KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

Evaluatierapport Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

2

Evaluatierapport Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

Opdrachtgever:

Provincie Zeeland

Opdracht:

Evaluatie van het Zeeuws Jaar van de Fiets in opdracht van de Provincie Zeeland

Uitgevoerd door:

Hogeschool Zeeland Kenniscentrum Kusttoerisme Telefoon: 0118 489 757 E-mail: [email protected]

Uitgave:

maart 2011 Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, het Kenniscentrum Kusttoerisme is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.

3

Inhoud Inleiding .............................................................................................................................5 Aanleiding ..........................................................................................................................5 1. Zeeland in Etappes ....................................................................................................6 1.1 Samenwerking.........................................................................................................6 1.2 Communicatiestrategie ............................................................................................6 1.3 Zeeland in etappes..................................................................................................6 1.4 Etappes Zeeuws Jaar van de Fiets.............................................................................6 1.5 Debat Zeeuws Jaar van de fiets ..............................................................................10 2. Evenementen............................................................................................................11 2.1 Inleiding ..............................................................................................................11 2.2 Evenementen ........................................................................................................11 Giro d ’Italia.........................................................................................................11 Tour de France ......................................................................................................13 Meimaand fietsmaand ...........................................................................................14 Overige wielerrondes.............................................................................................15 Toertochten ...........................................................................................................15 Dikke Bandenraces................................................................................................16 3. Zeeland fietsland .....................................................................................................18 3.1 Inleiding................................................................................................................18 3.2 Recreatieve fietser ..................................................................................................18 3.3 Fietsverkeer in Zeeland...........................................................................................20 3.4 Trends en ontwikkelingen........................................................................................23 4. Toegankelijkheid......................................................................................................24 4.1 Inleiding................................................................................................................24 4.2 Activiteiten.............................................................................................................24 5. Productontwikkeling en aanvullende voorzieningen/services ..............................28 5.1 Inleiding................................................................................................................28 5.2 Producten en voorzieningen in 2010 .......................................................................30 Rustpunten/picknicktafels .......................................................................................30 Bagageservice.......................................................................................................30 Bikespeaker ..........................................................................................................30 Sms-service...........................................................................................................30 I-Phone met toeristische informatie..........................................................................31 Fietscafés ..............................................................................................................32 Routeproducten .....................................................................................................33 Zeeland Fiets ........................................................................................................33 Fietsambassadeurs.................................................................................................34 6. Verkeersveiligheid ...................................................................................................35 6.1 Inleiding................................................................................................................35 6.2 Activiteiten.............................................................................................................35 Coole kop, helm op! .............................................................................................35 Trappen Scoort......................................................................................................36 De scholen zijn weer begonnen ..............................................................................37 Fietsverlichtingscampagne ......................................................................................37 7. Marketing en voorlichting .......................................................................................38 7.1 Inleiding................................................................................................................38 7.2 Activiteiten.............................................................................................................38 Dagbladen ...........................................................................................................38 Televisie en radio...................................................................................................38 Literatuur ..............................................................................................................38 Beurzen ................................................................................................................39 Expertmeetings ......................................................................................................40 Website Zeeuws jaar van de Fiets ...........................................................................40 Incentives..............................................................................................................40 Overig..................................................................................................................40 8. Conclusies & aanbevelingen ...................................................................................41 Literatuurlijst..................................................................................................................43 Bijlagen ..........................................................................................................................44

4

Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

Inleiding Het Kenniscentrum Kusttoerisme houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers en gegevens over de toeristische sector. De voorliggende rapportage is opgesteld in opdracht van Provincie Zeeland met als doel het Zeeuws Jaar van de Fiets te evalueren. Het Zeeuws Jaar van de Fiets staat niet op zichzelf, hierdoor is het van belang dat de activiteiten van dit speciale fietsjaar in relatie worden gebracht met het totale beleid van de provincie, daarom is er in deze evaluatierapportage op diverse punten geëvalueerd. Het Kenniscentrum Kusttoerisme heeft de verkregen gegevens van Promotie Zeeland Delta, Zeeuws Coördinatiepunt Fiets, Omroep Zeeland, PZC, Sport Zeeland, Provincie Zeeland en verschillende ondernemers geanalyseerd om inzicht te krijgen in de resultaten van de georganiseerde activiteiten in het Zeeuws Jaar van de Fiets, zoals de fietstochten, verkeersveiligheid campagnes en het organiseren van activiteiten rond de Giro d’ Italia en Tour de France. In het Meerjarenprogramma Actieplan Fiets zijn diverse voorbereidende activiteiten opgenomen. Deze worden ook geëvalueerd. Aan het einde van deze evaluatie worden er verschillende conclusies getrokken. Vanuit deze conclusies ontstaan er aanbevelingen. Er moet een methodiek worden ontwikkeld om de verbeteringen te meten.

Aanleiding In 2010 kwamen zowel de Tour de France als Giro d ‘Italia naar/door Zeeland. Dit heeft ertoe geleid dat de wens is uitgesproken het jaar 2010 uit te roepen als Zeeuws Jaar van de Fiets. Daarbij is de ambitie om Zeeland uit te dragen als echte fietsprovincie en het huidige fietsklimaat onder de aandacht te brengen bij zowel inwoners als bezoekers. Van belang is ook dat bij de positionering van Zeeland buiten de (provincie)grenzen een consistent beeld gecreëerd wordt. De mensen die plannen maken voor een vakantie of een verblijf moeten zich op voorhand herkennen in het beeld. Ze moeten zich kunnen verplaatsen in de uitingen. Alleen wanneer ze zich kunnen identificeren met het beeld dat wordt gevormd, wordt het product ‘Zeeland Fietsland’ daadwerkelijk op de kaart gezet. Scoop van het Zeeuws Jaar van de Fiets Om deze ambitie waar te maken is er te werk gegaan volgens het Zeeuws model, zoals beschreven in het collegeprogramma ‘Nieuwe verbindingen’. Deze is in het collegeprogramma als volgt verwoord: “Door Provincie brede samenwerking, inclusief koppeling van budgets, in de back-office en decentrale front-offices, kunnen we enerzijds de voordelen benutten van samen opereren en anderzijds inspelen op lokale situaties, verschillen en behoeften”. Doelstelling hierbij is dat alle provinciale activiteiten, die gedurende het jaar worden georganiseerd, worden gedekt uit de reguliere kapitaalgoederen voor 2010. Hieronder worden uren en overhead verstaan, maar ook producten zoals het jaarprogramma van het ZCF, het product fietsen aan zee vanuit de afdeling Economie, sport vanuit de afdeling Welzijn en promotie vanuit de afdeling Communicatie. Uitzondering hierop zijn de organisatiekosten van de Tour de France en Giro d'Italia, waarvoor prioriteiten zijn toegekend. Kerngedachte achter het Zeeuws Jaar van de Fiets is om met een zowel thematische, als programmatische aanpak fietsen in Zeeland onder de aandacht te brengen. De (veelal) reeds aanwezige investeringen en producten worden geclusterd, en als een samenhangend geheel gepresenteerd. Daarnaast wordt getracht om met diverse mediapartnerships de aandacht te trekken bij de Zeeuwse bevolking en ondernemers en hiermee een aanstekelijke werking te creëren, van fietsactiviteiten. Als basis voor promotionele uitingen dient het DNA van Zeeland. In aansluiting op deze strategie krijgen alle activiteiten in de kalender een passende boodschap die aansluit bij de nieuwe promotieaanpak en bij het beleven van Zeeland. De diverse partijen en sponsoren, binnen elk evenement van het Zeeuws Jaar van de Fiets, zijn door de provinciale contactpersonen gevraagd om met deze specifieke 'Echt waar-boodschap' de desbetreffende activiteit of etappe uit te dragen. Als visuele paraplu is hiervoor het beeldmerk "Zeeland op de fiets" ontwikkeld. Gezamenlijk is er gestreefd om te zorgen voor een optimaal fietsklimaat, waarbij de fiets kan worden gezien als de verbindende schakel tussen toerisme, milieu, gezondheid, sport, bereikbaarheid, veiligheid, economie en welzijn.


5

1. Zeeland in Etappes De communicatiestrategie en het binden van partijen zijn de belangrijke dragers van het Zeeuws Jaar van de Fiets geweest. Wekelijks, en in de beginfase zelfs dagelijks, is het Zeeuws Jaar van de Fiets bij één of meerdere mediadragers in beeld geweest.

1.1 Samenwerking Het Zeeuws Jaar van de Fiets moest een bindende factor vormen tussen de marktpartijen en de overheid. Veel initiatieven hebben zich gericht op de samenwerking tussen de partijen. Verderop in deze rapportage wordt per uitgewerkte activiteit vermeld welke partijen er onderling hebben samengewerkt. In het algemeen kan gesteld worden dat de trekkers erin geslaagd zijn om in het kader van het Zeeuws Jaar van de Fiets partijen bij elkaar te brengen en/of gezamenlijke communicatie te voeren.

1.2 Communicatiestrategie De samenwerking tussen de Provincie Zeeland, Omroep Zeeland en de PZC was een schot in de roos. Op papier, beeld en geluid was het Zeeuws jaar van de fiets heel vaak in beeld. Zo waren er de normale advertenties, maar er zijn ook thematische uitzendingen bij Omroep Zeeland getoond. Een andere belangrijke pijler in de intensieve communicatiecampagne die is gevoerd, waren de thematische bijeenkomsten; de Etappes. Verdeeld over het jaar zijn er een zestal etappes georganiseerd. Deze bijeenkomsten vormden de start van een serie nieuwe activiteiten.

1.3 Zeeland in etappes Het Zeeuws Jaar van de Fiets in Zeeland is onderverdeeld in een zestal periodes met ieder een apart programma. Deze verschillende programma’s hebben de toepasselijke naam “etappe” gekregen, waardoor een extra koppeling is gemaakt tussen het beleid en de fiets. In hoofdstuk 1.4 zullen de verschillende etappes beschreven worden. Hierbij wordt per etappe genoemd welke activiteiten plaatsvonden. Deze activiteiten zullen later in dit rapport beschreven worden en worden aangegeven in de blauwe kaders1. Tijdens de etappes zijn er in totaal meer dan 30 activiteiten ingepland, waarin gezamenlijk wordt geparticipeerd. In bijlage 1 is de activiteitenkalender opgenomen waarin de verschillende activiteiten staan opgesomd.

1 2 3 4 5 6

E TA P P E

E TA P P E

E TA P P E

E TA P P E

E TA P P E

E TA P P E

Mensen in Zeeland

Groei & Groen

Bereikbaar in Zeeland

Levendig Zeeland

Veilig in Zeeland

Samen in Zeeland

1.4 Etappes Zeeuws Jaar van de Fiets 775 aanwezigen

29 aanwezigen

Opening Op 8 januari 2010 opende Commissaris van de Koningin Karla Peijs tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de Provincie Zeeland in de nieuwe Kerk in Middelburg officieel ‘ Het Zeeuws Jaar van de Fiets’. Naast een promotievideo heeft ook de lancering van de website www.zeeuwsjaarvandefiets.nl plaatsgevonden. Tijdens deze opening presenteerde Mart Smeets een praatsessie met als onderwerp “Fietsend Zeeland”. Hierbij waren Roos Stallinga, Mart Schep en Maarten Ducrot de tafelgasten. Etappe 1: Mensen in Zeeland Het collegeplan “Nieuwe verbindingen” zegt het volgende over deze etappe: “ In onze optiek moeten we als Zeeland gezamenlijk investeren in een goede sociale infrastructuur en sterke sociale netwerken. Verenigingen, voorzieningen en culturele instellingen vormen een bindend element en dragen bij aan de sociale cohesie. En waar de samenhang goed is, of het nu gaat om een straat, stad, wijk of dorp, daar is het prettiger en veiliger wonen.”

1. Collegeprogramma Nieuwe verbindingen (2007) 6


In de eerste etappe, die in januari en februari plaats heeft gevonden, wordt geïnvesteerd in sociale samenhang. Fietsen stond afgelopen jaar centraal als samenbrengende factor. Op 18 januari 2010 werd het startsein van deze etappe gegeven door gedeputeerde George van Heukelom. Tijdens de eerste etappe zijn er verschillende activiteiten georganiseerd:

• • • •

56 aanwezigen

Start campagne 'Coole kop, helm op!' Opening eerste fietscafé Introductie ZeelandFiets Overhandiging lespakketen “Tour de Fun” Trappen Scoort

Etappe 2: Groei en groen Vanuit het collegeplan “Nieuwe verbindingen” wordt er gekozen voor een optimale, duurzame groei, technologische en ecologische ontwikkelingen en toename van werkgelegenheid in meerdere sectoren. Ook is de aanleg van ‘nieuwe verbindingen’ hierbij belangrijk. Er wordt waarde gehecht aan instandhouding en ontwikkeling van de landschappelijke kwaliteit en natuur in Zeeland, waarbij er oog is voor de intrinsieke waarde en de menselijke gebruiksfuncties van de natuur. Hieruit blijkt dat deze etappe draait om natuur en landschap, welke goed aansluit bij de portefeuille van gedeputeerde Hamelink, die overigens op 5 maart 2010 de tweede etappe heeft geopend. Deze etappe heeft plaatsgevonden in maart en april. De etappe startte met de introductie van het belevend fietsen in Zeeland. Hierbij staan de innovatieve bikespeaker en de smsservice op de fiets centraal, waarmee het recreatief fietsen in Zeeland nog meer een beleving moet worden. Tijdens de tweede etappe zijn er verschillende activiteiten georganiseerd:

• • b • • • • • • •

250 aanwezigen

Introductie innovatieve bikespeaker en sms-service Opening van het Bunkerroutefietspad Recordpoging ‘Heel Nederlands Fietst’ Start buitenactiviteiten & breedtesportprogramma Trappen Scoort. Opening fietspad Sint Maartensdijk-Stavenisse Omloop van Borsele Expositie Wielerkunst Logia Statencomplex Opening fietspad op Schouwen-Duiveland ZLM Tour Nations Cup <23

Etappe 3: Bereikbaar in Zeeland Deze etappe werd geopend door de samenwerkende partners gedeputeerde Harry van Waveren, NBTC Nederland-directeur Cees van der Padt en Carla Schönknecht, directeur van Promotie Zeeland Delta. Deze etappe heeft het thema “Bereikbaar Zeeland” meegekregen dat past in de portefeuille van de gedeputeerde Van Waveren, namelijk Ruimtelijke Ontwikkeling, Sport en Recreatie. Het thema laat zien welke mogelijkheden Zeeland biedt om je als Zeeuw of als bezoeker van Zeeland binnen Zeeland te verplaatsen. Volgens het beleidsplan worden er onder ‘Bereikbaar in Zeeland’ drie dingen verstaan: • Fysiek bereikbaar, door het faciliteren van de mobiliteit van mensen door onder meer openbaar vervoer en goede infrastructuur. • Technisch bereikbaar, door moderne communicatieverbindingen en – technieken. • Toegankelijkheid. De verbindingen in Zeeland zijn van groot belang voor de economie en voor het sociaal-culturele leven binnen en buiten Zeeland. Deze etappe heeft mei en juni goed gevuld doordat ze vol zaten met fietsevenementen, zoals de Giro d ’Italia, de Giro Toertocht, de Meimaand Fietsmaand, de Zeeuwse Fietsdag en de Fiets 5zaterdaagse. Verder vond tijdens de opening de presentatie plaats van het boek ‘Rij met mee ZLD: een fietsgids voor Zeeland’ geschreven door auteur Roos Stallinga.


7

Tijdens de derde etappe zijn de volgende activiteiten georganiseerd:

• Start Nederland Meimaand Fietsmaand (vindt plaats in Renesse, genaamd de Zeeuwse Fietsdag.) • Start fiets 5-zaterdaagse • Presentatie 'Rij met me mee ZLD' • Giro Toertocht • Giro d ‘Italia • Introductie Iphone app Zeeuws Vlaanderen • Internationale Junioren 3-daagse Axel • Prijsuitreiking fietshelmen • Delta Tour Ride for the Roses • Delta Tour Zeeland • Raboster Zeeuwse Eilanden ( Internationale topwedstrijd vrouwen) • Activiteitendag Nationaal Landschap + Presentatie routeboekje Nat-Land.

864 aanwezigen

Etappe 4: Levendig in Zeeland Zondag 4 juli 2010 opende gedeputeerde Van Beveren de vierde etappe van het Zeeuws fietsjaar. Gedeputeerde Van Beveren is onder meer verantwoordelijk voor de portefeuilles Verkeer en Vervoer waar het tijdens dit thema om heeft gedraaid. De maanden juli en augustus hebben betrekking op de vele bruisende, levendige activiteiten die in deze zomermaanden hebben plaatsgevonden. In deze veelzijdige etappe werden er verschillende activiteiten georganiseerd:

• • • •

55 aanwezigen

Officiële start Pontjesseizoen Doorkomst Tour de France Hospitality Event Neeltje Jans Introductie bagageservice

Etappe 5: Veilig in Zeeland Mensen vinden veiligheid een van de meest belangrijke thema’s. Daarom staan de maanden september en oktober volledig in het teken van Veilig in Zeeland. Op donderdag 2 september 2010 gaf de Commissaris van de Koningin Karla Peijs het startschot voor de vijfde etappe. Alle inwoners en bezoekers hebben belang bij sociale veiligheid en verkeersveiligheid. De bestrijding en beheersing van crisis en rampen, externe veiligheid en de veiligheid op en rond de Westerschelde zijn belangrijke prioriteiten op het gebied van veiligheid. Er werden activiteiten georganiseerd waarbij de veiligheid centraal staat.

• Start campagne “ de scholen zijn weer begonnen” Mevrouw Peijs vroeg tijdens de etappestart aandacht voor de verkeersveiligheid van scholieren en andere jonge weggebruikers in Zeeland. Op 2 september 2010 was er een overvalteam aanwezig om passerende automobilisten erop te wijzen dat ze extra goed om zich heen moeten kijken als ze in september op pad gaan. Het overvalteam hielp de bestuurder door tijdens de etappestart het vakantiezand van de autoruiten te spoelen.

140 aanwezigen

2 Collegeprogramma Nieuwe verbindingen (2007) 8

Etappe 6: Samen in Zeeland Vanuit “Nieuwe verbindingen” wordt er op de volgende manier gesproken over de zesde etappe: “ We willen een slagvaardige, duurzaam verbindende overheid zijn. De verschillende “tandwielen” in de Zeeuwse maatschappij moeten steeds meer in elkaar grijpen, zodat een gezamenlijke doorgaande beweging ontstaat richting toekomst”. De maanden november en december stonden in het teken van de laatste etappe: Samen in Zeeland. In de Stenge in Heinkenszand verrichte gedeputeerde Marten Wiersma op 4 november 2010 de aftrap voor deze etappe. Er werd tijdens deze aftrap teruggekeken op het Zeeuws Jaar van de Fiets maar er werd ook vooruitgekeken. Bij deze vooruitblik werd de aandacht gevestigd op de fietsverlichtingscampagne “Samen Aan”. Hij stelde vast dat het van groot belang is dat iedere fietser goed zichtbaar is in het verkeer. Tijdens deze aftrap werden de fietsambassadeurs in het zonnetje gezet en kregen een speldje. Marten Wiersma hoopt hierdoor de fietsambassadeurs te stimuleren om met hun werk door te gaan2 .


Verschillende activiteiten werden georganiseerd tijdens deze laatste etappe:

• • • • •

Start fietsverlichtingscampagne Bijeenkomst fietsambassadeurs en beleidsevaluatie Afsluitende bijeenkomst Heel Nederland Fietst Prijsuitreiking fietsverlichtingscampagne Vrijwilligersbijeenkomst Routenetwerk


9

1.5 Debat Zeeuws Jaar van de fiets Het debat dat plaatsvond op 13 december 2010 in het Nationaal Voetbalmuseum te Middelburg, vormde de afsluiting van het Zeeuws Jaar van de Fiets. Door de samenwerking met Omroep Zeeland, PZC en Provincie Zeeland, werd deze afsluiting mogelijk gemaakt. Het publiek kreeg de gelegenheid om zijn of haar mening te geven over het afgelopen jaar en in discussie te gaan met drie panelleden. Het panel bestond uit oud-wielrenner Cees Priem, Gedeputeerde Kees van Beveren en Carla Schönknecht, directeur van Promotie Zeeland Delta. Het debat bestond uit drie thema’s; evenementen, producten/voorzieningen en verkeersveiligheid. Deze thema’s stonden centraal tijdens het afgelopen jaar. Ieder onderdeel werd gestart met een korte inleiding, waarna vervolgens per thema een stelling werd geponeerd: • ‘Zeeland moet een eigen profkoers krijgen’ • ‘De producten en voorzieningen van het Jaar van de Fiets sloten niet aan bij de behoefte van de doorsnee fietser’ • ‘De provincie moet iedere inwoner van Zeeland een fietshelm geven’ De evenementen Giro d ’Italia, Tour de France, de georganiseerde wielerwedstrijden en de Meimaand Fietsmaand maken deel uit van het Zeeuws Jaar van de Fiets. De beelden van de Giro d ‘Italia en de Tour de France zorgden voor één grote Zeelandpromotie, ‘wat onbetaalbaar is’ zoals Carla Schönknecht vermeldde. De evenementen zorgden daarnaast voor samenwerkingsverbanden tussen organisaties, bedrijven en burgers. De stelling ‘Zeeland moet een eigen profkoers krijgen’ zorgde voor verschillende discussies tussen de panelleden en het publiek. Er werd gesproken over een wielerkoers die vanaf Rotterdam naar Antwerpen zou leiden. Hierbij heeft Zeeland geen start of finishplaats, maar zou als een doorvoerhaven fungeren. Met een start en/of finish in Zeeland zou dit leiden tot meer georganiseerde activiteiten en betrokkenheid vanuit organisaties, bedrijven en burgers. De nationale en internationale uitstraling van zo’n terugkerend evenement zorgt voor terugkerende publiciteit en daarnaast komt sport in Zeeland ook meer tot uiting. De Delta Tour Zeeland staat al in de publiciteit en door het opwaarderen van deze driedaagse wedstrijd kan ook nationaal en internationaal gezien, Zeeland meer op de kaart worden gezet. Tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets zijn er een behoorlijk aantal producten en voorzieningen ontwikkeld en op de kaart gezet om het fietsen te bevorderen. Dit leidt tot de volgende stelling: ‘De producten en voorzieningen van het Jaar van de Fiets sloten niet aan bij de behoefte van de doorsnee fietser’. De producten en voorzieningen die zijn ontwikkeld sluiten goed aan, maar zijn vaak pas in het naseizoen geïntroduceerd tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets, hierdoor zal de promotie van deze producten pas effectief zijn in 2011, vermeldde Carla Schönknecht. Wanneer de toerist of recreatieve bezoeker Zeeland aandoet is zij op zoek naar een product, maar het is niet de reden dat ze naar Zeeland komen voor het product. Er is meer promotie nodig om de kracht van de aanwezigheid van fietscafés te benadrukken, aangezien veel fietsers hiervan niet op de hoogte zijn. Daarnaast werd door Van Beveren benadrukt dat de voorzieningen moeten worden verbonden aan de diverse thema’s, zoals veiligheid, toerisme en sport. De veiligheid van fietsers die deelnemen aan het verkeer is meer in de belangstelling gekomen dankzij het Zeeuws Jaar van de Fiets. De fietshelmencampagne is hier een belangrijk onderdeel van. Dit leidt tot de laatste stelling van het debat: ‘De provincie moet iedere inwoner van Zeeland een fietshelm geven’. Dit leidde tot een bijzondere uitspraak van Cees Priem: ‘Wanneer je fietst met een fietshelm, dan voel je de wind niet door je haren’. Carla Schönknecht wilde graag benadrukken dat het dragen van een fietshelm bij de eigen verantwoordelijkheid hoort. Wel is er een rol weggelegd voor de werkgevers. Het verplichten van een fietshelm is niet mogelijk en zou alleen landelijk kunnen worden doorgevoerd. Zeeland moet een veilig fietsgebied worden, dit is niet alleen mogelijk door de fietsers te informeren, maar ook andere deelnemers aan het verkeer. Daarnaast is het aanleggen van fietspaden langs 80 en 60 kilometer wegen van groot belang. Het afgelopen jaar is er meer dan 280 kilometer aan nieuwe fietspaden aangelegd. Het is belangrijk om naar buiten toe aan te geven dat Zeeland een veilige fietsomgeving kent. Tot slot werd er vermeld dat samenwerking en het ondernemerschap in een jaar, zoals het Zeeuws Jaar van de Fiets ontzettend belangrijk is. Daarnaast is ook de betrokkenheid van de burgers van belang. Het is een goede start geweest om de fiets en Zeeland te promoten, maar dit jaar staat niet op zich. De aandacht voor de fiets zal in 2011 worden voortgezet. Het was een goed jaar, maar er moet wel zo doorgegaan worden. Carla Schönknecht wil graag afsluiten door te vermelden dat Zeeland en de fiets onlosmakelijk verbonden zijn3. Als laatste sprak een inwoner van de provincie Zeeland: “Het was een fantastisch fietsjaar, ga zo door!”

3 www.zeeuwsjaarvandefiets.nl 10


2. Evenementen 2.1 Inleiding Het collegeplan ‘Nieuwe verbindingen’ geeft verschillende speerpunten aan met betrekking tot jaar-rond-evenementen. De provinciale doelstelling op dit gebied luidt:

• Een gevarieerd aanbod van evenementen, ook voor jongeren • Seizoensverlenging Om deze doelstellingen te behalen is het noodzakelijk dat er door verschillende partners wordt samengewerkt. Het betreft hierbij voornamelijk de organisatoren van recreatief-toeristische en culturele evenementen. Niet alle evenementen die georganiseerd worden in Zeeland, kunnen gerekend worden onder de noemer ‘topsport’ of ‘cultuur’, aangezien ze een meer recreatief-toeristische doelstelling hebben. Door de kwaliteit van het evenement is echter wel sprake van promotie en Zeeland op de kaart zetten. Samenwerking met Gedeputeerde Staten heeft geresulteerd in diverse maatregelen en resultaten, zoals een bijdrage leveren aan grootschalige evenementen, die niet onder de topsport-of cultuurregeling vallen, maar een recreatief- toeristische doelstelling hebben4.

2.2 Evenementen In opdracht van Provincie Zeeland organiseerde het Kenniscentrum Kusttoerisme op 11 februari 2010 de themabijeenkomst ‘Kansen van evenementen in Zeeland’. Doel van deze bijeenkomst betrof het bewust maken van ondernemers van het economisch potentieel van evenementen en hen daarmee te stimuleren om op evenementen in te spelen. Aanleiding voor deze bijeenkomst waren de evenementen die tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets zijn georganiseerd. Daarnaast is het optimaal benutten van de economische kansen en het anticiperen op grote bezoekersstromen ook van toepassing op overige evenementen5. Op de volgende pagina zijn de belangrijkste evenementen beschreven die gedurende het Zeeuws jaar van de fiets zijn georganiseerd. Giro d ’Italia Activiteitenomschrijving De Giro d ‘Italia (ronde van Italië) is een meerdaagse wielerwedstrijd in en rond Italië. Zij is één van de drie grootste rondes naast de Ronde van Frankrijk en de Ronde van Spanje. De ronde duurt 23 dagen en bestaat uit de meeste gevallen uit 21 etappes inclusief een eventuele proloog en twee rustdagen. Op 10 mei 2010 trok de derde etappe van de Giro d ‘Italia door Zeeland. Vanuit Goeere-Overflakkee doorkruiste het peloton achtereenvolgens SchouwenDuiveland en Noord-Beveland om vervolgens aan te komen op Walcheren en te finishen in Middelburg. Giro d'Italia in Middelburg

4 Collegeprogramma Nieuwe verbindingen (2007) 5 Kenniscentrum (Kust)toerisme (2010), Kansen van evenementen in Zeeland Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

11

Resultaten

De finish van deze laatste etappe heeft in Middelburg 75.000 bezoekers naar de Zeeuwse hoofdstad getrokken. Hiernaast trok de rit Amsterdam – Middelburg 308.000 kijkers via de NOS televisie uitzending. Volgens de woordvoerster heerste er een goede sfeer in Middelburg6. De (inter)nationale belangstelling die het evenement geniet heeft ertoe bijgedragen dat de gehele wereld kennis heeft kunnen maken met de Zeeuwse fietscultuur. Daarnaast heeft het een stimulans gegeven aan het bedrijfsleven op het gebied van promotie en zijn ook door de burgers diverse initiatieven ondernomen. Zowel tijdens het evenement, als ook in de week voorafgaand zijn er tal van activiteiten georganiseerd, waaronder de Italiaanse week en de Giro Toertocht. Tijdens de Zeeuwse etappe werden er in diverse doorkruisende Zeeuwse dorpen en steden straten roze geschilderd en aangekleed met diverse activiteiten zoals roze fietsen. Ook werden er Italiaanse wijn- en eetproeverijen georganiseerd en was er deel te nemen aan meerdere fietsclinics. Tijdens de Italiaanse week, gehouden in de week voorafgaand aan de aankomst van de Giro d’ Italia in Middelburg, werden meer dan 35 verschillende activiteiten georganiseerd, variërend van fiets gerelateerde activiteiten tot Italiaanse cultuur gerelateerde activiteiten. In bijlage 2 is een overzicht te vinden van de verschillende evenementen die rondom de Giro d ‘Italia zijn georganiseerd. Enkele van deze activiteiten zijn verder toegelicht. De organisatie van de Giro heeft veel (gratis) publiciteit voor Provincie Zeeland opgeleverd. Zo was de provincie op de dag zelf uitgebreid in beeld op allerlei televisiekanalen in de wereld. Daarnaast is ook in de schrijvende pers – op de dag zelf, maar ook in de aanloop naar het evenement toe – veel media-aandacht voor de Giro geweest. Aankomst wielrenners in Middelburg

Ook nieuwe sociale media zijn ingezet om de Giro te promoten. Denk daarbij aan toepassingen als Hyves, Facebook en Twitter. De website www.giromiddelburg.nl vormde de basis van de berichtgeving over Giro Middelburg. De website heeft vele bezoekers gehad. In de week voorafgaand aan 10 mei zelfs meer dan 50.000 bezoekers per dag7. Deze media-aandacht heeft erin geresulteerd dat het aanbod van Zeeland op cultuur-historisch en toeristisch gebied mondiaal is gepresenteerd. Samenwerking De organisatie van alle activiteiten in de finishplaats betreft een samenwerkingsverband tussen Gemeente Middelburg, sportorganisaties, pers en een grote hoeveelheid regionale bedrijven, restaurants en cafés hebben zich ingezet om alle activiteiten in het kader van de Giro d’ Italia te organiseren. In totaal waren dit meer dan 110 diverse organisaties en ondernemingen. De samenwerking tussen de ondernemingen die tijdens en voorafgaand aan de Giro d ‘Italia hebben deelgenomen, is voorspoedig verlopen8. Onderzoek Onderzoek, uitgevoerd door de docent Bouwe Postma van Hogeschool Zeeland, onder inwoners van de gemeente Middelburg heeft inzicht gegeven in welke eigenschappen, van een groot sportevenement als de Giro, kunnen worden aangeduid als 'satisfier' dan wel 'dissatisfier'. In totaal hebben 841 personen deelgenomen aan het onderzoek, waarbij onderscheid werd gemaakt in 15 thema's: -

6 www.giromiddelburg.nl 7 Gemeente Middelburg (2010), Verantwoording Giro d ’Italia 8 Gemeente Middelburg (2010), Verantwoording Giro d ’Italia 12

Duurzaamheid Sfeer Gastheerschap Zicht Overlast Geloof Communicatie Sport en Gezondheid

-

Besluitvorming Bereikbaarheid Competitiebelang Geluksfactor Veiligheid Horeca Side-events

Deze publieke mening over deze thema's kan worden gebruikt door de organisator om haar beleid hier op aan te passen. De inwoner ervaart de Giro d ‘Italia als een positief evenement. Het begrip 'sfeer' vormt hierbij een belangrijk aspect, wat past in het tijdsbeeld van de beleveniseconomie. Veiligheid ervaart men als een belangrijk thema. De aanwezigheid van politie vindt men onmisbaar.


Aan de andere kant kan de waarde die men hecht aan dergelijk sportevenementen afnemen wanneer er steeds meer sportevenementen, met dezelfde beleveniseigenschap, worden georganiseerd . Het wordt hierdoor voor de bezoeker vanzelfsprekend en niet onderscheidend. De aandacht op de huidige trends duurzaamheid, zingeving en authenciteit creëren daarbij de nieuwe eigenschappen van een sportevenement9.

Tour de France Activiteitenomschrijving De Tour de France (ronde van Frankrijk) is een meerdaagse wielerwedstrijd die voor het grootste deel door Frankrijk voert. Samen met de rondes van Italië en Spanje is zij één van de grootste wielerrondes. De Tour is uitgegroeid tot de belangrijkste, meest veeleisende en eervolste wielerwedstrijd van het jaar. In 2010 doorkruiste de eerste etappe van Rotterdam naar Brussel het Zeeuwse landschap. In bijlage drie is een opsomming te vinden van de verschillende evenementen die rondom de Tour de France zijn georganiseerd in de gemeente Schouwen-Duiveland, Noord-Beveland, Kapelle en Reimerswaal.

Peleton over de Oosterscheldekering

Resultaten Samen met de aankomst van de Giro d ‘Italia heeft dit evenement bijgedragen aan (inter)nationale belangstelling.

Langs de route in Zeeland stonden de mensen rijen dik, alleen al in Goes zijn ongeveer 20.000 mensen bijeen gekomen om de renners te zien voorbij komen. Ook de sportuitzending op de NOS heeft 828.000 kijkers gegenereerd. In België is de Tour de France door Zeeland met aankomst in Brussel goed bekeken. Meer dan 600.000 kijkers hebben via Sporza dit spektakel aanschouwd. Een inschatting van het totale aantal toeschouwers in Zeeland was voor Politie Zeeland niet mogelijk. Wel kan gesteld worden dat de doortocht van de Tour in toeschouwers en sfeer minstens kon wedijveren met de Italiaanse ronde. De doorkomst in Goes trok alleen al duizenden toeschouwers. Daar waar de Giro d ’Italia nog dwars door veel Zeeuwse steden en dorpen, reed de Tour de France nagenoeg alleen over grote wegen. De doorkomst in Goes was daarop een uitzondering en daarom waren veel mensen juist naar deze passage gekomen om daar de renners te aanschouwen. Overige festiviteiten in de Goese binnenstad rondom de passage zijn opgenomen in bijlage 3. Hoewel hierover geen exacte gegevens bekend zijn, mag worden aangenomen dat de bestedingen tijdens de Tour de France lager zijn uitgevallen dan tijdens de Giro d’ Italia. Dit kan verklaard worden door het feit dat de Tour de France alleen Zeeland heeft doorkruist, terwijl de Giro in Middelburg is gefinisht. Aan de andere kant heeft de Tour de France nationaal en internationaal indrukwekkende beelden achtergelaten bij het publiek van bijvoorbeeld de Oosterscheldekering, die tijdens de televisie-uitzendingen door miljoenen mensen zijn bekeken. Alleen al in Europa wordt de Tour de France in meer dan 16 landen uitgezonden. Het is aannemelijk dat in de toekomst Zeeland hier van gaat profiteren. Gedurende de dag werd de etappe gevolgd op het Hospitality Event op Neeltje Jans door 850 bestuurders en genodigden. Op korte afstand van deze locatie vond tevens één van de tussensprints plaats. Zoals gezegd in hoofdstuk één vond tijdens deze activiteit ook de opening plaats van de vierde etappe van het Zeeuws Jaar van de Fiets. 9 www.sportbeterbekeken.nl Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

13

Meterhoge fiets langs het parcours

Samenwerking Tijdens het Hospitality Event op Neeltje Jans is er door meerderde partijen samengewerkt. Dit waren onder andere Delta NV, Koninklijke Prins & Dingemans, Rabobank, Neeltje Jans en Provincie Zeeland. Het eerder genoemde feestweekend in Goes is georganiseerd door Stichting Promotie Goes, plaatselijke horeca en MKB. Verder heeft een samenwerkingsverband tussen de ZLTO, Provincie Zeeland, gemeenten, Rabobank, Roompot Vakanties en agrarische natuurverenigingen, met als trekker de Noord-Bevelandse agrariërs, gezorgd voor een aantal 'agrarische blikvangers'. De grootste blikvanger was een opvallende veldillustratie met een omvang van anderhalve hectare aan de Noord-Bevelandse kant van de Oosterscheldekering. Het kleur- en bloemrijke kunstwerk had de vorm van de Nederlandse landkaart met de fiets als het centrale symbool. Verder zijn, op initiatief van de projectgroep 'De Wereld fietst door Zeeland' metershoge stroproppen geplaatst, reusachtige fietsen opgebouwd en diverse figuren gemaaid langs de route van de Tour en Giro.

Meimaand fietsmaand Activiteitenomschrijving Het startsein van de landelijke Meimaand Fietsmaand vond het afgelopen jaar plaats in Renesse op 1 mei 2010. De Meimaand Fietsmaand is het grootste fietsevenement in Nederland en vond dit jaar voor de vijfde keer plaats. Tijdens deze Zeeuwse fietsdag werd tevens gestart met de fiets-5-zaterdaagse, waarbij gedurende alle zaterdagen in mei fietstochten werden georganiseerd door de VVV’s10. Resultaten De start van de Zeeuwse Fietsdag in Renesse bevatte een breed activiteitenprogramma. Gasten konden kennismaken met het concept fietscafé, kinderen konden deelnemen aan een Dikkebandenrace of aan een BMX-clinic. Daarnaast was er de attractie ‘Vliegende fietsen’ en kregen alle meefietsende kinderen een gratis fietshelm uitgereikt. De opkomst tijdens de fiets-5zaterdaagse lag lager dan andere jaren, waarbij tegenvallend weer een belangrijke factor was.

774 personen hebben deelgenomen aan een fietstocht in één van de Zeeuwse regio’s. De fietstochten op Schouwen-Duiveland en Zuid-Beveland & Tholen hadden de meeste deelnemers. Datum

Locatie

Thema

01-05-2010

Schouwen-Duiveland

Belevingsroute Natuurlijk Schouwen-Duiveland

250

Proef de pracht van Koewacht

119

08-05-2010

15-05-2010

Zeeuws-Vlaanderen

Walcheren

Aantal deelnemers

Fietsen langs boerderij en boomgaard

85 90

22-05-2010

Goeree-Overflakkee

Bevrijd Goeree

29-05-2010

Zuid-Beveland & Tholen

Langs boomgaarden en dijken

230

10 www.omroepzeeland.nl 11 NBTC- NIPO (2010) Onderzoek Meimaand Fietsmaand

Onderzoek Het NBTC –NIPO heeft onderzoek gedaan naar de Meimaand Fietsmaand. Meimaand Fietsmaand is het grootste fietsevenement in Nederland. In heel Nederland deden 569.000 deelnemers mee, dit zijn iets minder deelnemers dan in 2009, toen er 585.000 mensen deelnamen. De afname is ook hier te verklaren door de regen die in mei is gevallen. 31% heeft aangegeven dat zij meer zijn gaan fietsen door de Meimaand Fietsmaand. 62% van de Nederlanders is bekend met de Meimaand Fietsmaand. Veel fietsers zoeken een fietsroute in hun eigen omgeving, ze raadplegen hiervoor vaak het VVV. 67% van de deelnemers aan de Meimaand Fietsmaand waardeert de stops voor een restaurant of een terras. Iets minder populair is het bekijken van de natuur of een bezienswaardigheid11.

14


Samenwerking De landelijke start werd ondersteund door de provincie Zeeland, gemeente SchouwenDuiveland, Hotel De Zeeuwse Stromen en het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen.

Overige wielerrondes Activiteitenomschrijving Naast de grote wielerevenementen die dit jaar Zeeland hebben aangedaan, worden er ieder jaar ook kleinere wielerwedstrijden georganiseerd. Resultaten In onderstaand schema wordt een overzicht weergegeven van een aantal wielerrondes die hebben plaatsgevonden. In totaal zijn er circa 80 wielerrondes georganiseerd. Naast deze wedstrijden, heeft dit jaar de internationale wedstrijd EnecoTour op donderdag 19 augustus 2010 Zeeland doorkruist om via de Westerscheldetunnel richting België af te reizen. Ook de edities van 2007 en 2008 hebben een bezoek gebracht aan Zeeland. Overige wielerrondes ZLM Tour

Internationale wielerwedstrijd voor mannen onder de 23 jaar

Omloop van Borsele

Wielerwedstrijd voor dames

Delta Tour Zeeland

Wielerwedstrijd voor profs

Raboster Zeeuwse Eilanden Internationale wielerwedstrijd voor dames Internationale Junioren 3 daagse Axel

Internationale wielerwedstrijd voor junioren

Toertochten Activiteitenomschrijving Ook op recreatief gebied zijn dit jaar een groot aantal toertochten georganiseerd. Speciale fietstochten tijdens het Zeeuws jaar van de fiets worden hieronder beschreven. Ride for the Roses Dit jaar hebben tussen de 3000 en 3500 deelnemers gefietst in de strijd tegen kanker. In totaal is er meer dan € 65.000 opgehaald voor de KWF Kanker Bestrijding. Aantal deelnemers

2008 14.000

2009 3.000

2010 3.400

Fietsvierdaagse Goes De Zeeuwse Rijwiel- en Toervierdaagse organiseerde vanuit Goes de tweeëntwintigste editie van de Fietsvierdaagse. In totaal deden 1517 personen mee aan dit evenement, waarbij gedurende vier dagen werd gefietst op Noord- en Zuid-Beveland. De X-Treme/MarathonZeeland MTB toertocht De MarathonZeeland MTB toertocht is sinds 2007 onderdeel van het MarathonZeeland weekend. Naast mountainbiken, kan er tijdens dit weekend ook gewandeld of hardgelopen worden. Per mountainbike werd een route afgelegd van Zoutelande tot Burgh-Haamstede. Het aantal deelnemers per jaar is sinds de start in 2007 nog steeds stijgende. In 2010 werd een recordaantal van 600 deelnemers gehaald. Aantal deelnemers

2007 165


2008 350

2009 500

2010 600

15

Resultaten In totaal zijn 135 toertochten, verdeeld over Zeeland en zelfs enkele daarbuiten, aangemeld via de website www.zeeuwsjaarvandefiets.nl.

Het zijn voornamelijk jaarlijks terugkomende tochten alleen werden ze afgelopen jaar gebundeld op de website. Locatie Schouwen-Duiveland Zeeuws-Vlaanderen Walcheren Zuid-Beveland Noord-Beveland Tholen Zeelandbreed Buiten Zeeland Totaal

Aantal toertochten 41 35 25 13 7 4 6 3 134

Samenwerking Diverse toertochten zijn ontstaan vanuit samenwerking van verschillende partners. Dit zijn onder andere de plaatselijke wielerverenigingen, dorpsverenigingen en plaatselijke ondernemers.

Dikke Bandenraces Actitviteitenomschrijving Op 10 mei 2010 is op de markt in Middelburg de regiofinale verreden van de Dikke Bandenrace. Het is de bedoeling een drie jaar durend dikke banden programma in Zeeland neer te zetten om de belangstelling van jongeren voor deze eerste kennismaking met wielrennen warm te houden. Resultaten Bij wielercomités is belangstelling te bespeuren voor deze competitie. Zeelandbreed namen dit eerste jaar in totaal zo’n 1800 kinderen deel aan dit evenement. De Zeeuwse finale werd verreden als onderdeel van Delta Ride for the Roses op 12 juni. Resultaat van deze wedstrijden is dat ongeveer 30 kinderen zodanig enthousiast waren over de fietssport, dat zij zich hebben aangemeld bij een wielervereniging.

Hieronder is een tabel te zien met het aantal gehouden Dikke Bandenraces per gemeente, inclusief aantal deelnemers. Gemeente Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord -Beveland Reimerswaal Schouwen Duiveland Sluis Terneuzen Veere Vlissingen Totaal

16


Aantal races 4 3 3 1 6 2 1 5 2 3 1 1 32

Aantal deelnemers 186 228 118 60 684 75 55 105 176 89 26 26 1.828

Dikke bandenraces in Zeeland

Samenwerking De lokale voorrondes van deze DELTA Dikke Banden Races zijn georganiseerd door een plaatselijk wielercomité of wielervereniging, met ondersteuning van het projectteam DELTA Dikke Banden Races en SportZeeland.


17

3. Zeeland fietsland

3.1 Inleiding In Zeeland kan men onder meer genieten van uitgestrekte wateren, poldervergezichten en het ontdekken van de mooiste plekjes in de historische steden en dorpen. Mede door het fietsknooppuntennetwerk kan de fietser zijn route zelf bepalen om van knooppunt naar knooppunt te fietsen. Het fietsknooppuntennetwerk (FIKS) wordt later in dit rapport besproken. Om van een mooie omgeving te kunnen genieten, is het noodzakelijk dat er een ruim aanbod is aan veilige paden en wegen. Zeeland beschikt over een goede fietsinfrastructuur. Er zijn voldoende goede fietspaden en rustige binnenweggetjes waar de fietser gebruik van kan maken. In Zeeland is er in 2010 721 kilometer aan fietspaden/stroken en is er 4.370 kilometer aan gemeentelijke en waterschapswegen, waarop gefietst kan worden. Per km² is dit 2,85 km aan fietsmogelijkheden.

In de afgelopen jaren zijn er vele fietspaden opgewaardeerd of opnieuw aangelegd om te voldoen aan de wensen en behoeften van de Zeeuwse fietser. Onder deze noemer vallen zowel de toerist, als de inwoners van Zeeland.

Zeeuws Landschap

Zeeland kent unieke kernkwaliteiten in de omgeving, zoals de uitgestrekte polders en de dijkstructuur. Deze moeten gewaarborgd worden en kunnen tegelijkertijd ingezet worden als aandachtstrekker in het Zeeuwse fietsklimaat. Als bezoekers in Zeeland fietsen, dan moeten zij het echte Zeeland zien, kunnen voelen en soms zelfs proeven. De Zeeuwse identiteit moet hier duidelijk naar voren komen met als gevolg dat de consument het gebied beleefd. Het is hierbij van belang om niet langs de kernkwaliteiten van Zeeland te fietsen, maar erdoorheen, zonder dat de natuur te veel verstoord wordt.

In dit hoofdstuk wordt het profiel beschreven van de recreatieve fietser, maar ook de trends en ontwikkelingen die op dit moment een grote rol spelen in de (Zeeuwse) fietswereld. Het is belangrijk om als eerste stil te staan bij het begrip recreatieve fietser.

3.2 Recreatieve fietser Er zijn twee soorten gebruikers van de fiets. De recreatieve fietser en de utilitaire fietser, het verschil tussen deze twee soorten fietsers is het ‘doel’ om te fietsen. Ook de omgevingsfactoren zijn hierdoor verschillend. Een utilitaire fietser wil snel van A naar B langs een korte en snelle route waarbij veiligheid en comfort van belang zijn en niet de omgeving waarin hij of zij fietst, bijvoorbeeld een scholier. De recreatieve fietser wil in een aantrekkelijke en veilige omgeving fietsen waarbij de beleving belangrijk is. In 2009 heeft de Zeeuwse bevolking (alle leeftijden) bijna 96 miljoen kilometer gefietst voor recreatieve doeleinden, dit is 28% van het totaal aantal afgelegde fietskilometers. Afgewogen tegen het Nederlandse gemiddelde, met 30%, kan worden geconcludeerd dat de Zeeuwse bevolking niet meer recreatief fietst dan de rest van het land. In totaal is er door de Zeeuwse bevolking bijna 356 miljoen kilometer per fiets afgelegd in 2009. Dat is ongeveer 935 kilometer per persoon.

18


In de onderstaande twee tabellen wordt het gemiddeld aantal afgelegde kilometers per persoon per dag weergegeven voor zowel Zeeland als Nederland. Zeeland

2005

2006

2007

2008

2009

Gemiddeld aantal afgelegde kilometers per persoon per dag

2.79

2.43

2.06

2.53

2.56

Recreatief motief

26%

29%

23%

27%

28%

2005

2006

2007

2008

2009

Gemiddeld aantal afgelegde kilometers per persoon per dag

2.51

2.47

2.49

2.40

2.62

Recreatief motief

27%

26%

27%

25%

30%

Nederland

In de volgende twee tabellen is het gemiddeld aantal verplaatsingen per persoon per dag te zien. Gekeken naar het gemiddeld aantal fietsverplaatsingen per persoon per dag door de Zeeuwse bevolking, blijft deze de afgelopen jaren vrij stabiel. Het recreatief motief om zich te verplaatsen per fiets schommelt in zowel Zeeland als geheel Nederland rond de 20%. Zeeland

2005

2006

2007

2008

2009

Gemiddeld aantal verplaatsingen per fiets per persoon per dag 0.96

0.88

0.80

0.87

0.86

Recreatief motief

18%

20%

21%

17%

21%

2005

2006

2007

2008

2009

Gemiddeld aantal verplaatsingen per fiets per persoon per dag 0.80

0.80

0.80

0.78

0.77

Recreatief motief

21%

20%

20%

19%

Nederland

20%

Het ContinuVrijetijdsOnderzoek van het NBTC- NIPO Research heeft onderzoek verricht naar het fietsverkeer van Zeeland. Uit de resultaten blijkt dat 67% van de Zeeuwse bevolking minimaal één maal per maand een recreatieve fietstocht onderneemt.

Hoe vaak heeft u gemiddeld een ‘fietstocht voor plezier’ ondernomen?

Percentage

4 keer per week of vaker

5%

1, 2 of 3 keer per week

29%

1, 2 of 3 keer per maand

33%

6 tot 11 keer per jaar

15%


12%


4%


19

Uit onderstaande tabel valt te concluderen dat het maken van een fietstocht voor recreatieve doeleinden in Zeeland populairder is geworden. Tijdens een toeristische kampeervakantie ligt het ondernemen van een fietstocht nog hoger, 49% onderneemt dan een fietstocht voor plezier.12

Zeeland

2004

2005

2006

2007

2008

2009

31.7%

31.8%

30.3%

30.5%

32.8%

33.5%

Verder blijkt uit het onderzoek dat een fietstocht voor plezier in de top drie staat van meest favoriete vrijetijdsactiviteiten. Een wandeling voor plezier en winkelen in de binnenstad zijn nog iets populairder. De meeste Zeeuwen die een fietstocht ondernemen zijn 55 plussers. De meeste fietstochten worden ondernomen door echtparen zonder kinderen of gezinnen met jonge kinderen. Meer mannen dan vrouwen ondernemen een fietstocht voor plezier en zaterdag en zondag zijn de populairste fietsdagen. Gemiddeld geeft de recreatieve fietser landelijk 1,82 euro uit per fietstocht voor plezier, dit is zonder de kosten van het vervoer. Het meeste hiervan wordt uitgegeven aan consumpties. Dit bedrag ligt laag, maar dit is te verklaren doordat men vaak de eigen consumpties meeneemt.

3.3 Fietsverkeer in Zeeland Om een uitgebreider beeld te krijgen van het fietsverkeer in Zeeland wordt al diverse jaren op een twintigtal locaties, buiten de bebouwde kom, het fietsverkeer geteld. Het betreft hierbij een gezamenlijk meetnet van Provincie Zeeland, Waterschap Scheldestromen en Rijkswaterstaat Zeeland. De locaties zijn verspreid over de gehele provincie, en creëren daarmee een representatief beeld van de ontwikkeling van het fietsverkeer. Bij deze uiteenzetting van de fietsontwikkeling in Zeeland tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets is uitgegaan van de meest recente gegevens tot en met de samenstelling van deze rapportage. Om deze reden is uitgegaan van de periode januari 2006 tot en met oktober 2010. Om hierbij de ontwikkeling weer te kunnen geven zijn de maanden november en december van deze jaren buiten beschouwing gelaten. Zeeland is zowel voor de recreatieve fietser als de utilitaire fietser een ideaal fietsgebied.

De motieven van het fietsgebruik zijn vaak te koppelen aan periodes in het jaar. Voor de groep utilitaire fietsers zijn de werkdagen vanzelfsprekend het populairst. In de periode juli en augustus daalt deze groep in verband met de vakanties. Daarentegen zijn de maanden juli en augustus voor de recreatieve fietser topmaanden. Hiernaast zijn de weekenden het hele jaar druk door de recreatieve fietser. Van november t/m maart is een stille periode voor deze gebruiker.

12 ContinuVrijetijdsOndezoek (2009), NBTC-NIPO Research 20


Hieronder is een overzicht van de "seizoenen" weergegeven. Buiten seizoen

Januari, Februari, Maart en Oktober,November en December

Voor- en naseizoen

April, Mei, Juni en September

Hoogseizoen

Juli en Augustus

Er mag worden aangenomen dat het fietsverkeer op weekenddagen voornamelijk recreatieve fietsers betreft. Beïnvloedende factor Bij het weergeven van de ontwikkeling van het fietsverkeer, moet rekening worden gehouden met factoren die het fietsverkeer grillig maken. Een zeer belangrijke daarvan is de weersfactor. Met name het recreatieve verkeer heeft hierbij een hoge gevoeligheidsfactor. Het Zeeuws Jaar van de Fiets heeft als doel om het fietsgebruik binnen de provincie te promoten, maar vooral ook te stimuleren. Echter hebben de weersomstandigheden dit jaar een belangrijke rol gespeeld als externe factor. Sneeuwval en koude temperaturen tijdens de eerste maanden van dit jaar hebben hun invloed gehad op het utilitaire fietsverkeer. Ook bleek bijvoorbeeld mei de koudste meimaand van de afgelopen 20 jaar en was augustus één van de natste augustusmaanden in de afgelopen jaren. Beide maanden hebben een duidelijk invloed gehad op het recreatieve verkeer, waardoor de intensiteiten lager uitvielen dan voorgaande jaren. Ontwikkelingen De intensiteiten van het fietsverkeer in 2010 vallen lager uit dan voorgaande jaren. De stijgende trend tijdens de afgelopen jaren van het fietsgebruik op werk- en zaterdagen heeft zich in 2010 niet doorgezet. Ook op zondag vallen de intensiteiten lager uit dan in 2009.

Een oorzaak voor deze algemene daling is toe te schrijven aan een specifiek aantal tegenvallende maanden. Met name de eerste maanden van het kalenderjaar (januari en februari) en de maanden mei en augustus vertoonden een daling in het fietsgebruik. Tegenvallende weersomstandigheden in deze periodes spelen hierin mogelijk een belangrijke rol. Op werkdagen daalde het aantal fietsers vooral in de maanden buitenom het fietsseizoen. In januari en februari lag het aantal fietsers bijna 20% onder het niveau van 2009.


21

Het fietsgebruik op weekenddagen kan voor een zeer groot gedeelte worden toegeschreven aan het recreatieve verkeer. De weersomstandigheden beïnvloeden het fietsgebruik bij deze doelgroep in hoge mate. In onderstaande grafiek is het fietsverkeer te zien op zaterdagen per periode van het jaar. Er is duidelijk te zien dat er in 2007 en 2009 uitschieters zijn in het fietsseizoen. Evenals op werkdagen vallen de maanden buitenom het fietsseizoen lager uit dan voorheen. Tijdens de zomermaanden zijn ongeveer dezelfde aantallen waargenomen als het niveau van 2006.

Ook voor het fietsverkeer op zondag bleek 2007 een topjaar. In alle afzonderlijke fietsperiodes steeg het fietsgebruik ten opzichte van 2006. Deze stijging kon echter in de volgende jaren niet worden vastgehouden. Hoewel het aantal fietsers in het hoogseizoen nog redelijk constant bleef, daalde de intensiteit in de rest van het jaar.

22


3.4 Trends en ontwikkelingen Het fietsgedrag van de consument wordt beïnvloed door verschillende omgevingsfactoren. Het is belangrijk als ondernemer hiermee rekening te houden en zo nodig daarop in te spelen. Hieronder wordt er een beeld geschetst van relevante trends en ontwikkelingen in het toerisme op gebied van fietsten. Elektrische fiets De vergrijzing neemt toe in zowel Zeeland als de rest van Nederland, waardoor er in de toekomst meer vrije tijd beschikbaar komt om te recreëren en te fietsen. Een toenemende vraag naar elektrische fietsen lijkt hierbij een aannemelijk gevolg. Het elektrisch fietsen heeft dan ook een enorme vlucht genomen in Zeeland. Voor de mensen die geen elektrische fiets in bezit hebben, is er de mogelijkheid om een ‘e-bike’ te huren waarmee zij de omgeving kunnen verkennen. Er zijn in Zeeland al bijna 200 oplaadpunten waar de accu van de fiets opgeladen kan worden. Het betreft hierbij naast horecagelegenheden, ook fietswinkels en campings. Beleving Doordat er veel veranderingen plaatsvinden in de maatschappij, gaat men op zoek naar de authenticiteit en rust van vroeger. Beleving en tot rust komen staat centraal, wat goed past bij het fietsen. In de toekomst zal de zoektocht naar rust en authenticiteit alleen maar meer toenemen en wordt het creëren van beleving tijdens het fietsen nog belangrijker. De beleving wordt een steeds belangrijker begrip in de toeristische markt. De consument is op zoek naar de ‘ creative experience’ welke hij in het dagelijkse leven niet tegenkomt. Hoe onverwachter de ervaring is, hoe dieper en langduriger het effect van de beleving. Technische ontwikkelingen Technische ontwikkelingen, zoals het ontstaan van internet heeft ook zijn invloed op het fietsen in negatieve en positieve zin. Er is zoveel keus aan reisbestemmingen en activiteiten dat het moeilijker is om iemand te binden en om te belangstelling van recreanten vast te houden, doordat er zoveel mogelijkheden zijn. Aan de andere kant biedt het ook een mogelijkheid om mensen te overtuigen om die activiteit, zoals fietsen juist te gaan ondernemen. Tegenwoordig zijn er talloze fietsroutes etc. te vinden op het internet dat het voor de consument een steeds moeilijke taak wordt om hieruit te kiezen. Hiernaast speelt ook de technische ontwikkeling van de fiets mee. Landelijke ontwikkeling fietsvakanties De afgelopen jaren zijn de fietsvakanties populairder geworden. Uit het ContinuVakantieOnderzoek13 van het NBTC-NIPO blijkt dat er jaarlijks ongeveer 3,9 miljoen binnenlandse vakantie worden ondernomen waarin minimaal één fietstocht wordt ondernomen. Bij één miljoen van deze fietsvakanties, wordt er meer dan de helft van de dagen gefietst. Met name mensen uit een tweepersoonshuishouden met een bovengemiddeld opleidingsniveau ondernemen een fietsvakantie, blijkt uit het LF-onderzoek van Grontmij Route IV. Fietsvakanties en het recreatief fietsen zijn van groot economisch belang. Fietstochten worden vaak onderbroken om een hapje of drankje te nuttigen. Dit gebeurt veelal bij een horecagelegenheid. In totaal worden er tijdens fietsdagtochten € 215 per jaar uitgegeven. Dit bedrag lijkt jaarlijks toe te nemen. Behalve over bestedingen bij fietstochten zijn er over de fietstochten ook vele gegevens bekend. Uit onderzoek blijkt dat de fietstoerist gemiddeld € 133 per persoon uitgeeft. Jaarlijks boekt deze doelgroep circa 3,6 miljoen overnachtingen.14

13 ContinuVakantieOnderzoek (2010) NBTC NIPO-Research 14 Stichting Landelijk Platform (2009), Zicht op Nederland Fietsland Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

23

4. Toegankelijkheid

4.1 Inleiding Het gevoerde basisbeleid vanuit het ZCF en Provincie Zeeland met betrekking tot toegankelijkheid is opgebouwd uit een aantal elementen, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen het utilitaire netwerk, het recreatieve netwerk, en het natte netwerk. Overkoepelende aspecten die hierbij een rol spelen zijn verkeersveiligheid en comfort. Utilitair netwerk In 2005 is het utilitaire fietsnetwerk, zoals uitgewerkt in het Actieplan Fiets 1995, verder uitgewerkt en een wensbeeld vastgesteld door beide waterschappen, Rijkswaterstaat Zeeland en de provincie. Bij dit wensbeeld gaat het enerzijds om het hebben van goede verbindingen, anderzijds om de kwaliteit en het comfort van die verbindingen. Hierbij is in het Actieplan Fiets 20052015 de volgende doelstelling opgenomen: 'Het aanbieden van een zodanig compleet en veilig fietsnetwerk dat de fiets een aantrekkelijk vervoersalternatief is.'

Het netwerk is opgebouwd uit een primair netwerk met de hoofdverbindingen en een secundair netwerk met ontsluitende verbindingen voor de fietser. Aan beide netwerken is vervolgens een wensbeeld gekoppeld wat betreft comfort en veiligheid, waarvan de afgelopen vijf jaar uitvoering heeft plaatsgevonden. Recreatief netwerk Het recreatieve netwerk omvat hoofdzakelijk het netwerk zoals gedefinieerd is in het fietsknooppuntensysteem. Verdere uitwerking van dit project is terug te vinden in hoofdstuk zes. Natte netwerk In aanvulling op het ‘droge’fietsnetwerk bestaan er tussen de verschillende voormalige eilanden diverse fiets-voetveren, die eigenlijk natte schakels in het recreatieve netwerk vormen. Verdere uitwerking hiervan is eveneens terug te vinden in hoofdstuk zes. Verkeersveiligheid en comfort Voor wat betreft de verkeersveiligheid lift het fietsbeleid mee met het categoriseringsplan en “Veiligheid op Maat”. Het categoriseringsplan van Zeeland schetst een eindbeeld van de inrichting van wegen in drie types: stroomwegen (regime 120/100 km/u), gebiedsontsluitingswegen (80 km/u) en erftoegangswegen (60 km/u). Bij de eerste twee zou het fietsverkeer via een vrij liggend fietspad of een parallelweg afgewikkeld moeten worden, bij de erftoegangswegen kan een fietspad wenselijk zijn afhankelijk van de fiets- of auto intensiteit. De bedoeling is om het verkeer te concentreren op hoofdwegen, waardoor het onderliggende wegennet ontlast wordt en er ruimte voor de (recreatieve) fietser ontstaat. De Provincie Zeeland en ZCF adviseert de andere wegbeheerders met 80 km-wegen om een vergelijkbare doelstelling te hanteren. Dit wordt in de regionale overleggen en het POVV geagendeerd. Jaarlijks worden er diverse fietspaden opgewaardeerd of fietspaden aangelegd met behulp van de BDU.

4.2 Activiteiten In het kader van het Zeeuws Jaar van de Fiets heeft een inventarisatie plaatsgevonden van huidige stand van zaken voor wat betreft comfort en veiligheid van het huidige fietsnetwerk. Verder stonden er omtrent een drietal fietspaden een feestelijke opening gepland. Het betreft hierbij nieuw geopende fietspaden op Schouwen-Duiveland, Tholen en Walcheren. Een volledig overzicht van aangelegde fietsinfrastructuur in 2010 is terug te vinden in bijlage 4. Tot slot is een start gemaakt met de synchronisatie van LF-routes, waarbij deze routes worden gekoppeld aan het fietsknooppuntensysteem. Inventarisatie utilitair fietsnetwerk De gemaakte inventarisatie richt zich op comfort en veiligheid. Comfort en veiligheid zijn op bepaalde onderdelen van de inventarisatie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Daar waar de fietser de ruimte wordt gegeven, wordt vaak de kans op ongevallen verkleind. Voorbeelden van deze relatie zijn dan ook de aanwezigheid van vrijliggende fietspaden en de breedte ervan. Het wensbeeld voor het primaire netwerk verschilt hierin van het secundaire.

24


Voor het primaire net geldt de voorkeur voor een eigen infrastructuur voor de fietser, waar de fietser die infrastructuur toch moet delen met ander verkeer, heeft de fiets de eerste prioriteit en zal dus ook letterlijk de ruimte moeten krijgen, bijvoorbeeld door doorgaand autoverkeer actief te weren. Voor het secundaire netwerk mag ook gebruik worden gemaakt van rustige (binnen)wegen. Aanwezigheid van fietsstroken in combinatie van een 60 km/uur regime voor het overige verkeer wordt daarbij als voldoende gezien. In de staafdiagrammen hieronder wordt een kort overzicht gegeven van de stand van zaken per juni 2010 van het primaire netwerk.

Voor het secundaire netwerk is geconstateerd dat nog op 12% (80 kilometer) de snelheidslimiet hoger ligt dan 60 km/u waar de fietser zich bevindt op de weg. Op 21% van de wegen waar de fietser zich mengt met het overige verkeer is een fietsstrook aanwezig.

Nieuw geopend fietspad Den Osse - Serooskerke Door de aanleg van het fietspad tussen Den Osse en Serooskerke is er een natuurlijke weg ontstaan tussen het recreatieve gebied Den Osse, met veel verblijfsrecreatie, en de zuidkust van Schouwen waar een natuurgebied van 1000 hectare ontstaat. De aanleg van het fietspad maakt onderdeel uit van de werkzaamheden die in het kader van de landinrichting Schouwen-Oost worden uitgevoerd. In relatie tot het Zeeuws Jaar van de Fiets is dit fietspad officieel geopend door gedeputeerde Hamelink. Tijdens deze opening werden aspecten behandeld als de recreatiemogelijkheden, natuurontwikkeling en ondernemingskansen. Het aantal aanwezigen tijdens deze opening bedroeg circa 50. Gemiddeld maken per werkdag zo'n 150 fietsers gebruik van dit fietspad. De voorbereiding en uitvoering zijn, opdracht van de landinrichtingscommissie Schouwen-Oost en het waterschap Zeeuwse Eilanden, gecoördineerd door Dienst Landelijk Gebied heeft. Dit is in samenspraak gegaan met de gemeente SchouwenDuivenland en Provincie Zeeland. Het fietspad is mogelijk gemaakt door een Europese bijdrage in het kader van de POP-regeling (plattelands ontwikkelingsprogramma), en door de gemeente Schouwen-Duiveland, het waterschap Zeeuwse Eilanden en Provincie Zeeland. Het fietspad is in beheer en onderhoud bij het waterschap Zeeuwse Eilanden.

Nieuw geopend fietspad: Sint Maartensdijk – Stavenisse Vanwege veiligheidsaspecten is op Tholen het tegelfietspad vanaf de Weelweg richting Sint Maartensdijk, parallel aan de N286, vervangen door een drie meter breed fietspad van drie kilometer lang. Het fietspad ligt verder van de hoofdrijbaan af, zodat de fietsers, voornamelijk schoolgaande kinderen, veiliger kunnen fietsen naar school of naar huis. Gemiddeld maken zo'n 150 fietsers per werkdag gebruik van dit fietspad. De Provincie verzorgde het ontwerp, de aanleg en de financiering. De officiële opening, die gepland stond voor 23 april 2010 heeft niet plaatsgevonden. Vanwege een ongeval op 2 april 2010, waarbij een 67-jarige bromfietser na een aanrijding om het leven kwam, is in overleg met GS een feestelijke opening ongepast bevonden.


25

Bunkerroutefietspad Activiteitenomschrijving In 2009 en 2010 is het ontbrekende stuk van de bunkerroute aangelegd. Het bunkerroute-fietspad is nu in totaal 32 kilometer lang. De Bunkerroute neemt de fietser mee langs overblijfselen van de geleverde strijd in de Tweede Wereldoorlog. Walcheren werd zwaar verdedigd om toegang tot de haven Antwerpen te blokkeren. Deze strijd heeft zijn sporen in het land nagelaten. Deze fietsroute voert de fietser langs de nog overgebleven bunkers op Walcheren en twee musea over de Tweede Wereldoorlog. Naast het aanleggen van een nieuw stuk fietspad zijn er ook informatieborden en picknicktafels geplaatst. Daarnaast zijn de bunkers opgeknapt en leeggehaald en voorzien van veiligheidshekken. Resultaten Het bunkerroute-fietspad is op 5 maart 2010 geopend door gedeputeerde Hamelink van Provincie Zeeland. Deze opening heeft voor de nodige promotie voor deze nieuwe toeristische activiteit gezorgd. Samenwerking Een zestal minicampinghouders hebben het initiatief genomen om in samenwerking met het Waterschap Zeeuwse Eilanden, de gemeente Veere, de Provincie Zeeland en de Stichting Bunkerbehoud een ontbrekend stuk van de bunkerroute op Walcheren aan te leggen. In het najaar van 2009 en begin 2010 is de uitvoering hiervan gestart. Het opknappen van de bunkers is met de inzet van vele vrijwilligers van de Stichting Bunkerbehoud volbracht. De zes minicampinghouders, de Stichting Bunkerbehoud zijn heel tevreden over de samenwerking en het eindproduct dat tot stand is gebracht15.

Buitendijks fietsen Activiteitenomschrijving Het buitendijks fietsen is in 2010 erg populair geworden. Fietsen op de zeedijken is bijzonder aantrekkelijk. De fietsers kunnen hier genieten van een prachtig uitzicht over het water. Waar dat leidt tot te veel verstoring, wordt er afgewisseld met binnendijks fietsen. Dit vormt weer een kans voor de horecagelegenheden en verschillende bezienswaardigheden16.

15 http://babg.nl/Projecten/ Eindrapport%20Bunkerroute.pdf 16 Provincie Zeeland (2010), “Daar bij de waterkant” Recreatieve fietsroutes op en langs de zeedijken 26


Resultaten De Zeeuwse waterschappen willen zo veel mogelijk onderhoudswegen en primaire waterkeringen aan de Oosterschelde en Westerschelde openstellen voor recreatief gebruik. Samenwerking Op dit moment is er een top tien fietsroutes langs het water. In bijlage 5 is er een kaart te vinden waarop de recreatieve fietsroutes op en langs de zeedijken te vinden zijn. Dit is een indicatief streefbeeld. In bijlage zes is er een kaart van Zeeland te zien waarop de fietsroutes langs de zeedijken staan uitgestippeld van 201017. Synchronisatie LF-routes Het netwerk LF-routes is in basis ontwikkeld: 4500 km aansluitende routes die alle delen van het land met elkaar verbinden. De routes worden goed gebruikt, met name voor fietsvakanties. Het Fietsplatform streeft naar kwaliteitsbewaking van het netwerk en waar nodig kwaliteitsverbetering. De LF-routes worden daarvoor regelmatig tegen het licht gehouden en gereconstrueerd. Het doel daarbij is om te komen tot volledige afstemming van het landelijke netwerk en de verschillende regionale netwerken, zowel wat betreft tracering als bewegwijzering. Gestreefd wordt ook naar verdere productontwikkeling en promotie, op basis van het samenhangende aanbod van fietsroutes. Deze inventarisatie is ook in Zeeland uitgevoerd door het Landelijk Fietsplatform in samenwerking met het Routebureau Zeeland. In totaal bevinden zich in Zeeland 5 LF-routes: -

LF LF LF LF LF

1 : Noordzeeroute 13: Schelde-Rheinroute 38: Dender-Waaslandroute (grensoverschrijdend) 39 : Flandriensroute 30: Schelde-Deltaroute

In 2010 heeft de reeds synchronisatie plaatsgevonden van LF13. In 2011 zal het overige deel van het netwerk op onderdelen worden verlegd en volledig worden gesynchroniseerd met het knooppuntensysteem. Verder is door het Routebureau Zeeland een inventarisatie gemaakt van de zitgelegenheden langs het netwerk. Op een tiental plaatsen zullen in 2011, in overleg met de kustgemeenten, hiervoor extra maatregelen worden getroffen. Mountainbikeroutes Veere, Borssele en Zeeuws-Vlaanderen In Zeeuws-Vlaanderen werkt Routebureau Zeeland aan de realisatie van een grens-overschrijdend mountainbikenetwerk. In dit Interreg-project wordt samengewerkt met diverse Vlaamse en Zeeuws-Vlaamse partners, waaronder de gemeenten Hulst, Sluis, Terneuzen, de Provincie Zeeland en Sport Zeeland. Verspreid over Zeeuws-Vlaanderen worden vijf routes gerealiseerd. Het mountainbikenetwerk zal naar verwachting eind 2011 gereed zijn. Ook in de gemeente Veere zal in 2011 gestart worden met een inventarisatie naar de mogelijkheden voor een mountainbikeroute. Op dit moment zijn er al mountainbikeroutes aanwezig op SchouwenDuiveland en op Noord- en Zuid-Beveland.

17 http://kreeft.zeeland.nl Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

27

5. Productontwikkeling en aanvullende voorzieningen/services

5.1 Inleiding Productontwikkeling en aanvullende voorzieningen in de vorm van routes en bewegwijzering zijn een voorwaarde om de fietser verder op weg te helpen. Het is geen basisvoorwaarde, maar wel noodzakelijk om het recreatieve fietsgebruik verder te stimuleren. Algemeen bewezen is dat kwalitatief goede routes, routebewegwijzering en een overzichtelijk aanbod met een uniforme uitstraling (fiets)toeristen aantrekt. Routepublicaties vormen daarbij een goed instrument voor regiomarketing. De afgelopen jaren heeft een vermarkting plaatsgevonden van het fietsen in Zeeland. Diverse projecten zoals het ‘Rondje met een Pontje’, de toppunten in voorgaande jaren, maar ook onder andere de fietscafés, rustpunten en routeplanner in 2010, zijn gekoppeld aan het fietsknooppuntensysteem. Hierbij ontstaat een samenhangend geheel, dat als totaalproduct kan worden aangeboden aan de gebruiker. Hieronder volgt een overzicht van voorheen ontwikkelde producten en voorzieningen, die ook in 2010 in werking zijn geweest. Fietsknooppuntensysteem Sinds 2005 is in Zeeland toegewerkt naar een fietsknooppuntbewegwijzering. In 2006 is dit fietsknooppuntensysteem (FIKS) officieel in gebruik genomen. Een kaart van het routesysteem is te vinden in bijlage 7 van dit rapport. Bij de selectie van de routes is er rekening gehouden met de aantrekkelijkheid van het landschap en veiligheid.

Resultaten Het resultaat van het aantal bezoeken op de website www.vvvzeeland.nl, op het onderdeel fietsknooppuntensysteem vindt haar hoogtepunt in de zomermaanden. De drukste maand was juli met 1988 bezoekers. Daarna volgt de maand augustus met 1432 bezoekers. In totaal gingen in 2010 ruim 30.000 FIKS over de toonbank.

Samenwerking Het fietsknooppuntensysteem FIKS is opgezet door Routebureau Zeeland dat onderdeel is van Promotie Zeeland Delta. De routekaarten voor de FIKS routes zijn te koop bij alle Zeeuwse VVV kantoren. Verder worden de kaarten ook aangeboden bij Zeeuwse verblijfsrecreatiebedrijven, fietsverhuurcentra, boekhandelaren en toeristische diensten buiten de provincie.18 18 www.routebureauzeeland.nl

28


Toppunten Toppunten zijn ondernemers die aangesloten zijn op het knooppuntensysteem. Voor fietsers is het mogelijk om op deze Toppunten over te stappen op andere vervoerswijzen, zoals kano’s en paarden19. Een kaartje van de verschillende Toppunten is de vinden in bijlage 8 van dit rapport. Rondje met een Pontje Met 19 toeristische veerdiensten die de diverse regio’s in Zeeland verbinden, kunnen bezoekers van Zeeland genieten van Zeeland door een rondje te fietsen en af en toe een pontje te nemen. In bijlage 10 is een afbeelding te zien van de spreiding van de pontjes over de Zeeuwse eilanden. De pontjes zijn ongelijk verdeeld over Zeeland. De meeste toeristische veerdiensten varen van en naar Schouwen-Duiveland.

Pontje tussen Burghsluis, Colijnsplaat en Zierikzee Resultaten In totaal creëerden deze toeristische veerdiensten 14008 afvaarten en belevingen voor fietsers en andere gasten. In Totaal werden in 2010 3800 almanakken verkocht.

In bijlage 11 is per veerverbinding aangeven hoeveel afvaarten zij hebben gemaakt in de periode mei tot september tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets. De gegevens zijn berekend op basis van de gegevens die in de almanak zijn opgenomen. Op www.vvvzeeland.nl is er voornamelijk in de maanden mei, juli en augustus informatie ingewonnen over fiets een rondje met een pontje20. Er zijn nog niet veel gebruikers van fiets een Rondje met een Pontje. Juli (78 gebruikers) en augustus (97 gebruikers) zijn de maanden waar het meest van deze services gebruik is gemaakt. In de wintermaanden wordt er niet tot nauwelijks gebruik van gemaakt. Samenwerking Routebureau Zeeland verzorgt, in opdracht van Provincie Zeeland, sinds enkele jaren de coördinatie en promotie van het netwerk van toeristische veerdiensten (Rondje Pontje). Jaarlijks wordt hierbij, na afstemming met de schippers van de veerdiensten, een nieuwe Almanak ‘Fiets een rondje met een pontje’ uitgebracht met daarin alle informatie over de veerdiensten in het Deltagebied. OV-fiets Sinds een aantal jaar is het in Zeeland mogelijk om een OV-fiets te huren. Deze fiets is inzetbaar om snel vanaf een treinstation naar een afspraak te fietsen. Op het moment wordt de fiets vooral ingezet voor de utilitaire gebruiker, maar door de invoering van de OV-fiets in de SchouwenDuivelandPas is ook de recreatieve fietser te bereiken. In bijlage 9 is een kaartje te vinden met daarop de verschillende verhuurpunten van de OV-fiets. 19 www.zeelandistop.nl 20 Almanak van de Zeeuwse pontjes 2010, Promotie Zeeland Delta


29

5.2 Producten en voorzieningen in 2010 In het kader van het Zeeuws Jaar van de Fiets zijn er een aantal extra producten en voorzieningen gelanceerd, die er voor zorgen dat de belevingswaarde tijdens het fietsen wordt verhoogd. Hieronder zijn verschillende producten en aanvullingen voorzieningen en services te lezen met de daarbij behorende resultaten en samenwerkingsverbanden indien deze voorhanden zijn. Rustpunten/picknicktafels Activiteitenomschrijving Er zijn rustpunten ontwikkeld met bankjes en picknicktafels langs fietsroutes. Verspreid over de gehele provincie, zeker bij mooie uitzichtpunten, zijn rustpunten/picknicktafels ingericht. Het aanleggen van fietsparkeervoorzieningen, zoals fietsstallingen heeft daarnaast veel aandacht gekregen, vooral in de kustgebieden om strandbezoekers tegemoet te komen. Samenwerking In overleg met de gemeenten is gekeken naar de unieke en bijzondere locaties in de gemeente, waar deze ‘randinfrastructuur’ mogelijk is. Het plaatsen was een samenwerking tussen de gemeenten en het Routebureau Zeeland. Bagageservice Activiteitenomschrijving In het kader van het Zeeuws jaar van de fiets is in 2009 al € 300.000 uitgetrokken om de recreatieve fietsverbindingen te verbeteren. Eén van de wensen was een dienst waarbij bagage naar de volgende overnachting gebracht wordt. Wandelende en fietsende toeristen kunnen vanaf 2010 hun bagage op hun volgende overnachtingsadres in zowel binnen- als buitenland laten bezorgen. Naast bagage kan ook de fiets, scootmobiel of andere vervoers- en hulpmiddelen worden bezorgt21. Samenwerking De stichting Promotie Zeeland Delta heeft hierover, in opdracht van de Provincie Zeeland, overeenstemming gevonden met een lokale ondernemer. Belevend fietsen Beleving staat in de vakantie-ervaringen van tegenwoordig centraal. Dit kan door het onder de aandacht brengen van de historie of achtergrondverhalen of door bijvoorbeeld het koppelen van nieuwe interactieve diensten aan bestaande producten. In opdracht van de Provincie is door Routebureau Zeeland het project ‘Belevend fietsen’ opgestart, wat net als de fietscafés en de bagageservice valt onder overkoepelende project ‘Fietsen aan Zee’. Bikespeaker Activiteitenomschrijving Ter beleving van de omgeving zijn er bikespeakers ontwikkeld die kunnen worden bevestigd op de fiets. Deze voorzien de fietser onderweg van informatie over de omgeving of een monument22. De bikespeaker is een alternatief voor mensen die geen mobiele telefoon willen gebruiken tijdens het fietsen. De bikespeaker bevat ingesproken MP3- bestanden. Omdat losse MP3spelers met oordopjes de veiligheid van de fietser negatief kunnen beïnvloeden is een bikespeaker een ideaal alternatief.

Bikespeaker

21 www.routebureauzeeland.nl 22 www.routebureauzeeland.nl 30


Resultaten In 2010 zijn er verdeeld over heel Zeeland, gekoppeld aan het fietsknooppuntenysteem, in totaal 60 nieuwe geluidsfragmenten uitgebracht die door de fietser op drie verschillende wijzen kan worden beluisterd.

Gebied

Aantal geluidsfragmenten

Schouwen-Duiveland

13

Walcheren

15

Zuid-Beveland en Tholen

15

Zeeuws-Vlaanderen

17

Totaal

60

Samenwerking De bikespeaker is opgestart door Routebureau Zeeland in opdracht van Provincie Zeeland. Sms-service Activiteitenomschrijving Alternatief voor de bikespeaker is de sms-service. Door middel van het sturen van een sms naar een centraal nummer, wordt de recreant teruggebeld en wordt hij/zij voorzien van informatie (afhankelijk van wat er is opgevraagd). Zodoende kan tijdens het fietsen informatie ingewonnen worden over bijzondere bezienswaardigheden of wetenswaardigheden over de omgeving waarin men fietst. Resultaten In totaal zijn 60 nieuwe geluidsfragmenten uitgebracht. Tot nu toe hebben weinig mensen gebruik gemaakt van de sms dienst om die geluidsfragmenten op te vragen. In de periode van juni tot en met oktober zijn er ongeveer 90 sms geluidsfragmenten aangevraagd. Dit is erg weinig. Dit komt mede doordat het product pas in het naseizoen is opgeleverd, waardoor de promotie van het product pas effectief zal zijn in 2011.

Locatie

Aantal aanvragen

jun-10

24

jul-10

18

aug-10

10

sep-10

5

okt-10

32

Samenwerking De sms-service is opgestart door Routebureau Zeeland in opdracht van Provincie Zeeland. I-Phone met toeristische informatie Activiteitenomschrijving West Zeeuws-Vlaanderen kan sinds 2010 worden verkend met behulp van de I-Phone. Met behulp van de I-Phone app ‘Mooi west’ is het niet alleen voor fietsers, maar voor alle toeristen, mogelijk om op de hoogte te worden gebracht van evenementen, bezienswaardigheden en natuurgebieden. Voor personen die niet in het bezit zijn van een I-Phone, kan deze worden gehuurd bij één van de vier verhuurpunten. Recreanten reeds in het bezit van een I-Phone, kunnen de app downloaden.


31

Fietscafés Activiteitenomschrijving Tijdens het Jaar van de Fiets hebben 75 horecagelegenheden zich aangemeld als Fietscafé. Het eerste fietscafé is in februari geopend. Dit is een nieuw ontwikkeld concept waarbij horecagelegenheden aan een aantal voorzieningen voldoet. Een fietscafé is voorzien van een fietsreparatie set met fietspomp, watervulpunt voor bidons, acculader voor de elektrische fiets en nog meer fietsvriendelijke voorzieningen. De fietser kan naast de beleving van het fietsen in een aantrekkelijke omgeving, ook genieten van een hapje en een drankje en daarnaast een kleine reparatie doen aan de fiets. Ondanks dat er tijdens het fietsen gestopt wordt, blijft de gast in zijn beleving door het bezoeken van een fietscafé. Een fietscafé is herkenbaar voor een fietser door een gevelbord en is maximaal 1 kilometer verwijderd van een FIKS route. Het concept van de fietscafés was genomineerd voor de innovatieprijs Toerisme 2010. In bijlage 11 is een kaartje te vinden met de verschillende fietscafés in Zeeland. Zoals hierop te zien bevinden alle fietscafés zich verspreid over alle Zeeuwse eilanden, behalve Tholen.

Opening van het eerste fietscafé door gedeputeerde Kees van Beveren en Carla Schönknecht, directrice van Promotie Zeeland Delta.

Resultaten In augustus en september van dit jaar is er een piek te zien in het aantal pageviews op de website vvvzeeland.nl met betrekking tot de fietscafés.

Samenwerking De ontwikkeling en uitzet van fietscafés is uitgewerkt door het Routebureau Zeeland in opdracht van Provincie Zeeland. Onderzoek Het Kenniscentrum Kusttoerisme heeft onderzoek verricht onder de ondernemers van de fietscafés. De belangrijkste conclusies zijn verwerkt in de onderstaande diagrammen23.

23 Kenniscentrum (Kust)toerisme (2010), onderzoek fietscafés 32


De belangrijkste redenen waarom horecaondernemers zich hebben aangemeld voor het project zijn het genereren van extra klanten, extra bekendheid en het geven van een extra dienstverlening aan de huidige klanten. Echter geeft het merendeel geeft aan dat deze verwachting tot nu toe nog niet gehaald is.

Echter ziet een groot gedeelte van de ondernemers in dat het project zich op dit moment bevindt in een opstartfase en groeimogelijkheden aanwezig zijn. Echter geven zij daar wel bij aan dat de communicatie en promotie rondom het totale project verbetert dient te worden.

Routeproducten Tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets zijn er verschillende nieuwe fietsroutes ontwikkeld door Routebureau Zeeland. Kunstroutes Cultuur en fietsen zijn dit jaar gecombineerd. Al vele jaren worden op diverse plaatsen in Zeeland kunstroutes georganiseerd. Een overzicht daarvan werd gegeven op de website www.zeeuwsjaarvandefiets.nl: -

Open Atelier en Kunstroute "Kunstspeuren in de zak" Kunstroute Graauw Kunstroute Tholen Kunst- en cultuurroute Midden-Walcheren Kunst- en cultuurroute Wemeldinge Kunstschouw Westenschouwen Aardenburg Poëziestad Kunst- en cultuurroute Middelburg Artistiek wandelen door Zierikzee Dijken van Wijven Koudekerke uit de kunst Rondje Kunst, in de Schouwens Westhoek Beelden op de Scheldeboulevard in Terneuzen Kunstspoor Noord-Beveland Openhuis Route Goese Polder Expressief

Themaroutes In het kader van het project Natuurlijk Zeeland is er een speciale themafietsroute uitgegeven. Daarnaast zijn er vijf VVV jubilieumroutes ontwikkeld, die zijn uitgegeven ter eere van het 125jarig bestaan van het VVV-merk. Dit is uitgevoerd door Promotie Zeeland Delta.


33

De • • •

themaboekjes zijn: Zalig Zeeland (langs de Zeeuwse Zilte Zaligheden) De Ronde van Zeeland (rondom het parcours van de Giro d'Italia en Tour de France 2010) Fietsen door het Nationaal Landschap Zuidwest Zeeland (routes door de Zeeuwse Nationale landschappen) • Oneindig Zeeland Routemap Er is een luxe routemap verschenen met alle kaarten van het fietsknooppuntensysstem, tien themaroutes, informatie over de Zeeuwse regio's, fietscafés en alle audiopunten van 'Belevend Fietsen'. Ook deze zijn uitgevoerd door Promotie Zeeland Delta. Fietsrouteplanner Fietsers kunnen volgend jaar in Zeeland gebruik maken van een digitale fietsrouteplanner. Dit is een initiatief van de landelijke Fietsersbond die op zoek is naar vrijwilligers om de digitale routeplanner mee gaan helpen te ontwikkelen. Dit systeem zou daarbij een aanvulling kunnen zijn op de bestaande papieren fietsknooppuntennetwerkkaart. In januari 2011 start de Fietsersbond met het bouwen van de meest complete fietskaart van de zuidelijke provincies met hopelijk de inzet van vele vrijwilligers in dit gebied. Op de speciale website staan kaarten en een luchtfoto van de provincies waarop alle ontbrekende fietspaden ingetekend kunnen worden. Daarnaast kennen de vrijwilligers ook bepaalde kenmerken toe aan de wegen, zoals over het wegdek, verlichting, verkeershinder en natuur (de meeste gewone wegen staan er al in). De planner kan met deze informatie een route op maat en naar smaak maken voor elke gebruiker. In de herfst van 2011 moet de digitale routeplanner klaar zijn. Alle andere provincies gingen de zuidelijke provincies al voor. Alleen Groningen ontbreekt dan nog. De presentatie die hiervoor gepland stond op de activiteitenkalender is niet doorgegaan. Zeeland Fiets

ZeelandFiets

Ter promotie van het fietsen in Zeeland is een E-bike geïntroduceerd. De presentatie ervan vond plaats tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst. Het model is ontwikkeld door Fietsenwinkel Piet Voskamp uit Middelburg. Het idee voor de Zeelandfiets is afkomstig van de provincie. De Zeelandfiets is een elektrische fiets in de kleur brandingwit en is vanaf januari 2010 bij fietsenmakers in de hele provincie te koop. Verhuur van de fietsen is mogelijk bij de hotels van de Amadore keten. Fietsambassadeurs Op 4 november 2010 zijn zo’n 120 fietsambassadeurs in het zonnetje gezet. Deze mensen hebben een bijdrage geleverd of zijn nog steeds belangrijk voor de promotie van het fietsen in Zeeland. De gelukkigen kregen in de Stenge in Heinkenszand een speciaal speldje. De ambassadeurs zijn door de Provincie Zeeland voorgedragen of opgegeven door vrienden of bekenden. Er zaten onder meer oud-renners, fietsfanaten, actieve fietsers en organisatoren van evenementen tussen. In Heinkenszand werd ook de aftrap gegeven voor de laatste etappe van het Jaar van de Fiets: Samen in Zeeland, zoals al eerder in dit rapport naar voren is gekomen.

Benoeming van de fietsambassadeurs door gedeputeerde Marten Wiersma

34


6. Verkeersveiligheid 6.1 Inleiding Het collegeplan ‘Nieuwe verbindingen’ geeft verschillende speerpunten aan met betrekking tot verkeersveiligheid. De doelstellingen op dit gebied luiden: • Een verkeersveilig Zeeland • Het realiseren van een dalende trend van verkeersslachtoffers in Zeeland

In het beleidsplan Verkeersveiligheid Zeeland 2010-2020 zijn maatregelen opgenomen, die vervolgens verder uitgewerkt in uitvoeringsprogramma’s. Hierin wordt afgesproken welke taken de verschillende partners, zoals gemeenten, waterschap, Rijkswaterstaat, Provincie, politie, justitie en maatschappelijke organisaties, voor hun rekening nemen. Gezamenlijke doelstelling hierbij is dat Zeeland in 2020 de meest verkeersveilige provincie van Nederland is en dat het aantal vermijdbare ernstige ongevallen sterk is gedaald.

6.2 Activiteiten De uitgevoerde activiteiten met betrekking tot verkeersveiligheid van de fietser, zijn allen uitgevoerd in het kader van de campagne Vaker Veilig Fietsen. Vaker veilig fietsen is een samenwerkingsverband tussen het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Zeeland en het Zeeuws Coördinatiepunt Fiets, waarbij activiteiten en campagnes worden georganiseerd om het fietsen in Zeeland te stimuleren en de veiligheid te bevorderen. Campagnes die hieronder vallen zijn Coole kop, helm op!, De Scholen zijn weer begonnen, Trappen Scoort en de Fietsverlichtingscampagne. Verder wordt jaarlijks gezamenlijk de Zeeuwse fietsdag georganiseerd. De campagnes zullen hieronder beschreven worden. Coole kop, helm op! Activiteitenomschrijving In 2010 is het project ‘Coole kop, helm op’ van start gegaan. Het is een project om het gebruik van fietshelmen te stimuleren voor jonge kinderen. In 2010 hebben alle 42 basisscholen in de gemeenten Noord-Beveland, Terneuzen en Vlissingen meegedaan met dit project. Op een educatieve en speelse manier maken kinderen kennis met de fietshelm, middels een lespakket en knutselplaat. Vervolgens hebben alle kinderen van groep één tot en met vier van deze scholen een eigen helm gekregen, inclusief begeleidende folder voor de ouders, bijbehorende opbergtas en naamsticker. Deze uitreiking vond plaats door een middel van een toneelstuk, waarbij de nut en noodzaak van het dragen van de helm op een kinderlijke manier onder de aandacht wordt gebracht. Enkele weken na de uitreiking wordt vervolgens nogmaals een bezoek gebracht aan de scholen, waarbij het dragen van de helm nogmaals wordt benadrukt.

Uitreiking van de fietshelmen op één van de Zeeuwse basisscholen


35

Resultaten In 2010 hebben in totaal 5500 kinderen een fietshelm ontvangen. Bij de eerste proef in de gemeenten Terneuzen en Noord-Beveland zijn er begin dit jaar, 3000 helmen uitgedeeld. In november werden de helmen uitgedeeld aan 2.500 basisschoolleerlingen in de gemeente Vlissingen. In eerste instantie was de doelstelling om het project in vijf jaar over Zeeland uit te rollen. Door het grote enthousiasme van scholen, ouders, gemeentebesturen, provinciebestuur, politie en de vele aanvragen om mee te mogen doen met het project, is besloten dat alle scholen in Zeeland in 2011 aan het project mogen deelnemen, waarmee een totaalaantal van circa 25.000 Zeeuwse kinderen een fietshelm ontvangen. Uit eerste metingen in Terneuzen en Vlissingen bleek dat van de 204 waargenomen kinderen die op de fiets naar school komen, 16 (8%) de uitgereikte fietshelm droegen. Voor het uitdelen van de helmen droegen weinig tot geen kinderen een helm.

De komende vijf jaar wordt het gebruik van een fietshelm onderzocht. Op twintig basisscholen en twintig buitenschoolse locaties in Zeeland wordt er in 2011 drie keer gemeten. Voor een nauwkeurige weergave van het effect van de campagne worden deze meetresultaten vergeleken met een controlegebied in de omgeving van Oost-Brabant, waar dezelfde metingen worden verricht. Samenwerking Het uitreiken van de helmen betreft een samenwerkingsverband tussen het ROVZ en ZCF. Voor het onderzoek met betrekking tot het gebruik van de helm is deze samenwerking verder uitgebreid met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), Stichting Consument en Veiligheid en het Admiraal de Ruyterziekenhuis. Trappen Scoort Activiteitenomschrijving De campagne Trappen Scoort heeft als doel het stimuleren van een bewuste keuze voor vervoer. Hierbij staan een actieve leefstijl en verkeersveiligheid voorop. Leerlingen houden via de website van Trappen Scoort bij hoe vaak ze van en naar hun school fietsen. In het basisonderwijs vindt de registratie per klas plaats. In het voortgezet onderwijs en in het praktijkonderwijs hebben de leerlingen een eigen account. Tijdens de projectperiode wordt er naast het registreren van het fietsgedrag ook aandacht besteedt aan diverse activiteiten die met vervoer en fietsen te maken hebben, bijvoorbeeld een oefening fietsvaardigheid. Ook is 12 maal het mobiele mountainbiketeams ingezet om clinics te geven aan leerlingen. En namen meer dan 1.200 kinderen deel aan één van de 11 BMX-clinics. Trappen Scoort biedt voor alle klassen en voor alle leeftijdsgroepen één of meerdere educatieve, actieve en creatieve activiteiten aan. Zo komen er bij het basisonderwijs en het praktijkonderwijs verschillende thema’s aan de orde, namelijk: ‘Actieve leefstijl’ en ‘Verkeersveiligheid’. De basisschoolleeftijd is een belangrijke doelgroep voor Trappen Scoort omdat zij als kritieke fase kunnen worden gezien voor de ontwikkeling van een actief beweegpatroon. Ook brengt Trappen Scoort de fietssport onder de aandacht door middel van het aanbieden van sportieve clinics en het samenwerken met lokale verenigingen. Hiernaast wordt er ook aandacht besteed aan het thema ‘Verkeersveiligheid’. Aanvullend komt bij het voortgezet onderwijs, naast deze twee thema’s, het thema ‘Milieu’ aan de orde. In de voorgaande twee schooljaren hebben respectievelijk zes en vier scholen meegedaan aan het project Trappen Scoort. In het kader van het Zeeuws Jaar van de Fiets heeft de campagne “Trappen Scoort” een extra impuls gekregen, doordat er meer basisscholen en middelbare scholen kunnen deelnemen aan het project dan voorheen. In het kader van het Zeeuws Jaar van de Fiets en de doorkomst van de Tour de France is er het lespakket Tour de Fun ontwikkeld voor basisscholieren in de groepen zeven en acht en middelbare scholieren. In het lespakket staat fietsen centraal. Er worden verschillende aspecten behandeld zoals de geschiedenis van de fiets, het rekenen met afstanden en snelheden, EHBO en verkeersveiligheid. Alle scholen in Zeeland hebben dit lespakket ontvangen.

36


Resultaten

Tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets hebben 2178 leerlingen meegedaan die verdeeld zijn over 12 scholen. De meeste leerlingen zijn afkomstig van het Cypressenhof in Middelburg, gevolgd door Don Bosco in ’s Heerenhoek. Kijkend naar het aantal hits op de website van Trappen Scoort is maart 2010 erg populair, meer dan 187.000 bezoeken zijn er in deze periode gebracht aan de website. In totaal is in de periode januari t/m september 2010 de website meer dan 350.000 keer bezocht. Het project Trappen Scoort zal ook voortgezet worden in 2011 en 2012.

Samenwerking Trappen Scoort is een initiatief van het samenwerkingsverband Vaker Veilig Fietsen en wordt tot uitvoering gebracht door SportZeeland. De scholen zijn weer begonnen Activiteitenomschrijving Ieder jaar wordt er na de zomervakantie een campagne gestart door Vaker Veilig Fietsen. Deze campagne heet ‘De scholen zijn weer begonnen’. Na een vakantieperiode moet iedereen weer wennen aan de drukte op de weg. Dit levert vaak gevaarlijke situaties op. Het doel van deze campagne is erop gericht om mensen hierop attent te maken. Dit gebeurt door middel van de inzet van overvalteams24. Resultaten

Van 6 tot en met 10 september heeft het overvalteam van Vaker Veilig Fietsen 19 scholen en zes buitenschoolse locaties bezocht om zowel de fietsers als automobilisten te wijzen op hun verantwoordelijkheid in het verkeer. In dit kader werden op de basisschoollocaties 2300 flesjes water uitgedeeld met de link naar de ‘frisse’ start. Nieuw dit jaar was het uitdelen van ruitenreinigingsdoekjes aan automobilisten op verscheidene drukke parkeerplaatsen in Zeeland. Op deze doekjes stond de tekst: Zorg dat je elkaar ziet... Frisse start! In 2010 zijn ruim 2500 mensen bereikt door het overvalteam.

Samenwerking Deze campagne valt onder het samenwerkingsverband Vaker Veilig Fietsen. Fietsverlichtingscampagne Activiteitenomschrijving Tijdens de fietsverlichtingscampagne ‘Samen aan’ worden er in de vroege ochtenduren fietsers beloond die een goed werkend voor-en achterlicht hebben. De fietsers krijgen als beloning een KansLichtkaart waarmee ze kans maken op een beloning. Als het licht van de fietser niet in orde is, krijgt de fietser een waarschuwing, genaamd de “ helaas-kaart” . Er werd voornamelijk gecontroleerd op locaties waar veel fietsers komen, zoals fietspaden en rondom scholen. De acties van het overvalteam staan in het teken van het belonen van goed gedrag van de fietser. Hiernaast is het ook een waarschuwing want er wordt samengewerkt met de politie. Het heeft als doel om mensen te stimuleren om vaker te gaan fietsen zonder dat dit leidt tot toename van verkeersongevallen. Controle tijdens de fietsverlichtingscampagne

24 Veilig Verkeer Nederland, ‘Zeeuwse start, de scholen zijn weer begonnen’

Eind november en begin december gingen speciale overvalteams in het kader van de fietsverlichtingscampagne vroeg in de ochtend op pad om fietsers die de juiste verlichting voerden, te belonen. De politie assisteerde op verscheidene locaties. In totaal zijn de overvalteams op 31 verschillende locaties in Zeeland actief geweest. Circa 7700 mensen werden gecontroleerd. 6000 van hen hadden de fietsverlichting keurig op orde en ontvingen de 'Kanslichtkaart'. 812 personen registreerden hun code via de website. Samenwerking De inzetten van het overvalteam worden voor het grootste gedeelte bekostigd door Vaker Veilig Fietsen. Iedere Zeeuwse gemeente en het Waterschap krijgt per campagne één inzet van Vaker Veilig Fietsen. De overige inzetten kopen zij bij Vaker Veilig fietsen in. Het Waterschap, en de gemeenten Middelburg, Vlissingen, Noord-Beveland, Goes, Tholen, Borsele, Kapelle, Reimerswaal, Schouwen-Duiveland en Terneuzen hebben in 2010 een of meerdere inzetten van het overvalteam ingekocht.


37

7. Marketing en voorlichting 7.1 Inleiding Eén van de doelstellingen van het Zeeuws jaar van de fiets was om te laten zien dat er vele mogelijkheden zijn om Zeeland op de fiets te ontdekken. Hierbij is gezocht naar een manier waarop alle Zeeuwen aan kunnen haken en tegelijkertijd hun eigen boodschap kwijt kunnen. Het Zeeuws DNA en het promotieconcept ‘Zeeland, Echt Waar’ vormen hierbij de bindende factor. Ingrediënten van dit concept zijn rechtenvrij te gebruiken door partijen die een bijdrage willen leveren aan de promotie van Zeeland. Zo kunnen de samenwerkende partijen binnen de organisatie maar belangrijker nog de organisaties, ondernemers en particulieren daarbuiten, samen laten zien wat Zeeland allemaal te bieden heeft op fietsgebied. Het promotieconcept ‘Zeeland, Echt Waar’ is ingezet om Zeeland beter op de kaart te zetten. Vaak is dit beeld niet realistisch of onvolledig, dat is uit onderzoek gebleken. Het doel is om de provincie nog beter bekend te maken, door te vertellen wat Zeeland echt is. De woorden "echt waar" passen bij de Zeeuwse identiteit en bij de waarden en normen van Zeeuwen. Het "Echt Waar"-concept past ook bij het inzicht dat Zeeland veel 'best bewaarde' geheimen heeft en hiernaast biedt het concept de mogelijkheid om pure producten van Zeeland te promoten. Hierbij behoort ook het fietsen25. ‘Zeeland Echt Waar’ is de paraplu waaronder alle evenementen en activiteiten zullen worden gecommuniceerd en waarvoor passende beelden, teksten etc. zijn ontwikkeld. Samenwerkingsverband Zoals eerder genoemd in hoofdstuk één is er op het gebied van promotie een samenwerkingsverband aangegaan tussen Promotie Zeeland Delta, PZC, Omroep Zeeland en Provincie Zeeland. Door zowel digitaal, in beeld, als op schriftelijke wijze het evenement uit te zetten is getracht een gebied te bereiken breder dan alleen Zeeland.

7.2 Activiteiten Afgelopen jaar is het Zeeuws Jaar van de Fiets veelvuldig onder de media-aandacht geweest. Op internet, blogs en in kranten is er aandacht besteed aan het evenement, waarbij alle activiteiten en onderwerpen aan bod zijn gekomen. Dagbladen

Er zijn in totaal meer dan 300 artikelen gepubliceerd met betrekking tot het Zeeuws Jaar van de Fiets. De artikelen zijn variërend van etappe-openingen, Giro en Tour. En tevens artikelen over fietsambassadeurs en verkeersveiligheid. Televisie en radio Via de televisie is er veel aandacht besteed aan het Zeeuws jaar van de Fiets. Zo werd er tijdens de reguliere programmering op radio en televisie diverse malen aandacht besteed aan bijvoorbeeld de nieuwjaarsbijeenkomst en de etappeopeningen. Verder zijn er meerdere specials uitgezonden; extra uitzendingen rondom de grote wielerrondes dit jaar, een 7-delige televisieserie 'Met je kop in de wind', een 20-delige televisieserie over de fietsbeleving van Zeeuwen en bezoekers van Zeeland en tot slot een 5-delige terugblik op het afgelopen fietsjaar. Gedurende het afgelopen jaar zijn er meer dan 2200 minuten zendtijd besteed aan het Zeeuws Jaar van de Fiets op Omroep Zeeland.

Literatuur Naast de televisie, radio en dagbladen is er ook literatuur uitgegeven die Zeeland en de fiets nader bij elkaar brengen. Zo bevatte de PZC-editie van 30 juni een speciale katern rondom de Tour de France. Tevens werd er een brochure uitgegeven met als titel Zeeland Bike Your en werden er artikelen over het jaar opgenomen in magazines als Zilt Zeeland, ANWB-magazine en de Boekenkrant. Landelijk werden er artikelen gewijd aan het Jaar van de Fiets in de kranten Trouw en Telegraaf. Binnen het provinciale overheidsorgaan werd aandacht besteed aan het jaar in de Leomare en Provinciewerk. 25 http://loket.zeeland.nl/promotie/

38


Verder zijn er een aantal boekwerken/magazines uitgebracht speciaal gewijd aan Zeeland en het Jaar van de fiets: Zeelandmagazine Fietsspecial Het magazine verschijnt in een oplage van 60.000 exemplaren en wordt gratis verspreid via alle deelnemende bedrijven en de Zeeuwse VVV’s. Daarnaast wordt het magazine ook verspreid via VVV kantoren in Nederland en op de verschillende consumentenbeurzen. In mei 2010 is er een speciale editie gewijd aan fietsen binnen de provincie, waarbij het Zeeuws Jaar van de Fiets centraal stond. Fietsspecial Plus Magazine Een fietsspecial van 16 pagina’s over Zeeland die is ingevoegd in de volledige oplage van het Plus Magazine. De special heeft een sterke bewaarfunctie en bevat informatie over fietsbelevenissen in Zeeland, maar ook routes en kortingsacties. Plus Magazine behandelt onderwerpen vanuit het perspectief van de 50-plusser. Met een oplage van 320.000 exemplaren is het magazine erg populair. Het blad heeft een bereik van 1,2 miljoen lezers. Wielrennen op z'n Zeeuws In het kader van de aankomst van de Giro d’ Italia is er door Jan Zwemer het boekje “Wielrennen op z’n Zeeuws” geschreven. Dit boekje bevat leuke Zeeuwse wielrenuitdrukkingen die vertaald zijn naar het Italiaans. Daarnaast komen uitspraken van enkele (oud)wielrenners aan bod. Rij met me mee ZLD, fietsgids voor Zeeland Roos Stallinga schreef het boek “Rij met me mee ZLD, fietsgids voor Zeeland”. Het boek is een mix van verhalen, foto’s en fietsroutes die voor zowel toeristen als inwoners van Zeeland kan inspireren om de fiets te pakken en Zeeland te gaan ontdekken. Beurzen Promotie van het Zeeuws Jaar van de Fiets en Zeeland als fietsprovincie is verder onder de aandacht gebracht door deelname aan vijf beurzen, waarbij fietsen één van de of zelfs het hoofdthema omvatte: Boek 'Rij met me mee ZLD, fietsgids voor Zeeland

-

Fiets- en wandelbeurs Presentatie ITB (toeristische) beurs Berlijn Velo-City Conference 50+ beurs Contacta 2010

-

27 en 28 februari 2010 11 t/m 15 maart 2010 22 t/m 25 juni 2010 15 t/m 19 september 2010 2 t/m 4 november 2010

Beursbezoek Velo-City Conference


39

Expertmeetings Verdeeld over het jaar zijn er een drietal expertmeetings georganiseerd, waarbij, naast de mogelijkheid tot netwerken, werd gediscussieerd over diverse fietsontwikkelingen en werd ingegaan op de strategie van het Jaar van de Fiets. Hieronder een overzicht van de gehouden netwerkbijeenkomsten, inclusief het aantal aanwezigen: 13 januari 2010 18 maart 2010 2 juni 2010

'2010 is het Zeeuws jaar van de fiets. Echt waar.' 'Laat het Jaar van de Fiets tot zijn recht komen' 'Fietsrouteplanner'

86 aanwezigen 55 aanwezigen 20 aanwezigen

Website Zeeuws jaar van de Fiets Activiteitenomschrijving Voor het Zeeuws jaar van de Fiets is er een website ontwikkeld waarop men alles kan vinden wat te maken had met het Zeeuws jaar van de Fiets. Zo zijn er foto’s van verschillende evenementen geplaatst maar ook kan de bezoeker routes en kaarten van deze website afhalen. Ook is er op deze website een link te vinden naar het Twitteraccount van het Zeeuws jaar van de Fiets. Door middel van Twitter kunnen bezoekers het Zeeuws jaar van de Fiets op de voet volgen. Vervolgens kan hier dan ook weer op gereageerd worden. Resultaten De website van het Jaar van de Fiets heeft veel bezoekers getrokken. In totaal zijn er 43.626 bezoeken gebracht aan de website. 23% hiervan zijn herhalingsbezoekers. Dit betekent dat er in totaal 33.423 unieke bezoeken zijn gebracht aan de website. Het bouncepercentage ligt vrij hoog met 55% dit betekent dat 55% van het totaal aantal bezoeken binnen 10 seconden weer de website heeft verlaten, dit kan verklaard worden doordat er een grote hoeveelheid buitenlandse bezoekers op de website zijn terecht gekomen. De bezoekers zijn namelijk afkomstig uit 61 verschillende landen. Gemiddeld wordt tijdens een bezoek 1 minuut en 35 seconden doorgebracht op de website. Hierbij wordt gemiddeld 2,73 pagina’s per bezoek bekeken. In totaal zijn er 119.032 pagina weergaves geweest tijdens alle bezoeken26.

Het verloop van het aantal bezoeken van januari tot en met september 2010 is in bovenstaand schema opgenomen. De pieken liggen in het begin van mei en juli. Dit kan worden verklaard doordat in mei de Meimaand Fietsmaand van start ging in Zeeland en daarnaast door de aankomst van de Giro d’ Italia. In juli is de Tour de France Zeeland gepasseerd. De meeste bezoeken van de website www.jaarvandefiets.nl zijn via de browsers Internet Explorer en Firefox. De meeste bezoeken vinden plaats via kabelverbinding en via DSL verbinding. De meeste bezoekers zijn op de website terecht gekomen via google. Daarnaast ook via verwijzingen van de websites pzc.nl, vvvzeeland.nl en zeelandnet.nl. 14% van de bezoeken bezoekt rechtstreeks de website. Wanneer er werd gezocht naar de website van het Jaar van de Fiets zijn ‘Tour de France Goes’ en ‘ Zeeuws jaar van de fiets’ de meest gebruikte zoekwoorden. De meest bezochte onderdelen van de website zijn de Agenda en de Routes en Kaarten. Samenwerking Deze website is opgezet en onderhouden door PZC en Routebureau Zeeland, in opdracht van de Provincie Zeeland. Ook voor 2011 is besloten de website in stand te houden.

Bidon met logo Zeeuws Jaar van de Fiets

Incentives Ter promotie zijn er tijdens de diverse georganiseerde activiteiten incentives uitgedeeld zoals verschillende soorten stickers, sleutelhangers, bidons, en caps. Overig

26 Google Analystics

Postzegel Op een door Promotie Zeeland Delta (PZD) uitgegeven postzegel wordt een bijzondere draai gegeven aan het ‘Zeeuws Jaar van de Fiets’. Het ontwerp van 10 uur communicatie is een vervolg op de vorig jaar uitgegeven postzegel ‘Tijd voor een zuchtje Zeeland’. De postzegel is uitsluitend verkrijgbaar bij de VVV kantoren in Zeeland.

40


8. Conclusies & aanbevelingen

Naar aanleiding van de komst van de Tour de France en de Giro d'ltalia naar Zeeland en de wens om Zeeland in de top 5 van Nederlandse fietsprovincies te krijgen heeft het college van Gedeputeerde Staten in september 2009 besloten het jaar 2010 in het teken te stellen van de Fiets. Kerngedachte achter het Jaar is om met een zowel thematische, als programmatische aanpak fietsen in Zeeland onder de aandacht te brengen. De (veelal) reeds aanwezige investeringen en producten zijn geclusterd, en als een samenhangend geheel gepresenteerd. Als basis voor promotionele uitingen diende het DNA van Zeeland. Als visuele paraplu is hiervoor het beeldmerk "Zeeland op de fiets" ontwikkeld. Ter evaluatie van het jaar kan een driedeling worden gemaakt, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds het gegenereerde, anderzijds de leermomenten en verbeterpunten. Om deze reden is in het overige gedeelte van deze conclusies en aanbevelingen een verdeling gemaakt tussen deze bovengenoemde drie evaluatieaspecten.

Wat heeft het Zeeuws Jaar van de Fiets gebracht? Intensieve samenwerking tussen overheid en de commerciële sector Kenmerkend voor het Zeeuws Jaar van de Fiets is het ontstaan van een samenwerking tussen de overheid en de organisatoren. De samenwerking tussen Provincie, Omroep Zeeland en PZC heeft ervoor gezorgd dat gedurende het gehele jaar het thema fiets in alle soorten van media onder de aandacht is geweest. Ervaring vanuit de samenwerkende organisaties is dat deze thematische aanpak een groter promotioneel effect heeft gehad, dan wanneer alle inspanningen afzonderlijk worden uitgevoerd. Promotionele waarde Het Zeeuws Jaar van de Fiets heeft Zeeland veel free publicity opgeleverd. Evenementen als de Giro d‘Italia en de Tour de France hebben daar grotendeels aan bijgedragen. Voor deze promotie zijn er verschillende mediakanalen gebruikt zoals de televisie, de krant, boeken en de website van het Zeeuws Jaar van de Fiets. Met name de mondiale televisie-uitzendingen van de grote rondes hebben een hier een grote bijdrage aan geleverd. Verder heeft de speciaal opgezette website gefungeerd als medialocatie waarop alle Zeeuwse fietsnieuws en –activiteiten gebundeld werd aangeboden. Samenwerkende partijen als Provincie, PZC en het Routebureau zijn hierover dermate tevreden dat deze website ook in 2011 wordt gecontinueerd. Honderden georganiseerde evenementen en initiatieven De belangrijkste evenementen die hebben plaatsgevonden zijn de aankomst van de Giro d'Italia in Middelburg en de doorkomst van de Tour de France. Diverse overheidsinstanties, organisaties, lokale ondernemers, maar ook inwoners hebben ingespeeld op deze evenementen en hieraan een eigen activiteit gekoppeld. Conclusie is dat het Zeeuws Jaar van de Fiets zowel voor het product 'fiets' als de bekendheid van Zeeland een positieve bijdrage heeft geleverd.

Wat zijn de leermomenten? Formulering van onduidelijke doelstellingen aan de start van het project Een belangrijke doelstelling was dat de provincie Zeeland in de top 5 van meest fietsvriendelijke fietsprovincies terecht zou komen. Deze doelstelling was gebaseerd op een landelijk onderzoek van de website www.123fietsen.nl . In 2010 eindigde Zeeland evenals voorgaande jaren niet bij de 5 meest fietsvriendelijke provincies. De vraag is echter of deze doelstelling gerelateerd kan worden aan de insteek van het Zeeuws Jaar van de Fiets. Daarnaast zijn doelstellingen met betrekking tot gebruik en respons niet gemaakt. Om deze reden is het lastig vast te stellen of acties aan de verwachtingen hebben voldaan. Een breed scala aan nieuwe dienstverlening is geïntroduceerd Tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets zijn er verschillende producten en diensten geïntroduceerd. Deze hebben voor zowel positieve als negatieve reacties gezorgd. De indruk bestaat dat de communicatie en marketing niet altijd voldoende waren om deze producten en diensten tot een goed bruikbaar product te rekenen. Afgezien van het feit dat de respons soms tegen is gevallen, is het voordeel dat ervaring is opgedaan bij het in de markt zetten van nieuwe producten. Contacten met het bedrijfsleven zijn gelegd en leveranciers kunnen hun bevindingen inbrengen om verbeteringen aan te brengen. Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

41

Wat zijn de aanbevelingen? In het Zeeuws Jaar van de Fiets is een basis gelegd voor de toekomst Ter voorbereiding op en tijdens het jaar zelf zijn er verschillende samenwerkingsverbanden ontstaan. In de toekomst moeten deze samenwerkingsverbanden behouden worden en verder worden uitgebouwd. Goede afspraken met de samenwerkingspartners over de productontwikkeling en communicatie zijn een vereiste om het Zeeuws Jaar van de Fiets tot een groter succes te maken. Er is een goede basis gelegd waarmee het Zeeuws Jaar van de Fiets kan worden doorgetrokken naar 2011. In 2012 zal het ‘Zeeuws Jaar van het Water’ centraal staan in Zeeland. Het is hierbij belangrijk om het afgelopen jaar niet uit het oog te verliezen en de aandacht hierop te blijven vestigen. Monitoring Naast de ontwikkeling van de producten en diensten moet er aandacht besteed worden aan verschillende evaluatieonderzoeken. Communicatiecampagnes van het afgelopen jaar waren al ontwikkeld en soms uitgevoerd zonder dat er een evaluatieplan aan ten grondslag lag. Bij het opstellen van het evaluatierapport van het Zeeuws Jaar van de Fiets ontbraken er hierdoor gegevens over het gebruik en profiel van de bezoeker waardoor er van bepaalde onderwerpen geen complete evaluatie kon worden gegeven. Door monitoring al tijdens de start van een project in het proces te betrekken en doelstellingen te formuleren kunnen de producten en diensten beter voldoen aan de wensen en behoeften van de gebruiker.

42


Literatuurlijst Bij het samenstellen van deze rapportage is onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Boeken  Actieplan Fiets 2005, fietsbeleid op maat, van infra naar beleving  Almanak van de Zeeuwse pontjes 2010, Promotie Zeeland Delta  Collegeprogramma Nieuwe Verbindingen (2007)  ContinuVrijetijdsOnderzoek (2009) NBTC NIPO-Research  ContinuVakantieOnderzoek (2010) NBTC NIPO-Research  Gemeente Middelburg (2010), Verantwoording Giro d ’Italia  Kenniscentrum (Kust)toerisme (2010), Kansen van evenementen in Zeeland  Kenniscentrum (Kust)toerisme (2010), onderzoek fietscafés  Kenniscentrum (Kust)toerisme (2009-2010) Trendrapport  Mobiliteitsonderzoek Nederland, 2008  NBTC- NIPO (2010) Onderzoek Meimaand Fietsmaand  Provincie Zeeland (2010), “Daar bij de waterkant” Recreatieve fietsroutes op en langs de zeedijken  Stichting Landelijk Platform (2009), Zicht op Nederland Fietsland  Trendrapport toerisme, recreatie en vrije tijd, 2009-2010  Zeeuws Coördinatiepunt Fiets, Meerjarenprogramma, 2006-2015

Artikelen -

Veilig Verkeer Nederland, ‘Zeeuwse start, de scholen zijn weer begonnen’

-

HVZeeland,‘Verlichtingscampagne weer van start’

Websites -

www.fietsvakantiepagina.nl

-

www.gemeentemiddelburg.nl

-

www.giromiddelburg.nl

-

google analystics

-

www.hvzeeland.nl

-

http://kreeft.zeeland.nl

-

http://loket.zeeland/nl/promotie

-

www.maximaal.nl

-

www.mooierlandschap.nl

-

www.nederlandfietsland.nl

-

www.omroepzeeland.nl

-

www.pzc.nl

-

www.routebureauzeeland.nl

-

www.sportbeterbekeken.nl

-

www.trappenscoort.nl

-

www.verkeersnet.nl

-

www.vvvzeeland.nl

-

www.zeeland.nl

-

www.zeelandistop.nl

-

www.zeeuwsjaarvandefiets.nl


43

Bijlagen

Bijlage 1: Activiteitenkalender Jaar van de Fiets 2010 Bijlage 2: Evenementen rondom Giro d ‘Italia Bijlage 3: Evenementen rondom Tour de France Bijlage 4: Lijst nieuwe geopende fietspaden Bijlage 5: Recreatieve fietsroutes op en langs de zeedijken Bijlage 6: Kaartsituatie 2010 fietsroutes zeedijken Bijlage 7: Overzicht Fietsknooppuntensysteem FIKS Bijlage 8: Overzicht FIKS Toppunten Bijlage 9: Overzicht verhuurpunten OV-fiets Bijlage 10: Overzicht Rondje met een Pontje Bijlage 11: Aantal afvaarten Rondje met een Pontje Bijlage 12: Overzicht fietscafés

44



45

Bijlage 2: Evenementen rondom Giro d ‘Italia

Activiteiten tijdens de Giro d ‘Italia

Ringrijden

1 mei

Spinning-marathon

1 mei

Drum 'n Bass Party

1 mei

Boekenmarkt

2 en 3 mei

Koopzondag

2 mei

Kunst- en cultuurroute

2 mei

Gekke fietsparcours

3 mei

Kinderrommelmarkt

5 mei

De OerZeeuw (sterkste man van Zeeland)

5 mei

CZ Fit & Funbus

6 mei

Weekmarkt in Italiaanse sferen met lente-actie en prijzenfestival

6 mei

Fietsringrijden

7 mei

BMX-demo

7 mei

Fietsreparatiewedstrijd

7 mei

Guinness World Record: Pastasculptuur

7, 8 en 9 mei

Festival Klein Italië

7 en 8 mei

Stadspicknick

7, 8, 9 en 10 mei

Lezing over Galileo Galilei

7 mei

Concert Slim Cessna's Auto Club

7 mei

Bekendmaking Miss Giro Middelburg

7 mei

Mobiel Danshuis

8, 9 en 10 mei

Giro Toertocht

8 en 9 mei

Dansparade Il Giro di Danza

8 en 9 mei

Dans in de winkeletalages

9 mei

Finale Dikke Bandenrace

10 mei

Kleppetband

10 mei

Brabants Fiets Harmonisch Orkest

10 mei

Pastasculptuur De Ronde van Italië staat dit jaar stil bij het vijftigste sterfjaar van Fausto Coppi, de Italiaanse wielerlegende. Ook in Middelburg wordt een eerbetoon gebracht aan Fausto Coppi, de legendarische Italiaanse wielrenner waarvan het dit jaar precies 50 jaar is geleden dat hij overleed. Op de Markt is gedurende 7, 8 en 9 mei een enorm sculptuur van Coppi verrijzen. Het bijzondere van dit sculptuur is dat het volledig van pasta gemaakt was. Studenten van de Hogeschool Zeeland hoopten hiermee in het Guinness Book of Records te komen, dit is helaas niet gelukt. Festival Klein Italië Vrijdag 7 mei en zaterdag 8 mei 2010 is op het Damplein te Middelburg het festival ‘Klein Italië’ gehouden. Tijdens het tweedaags festival stond het plein bol van de activiteiten, georganiseerd rond de finish van de Giro-etappe Amsterdam-Middelburg. Tijdens de opening kwam een peloton wielrenners het plein op, aangevoerd door burgemeester Koos Schouwenaar en wethouder Albert de Vries. Op het podium van het nagebouwde Scala-theater van Milaan stond een operazanger te zingen. Giro Toertocht Op zaterdag 8 mei 2010 is de Giro Toertocht verreden, georganiseerd door de organisatie van de Giro d ‘Italia 2010 in Nederland, Libéma Profcycling. Vanuit Middelburg was het mogelijk om drie afstanden te rijden. Er werd gefietst over delen van het parcours van de profrenners. Dat een dergelijk evenement als de Giro kan aanzetten om te fietsen, wordt duidelijk uit het aantal deelnemers. In totaal reden 2700, uit Zeeland en daarbuiten afkomstige, recreatieve fietsers de tocht. 46


Bijlage 3: Evenementen rondom Tour de France Hospitality Neeltje Jans Naast enkele Zeeuwse bestuurders, volgenden nog zo'n 850 genodigden, de wedstrijd op Neeltje Jans. Daar was een groot scherm opgesteld en de tussensprint op Neeltje Jans kon met eigen ogen worden bekeken. Zoals gezegd in hoofdstuk één vond tijdens dit evenement ook de opening plaats van de vierde etappe van het Zeeuws Jaar van de Fiets. Samenwerkende partijen in deze hospitality waren: • • • • •

Delta NV Koninklijke Prins & Dingemans Rabobank Neeltje Jans Provincie Zeeland

Spinningwedstrijd Op zondag 4 juli 2010 zou er op Neeltje Jans een spinningswedstrijd gehouden worden waarbij 500 spinners naast elkaar aan het water zou spinnen met de Oosterscheldekering als decor. Er zou van alles te beleven zijn zoals DJ’s, zeven spinningsinstructeurs hangend boven het water, een groot videoscherm waarop de 1e etappe live te volgen is en de attracties van Neeltje Jans. Helaas is dit evenement geannuleerd vanwege het lage aantal inschrijvingen27.

Fieldprints Behalve ZLTO leveren provincie Zeeland, gemeenten, Rabobank, Roompot Vakanties en agrarische natuurverenigingen een bijdrage aan het evenement. Met een levensgrote ‘fieldprint’, agrarische kunst, metershoge fietsen, stropoppen, billboards en fietsroutes liet de landbouw zich van zijn beste kant zien tijdens het Zeeuws Jaar van de Fiets, dat loopt in de periode juni tot oktober 2010. De grootste blikvanger wordt een opvallende veldillustratie met een omvang van anderhalve hectare aan de Noord-Bevelandse kant van de Oosterscheldekering. Het kleur- en bloemrijke kunstwerk, waarvoor 100.000 bloembollen waren gepland, kreeg de vorm van de Nederlandse landkaart met de fiets als het centrale symbool. De provincie Zeeland met typisch Zeeuwse gewassen heeft een prominente plaats in de ‘fieldprint’.

Stichting Akkerleven In verband met het Zeeuws Jaar van de Fiets en het passeren van de Tour de France heeft stichting Akkerleven een aantal vroegbloeiende randen voor één jaar aangelegd. Hierin kwamen een aantal laagblijvende bloemsoorten voor die matig gebloeid hebben28.

27 www.wereldrecordspinning.nl 28 Nieuwsbrief Stichting Akkerleven Noord-Beveland, jaargang 5, nummer 1 Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

47

Bijlage 4: Lijst nieuwe geopende fietspaden Fietspad Sint Maartensdijks-Stavenisse Vanwege de veiligheid is op Tholen het tegelfietspad vanaf de Weelweg richting Sint Maartensdijk, parallel aan de N286, vervangen door een drie meter breed fietspad van drie kilometer lang. Het fietspad ligt verder van de hoofdrijbaan af, zodat de fietsers, voornamelijk schoolgaande kinderen, veiliger kunnen fietsen naar school of naar huis. De Provincie Zeekabd verzorgde het ontwerp, de aanleg en de financiering. De officiële opening was 23 april 2010.

Fietstunnel onder de N255, Zuiddijk – Frederiksdijk In het kader van het project 'recreatieve ontsluiting middengebied' van de gemeente NoordBeveland is een tunnel aangelegd onder de Oost-Westweg (N255) ter hoogte van de Zuiddijk en de Frederiksdijk. Deze tunnel is bestemd voor fietsers, voetgangers en ruiters. De tunnel maakt onderdeel uit van een recreatieve fietsroute over Noord-Beveland. De kosten worden voor het grootste deel betaald door de gemeente Noord-Beveland en uit een subsidie uit de Brede doel uitkering (BDU).

Fietsbrug in Terneuzen (Otheense Kreek) (opgeleverd) Vanaf begin dit jaar t/m mei is langs de N290 over de Otheense Kreek nabij Terneuzen een nieuwe fietsbrug gebouwd. Het huidige fietspad op de Kraagbrug over de kreek lag te direct naast de hoofdrijbaan, waardoor er een onveilige situatie ontstond voor fietsers. Door de aanleg van een aparte fietsbrug aan de zuidzijde wordt dit probleem opgelost.

Ongelijkvloerse fietskruisingen trace N57 Halverwege 2007 is een start gemaakt met de aanleg van het nieuwe trace van de N57. Het deel N57 vanaf de Rijksweg A58 bij Nieuw- en Sint Joosland langs de noordoostkant van Middelburg, via Serooskerke naar Vrouwenpolder wordt aangepast. Om de veiligheid van de fietser te verhogen worden er over het nieuwe gedeelte 7 fietstunnels aangelegd. Volgens de planning zal de aangepaste N57 uiterlijk in 2011 klaar zijn.

Fietspad Stromenweg-Abeelseweg Het aangelegde fietspad maakt deel uit van de doorgaande fietsverbinding tussen de Jacoba van Beierenweg en de Stromenwijk, en is gelegen over een lengte van circa 600 meter langs de Vlissingse Watergang. Het fietspad sluit aan op de bestaande bunkerroute van Vlissingen en ontsluit de twee bunkers langs de Vlissingse Watergang die deel uit maken van het Landfront. Het pad sluit hiermee goed aan op het gemeentelijk en provinciaal beleid. Daarnaast kan de route gebruikt worden als toeristisch-recreatieve fietsroute, als verbinding naar de sportboulevard en als fietspad naar de binnenstad. De kosten worden voor het grootste deel betaald een subsidie uit de Brede doel uitkering (BDU).

Veilig Kindlint Stromenwijk Commissaris van de Koningin, Karla Peijs, opende op woensdag 8 december 2010 het ‘Kindlint’ in de Middelburgse Stromenwijk. Veilig Lint, ook wel Kindlint genoemd, is een verkeersveilige, speelvriendelijke en sociaal veilige route, door de buurt. Op deze wijze ontstaan er veilige verbindingen voor kinderen tussen bijvoorbeeld school en speelplaatsen. De route is herkenbaar gemaakt door tegels die ontworpen zijn door leerlingen van het basisonderwijs in de gemeente Middelburg.

Fietspad Nolledijk Het nieuw aangelegde kustfietspad tussen de Nolledijk en de Kenau Hasselaarstraat in Vlissingen is onderdeel van het plan Zwakke schakel Nolle Westduin. Het nieuwe fietspad is deels ook buitendijks aangelegd en daarmee een toeristische verbindingsroute geworden langs de Walcherse kust. Vervolgstap in dit traject is de herinrichting van de boulevards in Vlissingen tot hoofdfietsroutes. 48


Fietsveilige oversteek Nansenbaan Goes De verdere ontwikkeling van Goes-Zuid –in de vorm van woningbouw en bedrijvigheid– leidt tot knelpunten in de bereikbaarheid van de zuidzijde van de stad. Met name de capaciteit van het stedelijk hoofdwegennet gaat op een aantal punten knellen. Een belangrijke schakel in de ontsluiting van Goes-Zuid is de Fokkerstraat als verbinding tussen de op-/afrit A256 en de stad. De gelijkvloerse oversteek van fietsers op het kruispunt Nansenplein leidt tot vermindering van de doorstroming op dit kruispunt en tot verkeersonveilige situaties voor het fietsverkeer. Om deze reden wordt er op dit punt een ongelijkvloerse oversteek aangelegd.

Fietsstroken Westkade Sas van Gent De aanleg van fietsstroken op de parallelweg op de Westkade te Sas van Gent wordt uitgevoerd binnen een algehele herinrichting van het tracé. Met deze herinrichting beoogt de gemeente de verkeersveiligheid op dit traject te verhogen en tracht men het doorgaand vrachtverkeer te verminderen.

Fietspad Den Osse – Dammenweg Door de aanleg van het fietspad tussen Den Osse en Serooskerke is er een natuurlijke weg ontstaan tussen het recreatieve gebied Den Osse, met veel verblijfsrecreatie, en de zuidkust van Schouwen waar een natuurgebied van 1000 hectare ontstaat. De aanleg van het fietspad maakt onderdeel uit van de werkzaamheden die in het kader van de landinrichting SchouwenOost worden uitgevoerd. In relatie tot het Zeeuws Jaar van de Fiets is dit fietspad officieel geopend door gedeputeerde Frans Hamelink. Tijdens deze opening werden aspecten behandeld als de recreatiemogelijkheden, natuurontwikkeling en ondernemingskansen. De voorbereiding en uitvoering zijn, opdracht van de landinrichtingscommissie Schouwen-Oost en het waterschap Zeeuwse Eilanden, gecoördineerd door Dienst Landelijk Gebied heeft. Dit is in samenspraak gegaan met de gemeente Schouwen-Duivenland en de provincie Zeeland. Het fietspad is mogelijk gemaakt door een Europese bijdrage in het kader van de POP-regeling (plattelands ontwikkelingsprogramma), en door de gemeente Schouwen-Duiveland, het waterschap Zeeuwse Eilanden en de provincie Zeeland. Het fietspad is in beheer en onderhoudt bij het waterschap Zeeuwse Eilanden

Fietspad Westelijke Parallelweg Krabbendijke Het fietspad komt vanaf de Schapendijk tot aan de ingang van de wijk Roozenboom. Sinds 2006 is de Westelijke Parallelweg een fietsweg: een weg met een verhoging in het midden, waar een maximumsnelheid van 60 kilometer per uur geldt en waar fietsers de ruimte behoren te krijgen. Ondanks deze maatregel werd het helaas niet veiliger voor de fietsers en bleven motorvoertuigen te hard rijden. Ook de vele bussen op deze weg maakten het er niet veiliger op. De fietsweg scoorde in een onderzoek in 2007 negatief en het waterschap ontving veel klachten. Na overleg met de gemeente Reimerswaal, het Calvijn College en de politie heeft het waterschap naar middelen gezocht om zo snel mogelijk een fietspad langs deze weg aan te leggen voor de veiligheid van voornamelijk de vele schoolfietsers.

Fietspad Zwartegatsche Kreek Sluis Het gebied rondom de Zwartegatsche Kreek, gelegen in het kustgebied van Groede, is grondig aangepakt door Waterschap Zeeuws-Vlaanderen. Verwezenlijkt is onder andere een eerste binnendijk die parallel gelegen is aan de kreek. Op deze dijk is een fietspad gerealiseerd.

Fietspad Paalseweg De aanleg van een fietspad aan de westkant van de Paalseweg tussen de bebouwde kommen van Graauw en Paal in de gemeente Hulst is geboren als alternatief voor de aanleg van een fietsvoorziening langs de gehele route Kloosterzande – Graauw. Het traject betreft in totaal zo'n twee kilometer. Evaluatie Zeeuws Jaar van de Fiets 2010

49

Bijlage 5: Recreatieve fietsroutes op en langs de zeedijken

50


Bijlage 6: Kaartsituatie 2010 fietsroutes zeedijken


51

Bijlage 7: Overzicht Fietsknooppuntensysteem FIKS

52


Bijlage 8: Overzicht FIKS Toppunten


53

Bijlage 9: Overzicht verhuurpunten OV-fiets

54


Bijlage 10: Overzicht Rondje met een Pontje


55

Bijlage 11: Aantal afvaarten Rondje met een Pontje

Veerdienst

Prijs enkele reis volwassene+fiets

A Oude Tonge – Benedensas – Steenbergen 432 afvaarten

€9

B

168 afvaarten

€ 10,50

C Sophiahaven – Zierikzee

324 afvaarten

€9

D Sint-Annaland - Sophiahaven

32 afvaarten

€ 10,50

E

Sint Annaland – Zierikzee

92 afvaarten

€ 10,50

F

Yerseke – Gorishoek

486 afvaarten

€4

G1 Kortgene- Wolphaartsdijk

1080 afvaarten

€ 2,20

G2 Kortgene – Wolphaartsdijk

224 afvaarten

€3

H Vlissingen – Breskens

8624 afvaarten

€ 3,75

I

Perkpolder – Hansweert

216 afvaarten

€5

J

Clemetspolder (Groede)

-

Gratis

K

Damschevaart (Sluis)

-

Gratis

L

Sluiskil Centrum – Sluiskil oostkade

-

Gratis

936 afvaarten

Gratis

Burghsluis- Colijnsplaat – Zierikzee

M Lillo – Doel

56

Aantal afvaarten

N Hellevoetsluis - Tiengemeten - Middelharnis 128 afvaarten

€ 10

O Anna Jacobapolder - Bruinisse

810 afvaarten

€ 4,50

P

Den Osse – De Punt

207 afvaarten

€ 6,50

Q Den Osse – Middelplaat

81 afvaarten

€ 6,50

R

168 afvaarten

€5

Stad aan ’t Haringvliet – Tiengemeten


Bijlage 12: Overzicht fietscafés


57

KENNISCENTRUM KUSTTOERISME

Recommend Documents