om bewust met dit soort zaken bezig te zijn. Ook het project in Veenendaal is daar een mooi praktijkvoorbeeld van. Er kwamen uiteraard vragen over de CO2-arme variant, ook van de constructeur. Maar wij konden ze vertellen dat er in de uitvoering geen nadelige consequenties zaten aan het gebruik van de CO2-arme mortel. De fundering was al wel gestort, maar voor alles boven het maaiveld is de CO2-arme variant gebruikt.” Bij de levering van betonmortel bepalen de toegepaste bindmiddelen voor het grootste deel de CO2-belasting. Bruil heeft onderzocht of er door het toepassen van alternatieve bindmiddelen een reductie kan worden gerealiseerd. Een samenwerking met cement- en vulstofleveranciers heeft geresulteerd in een nieuwe mortel, die een reductie van koolstofdioxide mogelijk maakt. “Ook Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is een belangrijk speerpunt. Het toont aan dat we op dit gebied goed bezig zijn en die prestaties willen we ook graag uitdragen naar de buitenwereld”, licht Jimme toe. Het project in Veenendaal-Oost schiet aardig op. Kadir is er bijzonder blij mee. “Het is een prachtig mooi gebouw op een centrale plek in deze nieuwe wijk. Als de gebruikers uiteindelijk ook tevreden zijn met hun nieuwe woning of werkplek, dan hebben we het met z’n allen goed

CO2-arme betonmortel Voor het project wordt gebruik gemaakt van CO2-arme betonmortel. “De aannemer stond achter de plannen om hiermee aan de slag te gaan. Dat was voor ons een belangrijk punt. We hoeven geen concessies te doen wat betreft sterkte en veiligheid, daarnaast bleef ook het financiële plaatje hetzelfde. Er waren heel wat redenen om te kiezen voor deze CO2-arme optie. Nadelen waren er eigenlijk niet”, legt Kadir uit. De betonmortel die gebruikt wordt, is afkomstig van Bruil beton & mix. Hoofd verkoop Jimme Akkerman vertelt: “Duurzaam en verantwoord bouwen wordt steeds belangrijker. Van oudsher is

gedaan. En daar gaat het uiteindelijk om!”

01 Het woord duurzaamheid speelt volgens Kadir een belangrijke rol bij dit project en bij het bouwen van de nieuwe wijk in Veenendaal-Oost.

02 Volgens Jimme was de aannemer gelijk geïnteresseerd en enthousiast over het gebruik van de CO2-arme variant.

03 Sinds het voorjaar van 2012 is Bruil beton & mix in bezit van het Beton Bewust keurmerk. Om dit keurmerk te mogen voeren moeten bedrijven voldoen aan strenge eisen, op het gebied van betrouwbaarheid, deskundigheid, duurzaamheid en arbeidsveiligheid.

02

2

Innovatie zonder tunnelvisie

Hugo® – de kracht van de combinatie Een positief effect van de bouwstagnatie is dat juist nu de innovatiegedachte bij betonbouwers in een stroomversnelling komt. Een voorbeeld daarvan is Hugo, een nieuw concept voor tunnelgietbouw waarbij alle partijen uit de keten -van engineering tot realisatie- samenwerken om een project tegen de laagste kosten te realiseren. Projecten waarin de betonbouw een hoofdrol speelt kunnen met diverse bekistingen worden geproduceerd. Eén daarvan is tunnelbekisting. Tunnelbekisting in al z’n eenvoud doet zijn naam eer aan; het is een eenvoudige stalen tunnel. Maar wel één waarmee het mogelijk wordt betonnen wanden en vloer in één procesgang te storten. Tunnelbekisting biedt flexibiliteit tijdens het productieproces. Tot in een laat stadium kunnen kopers wensen worden doorgevoerd. Tunnelbekisting is zowel in lengte als in breedte aanpasbaar. Ook het bouwen van bijzondere vormen behoort tot de mogelijkheden van tunnelbekisting (schegvormige bijvoorbeeld).

Tunnelgietbouw Tunnelgietbouw in de traditionele opzet, leent zich goed voor serieproductie. Lag het kantelpunt een aantal jaren geleden nog bij grotere series woningen, tegenwoordig ligt dat aantal door vergaande procesoptimalisatie veel lager. De afweging tussen tunnelgietbouw en andere bouwsystemen kan bij een kleiner aantal te bouwen woningen al voordelen opleveren. Bekistingsleveranciers, betonmortelproducenten, wapeningsleveranciers verenigd in Beton Bouw Nederland (BBN) hebben het Hugo concept geïntroduceerd. Met Hugo wordt het mogelijk om vanaf een lager aantal woningen aantrekkelijke betonbouwoplossingen te bieden. Door de procesmatige aanpak van Hugo® is tunnelgietbouw al interessant vanaf 6-8 casco’s.

Duurzaam Een nieuwe, procesmatige manier van werken is één, het overbrengen van de voordelen is een heel ander verhaal. Als ‘kapstokje’ is het begrip ‘duurzaamheid’ erg trendy. Vraag is alleen of tunnelgietbouw en duurzaamheid iets met elkaar te maken hebben. Het antwoord is ‘ja’. Toegegeven het principe van tunnelgietbouw is gebaseerd op het ’s nachts verwarmen van de gegoten constructie en is daardoor een energievreter. Maar de andere kant van het verhaal is een forse besparing op CO2 tijdens het productie- en logistieke traject. Weeg je de voor- en nadelen tegen elkaar af, dan is de conclusie dat een forse besparing op de CO2 uitstoot gedurende de lifecycle mogelijk is. De duurzaamheid gaat zelfs een stapje verder. In het Columbuskwartier in Almere is een serie van 103 woningen opgeleverd, die een minimale hoeveelheid warmte vragen. De tunnelgietbouwmethode heeft hieraan een bijdrage geleverd. Door de goede maatvastheid kan luchtdicht worden gebouwd (geen kieren). Een belangrijk gegeven wanneer wordt bedacht

Opvallend voorbeeld In Dordrecht is deze maand gestart met de bouw van 13 gloednieuwe woningen. De toekomstige bewoners hoeven niet lang te wachten op de verhuizing naar hun nieuwe thuisbasis. Het bouwbedrijf maakt namelijk gebruik van het Hugo casco-concept. Daarmee kunnen de kopers niet alleen hun nieuwe, kwalitatieve woning snel te betrekken, maar krijgen zij ook nog eens veel vrijheid met betrekking tot de indeling van de woning.

Voordelen Hugo ® 1. Projectmatig bouwen op basis van 24 uur procescyclus 2. Verbeterde efficiency en minder verliezen 3. Flexibel aan te passen aan individuele wensen 4. Minder energieverbruik, minder CO2-uitstoot met in het werk gestort beton 5. Al interessant vanaf 6-8 casco’s 6. Koperswensen tot laat stadium door te voeren 7. Minder CO2-uitstoot tijdens productie- en logistiek traject 8. Luchtdicht bouwen mogelijk: betere EPCwaarden 9. Geen nabewerking noodzakelijk 10. Leidingwerk eenvoudig aan te passen

Innovatie Tunnelgietbouw levert een bijdrage aan de (maatschappelijke) wens en (toekomstige) eis om duurzamer te bouwen. Er wordt minder energie verbruikt en dus is de CO2 uitstoot bij de productie minder. Het energieverbruik in gebouwen die gebaseerd zijn op tunnelgietbouw daalt gestaag en zelfs wordt al voldaan aan eisen die pas in 2015 van kracht zullen worden. De maatschappelijke acceptatie kan dus niet anders dan hoog zijn. Dat is dus een kans. www.betonbouwnederland.nl

Torenflat of kleinschalig project rijtjeshuizen: Hugo® maakt het mogelijk.

dat de huidge EPC-norm van 0,6 in 2015 wordt bijgesteld naar 0,4 en vanaf 2020 zelfs 0,0 zijn. Zelfs de tunnelgietbouwmethode is niet ‘in beton gegoten’. Sterker nog: juist tunnelgietbouw biedt de flexibiliteit waar de markt om vraagt. Aanpassingen of uitbreidingen in het leidingwerk zijn eenvoudig aan te brengen. Nadat de bekisting verwijderd is, blijkt dat het resultaat verbluffend strak en schoon is. Zo schoon zelfs dat zonder nabewerking wanden en plafonds behangen of gespoten kunnen worden. Kieren zijn er niet en dus is kitwerk niet noodzakelijk. Zelfs trapgaten vereisen geen speciale nabewerking.

Van project naar proces Projectmatig zaken aanpakken biedt voordelen. Maar voor repeterende bouwprojecten is een procesmatige aanpak efficiënter. Dat kan met tunnelgietbouw. Tunnelgietbouw is gebaseerd op een 24 uur procescylcus. Dat betekent dat één ploeg ook één gestorte bekistingsstroom per dag op kan leveren, maar belangrijker: er kunnen vaste (dag-)productie afspraken worden gemaakt en met volle dagtaken voor de bouwploegen. Geen leegloop, snel en geen verlies. Dat leidt tot bedrijfseconomische voordelen en efficiency. Tunnelgietbouw biedt vooral voordelen en is flexibel aan te passen aan individuele wensen. Voorwaarde is wel dat er sprake moet zijn van repeterende werkzaamheden. Combinaties van tunnelgietbouw en prefab zijn ook mogelijk (en worden in de praktijk ook toegepast). Van situatie tot situatie zal moeten worden bekeken of toepassing van tunnelgietbouw dan nog steeds doelmatig is.

3

100% duurzame betonketen

Green Deal

Met Green Deals helpt de Rijksoverheid burgers, bedrijven, organisaties of andere overheden bij het realiseren van duurzame initiatieven. Isolatie of duurzamer omgaan met water zijn daar voorbeelden van. Ook de verduurzaming van de betonketen valt hier nu onder.

Green Deal De Rijksoverheid bestempelde het Programma Verduurzaming Betonketen van het MVO Netwerk Beton tot een Green Deal. Dat betekent dat de overheid gaat helpen bij het wegnemen van knellende regelgeving en hulp (zoals mankracht) biedt bij de realisatie van de doelstellingen. De belangrijkste hiervan: een 100% duurzame betonketen in 2050. Eind vorig jaar ondertekenende 20 bedrijven tijdens de Betondag in Rotterdam 10 concrete ambities in de Green Deal Beton.

Duurzaamheid: een bewuste keuze Ook de Vereniging van Ondernemingen van Betonmortelfabrikanten in Nederland (VOBN) ondertekenaar van Concreet 1.0, timmert met het keurmerk Beton Bewust hard aan de weg als het om duurzaamheid gaat. Elke betonmortelfabrikant die het Beton Bewust keurmerk voert, biedt zijn bouwpartners duurzame zekerheden. www.betonbewust.nl Betonmortel op een verantwoorde en duurzame wijze toepassen in bouwprojecten

Over Goudse kaas en massief beton

Nieuwe sleufsilo voor kaasboerderij Schep Beton in de agrarische sector is niet meer weg te denken. Voor de agrarische sector zijn talloze mogelijkheden voor duurzame innovatie met beton denkbaar. Reden genoeg om eens naar een agrarisch betonproject te kijken. Betonbouw in de agrarische sector heeft zo zijn eigen dynamiek. Ondergrond en logistiek vragen de nodige aandacht. Een impressie van ‘Melkvee- en kaasboerderij Schep’ (Bergambacht) en Madé Betonwerken (Renswoude).

Betonbouw voor de agrarische sector is niet alleen geschikt voor uiteenlopende toepassingen, maar is vooral duurzaam. Voor stallen en mestbassins, voor het kweken van vis, biogasinstallaties en opslag van groente en fruit. En natuurlijk voor paden en verharding van het erf. Beton is schoon, veilig en vloeistofdichte constructies zijn goed mogelijk. Naast constructieve- staan ook milieuaspecten centraal. Zeker in de agrarische sector. Daar gelden strikte normen voor het bepalen van de juiste milieuklasse om aantasting van het beton te voorkomen.

Melkvee- en kaasboerderij Schep Recentelijk werd bij melkvee- en kaasboerderij Schep een nieuwe stal met onderheide mestkelder (75x44 meter) en een sleufsilo (16x50 meter) van beton gebouwd. Voor de uitvoering bleek Madé Betonwerken een betrouwbare en deskundige partner. Schep is gelegen in het veenweidegebied van het Groene Hart in Bergambacht en het bedrijf heeft een veestapel van enkele honderden melkkoeien. Een groot deel van de melk wordt in de eigen kaasmakerij verwerkt. In 2010 werd de Gouden Kaasplak Trofee voor de beste boerenkaas door Schep in de wacht gesleept. Boerderij Schep bevindt zich op veengrond. Geringe stabiliteit, gevoeligheid voor verstuiven en de neiging tot verdichting is groot bij deze grondsoort. Dat vereist niet alleen extra aandacht voor de bouwwerkzaamheden van de sleufsilo, maar ook over het transport moet nagedacht worden.

Vrachtwagens en bouwmachines zakken namelijk makkelijk weg in de grond. Vanaf het eerste contact tot en met de uitvoering is Madé Betonwerken partner en adviseert bij de keuze van de juiste betonbewapening, verzorgt de technische tekeningen en voert het ontwerp ook uit.

Sleufsilo Sleufsilo’s worden veel toegepast in de agrarische sector en worden gebruikt voor (buiten) opslag en kunnen eventueel afgedekt worden. In de sleufsilo kan veevoer, mais, gras, aardappelen en mest worden opgeslagen. Naast de grote opslagcapaciteit is een groot voordeel van sleufsilo’s de mogelijkheid om met een shovel in- en uit te rijden en is het verlies minder groot dan bij andere opslagvormen. En dat is vooral van belang bij de opslag van voer. Op de kaasboerderij is een nieuwe sleufsilo gebouwd. Madé Betonwerken voerde de werkzaamheden uit.

steekt 40 cm boven de kop uit. Rondom de palen is puin gestort, waarop folie werd aangebracht. Op de folie zijn betondekkingsblokjes geplaatst van 40 mm dik waarop de eerste wapening (Ø8-150 mm) is aangebracht. Op supporters van 150 mm rust de tweede wapening. De betonvloer heeft aan de bovenkant een dekking van 30 mm en is monolithisch afgewerkt. Voor deze sleufsilo werd milieuklasse XA3 geselecteerd. Dat betekent dat er maximale bescherming wordt geboden tegen aantasting door agressieve stoffen en dat de sleufsilo geschikt is voor opslag van kuilvoer.

den aangebracht die beide wapeningsnetten met elkaar verbinden.

Wapeningstekken

Speciaal voor de agrarische sector heeft VOBN een informatieblad ontwikkeld. Handig om inzicht te krijgen in de toepassingen, de eigenschappen en het gebruik van beton. Het infoblad is te downloaden van de VOBN website. www.vobn.nl

Op de plaats waar de wand moet komen, steken wapeningsstekken van 45 cm omhoog. Hiermee wordt de wand na het storten en uitharden verankerd aan de vloer. Voordat de wanden kunnen worden gestort moet de vloer sterk genoeg zijn voor het zware materieel waarmee over de vloeren zal worden gereden. Drie weken na het storten van de vloer is de constructie voldoende

Kenmerken

Logistiek Het verwerken van en bouwen met beton op een landbouwbedrijf vraagt wat voorbereiding en aandacht aan de logistieke kant. Smalle (B-)wegen zorgen er voor dat transport niet altijd met 12 m3 of 15 m3 truckmixers mogelijk is. Dan is een voldoende aantal kleine truckmixers (6 m3 of 9 m3) nodig voor de aanvoer van de vereiste hoeveelheid betonmortel.

Digitaal Informatieblad

uitgehard en wordt gestart met de wanden. De silowanden zijn 225 cm hoog en 25 cm dik en hebben een dubbele wapening. Om scheurvorming aan de bovenkant te voorkomen, zijn haarspel-

De sleufsilo is 16 meter breed en 50 meter lang en heeft een vloerdikte van 25 cm. De veenlaag is ongeveer 16 meter dik. Vanwege de dikke veenlaag zijn 150 houten heipalen van 14,5 meter onder de sleufsilo aangebracht. Op de houten palen zijn betonnen opzetters aangebracht met een lengte van 2 meter. Het houten gedeelte van de heipalen valt op deze manier niet droog waardoor de palen ook niet kunnen rotten. De betonnen paalkoppen zijn gesneld. De wapening van de paal

Projectgegevens Opdrachtgever Adviseur Betonleverancier Bekisting

4

: Melkvee- en kaasboerderij Schep : Stalbouw.NL : Van Nieuwpoort : Paschal, De Hon Bekistingstechniek

30.000 m3 betonmortel voor Weg van de Toekomst

Architectonische betonconstructies voor nieuw wegtracé Een duurzame, verkeersveilige oplossing voor de bereikbaarheidsproblemen op de N329 – dat is in het kort de achterliggende reden voor de reconstructie die aan de N329 wordt uitgevoerd. Naast opmerkelijke duurzaamheidsaspecten, kenmerkt de reconstructie zich door de zeer hoge kwaliteit van de architectonische betonconstructies van kunstwerken. De reconstructie van de N329 naar een 2 x 2 baansweg betreft het gedeelte tussen knooppunt Paalgraven (A50/A59) en de Merwedestraat in Oss. De kruising Julianasingel/Hartogsingel wordt verbouwd tot een ongelijkvloerse verkeersonderdoorgang van 260 m met op- en afritten en dubbele capaciteit (2 x 2 baans). Voor fietsers worden daarnaast drie fietstunnels gebouwd, elk met een lengte van circa 200 m. Onder het spoor komt tenslotte een tunnelbak met vier rijstroken. Het 6 km lange tracé kreeg de trotse naam Weg van de Toekomst - een naam die ontleend is aan het feit dat duurzaamheid en zichtbare vernieuwing in alle aspecten van de reconstructie zijn meegenomen. Zo moet de weg en de directe omgeving zoveel energie leveren dat de weg volledig energieneutraal is. De energie die nodig is voor verkeerslichten, verlichting, pompen in waterputten, e.d. zal dan ook door of langs het tracé zelf worden opgewekt. Daarnaast wordt alle CO2-uitstoot die de bouw tot gevolg heeft volledig gecompenseerd. De uitvoering van de reconstructie is in handen van ProN329, een samenwerkingsverband tussen Ballast Nedam en Van Gelder. De (maatwerk)bekistingen werden geleverd door Doka Nederland; betonmortelleverancier BouwOort leverde de betonmortel met het Beton Bewust keurmerk.

01

Bekistingsdoek voor oppervlaktekwaliteit Zowel voor de wanden als de ronde overgang naar de dekken ontwikkelde het uitvoeringsteam van Ballast Nedam in nauwe samenwerking met bekistingleverancier Doka een speciale maatwerk-bekisting die volledig is afgestemd op het minimaliseren van de doorlooptijd. Om aan de hoge kwaliteitsklasse te kunnen voldoen, wordt bij het bekisten gebruik gemaakt van bekistingsdoek. Luchtbellen die zich anders aan het oppervlak zouden vormen, worden hierdoor zoveel mogelijk vermeden. Om deze oplossing te testen, is voor het storten van de wanden een proefstuk gemaakt bij Doka Nederland. Hierbij bleek dat door het gebruik van bekistingsdoek een luchtbelvrije wand kon worden gewaarborgd.

Duurzame oplossing Duurzaamheid en innovatie gaan bij de bouw van de Weg van de Toekomst hand in hand. Zo moet de weg en de directe omgeving zoveel energie leveren dat de weg volledig energieneutraal is. De energie die nodig is voor verkeerslichten, verlichting, pompen in waterputten, e.d. zal dan ook door of langs het tracé zelf worden opgewekt. Daarnaast wordt alle CO2-uitstoot die de bouw tot gevolg heeft volledig gecompenseerd. Doordat bekistingleverancier Doka Nederland en de betonmortelcentrale van BouwOort dichtbij het tracé zijn gevestigd, blijft het transport van bekistingsmateriaal en betonmortel tot een minimum beperkt. De nabijheid van de bekistingleverancier zorgt er bovendien voor dat er snel kan worden ingespeeld op wensen die tijdens het werk ontstaan.

Hoogwaardige betonconstructies Kenmerkend voor de nieuwbouw is de zeer hoge kwaliteit van de architectonische betonconstructies. Over de verschillende kunstwerken -een ongelijkvloerse verkeersonderdoorgang en drie fietstunnels- is al in het voortraject zeer goed nagedacht. Opvallend hieraan zijn de schuine, achteroverhellende wanden met een hoogte van 6 meter die ter hoogte van de dekken overgaan in ronde organische vormen.

02 De ronde vormen als overgang van wanden naar dekken worden gerealiseerd met een door Doka speciaal ontwikkelde en gemaakte bekisting. Deze wordt als een soort systeembekisting geleverd zodat optimaal kan worden geprofiteerd van de snelheid en efficiency van systeemtechniek. Nadat de wanden zijn gestort en vervolgens ontkist, worden de ronde bekisting en de dekbekisting sluitend op de wand gemonteerd en gestort. Bij de overgang van wand naar ronde vorm is over de lengte van de tunnel led-verlichting voorzien. Hierbij wordt gebruik gemaakt van speciale sparingskisten. Het effect van deze led-verlichting zal nog eens worden versterkt door de lichte coating waar de tunnelwand, samen met een kleurloze anti-graffiti laag, mee wordt afgewerkt.

Grote uitdaging voor de wanden van de in het werk gestorte kunstwerken is de hoge kwaliteitsklasse die door de opdrachtgever is gesteld. De combinatie van kwaliteitsklasse met de schuine plaatsing van de wand met cannelurepatroon zorgt ervoor dat het totaalaanzicht van de tunnel alles behalve gewoon is. Belangrijkste opgave voor de tunneldekken is het doelmatig realiseren van de ronde overgang tussen schuine wand en dek en het construeren van een bijzonder organisch vormgegeven hoefijzervorm op de kopzijdes.

Projectgegevens Opdrachtgever Architect Aannemer Betonmortelleverancier Bekistingleverancier

: Provincie Noord-Brabant en gemeente Oss : Royal Haskoning : ProN329 : BouwOort : Doka Nederland

5

01

De achteroverhellende wanden gaan ter hoogte van de dekken over in ronde organische vormen.

02

De door Doka ontwikkelde bekistingsoplossing is volledig afgestemd op het minimaliseren van de doorlooptijd.

Betonnen ‘mergelwand’ als verbindende schakel tussen brug, bunker en landschap De nieuwe brug over het Albertkanaal bij Vroenhoven (België) lijkt uit een rots van mergelsteen te verrijzen om beide oevers van het kanaal met elkaar te verbinden. Het kolossaal ogende rotsblok blijkt bij nadere beschouwing beton te zijn dat met behulp van structuurmatten van NOE-Betonvormgeving haar vorm kreeg. De kleur en de structuur van het beton zorgen voor een natuurgetrouw beeld en laten de in beton vormgegeven mergelrots harmonieus combineren met de bunker waar zij ondersteuning aan biedt.

Massieve constructie De brug wordt aan de kant van Riemst ondersteund door een massieve constructie. Deze heeft naast de structurele functie als landhoofd ook de functie van museum. Voor de vormgeving van de buitenmuren van de massieve constructie koos de architect Ney & Partners voor een textuur die verwijst maar de bleekgele mergelrotswanden die hier veel voorkomen. De textuur werd in beton vormgegeven middels structuurmatten. De matten kunnen in de bekisting worden gelegd (prefab) of worden vastgezet (op het werk) waarna het beton wordt gestort. Na het uitharden, wordt de bekisting verwijderd en blijft het reliëf van de mat als afdruk zichtbaar.

Productnieuws Universeel veiligheidsheksysteem Doka Nederland introduceert het veiligheidsheksysteem XP voor alle ruwbouwfasen. De nieuwe valbeveiliging is universeel inzetbaar en leent zich voor alle soorten hekbeveiligingen, bekistingen, trapleuningen en randen van gebouwen. Centraal element is een leuningstaander voor alle soorten leuningbeveiligingen, zoals veiligheidshekken, hout, steigerbuizen, volle beplanking, e.d.. Hiermee wordt tot 1,20 m hoogte volledige veiligheid geboden.

Voor de buitenmuur van de constructie werd gekozen voor NOEplast Granit IV dat het reliëf heeft van grof gehouwen natuursteen. In totaal werden 12 structuurmatten met een afmeting van 2,1 x 6 m meerdere malen ingezet.

www.doka-nederland.nl

Opvallende combinatie

Budgetvriendelijke profielmatten

Voor de uiteindelijke vormgeving van het beton werd gekozen voor een combinatie van structuurmatten en aanvullende uithardingsvertrager, waardoor de buitenste cementlaag na het verwijderen van de bekisting nog niet volledig is uitgehard. Met een krachtige waterstraal kan het oppervlak nog verder worden bewerkt waarbij zelfs barsten kunnen worden nagemaakt.

Met NOEliner brengt NOE-Betonvormgeving een budgetvriendelijke profielmat voor bekistingen en mallen waarmee betonoppervlakken van een structuur kunnen worden voorzien nl. zand, gaas, piramide en ruit. De nieuwe matten zijn vervaardigd van slijtvast PVC en zijn met name bedoeld om een antislipstructuur te geven aan beloopbare betonvlakken, zoals galerijen, balkons, trappen en bordessen.

Colofon Betonbouwnieuws is een uitgave van de VOBN, de brancheorganisatie van de betonmortelindustrie en de sectie Betonbekistingbedrijven van de Verenging van Steiger-, hoogwerk- en betonbekistingbedrijven (VSB). Alhoewel bij de samenstelling de grootst mogelijke zorgvuldigheid wordt betracht, kan de uitgever niet verantwoordelijk worden gehouden voor de inhoud ervan. Exemplaren van of een abonnement op Betonbouw-

www.betonvormgeving.nl

Compleet pakket plaatmaterialen

nieuws kunnen worden aangevraagd bij de uitgever. Vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze uitgave kunnen worden gericht aan [email protected] Uitgever VOBN & VSB E: [email protected]

Tekst Martin Franke, Paul Zaal, Bruil Magazine (artikel pagina 2)

Productie Beta PR & Media BV Leidschendam-Voorburg

Fotografie NOE Bekistingtechniek, Doka Nederland, VOBN, Van de Ven

PERI Nederland b.v. is gestart met een Plywood Division. Naast de bekisting- en steigersystemen levert het bedrijf nu ook een compleet pakket plaatmaterialen voor elke toepassing. Met deze uitbreiding van het assortiment wordt bestaande klanten in de bouwsector nog meer comfort en service geboden. www.peri.nl

© 2013,

Leidschendam VOBN/VSB

6