16/04/2013
Interculturele communicatie: wat bestaat er en wat kost het …
Hans Verrept (FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu)
Knelpunten zorg migranten en etnische minderheden • Taal problematiek • Sociale kwetsbaarheid en achterstelling – ‘health literacy’ – SES
1
16/04/2013
• Culturele diversiteit en gebrek aan culturele competentie in de hulpverlening • Discriminatie/racisme • Samen verzwakken deze factoren de positie van de allochtone patiënt én de hulpverlener
Knelpunten oplossen? Taal-georiënteerd ‘vertaalmachine’ / onzichtbare tolk Amerikaanse medische tolk (NCIHC/IMIA/CHIA) Interculturele bemiddelaar / patient guide Co-therapeut Therapie-georiënteerd (Bot & Verrept, in press)
2
16/04/2013
Wat bestaat in Vlaanderen Taal-georiënteerd ‘vertaalmachine’ / onzichtbare tolk Vlaamse sociale tolken – telefoontolken (videotolken) Amerikaanse medische tolk (NCIHC/IMIA/CHIA) Interculturele bemiddeling via videoconferentie in ziekenhuizen en bij huisartsen (via internet) Interculturele bemiddelaar / patient guide Interculturele bemiddeling on site in de ziekenhuizen Co-therapeut Therapie-georiënteerd
En … de informele tolken Onvoldoende taalkennis Manipulatie van informatie Gebrek aan vertrouwen bij patiënt Geen ‘beroepsgeheim’, deontologische code
3
16/04/2013
Voorbeeld • Boodschap in brontaal Tintelingen in handen en voeten
Zweten en neiging tot flauwvallen Partner last van ‘Aicha Qandicha mishandeling
• Boodschap in doeltaal Pijn in handen en voeten Koorts + idem Spanningen in de familie ‘Onderonsje’
• Inzetbaarheid van informele tolken is zeer beperkt • -
Belang ze zeer goed aan te sturen Vragen alles te vertalen Onderonsjes onderbreken Alert zijn voor ‘wanverhoudingen’ tussen boodschap in brontaal en doeltaal - Alert zijn voor non-verbale signalen
4
16/04/2013
Telefoontolken www.vlaamsetolkentelefoon.be -
Tolkbenadering Biedt zeer groot aantal talen Zeer snel beschikbaar Kwalitatief sterk – beproefde technologie Gratis Onderconsumptie door hulpverleners
5
16/04/2013
• Nadelen Groot gedeelte van non-verbale communicatie vervalt Niet in alle situaties aangewezen
Sociaal tolken - Tolkbenadering
http://www.kruispuntmi.be/coc/
6
16/04/2013
• Moet vooraf aangevraagd worden • Voordeel van tolk ter plaatse • Tarieven – betaalbaarheid? • Beschikbaarheid • Experimenten met videoconferentie
7
16/04/2013
Interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen
• Tolkmodel – intercultureel bemiddelaar als intermediair • Werkt triadisch en in one-on-one contacten
Triadische interventie
8
16/04/2013
One-on-one contacten • Opsporen knelpunten • Signaleren van knelpunten • Gids voor de patiënt • Ondersteuning hulpverlener www.intercult.be
9
16/04/2013
• 52 ziekenhuizen – 100.000 interventies • Aantal interculturele bemiddelaars verschilt per ziekenhuis • Intercultureel bemiddelaar heeft standplaats in bepaald ziekenhuis • Voordelen on site interventie
• Ook voor gehoorgestoorden • Gratis
10
16/04/2013
17 coördinatoren interculturele bemiddeling GZA (Antwerpen) UZA (Edegem) ZNA (Antwerpen) AZ Nikolaas (Sint-Niklaas) Gasthuisberg (Leuven) IC St Jozef (Kortenberg) AZ Groeninge (Kortrijk) St Jan (Brugge, Oostende) AZ Damiaan (Oostende)
Brussel –Foyer vzw • Nederlandstalige interculturele bemiddelingsdienst die o.m. op oproep werkt
www.foyer.be
11
16/04/2013
Project interculturele bemiddeling via internet (FOD Volksgezondheid)
12
16/04/2013
Waarom? • Toegenomen diversiteit
• Kenmerken van de interventies • Kostprijs van on site interventies • 14 ziekenhuizen en 16 huisartsenpraktijken
• Meer non-verbale communicatie • Wordt als tweede beste optie beschouwd (zie onderzoek www.intercult.be) • Permanentiesysteem + op afspraak • Werking voor gehoorgestoorden
13
16/04/2013
• Wordt vermoedelijk uitgebreid tot alle geïnteresseerde ziekenhuizen
• Niet in alle omstandigheden aangewezen
Vragen?
[email protected]
14
