LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-1-
Komeetinslag op Jupiter Een kosmisch ongeluk B. Voorham In juli kwam de planeet Jupiter in aanraking met een komeet. Op aarde waren heel wat mensen die deze kosmische botsing op de voet trachtten te volgen. ‘Lucifer’ plaatst de gebeurtenis in een theosofisch perspectief. Het gebeurt niet vaak dat een astronomische gebeurtenis voorpaginanieuws is, maar in juli van dit jaar vermeldden de kranten de spectaculaire botsing van Jupiter en de komeet Shoemaker-Levy 9 op hun voorpagina’s. Van 16 tot en met 23 juli registreerden tientallen telescopen op aarde de komeetfragmenten die Jupiter troffen. Zelfs ruimtesondes als Hubble en Galileo richtten hun telescoop op het kosmische ‘ongeluk’ dat Jupiter trof. Thans zijn de geleerden druk bezig de geweldige hoeveelheid verzamelde gegevens te rubriceren, te vergelijken en te interpreteren. En hoewel de gegevens nog lang niet verwerkt zijn, spreken de astronomen nu al van een sensationeel ruimtespektakel, dat vele wetenschappelijke vragen beantwoordt, maar even zovele oproept. Niet alleen echter in de wetenschappelijke wereld trok de inslag van een komeet op Jupiter de aandacht. We beluisterden speculaties over een mogelijke val van een komeet op onze planeet Aarde. De nooit bewezen theorie dat Dinosauriërs uitgestorven zouden zijn vanwege een aanvaring met een komeet, werd door sommigen weer nieuw leven ingeblazen. Hoewel de reacties nogal uiteenliepen, hadden ze toch iets gemeen: ze verklaarden impliciet dat de gebeurtenis toevallig, zonder doel en zin had plaatsgevonden. De Theosofie evenwel gaat ervan uit dat toeval niet bestaat. Alles heeft een oorzaak. Kometen beschrijven hun banen rond zonnen niet willekeurig. Er heerst orde en wetmatigheid in de kosmos. Een komeet valt daarom niet zomaar op een planeet. Die orde en wetmatigheid hebben alles te maken met het feit dat de kosmos belichaamd bewustzijn is. Elk hemellichaam is de uitdrukking of het voertuig van een inwonende ‘geest’, een levend wezen. Planeten, zonnen, kometen, ja, zelfs melkwegstelsels zijn daarom levende, lerende, evoluerende entiteiten. En net zoals bijvoorbeeld op de planeet Aarde, waar mensen met elkaar in relatie staan, maar evenzeer een relatie hebben met dieren en planten, zo staan zonnen in relatie met elkaar, maar ook met planeten en kometen. Alles heeft met al het andere te maken. Alle
©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org
LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-2-
kosmische wezens vormen te zamen het levende organisme van de kosmos. De planeet Jupiter stond derhalve in een bepaalde relatie tot de komeet die op zijn oppervlakte uiteenspatte. Wat zijn kometen? Volgens de kennisleer der Theosofie zijn kometen de beginfasen van hemellichamen. Ofte wel, de geboorte van elk hemellichaam, ster, planeet of wat dan ook, heeft als een van de eerste fasen die van komeet. Bij een mens kunnen we ook bepaalde voorfasen onderscheiden, zoals bijvoorbeeld die van de embryo, die bij de moeder groeit. Zo kun je ook de rups-vorm als voorfase van de vlinder opvatten. En op gelijke wijze heeft een zon of planeet gedurende zijn wordingsproces een voorfase en wel in de vorm van een komeet. Er zijn dan ook vele soorten kometen, omdat er vele soorten hemellichamen zijn. Maar bij de geboorte van elk hemellichaam is er steeds een zelfde proces. Vanuit een geestelijk gebied ontstaat een bepaald kanaal, waar de levensenergie van het wezen als het ware doortrekt op weg naar de meer stoffelijke gebieden. En zoals de levensenergie van een boom kan uitbreken in de vorm van een nieuw blad in de lente, of zoals een kuiken het ei doorbreekt op weg naar zijn manifestatie, zo breekt het kosmische wezen door en wordt uiteindelijk op het stoffelijke gebied een komeet. Er bestaan in de natuur universele wetmatigheden. “Zo boven, zo beneden.” Daarom kunnen we een geboorte van een hemellichaam goed vergelijken met die van een mens. Ook een mens is in essentie een geestelijk wezen. Bij de geboorte ‘daalt’ de stroom van leven vanuit het geestelijke gebied, totdat het op het materiële gebied – onze zintuiglijk waarneembare wereld – een voertuig opbouwt. Maar zelfs op dat stoffelijke gebied zal in de beginfasen de lichamelijke structuur etherischer zijn dan wanneer men volwassen is. De structuur van het lichaam van een embryo of jonge baby is ontegenzeglijk anders, etherischer, dan van iemand van middelbare leeftijd. Zo heeft ook een komeet, zelfs als zij voor ons zichtbaar is, een andere structuur. Een komeet bestaat dan ook, zo leert de Esoterische Wijsbegeerte, uit een substantie, die, hoewel tot ons stoffelijk gebied behorend, van een hoger sub-gebied is.(1) Elke komeet beleeft op weg naar haar bestemming een groots avontuur. De komeet namelijk gaat een lange reis maken door de ruimte. Wanneer de komeet een zon-in-wording is, zal ze door de melkweg trekken en daar haar plek zoeken. Ze vindt haar plaats op grond van aantrekkingskracht. ©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org
LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-3-
Ze wordt door sterren aangetrokken en afgestoten, totdat ze uiteindelijk haar positie in de ruimte heeft gevonden en haar bouwstenen uit vorige belichamingen tot zich heeft getrokken. Als de komeet een planeet-in-wording is, dan zal op grond van dezelfde aantrekking en afstoting een plek binnen de grenzen van een zonnestelsel gevonden worden. De komeet zwerft periodiek in en uit haar ouderzonnestelsel, wordt door andere hemellichamen aangetrokken. Tenslotte blijft de komeet binnen het zonnestelsel waartoe ze de meeste aantrekking ondervindt, draait uiteindelijk in een elliptische of misschien cirkelvormige baan rond de zon. Zo wordt het wezen van komeet planeet, die in het eerste stadium van haar nieuwe evolutietocht (haar eerste ‘ronde’ heet dat in het theosofische jargon) verkeert. Het is beslist niet alleen de zwaartekracht die kosmische wezens tot elkaar brengt. Op de psychische en geestelijke gebieden hebben wezens ook een band. Je zou de zwaartekracht een magnetische aantrekkingskracht kunnen noemen op het fysieke vlak, waarbij we overigens aantekenen dat de gravitatie in feite twee polen kent: aantrekking en afstoting. Er bestaat dus op verschillende gebieden aantrekking. Er is sprake van een spirituele, psychomagnetische en fysieke aantrekkingskracht, waardoor kometen de voor hen geschikte plek in de kosmos vinden. We moeten namelijk goed beseffen dat elke manifestatie in essentie een geestelijk wezen is. Vanuit de geest wordt dan ook allereerst een aantrekkingskracht uitgeoefend. Maar aan die geest ontspringen lagere vormen van leven, die we, zeer algemeen, de ziel of de psyche en, nog lager, het lichaam kunnen noemen. Zelfs op dit laatste gebied zijn al verschillende soorten aantrekkingskracht, zoals die tussen atomen, elektromagnetische aantrekkingskracht en de zwaartekracht. Natuurkundigen proberen al geruime tijd deze fysieke verschijnselen onder één noemer te brengen. Ze vermoeden intuitief dat er iets moet zijn dat al deze krachten overkoepelt. Volgens de Theosofie ligt die eenheid in de geest, de achtergrond van alle wezens. Het is daarom dat geestelijke aantrekking en afstoting de bron is, de basis, en dat alle andere krachten daarvan afgeleid zijn. Dat kosmische wezens ook psychisch en geestelijk met elkaar verbonden zijn, verklaart het feit dat kometen soms immense afstanden buiten ‘hun’ zonnestelsel kunnen afleggen, terwijl de zon toch ‘greep’ houdt op of ‘in contact blijft’ met de komeet. De geestelijke band reikt namelijk veel verder dan de fysieke, die met de zwaartekrachtwetten beschreven kan worden. Gevaren voor de komeet ©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org
LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-4-
Gottfried de Purucker noemt een komeet beeldend de PelgrimZwerver.(2) H.P. Blavatsky vergelijkt haar met een schip dat tussen klippen door moet zeilen (zie kader). Die vergelijkingen zijn beide goed gekozen, want de komeet trekt als het ware op een lange, gevaarlijke pelgrimstocht in de diepte van het melkwegstelsel. Ze zwerft, is op zoek naar haar plek in het universum, waar ze de draad weer kan oppakken. Want als levend wezen heeft het bewustzijnscentrum, dat door de zichtbare komeet werkt, altijd bestaan. En in vorige belichamingen heeft het dan ook vele relaties aangegaan. Er zijn voor de komeet nogal wat gevaren. Ze kan in de ‘hongerige maag’ van de een of andere zon verdwijnen, opgeslokt worden door de titanische krachten van een zonnewezen. Haar zwerftocht eindigt dan voortijdig. Ze heeft niet haar vaste plek ge- of beter nog: hervonden. Ze heeft niet de gelegenheid haar bestemming te verwezenlijken, wat trouwens een strikt rechtvaardig gevolg is van in eerdere belichamingen tot stand gebrachte oorzaken. Al het prille, beginnende leven staat aan velerlei gevaren bloot. Hoe kwetsbaar zijn bijvoorbeeld jonge kikkervisjes! Hoevele slagen erin uit te groeien tot kikker? Ook van jonge vogels is bekend dat maar weinige volwassen worden. De eerste levensfasen zijn gevaarlijk. Pas als het wezen volgroeid is, zijn de gevaren minder geworden. Een komeet vormt op deze regel geen uitzondering. Pas als de komeet een grote mate van verdichting en verstoffelijking bereikt heeft en dichter bij haar uiteindelijke bestemming is, is ze gevrijwaard van de gevaren die de jonge komeet bedreigden. Overigens is het zo, dat als een komeet door een zon wordt opgeslurpt, het wezen betrekkelijk snel daarop een nieuwe poging aanwendt om tot een manifestatie te komen. Het wezen immers is onsterfelijk; slechts de vorm – in dit geval het kometelichaam – vergaat. Geboren in de onpeilbare diepten van de Ruimte, uit het homogene element dat de wereldziel wordt genoemd, begint elke plotseling in het bestaan geworpen kern van kosmische materie haar leven onder de meest vijandige omstandigheden. In de loop van talloze eeuwen moet zij zich een plaats in de oneindigheden veroveren. Zij cirkelt rond en rond tussen meer verdichte en al vaste lichamen, beweegt zich met horten en stoten, aangetrokken naar en door een bepaald punt of centrum en probeert, zoals een schip dat in een vaargeul vol met riffen en blinde klippen is terechtgekomen, andere lichamen te vermijden, die haar beurtelings aantrekken en afstoten. Veel vergaan, hun massa’s vallen uiteen door de invloed van grotere massa’s; wanneer ze zijn geboren binnen een stelsel, gebeurt dit voornamelijk in de onverzadigbare magen van verschillende zonnen. (...) Degene die langzamer bewegen en in een elliptische baan worden voortgestuwd, zijn vroeg of laat gedoemd tot vernietiging. Andere, die parabolische banen doorlopen, ontsnappen gewoonlijk door hun snelheid aan vernietiging. H.P. Blavatsky, 1888(3) ©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org
LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-5-
Jupiter en zijn kometen De Esoterische Wijsbegeerte leert dat regelmatig een komeet in de boezem van de een of andere zon wordt getrokken, die ze passeert op haar interstellaire reis. ‘Wat dat betreft is het jammerlijke lot van de komeet die op Jupiter verloren ging, niet uitzonderlijk. Toch kan men zich verbazen over het feit dat deze komeet niet door een zon aan haar einde kwam, maar door een planeet voortijdig haar loopbaan moest beëindigen. Die verbazing kan evenwel afnemen als we beseffen dat Jupiter een reusachtige planeet is met een bijzondere karakteristiek. Allereerst kunnen we vaststellen dat Jupiter een jonge planeet is. De structuur van zijn materie is heel anders, veel vloeibaarder als het ware dan die van de Aarde. De wetenschap beweert dat hij voor het grootste deel uit waterstof bestaat, dat gasvormig aan de buitenkant is en vloeibaar aan de binnenkant. Als jonge planeet heeft hij meer ‘voedsel’ nodig en daarom onderhoudt hij een natuurlijke attractie tot kometen. Dat ‘voedsel’ moet niet te letterlijk genomen worden. Ook de mens neemt door inademing en osmose veel bouwstenen tot zich, zonder dat die, zoals met ‘echt’ voedsel het geval is, door de spijsverteringsorganen verwerkt worden. In ieder geval kunnen we stellen dat er een relatie is tussen Jupiter en verschillende kometen. Die kometen behoren weliswaar tot onze zonnefamilie, maar hebben tevens een speciale band met Jupiter. Zo kan een mens een chef hebben, onder wie hij werkt, maar daarnaast kan hij van een nog hogere chef speciale opdrachten krijgen. Een komeet kan behoren tot de zon, maar niettemin in direct contact staan met een ander hemellichaam. Wat die precieze relatie tussen Jupiter en zijn kometen is, zo zegt G. de Purucker,(4) is uiterst moeilijk te omschrijven, omdat het te maken heeft met enkele diepgaande, esoterische leringen, waarover niets in het openbaar bekend is gemaakt. Niettemin kan iets over die relatie worden gezegd. Er gaat een immense psychomagnetische en vitale aantrekkingskracht van deze kolossale planeet uit, die zo groot is dat alle andere – bekende – planeten er bij elkaar in zouden passen. De grote massa van de planeet oefent een veel grotere aantrekkingskracht uit dan die van de andere planeten. Jupiter heeft verder, zoals trouwens ook andere planeten, een zeer krachtig magnetisch veld met veldlijnen die zich ver buiten de planeet uitstrekken. Die krachtige aantrekking brengt een komeet steeds dichterbij. In dit verband is het interessant erop te wijzen dat de komeet ShoemakerLevy 9 in feite in een vorige omloopbaan door Jupiter ‘verscheurd’ werd, ©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org
LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-6-
voordat ze in stukken erop uiteenviel. Reeds in haar vorige omloopbanen was ze onder een te grote invloed van deze gigantische planeet gekomen. Dat kwam mede omdat ze zelf ook daar een attractie toe had. Doordat ze te dicht bij Jupiter kwam, werd de komeet in stukken uiteengereten. Er trok dan ook in juli als het ware een trein van brokstukken voorbij, die een voor een door Jupiter werden opgeslurpt. De komeet was met andere woorden in haar vorige omloopbanen te dicht bij Jupiter gekomen en kon dit keer – om de vergelijking van mevrouw Blavatsky te gebruiken – het gevaar van de ‘klif’ niet meer ontwijken. Maar er is nog een reden waarom Jupiter een speciale relatie heeft met bepaalde kometen. Op die reden kunnen we hier slechts zinspelen. Het is een bekend feit in de Esoterische Astrologie dat ‘achter’ de planeet Jupiter een zon verscholen gaat. Om alle misverstanden te voorkomen, zeggen we hier nadrukkelijk dat ‘achter’ figuurlijk bedoeld is. We gaan er immers vanuit dat er verschillende substantiële gebieden zijn, ja, dat hetgeen wij van de kosmos waarnemen maar een kleine dwarsdoorsnede is; dat verreweg het meeste van de kosmos voor onze zintuigen onzichtbaar is. Als we dit beseffen, kunnen we ons wellicht enigszins voorstellen dat ‘achter’ Jupiter een zon verborgen gaat. De Theosofie leert verder dat deze zon een Râja-zon of koningszon is. Het is met andere woorden een zon die tot een spirituelere hiërarchie behoort dan onze eigen zon. G. de Purucker zegt veelbetekenend dat deze Râja-zon te beschouwen is als de generaal en Jupiter als zijn adjudant. Jupiter neemt dus in sommige opzichten de taak waar voor deze Râja-zon. Een gedachte die onze intuïtie zou moeten scherpen. Hoe dan ook, er is een bijzondere band tussen sommige kometen en Jupiter. De mislukte tocht van de Pelgrim-Zwerver die zijn einde op Jupiter vond, is daarom geenszins uitzonderlijk. Orde en wetmatigheid Zoals hierboven al vermeld is, is de wetenschappelijke wereld druk bezig de gegevens die men verzameld heeft van de komeet die op Jupiter uiteenviel, te verwerken en te interpreteren. Ook wij zijn benieuwd naar de uitkomst. Die uitkomst kan onze kennis alleen maar vergroten. Wél moeten we er rekening mee houden, dat deze kennis slechts betrekking heeft op het uiterlijke gebied en dat ze ons niets leert over de innerlijke werelden, over het bewustzijn dat zowel in en door Jupiter werkt als in en door de komeet. De leer – de hypothese, zo men wil – dat alles in de kosmos belichaamd bewustzijn is, is echter nooit strijdig met deze wetenschappelijke verzamelde kennis, maar plaatst die in een ruimer filosofisch kader.
©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org
LUCIFER DE LICHTBRENGER. Jrg. 16 • nummer 5 • (1994) • blz. 140-144 Barend Voorham: Komeetinslag op Jupiter, een kosmisch ongeluk.
-7-
En het is deze filosofie die ons doet beseffen, dat de botsing tussen Jupiter en de komeet niet toevallig plaatsvond, maar op grond van een relatie tussen beide wezens. Beide hadden in een ver verleden een oorzaak geschapen, die resulteerde in het voortijdige einde van de komeet. Tevens kan deze filosofie onrust wegnemen, die bij sommigen hier op de Aarde heerst, als zou ooit de Aarde door een komeetinslag getroffen worden. Alleen indien de planeetgeest van de Aarde en de aardbewoners een bijzondere relatie zouden hebben opgebouwd met een komeetwezen, was er een kleine kans dat zoiets kon gebeuren. Maar gezien de enorme verschillen in grootte en karakter tussen de Aarde en Jupiter, mag deze kans mijns inziens uiterst klein worden geacht. Men moet trouwens meteorieten niet verwarren met kometen. Meteorieten zijn de resten, de brokstukken van sterren die gestorven en uit elkaar gevallen zijn. Ze zijn van een heel andere materiële structuur dan kometen, die, zoals boven aangestipt, uit etherische materie bestaan. Meteorieten, die ook regelmatig op Aarde inslaan, zijn opgebouwd uit zeer vaste stoffen, zoals ijzer, nikkel en koolstof.(5) Het belangrijkste evenwel is, dat we er ons terdege van bewust zijn dat wat in de kosmos gebeurt, plaatsvindt op basis van ordelijkheid en wet, waarbij alle onderdelen levende, coöpererende en elkaar nodig hebbende wezens zijn, die op grond van wederzijdse attracties tot elkaar worden aangetrokken. De kosmos is wat dit aangaat een model, dat als voorbeeld zou moeten dienen bij het inrichten van onze mensenwereld. REFERENTIES 1. Men leze: G. de Purucker, ‘Kometen en Meteoren’, en P.C. de Mos, ‘IJsbaltheorie bereikt z’n smeltpunt...’. Beide artikelen staan in Lucifer, april 1986, jaargang 7, nummer 2, blz. 58-64. 2. G. de Purucker, Esoteric Teachings. 12 delen, Point Loma Publications, San Diego 1987, deel 4, blz. 22 en 33. In dit boekwerk wordt uiterst waardevolle informatie gegeven over de verschillende soorten kometen. 3. H.P. Blavatsky, De Geheime Leer. 2 delen, Theosophical University Press, Pasadena 1988, deel 1, blz. 232 (blz. 204 orig. Engelse editie). 4. Zie ref. 2, blz. 34 en 35 (voetnoot). 5. Zie ref. 1.
©Uitgeverij: STICHTING I.S.I.S., Blavatskyhuis, De Ruyterstraat 72-74, 2518 AV Den Haag, tel. 070-346 15 45, fax 070-345 24 67 / internet: www.stichtingisis.org