Kiezen voor rechten. Ideale springplank. Geen onbezonnen keuze

2012

3 7 11 15 18 27 28 30 34 38 40 42

Kiezen voor Rechten Opbouw En verder (studeren) ... Studieprogramma Inhoud vakken eerste jaar Weekschema eerste jaar Studieondersteuning Gewikt en gewogen Aan het werk Kiezen voor Gent Nog meer info Stadsplan

Kiezen voor rechten Rechten is één van de oudste universitaire opleidingen, maar ze is vandaag aantrekkelijker dan ooit. De verklaring hiervoor ligt voor de hand. De samenleving wordt steeds complexer en dat heeft zijn weerslag op het recht dat voor de leek alsmaar onoverzichtelijker en ingewikkelder wordt. Juristen nemen daardoor dan ook een sleutelpositie in binnen de maatschappij.

www.law.UGent.be

Ideale springplank Vroeger studeerde men rechten om advocaat, magistraat of notaris te worden. De nadruk lag vooral op de studie van het burgerlijk recht en van het strafrecht. Ondertussen is de opleiding polyvalenter geworden. Afgestudeerden vinden we dan ook niet alleen terug in de klassieke togaberoepen, maar ook in de private sector (bedrijven, financiële instellingen, ngo’s e.d.), bij de overheid of in internationale organisaties. Last but not least is de studie een ideale basis voor een politieke carrière. Vele volksvertegenwoordigers en ministers hebben hun diploma behaald aan onze faculteit.

Geen onbezonnen keuze

Durf Denken: dat is het credo van de Universiteit Gent. Kritische en onafhankelijke breinen studeren, onderzoeken, werken aan de Universiteit Gent. Ieder jaar dragen we deze boodschap uit via een creatieve en onderscheidende campagne. Ieder jaar roepen we onszelf en de buitenwereld op om mee te durven denken.

Schoolverlaters blijken dikwijls geen precies beeld te hebben van de rechtenstudies. Wie onvoldoende kaas heeft gegeten van wiskunde of exacte wetenschappen kiest vaak voor rechten omdat je daarvoor alleen maar een goed geheugen zou moeten hebben. Anderen kiezen ervoor vanwege de veelzijdigheid, De informatie in deze brochure is gebaseerd op de gegevens uit de UGent-studiegids 2011-2012.

Gedrukt met vegetale inkten op FSC-papier

Grafisch ontwerp: www.blauwepeer.be - opmaak: www.johnnybekaert.be - druk en afwerking: www.pureprint.be

en met elektriciteit voor 100 % opgewekt

Fotografie: http://studio-edelweiss.be

uit duurzame CO2-neutrale bronnen.

3

de gunstige tewerkstellingsperspectieven of … omdat ze zichzelf al voor een assisenhof zien pleiten. Op vijf jaar tijd moet vrij veel leerstof worden verwerkt, maar dat de rechtenstudent puur wetten moet van buiten blokken is een fabeltje. Een jurist moet vooral complexe problemen kunnen analyseren, de relevante toepasselijke regels kunnen opzoeken, de oplossing voor een probleem kunnen argumenteren en erover kunnen rapporteren. Logisch redeneren is ook belangrijk. Rechten is geen wereldvreemde opleiding. Het recht wordt immers gemaakt door mensen in een concrete omgeving die gestuurd wordt door waarden en normen. Maatschappelijk inzicht en betrokkenheid zijn dus mede goede drijfveren om rechten te studeren. De eerlijkheid gebiedt ons om te zeggen dat niet alle vakken een even groot glamourgehalte hebben, maar ze zijn wel allemaal even belangrijk. Om rechten te studeren moet je dus ook een doorbijter zijn.

Ik was van kindsbeen af al geïnteresseerd in rechten. Na het middelbaar ben ik dan ook vol goede moed gestart aan de UGent. Wegens omstandigheden moest ik de studies echter staken. Via de opleiding bedrijfsbeheer, optie rechtspraktijk, bleef ik echter in contact met het recht. Na twee jaar op de arbeidsmarkt als medewerker van de afdeling Tax &Legal bij een middelgroot accountancykantoor, bleef een gemis echter naar boven komen. Toen besloot ik om alsnog mijn rechtenstudies aan de UGent af te maken. Als werkstudent zit ik momenteel in het derde bachelorjaar via het traject van een verkorte bachelor. De praktijk die ik al vier jaar meedraag, kom ik nu tegen in theorie, wat het voor vele vakken gemakkelijker maakt om te studeren. Als werkstudent ervaar ik het studeren als een supertijd. Acht jaar geleden vond ik de aanpassing echter zeer moeilijk. Kristof, 3de jaar bachelor

4

5

1ste jaar bachelor

 bachelor 180 studiepunten

2de jaar bachelor

 3de jaar bachelor

 1ste jaar master MASTER 120 studiepunten

Opbouw

vast pakket basisvakken

 vast pakket basisvakken

 vast pakket basisvakken

De bachelor- en masterstructuur

 GRONDIGE VAKKEN + BIJZONDERE VAKKEN + MASTERPROEF

 2de jaar master

MASTER-NA-MASTER -- notariaat -- fiscaliteit -- maritieme wetenschappen -- Law and Economics -- European Law e.a.

Specifieke lerarenopleiding

Doctoraat

Postgraduaatsopleidingen

Permanente vorming

6

ANDERE MASTERS Via verkorte bachelor -- criminologische wetenschappen e.a.

Via voorbereidingsprogramma -- politieke wetenschappen -- communicatiewetenschappen -- sociologie -- EU-studies -- economische wetenschappen -- toegepaste economische wetenschappen -- TEW: handelsingenieur -- algemene economie -- bedrijfseconomie -- management en beleid van gezondheidszorg e.a.

Met de Bolognaverklaring hebben de meeste Europese landen zich ertoe verbonden om hun hoger onderwijs op elkaar af te stemmen. Dat vergroot de mogelijkheid voor studenten om in andere lidstaten van de Europese Unie te studeren. De invoering van de ‘BaMa-structuur’ is een eerste belangrijke stap in dat proces. De opleiding bestaat nu uit een driejarige bacheloropleiding (180 studiepunten), gevolgd door een masteropleiding van twee jaren (120 studiepunten). Met het bachelordiploma kan je in principe al aan de slag op de arbeidsmarkt in uitvoerende beroepen, bv. als administratieve medewerker in een advocatenkantoor, als klerk bij een notaris, enz. Het is echter de bedoeling van de academische bachelor dat je doorstroomt naar de master. Dat is immers de kers op de taart. Het diploma opent de poort voor leidinggevende functies en je hebt het nodig om te kunnen beginnen aan de balie, de magistratuur of om de studies voor het notariaat aan te vatten.

Bachelor Daar de bachelorstudent na drie jaren studie voldoende kennis en vaardigheden moet hebben opgedaan om op de arbeidsmarkt aan de slag te kunnen, krijgt hij tijdens de driejarige opleiding een overzicht van quasi het volledige, in België geldende, recht. Een jurist mag echter geen vakidioot zijn. Naast de zuivere rechtsvakken is er dan ook een ruim aanbod van politiek-filosofische, historische, economische en menswetenschappelijke opleidingsonderdelen. In het tweede en derde bachelorjaar kan voor één opleidingsonderdeel een keuze gemaakt worden uit een beperkte lijst van metajuridische vakgebieden. Het merendeel van het programma is dus voor alle studenten hetzelfde.

Dieper graven In deze brochure ligt de nadruk op de bacheloropleiding en op het eerste jaar van die bachelor in het bijzonder. Een vlotte start is immers cruciaal. Het eerste jaar van een universitaire op­leiding is echter vaak vrij algemeen en de vakspecialisatie gebeurt pas in de daaropvolgende bachelorjaren of in de master. Het is daarom ook altijd interessant om het vakkenpakket van de verdere jaren grondig te bekijken. Dat kan via de website www.opleidingen.UGent.be (in de rechterkolom kun je naar de opleiding van je keuze gaan en kijken wat elk vak inhoudt). Net die vakken zullen het gezicht van je opleiding bepalen en geven een beeld van wat je later écht te wachten staat.

7

Van een rechtenstudent - ook van een bachelor - mag worden verwacht dat hij een vlotte babbel en dito pen heeft. Die vaardigheden worden aangescherpt door middel van praktische oefeningen in de drie bachelorjaren. In het derde bachelorjaar schrijft de student daarenboven een paper over een thema aansluitend bij één van de juridische vakken van de bacheloropleiding (Juridisch schrijven). Het monitoraat helpt de beginnende student bij het vinden van de goede studiemethode, geeft raad en organiseert proeftesten als voorbereiding op het examen.

Om de internationale herkenbaarheid te vergroten, luidt de officiële titel op het diploma ‘Bachelor/ Master of Laws in de rechten’.

Master

Masterproef

Het tweejarige masterprogramma is, in tegenstelling tot dat van de bachelor, zeer flexibel. De student moet slechts vijf plichtvakken afleggen en stelt daarnaast een pakket van 42 studiepunten grondige studies (het uitdiepen van een bepaald rechtsvak) en 20 studiepunten bijzondere studies (specifieke juridische of meta­ juridische onderwerpen) samen op basis van zijn persoonlijke voorkeuren, zijn toekomstige beroepskeuze, de doceerwijze of enige andere reden. Zo kan de student zich in zekere zin specialiseren, terwijl zijn diploma toch een algemene geldigheid voor alle juridische beroepen behoudt. Specialisaties kunnen bijvoorbeeld gaan in de richting van het burgerlijk recht, het strafrecht, het nationaal of internationaal publiekrecht, het milieurecht, het sociaal recht, het economisch recht, het fiscaal recht, het Europees recht (in dit laatste geval grotendeels in het Engels gedoceerd) enz.

De master eindigt met een master­ proef. Het is een persoonlijk wetenschappelijk werk over een onderwerp naar keuze. Die keuze gebeurt in overleg met de promotor, dat is de professor die het werk begeleidt, samen met de wetenschappelijke staf. Het is de zelfstandige uitwerking van een wetenschappelijk onderwerp en houdt een zekere verdere specialisatie in, een element waarnaar tijdens een sollicitatie dikwijls wordt gevraagd. De masterproef is een belangrijk en omvangrijk onderdeel van de masteropleiding.

De studenten krijgen, vooral in het raam van een grondige studie, de mogelijkheid om juridische problemen te analyseren en hierover mondeling en schriftelijk te rapporteren. Vaak worden de studenten permanent of niet-periodegebonden geëvalueerd zodat er geen ‘klassiek’ examen meer volgt aan het einde van het academiejaar. De student legt ook een masterproef af. Hij start hiermee al in het eerste masterjaar, maar het finale eindwerk wordt pas neergelegd en verdedigd op het einde van het tweede masterjaar. De masterproef is een omvangrijke scriptie waarin een belangrijke topic uit het recht wordt uitgediept. Voor de beloftevolle studenten kan dat al een blauwdruk zijn voor het schrijven van een doctoraal proefschrift, wat eventueel uitmondt in een academische carrière.

8

Of Laws…

9

Internationalisering In alle opleidingen bestaan er samenwerkingsprogramma’s met partneruniversiteiten. Een deel van je studietijd doorbrengen aan een buitenlandse universiteit is een unieke kans. Het bekendste uitwisselingsprogramma is wellicht ‘Erasmus’ waarbij beurzen ter beschikking worden gesteld binnen de Europese Unie. Soms kan je al vanaf het derde bachelorjaar een semester of een jaar ‘op Erasmus gaan’. De studieperiodes worden integraal in rekening gebracht voor je normale studieloopbaan zodat je geen studievertraging oploopt. Op die manier geef je een extra dimensie aan je studie en behaal je een Vlaams diploma met Europese allure. Een aantal opleidingen voorziet ook uitwisselingen buiten Europa en buitenlandse stages behoren eveneens tot de mogelijkheden.

10

De nieuwe structuur is zo flexibel dat studenten de mogelijkheid hebben om tijdens de master een deel van hun studies in het buitenland te doen. Uiteraard wordt de geïnteresseerde die zijn horizonten wil verbreden met raad en daad bijgestaan.

En verder (studeren) ...

Levenslang leren Juristen die al enkele jaren in de praktijk staan, raken theoretisch soms achterop. Voor hen organiseert de rechtsfaculteit ieder jaar een recyclagecursus genoemd naar de stichter, wijlen professor Willy Delva. Tijdens acht avonden worden in dubbel zoveel lezingen de jongste ontwikkelingen in telkens een andere tak van het recht weergegeven.

Niet-aansluitende master Na het afronden van een bacheloropleiding volgen de meeste studenten de rechtstreeks aansluitende master. Het is nog steeds de meest voor de hand liggende keuze. Een spoorwissel is echter ook mogelijk … Een aantal bachelordiploma’s kan doorstromen naar een masteropleiding in een ander (min of meer aanverwant) studiedomein. In sommige gevallen kan je onmiddellijk naar die master. Je kan de overstap soms ook voorbereiden door bv. in de bachelor een verbredende minor te kiezen. Kies je voor een vakgebied dat minder nauw aanleunt bij je bachelor, dan zal je je kennisniveau moeten bijwerken via een voorbereidingsprogramma. Op die manier verwerf je een brede waaier aan competenties en ben je goed gewapend om interdisciplinair te werken binnen onze complexe samenleving.

Master-na-master Wie al een masteropleiding achter de rug heeft en de opgedane kennis nog wil verbreden of verdiepen, kan kiezen voor een master-na-masteropleiding (ManaMa). Je kan die onmiddellijk na het afstuderen volgen of later. Een ManaMa bestaat doorgaans uit 60 studiepunten en wordt vaak al gecombineerd met een eerste job. Een master na master (ManaMa) eindigt net als een initiële master (ManaBa) met een masterproef.

11

In het schema bij de rubriek ‘Opbouw’ vind je een paar voorbeelden van specifieke vervolgopleidingen.

Specifieke Lerarenopleiding

Postgraduaat

De specifieke lerarenopleiding (SLO) leidt tot het diploma van leraar. Het diploma geeft officiële onderwijs­ bevoegdheid voor de tweede en de derde graad van het secundair onderwijs. De opleiding legt echter ook een basis voor een ruimere educatieve vorming met het oog op een lesopdracht in het hoger onderwijs (professionele bachelors). Met dat diploma kan je ook opleidingen geven in bedrijven en andere educatieve sectoren. De opleiding steunt op algemeen pedagogisch-didactisch gerichte cursussen en op de vakdidactiek van de eigen studierichting. Studenten leren er de begrippen, redeneringen en processen uit het eigen vakgebied vertalen naar leerlingen toe. De opleiding heeft een studieomvang van 60 studiepunten, waarvan 30 studiepunten theorie en 30 studiepunten praktijk. Sommige masteropleidingen (van minstens 120 studiepunten) voorzien in hun structuur de mogelijkheid om tot 30 studiepunten van het theoretische gedeelte op te nemen. De praktijk bestaat uit stage: dat kan een klassieke stage zijn (oefeningen en stage in scholen) of een (betaalde) ingroei- of LIO-(Leraar-In-Opleiding)-baan.

Een aantal opleidingstrajecten voorziet een verdere professionele vorming na het voltooien van een bachelorof masteropleiding. Die postgraduaatsopleidingen verdiepen of verbreden een aantal competenties en omvatten ten minste 20 studiepunten. Na afloop van een postgraduaatsopleiding krijg je een postgraduaatsgetuigschrift of bv. een diploma met bepaalde beroepstitel.

Doctoraat Doctoreren is een doorgedreven vorm van specialisatie rond een bepaald onderwerp in een bepaald onderzoeks­domein. Na een intensieve periode van origineel wetenschappelijk onderzoek schrijf je de resultaten neer in een proefschrift dat je verdedigt voor de examenjury. Na slagen krijg je de titel van doctor. Het is de hoogste graad die kan worden uitgereikt door een Vlaamse universiteit. Basisvoorwaarde is uiteraard een diepgaande interesse voor een bepaald vakgebied, gekoppeld aan een brede maatschappelijke belangstelling én de bereidheid om je een aantal jaren in te zetten voor vernieuwend wetenschappelijk onderzoek. De meeste doctorandi zijn in die periode tewerkgesteld aan de universiteit als wetenschappelijk medewerker of in het kader van één of ander onderzoeksproject. Een hoge graad van expertise en de gepaste omkadering zijn alvast aanwezig. Een doctoraatstitel kan een belangrijke troef zijn voor leidinggevende en creatieve (research)functies, niet in het minst door de internationale ervaring die de doctoraatsstudent opbouwt. De titel van doctor is ook een voorwaarde voor wie een academische carrière binnen de universiteit of een andere wetenschappelijke instelling ambieert.

12

Permanente vorming Alle opleidingsprogramma’s die niet leiden tot een formeel diploma zijn gebundeld onder de term ‘permanente vorming’. De programma’s zijn zeer uiteenlopend qua omvang en duur. Ook de toelatings­ voorwaarden zijn erg verschillend afhankelijk van de opleiding.

Ik wil graag juriste ruimtelijk bestuursrecht/milieurecht worden in de privésector. Na mijn master zou ik graag nog een manama doen (milieurecht/maritieme wetenschappen). De mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos, maar ik heb al sinds vorig jaar een vastomlijnd idee van waar ik precies naartoe wil, wat het makkelijker maakt om bepaalde keuzes te maken. Melanie, 3de jaar bachelor

13

1ste jaar Bachelor rechten OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

Algemene rechtsleer en rechtsmethodiek*

6

1

Argumentatieleer

3

1

Inleiding tot het privaatrecht*

8

1

Staatsrecht*

7

2

Strafrecht*

7

2

Geschiedenis van de politiek en van het publiek recht

6

1

Internationaal publiekrecht*

4

2

Economie

3

1

Politieke en rechtsfilosofische stromingen

4

1

Inleiding tot de sociale psychologie

3

2

Sociologie

3

2

PRAKTISCHE OEFENINGEN I

6

J

* keuzevakken i.v.m. Juridisch schrijven in Ba3

14 14

Semestersysteem Alle opleidingen zijn georganiseerd volgens het semestersysteem. Dat wil zeggen dat het academiejaar opgesplitst is in twee semesters. Het is een stimulans om regelmatig te werken vanaf het begin van het academiejaar. Elk semester eindigt met de examens over de vakken van dat semester. Zo krijg je al halfweg het academiejaar feedback over je vorderingen, je manier van werken enz. Een heel beperkt aantal vakken wordt nog gedoceerd over de twee semesters heen (jaarvakken). Meestal gaat het dan om zgn. integratievakken zoals masterproef, projecten, seminariewerken … Studiepunten Studiepunten (sp) verwijzen naar de omvang van een vak/opleiding. Elk ‘jaar’ bestaat uit 60 sp verdeeld over de verschillende vakken. Bij het bepalen van het aantal studiepunten wordt niet alleen rekening gehouden met het aantal uren les, oefeningen, practica … maar ook met de tijd die nodig is om alles te verwerken. Meer details over de verhouding aantal uren les/ oefeningen/practica/persoonlijke verwerking … vind je op www.studiegids.UGent.be. Ga via de faculteit en je opleiding naar het vak van je keuze.

15 15

3de jaar Bachelor rechten

2de jaar Bachelor rechten OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

OPLEIDINGSONDERDEEL

SP SEM

OPLEIDINGSONDERDEEL

SP

SEM

Europees recht*

6

1

Familierecht*

6

1

Handelsrecht en insolventierecht*

6

2 1

Bestuursrecht*

6

1

KEUZEVAK

Europese en Belgische privaatrechtsgeschiedenis

8

1

Burgerlijk procesrecht*

5

2

Eén vak uit onderstaande lijst OF uit een andere bacheloropleiding aan de UGent

Mensenrechten*

5

1

- Recht en ethiek

Arbeidsrecht*

5

Onrechtmatige daad en alternatieve schadevergoedingssystemen*

5

2

- Rechtseconomie

Bijzondere overeenkomsten en persoonlijke zekerheidsrechten*

5

1

- Rechtssociologie

Fiscaal recht*

5

2

3

2

Verbintenissenrecht*

5

1

- Criminologie

Vennootschapsrecht en rechtspersonenrecht*

5

J

Zakenrecht en zakelijke zekerheidsrechten*

5

2

- Rechtsantropologie

Strafvordering*

3

2

Juridisch schrijven (een paper m.b.t. één van de juridische vakken uit de bachelor Rechten)

4

KEUZEVAK Eén vak uit onderstaande lijst OF uit een andere bacheloropleiding aan de UGent:

3

2

12

J

Boekhoudrecht en balansanalyse

3

2

Ruimtelijk bestuursrecht*

3

2

* keuzevakken i.v.m. Juridisch schrijven in Ba3

PRAKTISCHE OEFENINGEN II Elk semester één te kiezen uit de vakken van het daaraan voorafgaande semester



12

J

Na de bachelor Een korte beschrijving van de inhoud van de rechtstreeks aansluitende master(s) vind je al in deze bachelorbrochure onder ‘opbouw’. Het concrete vakkenpakket kan je raadplegen via de website www.opleidingen.UGent.be. Afzonderlijke brochures over de masteropleidingen, gebundeld per faculteit, zijn te verkrijgen op eenvoudige aanvraag bij het Adviescentrum voor Studenten.

- Recht en ethiek - Rechtseconomie - Rechtssociologie - Criminologie - Rechtsantropologie PRAKTISCHE OEFENINGEN III Elk semester één te kiezen uit de vakken van het daaraan voorafgaande semester * keuzevakken i.v.m. Juridisch schrijven in Ba3

16 16

17 17

Inhoud vakken eerste jaar >> Algemene rechtsleer en rechtsmethodiek In dit inleidende opleidingsonderdeel leert de student de algemene karakteristieken van het recht kennen. Algemene rechtsleer belicht vanuit theoretisch standpunt de essentiële kenmerken van het Belgische rechtssysteem. Onder de noemer rechtsmethodiek wordt meer praktisch ingegaan op de vraag hoe de hedendaagse jurist omgaat met de massa aan rechtsregels. Eerst worden een aantal essentiële basisbegrippen uitgelegd. Vervolgens komen in de rechtsbronnenleer de productiemethodes van het recht aan bod (wetgeving, rechtspraak …), alsook een aantal algemene leerstukken zoals de toepassing van de wet in de tijd, het gezag van hogere rechtbanken enz. De rechtsbronnenleer is niet exclusief gericht op het Belgische recht, maar refereert ook aan buitenlandse rechtssystemen. Ten slotte gaat de cursus in op de sociale functies van het recht (de verdelingsfunctie, de beschermingsfunctie, de beslechtingsfunctie, de reguleringsfunctie …). Dit deel legt de basis voor een kritische benadering van het recht in de verdere opleiding. Het wordt ook ondersteund met zoveel mogelijk empirisch materiaal om de impact van het recht in de samenleving zoveel mogelijk te materialiseren. De rechtenstudent moet in zijn eerste jaar niet alleen van buitenaf met het recht kennis maken, hij/zij moet ook de eerste stappen zetten in het omgaan met recht. Dat betekent in de eerste plaats heuristiek: waar vind ik de toepasselijke norm? Dat is de essentie van Rechtsmethodiek. Voortbouwend op het theoretische overzicht van de formele rechtsbronnen in de component Algemene rechtsleer, wordt de nadruk gelegd op het praktisch leren werken met die bronnen. Aangezien steeds meer bronnen ter beschikking gesteld worden via informatie- en communicatietechnologie, wordt interactief college gegeven, met gebruikmaking van het internet. Vervolgens gaan de studenten ook zelf in kleine groepen aan het werk, in de bibliotheek, het computerknooppunt, discussiegroepen en thuis. Aan bod komen: denkoefeningen op juridische kwalificatie van feitelijke problemen, hanteren van de basisterminologie, het

18

lezen van vonnissen en arresten (ook Franse en Engelstalige), het aanleren van de juridische citeerwijzen, afkortingen en verwijzingen en het vinden van de bronnen aan de hand van verwijzingswerken.

>> Argumentatieleer In Argumentatieleer wordt geleerd hoe een correcte juridische redenering wordt opgebouwd. De rechtenstudent komt hier meer te weten over de structuur van het (juridische) betoog en de eisen die aan een geslaagd (juridisch) betoog gesteld worden. De student wordt ingelicht over de structuurelementen van elke argumentatie en de verschillende soorten redeneringen (deductie, inductie, abductie) en argumentaties (confirmatio, refutatio). Bijzondere aandacht gaat uit naar specifieke elementen in juridische betogen, zoals de aparte connectieven in de rechtspraak, het onderscheid tussen argumenten in rechte en in feite, argumenten ten gronde en niet ten gronde, het onderscheid met (processuele) excepties, het verschil tussen argumentaties in hoofdorde en subsidiaire orde. Tevens wordt ingegaan op de interpretatie van de rechtsregel en het bewijzen van feiten (bewijs, bewijskracht, bewijslast en bewijs­­systeem). Naast 15 uren hoorcolleges zijn ook praktische toepassingen voorzien.

Met van buiten blokken slaag je misschien voor een paar vakken maar het zwaartepunt van mijn opleiding ligt bij het redeneren. Cédric, masterstudent

>> Inleiding tot het privaatrecht Het privaatrecht wordt gesitueerd ten opzichte van de overige rechtstakken. De verschillende onderdelen ervan (burgerlijk recht, handelsrecht, arbeidsrecht, internationaal privaatrecht, privaatrechtelijk procesrecht) worden belicht. Bij de behandeling van het materieel privaatrecht worden de begrippen die in het privaatrecht een cruciale rol spelen (subjectief recht, rechtshandeling, bekwaamheid, rechtspersoonlijkheid, geldigheidsvereisten, wilsleer, schijnleer, nietigheid, organieke, wettelijke en conventionele vertegenwoordiging, contract, ontbinding, vorderingsrechten, zakelijke rechten, intellectuele eigendomsrechten, bewijsmiddelen en bewijskracht, fout- en risicoaansprakelijkheid, rechtsmisbruik) verduidelijkt naar hun inhoud, hun werking en hun belang. Ze worden tegenover elkaar geplaatst om de studenten inzicht te verschaffen in de onderlinge samenhang van de begrippen. De rol en de aard van vormen (bestaan, bewijs, tegenwerpelijkheid van de rechtshandeling) en van publiciteitssystemen in het privaatrecht worden uitgelegd. De bespreking van het formeel privaatrecht vangt aan met het situeren van de door de civiele rechter geboden rechtsbescherming t.a.v. de andere vormen van rechtsbescherming. Naast een summiere

19

bespreking van de bronnen, komen de rechterlijke organisatie en de bevoegdheid van de nationale burgerlijke rechtscolleges aan bod. De toelichting op het procesverloop wordt aangegrepen om de basisconcepten van dat sanctierecht te definiëren en te illustreren. Hierna worden de kernbegrippen van het handhavingsrecht bijgebracht (executie, beslag, samenloop, eenheid van vermogen, het principe van de gelijkheid van de schuldeisers en de uitzonderingen hierop), met een summiere toelichting op de problemen die rijzen bij insolventie van de schuldenaar. Zowel bij de behandeling van het materieel als van het formeel privaatrecht wordt de rol van een aantal relevante juridische beroepsuitoefenaars en instanties (advocaat, gerechtsdeurwaarder, rechter, notaris, hypotheekbewaarder, registratiekantoor, bedrijfsjurist) bij de toepassing van het privaatrecht toegelicht.

>> Staatsrecht Dit opleidingsonderdeel biedt een eerste kennismaking met het publiekrecht in ruime zin (grondwettelijk recht, administratief recht, begrotingsrecht ...). De meeste aandacht gaat uit naar het grondwettelijk recht. De leerstof vangt aan met een overzicht van de algemene beginselen van het Belgisch publiekrecht (historische inleiding, hiërarchie der rechtsnormen en overzicht van de essentiële kenmerken van de Belgische staatsstructuur; scheiding der machten, rechtsstaat, parlementaire representatieve democratie …). Deel II heeft betrekking op de rechten en vrijheden, algemene beginselen, vreemdelingenrecht, gelijkheidsbeginsel, enz. In deel III wordt de structuur van de federale overheid uiteengezet (de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechterlijke macht). Deel IV behandelt buitenlandse betrekkingen en financiën. Deel V gaat over de gedecentraliseerde besturen. Het laatste onderdeel betreft de rechtsbescherming tegen de overheid (Raad van State, administratieve rechtscolleges, Grondwettelijk Hof, overheidsaansprakelijkheid, exceptie van onwettigheid, ombudsman …).

>> Strafrecht Het vak heeft tot doel de student inzicht te verschaffen in de historische en inhoudelijke grondslagen van het Belgische strafrecht, zoals vervat in boek I van het Strafwetboek en verder uitgewerkt in boek II van het Strafwetboek, en in een aantal complementaire en bijzondere wetten.

20

21

22

Daarnaast beoogt het vak de student toepassing te leren maken van de verworven theoretische kennis d.m.v. het bepalen van de juridische kwalificatie van strafbaar gedrag en van de toepasselijke sanctie. Volgende thema’s worden behandeld: ×× De historische ontwikkeling van het strafrecht en het strafrechtsdenken; ×× De bronnen van het strafrecht; ×× De grondbeginselen van het strafrecht; ×× De toepassing van de strafwet naar tijd, ruimte en de persoon; ×× Het misdrijf: de constitutieve elementen, de indeling, de rechtvaardigingsgronden, verschoningsgronden, verzachtende omstandigheden en verzwarende omstandigheden; ×× De strafrechtelijke verantwoordelijkheid: het moreel element van het misdrijf en de schulduitsluitingsgronden; ×× De strafbare poging en de strafbare deelneming; ×× De sanctie: overzicht van de sancties, de straftoemeting, de strafuitvoering, het eerherstel en de automatische uitwissing van veroordelingen.

onafhankelijkheidsstrijd), dan wel als non-voorbeeld (bv. het ‘Spaanse’ despotisme, het ‘Duitse’ totalitarisme). In elk van de belichte juridische systemen worden thema’s beschreven als ‘scheiding der machten’, ‘vertegenwoordiging’, ‘constitutionalisme’ … De cursus overloopt in vogelvlucht de verhouding tussen macht en recht vanaf het ontstaan van de oudste bewaarde rechtsbronnen om vanaf de late middeleeuwen de klemtoon te leggen op enerzijds een aantal basiselementen van staatsstructuur (vooral scheiding der machten en parlementair regime) en anderzijds de ontwikkeling van de fundamentele rechten en vrijheden. Vanaf de negentiende eeuw wordt bijkomend bijzonder gefocust op de rol van sociale bewegingen, de taalstrijd en de politieke partijen in de vormgeving van het hedendaagse Belgische publiekrecht. Door de behandeling van ‘de grote ideeën’ achter de rechts- en staatsvorming (met toelichting over de staatsopvattingen van filosofen als Socrates, Plato, Aristoteles over de kerkvaders tot de verlichtings­ denkers als Montesquieu en Beccaria bijvoorbeeld) wordt aandacht besteed aan de filosofische vorming van de aankomende jurist. Tegelijk wordt echter gefocust op de materiële invloed van de brute militaire, economische en politieke machtsontplooiing op het recht.

>> Geschiedenis van de politiek en van het publiek recht

>> Internationaal publiekrecht

Rechtsnormen regelen enerzijds de verhouding tussen personen onderling (privaatrecht), maar anderzijds wordt ook de verticale relatie tussen de overheid en de burger geregeld (publiekrecht). De wijze waarop de gewone man zich vandaag tegenover het overheidsapparaat verhoudt, is de resultante van een lange evolutie. De cursus gaat in het verleden op zoek naar bouwstenen van het hedendaagse publiekrecht. Als we weten wat voorafging en waarom het veranderde, krijgen we een beter inzicht in de huidige regels én kunnen we die tegelijk kritisch benaderen. In de bepaling van het recht speelt de politieke macht een belangrijke rol. Naast de relativerende en kritische bedoeling, wil de cursus aan de toekomstige jurist ook enkele fundamentele (rechts)culturele mijlpalen uit de geschiedenis meegeven, alsook de eerstejaarsstudent vertrouwd maken met publiekrechtelijke basisbegrippen en juridische teksten. De cursus is chronologisch opgebouwd en begint bij het Romeinse Rijk. Achtereenvolgens komen de Merovingers, de Karolingers, de middeleeuwse leen- en heerlijke stelsels, op- en ondergang van het absolutisme, de opbouw van de nationale staat en de regionalistische en Europese ontwikkelingen aan bod. Per periode wordt qua lokalisatie gefocust op een rechtssysteem, waarvan de inhoud tot op vandaag in ons recht nog steeds sporen nalaat, weze het als voorbeeld (bv. de ‘Franse’ revolutie, de ‘Amerikaanse’

Dit opleidingsonderdeel geeft een overzicht van het brede domein van het internationaal publiekrecht. Er wordt tevens aandacht besteed aan actuele gebeurtenissen die verband houden met internationaal publiekrecht. Na een inleiding komen de bronnen van het volkenrecht, met bijzondere aandacht voor de verdragen tussen staten, aan bod. Wat een ‘staat’ is, wordt uitgelegd aan de hand van de begrippen ‘staatsvorming’, ‘erkenning’, ‘jurisdictie’, ‘soevereiniteit’ en ‘immuniteit’. Ook de staatsaansprakelijkheid komt aan bod. Verder wordt stil gestaan bij de internationale organisaties en bij de plaats van het individu in internationaal recht en mensenrechten. Inzake internationale conflicten worden zowel vreedzame regeling van geschillen, gewapende conflicten als humanitair recht behandeld. Ten slotte wordt aandacht besteed aan het recht met betrekking tot de zee, de lucht en de ruimte en het internationaal milieurecht.

23

Na het eerste jaar en een stuk van het tweede heb ik mijn studieaanpak drastisch moeten wijzigen. Ik werkte gewoon te weinig, begon veel te laat en dat resulteerde in veel te veel tekorten. Dan ben ik gewoon zoveel mogelijk dagelijks beginnen werken. Hannelore, 3de jaar bachelor

>> Economie Deze cursus wil de student een eerste inzicht geven in de economische wetenschap. Een kern van theoretische beschouwingen wordt aangevuld met institutionele gegevens en met praktische toepassingen op hedendaagse economische problemen. Aldus is het de bedoeling de student de essentie van de economische analyse (kosten/batenafweging, marginaal nutsbeginsel, aandacht voor efficiëntie) bij te brengen, toegepast op diverse maatschappelijke problemen; hem kennis te laten maken met de voornaamste economische begrippen; hem inzicht te laten verwerven in de belangrijkste economische relaties. In de cursus wordt tevens de nadruk gelegd op de ontwikkeling van de economische wetenschap en wordt het verband met sociaal-politieke opvattingen onderstreept om de student tot een kritische houding tegenover economische beweringen aan te zetten.

>> Politieke en rechtsfilosofische stromingen In dit opleidingsonderdeel wordt een overzicht gegeven van de grote stromingen in de politieke en rechtsfilosofie gevolgd door het aanbrengen van enkele representatieve hedendaagse politieke- en rechtsfilosofische controversen, zodat studenten een dieper inzicht verwerven in wat denken over en met ‘recht’ eigenlijk impliceert. Er wordt inzicht verschaft in de (cultuur)historische bronnen van de hedendaagse politieke en rechtsfilosofie om van daaruit actuele politiek-filosofische en rechtsfilosofische stromingen en disputen te onderzoeken. Het filosofische ‘denken over’ het (geldende) recht en de historische evolutie van dat denken is een noodzakelijke voorwaarde om dat geldende – publieke en private – recht beter te begrijpen en er een eigen positie tegenover in te (kunnen) nemen.

>> Inleiding tot de sociale psychologie De doelstelling van het opleidingsonderdeel sociale psychologie is op de eerste plaats de studenten laten kennismaken met het empirisch sociaal-psychologisch onderzoek dat relevant is voor de studie van het recht en de rechtsbeoefening. Daarnaast beoogt de cursus de studenten ook een inleidend overzicht te geven van de theorievorming over sociale perceptie, sociale beïnvloeding, interpersoonlijke relaties en rechtspsychologie. Naast een algemene inleiding worden volgende thema’s behandeld:

24

×× sociaal-psychologische onderzoeksmethoden (het sociaal-psychologisch onderzoeksproces: formuleren van hypothesen en theorieën; omschrijven en meten van variabelen, correlationeel versus experimenteel onderzoek, ethische principes en waarden in sociaal-psychologisch onderzoek); ×× persoonsperceptie (non-verbale communicatie, attributietheorie, impressievorming als een vorm van informatie-integratie, bespreking van diverse vormen van vertekening in sociale cognitie); ×× conformiteit (meerderheids- en minderheidsinvloed, inwilliging: sequentiële verzoekstrategieën, blinde gehoorzaamheid aan een autoriteit), ×× agressie (omschrijving van agressie, culturele en man-vrouwverschillen, theorievorming over de oorsprong van agressie, situationele invloed op agressie: frustratie en agressie, negatief affect, arousal, automatische en doelbewuste cognities, effect van de media: niet-seksueel geweld, pornografisch materiaal, verdoken geweld: seksuele agressie, fysiek geweld onder partners, kindermishandeling), ×× sociale psychologie en recht (overzicht van onderzoek over de selectie van de jury, betrouwbaarheid van getuigenverklaringen, leugendetector, invloed van niet toegelaten bewijsmateriaal, beraadslaging door de jury: leiderschap, groepsdynamica, grootte van de jury, het straftoemetingsproces, het gevangenisleven: ‘Stanford prison’-experiment, psychologische aspecten van politionele verhoortechnieken, psychologische daderprofielen en ‘crime scene analysis’.)

>> Sociologie De basiskenmerken van de sociologie als wetenschappelijke discipline worden omschreven en vergeleken met de andere humane wetenschappen. Ook wordt aangetoond binnen welk maatschappelijk kader de sociologie ontstaan is en hoe ze zich verder ontwikkeld heeft. Hierbij wordt bijzondere aandacht besteed aan het leggen van een band tussen de klassieke sociologische theorieën en de moderne empirische sociologiebeoefening. Om inzicht te verschaffen in de werking van de maatschappelijke organisatie wordt een analyse gegeven van de deelcomponenten cultuur en sociale structuur en van de evolutie van de maatschappij. Ten slotte wordt een overzicht gegeven van de centrale theorieën i.v.m. de fenomenen socialisatie, sociale stratificatie, godsdienst, afwijkend gedrag en sociale verandering.

25

>> Praktische oefeningen I De praktische oefeningen mikken in de eerste plaats op (mondelinge en schriftelijke) juridische vaardigheden. In het eerste jaar gaat het om basisvaardigheden: documenten opzoeken in de bibliotheek en het internet, het leren lezen en analyseren van een arrest … De oefeningen worden georganiseerd in groepen. Er geldt een facultair reglement dat consulteerbaar is op de website (Minerva en facultair).

Weekschema eerste jaar 1ste semester MAANDAG

2de semester DINSDAG

WOENSDAG

DONDERDAG

VRIJDAG

8  u

11  u

9  u Geschiedenis politiek en publiekrecht*

Economie

(groep 1)

Geschiedenis politiek en publiekrecht*

Geschiedenis politiek en publiekrecht*

(groep 2)

(groep 1)

Inleiding tot het privaatrecht

12  u

15  u

18  u

Geschiedenis politiek en publiekrecht*

Argumentatieleer

Praktische oefeningen I*

(groep 2)

VRIJDAG

10  u

Strafrecht Internationaal publiekrecht

Staatsrecht

Strafrecht

11  u

Inleiding tot de sociale psychologie

Politieke en rechts­ filosofische stromingen

14  u

Internationaal publiekrecht Praktische oefeningen I*

Sociologie 15  u 16  u

Economie Inleiding Algemene rechtsleer tot het en rechtsmethodiek privaatrecht

Algemene rechtsleer en rechtsmethodiek

17  u 18  u

Staatsrecht TOT 20.30 u.

19  u

19  u Dit schema geldt als model, wijzigingen kunnen ieder jaar voorkomen.

26

DONDERDAG

13  u

16  u 17  u

WOENSDAG

12  u

13  u 14  u

DINSDAG

8  u

9  u 10  u

MAANDAG

* oefeningen in groepen: groep 1 = familienamen A - L; groep 2 = familienamen M - Z.

27

Als je in het secundair gewend bent geweest met een minimum aan werk toch nog aardige resultaten te behalen dan is de overgang naar de universiteit een hel. Koenraad, masterstudent

Studieondersteuning

B

eginnen aan universitaire studies betekent een grote verandering en aanpassing. Niet alleen is de groep studenten groter, het is vooral de hoeveelheid stof die omvangrijker is. Als student moet je bijgevolg beschikken over een flinke portie zelfstandigheid en doorzettingsvermogen. Dat is niet voor iedereen even gemakkelijk. Allerlei initiatieven met betrekking tot studieondersteuning begeleiden je in dat proces.

Onderwijs Studeren begint in de les. In de lessen verneem je wat er van je verwacht wordt en hoe dat geëvalueerd zal worden. Je krijgt extra uitleg en illustraties die je inzicht zullen bevorderen. Je kunt vragen stellen bij de lesgevers (voor, tijdens en na de colleges) of bij de assistenten. Voor sommige vakken is er een specifiek begeleidingsaanbod: vraagbaak, werkcolleges, spreekuren, computeroefeningen ... Vaak verloopt de ondersteuning in kleinere groepen of zelfs individueel. In de opleiding rechten worden de theoretische lessen aangevuld met praktische oefeningen. Ze sluiten aan bij de leerstof van één opleidingsonderdeel, dat in het voorgaande semester werd gevolgd. Ze bestaan in de eerste bachelor bijvoorbeeld ofwel uit het lezen van één of meer artikelen, wetten of gerechtelijke uitspraken, ofwel uit een taak die zelfstandig moet worden uitgevoerd. In de latere jaren hebben de evaluaties vaak betrekking op groepswerk, mondelinge presentaties, argumentatieoefeningen en dies meer. Het zijn momenten van evaluatie van de studievoortgang, met feedback. De Universiteit Gent beschikt ook over een elektronische leeromgeving onder de naam Minerva. Op die manier kan je op elk moment van de dag lesmateriaal of leeropdrachten bekijken of downloaden, opdrachten inleveren, online toetsen maken, communiceren met je lesgever en medestudenten … Een pc met internetaansluiting volstaat om in de digitale leeromgeving te stappen. Dat kan via je eigen pc thuis of op kot, of in één van de pc-klassen van de Universiteit Gent.

28

Monitoraat Het monitoraat van de faculteit is een vertrouwelijk en vlot toegankelijk aanspreekpunt voor alle studenten. De studiebegeleiders en trajectbegeleider van het monitoraat nemen initiatieven om het studeren vlotter en efficiënter te laten verlopen.

>> De studiebegeleiders –– begeleiden een aantal vakken in het eerste jaar bachelor inhoudelijk, je kan bij hen terecht met vragen over de leerstof; –– bieden individuele en/of groepsessies aan over studiemethode en studieplanning, examens afleggen, evalueren en bijsturen … en zijn dus het aanspreekpunt voor al je vragen rond studieaanpak; –– helpen je zoeken naar oplossingen voor zaken waardoor je studie minder wil vlotten (concentratie­ problemen, faalangst, uitstelgedrag … ).

>> De trajectbegeleider –– geeft je individueel advies over je persoonlijk studietraject en studievoortgang; –– begeleidt en geeft informatie bij de keuzemomenten tijdens je studieloopbaan (afstudeerrichting, minor/major …), mogelijkheden i.v.m. GIT (geïndividualiseerd traject), aanvragen van een creditcontract, spreiding van studies enz.; –– helpt je bij heroriëntering (overstap naar andere opleiding).

Studieloopbaanadvies Het Adviescentrum voor Studenten is het centrale aanspreekpunt van de Universiteit Gent voor informatie en advies in verband met de diverse aspecten van de studieloopbaan zowel voor, tijdens als na je universitaire studie. Je kan er ook terecht voor begeleiding bij specifieke studieproblemen en persoonlijke/psychologische problemen.

29

Gewikt en gewogen

D

e praktijk heeft uitgewezen dat soms zeer uiteenlopende types studenten slagen voor een opleiding aan de universiteit. Een universitaire studie is immers een heel bijzondere vorming, die soms nieuwe talenten doet ontluiken. Toch is lang niet iedereen geschikt voor universitaire studies. Net zoals dat voor de andere opleidingen waar is, moet een student rechten gewapend zijn met een algemene begaafdheid en een flinke dosis werkkracht. Want ook hier komt het erop aan een massa leerstof op een zelfstandige en gedisciplineerde manier te verwerken. En dat betekent: grondig lezen, begrijpen, ordenen ... totdat een overzichtelijk en ‘studeerbaar’ geheel ontstaat. Wie daartoe in staat is, valt onmogelijk te voorspellen. Algemeen wordt echter aangenomen dat wie in het laatste jaar van het secundair onderwijs goede cijfers haalde, een meer dan behoorlijke kans maakt om te slagen.

Juridische knobbel? Studies in de rechten veronderstellen geen specifieke voorkennis. De leerstof is immers voor iedereen nieuw en begint vanaf nul. Er bestaat ook niet zoiets als een specifieke juridische intelligentie, een ‘juridische knobbel’. Toch worden de pure rechtsvakken wel eens bestempeld als saai geheugenwerk, die een heel specifieke aanpak vergen. Om de leerstof meer levendig en doorzichtig te maken, moet de student echter vooral beschikken over een grondig inzicht en over een verregaand abstractievermogen, en goed logisch kunnen redeneren. Zo kunnen ze het geheugenwerk tot een minimum beperken. Dat is net de essentiële taak van een jurist: abstracte principes op concrete gevallen toepassen. Dat is niet alleen wat rechters en advocaten doen, maar ook bedrijfsjuristen en politici werken dagdagelijks met juridische normen en begrippen. Daarom is een gezonde interesse in wat radio, tv en gedrukte media dagdagelijks berichten over politiek en gerecht heel belangrijk. De jurist heeft een open oog en oor voor de hot topics van het nieuws.

30

Talenkennis Ook talenkennis is van groot belang, zowel voor de opleiding zelf, als voor de betrekking achteraf. Dat geldt in de eerste plaats voor het Nederlands! Juristen zijn als het ware ‘tekstverwerkers’. Lezen en schrijven zonder fouten is uiterst belangrijk. Ook een goede kennis van Frans en Engels is onmisbaar. Allerlei rechtsbronnen zijn soms uitsluitend in de Franse en/of Engelse taal opgesteld. Dat is niet alleen het geval voor oudere bronnen, maar uiteraard ook voor de vonnissen en arresten die in het Franstalige landsgedeelte of door een internationaal rechtscollege worden geveld. Kennis van het Latijn ten slotte is voor het snellere vatten van een aantal juridische begrippen en uitdrukkingen wel bruikbaar, maar lang geen noodzaak meer.

>> Oefen je talen Betekent dat dan dat een rechtsstudent ook nog eens taalexamens moet afleggen? Neen, de faculteit heeft er bewust voor gekozen het studieprogramma niet extra te belasten met specifieke taalvakken. Het gros van de studenten heeft trouwens voldoende talenkennis uit het secundair onderwijs. Enkelen zullen echter hun talenkennis tijdens hun studies moeten bijschaven, door bijvoorbeeld regelmatig een buitenlandse krant te lezen, een taalcursus te volgen of een vakantieperiode in het buitenland door te brengen. Het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UCT) van de Universiteit Gent biedt een brede waaier taalcursussen aan, zowel tijdens de vakantieperiodes als tijdens het academiejaar. Per taal worden er verschillende niveaus aangeboden. De rechtsterminologie zelf wordt uiteraard ook in de vreemde taal bestudeerd. In de cursussen van de bachelorjaren worden de relevante woorden per vakgebied opgenomen met hun Franse en Engelse vertalingen. Verder komt de vreemde juridische terminologie aan bod in het vak Rechtsvergelijking in het eerste masterjaar. In de masters worden de eigen rechtsprincipes overigens systematisch vergeleken met die van andere landen, waarbij uiteraard ook de juridische terminologie in de taal van het desbetreffende land wordt behandeld. Het UCT organiseert cursussen Frans, Engels en Duits, specifiek voor juristen in opleiding.

31

Academisch competent?!

Toelating

In het hoger onderwijs is er in de voorbije jaren een verschuiving gebeurd van kennisgericht opleiden naar competentiegericht begeleiden en beoordelen. Ook de academische opleidingen kregen een meer competentiegerichte invulling. Het gaat in eerste instantie om een aantal algemene competenties zoals het verwerken van informatie, creativiteit, communiceren, probleemoplossend denken … Naast die algemene competenties wordt er veel aandacht besteed aan de wetenschappelijke competenties. Je wordt ondergedompeld in de wereld van wetenschappelijk onderzoek en je leert hoe complexe theoretische en/of concrete problemen vanuit wetenschappelijke achtergrond worden benaderd. Bovendien ben je in staat om een originele bijdrage te leveren in één of enkele delen van het vakgebied via je masterproef. Het zijn competenties die in heel veel werksituaties van onmisbaar belang zijn en die de eigenheid van een academisch diploma bepalen. Diploma’s blijven uiteraard belangrijk maar bij sollicitaties wordt er steeds meer gepeild naar die achterliggende competenties.

Een diploma van het secundair onderwijs geeft rechtstreeks toegang tot de bacheloropleiding (behalve voor de opleidingen Geneeskunde en Tandheelkunde). Wie hierover niet beschikt, neemt best tijdig contact op met het Adviescentrum voor Studenten voor meer informatie over afwijkende toelatingsvoorwaarden.

Werkstudentenstatuut Studenten die minstens 80 uren per maand of halftijds tewerkgesteld zijn of voor minstens 80 uren per maand een zelfstandige activiteit uitoefenen, kunnen het werkstudentenstatuut aanvragen. De faculteiten leggen in een facultair reglement vast welke faciliteiten verleend kunnen worden aan studenten met een werkstudentenstatuut.

32

Surf ook naar de site van de faculteit Rechtsgeleerdheid (www.law.UGent.be), waar je heel wat bijkomende informatie vindt, onder meer over verkorte en schakelprogramma’s voor mensen die al een diploma hoger onderwijs hebben. Check daarvoor zeker eens het ‘vademecum van de toelatingscommissie’.

33

Aan het werk

34

Advocatuur

uristen vinden vrij gemakkelijk een job, dat is voldoende bekend. De tewerkstellings­perspectieven zijn voor masters in de rechten gunstig en dat valt ook af te lezen uit de inschrijvingen van nieuwe studenten, die de jongste jaren een enorme vlucht hebben genomen. Hier past echter een waar­ schuwing. Studeren doet men best niet ‘om den brode’. Bij het bepalen van de studiekeuze ga je nog altijd beter uit van de eigen interesses en capaciteiten, dan van de tewerkstellingsmogelijkheden. Opportunisme is doorgaans een zwakke basis om te slagen in de studie of later in de job.

J

Ongeveer één derde van alle afgestudeerde juristen begint een loopbaan als advocaat-stagiair bij de balie. De stageperiode duurt in principe drie jaar, maar twee derden van alle stagiairs haakt vroegtijdig af en beproeft zijn geluk elders. Goede stageplaatsen zijn beperkt. Stagiairs moeten bovendien keihard werken, soms tegen een eerder schamel loon. Na hun stageperiode kunnen ze dan beginnen denken aan de uitbouw van een rechtspraktijk met een eigen cliënteel, een proces dat meestal traag verloopt en opnieuw financiële risico’s inhoudt. Een stage aan de balie wordt daarom door veel afgestudeerden beschouwd als een bijkomende studieperiode, waarbij het vak in de praktijk wordt geleerd. Die ervaring is ook vaak bruikbaar als opstapje naar een andere job.

Algemene trends

Magistratuur

Over evoluties op de arbeidsmarkt blijft het gevaarlijk voorspellingen te doen. Niemand weet immers hoe de arbeidsmarkt er over vijf jaar zal uitzien. Toch kunnen we in deze brochure op enkele algemene trends wijzen. In de eerste plaats stellen we een overaanbod van afgestudeerden vast voor de traditionele juridische beroepen. Nog slechts een derde van de masters in de rechten weet door te stoten naar de magistratuur, het notariaat en zelfs de advocatuur. Een tweede vaststelling is dat de nood aan bedrijfsjuristen nog steeds aan het groeien is. En ten slotte blijkt ook dat steeds meer ‘polyvalente’ functies worden ingenomen door juristen. Die ontkoppeling tussen het diploma en de job is een fenomeen dat zich al langer dan vandaag voordoet. Voor steeds meer jobs wordt geen specifiek diploma vereist, maar beslissen open selecties over de beste kandidaat. En omdat die polyvalente functies steeds complexer worden en een juridische kennis daarbij goed van pas komt, worden die jobs niet zelden door juristen bezet.

De politiek is de jongste jaren tot het inzicht gekomen dat de gerechtelijke achterstand voor een belangrijk deel te wijten is aan een tekort aan magistraten. Om die reden heeft het korps een flinke expansie gekend en kan men, naar de toekomst toe, verwachten dat die trend zal doorzetten. Wie als parket­magistraat start, volgt eerst een gerechtelijke stage. Benoeming als zetelend magistraat is slechts mogelijk na een examen en een positieve evaluatie door de Hoge Raad voor de Justitie.

Mijn doel is als Europees ambtenaar te kunnen werken. Ik zou nog kunnen overwegen een extra jaar te studeren in verband met Europees recht. Natuurlijk ga ik eerst kijken of het mij wel een extra waarde biedt op de arbeidsmarkt. Paul, masterstudent

35

Notariaat

Privésector

Een notaris is een juridische deskundige die als openbaar ambtenaar bevoegd is om authentieke akten op te maken, die in bewaring te houden en er uitvoerbare uitgiften, afschriften en uittreksels van af te leveren. Door de laatste notariswet werd de benoeming als notaris of als erkend-kandidaat-notaris grondig gewijzigd. De erkend-kandidaat-notaris staat de notaris bij in de uitoefening van zijn ambt. Hij/zij kan zelf tot notaris benoemd worden, met een andere notaris een associatie aangaan en in sommige gevallen een notaris vervangen. Hij/zij wordt door de Koning benoemd na het afleggen van een vergelijkend examen. Door die hervormingen werd de toegankelijkheid tot het beroep geobjectiveerd en verruimd. Wie in aanmerking wil komen voor een benoeming als notaris of als erkend-kandidaat-notaris dient gedurende drie jaar de wettelijk verplichte stage te lopen bij een notaris. Er is een specifieke master-na-masteropleiding in het notariaat die juristen opleidt tot de functie van kandidaat-notaris en tot het ambt van notaris. De opleiding omvat 60 studiepunten (1 jaar), maar is zo gestructureerd dat een combinatie met een deeltijds beroep of stage mogelijk is. De opleiding in het notariaat kan ook een interessante aanloop zijn tot een loopbaan in het bank- of verzekeringswezen, in de vastgoedsector of in de ambtenarij. De bijkomende specifieke juridische bagage die studenten via de opleiding opdoen, wordt in die sectoren immers erg op prijs gesteld.

Het merendeel van de afgestudeerde juristen trekt vandaag naar de privésector: banken en financiële instellingen, handels- en industriële ondernemingen, verzekeringswezen, vastgoedsector, consumenten­ organisaties, vakbonden, niet-gouvernementele organisaties … Deze juristen zullen zich vaak verder specialiseren in een specifiek domein, zoals industriële eigendom, vennootschapscontracten, personeelsverantwoordelijke, fiscaal raadgever, milieuspecialist enz. De meeste van deze juristen zijn echter allround adviseurs die betrokken worden bij allerlei beleidsbeslissingen of betwiste zaken. Daarnaast dienen er jobs uitgeoefend die niet specifiek juridisch zijn, maar die door hun complexiteit een juridische basiskennis vereisen. Het zijn veelal jobs die te maken hebben met administra­tieve, commerciële en organisatorische activiteiten.

Overheid

Bijkomend diploma De idee dat academici een tweede, zelfs derde diploma moeten halen om een geschikte baan te vinden, klopt helemaal niet. Studenten zien daardoor vaak onnodig hun studieduur verlengen. Elke functie is zo specifiek en gespecialiseerd geworden dat verdere bijscholing grotendeels op de werkplek zelf dient te gebeuren. Hoofdvoorwaarde blijft steeds een degelijke basisopleiding. Tijdens hun studies kunnen studenten wel al hun talenkennis bijschaven en hun sociale vaardigheden aanscherpen.

De overheid heeft veel juristen in dienst. En dan hebben we het niet alleen over de Federale Overheids­ dienst Justitie. Ook Buitenlandse Betrekkingen doet een veelvuldig beroep op rechtsgeleerden en in andere federale en Vlaamse ministeriële diensten worden juristen met specifieke juridische taken belast. Naast de centrale overheden trekken ook de gemeentelijke en provinciale overheden juristen aan voor bestuurs- en beleidstaken. Verder zijn er ook tal van functies bij de overheid die niet specifiek voor juristen zijn voorbehouden maar waar juristen vlot voor de examens slagen.

36

37

Kiezen voor Gent

D

e faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent kan terugblikken op een zeer sterke traditie en staat daardoor borg voor een kwalitatief hoogstaande opleiding, geen overbodige luxe in deze tijden van een overaanbod van diploma’s.

De rechtsfaculteit is even oud als de universiteit zelf, die werd gesticht in 1817. Ze telt ondertussen een hele reeks eminente rechtsgeleerden in haar rangen. Die traditie wordt ook vandaag voortgezet. Tal van professoren worden als expert gevraagd in allerlei complexe nationale en internationale dossiers. Ook de media weten die expertise te waarderen. Vele professoren en assistenten staan als advocaat, magistraat, notaris, politicus of consulent in het juridische werkveld.

een brede waaier van opvattingen en visies is niet onbelangrijk voor iemand die later het maatschappelijke, politieke en juridische landschap wil betreden. Kiezen voor Gent betekent meteen ook kiezen voor een universiteit in het hart van de stad. Daardoor zijn de afstanden tot een minimum beperkt en ligt het sociale, culturele en maatschappelijke leven binnen handbereik. Tussen de universiteit en de stad Gent is er daarenboven een belangrijke organische relatie gegroeid. Tal van nieuwe en vernieuwende projecten vinden hierin hun oorsprong en zijn merkbaar op economisch, sociaal, politiek en cultureel vlak. De Universiteit Gent beschikt ten slotte over een uitgebreid netwerk van sociale voorzieningen wat studeren in Gent een stuk overzichtelijker en goedkoper maakt.

Bij de BaMa-hervorming heeft de Gentse universiteit bewust gekozen voor duidelijk herkenbare opleidingsprofielen met een maatschappelijke relevantie. Binnen de opleiding Rechten is er dan ook resoluut geopteerd voor een verdere actualisering van het programma, gericht op rechtsbeoefening in de 21ste eeuw. Ter gelegenheid van de meest recente visitatie hadden Vlaamse en buitenlandse experten alleen maar lof voor de opbouw van het curriculum, de didactische aanpak en de leermethoden van de Gentse opleiding rechten, die ze de beste in Vlaanderen vonden. Ze apprecieerden onder meer de aandacht voor zowel de technisch-juridische inhoudelijke kennisoverdracht, als de bredere contextualisering van het recht in politiek, geschiedenis en maatschappij en de reflectie erover in vakken die worden gedoceerd door eigentijdse rechtsfilosofen. Dat maakt dat studeren aan de Gentse rechtsfaculteit tot vandaag een belangrijke referentie is voor tal van functies in het beroepsleven. Wie kiest voor de Universiteit Gent, komt bovendien in contact met professoren die ideologisch/politiek niet onder één noemer zijn thuis te brengen. Die confrontatie met

38

39

Nog meer info Opleidingsaanbod UGent www.opleidingen.UGent.be Adviescentrum voor Studenten www.UGent.be/adviescentrum

>> De regionale studie-infodagen (sid-ins) In alle Vlaamse provincies worden door scholen en Centra voor Leerlingenbegeleiding, op initiatief van het departement Onderwijs van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, speciale studie-informatiedagen georganiseerd. Ook de Universiteit Gent is daarop aanwezig met een aantal studieadviseurs en medewerkers uit de faculteiten.

>> De brochures Over elke bacheloropleiding van de Universiteit Gent bestaat een gedetailleerde brochure. De informatie over de masteropleidingen is gebundeld in afzonderlijke brochures per faculteit. Alle brochures kunnen op eenvoudige aanvraag verkregen worden in het Adviescentrum voor Studenten of via de website geraadpleegd worden (www.opleidingen.UGent.be ga naar de opleiding van je keuze via de rechterbalk).

>> De infodagen aan de universiteit De Universiteit Gent organiseert voor iedere opleiding een afzonderlijke infodag. Je kan ter plaatse de opleiding beter leren kennen. Door het contact met professoren, assistenten of ouderejaars kan je nagaan of je verwachtingen wel kloppen. Boven alles krijg je een beeld van wat je écht te wachten staat. Ook voor ouders worden er speciale infodagen georganiseerd. Een folder (incl. inschrijvingsstrook) kan je verkrijgen in je Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), via het Adviescentrum voor Studenten of op de website (www.opleidingen.UGent.be > infodagen).

40

>> Het Adviescentrum voor Studenten Universiteit Gent Blijven er na een bezoek aan de sid-ins en infodagen en na het doornemen van de documentatie nog vragen over of wens je een persoonlijk gesprek, dan kan dat op het Adviescentrum. De studieadviseurs staan ter beschikking van toekomstige studenten en hun ouders. Voor een uitgebreide babbel is het wel wenselijk vooraf een afspraak te maken.

>> De Universiteit Gent op internet Up-to-date informatie over de Universiteit Gent kan je op elektronische wijze raadplegen. Wil je meer weten over een bepaalde vakgroep of over het onderzoek dat daar wordt verricht, wil je de exacte studieprogramma’s kennen van alle opleidingen of ben je nog volop aan het zoeken en wil je in een notendop de verschillende kenmerken van de opleidingen raadplegen? Neem dan je surfplank en vereer ons met een bezoekje: www.UGent.be.

>> Documentatie Straks student in Gent: algemene kennismakingsbrochure voor de toekomstige student Infodagen: data + inschrijvingsformulier voor de infodagen per opleiding; nieuwe versie december Wonen in Gent: info over huisvesting; nieuwe versie januari Vlot van start: info over vakantiecursussen en inschrijvingsmodaliteiten; nieuwe versie januari Centen voor Studenten: info over studiefinanciering, sociaaljuridisch statuut …; nieuwe versie februari.

41

12, 18 2, 2 30



G

Adviescentrum voor Studenten Station Gent Sint-Pieters

Belangrijkste leslokalen eerste jaar bachelor Rechten

Stadsplan

WE EST EEN EMS DELG HUN

42 E40-BRUS SEL

43

2

faculteitsgebouwen 2, 7 Letteren en Wijsbegeerte 12 Rechtsgeleerdheid 12 Politieke en Sociale Wetenschappen 16 Psychologie en Pedagogische Wetenschappen 4 Economie en Bedrijfskunde 18, 19, 23 Wetenschappen 3, 8, 24 Ingenieurswetenschappen en Architectuur 15 Bio-ingenieurswetenschappen 21 Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen 17 Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding 20 Farmaceutische Wetenschappen 26 Diergeneeskunde

18

12

Voor alle verdere inlichtingen:

Adviescentrum voor Studenten Directie Onderwijsaangelegenheden Afdeling Studieloopbaanadvies Sint-Pietersnieuwstraat 33, 9000 Gent T 09 331 00 31 - [email protected] www.UGent.be/adviescentrum

Informatiebrochure bacheloropleidingen aan de Universiteit Gent 2012



1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Wijsbegeerte, Moraalwetenschappen Taal- en letterkunde: twee talen Oosterse talen en culturen Oost-Europese talen en culturen Afrikaanse talen en culturen Geschiedenis Kunstwetenschappen Archeologie Rechten Criminologie Politieke wetenschappen, Communicatiewetenschappen, Sociologie Psychologie Pedagogische wetenschappen Economie, Toegepaste economie, Handelsingenieur Wiskunde Fysica en sterrenkunde Informatica Chemie Biologie Biochemie en biotechnologie Geologie Geografie en geomatica Burgerlijk ingenieur Burgerlijk ingenieur-architect Bio-ingenieur Geneeskunde Tandheelkunde Logopedie, Audiologie Biomedische wetenschappen Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (i.s.m. Arteveldehogeschool) Farmacie Diergeneeskunde