Kinderdagbehandeling Informatiefolder voor kinderen die voor dagopname worden opgenomen en hun ouders Kinderdagbehandeling TweeSteden ziekenhuis.
Afspraak voorlichtingsmiddag:
_________________________________________________
Afspraak anesthesiespreekuur:
_________________________________________________ Wilt u de afspraak voor het anesthesiespreekuur verzetten? U kunt hiervoor rechtstreeks met de poli anesthesie bellen via telefoonnummer 013-4655171.
Afspraak opname en/of operatie Operatie:__________________________________________ nuchter niet nuchter Opname:__________________________________________ Locatie: dagbehandeling Waalwijk (afd 2) kinderdagbehandeling Tilburg (1e verdieping) kinderafdeling Tilburg (2e verdieping)
Komt uw kind voor een dagbehandeling in Tilburg? Bel dan één werkdag ervoor tussen 15.00 en 16.30 uur naar de afdeling opname (013-4655880) om te informeren hoe laat u de volgende dag verwacht wordt. BELANGRIJKE INFORMATIE: Kinderdagbehandeling Vestiging Tilburg: 013-4655387 Vestiging Waalwijk: 0416-682316 Kinderafdeling: Polikliniek KNO:
013-4655387 013-4655309
Polikliniek Anesthesie: 013-4655171 Spoedeisende Hulp:
013-4655216
Behandelend arts:
Sinds juli 2011 beschikt het TweeSteden ziekenhuis over alle drie de Smiley’s vanuit Stichting Kind en Ziekenhuis. De Smiley is hét kwaliteitskeurmerk voor kwalitatief goede zorg aan kinderen en hun ouders binnen het ziekenhuis.
Dit boekje is bedoeld om u, ouders en/of verzorgers informatie te geven. Daar waar ouder staat bedoelen wij ook ouder/verzorger. Daar wij hij staat gelieve ook zij te lezen. Een dagopname is geen alledaagse gebeurtenis. Voor uw kind niet, maar ook voor u niet. Dit boekje is bedoeld om u vertrouwd te maken met de gang van zaken op de kinderdagbehandeling. U treft informatie aan die u kan helpen bij de begeleiding van uw kind vóór, tijdens en na de dagopname. U kunt deze informatie ook vinden op onze website www.tweestedenziekenhuis.nl Op de kinderdagbehandeling staat de zorg voor uw kind centraal. Binnen deze zorg proberen wij uw kind zoveel mogelijk als lid van uw gezin te zien. Daarom is het belangrijk dat uw kind zo snel en zo veel mogelijk zijn normale leefpatroon kan behouden (de normale dagelijkse gang van zaken voor uw kind zoals u thuis gewend bent te doen), of geholpen wordt zijn leefpatroon aan te passen aan zijn (tijdelijke) veranderingen in de gezondheid. In de praktijk betekent dit dat wij graag, waar mogelijk, met uw kind en u als ouders samenwerken. Op die manier wordt er gebruik gemaakt van elkaar’s kennis en wordt de behandeling goed afgestemd op de behoeften van uw kind. Er is dan ook zoveel mogelijk sprake van een gedeelde verantwoordelijkheid voor wat betreft de zorg van uw kind. Er worden met u persoonlijke afspraken gemaakt waar u de zorg van uw kind wel en waar u die zorg niet in kunt dragen. Dit alles noemen wij Family Centered Care. Overleg en samenwerken zijn hierin sleutelwoorden waar u ons aan mag houden. Heeft u na het lezen van dit boekje nog vragen, voel u niet gehinderd deze te stellen. Dit kan persoonlijk tijdens de opname van uw kind, via de mail of via ons telefoonnummer. VOORBEREIDING OP DE DAGOPNAME Als uw kind wordt opgenomen is dit een ingrijpende gebeurtenis. Ook bij een kortdurende opname als een dagopname kan dit het geval zijn. Uit ervaring is gebleken dat als uw kind vooraf weet wat er gaat gebeuren, hij de opname vaak beter kan verwerken. Het is belangrijk dat u alles duidelijk en eenvoudig vertelt. Bovendien moet u zo eerlijk mogelijk zijn; vertel ook als iets minder prettig of pijnlijk kan zijn, zodat uw kind er zo min mogelijk door verrast wordt. De leeftijd, de ontwikkeling en de aard van uw kind bepalen wat u vertelt, op welke manier en op welk tijdstip. Meestal is een week van tevoren vroeg genoeg. Vertel elke dag iets. Neem er de tijd voor en kom er regelmatig op terug. Uw kind heeft dan de tijd om alles te verwerken, en u kunt controleren of uw kind het begrepen heeft. Vertel uw kind dat niemand het gek vindt als je moet huilen. Bij jonge kinderen is het geven van allerlei medische details overbodig. Deze kunnen alleen meer angst oproepen. Vertel hen vooral wat ze zullen zien, voelen, horen, ruiken. Het is goed om uw kind te vertellen waarom het in het ziekenhuis wordt opgenomen en hoelang het gaat duren. Voor kinderen is het belangrijk te weten dat het verblijf tijdelijk is en dat u de hele tijd bij hem zult blijven. Wij bieden u zeker deze mogelijkheid. Naast praten kunt u uw kind ook op andere manieren voorbereiden. Er zijn bijvoorbeeld boeken verkrijgbaar bij boekhandel en bibliotheek die uw kind kunnen helpen de opname te begrijpen. Achter in dit boekje staat een lijst met geschikte boeken. De kinderafdeling verhuurt ook een voorbereidigskoffertje voor kinderen in de peuter/kleuterleeftijd. In de koffertjes zit spelmateriaal, voorleesboekjes en alle medische materialen die de kinderen tegenkomen gedurende de dagopname. De koffertjes worden uitgeleend voor 2 weken tegen een bedrag van 3 euro (middels automatische incasso). Op de website van het TweeSteden Ziekenhuis kunt u de folder van het voorbereidingskoffertje ook downloaden via het specialisme kindergeneeskunde. Tevens is er via deze website een link te vinden naar onze speciale kinderwebsite. Bezoekt u deze eens samen met uw kind. Het is natuurlijk altijd mogelijk om de afdeling te bezoeken voordat uw kind opgenomen gaat worden. Wij heten u en uw kind graag welkom op onze kinderdagbehandeling. Neemt u hiervoor contact met ons op.
Anesthesiespreekuur Nadat u van de behandelend specialist te horen hebt gekregen dat uw kind geopereerd moet worden wordt u doorgestuurd naar de afdeling opname. Hier wordt in overleg met u een datum vastgesteld waarop de operatie plaats kan vinden. Aansluitend wordt u verwacht bij de polikliniek anesthesiologie, waar uw kind wordt gezien door een anesthesist. In dit spreekuur komt onder andere aan de orde op welke wijze uw kind in slaap gebracht kan worden. Dit gesprek kan meteen plaatsvinden nadat u bij afdeling opname bent geweest, maar u kunt ook een afspraak krijgen om op een later moment de anesthesioloog te spreken. Hierbij wordt zoveel mogelijk geprobeerd aan te sluiten op de voorlichtingsbijeenkomst. Uw kind kan pas een operatie ondergaan als hij/zij persoonlijk gezien is door een anesthesist. Zolang uw kind niet door een anesthesist is gezien kan er géén operatie plaatsvinden. Voorlichtingsbijeenkomst als voorbereiding op de operatie. De kinderdagbehandeling organiseert voorlichtingsbijeenkomsten voor u en uw kind. Voor operaties in Tilburg en Waalwijk gelden andere afspraken hierin. Tilburg Deze voorlichtingsbijeenkomsten vinden plaats op de kinderdagbehandeling (volgnummer 89). Tijdens deze bijeenkomsten leiden we u en uw kind alvast door het hele traject. In een fotoboek of powerpointpresentatie ziet u alle stappen die uw kind doorloopt voor en na de operatie. Met materialen van de operatiekamer krijgt uw kind alvast een goede indruk van wat hem/haar te wachten staat. Uw kind kan deze materialen zelf vasthouden en uitproberen. De voorlichtingsbijeenkomsten voor alle ingrepen op de operatiekamers vinden plaats op dinsdagmiddag. Een afspraak voor deze middag krijgt u, in overleg met u, via het opnamebureau. Er zijn twee aparte bijeenkomsten; - Voor kinderen in de leeftijd van 0-2 jaar: informatie gericht aan ouders én voor kinderen in de leeftijd van 2-7 jaar: informatie gericht aan kind en ouders. - Voor kinderen en jongeren in de leeftijd van 8-16 jaar: informatie gericht aan kind en ouders De voorlichtingsbijeenkomsten voor KNO sluderingrepen op de operatiekamers vinden plaats op maandagmiddag. Een afspraak voor deze middag krijgt u, in overleg met u, via de poli KNO Er zijn twee aparte bijeenkomsten: - Voor kinderen die geholpen worden aan de neus- en/of keelamandelen - Voor kinderen die geholpen worden aan de trommelvliesbuisjes. Waalwijk De voorlichtingsbijeenkomsten vinden elke maandagmiddag plaats. U krijgt hiervoor een afspraak mee bij het opnamebureau. Voorafgaand aan de ingreep (nuchter zijn en koorts) Voor het goed en veilig verlopen van een operatie is het van belang dat uw kind enige tijd voorafgaand aan de ingreep nuchter gehouden wordt. Dit betekent dat hij/zij enige uren van tevoren niet mag eten en drinken. De volgende afspraken gelden hierbij: Voor zuigelingen (tot 6 maanden) geldt (tenzij anders is afgesproken): Voorafgaand aan het afgesproken tijdstip van operatie mag: - tot 4 uur voor opname een laatste melk/borstvoeding gegeven worden - tot 2 uur voor opname heldere vloeistof gedronken worden.
Voor alle andere kinderen geldt (tenzij anders is afgesproken): Voorafgaand aan het afgesproken tijdstip van operatie mag: - Tot 6 uur voor de opname vast voedsel worden ingenomen. Hieronder wordt verstaan: een licht ontbijt zoals een beschuitje of een boterham met jam, pap, een fruithapje of een glas melk - Tot 2 uur voor de operatie heldere vloeistof worden gedronken. Onder heldere vloeistof wordt verstaan; doorzichtige vloeistof zonder prik zoals appelsap, water, thee zonder melk. Geen melkproducten en geen sinaasappelsap. Medicatie, de noodzakelijke, mag met een slokje water worden ingenomen. Wij adviseren u hierover met uw kind duidelijke afspraken te maken. Als uw kind op de dag van de operatie niet nuchter is, koorts heeft (38 c of meer) of erg verkouden is, kan de operatie niet doorgaan. Neem in dit geval zo spoedig mogelijk contact op met de kinderdagbehandeling. Tijdens de operatie is nagellak niet toegestaan en mogen geen sieraden, zoals oorbellen, piercings of kettinkjes worden gedragen. Heeft u vragen over bovenstaande dan kunt u te allen tijde de kinderdagbehandeling bellen. Informatie over de ingreep Voor de desbetreffende ingreep die uw kind moet ondergaan zijn er speciale folders aanwezig, die u de informatie verschaffen over wat er tijdens de operatie gedaan wordt. Deze kunt u via uw specialist ontvangen, downloaden via onze website of krijgt u via het opnamebureau uitgereikt. Mocht u na de ingreep en het lezen van de folder nog vragen hebben kunt u deze stellen aan de kinderverpleegkundige die tijdens de opname zorgt voor uw kind. Heeft u nog vragen over de ingreep dan kunt u deze stellen aan de behandelend specialist. U kunt dit doen voorafgaand aan de opname via de poli van het specialisme of achteraf aan de specialist als deze u na de ingreep spreekt. Waar kunt u aan denken om mee te nemen? Samen met uw kind kunt u de benodigde spullen inpakken. Wij raden u aan het volgende mee te nemen: eventueel fopspeen vertrouwd lievelingsspeelgoed of een knuffelbeest eventueel een trappelzak of slaapzak als uw kind thuis gewend is hierin te slapen. Verzekeringspapieren van uw kind Eventuele medicijnen van uw kind. Eventueel een eigen drinkbeker als uw kind daaraan gehecht is. Washandjes, handdoeken, beddengoed en luiers ( alleen in Tilburg) zijn in het ziekenhuis aanwezig. Wij raden u aan om waardevolle spullen thuis te laten. Het ziekenhuis kan niet aansprakelijk worden gesteld voor verlies, diefstal en/of beschadiging van uw eigen spullen.
DE DAGOPNAME Waar meldt u zich U meldt zich op de afgesproken tijd op de kinderdagbehandeling. Het is wenselijk dat er hooguit twee volwassenen per kind meekomen. De kinderdagbehandeling is vooralsnog op twee locaties te vinden:
Waalwijk
De afdeling dagbehandeling, waarbij ook de kinderdagbehandeling hoort, is te bereiken via de bewegwijzering vanaf de receptie u volgt afdeling 2 op de 2 etage van het ziekenhuis.
Tilburg
De kinderdagbehandeling is gelegen op de eerste verdieping. U vindt ons door de bewegwijzering te volgen vanaf de receptie. Nadat u zich gemeld heeft wordt u ontvangen door een van de medewerkers die u verder begeleidt naar de kamer alwaar de kinderverpleegkundige of pedagogisch medewerker uw kind verder voorbereidt. Tijdens het opnamegesprek vertellen zij hoe het verloop van de opname zal zijn, eventueel aan de hand van een fotoboek. Uw kind krijgt een polsbandje met zijn naam en afdeling erop. Onderstaande informatie mbt narcose en operatie geldt niet voor de KNO ingrepen volgens de sluderprocedure. Hiervoor verwijzen wij u graag naar de specifieke folder van de KNO artsen. Narcose bij een operatie U en uw kind kunnen kiezen tussen narcose door middel van een injectie (prik) of door in en uit te ademen in een kapje dat de neus en mond bedekt (tenzij de specialist op medische gronden anders beslist). Kinderen onder de 4 jaar krijgen geen narcose per injectie. Wanneer u en uw kind met de anesthesist besloten hebben middels het kapje te gaan slapen oefent de kinderverpleegkundige of pedagogisch medewerkster dit eventueel nog met uw kind tijdens het opnamegesprek. De meeste kinderen vinden het gas niet lekker ruiken, zeg dit vooraf. In alle gevallen blijft de anesthesist verantwoordelijk voor de manier van in slaap gaan. Hij bespreekt dit met u tijdens uw bezoek met uw kind aan het anesthesiespreekuur. In de meeste gevallen krijgt uw kind preventief ruim van tevoren ‘toverzalf’ geplakt als uw kind heeft gekozen om met een prik te gaan slapen. Deze zalf verdoofd het huidoppervlak, waardoor de prik minder pijnlijk wordt. Vlak voordat uw kind naar de operatiekamer gaat krijgt hij van de kinderverpleegkundige een zetpil of tablet tegen de pijn. U kunt bij uw kind blijven tot het in slaap is. De operatie De kinderverpleegkundige (en in Tilburg evt een pedagogisch medewerker) brengt u en uw kind naar de operatieafdeling of operatiekamer. Uw kind mag een knuffeldoek of speen meenemen. Op de operatieafdeling trekt u in bijzijn van uw kind een speciaal pak aan en een muts op. Kinderen worden meestal liggend in slaap gebracht. Als uw kind met een kapje gaat slapen krijgt het, eenmaal in slaap, een infuus ingebracht waardoor vocht en medicijnen kunnen worden toegediend. De anesthesist zal u al van tevoren hebben gevraagd de operatiekamer te verlaten. U wordt begeleid naar de wachtruimte op het operatiecomplex in de dichte nabijheid van uw kind. Hier spreekt de pedagogisch medewerker of kinderverpleegkundige met u het in slaap brengen van uw kind even na. In deze ruimte blijft u wachten tot u wordt gehaald door een medewerker van de uitslaapkamer (recovery of verkoever). Zodra de operatie klaar is wordt u door hen bij uw kind geroepen. Op deze manier ervaart uw kind, vanaf het moment dat het in slaap valt tot het moment van wakker worden de aanwezigheid van een vertrouwd persoon. Uw kind kan nog diep tot licht slapen als u bij hem komt. Als uw kind wakker wordt kan hij soms wat onrustig of prikkelbaar zijn, niet reageren op uw aanwezigheid of huilend wakker worden. Dit is normaal en gaat vanzelf over. U kunt uw kind, als het redelijk wakker is, na overleg met de kinderverpleegkundige, als u wilt ook in uw armen of op schoot nemen. U weet zelf het beste op welke manier uw kind op zijn gemak te stellen is. Op de uitslaapkamer krijgt uw kind indien nodig al pijnstilling via een zetpil of infuus. Als uw kind goed wakker is en niet teveel pijn heeft gaat uw kind onder begeleiding van een kinderverpleegkundige samen met u terug naar de kinderdagbehandeling.
Terug op de afdeling na de ingreep Houdt u er rekening mee dat uw kind na de operatie ook op de afdeling nog wat slaperig, onrustig, misselijk, verward of opstandig kan zijn. De meeste kinderen mogen direct na de operatie al drinken. De kinderverpleegkundige zal u vertellen wat en wanneer uw kind weer iets mag hebben. Het infuusnaaldje zal nog enige tijd na de operatie blijven zitten. Pijnbehandeling Wij volgen binnen ons ziekenhuis het landelijke pijnprotocol bij kinderen waarin duidelijke afspraken omtrent pijnmedicatie en mogelijk alternatieven staan beschreven. Er zijn specifieke richtlijnen voor kinderen die voor een operatie worden opgenomen. Op de kinderdagbehandeling kijken we zorgvuldig naar eventuele pijn die uw kind kan hebben of kan gaan krijgen. Om hier goed op te kunnen reageren en om mogelijk pijn voor te zijn hebben we een aantal mogelijkheden ter beschikking. Zo kan bij u en uw kind een pijnanamnese worden afgenomen zodat we inzicht hebben hoe we kunnen inspelen op pijn bij uw kind. Voor meer vragen hierover kunt u terecht bij de kinderverpleegkundige die voor uw kind zorgt. Begeleiding door een ouder Voor uw kind is het een grote geruststelling als u bij hem blijft tot hij gaat slapen op de operatiekamer en u er weer bent als hij weer wakker wordt. Wij stellen, in het belang van het kind, één van de ouders daartoe in de gelegenheid. Vertel uw kind dat u de hele dag bij hem blijft. Wie werken er Op de kinderdagbehandeling werken verschillende medewerkers zoals kinderverpleegkundigen, secretaresses en pedagogisch medewerkers.
INFORMATIE EN TOESTEMMING Medische informatie Samen met de kinderverpleegkundigen en artsen draagt u zorg en verantwoording voor uw kind tijdens de opname. U wordt volledig betrokken bij en op de hoogte gebracht van de behandeling van uw kind. Alvorens onderzoek en behandeling plaatsvinden wordt, vanuit de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) om toestemming gevraagd. Bij ingrijpende behandelingen zullen wij uitdrukkelijk om uw toestemming vragen, zonodig wordt dit schriftelijk vastgelegd. In andere gevallen en tijdens de duur van de behandeling wordt uw toestemming niet steeds gevraagd, maar wordt uitgegaan van uw toestemming tenzij u duidelijk anders aangeeft. In acute situaties mogen/moeten wij handelen. Vanuit overheidswege worden wij op verschillende terreinen verzocht gegevens van uw kind na te gaan en vast te leggen. Deze gegevens worden, uiteraard geanonimiseerd, gebruikt om de zorg in ons ziekenhuis op landelijk niveau te vergelijken met andere vergelijkbare instellingen. U kunt er op vertrouwen dat wij de voorschriften vanuit de wet op de privacy en gegevensbescherming naleven. Inspraak van uw kind: Vanaf een bepaalde leeftijd heeft uw kind vanuit de WGBO ook recht op inspraak in wat er met hem/ haar gaat gebeuren. Kinderen tot 12 jaar: mogen niet voor zichzelf beslissen. Dat doen hun ouders of voogd. Aan jonge kinderen moet wel op een begrijpelijke manier worden verteld wat er met hen gaat gebeuren. Kinderen van 12 tot 16 jaar: zijn over het algemeen goed in staat hun situatie te overzien en een eigen mening te hebben. Voor de behandeling is daarom toestemming nodig van de ouders én het kind. Als zij het niet met elkaar eens zijn, zullen wij in principe doen wat het kind vraagt. Kinderen vanaf 16 jaar: In de WGBO worden kinderen vanaf 16 jaar gelijk gesteld met volwassenen. Ze mogen dus voor zichzelf beslissen. Toestemming van de ouders is niet nodig. De ouders krijgen ook geen informatie meer over het kind, als deze daar geen toestemming voor geeft. Voor meer informatie kunt u altijd terecht bij een van de kinderverpleegkundigen. Tevens zijn hierover op de afdeling diverse folders aanwezig. U kunt ook terecht op onze eigen (kinder) website. De website www.jadokterneedokter.nl geeft, op een speciaal op kinderen aangepaste manier, informatie over de WGBO. Vragen of klachten Natuurlijk proberen wij het verblijf van uw kind hier zo aangenaam mogelijk te houden. Maar soms lopen zaken anders dan u gewenst had. Wij zouden het op prijs stellen als u daar tijdens de opname al met de kinderverpleegkundige of behandelend arts over wilt praten. Zo nodig is er de mogelijkheid van een gesprek met een leidinggevende van de afdeling. Voor opmerkingen, ideeën of suggesties is er op de afdeling een speciale folder aanwezig. Tevens willen we u hierbij nog wijzen op de klachtenprocedure die in ons ziekenhuis bestaat. Ook hierover is informatie beschikbaar. Wilt u uw vraag/ opmerking/ suggestie of klacht ons liever digitaal doen toekomen? Dat kan. De mailadressen zijn Voor dagopname’s in Waalwijk:
[email protected] Voor dagopnames op de kinderdagbehandeling in Tilburg:
[email protected] Wij nemen op allerlei wijzen uw mening en ervaringen graag mee. Naast het houden van enquêtes organiseren wij hiervoor ook regelmatig patiëntenbijeenkomsten. Zowel spiegelgesprekken als focusgroepen leveren ons erg waardevolle informatie op over hoe onze patiënten de kwaliteit van zorg ervaren. Vragen na opname Als u eenmaal thuis nog vragen heeft over de opname en de ziekte van uw kind, aarzelt u niet contact op te nemen.
NA DE OPNAME Ontslag na dagopname Als uw kind zich goed genoeg voelt om naar huis te kunnen overlegt de kinderverpleegkundige ook aan de hand van haar eigen bevindingen en de voorschriften van de arts met u wanneer dit kan plaatsvinden. Standaardduur van het verblijf bij een dagopname is ongeveer tot vier uur nadat uw kind op de afdeling is teruggekeerd. Hierin is wel verschil door de aard van de operatie en de bestaande verschillen tussen kinderen Soms komt de behandeld arts na de ingreep nog langs. Dit is afhankelijk van het soort ingreep dat uw kind heeft ondergaan. U krijgt informatie over wat uw kind de komende periode wel of niet mag en kan. Meestal krijgt u een afspraak mee voor een controle bezoek op de polikliniek. Reactie van uw kind na ontslag De omschakeling van het ziekenhuis naar huis kan voor uw kind groot zijn. Reacties die kunnen voorkomen zijn: slecht slapen, eng dromen, overdreven aanhankelijk zijn naar de ouders, niet willen praten over het ziekenhuis, weer gaan bedplassen of duimzuigen. Dit gedrag is meestal van voorbijgaande aard. We adviseren u uw kind in deze periode wat extra aandacht te geven. Praat over de opname in het ziekenhuis als uw kind dat wil. Samen spelen met uw kind is vaak ook een goede manier om uw kind te helpen zijn ervaringen te verwerken. U kunt verder natuurlijk altijd advies hierover vragen bij de kinderverpleegkundigen of de pedagogisch medewerkers van de afdeling
AANBEVOLEN BOEKEN
Voor peuters
Nijntje in het ziekenhuis Lassa gaat naar het ziekenhuis
Peuters/ kleuters
Operatie van de kleine olifant Guusje gaat naar het ziekenhuis Lucas en de slaapdokter
4 tot 8 jarigen
Serie de ziekenboeg ijs voor Mathijs het oor van Leonoor de ogen van Olivia de darm van Harm het been van Heleen de jeuk van Joep Een bed op wieltjes
D. Bruna Esther en Kirsten Plomp J. Boone uitgave van VU- ziekenhuis A’dam S. Boone & B. Vangehuchten Chr. Kliphuis amandelen verwijderen oorbuisjes oogoperatie blindedarmontsteking gebroken been allergie V. den Hollander/D. Stam
Serie de kijkdoos- een operatie (amandelen knippen-tekst en duidelijke foto’s), alternatief voor ijs voor Mathijs
Vanaf circa 6 jaar
Naar het ziekenhuis Het ziekenhuis Tatu,tatu Fatma in het ziekenhuis Mijn ziekenhuisboek
Vanaf circa 9 jaar
Een nijptang mee naar het ziekenhuis Auww! Hoe gaat het met jou? Achtste groepers huilen niet
Informatieve boeken
naar het ziekenhuis kunnen dokters ziek worden bezoekuur
G. Haberer Biblion uitgeverij een reis door het ziekenhuis. Uitgave Canisius/ Wilhelmina ziekenhuis te Nijmegen Turks- Nederlands Arabisch – Nederlands uitgave van de Landelijke Vereniging kind en ziekenhuis K. Eykman V. Hazelhoff L. van Lennep J. Vriens G. Haberer D. Musschoot C. Carbo
Belangrijke websites: www.tweestedenziekenhuis.nl www.kindergeneeskunde.tweestedenziekenhuis.nl (kindersite) Andere interessante websites: www.kindenziekenhuis.nl www.familycenteredcare.org www.jadokterneedokter.nl
