Kleinschalig wonen voor ouderen met dementie. Department of Health Care and Nursing Science

Kleinschalig wonen voor ouderen met dementie

Department of Health Care and Nursing Science

Achtergrond • Toename aantal ouderen met dementie • Verandering in zorgconcept – Van oudsher: medisch-somatisch gericht – Momenteel: veel aandacht voor welzijn en kwaliteit van leven psychosociaal model • Erkenning belang fysieke omgeving – Kleinere groepen, huiselijkere inrichting Department of Health Care and Nursing Science

Resultaat: nieuwe zorgvormen, o.a. kleinschalig wonen


Kleinschalige woonvormen • Maximaal 8 bewoners per groepswoning • Het voeren van een gezamenlijke huishouding - in ieder geval dagelijks koken in de woning • Vast team medewerkers & verzorgenden hebben geïntegreerde taken


Enkele cijfers • Aandeel kleinschalig wonen in dementie zorg: – In 2005 circa 10% – In 2010 circa 25% – Streven: veel hoger aandeel • Stimulering vanuit overheid – 80 miljoen beschikbaar


Vormgeving kleinschalig wonen grote diversiteit naar schaal, locatie en organisatie van de zorg


Evidence • Veelal beschrijvende (case) studies – Overwegend positieve bevindingen

• Nauwelijks effectonderzoek voorhanden – Eén gecontroleerde studie in Nederland (Te Boekhorst et al., VU/Trimbos)


Eigen onderzoek

(2007-2011)

• Effecten van kleinschalig wonen op bewoners, familieleden en medewerkers

• Procesevaluatie (m.n. ervaringen in kleinschalig wonen) NB:

focus hier op effecten bewoners en medewerkers


Onderzoeksopzet • Quasi-experiment: Kleinschalige woonvormen – experimentele groep Reguliere PG verpleegafdelingen – controle groep

• Longitudinaal Na baseline meting vervolgmetingen na 6 en 12 maanden

• Gestandaardiseerde dataverzameling mbv gevalideerde vragenlijsten Department of Health Care and Nursing Science

Kleinschalige woonvormen • Maximaal 8 bewoners per groepswoning • Het voeren van een gezamenlijke huishouding - in ieder geval dagelijks koken in de woning • Vast team medewerkers en verzorgenden hebben geïntegreerde taken


Reguliere afdelingen • 15 bewoners of meer per afdeling • Verzorgenden hebben gedifferentieerde taken • Dagelijks leven wordt voornamelijk bepaald door de routines en regels van de organisatie


Deelnemers • Bewoners (124 ksw versus 135 regulier) – Diagnose dementie – Matching op cognitie en functionele status

• Medewerkers (114 ksw versus 191 regulier) – Alle verzorgenden/verpleegkundigen in vaste dienst en werkzaam in de dagelijkse zorg (niveau 1 – 5) Selectie vond plaats bij 21 verpleeghuisafdelingen en 28 kleinschalige woningen Department of Health Care and Nursing Science

Contrast • Is er voldoende contrast tussen beide groepen? • Score observatielijst, gebaseerd op inclusiecriteria – Vragen zoals “in welke mate kunnen bewoners het tijdstip van opstaan en naar bed gaan zelf bepalen?” – Totaalscore range 18 - 90


Score op criterium lijst (hogere score is meer kleinschalig)

Reguliere afdelingen (n=21 afdelingen)

Kleinschalig wonen (n=28 woningen)

Gemiddelde: 42.3

Gemiddelde: 67.6

Range: 36 – 55

Range: 60 - 77

Conclusie: er is voldoende contrast Department of Health Care and Nursing Science

Resultaten bewoners: Kwaliteit van leven, gedrag, vrijheidsbeperking en psychofarmaca


Kwaliteit van leven • Geen verschil in beloop totaalscore tussen beide groepen

20 15 ksw reg

10 5 0 m1

m2


m3

Kwaliteit van leven – (9) subschalen • Weinig verschillen op de meeste subschalen (zelfbeeld, zich thuis voelen, sociale relaties, etc)

• Oordeel verzorgenden: – Kleinsch betere score op subschaal “Iets om handen hebben” – Kleinsch slechtere score op subschaal “Negatief affect” Department of Health Care and Nursing Science

Gedrag: neuropsychiatrische symptomen • Geen effect: – Geen grote verschillen in beloop symptomen

20 15 ksw reg

10 5 0 m1

m2

m3

– Geen duidelijke verschillen op afzonderlijke domeinen (bijv. doelloos gedrag, apathie, angst, onrust, etc) Department of Health Care and Nursing Science

Overige uitkomsten In kleinschalige zorg: • Minder gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen • Minder gebruik van psychofarmaca


Resultaten medewerkers:

Arbeidstevredenheid, -motivatie, burnout klachten en werkkenmerken


Arbeidstevredenheid 20

• Geen effect kleinschalig

15

wonen in totale groep

10

ksw reg

5 m1

• In contrastanalyse wel verschil: Medewerkers in meest typische ksw zijn meer tevreden dan collega’s in meest typische reguliere afdelingen


m2

m3

20

15 ksw reg 10

5 m1

m2

m3

Arbeidsmotivatie en burnout klachten • Geen effect in totale groep

10 9 8 7 6 5 4 3 2

ksw reg

m1

m2

m3

Arbeidsmotivatie

• In contrastanalyse wederom verschil tussen groepen:

– Medewerkers in meest typische ksw scoren gemiddeld hoger op motivatie en lager op burnout klachten


Conclusies • Genuanceerd beeld van effecten kleinschalige woonvormen: - Op de hoofduitkomsten weinig overtuigende effecten voor bewoners en medewerkers - Gemengd beeld op andere uitkomsten • Kleinschalig wonen niet per definitie betere zorgvorm; meerdere opties kritisch overwegen Department of Health Care and Nursing Science

Bedankt voor uw aandacht


Kleinschalig wonen voor ouderen met dementie. Department of Health Care and Nursing Science

Recommend Documents