Klimaat Politiek Cultuur Eten en

 

  1 

Etymologie ........................................................................................................................... 2  2

2 

Geograafie ............................................................................................................................. 3  3

2.1   2.2   2.3   2.4  

Topografie .................................................................................................................................. 3  4  Hydrografie ................................................................................................................................. 4 edenis .......................................................................................................... 4 4  Geologische geschie Klimaatt ........................................................................................................................................ 5 

3 

Geschie edenis ........................................................................................................................ 7  7

3.1   3.2   3.3   3.4   3.5   3.6   3.7  

Prehisto orie/Oudheid ................................................................................................................... 7 7  Middeleeeuwen ........................................................................................................................... 8 8  16e ‐ 17 7e eeuw ........................................................................................................................... 9 9  Renaisssance en 18e e eeuw ........................................................................................................ 10 0  19e eeu uw .................................................................................................................................. 11  20e eeu uw .................................................................................................................................. 12  21e eeu uw .................................................................................................................................. 13 

4 

Demoggrafie ........................................................................................................................ 14  4

5 

Politiekk en bestuur ............................................................................................................. 15  5

6 

Cultuurr ............................................................................................................................... 17  7

6.1   6.2   6.3   6.4   6.5   6.6  

Uitgaan nsleven ........................................................................................................................... 17 7  Popfesttivals .............................................................................................................................. 17 7  Theaterrs .................................................................................................................................... 17 7  Eten en n drinken ........................................................................................................................ 17 7  Winkeleen .................................................................................................................................. 18 8  Architectuur ............................................................................................................................. 19 9 

7 

0 Belangrrijke beziensswaardighedden ..................................................................................... 20 

7.1   7.1.1  7.1.2  7.1.3  7.1.4  7.1.5  7.1.6  7.2   7.3   7.4   7.5   7.6   7.7   7.8  

Gebouw wen en bouw wwerken ..................................................................................................... 20 0  Paleizen n .................................................................................................................................... 20 0  Torens,, zuilen en ko olommen .................................................................................................... 21  Bogen een poorten ..................................................................................................................... 21  Kerken en kathedra alen ............................................................................................................. 22  . ................................................................................................................... 24 4  Musea .................... Bruggen n .................................................................................................................................... 26 6  Straten en boulevarrds .............................................................................................................. 27 7  n ...................................................................................................................................... 28 8  Pleinen Tuinen en parken ..................................................................................................................... 29 9  0  Eilanden .................................................................................................................................... 30 Begraaffplaatsen........................................................................................................................ 31  Overigee plaatsen en n bouwwerkeen .......................................................................................... 31  Beziensswaardigheden in de omggeving .................................................................................... 31 

  8 

Verkeer en vervoer ........................................................................................................ 32 

8.1  8.2  8.3  8.4 

Luchtverkeer .......................................................................................................................... 32  Wegverkeer ........................................................................................................................... 32  Openbaar vervoer .................................................................................................................. 33  Spoorwegen ........................................................................................................................... 33 

9 

Partnersteden ................................................................................................................ 35 

10 

Parijs culinair ................................................................................................................. 37 

10.1  10.1.1  10.1.2  10.1.3 

Enkele recepten ..................................................................................................................... 37  crème brûlée .......................................................................................................................... 37  Pot au feu ............................................................................................................................... 38  Parijse uiensoep ..................................................................................................................... 39 

11 

Bekende Parijzenaars ..................................................................................................... 40 

   

 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

P

arrijs  is  de  hoofdstad  h een  regeringsszetel  van  Frrankrijk.  Mett  2,15 miljoeen  inwoners  in  dee  gemeente e  Parijs  zzelf  en  ruim 

miljoen in heet hele stede elijke gebied , met inbegrrip 

n 

de 

ban nlieues1 

en 

de 

en  foorensenstede

en,  is  het  dee  grootste  stad  s van  Fraankrijk  en  na  n nden,  Mosko ou  en  Istanboel  is  het  dee  vierde  stad d  n Europa. Vo olgens de sch hattingen vann het Institut  tional  de  la  statistique  et  des  étudees  économi‐‐ es had de staad Parijs zonder de aggloomeraties in  06 2 181 371 1 inwoners, tterwijl dit er  inclusief de  glomeraties in 1999 al 11 1 174 740 waaren.   t  volledige  oppervlak  o va an  Parijs  enn  alle  agglom meraties  be‐‐ aagt 2 723 km m². De stad w wordt in tweeeën gedeeld d door de rivvier de Seine . Parijs is  sticht op het Île de la Cité (meer infoormatie op pagina 30) , m maar is inmidddels zo groo ot geworden n  t de stad een n gebied van zeven heuveels beslaat. In dit gebied lagen vroegeer aparte do orpen, die nu u  n  onderdeel  van  Parijs  zijn.  z Parijs  w wordt  tegenw woordig  naa ast  Londen,  New York  en  e Tokio  be‐‐ ouwd als een van de vier grote wereeldsteden.  Europa en in n de wereld  was Parijs aal vroeg een  centrum van cultuur. D e stad ligt o op een kruis‐‐ nt van allerleei verschillen nde handelsrroutes. De sttad is tegenw woordig zeerr internation naal georiën‐‐ erd dankzij een uitgebreiide infrastru ctuur over land en in de e lucht. In 20004 werd Pa arijs bezochtt  or een recordaantal toerristen (25 mi ljoen) volgen ns cijfers van n het Office ddu Tourismee et des Con‐‐ ès de la capittale françaisee.  n de 10e eeu uw, toen de Notre Damee en een aantal abdijen w werden geboouwd, was Pa arijs één van n  belangrijkste  steden  van  Frankrijk  een  daarnaasst  een  belangrijke  plaatss  voor  het  christendom..  ds de 13e eeeuw is het bij uitstek eenn stad waar  onderwijs, kkunst en reccreatie een zeer centralee  ats innemen n. Deze ontw wikkeling is h istorisch me ede het gevo olg van de ceentralistische e politiek diee  uwenlang bin nnen Frankriijk is gevoerdd toen dit ee en republiekk en een monnarchie was. Binnen hett  der van deze politiek werrd zeer veel  betekenis aaan de hoofdsstad toegekeend. Sinds de e jaren 1960 0  nmerkt  doorr  decentralissatie  en  deconcentratie,,  rdt  het  polittieke  beleid  binnen  Fra nkrijk  geken ardoor er ietts meer even nwicht binneen de landsgrrenzen is onttstaan. 

                                                       Voorsteden n  Etymo ologie

Pa agina 1 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR

De naam Paarijs is afgeleeid van een  Gallische staam, de Parissii, en in feite een verkoorting van de e La‐ tijnse uitdru ukking Civita as Parisiorum m1. Deze naam m is in de plaaats gekome en van Lutetiia. In de tijd van  het Romein nse Rijk werd den de Parissii eveneens  in de buurt  van East Rid ding of Yorksshire aangettrof‐ fen. Over d de uiteindelijjke herkomst van de naaam van deze e volksstam  bestaat gee n zekerheid. De  de Parisii zit eeveneens in de plaatsnam men Villeparrisis, Cormeillles‐en‐Paris is, Fontenay‐en‐ naam van d Parisis en de hele streekk Parisis.  

                                                             1

  

Stad van de Parisii   2 

Ety tymologie 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

2.11

Topo ografie  Parijs  liggt  in  het  noorden  van n  Frankrijkk,  in  de  re egio  Île‐de‐‐ France  een  aan  de  rivier  de  Sei‐‐ ne.   m  Het  echhte  historiscche  centrum is  gebouuwd  op  twe ee  eilanden,,  het Île SSaint‐Louis e en het grote‐‐ re  Île dee la Cité  wa at  het  aller‐‐ oudste ggedeelte van n  de stad is..  Over  h et  algemee en  is  Parijss  relatief  vlak,  met  het  laagstee  punt  opp  35 meterr  boven  dee  zeespieggel.  Parijs  ligt  aan n  weerskaanten  van  de  rivier  well  op een aaantal heuve els:    

     

de Montmartre e  .............................................. 130 m  de Belleville  ................................................. 128,5 m  de Ménilmonta ant  ........................................... 108 m  het Buttes‐Cha aumont  .................................... 103 m  de Passy ............................................................ 71 m   de Chaillot  ........................................................ 67 m 

Ten n oosten van de Seine be evinden zich  de heuvels vvan 

  

Mo ontparnasse  .................................................. 66 m   Butte‐aux‐Caillles  .............................................. 63 m   Mo ontagne Sain nte‐Genevièvve  .......................... 61 m 

In 11844 werd d de eigenlijke  stad Parijs ddoor de stad dswal van Th hiers van de  buitenwijken afgeschei‐‐ den n. Bij de laattste grote an nnexatie dooor van de om mringende ge ebieden in 18860 heeft Pa arijs zijn hui‐‐ digee omvang geekregen, en  vanaf toen  omvatte hett de huidige twintig arroondissementen. In de ja‐‐ ren n 1920 werd  de stad noggmaals fors  uitgebreid m met 8,9 km².  In 1929 weerden de parrken Bois de e  Bou ulogne en Bo ois de Vince ennes officieeel aan Parijss toegevoegd d, waardoorr het huidige e gebied een n  Geogrrafie

Pa agina 3 van 52 2 

22 maart 2011  [PARIJS EEN WERELDSTAD]    oppervlakte bestrijkt van 105,39 km². Zonder deze twee parken bedraagt het totale oppervlak van  Parijs  86,928 km².  Tegenwoordig  wordt  de  stad  van  de  buitenwijken  gescheiden  door  een  35 km  lange  ringweg,  de  Boulevard Périphérique,  die  het  historische  centrum  van  Parijs  via  de  Por‐ tes de Paris met de buitenwijken verbindt. 

2.2

Hydrografie 

De Seine stroomt aan de zuidoostelijke kant van Parijs de stad binnen en stroomt de stad aan de  zuidwestelijke kant weer uit. Over de Seine lopen meer dan dertig bruggen van het ene naar het  andere stadsdeel. Twee andere kleinere rivieren die door Parijs stromen, zijn de Bièvre en het in  1825  ingewijde  Canal Saint‐Martin,  dat  gedeeltelijk  onder  de  rue  du  Faubourg‐du‐Temple  door  stroomt en het einddeel vormt van de 108 km lange Canal de l'Ourcq. Dit kanaal stroomt onder het  Place de la Bastille  door  voordat  het  iets  stroomopwaarts  van  het  Île Saint‐Louis  in  de  Seine  uit‐ mondt. Vanuit het bekken van Villette ontspringt het 4,5 km lange Canal Saint‐Denis, dat in 1821 is  geopend 

2.3

Geologische geschiedenis 

Het Parijse bekken bestaat uit een groot aantal sedimentlagen. De oudste lagen zijn in het Quar‐ tier d'Auteuil (16e arrondissement) gevonden  en  dateren uit het Sparnacien.  Ze bestaan uit zand  en klei. De iets jongere lagen dateren uit het Lutetien en bestaan uit gips en kalksteen.  Het  Parijse  bekken  heeft  zich  circa  41 miljoen  jaar  geleden  gevormd  als  een  binnenzee  die  werd  omgeven door de Vogezen, het Centraal Massief en het Armoricaans Massief. Met de vorming van  de Alpen heeft het bekken zich grotendeels gesloten. Het bleef open in de richting van het Kanaal  en de Atlantische Oceaan, waardoor de rivierbassins voor de Loire en de Seine gevormd werden.  Aan het einde van het Oligoceen was het Parijse bekken continentaal geworden. In de catacomben  van Parijs wordt behalve kalksteen en gips ook veel Franse zandsteen (Calcaire lutétien) aangetrof‐ fen.  De kalksteen is tot en met de 14e eeuw gebruikt voor gebouwen, van de Place d'Italie tot aan de  Rue de Vaugirard.  Kalksteen  wordt  tegenwoordig  in  andere  delen  van  Frankrijk  gewonnen,  bij‐ voorbeeld in de omgeving van Saint‐Maximin. Gips wordt vooral gewonnen in Montmartre en Bag‐ neux.  Het Parijse bekken is een van de eerste plaatsen ter wereld waarvan een geologische kaart is ge‐ maakt. Op basis hiervan heeft Georges Cuvier veel van zijn ideeën op het gebied van paleontologie  en de vergelijkende anatomie ontwikkeld. In 1911 toonde Paul Lemoine aan dat het Parijse bekken  uit concentrisch gevormde uithollingen bestaat.  De verstedelijking van Parijs heeft ook een grote invloed gehad op de hydrogeologie van de stad. In  de 19e eeuw moest de Bièvre uit oogpunt van hygiëne worden afgesloten.  P a g i n a  | 4 

Geografie 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  de bodem on nder Parijs zijjn grote gronndwaterrese ervoirs1 aanw wezig.   

4

Klimaat 

rijs heeft een n zeeklimaat met kleine tthermische aamplitudes2. De stad ken t ‐ in vergelijjking met dee  t van Frankrrijk ‐ vrij koe ele zomers m met een gem middelde tem mperatuur vaan 18 °C. De  winters zijn n  melijk zacht m met weinig sneeuw en eeen gemiddellde temperattuur tussen dde 3 °C en 8 °C. De lentee  herfst in Parijs verlopen n meestal m ild. De gemiiddelde jaarlijkse neerslaag is 642 mm m met lichtee  genval verdeeeld over hett jaar. De ho ogste tempe eratuur ooit in Parijs wass 40,4 °C op 28 juli 1948 8  de laagste w was −23.9 °C op 10 decem mber 1879.     Jan  Feb

Maa  Apr  Mei  Jun 

Jul 

Aug

Sep  Okt  Nov

Dec

Max. temperratuur in °C 

6 

7 

12 

16 

20 

23 

25 

24 

21 

16 

10 

7 

Min. temperatuur in °C 

1 

1 

4 

6 

10 

13 

15 

14 

12 

8 

5 

2 

Neerslag in mm 

54 

43 

32 

38 

52 

50 

55 

62 

51 

49 

50 

49 

Dagen met neerslag 

17 

14 

12 

13 

13 

12 

12 

13 

13 

14 

15 

16 

Uren zzon 

64 

83 

152 

185  223  233  231  204  166  122 

63 

53 

M Minimum m‐ en m maximum mtempera aturen in n Parijs 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

25 °C 23 °°C

24 4 °C 21 °C

20 °C 15 °C

16 °C 12 °C 6 °°C

Jan

7 °C

1 °C

1 °C

Feb

Maa

13 °C

14 °C

16 °C 12 °CC

10 °C

8 °C 10 °C

6 °CC

5 °C C 7 °C

4 °C

2 °C Apr

Meei

Jun

Max. tempera M atuur in °C

Jul J

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

Min. temperatuur in °C

                                                       Deze wordeen met behulp p van Artesisc he bronnen ggeëxploiteerd.  Geen extreeem hoge of lage temperatuuren.  Geogrrafie

Pa agina 5 van 52 2 

22 maart 2011  [PARIJS EEN WERELDSTAD]    18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

255 240 225 210 195 180 165 150 135 120 105 90 75 60 45 30 15 0 Jan

Feb

Maa

Apr

Mei

Jun

Jul

Dagen met neerslag

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

Uren zon

           

P a g i n a  | 6 

Geografie 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

3.11

Preh historie/Oudheid 

Naaar  alle  waarschijnlijkheid  was  het   gebied 

Volgens  de e  overleveri ng  werd  Lu utetia  in  dee 

waaar  het  huidiige  Parijs  liggt  al  gedure nde  het 

3e eeuw do oor Dionysiuus van Parijs omgedooptt 

hele  Neolithicu um  bewoond d.  Er  zijn  spooren  ge‐

tot  een  christelijke  staad.  Toen  he et  Romeinsee 

1

nden  uit  de  Chasseen‐pe eriode   van  een  be‐ von

Rijk  in  vervval  raakte,  w werd  Lutetia a  overspoeld d 

woner op het ggebied aan d de rechteroeever van 

door  de  Grote  G Volksvverhuizing,  waarbij  w veell 

X arrondisssement  de  Seine  (waaar  nu  het  XIIe 

bewoners  naar  het  vversterkte  île de la Cité î é 

uggevonden  van het  ligt). Ook zijn er resten teru

vluchtten.

zoggeheten  dorp  van  Bercyy  dat  zich  ciirca  400  jaarr  voor  het  begin  b van  de e  Christelijkee  jaartel‐

e  van  451  w werd  Parijs  aangevallen n  In  de  lente

lingg op de plek  van Parijs m moet hebbenn bevon‐

door  Attila a de Hun.  Dee  Parisii  en  het  meisjee 

den n.  Deze  resteen  zijn  tegenwoordig  tee  bezich‐

Genoveva o of Genevièvee, de latere  patroonhei‐‐

tigeen in het Musée Carnava alet. 

lige van de stad, weersttonden de aa anvallen van n  allen  van  dee  de  Hunnen.  Het  beleg  en  de  aanva

In  52 voor Christus  verove erde  Julius  Caesar 

Hunnen  miislukten  en  zzij  dropen  af  naar  Orlé‐‐

danks het veerzet van Vercingetorix hhet dorp  ond

ans. 

van n de Parisii w waaraan hij vvervolgens dde naam  Lutetia Parisiorum  gaf.  De plaats  wass  strate‐ ng omdat er handelsrouttes langs  giscch van belan dezze  plek  voerrden.  Waar  de  Gallischee  neder‐ zettting  zich  vo oorheen  precies  bevondd  is  niet  bekkend;  het  iss  mogelijk  dat  d dit  niett  op  de  plaats  van  heet  eigenlijke e  Parijs  wass,  maar  ndom het huidige Nanterrre.  ron In  de  1e eeuw w  is  aan  de  linkeroever  van  de  ne  volgens  het  schaa akbordpatro on  een  Sein nieuwe Romein nse stad geb bouwd. Lutettia telde  die tijd vijf‐ ttot zesduizend inwonerss en was  in d daaarmee niet m meer dan een middelgroote Galli‐ sche stad, in teegenstelling ttot sommigee andere  den zoals Lu ugdunum2 die veel groteer waren  sted (in  de  2e eeuw w  telde  Lugdunum  waarsschijnlijk  00 en 80 000 0 inwoners). tussen de 50 00

                                                             1 2

     

4000 ‐ 3800 0 vóór Christus  het huidige Lyon  Geschie edenis

Pa agina 7 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR  

3.2

M Middeleeuwen  

In 506 maakkte koning C Clovis I van Lu utetia de hooofdstad van het Frankiscche Rijk. In dee 8e eeuw w werd  er  voor  hett  eerste  een  kerk  aan  de  andere  kaant  van  de  Seine  S gebouw wd,  de  Églisee  Saint‐Gervvais‐ Saint‐Protaiis.  In  845  vo onden  de  ee erste  plundeeringen  doorr  de  Vikingen n  plaats,  waaaraan  pas  bijna  b een eeuw laater een eind d kwam met het Verdragg van Saint‐C Clair‐sur‐Epte e.  Vanaf  987  werd  Frankrijk  gere‐ geerd  door  het  H Huis  Capet,  die  blijf‐ aanvankelijk  Orléaans  als  verb n.  In  plaats  boven  Pariijs  verkozen op  van  de  11e eeuw  werd  w de  loo Parijs  echter  steeeds  meer  het  grijkste  cenntrum  van  het  belang Franse e  onderwijs  en  de  konin nklij‐ ke  macht.  Lodew wijk VI  was  de  e  Franse  kooning  die  zich  eerste definittief  in  Parijss  vestigde.  Nog  later  bouwde  b Filipps II  zijn  bekkend  geworrden omheinning om de sstad.  In  dezze  periode  w werd  Parijs  ook  steeds meeer een internationaal han ndelscentrum m, dankzij de e rechtstreekkse verbindinng met het Foire  du Lendit in n het nabijgeelegen Saint‐Denis.  In 1163 beggon bisschop p Maurice de e Sully met d e bouw van de Notre‐Da ame.  In  de  13e eeeuw  werd  de  d rechteroe ever  van  de  Seine  droogggelegd,  die  tot  dan  toe  moerassig  was.  w Ook  werd  in  deze  tijd  onder  konin ng  Lodewijk  IX  steeds  meer  handel  met  de  Hannze  gedreven n  en  oosten waaronder Étiennne Boileau aaangesteld, w waardoor er  dus een dub bbel  werden de  eerste provo nd.  machtssysteeem ontston Als gevolg vvan de bloeieende handel werd Parijs  steeds belan ngrijker. In de e loop van d e 14e eeuw was  het  inwoneertal  gegroeid  tot  200 00 00.  Parijs  waas  daarmee  groter  gewo orden  dan  LLonden.  In  1328  1 kreeg de staad echter te maken met de pest, waaardoor de be evolking een tijdlang afnaam.  Toen  koning  Karel V  zijn  omhe eining  rondd  Parijs  bo ouwde,  werden  het  hhuidige  IIIe  en  n de stad toe egevoegd. D e omheiningg strekte zich h uit van Ponnt Royal tot  aan  IVe arrondisssement aan Porte Saint‐‐Denis.  De Honderd djarige Oorlo og had tot ggevolg dat prrovoost Étienne Marcel van de onteevredenheid  on‐ der  het  volk  profiteerd de  om  zelf  meer  m macht  te  krijgen.  Dit  D deed  hij  door  middeel  van  zijn  Grote  ari 1358. De  koning verb bleef  Verordeningg van 1357 een de door hem uitgeloktte opstand vvan 22 februa P a g i n a  | 8 

Gesschiedenis 

[PARIJS EEN WERELDSTAD] 22 maart 2011    in  die  tijd  niet  in  het  centrum  van  de  stad,  maar  in  het  later  verwoeste  Hôtel Saint‐Pol  en  het  Hôtel des Tournelles. In 1407 brak als reactie op de executie van Lodewijk I de burgeroorlog tussen  de Armagnacs en Bourguignons uit. Deze strijd zou tot 1420 zou duren.  Vanaf 1420 werd Parijs bezet door de Engelsen. In 1429 lukte het Jeanne d'Arc niet om Parijs van  de Engelsen te bevrijden. Karel VII en zijn zoon Lodewijk XI verbleven niet veel meer in Parijs om‐ dat het een gevaarlijke stad was geworden. In plaats daarvan kozen ze het Loiredal als voornaam‐ ste verblijfplaats.  Toen de bezetting eindelijk achter de rug was, vond er opnieuw veel bouwactiviteit plaats. Over‐ blijfselen hiervan zijn de Pont Neuf en de tuinen van Luxemburg (les jardins du Luxembourg). Tus‐ sen 1422 en 1500 nam de bevolking van Parijs toe van 100 000 naar 150 000. 

3.3

16e ‐ 17e eeuw 

Toen de Engelse bezetting achter de rug was, werd er opnieuw een grote bouwactiviteit ontketend.  Overblijfselen hiervan zijn: Pont Neuf en de tuinen van Luxemburg (les jardins du Luxembourg).  In de tijd van de Franse Godsdienstoorlogen (1562‐1598) was Parijs een katholiek bolwerk. De fa‐ natiek  katholieke  bevolking  nam  tijdens  de  Bartholomeüsnacht  in  1572  enthousiast  deel  aan  het  bloedbad  op  de  Hugenoten.  Een  jaar  of  twintig  later  werd  Parijs  enkele  malen  vergeefs  belegerd  door de leider van de protestantse partij, Hendrik van Navarra, de latere Hendrik IV van Frankrijk.  Het beleg van 1590 was verschrikkelijk. Tienduizenden burgers stierven de hongerdood.  Maar de  stad capituleerde niet. Pas toen Hendrik in 1594 tot het  katholicisme overging ("Parijs is wel een  mis waard"), werd hij in de stad toegelaten.  Onder  de  regering  van  Lodewijk  XIV  van  Frankrijk  (1643‐1715)  nam  de  bevolking  sterk  toe,  van  ongeveer 300 000 tot meer dan 500 000 inwoners. Dankzij de nabijheid van het Koninklijk Hof en  een  groot  deel  van  de  Franse  adel  kon  de  stad  zich  ontwikkelen  tot  een  centrum  van  allerhande  industrieën  van  luxe‐artikelen.  Parijs  breidde  zich  een  heel  eind  uit  buiten  de  muren  van  de  14e  eeuw. Maar dat was nauwelijks een probleem, want de stad werd in deze tijd niet meer van bui‐ tenaf bedreigd. Parijs werd in toenemende  mate het  centrum van de  Franse cultuur.  Grote geld‐ stromen zorgden ervoor dat bijna iedereen die in artistieke of wetenschappelijke begaafdheid uit‐ blonk zich in Parijs ging vestigen. Dit leidde tot een culturele aderlating van de rest van Frankrijk,  die  gedegradeerd  werd  tot  "provincie".  (De  excessieve  concentratie  van  cultuur  in  Parijs  zou  een  probleem  worden  waarmee  Frankrijk  nog  drie  eeuwen  te  kampen  zou  hebben;  pas  de  afgelopen  decennia  is  er  door  bewuste  stimulering  van  de  cultuur  in  de  provinciale  centra  weer  een  even‐ wichtiger toestand gegroeid.) De koning zelf verkoos echter om op enige afstand van zijn roerige  hoofdstad te wonen en liet het paleis van Versailles bouwen. 

 

Geschiedenis 

Pagina 9 van 52 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR

enaissancce en 18e eeuw   g van de Basttille Saint‐An ntoineIn 15228 vestigde kkoning Franss I zich in Parrijs en bepaa alde  taan moest  worden onderwezen in  de exacte w wetenschappe en en het huumanisme. H Hier‐ e  hij  in  1530 0  het  Collège e  de  France  op.  In  deze elfde  tijd  steeg  het  aantaal  inwoners  van  280 000, waaarmee Parijss de grootstee christelijke stad ter werreld bleef.  ustus 1527 vvond onder kkoning Karel  IX de Barth holomeüsnaccht plaats. D De Franse Kattho‐ Tijdens  de  Daag  van  de  Barricaden  vaan  1588  kwaam  de  Katho olieke  Liga  inn  opstand  te egen  die vluchttee en werd ve ermoord. In  1594 werd  Hendrik IV d de nieuwe kooning na zich te  keerd.  e  Dag  van  de  d Barrica‐ luidde  het  begin  van  in,  een  peeriode  die  nmerkt  doorr  een  eco‐ crisis  en  waantrouwen  oning.  XIV  koos  in  1677  Ver‐ esidentie. Vijjf jaar later  de Franse reggering hier  en  nam  Jeaan‐Baptiste   bestuur oveer Parijs op  s zijn regeerrperiode hee eft Lodewijk  XIV Parijs sle echts 24 kee er bezocht, w wat zijn vijan ndig‐  de Parijse b bevolking tekkent. Ondankks een sterfttecijfer dat hoger was daan het geboo orte‐ de de Parijsee bevolking  in deze tijd  toch tot 400 0 000. Dit w was te danke n aan de  groot‐ migratie vanaf het platte eland.  Verlichting  was  w Parijs  ge eliefde  plaatts  voor  de  saalons.  De  be ekendste  saloon  uit  die  tijjd  is  Thérèse Rodet Geoffrin. In dezelfde  periode wass sprake van een sterke eeconomische e en  w Parijs  aan  de  vvooravond  van  v de  Fransse  Revolutiee  reeds  640  000  che  groei,  waardoor  ad.  ps van Orléaans ruilde in  1715 Versa illes in voor  het Palais‐R Royal. De jonnge Lodewijkk XV  ch aanvankelijk in het Tu uilerieënpaleeis, om laterr alsnog teru ug te keren nnaar het kassteel  d vormde de e Jardin du LLuxembourg de oostelijke e begrenzingg van de stad d. In  es. In die tijd ot Louis XV d de huidige Pllace de la Cooncorde in te e richten, en in 1752 richtttte hij een m mili‐ ing op. In 17 754 besloot hij ook tot dde bouw van een kerk, die later bekeend is geworrden  théon. 

 10 

Gesschiedenis 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  14  juli  1789  vond  de  bestor‐ ng  van  de  Bastille  B plaatts,  een  beurtenis diee de Franse R Revolu‐ inluidde. 

5

19e e eeuw  

1815 begon n Parijs, onde er invloed vaan de Industriële revoluttie, weer sneel te groeien. Omstreekss  40 werd het  aantal van 1 1 000 000 innwoners gehaald. De ruim mte binnen  de muur van 17851 wass  d en daarbuitten begonneen zich nieuw we voorstede en te vormenn.  volgebouwd de late 18e een een groott deel van dee 19e eeuw w was de bevolking van Pa rijs gemidde eld genomen n  n stuk radicaler dan die vvan de rest vaan het land. De stad wass een broeipllaats van Jacobinisme en n  cialisme. Pariijs was de oo orsprong vann de revolutties van juli 1 1830, die tott de val van  Karel X van n  nkrijk leiddee en ook ove ersloeg op B elgië en Polen, en die van februari  1848, die to ot de val van n  dewijk Filips van Frankrijk leidde en oop een groott deel van Eu uropa zou ovverslaan.  ocialistische  opstand enkkele maande en na de feb ruari‐revoluttie van 1848 8  het neerslaaan van een so amen enkelee duizenden Parijse arbeiiders om hett leven.  dens  de  heeerschappij  va an  Napoleonn  III  werd  Parijs  P grondig  verbouwdd  door  Georrges‐Eugène e  ussmann. Paarijs was voo ordien een s tad van smaalle straatjes geweest, m met slechts e enkele bredee  oulevards"2  op  o de  plaatss  van  de  gessloopte  14e‐eeuwse  murren  en  grachhten.  Nu  we erden  er  ookk  dere straten  tot "bouleva ard" verbreeed, waarbij o ook bochten werden afgeesneden en vele duizen‐‐ n huizen werrden gesloop pt. Het huidigge stadsbeeld van de Parrijse binnensstad dateert grotendeelss  deze periode.  1870  was  dee  bevolking  van  de  stadd  met  zijn  vo oorsteden  to ot  ongeveer  1 800  000  gestegen.  g Err  rd buiten dee bebouwde kom, die zic h nu ver buiten de muurr van 1785 hhad uitgebreiid, een nieu‐‐ verdediginggsgordel aanggelegd, met  veel kleine fforten. Deze gordel vorm mt min of me eer de grenss  n de huidige gemeente Parijs (ongeveeer 100 km²)).                                                         Komt overeeen met de hu uidige arrondisssementen 1 ttot en met 11 1.  Woord afgeeleid van het N Nederlandse ""bolwerk".  Geschie edenis

Paggina 11 van 52 2 

22 maart 2011  [PARIJS EEN WERELDSTAD]    Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Parijs wordt gevormd door het beleg van de stad door  de Duitsers in de Frans‐Duitse Oorlog van 1870 en de daarop volgende opstand van de Commune  van  Parijs.  Toen  de  burgerlijke  republikeinse  regering,  die  tijdens  de  oorlog  eerst  in  Bordeaux  en  later in Versailles zetelde, de definitieve aanval tegen de revolutionaire stad inzette 28 mei 1871,  kwam het tot een bloedbad waarbij 20 000 Parijzenaars het leven lieten.  Na de nederlaag van de Commune zal Parijs, onder de Derde Republiek, één van de glansperioden  van zijn geschiedenis doormaken. Het is de tijd van de "Belle Epoque", waarin Parijs in Europa het  symbool werd van elegantie en goede smaak (en in de ogen van velen, van "slechte zeden"). Het  was de tijd dat de Eiffeltoren werd gebouwd (1889), alsook de Sacré‐Coeur in de (toenmalige) bui‐ tenwijk Montmartre. De tijd dat cabarets als de Moulin Rouge en Le Chat Noir furore maakten in  heel Europa. 

3.6

20e eeuw 



In 1900 organiseerde Parijs de Olympische Spelen. 



Op 19 juli 1900 werd de eerste lijn van de Parijse metro geopend, tussen Porte Maillot en Porte  de Vincennes. 



In januari 1910 steeg het waterpeil van de Seine sterk en eind januari raakten grote delen van  Parijs overstroomd. 



In 1914 zou in Parijs het  Universeel  Esperantocongres plaatsvinden, maar door het uitbreken  van de Eerste Wereldoorlog moest het worden afgelast. 



Tijdens  de  Eerste  Wereldoorlog  bleef  Parijs  vrij  van  de  Duitse  bezetting,  de  Duitse  legers  be‐ reikten Parijs niet. 



In 1919 werd de stadswal van Thiers opgeheven. 



In 1924 heeft Parijs de Olympische Spelen georganiseerd. 



In 1932 werd te Parijs het Universeel Esperantocongres gehouden. 



Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Parijs in juni 1940 door de Duitsers ingenomen. Op 25  augustus 1944 werd Parijs bevrijd. De geallieerden lieten de Fransen zelf de eer. 



In 1950 werd te Parijs opnieuw het Universeel Esperantocongres gehouden. 



In 1958 werd het EPAD1 opgericht, dat de ontwikkeling, iets buiten Parijs, van de zakenwijk La  Défense zou coördineren. 



In 1963 werd begonnen met de aanleg van de rondweg van Parijs, de Boulevard Périphérique.  In La Défense werd de Tour Esso voltooid. 



In mei 1968 vonden overal in Frankrijk rellen plaats, maar met name in Parijs. 



Eind jaren zestig werd de fameuze markt Les Halles verplaatst naar Rungis. De gebouwen wer‐ den in de jaren zeventig afgebroken, en het gebied werd omgevormd tot winkelcentrum. 



In 1973 werd de Boulevard Périphérique voltooid. 



In 1977 werd het Centre Georges Pompidou geopend. 

In 1998 werd metrolijn 14 geopend, de eerste volautomatische metrolijn van Parijs.                                                                1

  

Het Établissement public pour l'aménagement de La Défense 

P a g i n a  | 12 

Geschiedenis 

[PARIJS EEN WERELDSTAD] 22 maart 2011   

3.7

21e eeuw 

In  het  najaar  van  2005  werden  in  de  voorsteden  rellen  en  plunderingen  gepleegd,  voornamelijk  door mensen van Noord‐Afrikaanse afkomst.  Parijs was kandidaat voor de Olympische Spelen van 2012, maar de keuze viel op Londen. 

 

Geschiedenis 

Pagina 13 van 52 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR

De eigenlijkke gemeentee Parijs en te evens departtement telt zzo'n 2 150 00 00 inwonerss op 10 525 h hec‐ tare, wat neeerkomt op  een 20 400  inwoners peer km². De regio Île‐de‐F France telt 112 miljoen in nwo‐ ners.  ulturele  sam menleving.  Al  sinds  de  middeleeuwenn  trekken  im mmi‐ Parijs  staat  bekend  om  zijn  multicu hting Parijs, vvan de Nede erlandse en ZZweedse studenten die n naar de studdentenwijk quar‐ granten rich tier Latin tro okken in de 14e eeuw to ot de huidigee Afrikanen e en Oost‐Aziatten.  De grootstee groepen van buitenland dse komaf diie nu in Parijs wonen kom men uit de voolgende land den:  ‐

Immigrranten  uit  Spanje  S en  Po ortugal  arrivveerden  voo ornamelijk  tu ussen  1950  en  1975.  Va anaf  1975 n nam de toesttroom sterk  af, onder anndere als gevvolg van de democratiseering van Spa anje  en Porttugal. 

‐

Immigrranten  uit  Marokko,  M Alggerije,  Tunessië,  Libië  en n  Egypte  kw wamen  vooraal  van  1950  tot  2000. SSinds enkele jaren komen er minder  mensen uit d deze landen. 

‐

Immigrranten uit Ceentraal‐Afrikka en Zuid‐A Afrika kwame en vanaf 197 75. Hun aanttallen blijven n de  laatstee jaren stijgen n. 

‐

Immigrranten uit Vietnam kwam men tijdens  de oorlog die daar aan  de gang wass. De immigran‐ ten kw wamen vooraal tussen 196 60 en 1980.  Hun aantal  blijft stabiell hoewel er  de laatste ja aren  steeds  minder imm migranten uit Vietnam ziijn bijgekomen. Het aanttal immigrannten uit Chin na is  de laattste jaren weel gestegen. 

‐

Immigrranten  uit  koloniën  k van n  Frankrijk  zoals  Guade eloupe,  Marrtinique  en  Frans‐Polynesië  kwameen tussen 1960 en 2000. Hun aantal bblijft stabiel. 

‐

Immigrranten uit Oo ost‐Europa zzoals Polen, H Hongarije, Bu ulgarije en Roemenië kw wamen pas va anaf  de toettreding tot d de Europese Unie: in 20004 voor Polen n en Hongarije en 2007 vvoor Bulgarije e en  Roemeenië. Hun aan ntal blijft ste erk stijgen. 

 14 

Deemografie 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

De  gemeente  (tevens  ( depa artement)  Paarijs  is  verde eeld  in  twinttig  arrondisssementen,  die  d ieder  on‐‐ n in vier wijkken (quartierrs). Parijs teltt aldus 80 qu uartiers.  derrverdeeld zijn Op  1 januari 18 860 werden de 12 oude  arrondissem menten van P Parijs herverddeeld, en samen met dee  ondergebraccht in de huid dige 20 arrondissementeen. Dit is opggebouwd uitt  nieuwe delen vvan de stad o n spiraal die met de klok mee van hett centrum naaar buiten drraait.  een

Ieder arrondisssement kiest zijn eigen aarrondisseme entsraad. In  totaal zijn eer 517 arron ndissements‐‐ n worden de  163 leden vvan de raad vvan Parijs (coonseil de Parris) gekozen..  raadsleden, uit hun midden ester van Parijs.  De leden van dee raad van Parijs kiezen dde burgemee De  burgemeestter van Parijs is Bertrandd Delanoë (ssinds maart  2001). Beke nde oud‐burgemeesterss  n Jean Tiberi (1995‐2001)) en Jaques CChirac (1977‐‐1995).  zijn

Politiek en n bestuur

Paggina 15 van 52 2 

WERELDSTAD] 22 maart 2011 1  [PARIJS EEN W van de 20 arrondissementen 

Ier arrondissement

IIe arrondissement

IIIIe arrondisssement

IIVe arrondissement

Ve arrond dissement

VIe arron ndissement

VIIe arro ondissement

VIIIe arrondissement

IXe aarrondissement

Xe arrondissement

Saint‐Germain‐ l'Auxerrrois

Gaiillon

Arts‐eet‐Métiers

Saaint‐Merri

SSaint‐Victor

Monnaie

Saint‐Thomas‐ d'Aquin

Champs‐Élysées

Saint‐Georges

Saint‐Vincent‐ de‐Paul

Les Haalles

Vivieenne

Enfants‐Rouges

Saint‐Gervais

JJardin‐des‐ Plantes

Odéon

Les Invalides

Faubourg‐du‐ Roule

Chaussée‐ d'Antin

Porte‐Saint‐ Denis

Palais‐R Royal

M Mail

Arrchives

A Arsenal

V Val‐de‐Grâce

Notre‐Dame‐ des‐Champs

École‐Militaire

La Madeleine

Faubourg  Montmartre

Porte‐Saint‐ Martin

Place Ven ndôme

Bonne‐N Nouvelle

Saintte‐Avoye

No otre‐Dame

Sorbonne

Saint‐Germain‐ S des‐Prés

Gros‐Caillou

Europe

Rochechouart

Hôpital‐Saint‐ Louis

 

XIe arrondissement

XIIe arrondissement

XIIIe arrondissement

XIVe arrondiissement

XVe arrond dissement

XVIe arron ndissement

XVIIe arro ondissement

XVIIIe arrondissement

XIXe arrrondissement

XXe aarrondissement

Folie‐Méricourt

Bel‐Air

Salp pêtrière

Mon ntparnasse

Saiint‐Lambert

Auteuil

Les Ternes

Grandes‐ Carrières

La Villette

Belleville

Saint‐Am mbroise

Picpus

Laa Gare

Parc Montsouris 

Necker

La Muette

Plaine de  Monceau

Clignancourt

Pont‐de‐ Flandres

Saint‐Fargeau

La Roqu uette

Beercy

Maison‐Blanche

Petit‐ Mo ontrouge

Grenelle

Po orte‐Dauphine

Batignolles

Goutte‐d'Or

Amérique

Père‐Lachaise

Saintte‐ Margueerite

Quinzee‐Vingts

Crou ulebarbe

Plaisance

Javel

Chaillot 

Épinettes

La Chapelle

Combat

Charonne

  | 16 

Pollitiek en bestuur 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

6.11

Uitgaaansleven n 

In P Parijs zijn zeeer veel moge elijkheden o m zich te vermaken. Ove erdag kan m en naar één van de velee  bezzienswaardiggheden gaan, 's avonds zzijn er veel u uitgaansmog gelijkheden.  Men kan naar het thea‐‐ ter,, opera, danss, muziek, bioscoop en caabaret.  Er  zzijn  veel  barrs  en  nachtcclubs.  De  Mooulin  Rouge  en  Le  Lido  zijn  beroem mde  nachtclu ubs  in  Parijs,,  waaar  veel  show ws  plaatsvind den.  Verder  zijn  er  veel  elitenachtclubs  waar  e r  een  strengg  deurbeleid d  geld dt,  en  waar  zeer  hoge  prijzen  p gevraaagd  worden.  Bij  de  me eeste  clubs  moet  er  enttree  betaald d  worden. Het po opulaire uitgaansleven vaan de Parijse e jongeren co oncentreert  zich tegenw woordig in dee  en noordoossten van Placce de la Bastiille.  straaten precies ten oosten e

6.22

Popffestivals 

Rocck en Seine  Villette Soniquee (eind mei)   

6.33

Theaaters 

Parrijs telt een aaantal bekende en mindeer bekende theaters:   Opéra Baastille   Opéra Gaarnier   Opéra Co omique   Théâtre d du Châtelet   Théâtre d de l'Odéon   Cité de laa musique   Salle Pleyyel 

6.44

Eten n en drinke en 

Resstaurants zouden in 1767 in Parijs ziijn uitgevond den. In totaa al zijn er nu  ongeveer 8  000 restau‐‐ ran nts, uiteenlop pend van tie en driesterreenrestaurants tot vele bistro's en caffés waar men een menu u  kan n bestellen. V Vrijwel alle keukens van dde wereld zijjn in Parijs ve ertegenwoo rdigd.  Er zzijn vele horeecagelegenheden met teerras in Parijss. Drinken op p het terras iis in Frankrijk echter een n  stuk duurder daan drinken binnen aan dee bar. 

Cultu uur

Paggina 17 van 52 2 

22 maart 2011  [PARIJS EEN WERELDSTAD]   

6.5

Winkelen 

Parijs is bekend vanwege de winkelmogelijkheden op het gebied van de mode, van eenvoudig tot  haute couture, en parfums. De meeste winkels gaan om 09.00 uur open en sluiten om 19.00 uur.  Op zondag is alles gesloten, afgezien van markten en kleine kruideniers. Tevens zijn in het IVe ar‐ rondissement de winkels in de wijken van de Marais en Île Saint‐Louis geopend.  De enorme hoeveelheid winkels in Parijs, vooral in het centrum, bestaat uit:  1 warenhuizen (de bekendste hiervan zijn Galeries Lafayette, La Samaritaine (in 2005 gesloten),  Au Bon Marché, en Printemps)  2 winkelcentra zoals Les Halles  3 winkelstraten;  place  Vendôme  en  Rue  du  Faubourg  Saint‐Honoré  voor  de  luxe  merken  tot  de  Champs‐Élysées en Rue de Rivoli. Tevens heeft elk arrondissement een aantal eigen winkelstra‐ ten waar vooral de meer dagelijkse benodigdheden gekocht kunnen worden  4 vele  soorten  winkels  en  boetieks  zoals  o.a.  voor  kleding,  schoenen,  accessoires,  boeken,  mu‐ ziek,  parfums,  delicatessen,  huishouden,  woninginrichting,  kinderen,  antiek,  papier‐  en  teken‐ materiaal etc.  5 markten;  er  zijn  ongeveer  70  markten  in  Parijs,  die  op  verschillende  dagen  geopend  zijn.  De  markt op Rue Mouffetard is de bekendste hiervan.  Bekende winkelstraten zijn:   Champs‐Élysées (voor meer info p. 27)   Boulevard Haussmann   Rue de Rivoli   Avenue Montaigne   Boulevard des Italiens   Boulevard des Capucines   Boulevard de la Madeleine   Rue Royale   Rue du Faubourg‐Saint Honoré 

P a g i n a  | 18 

Cultuur 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

6

Arch hitectuur   Het hoogstte gebouw iss de Eiffelto ren (zie 7.1.2) met een  hoogte van n 325 m. Parrijs heeft dannkzij meer hoge gebou‐ wen  een  eigen  skylin ne  gekregenn.  Doordat  de  ruimte  schaars is m moet men de hoogte in.. Toch is er b betrekkelijk  weinig  hoo ogbouw  in  vergelijking  v met  bijvoorrbeeld  New  York City. 

  Parijs bevaat meer dan  80 wolkenkkrabbers hogger dan 100  m. Deze kaan men onde er andere vi nden in La D Défense. La  Défense  bevat  3 000  000  0 m²  aan   kantoorruim mte.  Het  is  et grootste zzakencentrum m van Europ pa. Veel van  hiermee he de  wolkenkrabbers  zijn  tussen  dee  100  en  20 00  m  hoog,  our Total mett 190 m en dde Tour Axa.  zoals de To

 

Ook  in  de  wijk  Montp parnasse  in  het  zuiden  vindt  men  hoogbouw. Rondom he et station M ontparnasse e vindt men  een  aantal  wolkenkrabbers,  waa ronder  de  op  één  na  hoogste  vaan  Frankrijk,,  de  Tour  M Montparnassse  met  een  hoogte  van  210  m.  Het  H Hotel  M Meridien  Mo ontparnasse  meet 120 m m. 

 

het  13e  arro ondissement,  evenals  naaast  de  Eiffeltoren  langs  de  Seine  zijjn  er  vele  ho oge  wolken‐‐ bbers van ro ond de 110 m m.  arnaast vindt men rond  de stations  Austerlitz, LLyon en Berccy ook aantaal hoge wolkkenkrabbers,,  aronder de B Bibliothèque e Nationale.

Cultu uur

Paggina 19 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR

Er zijn vele ttoeristische bezienswaarrdigheden inn Parijs. 

7.1

Gebouwen n en bouw wwerken 

7.1.1

Paaleizen 



Palais dee Chaillot 



Palais du u Luxembou urg 



Grand P Palais  Het  G Grand  Palaiss  is  een  grotte  glazen  tento oonstellingsh hal  die  geb bouwd  is  voor  de  wereld dtentoonstellling  van  1900  in Parijs. Heet Grand Palais is ge‐ legen n in het VIIIe arrondissem ment.  Het  G Grand  Palaiss  of  meer  officieel  de  Galerries  nationales  du  Gran nd  Palais  maakkt  als  expossitiegebouw  deel  uit  van  de  Réunion  des  musée es  natio‐ naux..  Het w werd gelijktijjdig met het Petit Pa‐ lais en de Pont Allexandre III ggebouwd,  en  heeeft  een  imp posante  Neo oclassisis‐ tischee façade mett veel Art No ouveau smeeedijzerwerk. Sindss  zaterdag  24 4  september  2005  is  heet  heropend,  nadat  het  twaalf  jaar  lang  geslote en  is  geweeest omdat eeen gedeelte van het glazzen plafond iinstortte. 



Palais Ro oyal  Palaiss‐Royal is eeen voormaligg koninklijk ppaleis en een n tuin in Parijs. Tegenwooordig is het mi‐ nisterie van cultuur en de Franse raad vann state in hett paleis onde ergebracht. 



Hôtel dees Invalides  Het  H Hôtel  Nation nal  des  Invalides  is  gele‐‐ gen in het 7e arrrondissemen nt van Parijs..  Het  w werd  in  167 71  opgericht  door  Lode‐‐ wijk X XIV, de zonnekoning.  Les  Invalides  diiende  als  onderkomen o n  voor  oude  soldatten  die  op  dat  d momentt  in  dieenst  van  hett  leger  ware en.  De  archi‐‐ tect  was  Libéral  Bruant.  Vanaf  de  Pontt  Alexaandre  III  leid dt  een  zeer  mooie,  m reus‐‐ achtigge esplanadee van 500 m meter lang enn  250 m meter breed naar het Hô ôtel Nationall  des In nvalides, datt de Cathédrale de Saint‐‐ Louiss‐des‐Invalidees en de Dôm me des Inva‐‐ lides  omvat. Teveens bestaat LLes Invalidess  uit heet Musée dee l'Armée, he et Musée dess Plans‐Relie efs en het Mu usée de l'Orddre de la Libéra‐ tion.   20 

Belangrijke be B ezienswaardiigheden 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  1.2

Toren ns, zuilen en n kolommeen 

Eiffeltoren  De e  Eiffeltoren  (Frans:  la  toour  Eiffel)  iss  een  monu‐‐ ment te Parijss en een vann de meest b bezochte be‐‐ zie enswaardigh heden van Frrankrijk. Hij sstaat aan dee  lin nkeroever van de Seine inn het 7e arro ondissementt  vaan Parijs.  De e  Eiffeltoren  is  wereldwiijd  het  symb bool  van  Pa‐‐ rijs.  Hij  wordtt  door  velenn  gezien  als  een  van  dee  niet‐klassieke wereldwondderen.  De e toren is on ntworpen dooor de ingenieurs Mauri‐‐ ce e  Koechlin  en  Emile  Nouuguier,  twee e  medewer‐‐ ke ers van Gusta ave Eiffel. Dee toren ontvvangt tegen‐‐ wo oordig jaarlijjks meer dann zes miljoen bezoekerss  en n is daarmee e het meest bbezochte mo onument terr  we ereld.  Op  28 8  novemberr  2002  verw welkomde  dee  Eifffeltoren zijn n 200 miljoennste gast.      Jaarlijks tre ekt de Eiffeltoren ongeveer    6 m miljoen bezoeekers    Op het eerste platforrm bevindt zzich een expo ositie over de Eiffeltorenn met foto's,, schilderijen n  en inform matie. Met de lift is het m mogelijk naaar de top van n de Eiffeltorren1 te gaan.. Informatie‐‐ panelen  geven aan w welke gebouw wen te zien  zijn vanaf de e Eiffeltoren . Er is een uniek uitzichtt  over Parijs.  De Eiffelttoren is 317 meter hoogg tot aan de top van de  vlaggenstokk, zonder de televisiean‐‐ tennes m mee te reken nen. Met teleevisieantenn nes is de toren 324 meteer hoog. Afh hankelijk van n  de omgeevingstemperratuur kan dde toren 15  cm in  hoogtte verandereen door het  uitzetten off  inkrimpen van het metaal. De torren heeft vie er poten; op verschillendde niveaus be evinden zich h  platforms. De toren w weegt 7300 tton (exclusie ef de fundering). Na zijn bbouw was de Eiffeltoren n  's wereld ds hoogste to oren en hij iss nog steedss de hoogste e van Europaa als men de e televisieto‐‐ rens niet  meetelt.  Tour Montp parnasse  Tour Saint‐JJacques  Colonne de JJuillet  Statue de la a Liberté 

1.3

Bogen en poorte en 

Arc de Triom mphe  De Arc dee Triomphe o of de Triomffboog is een triomfboog en een van dde bekendstte bouwwer‐‐ ken van P Parijs, in het 8e arrondisssement.  Het bouw wwerk is geb bouwd op heet Place Charrles de Gaulle e (vroeger P lace de l'Étoile), een van n  de drukstte verkeersp pleinen van PParijs, aan het westelijke e eind van d e Champs‐Élysées, waarr  twaalf lan nen samenkomen. De tr iomfboog is 50 meter ho oog, de op eeen na grootsste in de we‐‐ reld,  alleeen  in  Noord d‐Korea  staatt  een  groterre  (de  Triom mfboog  in  Pyyongyang).  Hij  H is  zelfs  zo o  groot datt er Charles G Godefroy er  met een vlie egtuig door is gevlogen. D De bouw begon in 1806,,                                                         De trap is boven het tweede platform  niet publiek ttoegankelijk. Belanngrijke bezien nswaardighed den

Paggina 21 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR re  van  een  van  Napoleons  over‐ ingen  bij  Austerlitz.  A Pas  rond  ,  onder  koning  Lodew wijk  Filips,  oltooid.   de bouw vo Arche  Triomphe du Carrousel  aint‐Denis  aint‐Martin  Auteuil  auphine 

erken en kaathedralen  enisbasiliek  aint‐Roch  ame van Parrijs  athédrale No otre‐Dame d de Paris (Onzze‐Lieve‐Vro ouwekathedrraal van Pariijs) is een im mpo‐ e, in vroeggo otische stijl o opgetrokken  kathedraal  op het eiland in de Seinne, Île de la C Cité,  t centrum vaan Parijs. De kathedraal  werd in opd dracht van bisschop Mauurice de Sullyy ge‐ wd in de tijd  van Lodewijjk VII. De ee rste steen w werd in 1163 door paus A Alexander III ge‐ st. De bouw werd in 134 45 voltooid. erk werd op  27 februari  1805 verhevven tot basilliek (basilica minor). Ze oonderging va anaf  een 23‐jarigge restauratiie door Eugèène Viollet‐le e‐Duc, nadat ze beschadiigd werd tijd dens  ranse Revolu utie. Sinds 19 991 is er een  nieuwe resttauratie aan de gang die  bijna beëind digd  otre‐Dame is 130 meter lang. De tw wee niet‐afge ebouwde torens, die een  hoogte heb bben  69 meter, kunnen beklom mmen wordeen en bieden n een uitzich ht over de sttad. De kerk was  een  van  de  eerste  ge‐ bouwen  tter  wereld  waar  w de  luchtbbogen  gebrruikt  werden.  Het  origin nele  ontwerp  bevat  deze  d bouwkun dige  onderde‐ len echteer niet. Toch  zijn  zij  toegeepast  rond  het  koor  en  hhet  schip.  In n  de  gotiek  w werden  du unne  muren ergg populair, d deze  zijn dan oook toegepasst in  de  Notree‐Dame,  echter  bij  de  boouw  kwam  men  m er achter  dat deze du unne  muren  zzonder  exte erne  steun  nieet  overeind  kun‐ k blijven staan n, er kwamen n scheuren iin de muren n en ze begonnen naar bbuiten te leu unen  hun  eigen  gewicht.  g Als  reactie  beggonnen  de  architecten  steunen  te  bbouwen  rond d  de  enmuren. Bij latere editie es bleven dezze steunen terugkomen. e kathedraal  worden drie e relikwieën  van Christu us bewaard:  de doornen kroon, een  stuk  et kruis en ééén van de na agels waarmeee Christus ggekruisigd werd.   22 

Belangrijke be B ezienswaardiigheden 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  Het boekk De Klokkenluider van dee Notre Dam me, dat Victor Hugo in 18831 schreef, ggaf de Notree  Dame dee Paris wereld dbekendheidd.  De kerk h heeft een magnifiek orgeel, gebouwd door Aristid de Cavaillé‐CColl. Dit orge el bestaat uitt  meer dan n 7000 pijpen. Het wordtt bespeeld door 3 organist‐titularisseen: Olivier La atry, Philippee  Lefebvre en Jean‐Pierre Leguay. Église Saint‐‐Germain‐de es‐Prés  Saint‐Gerrmain‐des‐Prrés (Sint‐Gerrmaan‐van‐d de‐Weidenke erk) is  de ouudste  kerk  in n Parijs en iss  een  zeldzaaam  voorbe eeld  van  ro‐‐ maanse  boouwkunst  in n  Parijs.  Dee  kerk is gebbouwd in de 11e en 12ee  eeuw  en  w werd  vier  keer  verwoestt  door  de  Noormannen.  De  kerkk  werd  telkkens  wederropgebouwd d  volgens de  e originele tekeningen. In n  al die jarenn is er steeds een stukjee  bijgebouwdd,  zo  ook  het  portaall  dat dateertt uit 1607.  De bescherrmheilige va an de kerk iss  Sint‐Germaanus van Parrijs.  In  deze  keerk  zijn  een n  aantal  be‐‐ kende  mensen  m begra aven,  waaroonder  de  Fraanse  filosooff  René  Desccartes  (in  het  rechterge‐‐ deelte) en de Poolse koning Jan CCasimir (in he et linkergede eelte).  Sacré‐Coeurr  De Basiliq que du Sacré‐Cœur (Nedderlands: He eilig‐Hartbasiliek) is een  basiliek in P Parijs. Hij ligtt  op  de  heeuvel  Montm martre  in  Parrijs  in  het  18 8e  arrondissement  in  Paarijs  en  is ge ewijd  aan  dee  Heilig‐Haart‐verering.  De  kerk  valt  vooral  op  o door  haaar  fel‐ witte  uiterlijk,  en  prrominente  li gging  op  een  heuvel.  h Om  bij  b de  kerk  tte  ko‐ men, kan n men 237 trreden klimm men of  1 de  Funicculaire  de  Montmartre M   ne‐ men.  Boven  aangeko omen  heeft  men  uitzicht  over  o een  gro oot  deel  va n  Pa‐ rijs.  Saint‐Sulpice  pelle  Sainte‐Chap Église de la Madeleine  Église Saint‐‐Louis‐en‐l'îlle  Église de la SSainte‐Trinitté  Église Saint‐‐Nicolas‐du‐Chardonnet Église Saint‐‐Étienne‐du‐‐Mont  Église Saint‐‐Eustache 

                                                       kabelbaan  Belanngrijke bezien nswaardighed den

Paggina 23 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR Musea  el gebied zijn n er vele soo orten museaa. Parijs telt  ongeveer 15 50 musea, vaan schilderku unst  chap en van natuur tot  internationaale culturen. Om de Pariijse musea tte bezoeken  kan  ikmaken van n een speciale museumppas (in het Frans Carte M Musées et M Monuments P Paris  ance), waard door men toe egang heeft  tot 60 muse ea en monum menten in Paarijs en de direc‐ g (Île‐de‐France).  eren tot en m met 17 jaar.  meeste mussea zijn gratiss toegankelijjk voor kinde meeste mussea zijn in he et algemeenn gesloten op p maandag o of dinsdag, 11 mei, 1 novvem‐ r, 25 novemb ber en feestd dagen.  atis toegangssdagen muse ea en monum menten zijn e er op elke ee erste zondag  van de maand.  usea in Parijs zijn:  vre  g museu um  in  het  s  een  zeer  groot  rum van  de  Franse  hoofdstad Pa‐ Het  ligt  net  ten  noorden  van  de  e. Het bestaaat uit drie vle eugels: de  elieu‐vleugel,  de  Sully‐vleugel  en  enon‐vleugeel.  De  Mona  Lisa  van  ardo da Vincci is waarsch hijnlijk het  emdste  stukk  uit  de  collectie  van  Louvre.  Het  museum  maakt  deel  an de Réunio on des musé ées natio‐ .  d'Orsay  Musée d'Orsay is een mu useum in Paarijs dat de ggeschiedenis van de wessterse kunst  tus‐ 1848 en 1914 4 bestrijkt, m met een sterkk accent op d de 19e‐eeuw wse Franse kkunst. Het muse‐ bezit  een  veermaarde  verzameling  im mpressionisttische  werke en.  Ook  bevaat  het  muse eum  dhouwkunst..  Het  museum  m kt  deel  uit  van  v de  Réun nion  des  ées nationaux.   

 24 

Belangrijke be B ezienswaardiigheden 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  Centre Georrges Pompid dou  Het Centre G H Georges Pom mpidou, offi‐‐ cieel het Cen c ntre nationa al d'art et dee  culture  c Georrges‐Pompid dou  ook  be‐‐ kend als Cen k ntre Pompido ou of Centree  Beaubourg,  B is  een  centrum  voorr  moderne  m kuunst  in  Parijjs  dat  toon‐‐ aangevend is a s in de wereld. Het werd d  in  i februari  11977  geopen nd.  De  grotee  droom  d van  de  voorma alige  Fransee  president  p Geeorges  Pomp pidou  kwam m  eindelijk uit.  e  Hij wilde da at er in Parijss  een  e groot  publiekscen ntrum  werd d  gebouwd  g w waar  alle  vormen  v van n  Moderne  M kuunst,  maar  ook  anderee  uitingen een u n plek zouden n krijgen.  Het  Centtre  Pompido ou  is  een  opvvallend  gebo ouw.  Het  is  ontworpen  door  de  arcchitecten  Ri‐‐ chard Ro ogers uit Gro oot‐Brittanniëë en Renzo  Piano uit Italië. De gevell van het gebouw is een n  wirwar  van  v pijpen  en n  buizen  in  verschillende  kleuren.  De  D kleuren  ggeven  de  fun nctie  van  dee  buizen aaan. De bedoeling van dee architecten n was dan oo ok om het geebouw als het ware bin‐‐ nenstebu uiten te keren.  Cité des scieences et de l''industrie  Cité des ssciences et d de l'industriee is het weten nschapsmuseum dat ligt  in het Parc d de la Villettee  in Parijs.  Het grote ge ebouw heeftt vijf verdiep pingen van glas en staal.  Het is het grootste cen‐‐ or  de  ontsluiting  en  versspreiding  vaan  techniek  en  e wetenschhap  in  Europ pa.  Het  is  in n  trum  voo 1986 geo opend. Jaarlijjks komen err meer dan vvijf miljoen bezoekers.  Musée de Clluny  Het Muséée national d du Moyen Âgge, officieel het Musée n national du M Moyen Âge ‐‐ Thermes ett  hôtel de  Cluny, is een n belangrijk  museum voor middeleeuwse kunst,, gelegen in het Quartierr  Latin in P Parijs. Het mu useum maakkt deel uit vaan de Réunion des muséees nationauxx.  Het  museum  is  geve estigd  in  eenn  gebouwen ncomplex  dat  bestaat  uitt  het  laatgo otische  hôtell  particulieer  (stadspale eis)  Hôtel  dee  Cluny  en  enkele  e bewa aard  gebleveen  ruimtes  van  v een  Ro‐‐ meins thermencomp plex. Dit badhhuis bestaat uit een cald darium1, eenn tepidarium2 en een fri‐‐ gidarium3.  Het museeum toont de nationale  verzamelingg kunst uit de e middeleeuw wen, voor zo over die niett  in het Lo ouvre bewaard wordt. Hiier bevindt zzich onder m meer de wereeldberoemd de tapijtseriee  van de 'D Dame met de e eenhoorn'. Musée Picassso  Het Picasssomuseum  in Parijs geeeft een overzzicht van het totale werrk van Pablo  Picasso, diee  het groottste deel van n zijn leven iin Frankrijk w woonde. Hett museum m maakt deel uit van de Ré‐‐ union des musées nationaux.  Het museeum staat in de wijk Le M Marais in hett derde arron ndissement vvan Parijs. H Het is gehuis‐‐ vest in heet Hotel Salé é, dat gebouw wd is tussen 1656 en 165 59 door Jeann Boullier de Bourges.  Het museeum in Parijs herbergt  dde grootste  collectie ter  wereld  van  werken  van n Picasso; err  zijn ondeer andere 251 1 schilderijenn, 160 beeldhouwwerken en wel 15000 tekeninge en.                                                         heet bad  warm bad  koud bad  Belanngrijke bezien nswaardighed den

Paggina 25 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR heeft het museum een d deel van de  persoonlijke e collectie va an Picasso inn zijn bezit,  met  en van Paul Cézanne, Ma atisse, Roussseau, André Derain, Georrges Braque  en Joan Miró.  ée Picasso sloot zondag  23 augustuss 2009 haar d deuren in ve erband met eeen verbouw wing  naar  verwach hting  tweeën nhalf  jaar  zaal  duren.  Verrwacht  word dt  dat  het  m museum  febrruari  weer toegan nkelijk is voo or bezoekerss.    du quai Bran nly  ée du quai Brranly is een ggroot etnogrrafisch muse eum dat geve estigd is in heet VIIe arron ndis‐ ent van Parijs, dichtbij de Eiffeltorenn. Op 23 juni 2006 werd het officieeel geopend d door  oenmalige Franse preside ent Jacques CChirac. Het m museum gaa at door als zijjn project om m in  ranse hoofdsstad een duu urzaam cultuureel monum ment na te la aten dat hem m zal overlevven.  ezelfde  wijze  verleende president  PPompidou  in  de  zeventig ger  jaren  zijnn  naam  aan  het  re Georges P Pompidou.  Rodin  ée Rodin ligtt in het 7e arrondissemeent van Parijjs, Frankrijk. Het  eum, met bijbehorend be eeldenpark, w werd in 1919 9 geopend in n het  malige Hôtell Biron. Het m museum tooont het werk van de beroemde  se  beeldhou uwer  en  schilder  Augustte  Rodin  (18 840‐1917).  Het  H eum maakt d deel uit van d de Réunion ddes musées n nationaux.  de l'Orangeriie  ee de l'Oranggerie is een  museum, geelegen in de  Tuilerieën a aan  ace de la Co oncorde in he et 1e arronddissement vaan Parijs. Hett mu‐ m maakt deel uit van de R Réunion des  musées nationaux.  t museum h hangen schild derijen uit h et einde van n de 19e en het be‐ an de 20e eeeuw. Het museum is voo ral bekend d door de serie e waterlelies   ns:  Nymphéaas  )  van  de  Franse  imp ressionistische  kunstsch hilder  Claudee  Monet  (18 840‐ ).  Deze  grote  doeken  he ebben  als  onnderwerp  de e  waterleliess  in  Monets  tuin  in  Give erny.  , de breking  van het licht en kleur sppelen een grrote rol in de eze serie. Ze  e zijn gemaakkt in  eriode 1914‐‐1926, de laa atste 25 jarenn van zijn levven. De gewa aagde kleureen van de me eest  nte doeken zzouden het re esultaat zijn  van een ooggziekte.  n ook werken van andere bekende kkunstenaars zzoals Pierre‐Auguste Rennoir (Jeune FFilles  Rocher rougee), Pablo Picaasso (La Grande Baigneuuse), Chaïm SSou‐ ano), Paul Céézanne (Le R en Henri Rou usseau. Ook zzijn er beeld en van Augu uste Rodin.  Guimet  Musée nation nal des Arts asiatiques‐G Guimet, kortw weg Musée G Guimet is eeen museum vvoor  ische kunst iin de Franse hoofdstad PParijs gesitue eerd aan hett Place d'Iénaa in het XVIe e ar‐ issement. Heet museum m maakt deel uuit van de Réunion des musées nationnaux. 

ruggen  bruggen in P Parijs. Veel e ervan verbinnden de Seine met het Île de la Cité,  waar de sta ad is 

ende bruggen in Parijs zijjn:  exandre III  l'Alma  arie   26 

Belangrijke be B ezienswaardiigheden 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  Pont Nation nal  Pont Neuf  Pont Saint‐LLouis  Pont de Sullly 

2

Stratten en boulevards

Avenue des Champs‐Élyysées  mps‐Élysées  (voluit  Avennue  des  Champs‐Élysées,  Elyzeese  V Veldenlaan)  is  de  meestt  De  Cham prestigieuze en breed dste laan vann Parijs. Med de dankzij zijn bioscopenn, cafés en lu uxueuze win‐‐ kels is heet één van de bekendstee straten ter  wereld, en m met een gem middelde huur van meerr  dan  900 0  000,00  EU UR  per  jaarr  per  100m² is  het ook een n van de duuurste.  De  enigee  straat  waa ar  de  hurenn  nog  hoger  ligggen  is  Fifth h  Avenue  in  New  York Cityy. De naam iss afkomstig uuit de  Griekse m mythologie,  waar de Elyzzeese  velden de verblijfplaats van de ggeluk‐ zaligen w was.  De  Cham mps‐Élysées  staat  bekennd  als  la  plus  belle  b avenue e  du  mondee1,  en  trekt ookk veel rijken  en bekendee per‐ sonen  aaan.  De  komsst  van  internnatio‐ nale  winkelketens  als  McDonaldds  en  Starbucks  zorgde  de e  afgelopen  jaren  voor een kleine veran ndering in heet karakter vvan de avenu ue, en in eenn poging om deze veran‐‐ dering (o of "banalisatiie") tegen tee gaan besloot de gemee ente Parijs inn 2007 de Zw weedse win‐‐ kelketen H&M het op penen van eeen filiaal aan n de avenue tte verbiedenn.  Avenue Mon ntaigne  Boulevard P Périphérique Boulevard SSaint‐Germaiin  Boulevard H Haussmann  Boulevard Lannes  Rue Mouffetard  Rue Lepic  Rue du Louvvre  Rue du Faub bourg‐Saint‐‐Honoré  Rue de la Pa aix  Rue de Rivoli  Rue des Rossiers 

                                                       De mooiste laan ter were eld.  Belanngrijke bezien nswaardighed den

Paggina 27 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR

leinen  endôme  Bonaparte ee en 44 meter hoge triomffzuil neerzetten,  it achthoekigge plein liet  Napoleon B amd de Colo onne de Vend dôme. Aan hhet plein is te evens gelege en het hotel RRitz.  e de la Conco orde met Obe elisk  e  de  la  Concorde  (Een ndrachts‐ )  is  een  histtorisch  plein te  Parijs  t 8e arrondisssement van n het cen‐ .  Het  beslaaat  meer  dan  8  hecta‐ itect  Ange‐Jacques  Gab briel  ont‐ p  het  plein  in  1763  in  de  vorm  een  open  achthoek.  a Het  H werd  genoemd naaar de Fransse koning  wijk  XVI.  Zijn  Z ruitersta andbeeld  d in het midd den. Tijdens de Fran‐ evolutie  weerd  het  plein  omge‐ pt tot de Placce de la Révo olution en  tandbeeld vaan Lodewijk XVI werd  eld. In plaatts daarvan w werd een guilllotine op he et plein geplaatst. 'Het bbeeld van de e ko‐ werd vervan ngen door ee en beeld van  de Vrijheid'..  u Tertre  Het  Place  du  Tertrre  (Heuvelpllein)  is  een n  beroemd  pleintje  in  het  hart va an de Parijsee wijk Montm mar‐ tre  en  gelegen  opp  korte  afsttand  van  de e  basiliek  Saacré‐Cœur,  waar  w schilde ers,  portreettekenaars  en  silhoue etknippers  aan  het  werk  w zijn.  Men  M kan  hhier  niet  allleen  landschapschilderijjen  kop pen,  maar  ook  een  eiigen  portrett  of  karikattuur  laten  m maken.  Het  her‐ innert  aan  de  tijdd  toen  vele  be‐ kende  kunstenaarrs  hier  leeffden  (onderr anderen Paablo Picasso...).  e la Bastille  e Clichy  harles de Gau ulle (oude na aam: Place dde l'Etoile)  e la Nation  Italie  e la Republiq que  galle  es Victoires 

 28 

Belangrijke be B ezienswaardiigheden 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  Place des Vo osges  Place dess Vosges (Vogezenplein)  is het oudste e plein van P Parijs. Het pleein ligt in de Marais‐wijkk  in het 3ee en 4e arron ndissement.  Het is ontw worpen door Baptiste Cerreau en wass een van dee  eerste moderne grote pleinen in  de West‐Eurropese stede enbouw.  n, dat vroeger bekend waas als Place R Royale, werd tussen 16055 en 1612 on nder Hendrikk  Het plein IV gebouwd. Het werrd voltooid oonder Lodew wijk XIII en er werd een sstandbeeld vvan deze ko‐‐ ning geplaatst. Het p plein van 1400 bij 140 me eter wordt omringd doorr 39 gelijk uiitziende hui‐‐ zen, iedeer gebouwd  van rode steenen.  Veel  van  deze  huizen n  hebben  eeen  ei‐ ondere  geschiedenis.  Aaan  de  gen  bijzo noordelijjke  en  zuide elijke  wand  sstaan  het groteere Pavillon d du Roi en heet Pa‐ villon de la Reine.  Tijdens  de  d Franse  Revolutie  R beesloot  het parleement het plein om te doopen.  Het  zou  voortaan  de  d naam  drragen  van  het  eerste  depa artement  da t  zijn  belastingg zou afdrage en aan de reevolu‐ tionaire rregering.  Het depaartement Vosges betaaldde als  eerste en n werd met d dit plein geëeerd.  Na de reevolutie werd d de  naam ""Place  des V Vosges"  aang gehouden. H Het vernielde e standbeeld d  van  Lodeewijk  XIII  we erd  op  4  noovember  182 29  vervangen  door  een  stenen  exemplaar.  Hett  werd verrvaardigd door Louis Duppaty en na diiens dood in 1825 voltoooid door Jean n‐Pierre Cor‐‐ tot.  Place de la R République D Dominicainee  Place de l'Op péra  Place de la M Madeleine 

4

Tuinen en parrken 

Jardin des P Plantes  de Tuilerieën n  De Tuilerrieën zijn tuin nen van het  voormalige koninklijk pa aleis (Palais ddes Tuileries)) in Parijs.  Tegenwo oordig bestaa an alleen de  bijbehorend de tuinen (Ja ardins des Tuuileries) nog.. Deze lopen n  van het LLouvre tot aa an de Place dde la Concord de. Catharina de' Medicii heeft de tuinen in 1553 3  aten aanleg‐‐ in een Italiiaanse stijl la gen  met  onder  mee er  prachtigee  fonteinen.  In  1664  w erden  de  tu uinen  in  op‐‐ dracht van  Colbert doo or de beken‐‐ de  tuinarcchitect  Andrré  le  Nôtree  verfraaid  met  onder  meer  een n  brede  laaan  en  ge eometrischee  bloemperkken.  De  tuinen  hoorden  biij  het  gelijk‐‐ namige palleis, dat in o opdracht van n  Caterina dee Medici is gebouwd. 

Belanngrijke bezien nswaardighed den

Paggina 29 van 52 2 

22 maart 2011  [PARIJS EEN WERELDSTAD]    

Jardin du Luxembourg 



Bois de Boulogne stadspark 



Bois de Vincennes 



Parc Montsouris 



Cité universitaire de Paris 



Parc Monceau 

7.5

Eilanden 

Île Saint‐Louis  Île Saint‐Louis is één van de twee eilanden (het andere is Île de la Cité) in de Seine in het centrum  van Parijs. Het is genoemd naar koning Lodewijk IX, bijgenaamd de heilige (fr. Saint Louis).  Het eiland is met de rest van Parijs verbonden door bruggen naar de linker‐ en rechteroever van de  rivier (onder andere de Pont de Sully), en is via de Pont Saint‐Louis met het Île de la Cité verbon‐ den.  Het Île Saint‐Louis is één van Frankrijks vroegste voorbeelden van urbanisatie. Het bestond voor‐ heen uit twee delen, het Île Notre‐Dame en het Île aux Vaches. Deze eilanden dienden als weide  voor  marktvee  en  voor  de  opslag  van  hout.  De  vereniging  van  beide  eilanden  en  de  verkaveling  ervan werden in de zeventiende eeuw begonnen door ingenieur Christophe Marie.  Het  eiland  vormt  een  vreedzame  oase  van  rust  midden  in  het  drukke  Parijse  stadscentrum  met  smalle eenrichtingsstraten en beschikt niet over een metrostation, echter wel twee bushaltes. Be‐ zienswaardigheden zijn de Église Saint‐Louis‐en‐l'Île, de Adam‐Mickiewiczbibliotheek en de beken‐ de ijswinkel van "Monsieur Berthillon".  Île de la Cité  Het Île de la Cité is een van de eilanden in de Seine (een ander eiland is Île Saint‐Louis), in het cen‐ trum van Parijs. Op dit eiland, dat als het hart van de stad beschouwd kan worden, werd Parijs ge‐ sticht.  Op het Île de la Cité bevinden zich drie middeleeuwse gebouwen:   de kathedraal Notre Dame de Paris;   de Conciergerie, het oudste koninklijk paleis van Parijs, dat in de 15de eeuw omgevormd  werd tot een gevangenis;   de  Sainte  Chapelle,  een  kapel  die,  gelegen  op  een  boogscheut  van  de  Notre  Dame,  in  de  tweede helft van de 13de eeuw gebouwd werd door Lodewijk IX en bestaat uit twee ver‐ diepingen. 

P a g i n a  | 30 

Belangrijke bezienswaardigheden 

[PARIJS EEN WERELDSTAD] 22 maart 2011    Het Île de la Cité wordt met de linker‐ en rechteroever van de Seine verbonden door verschillende  bruggen, waaronder de Pont Neuf, de oudste brug van Parijs. Pont Saint‐Louis vormt de verbinding  tussen Île de la Cité en Île Saint‐Louis. 

7.6

Begraafplaatsen 



Cimetière du Père‐Lachaise 



Cimetière de Montmartre 



Cimetière du Montparnasse 



Cimetière de Passy 



Catacomben 

7.7

Overige plaatsen en bouwwerken 



Parc des Princes, stadion van voetbalclub Paris Saint‐Germain 



Les Halles 



de Sorbonne, gelegen in het Quartier Latin, een van de oudste universiteiten van Europa 

7.8

Bezienswaardigheden in de omgeving 



Disneyland Resort Paris 



Kasteel van Versailles 



Parc Astérix 



Kasteel van Fontainebleau 

 

Belangrijke bezienswaardigheden 

Pagina 31 van 52 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR

8.1

Lu uchtverke eer 

Zoals veel ggrote steden wordt Parijss bediend dooor meerdere e luchthaven ns.  De  grootstee  daarvan,  tevens  het  grootste  vlieggveld  van  Frrankrijk  en  het  h op  één  nna  grootste  van  Europa  na  Heathrow,  is  Aéroport  Charles  C de  G Gaulle  (ook  wel  w Roissy  genoemd),  g teen  noorden  van  de stad ligt A Aéroport d'O rly, de tweed de luchthave en van Frankkrijk en Parijss. Er  Parijs. Ten zzuiden van d zijn  plannen n  om  een  derde  grote  internationaale  luchthave en  te  bouwe en  na  Charlees  de  Gaulle e  en  Orly. Men iis hierover in n besprekingg. Charles dee Gaulle en  d'Orly zijn direct met el kaar verbon nden  RER Lijn B). B Beide luchthaavens kennen een kleine e trambaan ttussen de termi‐ door een trreindienst (R nals; de Orlyyval en de CDGVAL geno oemd.  De  Aéroporrt  du  Bourgeet  was  in  he et  verleden  de  belangriijkste  luchthaven,  maar  is  nu  de  de erde  luchthaven  van Parijs een ligt op 6,5 5 km van Pa rijs. Op deze e luchthaven n wordt iedeere twee jaar de  luchtvaartbeurs "Le Bourget" gehouden die beekend staat aals een van  de belangrijkkste ter werreld.  n het centrum m van Parijs. Deze luchth haven is voo ral aantrekkelijk  Aéroport dee Beauvais liggt 50 km van voor budgetvluchten. 

8.2

W Wegverkee er 

Parijs  besch hikt  over  eeen  uitgebreid d  wegennet,,  dat  omgevven  is  door  de  Bouleva rd  Périphériique  (ring), de ring iets verdeer naar buite en wordt ge vormd door de A86 en sstukken van  andere snellwe‐ ot aantal sne elwegen kom mt uit op dezze ring waard door dit eenn van de drukste  gen (A3, A44) . Een groo autosnelweegen is. Om  het verkeer  dat langs Paarijs wil bete er door te latten stromenn wordt gewerkt  aan een ring nog verder aan de buitenkant van  Parijs, de A104/N104 (o ook genoemdd "La Francillien‐ ne").  dens de spits. De Place Chharles de Ga aulle  In het centrrum is het veerkeer bijwijllen chaotischh, vooral tijd (voorheen P Place d'Etoilee) waar twaa alf lanen sam menkomen b bij de Arc de Triomphe is  berucht om zijn  verkeerschaaos.  In Parijs rijd den 15.100 taxi's rond, d die elke dag 5500.000 passagiers vervo oeren. Er zijnn 745 taxista and‐ plaatsen, w waarvan er 20 05 een oproeppaal hebbben. Taxi's zijn bevoegd over de busbbanen te rijd den,  waardoor veel files verm meden kunnen worden. nuit Nederlan nd en Belgiëë vanaf de A A1 vanuit Rijssel en de A22 vanuit Brusssel.  Parijs is berreikbaar van Vanaf de A44 van uit Reims. Vanaf de A16 vanuitt Amiens. Vaanaf de A13 vanuit Roue n. Vanaf de A10  vanuit Le M Mans. Vanaf d de A16 vanuit Orléans. V Vanaf de A6 vvanuit Beaun ne. Vanaf dee A5 vanuit Troy‐ es. 

 32 

Verkeeer en vervoerr 

[PARIJS EEN WERELDSTAD] 22 maart 2011   

8.3

Openbaar vervoer 

Parijs beschikt over een goed netwerk van openbaar vervoer. Naast een uitgebreide busdienst rijdt  er  een  metro  met  16  lijnen  (1  tot  14,  plus  3B  en  7B)  die  aansluiten  op  een  dicht  net  van  RER‐ voorstadstreinen.  De Metro van Parijs of Métropolitain (Frans: Métro de Paris) is het belangrijkste middel van open‐ baar vervoer in Parijs. De 16 lijnen vormen een netwerk met een lengte van 214 km en 300 stati‐ ons, en de Parijse metro is de op één na drukste metro van Europa, en de op vier na drukste van de  wereld. Hij rijdt van 5.00 uur 's ochtends tot 1.00 uur 's nachts. In het weekend rijdt de metro tot  2.00 uur 's nachts.   De tram van Parijs heeft in de agglomeratie van Parijs nu vier tramlijnen in gebruik. In het zuiden  van Parijs, nog in het centrum, rijdt over een aparte brede trambaan tram T3 langs de Boulevards  des  Maréchaux.Tussen  de  noordelijke  voorsteden  Aulnay‐sous‐Bois  en  Bondy  rijdt  een  tram‐ train(T4).  Parijs beschikt ook over zes grote treinstations die elk een eigen regio van Frankrijk bedienen:   Gare Saint‐Lazare: Normandië en het westen van Parijs.   Gare  Montparnasse:  Bretagne,  de  Atlantische  kust,  en  de  TGV‐treinen  richting  het  zuid‐ westen van Frankrijk.   Gare du Nord: het noorden van Frankrijk, België en Nederland met de Thalys, en het Ver‐ enigd Koninkrijk met de Eurostar.   Gare de l'Est: het oosten van Frankrijk , Luxemburg en Duitsland.   Gare de Lyon: het zuiden en het zuidoosten van Frankrijk en Europa.   Gare d'Austerlitz: de Loire, het zuidwesten van Frankrijk en Spanje en Portugal.   Gare de Bercy: gespecialiseerd in de afhandeling van autoslaaptreinen.  Deze stations zijn kopstations. Dit brengt met zich mee dat overstappen in Parijs vaak betekent dat  men met de metro van het ene naar het andere station moet reizen.  Andere grote treinstations in de buurt van Parijs zijn Marne‐la‐Vallée1 ‐ Chessy2. 

8.4

Spoorwegen 

Thalys  is  de  naam  van  het  internationale  hogesnelheidsnetwerk  van  de  Franse  SNCF  (62  %  aan‐ deel), de Belgische NMBS (28 % aandeel) en de Duitse DB (10 % aandeel). De Nederlandse NS parti‐ ciperen  wel,  maar  hebben  geen  aandeel  in  het  bedrijf.  Het  bedrijf  is  een  Belgische  onderneming  (samenwerkende vennootschap met beperkte aansprakelijkheid) en gevestigd in Brussel. 

                                                             1 2

 

     

TGV‐station voor Disneyland Resort Parijs.  Het treinstation op vliegveld Charles de Gaulle.  Verkeer en vervoer 

Pagina 33 van 52 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR   Sinds 4 juli  1996 voorzieet de Thalys in hogesnellheidsdienste en tussen Am msterdam, BBrussel en Pa arijs.  n van  de  Thalys  aanzienlijk  a uitgebreid.  Zoo  kwamen  er  e in  Op  14  deceember  1997  werd  het  netwerk  België  verbindingen  naar  onder  an ndere  Bruggee,  Gent  en  Oostende  O be eschikbaar  een  begonnen n  de  n Aken. Tege elijkertijd weerd de reistijd tussen Bru ussel en Parijjs teruggebra acht  diensten naaar Keulen en naar  een  kllein  anderhaalf  uur.  Doorr  ingebruiknaame  van  nie euwe  trajecten  tussen  Luuik  en  Aken,  en  ook tussen  Antwerpen  en Rotterda am, werd dee reistijd vanaf december 2009 sterkk ingekort. B Brus‐ sel‐Zuid en Amsterdam‐‐Centraal ligggen minder ddan 2 uur uitt elkaar. 

P a g i n a  | 34 

Verkeeer en vervoerr 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

Alggiers  

 Algerrije  

 sinds 20003 

Am mman  

 Jordaanië  

 sinds 19987 

Am msterdam  

 Nedeerland  

 sinds 19994 

Ath hene  

 Griekkenland  

 sinds 20000 

Beiroet   

 Libannon  

 sinds 19992 

Bueenos Aires  

 Argenntinië  

 sinds 19999 

Caïïro  

 Egyptte  

 sinds 19985 

Cassablanca  

 Marookko  

 sinds 20004 

Chicago  

 Verennigde Staten n  

 sinds 19996 

Jereevan  

 Armeenië  

 sinds 19998 

Gen nève  

 Zwitsserland  

 sinds 20002 

Istaanboel  

 Turkijje ‐ 

 

Jakkarta  

 Indonnesië  

 sinds 19995 

Kio oto  

 Japann  

 sinds 19958 

Kop penhagen  

 Deneemarken  

 sinds 20005 

Lisssabon  

 Portuugal  

 sinds 19998 

Lon nden  

 Verennigd Koninkrrijk  

 sinds 20001 

Maadrid  

 Spanjje  

 sinds 20000 

Meexico‐Stad  

 Mexi co  

 sinds 19999 

Mo ontréal  

 Cana da  

 sinds 20006 

Mo oskou  

 Ruslaand  

 sinds 19992 

Naggoya  

 Japann ‐ 

 

Pekking  

 Chinaa  

 sinds 19997 

Porrto Alegre  

 Brazi lië  

 sinds 20001 

Praaag  

 Tsjecchië  

 sinds 19997 

Quéébec  

 Cana da  

 sinds 19996 

Rab bat  

 Marookko  

 sinds 20004 

Riyyad  

 Saoeddi‐Arabië  

 sinds 19997 

Rom me  

 Italië  ‐ 

 

Sintt‐Petersburgg  

 Ruslaand  

 sinds 19997 

San naa  

 Jemeen  

 sinds 19987 

São o Paulo  

 Brazi lië  

 sinds 20004 

San n Francisco  

 Verennigde Staten n  

 sinds 19996 

San ntiago  

 Chili 

 sinds 19997  Partners rsteden

Paggina 35 van 52 2 

22 maart 2011  [PARIJS EEN WERELDSTAD]    Seoel  

 Zuid‐Korea  

 sinds 1991 

Sofia  

 Bulgarije  

 sinds 1998 

Sydney  

 Australië  

 sinds 1998 

Tbilisi  

 Georgië  

 sinds 1997 

Tokio  

 Japan  

 sinds 1982 

Tunis  

 Tunesië  

 sinds 2004 

Warschau  

 Polen  

 sinds 1999 

Washington D.C.  

 Verenigde Staten  

 sinds 2000 

P a g i n a  | 36 

Partnersteden 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

Parrijs is de hoo ofdstad van  de gastronoomie. Hier zo ou het fenom meen restau rant zijn uitggevonden in n  17667, door de  Parijzenaar  Boulanger. D Dat verklaartt waarschijnlijk waarom  de stad als  gastronomi‐‐ sche topstad w wordt aangep prezen en waaarom er du uizenden resttaurants zijnn. Er zijn nu iin totaal on‐‐ gevveer 8 000 reestaurants.   Parrijs  is  ook  dee  plek  waar  Paul  Bocusee  zijn  vermaaarde  Nouvelle  Cuisine  h eeft  uitgetest.  Naast  dee  resttaurants in P Parijs heeft d de regio Ile dde France no og veel meer te bieden oop culinair ggebied, zoalss  heeerlijke wijnen n, bier, en ka azen. Op de m markten vind d je alle stree ekproductenn van de regio.  Frankrijk  staat  voor  velen  gelijk  g met  ‘lee  pain,  le  vin n  et  le  boursin’.  Brood,  wijn  en  kaa as  dus.  Maarr  natuurlijk he elemaal niet  bij. Parijs is  een van de belangrijkstee uithangborden van dee  daaar blijft het n verrfijnde en kw waliteitsvolle Franse keukken. Maar oo ok de internationale keuuken is er he eel goed ver‐‐ teggenwoordigd.  de wereldhoo ofdstad van  de gastrono omie wordt g genoemd, is  het raar dat er niet echtt  Hoeewel Parijs d eigeen  streekgerrechten  zijn..  Eigenlijk  heeb  je  in  Parijjs  de  kans  om  o van  de  affwisselende  keukens  uitt  allee Franse streken te proevven!   Hoeewel sommigge mensen d denken dat hhet lekkere d dessert crème brûlée uit  Parijs afkom mstig is, is ditt  eigeenlijk niet waar. Het vroegste receptt van de crèm me brûlée zo ou afkomstigg zijn van een n Franse kokk  uit  Limoges, Fraançois Massialot. Die ve rhuisde later wel naar P Parijs, waar hhij in 1733 sttierf. Of crè‐‐ eit dat die neergens zo lekkker is als in n  me brulée nu eeen typisch sstreekdesserrt is of niet,  het is een fe Parrijs zelf.   Parrijs is een staad op wereld dniveau, en ddat merk je o ook aan het cculinaire aannbod. Het is moeilijk een n  nattionaliteit  tee  bedenken  die  niet  veertegenwoordigd  wordt  in  de  Fransse  hoofdstad.  Italiaans,,  Spaaans, Grieks, Marokkaanss, Algerijns, CChinees en LLibanees, om m er maar enkkele te noem men.  Ookk qua fastfoo od heb je talloze opties.. Op elke strraathoek kun n je wel crêppes (pannenkkoeken) krij‐‐ gen n, en ook keb bab is alomte egenwoordigg, naast de tyypische fastffoodrestauraants.  De  Parijse pattiseries (bankketbakkers) zzijn ook bero oemd. Je kun nt er croissannts, chocolad dekoeken en n  oches kopen n, maar ook  typische Parrijse gebakje es als Niflette, tart bordaaloue, Puits  d’amour en n  brio Parris‐Brest. 

10.1

Enke ele recepten 

10..1.1 crème brûlée  ‐

De vanillesto okjes in de le engte middeendoor snijde en en samen n met de rooom in een kookpot doen..   Goed losklop ppen om de vanille los tee maken in d de gehalveerde stokjes.      Parijs cu ulinair

Paggina 37 van 52 2 

RIJS EEN WEERELDSTAD D]  22 maart 2 2011  [PAR ot  bij  het  ko ookpunt  en  laat  dit  menngsel  gedure ende  15  minuten  rusten  om  de  sma aken  vermengen.   men, en ze hhierbij tegen  de rand sch hrapen om aalle vanille in n de  lestokjes uitt de pot nem mengen.  dooiers en dee suiker mengen en zeer  schuimig klo oppen.  ussen de oven voorverwa armen op 1600° C.  n  beetje  bij  beetje  b al  roeerend  onderr  de  room  weer  aan  de  kook  brengen  een  deze  dan ge eierdooiers mengen.  mengsel de  ovenschaalttjes vullen een deze  venplaat zetten.  water in de  ovenplaat gieten tot onggeveer  Deze in  van de hooggte van de sschaaltjes.  D den van de o oven plaatsen n en gedurennde 30  inuten  'au  bain‐marie'  b laten    opw warmen  oeg om de ccrème te stollen, maar noog niet  ten in het miidden).  altjes  uit  de  oven  neme en  en  op  eenn  doek  n  om  te  laten  afkoelen.    Deze  dan  m minimum  4  uur  (of  een  nacht)  in  dee  koelkast  la aten  orden.  kenbranderttje laten kara amelliseren.

ot au feu  en voor 4 perrsonen  dsvlees,  300  gr  ,  1  merggpijp,  300  nten,  125  grr  lintma‐ n  soepgroen vermicelli),  p peper,  zout, 1 teen‐ k, 1/2 kopje geraspte kaa as, bouil‐ p witte wijn  wijze  t  vlees  met  de  mergpijp  en  de  maakte Rom mertopf.  in de natgem deksel op dee schotel, pla aats hem  oude oven, sstel de oven in op 200° C  en laat de soep 2 uur ko oken.  soepgroenten toe en laa at de soep noog 1 uur kokken.  eer zacht gaaar en voeg die, als de soe ep klaar is, tooe.  macaroni affzonderlijk ze e soep af met zout, suiker, het fijngew wreven teentje knoflook, de wijn en  geraspte kaa as.  

 38 

Parrijs culinair 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011  .1.3 Parijsse uiensoep p  rediënten vo oor 4 personen  g ajuin,  bloem,  rundsb bouillon of b lokjes, bakboter of marg garine, gemaalen kaas Grruyère, stok‐‐ ood, look  reidingswijzee  Doe in een  pot voldoende bakboterr en bak hierr de ajuin, la aat de ajuin  hierin bijna  aanbranden n  b aangebrand  zijn  .. .  net  niet  ve erbrand,  datt  geeft  de  heeerlijke  smaak  aan  dezee  deze  moet  bruin  soep.  wat bloem ovver de ajuin  en meng ditt goed. Giet daarop 1 à 11,5 liter rund dsbouillon off  Strooi dan w water met rrundsbouillonblokjes, breeng aan de kkook en laatt ongeveer 330 min. sudd deren. Brengg  op smaak m met peper en n zout. En klaaar is de  soep ! 

Parijs cu ulinair

Paggina 39 van 52 2 

DSTAD]  22 maaart 2011  [PARIIJS EEN WERELD

Dit iss een lijst van enkkele Parijzenaars, bekende personeen die in de Franse hoofdstad Parijs zijn geboren of w woonachtig zijn (ggeweest). 

Paul Abadie  

1812‐1884  

 architecct en restaurateurr 

Raym mond Aron  

1905‐1983  

 journalist, filosoof en soccioloog 

Jacques Audiard  

1952  

 scenarisst en filmregisseur 

Mich hel Audiard  

1920‐1985  

 scenarisst, filmregisseur, sschrijver en journalist 

Claudine Auger  

1941  

 actrice

Jean‐Pierre Aumont 

1911‐2001  

 acteur

Mich hel Aumont  

1936  

 acteur

Charrles Aznavour  

1924  

 zanger

Josiaane Balasko  

1950  

 actrice, filmregisseur, sceenariste en schrijffster 

Balth hus  

1908‐2001  

 kunstschilder 

Hono oré de Balzac  

1799‐1850  

 schrijver 

Brigitte Bardot  

1934  

 actrice

Eddie Barclay  

1921‐2005  

 muziekp producent 

Simo one de Beauvoir 

1908‐1986  

 schrijfstter, filosofe en fem ministe 

Jacques Becker  

1906‐1960  

 filmregisseur 

Hecttor Berlioz  

1803‐1869  

 compon nist 

[PARIJJS EEN WERELDSTAD] 22 maarrt 2011 

1934‐2009  

 filmregisseur 

1752‐1823  

 violonce ellist en componisst 

Mariia Callas  

1923‐1977  

 Grieks o operazangeres 

Adollphe‐Félix Cals  

1810‐1880  

 kunstschilder 

Mau urice Chevalier  

1888‐1972  

 zanger e en acteur 

Frédéric Chopin  

1810‐1849  

 Pools co omponist en pianiist 

Jacques Chirac  

1932  

 president van Frankrijk (1 1995‐2007) 

Julien Clerc  

1947  

 zanger

François Cluzet  

1955  

 actrice

Pierrre de Coubertin 

1863‐1937  

 geschiedkundige, pedago oog en sportbestu uurder  (oprichterr van de hedendaagse  Olympische Spelen) 

Pierrre Curie  

1859‐1906  

 natuurkkundige 

Marccel Dassault  

1892‐1986  

 Joods‐Frans industrieel, vvooral bekend alss vliegtuigconstruccteur 

Claude Debussy  

1862‐1918  

 compon nist en muziekcriticus 

Edgaar Degas  

1834‐1917  

 kunstschilder en beeldho ouwer 

Cath herine Deneuve  

1943  

 actrice

Guilllaume Depardieu  

1971‐2008  

 acteur

Marllene Dietrich  

1901‐1992  

 Duits‐Am merikaans filmsteer en zangeres 

Sach ha Distel  

1933‐2004  

 zanger e en musicus 

Mariie Dubois  

1937  

 actrice

DSTAD]  22 maaart 2011  [PARIIJS EEN WERELD

1910  

 actrice

1943  

 acteur e en zanger 

Gusttave Eiffel  

1832‐1923  

 constructeur 

Ferdinand Walsin Esteerhazy  

1847‐1923  

 spion 

Laurent Fabius  

1946  

 politicuss 

Jacques Fansten  

1946  

 filmregisseur 

Anou uk Ferjac  

1932  

 actrice

Laurent Fignon  

1960‐2010  

 wielrenner 

Alain n Finkielkraut  

1949  

 filosoof en politiek comm mentator 

Anattole France  

1844‐1924  

 schrijver en winnaar van de Nobelprijs voo or Literatuur  (192 21) 

Sami Frey  

1937  

 acteur

Brigitte Friang  

1924‐2011  

 verzetssstrijdster, schrijfstter en journaliste

Nico olas Fritsch  

1978  

 wielrenner 

Serge Gainsbourg  

1928‐1991  

 zanger, componist, filmreegisseur 

France Gall  

1947  

 zangere es 

Paul Gauguin  

1848‐1903  

 postimp pressionistisch kunstschilder 

Vincent van Gogh  

1853‐1890  

 Nederla ands kunstschilderr 

Jean‐Jacques Goldman  

1951  

 zanger

[PARIJJS EEN WERELDSTAD] 22 maarrt 2011 

1849‐1883  

 kunstschilder 

1926–1977  

 schrijver, humorist en sceenarist van stripverhalen 

John nny Halliday  

1943  

 zanger e en acteur 

Françoise Hardy  

1944  

 zangere es 

Didieer Haudepin  

1951  

 acteur e en filmregisseur 

Georrges‐Eugène Hausssmann  

1809‐1891  

 stadsarcchitect van Parijs

Isabeelle Huppert  

1953  

 actrice

Joriss‐Karl Huysmans 

1848‐1907  

 schrijver 

Renéé Iché  

1897‐1954  

 kunstschilder en beeldho ouwer 

Vincent d'Indy  

1851‐1931  

 compon nist en muziektheoreticus 

Isabeella van Frankrijk  

1292‐1358  

 koningin n van Frankrijk 

Eugèène Isabey  

1803‐1886  

 kunstschilder 

Sébaastien Izambard 

1973  

 zanger

Victo or Hugo  

1802‐1885  

 schrijver 

Irènee Jacob  

1966  

 actrice

Beno oît Jacquot  

1947  

 filmregisseur 

Pasccal Jardin  

1934‐1980  

 schrijver en scenarioschrijver 

Jean Michel Jarre  

1948  

 compon nist en muzikant 

DSTAD]  22 maaart 2011  [PARIIJS EEN WERELD

1900‐1970  

 schrijver, scenarioschrijveer en journalist 

1954‐2009  

 schrijver 

1951  

 acteur e en filmregisseur 

1797‐1853  

 botanicus 

Jean‐Pierre Kalfon  

1938  

 acteur

Math hieu Kassovitz  

1967  

 filmregisseur, scenarioschrijver en acteur

Harrry Kessler Graaf 

1868‐1937 

Duitse kkunstverzamelaar,, museumdirecteur, schrijver, publicist, politicus, diplo‐ maat en pacifist 

Pierrre Klossowski  

1905‐2001  

 schrijver, filosoof, vertaleer, scenarist en scchilder 

Serge Korber  

1936  

 filmregisseur 

Julia Kristeva  

1941  

 Bulgaars‐Frans taalkundigge, psychoanalytiica, schrijfster, filo osoof en feministee 

Bern nard Lacoste  

1931‐2006  

 stilist en n ondernemer 

Renéé Laloux  

1929‐2004  

 tekenfilmregisseur en tekkenaar 

Claude Lelouch  

1937  

 filmregisseur 

Claude Levenson  

1938‐2010  

schrijfste er, journaliste, sin nologe, tibetologee en mensenrechttenactiviste 

Maximilien Luce  

1858‐1941  

 kunstschilder 

Fabrrice Luchini  

1951  

 acteur

Jean‐Marie Lustiger 

1926‐2007  

 aartsbissschop en kardinaal van Joodse kom maf 

Guy Lux  

1919‐2003  

 televisie epresentator en p producent 

de Jussieu  

[PARIJJS EEN WERELDSTAD] 22 maarrt 2011 

1832‐1883  

 kunstschilder 

1656‐1728  

 compon nist 

1850‐1893  

 schrijver 

1622‐1673  

 dramatu urg en toneelschrrijver 

1840‐1926  

 kunstschilder 

1928  

 actrice

1949  

 schrijver en filmregisseurr 

1943‐1971  

 Amerika aans zanger, dichtter en tekstschrijvver 

1937  

 filmregisseur 

Samyy Naceri  

1961  

 acteur

Napo oleon II  

1811‐1832  

 keizer der Fransen (1815) 

Napo oleon III  

1808‐1873  

 keizer der Fransen (1852‐1870) 

Jean‐Marc Nattier  

1685‐1766  

 kunstschilder 

Géraard de Nerval  

1808‐1855  

 schrijver 

François Nourrissier 

1927‐2011  

 journalist en schrijver 

Jacques Offenbach  

1819‐1880  

 compon nist en cellist 

Érik Orsenna  

1947  

 auteur

Géraard Oury  

1919‐2006  

 filmregisseur 

François Ozon  

1967  

 filmregisseur en scenario oschrijver 

DSTAD]  22 maaart 2011  [PARIIJS EEN WERELD

Édith h Piaf  

1915‐1963  

 chanson nnière 

Francis Picabia  

1879‐1953  

 kunstschilder 

Pablo Picasso  

1881‐1973  

 Spaans kunstschilder, tekkenaar, beeldhouw wer, grafisch kunstenaar en keram mist 

Mich hel Piccoli  

1925  

 acteur

Mich heline Presle  

1922  

 actrice

Suzyy Prim  

1895‐1991  

 actrice

Marccel Proust  

1871‐1922  

 schrijver 

Sullyy Prudhomme  

1839‐1907  

 dichter

Hyaccinthe‐Louis de Quélen  

1778‐1839   

aartsbissschop van Parijs 

Renaaud  

1952  

 zanger

Mad deleine Renaud  

1900‐1994  

 actrice

Jean Renoir  

1894‐1979  

 filmregisseur 

Augu uste Rodin  

1840‐1917  

 beeldho ouwer 

Françoise Rosay  

1891‐1974  

 actrice

Joseph Roth  

1894‐1939  

 Oostenrrijks journalist en schrijver 

Robeert Sabatier  

1923  

 schrijver 

Camille Saint‐Saëns  

1835‐1921  

 compon nist en organist 

[PARIJJS EEN WERELDSTAD] 22 maarrt 2011 

1947  

 zanger

1955  

 president van Frankrijk  (2007‐heden) 

1905‐1980  

 filosoof en schrijver 

Charrles‐Maurice de Taalleyrand  

1754‐1838  

 diploma aat 

Jean Tarride  

1901‐1980  

 acteur e en filmregisseur 

Valentine Tessier  

1892‐1981  

 actrice

Jean Tissier  

1896‐1973  

 acteur

Patriick Topaloff  

1944‐2010  

 zanger, acteur en komiekk 

Henrri de Toulouse‐Lautrec  

1864‐1901  

 kunstschilder, graficus en n lithograaf 

Jacques Tourneur  

1904‐1977  

 filmregisseur 

François Truffaut  

1932‐1984  

 filmregisseur 

Mau urice Utrillo  

1883‐1955  

 kunstschilder 

Alexandre‐Théophile Vandermonde  

1735‐1796  

 violist, sscheikundige en w wiskundige 

Georrges van Parys  

1902‐1971  

 film‐ en operettecompon nist 

Edgaar Varèse  

1883‐1965  

 Frans‐Amerikaans compo onist 

Mau urice de Vlaminck  

1876‐1958  

 kunstschilder en graficus 

Vladimir Volkoff  

1932‐2005  

 Frans scchrijver van Russissche afkomst 

Voltaaire  

1694‐1778  

 filosoof,, schrijver en essaayist 

DSTAD]  22 maaart 2011  [PARIIJS EEN WERELD

Emm ma Watson  

1990  

 Brits film mactrice 

Jean Wiener  

1896‐1982  

 ‐ (film)componist en pian nist 

Oscaar Wilde  

1854‐1900  

 Iers toneelschrijver, schriijver, dichter en eestheet 

Yann nick  

1978  

 rapper

Jonaathan Zebina  

1978  

 voetballer 

Claude Zidi  

1934  

 filmregisseur 

Émile Zola  

1840‐1902  

 schrijver en pamflettist 

Elsa Zylberstein    

1968  

 actrice

Bron n: Wikipedia ‐ http://nl.wikipedia..org 

[[PARIJS EEN N WERELDSTAD] 22 m maart 2011 

A  Arc de Triomphe ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 211, 22, 32  ondissementen  ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3, 111, 15, 16  arro Attilla de Hun ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 7 

B  Bièvvre ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 4  Boiss de Boulogne ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ ‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3, 30  Boiss de Vincennes ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ ‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3, 30  Boulevard Périphérique ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 4 

I  Île de la Cité é ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 1, 3 3, 22, 26, 30, 31 1  Île Saint‐Lou uis ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3, 4, 18, 30, 31 1  Île‐de‐Francce ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3, 14, 24 4 

J  Jeanne d'Arc ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 9  9 Julius Caesar ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 7  7

K  C  Canal Saint‐Martin ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 4  ompidou ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 122, 25, 26  Centre Georges Po Champs‐Élysées ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 188, 21, 27  ‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 21, 288, 32, 33  Charles de Gaulle ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ me brûlée ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 2, 37  crèm Cuvier Georges ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 4 

D 

Kerken en kathedralen  Église Saint‐Germain‐dees‐Prés ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 23 3  ame ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 1, 23, 30 0  Notre Da Notre‐Da ame ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 8, 22, 30 0  Sacré‐Coeur ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 12, 23 3 

L  La Défense ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 12, 19 9  Lemoine Paul ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 4  4

de TTuilerieën ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 26, 29 

M  E 

Fran nse Revolutie ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 10, 11, 222, 28, 29 

Metro ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 12, 33 3  Montparnassse ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3 3, 19, 21, 31, 33 3  Musée de Clluny ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 25 5  Musée de l'O Orangerie ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 26 6  Musée d'Orssay ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 24 4  Musée du quai Branly ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 26 6  Musée Rodin ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 26 6 

G 

P 

Gen neviève ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 3, 7 

Paleizen  Grand Pa alais ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 20 0  Hôtel des Invalides ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 20 0  oyal ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 20 0  Palais Ro Parijse uiensoep ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 2, 39 9  e ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 37 7  Paul Bocuse Place des Vo osges ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 29 9  Place du Terrtre ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 28 8  Place Vendô ôme ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 28 8  Portes de Pa aris ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 4  4

Eiffeeltoren ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 12, 199, 21, 26 

F 

H  het Louvre ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 244, 25, 29 

22 maart 2011 ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 2, 38 

[PARIJS EEEN WERELD DSTAD] 

S  Seine ‐‐‐‐‐‐‐‐ 1, 3, 4, 7,  ‐ 8, 12, 17, 19, 211, 22, 24, 26, 30, 31 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 15 

T  Thalys ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ ‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 33, 34