KENNISCENTRUM KUSTTOERISME
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Colofon Dit themarapport is een uitgave van het K enniscentrum Kusttoerisme en wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Pieken in de Delta Zuidwest-Nederland Copyright © 2012, Kenniscentrum Kusttoerisme Overname van informatie uit deze publicatie is toegestaan, mits met bronvermelding. Bij het samenstellen van dit rapport is de grootste zorgvuldigheid betracht, het Kenniscentrum Kusttoerisme is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie uit deze publicatie. Voor meer informatie: Kenniscentrum Kusttoerisme Email:
[email protected] Internet: www.kenniscentrumtoerisme.nl Fotografie: Cor Oudesluijs, Comach Grafische vormgeving: www.vormaat.nl
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Opdrachtgever:
Samenwerkende Recreatieondernemers Tholen en gemeente Tholen
Opdracht:
Rapportage over toeristische cijfers, gasttevredenheid en werkgelegenheid in de toeristisch-recreatieve sector op Tholen
Uitgevoerd door:
Kenniscentrum Kusttoerisme p/a HZ University of Applied Sciences Telefoon: 0118 489 850 E-mail:
[email protected]
Uitgave:
mei 2012 Bij het samenstellen van deze rapportage is de grootste zorgvuldigheid betracht, het Kenniscentrum Kusttoerisme is echter niet aansprakelijk voor enige directe of indirecte schade als gevolg van de aangeboden informatie.
3
Inhoud
Inleiding
..........................................................................................................................5
1. Trends en ontwikkelingen .........................................................................................6 2. Toeristisch aanbod Zeeland ....................................................................................10 3. Ontwikkeling van de vakantiemarkt ......................................................................11 3.1 Ontwikkeling internationaal toerisme ......................................................................11 3.2 Ontwikkeling inkomend toerisme ............................................................................11 3.3 Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt ................................................................12 3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in het buitenland ......................................13 3.5 Vakanties in eigen land ..........................................................................................14 4. Aanbodanalyse Tholen............................................................................................15 5. Toeristische cijfers ....................................................................................................18 5.1 Vanuit het trendrapport .........................................................................................18 5.2 Toeristische cijfers hotels .......................................................................................20 5.2.1 Algemene informatie hotels ...............................................................................20 5.2.2 Gasten en overnachtingen hotels ........................................................................21 5.3 Toeristische cijfers gastenverblijf/appartement ..........................................................21 5.3.1 Algemene informatie gastenverblijf/appartement ..................................................21 5.3.2 Gasten en overnachtingen gastenverblijf/appartement ..........................................21 5.4 Toeristische cijfers Bed & Breakfast ..........................................................................22 5.4.1 Algemene informatie Bed & Breakfast ...................................................................22 5.4.2. Gasten en overnachtingen Bed & Breakfast ........................................................22 5.5 Toeristische cijfers campings ..................................................................................23 5.5.1 Algemene informatie campings ...........................................................................23 5.5.2 Gasten en overnachtingen campings ....................................................................24 5.6 Totale cijfers ..........................................................................................................25 6. Gasttevredenheid.....................................................................................................27 6.1 Algemene informatie campings...............................................................................27 6.2 Bezoek gasten.......................................................................................................29 6.3 Omgeving ...........................................................................................................31 6.4 Overige................................................................................................................32 7. Resultaten interviews ...............................................................................................38 8. Werkgelegenheid.....................................................................................................41 9. Samenvattend ..........................................................................................................42 Literatuurlijst .....................................................................................................................45 Meer weten? Themapublicaties ..........................................................................................46 Bijlage 1: Enquête .............................................................................................................47 Bijlage 2: Interviewvragen ondernemers ..............................................................................57 Bijlage 3: Landelijke R&T standaard....................................................................................58
4
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Inleiding
Het Kenniscentrum Kusttoerisme houdt zich bezig met het verzamelen en analyseren van cijfers en gegevens over de toeristisch-recreatieve sector, om deze te vertalen in kennis die bruikbaar is voor de sector. De voorliggende rapportage is opgesteld in opdracht van de gemeente Tholen waarbij de samenwerkende recreatieondernemers in de gemeente Tholen (Samenwerkende Recreatie Tholen-SRT) financieel hebben bijgedragen. De gemeente Tholen werkt aan een nieuw beleidsplan op het gebied van toerisme en wil graag inzicht hebben in het toerisme en de ontwikkelingen in beeld hebben. Daarnaast is het vergelijken van Tholen met de verschillende regio’s van Zeeland van belang om een beeld te krijgen van ontwikkelingen in de toeristische en recreatieve sector ten opzichte van de Zeeuwse ontwikkelingen. Jaarlijks publiceert het Kenniscentrum Kusttoerisme een trendrapport met daarin gegevens over onder andere overnachtingen en bestedingen op Zeeuws niveau. Het trendrapport is gebaseerd op het ContinuVakantieOnderzoek (CVO uitgeven voor NBTC en NIPO) voor wat betreft het binnenlands toerisme en het CBS voor inkomend toerisme. Voor het binnenlands toerisme wordt een vertaling gemaakt op Zeeuws niveau, maar ook wordt een aantal regio’s in Zeeland vergeleken. De gemeente Tholen valt samen met de Bevelanden; kortom er zijn geen gegevens beschikbaar over de gemeente Tholen. V oor het inkomend toerisme zijn de gegevens alleen op Zeeuws niveau beschikbaar , ook hier kan de gemeente Tholen dus geen data verkrijgen. Er is behoefte aan een aanbodanalyse en gemeentelijke cijfers die inzicht geven in de toeristische kengetallen van de regio. Omdat de cijfers niet zomaar voor handen zijn, hebben ondernemers hun medewerking toegezegd de bij hen aanwezige toeristische data beschikbaar te stellen voor onderzoek. Het betreft hier de verblijfsondernemers zoals campings en hotels. De dagrecreatieve sector komt hier niet aan de orde. Er is tevens inzicht gevraagd in de tevredenheid van de huidige bezoeker . Er heeft een bijeenkomst plaatsgevonden met een groot aantal ondernemers. Hier zijn de mogelijkheden besproken om klanttevredenheid te meten. Het bestaande systeem van KERN Management is hier gepresenteerd. Vakantiepark de Pluimpot maakt hier al deel van uit, omdat zij een Ardoerbedrijf zijn. De bedoeling is de tevredenheid met extra vragen te meten. Het onderzoek is gefinancierd middels innovatievouchers van Agentschap.nl, ter beschikking gesteld door een aantal ondernemers. De cofinanciering is in overleg tussen ondernemers en de gemeente gerealiseerd. Ondanks de betrokkenheid van de ondernemers hebben we lopende het proces moeten constateren dat de bereidheid om data te leveren door ondernemers nogal eens ontbrak, soms omdat de gegevens er gewoon niet zijn of omdat men de gegevens niet wil delen. Hierdoor is in overleg met de voorzitter van Samenwerkende R ecreatie Tholen (SRT) en gemeente Tholen besloten interviews te houden met verschillende ondernemers, VVV en de wethouder. Het rapport dat voorligt is gezien alle voorliggende aspecten als volgt opgebouwd. Allereerst worden trends en ontwikkelingen die van belang zijn voor toerisme in Zeeland – en daarmee ook voor Tholen – beschreven zoals ook in de ”T oeristische Trendrapportage 2010: Zeeland in cijfers.” Er is dus een overlap, maar op deze wijze wordt een volwaardig rapport Tholen gerealiseerd. In een aantal gevallen zijn ook regionale cijfers gepresenteerd bij het ontbreken van aanvullende gegevens. Er zijn verschillende aanknopingspunten in deze rapportage te vinden die kunnen bijdragen aan de totstandkoming van het nieuwe beleidsplan. Tholen vindt toerisme een belangrijke economische factor. Dit belang dat de gemeente heeft onderkend, moet worden gekoesterd door de ondernemers. De hoop is dat door deze exercitie de ondernemers (nog) beter bewust worden van het belang van cijfers, goede registratie en daarmee inzicht in de aanwezige klant. Het oriënteren op de toekomst is weer van belang om nieuwe ontwikkelingen en marktkansen te benutten. Op die manier kan invloed uitgeoefend worden op het beleid en aangetoond worden dat toeristische ontwikkeling ook de regio (i.c. de gemeente Tholen) economisch stimuleert. En dit op zich creëert weer ruimte voor ondernemen.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
5
1.
Trends en ontwikkelingen
Het gedrag van de toerist wordt beïnvloed door verschillende omgevingsfactoren. De rol van toerisme en vrije tijd is in de loop der jaren sterk veranderd, onder invloed van sociale, culturele en economische trends en ontwikkelingen. In dit hoofdstuk gaan we niet in op de bekende algemene trends. Iedereen weet zo langzamerhand wel dat Nederland aan het vergrijzen is, de digitale wereld in razend tempo groter wordt, sociale media de hype is, we getroffen zijn door een economische crisis en dat in de toekomst alles zal gaan draaien om het evenwicht tussen ecologie en economie. Wel gaan we in dit hoofdstuk in op een aantal elementen die in deze ontwikkelingen opvallen. Hiervoor is vooral gebruik gemaakt van diverse uitgaven van ANWB en de trendbriefings van Trendwatching.com. Een volledig overzicht is opgenomen in de literatuurlijst. Feminisering De maatschappij ‘vervrouwelijkt’. Dit is onder andere op te maken uit de zachtere waarden en het feit dat emotie, beleving en gevoel steeds belangrijker worden. Ook bij mannen. Er vindt een verschuiving plaats in waarden: welzijn komt voor welvaart en kwaliteit komt voor kwantiteit. Daarnaast vormt de vrouw een belangrijke doelgroep. Vrouwenmarketing staat vandaag de dag volop in de belangstelling. Markten die voorheen typische ‘mannen markten’ waren, zoals ICT, technologie en de autobranche vervrouwelijken langzaam. De vrouw wordt steeds vaker bij het innovatieproces betrokken.
Wat betekent dit voor toerisme? • De vrouw blijft bepalend bij de vakantiekeuze.
Mond-tot-reclame via sociale media In 2011 zal mond-tot-mond reclame en aanbevelingen van producten nog afhankelijker worden van de sociale media. Trendwatching.com benoemt de social-lites: mensen die heel actief bezig zijn met het becommentariëren, fan van zijn, mixen, aanbevelen en delen van informatie en beelden, zowel naar hun vrienden als ‘ de rest van de wereld’. Social-lites ontlenen status aan hun actieve online gedrag, in de huidige kenniseconomie zijn zij immers een actieve makelaar in kennis en informatie. Bedrijven kunnen al deze sociale activiteiten goed gebruiken en inzetten. Het STRP Art & Technology Festival in Eindhoven is hier een goed voorbeeld van. Consumenten konden tijdens het bezoeken van het festival kunstwerken beoordelen (raten) via een polsbandje. Deze informatie wordt verzameld in tag -clouds zodat andere consumenten kunnen zien welke kunstwerken het meest populair zijn.
Wat betekent dit voor toerisme? • Websites als Zoover.nl en andere vormen van digitale mond-tot -mond reclame worden steeds belangrijker.
Persoonlijke aandacht voor de gast Consumenten willen authenticiteit, een menselijke invloed in een product en dit kan volgens Trendwatching.com bij uitstek door ‘Random Acts of Kindness’. Aanbieders kunnen hier op inspelen door de consument te verrassen met persoonlijke aandacht. De steeds groter wordende, digitale, sociale netwerken van de consument bieden een perfect platform waarop de geluksvogel zijn of haar ervaringen zal delen. Hiermee wordt gratis publiciteit gegenereerd. Zo las KLM onlangs op Twitter dat één van de passagiers een PSV wedstrijd zou missen omdat hij met KLM een reis naar New York zou maken. Het ‘Surprise Team’ van KLM deed hem een Lonely Planet gids van New York cadeau waarin alle voetbalcafés blauw gemarkeerd waren en dit leverde veel positieve publiciteit over KLM op.
Wat betekent dit voor toerisme? • Met het geven van persoonlijke aandacht aan de gast kunnen toeristisch-recreatieve bedrijven zich onderscheiden en positieve publiciteit genereren.
6
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Prijzengekte Consumenten zijn altijd gek geweest op speciale aanbiedingen en kortingen, maar met de komst van nieuwe technologieën en diensten voorspelt Trendwatching.com een totale prijzengekte. Consumenten zijn continu online, wanneer ze interessante deals opmerken verspreiden ze dit razendsnel via hun sociale netwerk. Ook maken ze in steeds grotere mate deel uit van exclusieve netwerken of groepen die speciale deals ontvangen of deze eisen. Daarnaast zorgen mobiele applicaties ervoor dat de consument tijdig op de hoogte is of automatisch wordt gesteld op het moment dat er koopjes te vinden zijn en kunnen ze gemakkelijk prijzen vergelijken op het net. Een voorbeeld is Amazon.com, dat onlangs een iPhone app publiceerde waarmee consumenten prijzen kunnen vergelijken door een barcode te scannen van een product, een foto ervan te maken of door de naam te zeggen. K ortingsbonnen uit de krant knippen is verleden tijd, we staan binnenkort met onze mobiel in de hand aan de kassa om kortingen te krijgen.
Wat betekent dit voor toerisme? • Consumenten zijn altijd op zoek naar koopjes, juist als het gaat om vakanties. Speciale aanbiedingen voor vluchten, accommodaties, toeristische attracties etc. kunnen razendsnel via internet verspreid worden. Als consumenten deze aanbiedingen vervolgens zelf ook weer verspreiden door middel van sociale media is het bereik ‘werelds’.
Eco-superior De grootste uitdaging voor overheden, consumenten en bedrijven is en blijft de zoektocht naar een meer milieuvriendelijke, duurzame maatschappij en economie. W anneer we het hebben over de ‘groene consumptie’ verwacht trendwatching.com een groei in eco -superior producten: producten die niet alleen eco -vriendelijk zijn, maar daarnaast superieur zijn aan reguliere producten van gevestigde merken. Superieur in de zin van functionaliteiten, design en prijs. Want hoewel 40% van de consumenten aangeeft dat zij bereid zijn groene producten te kopen, doet slechts 4% dit daadwerkelijk wanneer de kans geboden wordt. De sleutel tot succes is dat consumenten niet eens hoeven te weten dat zij meer milieuvriendelijke producten gebruiken; het product moet eco-superior zijn, beter dan andere producten én ook nog eco -vriendelijk.
Wat betekent dit voor toerisme? • Milieuvriendelijke accommodaties hebben niet langer een ‘stoffig’ imago en zijn niet per definitie meer campings met alleen koud water en zonder stroomvoorziening . Ondernemers zullen er voor moeten zorgen dat de accommodaties/producten niet alleen aantrekkelijk zijn om het milieuvriendelijke gebruik, maar ook voor de kwaliteit en het comfort.
Het Nieuwe Werken en andere vrijetijdsbeleving Het ‘Nieuwe Werken’ is een begrip dat je steeds vaker tegenkomt. Het is een antwoord op de negen tot vijf cultuur, die niet meer past in de kenniseconomie van de 21e eeuw . Er kan altijd en overal worden gewerkt door het soort werk dat wordt verricht (voornamelijk ‘ hoofdwerk’), de globalisering (24-uurs economie) en de technologische innovaties (bijvoorbeeld via internet vergaderen, massale opkomst smartphones). Door de markt wordt op verschillende manieren op deze trend gereageerd: flexibiliteit aan het loket en in bestuurs - en beleidsfuncties van de overheid en supermarkten en retailwinkels die op zondag de deuren openen. Deze trend kan een enorme verschuiving in onze tijdsbesteding betekenen. Daarnaast zijn door deze flexibilisering en de technologische innovaties werk en vrije tijd steeds meer verweven geraakt. Men is altijd bereikbaar en het werk en de thuisbasis zijn daardoor nooit ver weg . Anderzijds is een weerstand op te merken tegen deze permanente bereikbaarheid, die zich kan uiten in complete onbereikbaarheid tijdens vakanties. Een andere trend die opvalt in de vrijetijdsbeleving is dat men zich steeds meer thuis voelt op vreemde locaties. Doordat er zoveel kennis opgedaan kan worden over onbekende bestemmingen in combinatie met goede voorzieningen ter plaatse, voelen we ons snel ergens op ons gemak. V er weg wordt hierdoor een relatief begrip. Ten slotte heeft thuis blijven een positiever imago gekregen. Sommige mensen besteden het geld liever aan bijvoorbeeld een verbouwing of genieten van heerlijk twee tot drie weken thuis zijn met het gezin.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
7
Wat betekent dit voor toerisme? • Enerzijds lijkt de verbetering van het imago van thuisblijven voor toerisme een negatieve trend, men gaat immers minder op vakantie. Anderzijds zou deze trend ook kunnen betekenen dat mensen een tweede woning aanschaffen of een vaste standplaats op een camping nemen. • De veranderende tijdsbesteding zou wel eens gunstig kunnen zijn voor de seizoen spreiding. Ook mensen met kinderen die op school zitten doen steeds meer moeite om buiten de schoolvakanties op vakantie te kunnen.
Consument op zoek naar eenvoud Simple is better! Minder is meer… Consumenten zijn op zoek naar meer eenvoud in producten en diensten. De `simple`-trend is al een tijdje aan de gang. Vanaf 2005 is er al een groei te zien in het aantal nieuwe producten dat de woorden `simple` of `simplicity` in de product - of merknaam gebruikt. Consumenten hebben een broertje dood aan het lezen van (dikke) handleidingen. Maar ze willen vóór de koop net zo min eindeloos informatie zoeken voordat zij een product aanschaffen. Én zij willen niet te veel keus hebben. Een verwarde consument wordt onzeker en raakt gestrest, en is minder tevreden. Gemak is bij de aanschaf van de nodige producten een belangrijker keuzefactor dan de prijs… Een deel van de klanten is bereid meer voor gemak te betalen. V ooral de dagelijkse dienstverlening moet eenvoudig zijn. Begrijpelijke producten, een toegankelijke organisatie, duidelijke korte processen, gewoon doen wat je belooft. Geen verrassingen. De structuren en het commercieel aanbod van bedrijven zijn vaak te complex en onoverzichtelijk. Deze over complexiteit maakt de markt rijp voor producten en diensten die het leven eenvoudig(er) maken of de beslissing voor je nemen.
Wat betekent dit voor toerisme? • Partijen in de reisbranche breiden hun aanbod steeds verder uit (‘one stop ’) zodat consumenten op één plek alle informatie en reviews vinden en op basis daarvan hun eigen reis op maat volledig zelf kunnen samen stellen. • Het online boeken en reserveren blijft toenemen, bij alle doelgroepen inclusief ouderen.
Consument thuis het meest op z’n gemak De huidige consument voelt zich thuis het meest veilig en op z`n gemak: my home is my castle. Buiten – op straat, in het openbaar vervoer – voelt men zich minder prettig door (zinloos) geweld, agressiviteit, overlast. Het vertrouwen in politiek, overheid en bedrijfsleven heeft daarnaast een knauw gekregen, slaat hier en daar zelfs om in argwaan, en versterkt het gevoel dat consumenten zélf – met elkaar – aan het stuur willen zitten. Er is meer behoefte aan een gevoel van veiligheid, intimiteit, het gevoel beschermd te worden en peace of mind. Thuis zijn gééft dat gevoel: een bekende, veilige omgeving. Thuis zijn biedt daarnaast vaak een baken van rust waar men kan ontsnappen aan de hectiek van buiten. Binnenshuis zijn we inmiddels van alle gemakken voorzien en proberen we het onszelf zo aangenaam mogelijk te maken met behulp van de meest luxe, geavanceerde producten. Waar we vroeger de deur voor uit moesten, hebben we nu allemaal in huis: home cinema, espressomachine, biertap…
Wat betekent dit voor toerisme? • Terrorismedreiging blijft, natuurgeweld neemt toe en heftige gebeurtenissen als vliegtuigongelukken leiden tot snelle veranderingen in de populariteit van bestemmingen. De effecten hebben overigens meestal snel weer weg. • Met de digitale hulp van navigatieapparatuur en smartphones is de kans op verdwalen veel kleiner geworden en durven consumenten méér te ontdekken. Creëer je eigen wereld Je eigen wereld creëren, op zoek naar je eigen identiteit en authentiek zijn, daar draait het tegenwoordig om. Met behulp van `customizing` maak je een product of dienst tot zelfs je werk passend, gepersonaliseerd, op maat. Ons drukke leven gaat steeds meer parten spelen. W e zouden het liefst willen onthaasten, maar we slagen daar eenvoudigweg niet in. W elbevinden speelt een grote rol, maar ook dat moet ingepast worden in de drukke agenda… W ant vreemd genoeg hebben we meer vrije tijd dan vroeger, maar doordat we méér willen doen, hebben we het gevoel, dat we juist te weinig vrije tijd hebben. Naast wellness – ook spiritueel – staat zelfontplooiing hoog op onze agenda`s. Jezelf nog verder ontplooien is belangrijk. Je leven lang leren wordt daadwerkelijk in de praktijk gebracht. Groeien als mens is daar een belangrijk onderdeel van. De mogelijkheden die Het Nieuwe 8
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Werken belooft te bieden – flexibilisering van de arbeid – maken dit alleen nog maar méér mogelijk. Buiten (natuur, winkelen) wordt belangrijker, maar ook binnen (entertainment, gaming). Graag in combinatie met iets (authentieks) beleven en doen. De vrije tijd moet welbesteed zijn, een mooie ervaring, je wilt er het liefst ook nog over kunnen verhalen. Men wil méér dan een product.
Wat betekent dit voor toerisme? • Er ontstaat een nadrukkelijkere tweedeling tussen doeners en zonaanbidders, waarbij het aantal doeners – die toch wel iets willen doen, ondernemen op vakantie – toeneemt. • Er is een toename van het aantal themavakanties: mensen nemen hun hobby mee op vakantie. Ook neemt de belangstelling voor het doen van ontwikkelingswerk in groepsverband toe: samen de schouders eronder, voor een betere wereld. • De consument blijft werken aan eigen welzijn en is daarom bewuster bezig met voeding en beweging. Ook heeft men meer aandacht voor het geestelijk welzijn; allerlei vormen van spiritualiteit staan steeds meer in de belangstelling .
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
9
2.
Toeristisch aanbod Zeeland
Het CBS registreert het aantal toeristische accommodaties in Nederland. Inbegrepen zijn hotels, pensions en jeugdaccommodaties (≥ 5 slaapplaatsen), kampeerterreinen met toeristische verhuur, huisjescomplexen met toeristische verhuur en groepsaccommodaties (allen ≥ 20 slaapplaatsen). Bedrijven die meerdere accommodatievormen aanbieden, worden meerdere malen geteld. Vaste standplaatsen op campings, tweede woningen, jachthavens en overige accommodatievormen worden niet in de CBS -registratie meegenomen. Hoewel de CBS -registratie niet volledig is, is het de enige gegevensbron, waarbij het accommodatieaanbod binnen Nederland kan worden vergeleken. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal slaapplaatsen in toeristische accommodaties per provincie.
Bron: CBS
Grafiek 2.1 Aantal slaapplaatsen 2010
Zeeland telt volgens de CBS -registratie in totaal 125.210 toeristische slaapplaatsen. Zeeland neemt hiermee samen met Limburg een vierde positie in. De eerste positie wordt ingenomen door Gelderland. De volgende tabel toont het aanbod van slaapplaatsen in toeristische accommodaties in Zeeland en het Zeeuwse aandeel in het totale Nederlandse aanbod.
Aantal slaapplaatsen in Zeeland Hotels
Aandeel Zeeland in Nederland
8.938
4%
Campings
89.422
12%
Bungalowparken
25.168
11%
1.682
3%
125.210
10%
Groepsaccommodaties Totaal aanbod
De camping is het accommodatietype met de meeste slaapplaatsen in Zeeland. Maar liefst 71% van alle toeristische slaapplaatsen in Zeeland komen voor rekening van de Zeeuwse campings. Van alle standplaatsen op de Nederlandse campings vinden we 12% in Zeeland. Daarnaast beschikt Zeeland over relatief veel slaapplaatsen op bungalowparken, in totaal 11% van het totale Nederlandse aanbod.
10
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
3. 3.1
Ontwikkeling van de vakantiemarkt Ontwikkeling internationaal toerisme
Na de daling van 4% in 2009 is het internationale toerisme in 2010 met 7% gestegen. Het totaal aantal internationale aankomsten komt hiermee op 935 miljoen, wat hoger ligt dan het niveau van voor de economische crisis. Groei was er het afgelopen jaar vooral voor Azië en het Midden Oosten (respectievelijk +13% en +14%). De groei van het aantal internationale aankomsten in Europa was met 3% meer bescheiden. (bron: NBTC) De ontwikkelingen van de wereldeconomie hebben een belangrijke invloed op het inter nationale toerisme. Verwacht wordt dat het herstel van de wereldeconomie in 2011 door zal zetten, maar hoewel de recessie voorbij is zijn de gevolgen dat nog niet: werkeloosheid zal nog oplopen en de koopkracht zal onder druk staan door bezuinigingen. Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) verwacht dat het inkomend toerisme in Nederland in 2011 met 3% zal stijgen. De BRIC -landen zullen hierbij het hardst groeien, de Europese landen zullen een beperkte groei laten zien.
3.2
Inkomend toerisme naar Nederland
Het aantal buitenlandse gasten in Nederland is in 2010 gegroeid naar 10,9 miljoen, 10% meer dan in 2009 en bijna weer op het recordniveau van 2007. V olgens NBTC is het herstel van de wereldeconomie de belangrijkste oorzaak die ten grondslag ligt aan deze groei. Een tweede verklaring is het internationale kunst- en cultuurevenement Holland Art Cities; tentoonstellingen die rond dit evenement zijn georganiseerd hebben verdeeld over twee jaar enkele honderdduizenden extra toeristen naar Nederland getrokken. Als derde verklaring noemt NBT C de relatief lage prijzen van vliegtickets. Om bezettingsgraden in vliegtuigen op peil te houden zijn de tickets door luchtvaartmaatschappijen scherp in de markt gezet, wat extra passagiers tot gevolg heeft. De laatste oorzaak die NBT C noemt zijn de extra vlieg- en treinverbindingen die in 2010 met Nederland zijn geopend. NBTC verwacht dat het inkomend toerisme de komende jaren blijft groeien. Mede door de iets zwakkere economische omstandigheden van de komende jaren gebeurt dit eerst nog met beperkte groeicijfers, maar vanaf 2012 mag door de aantrekkende wereldeconomie een hoger groeiniveau verwacht worden. In het kielzog van deze ontwikkeling zal het aantal buitenlandse verblijfsgasten dat ons land bezoek jaarlijks met 2,0% stijgen tot zo’n 14,3 miljoen in 2020.
Aantal gasten Nederland
2004
9.646.000
25.375.000
2005
10.012.000
25.210.000
2006
10.739.000
26.886.000
2007
11.008.000
27.952.000
2008
10.104.000
25.268.000
2009
9.921.000
25.014.000
2010
10.883.000
26.800.000
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Aantal overnachtingen Nederland
Bron: CBS
Jaar
11
Aantal buitenlandse gasten
Aantal overnachtingen
1 Noord-Holland
5.863.000
12.063.000
2 Zuid-Holland
1.403.000
3.590.000
3 Noord-Brabant
766.000
1.853.000
4 Zeeland
730.000
3.228.000
5 Limburg
699.000
1.991.000
6 Utrecht
338.000
582.000
7 Gelderland
308.000
889.000
8 Friesland
233.000
886.000
9 Overijssel
198.000
565.000
10 Drenthe
126.000
489.000
11 Flevoland
111.000
410.000
12 Groningen
109.000
254.000
Bron: CBS
Provincie
Herkomstlanden De belangrijkste herkomstlanden voor Nederland zijn zoals gewoonlijk Duitsland en Groot Brittannië. Kijkend naar de periode 2005-2009 blijkt België de belangrijkste groeimarkt te zijn, ondanks dat de groei stagneert. Intercontinentaal gezien komen de meeste gasten uit Noord- & Latijns-Amerika.
2007
2008
2009
2010
Duitsland
2.812.000 2.833.000 2.669.000 2.744.000
2.848.000
Groot-Brittannië
1.913.000 1.903.000 1.639.000 1.409.000
1.556.000
België
991.000 1.101.000 1.109.000 1.172.000
1.257.000
Frankrijk
608.000
613.000
575.000
574.000
669.000
Spanje
392.000
436.000
368.000
351.000
440.000
Italië
398.000
398.000
370.000
368.000
443.000
Overig Europa
1.486.000 1.622.000 1.555.000 1.528.000
1.576.000
Noord- & Latijns-Amerika
1.325.000 1.274.000 1.068.000 1.018.000 1.223.000
Azië
602.000
617.000
556.000
564.000
623.000
Overig Wereld
213.000
213.000
196.000
193.000
251.000
3.3
Ontwikkeling Nederlandse vakantiemarkt
In 2010 ging 81,5% van de Nederlandse bevolking minstens één keer op vakantie, in 2009 was dat nog 81,3%. De Nederlanders die in 2010 een vakantie ondernamen, gingen gemiddeld iets minder vaak op vakantie dan in 2009: gemiddeld 2,8 keer per vakantieganger . In totaal werden er in 2010 36,1 miljoen vakanties ondernomen; dit is 0,6% minder dan in 2009. De populariteit van vakanties in het buitenland nam weer toe; 62% van de Nederlanders vierde ten minste één keer een vakantie over de grens. 53% van de Nederlanders ging minimaal één keer op vakantie in eigen land, iets minder dan in 2009.
12
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Bron: CBS
2006
3.4 Ontwikkeling vakanties van Nederlanders in het buitenland Vakanties van Nederlanders Vakanties van Nederlanders in het buitenland in 2009
Aantal vakanties
61% 18.408.000
Aantal vakantieovernachtingen Totale bestedingen
62% 18.430.000
182.627.000
184.062.000
€ 12,3 miljard
€ 12,2 miljard
Bron: CVO
Participatie
in het buitenland in 2010
Meer Nederlanders gingen in 2010 op vakantie in het buitenland. In 2010 zijn in totaal zo’n 18,4 miljoen buitenlandse vakanties door Nederlanders ondernomen; een stijging van 22.000 vakanties ten opzichte van 2009. De bestedingen aan buitenlandse vakanties liepen licht terug .
1. Duitsland
3.233.000
-8%
2. Frankrijk
2.854.000
+1%
3. België
1.996.000
0%
4. Spanje
1.572.000
+1%
5. Oostenrijk
1.168.000
-3%
6. Italië
1.009.000
+2%
7. Turkije
803.000
+18%
8. Groot-Brittannië
784.000
+11%
9. Griekenland
616.000
-2%
10. Verenigde Staten
433.000
+6%
Bron: CVO
Top-10 Buitenlandse bestemmingen 2010
Tot en met 2006 was Frankrijk de meest bezochte vakantiebestemming door Nederlanders. Vanaf 2007 heeft Duitsland de eerste plaats van F rankrijk overgenomen. Turkije noteerde de grootste procentuele stijging ten opzichte van 2009. Duitsland laat de grootste percentuele daling zien van -8%, een schril contrast ten opzichte van de 17% groei in 2009. Het aantal vakanties buiten Europa steeg van 2,5 miljoen in 2009 naar 2,9 miljoen in 2010.
Nederland
17.708.000
-1%
Europa (excl. Nederland)
15.568.000
-2%
505.000
+12%
Noord-Amerika Caribisch gebied
178.000
-25%
Latijns-Amerika
204.000
+31%
Afrika
592.000
+23%
1.345.000
+20%
38.000
-25%
0
---
Azië Oceanië Antarctica
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Bron: CVO
Vakanties per werelddeel 2010
13
3.5 Vakanties in eigen land In 2010 brachten Nederlanders 17,7 miljoen vakanties door in eigen land, 1% minder dan in 2009. Hierbij werden 94 miljoen overnachtingen gemaakt, een lichte stijging ten opzichte van 2009. Belangrijkste oorzaken voor de daling van het aantal binnenlandse vakanties zijn de herstellende economie, de extra lange meivakantie en het matige weer in de tweede helft van de zomer.
Aantal vakanties
Aantal overnachtingen
2005
17.314.000
95.651.000
2006
17.794.000
98.317.000
2007
17.594.000
95.817.000
2008
17.449.000
91.820.000
2009
17.959.000
93.768.000
2010
17.708.000
93.984.000
Bron: CVO
Jaar
De volgende tabel toont het aantal vakanties en overnachtingen per provincie. Gelderland is als vanouds de populairste binnenlandse bestemming. Zeeland staat met het aantal vakanties op de 7e plek en met het aantal overnachtingen op de 6 e plek. Het aantal vakanties in Zeeland is 4% gestegen ten opzichte van 2009, het aantal overnachtingen steeg met 5%.
14
Aantal vakanties
Provincie
Aantal overnachtingen
1 Gelderland
2.979.000
1 Gelderland
2 Limburg
2.202.000
2 Noord-Brabant
10.397.000
3 Noord-Brabant
2.149.000
3 Noord-Holland
10.383.000
4 Noord-Holland
1.912.000
4 Limburg
9.798.000
5 Drenthe
1.675.000
5 Drenthe
9.299.000
6 Overijssel
1.468.000
6 Zeeland
8.811.000
7 Zeeland
1.398.000
7 Overijssel
8.673.000
8 Friesland
1.292.000
8 Friesland
7.754.000
9 Zuid-Holland
1.282.000
15.965.000
9 Zuid-Holland
6.647.000
10 Utrecht
525.000
10 Utrecht
2.568.000
11 Flevoland
419.000
11 Groningen
2.037.000
12 Groningen
409.000
12 Flevoland
1.652.000
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Bron: CVO
Provincie
4.
Aanbodanalyse Tholen
Voordat er daadwerkelijk wordt ingegaan op de toeristische cijfers en gasttevredenheid van Tholen is het essentieel dat er een totaalbeeld wordt weergegeven van het aantal accommodaties en de bijbehorende gegevens. Vanuit deze gedachte is er voor gekozen om in dit rapport een aanbodanalyse op te nemen waarbij een onderscheid gemaakt word tussen de verschillende accommodatievormen. Voor deze aanbodanalyse is er gebruik gemaakt van verschillende bronnen. Zo is er onder andere gebruik gemaakt van de gegevens die vanuit de toeristisch- recreatieve ondernemer naar voren zijn gekomen en de kadernotitie verblijfs recreatieterreinen vanuit Gemeente Tholen. In onderstaande tabel worden de totaalaantallen weergegeven van het type accommodatie.
Accommodatietype
Hotels (incl. Bed & Breakfast)
Campings
11
Jachthavens
11
Hotels (incl. Bed & Breakfast)
Overig (chaletpark/ bungalowpark)
3
28
Slaapplaatsen
Bijzetbedden
Aantal sterren
5
13
-
3
Hotel het Raedthuys in Sint-Maartensdijk
16
46
4
4
Hotel KOM! in Sint-Maartensdijk
10
20
2
3
Hotel Oosterschelde in Sint-Philipsland
12
24
-
4
Bed & Breakfast Vis aan de Markt in Scherpenisse
6
15
-
3
Bed & Breakfast de Zeeuwse Tuinkamers in Poortvliet
1
3
-
-
Bed & Breakfast van der Linden in Sint-Maartensdijk
2
3
1
-
Bed & Breakfast la Vicomtesse in Stavenisse
2
4
-
-
Gastenverblijf Havenzicht in Sint-Annaland
14
28
-
-
Gastenverblijf ’t Hoge ‘uus in Stavenisse
2
7
-
4
Gastenverblijf Waterfront
3
7
-
-
70
163
-
-
Hotel Restaurant Zeeland in Tholen
Totaal
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Kamers
3
Totaal
15
Campings Landschapscamping Kruytenburg in Poortvliet
Recreatieoord de Striene in Poortvliet
75
-
Vaste standplaatsen
Overige
-
Oppervlakte
1 chalet Gemiddeld met 2 slaap- 350 m 2 plaatsen
150 (60 vakantie huisjes, 60 stacaravans, 10 recreatiebungalows, 20 camperplaatsen)
42.000 m
2
110
Camping Gorishoek in Scherpenisse
15
Camping de Hoeve in Scherpenisse
8
70
-
Camping de Zeester in Scherpenisse
6
95
1 trekkershut 21.975 m 2 met 4 slaapplaatsen -
Camping de Muie in Sint-Maartensdijk
Camping ’t Oude dorp in Stavenisse
10 77
250
-
Vakantiepark de Pluimpot/ groepsaccommodatie de Zeester
Minicamping Klinkenoord in Sint-Maartensdijk
1 groepsacc. 18.8 ha 12 slaappl 20 chalets voor 4/6 slaappl per stuk, 1 trekkershut met 4/6 slaappl
181
5 203
-
-
60.171 m 19.445 m
113
-
29.800 m
Camping Irenehoeve in Stavenisse
-
68
-
19.115 m
Camping Stavenisse in Stavenisse
53
154
347
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
1241
2
2
145.765 m2 incl. terrein van kinderboerderij van 9.390 m2
10
Totaal
16
Toeristische standplaatsen
2
2
2 2 chalets 70.795 m met 12 incl. bunslaappl, galowpark 1 trekkershut met 4 slaappl
Chalets: 23 Trekkershutten: 3
-
Jachthavens
Aantal ligplaatsen
Aantal passanten 2010
Jachthaven Sint-Annaland
330
10.325
Jachthaven Stavenisse
176
481
Jachthaven Tholen
367
5.320
Totaal
873
16.126
Overige
Aantal eenheden
Chaletpark de Krabbenkreek
110 chalets
Bungalowpark Oud-Kempen
116 huisjes
Recreatiepark aan den Oever
32 huisjes
Totaal
258 huisjes
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
17
5.
Toeristische cijfers
In dit hoofdstuk worden de toeristische cijfers van de gemeente Tholen beschreven. Er is hierbij onderscheid gemaakt tussen de verschillende accommodatievormen: hotels, campings, Bed & Breakfast en gastenverblijf/appartement. Deze cijfers zijn beschikbaar gekomen door middel van de door ondernemers ingevulde vragenlijsten van CBS . Kenniscentrum Kusttoerisme gebruikt voor haar rapportages over de binnenlandse vakanties (de Nederlander die op vakantie gaat in eigen land) gegevens uit het ContinuV akantieOnderzoek. Het onderzoek geeft een breed en diepgaand inzicht in de ontwikkelingen en trends op de Nederlandse vakantiemarkt. Zoals al eerder vermeld is in het CV O Tholen samengevoegd met de regio de Bevelanden. Om een goed beeld te schetsen van de toeristische cijfers op Tholen zijn absolute getallen en verdiepingen belangrijk. In deze rapportage is het respondentenaantal aan de lage kant. Het is aannemelijk dat de gepubliceerde cijfers een niet 100% valide beeld weergeven. Doordat Tholen een relatief laag aantal toeristische ondernemers kent is voor een valide onderzoek een zeer hoge respons noodzakelijk. Helaas hebben niet alle ondernemers willen participeren in het onderzoek, waardoor de cijfers wel een beeld geven van de situatie, maar dit niet als volledig betrouwbaar kan worden gezien.
5.1 Vanuit het trendrapport Om een duidelijk beeld te geven van het toerisme op Tholen is er gebruik gemaakt van gegevens uit het trendrapport 2010-2011 gepubliceerd door het K enniscentrum Kusttoerisme. Ook zijn er aan aantal nieuwe cijfers toegevoegd die in het trendrapport 2011-2012 gepubliceerd zullen worden. De cijfers vanuit het trendrapport voor Tholen zijn samengevoegd met de Bevelanden. In onderstaande diagrammen worden het totaal aantal vakanties (toeristisch én vast samen) van Nederlanders voor de Zeeuwse regio’s getoond. Het aandeel van Beveland en Tholen neemt toe in 2010 ten opzichte van 2009 met 3%. Dit levert uiteindelijk de volgende regionale verdeling van de vakanties op. Van de 20% Beveland en Tholen, is Tholen weer een onderdeel. Er is niets te zeggen over het exacte percentage voor de gemeente Tholen door de onvolledigheid van de gegevens. Als er wordt gekeken naar de nieuwe cijfers van 2011 zien we dat de regio Beveland & Tholen gedaald is met 5%.
18
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
De onderstaande grafiek toont de ontwikkeling van het binnenlands toerisme in de regio Bevelanden en Tholen in 2010. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt naar vakanties van vaste gasten en toeristische vakanties. De aantallen zijn gelijk aan de 20% en 15% zoals die zijn beschreven in de diagrammen. In totaal werden er in Zeeland in 2010 1.398.000 vakanties doorgebracht door Nederlandse vakantiegangers. De regio Beveland & Tholen telde in 2010 278.000 vakanties. Hiervan is 254.000 toeristische gast en 24.000 vaste gast. Als er gekeken wordt naar 2011 is er een daling te zien in de regio Bevelanden & Tholen. Dit geldt voor zowel de toeristische gast als de vaste gast. In 2011 werden er in Zeeland in totaal 1.270.000 vakanties doorgebracht door de Nederlandse vakantieganger. In de regio Beveland & Tholen ligt het totaal aantal vakanties op 189.000. Hiervan is 176.000 toeristische gast en 13.000 vaste gast.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
19
Het aantal vakantieovernachtingen in Zeeland stijgt in 2010 stijgt ten opzichte van 2009. In 2011 dalen de overnachtingen weer. De regio Beveland en Tholen kent een grote stijging van het aantal vakantieovernachtingen in 2010. In 2011 is er een daling te zien van zowel de toeristische gast als de vaste gast. Een oorzaak van de dalingen in 2011 is onder andere het slechte weer. Aangemerkt moet worden dat ook de regio Beveland en Tholen in het CV O ook al een kleine regio is en ontwikkelingen soms wat uitvergroot zijn. Maar wel kan worden gesteld of er een positieve of negatieve ontwikkeling aan de orde is. De omvang van de stijging of daling heeft een meer indicatief karakter op een dergelijk klein schaalniveau. Aangemerkt kan worden dat Zeeland totaal ook een daling van overnachtingen en vakanties in 2011 kent.
5.2
Toeristische cijfers hotels
Verschillende hotels hebben hun toeristische cijfers weergegeven voor onderzoek door middel van een vragenlijst. Er zijn twee vragenlijsten gebruikt; een vragenlijst specifiek over kenmerken van het hotel en een vragenlijst over het aantal gasten en overnachtingen van een specifieke periode. In dit hoofdstuk komen de uitkomsten van het onderzoek naar voren die betrekking hebben op de hotelsector.
5.2.1 Algemene informatie hotels Wat opvalt is dat de hotels allemaal 12 maanden in een jaar geopend zijn. De hotels hebben allen 3 of 4 sterren en worden door zowel vaste gasten als toeristische gasten bezocht. Het gemiddeld aantal kamers van de hotels ligt op 10 met daarbij een gemiddeld aantal slaapplaatsen van 28 (inclusief bijzetbedden).
20
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
5.2.2 Gasten en overnachtingen hotels In onderstaand diagram worden de belangrijkste herkomstlanden van de hotelsector weergegeven. Om het aantal gasten en overnachtingen te berekenen zijn de cijfers van de maand mei 2011 gebruikt. Opvallend is dat de meeste gasten afkomstig zijn uit Nederland. Het overige gedeelte is afkomstig uit België en Duitsland en ‘overige’ landen zoals F rankrijk, Italië en Spanje.
Hieronder is een grafiek weergegeven die de totaalaantallen van de hotelovernachtingen en de hotelgasten weergeeft, gebaseerd op bovenstaande grafiek. Geconcludeerd kan worden dat de gasten in een hotel gemiddeld 1,9 nachten verblijven.
Naast het aantal gasten en overnachtingen kan er een gemiddelde worden gegeven van de verhouding toeristische gasten en zakelijke gasten. Wat opvalt is dat het percentage van de zakelijke gasten verschilt van 30% tot 60%.
5.3
Toeristische cijfers gastenverblijf/appartement
Slechts één gastenverblijf heeft inbreng gegeven in het onderzoek door middel van het vrijgeven van toeristische cijfers. Het ging hierbij om een gastenverblijf die appartementen verhuurd. 5.3.1 Algemene informatie gastenverblijf/appartement Het gastenverblijf bezit twee appartementen met in totaal zeven slaapplaatsen. Het is een vier sterren accommodatie die gedurende het gehele jaar geopend is. Het gastenverblijf wordt vrijwel alleen bezocht door toeristische gasten. 5.3.2 Gasten en overnachtingen gastenverblijf/appartement Om het aantal gasten en overnachtingen te berekenen is er gebruik gemaakt van gegevens van het jaar 2010. Er kan geconcludeerd worden dan de meeste gasten afkomstig zijn uit Nederland en Duitsland. Het overige deel is afkomstig uit België en ‘overige’ landen zoals Portugal en Zuid-Afrika .
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
21
Met 1% worden alle overnachtingen in de gemeente Tholen doorgebracht in een gastenverblijf . Dit komt neer op 6% van alle gasten die Tholen bezoeken (deze aantallen zijn berekend over de totalen van de campings, gastenverblijf en Bed & Breakfast van 2010 en de totalen van de maand mei in de hotelsector). Hieronder is een grafiek weergegeven die de totaalaantallen van de overnachtingen en de gasten weergeeft specifiek gericht op gastenverblijf/ appartement.
Geconcludeerd kan worden dat de gasten die verblijven in een gastenverblijf gemiddeld 2,2 nachten verblijven.
5.4
Toeristische cijfers Bed & Breakfast
Ook in dit geval heeft slechts één Bed & Breakfast inbreng gegeven in het onderzoek door middel van het vrijgeven van toeristische cijfers. 5.4.1 Algemene informatie Bed & Breakfast Het gastenverblijf bezit twee appartementen/kamers met in totaal drie slaapplaatsen en 1 bijzetbed. De accommodatie is gedurende het gehele jaar geopend. Zowel vaste gasten als toeristische gasten bezoeken deze accommodatie. 5.4.2 Gasten en overnachtingen Bed & Breakfast Om het aantal overnachtingen te berekenen is er gebruik gemaakt van gegevens van het jaar 2010. Helaas zijn er voor deze accommodatievorm geen gegevens beschikbaar van het aantal gasten. Hieronder wordt het aantal overnachtingen weergegeven per herkomstland.
22
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Bij deze overnachtingen wordt gesproken over toeristische overnachtingen. Met 0,6% worden alle overnachtingen in de gemeente Tholen doorgebracht in een Bed & Breakfast (dit aantal is berekend over de totalen van de campings, gastenverblijf en Bed & Breakfast van 2010 en de totalen van de maand mei in de hotelsector).
5.5
Toeristische cijfers campings
Verschillende campings in de gemeente Tholen hebben hun toeristische cijfers weergegeven voor onderzoek door middel van een vragenlijst. De diversiteit van de deelgenomen campings is groot. 5.5.1 Algemene informatie campings Als er gekeken word naar de maanden waar de campings geopend zijn kan er geconcludeerd worden dat dit bij de meerderheid van de campings gelijk ligt. Het merendeel is geopend vanaf maart/april en sluit in oktober of december. Groepsaccommodaties zijn vaak het gehele jaar geopend. Het aantal standplaatsen van de verschillende campings is opgedeeld in kampeerterrein met toeristische plekken en kampeerterrein met vaste plekken. Hieronder wordt in een grafiek weergegeven hoeveel standplaatsen er totaal zijn in de gemeente Tholen.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
23
Van de in totaal 1068 standplaatsen bestaat 74% uit kampeerterrein voor vaste gasten. Dit aantal is berekend over de gegevens van zes campings. L et wel op dat de gegevens over het aantal gasten en overnachtingen berekend zijn over vier campings. Dit heeft te maken met de aangeleverde informatie die niet overeen komt en dus niet op de juiste manier geanalyseerd kan worden. Vaste gasten zijn mensen met een eigen accommodatie op een vaste locatie, zoals een stacaravan, een seizoensplaats op een camping , een tweede woning of een boot op een vaste ligplaats.
Geconcludeerd kan worden dat er op Tholen veel vaste gasten komen. Hiernaast bestaat een groot deel uit kampeerterrein voor toeristische bezoekers. Een klein percentage verblijft in chalets, trekkershutten, groepsaccommodatie of een huisje. 5.5.2 Gasten en overnachtingen campings Om het aantal overnachtingen en gasten te berekenen is er gebruik gemaakt van gegevens van het jaar 2010. In onderstaande grafiek komt duidelijk naar voren dat Nederland en België de meest voorkomende landen zijn waar de campingbezoeker van Tholen vandaan komt.
Met 95% worden alle overnachtingen in de gemeente Tholen doorgebracht op een camping . Dit komt neer op 71% van alle gasten die Tholen bezoeken (deze aantallen zijn berekend over de totalen van de campings ,gastenverblijf en Bed & Breakfast van 2010 en de totalen van de maand mei in de hotelsector). Hieronder is een grafiek weergegeven die de totaalaantallen van de campingovernachtingen en de campinggasten weergeeft.
Geconcludeerd kan worden dat de gasten die verblijven op een camping gemiddeld 16,5 nachten verblijven.
24
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
5.6
Totale cijfers
Het overzicht is een weergave van de opgegeven data van ondernemers. Niet te zeggen is hoeveel hoger, het simpel vermenigvuldigen van data is niet wenselijk en zou een onrealistisch beeld geven. Uit het gesprek met de VVV Bevelanden en Tholen blijkt echter wel dat de ontwikkeling van Tholen redelijk parallel loopt met die van het gehele werkgebied van de VVV en daarmee ook de regionale cijfers.
Totaal aantal gasten Tholen 2010
Totaal aantal overnachtingen Tholen 2010
Hotels (berekend over de maand mei)
300
560
Gastenverblijf/appartement
73
160
Bed & Breakfast
-
100
Campings
902
14.947
Totaal
1275
15.767
In bovenstaande tabel komt duidelijk naar voren dat de campings het grootste aandeel hebben in het totaal aantal gasten en overnachtingen gemeten over 2010. Een reden hiervoor is dat Tholen veel vaste gasten heeft. De meerderheid van deze vaste gasten verblijft op een camping . Helaas is er in deze rapportage geen onderscheid gemaakt in aantallen van de vaste gasten en toeristische gasten. Hier ontbreekt enige informatie voor bij de ondernemers. Dit omdat het voor ondernemers moeilijk is om de overnachtingen van vaste gasten te meten. Als de bovenstaande tabel vergeleken wordt met de gegevens van de toerististenbelasting komen deze niet overeen. Dit heeft verschillende oorzaken. In de berekening van de toeristenbelasting zijn alle verblijfsaccommodaties meegenomen. Helaas was dat in dit onderzoek niet mogelijk doordat er maar enkele ondernemers hun cijfers wilden delen. W anneer de cijfers per accommodatie vergeleken worden komen deze ook niet overeen. Een reden hiervan kan zijn dat cijfers ,uit de berekening van de toeristenbelasting gebaseerd zijn op cijfers van voor gaande jaren en veelal forfaitair zijn.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
25
26
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
6.
Gasttevredenheid
Naast de toeristische cijfers is onderzoek verricht naar de gasttevredenheid van de huidige bezoeker van Tholen. Onder verschillende ondernemers zijn er enquêtes verspreid. De onder nemers hebben hun gasten in het zomerseizoen van 2011 de enquêtes in laten vullen, dit is zowel digitaal als schriftelijk gedaan. Deze ondernemers zijn allen campingeigenaar van een grote of middelgrote camping. Er is gebruik gemaakt van dezelfde enquête als KERN Management gebruikt. De ondernemers waren hierdoor niet altijd enthousiast over het type vragen. Het grootste deel ging over de accommodatie en in mindere mate over de regio, waarbij ook niet specifiek Tholen is benoemd maar Zeeland. Kijkend naar de invulling van de enquêtes, dan kan worden gesteld dat de gasten wel degelijk spreken over de directe omgeving van hun vakantiebestemming en geen uitspraak doen over Zeeland. Er is een aantal ondernemers geweest die hun enquêtes hebben verspreid onder hun gasten. Hierdoor zijn er niet voldoende enquêtes ingevuld om hier een goede conclusie uit te kunnen trekken. Het idee is er geweest om in de winter nog meer enquêtes uit te zetten maar dit is niet relevant en zou ook geen extra informatie hebben opgeleverd. Hieronder volgt de uitwerking van deze ingevulde enquêtes. Het aantal respondenten kan verschillen per onderdeel. De oorzaak hiervan is dat een deel van de respondenten niet alle vragen heeft beantwoord. De enquête is terug te vinden in bijlage 1 van dit rapport.
6.1 Algemene informatie campings In dit hoofdstuk wordt de algemene informatie van de campings besproken die voortgevloeid is vanuit de enquêtes. In onderstaand diagram wordt de beoordeling van de medewerkers weergegeven. Deze beoordeling is gemeten onder 56 respondenten. R egionaal gezien wordt op dit deel goed gescoord. Op alle onderdelen geven de respondenten cijfers boven de 8. V ooral de behulpzaam van de medewerkers scoort hoog.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
27
In onderstaand diagram wordt de beoordeling van de voorzieningen en verstrekte informatie weergegeven. Deze beoordeling is gemeten onder 51 respondenten. De onderdelen boeking en ontvangst scoren hier het hoogst.
In onderstaand diagram wordt de beoordeling van het sanitair van de campings weergegeven. Deze beoordeling is gemeten onder 33 respondenten. De beoordelingen voor dit onderdeel zijn goed. Vooral op het onderdeel wachttijden wordt goed gescoord. Met een 7,6 heeft het onderdeel hygiëne het laagste cijfer.
In onderstaand diagram wordt informatie weergegeven over de tevredenheid van de standplaats op de camping. Deze beoordeling is gegeven over vier onderdelen. Het onderdeel grootte van de standplaats scoort het hoogst met een 8,6. Het onderdeel ligging scoort het laagst met een 7,7. Deze beoordeling is gemeten over 49 respondenten.
28
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
6.2 Bezoek gasten In onderstaand diagram wordt weergegeven of de camping volgens de gast naar verwachting was. Het mag duidelijk zijn dat de camping bij de meerderheid van de gasten (89%) aan de verwachtingen voldeed. Als opmerking werd er bij deze vraag door verschillende respondenten aangegeven dat zij beschikken over een vaste standplaats dus dat er in principe niet sprake was van een verwachting.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
29
In het diagram hieronder wordt het percentage van de herhalingsbezoeken aangegeven. De vraag in de enquête luidde: ‘Heeft u ons al eens eerder bezocht?’. Het aantal respondenten die deze vraag beantwoord hebben is 47. Merkwaardig is dat de meerderheid deze vraag met nee beantwoordde. Zoals al eerder is beschreven zijn er op Tholen vele vaste gasten. Dit is onder andere gebleken uit het hoofdstuk toeristische cijfers. Een reden van dit merkwaardige antwoord kan zijn dat de enquêtes zijn verspreid onder een camping die veel toeristische gasten ontvangt.
De ondernemers zijn eveneens van mening dat er veel herhalingsbezoeken zijn in de regio Tholen. Het voordeel voor de gast is dat het centraal ligt en op een driesprong zodat de gast overal gemakkelijk kan komen. Gebleken is dat gasten ieder jaar terugkeren naar hun vaste standplaats op Tholen. Tholen wordt gezien als een soort dorp waar iedereen elkaar kent en wat generaties doorgaat. In de enquête is aan de respondenten gevraagd om een cijfer te geven over de camping . Het cijfer 1 moet hierbij gezien worden als zeer slecht en 10 zeer goed. Het gemiddelde cijfer is uitgekomen op een 7,5. Dit oordeel is gegeven over 47 antwoorden. Een belangrijk onderdeel is de verhouding van prijs en kwaliteit bij de verschillende campings. Zoals uit onderstaand diagram blijkt dat de meerderheid de prijs/kwaliteitsverhouding in overeenstemming vind (79%). 17% van de respondenten vind de prijs in verhouding tot het gebodene hoog. Er wordt hierbij gesproken over een totaal van 47 respondenten.
30
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Aan de respondenten is gevraagd of zij de bezochte camping zouden aanbevelen aan vrienden en familie, 85% zou dit doen. In totaal hebben 47 respondenten deze vraag beantwoord. Hiernaast hebben de respondenten kunnen aangeven wat hun meest aangename ervaring op de camping geweest is. Hierop werden veel complimenten gegeven aan de vriendelijkheid, behulpzaamheid en hartelijkheid van de medewerkers. Er is saamhorigheid onder de gasten wat een familiegevoel met zich meebrengt. Ten slotte word door veel gasten de rust enorm op prijs gesteld.
6.3 Omgeving Bij een vakantie speelt de omgeving een belangrijke rol. W aarom is er voor de omgeving gekozen, hoe aantrekkelijk is de omgeving en wat wordt er het meeste gewaardeerd? Deze onderwerpen zullen in dit hoofdstuk naar voren komen. In onderstaand diagram wordt duidelijk waarom de gasten voor de accommodatie hebben gekozen. In totaal is er door 47 respondenten antwoord gegeven op deze vraag . Het onderdeel ‘aantrekkelijkheid van de omgeving’ scoort op dit onderdeel het hoogst met 36%. Het ‘aanbod op het park’ word met 17% het laagst beoordeeld. Een oorzaak hiervan kan zijn dat er op sommige campings verschillende voorzieningen missen.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
31
In onderstaand diagram is de aantrekkelijkheid van de omgeving verder uitgewerkt. Deze beoordeling is gemeten onder 46 respondenten. De meerderheid (52%) vind de omgeving waarin zij tijdens hun vakantie verblijven aantrekkelijk. De aantallen matig aantrekkelijk en zeer aantrekkelijk zijn bijna gelijk. Wat opvalt is dat de respondenten met 35% de omgeving matig aantrekkelijk vinden. In de gesprekken met de ondernemers is de aantrekkelijkheid van de omgeving tevens aan de orde gekomen. Zij geven aan dat dit kan komen door verschillende faciliteiten die nog niet optimaal benut worden. Zo is aangegeven dat er bijvoorbeeld verschillende doodlopende fietspaden zijn en de stranden niet op tijd schoongemaakt worden.
Wat waardeert u het meeste in de omgeving?
Wat mist u in deze omgeving het meeste?
-
Door vele respondenten worden hier onderwerpen genoemd die missen op de camping maar niet in de omgeving, zoals: - Verlichting - Afwatering regenwater - Kinderanimatie
Weidsheid Natuur Rust Gastronomie Wandelen Vele fietsroutes Water / Oosterschelde Gezonde lucht Stilte Variatie in het landschap Hartelijkheid
6.4 Overige Tijdens een vakantie worden door de gasten verschillende activiteiten ondernomen. Uit onderstaand diagram blijkt dat er op Tholen veel gewandeld (73%) en gefietst wordt (59%). Hiernaast is het strandbezoek (68%) en tochtjes maken met de auto (59%) populair . Wat opvalt is dat de activiteit zwemmen maar 32% beslaat. Dit is merkwaardig aangezien de Oosterschelde bij veel accommodaties op loopafstand ligt. Deze vraag is ingevuld door 22 respondenten. Vanuit de interviews met de ondernemers blijkt ook dat fietsen en wandelen als de belangrijkste activiteit gezien kunnen worden. Dit zijn voornamelijk toertochtjes. V erder worden er dagjes gewinkeld in Bergen op Zoom of dagjes uit naar Neeltje Jans, Goes, Zierikzee, de Oosterschelde of het Watersnoodmuseum. Sommige ondernemers geven aan dat hun gasten vooral op Tholen blijven tijdens hun verblijf en anderen zien gasten ook de rest van Zeeland bezoeken.
32
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
In onderstaand diagram zijn de kosten te zien die gasten maken tijdens hun verblijf . Er wordt hierbij gesproken over de kosten per persoon per dag exclusief de kosten van de accommodatie. Het merendeel (30%) van de respondenten geeft aan dat zij tussen de 10 euro en 20 euro uitgeven. Hiernaast wordt er met 26% tussen de 20 euro en 30 euro uitgegeven. Een oorzaak van dit relatieve lage bedrag zijn wellicht de mogelijkheden in de omgeving . Gasten kunnen niet hun geld uitgeven aan attractieparken en overige ‘ dure’ activiteiten in de nabije omgeving. Eerder in dit rapport is naar voren gekomen dat er voornamelijk veel gewandeld en gefietst word en dat veel gasten een bezoek brengen aan het strand. In principe zijn deze activiteiten kosteloos. In totaal hebben 46 respondenten antwoord gegeven op deze vraag. Vanuit de gesprekken met de ondernemers is naar voren gekomen dat Tholen bezocht wordt door de wat hogere sociale klasse die net iets meer te besteden heeft. Dit hoeft niet te betekenen dat het heel luxe hoeft maar wel goed. De watersporters geven wat meer geld uit dan de gemiddelde toerist. De camperbezoeker geeft daarentegen wat minder geld uit omdat zij vaak veel spullen bij zich hebben. De bestedingen zijn ook accommodatie gebonden. Zo geeft de gemiddelde hotelgast meer uit dan een campinggast.
In het trendrapport 2010-2011 worden ook de gemiddelde bestedingen per persoon per regio opgenomen. In onderstaand diagram zien we de gemiddelde bestedingen per persoon per vakantie naar regio (exclusief de vaste gasten) en de gemiddelde bestedingen per persoon per dag naar regio (exclusief de vaste gasten). Op de Bevelanden en Tholen wordt in 2010 het minst uitgegeven per vakantie €172 en per vakantiedag is dit €27. Kijkend naar de vele jaren aan gegevens die vanuit het CV O omtrent bestedingen zijn gepubliceerd, kunnen de gegevens zoals gepubliceerd in het T rendrapport Zeeland verantwoord worden gebruikt voor de bestedingen in de gemeente Tholen. Uit de beschikbaar gekomen gegevens en uit de interviews blijkt dat Tholen veel vaste gasten ontvangt. Hun gemiddelde besteding ligt aanzienlijk lager, namelijk €127 per persoon per vakantie en €15 per persoon per vakantiedag.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
33
In onderstaande grafiek komt naar voren welke type vakantie het meest aanspreekt bij de gasten. Deze vraag is gesteld aan de hand van de doelgroepsegmentatie van GastVrijNederland. In totaal hebben 23 respondenten deze vraag beantwoord. Bij de meerderheid van de gasten spreekt het type vakantie ‘ rust-natuur’ aan, dit met zo’n 43%. Hieronder volgt een beschrijving van dit type gast: “Je zoekt tijdens je vakantie vooral rust en natuur, lekker buiten zitten en genieten van een boek of de omgeving. In een groene omgeving kom je helemaal tot rust en voel je je thuis. Als de basis zaken maar aanwezig zijn, is je vakantie al compleet. Gewoon en vertrouwd zijn hierbij de kernwoorden. Wandelen of andere rustige/rustgevende activiteiten hebben je interesse.” Naast rust en natuur spreekt met 26% de groep ‘er op uit ’ en met 26% de groep ‘ het hele gezin’ ook erg aan bij de gasten die Tholen bezoeken.
34
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Belevingswerelden De RECRON InnovatieCampagne (RIC) begon in 2008 als het project Gastvrij Nederland. In dit project voerde RECRON samen met SmartAgent Company een grootschalig onderzoek uit naar de wensen en behoeften van de Nederlandse vakantieganger. Het onderzoek is gebaseerd op het psychografisch Brand Strategy Research model (BSR ®) model. Het BSR®-model kijkt voornamelijk naar de wensen en voorkeuren van vakantiegangers in plaats van naar leeftijd, inkomen, opleiding en andere demografische kenmerken. Vakantie draait immers steeds meer om emoties, gevoelens, interesses, ervaringen en uiteindelijk de unieke beleving die de gast mee naar huis neemt. Iedereen viert vakantie op haar of zijn eigen manier , maar uit het onderzoek bleek dat er overeenkomsten zijn die een vakantiebeleving kunnen typeren. Op deze wijze zijn er vijf belevingswerelden te onderscheiden.
Uitbundig geel: dit is een spontane, gezellige, sociale en grote groep in Nederland. Dit is de groep echte vakantiegangers. Het gaat bij deze groep niet om een extreme vakantie als het maar actief, sportief, gezellig en verrassend is. Contact met andere familie, vrienden, kennissen is gewenst en leuk. Uitbundig geel zoekt campings en bungalowparken waar de voorzieningen goed zijn en waar genoeg te doen is voor iedereen.
Gezellig lime: deze groep houdt net zoals uitbundig geel ook van gezelligheid en sportiviteit waarbij het gezin belangrijk is. Het mag bij deze groep alleen wat rustiger en het hoeft allemaal niet zo lang te duren. Vakantie is voor deze groep lekker vrij zijn, genieten van rust en ontspanning, even weg van dagelijkste verplichtingen en gezellig met het gezin leuke dingen ondernemen zoals fietsen, barbecueën of een spelletje doen. V aak moet deze groep een beetje op de kosten letten.
Rustig groen: vakantie is bij deze groep voornamelijk waar men zin in heeft, rust nemen in eigen omgeving en even niet aan het hoofd hebben. De groep heeft niet echt bijzondere wensen, het gaat hier om het herkenbare en vertrouwde. Deze groep hoeft voor vakantie niet ver te reizen, in eigen land is genoeg te zien. Men kent de winkels en ze kunnen de eigen taal spreken.
Ingetogen aqua: in deze groep vinden we veel empty nesters, weer tijd hebben voor hun eigen hobby’s en interesses. Inspirerende maar rustige vakanties horen daar ook bij. Deze groep wordt ook vaak gezien als rustig en ruimdenkend. Zij gaan vaak meerdere keren op pad in Nederland, op een rustig moment naar een accommodatie met veel privacy . De aanwezigheid van cultuur en rustige sportieve mogelijkheden zoals wandelen, fietsen en nordic walking staan hierbij centraal.
Avontuurlijk paars: deze groep wil graag iets nieuws beleven of ontdekken tijdens hun vakantie. Ze gaan op zoek naar een bijzondere ervaring , gewoon is niet goed genoeg voor deze groep. Deze bijzondere ervaring is bijvoorbeeld een boomhut of een survivaltent maar het kan hem ook zitten in het beleven van luxe en exclusiviteit. Deze groep wordt eerder aangetrokken met iets individueels dan met het groepsgebeuren. Dit omdat deze belevingswereld meer met zichzelf bezig is dan met anderen.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
35
Vanuit het CVO kunnen de Zeeuwse regio’s opgesplitst worden aan de hand van de RECRON lifestyle segmentatie zoals in onderstaande grafiek is weergegeven. L et hierbij wel op dat deze getallen zijn gemeten onder de regio Beveland & Tholen.
Voor de regio Beveland & Tholen valt het avontuurlijk paars op. Deze groep zoekt actief , maar is ook geïnteresseerd in bijzondere logiesmogelijkheden. L uxe, maar ook exclusiviteit past hierbij en sluit aan bij genoemde regio’s. Hier vindt veelal kleinschaliger toerisme plaats met bijzondere vormen logies en veel mogelijkheden om te wandelen, te fietsen en te watersporten. Kijkend naar het (nieuwe) aanbod op Tholen, is dit een interessant segment van de markt. Voor vaste gasten geldt vaak dat zij uitbundig geel zijn. Het gaat hier om de sociale contacten, familiebijeenkomsten en dergelijke. Een camping zoals de Pluimpot past hier in. Type gast In de gesprekken met de ondernemers is aandacht besteed aan het type gast dat Tholen bezoekt. Volgens de ondernemers kent de regio Tholen zowel toeristische gasten als zakelijke gasten. Als toeristische gasten komen er veel (actieve) 50 plussers om te wandelen of te fietsen (hierbij worden vaak de bloemvelden als USP van de regio gezien). Ook wordt Tholen bezocht door gezinnen met jonge kinderen. Het eiland is niet zozeer geschikt voor oudere kinderen omdat er in de omgeving niet veel vertier is. V oornamelijk zijn de toeristen van Nederlandse, Belgische of Duitse afkomst. In de zomer zijn er meer Duitsers dan de rest van het jaar . Vanuit Woonboulevard Poortvliet komen de bezoekers uit regio Zuidwest Nederland, NoordBelgië, Hoek van Holland, Zuid-Rotterdam, Breda en Sliedrecht. Een nieuwe markt waar op gericht kan worden is België. V oor de Belgen speelt de centrale ligging een rol en ze kunnen hier bijvoorbeeld duikactiviteiten ondernemen, waar in België geen mogelijkheid voor is. De duikers worden dan ook als een potentiele doelgroep gezien. Verschillende ondernemers hebben al contact met de Nederlandse Onderwatersport Bond maar het is kansrijk om hier in door te pakken. Ook wil Tholen zich meer gaan richten op jongere stellen, zowel stellen zonder kinderen als stellen met kinderen. Tholen is namelijk een goede combinatie van rust en een kleinschalige historische stad, hetgeen een goede combinatie is voor de jonge stellen. In nevenstaand diagram wordt het reisgezelschap getoond. De meerderheid van de reisgezelschappen bestaat uit gezinnen met alle kinderen van 0-7 jaar (32%). Dit komt doordat de meeste enquêtes zijn verzameld vanuit Vakantiepark de Pluimpot wat de gemiddelde leeftijd naar beneden haalt.
36
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Vanuit het Trendrapport Zeeland 2010 is het opvallend dat de meeste bezoekers van Bevelanden & Tholen vallen in de leeftijdscategorie 50 tot 64 jaar . De Bevelanden en Tholen zijn populair bij kinderen van 6 t/m 14 jaar en volwassenen van 50 t/m 64 jaar . De leeftijdscategorie 19 t/m 24 jaar en 25 t/m 29 jaar is in deze regio het kleinste.
Hieronder wordt weergegeven met hoeveel personen men in Nederland, Zeeland en de Zeeuwse regio’s op vakantie gaat in 2010. De meeste vakanties in Zeeland worden door gebracht met drie tot vier personen. Het aandeel grote reisgezelschappen is toegenomen ten opzichte van 2008.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
37
7.
Resultaten interviews
Inleiding Omdat tijdens het onderzoek bleek dat ondernemers niet altijd mee wilden of konden werken zijn de kwantitatieve gegevens veelal indicatief van aard. Om beter inzicht te krijgen in de toeristische ontwikkelingen zijn extra interviews gehouden. Dit zijn half gestructureerde interviews geweest. Er hebben zes ondernemers meegewerkt aan het onderzoek. V erder is er een interview gehouden met het VVV en de wethouder. Dit interview had natuurlijk een ander karakter en was meer op beeldvorming gericht, activiteiten vanuit de gemeente en beleidsaspecten. De interviews hebben geholpen bij de interpretatie van de toeristisch recreatieve cijfers die eerder in dit rapport aan bod zijn gekomen. Dit hoofdstuk bevat de resultaten van deze gesprekken. De interviews hebben gemiddeld 1,5 uur geduurd en waren open gesprekken. Er is echter gebruik gemaakt van een voor ieder gelijk aantal vragen om alle ondernemers te laten kijken naar dezelfde onderwerpen. Hierbij moet worden gedacht aan argumenten om al dan niet cijfers te willen of kunnen aanleveren, het belang van toerisme in de regio, tevredenheid van de gasten, bestedingen van de gasten, het gedrag tijdens de vakantie (welke activiteiten onderneemt men) en daar waar mogelijk informatie over de bedrijfsvoering . Verder is er gesproken over communicatie tussen ondernemers en tussen ondernemers en de gemeente. De interviewvragen zijn opgenomen in bijlage 2 van dit rapport.
Algemeen Voorafgaand aan de interviews is het tussentijdse rapport naar de ondernemer gestuurd waarna vervolgens naar hun mening is gevraagd. De meeste ondernemers herkenden de gepresenteerde resultaten. Het viel hen wel op dat Tholen ook nadrukkelijk bezocht wordt door gezinnen met jonge kinderen. Aangegeven werd dat de verklaring hiervoor is, dat de resultaten voor een groot deel bestaan uit gegevens van Vakantiepark De Pluimpot. Dit is een relatief grote camping die veel gezinnen met jonge kinderen ontvangt. Tijdens het onderzoek bleek, dat een aantal ondernemers niet makkelijk cijfers willen vrijgeven. Tijdens de interviews is gevraagd wat hiervan de reden zou kunnen zijn. De geïnterviewde ondernemers begrijpen niet waarom hier krampachtig over gedaan wordt. W el geeft men aan dat op Tholen een ‘ieder voor zich mentaliteit ’ heerst, waarbij gemakzucht een rol speelt (de gasten komen toch wel). Hiernaast wordt gezegd dat er momenteel teveel onderzoeken lopen. De gedachte is er dat er met de uitkomsten van de onderzoeken niet veel gedaan wordt; de onderzoeken voegen niets toe waar de ondernemers hun voordeel mee kunnen doe om zich verder te ontwikkelen. De geïnterviewde menen ook dat dit in de toeristische sector vaker voorkomt en niet alleen op Tholen en Zeeland, maar ook elders in Nederland.
Samenwerken Een veel besproken onderwerp tijdens de interviews was samenwerking . Tholen is een kleine leefgemeenschap waarbij het niet verstandig is om ‘alles uit elkaar te trekken ’. Kortom: er zal samengewerkt moeten worden (zowel ondernemers onderling als met gemeente). Het is gebleken dat het moeilijk is om de handen in elkaar te slaan. Men is van mening dat hiervoor een gezamenlijke ambitie nodig is om dit te laten slagen. In de gesprekken komen twee verschillende samenwerkingen aan de orde. Ten eerste de samenwerkingen op aanbodniveau. Dit wil zeggen op basis van arrangementen of diners. En naast deze samenwerkingen kunnen ondernemers elkaar opzoeken om te werken aan de positionering van de regio. Op dit moment kunnen de ondernemers elkaar weliswaar vinden, maar de belangen lopen behoorlijk uiteen. Een oorzaak hiervan kan zijn dat sommige ondernemers nog in de opstartfase zitten. Het is dan vaak nog spannend en moeilijk om informatie te delen. Ondernemers kunnen niet meer alleen op bedrijfsvoering ondernemen maar zullen steeds meer de omgeving in hun product ontwikkeling en marketing moeten meenemen. Bovendien is eigenheid (identiteit) van belang bij keuzeprocessen van de gast, het ingezette traject rond het DNA van de gemeente Tholen kan hierbij een uitstekend hulpmiddel zijn.
Belang van toerisme Toerisme is belangrijk in de regio (gemeente) Tholen, het staat alleen nog in de kinder schoenen. Het is een belangrijke economische motor voor de gemeente. Het toerisme op Tholen is alleen bij de (potentiële) gast nog niet bekend. Het is daarom belangrijk te communiceren wie je bent en wat er allemaal mogelijk is op Tholen. En dan zodanig dat de gast wordt geënthousiasmeerd en ook daadwerkelijk komt. De rust en ruimte van de regio moet een kernwaarde blijven. De gasten die naar Tholen komen en verblijven op een camping willen vaak ook niet meer dan dat. Deze groep wordt door de ondernemers gezien als het ‘ vergrijsde publiek’. Hiernaast wordt duidelijk dat ondernemers zich richten of willen richten op potentiele doelgroepen zoals bijvoorbeeld de gezinnen met kinderen en de duikers. 38
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Toerisme is een bindende factor voor de regio. Het belangrijkste argument hiervoor is dat Tholen een enorm groeipotentieel heeft, aldus de ondernemers. Tholen heeft een uitstekende, centrale ligging met daarbij de combinatie van water en land. Dit laatste wordt nog al eens vergeten door de ondernemer. Bij het landtoerisme zou men gebruik kunnen maken van de USP’s van het water. Een feit is dat watersporters 80% van hun tijd op het land doorbrengen. Er zou hier als regio goed op ingespeeld kunnen worden. Op dit moment wordt er veel gefocust op wandelen en fietsen. Aan het toeristisch-recreatief aanbod moet nog gewerkt worden. Er zijn een aantal punten dat verbeterd zou kunnen worden, waardoor de bereikbaarheid voor de gast beter wordt. Hierbij kan gedacht worden aan betere bewegwijzering, meer fiets –en wandelpaden en toegang tot natuurgebieden. Ook zal iedere kern binnen de gemeente in de toeristische ontwikkeling een plek moeten krijgen. Op deze manier heeft iedere kern iets unieks waardoor de verschillende kernen elkaar kunnen versterken. In verschillende gesprekken is naar voren gekomen dat Sint Maartensdijk aantrekkelijk is geworden door de markt en het thema oranje wat een centrale rol speelt. Er zou meer aandacht besteed mogen worden aan Tholen- stad. Dit is een leuke plaats waarbij met de ontwikkelingen gekeken zou kunnen worden naar bijvoorbeeld V eere of Zierikzee.
Gast De typering van de gast wordt door de meeste partijen wel gelijkend beantwoord. Er is weinig jeugd en de gemiddelde leeftijd is 40+. Er komen vooral Nederlanders en Belgen en ook de Duitse gast brengt steeds vaker een bezoek aan Tholen. Het herhalingsbezoek lijkt hoog , het bezoek gaat vaak van kind op kind. Een factor hierbij is de centrale ligging . De gast waardeert vooral de kleinschaligheid. Het ontbreken van mogelijkheden tijdens slecht weer wordt her en der genoemd. Gasten gaan dan vaak naar W oonboulevard Poortvliet. Kleinschalige voorzieningen voor kinderen kunnen een positieve bijdrage leveren, hierbij worden voorbeelden genoemd als zwembad bij de Pluimpot of een speelparadijs. Ook is het een idee om een mooie rozentuin te ontwikkelen. Dit past bij de bloementeelt wat Tholen typeert. Vanuit Woonboulevard Poortvliet wordt bevestigd dat het aantal bezoekers bij slecht weer fors stijgt. De bezoekers komen uit de regio Zuidwest Nederland en Noord België waar Tholen van kan profiteren. Woonboulevard Poortvliet heeft er baat bij omdat er verder niet veel te doen is in de regio. De woonboulevard staat open voor ontwikkelingen richting toerisme, maar geeft wel aan dat de primaire bestemming “woonboulevard” is.
VVV Bij alle gesprekken is de VVV naar voren gekomen. De ondernemers zijn op zich blij met een goede gastheerschapsfunctie. Echter die wordt volgens hen momenteel niet goed uitgevoerd. Het kantoor is niet geopend op de momenten dat de gast er is. Er is duidelijk behoefte aan betere afstemming van vraag en aanbod. De VVV erkent dit ook, de openingstijden kunnen wellicht wat worden aangepast, maar de financiële middelen laten een veel ruimer openstellingbeleid niet toe. Het aantal bezoekers is wel positief gestegen en de combinatie met de “Oranjekamer” boven is volgens de VVV een goede keus. Ook kwam de VVV naar voren bij samenwerking . De ondernemers zijn niet ontevreden, maar ook niet echt tevreden over de samenwerking die er met de VVV is of de mogelijkheden die dat zou kunnen bieden. Het wordt soms gekwalificeerd als vriendelijk en welwillend, maar niet als daadkrachtig en ondersteunend. De VVV wordt voor samenwerking ook niet als partner naar voren geschoven. De VVV vond het jammer dat zij niet aanwezig waren bij de bijeenkomst van SR T en andere ondernemers bij de gemeente Tholen, waar het onderzoek uitgevoerd door het K enniscentrum Kusttoerisme in opdracht van SRT werd toegelicht. De VVV verzamelt zelf ook enkele cijfers en doet her en der tellingen. Deze cijfers zijn bedoeld voor de VVV om een gevoel te krijgen bij de ontwikkelingen. Deze cijfers zijn nog niet beschikbaar bij de publicatie van dit rapport.
Bedrijfsvoering Een aantal ondernemers op Tholen is bezig met uitbreidingen of veranderingen binnen hun bedrijf. Vanuit de ondernemers wordt gezegd dat er op basis van voorgaande jaren een stijgende lijn zit in omzetontwikkeling. De terrassen blijken echter minder goed te draaien wat komt door het slechte weer van afgelopen zomer. Een ander aandachtspunt is dat een deel van de ondernemers geen aansluiting hebben op het netwerk van wandel –en fietsroutes en daarmee niet goed aangesloten zijn op het toeristisch product. Op de vraag of andere ondernemers ook een groei kennen in hun omzet wordt geen antwoord gegeven. Ze denken dat andere toeristisch recreatieve ondernemers ook groei kennen maar praten hier verder niet over met elkaar. Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
39
Ligging Tholen Zeeland is belangrijk voor Tholen. Ze zijn onderdeel van het kustgevoel. Zakelijk gezien hoort Tholen wat meer bij Brabant. De ligging van de gemeente Tholen draagt hier ook aan bij. Iedereen geeft aan dat de ligging juist een prachtig potentieel biedt. Hierop zijn vaak ook de nieuwe plannen gebaseerd. Dat betekent ook dat er interesse is van de gasten om Zeeland verder te ontdekken. De korte afstand naar bijvoorbeeld Bergen op Zoom maakt dat daar voor zorg, winkelen en andere meer zakelijk georiënteerde activiteiten naar wordt gekeken.
Communicatie Vanuit alle interviews komt naar voren dat er serieus nagedacht moet worden over een eilandmanager die aan de hand van een gezamenlijke agenda aan de slag gaat. Er zitten verschillen in de opvattingen van een eilandmanager maar door hierover te praten kan dit de regio helpen bij de ontwikkelingen op toeristisch recreatief gebied. De eilandmanager moet voldoende kennis hebben van het gebied. In dit gehele proces zou de gemeente Tholen een rol kunnen spelen. Er is in elk gesprek uitvoerig gesproken over de communicatie tussen ondernemers, maar ook tussen ondernemers en de gemeente. De communicatie tussen de ondernemers is zoals eerder geschetst prima mogelijk en SRT speelt daarin een belangrijke rol. Doordat echter de belangen wat uiteen lopen evenals de omvang van bedrijven is SR T niet altijd het orgaan waar de grote ondernemers zich thuis voelen. Ondernemers communiceren voor ontwikkelingen direct met de gemeente. Uit alle gesprekken blijkt dat de communicatie en de verwachtingen over de gesprekken en afspraken niet op gelijk niveau zijn. Beide partijen hebben veelal andere tijdslijnen voor ogen. Ondernemers willen bijvoorbeeld kunnen inspelen op marktveranderingen en daardoor sneller of op andere wijze hun bedrijfsplannen vorm geven. Overheden hebben echter een lange tijdshorizon gekoppeld aan bestemmingsplannen en andere kaderbepalende regelgeving. Dit levert naar beide kanten onbegrip op. Beide partijen geven echter wel aan dat toerisme belangrijk is.
Verschillende aanbevelingen vanuit de ondernemers: “Verenigd u” “Wees er bewust van dat je een potentieel hebt” “Pak het breder aan bij de ontwikkeling” “Meer dwarsverbanden zoeken” “Ik zou graag een breder platform willen met allerlei sectoren”
40
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
8.
Werkgelegenheid
Toerisme en recreatie zijn vertakt door allerlei bedrijfstakken en sectoren, het is dan ook moeilijk te bepalen hoeveel werkgelegenheid hierdoor gegenereerd wordt. Er zijn meerdere manieren om de toeristisch-recreatieve werkgelegenheid te berekenen. In de landelijke R&T standaard (zie bijlage 3) is afgesproken om de werkgelegenheid te bepalen via de aanbodzijde: het aantal werkzame personen bij bedrijven die direct gerelateerd zijn aan toerisme en recreatie. Toeleveranciers worden buiten beschouwing gelaten, evenals bedrijven die niet toeristisch van aard zijn, maar die wel bestedingen van toeristen ontvangen (bijvoorbeeld de reguliere detailhandel als een bakker of supermarkt. Hiervoor is een selectie gemaakt van SBI- codes, de codes waarmee CBS bedrijven op basis van hun activiteiten indeelt in bedrijfstakken. De afbakening is ingedeeld in de volgende zeven groepen, een nadere uitwerking van deze groepen staat in bijlage 1: 1) detail & groothandel 2) logiesverstrekking 3) horeca 4) vervoer en reisindustrie 5) cultuur, recreatie en amusement 6) sport 7) overig Met behulp van het LISA Vestigingenregister is nagegaan hoe groot de werkgelegenheid in de sector is. De peildatum voor het LISA -bestand is in Zeeland steeds 1 mei, hetgeen betekent dat seizoens-werkgelegenheid, zoals die met name in de toeristisch-recreatieve sector aan de orde is, nauwelijks is inbegrepen.
Aantal werkzame personen
Tholen
Zeeland
2010
Toerisme & recreatie
408
Totaal
7924
Aandeel toerisme & recreatie in totaal
5,2%
Toerisme & recreatie
14.390
Totaal
170.600
Aandeel toerisme & recreatie in totaal
8.4%
In 2010 waren op Tholen 408 personen werkzaam in de toeristisch-recreatieve sector . In de totale werkgelegenheid op Tholen heeft de sector een aandeel van 5,2%.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
41
9.
Samenvattend
Toerisme op Tholen komt steeds meer in de belangstelling . Het bedrijfsleven ontwikkelt nieuwe initiatieven. Zowel de sector als de overheid zijn dan ook samen van mening dat toerisme voor de economische ontwikkeling van de gemeente van belang is. Deze belangrijke gezamenlijke constatering verdient de aandacht. De gemeente is dan ook gestart met een nieuwe visie op toerisme ten behoeve van de beleidsontwikkeling en doet dit in samenwerking met de onder nemers. De toeristisch recreatieve ondernemers zijn verenigd in Samenwerkende R ecreatie Tholen (SRT). De start van nieuwe ontwikkelingen gaat veelal gepaard met het opmaken van een economische balans. Waar staan we en waar willen we met elkaar naar toe. T oeristisch gezien zijn er weinig data op Thools niveau beschikbaar die de huidige situatie kunnen weergeven in harde cijfers. De cijfers die beschikbaar zijn geven informatie op Zeeuws niveau of informatie over de regio Bevelanden & Tholen, maar de cijfers die informatie geven over Tholen alleen zijn hier niet uit te filteren. Niet alleen de gemeente, maar ook de ondernemers vinden het belangrijk dat er cijfers zijn en dat vandaaruit gezamenlijk een visie wordt ontwikkeld. De ondernemers hebben in samenspraak met de gemeente aan K enniscentrum Kusttoerisme gevraagd Thoolse cijfers te achterhalen. Omdat het verzoek vooral ook ingegeven was door de ondernemers (via SRT) heeft het kenniscentrum gemeend dat het verzamelen van data kansrijk moet kunnen zijn. Normaliter is het verzamelen van gegevens, van een kleine regio, die kunnen aansluiten bij landelijke bronnen die bijvoorbeeld gebruikt worden in de jaarlijkse T rendrapportage van Kenniscentrum Kusttoerisme lastig. Er wordt namelijk gebruik gemaakt van vraaggericht onderzoek (de consument/gast aan het woord). Bij kleine regio’s is de steekproef te klein om afzonderlijk uitspraak over te kunnen doen. De behoefte aan kennis ligt op het gebied van aantal overnachtingen, aantal vakanties, herkomst van de gasten, bestedingen etc. Op basis van de indicatoren zoals gebruikt door het CBS is aanvullend onderzoek ingezet en is een vragenlijst doorgenomen met bedrijven. V eel ondernemers zijn persoonlijk bezocht om zo goed mogelijk tot gegevens te komen. Daarnaast is de gasttevredenheid een belangrijke indicator voor zowel ondernemers als de gemeente. In overleg met de ondernemers is besloten aansluiting te zoeken bij ‘KERN-management ’. Dit heeft helaas niet geleid tot een goed resultaat en het aantal bruikbare gegevens is beperkt. Niet alle ondernemers bleken bereid mee te werken, maar ook kwam het voor dat niet alle benodigde informatie voor handen was. Het toeristisch bedrijfsleven op Tholen is qua professionaliteit en omvang bijzonder divers. Het bedrijfsleven is echter wel gemotiveerd en hecht absoluut waarde aan een goede toeristische beleidsvisie. Ondanks de beperktheid is een aantal gegevens op een rijtje gezet. Deze gegevens komen deels uit het Trendrapport en deels uit het onderzoek bij de ondernemers. Dit geldt ook voor de gegevens over de gast. Om ondanks de beperktheid van de cijfers toch een valide beeld te kunnen schetsen is in overleg met de gemeente besloten verdiepende interviews te houden met een aantal ondernemers. Samen met deze gegevens is een rapport ontstaan over het belang van toerisme op Tholen. Het aanbod van de accommodaties laat zien dat het type aanbod divers is, dit geldt ook voor de diversiteit in de grootte van de ondernemingen. Dit maakt het samenwerken tussen onder nemers moeilijker; grote ondernemers hebben weinig belang bij de kleinere bedrijven. Uit het aanbod overzicht blijkt eveneens dat er sprake is van veel vaste standplaatsen en dus veel vaste gasten. Dit wordt door alle partijen bevestigd. Er wordt wisselend gedacht over vaste gasten, kenmerkend is echter wel dat vaste gasten vaker komen, maar een lager bestedingspatroon hebben dan toeristische gasten. Nieuwe ontwikkelingen richten zich daarom vooral op de toeristische gast. Net als in de overige Zeeuwse regio’s blijkt dat vaste gasten voornamelijk uit dichtbij gelegen regio’s komen. Het zijn voornamelijk gasten uit Nederland en België. Maar ook voor de toeristische gast geldt, dat België een interessante en kansrijke markt is. V ooral de ligging van de gemeente Tholen draagt hier aan bij; dicht bij Antwerpen, Brabant en de R andstad. De ligging is dan ook vaak een argument gebleken om hier te gaan ondernemen. Naast de gunstige ligging is de gemeente Tholen nog erg authentiek en écht. Een waarde die in de huidige, steeds groter wordende, maatschappij erg belangrijk gevonden. Dit authentieke karakter kan uitstekend worden benut en past bij de vraag van de gast van nu en de gast van de toekomst. Het versterken van die authentieke elementen en het inzetten van de kracht van de diversiteit van de kernen zijn aanknopingspunten voor nieuwe economische ontwikkelingen. 42
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
De gast die Tholen al kent is bijzonder tevreden. Nieuwe gasten zijn vaak verwonderd. Uit gesprekken met ondernemers komt dit ook naar voren. Men wandelt, fietst en verwondert zich over het bijzondere landschap; de weidsheid; de prachtige land-waterplekken. Helaas is het niet mogelijk om op al deze mooie plekken te komen. Op het gebied van toegankelijkheid zijn er verschillende knelpunten en kan er nog het een en ander worden verbeterd. Ook geven de ondernemers aan dat er op dit moment een slechtweervoorziening mist. De waardering die voortkomt uit de gasten enquêtes is hoog , maar bij de resultaten van de gasten enquête moet in acht genomen worden dat dit betrekking heeft op een zeer beperkt aantal bedrijven. Het is mogelijk dat deze bedrijven (en hun gasten) niet representatief zijn voor het gemiddelde Thoolse bedrijf. Op het gebied van bestedingen kan er vanuit landelijke bronnen uitspraak gedaan worden. Vanuit deze bestaande bronnen weten we dat de bestedingen in de verschillende Zeeuwse regio’s weinig fluctuaties laten zien. Het is aannemelijk dat deze cijfers dus ook gelden voor Tholen. Vaste gasten geven aanzienlijk minder uit dan de toeristische gast. Dit is ook al bij het accommodatieaanbod naar voren gekomen. De gast die een bezoek brengt aan Tholen is een echte rustzoeker , maar die wel actief op pad gaat met het hele gezin. Fietsen en wandelen zijn belangrijke activiteiten die worden onder nomen. De gezinnen zijn veelal gezinnen met jonge kinderen. Daarnaast treffen we een aanzienlijke groep 50plussers aan. Deze cijfers komen weliswaar voort uit onderzoek voor de hele regio ‘Beveland en Tholen’, maar vanuit verschillende geïnterviewde stakeholders waaronder de VVV, is dit bevestigd. Kijkend naar de belevingswerelden die van belang zijn in de regio Beveland & Tholen is “uitbundig geel” en “avontuurlijk paars” dan ook te verklaren. Toerisme is een economische activiteit waarvan in de gemeente Tholen het belang wordt erkend. Toerisme heeft een aandeel van 5,2% op het totaal van de werkgelegenheid. Dit lijkt laag, maar dit komt doordat het hier alleen de directe werkgelegenheid betreft. Door het meetmoment en de meetmethode van het onderzoek zijn de volgende elementen niet meegenomen: - Indirecte werkgelegenheid; zoals de bakker, toeleveranciers, makelaardij etc. - Seizoens-werkgelegenheid; de krachten die bijvoorbeeld in de horeca en verblijfssector alleen in de zomermaanden worden ingehuurd. Tholen blijkt kansrijk voor toeristische ontwikkelingen. Vanuit de interviews werden de kansen duidelijk en er zijn ondernemers die bereid zijn grote investeringen te doen. Ook de gemeente is van mening dat ondernemers kansen moeten kunnen benutten. Ondanks deze gezamenlijke visie van ondernemers en overheid blijken de toeristische ontwikkelingen in praktijk niet altijd vlot te verlopen. De communicatie gaat niet altijd naar ieders tevredenheid. De partijen weten elkaar goed te vinden en er vindt wel degelijk communicatie plaats, maar er is niet altijd begrip voor de verschillende perspectieven en belangen. De tijdshorizon van bijvoorbeeld een ondernemer is een totaal andere dan die van een gemeente. Om echter goed in te kunnen spelen op marktkansen is het van belang gezamenlijk te zoeken naar een optimale strategie die recht doet aan beide uitgangspunten. Een deel van de communicatie tussen toeristische ondernemers en de gemeente verloopt via SRT, dé belangengroep voor toerisme en recreatie in de gemeente Tholen. Echter niet alle ondernemers – met name de grotere ontwikkelaars – voelen zich vertegenwoordigd door SR T. Vanuit verschillende hoeken wordt dan ook de “eilandmanager ” naar voren gebracht als oplossing. De eilandmanager koppelt de initiatieven van de ondernemers en het gemeentelijke beleid, begeleidt processen en ontwikkelingen op toeristisch recreatief gebied. Hieraan gekoppeld is het aan te bevelen een “toeristisch recreatief platform ” op te richten die de eilandmanager aanstuurt en tevens dient als klankbord voor de gemeente. Alle toeristische sectoren zijn hierin vertegenwoordigd. De ingezette ontwikkelingen voor de nieuwe toeristische beleidsvisie zoals de DNA -sessies en het koppelen van activiteiten die passen bij de verschillende kernen wordt door de geïnterviewde als positief ervaren. Het uitgangspunt van de ontwikkelingen is het benoemen van kernwaarden voor de kernen. Door per kern bloot te leggen wat bijzonder is voor de desbetreffende kern wordt de authenticiteit verder bevorderd. Dit sluit bijzonder goed aan bij één van de belangrijkste trends die zich in toerisme voordoen. Het (her)waarderen van de kernen brengt verhalen met zich mee, de toerist hecht steeds meer waarde aan dit soort verhalen. Unieke belevingen genereren is niet eenvoudig , maar kan pas tot stand komen wanneer iedereen binnen de kern doordrongen is van deze unieke kernwaarden en fungeert als ambassadeur om deze waarden uit te dragen. Een goed voorbeeld van het toepassen van DNA is bijvoorbeeld de aankomende ontwikkeling bij de Pluimpot. Het bedrijf is uitgegaan van een aantal kernkwaliteiten van de omgeving die vervolgens zijn vertaald in ontwerp van de uitbreiding . Ook nieuwe concepten zijn toegepast Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
43
waarin de streekproducten een rol spelen, maar ook wordt de relatie gelegd met zeewater als het gaat om de wellness in het bedrijf . Eigentijdse moderne toepassingen die het optimale “Thoolse gevoel” bij de klant moet overbrengen; een echte beleving . De kernen krijgen een thema gebaseerd op het DNA. Hiermee houdt men rekening bij bijvoorbeeld pleinontwikkelingen, stimuleren van bepaald ondernemerschap, bestrating en dergelijke. Ook kleine bedrijven kunnen met minimale middelen inspelen op het DNA ; de minicamping kan het plattelandsleven eenvoudig naar “ binnen” brengen en samen met de gasten op zoek gaan naar het “goud” van Tholen. Dit wil zeggen dat het DNA kan terugkomen in bijvoorbeeld uitstraling en bepaalde activiteiten. Hierbij kan gedacht worden aan een minicamping waar rondleidingen georganiseerd worden waarbij de kernwaarden van Tholen naar voren komen. Andere trends in de markt zijn eveneens kansrijk voor Tholen. Denk hierbij aan de persoonlijke aandacht, het kleinschalige karakter van Tholen kan hier goed op inspelen of doet dit al. V erder is de eenvoud die men zoekt op Tholen terug te vinden en kan verder worden gecultiveerd. T ot slot nog aandacht voor ‘Eco -superior’; zeker kansrijk nu de gemeente beloond is met de ECOXXI-Award. De VVV wordt door ondernemers gezien als partner; de dienstverlening is onvoldoende afgestemd op de vraag vanuit de markt. Belangrijk is dat tijdens vakantieperioden – de momenten dat er gasten op Tholen komen en activiteiten gaan ondernemen – de VVV open is en als gastheer kan optreden. Dit houdt wel in dat in de winterperiode de VVV wellicht een zeer beperkte openstelling kent gezien het beperkte beschikbare budget. Door de knelpunten die hiervoor beschreven zijn bleek het moeilijk om op basis van representatief onderzoek en valide gegevens uitspraak te doen over stand van zaken van het toerisme op Tholen. Derhalve zijn er geen data die over vijf jaar opnieuw gemeten kunnen worden om te kijken of het nieuwe beleidsplan heeft gewerkt. Maar cijfers zoals die van werkgelegenheid bieden wel handvatten. Het is aan te bevelen met ondernemers afspraken te maken over de bezettingscijfers. Dit is een belangrijk instrument om de ontwikkeling in toerisme te kunnen meten. Lokale meetsystemen zijn in ontwikkeling, maar op dit moment nog niet voor handen op structurele basis. Ondanks het gebrek aan “ harde structurele data” is een aantal gegevens in kaart gebracht dat bij kan dragen aan de toeristische visie van Tholen. Tholen heeft ook op toeristisch gebied genoeg kansen, dat is wel duidelijk geworden. Een betere samenhangende organisatiestructuur kan bijdragen aan het verzilveren van deze kansen. De welwillendheid van zowel ondernemers als de gemeente is aanwezig en biedt hiervoor de beste basis.
44
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Literatuurlijst Bij het samenstellen van deze rapportage is onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen: - ContinuVakantieOnderzoek - DNA boek Tholen - Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (2010). Op weg naar 2015. Trends in mobiliteit - LISA Vestigingenregister - NBTC Afdeling Research (2011). Toerisme in perspectief 2011. Ontwikkelingen m.b.t. inkomend en binnenlands toerisme nader bekeken. - Tholen kadernotitie verblijfsrecreatieterreinen (2008). - www.trendwatching.com/trends Dit rapport is grotendeels samengesteld met informatie die afkomstig is van de ondernemers op Tholen. Zij hebben de moeite genomen om verschillende vragenlijsten in te vullen voor het cijferonderzoek. Ook zijn er een aantal ondernemers geweest die enquêtes hebben verspreid onder hun gasten. Deze informatie is bruikbaar geweest voor het gasttevredenheidsonderzoek. T en slotte zijn er een aantal gesprekken gevoerd met ondernemers op Tholen. Wij willen de ondernemers bedanken voor hun informatie, inzet en betrokkenheid.
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
45
Jaarlijks publiceert Kenniscentrum Kusttoerisme verschillende themarapporten waarin dieper ingegaan wordt op cijfers over specifieke onderwerpen. Een greep uit het aanbod:
Vrijetijdsbesteding in de Delta Deze themapublicatie biedt u inzicht in de tijdbesteding van Nederlanders, zoomt dan verder in op de besteding van hun vrije tijd en strijkt dan neer in de Delta om in te gaan op uitstapjes in de regio en uitstapjes van mensen uit de regio.
Funshoppen in Zeeland Deze themapublicatie is tot stand gekomen naar aanleiding van de Expertmeeting XL K ooptoerisme in november 2010 en biedt inzicht in het belang en de omvang van funshoppen in Zeeland. In het rapport worden de aanbevelingen gedaan om het economisch belang van funshoppen in Zeeland te stimuleren.
Dutch Divers’ Delta In dit themarapport wordt aan de hand van de resultaten van een inter nationaal marktonderzoek ingegaan op de kansen met betrekking tot de onderwatersport in Zeeland. Hoe bekend is Zeeland eigenlijk onder duikers? W at zijn voor hen argumenten om wel of niet in Zeeland te gaan duiken? Hoe kan de tevredenheid van duikers worden vergroot, zodat ze vaker naar Zeeland komen?
Inkomend toerisme in Zeeland In deze themapublicatie nemen we de buitenlandse toerist in Nederland en in Zeeland onder de loep: Wat zijn de achtergronden en het bezoekmotief van deze groep? W elk proces wordt doorlopen voordat men een reis naar Nederland boekt? Welk vervoermiddel wordt gebruikt? Welke activiteiten worden ondernomen? Hoeveel geld wordt besteed? En hoe wordt een bezoek aan Nederland en Zeeland gewaardeerd?
Havens à la Carte In dit themarapport staat de jachthaven centraal, onder het motto “Dé jacht -haven bestaat niet”. Vanuit een ruimtelijk perspectief wordt gekeken naar de verschillende verschijningsvormen van bestaande jachthavens en toekomstige jachthavenconcepten. In het rapport wordt een instrument gepresenteerd om te komen tot een betere afweging van mogelijke vormen van jachthavenontwikkeling in verschillende soorten omgeving.
Wellness in de Delta Deze themapublicatie gaat in op wellness in het Deltagebied. Het eerste deel verkent het begrip wellness, deel 2 gaat in op het project 'Vitaliteit - wellness, een zee van kansen' dat Economische Impuls Zeeland en Kenniscentrum Kusttoerisme van 2008 tot en met 2010 uitvoerden. In het laatste deel komen gegevens over de marktsituatie en ervaringen vanuit het project bijeen en worden de kansen voor ondernemers in de Delta uiteengezet. Deze themarapporten en meer zijn te downloaden op www.kenniscentrumtoerisme.nl. 46
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Bijlage 1: Enquête
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
47
48
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
49
50
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
51
52
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
53
54
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
55
56
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
Bijlage 2: Interviewvragen ondernemers Algemeen -
Wat valt u op aan het rapport? Hoe komt het dat niet alle ondernemers cijfers willen aanleveren? Wat is uw belang hierbij Hoe belangrijk acht uw toerisme in dit gebied Hoe kijken jullie aan tegen het totaalaanbod van het gebied? En welke rol speelt het DNA hierin mee? Met wie werkt u samen en wat is het belang van deze samenwerking? Voelt u zich onderdeel van een toeristisch product?
Bedrijfsvoering -
Welke aspecten zijn belangrijk en bent u bereid te delen? Kunt u een schets van uw omzetontwikkeling geven van de afgelopen 5 jaar? Kunt u deze omzetontwikkeling ook afzetten tegen het bezettingspercentage? Is dit bij andere ondernemers anders en zo ja, waarom?
Gast -
Wie is uw gast? En is dit ook de gast van Tholen? Kunt u een beschrijving geven van deze gast? En wat typeert deze gast? Wat zijn de bestedingen van de gast? Heeft u veel herhalingsbezoeken? Wat is de waardering van de gast over het product en het gebied? Heeft u weleens nagedacht over nieuwe/potentiele gasten?
Activiteiten -
Wat doet de gast tijdens zijn verblijf? Blijft de gast tijdens zijn verblijf op Tholen? Hoe belangrijk is Zeeland of West-Brabant hierin?
Communicatie -
Hoe is de gast bij jullie terechtgekomen? Welke acties onderneemt u om tot samenwerkingen te komen
Enquêtes -
Is het zinvol om nog meer enquêtes uit te zetten onder verschillende ondernemers op Tholen?
Aanbevelingen -
Wat wilt u naar de ondernemers op Tholen zeggen? Wat wilt u naar de gemeente Tholen zeggen? Overige opmerkingen
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
57
Bijlage 3: Landelijke R&T standaard De landelijke R&T standaard is ontwikkeld in opdracht van de werkgroep recreatie & toerisme van het Interprovinciaal Overleg. Doel hiervan is eenduidige afspraken te maken over het meten en bepalen van de bestedingen en de werkgelegenheid oftewel de economische betekenis van de vrijetijdssector. De meerwaarde van de standaard ligt vooral in de mogelijkheid om de resultaten van een provincie of regio met andere provincies en met de landelijke resultaten te vergelijken - zonder dat men appels met peren vergelijkt. De standaard - kenmerken De standaard is modulair van opbouw. Deze modulaire opbouw heeft diverse voordelen. Ten eerste kan zo per module (bijv. uitgaven tijdens uitstapjes of uitgaven tijdens vakanties van buitenlanders) gezocht worden naar de meest geschikte landelijke bron of kan geconstateerd worden dat er voor een bepaalde module geen (geschikte) landelijke bron bestaat of dat er aanvullende berekeningen nodig zijn. Daarnaast kunnen provincies & regio’s door de modulaire opbouw ook besluiten slechts gedeeltelijk - voor een aantal modules - bij de standaard aan te haken. De standaard is dynamisch van aard. Op dit moment wordt er gekozen voor een bepaalde meest geschikte - bron voor de invulling van een bepaalde module. Het verdwijnen van bronnen of het verschijnen van nieuwe onderzoeken kan echter leiden tot de keuze voor een nieuwe bron of de signalering van een nieuwe lacune. Jaarlijks zal de standaard daarom tegen het licht gehouden worden. Naar aanleiding van de gesignaleerde lacunes kunnen provincies, kennisinstellingen of onderzoeksbureaus het initiatief nemen voor het opvullen van het informatiegat, door middel van aanvullend onderzoek. De standaard - bestedingen in de vrije tijd Onderstaand schema geeft weer in welke onderdelen (modules) de bestedingen in de vrijetijdssector onder te verdelen zijn en welke bronnen er per module beschikbaar zijn. De modules waarvoor bronnen beschikbaar zijn, zijn groen gearceerd, modules waar op dit moment (nog) geen bronnen voor beschikbaar zijn, zijn groen/wit gearceerd. In dit rapport - Monitor Toerisme West-Brabant - is voor het bepalen van de bestedingen als gevolg van uitstapjes volledig aangesloten bij de landelijke R&T standaard.
58
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
De standaard – werkgelegenheid in de vrijetijdssector Binnen de standaard voor de vrijetijdssector is gekozen voor LISA (L andelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen en Vestigingen) als bron voor de werkgelegenheidscijfers. LISA (L andelijk Informatie Systeem Arbeidsorganisaties) is een landelijk dekkend systeem dat gevoed wordt uit 18 regionale vestigingsregisters. In elke provincie is een vestigingenregister beschikbaar . LISA is een databestand met gegevens over alle vestigingen in Nederland waar betaald werk wordt verricht. Per vestiging zijn gegevens beschikbaar over het aantal werkzame personen (in banen), naar hoofdactiviteit, geslacht en urengrens. Het LISA werkt met de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) codes van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Dit is een hiërarchische indeling van economische activiteiten. Binnen LISA is een afbakening gemaakt van SBI codes die binnen deze standaard geheel of gedeeltelijk tot de vrijetijdssector horen. Hiervoor is nagegaan welke branches samenhangen met de vrijetijdssector. In de afbakening zijn een aantal branches niet integraal toegerekend aan de toeristisch-recreatieve sector, maar ten dele. Hierbij zijn gewichten toegekend al naar gelang de betekenis van de branche. De branches worden weergegeven in zeven activiteitengroepen. P er activiteit is aangegeven in welke mate de werkgelegenheid wordt meegeteld voor de toeristisch-recreatieve sector (zie kolom ‘weging’). Voorbeeld: de werkgelegenheid in de branche ‘ vervoer per spoor’ kan niet volledig aan de toeristisch-recreatieve sector worden toegerekend, maar een deel ervan komt zeker voort uit toerisme en recreatie.
SBI-code
Omschrijving
Detail- en groothandel 4519.4 Handel in en reparatie van caravans 4649.2 Groothandel in watersportartikelen 4649.3 Groothandel in kampeerartikelen (geen caravans)100% 4730 Benzineservicestations 4764.2 Winkels in watersportartikelen 4764.3 Winkels in sportartikelen (geen watersport) 4764.4 Winkels in kampeerartikelen (geen caravans) 4772.2 Winkels in lederwaren en reisartikelen 4778.1 Winkels in fotografische artikelen Logiesverstrekking 5510.1 Hotel-restaurants 5510.2 Hotels (geen hotel-restaurants), pensions en conferentieoorden 5520.1 Verhuur van vakantiehuisjes en appartementen 5520.2 Jeugdherbergen en vakantiekampen 5530 Kampeerterreinen 5590 Overige logiesverstrekking Horeca 5610.1 Restaurants 5610.2 Cafetaria's, lunchrooms, snackbars, eetkramen e.d. 5610.3 IJssalons 5630 Cafés Vervoer en reisindustrie 4910 Personenvervoer per spoor (geen tram of metro) 4932 Vervoer per taxi 4939.1 Ongeregeld personenvervoer over de weg 5010 Zee- en kustvaart (passagiersvaart en veerdiensten) 5030 Binnenvaart (passagiersvaart en veerdiensten) 5110 Personenvervoer door de lucht 5222 Dienstverlening voor vervoer over water 5223 Dienstverlening voor de luchtvaart 7911 Reisbemiddeling 7912 Reisorganisatie 7990 Informatieverstrekking op het gebied van toerisme Cultuur, recreatie en amusement 5914 Bioscopen Toeristische rapportage Tholen 2010/2011 9001.1 Beoefening van podiumkunst 9001.3 Circus en variété
Weging 100% 100% 10% 100% 100% 100% 30% 30% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 10% 10% 10% 50% 10% 10% 10% 10% 100% 100% 100% 100% 59 100% 100%
9004.1 9004.2 9102.1 9102.2 9104.1 9104.2 9321.1 9321.2
Theaters en schouwburgen Evenementenhallen Musea Kunstgalerieën en expositieruimten Dieren- en plantentuinen, kinderboerderijen Natuurbehoud Pret- en themaparken Kermisattracties
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 30% 30% 30% 100% 30% 30% 30% 30% 100% 100% 30% 30%
9319.9 9329.1
Zeil- en surfscholen Overig sport- en recreatieonderwijs Exploitatie van sportaccommodaties (zwembaden + overig) Buitensport Fitnesscentra Binnensport Zwem- en onderwatersport Roei-, kano-, zeil- en surfsport e.d. Beroepssportlieden Hengelsport Verzorgen van vistochten Supportersverenigingen (sport) Organiseren van sportevenementen Overkoepelende organen en samenwerkende adviesorganen op het terrein van sport Overige sportactiviteiten Jachthavens
Overig 3012 7711.1 7712 7721 7734 8230 9200.1 9200.9 9329.9 9604
Bouw van sport- en recreatievaartuigen Verhuur van personenauto's en lichte bedrijfsauto's (geen lease) Verhuur en lease van bestel en vrachtauto's, autobussen en campers Verhuur en lease van sport- en recreatieartikelen Verhuur en lease van schepen Organiseren van congressen en beurzen Loterijen en kansspelen Exploitatie van amusements- en speelautomaten Overige recreatie Sauna's, solaria, baden e.d.
100% 10% 30% 100% 30% 100% 100% 100% 100% 100%
Sport 8551.1 8551.9 9311 9312 9313 9314 9315.1 9315.2 9319.1 9319.2 9319.3 9319.4 9319.5 9319.6
60
Toeristische rapportage Tholen 2010/2011
30% 30% 100%
Deze publicatie is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Pieken in de Delta Zuidwest-Nederland
Kenniscentrum Kusttoerisme
KENNISCENTRUM KUSTTOERISME
NHTV Breda
HZ University of Applied Sciences
Postbus 3917
Postbus 364
4800 DX Breda
4380 AJ Vlissingen
T (076) 533 20 67
T (0118) 489 756
E
[email protected]
E
[email protected]
www.kenniscentrumtoerisme.nl
www.kenniscentrumtoerisme.nl