Kip met gouden eieren of laatste strohalm?

Bio-energie in agrarisch bedrijf

Kip met gouden eieren of laatste strohalm?

Beetgum, 24 januari 2008 Wouter Verster Rabobank International

Index

1. Energie uit Biomassa 2. Ontwikkeling Grondstofprijzen 3. Bouw Biomassa-installatie 4. Conclusies 5. Vragen

2

Rabobank International

1. Energie uit Biomassa


1. Energie uit Biomassa Drijfveren Factoren Factorenen enMotieven Motieven

• Politieke instabiliteit van energieregio’s 2. Milieu: • Kyotoprotocol • CO2 emissies 3. Sociale aspecten:

o

Hoge productiekosten

o

risico’s t.o.v. fossiele brandstoffen

o

Werkgelegenheid- en kennisontwikkeling

4

Mogelijkheden

overheidsondersteuning vanwege:

¾ Efficiëntie in omzetting energie ¾ Mestbeleid

ontwikkelingen (economische)

¾ Indicatieve en verplichte doelstellingen

¾ Toegestane biomassa

• Plattelands- en agrarische • De sector is afhankelijk van

Politiek & Regelgeving

¾ Stimulering Duurzame Energie (ter vervanging van MEP) maatregelen ¾ Ruimtelijke ordening? ¾ Afvalverwerking ¾ Innovatie stimulering

Technische Ontwikkelingen haalbaarheid Economische

• Diversificatie Energiebronnen

Technische

1. Vermindering Energieafhankelijkheid: • Verminderende oliereserves

Stimuleringsmaatregelen Stimuleringsmaatregelen


1. Energie uit Biomassa Wereldwijde stimulering van duurzame energie

Canada: • Doelstelling 2010: 5% ‘renewable energy’ • Canola, Waste Oils

De EU: • Politieke focus en steun; sterke ambities • Grootste Biodiesel producent • Aanzienlijke biodiesel capaciteit; grootste raffinage ter wereld • Rapeseed is dominant, maar in toenemende mate ‘multi-feedstock • Beperkte ethanol sector

USA: • Doelstelling: 7.5 biljoen gallons biobrandstoffen per 2012 (voornamelijk ethanol) • Potentie van biodiesel is groot • Soybean oil- en Canola markt groeit

China: • Bekendmaking bijmengdoelstelling wordt verwacht in 2008 • Gigantisch potentieel; maar beperkte realisatie Zuid Korea, Japan, Thailand, Filippijnen: • Verschillende doelstellingen en initiatieven • Kleiner industrieën

India: • Beperkt; beleid wordt geschreven • Gebaseerd op Jatropha Malaysia & Indonesia: • Doelstelling: 40% van de palm olie voor de productie van bio-diesel te reserveren (export Brazilië: naar EU) • B2 (2008) en B5 (2013) • MAL: 5% bijmengen (vrijwillig) palm and diesel • Doelstelling: ondersteuning platteland (palm, castor oils) • IND: B2 Doelstelling vanaf 2008 • Realiteit: Voornamelijk ‘Soybean Oil’ Argentinië: • Wetgeving aangenomen in 2006 • Focus op ‘Soybean Oil’

5

Australië: • Niet verplichte doelstelling per 2010 • Canola, Waste Oils, animal fats


1. Energie uit Biomassa De Marktspelers Traditionele Spelers

Agrarisch bedrijf Voedselverwerkers, handelaren, Verwerkers oliehoudende zaden

Financieel/ private equity

Automobiel industrie Instalatiebedrijven

Energie & Biomassa Oliemaatschappij, Energieproducenten, Brandstof en energie handel Nieuwe Spelers

Bron: Rabobank analyse 2007 6


1. Energie uit Biomassa Bio-energie-installaties in Nederland

Bron: Senternovem 7


1. Energie uit Biomassa Bio-energie in perspectief geplaatst. Brandstof gebruik voor elektriciteitsproductie

■ kolen

■ vrijgekomen gas bij staalproductie

■ minerale oliën

■ aardgas

■ kernenergie

■ energie uit biomassa

■ warmte afgifte 8

Bron: ECN 2007 Rabobank International

1. Energie uit Biomassa Waar zit de kracht van het project!?

Opwaarderingsinstallatie

groen gas Biogas

Mest

Stroom coproducten Warmte

=>Derden!! digistaat

9

NPK-concentraat


2. Ontwikkeling Grondstofprijzen


2. Ontwikkelingen grondstofprijzen Redenen en effecten

¾ Sterk stijgende grondstoffen 1st generatie biobrandstoffen heeft ook

impact op lokale energieopwekking uit lokale aangeleverde grondstoffen

¾ Dit leidt tot verdere verticale integratie om natuurlijke afdekking van risico’s te bewerkstelligen;

¾ Multi- Feedstock installaties voor maximale flexibiliteit; ¾ Organische reststromen (2nd generatie biobrandstoffen) die voorheen een ‘Gatefee’ kenden worden nu geld waard. Gevolg: de kasstroom verplaatst van voor- naar achterkant van projecten;

¾ Nieuwe technologie of andere inzet van technologie komt hierdoor meer in zicht; ¾Voor de kleinere projecten in alternatieve energie uit biomassa betekent dit meer aandacht voor de commerciële aspecten (zoals inkoop en verkoop);

NB: de volatiliteit in de grondstoffenprijzen wordt slechts in beperkte mate veroorzaakt door de biobrandstoffen. Welvaartsgroei BRIC landen en Hedgefunds hebben een grotere invloed.

11


2. Ontwikkelingen grondstofprijzen Invloed prijs plantaardige olies Average monthly prices selected vegetable oils, Jan 1995 - June 2007

2002-2007 prijs niveau van Koolzaad olie >> overige plantaardige oliesoorten

900 800

US$/mt

700 600 500

Sinds kort is het verschil kleiner geworden.

400 300

ja n-

9 ju 5 l9 ja 5 n9 ju 6 l9 ja 6 n9 ju 7 l9 ja 7 n9 ju 8 l9 ja 8 n9 ju 9 l9 ja 9 n0 ju 0 l0 ja 0 n0 ju 1 l0 ja 1 n0 ju 2 l0 ja 2 n0 ju 3 l0 ja 3 n0 ju 4 l0 ja 4 n0 ju 5 l0 ja 5 n0 ju 6 l0 ja 6 n0 ju 7 l07

200

So yb e a n o il, Dutch, fo b e x-mill

Sunflo w e r o il, E U, fo b N.W .Eur. p o rts

Ra p e s e e d o il, Du tch, fo b e x-mill

P a lm o il crud e , cif N.W . Eu r

Prijsstijging kan niet alleen worden toegerekend aan biodiesel ontwikkeling. Voedingssector speelt ook een significante rol. Bron: Rabobank 2007, based on OilWorld 12


3. Bouw Biomassa- installatie


3. Bouw biomassa-centrale Randvoorwaarden

¾ Hebben alle partijen dezelfde verwachtingen en geen conflicterende belangen? Zoals: • • • • • •

Eigenaren (sponsors, p/e en overigen) Exploitanten; Toeleveranciers (installaties en basismateriaal); Afnemers; Omgeving; Overigen

¾ Is het plan vooraf met alle belanghebbenden voldoende gecommuniceerd? o.a.: • Overheid; • Omgeving (o.a. omwonenden); • Milieugroepen

14


3. Bouw biomassa-centrale Business plan ¾ Doelstelling: investeerders en banken interesseren voor de participatie in financiering ¾ Algemeen • Naast de omschrijving van het plan inclusief aannames, • Onderbouwing, • Risico’s • SWOT analyse ¾ Financieel • Volledige investeringsbegroting • liquiditeitsbegroting tijdens de bouwfase en een • exploitatiebegroting tijdens de exploitatie. • De gehele periode van financiering, inclusief aflossing moet in kaart gebracht worden. ¾ Denk aan: • Tijdig en voldoende inschakelen van goede experts (subsidie, accounting, technologie); • Restwaarde risico’s projecten • Substitutierisico’s (techniek en grondstoffen)

15

Source: E-bio 2007


3. Bouw biomassa-centrale Afwegingen financierbaarheid

¾ Bewezen Techniek ¾ Financiële middelen (Eigen inbreng & financiering bank) ¾ Kredietwaardigheid betrokken partijen ¾ Mogelijkheden afzet op energiemarkt (brandstof, elektriciteit en/of warmte) ¾ Verkrijgbaarheid van de benodigde feedstock ¾ Bestaande activiteiten partners (Synergie-effecten) ¾ Kennisniveau (Kennis van [proces]technologie) ¾ Locatie (ligging, infrastructuur [net + gas], logistiek etc) ¾ Te verkrijgen vergunningen (milieu/bouw) ¾ Stimuleringsmaatregelen overheid (innovatiesubsidie, groenregeling, EIA/Vamil, SDE). Kan er op de overheid gerekend worden?!

16


3. Bouw biomassa- centrale Risicoanalyse (1. Planning)

Bij de uitwerking van het plan zal er bij elke stap een degelijke risicoanalyse gemaakt moeten worden en “Wat Als” vragen gesteld moeten worden. Dit zorgt dat er al in de ontwerpfase op mogelijke risico’s ingespeeld kan worden. ¾ Zijn er belangrijke veranderingen in de omgeving op komst die van invloed zijn?; ¾ Mogelijke partners c.q. samenwerkingsverbanden (kijk naar de omgeving!); ¾ Regelgeving en subsidiebeleid?; ¾ Technologische ontwikkelingen? (Technical Due Diligence); ¾ Marktontwikkelingen?; ¾ Aantrekken financiering (welke vorm?)

17


3. Bouw biomassa- centrale Risicoanalyse (2. Bouwfase) In tegenstelling tot de “windmarkt” is de markt voor energie uit biomassa zeer gefragmenteerd met vele kleine spelers en een veelheid aan technische oplossingen. ¾ Wat is de trackrecord van de ontwerper(s) / bouwer(s)? (Heeft de bouwer eerder een dergelijke installatie in Nederland gebouwd?) ¾ Wat is de financiële gegoedheid van de bouwer(s)/leverancier(s)? (Kunnen er bankgaranties gesteld worden?) ¾ Kloppen de aannames die de bouwers maken? (Geen gerelateerde kosten vergeten als rollend materieel etc (Technical Advisor?)? ¾ Wie doet wat? (Zijn er duidelijke schriftelijke afspraken gemaakt?) ¾ Verzekeringen? (CAR-verzekering, risicoaansprakelijkheid etc.) ¾ Net aansluiting? (Beschikbaar? Tegen welke kosten) ¾ Financiële structuur 18


3. Bouw biomassa- centrale Risicoanalyse (3. Exploitatiefase)

Energiecontracten: • Afnamemogelijkheden • Langjarig? • Onbalans risico? • Afnameverplichtingen?

Grondstoffenaanvoer: • Subsidies mogelijk? • Multi- of single feedstock? • Gevoeligheid dierziektes? • Termijncontracten? • Gatefees?

Reststoffenafvoer: • Logistiek • Soort reststof • Stort

Operationele Risico’s: • Onderhoudscontracten o Voorwaarden o Duur o Kosten en dekking • Storingsgevoeligheid • Debiteuren • Personele bezetting • Financiële Structuur 19


4. Conclusies


4. Conclusies ¾ Sector heeft het tij mee voor wat betreft belangstelling ¾ Overheidsbeleid wordt nog steeds gekenmerkt door korte termijn oplossingen, tegenstrijdigheden en ondoorzichtigheid. Specialistische hulp op gebied van regelgeving is onontbeerlijk. Zonder subsidies is er een rendabele exploitatie vrijwel uitgesloten !

¾ Operationele risico’s zijn groot (technisch, commercieel, klimaat en politiek). Een bio-energie installatie zal niet een slecht draaiend agrarisch bedrijf er bovenop helpen en kan zelfs een versterkend negatieve impact ¾ Er is veel kapitaal beschikbaar (In het hele spectrum van eigen vermogen tot vreemd vermogen voor goede projecten) ¾ Succes is afhankelijk van duidelijke contacten voor langere termijn of waarbij (contract) risico’s goed zijn afgedekt; ¾ Optimalisatie door afzet productie brandstof, warmte elektriciteit en mogelijke andere producten vraagt steeds meer commercieel inzicht ¾Een goed project vraagt veel kennis, tijd en energie in voorbereiding en verwezenlijking. Is dit binnen het bedrijf aanwezig? 21


5. Vragen


Vragen?

23


Disclaimer Deze presentatie is vervaardigd door Rabobank Nederland en uitsluitend bedoeld ten behoeve van en voor intern gebruik voor het Symposium bij Vink Sion te Beetgum 24 januari 2008 en niets uit deze presentatie impliceert enig recht tot openbaarmaking of bekendmaking anders dan aan deelnemers. Noch deze presentatie, noch enig gedeelte uit deze presentatie mag worden gebruikt voor enig ander doel zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Rabobank Nederland. De informatie in deze presentatie reflecteert de huidige markt omstandigheden en onze visie daarop, welke voorbehouden aan verandering kunnen zijn. Deze presentatie is gebaseerd op openbare informatie. De in deze presentatie opgenomen informatie is samengesteld uit bronnen die als betrouwbaar gelden echter Rabobank Nederland garandeert op geen enkele wijze de juistheid of volledigheid van deze presentatie of de inhoud daarvan en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid ter zake. Deze presentatie inclusief de daarin opgenomen voorbeelden is bedoeld als discussiestuk en dient slechts om deelnemers een redelijke indicatie te geven van de mogelijke transactie/financieringsstructuur tussen Rabobank Nederland en marktpartijen. Deze presentatie kan op geen enkele wijze worden opgevat als een aanbieding, uitnodiging of aanbeveling aan deelnemers om een transactie met Rabobank Nederland te sluiten. Aan deze presentatie inclusief de daarin opgenomen voorbeelden, commerciële ideeën, prijsindicaties en andere voorwaarden kunnen geen rechten worden ontleend. Het uitbrengen van deze presentatie brengt op geen enkele wijze een verplichting voor Rabobank Nederland met zich mee om een transactie met marktpartijen daadwerkelijk aan te gaan.

24


Kip met gouden eieren of laatste strohalm?

Recommend Documents