WETENSCHAP & CULTUUR VAN ONS HOOFD
KOP FESTIVAL TERUG BLIK 2016
WETENSCHAP & CULTUUR VAN ONS HOOFD
OPENING KOP FESTIVAL DOOR BURGEMEESTER ANDRIES HEIDEMA IN FILMHUIS DE KEIZER
UITVERKOCHT Het derde KOP-festival op zaterdag
Het KOP-festival werd op
30 januari 2016 was een succes. Er
vrijdagavond 29 januari in Filmhuis
kwam een zeer geïnteresseerd en
de Keizer geopend door burgemeester
enthousiast publiek af op een bonte
Andries Heidema, die het een
verzameling lezingen, discussies,
aanwinst voor Deventer noemde. Een
demonstraties, workshops,
uitverkochte zaal bekeek vervolgens
participerende activiteiten, testjes,
de fascinerende documentaire “Is
spellen en theater over het menselijk
The Man Who Is Tall Happy?” over
hoofd en wat zich daarin afspeelt. De
taalwetenschapper en filosoof Noam
belangstelling was zo groot dat het
Chomsky, zeer passend ingeleid door
festival halverwege de zaterdag was
taalonderzoeker Martin Everaert van
uitverkocht.
de Universiteit Utrecht.
PETER VAN KOPPEN OVER DE DEVENTER MOORDZAAK
RENATE DORRESTEIN OVER HET SCHRIJVEN VAN FICTIE ALIED VAN DER MEER GEEFT EEN WORKSHOP CREATIEF SCHRIJVEN
TOPPERS Op zaterdag 30 januari ging het
Schrijfster Renate Dorrestein opende
KOP-festival van start met een
het avondprogramma met een even
lezing van rechtspsycholoog Peter
verhelderend als vermakelijk betoog
van Koppen. Hij liet een afgeladen
over het schrijven van fictie. Hoe je
grote zaal van het Burgerweeshuis
ideeën het verhaal van je boek in de
zien hoe gemakkelijk onze
weg kunnen staan en hoe lastig maar
waarnemingen en herinneringen
noodzakelijk het dan is om je eigen
door randgebeurtenissen op het
bedenksels te moeten weggooien.
verkeerde been gezet kunnen worden
En hoe je weer op gang komt als je
en hoe lastig je soms van eenmaal
ideeën- of inspiratiebron stokt.
ingenomen visies kunt afkomen. Dit speelt een grote rol in de zogeheten
In twee workshops over creatief
tunnelvisie die soms tot enorme
schrijven eerder op de dag had
gerechtelijke dwalingen leidt. Hij
Alied van der Meer de deelnemers
haalde er de befaamde “Deventer
al allerlei praktische tips aangereikt
moordzaak” bij. Daarin is volgens zijn
over het stimuleren van je creativiteit.
oordeel uiteindelijk toch het juiste recht gesproken.
MARCIA GODDART VERTELT OVER AUTISTISCHE PROBLEMATIEK
DONDERS WONDERS PRESENTEERT DOE-HET-ZELF PSYCHOLOGIE
OP HET VERKEERDE BEEN MET OPTISCHE ILLUSIES DOOR ROB VAN LIER
COOL MINDS MET VIRTUAL REALITY
MIJKE HARTENDORP VERTELT OVER HAAR SERIOUS GAME “HEARHERE”
SAXION STUDENTEN MET PSYCHOLOGISCHE TESTJES
“OVERAL SPREKERS EN TESTJES” Zo omschreef Marcia Goddard,
psychologische testjes aan die daar
van de Universiteit Leiden, op
informatie over geven. Onderzoekers
twitter haar beleving van het
van het Donders Instituut in
festival. Tussen elk mens bestaan
Nijmegen en het bedrijf Cool Minds
verschillen in hersenactiviteit en
demonstreerden met heel alledaagse
dat geldt, zo vertelde zij, ook voor
experimenten en virtual reality hoe
autisten. Daarin ligt, via minutieus
onze hersenen heel eenvoudig in
onderzoek met MRI-scans,
de war gebracht kunnen worden.
volgens haar mogelijk een route
Virtuele spellen (serious gaming)
naar het behandelen van autisme.
worden ook ontwikkeld om hulp te
Over het netwerk van miljarden
bieden. Mijke Hartendorp van Saxion
verbindingen in onze hersenen, en
Deventer vertelde over “HearHere”,
hoe de informatiestromen lopen,
om oudere slechtzienden te leren
vertelde Martijn van den Heuvel
geluid te gebruiken om te weten waar
van de Universiteit Utrecht. Om
ze zijn. Rob van Lier van de Radboud
zelf hersenfuncties te ervaren
Universiteit Nijmegen liet zien hoe
boden studenten van Saxion allerlei
we bij visuele illusies door onze hersenen worden bedot.
HAPERENDE HERSENEN DOOR IRIS SOMMER
VICTORINE DE GRAAF-PETERS GEEFT SERIEMOORDENAARLES
ELIAN DE KLEINE OVER MINDFULNESS BIJ PIJNBESTRIJDING
VERSTIJVEN BIJ ANGST DOOR MURIEL HAGENAARS
HAPERENDE HERSENEN Veel onderzoek is gericht op
Victorine de Graaf-Peters van de
het begrijpen, behandelen en
Hanzehogeschool Groningen legde
waar mogelijk voorkomen van
uit hoe in principe in iedereen een
hersenaandoeningen. Iris Sommer
seriemoordenaar schuilt en waarom
van het Universitair Medisch
de meesten van ons dat niet worden.
Centrum Utrecht hield een verhaal
Soms laten onze hersenen ons iets
over wat er allemaal mis kan gaan
raars doen, bijvoorbeeld verstijven
in onze hersenen. Jan-Hein Cobben
bij angst of schrik. Muriel Hagenaars
van het Deventer Ziekenhuis liet zien
van de Universiteit Utrecht vertelde
dat pijn letterlijk tussen de oren zit
er de biologische achtergronden
en dat je met dit inzicht mensen met
van en hoe dat onderzoek helpt bij
chronische pijn kunt behandelen.
het begrijpen en behandelen van
Elian de Kleine van Saxion Deventer
posttraumatische stressstoornis.
vertelde hoe mindfulness kan helpen bij pijnbestrijding.
FRED HASSELMAN OVER ZOMBIETHEORIEËN
WETENSCHAPPELIJKE STAND-UP MET DRIE JONGE ONDERZOEKERS
ZOMBIE THEORIEËN EN STAND-UP WETENSCHAP Tussendoor waren er ook heel
Hoe je wetenschap – en in dit geval KOP-
andere activiteiten. Fred Hasselman
wetenschap – in het theater kunt brengen
van de Radboud Universiteit
lieten de mensen van ScienceBattle
Nijmegen vertelde over de crisis in
zien. In een soort wetenschappelijke
de gedragswetenschappen, waar veel
stand-up show streden drie jonge
onderzoeksresultaten toevalstreffers
onderzoekers, onder aanvoering van een
lijken te zijn. Hij vreest dat dit in medisch
presentator, om de gunst van het publiek.
onderzoek ook veelal het geval is.
ScienceBattle begint inmiddels landelijk
Volgens hem gaat het vaak om verkeerde
een succes in theaters en schouwburgen
interpretaties van waarnemingen en
te worden.
metingen doordat veel onderzoekers de werking van onze hersenen ten onrechte vergelijken met die van een computer.
KINDERWORKSHOP O.L.V. GEERT-JAN HOBIJN
SINGER-SONGWRITER ARTHUR ADAM
AAFKE ROMEIJN ZINGT LITERAIRE LIEDJES
AFLSUITER LILY LION IN HET BURGERCAFE
MUZIEK Een heel bijzondere activiteit was de
Door de dag heen traden muzikanten
kinderworkshop die Witteveen+Bos voor
op. Singer-songwriter Arthur Adam
het KOP-festival organiseerde. Onder
met zijn soms filosofische teksten op
leiding van geluidskunstenaar Geert-Jan
pakkende muziek opende de middag.
Hobijn, die in 2014 de Kunst+Techniek
Aafke Romeijn leidde met fraaie literaire
Prijs van Witteveen+Bos won, bouwden
liedjes het avondprogramma in. Het duo
twintig kinderen elk hun eigen (kleine)
Lily Lion (Fleur Taken en Leonie de Wit)
elektrische gitaar. Daarmee traden ze aan
sloot het festival met een mooi concert in
het eind van de middag met z’n allen op
het Burgercafé af.
in de grote zaal van het Burgerweeshuis. “Het grootste aantal gitaristen dat hier ooit tegelijk op het podium heeft gestaan,” schatte een bezoeker in.
DANK Aan alle sprekers, moderatoren, vrijwilligers en studenten van Hogeschool Saxion. Het festival werd mogelijk gemaakt door financiële steun van de hiernaast vermelde instanties en bedrijven. Een bijzonder woord van dank geldt de Gemeente Deventer voor haar bijdrage uit het fonds Kleintje Cultuur. Ook dank aan het bedrijf Witteveen+Bos voor de organisatie van de kinderworkshop “Zelf je elektrische gitaar bouwen” en aan Filmhuis de Keizer voor de openingavond met een speciale film op vrijdag 29 januari. Verder werkten mee het Kindersciencecafé Zabuki, openbare Daltonschool de Hagenpoort, boekhandel Praamstra, Deventer Songwriters Gilde en Koning Willem. Bijzondere dank PCC
Psychotherapie Coaching Conflictbemiddeling
tenslotte aan het Burgerweeshuis voor alle technische en logistieke ondersteuning.
COLOFON Het KOP-festival is een activiteit van het Science Café Deventer. Het werd georganiseerd door Lineke Tak, Anne Dijkstra, Hans Husselman, Peter van Diest, Natasja van Dulmen, Huub Eggen, Martijn Harleman, Marleen Maatman, Annemarijn Walberg en Jeroen Wiegertjes. Tekst van deze terugblik: Huub Eggen Foto’s: Martijn Harleman en Huub Eggen Vormgeving: Martijn Harleman
WETENSCHAP & CULTUUR VAN ONS HOOFD
