Kepada guru-guru dan ibu bapa, Buku Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik ini direka khas untuk kanakkanak dengan menggunakan cerita komik yang menarik dan mudah difahami. Diharapkan melalui bacaan ini, kanak-kanak boleh mempelajari pengetahuan am dan keselamatan tentang penggunaan alatan elektrik serta meningkatkan kesedaran kanakkanak mencintai dan melindungi Bumi kita. Selamat membaca! Sekian, terima kasih.
Disumbang oleh :
Diterbit oleh :
PRAKATA
MR. CHENG PING KEAT Ketua Eksekutif KHIND Holdings Bhd. Pada tahun 1752, pencipta Amerika Syarikat yang terkenal, Benjamin Franklin telah membuktikan kewujudan aliran elektrik dengan menerbangkan layang-layang ke langit. Sejak itu, kehidupan kita berkait rapat dengan elektrik. Ramai saintis terkenal seperti Thomas Edison telah mencipta banyak alatan elektrik dan kerja harian kita menjadi lebih mudah. Namun begitu, alatan elektrik seperti lampu, penyaman udara, televisyen dan permainan video hanya boleh digunakan dengan adanya elektrik. Walaupun elektrik membawa kesenangan kepada kehidupan kita, jikalau kita salah gunakannya, ia boleh membawa maut. Kami percaya pendidikan merupakan cara pencegahan yang paling berkesan. Dengan adanya sokongan daripada Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air serta Kementerian Pelajaran Malaysia, kami menerbitkan buku pendidikan yang mengandungi cerita komik yang menarik untuk mendidik kanak-kanak tentang pengetahuan elektrik dan keselamatan. Saya berharap para guru dan pelajar boleh mendapat manfaat daripada buku ini dan menggunakan pengetahuan ini dalam kehidupan harian. Saya juga menggalakkan agar kita dapat berkongsi pengetahuan ini bersama dengan kawan-kawan kita untuk mewujudkan kehidupan yang lebih indah.
CHENG PING KEAT 2
PRAKATA
Y.B. DATO’ SRI PETER CHIN FAH KUI Menteri Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air Malaysia Kehidupan harian kini bertambah senang dan selesa dengan penggunaan pelbagai jenis alat elektrik yang serba canggih. Kini, alat elektrik bertukar menjadi barangan keperluan di setiap rumah dan terus berkembang pesat. Namun, dalam kita menikmati keselesaan dan kesenangan yang dibawa oleh alatan elektrik rumah, kita juga tidak boleh lupa akan kemungkinan berlakunya kemalangan elektrik. Pendidikan tentang keselamatan elektrik kepada kanak-kanak amat penting untuk mengelakkan kemalangan elektrik. Pengamalan teknologi dan amalan hijau untuk memelihara alam sekitar amat diutamakan pada zaman ini. Begitu juga dengan rekaan alatan elektrik moden yang memperkasakan aspek penjimatan elektrik dan mesra alam. Kerajaan Malaysia memberikan keutamaan kepada teknologi hijau dalam beberapa strategik kerajaan. Di samping itu, kerajaan juga tidak lupa untuk menggalakkan rakyat Malaysia memupuk sikap sayang akan Bumi. Akhirnya, saya mewakili negara berterima kasih kepada KHIND kerana menghadiahkan “Buku Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik” kepada kanak-kanak di seluruh negara supaya mereka boleh menguasai pelbagai pengetahuan tentang elektrik dan keselamatan.
Y.B. DATO’ SRI PETER CHIN FAH KUI 3
PRAKATA
Y.B. DATUK IR. DR. WEE KA SIONG Timbalan Menteri Kementerian Pelajaran Malaysia Saya di sini ingin mengucapkan tahniah atas penerbitan Buku Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik. Buku ini amat bermakna dan saya mewakili sekolah-sekolah di Malaysia berterima kasih kepada KHIND kerana menghadiahkan buku ini kepada kanakkanak di sekolah. Kehidupan harian kini bertambah senang dan selesa dengan penggunaan pelbagai jenis alat elektrik yang serba canggih. Namun, di negara kita sering berlaku kanak-kanak mengalami kecederaan elektrik akibat kekurangan pengetahuan tentang alatan elektrik. Kini, melalui cerita komik yang menarik dan penuh dengan kreativiti yang dihasilkan bersama oleh KHIND dan MITH Corporation, kanak-kanak boleh menguasai pengetahuan tentang elektrik, alatan elektrik dan sumber tenaga. Di samping itu, buku ini juga memperkasa kesedaran kanak-kanak terhadap nilai kasih sayang, kesihatan dan melindungi alam sekitar. Akhirnya, saya berharap agar guru-guru dan ibu bapa dapat meluangkan masa membaca buku ini bersama dengan kanak-kanak, bersama-sama maju ke hadapan.
Y.B DATUK IR.DR.WEE KA SIONG 4
Buku Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik
Mistral Boy
berasal dari planet KHIND, mempunyai kuasa luar biasa dan boleh merentasi masa. Dia penuh dengan kreativiti, kasih sayang dan mencintai alam sekitar. Dia datang ke Bumi untuk mendidik kanak-kanak agar menjaga Bumi kita.
5
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Jalil ialah seorang murid tahun empat. Dia hidup selesa di bandar tetapi dia suka membazir. Dia suka membuka kipas angin dan televisyen sepanjang hari selepas balik dari sekolah walaupun dia hanya menggunakannya seketika.
Ibu, saya pergi ke kelas tuisyen.
6
Jalil, awak lupa menutup televisyen dan kipas angin lagi.
Tip alatan elektrik: Meletakkan makanan panas ke dalam peti sejuk bukan sahaja menyebabkan pembaziran tenaga bahkan makanan mudah jadi basi.
Jalil masuk ke dapur mengambil jus buah-buahan selepas balik dari kelas tuisyen. Dia tidak menutup pintu peti sejuk dengan baik. Akibatnya suhu dalam peti sejuk meningkat dan ini membazirkan lebih banyak tenaga elektrik.
Biar saya naikkan suhu ketuhar agar ayam cepat masak. Dengan ini, saya dapat makan awal dan menonton drama.
Jalil, ibu sudah memanaskan ketuhar. Tolong ibu masukkan ayam ke dalam ketuhar.
7
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik
Bencinya! Lil sedang menonton drama! Mengapakah dia mengganggu saya?
Oh!
Jalil! Cepat masukkan baju kotor ke dalam mesin basuh!
Selepas makan malam, ibu menyuruh Jalil masukkan baju kotor ke dalam mesin basuh. Ibu mengingatkan Jalil agar memeriksa poket baju dan keluarkan barang di dalam poket baju sebelum meletakkannya ke dalam mesin basuh. 8
Tip keselamatan: Jangan memanaskan telur, biji-bijirin dan bekas logam di dalam ketuhar gelombang mikro kerana ini akan mengakibatkan berlakunya letupan.
Jalil tidak menghiraukan pesanan ibu. Dia memasukkan baju ke dalam mesin basuh dengan sikap sambil lewa. Dia tidak perasan bahawa penyangkut baju dimasukkan ke dalam mesin basuh. Akibatnya mesin basuh menjadi rosak.
BENG!
9
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Alatan elektrik rumah mengadakan sidang mesyuarat pada tengah malam. Mereka tidak tahan lagi dengan perangai Jalil yang tidak tahu menghargai alatan elektrik rumah.
Dia selalu tidak menutup pintu saya dengan ketat. Ini menyebabkan pembaziran tenaga elektrik.
Dia mudah hilang sabar dan tidak mematuhi cara penggunaan mengakibatkan makanan hangus.
10
Dia selalu membiarkan saya dibuka sepanjang hari tanpa berehat!
Tip alatan elektrik: Jangan menggunakan alatan elektrik terlalu lama. Elakkan sambungan terlalu banyak alatan elektrik pada punca yang sama.
Saya selalu dijatuhkan dari atas meja kerana mejanya penuh dengan barang sehingga tiada tempat untuk saya berdiri. Saya menjadi cedera kerana dia tidak memeriksa poket baju sebelum memasukkan baju kotor ke dalam badan saya.
Eh, awak ini yang kurang perasaan kasih sayang hanya tahu menyusahkan kami saja!
11
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Alatan elektrik rumah membuat keputusan untuk memberi Jalil satu pengajaran. Mereka menangkap Jalil yang sedang tidur dan menghantarnya ke suatu tempat asing……
12
Tip keselamatan: Pengguna seharusnya membeli dan menggunakan alatan elektrik yang mempunyai logo SIRIM untuk menjamin keselamatan pengguna.
Kita mesti mengajar Jalil supaya dia tahu kebaikan kita dan mula menghargai kita.
13
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Jalil mendapati dirinya berada di sebuah kampung yang mundur selepas bangun daripada tidur. Dia berasa takut lalu menangis.
Ahh! Di manakah tempat ni? Ibu! Ibu...... Wu……Ibu……Wu……
14
Tip keselamatan: Jangan menggunakan alatan elektrik dalam keadaan lembap atau meletakkan alatan elektrik di tempat yang lembap untuk mengelakkan daripada terkena kejutan elektrik.
Tiba-tiba, Jalil terdengar orang memanggilnya. Seorang budak lelaki yang berpakaian seperti makhluk asing duduk di atas dahan pokok dan memperkenalkan dirinya kepada Jalil.
Ahh! Awak ini siapa?
Saya Mistral Boy dari Khind Planet. Saya ialah jurucakap alatan elektrik di rumah awak. Mereka yang minta saya menghantar awak balik ke zaman 500 tahun dahulu.
15
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Rupa-rupanya Jalil telah kembali ke zaman 500 tahun dahulu, iaitu Zaman Kesultanan Melayu Melaka yang tiada sebarang alatan elektrik dan tenaga elektrik.
Apa? Zaman dahulu? Saya sudah menjadi orang zaman dahulu?
Awak tidak tahu menghargai kebaikan alatan elektrik rumah. Jadi mereka meminta saya hantar awak kembali ke zaman dahulu supaya awak dapat tahu betapa susahnya hidup tanpa bantuan alatan elektrik.
16
Tip mesra alam: Pintu dan tingkap seharusnya ditutup ketat ketika memakai penyaman udara. Elakkan membuka pintu dengan kerap untuk menghalang penyerapan udara panas.
Mistral Boy meninggalkan ikan segar, sayur dan beras kepada Jalil untuk dimasak lalu menghilangkan diri. Jalil menangis sambil mengejar Mistral Boy.
Zaman ini tiada alatan elektrik untuk digunakan. Awak terpaksa memikirkan cara hidup sendiri.
Wu……Bawa saya pulang, saya tidak mahu tinggal di sini! Wu……
17
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Ketika itu, seorang budak lelaki bernama Hali muncul. Ibu bapanya ternampak Jalil menangis keseorangan. Mereka mengajak Jalil ke rumah mereka selepas mengetahui kisah Jalil.
Dik, mengapa awak menangis di sini?
Ayah, ibu, bolehkah kita ajak dia makan di rumah kita?
18
Rasanya dia sudah lapar.
Tip mesra alam: Penggunaan bersama penyaman udara dan kipas angin boleh menjimatkan 40% tenaga elektrik.
Jalil melihat bapa Hali menyalakan api dengan kayu. Hali pula membantu ibunya mengangkat air dari telaga untuk memasak nasi. Sekarang baru Jalil tahu betapa susahnya memasak pada zaman dahulu yang tiada air paip dan alatan elektrik.
Hali, tolong ibu angkat air dari telaga. Ibu hendak cuci beras, ikan dan sayur.
Rumah saya menggunakan periuk nasi dan ketuhar untuk memasak. Senang dan bersih.
19
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Selepas makan, Jalil mengikut Hali dan ibunya membasuh baju di tepi sungai. Jalil berasa betapa susahnya mereka membasuh baju di tepi sungai.
Awak nampak kotor. Awak boleh membasuh baju dan mandi di sini.
20
Tip alatan elektrik: Suhu pemanas air elektrik diselaraskan antara 34℃ hingga 36℃. Menutup suis elektrik apabila tidak menggunakan air boleh mengelakkan pembaziran elektrik.
Susahnya membasuh baju tanpa mesin basuh! Sejuknya mandi tanpa alat pemanas air.
Jalil membasuh baju bersama mereka dan tangannya terasa amat sakit. Kemudian dia mandi di tepi sungai dan menggigil kesejukan. Jalil amat merindui kehidupan di rumahnya yang senang dan selesa dengan bantuan alatan elektrik rumah. 21
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik
Wu……wu! Mistral Boy, saya mengaku salah! Saya tidak patut mengguna alatan elektrik rumah sesuka hati. Saya berjanji akan menghargai kebaikan mereka.
Pada waktu malam, Jalil berbaring di atas tikar tetapi dia tidak dapat tidur. Biliknya tiada kipas angin yang boleh menyejukkan udara panas. Jalil berasa amat panas dan tangannya tidak berhenti memukul nyamuk yang menggigit badannya. Dia berasa sangat kesal lalu menangis. 22
Tip keselamatan: Baca buku panduan dengan teliti sebelum menggunakan alatan elektrik.
Awak sudah tahu kebaikan alatan elektrik rumah. Baiklah, biar saya bawa awak balik ke rumah.
Wu……Wu, saya sudah insaf!
Mistral Boy mengetahui Jalil telah mengakui kesalahannya. Dia pun membawa Jalil balik ke rumahnya pada zaman kini.
23
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Jalil membuka mata dan mendapati dirinya berada di atas katil sendiri. Rupa-rupanya dia sedang bermimpi.
Jalil, cepatlah bangun! Hari ini hari Ahad. Kita hendak pergi melawat rumah anak-anak yatim.
24
Ah, ruparupanya pengalaman saya di zaman dahulu suatu mimpi saja! Tapi saya telah faham apa maksud mimpi itu.
Tip tenaga : Suhu penyaman udara diselaraskan pada 25℃ adalah yang paling sesuai. Peningkatan suhu setiap 1℃ boleh menjimatkan 6% tenaga elektrik.
Rumah anak-anak yatim sudah wujud lebih 30 tahun. Banyak alatan elektrik sudah usang. Ayah dan ibu Jalil membawa bersama alat penghalau nyamuk, lampu jimat tenaga dan alatan elektrik yang lain ke rumah anak-anak yatim.
Sejak kebelakangan ini banyak berlaku kes denggi, awak semua mesti berjaga-jaga. Lebih baik menggunakan alat penghalau nyamuk elektrik, ia tiada kesan sampingan dibandingkan dengan ubat nyamuk.
Terima kasih banyak-banyak, Encik Jasin.
25
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Ibu Jalil meminta, Samy pekerja rumah anak-anak yatim menggantikan semua lampu lama kepada lampu jimat tenaga yang baru.
Lampu di sini sudah usang, awak boleh tukarkan lampu jimat tenaga ini. Lampu ini lebih terang dan jimat tenaga supaya kanak-kanak boleh membaca buku di bawah lampu ini.
Terima kasih, puan.
26
Tip mesra alam: Menggunakan lampu penjimat elektrik yang cekap tenaga boleh menjimatkan tenaga elektrik sebanyak 80%.
Ketika ayah dan ibu Jalil mengambil tahu tentang keperluan rumah anak-anak yatim daripada pengetua, tiba-tiba seorang budak berlari tercungap-cungap sambil memberitahu pengetua bahawa suatu kemalangan telah berlaku.
Pengetua, abang Hassan pengsan terkena kejutan elektrik!
27
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik
Awak semua jangan masuk ke sini. Jangan pijak wayar elektrik.
Jangan! Jangan sentuh dia! Ahh?!
Mereka berkejar ke tempat kejadian dan nampak seorang pemuda lelaki terbaring di atas lantai dan tidak sedarkan diri. Samy ingin menyentuh badan Hassan tetapi dihalang oleh bapa Jalil. Ibu Jalil pula melarang budak-budak lain mendekati wayar elektrik di atas lantai. Jalil memandang ibu bapanya dengan penuh kehairanan. 28
Tip keselamatan: Apabila berlaku kejadian kejutan elektrik, langkah pertama ialah menutup punca elektrik. Kemudian, melepaskan mangsa daripada aliran elektrik dengan menarik mangsa menggunakan bahan penebat seperti kayu, buluh, baju kering, sarung tangan, tali, papan dan sebagainya.
Bapa Jalil mendapatkan tuala di bahu Samy dengan segera dan membalut tangannya sebelum mematikan suis elektrik. Kemudian dia memeriksa nadi Hassan. Pengetua pula memesan Samy supaya memanggil ambulans untuk menghantar Hassan ke hospital.
Apabila berlaku kejutan elektrik, ia amat bahaya jika kita terus menyentuh orang itu kerana kuasa elektrik boleh mengalir ke badan kita.
29
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Bapa Jalil membuka baju dan tali pinggang Hassan agar Hassan dapat bernafas dengan baik. Bapa Jalil berjaya menyelamatkan Hassan dengan memberi bantuan pernafasan dan pertolongan cemas CPR. Kemudian, Hassan dikejarkan ke hospital dengan ambulans.
Apabila kuasa elektrik mengalir ke badan kita, kita akan berasa kebas, kejang, serta mengalami nadi jantung tidak normal, tekanan darah tinggi dan tidak sedarkan diri. Jikalau pertolongan cemas tidak diberikan dengan segera, mangsa tidak dapat diselamatkan.
30
Tip keselamatan: Mangsa kejutan elektrik harus diberi rawatan kecemasan dengan segera. Semakin lama elektrik mengalir di badan mangsa semakin tipis peluang untuk menyelamatkannya.
Rupa-rupanya Hassan tersentuh wayar elektrik lampu meja yang sudah usang apabila dia ingin membuka kipas angin selepas keluar dari tandas. Selepas memahami sebab Hassan terkena kejutan elektrik, bapa Jalil berjanji akan meminta pekerja teknikal datang memeriksa dan memperbaiki sistem elektrik di rumah anak-anak yatim.
Hassan terkena kejutan elektrik kerana membuka suis dengan tangah basah. Wayar elektrik di sini juga sudah buruk dan usang. Tambahan pula, soket dikenakan beban yang terlalu banyak. Jadi, mudah berlaku litar pintas.
Ahh? Ohh…
31
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik
Apabila sampai di rumah dan selesai makan malam, Jalil tidur dan teringat pesanan Mistral Boy dalam mimpinya.
Jalil, selain menghargai kebaikan yang dibawa oleh alatan elektrik, kita juga perlu belajar cara-cara menggunakan alatan elektrik dengan selamat untuk mengelakkan berlakunya kejadian kejutan elektrik.
32
Tip keselamatan:Seterika yang sedang diguna menghasilkan haba. Oleh itu, bahan mudah bakar seperti kertas,kain dan sebagainya harus diletak jauh daripada seterika untuk mengelakkan kebakaran.
Selepas menyaksikan kejadian kejutan elektrik di rumah anak-anak yatim, Jalil mula berminat mengenai elektrik. Dia ingin tahu siapa yang mencipta elektrik. Mistral Boy muncul dan membawa Jalil mencari asal usul elektrik. Mistral Boy, elektrik datang dari mana? Bagaimana elektrik dihasilkan?
Kilat ialah satu kejadian alam semula jadi. Pencipta Amerika Syarikat, Benjamin Franklin ialah saintis pertama yang mengkaji hubungan kilat dengan aliran elektrik. Biar saya bawa awak kembali ke abad-18 untuk melihat sumbangan Franklin.
33
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Franklin bekerja di kilang penerbitan semasa muda. Beliau mula mengkaji elektrik selepas menyaksikan satu kejadian tentang elektrik ketika berumur 40 tahun. Pada suatu hari, isterinya dengan tidak sengaja menjatuhkan botol-botol Leiden dan tercedera akibat letupan botol-botol Leiden. Frankin telah mendapat suatu teori sains di sebalik kemalangan itu.
34
Tip sains: Botol Leiden dicipta oleh orang Holland yang bernama Leiden pada tahun 1746. Dinding luar dan dalam botol ini dilapisi aluminium yang disambung dengan satu penghantar elektrik untuk menyimpan elektrik statik.
Adakah bunyi dan cahaya yang dikeluarkan oleh letupan botol Leiden sama seperti kilat?
35
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Suatu hari dalam bulan Julai tahun 1752, Franklin dan anaknya, William, telah menjalankan ujian berbahaya dengan menerbangkan layang-layang ke langit semasa hujan kilat untuk membuktikan teorinya. Mereka menggunakan dawai logam untuk menerbangkan layang-layang yang mempunyai besi tajam pada hujung kepala ke langit. Bahagian bawah pula disambungkan benang sutera pendek dan sejambak kunci.
Cuaca pada hari ini paling sesuai untuk membuktikan kewujudan elektrik. Cepat terbangkan layanglayang.
36
Tip sains: Alat pengalir kilat boleh mengalirkan arus yang dihasilkan olek kilat ke Bumi dan melindungi bangunan daripada kerosakan akibat panahan kilat.
Ketika kilat muncul di langit, Franklin nampak benang halus pada layang-layang itu menegak. Beliau menyentuh kunci dengan jari dan percikan api berlaku di antara kunci dan jarinya. Beliau mengalirkan elektrik pada layang-layang itu ke dalam botol Leiden untuk membuat kajian. Akhiornya beliau berjaya membuktikan bahawa kilat boleh melepaskan elektrik.
William, ayah dapat rasa aliran elektrik.
Pada tahun 1760,beliau berjaya menghasilkan alat pengalir kilat yang pertama di dunia. Penemuan Franklin terhadap sifat elektrik seperti mengeluarkan cahaya, pelepasan elektrik berlaku dengan cepat, logam boleh mengalirkan elektrik, boleh tinggal dalam ais atau air, boleh memecahkan objek, boleh menyebabkan kematian binatang, boleh melarutkan logam, menyebabkan kebakaran pada bahan yang tidak terbakar dan sebagainya, membolehkan ahli-ahli saintis lain menghasilkan teori-teori elektrik baru. 37
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Mistral Boy dan Jalil mendarat di kawasan lapang selepas menamatkan pencarian kisah elektrik. Hujan turun dengan lebat,Jalil ingin berteduh di bawah pokok. Mistral Boy mengejar di belakang dengan pengadang plastik.
Jalil, kita akan dipanah petir jika berteduh di bawah pokok semasa hujan. Cepat guna pengadang plastik saya yang dapat menebat elektrik.
38
Tip keselamatan: Jangan berteduh di bawah pokok,main bola di padang atau berenang di kolam renang semasa hujan kilat.
Sebaik sahaja tiba di rumah, Jalil menelefon bapanya dengan menggunakan telefon bimbit tetapi dihalang oleh Mistral Boy. Dia juga diminta oleh Mistral Boy supaya jauhkan diri daripada tingkap, wayar elektrik, lampu dan bahan pengalir elektrik agar tidak dipanah petir.
Jalil, menelefon ketika hujan sangat bahaya. Cepat tutup tingkap dan pintu, semua pencucuh elektrik juga perlu dicabut keluar agar tidak dipanah petir.
39
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Selepas hujan berhenti, Jalil pergi ke rumah Muthu. Ketika memasuki rumahnya, Jalil ternampak adik Muthu, Thila sedang mengeringkan rambutnya di hadapan kipas meja. Thila berminat terhadap bilah-bilah kipas yang sedang berputar dan ingin menyentuhnya tetapi dihalang oleh Muthu dan Jalil.
Thila, jangan sentuh bilah kipas dengan jari, jari boleh terluka. Lagipun jangan keringkan rambut di hadapan kipas agar rambut tidak digulung masuk ke dalam kipas.
40
Tip keselamatan: Jangan menyentuh daun kipas angin dan tab mesin basuh yang sedang berputar dengan tangan atau bahan lain untuk mengelakkan daripada tercedera atau merosakkan alatan elektrik tersebut.
Muthu ingin menyimpan kipas. Dia mencabut pencucuh elektrik kipas dengan menarik wayar elektrik. Jalil segera menutup suis elektrik.
Muthu, kita mesti menutup suis sebelum mencabut keluar pencucuh elektrik. Ini boleh mengelakkan diri daripada terkena kejutan elektrik. Alatan elektrik mesti digunakan dengan cara yang betul, barulah boleh tahan lama.
41
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Jalil, Halun dan Muthu menonton siaran berita melalui televisyen di rumah Jalil. Mereka berasa terkejut dan takut selepas mengetahui stesen penjana elektrik tenaga nuklear negara Jepun meletup. Penduduk yang tinggal berdekatan dengan stesen nuklear juga terpaksa berpindah ke tempat yang selamat.
Ahh, gempa Bumi dan tsunami telah memusnahkan Fukushima ! Loji nuklear yang meletup mengancam keselamatan manusia.
42
Tip keselamatan: Fius elektrik yang terputus harus diganti baru dan dilarang menggantikannya dengan dawai.
Mereka kurang mempunyai pengetahuan tentang loji nuklear dan bagaimana letupan loji nuklear mempengaruhi kehidupan manusia. Bapa Jalil menjelaskan perkembangan loji nuklear di seluruh dunia serta kebaikan dan keburukan loji nuklear.
Ayah, apa itu loji nuklear? Mengapakah penduduk di sekitar loji nuklear perlu dipindahkan ke tempat lain?
Loji nuklear menggunakan nuklear sebagai bahan api untuk menjana tenaga elektrik. Ia adalah satu teknologi canggih yang digunakan untuk meyelesaikan masalah kekurangan sumber tenaga di dunia. Ia tidak menghasilkan kesan rumah hijau tetapi radiasi yang dikeluarkannya boleh membahayakan kesihatan manusia dan mencemari sumber air, tanah, tumbuhtumbuhan serta makanan.
43
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Bapa Jalil juga menerangkan tentang pelbagai jenis penjana tenaga elektrik. Negara kita menggunakan batu arang, petroleum dan gas asli untuk menjana tenaga elektrik. Sumbersumber ini menghasilkan karbon dioksida yang boleh mencemari persekitaran kita dan memberi kesan rumah hijau. Tambahan pula, sumber-sumber ini akan kehabisan suatu hari nanti. Kincir angin digunakan untuk menjana tenaga elektrik di Copenhagen, Denmark.
Tenaga air, angin, matahari, geotermal dan biomas ialah tenaga yang boleh diperbaharui dan bersih. Sumber-sumber tenaga ini wujud secara semula jadi dan boleh ditukar kepada tenaga haba, cahaya dan kinetik.
Empangan Bakun Malaysia yang menjana hidroelektrik di Sarawak.
Stesen penjana tenaga elektrik yang menggunakan ombak laut di England.
44
Penjana elektrik kuasa angin merupakan teknologi yang paling mudah dan berkembang pesat di dunia. Namun kelajuan angin perlu melebihi 4 meter persaat baru boleh menjana elektrik. Penjana hidroelektrik mengguna tenaga dari aliran air untuk menjana kuasa elektrik. Tenaga air boleh menjana kuasa elektrik sepanjang 24 jam sehari tanpa berhenti. Ombak laut dan sungai merupakan punca tenaga air.
Tip tenaga: Jangan meletakkan peti sejuk di tempat pancaran matahari atau berdekatan dengan ketuhar gelombang mikro dan dapur memasak.
Penjana tenaga elektrik ombak laut di Portugal. Loji Kuasa Nuklear, Washington
Pada tahun 1964, negara Jepun merupakan negara pertama menggunakan ombak laut untuk menjana lampu rumah api. Tenaga ombak boleh menghasilkan 2 trillion watt tenaga. Ini merupakan 2 kali ganda bekalan tenaga elektrik sedunia sekarang. Ia juga bersamaan dengan tenaga yang dihasilkan oleh 2 ribu buah penjana arang batu dan stesen nuklear. M ulai tahun 1970, sesetengah negara maju telah menggunakan tenaga haba yang dihasilkan semasa pembakaran bahan buangan untuk menjana kuasa elektrik.
Sistem penjana elektrik solar.
Tenaga angin pula boleh diperbaharui dan mengurangkan kesan rumah hijau yang diakibatkan oleh pelepasan karbon dioksida. Jikalau kita dapat menggunakan 1% tenaga angin dengan baik, ia dapat menampung keperluan sumber tenaga di seluruh dunia.
45
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Muthu terfikir bahawa kerajaan Malaysia juga merancang untuk membina dua buah loji nuklear yang dijangka mula beroperasi pada tahun 2021 dan 2022. Bapa Jalil meminta mereka mencari maklumat mengenai loji nuklear dan mengadakan perbincangan. Ketiga-tiga orang kanak-kanak itu pun mencari maklumat melalui laman sesawang. Sebilangan besar negara maju telah membina stesen penjana elektrik nuklear, iaitu sebanyak 154 buah. Oleh sebab pernah berlakunya kejadian letupan stesen nuklear yang mengakibatkan kebocoran radiasi yang mendatangkan kemusnahan, terutamanya kejadian di Jepun baru-baru ini telah menutup kemudahan ini. Negara kita juga mempertimbangkan sama ada akan membatalkan projek ini atau tidak. Ayah, adakah selamat jika loji nuklear dibina di negara kita?
46
Adakah kadar letupan stesen nuklear ini tinggi?
Yalah, perlukah kita berpindah ke tempat lain jikalau loji nuklear meletup?
Tip kesihatan: Sentiasa bersihkan penapis udara untuk mengelakkan debu yang menghalang pengeluaran udara sejuk.
Cikgu juga berbincang tentang letupan loji nuklear di Jepun pada keesokan hari. Hassan mengemukakan beberapa soalan kepada cikgu dan cikgu menjawabnya.
Cikgu , apakah tindakan yang harus kita ambil untuk mengelakkan diri daripada ancaman radiasi nuklear?
Kita perlu berlindung di dalam bilik serta menutup pintu dan tingkap supaya dapat menghalang radiasi terapung masuk. Pakai topeng muka atau topeng mulut agar tidak menyerap masuk debu radiasi semasa di luar. Kita perlu menutup kulit badan dengan baju hujan atau kain penutup tilam untuk mengelakkan badan kita terdedah kepada bahan radiasi.
47
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Cikgu juga meminta murid-murid berfikir benda-benda lain yang boleh mengeluarkan radiasi selain tenaga nuklear. Cikgu memberi tip kepada muridmurid, iaitu benda yang kita sering guna dalam kehidupan harian.
Saya tahu jawapannya! Alatan elektrik rumah seperti komputer, televisyen, ketuhar gelombang mikro, telefon, mesin basuh, peti sejuk dan lain-lain lagi boleh mengeluarkan radiasi yang membahayakan kesihatan kita. Betul, untuk menjaga kesihatan, kita tidak harus meletakkan terlalu banyak alatan elektrik di bilik tidur.
48
Tip mesra alam: Alatan elektrik dalam mod sedia masih menggunakan elektrik. Menutup suis elektrik alatan elektrik apabila tidak digunakan untuk mengelakkan pembaziran tenaga.
Jalil, Halun dan Muthu berebut-rebut untuk menjawab. Gambargambar komputer, televisyen, ketuhar gelombang mikro, telefon, mesin basuh, peti sejuk dan sebagainya muncul dalam fikiran mereka.
Bilik tidur ibu bapa saya ada komputer, telefon, set Hi-Fi, televisyen dan lain-lain alatan elektrik. Saya mesti memberitahu mereka kenyataan ini.
49
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Sekolah telah mengadakan kempen “Satu Jam Bumi” pada hari Sabtu yang terakhir bulan Mac untuk memupuk perasaan kasih sayang murid-murid terhadap Bumi. Jalil, Halun, Muthu dan muridmurid lain berkumpul di sekolah awal-awal pagi. Mistral Boy juga datang membantu. Selamat datang ke kem “Satu Jam Bumi”. Wah, semua orang hadir di sini, meriahnya!
Yalah, kita hanya ada satu Bumi, kita perlu sayang akan Bumi kita.
Mistral Boy juga ada di sini, bagusnya!
50
Tip tenaga: Penjimatan setiap 1 unit elektrik sama dengan menjimatkan 0.4kg arang batu dan 4 liter air serta pengurangan pelepasan karbon dioksida sebanyak 1kg dan 0.03kg sulfur dioksida.
Semasa di dewan, Mistral Boy meminta murid-murid senaraikan alatan elektrik yang sering diguna di rumah. Kemudian dia mengeluarkan beberapa poster lalu mengajar murid-murid caracara menjimatkan tenaga elektrik.
Murid-murid, amalan menjimat tenaga bukan sahaja dapat mengurangkan penggunaan sumber dan pelepasan karbon dioksida, malah dapat mengurangkan ancaman perubahan iklim terhadap manusia akibat daripada kesan rumah hijau.
ila pab ya a u n amp kan up l gguna t u n Me k men it da
levisyen Menutup te k apabila tida annya menggunak
51
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Mistral Boy menerangkan cara-cara penjimatan tenaga. Beliau juga mengajar murid-murid caracara penggunaan alatan elektrik yang selamat.
Man yang di dengan panas air se , jima juk pa t elek da cau c trik la gi siha a t!
ara dan enyaman ud juk. p g n sa a p n se Janga semasa cuaca t u lim se i a k pa
Sentiasa buka tingkap dan Kurangkan memasang penyaman udara.
Kertas dan bahan yang mudah terbakar patut dijauhkan dari seterika. Jangan meletakkan alatan elektrik di tempat yang lembap.
52
Semasa bermain,jangan bersembunyi di dalam mesin basuh baju.
Tip mesra alam: Sebiji bateri bukan saja boleh merosakkan 600 ton air, malah bahan toksik bateri boleh memusnahkan alam sekitar dan mengancam kesihatan manusia.
Selepas makan malam, langit mulai menjadi gelap. Cikgu Lam memadamkan semua lampu sebelum membawa semua murid ke padang. Mereka menyalakan lilin dan menyanyi serta menari dalam suasana yang menyenangkan. Cikgu Lam pun mula bercerita setelah lilin dinyalakan. Seronok betul murid-murid mendengar cerita sambil menikmati keindahan alam semesta.
Manusia zaman dahulu menggunakan lilin atau pelita pada waktu malam.
53
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Cikgu Lam menjelaskan bahawa kempen “Satu Jam Bumi” dimulakan oleh Tabung Alam Sedunia(WWF)pada tahun 2007. Kempen ini menggalakkan kita memadamkan lampu dan alatan elektrik lain selama satu jam bermula dari jam 8.30 malam sehingga 9.30 malam. Tujuannya untuk mengurangkan kesan rumah hijau yang meningkatkan suhu Bumi.
Kita mesti mengamalkan kehidupan kurang karbon dan menjimatkan tenaga. Selain itu, kita patut banyak memakan sayur dan kurangkan makan daging. Pemakanan organik sangatlah digalakkan.
Kesimpulannya, tidak kira apa jua jenis alatan elektrik yang digunakan, menjalankan aktiviti-aktiviti harian dan membeli-belah, kita harus ingat, “kurang karbon“, “jimat tenaga“, dan “kitar semula“.
54
Tip mesra alam: Pada 26 Mac 2011, sebanyak 134 buah negara, lebih daripada 4,000 buah bandar dan sebanyak 1 bilion orang di seluruh dunia menyertai kempen “Satu Jam Bumi”.
Kempen “Satu Jam Bumi“ merupakan suatu kempen kesedaran. Setiap orang mesti mengamalkan kehidupan kurang karbon (low carbon) .Kurang karbon bermaksud mengurangkan pelepasan karbon dioksida, kurangkan penggunaan tenaga dan kurangkan pencemaran. Murid-murid fahamkah tentang kehidupan kurang karbon? Cikgu, bukankah hanya tumbuh-tumbuhan yang melepaskan karbon dioksida yang mencemarkan udara?
Kenderaan, alatan elektrik, kilangkilang dan sebagainya juga melepaskan karbon dioksida yang mencemarkan udara.
Satu Jam Bumi Logo
Satu Jam Bumi 2011 Bangunan terkenal di dunia seperti Rumah Opera Sdyney, Burj Dubai yang merupakan bangunan tertinggi di dunia, Menara Eiffel France, “London Eye”, bangunan Empire State Amerika Syarikat, “Sarang Burung” dan “Kubus Air” di Beijing, Menara TV Mutiara Timur dan pusat kewangan dunia Shanghai di China dan sebanyak 35 buah bandar di Eropah menyertai kempen ini. Menara Kembar Petronas Malaysia juga menyertai kempen ini.
Menara Eiffel, France
Alangkah baiknya jikalau ada terbitan buku panduan sebegini.
Eh, percetakan buku juga tidak mesra alam!
Menara Kembar Petronas
55
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Murid-murid pulang ke rumah setelah Kempen “Satu Jam Bumi” tamat selepas dua jam. Mereka berjanji akan kembali menyertai kempen ini pada tahun depan.
Kempen ini sangat luar biasa. Ini adalah kali pertama saya belajar dalam keadaan gelap.
Betul, saya tidak berasa takut walaupun dalam keadaan gelap. Kempen ini sangat menarik dan saya dapat menumpukan sepenuh perhatian terhadap pembelajaran.
Alangkah baiknya jika kita hanya menyanyi dan bermain semasa belajar. Tidak perlu menghadapi peperiksaan.
56
Tip mesra alam: Kempen “Satu Jam Bumi”bukan sahaja menggalakkan menutup lampu tetapi juga menutup alatan elektrik rumah lain seperti pengecas bateri telefon bimbit, MP3, komputer, pencetak dan sebagainya.
Bapa Jalil datang mengambil ketiga-tiga orang kanak-kanak itu balik ke rumah. Mereka membincangkan kempen “Satu Jam Bumi” di dalam kereta. Bapa juga menggalakkan mereka memikirkan cara untuk melakukan perubahan demi menyelamatkan Bumi dalam tahun yang akan datang.
Sebenarnya kita boleh menjimat tenaga pada hari biasa, tidak perlu menunggu sehingga hari Sabtu terakhir bulan Mac setiap tahun.
Betul, kita juga tidak perlu risau tentang kenaikan harga elektrik lagi.
Jikalau kita berhenti menggunakan elektrik selama satu jam setiap hari, pasti boleh jimat lebih banyak tenaga elektrik.
57
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Satu bulan kemudian Jalil menyambut hari jadinya yang ke-10. Dia menjemput kawan-kawan ke majlis hari jadinya. Ibu Jalil membakar kek coklat dengan periuk nasi stim. Jalil menghias kek itu dengan krim dan buah-buahan.
Ibu, mengapakah periuk nasi ini boleh digunakan untuk membakar kek? Kek ini nampak lembut, pasti sedap dimakan.
58
Periuk nasi stim ini merupakan produk terbaru. Ia ada dua lapisan yang boleh digunakan untuk memasak nasi dan kek serta mengandungi khasiat.
Tip kesihatan: Periuk nasi stim membawa banyak kesenangan kepada manusia seperti menjimatkan tenaga , bersih serta mengekalkan kesegaran dan khasiat makanan. Lapisan dalam periuk juga tidak menyebabkan makanan hangus.
Mistral Boy juga hadir ke majlis Jalil. Jarinya menuju ke arah langit dan dua buah periuk nasi stim muncul di hadapan Jalil. Sebuah periuk mengandungi nasi cendawan. Sebuah periuk lagi ialah air manisan mata kucing. Hai! Saya datang menghantar makanan yang sihat dan enak, lihat!
Wah! Wanginya! Saya tidak sangka periuk pengukus nasi pun boleh memasak begitu banyak makanan yang enak.
59
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik Pada waktu petang, kawan-kawan Jalil pun tiba di rumah Jalil. Jalil dan ibu bapanya menyambut kedatangan mereka dengan mesra. Kawan-kawan Jalil memberikan hadiah kepada Jalil.
Helo, Jalil, kami sudah sampai.
60
Pak cik, mak cik, terima kasih kerana menjemput kami.
Anak-anak sekalian, selamat datang ke majlis hari jadi Jalil.
Tip mesra alam: Merendam beras 10 minit sebelum memasak boleh menjimatkan masa memasak dan menjimat tenaga.
Kawan-kawan Jalil mula makan selepas menyanyikan selamat lagu hari jadi. Ibu bapa Jalil berasa gembira melihat mereka menikmati sajian yang dihidangkan.
Alatan elektrik yang berkualiti tinggi bukan sahaja meyenangkan kerja kita, malah boleh menjaga kesihatan kita.
Ya, walaupun majlis ini tiada makanan goreng dan berminyak, kanakkanak tetap suka makan.
Inilah majlis hari jadi yang sihat.
61
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik 6.00am Tidur dan bangun awal, jimat elektrik lagi sihat!
6.10am Membasuh muka dan gosok gigi dengan air sejuk membuat kita lebih segar!
7.00am Memilih menaiki bas sekolah bukan sahaja boleh bersamasama kawan malah dapat mengurangkan pencemaran udara!
Amalan kurang karbon dan hijau 24 jam. Hidup jadi sihat dan Bumi lebih indah. 9.30pm Set masa untuk penyaman udara atau kipas angin semasa tidur boleh jimatkan elektrik dan lebih sihat.
Amalan kurang karbon bukan sahaja dapat memelihara alam sekitar, ia juga menjimatkan perbelanjaan. Adik-adik, mulai hari ini marilah bersama-sama mengamalkan kehidupan kurang karbon.
5.30pm Selepas tidur petang, elakkan membuka televisyen dengan suara yang tinggi dan skrin yang terang. Selepas menonton rancangan televisyen, padamkan televisyen dan mencabut keluar palam. 7.30pm Semasa membaca buku pada waktu malam, elakkan membuka komputer. Berhenti sejam guna komputer, pelepasan karbon kurang 20g. 62
Tip mesra alam: Berhenti guna televisyen selama sejam, pelepasan karbon kurang 100g. Berhenti guna penyaman udara selama sejam, pelepasan karbon kurang 570g.
8.00am Memakai lampu jimat elektrik semasa belajar boleh menjimatkan tenaga elektrik dan menjaga mata!
10.00am Menjimat tenaga dan memelihara alatan elektrik dengan menutup lampu dan komputer pada waktu rehat!
1.00pm Minum air kosong lebih menjimatkan wang dan sihat berbanding dengan minuman sejuk!
4.00pm Menaiki tangga balik ke pangsapuri selepas sekolah lebih sihat dan menjimatkan elektrik daripada menggunakan lif.
1.30pm Kurangkan penggunaan elektrik dengan memakai kipas angin daripada penyaman udara semasa belajar pada kelas petang. 63
Komik Pendidikan Keselamatan Elektrik
Penghargaan Disokong Oleh:
Kementerian Tenaga, Teknologi Hijau dan Air Kementerian Pelajaran Malaysia Sumbangan daripada :
KHIND HOLDINGS BHD. engerusi Penerbitan :Cheng Ping Keat P Perancang :Shirley Yap, Boh Boon Chiang Penyelaras :Gan Kok Heng, Lim Chee Hui Ketua Editor : Calvin Chew Editor : Jessica Tan, Choong Sook Kuen Penterjemah : Ooi Lay Mong Pelukis : Sam Dong Pewarna : Yong Kong Woon Pereka : H.P. Chin Penyunting : Liong Boon Lin, Nor Hayati Penerbit : KHIND HOLDINGS BHD (380310-D) No. 2, Jalan Astaka U8/82, Bukit Jelutong,
40150 Shah Alam, Selangor D.E., Malaysia. Tel: 603-7839 2000 / Fax: 603-7847 5300 Web: http://www.khind.com Email:
[email protected]
MITH CORPORATION SDN BHD(188719-k)
15-B, Jalan Bukit Desa 5, Taman Bukit Desa, Off Jalan Klang Lama, 58100 Kuala Lumpur. Malaysia. Tel: 603-7983 8787 / Fax: 603-7983 3787 Email:
[email protected] /
[email protected]
Hak Cipta Dipelihara ISBN : 978-967-5053-27-6 @ Tahun 2011 64