Kent u dat nog: anijs in de warme melk? Dat was zoet!

dinsdag 24 december 2013 - dinsdag 7 januari 2014

‘Kerst in Amsterdam is de kerstboom op de Dam’ “Kerstfeest in Amsterdam is voor mij kerstfeest op de Dam”, schrijft Marjon van den Water ons. “Met name de sfeer die er heerst rond de kerstboom op de Dam is uniek.” Als klein meisje beleefde ze hier een moment dat haar de rest van haar leven is bijgebleven. “Het moet ergens halverwege de jaren 70 zijn geweest, toen ik ongeveer zes jaar oud was. Op een gegeven moment zag ik een oude, vervuilde man. Mijn vader - ik was met mijn moeder, vader en mijn kleinere broertje Klaas - vertelde dat dat een zwerver was. Ik had geen idee wat dat was, een zwerver, maar mijn vader legde het een beetje uit. En toen gebeurde het: uit de Kalverstraat kwam een meisje dat nog kleiner was dan ik, grotendeels in het wit gekleed, die de oude man een hand gaf met daarin vermoedelijk wat geld. Die man keek zo blij, dat vergeet ik mijn leven lang net meer.” Wanneer op de Dam voor het eerst een kerstboom stond, is niet bekend. Wel is bekend dat de Noorse gemeente Trondheim sinds 1963 jarenlang de boom schonk als bedankje voor het feit dat het Amsterdamse Leger Des Heils dat jaar een gestrand jeugdorkest uit die plaats opving. Omdat de boom steeds kariger werd, is aan het eind van de vorige eeuw met deze traditie gestopt. De huidige boom komt uit Duitsland.

‘Kent u dat nog: anijs in de warme melk? Dat was zoet!’ Kerst vroeger. Hoe vierden we de feestdagen in die tijd? Welke herinneringen borrelen op: was het een koude winter, aten we dagelijkse kost, was er een boom met echte kaarsen? Amsterdammers vertellen.

op. Bij terugkomst op het schip had mijn grootmoeder Japke dampende chocolademelk gemaakt. En kent u ook nog die anijsblokken in de warme melk? O, wat was dat zoet.”

Thomas van der Veer (58 jaar) woonde samen met zijn ouders op de tjalk ‘Nedo’ van 12 meter lang die in de Houthaven van Amsterdam lag. “In het woongedeelte stond in de hoek op een kastje een echte kerstboom met kaarsjes. Voor die tijd was het heel wat om een kerstboom te hebben, want het was in christelijke kringen een heidens gebruik om een boom te hebben. Zittend op de arm van mijn vader keek ik naar de vlammetjes van de kaarsen; wat voelde ik me dan veilig. De sfeer van toen komt nu weer naar boven.”

Dominee Versteeg Het gezin Van der Veer ging trouw naar de kerk. “We kerkten eerst in het gebouw ‘de Arend’ en later gingen we naar de Volle Evangelie Gemeente ‘Immanuël’ in de Binnendommerstraat 4, waar dominee J. Versteeg voorging. En met de kerst gingen we naar de Noorderkerk. In het middenschip zaten de kinderen, de jongste vooraan, de wat oudere kinderen daarachter. Voorin stond er een grote kerstboom met natuurlijk echte kaarsen. Er stond wel een emmer met water voor het geval alles in brand zou vliegen. In de boom zaten ballen en kransjes met rode linten. Het was echt heel feestelijk. Er was altijd een kerstverhaal dat de zondagschoolleider aan iedereen vertelde. Bij het verhaal werden kerstliederen gezongen. Onder de kerstboom lagen stapels netjes ingepakte boekjes. Tijdens de dienst dacht je: welke zouden we krijgen, over Jaap en Gerdientje of een ander boek van W.G. van der Hulst. Na afloop kreeg je een sinaasappel en een beker chocolademelk die met cacao in een grote ketel werd gemaakt. Afgelopen maandag liep ik met mijn 83-jarige moeder over de Westermarkt en dacht ik weer terug aan die tijd.”

Het waren toen lange, koude winters, schrijft Van der Veer. “Het water in de haven was één en al ijs, overal lagen schepen met een dik pak sneeuw op het dek. De loopplanken die de schepen met elkaar verbonden, waren sneeuwvrij gemaakt, want anders zou je er vanaf vallen. Mijn grootvader Jilke Langius, varende op de tjalk ‘Emanuël’, kon goed schaatsen; met gebreide sloffen in de klompen op Friese houten doorlopers zwierde hij over het ijs, de handen op de rug en de schipperspet

Zondagschool Kerst was voor Joop van den Angel kerst met de zondagschool in Diemen. “Wij zaten op zondagschool in de Nederlandse Hervormde Kerk die destijds bij de brug stond. Het kerstfeest op 24 december was altijd het hoogtepunt. De kinderen zaten in de grote zaal voorin en erachter zaten de grote mensen. De zondagschool werd geleid door de familie Smeenk en daar waren er veel van blijkbaar, want in mijn beleving had je elk jaar iemand van de

Het transport van mijn buurvrouw 3

‘Een paar duizend gulden wegbrengen’

5 Kerstverhaal: een zalige kerst in Oud-Amsterdam 8\9 Arie de Oude is geen nagemaakte

15

Volgende editie dinsdag 7 januari

Winter 1979 De winter van 1963 was de allerstrengste in de 20ste eeuw. Maar de winter die velen zich ook nog ongetwijfeld weten te herinneren is die van 1979, komende maand 35 jaar geleden. Die staat op de zesde plek in de top 10 van strenge winters.

Een foto van een kerstboom in de jaren 70.

familie Smeenk als leider. Tijdens kerst hoorde je het grote koor en was je vooral benieuwd naar wat je voor cadeautje zou krijgen. Ik weet nog dat er altijd wat snoep - een kransje of zo - en wat fruit - meestal een sinaasappel - in het pakketje zat. Wat een belevenis.” Kleine boom “Wij hadden vroeger een heel kleine kerstboom, maar we waren al blij dat we een boom hadden”, schrijft Ellie van Wees. “De boom stond altijd op het dressoir, dus

groot kan ie nooit geweest zijn. We hadden kleurige ballen en gekleurde lampjes, omdat mijn ouders dat zo leuk vonden voor de kinderen. De lampjes waren bolletjes, maar in de loop van de tijd waren er allerlei andere gekleurde lampjes ingedraaid. Bijna elk jaar als het snoer uit de doos werd gehaald, was er wel een lampje stuk. En het waren er ook niet veel. Het was een mooie boom, maar minder mooi was het engelenhaar. Dat was van glas gemaakt en daar gingen je handen altijd raar van prikken.”

Vorig jaar hebben we uitgebreid aandacht besteed aan de winter van 1963 (toen een halve eeuw geleden) en in de eerste editie van 2014 willen we aandacht besteden aan de winter van 1979. Heeft u daar herinneringen aan, zowel in positieve als negatieve zin, dan lezen we of horen dat graag. Reacties zijn welkom, de adresgegevens staan op pagina 3.

Dinsdag 24 december 2013

pagina 2

WONEN IN DIEMEN-CENTRUM

DE BREDE HOED DIE

MEN

50%

VERHUURD Ook interesse? Wees er snel bij! Maak een afspraak met Fris Vastgoed Management tel. 020 301 77 30

TE HUUR

G AppartementenDeBredeHoed

35 APPARTEMENTEN huurprijs vanaf € 885,per maand

• COMPLEET MET LUXE KEUKEN MET INBOUWAPPARATUUR. • VOORZIEN VAN MODERNE BADKAMER. • ALLE WONINGEN HEBBEN EEN BALKON OF TERRAS. • ÉÉN PARKEERPLAATS PER APPARTEMENT IN DE AFGESLOTEN PARKEERGARAGE. •

2 MINUTEN LOPEN VANAF WINKELCENTRUM DIEMERPLEIN. TEL. 020

Vanaf nu

Ruimt op =op Sale t/m 28 februari 2014

KORTINGEN t ot

Vanaf nu

N E G N I T R O K t ot

Vanaf nu

% 0 6

N E G N I KORT t ot www.villaarena.nl

50%

70%

winkels vol woonideeën

301 77 30


Het transport van mijn buurvrouw door Fons Kuiper In de kennissenkring van mijn moeder bevond zich een blinde mevrouw. Omdat ze niet getrouwd was, werd ze dus juffrouw genoemd. Zij werkte als telefoniste op een kantoor in Zaandam. Elke ochtend bracht haar zus - ook een juffrouw - haar naar de halte van lijn 25 op het Cornelis Troostplein. ‘s Middags tussen 5 en half zes wachtte ik haar op om haar naar haar huis op de hoek van de Vincent van Goghstraat en de Pienemanstraat te brengen. Participatiemaatschappij Dat is, voor zover ik mij kan herinneren, mijn eerste actieve daad in de participatiemaatschappij halverwege de jaren 60 geweest. Ik vond dat best leuk. Om de tijd van het wachten te doden keek ik in de etalage van de kiosk naar de vele bladen en boekjes. Vervelend was wel dat van de bladen alleen maar de kop en soms een

klein stukje van de tekst te lezen was - de boekjes hingen altijd deels over elkaar. Zo heb ik nooit geweten wat voor bladen de Spick en de Span waren. Van die twee bladen zag je echt alleen maar de kop. Tot op een gegeven moment een Spick (het kan ook een Span zijn geweest) uit zijn knijpertje was gefloept en er een wulpse dame zichtbaar was. Ik werd er niet warm of koud van. Niet zo gek als je een jaar of 10 bent. Grapje Bij elke lijn 25 die voor de kiosk stopte, keek ik of mijn blinde juffrouw er in zat. Was dat zo, dan liep ik naar de vluchtheuvel van de halte en meldde mij. Samen liepen we dan, al babbelend via de Pijnackerstraat en de Van Hilligaertstraat, naar de Pienemanstraat. “Je gaat te veel naar links, je wilt zeker weer dat ik mijn stok in het putrooster stop?” Het was een grapje van haar. Ze wist op de centimeter nauwkeurig waar we liepen.

Transport buurvrouw Een jaar of vijf later was ik sterk genoeg om te worden ingezet bij het, ik kan het niet anders zeggen, transport van een buurvrouw. Zij kon niet, of in ieder geval erg moeilijk, lopen. Maar ze wilde af en toe ook wel eens naar buiten. Mijn moeder droeg de rolstoel van driehoog naar beneden, ik kreeg de buurvrouw op mijn rug. Trap af was dat eigenlijk nooit een probleem. Maar trap op leek het alsof er bij elke stap een kilootje bijkwam. Maar ja, je was sterk en burenhulp was de gewoonste zaak van de wereld. Mijn rug heeft het tot nu toe redelijk volgehouden, maar deze vorm van participatie kan ik echt niet meer opbrengen. Sorry, meneer Overheid. Palmpasen Een bijzonder aspect van participatie heette Palmpasen. Op school boetseerde je aan een houten kruis wat broodjes, hardgekookte eieren en nog wat andere zaken die met een beetje goede wil in de categorie ‘eetbaar’ waren onder te brengen. In je zondagse pak liep je dan met andere kinderen in processie door de straten rond de Vredeskerk. Soms viel er een ei van je kunstwerk, soms kreeg je trek en rukte je de staart van het duivenbroodje af en at dat dan op. Uiteindelijk kwam je palmpaasstok bij een minderbedeelde terecht die geacht werd blij te zijn met het voedsel. Een soort voedselbank avant la lettre. Volgens mij had de ontvanger uiteindelijk meer aan het hout dan aan het oude brood. Als je het palmpaaskruis in de kolenkachel stopte, kreeg je dáár in ieder geval wél een warm gevoel bij ...

Van de Spick en Span werd de tienjarige Fons niet warm of koud.

Daar hoorden zij mijn moeder zingen De herdertjes lagen bij Stille Nacht in het veld. In december kan het niet alleen hier, maar ook in Bethlehem wel eens flink koud zijn. Het verhaal gaat dat die herders daar onder de blote hemel een grote ster zagen en ineens ook engelen hoorden zingen. Ik kan mij nu niet aan de indruk onttrekken dat ze een flinke slok op moeten hebben gehad of zo stoned waren als een garnaal. Dan zie je al gauw de gekste dingen. Een herder is ook maar een mens. Bij mij thuis waren De herdertjes lagen bij nachte en Stille nacht heilige nacht de populairste liedjes. Op school kregen we zangles van meester Pickers die op 6 december meteen overschakelde op de kerstliederen. Heerlijk vond ik dat, want naast het gregoriaans op

het kerkkoor werd er thuis tijdens de kerstdrukte in de kleermakerij door mijn vader vooral Arrivederci Roma en O sole mio van Mario Lanza gekweeld. Hoewel hij door doofheid zijn eigen toonhoogte koos, klonk het geweldig. Als vlak voor kerst al het werk was afgeleverd werden het stalletje en de kaarsjes tevoorschijn gehaald. En met dennennaalden op de hete kolenkachel rook je de kerstavond. Dan klonk door heel het huis de kerstmuziek. Mijn vader kon goed mondharmonica spelen. Onder zijn begeleiding oefenden wij met tekstboekjes in de hand voor de nachtmis in de Keizersgrachtkerk. Opvallend was dat mijn moeder het altijd te druk had om mee te zingen.

Ze moest nog effe dit en nog effe dat voor we de koude nacht in gingen. In de kerk werd al gauw duidelijk waarom ze thuis niet meezong. Ze had een stemgeluid dat alle herders met hun schapen op hol deed slaan en dat de engelen massaal uit de hemel deed flikkeren. We zijn nooit de kerk uitgegooid, maar vrijwillig uitgelopen. Toen mijn vader overleden was, heeft zij zich alsnog aangemeld bij een bejaardenkoor. Ik ben er met kerst een keer wezen luisteren. Toen ik daar bij Stille Nacht een snerpend stemgeluid boven de andere dames uit hoorde komen, leek het mij verstandig het bij die ene keer te laten. Zie ook pagina 11.

pagina 3

De Dam 7 mei 1945 In deze rubriek staat De Oud-Amsterdammer stil bij herinneringen, nieuwtjes, weetjes en feiten over de schietpartij op de Dam op 7 mei 1945. Duitse soldaten die niet konden verkroppen dat Duitsland had gecapituleerd, schoten vanaf het balkon van De Groote Club op de feestende menigte op de Dam. Daarbij kwamen zeker 33 mensen om het leven. De Stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ stelt zich ten doel om op de Dam voor de nabestaanden een gedenkteken op te richten.

‘Het schieten was een oorverdovend geknetter’ door C. Woudsma-de Koning “Nee, ik was niet die vrouw achter de lantaarnpaal, ik lag achter de rechter kiosk. Een foto van de schietpartij op de Dam van 7 mei 1945 bracht de herinneringen aan die dag weer boven. Ik was gewoon naar mijn werk gegaan op het Damrak, waar we hoorden dat de zaak dicht ging vanwege de bevrijding. Met een paar collega’s ging ik direct naar de Dam. Het was fris, maar wel zonnig. Evenementen waren er natuurlijk niet, je liep er gewoon van de vrijheid te genieten, een onbeschrijflijk gevoel, dat ik nu nog kan oproepen. Ineens reed een tank de Dam op. Tot nu toe weet ik nog niet wat voor tank dat was en door wie hij bemand werd. Wel weet ik dat ik er op klom, met vele anderen. Het was hoog en eng. Enkele collega’s zagen me en riepen: ‘De Koning, daar zit De Koning!’ (mijn naam), wat enige vervreemding bij de omstanders teweegbracht. Zo klein mogelijk Toen het schieten begon - een oorverdovend geknetter - liep ik op het Damplantsoen, vanaf de Dam gezien net achter de rechter kiosk. We doken achter die kiosk en maakten ons zo klein mogelijk. Omdat ik zoiets nog nooit had meegemaakt, wist ik niet van welke kant geschoten werd, maar dat het goed fout zat begreep ik wel. Ik was doodsbang en woedend tegelijk: dat zal me toch niet gebeuren, vijf jaar bezetting overleven en nu nog door de moffen te grazen worden genomen. Je durfde niet om de kiosk te kijken, maar hoorde wel het geschreeuw van mensen en zag ze vluchten. Pauze in het schieten Even was er een pauze in het schieten. Links vanaf het Rokin kwam een groep BS’ers in hun blauwe overall in het gelid richting Dam marcheren. Ik dacht: nu kan

De Oud-Amsterdammer is een uitgave van De Oud-Amsterdammer BV. Verschijning is elke twee weken. Distributie vindt plaats via ruim 400 verspreidpunten in Amsterdam en regio. Hoofdredacteur: Hans Peijs De Oud-Amsterdammer BV Postbus 5003, 1380 GA Weesp T 020 – 716 39 79 E [email protected] I www.deoudamsterdammer.nl

het, weg van die Dam. Ik rende naar de overkant en dook de steeg achter Peek en Cloppenburg in. Halverwege de steeg begon het schieten opnieuw. Er waren geen portieken om in te schuilen, dus drukte ik me tegen de muur in een soort inham. Naast me stond een man die hetzelfde deed. Het bleek een Chinees te zijn. Chinezen zag je in die tijd nog niet veel in Amsterdam - afgezien van de bekende pindaverkopers dan. De man zag mijn angst en zei, tot twee keer toe: “Kalm blijven, jufflouw.” En het hielp, ik ontspande. Toen het schieten ophield ben ik via de Kalverstraat naar huis gelopen: een uur gaans, want vervoer was er al lang niet meer. De volgende dag stond ik op de Apollolaan de Canadezen toe te juichen. Mager, hongerig maar zielsgelukkig. Gezocht: familie van Gerardus Bernardus Cornelisse “De Stichting Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945 is altijd op zoek naar getuigen, verhalen en beeldmateriaal, maar ook naar familieleden van de slachtoffers. Zie de lijst http://de-dam-zevenmei1945.nl/ category/slachtoffers/ In het bijzonder zijn we op zoek naar familie van Gerardus Bernardus Cornelisse, hij overleed kort voor zijn negende verjaardag op 7 mei 1945 om 15.00 uur op de Dam als gevolg van schotwonden. Hij had een broer Jan *1930 getrouwd in 1951 met WJ van der Horst. Hun ouders, Jan Cornelisse en Catharina Wilhelmina Visser waren eigenaar van de bakkerszaak ‘de Korenschoof’ in de Willemsstraat 171. Bent u een kind, neef, oom of bekende van een van hen, meldt u zich dan bij dam07051945@gmail. com.”

Informatie over adverteren Myrna Bos, Irene Venneker, Marijke Frikkee T 06-11002679 Myrna Bos T 06-2900679 Irene Venneker T 020 7163979 Marijke Frikkee Copyright Op de teksten, foto’s en het ontwerp van De Oud-Amsterdammer rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

pagina 4



Herinneringen aan het Lloyd hotel (9)

pagina 5

‘Ik wilde bij De Gruyter werken’ De winkels van De Gruyter blijven de gemoederen bezighouden. Ook deze editie is er weer een bijdrage. door Catharina van Mouwerik O, wat is het toch een heerlijke krant. Ik ga ook maar weer eens reageren. Dat kan ik eigenlijk op van alles doen, zoals de kikker, zomerkamp Licht en Lucht, noem maar op allemaal. Maar ik wil nogmaals

reageren op het verhaal over De Gruyter, te beginnen bij het begin. Als kind mocht ik altijd mee wanneer mijn moeder boodschappen deed bij De Gruyter op de Rozengracht, hoek Prinsengracht. Dat was voor mij het einde en mijn ideaal voor later was: als ik groot ben, ga ik ook bij De Gruyter werken. En zo geschiedde. Nu wil het toeval dat in de aflevering van 10 december mevrouw Tax-Lankamp reageerde. Zij vertelde dat zij eind jaren

Ton Mars in de werkzaal.

‘Nee, u mag geen sigaretten trekken’ Ton Mars werkte als werkleider in het Lloydhotel dat in de jaren 60 een jeugdgevangenis was. In een aantal afleveringen vertelt hij over zijn belevenissen. Vandaag deel 9. Op een gegeven moment kwam de vraag of ik wilde meewerken aan een huiskamerproject? Natuurlijk, altijd. Er kwamen een aantal studentes (dames dus) met de jongens praten. Ze werden in groepen verdeeld en ik kreeg er acht. De studenten hoorden eerst een verhaal aan van de directie over hoe en wat over het Lloydhotel en daarna kwamen ze mijn zaal binnen. De stoelen stonden al klaar. Ik stelde me voor, liet de jongens hun verhaal vertellen en ging wat schrijven. Natuurlijk hoorde ik hun verhalen, over thuis, hun vriendinnen en zo. Die verhalen gingen nog wel, tot ze op het leven in het Lloyd ingingen. O, o, ze hadden het zo slecht. Het eten was niet te pruimen: de pitten zouden nog in de aardappelen zitten, de sla zat vol zand en de jus was net afgewerkte olie. Ze mochten sporadisch naar de tv kijken, mochten geen shag of sigaretten

Sint Nicolaaskerk, Prins Hendrikkade door Simon van Blokland Veel kerken zijn monumentaal. De Sint Nicolaaskerk aan de Prins Hendrikkade is een goed voorbeeld. Gebouwd in de jaren 80 van de eervorige eeuw. Architect A.C. Bleys had de tijd mee, want het roomse leven maakte een enorme bloei door. Na de erkenning van de kromstaf in 1852 waren de katholieken ontheven van de reformatorische druk. De Nicolaaskerk heeft de oudste wortels in Amsterdam. De oude kerk is in 1396 ingewijd met als patroonheilige St. Nicolaas. De laatste pastoor van deze kerk was Jacob Buyck. Na de alteratie in 1578 vluchtte hij naar Emmerik waar hij in 1599 overleed. De Sint Nicolaaskerk is in

4

december 2012 verheven tot Basiliek van de Heilige Nicolaas en is nu de hoofdkerk van Amsterdam. Ook is deze kerk een rijksmonument. Er zijn 900 zitplaatsen, er is een prachtig Sauerorgel te beluisteren en er is een koepeltoren van 56 meter hoog. Na een periode van verwaarlozing werd de kerk in de jaren 90 van de vorige eeuw gerestaureerd en daarmee is deze gezichtsbepalende kerk behouden voor ons mooie Amsterdam.

Thuis brood eten Wat een tijd was dat. Ik ging tussen de middag thuis brood eten. Ik woonde op de Egelantiersgracht en de chef vroeg regelmatig of ik meteen even het geld naar de bank wilde brengen. Nu, dat wilde ik wel. Moet je nagaan: dan kreeg ik een envelop mee met een paar duizend gulden, die stopte ik in een mandje waar ik van stof een dekje op had gemaakt en dan fietste ik rustig over de gracht via de Leliegracht naar de Herengracht waar de bank was. Met al dat geld, daar moet je nu niet om komen. Gesolliciteerd Bij mijn sollicitatie moest ik komen bij meneer Swart. Die was rayonchef en zat op de Nieuwmarkt. Daar moest je de winkel door naar boven en toen werden vragen gesteld. Bijvoorbeeld of je wist wat zwaarder woog: een kilo veren of een kilo suiker? Niet te geloven, wat een tijd dat was.

kopen, mochten nooit sporten en luchten mocht alleen als de bewaking zin had. Opjutten Af en toe kreeg ik een blik van de jongens met de boodschap dat ze de dames flink aan het opjutten waren. Op een gegeven moment stond een van de dames op met de vraag of ze even een pakje sigaretten mocht trekken in de automaat die tegenover de werkzaal zat. “Nee, ik mag niemand er uitlaten”, was mijn antwoord. Ze was hevig verontwaardigd: “Ik mag toch wel een pakje sigaretten trekken?” Maar daar kwam niets van in. Later praatten de dames in het halletje elkaar bij. Ze dachten dat ik de pest aan ze had. Waarop ik antwoordde: “Dames, ik zal u wat vertellen. Kijk de werkzaal eens in. Die jongen zit voor moord, die voor aanranding, die voor een overval, die heeft een bejaarde beroofd van haar portemonnee, die zit voor een aantal inbraken en die heeft een kind vermoord. Willen jullie nog steeds alleen de zaal uit en sigaretten trekken?” Later bood een van de dames namens de groep haar excuses aan. Ze had het begrepen.

50 daar werkte en ik ook. Ik werkte er van omstreeks 1957 tot 1959. Ik vraag mij af of zij ook de verbouwing van bedieningszaak naar zelfbediening heeft meegemaakt?

Telex (en telefax) door Jos Mol De telex is rond de jaren 20 van de twintigste eeuw ontstaan. Het was in feite een interactieve manier om teksten af te drukken op een typemachine (teleprinter genoemd). Vanaf de jaren 80 kreeg de telex een enorme concurrentie van de telefax, die inmiddels ook al weer achterhaald is door de sterke opkomst van de e-mail. Wetgeving met betrekking tot de geldigheid van documenten speelt een grote rol. Telexberichten waren namelijk rechtsgeldig, terwijl faxberichten dat toen nog niet waren. Toen de rechter faxberichten later als rechtsgeldig erkende, was het pleit beslecht voor de telex. In Nederland werd de eerste telex in 1933 geïntroduceerd. Op 9 februari 2007 stopte KPN na bijna drie kwart eeuw met het telexverkeer. De telex wordt nog wel gebruikt in de luchtvaart en de maritieme industrie. Kolenman Wil Ottens reageert op de straatveger die twee edities terug in ‘Dit komt nooit meer terug’ opdook door te melden dat ook de kolenman nooit meer terugkomt. “Mijn oom had een kolenhandel en verkocht kolen in zakken en in papieren zakjes. Hij liep in een zwart manchesterpak. Hij had altijd een zwarte ring om zijn ogen (nu doen ze dat met mascara). Ik woonde op 1 hoog en bestelde 5 mud kolen in september (na er het hele jaar voor gespaard te hebben). Die waren voor de hele winter. De bezorging ging in overleg met mijn buurvrouw. De kolenkisten (een kist met een deksel en een luikje van voren) waren of op de veranda of op zolder. Die van ons was op de zolder; we hadden geen hijsbalk dus moesten ze naar boven gedragen worden. Na

afloop moesten we het hele trappenhuis schoonmaken door het gruis dat uit de zakken stoof. Dit komt gelukkig nooit meer terug.” Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brievenbus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de vuilnisemmer met nummer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de tv-antenne, de voddenman, dubbele remmen op de tram, de open tramwagen, rieten vloerbedekking, de ratelman, de schillenboer, bakkerskar en drollenprikker (deze in één aflevering), matten

kloppen, de ponskaart, de postzegelautomaat, ‘vleesch voor honden en katten’, de brandmelder, de scharensliep, de spaarzegel, het lichten gasmuntje, warmtekrulspelden, drankje Trio en aardappelschilcentrifuge (de laatste drie in één aflevering), de knijpkat, de looien draaier, ijsstaven, het badhuis met badmeester, losse melk en de kattenbakcentrale, pruimtabak, de triotrack, de letterzetter, de bruggentrekker, de klaarover en knipperbol, de marskramer, de dienstbode, de rekenliniaal en passerdoos (in één aflevering), de kruier, de filmrol, de pompbediende, de straatveger, de parlevinker en de tonnenmaker.


pagina 6

drs. Kooter

dr. Van der Vis

dr. Haverkamp

dr. Albers

drs. Van der Haven

De specialisten in Orthopedische Chirurgie

• heup-, knie-, schouderklachten • rugklachten • arthrose • 2nd opinion • geen wachtlijst • behandelingen worden vergoed door uw zorgverzekeraar Centraal nummer voor afspraken en informatie:

035 – 622 32 60

www.ave-orthopedischeklinieken.nl

• almere • alphen aan den rijn • amstelveen • amsterdam • bosch en Duin • hilversum • huizen • Leiden • Mijdrecht • renswoude • Utrecht • Volendam

www.goedkoopstegrafkist.nl www.goedkoopstegrafkist.nl Sinds kort is het mogelijk om zelf online een grafkist te bestellen.

Sindskort isVeel het mogelijk om zelfen een grafkist online teinbestellen. voordeliger gratis bezorgd heel Nederland. Veel voordeliger en gratis bezorgd in heel Nederland. Wij leveren dezelfde grafkist, maar dan voor een fractie van de

prijs! Bekijk ons assortiment en de referenties van onze klanten op:

Wij leveren dezelfde kwaliteit, maar dan voor een fractie van de prijs! Bekijk ons assortiment en de referenties van onze klanten op:

www.goedkoopstegrafkist.nl www.goedkoopstegrafkist.nl

Heavenly Palma Palma Heavenly Lijsbeth Tijsweg Tijsweg 1 1 Lijsbeth LE Berkhout 1647 LE Berkhout 0229-268191 (24/7 bereikbaar) bereikbaar) 0229 268191 (24/7 [email protected] [email protected]

all-in voor 275,voor e€294,-

Mango Mobility, dé specialist in elektrisch vervoer tot 45 km/u, wenst u ﬁjne kerstdagen en een gezond, actief en gelukkig 2014!

Kijk voor onze speciale kerstacties op www.mangomobility.nl of bel gratis naar 0800 40 44 550! scootmobielen - elektrische ﬁetsen - elektrische auto’s - elektrische scooters Almelo • Amsterdam • Baarn • Barneveld • Brielle • Den Helder • Gorinchem • Haarlem • Hardenberg • Rotterdam • Venlo • Wateringen


pagina 7

De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

‘Dat lange haar greep makkelijk vast’ Ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het Vondelpark riepen wij lezers op om verhalen te sturen over hun Vondelparkgevoel. De eerste reacties zijn binnen en het leuke is: ze hebben beide met het stillen van de trek te maken.

door Jacques van Wijk Ik wil graag reageren op twee artikelen, te beginnen bij het artikel over de kuiper. Mijn vader was namelijk kuiper van beroep. Mijn opa had een kuiperij in de Jonkerstraat. Natuurlijk was er voor mijn vader geen werk meer in de kuiperij, dus heeft hij ander werk gedaan. Maar hij was zijn vak niet vergeten en had ook al zijn gereedschappen nog. Daar maakte de groenteman in onze straat dankbaar gebruik van, want aan het begin van het seizoen moest mijn vader altijd komen om de vaten voor ingelegde groenten na te kijken en zo nodig te herstellen.

door Jos Witteman Mijn ouders hadden in de Pieter Langendijkstraat tot 1973 een melkzaak. Deze straat lag op een steenworp afstand van het Vondelpark waar ik als kind veel gespeeld heb. Tijdens de hippieperiode in begin jaren zeventig was het in de zomer altijd raak: de melk- en melkproducten werden in de nachtelijke uren gestolen door de Vondelparkbewoners. Die lui wisten precies wanneer de melkrijder de bestelde spullen in de nacht kwam afleveren en dan sloegen ze hun slag. Als je dan ‘s morgens buiten kwam was soms de helft al verdwenen. Wachtlopen Mijn broer en ik zaten in die periode in militaire dienst en aan wachtlopen in de nacht was je wel gewend, hetgeen goed van pas kwam. Vooral in de nacht van vrijdag op zaterdag was het raak, want dan werd een dubbele portie bezorgd vanwege het weekend. Dus in die nacht was waakzaamheid geboden: thuis achter de winkeldeur op wacht zitten, twee uur op en twee uur af, samen met mijn broer. Door de brievenbus loeren wie er aan de spullen zat. Goed hollen Vaak was het bingo en wij eropaf. We konden goed hollen, maar dat konden de dieven ook en tijdens de achtervolging gooiden ze hun gestolen spullen over de straat. Éen keer is het mij gelukt een dief te grijpen; je greep dan naar zijn hoofd want het manvolk van toen liep met lang haar meestal tot ver over de schouders. Dat greep makkelijk vast en was effectief; veel geschreeuw, want dat deed pijn. De buit bestond uit een pak karnemelk dat al opengetrokken was. Ik kon het pak in handen krijgen en heb de inhoud over het hoofd van de dief uitgegoten. Dat ging onder hevig protest in een woordkeuze

die ik niet kon verstaan, maar dat vond ik niet erg op dat moment. Met een paar flinke trappen onder zijn achterwerk heb ik hem bij volgende acties nooit meer gezien. Mijn vader deed om de haverklap aangifte bij de politie op het bureau Overtoom, maar

de dienstdoende brigadier vertelde dat er weinig aan te doen was, waarop mijn vader antwoordde dat zijn jongens de eigendommen van Hare Majesteits krijgsmacht moesten bewaken terwijl bij hun eigen vader de handel werd gestolen.

‘Iedereen was in iedereen geïnteresseerd’ door Frank Lammers Er was vroeger sprake van het fenomeen Vondelparktoerisme toen het nog mogelijk was om daar te slapen. Zelf heb ik eenmaal overnacht onder een dikke boom in een keurig aangeharkt plantsoentje. Die boom zal ik nooit meer vergeten (hij staat er nog steeds!!). Ik was voor die gelegenheid uit Alkmaar komen treinen of liften, dat weet ik niet meer zo zeker. Chillums Het werd een spannende avondwandeling onder de diverse uitgespannen dekzeilen met hier en daar wat mensen met trommeltjes en gitaren. Het was een bonte verzameling hippies uit heel veel verschillende landen. In die tijd waren er ook veel Amerikanen die deserteerden vanwege Vietnam en iedereen was

geïnteresseerd in iedereen, leek het wel. Ook stegen er hier en daar zware rookwolken op uit zogeheten chillums: dikke Indiaase pijpen die men in een kring doorgaf aan elkaar. Slaapzakje Nadat ik naar omstandigheden redelijk had geslapen in mijn meegebrachte slaapzakje en mij de volgende dag een beetje had hervonden, ging ik op zoek naar een bakker of zo voor mijn ontbijt. Ik kwam zo bij de uitgang aan de Stadhouderskade waar nu Holland Casino is gevestigd en zag aan de overkant een bakkerij. Die direct herkenbaar was aan de lange rij wachtende hippies! Zo zullen er nog wel een paar bakkers geweest zijn vermoedelijk! Ik vond mijn uitstapje destijds redelijk geslaagd en woon inmiddels alweer een dikke vijfendertig jaar in normale huizen in Amsterdam.

‘Het heeft ons niet aan licht en lucht ontbroken’ door Riet de Haan Als oud-Amsterdamse lees ik elke keer met zeer veel plezier uw uitgave. Er zijn diverse artikelen en reacties geweest met betrekking tot de zomerkampen. Ik wil daar graag mijn ervaring aan toevoegen. Ik ben opgegroeid in Oost. Mijn ouders hadden een brood- en banketbakkerij op het Beukenplein. Het Beukenplein was heel veel jaren een echt plein waar

Kuiper

we volop konden spelen: tikkertje, diefje met verlos, fietsen, noem maar op. Het plein stond vol met bomen. De straten waren zo goed als leeg. Er stonden nauwelijks geparkeerde auto’s en ‘stoepranden’ was heel goed te doen in die tijd. Oosterpark Dan hadden we natuurlijk nog het Oosterpark en de speeltuin die de katholieke kerk ‘Bonifatius’ voor de jeugd van haar beminde gelovigen beheerde.

Kortom: het heeft mij en mijn zus en broertjes, vriendinnetjes en vriendjes niet aan licht en lucht ontbroken (vind ik). Uit logeren Op een bepaald moment gingen mijn zus en ik uit logeren. Ieder jaar mochten we twee weken naar opa in Assendelft. Daar genoten we ook van hoor, maar je kon nergens spelen: het is een lintdorp en je moest ontzettend uitkijken voor het verkeer. Gelukkig waren er neefjes en nichtjes. Jaren later hoorde ik de reden van onze logeerpartijtjes bij opa: vanaf de preekstoel van de katholieke kerk in Assendelft werd verteld dat de jeugd in de grote stad te weinig licht en lucht kreeg en daarom werden de beminde gelovigen verzocht ‘s zomers een paar van die kinderen in huis op te nemen voor een gezonde, herstellende vakantie. Zo gebeurde het dat mijn opa tegen zijn dochter, mijn tante (die hem verzorgde) zei: ‘Laten we dan die meisjes van Engelien (mijn moeder) maar opnemen’. En zo geschiedde! Kijk voor meer schrijvende lezers op pagina 15.

Ten tweede de rubriek: Mijn straat: Haarlemmerstraat (dit moet zijn Haarlemmermeerstraat)/Leimuidenstraat van Nico van den Broek. Die heeft het over de tram die een ‘aanloop’ moest nemen om over de brug te komen. Dat was niet alleen daar. Ik ben namelijk opgegroeid in de Spaarndammerbuurt en daar reed tramlijn 5 en later 12 van en naar het CS. En bij het Nassauplein moest de tram ook over een brug zonder bovenleiding. En ik heb wel eens meegemaakt dat de tram dat niet haalde en op de brug tot stilstand kwam. Toen moesten alle (mannelijke?) passagiers uitstappen en met vereende krachten hebben we toen de tram over de brug geduwd.

Amstelveenseweg door W.J. Gortzak Dit weekend de nieuwste De Oud-Amsterdammer gelezen. Veroorloof mij dat ik 2 ‘problemen’ doorgeef. 1. Op pagina 7, boven de foto van de prinsesjes zegt Jip Wanders dat zij via de Amstelveenseweg naar ‘Bosplan’ gaat. Zij komt dan over het Haarlemmerplein. Hoewel niets onmogelijk is, lijkt mij dit een vreemde route. Ik denk dat zij de rotonde in de Amstelveenseweg bij het Haarlemmermeerstation bedoelt, in de volksmond vaak Haarlemmermeercircuit genoemd (deze naam kan ik nergens vinden als officiële naam). 2. Ik denk dat op pagina 11 in ‘De winter komt eraan’ 2 fotobijschriften zijn verwisseld, n.l. van foto 2 en van foto 4. (geteld van boven af aan).

Nagel door Paul Souverein In zijn artikel over Cinema Hollandia/Haarlemmerdijk-Haarlemmerplein schrijft Wim Huissen ook over ‘de bekende manufacturenzaak Nagel’. Ik wilde hem vragen of hij ook weet of deze Nagel ook iets deed/ te maken had met muziek/muziekuitgeverij en zo ja, of er nog een contact is.


pagina 8 Achter de oude Wester sloot het hemeldiafragma zich rond het laatste daglicht, de lucht was nachtzwart. Door de aanhoudende winterse buien van vandaag was de Jordaan net een kerstkaart, de wereld in zwart-wit, als op Effa’s televisie: de auto’s in de straten waren overdekt met een fikse sneeuwlaag en leken alle eender, de takken van de bomen torsten een zware last, wit gepokte muurtjes getuigden stil van een hevig sneeuwballengevecht. In het hofje naast zijn woning knerpten voetstappen in de sneeuw: de buurvrouw schuifelde over de stoep, leegde een dampende emmer in de goot. Etensgeuren dwaalden door de straat, van verre klonken hortende, stuwende toonladders: ome Cor de zwerver speelde in een portiek op zijn onafscheidelijke knoppenklavier.

waarvoor mannen bereid waren hun ware liefde te verraden. Ze stonden wijd uiteen, een kenmerk dat hij associeerde met mensen ten oosten van het IJzeren Gordijn. Een volmaakt rechte pony bedekte haar voorhoofd. Haar kapsel was volumineus, maar de zorgvuldig gestileerde haren waren even levenloos als de democratie in de volksrepubliek die ze klaarblijkelijk was ontvlucht. Het was duidelijk een pruik; voor het verleden was ze onherkenbaar, voor het heden onweerstaanbaar. De toekomst was ongewis, net als haar identiteit.

broer met verkeerde vrienden, zaterdagavonden in een of andere dancing langs de snelweg; nachtelijke puberromantiek in een setting van neonlicht en beton, de enige mogelijkheid te ontsnappen aan de ellende van het samenwonen met een dronken loeder.

Effa had nog nooit zo’n ontluisterend en tegelijk zinnelijk tafereel gezien. Nonchalant, met een onmiskenbare trots, zat ze daar, een frêle pop in haar gehuurde etalage. Een engel in elektrisch licht, omgeven door de schaduwen van het vagevuur. Ze leek nog geen twintig. Roerloos hield ze zijn blik gevangen. Er gebeurde niets; geen muntje tegen het raam, geen hoofdknik om hem binnen te vragen. Zo werd normaal gesproken zakengedaan: man kijkt verlekkerd naar binnen, verstrikt in dilemma van eeuwige trouw of heftig avontuur. Hervat hij zijn wandeling, dan is het voorbij. Aarzelt hij, dan is er hoop.

materiaal ingebrand. Nog dagen daarna hoorde hij in zijn hoofd het lied dat in de storm had geklonken.

Als een fotocamera had hij het geziene vastgelegd, een split second van wellust en afkeer. Dan rukte hij zich los van het tafereel en liep vlug door, maar de kortstondige wisseling van blikken had al een latent beeld op het gevoelige

Elke dag ging Effa een kwartier te vroeg van huis naar de fabriek, zette koers naar het Oudekerksplein, naar de rooie lampjes. Na de middag in de storm spookte het beeld van Elise achter haar raam door zijn hoofd. Maar zodra hij zich haar gezicht voor de geest wilde halen, ontglipte ze hem en zag hij slechts vage indrukken, vormeloze contouren, alsof hij zonder bril naar haar keek. De pruik die ze droeg, de wolkjes op haar blote benen, het gekleurde licht en de sigarettenrook — dat alles tekende zich haarscherp af op de foto in zijn hoofd. Alleen haar

een echtgenoot van levensbelang, want zonder een Nederlandse vent zouden ze voetstoots het land worden uitgezet. Ook Poolse Elise had vast en zeker pogingen in die richting ondernomen. Terugkeren naar gene zijde van de Muur was uitgesloten, daar wachtte haar de kogel.

gezicht, de duistere ogen waarin hij het verborgene van haar ziel hoopte te peilen, verschool zich in de nissen van zijn herinnering. Hoe meer hij zijn best deed haar beeltenis te vangen, hoe verder deze van hem wegdreef. Rusteloos banjerde hij door de rosse buurt, lonkte naar de ramen van de bordelen. In het peeskamerlicht van de Achterburgwal troonde Parijse Leen die al zeventien jaar in het leven zat – of nog langer, niemand die het precies wist. Op een kleine verhoging zat ze in haar leren zetel, haar gezicht spottend, minzaam; de onvolprezen Koningin van de Wallen.

Van een afstand zag hij al dat ze er niet was. Voor haar raam bleef hij stilstaan, stampvoetend van de kou; in de hoeken van het vensterglas groeiden ijsbloemen. De gordijnen waren open, maar ze zat nog niet op haar stoel; het was kwart voor zes, normaal zat Elise er dan al. Ondanks de schemerlamp die er brandde was het lege kamertje zo onpersoonlijk als een bezemkast. Nieuwsgierig keek hij naar binnen, in één oogopslag kon hij de peeskamer overzien. Het was meer hok dan kamer. Een volks behangetje met Lodewijk-de-zoveelste-motief. Het bed waarop de ongenaakbare haar werk verrichtte. Een smoezelig gordijn. Op haar stoel een handspiegel en een pakje sigaretten.

Zijn hoofd vol gedachten, maar hoopvol gestemd, kwam Effa in de Gordijnensteeg aan en loerde in de verte naar het raam van Elise. Telkens als hij haar raam passeerde keek ze hem aan, maar pogingen hem binnen te lokken ondernam ze nooit.

De avond viel — voor Effa het moment om naar zijn werk te gaan, en even langs te lopen bij Elise, kijken of ze er al zat. Hij liep richting rosse buurt, waar hij haar drie weken geleden, op de eerste dag van de maand, voor het eerst had gezien. Haarscherp stond hem die namiddag voor de geest: een vroege decemberstorm geselde de gracht. Het was precies een jaar geleden dat Nicolien hem had verlaten; ze had het lang genoeg geprobeerd, had ze met rood omrande ogen geschreeuwd, ‘maar de fles is je liever dan ik!’ Verwaaide flarden van een carillon: Für Elise tingelde schril, welhaast hysterisch door de straten van de stad. Hoe zou hij die dag ooit kunnen vergeten? Terwijl de klokken speelden liep hij ineengedoken te vloeken tegen de wind en de miezer. De verlichte heilboodschap op de gevel van De Reformatorische Courant weerspiegelde in de regenplassen en het water van de gracht, waar ze versmolt met het rood, geel, blauw en groen van wereldser neons. De wind kastijdde het wateroppervlak, riep visioenen op van ontplofte schilderspaletten: Dalí meets Pollock. Straatlantaarns floepten aan, het licht kletterde over de keien. De storm benam hem de adem, vernauwde zijn ogen tot spleetjes. Regen striemde zijn wangen. Bij valavond werd de stad asgrauw, maar op de Wallen was er het scharlakenrood van de lantaarns. Beschutting zoekend tegen het noodweer was Effa de Gordijnensteeg ingedoken — daar had hij haar voor het eerst gezien. De meeste ramen van het straatje waren donker, maar op nummer 69 gloeide een bijna huiselijk licht. Daar zat ze, gevangen in haar omlijsting: gekleed in tricot, minirok en laarzen met plateauzolen, haar jukbeenderen badend in een onaardse gloed. Een ultraviolette lamp wierp een bleek schijnsel op haar wolkjesbenen, die ze hermetisch had gekruist. Uit de sigaret tussen haar vingertippen kringelde rook omhoog de fluorescente weerschijn in. Ze keek hem onbewogen aan. Naderbij gekomen onderscheidde hij de trekken van haar albasten gelaat. Haar grote, zwaar opgemaakte ogen flonkerden, hypnotiseerden — exemplaren

Maar hem had ze onverschillig aangestaard. Haar oogwit reflecteerde het uv-licht. Ogenblikkelijk stelde hij zich de miserabele jeugd voor die ze moest hebben gehad, in een probleemgezin te midden van de hoogbouw in een van de troosteloze Poolse voorsteden. Vader ervandoor, moeder aan de fles, oudere

Onlangs was Effa begonnen als avondconciërge bij de tandwielenfabriek in de Nieuwmarktbuurt. Het werk werd matig betaald en stelde weinig voor: van zes uur tot tegen twaalven bemande hij de receptie in de hal, opende de deur voor de ploeg die de late dienst draaide en hield toezicht op het gebouw, schoonmaakwerk en klein onderhoud inbegrepen. De receptiebalie bood overdag plaats aan een telefoniste die tegen zessen haar halflange rok gladstreek en met tikkende hakjes op de vrijheid afstevende. Hij draaide achter haar de deur op slot, slofte terug naar de balie, trok zijn broekspijpen lekker hoog op en nam plaats. Soms was de kunstleren zitting van haar stoel nog warm.

Sinds de spraakmakende moord op een van de meisjes, vier jaar geleden, was de sfeer grimmiger geworden, men was beducht voor geweld. Voor temeiers die getrouwd waren met hun pooier, die zich meestal in de onmiddellijke nabijheid bevond, was de veiligheid min of meer gewaarborgd. Voor vrouwen van buitenlandse komaf was het vinden van

Hij keek om zich heen; verderop stond een straatmadelief te roken, in het avondlicht tekenden zich de contouren af van haar bontjas. Nonchalant, schijnbaar ongevoelig voor de winterkou, leunde ze ruggelings tegen de gevel, met één voet opgetrokken tegen de muur.

pagina 9


Maar zij was er nog niet, zijn Elise (zo bleef hij haar noemen, want geen enkele fantasie over een onmogelijke liefde houdt stand zonder een naam die heimelijk fluisterend kan worden aangeroepen). Voortdurend zat ze in zijn gedachten, een wereld waar alles kon, alles mocht, waar de scheidslijn tussen liefde en lust dunner was dan ooit. En toch bracht dit gemijmer hem niet het geluk waar hij naar verlangde. Zou Nicolien, de enige vrouw van wie hij echt gehouden had, hem ooit nog terug willen? Weinig kans. Hij kuchte en liep

uiteen stonden, daar was zijn aandacht. (En de hunne: in een oogwenk hebben ze hem in de smiezen. Schaamteloos zoeken ze oogcontact, maken hem tot schouwobject van hun geldelijke lusten. Hij bezwijkt onder hun blikken, hij is verkocht. De discrepantie tussen kijken en bekeken worden vervaagt en voor hij het weet, is hij de hoer en zijn zij de passanten.) De meisjes en madammen die hem ‘s avonds in die roodverlichte wereld aangaapten, leken te weten van zijn

bierembleem. Stamgasten aan de bar, opgewonden gezichten boven een spel klaverjassen. Hij keek eventjes naar de gezelligheid daar binnen, wendde zijn blik weer af en liep, liep gewoon maar door, voorbij de huizen van vermaak, tot hij de Gordijnensteeg naderde, waar de rode lantaarns hem al verwelkomden. Hij hoopte dat Elise er was. De afgelopen dagen hadden haar gordijnen wijd opengestaan, en hoewel de schemerlamp brandde, bleef haar stoel onbezet. Waarom? Een plaspauze, een slok water

neemt zijn jas aan, hier is dit kledingstuk even overbodig als alle andere; ze hangt het in een halletje aan de kapstok, netjes op een hanger. Er klinkt muziek in zoet-Franse fluistertaal. Het is hier behaaglijk warm, overal is er dezelfde sensuele gloed: lampenkapjesrood, lange schaduwen op plafond en muren, alles lijkt te pulseren. Elise, de gevallen engel in dit rood-zwarte inferno, is gereed om hem te ontvangen. Kom maar, gebaart ze; hij volgt haar naar haar kamertje, waar de radiator

“Zonder beha is vijf gulden extra,” zegt ze met haar slavische accent, “broekje uit nog een tientje. Ik zal heel lief voor je zijn.” Ze blijft het laatste vol overtuiging herhalen als om hem aan te moedigen, maar de geveinsde liefdesverklaring benadrukt juist het tegendeel. Ze telt het geld dat hij haar aarzelend aanreikt, legt het in de lade van haar nachtkastje. Zittend op de bedrand rolt ze haar slipje af tot net boven haar knieën. Dan steekt ze een sigaret op, inhaleert diep en legt hem op de platte rand van een wit porseleinen asbakje. Routineus doet ze het slipje helemaal naar beneden, leunt achterover op haar magere ellebogen en waarschuwt: “Zolang de sigaret brandt.” Onwennig staart hij naar de smeulende punt van de filtersigaret die, als hij niet snel in actie komt, traag maar onherroepelijk zal opbranden tot er slechts een fragiel staafje as overblijft. “Maar als je dubbel betaalt …” Ze kijkt hem wulps aan, en vlijt zich plichtmatig languit op het bed neer. Voor voorbijgangers valt er nu niets te zien, het schijnsel van de lantaarns en de gesloten gordijnen fluisteren aan de buitenkant op straat slechts verhalen van zweterige passie en kwartiertjesromantiek. Binnen klinkt hijgerige muziek, zoetgevooisde zangeressen die de klant in een lome, gulle stemming moeten brengen. Maar voor de drie joetjes die hij haar gegeven heeft koopt hij niet veel. De sigaret gloeit gestaag verder. Al verdoet hij met zijn overpeinzingen kostbare tijd, hij is tot niets anders in staat. In de slaapkamerschemer lijken de lijnen rond haar ogen ineens zachter, ze is niet langer de vamp van een paar minuten geleden. Nu is ze weer het schoolmeisje dat de verkeerde vrienden koos. Ze wendt zich naar hem toe, haar blik boort zich in zijn ziel; vraagt ze mededogen, vergiffenis?

verder, op weg naar de warme zitting achter de balie. Om kwart voor twaalf verliet de avondploeg het gebouw en zat Effa’s werk er weer op. Nog een laatste ronde: waren overal de lichten uit? Wegwezen dan. Hij sloot af, stak de sleutelbos in zijn jaszak en keek de witte, stille straat in. Rillend van de nachtkou begon hij aan de wandeling huiswaarts. Bijna donderdag; nog twee dagen, dan was het weekend. En Kerstmis. Hij zag er meer dan ooit tegenop, het leven is uiteindelijk toch meer maandagochtend dan zaterdagavond. Voorovergebukt tegen de sneeuw in lopend droomde hij van Elise; een scène uit een B-film, eindeloos afgedraaid op een onvermoeibare projector. Het verlangen, de suggestie van liefde — leeg was het, maar o zo aanlokkelijk. Met zijn handen diep in zijn zakken slenterde hij langs de ramen. Waar de gordijnen wijd

eenzaamheid en zijn gêne bij hen binnen te gaan. Daarom liet hij ze slechts toe in zijn gedachten, en niet verder. Blond, bruin, rozebloot. Al die ingelijste knappe stukken die aan zijn blikken voorbijgetrokken waren … Ooit had een halfdronken animeermeisje hem in een bar op de Zeedijk aangeklampt en hem twee drankjes afgetroggeld. In ruil ervoor kreeg hij een nat kusje en had hij vrijpostig in haar oor gelald: ‘Als de Warenkeuringsdienst dildo’s test, is dan de kwalificatie bevredigend beter dan goed?’ Ze vond zijn mopje blijkbaar geslaagd, en toen ze het uitproestte vlogen er fijne spetters in zijn gezicht. Parades van hoerig vertier. Een golf van heimelijk genot welde op zodra hij eraan dacht. De schaamte was alweer voorbij, de versmade liefde nog veel verder weg. Uit een kroeg waaiden stemmen en accordeonmuziek. Mokumse bossanova. Perzische kleedjes op de tafels. Koperen toog, wit porselein, helverlicht

uit de kraan? Een paar woorden wisselen met het meisje van het raam ernaast? Vijf minuten smoezen, in de beslotenheid van een gangetje, buiten ieders zicht; je lijf verkoop je in de etalage, maar het zieleleed, de sores, worden privé bij de meterkast besproken. Nu, voor het eerst deze week, zat ze er weer; van een afstand zag hij haar, de bleke benen over elkaar gevouwen, als een daadkrachtige waarschuwing: eerst dokken, dan … Ze nam juist een haal van haar sigaret, de Mona Lisa van de nacht, in haar lichtkader. De plastic asbak op de vensterbank had een onkleur in het schijnsel van de straatverlichting. Deze keer keek ze hem niet aan. Zwaar te moede haastte hij zich langs haar raam en stelde hij zich voor dat hij ooit een keer écht durft, en op de bel drukt. Het meisje van zijn begeerte doet open, pregnante parfums benemen hem de adem als hij binnentreedt. Zij

vol openstaat. Op haar hoge hakken zweeft ze voor hem uit, kijkt over haar schouder en lacht. Ze gaat naar het raam, sluit de gordijnen. Voorzichtig maakt ze de pruik los, plaatst ze op een piepschuimen hoofd, schuift een paar spelden weg en schudt haar haren los, een parade van krullen valt over haar schouders. Uitdrukkingsloos kijkt ze hem aan, houdt haar hand op; hij legt er vijftien gulden in. Zij stapt uit haar minirok, trekt haar truitje uit. De aanblik benevelt zijn hoofd; hij kan de hele wereld aan nu zij van hem zal zijn, al is het maar voor even. Toch? Haastig schopt hij zijn schoenen uit, knoopt zijn hemd los. Dan gaat ze op de rand van het bed zitten en klopt naast zich op de lakens. Maar hij is ten prooi gevallen aan de onttovering. Zijn muze ziet er anders uit dan anders: mooier dan ooit tevoren, maar nu de glazen barrière er niet meer is kan hij het niet.

Het drogbeeld verdween onmiddellijk toen een sneeuwvlok in zijn oog waaide. Als gepurificeerde zieltjes belast met een hemelse missie dwarrelden ze in slowmotion naar de aarde, met miljarden tegelijk. Het schijnsel van de straatlantaarns verleende het schouwspel een vertraagdheid die anders alleen bestaat op avonden van glazig gestaar in de lichtjes van de kerstboom. Een gebogen gestalte kwam hem tegemoet en mompelde een goedenavond. Enkele tellen later klonk het tikken van een muntje tegen vensterglas, dan een ongemakkelijk kuchje. Hij keek achterom, zag de passant nog net door een deur het rode licht in glippen, hunkerend naar de schijnbelofte van genegenheid in deze midwinternacht. Het was rond die tijd dat Effa begon te verlangen naar een hereniging met Nicolien. Maar de gefantaseerde vluggertjes met Elise stonden die hereniging vooralsnog in de weg. Zodra zij hem van achter het koude, veilige glas aanstaarde, zwoer hij zijn goede voornemens toch weer af. Deze kerst aanbad hij de priesteres van Venus, tot de ware liefde eindelijk kwam.


pagina 10

www.arendautoamsterdam.nl

volg ons op:

@arendamsterdam

arendautoamsterdam

ZONDAG 29 DECEMBER GEOPEND!

AREND AUTO EINDEJAARSDEALS VOORDEEL TOT €7.200,7.200,- + ACCESSOIRECHEQUE T.W.V. €538,538,-

RENAULT TWINGO NU V.A. € 8.490,INCL. EINDEJAARSVOORDEEL € 1.500,-! € 600,- REGISTRATIEVOORDEEL

RENAULT CLIO NU V.A. € 12.090,INCL. EINDEJAARSVOORDEEL € 1.400,-! € 500,- REGISTRATIEVOORDEEL

RENAULT CAPTUR V.A. € 15.990,GRATIS: 4 JR GRATIS ONDERHOUD + 2 JR EXTRA GARANTIE T.W.V. € 1.500,-

RENAULT MÉGANE NU V.A. € 17.490,INCL. EINDEJAARSVOORDEEL € 4.500,-! € 1.060,- REGISTRATIEVOORDEEL

RENAULT (GRAND) SCÉNIC NU V.A. € 20.090,INCL. EINDEJAARSVOORDEEL TOT € 5.500,€ 500,- REGISTRATIEVOORDEEL

RENAULT LAGUNA ESTATE dCi 110 BOSE® € 28.800,INCL. EINDEJAARSVOORDEEL € 7.200,€ 500,- REGISTRATIEVOORDEEL

AMSTERDAM WEST AMSTERDAM ZUID OOST PURMEREND WEESP ZAANSTAD

DONAUWEG 11 JOAN MUYSKENWEG 14C AMPÈRESTRAAT 51 HOGEWEYSELAAN 201 PIETER GHĲSENLAAN 5

TEL. (020) 561 96 00 TEL. (020) 561 96 50 TEL. (0299) 36 55 51 TEL. (0294) 23 86 10 TEL. (075) 650 45 32

LAATSTE KANS! ZONDAG 29 DEC. OPEN 10.00 - 17.00 UUR

Alle aanbiedingen in deze advertentie gelden op de speciaal geselecteerde voorraad actiemodellen van Arend Auto. Acties gelden tot uiterlijk 31-12-13 of zolang de voorraad strekt. Uiterlijke registratiedatum is 31-12-2013. Het registratievoordeel is het voordeel ten opzichte van de prijswijziging in 2014. Vraag uw dealer naar de actuele voorraad en uw totaal voordeel. Prijs- en typefouten voorbehouden. Afbeeldingen kunnen afwijken. Min./max. verbruik: 3,2-8,1 l/100km. Resp. 31,3-12,3 km/l, CO2 83-186 g/km.

Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.

Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk

Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.

Leerbewerking

Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.

Restauratiewerk

Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.

48 uur service

Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel

Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur

Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905

GRATIS

HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE


pagina 11

Wie het weet, mag het zeggen 21 Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland een foto waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders met een aansprekende bijdrage krijgt als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdam op oude prentbriefkaarten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij plaatsten.

Het is voor het eerst dat op een Raadplaat weinig inzendingen zijn binnengekomen en het is ook voor het eerst dat er geen goede tussen zitten. Telefoonboek Piet Veenboer uit Boskoop biecht goudeerlijk op: “Beste mensen, de foto zegt mij niets. Het is een oude foto dus

ik dacht het volgende: ik ga naar het telefoonboek van Nederland 1950 (uiteraard internet), ga naar Amsterdam en Chocolaad. Helaas, niets. Ik ga vervolgens naar Andriessen JJ kruidenier in Amsterdam Z en kom uit bij Schipbeekstraat 7. Dat moet hem dus zijn, want deze was de enige Andriessen; want wie had er telefoon vroeger? Alleen de winkeliers! Als u niet de tip had gegeven van Andriessen, had ik het nooit gezocht in AmsterdamZuid.” Rotterdamse fabrikant Onze trouwe inzendster Anneke Huijser is ook weer van de partij: “Tja, deze raadplaat was weer best moeilijk. Chocolaad Andriessen moet zijn ‘chocolaad a.driessen’, dwz reclame van de bekende Rotterdamse chocoladefabrikant en niet de naam van de winkelier. Deze winkel was gevestigd op de hoek van Overtoom 458 en de Pieter Langedijkstraat. Mogelijk was het de winkel van Van Amerongen (Vana), in elk geval in later jaren. Nu is daar Albert Heijn gevestigd, die alle winkels van Van Amerongen heeft overgenomen en het hoekpand heeft een metamorfose ondergaan, maar wel in bijna oorspronkelijke stijl. De foto vertoont een blinde muur met een bepaalde ornamentuur, die in de hele buurt tussen de Kinkerstraat en de Overtoom in diverse

hoekpanden is te vinden, mogelijk van architect H. Bosch.” Willemsparkweg Johan Reijenga schrijft: “Geachte redactie, ik denk dat de raadplaat is op de hoek Willemsparkweg en de Van Baerlestraat. Als je doorloopt naar links dan kom je volgens mij aan het eind van de straat bij het concertgebouw. Ik lees altijd met genoegen deze krant en hoop dat jullie nog lang zullen doorgaan.” Vrolikstraat Rienie Salee schrijft: “Volgens mij is het raadplaatje de Vrolikstraat/hoek Linnaeusstraat waar later een sigarettenwinkel in heeft gezeten. Er is later nieuwbouw gekomen en er zit nu een snackbar in. Ik woon sinds 1974 in de Vrolikstraat en ben geboren op de Populierenweg.” Nieuwe kansen Let op: bovenstaande inzendingen worden zeer gewaardeerd door de redactie, maar zijn dus niet goed. Vandaar dat we de lezers een nieuwe kans geven om te raden waar de foto is genomen. We geven om het wat makkelijker te maken één tip: het is in Oost. Dus nieuwe ronde, nieuwe kansen.

Wordt het een witte of een zachte kerst? Elk jaar is het weer de grote vraag rondom de kerstdagen: wordt het een natte grauwe kerst of misschien weer eens een witte kerst? De vooruitzichten zijn er niet naar, maar je weet het maar nooit met ons wisselvallige klimaat. Het was in Amsterdam jarenlang traditie dat het Leger Des Heils overal in de stad zogeheten ‘kerstpotten’ in de stad had opgesteld teneinde het winkelende publiek te vragen om een bijdrage voor de minderbedeelden in deze maatschappij. Ze zijn inmiddels uit het straatbeeld verdwenen zoals zoveel in Amsterdam er niet meer is. Of we het dit jaar weer een witte kerst krijgen, is de grote vraag. Ik vond in mijn fotoarchief een paar winterse taferelen. Voor het verkeer niet altijd prettig, maar voor de sfeer rondom de kerstdagen zou het heel leuk zijn, want wie droomt er nu niet van een witte kerst? Aan het eind van dit jaar wil ik u hele prettige feestdagen toewensen en voor De kerstpotten die jarenlang met kerst in de stad te zien waren. Men vroeg het publiek een bijdrage voor de kerstviering voor de minderbedeelden in onze maatschappij. Deze foto is uit 1978.

Harry Slinger weet nu wie Carthago heeft verwoest In zijn column vroeg Harry Slinger zich de vorige keer af ‘Wie heeft Carthago verwoest’. De leukste inzendingen zijn goed voor een gesigneerde cd van Drukwerk2. Romeinen Jan van der Klooster schrijft aan Harry: “De Romeinen, onder leiding van Scipio minor, de geadopteerde kleinzoon van Scipio maior die Hannibal had verslagen, hebben Carthago verwoest in het jaar 149 voor Christus. Ik zou hetzelfde als Kareltje Hansen gedaan hebben, want ik woonde op zijn leeftijd aan de James Rosskade in West en was zo verlegen als het maar kon en was doodsbang voor strenge onderwijzers. Op mijn huidige leeftijd (72 jaar) en bepaald niet meer verlegen, zou ik die inspecteur hebben geantwoord: “Ik weet niet of Carthago al verwoest is, maar als dat niet zo is, ben ik overigens van mening dat dit wel zo snel mogelijk moet gebeuren” (vrij naar de tekst die wordt toegedicht aan Cato, de Romeinse senator die iedere toespraak met die kreet begon). Als laatste: ik vind ‘Je loog tegen mij alsof ik een kind was’ echt de allerbeste Amsterdamse smartlap aller tijden! Jacques van Wijk klimt ook in de pen: “Dat de Romeinen Carthago verwoest hadden wist ik wel, maar voor de details heb ik even de encyclopedie gepakt. Carthago is verwoest aan het einde van de derde Punische Oorlog (Carthagers werden ook Puniërs genoemd) van 149 tot 146 v.C.” Mieke Stevens heeft eveneens het goede antwoord: “Mijn antwoord op de vraag wie Carthago verwoest heeft is: Dat waren de Romeinen, onder aanvoering van Scipio, hun legerleider. En wel 146 v. Chr.”

Handelsstad Mevr. C. van Winden-Hoffman schrijft onder meer: “Carthago was een grote handelsstad op een schiereiland halverwege de kust van Noord-Afrika, tegenover de westpunt van Sicilië. Het werd geleidelijk de machtigste Fenicische kolonie in Noord-Afrika. (…) De beduchtheid van Rome voor concurrentie leidde tot de Derde Punische Oorlog (149-146) aan het eind waarvan Carthago geheel werd verwoest. Herbouwd onder Augustus was het in de eerste eeuwen van de keizertijd de belangrijkste Romeinse stad in het westen van de Middellandse zee.” Herinneringen aan de Jordaan Fred Hilligers weet het antwoord niet – of althans, hij geeft het niet – maar schrijft Harry het volgende: “Beste Harry, je column bracht zoveel herinneringen aan de Jordaan bij mij naar boven. Sommige jongens vochten bijvoorbeeld met de scholen op de Lindegracht. Dat zag ik zelf nooit zo zitten. Mijn opa en opoe stonden met groenten en fruit op de Lindengracht. Ik dacht gelijk aan je liedje: ‘Appels jatten op de markt, hé Amsterdam, ze zeggen dat je bent veranderd.’ Ik heb het niet gedaan W.J. Gortzak was het niet, schrijft hij: “Ik heb het ook niet gedaan, het was voor mijn tijd. Volgens mij heeft Publius Scipodo het in de 3e Punische Oorlog gedaan.” Vers gedraaid sjekkie René Vink doe de volgende duit in het zakje: “Ik las de column van Harry in De Oud-Amsterdammer en het grappige was dat ik het antwoord direct wist. Ik herin-

ner me de geschiedenisles van destijds bij meester Nicolaas Pruijssers aan de Koopmansschool in West. Daar zat hij voor in de klas een sinaasappeltje te pellen om daarna een heerlijk vers gedraaid sjekkie op te steken, iets wat in deze tijd compleet ondenkbaar is. Het is me denk ik bijgebleven omdat het zo een bizar verhaal was dat de Romeinen eerst Carthago geheel met de grond gelijk maakten, en het later weer zelf opbouwden.”

Wie misschien niets heeft met een witte kerst is deze fietser die zich door een hevige sneeuwbui heen ploegt. Misschien op weg naar huis, naar het kerstdiner?

Verslaafde Henk Hanzen uit Hoofddorp is een fan van de column van Harry: “Ik kijk elke twee weken als een ‘verslaafde’ uit naar uw krant. Geweldig en waarvoor mijn dank. De column van Harry Slinger van gisteren was zo anekdotisch dat ik, een uur na het lezen, nog zat te lachen. Als Harry niet meer zingt dan wordt hij alsnog een bekend schrijver, daar ben ik van overtuigd. Naar het schijnt is Carthago verwoest en weer opgebouwd door hetzelfde volk. Ze noemden hen de Romeinen.” Ook traditie is de jaarlijkse kerstboom op de Dam die vroeger geschonken werd door

Marcus Cato G. Swinkels tot slot schrijft: “De uitspraak ‘Overigens ben ik van mening dat Carthago moet worden verwoest’ is van de Romeinse staatsman/schrijver Marcus Cato. De Romeinen hebben Carthago in 149 v. Chr. helemaal verwoest, maar ze hebben het ruim honderd jaar later ook weer opgebouwd en eigenlijk nog groter en belangrijker gemaakt dan het was.”

de gemeente Trondheim in Noorwegen.Tegenwoordig komt de boom vanuit Duitsland naar onze hoofdstad. Op deze foto was sprake van een witte kerst. Wie droomt er niet van?

Verkeer heeft altijd last van sneeuw. Vooral tramrails moeten regelmatig worden schoongemaakt. De stadsreiniging is bij

C. van Winden, G. Swinkels, Jan van der Klooster, Fred Hilligers en Rene Vink krijgen een cd toegestuurd.

sneeuwval druk doende om alles in goede banen te leiden.


pagina 12

Amsterdammertjes

Bent u 65+ en heeft u een laag inkomen?

Wie heeft er rond 1952-1953 in de Grensstraat gewoond? Ik ben op zoek naar mijn afkomst. Als iemand mij wil/kan helpen mail naar [email protected]

Dan heeft u misschien recht op de voorziening Gratis openbaar vervoer (OV) voor ouderen. Met dit abonnement reist u gratis met de trams, bussen en metro’s van het GVB. Het abonnement is geldig op werkdagen na 09.00 uur en in het weekend de hele dag. U kunt het aanvragen als u AOW, een minimuminkomen en weinig vermogen hebt. Het gratis OV-abonnement is geldig tot en met 31 december 2014.

Kijk voor alle voorwaarden, de overige voorzieningen van de Gemeente Amsterdam en de aanvraagformulieren op www.amsterdam.nl/voorzieningen of bel 020 346 3684.

50+ Amsterdammer verzamelt gulden bankbiljetten. Heeft u er nog een? Harry Houtman De Bongerd 40, 3863 ZV Nijkerk. Tel.: 033-4621819. Uw KLOK kapot? bel Menno Smit, 020-4192214 of mail: [email protected] Zijn er personen die foto’s of andere spullen hebben liggen van de KNSM? Iedereen die iets heeft liggen en er niets meer mee doet, mag contact opnemen met Ton Kompier, mailadres: [email protected]. Want weggooien is zonde!

PETER MULLER zoekt verhalen en herinneringen uit de jaren 60 en 70 toen sexblaadjes nog verboden waren. Discrete behandeling. Mail naar: [email protected] In verband met de voorbereiding van een jubileumboek voor de Algemene Buggy Club komen wij graag in contact met de tekenaar Harm Mulder die de Buggy heeft getekend in o.a. advertenties. Mails kunnen naar de Algemene Buggy Club, Jan van der Lit, [email protected]. Ik (Max Susan) zou het leuk vinden om verhalen te lezen in De Oud-Amsterdammer over “Het eerste baantje na schooltijd”. Als we veel verhalen sturen, komt er vanzelf wel een leuke rubriek.

Uw Amsterdammertje kunt u ook opgeven via www.deoudamsterdammer.nl.

NIEUW: AMSTERDAMMERTJES De Oud-Amsterdammer biedt de mogelijkheid voor particulieren en kleine zelfstandigen om een kleine rubrieksadvertentie te plaatsen. We noemen deze kleine advertenties AMSTERDAMMERTJES.

74062_DWI Adv GratisOV_OudAms125x181.indd 1

11-12-13 11:03

Deze advertenties zijn bedoeld om een oproep te doen, om huisraad aan te bieden of daarnaar te vragen, om een agendabericht te plaatsen, om een aanbieding te doen en dergelijke. De prijs van een advertentie is 15 euro voor de eerste drie regels (ook met twee regels betaalt u 15 euro), de vierde regel kost 4,50 euro en daarna kost elke regel extra 0,50 euro minder. Er is een gewone bon die hieronder staat (betaling gebeurt dan via een eenmalige machtiging) en er is een digitale bon inclusief betaling via iDEAL via www.deoudamsterdammer.nl.

13.12.2013 T/M 16.03.2014

KERST IN Hoe werkt het? Vul de bon in en laat tussen de woorden een vakje open. Eén letter of leesteken per hokje! Geen afbrekingen s.v.p. Naam: Telefoon: Adres: Postcode: Woonplaats: Datum: Handtekening: Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om eenmalig een bedrag van ............... af te schrijven van rekeningnummer

HERENGRACHT 605 - AMSTERDAM WILLETHOLTHUYSEN.NL

Stuur de bon op naar: De Oud-Amsterdammer BV, Postbus 5003, 1380 GA Weesp


Amsterdamse uitjes Nieuw werk van modeontwerpster Fong Leng in Amsterdam Museum Modeontwerpster en kunstenares Fong Leng geldt als ‘la grande dame’ van de Nederlandse mode. Met haar eigenzinnige creaties en wervelende modeshows verwierf zij in de jaren 70 en 80 van de twintigste eeuw grote bekendheid in binnen- en buitenland. Vandaag de dag is zij nog steeds zeer actief. Het Amsterdam Museum toont van 12 december t/m 16 maart 2014 een aantal van haar mooiste ontwerpen uit de collectie van het museum, aangevuld met recent – en niet eerder getoond – werk in de tentoonstelling ‘Fong Leng – Fashion & Art’. In 1971 opende Fong-Leng Tsang (Rotterdam, 1937) haar eigen boetiek in de Amsterdamse PC Hooftstraat. Destijds waren daar nog nauwelijks modewinkels, maar Studio Fong Leng was al gauw een groot succes onder society Nederland en andere modeliefhebbers. Eén van hen was Mathilde Willink (1938-1977), echtgenote van schilder Carel Willink. In de creaties van Fong Leng was zij een opvallende verschijning in het Amsterdamse straatbeeld. Eén van deze creaties, een luipaardmantel uit 1973, behoort vandaag de dag tot de verzameling van het Amsterdam Museum en is een topstuk in de tentoonstelling. Voor het eerst toont het Amsterdam Museum recent werk uit de privécollectie van Fong Leng, naast creaties uit de eigen museumcollectie. Zo zijn bijvoorbeeld een wandkleed van drie bij drie meter te zien en twee leren bewerkte mantels.

‘Zo’n Mooie Dag’ met Hans Dagelet en Joke Tjalsma in Bellevue In Theater Bellevue staat op 14, 15 en 16 januari de voorstelling ‘Zo’n Mooie Dag’. Hans Dagelet en Joke Tjalsma spelen een hallucinant duet om de waarde van het leven te herinneren. Deze voorstelling is een ontregelende en groteske trip waar geen ontsnappen aan lijkt. Hij heet Nowak en is stervende. In zijn koorts ziet hij een vrouw. Hij noemt haar Milena. Hij brengt haar thee. Zij schijnt dood te zijn. Maar voor hem leeft ze. Ze drinken thee en kibbelen als een oud echtpaar over – voor hen nochtans – alledaagse zaken als kindermoord, genocide en krankzinnigheid. Ze draaien om elkaar heen als verliefde pubers. Dan trekt Milena hem mee in een maalstroom naar het verleden toen ze nog kinderen waren en het verschrikkelijke gebeurde. Koortsachtig probeert hij zijn gedachten te ordenen. De voorstelling is geïnspireerd op waargebeurde verhalen van ten onrechte veroordeelde kindermoordenaars. Meer informatie en kaarten bestellen kan via www.theaterbellevue.nl.

Amsterdam in teken van Mozes in de Stad In het weekend van 11 en 12 januari staat Amsterdam in het teken van Mozes in de Stad. Zondagmiddag 12 januari 2014 staat de voorstelling Mama Moesa in de Doelenzaal in Amsterdam. Muziektheatergezelschap Tafel van Vijf vertelt in de voorstelling Mama Moesa het oeroude en mythische verhaal van Mozes dat verschillende culturen al duizenden jaren verbindt. In dit weekend is Mozes in de Stad te vinden via een speurtocht door musea en religieuze gebouwen in Amsterdam. Het JHM Kindermuseum, de Mozes en Aäronkerk, het Allard Piersonmuseum, het Bijbels Museum, de Fatih Moskee, het Koninklijk Paleis Amsterdam en het Tropenmuseum doen mee! Op vertoon van het kaartje voor Mama Moesa hebben kinderen gratis toegang tot de musea die meedoen en hun ouders betalen de helft. Mama Moesa speelt zondagmiddag 12 januari 2014 in de Doelenzaal aan de Kloveniersburgwal 87 in Amsterdam. Zie ook www.tafelvanvijf.nl.

Ouwe Pinda’s gaat terug naar Indonesië uit jaren 50 In Theater Bellevue is van 7 januari tot en met 2 februari de voorstelling Ouwe Pinda’s met Bodil de la Parra en Nadja Hüpscher te zien. Ouwe Pinda’s is een warmbloedige muziektheatervoorstelling over twee Pinda’s in regenachtig Nederland. Actrices Bodil de la Parra en Nadja Hüpscher kwamen tot de ontdekking dat ze allebei families hebben die in de jaren 50 van Indonesië naar Holland kwamen. Hun beider moeders liepen met blote voeten door de sneeuw en merkten dat hun wasgoed er als krokante kroepoek bij hing. In Ouwe Pinda’s gaan de twee aan de hand van kleurrijke familieverhalen en tropische herinneringen op zoek naar hun Indische wortels. Ze roken kretek sigaretten en eten rauwe pepers. Hun theatrale reis voert ons via het oude China langs Indonesië naar het Holland van nu. Meer informatie en kaarten bestellen kan via www.theaterbellevue.nl.

pagina 13

Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Familievoorstelling ‘Elize in De Hollandsche Manege’ Tijdens de kerstvakantie 2013 is de familievoorstelling ‘Elize in de Hollandsche Manege’ te zien. Dit is een meeslepend liefdesverhaal met livemuziek, zang, humor en paardenacts in de grandeur van De Hollandsche Manege in Amsterdam. Elize speelt zich af in het Amsterdam van eind 19e eeuw, een tijd waarin de stad verdeeld was. Er bestond een diepe kloof tussen de rijke wereld van de grachtengordel en de krotten van de arbeiderswijken. In het zand, onder de bogen, op de balkons en voor de tribunes van De Hollandsche Manege raken deze twee werelden met elkaar in conflict. De Hollandsche Manege is een betoverende plek in Amsterdam die nooit eerder als locatie voor een toneelstuk werd gebruikt. Naast de acteurs en muzikanten zullen 11 paarden meedoen tijdens de voorstelling. Ook worden antieke koetsen en historische rijkostuums ingezet. De speeldata zijn donderdag 26, vrijdag 27, zaterdag 28 en zondag 29 december om 14.30 en 19.30 uur. Meer informatie is te vinden op www.dehollandschemanege.nl.

Oude kerstsfeer herleeft in Museum Willet-Holthuysen In Museum Willet-Holthuysen aan de Herengracht 605 worden in december de keuken, eetkamer en balzaal in 19e-eeuwse kerstsferen gebracht. Daarnaast is er een expositie van bijzonder miniatuurzilver uit de collectie van het Amsterdam Museum. Er worden zo’n 500 stuks getoond uit de rijke verzameling van het Amsterdam Museum. De objecten zijn voor een groot deel gemaakt in Amsterdam en dateren uit de zeventiende tot en met de negentiende eeuw. De openingstijden, entreeprijzen en meer informatie zijn te vinden op www.willetholthuysen.nl.

Wereldkerstcircus in Koninklijk Theater Carré Het Wereldkerstcircus dat van 19 december tot en met 5 januari gehouden wordt in het Koninklijk Theater Carré maakt ook dit jaar zijn naam waar! Ook dit jaar zijn weer de beste nummers ter wereld geëngageerd voor de voorstellingen. Grote attractie is dit jaar ‘s werelds beroemdste clown Bello Nock door Time Magazine ‘Amerika’s beste, maar ook de hardwerkendste clown ter wereld’ genoemd. Bello Nock is naast clown ook een waaghals die de meest halsbrekende maar komische toeren uithaalt in de nok van Carré. Uit China komt een spectaculaire act waarin veertien artiesten op eenwielers in vliegende vaart door de piste rijden, maar daarbij ook zelfs vijf man hoog op een fiets blijven jongleren. Uit Moskou komt de dubbele Russische Schommel-act van Alex Pronin waarbij de acrobaten tot acht meter hoog zonder net van de ene schommel naar de andere vliegen. Spectaculair is ook het Russische barnummer dat dit jaar in Monte Carlo met een Zilveren Clown bekroond werd. Willer Nicolodi is de meest succesvolle buikspreker ter wereld, niet voor niets was hij bijna tien jaar de grote ster van de Moulin Rouge in Parijs. Verder presenteert het Wereldkerstcircus artiesten als de Giang Brothers uit Vietnam, die met hun kop-op-kopbalance voor staande ovaties zorgden op het laatste Circusfestival van Monte Carlo. En uit Noord-Korea komt een nieuwe luchtact die voor aah’s en ooh’s zal zorgen. Dieren zijn in de traditie van Oscar Carré altijd een vast onderdeel van het programma. Dit jaar presenteert het Wereldkerstcircus daarom een van de mooiste paardennummers ter wereld van de Italiaan Alex Giona. Daarnaast is er voor het eerst sinds vele jaren een hondennummer van Wolfgang Lauenburger dat tot de wereldtop behoort. Beide zijn zeer diervriendelijke nummers. Het Wereldkerstcircus is van 19 december tot en met 5 januari. Kaarten kunnen dagelijks tussen 10.00 en 18.00 uur besteld worden via Kassa Carré, tel: 0900-2525 2555 (1,30 euro per gesprek). Meer informatie is te vinden op www.carre.nl.


pagina 14

Puzzel mee en win kaarten (2x2) voor het Wereldkerstcircus in Theater Carré ‘Aan je platkakke trekken’ was de oplossing van de puzzel in de vorige editie. Dit is een typisch Amsterdams gezegde en betekent ‘er vandoor gaan’ oftewel ‘de pleiterik’ nemen, wat ook echt Amsterdams Bargoens is. Vijf inzenders maken we blij met een Amsterdamse spreukenkalender, te weten A. Schmitz en L. Rullmann uit Amsterdam, M. van Lankeren uit Lelystad, R. de Groot uit Purmerend en M.A.N. van den Berg uit Diemen.

Nieuwe puzzelprijs: kaarten voor het Wereldkerstcircus Deze keer hebben we een speciale kerstpuzzel en een heel bijzondere prijs, want we mogen twee keer twee kaarten weggeven voor de voorstelling van het Wereld Kerstcircus in theater Carré. Het gaat om de voorstelling van 31 december om 12.00 uur (matinee). Zie voor meer informatie over het circus de tekst in de Uitjes op pagina 13.

LET OP: VANWEGE DE FEESTDAGEN MOET DE OPLOSSING VAN DE PUZZEL VOOR 29 DECEMBER BIJ ONS BINNEN ZIJN !

KERST KERST KERST 1

2

1

2 13 2

1 15

3

5

6

7

3

4

5

6

7

3

4

5

6

7

13

16

4

PUZZEL PUZZEL PUZZEL

17

18

19

8

8 14 8 20

13 15 23 15 23

16

17

16

17

27

28

27

34

27 33 45 33

29

19 25 19

24

25 30 25

31

29

30

31 42 31

28

29 46

35

53

46

54

46 53

54

53

47

68

37

35

36

37

35

36

37

47

38

56

47

67

68

67

68

76 85 76 85

86

55 62

70 78

86

95

77

78 88 78

87 96 87

86 95

96

95

96

102 111 102

97

111

117

118

111

70 89

63

64 80

104

103

104

119

118

119

117

118

119

80

79

80

126

126

52

52

1

1

36

36

58

12

11

12

21

22

105 113 105

71

82 91

90 106 114

113

114

113

114

72

72

64

64

met uw naam, en telefoonnummer 108 Stuur 69uw oplossing 52 1 adres36 72 64

22

21

22

72

32

43

44

32 43 43

51

44 44

60

51

61

51 60

61

60 73

61 74

75

65

81 90 81

98

21 32

42

59 65

26

42

59

65

58

83

82

83

82

83

91

90 105

120

125

69

11

10

26

50 59 50

99

72

73

74

72

73

74

92

106

107

108

106

107

108

121

92 92

108

75 84 75

93

99

100

99

100

93

94 101 94

93

101

109 109 123

110 116

124

115 122

120

121

122

110

116

109 115

121

110

101

115

122

120

84

94

84 100

91 107

98

103

117

79

116

127

123

124

123

124

127

Horizontaal 1. christelijke feestdag; 7. prachtig schouwspel bij jaarwisseHorizontaal ling; 13. wachthuisje bij halte; 14. kraaiachtige vogel; 15. 1. christelijke feestdag; prachtig schouwspel bijBelgië; jaarwisseHorizontaal ernstig; 17. in het jaar; 19.7.zwemvogel; 21. plaats in 23. ling; 13. wachthuisje bij kraaiachtige 15. 1. christelijke feestdag; 7. halte; prachtig schouwspel bij vogel; jaarwissewarme wijn met specerijen; 24. 14. erbium (scheik. afk.); 25. ernstig; in het 26. jaar;groot 19. 21. in België; 23. ling; 13.17. wachthuisje bij zwemvogel; halte; 14.vat; kraaiachtige vogel; 15. maanstand (afk.); metalen 27.plaats selenium (scheik. warme wijn specerijen; 24. erbium (scheik. afk.); 25. ernstig; in met het jaar; 19.Franse zwemvogel; 21.en plaats in België; 23. afk.); 28.17. schandvlek; 30. schrijver dichter; 32. loofmaanstand (afk.); groot 35. metalen vat; selenium (scheik. warme wijn met 26. specerijen; 24. (scheik. afk.); 25. deelerbium van 27. voet; 39. bekeuring; boom; 33. drugsverslaafde; afk.); 28. schandvlek; 30. Franse schrijver en dichter; 32. loofmaanstand (afk.); 26.cirkel; groot metalen vat; 27. selenium (scheik. 42. buitenlijn van een 45. anno mundi (afk.); 46. god van 35. deel van(afk.); voet; 39. buigzaam; bekeuring; boom; 33.schandvlek; drugsverslaafde; afk.); 28. 30. Franse schrijver en dichter; 32. loofde donder; 48. Ierse vrijheidsbeweging 49. 42. buitenlijn van een cirkel; 45. anno mundi (afk.); 46. god 55. van 35. deel van voet; 39. bekeuring; boom; 33. drugsverslaafde; 51. tot afscheid (afk.); 52. doen alsof iets niet bestaat; de donder; 48. Ierse vrijheidsbeweging (afk.); 49. buigzaam; 42. buitenlijn van een cirkel; 45. anno mundi (afk.); 46. god van reputatie; 57. brandvrije kluis; 59. Afrikaans land; 62. coöpera51. tot afscheid (afk.); 52. alsof iets niet 55. de donder; 48. Ierse vrijheidsbeweging (afk.); 49.bestaat; buigzaam; tieve melkcentrale (afk.); 63.doen eiland in de Middellandse zee; reputatie; 57. brandvrije kluis; 59. Afrikaans land; 62. coöpera51.deel tot afscheid (afk.); 52. doen alsof ietsorde; niet70. bestaat; 55. 65. van oor; 66. op dit moment aan de Spaanse tieve melkcentrale (afk.);kluis; 63. eiland in devrucht; Middellandse zee; reputatie; brandvrije 59. Afrikaans land; 76. 62. deel coöperauitroep; 71.57. boogballetje; 72. peervormige van 65. deel van op dit63. moment de orde; 70. 84. Spaanse tieve melkcentrale (afk.); eilandaan in Middellandse zee; een mast; 77.oor; trip;66. 79. stad in Nigeria; 82.de behoeftige; rivier uitroep; 72. peervormige 76. Spaanse deel 88. van 65. deel 71. vanboogballetje; oor; op dit moment aan orde; 70. in Friesland; 85.66.donkerblauwe verf-devrucht; of kleurstof; een mast; trip; 79. stad in peervormige Nigeria;brede 82. behoeftige; uitroep; 71.77. boogballetje; 72. vrucht; 76. 84. deelrivier van marterachtig pelsdier; 90. lange damessjaal; 92. in 85.79. donkerblauwe verfof kleurstof; 88. eenFriesland; mast;land; 77. trip; stadoutput in Nigeria; 82. behoeftige; 84. rivier Afrikaans 95. analog (afk.); 96. draagbare mediamarterachtig pelsdier; brede of damessjaal; 92. in Friesland; 85. donkerblauwe verfkleurstof; 88. speler; 98. zenuwtrek; 99.90. gok-lange of kansspel; 101. oude lengteAfrikaans 95. analog output (afk.); 96. vissersboot; draagbare mediamarterachtig pelsdier; 90. lange brede damessjaal; 92. maat; 102.land; steenslag in Kroatië; 103. type 106. speler; 98.land; zenuwtrek; 99. gokof (afk.); kansspel; 101. lengteAfrikaans 95. analog output 96. draagbare mediavezelachtige ontbrandbare stof; 109. gebruiker vanoude tabak; 111. maat; 102. steenslag in type lentemaand; vissersboot; 106. speler; 98. zenuwtrek; 99.Kroatië; gokof 103. kansspel; 101. oude lengteogenblik; 112. bontgekleurde papegaai; 113. 115. vezelachtige ontbrandbare stof; 109. gebruiker van119. tabak; 111. maat; 102.116. steenslag in kooksel; Kroatië; 103. type vissersboot; 106. duivenhok; papperig 117. voorzetsel; boomogenblik; 112. bontgekleurde papegaai; 113. lentemaand; 115. vezelachtige ontbrandbare stof; 109. gebruiker van tabak;auto111. vrucht; 121. slot (afloop); 123. Engels bier; 125. Italiaans duivenhok; 116. papperig kooksel; 117. voorzetsel; 119. boomogenblik; bontgekleurde papegaai; 113. lentemaand; 115. merk; 126.112. oudejaarsdrank; 127. Turkse vastenmaand. vrucht; 121.116. slot papperig (afloop); 123. Engels bier; 125. Italiaans autoduivenhok; kooksel; 117. voorzetsel; 119. boommerk; 126. 127. Turkse vastenmaand. vrucht; 121.oudejaarsdrank; slot (afloop); 123. Engels bier; 125. Italiaans automerk; 126. oudejaarsdrank; 127. Turkse vastenmaand. 108

10

9

26

50

49

71 81

89

126

69

57 57

98

104

125

108

12

9

20

41

49 64 64

89

112

125

58

41

71

88

112

57

63 79

88

97 103 97

112

41

40 49 40

39

70

77

85 102

69 77 69 87

39

48

56 63 56

62 66 76 66

40

48 55

62 69

39

38 48 38

55

54

67

36

20

30

34

52 66

28

34

52

11

14

18 24 18 24

45 52 45

10

14

23 33

9

49

49

105

105

127

60 60

Verticaal 1. jongensnaam; 2. onbehouwen en hard rijden; 3. stuurboord Verticaal (afk.); 4. garnalenpasta; 5. rekenkundige term; 6. vrijetijdsbe1. jongensnaam; 2. onbehouwen hard rijden; 3. stuurboord Verticaal steding; 7. gebergte in Frankrijk; 8.en asvaas; 9. paardenborstel; (afk.); 4. garnalenpasta; 5. rekenkundige term; 6. 1. jongensnaam; 2. onbehouwen en rijden; 3.vrijetijdsbestuurboord 10. persoonlijk voornaamwoord; 11.hard zwart-witte vogel; 12. steding; gebergte in Frankrijk; 8. asvaas; 9. paardenborstel; (afk.); 4. 7. garnalenpasta; 5. rekenkundige term; 6.20. vrijetijdsbehaarloos; 16. korte samenvatting; 18. ontkenning; kranten10. persoonlijk voornaamwoord; 11. zwart-witte vogel; 31. 12. steding; gebergte in Spaanse Frankrijk; 8. asvaas; paardenborstel; kiosk; 22.7.voormalige munt; 29. 9. honingdrank; haarloos; 16. korte samenvatting; 18. ontkenning; 20. kranten10. persoonlijk voornaamwoord; 11.34. zwart-witte vogel; 12. het wijfje van een schouwburgplaats; 33. louwmaand; kiosk; 36. 22.16. voormalige Spaanse munt; 29. honingdrank; 31. haarloos; korte samenvatting; 18. 20. krantenolifant; anesthesie (verdoving); 37. ontkenning; publieke omroep (afk.); 34. het wijfje van een schouwburgplaats; 33. louwmaand; kiosk; 22. voormalige munt; 29. 40. honingdrank; 31. 38. hoofdstad van Peru;Spaanse 39. deel van boom; telwoord; 41. olifant; 36. (verdoving); 37.34. publieke omroep wijfje van(afk.); een schouwburgplaats; louwmaand; testikel; 43. anesthesie gesloten;33. 44. vleesgerecht methet kerstmis; 47. oom 38. hoofdstad van Peru; 39. deel van boom; 40.omroep telwoord; 41. olifant; 36. (verdoving); 37.53. publieke (afk.); (Frans); 50.anesthesie Mohammedaans geloof; opening; 54. schuw testikel; 43. gesloten; 44. vleesgerecht meten kerstmis; 47. oom 38. hoofdstad van Peru; deel in van boom; 40. telwoord; 41. dier; 56. insectenlarve; 58.39. plaats België Noord-Brabant; (Frans); 50. Mohammedaans geloof; opening; 54.47. schuw testikel; 44. vleesgerecht met kerstmis; oom 60. nieuw43. (ingesloten; samenstelling); 61. godin53. van de aarde; 64. dik dier; 56. 50. insectenlarve; 58.rustbank; plaats in 68. België en Noord-Brabant; (Frans); geloof; 53. opening; 54. op schuw 67.Mohammedaans gestoffeerde eenkleurig; 69. het en zwaar; 60. (in 61. godin vanen deNoord-Brabant; aarde; 64. dik dier;nieuw 56. insectenlarve; 58. plaats in België genoemde; 73.samenstelling); kledingstuk; 74. compagnie (afk.); 75. hande67. rustbank; 68. eenkleurig; 69.64. op81. het en zwaar; 60. nieuw (in gestoffeerde samenstelling); 61. 80. godin van de aarde; dik laar in drugs; 78. halfbloed; automerk (type); genoemde; 73. kledingstuk; 74. compagnie (afk.); 75. gestoffeerde 68. eenkleurig; 69.handeop het en zwaar; 67. Amerikaanse filmprijs; 83.rustbank; soldatenkost; 86. Amerikaanse laar in 78.zigeunerdans; halfbloed; 80. 81. genoemde; 73. kledingstuk; 74. compagnie (afk.);(type); 75. onroehandemunt; 87. drugs; Spaanse 89. automerk knaagdier; 91. Amerikaanse 83. 93. soldatenkost; 86. Amerikaanse laar zakenbelasting in drugs;filmprijs; 78. (afk.); halfbloed; 80. automerk (type); 81. rend scheepsborrel; 94. beddenmunt; 87. zigeunerdans; 89. knaagdier; 91. onroeAmerikaanse filmprijs; 83.ezelachtige soldatenkost; 86. Amerikaanse goed; 97.Spaanse gestreepte giraffesoort; 100. rend zakenbelasting (afk.); 102. 93. scheepsborrel; 94. beddenmunt; 87. Spaanse zigeunerdans; 89. knaagdier; 91. onroewaterroofdier; hoger personeel (kader); marterachtig goed;listige 97. kunstgreep; gestreepte ezelachtige giraffesoort; 100. rend zakenbelasting (afk.); 93. scheepsborrel; 94. bedden104. 105. koningin-regentes; 107. smal waterroofdier; 102. personeel (kader); marterachtig goed; 97. gestreepte ezelachtige 100. straatje; 108. Duits lidwoord; 110. hoger plaats giraffesoort; in Noord-Brabant; 104. hooggelegen listige kunstgreep; 105.102. koningin-regentes; 107. smal waterroofdier; hoger personeel (kader); marterachtig 114. bergweide; 118. paardenslee; 120. in straatje; 108.kunstgreep; Duitsvoorzetsel; lidwoord; 110. plaats in Noord-Brabant; 104. listige 105. 124. koningin-regentes; 107. smal handen (afk.); 122. muzieknoot. 114. hooggelegen bergweide; 118. paardenslee; 120. in straatje; 108. Duits lidwoord; 110. plaats in Noord-Brabant; handen (afk.); 122. voorzetsel; muzieknoot. 114. hooggelegen bergweide;124. 118. paardenslee; 120. in handen (afk.); 122. voorzetsel; 124. muzieknoot. 86

86

8

8

50

50

41

41

56

56

48

48

88

88

75

75

121

121

naar 49 (e-mail) [email protected] of naar: De Postbus 105 60 86 8 50Oud-Amsterdammer, 41 56 48 5003, 88 1380 GA 75 Weesp. 121


pagina 15

Uit de schatkamer van DWS

Arie de Oude is geen ‘nagemaakte’ Voor de verandering slaan we Ajax in deze rubriek een keer over. We kregen namelijk een verzoek van de neef van Arie de Oude. Arie (van 1933) nadert namelijk het laatste fluitsignaal en vanwege de kanker die in zijn halve lichaam zit, zit verlenging er voor hem niet in. Zijn neef verzocht een mooi artikel aan hem te wijden waarvan we hopen dat hij het zelf nog kan lezen. Bij deze. Arie de Oude was geen gepolijste voetballer, bepaald niet. Arie was meer een rauwdouwer. Maar als Arie de bal kreeg, scandeerde het publiek uit vooral de Staatsliedenbuurt (want dat was de buurt van DWS) telkens weer ‘Arie! Arie!’. Arie

was populair omdat hij een normale Amsterdammer was. Toch speelde hij maar vier seizoenen bij DWS, van 1958 tot en met 1962, waarin hij 63 keer scoorde. Vooral het seizoen ‘60-’61 was er één om in te lijsten, want toen joeg hij er 26 in het netje. Arie is een Jordanees, geboren in de Tuinstraat. Hij kwam uit een gezin van drie kinderen (twee jongens en een meisje). Zijn vader was bootwerker bij de KNSM. Een bootwerker zoals een bootwerker hoorde te zijn: hard werken en dito vloekend. Arie was uit hetzelfde hout gesneden. “Als ik voor het doel stond te wachten, stond ik maar te vloeken en te schelden: godskolere, hier met die bal, klootzak”, liet hij zich eerder dit jaar tegenover Maarten Spanjer in Het Parool ontvallen.

Scheepslosser Arie werkte als scheepslosser in de haven en later als dakdekker. Vanaf de vroege ochtend 12 uur buffelen en ‘s middags trainen. Hij begon bij DWG en verhuisde later naar De Spartaan dat in de eerste divisie speelde. Daarna toog hij naar IJmuiden om uiteindelijk bij DWS terecht te komen. “Ik kwam meteen in de eredivisie. Wat een belevenis. Het eerste jaar zat ik onder het eczeem van de nervositeit.” Dan zei zijn vrouw dat hij ff de stad in moest en dan kwam hij regelmatig lazarus terug. Maar Arie trainde altijd, ook met een kater van hier tot Tokio. Het duurde een jaar voordat het publiek ‘Arie! Arie!’ begon te roepen, vrij naar ‘Abe! Abe!’. Daardoor ging hij als de brandweer en vaak ging hij over het randje. Bertus Hoogerman, de keeper van Ajax, was bijvoorbeeld ‘pagus voor hem’. Het was een goed elftal waarin hij speelde, met op doel Jan Jongbloed en verder Rinus Israël (ook al zo’n houwdegen), Hans Boskamp, André Pijlman

en Frits Flinkevleugel. In 1963 koos hij voor het geld bij VVV en raakte hij uit beeld als voetballer, hoewel hij later nog voetbalde bij Haarlem en Blauw-Wit, en om de cirkel rond te maken bij DWG. ‘t Vinkie Van zijn geld kocht hij een kroeg, ‘t Vinkie, op de De Wittenkade waar hij zelf zowat zijn grootste klant was. Hij werd zwaar alcoholist, maar kwam er door zijn vechtlust weer bovenop. Later stond hij achter de bar bij jazzclub Sheherazade, waar hij lange tijd geen druppel dronk, maar na een jaar pakte hij weer het glas. Hij zat tussendoor nog in de lik voor een paar akkefietjes, is in de Kerkstraat café de Toverdoos begonnen en later de Mikmak op de Ceintuurbaan. Arie heeft een bruin leven geleid en heeft nergens spijt van. Arie was een gouwe, geen nagemaakte en heeft geleefd zoals een ras-Jordanees hoort te leven: intens, recht voor z’n raap, goudeerlijk, met drank overgoten en met liefde voor de bal.

De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant.Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

Haarlemmermeerstraat

Oscar Borghardt schrijft op deze plaats over zijn herinneringen aan Diemenzijde, een van de korte zijden van stadion De Meer.

door Nico van den Broek Op pagina 15 van De Oud-Amsterdammer van 10-24 december staat in de kop ‘Mijn Straat: Haarlemmerstraat/ Leimuidenstraat’.

Kijkspel In de negentiende eeuw gingen jonge mannen in Groot-Brittannië, veelal van goede komaf, voetballen omdat zij het leuk vonden. Niet veel later gingen er mensen naar die wedstrijden kijken, vooral omdat zij vermaakt wilden worden. Aan het eind van de negentiende eeuw werd in Groot-Brittannië het profvoetbal ingevoerd. Spelers kregen betaald en toeschouwers kochten een kaartje om de wedstrijden te kunnen zien. De opmars van de televisie in de twintigste eeuw zorgde ervoor dat miljoenen en soms miljarden mensen van een voetbalwedstrijd kunnen genieten. Het is een naïeve gedachte dat het internationale topvoetbal gespeeld wordt om de mensen in

het stadion en voor de televisie te vermaken. Dat bleek vorige week woensdag weer eens tijdens de wedstrijd AC Milan-Ajax. Vanaf het moment dat AC Milan met tien man moest spelen na de rode kaart voor Montolivo hanteerde de thuisclub een oud-Italiaans recept. De Milanezen trokken zich terug voor de eigen doelman, loerden op een spaarzame mogelijkheid om te counteren en waren vooral bezig om de wedstrijd kapot te maken. Alles voor het resultaat! De opzet van AC Milan lukte. De ploeg wist tegen Ajax een punt veilig te stellen. Het was genoeg voor een plaats in de achtste finale van de Champions League. De supporters van AC Milan lijken

mij niet gek. Voor de wedstrijd van vorige week in stadion San Siro werden een kleine 20.000 kaarten niet verkocht. Het zal uiteraard met de prijs van de kaarten te maken hebben gehad; ook Italië heeft last van de financiële crisis. Maar de geringe belangstelling zal ook het gevolg zijn van het voetbal dat de voormalige grootmacht uit de Italiaanse modestad haar supporters dit seizoen voorschotelt. AC Milan komt in de achtste finale van de Champions League uit tegen het Spaanse Atletico Madrid, een ploeg die het dit seizoen opvallende goed doet. Ik denk dat veel supporters van Ajax mijn mening delen en hopen dat AC Milan wordt uitgeschakeld.

Dat moet Haarlemmermeerstraat zijn. De Haarlemmerstraat ligt een heel eind

uit de buurt, namelijk in het verlengde van de Haarlemmerdijk. Door deze fout (in het stuk zelf staat het overigens wel correct) herinnerde ik mij ook weer dat er in mijn jeugd af en toe post voor de Haarlemmerstraat bij ons werd bezorgd en het omgekeerde zal ook wel gebeurd zijn. Dus ook de toenmalige Tante Pos had er kennelijk wel eens moeite mee.

Pijnlijk door Henny van der Sluijs In De Oud-Amsterdammer van 10 december 2013 stond een brief van Wim Verschut die bij mij een (letterlijk) pijnlijke herinnering opriep. Ik zal een jaar of 7 geweest zijn en liep lezend van school naar huis. Aan het hoekpand aan de Maritzstraat (hoek Retiefstraat) in Amsterdam-Oost hing een automaat met nylon kousen. Die hing met zijn onderkant precies op de hoogte van mijn kinderkopje en het vervolg laat zich raden: ik was zó in mijn boek verdiept dat ik nogal onzacht in aanraking kwam met de eerste punt van dat ding! Nu ben ik nooit kleinzerig geweest, dus ik wreef even en liep (lezend!) door naar de Retiefstraat 48” waar wij woonden. Boven schrok mijn moeder zich naar, want ik bleek een gat in mijn kokosnootharde bol te hebben. De verbandtrommel kwam eraan te pas, maar ik heb zelfs bij het jodium smeren (dat ellendige prikspul) geen kik gegeven en er uiteindelijk niets aan overgehouden, behalve misschien een vorm van ontzag voor de hardheid van die ijzeren automaat.

Last van droge Lucht Last van Dinsdag 24 december 2013

pagina 16

droge Lucht

of constante verkoudheid, droge lippen, hoofdpijn? of klemmende deuren, scheuren in kasten/parketvloer? of constante verkoudheid, droge lippen, hoofdpijn? of klemmende deuren, scheuren in kasten/parketvloer? NIEUW:

r

ja a

r

ja a

it

d Sin

s m

ite

d Sin

Be s

it

Be s

ite

- Minder stroomverbruik ller - Kwa NIEUW: e l ts - Nieuw design - Minder stroomverbruik Meer vermogen ller - Kwa • HettseOrigineel • - -Nieuw l design -Meer Automatische uitschakeling vermogen s • Het 0 • m Origineel e er da n 3 Stiller - -Automatische uitschakeling e er da n 3

0

- Stiller

Uiterst eenvoudig: Bediening, Reiniging Uiterst eenvoudig: Bediening, Reiniging Zonder filterkussen: hygiënisch, probleemloos, Zonder filterkussen: hygiënisch, probleemloos, eenvoudig onderhoud eenvoudig onderhoud Geen stoomvorming Geen stoomvorming T h e TOhr ieg i O n ar li g i n a l Expert Bushoff Expert Bushoff A.J. Ernststraat 733, 1082 LJ Amsterdam A.J. Ernststraat 733, 1082 LJ Amsterdam Tel: 020-4421299 Tel: 020-4421299

begrijpt ‘t begrijpt ‘t

Kent u dat nog: anijs in de warme melk? Dat was zoet!

Recommend Documents