KINDER HEBBEN RECHTEN

Educatief pakket van Amnesty International Vlaanderen vzw • Kerkstraat 156 - 2060 Antwerpen - info: 03/271.16.16

E D U C A T I E KINDER HEBBEN RECHTEN

Inhoudstafel Deel 1 Kinderen hebben rechten Rechten – de rechten van het kind – het verdrag over de Rechten van het kind Rechten – de rechten van het kind: invuloefening Het verdrag over de rechten van het kind: artikel en prent

p.1 p.2 p.3

Deel 2 Enkele artikelen uit het Kinderrechtenverdrag nader bekeken Kindsoldaten Straatkinderen Kinderarbeid Kitsegem: een ééndagsgemeente Manju: van het veld naar de klas Kinderen “gered” door Amnesty International Voor de leerkracht

p.4 p.5 p.6 p.7 p.8 p.9 p.10

1

Deel 1: KINDEREN hebben RECHTEN Rechten

Rechten zijn vaak opgeschreven in regels en wetten. Zo weet iedereen wat hij wel en niet mag doen. De rechten van het kind

De rechten van het kind zijn allemaal regels over wat je als kind wel en niet mag. Ze vertellen ook waar ouders voor moeten zorgen en wat de regering moet doen. Het Verdrag over de Rechten van het Kind

Een verdrag is een afspraak tussen verschillende landen. Op 20 november 1989 maakten een heleboel landen zo'n afspraak over kinderrechten. Het verdrag over de Rechten van het Kind is een tekst waarin alle rechten van het kind op een rijtje zijn gezet. (Uit “Doe-boekje over kinderrechten” van Jeugd & Vrede)

Kinderrechten – lesmap voor 10+ Amnesty International Vlaanderen Marc Van de amele – mei 2001

2

Rechten Wat mag wel (+), wat mag niet (-) bij jou thuis, in de klas?

1. 2. 3. 4. 5.

KLAS

THUIS

1. 2. 3. 4. 5.

1. 2. 3. 4. 5.

1. 2. 3. 4. 5.

De rechten van het kind Wat mag je wel, wat mag je niet? (Zet een kruisje in de juiste kolom) WEL NIET 1. 2. 3. 4. 5.

Ik vertel mijn ouders naar welke school ik zou willen gaan. Ik pest een meisje waarvan de vader zonder werk zit. Ik zorg ervoor dat bij groepswerk iedereen zijn mening kan zeggen. Ik speel nooit met Mohammed, een Marokkaanse jongen uit onze klas. Ik wil dat mijn ouders ’s avonds tijd maken voor mij.


3

Verdrag over de rechten van het kind (in 12 artikelen) 1. Alle rechten gelden voor alle kinderen. 2. Kinderen hebben recht op informatie. 3. Elk kind heeft recht op spel en ontspanning. 4. Geen enkel kind mag mishandeld of verwaarloosd worden. 5. Ieder kind heeft recht op geneeskundige verzorging. 6. Kinderen hebben recht op een eigen mening. 7. Kinderen hebben het recht om samen te komen, om samen een club te vormen. 8. Elk kind heeft recht op een naam en een nationaliteit. 9. Ieder kind op de wereld heeft recht op voldoende gezond eten en drinken. 10. Elk kind heeft recht op onderwijs. 11. Geen enkel kind mag slachtoffer worden van oorlog. 12. Kinderen mogen niet uitgebuit worden. Kinderarbeid is verboden. Welke prent hoort bij welke artikel? prent artikel

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

IK VIND ..


12.

4

Deel 2: Enkele artikelen uit het Kinderrechtenverdrag nader bekeken

11. Geen enkel kind mag slachtoffer worden van oorlog. Meer dan 300.000 kinderen onder de 18 jaar worden wereldwijd ingezet in gewapende conflicten. Het probleem is het grootst in Afrika en Azië. Alleen al in Afrika worden 120.000 kinderen ingezet. "Kinderen zijn goede vechters omdat ze jong zijn en omdat ze indruk proberen te maken. Ze denken dat het maar een spelletje is, waardoor ze niet snel bang zijn." "Ze zijn erg goed in het verkrijgen van informatie. Je kunt ze over de vijandige linies sturen zonder dat iemand ze verdenkt omdat ze zo jong zijn." Een voormalig kindsoldaat uit Burundi vertelde: "We bleven nachtenlang wakker, wachtend op de vijand. Mijn eerste taak was het dragen van een zaklantaarn voor de volwassen rebellen. Later werd mij geleerd hoe ik met handgranaten om moest gaan. Amper een maand later had ik al een AK-47 en zelfs een G3." Nederlandse Coalitie tegen gebruik van Kindsoldaten http://www.kindsoldaten.nl/rapporta.htm

linies AK-47 G3

stellingen Russisch geweer, ook “Kalashnikov” genoemd naar de uitvinder van het wapen Duits geweer voor scherpschutters

Stellingenspel: vóór of tegen? Kinderen mogen niet ingezet worden in oorlogen. Ze moeten juist beschermd worden tegen geweld. Kindsoldaten moeten goed opgevangen en begeleid worden. Dan kunnen ze later weer een normaal leven leiden. Kinderen mogen voor hun 16de jaar niet ingezet worden in een oorlog

Kinderen kunnen net zo goed als volwassenen voor hun vaderland vechten. Kindsoldaten zijn gekneed tot moordmachines . Ze zijn verloren voor de maatschappij. Ze kunnen geen normaal leven meer leiden. In een oorlog moet iedereen vechten.


5

4. Geen enkel kind mag mishandeld of verwaarloosd worden.

100 à 200 miljoen kinderen leven op straat.

Assepoester aan het strand Haar geheven hand Een bedelend kommetje boordevol honger. Het huis uitgeslagen. Haar schoenen moesten Thuisblijven. De man die uit haar mama’s Hand eet, draagt ze Naar het pandjeshuis. Dulcia is haar bed zo moe. Een matras van karton, Dekens van papier, Lakens van wind.

Assepoester: hoofdpersoon van het sprookje “Assepoester” of “Het glazen muiltje” Het strand is dat van Swakopmund in ZuidAfrika. Ze werd geslagen door haar stiefvader. De schoenen waren een cadeau van haar stiefvader, gekocht met mama’s geld. (Die stiefvader werkte niet en dronk veel) Hij liet ze achter bij een pandjesbaas voor wat geld. Dulcia is 12. Dulcia betekent “zoet” in het Spaans. Desmori is haar echte naam. Haar vader, die in de oorlog is omgekomen, noemde haar Dulcia omdat ze zo graag snoepte.

Bij maanlicht aan het strand Schept ze glanzende muiltjes Van zand.

Ze maakt muiltjes (schoentjes) van zand, maar ook deze nacht komt de prins haar niet weghalen. Maak een stripverhaal. Eén prent per strofe. Daniël Billiet Vergeet de tekstbalUit: “Moenie worry nie” 1999 lonnen niet in te vullen. http://home.tiscalinet.be/daniel_billiet/poezie/assepoester.htm


6

13. Kinderen mogen niet uitgebuit worden. Kinderarbeid is verboden.

120 miljoen kinderen tussen 5 en 14 jaar werken voltijds. 130 miljoen kinderen werken deeltijds. 61 % van die kinderen werkt in Azië, 32 % in Afrika en 7 % in Latijns-Amerika. Armoede is de belangrijkste oorzaak van kinderarbeid. Kinderen zorgen gemiddeld voor 20 tot 25 % van het gezinsinkomen. http://www.savethechildren.org.uk/labour/

Huong uit Vietnam Een jaar geleden stierf de vader van de 12-jarige Huong. Haar moeder bleef achter met 5 kinderen. Omdat moeder ernstig ziek is, moeten de 3 oudste kinderen zorgen voor het gezinsinkomen. Dat zijn Linh, die 17 is, Binh, die 14 is en Huong. Huong heeft geluk. Zij zit nog op school. Voor ze naar school gaat, helpt ze haar zus en broer. Ze bereiden rijstcakejes, cassave en verzamelen brandhout. In de voormiddag gaat ze naar school. Na de les verzamelt Huong bladeren om de rijstcakejes te verpakken. Dan maalt ze de rijst voor de cakejes. Linh en Binh gaan niet meer naar school. Linh werkt op de rijstvelden 14 tot 17 uur per dag. Binh werkt 12 tot 14 uur per dag. Hij zorgt voor de cassave. 1. Huong heeft Samen verdienen de kinderen ongeveer 20 BEF per dag. (cassave = meel) geluk. Hoezo? 2. Vind jij dat Huong geluk heeft?

Vietnam


7

14. Kinderen hebben recht op een eigen mening.

Op 23 september 2000 waren duizenden kinderen op bezoek in Kitsegem. Kitsegem kon je bezoeken op het Kinderrechtenfestival. Kitsegem was een heel nieuwe gemeente in Vlaanderen. Kitsegem was een ééndagsgemeente. Kitsegem was niet zomaar een gemeente. Kitsegem was een BIJZONDERE gemeente.

Want in Kitsegem konden kinderen die dag een heleboel rechten uitoefenen. Het was een gemeente die echt rekening hield met wat kinderen belangrijk vinden. Het was een gemeente die wist dat kinderen rechten hebben. Het was een gemeente waar kinderen heel veel te zeggen hadden. En heel veel konden doen. Kinderen konden in het gemeentehuis mee beslissen wat er in de gemeente gebeurde, ze hadden er echt wat te zeggen op school, ze konden hun stem uitbrengen in een stembuscontainer, ze bezochten een sprookjeshuis, ze konden aan de slag in het kinderpersbureau, ze konden bijpraten in een kindercafé. Ze konden zonder zorgen op straat spelen. Ze konden nieuwe vriendjes en vriendinnetjes maken in het multiculturenhuis. Stembuscontainer: stemmen met een gekleurd balletje. In Kitsegem werd een ‘droom’-gemeente opgebouwd. 1. Stel hier eens je eigen Kitsegem samen. Zet een kruisje in het hokje van de 15 gebouwen die jij in jouw gemeente beslist wil hebben. Gemeentehuis Sprookjeshuis Dierenpark Ouderopvang School Vele culturenhuis Sporthal Bibliotheek Centrum voor hulpvragen

Speelplein Kinderkrantenhuis Kinderrechtenmuseum Speelplaats Politiekantoor Verkeerscentrum Winkelhal Kinderrechtenwinkel Speelhuis voor jonge kinderen

http://www.kinderrechtencommissariaat.be/Kinderen/actie/kinderrechtenfestival

2. Maak een stadsplan (een plattegrond) van jouw Kitsegem. Kinderrechten – lesmap voor 10+ Amnesty International Vlaanderen Marc Van de amele – mei 2001

Restaurant Kindercafé Vluchtelingenhuis Filmhuis Huiskamerklas Knutselpark Televisiezender Gevangenis

8

15. Elk kind heeft recht op onderwijs.

Een jaar geleden kon de 15-jarige Manju uit Prodattur in India niet lezen of schrijven. Ze werkte 12 uur per dag op het land. Nu is haar grootste wens naar een middelbare school te kunnen gaan. “Ik zag mijn buurmeisjes naar school gaan en ik was jaloers”, vertelt Manju die een jaar geleden voor het eerst naar school ging. Het was niet gemakkelijk. Haar ouders vonden het eerst verloren tijd. Veel gezinnen hebben het geld nodig dat de kinderen verdienen. Veel ouders vinden dat meisjes niet naar school moeten gaan. Vaak trouwen ze al op hun 13de. Toen Manju voor het eerst naar de avondschool ging, had ze de leeftijd waarop vele meisjes trouwen. Daar was haar oudere broer erg boos over. Verschillende keren kwam hij de leraren van Manju bedreigen. Maar Manju gaf niet toe: “De school is mijn enige uitweg. Ik wil mijn broer en de volwassenen in het dorp laten zien dat ze fout zijn wanneer ze zeggen dat een meisje niet moet studeren”. Manju droomt ervan later met een eigen zaak te beginnen. http://www.unicef.org/features/feat168.htm

1. Onderstreep in het verhaal over Manju het zinnetje dat jouw het meest is opgevallen. 2. Waarom wil Manju wel naar school? Waarom vinden haar ouders en broer dat niet nodig?

Waarom wel naar school?

Waarom niet naar school?

3. Wat vind jij ervan: moet Manju naar school of niet? ……………………………………………………………………………………………………….. 4. Vind jij het goed dat je naar school gaat? Waarom wel? Waarom niet? ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. 5. Waarom zou het recht op onderwijs in het Kinderrechtenverdrag staan? ……………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………..


9

4. Geen enkel kind mag mishandeld of verwaarloosd worden. Kinderen “gered” door Amnesty International Abdelkader Slimani Abdelkader Slimani is een zestienjarige jongen uit Algerije die in Frankrijk woont. Hij rijdt op 16 mei 1995 op zijn scooter door een buitenwijk van Parijs als hij wordt aangehouden door twee motoragenten die hem naar zijn verzekeringspapieren vragen. Abdelkader heeft ze thuis laten liggen. Hij moet daarom met de agenten mee naar het politiebureau. Onderweg raakt hij in paniek. Hij weet dat de politie in Parijs vaak arrestanten van buitenlandse afkomst hardhandig aanpakt. Abdelkader gaat er op zijn scooter vandoor. De motoragenten zetten de achtervolging in en krijgen hem weer te pakken. Ze sleuren hem van zijn scooter af en beginnen hem te slaan en te schoppen. Ze stoppen pas als voorbijgangers zich ermee gaan bemoeien. Abdelkader is zodanig gewond geraakt dat hij naar het ziekenhuis moet. Daar ondergaat hij een buikoperatie. De agenten hebben hem zo erg mishandeld dat zijn darmwand beschadigd is. Dat hij probeerde te vluchten, maakte hem in de ogen van de agenten verdacht, maar dat is nog geen reden om iemand zo in elkaar te slaan. Leden van Amnesty International hebben de Franse regering bestookt met brieven. Dankzij die brieven hebben de regering en de politie beslist een onderzoek in te stellen. Salamat Masih Salamat Masih, een 14-jarige Pakistaanse jongen, werd op 9 februari 1995 ter dood veroordeeld. Salamat werd ervan beschuldigd woorden op een moskee te hebben aangebracht waarin God werd beledigd. Hij was toen 11 jaar oud. Dankzij de vele brieven van Amnestyleden aan de regering van Pakistan is Salamat nu terug vrij.

Opdracht Welke rechten van het kind zijn hier geschonden?


10

Bedoeling Deze lesmap sluit aan bij de eindtermen van het domein “Wereldoriëntatie”. Kinderen van de basisschool moeten in contact gebracht worden met de Rechten van de Mens en de Rechten van het Kind. Dat is precies de bedoeling van deze map. Deel 1: Kinderen hebben rechten Bedoeling van het eerste deel is de leerlingen vertrouwd te maken met een aantal begrippen rond rechten, kinderrechten en het Verdrag over de Rechten van het Kind. De invuloefeningen op bladzijde 2 over wat wel en niet mag, worden eerst individueel afgewerkt en nadien klassikaal besproken. Op bladzijde 3 moeten artikel en prent worden samengebracht. Op die manier worden de artikelen van het Kinderrechtenverdrag tot op zekere hoogte “ingeprent” . prent artikel

1 10

2

3 9

4 5

5 1

3

6 12

7 11

8

9 7

6

10 2

11 4

12 8

Deel 2: Enkele artikelen uit het Kinderrechtenverdrag nader bekeken Drie negatieve berichten, gevolgd door drie positieve die voor een happy end zorgen. 2.1. Kindsoldaten: de infotekstjes worden klassikaal besproken. Bij het stellingenspel nemen alle leerlingen eerst individueel een standpunt in. Dan gaan gelijkgestemden zich groeperen en kan de discussie losbarsten. 2.2. Straatkinderen: de leerkracht leest het gedicht voor en verzamelt spontane reacties van de leerlingen. Misschien is het goed het kadertje met verduidelijkingen in een eerste stadium te laten afdekken. De leerlingen tekenen een stripverhaal en zorgen voor bijpassende tekstjes. Natuurlijk kan er ook op een apart blad op een (veel) groter formaat gewerkt worden. Leerlingen kunnen ook samenwerken. Een aantal stripverhalen kan worden opgehangen, toegelicht en besproken. 2.3. Kinderarbeid: het verhaal van Huong wordt individueel of klassikaal behandeld. 2.3.1. Huong heeft geluk: ze moet werken, maar kan ook naar school. Ze is dus beter af dan haar broer of zus. Kinderrechten – lesmap voor 10+ Amnesty International Vlaanderen Marc Van de amele – mei 2001

11

2.3.2. In vergelijking met kinderen in Vlaanderen heeft Huong natuurlijk geen geluk. In Vlaanderen moeten de meeste kinderen voor of na school niet werken. 2.4. Kitsegem: de leerlingen nemen de infotekst individueel door en voeren de opdracht uit. De resultaten van die opdracht worden klassikaal besproken. De leerlingen maken een stadsplan van “hun” Kitsegem. Hier kan ook samengewerkt worden. Stadsplannen kunnen worden opgehangen, toegelicht en becommentarieerd. 2.5. Manju: de tekst wordt individueel of klassikaal doorgenomen. De leerlingen wisselen de zinnetjes uit die ze hebben onderstreept. Dan maken ze de invulopdracht. 2.5.1. Waarom wel naar school: de school is de enige uitweg (uit een leven als landarbeidster en kindvrouwtje), Manju droomt van een eigen zaak. 2.5.2. Waarom niet naar school: gezinnen zijn afhankelijk van het inkomen van kinderen, Manju is oud genoeg om te trouwen. 2.5.3. De leerlingen buigen zich over de bovengenoemde argumenten pro & contra en geven hun eigen standpunt. 2.5.4. De leerlingen discussiëren over zin & onzin van de school. 2.5.5. De leerlingen bezinnen zich over het recht op onderwijs als kinderrecht. Belangrijk is de leerlingen erop te wijzen dat het recht op onderwijs samenhangt met andere rechten: het recht op informatie, het recht op spel en ontspanning, het recht op een eigen mening, het verbod op kinderarbeid… 2.6. Kinderen gered door Amnesty International Twee jongeren zijn het slachtoffer geworden van kinderrechtenschendingen. De ene jongen woont vlakbij, de andere veraf. Beide “gevalstudies” zijn zeker niet eenduidig en bieden veel ruimte voor discussie. Opdracht: in beide gevallen wordt het recht om niet mishandeld te worden met de voeten getreden. (De doodstraf is een wrede en onmenselijke straf) Bij de Pakistaanse jongen kan ook het recht op een eigen mening worden naar voren geschoven. Toch mag een eigen mening nooit iemand anders in zijn of haar overtuigingen kwetsen. Naast rechten zijn er dus duidelijk ook plichten! Voor jongeren vanaf 12 jaar: Lesmap bij “Kinderrechten” • “Kinderrechten” is een videoband met 3 filmpjes: − “Janice Velasco”: over een Filippijns meisje, waarvan de vader “verdwenen” is. − “Een huis met een hart”: over straatkinderen in Guatemala-City. − “Het verhaal van Marcus Houston”: over zwarte jongeren die slachtoffer werden van racistisch politiegeweld in de Verenigde Staten. • De lesmap biedt materiaal aan om bij die filmpjes te gebruiken, maar bevat ook lesmateriaal (over “verdwijningen”, straatkinderen en racistisch politie-optreden) dat los van de band kan worden gebruikt. Er zitten inhoudelijke opdrachten bij, kijk- en inlevingsopdrachten, songteksten, een stellingen- en een woordspel. De videoband kost 350 BEF (bestelnummer 08-262). De map telt 26 bladzijden en kost 100 BEF (bestelnummer 08-272). De lesmap & de video kunnen besteld worden bij Amnesty International, Kerkstraat 156 – 2060 Antwerpen. Tel.:03/271 16 16, FAX: 03/235 78 12, e-mail: [email protected] Kinderrechten – lesmap voor 10+ Amnesty International Vlaanderen Marc Van de amele – mei 2001

KINDER HEBBEN RECHTEN

Recommend Documents