kapotte wegen en tunnels oplossingen zonder te raken aan het winstbejag De problemen stapelen

België - Belgique Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nr 352  maart 2016 strijd  solidariteit  socialisme

dalende koopkracht

kapotte wegen en tunnels

vluchtelingencrisis

Geen

oplossingen zonder te raken aan het winstbejag

D

e problemen stapelen zich op. Alles lijkt in het honderd te lopen. Van de wegen waarop we rijden, over de musea met lekkende daken in Brussel tot de vluchtelingencrisis of nog de scheurtjes in de kerncentrales. De regeringen en de gevestigde partijen hebben geen oplossingen en schuiven de verantwoordelijkheid dan maar door naar werklozen, vluchtelingen, werkenden die teveel zouden verdienen, ... Ondertussen blijven de grote bedrijven en de superrijken buiten schot. Aan hun winsten mag niet geraakt worden, dat zou immers slechts zijn voor ‘onze’ concurrentiepositie. door

Geert Cool

Private asielopvang: ellende levert mooie winsten op p3

Het aantal armen in ons land is toegenomen tot 1,7 miljoen. De 20% armste gezinnen gaan er door de federale en Vlaamse maatregelen gemiddeld met 44 euro per maand op achteruit. Het aantal armen kan dus nog verder aangroeien. Tegelijk wil de regering besparen op wat de ongelijkheid nog een beetje aan banden legt, met name de sociale zekerheid. Volgens Bart De Wever kan enkel in de sociale zekerheid nog geld gevonden worden. Ook gewone werkenden hebben het steeds moeilijker: sinds de invoering van de euro spaarden gezinnen nooit zo weinig als nu. De indexsprong en allerhande nieuwe taksen, onder meer op energie, zorgen daarvoor. De ‘zachte’ besparingen uit het verleden zorgen voor harde tekorten. Het gebrek aan investeringen in infrastructuur leidt tot gebrekkige wegen, onveilige tunnels in Brussel, musea met lekkende daken, gebrekkige gebouwen

voor het onderwijs, ... Het tekort aan opvangplaatsen voor asielzoekers past in dit rijtje. Terwijl er vandaag minder vluchtelingen naar België komen dan in de periode 1999-2001 is de opvangcrisis veel groter. De reden hiervoor ligt bij de afbouw van de opvangmogelijkheden. Om de tekorten op te vangen, wordt naar de privé gekeken. Het is een voorbeeld van hoe een openbare dienst eerst uitgehold wordt om nadien aan de private sector overgelaten te worden zodat die winsten kan boeken op de kap van ellende. De kosten hiervoor worden vervolgens ingeroepen om de bevolking tegen de ‘dure vluchtelingen’ op te zetten. De verantwoordelijkheid voor tekorten wordt altijd doorgeschoven: werklozen worden verantwoordelijk gesteld voor de werkloosheid, vluchtelingen voor de vluchtelingencrisis, armen voor de armoede en werkenden omdat ze een degelijk loon en sociale bescherming

Sociale verkiezingen: kandidaten aan het woord p5

willen. Nochtans zijn er middelen genoeg. De rechtse partijen kibbelen over hoe ze de cadeaus aan de bedrijven kunnen organiseren, onder meer over het aandeel voor de grote en de kleinere bedrijven, maar over de 40 miljard die de afgelopen tien jaar door de notionele intrestaftrek van de gemeenschap naar de bedrijven ging is er geen discussie. Over de excess profit rulings, de volgens de EU onterecht toegekende voordelen aan grote bedrijven, zijn ze het roerend eens: hieraan kan niet geraakt worden. En voor het voeren van oorlog is er ook altijd geld genoeg: recent werd nog beslist om 9 miljard in defensie te investeren, onder meer voor de aankoop van gevechtsvliegtuigen. Vandaag is er wel geld voor oorlog, maar niet voor de slachtoffers ervan. Er is wel geld voor steeds meer cadeaus aan de grote bedrijven, maar niet voor onze wegen, musea of koopkracht. Voor de bedrijven tellen enkel de winsten.

Gevaarlijke kerncentrales staan te verkommeren om er toch nog maar wat superwinsten uit te halen. De winsten zijn voor de private sector, de gevaren en risico’s voor de gemeenschap. De winsthonger leidt tot steeds nieuwe en grotere problemen voor de meerderheid van de bevolking. Dit is geen uitwas, het is eigen aan het kapitalisme. Breken met het besparingsbeleid om de beschikbare middelen in te zetten voor de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking, kan niet zonder te raken aan het winstbejag. We zullen geen herverdeling van de rijkdom bekomen door het vriendelijk te vragen. We moeten ons organiseren om volledig te breken met dit systeem en de democratische controle over de sleutelsectoren van de economie op te nemen met de gemeenschap. Bouw met ons mee aan een socialistisch alternatief op de ellende van het kapitalisme!

8 maart: internationale vrouwendag p 8-9

 binnenland Na jarenlange tunnelvisie is er nood aan massale publieke investering in infrastructuur Als een jarenlange tunnelvisie wordt geconfronteerd met de materiële werkelijkheid, zijn de gevolgen soms niet te overzien. Het voortdurende tekort aan investeringen in publieke infrastructuur en openbare diensten leidde eind januari tot de sluiting van de Brusselse Stefaniatunnel, een belangrijke verkeersader voor pendelaars naar de hoofdstad. De tunnel stond letterlijk op instorten. door

de

Linkse Socialist

Wim Moesen, professor overheidsfinanciën aan de KU Leuven: “Een beschaafd land geeft drie procent van zijn bruto binnenlands product uit aan publieke investeringen.” De Europese Commissie stelde eind 2014: “De overheidsinvesteringen [in België] zijn de afgelopen jaren gedaald tot 1,6% van het bbp, vrijwel het laagste peil in de EU.”

Tim (Brussel)

Alle Belgische overheden hebben zichzelf de voorbije decennia wijsgemaakt dat besparen op infrastructuur en openbare diensten geen effect heeft op lange termijn. Er werden fiscale cadeaus uitgedeeld en het terugdringen van het begrotingstekort stond steeds centraal. Hierdoor was er steeds minder geld voor openbare voorzieningen. Dienstverlening werd afgebouwd of geprivatiseerd. Infrastructuur werd niet onderhouden of gemoderniseerd. Men maakte zichzelf wijs dat de problemen wel vanzelf zouden verdwijnen als men lang genoeg de andere richting op keek. Deze visie werd ingehaald door de feiten. “Werkelijkheid is dat wat, wanneer je ophoudt erin te geloven, niet weggaat”, vatte de Amerikaanse sciencefictionauteur Philip K. Dick het ooit samen. De problemen zijn niet verdwenen door er niet meer naar te kijken: de Belgische wegen zijn een hindernissenparcours geworden vol gaten en scheuren, schoolgebouwen en ziekenhuizen barsten van de gebreken, en sinds januari 2016 zijn een aantal Brusselse tunnels er zo slecht aan toe dat het onverantwoord is om er nog auto’s door te laten rijden. Het gebrek aan planning en investeringen in openbare infrastructuur werd op absurde wijze bevestigd toen Brussel Mobiliteit moest toegeven dat een deel van de archieven door plaatsgebrek jarenlang in een tunnelkoker werd ondergebracht en dat daar aangevreten werd door muizen. De Brusselse regering lanceerde

enkele dagen voor het nieuws over de sluiting van de Stefaniatunnel enkele denkpistes om de problematiek van de Brussels verkeerstunnels aan te pakken. Dit was ruim te laat en bovendien bieden de voorstellen geen oplossing. Eén idee was het sluiten van een aantal tunnels, onder meer de Leopold II-tunnel. Alleen in deze tunnel al tijden er dagelijks 65.000 voertuigen. Beeld je in dat deze in de toekomst allemaal bovengronds door de stad moeten? Bovendien blijven de problemen niet beperkt tot de Leopold II-tunnel en de Stefaniatunnel: ook de Pachecotunnel, de Rogiertunnel, de Montgomerytunnel, de GeorgesHenritunnel, de Troontunnel en het tunnelcomplex Reyers moeten dringend gerenoveerd worden. Een traject in Brussel afleggen zonder één van die tunnels te gebruiken, is niet vanzelfsprekend. Andere ideeën zijn verschillende varianten op tolheffing in het Brussels Gewest: voor het hele Gewest, bepaalde delen of enkel voor de tunnels. Al deze voorstellen leggen de last voor het jarenlange gebrek aan onderhoud en investeringen opnieuw bij de werkenden en hun gezinnen. We zouden een tweede keer belastingen betalen voor onze openbare infrastructuur! Het verkeersinfarct in Brussel kan enkel opgelost worden door het aantal auto’s in de stad te verminderen. Dat is evident. Maar dan moet het wel gebeuren door voldoende kwaliteitsvolle en betaalbare alternatieven aan te bieden:

degelijk openbaar vervoer, autodelen, veilige fietsinfrastructuur, parkings buiten de stad om het centrum te ontlasten, … Het is bijzonder cynisch dat de huidige regering heel hard bespaart op openbaar vervoer terwijl er net zoveel nood is aan investeringen. Zo laat het noodzakelijke RERnetwerk van regionale treinen rond Brussel al jaren op zich wachten. Dit netwerk moest reeds in 2012 volledig operationeel zijn, maar liep systematisch vertraging op door steeds nieuwe besparingen. Voorlopig is de opleverdatum uitgesteld naar 2025. Eind 2015 ging een eerste deel van het netwerk van start. NMBS-topman Jo Cornu bracht het meteen onder in een aparte entiteit binnen de NMBS, het zogenaamde S-netwerk: een voorbereiding om het netwerk te privatiseren eens het klaar is? Als onderdeel van de zware besparingen bij de NMBS wordt over een tariefverhoging nagedacht. Topman

een metrolijn om de overbevraagde buslijnen in Elsene te ontlasten, de metro naar de luchthaven, de vernieuwing van het wagenpark, … De anarchie van de De anarchie van de kapitalistische economie biedt geen mogelijkheden kapitalistische economie voor planning op lange termijn, ook biedt geen mogelijkheden niet rond een belangrijk thema als mobiliteit. Een socialistische planvoor planning op lange economie zou niet alleen de middetermijn, ook niet rond len voorzien om op korte termijn het een belangrijk thema als wegen- en tunnelnet terug op orde te brengen, het zou ook massaal invesmobiliteit. teren in degelijke alternatieven op het individuele autogebruik. Massale publieke investeringen in infrastructuur Jo Cornu geeft al aan dat deze verho- zouden meteen ook heel wat nieuwe gingen vooral reizigers in de spits zul- jobs opleveren. Middelen zijn er meer len treffen. Dat zijn net de momenten dan genoeg in deze maatschappij, we dat de verkeersdrukte in Brussel het moeten ons enkel organiseren om de grootst is. Hoe wordt dit gekoppeld controle over die middelen in handen aan een mobiliteitsbeleid in Brussel? van de hele bevolking te brengen zoEn dan zijn er nog de middelen die de dat we democratisch kunnen beslissen MIVB nodig heeft om noodzakelijke over welke noden prioritair moeten investeringen te doen in haar netwerk: worden aangepakt.

Nu officieel bevestigd: Turteltaks dient om bedrijven te subsidiëren Bij het invoeren van de asociale Turteltaks werd het voorgesteld alsof we met z’n allen moesten opdraaien voor de kost van de zonnepanelen van onze buren. Toen al was duidelijk dat het gros van de zonnepanelen in grote industriële concentraties stond, waardoor grote bedrijven subsidies konden opstrijken.

Nu het Duitse German Pellets failliet lijkt te gaan, blijkt dat het bedrijf voor een biomassacentrale in Langerlo 2 miljard subsidies zou krijgen en dat dit bedrag via de Turteltaks zou opgehaald worden. Deze taks moet volgens berekeningen ongeveer 2,9 miljard euro opbrengen tussen 2016 en 2021. Kortom, twee derden van de Turteltaks zou gebruikt worden om een nieuwe biomassacentrale te bouwen. Met de zonnepanelen van onze buren heeft deze taks dus niet veel te maken. Het failliet van German Pellets zou niet leiden tot een daling van de Turteltaks. De gevestigde partijen stellen dat de middelen nodig zullen zijn om de Europese doelstellingen op vlak van groene stroom te halen. Waar klimaatdoelstellingen nooit aangehaald worden als er

op pakweg openbaar vervoer wordt bespaard (het plan-Galant alleen is goed voor 3 miljard besparingen op de NMBS!), is het wel altijd een handig excuus om een asociale belasting door te drukken. Waarom moeten gewone burgers opdraaien voor investeringen in groene energie? Wellicht zijn veel mensen uit oprechte bezorgdheid om het klimaat bereid om een bijdrage te leveren. Maar daar gaat het hier niet om. Omdat de private energiebedrijven de afgelopen jaren hun grote winsten niet gebruikten voor nieuwe investeringen, moeten wij betalen voor het subsidiëren van die inves- fers lager liggen. Omdat Electrabel teringen. De winsten uit het verle- de miljardenwinsten niet heeft geden verdwenen in de zakken van de ïnvesteerd in alternatieven op kernaandeelhouders en nu moeten we energie, zitten we nu vast: de kernnog eens betalen voor de toekom- centrales zijn verouderd en worden stige winsten. een steeds groter gevaar voor onze Electrabel dient als melkkoe voor veiligheid, investeringen in groene moederbedrijf Engie (het vroege- stroom worden gesubsidieerd maar re GDF Suez). De winsten worden hiervoor worden de middelen niet niet in productie geïnvesteerd. In de bij de energiewinsten gezocht. Dat is eerste tien jaar van deze eeuw heeft de basis voor de asociale Turteltaks Electrabel minstens 20 miljard euro waarbij arm en rijk evenveel betalen winst gemaakt, waarop overigens per aansluiting. amper belastingen betaald werden. Zolang we energie overlaten aan De afgelopen jaren zijn de cijfers bedrijven die enkel uit zijn op winopgesmukt waardoor een groot deel sten, onder meer door subsidies die van de winst rechtstreeks naar Engie door ons betaald worden, zullen we doorvloeit en de officiële winstcij- niet in staat zijn om van betaalbare

groene energie de norm te maken. We moeten de liberalisering terugdraaien en energie in publieke handen nemen, zowel de productie als de distributie. Het zou toelaten om op planmatige wijze een overgang naar groene energie te realiseren en de nodige middelen vrij te maken voor investeringen. Het zou ook toelaten om de facturen naar beneden te halen omdat energie niet langer ten dienste van de grote aandeelhouders zou staan, maar ten dienste van de volledige bevolking. Halfslachtige maatregelen volstaan niet; energie moet volledig in publieke handen komen! Haal de stekker uit de geprivatiseerde energiemarkt!

Omdat de private energiebedrijven de afgelopen jaren hun grote winsten niet gebruikten voor nieuwe investeringen, moeten wij betalen voor het subsidiëren van die investeringen.

onze mening

www.socialisme.be maart 2016



Regeringsbeleid ondermijnt de economie in plaats van voor nieuwe groei te zorgen EDITO

Stéphane Delcros Uitvoerend Bureau LSP

door lid

We horen nu al decennialang dat er steeds nieuwe cadeaus voor de bedrijven moeten komen en dat dit tot economische groei zou leiden. Het resultaat blijft echter uit.

Midden februari publiceerde het Planbureau aangepaste groeiverwachtingen voor de Belgische economie. Deze herziening komt er met het oog op de begrotingscontrole die in maart gepland staat. Het Planbureau gaat uit van een groei van 1,2% in 2016 tegenover 1,4% in 2015. Enkele dagen eerder kwam ook de Europese Commissie met nieuwe vooruitzichten die eveneens uitgaan van een erg zwakke groei. Het is geen goed nieuws voor de federale regering. Er zullen snel bijkomende maatregelen op tafel liggen. De regering en het volledige establishment zijn al campagne aan het voeren om de werkenden en uitkeringstrekkers de besparingen te laten slikken. Ze hopen dat we alles met de glimlach aanvaarden alsof het de eerste besparingen zijn die op ons afkomen. De Europese Commissie haalt uit naar het begrotingstekort van de Belgische regering dat boven de doelstellingen ligt. In 2015 was er een tekort van 2,9% van het BBP terwijl het begrotingstraject uitging van 2,5%. De vooruitzichten zijn niet veel beter: er wordt uitgegaan van een tekort van 2,8% dit jaar en 2,4% in 2017. Het had naar 2 en 1% moeten gaan. De bijkomende ‘inspanning’ wordt op 3,2 miljard euro geschat. Het kan iets lager liggen indien geen rekening wordt gehouden met het feit dat een deel van het tekort het gevolg is van de uitzonderlijke veiligheidsuitgaven en de uitzonderlijke kosten als gevolg van de vluchtelingencrisis. De Europese Commissie kondigde alvast aan dat het zal kijken naar het “begrotingsdoelstellingen op middellange termijn”, een doelstelling die op een structureel saldo van 0,75% is vastgesteld met een reeks overgangsmaatregelen die nog moeten genomen worden zoals een vermindering van de

doelen te realiseren en 2) de factuur van die bijkomende besparingen moet eens te meer naar de werkenden en sociale-uitkeringstrekkers doorgeschoven worden. En dat terwijl aangetoond werd dat dit beleid niet werkt, meer nog: het is contraproductief. Volgens hen ging de zogenaamde ‘tax shift’ vanaf dit jaar al voor economische groei zorgen. De verbetering van de concurrentiepositie van de bedrijven zou immers jobs creëren, zo luidde de logica. We horen nu al decennialang dat er steeds nieuwe cadeaus voor de bedrijven moeten komen en dat dit tot economische groei zou leiden. Het resultaat blijft echter uit. Zoals Einstein al opstructurele uitgaven. merkte: “Steeds opnieuw hetzelfde doen maar Het komt op een lastig moment voor de federa- een ander resultaat verwachten, is de definitie le regering en het establishment in ons land. De van waanzin.” moeilijkheden die de Duitse industriële productie De thatcheriaanse regering zal de aanvallen op kent, met een grotere krimp dan verwacht, doen onze levensstandaard en onze rechten niet verminvrezen voor negatieve gevolgen voor de Belgische deren. Er is een permanente aanslag op de wereconomie. Het komt ook op een ogenblik dat de kende bevolking. Iedere ruimte die we laten wordt interne spanningen binnen de federale regering, meteen ingenomen. Elke zwakte langs onze kant die nooit uitblonk door stabiliteit, sterk oplopen. wordt aangegrepen voor nieuwe agressie. De arDenk maar aan de algemene kritieken op de inca- beidersbeweging moet er zich van bewust zijn dat pabele minister Galant of de verschillende, maar de regering zwaktes laat zien. Laat er ons gebruik gecoördineerde, aanvallen van CD&V op N-VA en van maken om de komende maanden de collectieve meer in het bijzonder op minister van Financiën kracht van de arbeidersbeweging bijeen te brenVan Overtveldt. gen en ons volgende tegenoffensief voor te bereiDe regering en de Europese Commissie zullen den, vertrekkende van het soort begroting dat we ongetwijfeld nog een robbertje uitvechten over de nodig hebben: een begroting waarin de groeiende exacte cijfers. Maar achter die kleine ruzie schuilt rijkdom ingezet wordt voor de behoeften van de een grote eensgezindheid op twee punten: 1) de werkenden en hun gezinnen, de volledige gemeenbesparingen moeten doorgaan om de begrotings- schap en niet een handvol superrijken.

Wie zijn de profiteurs?

Vluchtelingencrisis: ellende voor de enen, grote winsten voor de anderen...

ZO GEZEGD Smurfen versus apen

De vroegere gevangenisboot uit Rotterdam ligt nu in Gent om dienst te doen als privaat uitgebaat asielcentrum. Foto: Jean-Marie Versyp flexibele opvangplaatsen. Hiermee volgt ons land het voorbeeld van Ierland of Groot-Brittannië waar het beveiligingsbedrijf G4S marktleider is inzake opvang van vluchtelingen. Het leidde er al tot schandalen met huizen vol ongedierte en intimidatie van alleenstaande vrouwen door huisjesmelkers. Er werd een aloud recept toegepast: eerst werd de dienstverlening door Michael Bouchez afgebouwd en uitgehold, vervolgens werd beroep gedaan op de private Het is een zoveelste uitspraak die sector. In 1999 en 2000 werden meer lijkt op een kruising tussen een vluchtelingen opgevangen dan vantragikomedie en een satirisch pro- daag, maar sindsdien werd bespaard gramma. Helaas is het bloedige ernst. en gedesinvesteerd in de opvangVoor een groep ondernemers doet de mogelijkheden. Nu er onvoldoende vluchtelingencrisis de kassa rinkelen. opvangcapaciteit is, wordt naar de Een oplossing voor het menselijke private sector gekeken. leed is het laatste wat ze willen. Er wordt ons gezegd dat dit goedNeoliberalen zien in elke crisis koper is voor de overheid en dus voor een opportuniteit. Als mensen rijk de belastingbetalers. Niets is minder kunnen worden op basis van oorlog waar. De bedrijven krijgen 40 tot en terreur, dan vinden ze in Theo 46 euro per volwassen asielzoeker, Francken (N-VA) een welwillende terwijl er in de publieke opvang 40 partner. De minister liet een open- euro per persoon per dag wordt uitbare aanbesteding opmaken voor gegeven. Private opvangbedrijven het openhouden van 10.000 nieuwe, besparen op personeel en middelen

“Als de vluchtelingencrisis morgen voorbij is en onze centra eerst worden afgebouwd, dan zal het financiële rendement heel gering zijn. Maar de verwachting is dat de vluchtelingencrisis weleens drie tot vijf jaar zou kunnen duren.” Zo sprak Luc Kluppels, directeur van Senior Assist.

om hun winsten te maximaliseren. Degelijke arbeidsvoorwaarden voor het personeel, begeleiding en maatschappelijke integratie van vluchtelingen zijn ‘kosten’ die de winsten in de weg staan. Bridgestock, een Iers bedrijf dat in 2016 ook in ons land een vestiging opende, maakte in 2008 1,54 miljoen euro winst met de opvang van asielzoekers in Ierland. Zelfs de opbrengst van de belastingen op die winst werd de Ierse gemeenschap ontnomen. Bridgestock sluisde de winst door naar een offshore-vestiging op de Britse Maagdeneilanden, naar een belastingparadijs dus. Kapitaal van rijken kan nu eenmaal gemakkelijker naar gelijk welke bestemming vluchten. De overheid betaalt ondertussen meer voor minder dienstverlening. De winsten van private aandeelhouders worden gesubsidieerd op de kap van menselijke ellende. Deze praktijken kennen ook bij ons een opmars. Zo gaf het Gentse stadsbestuur van SP.a en Groen toestemming aan zo’n privaat project.

Corsendonk Hotels en G4S willen een asielcentrum vestigen op een ponton dat ooit dienst deed als gevangenisboot in Nederland. De voorziene openingsdatum eind februari werd niet gehaald: een controle wees uit dat de boot nog niet voldeed aan de voorwaarden. De komst van een private asielboot leidt ook tot vragen en bezorgdheid onder omwonenden. Wat zal dit betekenen voor de volkswijken rond de Gentse haven? Zijn er begeleidende projecten om de asielzoekers op te volgen en te integreren? Een privaat bedrijf zal zich daar uiteraard niet mee bezighouden. De lusten zijn voor de privé, de lasten voor de gemeenschap. Het privatiseren van de opvang van asielzoekers komt enkel de aandeelhouders ten goede. De vluchtelingen, het personeel en omwonenden zijn er de dupe van. LSP pleit voor asielcentra in publieke handen met volwaardige infrastructuur en voldoende personeel om te voorzien in gezondheidszorg, onderwijs en intensieve taallessen voor vluchtelingen.

Een man die beelden van verbaliserende agenten op Facebook plaatste en de agenten ‘smurfen’ noemde, is veroordeeld tot drie maanden celstraf met uitstel en een geldboete van 1.200 euro bovenop een schadevergoeding van 200 euro aan twee agenten. Dat is een zwaardere straf dan de verkrachtende presentator die in Gent wel werd veroordeeld, maar geen straf kreeg omdat de verkrachting niet ‘brutaal’ was. Om het helemaal absurd te maken: eerder werd een agent die migranten ‘apen’ noemde vrijgesproken. Een goede raad dus voor wie agenten op pejoratieve wijze wil omschrijven: vermijd de term ‘smurfen’, hou het op ‘apen’. Op basis van precedenten in de rechtspraak loop je dan geen risico op een boete! ‘Te koop gezocht: Westerse waarden zoals democratie. Prijs: 1 smartphone. Zich wenden tot Accent Jobs’

Interimkantoor Accent Jobs wil sociale verkiezingen vermijden door het personeel een extra vrije dag en een smartphone te beloven. Een ‘westerse waarde’ als democratie op de werkvloer is afgedwongen door de arbeidersbeweging die hiervoor hard moest strijden tegen het winstbejag van het patronaat. Als Accent liever geen sociale verkiezingen en vakbonden heeft, is dit omdat het de winsten kan bedreigen. Voor het personeel zit er dan meer in dan een smartphone. Verschillende vakbondsafdelingen op andere bedrijven riepen hun directie op om niet langer met Accent samen te werken.



NMBS

de

Linkse Socialist

Dubbelgesprek met Jordan Croeisaerdt en Wouter Gysen

“Een aanval tegen één delegee is een aanval tegen ons allen” Voor de regering-Michel is de afbouw van de spoorwegen een symbooldossier. Het plan-Galant moet de verdere liberalisering en geleidelijke privatisering voorbereiden. Daarvoor moet eerst worden afgerekend met het verzet van de vakbonden. Sinds de stakingen van oktober doet de directie systematisch beroep op de politie en gerechtsdeurwaarders en dreigt ze met dwangsommen. Tien dagen na de 48urenstaking van 6 en 7 januari 2016 ontving Jordan Croeisaerdt, treinbegeleider, vakbondsafgevaardigde en ondervoorzitter van ACOD-Spoor Brussel een dwangbevel ten belope van 1700 euro afgeleverd aan huis. De Linkse Socialist had naar aanleiding daarvan een gesprek met Jordan en Wouter Gysen, een collega-treinbegeleider en ACOD-afgevaardigde uit Antwerpen. door

Eric Byl

Jordan Croeisaerdt. Foto: PPICS

“De directie wil een delegee treffen die opkomt voor de rechten van zijn collega’s.” Jordan: “Ik ben het slachtoffer van een dubbele aanval. Er is de poging om mij een dwangsom op te leggen maar tegelijk werd een intern onderzoek opgestart tegen mij. De directie wil een delegee treffen die opkomt voor de rechten van zijn collega’s, de directie systematisch op de vingers kijkt inzake het toekennen van rechtmatige verloven, disfuncties aan de kaak stelt en ongeschikte treinstellen signaleert. Dat stoort uiteraard. Soms heeft de veiligheid te lijden onder de druk om de productiviteitsnormen te respecteren. Soms neemt men maatregelen, zoals in het nieuwe transportplan, die mis-

schien wel passen in de globale afbouw breiden naar de werkplaats. Wellicht Dat is nog nooit eerder gezien. Het maar uiteindelijk meer kosten.” hoopte men daar vergeefs rode fak- betekent dat iemand mijn naam heeft “Men verwijt mij ten onrechte dat ik kels te vinden; dan zou me diefstal doorgespeeld. Het dwangbevel heeft de regels te strikt zou interpreteren. zijn aangewreven. Als afgevaardigde trouwens betrekking op een plaats Zoals alle treinbegeleiders tracht ik bewaar ik daar ook persoonlijke dos- die niet eens was opgenomen in het Men gaat zelfs zover mijn siers mijn job uit te voeren zoals het hoort. die collega’s me confidentieel bevelschrift. Alle getuigen verklaren persoonlijk kastje open te hebben toevertrouwd. Niet voor niets dat de versie van Infrabel over de geIk heb 12 jaar onberispelijke dienst achter de rug. Tot voor kort erkende de breken. Dat is onwettig, in is ACOD-Spoor gewest Brussel daar- beurtenissen aan het piket onjuist is. hiërarchie dat, maar nu tracht men een over geschandaliseerd. Het gebeurde Op 1 april komt de zaak voor. Drie strijd met de grondwet en trouwens terwijl ik in ziekteverlof was! dagen later komt ook het beroep tegen dossier tegen mij op te stellen.” “Men heeft niets dat men mij kan aanAls we dat toestaan, zijn morgen alle het eenzijdig verzoekschrift dat leidde Europese conventies wrijven. Ik heb de volle steun van mijn delegees loslopend wild.” de tot dit dwangbevel voor. Tot aan de vakbond die mijn audities bij de direc- je open te breken. Dat is onwettig, in “Vergeet ook niet dat het dwangbe- uitspraak staat de nationale spoorbond tie aanziet als morele pesterijen, be- strijd met de grondwet en de Europese vel me niet zoals dat hoort persoon- van ACOD in voor de gerechtskosten doeld om me psychisch te breken. Men conventies die het recht op respect lijk werd overhandigd op het piket en zal ze indien nodig de dwangsom gaat zelfs zover mijn persoonlijk kast- voor het privé en familiaal leven uit- zelf, maar tien dagen later aan huis. op zich nemen.”

Thatcheriaans beleid om de bonden te breken Wouter: “Een aanval tegen één delegee is een aanval tegen ons allen. Het kadert in het Thatcheriaanse beleid om de bonden te breken. We moeten het juridisch gevecht voeren, maar we zullen ook moeten bouwen aan de krachtsverhoudingen. De regering en de directie zullen iedere zwakte van ons uitbuiten. Dat de regionale stakingen in oktober niet in gemeenschappelijk vakbondsfront gebeurden, werd door de directies aangegrepen om politie en gerechtsdeurwaarders in te schakelen. “Om daaraan te weerstaan, zullen we allemaal samen moeten strijden. We hebben in Antwerpen in januari een symbolisch piket gezet om duidelijk te maken dat spoormannen ook in Vlaanderen wensten te staken. Bij ons in het depot waren dat er uiteindelijk meer dan 40% ondanks de verwarring die was ontstaan over de deelname van de bonden in Vlaanderen. “De inzet is ook enorm. Neem nu de one-man-car, de doelstelling om 20% van de treinen zonder begeleider te laten rijden. In het Verenigd Koninkrijk rijdt nu al 30% van de treinen zonder begeleider en men wil dat optrekken tot 50%. Nu al gebeuren 70% van de incidenten op treinen zonder begeleider.” Jordan: “Men verwijst dikwijls naar de kwestie van agressie en veiligheid, maar het is veel meer dan dat. Het gaat ook over hulp aan mensen met een beperking, over hartstilstanden, het aankondigen van aansluitingen, ... De treinbegeleider is een referentiepersoon.” Wouter: “Elk jaar maak ik minstens één keer mee dat ik via het security operation center beroep moet doen op de hulpdiensten. Een keer omdat de bestuurder was flauwgevallen, een andere keer omdat een passagier een hartaanval kreeg. In beide gevallen

De inzet is enorm. Neem nu de one-man-car, de doelstelling om 20% van de treinen zonder begeleider te laten rijden. In het Verenigd Koninkrijk rijdt nu al 30% van de treinen zonder begeleider en men wil dat optrekken tot 50%. Nu al gebeuren 70% van de incidenten op treinen zonder begeleider.

Wouter Gysen is ACOD-afgevaardigde in Antwerpen. Foto: PPICS waren de hulpdiensten gelukkig tijdig ter plaatse.” Jordan: “De directie tracht te allen prijze die boodschap te vertroebelen. Door de syndicale verloven maar bij mondjesmaat toe te staan, bijvoorbeeld, of door de syndicalis-

ten te criminaliseren of voor te stellen als terroristen. Het is normaal dat er discussie is, we moeten daarvoor de tijd nemen, op de werkplaats en met collega’s uit andere sectoren die dikwijls vergelijkbare problemen ondervinden.” Wouter: “Soms gaan we er te snel van uit dat de mensen op de werkvloer al klaar staan voor actie. We hebben meer personeelsvergaderingen nodig zodat we rustig de tijd kunnen nemen. Soms werpen collega’s terechte vragen op, uiten ze twijfels, maar we krijgen nauwelijks de tijd om daar op in te gaan. Daar zullen we met de vakbonden in het vervolg rekening mee moeten houden want we zullen iedereen nodig hebben. De directie heeft nog geen millimeter toegegeven in de onderhandelingen. Het nieuw protocol van sociaal akkoord voorziet in het verdwijnen van 2300 jobs tussen nu en eind 2018, maar zowel Infrabel als de NMBS koppelen aan het verminderde aantal banen onmogelijke voorwaarden die elkaar bovendien tegenspreken. Zo wil Infrabel meer aanrekenen aan NMBS, terwijl NMBS van een prijsblokkering door Infrabel een voorwaarde maakt om het toegezegde aantal jobs te respecteren.” Jordan: “Wat bij het spoor gebeurt, is niet zo verschillend van andere sectoren. Het herenakkoord 2.0 dat door de vakbonden gelukkig verworpen werd, wil bijvoorbeeld het afzetten van industrieterreinen verbieden. Binnenkort moeten we gentleman-stakingen houden waarbij we enkel aan de ingang mogen staan en vriendelijk goeiedag zeggen aan iedere werkwillige. Het stakingsrecht wordt op die manier herleid tot een individuele zaak, waarbij de druk van de directie op individuele werknemers volop kan worden ingezet om collectieve actie te breken.”

“De spoormannen alleen gaan deze regering niet stoppen” Heel wat sectoren van de lokale en regionale besturen, het onderwijs, maar ook politieke organisaties, individuele burgers en een steuncomité in het Brusselse zijn in de bres gesprongen tegen de dwangsom die aan Jordan werd opgelegd. Het zou goed zijn als de vakbonden al die aanwezige energie bundelden. Dit dossier overstijgt immers Jordan, het spoor en zelfs de arbeidersbeweging in haar geheel. Wat denken jullie daarvan?

Volgens het VBO kost één dag staking bij het spoor 40 miljoen euro. Het spoor levert de economie jaarlijks dus 10 miljard euro op, niet slecht voor een dotatie van 3 miljard.

Jordan: “Als we spreken over communiceren, denken we bijna uitsluitend aan de pers. Dat is een onderdeel van communicatie, maar we moeten vooral ook communiceren met onze collega’s uit andere sectoren, met de collega’s over de taalgrens. Een syndicaal huis moet naar mijn oordeel openstaan. De spoormannen alleen gaan deze regering niet stoppen, laat staan ten val brengen. Ik vind het steuncomité heel goed, als uitdrukking van samenwerking en het bundelen van strijdbewegingen. Elkaars realiteit op het terrein kennen, is een enorme hulp. We hebben die netwerken nodig. We lijden met zijn allen nog teveel aan het Stockholmsyndroom. Niet de stakers gijzelen de reizigers, maar de directie en de regering gijzelen ons dagelijks door de files, door de afbouw van diensten etc. Met de vakbonden laten we ons ook nog teveel gijzelen, we onderhandelen om erger te voorkomen, we laten ons teveel een agenda van besparingen opdringen. Ik vrees dat deze regering een andere syndicale strategie vereist. De idee dat we met onderhandelen het ergste kunnen voorkomen, behoort tot het verleden. Onderhandelen zit niet in het DNA van deze regering.”

Wouter: “We zullen onze stakingen ook anders moeten aanpakken. Het bezetten van een verkeerstoren of van de sporen zal steeds meer stakers vereisen. We zullen ons beter moeten voorbereiden, meer intensief de discussie aangaan en gebruik moeten maken van personeelsvergaderingen waarop we niet enkel de maatregelen bespreken maar ook democratisch beslissen over onze acties en waarop we die acties achteraf samen evalueren. We moeten ook weg uit de defensieve strategie. Volgens het VBO kost één dag staking bij het spoor 40 miljoen euro, of andersom: het spoor levert de economie jaarlijks 10 miljard euro op, niet slecht voor een dotatie van 3 miljard euro. De rechtse regering besteedt een miljard meer aan het subsidiëren van bedrijfswagens. In plaats van defensief naar de onderhandelingstafel te gaan en af en toe een staking om ons punt hard te maken, zouden we beter vanop de werkvloer tot op het hoogste niveau opnieuw eisenplatformen uitwerken en die op de onderhandelingstafel gooien met een stevig actieplan achter de hand om onze eisen ook echt waar te maken. Benieuwd of de reizigers daar ook niet voor te vinden zouden zijn.”

op de werkvloer

www.socialisme.be maart 2016



Sociale verkiezingen: kandidaten aan het woord In mei vinden de sociale verkiezingen plaats. In alle bedrijven met meer dan 50 werknemers worden afgevaardigden van het personeel verkozen voor het Comité Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) en vanaf 100 werknemers ook voor de Ondernemingsraad. Het gaat om 6000 ondernemingen in ons land. Bij de vorige sociale verkiezingen in 2012 waren er 125.116 kandidaten. Dat is dubbel zoveel als bij de gemeenteraadsverkiezingen. Hiervan werden 44.608 mensen verkozen. Hier geen dure mediacampagnes en reclamebureaus: de delegees worden verkozen door hun collega’s op basis van hun dagelijkse inzet. We spraken met enkele kandidaten.

“Sociale verkiezingen tonen kracht van arbeidersbeweging” A l a i n Mand i k i i s k and id a at bij het farmaceut isch bedrijf GlaxoSmithKline (GSK) dat een kleine 9.000 personeelsleden telt in vestigingen in Rixensart, Waver en Gembloers. Er zijn zowel productieafdelingen als onderzoekscentra. Alain: “Als militant van LSP ben ik overtuigd van de noodzaak van strijdbaar syndicalisme. We hebben de afgelopen jaren, zeker na het einde van het actieplan eind 2014, moeten vaststellen dat we met onderhandelingen nergens geraken. Het volstaat niet om dat enkel maar vast te stellen. We moeten bouwen aan een alternatief en strijdbare posities ontwikkelen. “De sociale verkiezingen vormen een sterk antwoord op diegenen die stellen dat de vakbonden achterhaald zijn of niemand vertegenwoordigen. Het zijn de meest representatieve verkiezingen met kandidaten die gekend zijn door hun dagelijkse inzet op het bedrijf. Een vakbondsafgevaardigde haalt geen voordeel uit die positie, het is integendeel vaak een obstakel voor promoties. Maar toch zijn de verkiezingen telkens een succes. “Deze verkiezingen komen op een belangrijk ogenblik. Op internationaal vlak gaan we richting een nieuwe crisis die misschien nog erger en diepgaander zal zijn dan die van 2008 en dit op een ogenblik dat die vorige

crisis nog niet verteerd is. We moeten ons voorbereiden op nieuwe strijd, ook in België. “In de farmaceutische sector zullen er nog ontslagen volgen nu het business model van de ‘blockbusters’ ten einde komt. Dat was het model waarin een groot deel van de omzet behaald werd met enkele vaccins. Deze vaccins werden beschermd door patenten, maar die lopen nu af waardoor generische varanten op de markt kunnen komen. De melkkoe is uitgemolken en het personeel zal hiervoor opdraaien. “De sector kent moeilijkheden, maar dit is relatief. De directie wil meer winsten maken door de uitbuitingsgraad op te drijven. Er is geld genoeg. GSK verdrievoudigde zijn winsten in 2015. De directie wil daar nog verder in gaan. Vandaar dat personeel moest vertrekken bij GSK. “De syndicale delegatie onder de arbeiders mobiliseerde voor een tweedaagse werkonderbreking om een regeling voor vrijwillige vertrekkers af te dwingen die gelijk was aan die van de bedienden. Dit werd effectief bekomen. Op basis van strijd kunnen we stappen vooruit zetten. In die mobilisatie kregen de arbeiders de steun van de syndicale delegatie onder de bedienden. Bedienden die uit solidariteit wilden meestaken met de arbeiders, waren eveneens gedekt. Dat za-

Alain Mandik i. Foto: Liesbeth (Antwerpen) gen we voorheen niet. We overstegen verdeeldheid en zijn dan ook goed voorbereid op de uitdagingen die voor ons liggen. “Het actieplan van 2014 laat zijn sporen na. Er zijn meer kandidaten bij deze sociale verkiezingen. Er wordt gevreesd voor verder jobverlies, maar die vrees vertaalt zich vooral in een oriëntatie op collectief verzet en strijd.”

Bouwen aan een syndicale aanwezigheid in Albert Heijn Thomas Baeyens is kandidaat voor de sociale verkiezingen bij Albert Heijn, een nieuwe speler in de sector van de supermarkten in ons land. Er zijn voor het eerst sociale verkiezingen waarbij de directie het aantal personeelsvertegenwoordigers liefst zo beperkt mogelijk houdt. Hier geen afspraken zoals het aanstellen van twee delegees per winkel zoals bij Mediamarkt. Neen, het wettelijke minimum is zowel voor lonen als voor personeelsafvaardiging de norm.

Thomas Baeyens op een piket tijdens de algemene staking van 15 december 2014. Foto: Thomas K (Gent)

trager en moet een vertrouwensband opgebouwd worden. Momenteel zijn de meeste winkels van Albert Heijn in eigen handen: eerst wil het bedrijf zijn merk vestigen in ons land. Maar met de overname van Peeters-Govers in Antwerpen zijn er nu wel meer winkels die door zelfstandige geranten worden uitgebaat. “Een van de grootste problemen voor het personeel bij Albert Heijn zijn de deeltijdse contracten. Bijna iedereen werkt met contracten van 20 of 24 uur. Zonder voltijdse job heb je ook geen voltijds inkomen. Aangezien de werkThomas: “Het is niet evident om een roosters pas kort op voorhand bekend syndicale werking vanuit het niets op zijn, is het onmogelijk om nog een te bouwen. Gelukkig had ik voorheen tweede halftijdse job te zoeken. De ervaring in de industrie. In mijn ei- reden voor het algemene gebruik van gen vestiging in Gent kan ik kort op deeltijdse contracten moet bij de flexide bal spelen: daar zie ik de collega’s biliteit gezocht worden. Blokken van elke dag en wordt het ook sneller dui- 4 uur werken kunnen makkelijker op delijk dat een vakbondsaanwezigheid de piekmomenten afgestemd worden, een verschil maakt. Maar ik ben ook in een blok van 7 uur zijn er volgens verantwoordelijk voor zes andere ves- de directie teveel dode momenten. tigingen. Daar verloopt het natuurlijk Vaak worden personeelsleden meer

uren beloofd als ze maar genoeg hun best doen. Dit moet de productiviteit opdrijven, maar het leidt ook vaak tot problemen als burn-out. “De fusie tussen Ahold, de overkoepelende groep van Albert Heijn, en Delhaize leidt bij het personeel van Albert Heijn tot weinig bezorgdheid. We hebben nu al minimumnormen. Na een fusie kan niet nog lager gegaan worden. Bovendien ziet het ernaar uit dat het merk Albert Heijn gewoon zal blijven bestaan naast Delhaize. Bij Delhaize is er wel ongerustheid: daar kan de fusie jobs kosten in onder meer het kader. “Sociale verkiezingen zijn belangrijk. Het versterkt ons mandaat in onderhandelingen met een directie die niet bepaald meegaand is en zich steeds tot het wettelijke minimum voor ons wil beperken. Het biedt ook de mogelijkheid om het belang en de rol van de vakbonden aan alle personeelsleden uit te leggen. In zo’n nieuw bedrijf is een inhoudelijke campagne des te belangrijker.”

Waar is het actieplan naartoe?

W

e schreven eerder reeds dat er voor de sociale verkiezingen niet meteen een nieuw actieplan naar het model van dat van eind 2014 moet verwacht worden. De acties toen deden de regering wel wankelen, maar niet vallen.

Wij denken dat een tweede harder actieplan daar wel toe had kunnen leiden, maar het momentum hiervoor ging voorbij door twijfel bij een groot deel van de leiding en door de aandacht voor de terreurdreiging. Sommigen zullen daar misschien pessimistische conclusies uit trekken, maar wij benadrukken vooral dat het actieplan eind 2014 aantoonde dat we de rechtse regering konden doen wankelen en onze eisen en bekommernissen op de politieke agenda konden plaatsen. Het potentieel om de regering en het besparingsbeleid ten val te brengen, werd niet gerealiseerd door het uitblijven van een tweede actieplan en een politiek alternatief. In 2015 waren er wel diverse acties, maar van een opbouwend actieplan naar krachtige acties in de vorm van algemene stakingen was er geen

sprake. Het ziet ernaar uit dat de vakbondsleidingen op dezelfde weg willen verdergaan in de komende jaren. Zo stelt het ABVV een “communicatie- en actieplan” op dat uitgerold wordt tot 2019 met grote nadruk op de communicatie. Maar niet iedereen lijkt volledig mee te gaan in het idee van internetacties en reclamebureaus. Een actieve betrokkenheid van onderuit – noem het interne communicatie of beter nog interne democratie – is van essentieel belang. De sociale verkiezingen bevestigen eens te meer het potentieel hiervoor. Inhoudelijke campagnes die ook evaluaties maken van de acties tegen de rechtse regering kunnen strijdbare syndicalisten versterken in die sociale verkiezingen. Maar er zullen ook acties nodig zijn. Het voorstel van communicatie- en actieplan van het ABVV voorziet in vrij vage campagnevoorstellen, maar moet ook de mogelijkheid van hardere acties openlaten. “Afhankelijk van de ontwikkelingen in het sociaal overleg en van de beslissingen van de regering zullen op federaal en interprofessioneel niveau alle mogelijke actiemiddelen, waaronder algemene stakingen, worden ingezet als daartoe

de voorwaarden zijn vervuld.” antwoorden met overleg. Nu al geven ale verkiezingen om de posities van Een Thatcheriaanse regering is niet de rechtse regeringspartijen aan dat strijdbare delegees en militanten te geneigd om na de eerste aanvallen te ze willen inbeuken op onze lonen en versterken zodat we gepast kunnen stoppen. Er komen steeds nieuwe aan- pensioenen naast het verder opvoeren antwoorden op de aanhoudende aanvallen en de ruimte voor onderhan- van de flexibiliteit en het ‘modernise- vallen. Dat kan met een opbouwend delingen wordt steeds verder beperkt. ren’ van het stakingsrecht. actieplan en de uitbouw van een poHet confrontatiemodel waar deze reStrijd zal op de agenda blijven staan. litiek alternatief op het besparingsgering voor staat, kunnen we niet be- Laat ons gebruik maken van de soci- beleid.

Een Thatcheriaanse regering is niet geneigd om na de eerste aanvallen te stoppen. Er komen steeds nieuwe aanvallen en de ruimte voor onderhandelingen wordt steeds verder beperkt. Het confrontatiemodel waar deze regering voor staat, kunnen we niet beantwoorden met overleg

Staking 15 december 2014 in Antwerpen. Foto: Jente



socialisme 2016

de

Linkse Socialist

Socialisme 2016: enkele hoogtepunten voorgesteld Op 9 april is er Socialisme 2016, de jaarlijkse discussie- en debatdag georganiseerd door LSP. Vorig jaar brachten we 170 jongeren, werkenden, activisten, … samen voor een dag vol diepgaande discussies over de ervaringen en uitdagingen in onze strijd voor een andere wereld: een wereld zonder oorlog, ongelijkheid en onveiligheid. Hieronder stellen we enkele hoogtepunten van Socialisme 2016 voor. Het volledige programma vind je op pagina 13. door

Oorlog en terreur in het Midden-Oosten

Nicolas Croes

Openingsmeeting. Onze veiligheid kunnen we niet aan rechts overlaten

D

e vreselijke aanslagen in Parijs blijven nazinderen. Er gaat wereldwijd geen dag voorbij zonder nieuwe terreuraanslagen in Indonesië, Irak, Burkina Faso, Syrië, Nigeria, Turkije, ... Het recht om in veiligheid te leven, zonder de constante dreiging van terreuraanslagen, is onderdeel van onze fundamentele sociale rechten, net zoals het recht op degelijke huisvesting, op werk dat correct betaald wordt, op onderwijs en de mogelijkheid om kinderen groot te brengen zonder voor het einde van de maand bang te moeten zijn. De linkerzijde heeft ook op dit vlak een eigen programma, zowel op korte als lange termijn. Maar toch wordt het debat over veiligheid vandaag door rechts gedomineerd. Zo had N-VA-voorzitter en schaduwpremier Bart De Wever het over de nood aan een “Belgische Patriot Act” om de terreurdreiging te bestrijden. De Belgische regering voerde al nooit geziene maatregelen door. Brussel werd dagenlang platgelegd, het leger verscheen in de straten en betogingen werden verboden. Als we zien hoe deze regering omspringt met ons sociaal weefsel op vlak van werkgelegenheid,

uitkeringen, huisvesting of openbare diensten: hoe kunnen we haar dan onze veiligheid toevertrouwen? De oorlogszuchtige taal en politiek van de rechtse regering vergroot het risico op terreuraanslagen. Tegelijk worden vluchtelingen en migranten gestigmatiseerd. Het is een klassiek voorbeeld van verdelen om te heersen waarbij verschillende bevolkingsgroepen tegen elkaar opgezet worden. De sociale tegenstellingen, de besparingen, de winsten en extreme lonen voor de topmanagers, kortom alle brutale gevolgen van het kapitalisme worden naar de achtergrond verdreven wegens de terreurdreiging. Welke antwoorden kan de arbeidersbeweging bieden? Waar staan de sociale en politieke organisaties? Hoe kan de stem van de sociale meerderheid aan bod komen in de discussie over veiligheid? Dat is het onderwerp van de openingsmeeting van ‘Socialisme 2016.’

Foto uit onze archieven: op 15 februari 2003 waren er in Brussel 100.000 betogers tegen de oorlog in Irak die toen op het getouw stond. Op de dag dat de oorlog effectief begon, Dag X of 20 maart 2003, waren er scholierenstakingen en grote betogingen doorheen het hele land. Foto: Laurent

O

p Socialisme 2016 zijn er een reeks discussies in kleinere groepen. Een van de thema’s is de dramatische situatie in het Midden-Oosten.

geprotesteerd werd maar het alternatief en de wijze om dat tot stand te brengen was dat niet. Hierdoor kon de horror van het terrorisme en religieus fundamentalisme opnieuw op de voorgrond treden. Bij afwezigheid Exact vijf jaar geleden maakte een van een programma, strategie en tacrevolutionaire golf een einde aan de tieken om het volledige systeem van dictaturen van Ben Ali in Tunesië uitbuiting omver te werpen en niet en Moebarak in Egypte. Het leidde enkel de hoogste vertegenwoordigers tot een golf van bewegingen die tal ervan, lag de weg open voor imperivan regimes in de regio deden wan- alistische interventies die een einde kelen. 2011 was ook het jaar van de wilden maken aan het vuur van het beweging van indignado’s in Spanje sociaal verzet. We zagen dit eerst in en Occupy Wall Street in de VS. Er Libië. In Syrië ontaardde de massale waren wereldwijd massale protest- opstand tegen Assad in een bloedige De sprekers op deze meeting zijn bewegingen. De verschillende mo- burgeroorlog. In Tunesië en Egypte Tina Degreef, vakbondssecretaris bij bilisaties verwezen naar elkaar. Zo zochten aanhangers van de oude reLBC die in eigen naam spreekt; Eric werd op de pleinbezettingen in Spanje gimes naar manieren om de klok teByl, algemeen-secretaris van LSP; en verwezen naar het protest in Tunesië rug te draaien door de democratische Cédric Gérôme van het CWI, de inter- en Egypte. rechten als gevolg van de sociale exnationale organisatie waarvan LSP de De bewegingen kwamen vast te plosies in 2011 terug af te bouwen en Belgische afdeling is. zitten, het was duidelijk waartegen de eigen machtsposities opnieuw te

vestigen. Dit betekent niet dat alles verloren is. Nieuwe massale sociale strijd is onvermijdelijk in de komende periode. De verdere achteruitgang van de sociale en economische situatie van de meerderheid van de bevolking zorgde begin dit jaar al voor een nieuwe beweging onder jongeren in Tunesië. Een vaak voorkomende slogan daarbij was: “Werk of een tweede revolutie”. De ervaring van recente en oudere sociale bewegingen moet toelaten om niet gewoon vroegere ervaringen te herhalen, maar om er lessen uit te trekken in de opbouw van revolutionaire organisaties waarmee een socialistische omvorming van de samenleving mogelijk wordt. We zullen het hierover hebben met Cédric Gérôme van het CWI. Cédric is nauwgezet betrokken bij de opbouw van onze krachten in de regio.

Debat: System Change, not Climate Change. Welke strijd na het falen van de VN-klimaattoppen?

O

Foto: MediActivista

De meeste media bewierookten de Franse regering die de aangekondigde mislukking had omgezet in een onverwacht succes. Het fiasco van de top in Kopenhagen (2009), waar geen akkoord werd bereikt, is inderdaad vermeden. Maar het blijft beperkt tot een diplomatiek succes, geen klimaatsucces. Het gesloten akkoord is immers inhoudsloos. Terwijl alle betogingen verboden werden en er repressief werd opgetreden tegen activisten, kregen de industriële lobbyisten vrij spel voor hun voorstellen op COP21. Het resultaat is een niet bindend akkoord, zonder een stappenplan en met maatregelen die zorgvuldig omschreven zijn om toch maar niet in te gaan tegen het winstbejag van de grote bedrijven. Het uiteindelijke akkoord van COP21 vertrekt van de vrijwillige engagementen van de verschillende staten zoals voor de top neergelegd. De beloften van alle verminderingen van uitstoot samen zijn goed voor 55,5 gigaton (Gt) CO2, of slechts 4 Gt minder dan de situatie waar geen enkele maatregel was genomen. Wetenschappers stellen dat de kritische drempel voor de opwarming van de aarde sinds het begin van het industriële tijdperk 1,5 graden C elsius bedraagt. Als de goede

Foto: MediActivista

p het einde van COP21 en het sluiten van een akkoord op de Klimaattop in Parijs verklaarde Barack Obama: “Het is reusachtig. Bijna ieder land ter wereld heeft het akkoord van Parijs over klimaatverandering ondertekend.”

voornemens van Parijs effectief waargemaakt worden, komen we aan 2,7 graden tegen 2100. En zelfs dat is een illusie in een kapitalistische samenleving. Op het Wereld Economisch Forum in Davos, enkele weken na de Klimaattop, werd al anders gesproken. Daar werd gezegd dat de economische context en de lage olieprijzen ervoor zorgen dat de verwachtingen naar beneden moeten herzien worden. De Klimaattop in Parijs zorgde echter ook voor een hoopvol element. Op 29 november waren er wereldwijd alles samen bijna 800.000 betogers die protesteerden tegen klimaatverandering. Zonder betogingsverbod in Parijs waren het er ongetwijfeld meer dan een miljoen geweest. In de VS, Algerije en elders zijn er ondertussen ook mobilisaties tegen oliepijpleidin-

gen en tegen de ontginning van schaliegas. Het huidige systeem leidt tot een ecologische ramp. Overal ter wereld groeit het ongenoegen en wordt de heerschappij van de multinationals in vraag gesteld. Welke lessen kunnen we trekken uit de klimaattoppen? Welke krachtsverhouding is nodig om de ecologische uitdagingen aan te gaan? Hoe kan aansluiting gevonden worden bij het verzet tegen het besparingsbeleid? Welke rol kan de georganiseerde arbeidersbeweging in deze strijd spelen? We discussiëren hierover op Socialisme 2016 met Pascoe Sabido, medewerker van het Corporate Europe Observatory (CEO) en aanwezig op COP21, en Nicolas Croes, auteur van onze brochure ‘Vernietig het kapitalisme voor het de planeet vernietigt.’

www.socialisme.be maart 2016

vluchtelingen



Tegen verdeel-en-heers van het establishment en extreem-rechts

Vluchtelingencrisis: ‘blame the system, not its victims’ De Europese Unie maakt momenteel de ergste crisis van haar bestaan mee. De aanhoudende vluchtelingenstroom zet de Schengen-akkoorden onder druk. Op een moment dat Turkije een burgeroorlog ontketent tegen haar eigen Koerdische bevolking, raken onze politici niet verder dan een retoriek van nauwelijks verholen racisme en nog meer besparingen op de nu al zwaar onvoldoende opvangmogelijkheden. De afgelopen weken werden we in de media getrakteerd op een ferm staaltje kleingeestigheid van alle gevestigde partijen. door

Jarmo (Antwerpen)

De instroom van mensen die have en goed verlaten om een wanhopige en uitzichtloze oorlogssituatie te ontvluchten, zal de komende periode niet afnemen. Zolang het Midden-Oosten een broeihaard blijft van – door het imperialisme aangestoken – brandhaarden, is er geen enkel realistisch perspectief op een terugval van vluchtelingen. In januari werden weliswaar ‘slechts’ 4241 asielaanvragen geteld, minder dus dan de 5000 in oktober, maar daar heeft het barre winterweer waarschijnlijk veel mee te maken. Veel mensen stellen hun reis uit tot de omstandigheden beter mee zitten. Ondanks het slechte weer, blijft de afname eigenlijk nog beperkt. Wat zal dit in de lente en de zomer geven? De samenstelling van de vluchtelingengroepen vertelt het hele verhaal: 50% van hen komt uit Afghanistan, 17% uit Syrië en 8% uit Irak. Dat betekent dat ruim 70% van alle vluchtelingen uit landen komt die door gewelddadige westerse imperialistische interventies tot puin werden herleid. De ellende die door het Westen en haar huidige en/of voormalige bondgenoten werd gecreëerd staat voor de deur en klopt op de poorten van Fort Europa.

in er zelf nog een schepje bovenop te doen. Hij lanceerde een “warme” oproep aan alle inwoners van zijn provincie om de vluchtelingen ‘alstublieft geen eten te geven.’ Het is hemeltergend dat een politicus in 2016 wegkomt met dergelijke uitspraken. Vanuit een spontane golf van solidariteit probeert een deel van de plaatselijke bevolking te doen waar de overheid zo schrijnend in faalt: een menswaardige opvang bieden aan mensen die het ergste leed ontvluchten. Decaluwé is niet blij de allerrijksten is de belangrijkste hismet de geboden hulp. Het zet hem niet torische opdracht waarmee neoliberale aan tot een herevaluatie van de bespa- politici vandaag geconfronteerd worringsmaatregelen van de afgelopen ja- den. Bij Open Vld zien ze de vluchteren die tot het gebrek aan opvang heb- lingencrisis dan ook als een kans; niet ben geleid. Integendeel; de christelijke alleen omdat er extra mogelijkheden waarden en normen van CD&V uiten tot uitbuiting zijn, waarmee ook de zich in een ‘voederverbod voor vreem- loon- en arbeidsvoorwaarden van de delingen’. arbeiders die hier al zijn ondermijnd Zelfs de nationale sp.a-voorzitter en kunnen worden – maar ook om te pleiOostendenaar John Crombez sprong ten voor een verdere privatisering van – wellicht iets te enthousiast – op de de asielopvang! Het is het typische litrein. Ook van de ex-socialisten geen berale dogma: jarenlang desinvesteren veroordeling van de aanhoudende be- in opvang en een afbraakbeleid voeren, sparingsgolven van de afgelopen jaren om achteraf te komen vertellen dat onder regeringen waar de sp.a zelf deel het niet werkt en beter geprivatiseerd van uitmaakte, maar wel een verkla- zou worden. ring dat we ‘hardere standpunten moeten innemen’ tegenover de vluchtelin- ‘Normen en waarden’ gencrisis. Crombez werd weliswaar Nauwelijks verholen racisme teruggefloten door de partijleiding, De traditionele media verhullen de maar het is tekenend voor de manier echte redenen van de vluchtelingenDe angst zit er bij het establishment waarop het debat onder machtspolitici crisis. Niet het ‘opengrenzenbeleid’ of goed in. Nu steeds meer vluchtelingen gevoerd wordt. de ‘softe aanpak’ zijn verantwoordelijk uit hun tentenkampen in het noorden voor het huidige probleem, wel de vervan Frankrijk verjaagd worden en naar Koren op de molen van extreem- dere regionale uitbreiding van de miWest-Vlaanderen trekken, is de eerste rechts litaire en burgerconflicten die aangebezorgdheid bij de lokale machthebvuurd zijn in het Midden-Oosten door bers dat dit het toeristische seizoen wel Het feit dat de zogenaamde centrum- opeenvolgende westerse interventies. eens zou kunnen doorkruisen. West- partijen een steeds racistischer dis- Daarover zou de discussie eigenlijk Vlaamse politici staan te trappelen cours hanteren, is koren op de molen moeten gaan. om als eerste hun gore commentaar te van extreem-rechts. Filip De Winter In plaats daarvan wordt er gepalakunnen spuien in alle Belgische me- (Vlaams Belang) mag dan wel in een verd over de mogelijkheden om vluchdia. Ex-LDD’er en burgemeester van interview met Humo verklaren dat telingen terug naar oorlogsgebied – of, Koksijde Vanden Bussche (Open Vld) zijn partij geen stelling meer weet in als het van Francken afhangt, gewoon was er als de kippen bij om een ver- te nemen rond het vluchtelingenthe- in zee – te duwen. Ze zijn immers niet meend incident met een vluchteling in ma omdat de andere partijen met zijn aangepast aan onze ‘normen en waareen zwembad aan te grijpen om publie- standpunten zijn gaan lopen, maar het den.’ We mogen ons afvragen welke kelijk tot apartheid op te roepen. Een zal hem alleszins deugd doen dat het normen en waarden daarmee bedoeld algemeen zwembadverbod voor alle debat op deze manier gevoerd wordt. worden. De normen en waarden van vluchtelingen leek hem de enige op- Op een moment dat de werkende beportune maatregel. Dat een dergelijke volking geconfronteerd wordt met de maatregel regelrecht tegen de mensen- ene aanval op haar levensstandaard na rechten ingaat, zal hem waarschijnlijk de andere, is het mooi meegenomen niet deren: het was hem vooral om de dat een nieuwe groep vluchtelingen media-aandacht te doen. Evenmin zal kan dienen als bliksemafleider. Het is hij er van wakker gelegen hebben dat een aloude tactiek van extreem-rechts achteraf bleek dat er bij het incident om de belangen van de kapitalistische helemaal geen vluchteling betrokken klasse te dienen door de arbeidersklaswas – Vanden Bussche had zich van se naar onder te laten schoppen en zo zijn opdracht gekweten en de toon in de mogelijkheid van een eengemaakt de media was gezet. verzet tegen de besparingen stokken in Decaluwé (CD&V), de gouverneur de wielen te steken. Deze tactiek wordt van de provincie West-Vlaanderen, vandaag door alle traditionele politieke maande hem dan wel aan tot redelijk- partijen gebruikt. heid, maar slaagde er tegelijkertijd wel Het veiligstellen van de winsten van

De traditionele media verhullen de echte redenen van de vluchtelingencrisis. Niet het ‘opengrenzenbeleid’ of de ‘softe aanpak’ zijn verantwoordelijk voor het huidige probleem, wel de verdere regionale uitbreiding van de militaire en burgerconflicten die aangevuurd zijn in het Midden-Oosten door opeenvolgende westerse interventies. Daarover zou de discussie eigenlijk moeten gaan.

Solidariteit

Tegen de verdeel-en-heerstactiek van extreem-rechts en de traditionele partijen, is eengemaakt verzet nodig. De arbeidersklasse heeft er geen boodschap aan om zich te laten opzetten tegen andere delen van haar eigen klasse. De asielzoekers die vandaag gedemoniseerd en gediscrimineerd worden, zullen morgen door hetzelfde establishment ingezet worden om de loon- en arbeidsvoorwaarden van iedereen te breken. Daartegenover kan een samenleving die haar deuren ge- de arbeidersbeweging maar één antsloten houdt voor de slachtoffers van woord plaatsen, het enige antwoord haar eigen imperialistische politiek? dat haar ooit iets bijgebracht heeft: Of de normen en waarden van partij- solidariteit van alle delen van de weren die zich baseren op de christelijke kende bevolking in de strijd voor een moraal en in één beweging hun be- samenleving die de macht uit handen volking oproepen om mensen in nood van een kleine elite haalt om de geprogeen eten te geven? Misschien worden duceerde rijkdom aan te wenden voor wel de normen en waarden van Gentse de gehele mensheid – dat is voor ons rechters bedoeld die niet vinden dat een socialistische samenleving.

Racisme aan zee Eind januari hield de internationale organisatie waartoe LSP behoort een bijeenkomst in Nieuwpoort (zie pagina 13). Op een avond kwamen vier LSP-militanten van Tamil afkomst op bezoek om te discussiëren met hun kameraden uit Sri Lanka, India, Maleisië, … Ze waren wat vroeger ter plaatse en gingen even wandelen. Op straat werd hen toegesnauwd om terug naar huis te gaan of gewoon weg te gaan. Vier jonge mannen met een donkere huidskleur die een wandeling maken aan de Belgische kust, hoe verdacht is dat wel niet? “Erg vriendelijk zijn ze hier niet”, zei één van onze leden achteraf.

elk geval van verkrachting strafbaar moet zijn en onlangs een man vrijspraken omdat hij een verkrachting ‘vriendschappelijk’ bedoeld had? Het kan ook zijn dat men met normen en waarden de ‘democratie’ bedoelt. Laat ons wel wezen: elk democratisch recht waarover bevolkingsgroepen in het Westen vandaag beschikken, is niet uit de hemel komen vallen. Voor elk van die democratische rechten is er een bikkelharde strijd gevoerd tegen diegenen die vandaag onze ‘normen en waarden’ het luidst uitdragen.

Betoging van mensen-zonder-papieren in Brussel op 4 februari



vrouwendag

de

Linkse Socialist

Tegen seksisme: eengemaakte strijd voor een andere samenl

Keulen en Ge Seksisme ing

Tien jaar geleden nog heerste het idee dat de gelijkheid tussen mannen en vrouwen volledig bekomen was in ons land. Sindsdien moeten steeds meer mensen erkennen dat dit niet het geval is. Nochtans is er wettelijke gelijkheid en een verbod op geweld tegen vrouwen. De economische crisis versterkt ongelijkheden waardoor meer dan voorheen blijkt dat wettelijke gelijkheid slechts op papier bestaat. Het dagelijkse seksisme haalt regelmatig de krantenkoppen. Ongewenste intimiteiten, fysiek en seksueel geweld blijven maar al te vaak voorkomen, net zoals het economisch geweld dat nog aan kracht wint. een dossier door

Na de gebeurtenissen in Keulen opperde o.a. minister Theo Francken (N-VA) dat asielzoekers onderwezen moeten worden in “onze waarden en normen”. Een maand later lezen we echter dat een radiopresentator die door de Gentse correctionele rechtbank schuldig bevonden werd aan verkrachting de gunst van een opschorting kreeg. Het ging immers “niet om een brutale verkrachting”, de man had “de signalen van de burgerlijke partij” verkeerd geïnterpreteerd, motiveerde de rechtbankbankvoorzitter.

EMILY BURNS

Ongewenste intimiteiten: op straat maar ook in hogere kringen 100% van de vrouwen krijgt op het openbaar vervoer in Parijs wel eens te maken met ongewenste intimiteiten. In ons land zijn er geen statistieken, maar tal van getuigenissen bevestigen dat ongewenste intimiteiten en seksisme dagelijkse kost zijn in de publeiek ruimte. Welke vrouw is nog nooit achterna geroepen op straat, desnoods met als excuus dat dit als een compliment moet opgevat worden? De media hebben vooral aandacht voor seksisme op straat, maar daar beperkt het zich niet tot. Seksisme en ongewenste intimiteiten komen ook op de werkvloer voor. Als het door een hiërarchische overste gebeurt, lijkt het onmogelijk om er alleen tegen in te gaan. Er zijn niet alleen de psychologische drempels, ook op financieel vlak is het niet evident; zo is het niet makkelijk om een volledige werkloosheidsuitkering te krijgen – al helemaal niet indien je zelf ontslag neemt – en in de huidige economische context een nieuwe job vinden, is evenmin eenvoudig. Ook in de hoogste kringen is er heel wat seksisme. Wat dacht je van de voorzitter van het deelstaatparlement in Texas die de vrouwelijke verkozenen vroeg om geen korte rok te dragen omdat dit de mannelijke collega’s teveel zou afleiden? Dergelijke uitspraken leggen de verantwoordelijkheid voor seksisme en ongewenste intimiteiten steevast bij de slachtoffers. Tegelijk worden mannen gezien als beesten die louter door dierlijke instincten gedreven worden. Seksisme en ongewenste intimiteiten zijn niet beperkt tot een specifieke groep in de samenleving, het komt onder alle lagen voor. Strijd hiertegen is noodzakelijk, maar mag geen voorwendsel zijn om jongeren of mannen

van migrantenafkomst te stigmatiseren. te beperken. Deze maatregel treft veel Terwijl de media in het nieuws uitha- mensen die jarenlang deeltijds werkten, len naar seksisme op straat, promoten veelal vrouwen. De weigering om de ze zelf seksisme in allerhande lifestyle- werkloosheidsuitkering te individualiprogramma’s. seren en de versnelde degressiviteit van de uitkering dragen verder bij tot meer Verzet tegen elke vorm van armoede. Ook hier worden vrouwen geweld op vrouwen! hard door getroffen, velen vallen onder het statuut van ‘samenwonend’ en verHet geweld tegen vrouwen in Keulen liezen 125 euro per maand. domineerde dagenlang de media, maar Voor een volledig pensioen is de loopspijtig genoeg is het probleem van ge- baanvereiste strenger geworden. Deze weld op vrouwen veel breder aanwe- maatregel van de regering-Michel raakt zig. Een op de drie vrouwen ouder dan vrouwen erg hard: 65% van de vrouwen 15 jaar ondergaat ooit ernstig seksueel heeft geen recht op een volledig pengeweld. Een op de vier vrouwen wordt sioen omdat ze niet aan de loopbaanhet slachtoffer van geweld binnen het vereiste van 42 jaar komen. Deze maatgezin. regel komt er op een ogenblik dat een Het is niet omdat dergelijk geweld op de vier gepensioneerde vrouwen al zo vaak voorkomt, dat we het maar als minder dan 500 euro per maand krijgt. normaal moeten beschouwen. De uit- De verhoging van het wettelijk pensioen spraak van een Gentse rechter die een met 1% is erg beperkt en wordt voorbeverkrachter geen effectieve straf opleg- houden aan wie recht heeft op een volde omdat het geen geval van ‘brutale ledig pensioen. verkrachting’ was, is dan ook schokDe besparingen op openbare dienkend. Verkrachting is nooit aanvaard- sten treffen alle jongeren en werkenden, baar. Als iemand ‘neen’ zegt, dan is maar vrouwen in het bijzonder. In de puhet ook ‘neen’. Dit geldt overigens ook blieke sector werken meer vrouwen dan binnen een relatie. Slachtoffers voor- mannen, de afbouw ervan heeft dan ook stellen als verantwoordelijken is on- meer effect op vrouwen. Bovendien zijn aanvaardbaar. vrouwen de belangrijkste gebruikers van openbare diensten. Wat niet meer Besparingen treffen vrouwen door de gemeenschap gedaan wordt, hard komt vaak bij vrouwen terecht. Denk maar aan gezondheidszorg voor oudere De meest onderdrukte lagen van de familieleden of kinderopvang. bevolking, zoals vrouwen, worden des Terwijl wij stelselmatig gebukt gaan te harder getroffen door de economi- onder besparingen, genieten de rijken sche crisis en de besparingen. Dit be- van steeds grotere winsten. Het bespaleid veroordeelt duizenden vrouwen ringsbeleid gaat in tegen de meerderheid tot armoede. van de bevolking en in het bijzonder teZo is er de maatregel van de regering- gen vrouwen. De strijd tegen seksisme Di Rupo om de inschakelingsuitkering, vereist dan ook een strijd tegen het bede vroegere wachtuitkering, in de tijd sparingsbeleid.

door

Wie haalt voordeel uit seksisme? -

Seksisme wordt onder meer gebruikt door bedrijven uit zowat alle sectoren in het kader van marketing en reclame. Het lichaam van vrouwen wordt herleid tot een seksueel object dat moet aanzetten tot koopgedrag. - Seksisme en de vooroordelen die er onderdeel van vormen, dragen bij tot de rechtvaardiging van lagere lonen in sectoren zoals zorg (kinderopvang, onderwijs, gezondheidszorg, ouderenzorg, ...). Dit zijn vaak erg ‘vrouwelijke’ sectoren. En dus liggen de lonen lager. - Rechtse partijen gebruiken seksisme om hun besparingen te rechtvaardigen, ze verheerlijken de traditionele rol van de vrouw in het huishouden om hun werklast verder op te drijven. - Net zoals racisme en homofobie wordt seksisme gebruikt om de strijd voor een andere samenleving te verdelen. Ook hier geldt ‘verdeel-en-heers’. Seksisme is dus niet de schuld van de mannen of van een specifieke cultuur. De enige groep in de samenleving die voordeel haalt uit de onderdrukking van vrouwen is die van de superrijken of de heersende kapitalistische klasse. Vrouwen en het geheel van de werkende klasse, de uitkeringstrekkers en de jongeren hebben er alle belang bij om samen te strijden tegen het kapitalistische systeem. Samen staan we sterker, samen kunnen we bouwen aan een samenleving die voorziet in de behoeften van iedereen en waar de materiële basis waarop seksisme welig kan tieren verdwijnt.

De enige groep in de samenleving die voordeel haalt uit de onderdrukking van vrouwen is die van de superrijken of de heersende kapitalistische klasse.

Anja Deschoemacker

Ondanks de aangehouden pogingen van politici en media om seksisme en seksueel geweld te “culturaliseren”, is het helemaal niet iets exclusiefs voor “moslims” of “nietEuropeanen”. Het is alomtegenwoordig en komt voor in alle lagen van de samenleving, zoals ook al werd aangetoond met de anti-seksisme-campagne op de sociale media onder de noemer “wij overdrijven niet”. Op de Facebookpagina van “Wij spreken voor onszelf ”, dat slachtoffers van seksueel geweld de kans wil bieden getuigenissen af te leggen, spreekt men van 100 verkrachtingen per dag in België, waarvan slechts 8 à 10 slachtoffers aangifte doen. Schaamte, angst, het zo snel mogelijk willen vergeten wat is gebeurd, … spelen mee. Maar ook het feit dat een aangifte in 44% van de gevallen wordt geseponeerd en dat slechts 4% van de aangiftes tot een veroordeling leidt, maakt dat veel slachtoffers er vanaf zien. Over exacte cijfers kunnen we dus niet beschikken, maar alle experts nemen aan dat slechts 1 op 10 slachtoffers klacht indient. Volgens EU-agentschap Fundamental Rights heeft één op de drie vrouwen in de EU – in totaal 62 miljoen – ervaring met fysiek of seksueel geweld, vanaf de leeftijd van 15 jaar.

vrouwendag

www.socialisme.be maart 2016



leving!

ent. gebakken in het systeem

-

-

-

-

,

. ,

-

Zowel de gerechtelijke behandeling van deze klachten als de lage aangiftecijfers wijzen in dezelfde richting: in “onze” normen en waarden - die van een kapitalistische, dus bijzonder ongelijke, samenleving – wordt seksueel geweld allesbehalve als een belangrijke kwestie gezien. Veel slachtoffers krijgen te horen dat dit nu eenmaal iets is wat gebeurt, als ze er al niet van worden beschuldigd dat ze er – met een sexy kleedje, met geflirt, … - zelf om hebben gevraagd. In de Gentse zaak zou de vrouw wel stevig hebben geflirt, maar duidelijk en herhaaldelijk penetratie hebben geweigerd, wat de dader ook toegeeft. Om seksueel geweld te beëindigen, stelt “Wij spreken voor onszelf” terecht dat het “noodzakelijk” is “dat de hele samenleving, als geheel, “nee” zegt tegen seksueel geweld.” Als men weet dat de heersende ideeën in een samenleving doorgaans de ideeën van de heersende klasse zijn, weet men ook dat een mentaliteitsverandering er enkel kan komen door een reële, materiële verandering. Als vrouwen veel en veel vaker slachtoffer zijn van seksueel geweld dan mannen, dan heeft dat te maken met de machtsverhoudingen in de samenleving en in het gezin. Onderdeel van die krachtsverhouding is de quasi niet-bestraffing ervan door justitie. Hoewel in de westerse landen op basis van strijd van vrouwen en van de arbeidersbeweging voor jobs, lonen, werkcondities, sociale rechten, … belangrijke stappen vooruit zijn gezet, verdienen vrouwen nog steeds minder dan mannen en worden vooral vrouwen met kinderen nog vaak geconfronteerd met financiële afhankelijkheid van een mannelijke kostwinner. De besparingen hebben steeds verder geknaagd aan de sociale rechten, lonen en uitkeringen, waarbij vooral zeer veel vrouwen hun belangrijkste inkomen verloren en aan hun lot werden overgelaten. Die ongelijkheid is inherent aan het kapitalisme, die als enige drijfveer

winst kent en waarbij de heersende minderheid (de 1%) de rest van de bevolking moet verdelen om haar macht te behouden. Seksuele opvoeding in scholen is zeker nodig om in te gaan tegen het commerciële man- en vrouwbeeld dat alomtegenwoordig is. Maar de realiteit zal steeds zwaarder wegen dan het effect van onderwijs, nog daar gelaten dat ons onderwijs door onophoudelijke besparingen niet eens meer over voldoende middelen beschikt om aan ieder kind een plaats te garanderen… Een einde aan de straffeloosheid van geweld stellen, is belangrijk om als samenleving de boodschap over te brengen dat seksueel geweld niet aanvaardbaar is, maar gevangenisstraffen en boetes voorkomen vaker niet dan wel dat de dader zijn misdaden herhaalt. Een gerichte dadertherapie is veel efficiënter in het voorkomen van recidive, maar daar worden dan weer nauwelijks middelen voor uitgetrokken. De strijd tegen seksueel geweld tegen vrouwen hangt volledig samen met de strijd om vrouwen in het algemeen een sterkere positie te bieden in de samenleving. Degelijke lonen en arbeidscondities, die de combinatie gezin en werk leefbaar houden, leefbare uitkeringen met een individualisering van sociale rechten, het garanderen van sociale basisrechten als huisvesting en toegang tot openbare diensten die de zorg voor zorgbehoevende individuen opnemen, ... zijn slechts enkele van de eisen die in dat verband naar voor moeten worden geschoven. Om dergelijke eisen te realiseren, is massastrijd nodig en uiteindelijk een maatschappijverandering in socialistische richting. Seksisme, zoals racisme en andere vormen van onderdrukking en discriminatie, kan enkel naar de vuilnisbak verwezen worden indien de samenleving wordt beheerd door zij die geen belang hebben bij die verdeeldheid: de brede arbeidersklasse die de overgrote meerderheid van de bevolking uitmaakt.

6 maart: mensen-zonderpapieren betogen voor vrouwenrechten, voor eengemaakte strijd! Vrouwelijke vluchtelingen zijn bijzonder kwetsbaar. Bovenop een vaak extreme economische onzekerheid hebben ze doorgaans geen enkel verweer tegen geweld. Voor hun toekomst is een eengemaakte strijd voor een andere samenleving nodig. Op 6 maart houdt het vrouwencomité van de mensen-zonder-papieren een betoging in Brussel. We roepen op om aan die betoging deel te nemen. Tegen elke poging om verdeeldheid te creëren, pogingen die steeds agressiever worden, moeten we eengemaakte strijd plaatsen: met vrouwen en mannen, mensen met en zonder papieren, jongeren en werkenden met of zonder werk, … samen opkomen voor degelijke huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg, werk, … kortom voor een waardig bestaan. 6 maart - 13u Centraal Station

Bouwen aan een andere samenleving De omvang van het geweld tegen vrouwen is zo groot dat geen enkele repressieve ‘oplossing’ volstaat. We moeten de materiële oorzaken van de specifieke onderdrukking van vrouwen aanpakken.

Denk maar aan de cosmetische industrie, de entertainmentsector of de reclamewereld die een maximale winst aan hun aandeelhouders willen bezorgen. Daartoe wordt het lichaam van vrouwen probleemloos als marketingobject gebruikt. ‘Seks verkoopt,’ luidt het dan. Het gaat echter niet om seks, wel om vrouwen die als ‘object’ worden voorgesteld, een ‘object’ dat je kan controleren en gebruiken naargelang je wil. Vanuit het standpunt van de kapitalisten is seksistisch geweld slechts een verwaarloosbaar neveneffect. We moeten opkomen voor democratische controle en beheer van deze sectoren door het personeel en de gebruikers, hetzelfde geldt voor de sleutelsectoren van de economie. In België blijven koppels in één op de

vijf gevallen enkel om financiële rede- bele dagtaak waar vrouwen nog steeds nen bijeen (Belga, 9 februari). Dit cijfer het leeuwendeel van dragen. Van kingeeft aan dat het gebrek aan financiële deropvang tot ouderenzorg, naast het ononafhankelijkheid vrouwen die hun man derwijs, naschoolse activiteiten, gezondwillen verlaten parten speelt. Financiële heidszorg, ... kunnen er veel zaken door onafhankelijkheid vereist een individu- de gemeenschap georganiseerd worden alisering van sociale uitkeringen (dus zodat het niet langer op de kap van indiniet afhankelijk van het inkomen van de viduen terecht komt met alle complicapartner) en vooral een strijd voor dege- ties van dien. Betaalbare huisvesting en lijke jobs met goede inkomens. Een col- een kinderbijslag die overeenstemt met lectieve arbeidsduurvermindering zonder de reële kosten van kinderen, zijn evenloonverlies en met bijkomende aanwer- eens noodzakelijk om ervoor te zorgen vingen en verlaging van het werkritme is dat het krijgen van kinderen niet leidt eveneens nodig. Het zou toelaten om de tot armoede. structurele werkloosheid en onvrijwillige De eisen die we naar voor schuiven deeltijdse arbeid te stoppen. Een kortere tegen de onderdrukking van vrouwen arbeidsweek zou meteen ook toelaten sluiten aan bij die van de volledige arbeiom een beter evenwicht tussen privé- en dersbeweging: een strijd voor een samenberoepsleven te vinden. Het zou mensen leving waar de overgrote meerderheid ook tijd geven om deel te nemen aan het van de bevolking, de 99%, niet langer beheer van hun wijk, de school van hun een instrument is om de winsten van de kinderen of het bedrijf waar ze werken. rijksten te maximaliseren, maar een saDegelijke openbare diensten die voor menleving waarin de beschikbare middeiedereen toegankelijk zijn, vormen een len op democratische en collectieve wijze bijdrage in de vermindering van onbe- worden beheerd met het oog op de noden taalde huishoudelijke arbeid en de dub- en behoeften van iedereen.

Eenheid op basis van geslacht of klasse?

Hoe strijden tegen de specifieke onderdrukking van vrouwen? De specifieke onderdrukking van vrouwen ontstond toen de notie van privaat bezit ontwikkelde en er een klassensamenleving tot stand kwam. Gedurende een groot deel van de menselijke geschiedenis, met name voor het ontstaan van de klassensamenleving, was die specifieke onderdrukking niet aanwezig.

Samenwerking tussen alle mensen was toen noodzakelijk voor het overleven van de stammen. In deze context was het niet mogelijk om mensen aan zich te onderwerpen, de concepten van privaat bezit en erfenissen waren onbestaand. Seksisme is dus geen onderdeel van de menselijke genen. Maar ondertussen is er wel al duizenden jaren een specifieke onderdrukking van vrouwen. Het zal dan ook grondige maatregelen vergen om er een einde aan te maken. Seksisme komt enkel de superrijken ten goede in hun zoektocht naar steeds meer winsten op de kap van de meerderheid van de bevolking. Wie zijn onze bondgenoten in die strijd?

Op 5 maart is er op initiatief van SAP/ LCR een betoging van enkel vrouwen. We begrijpen dat gedacht wordt dat “het aan de vrouwen is om zich te bevrijden” en we erkennen het nut van aparte vrouwenvergaderingen in linkse organisaties (onder meer om te discussiëren over het programma rond vrouwenrechten dat naar voor geschoven wordt in hun partij, vakbond of organisatie). Maar we denken dat verdeeldheid in strijd deze verzwakt. De meeste verworvenheden van vrouwen zijn het resultaat van strijd van de volledige arbeidersbeweging. De benadering van een exclusieve vrouwenbetoging voert een spijtig element van verdeeldheid in onze strijd in terwijl we samen sterker staan. Seksisme is niet te wijten aan mannen of aan een bepaalde cultuur. Onderdrukking van vrouwen heeft

overigens niet altijd bestaan. Nagaan hoe onderdrukking tot stand komt, is een voorwaarde om er efficiënt tegen te kunnen strijden. De aanwezigheid van mannen op betogingen voor vrouwenrechten versterkt het idee dat onze strijd zich niet baseert op de tegenstellingen tussen mannen en vrouwen, maar op een klassenstrijd tegen het kapitalistische systeem en voor een samenleving die de materiële voorwaarden ontwikkelt om een einde te maken aan alle vormen van discriminatie, uitbuiting en onderdrukking. Het klopt dat vrouwen onderdrukt worden op basis van hun geslacht. Voor werkende vrouwen geldt dat dubbel zo hard. In tegenstelling tot wat Hillary Clinton ons wil laten geloven, volstaat het niet om vrouwelijke bewindslieden te hebben om ook een vrouwvriendelijk beleid te hebben. Denk maar aan het besparingsbeleid van Margaret Thatcher destijds. Dat beleid ging regelrecht in tegen de belangen van de werkende vrouwen. Een vrouwelijk personeelslid bij de klantendienst van Proximus heeft meer gemeen met haar mannelijke collega op de werkvloer dan met mevrouw Dominique Leroy, de topvrouw van de groep. Als het personeel van Proximus opkomt voor betere lonen – waardoor ook een grotere financiële onafhankelijkheid gerealiseerd wordt – dan gebeurt dit door met het personeel van onderuit samen te werken en

Een einde maken aan seksisme vereist de opbouw van een andere samenleving, de strijd voor een andere samenleving kunnen we enkel winnen indien we van bij het begin ook ingaan tegen seksisme.

niet door alle vrouwen in het bedrijf bijeen te brengen. De enige wijze waarop vrouwen uit de burgerij tegen seksisme kunnen strijden, is door te breken met hun klassenprivileges en door samen met de arbeidersbeweging de strijd tegen het kapitalisme aan te gaan. Emancipatie van vrouwen en socialisme: twee handen op één buik

Democratisch bezit en controle op de sleutelsectoren van de economie maakt dat het niet meer nodig is om het lichaam van vrouwen als object te gebruiken. Het doel is dan niet langer om de winsten te maximaliseren maar wel om te voorzien in de behoeften van de bevolking. Samen met een financiële onafhankelijkheid en toegankelijke kwaliteitsvolle openbare diensten, zal dit ervoor zorgen dat vrouwen eindelijk echte keuzevrijheid in hun leven hebben. Een einde maken aan seksisme vereist de opbouw van een andere samenleving. De strijd voor een andere samenleving kunnen we enkel winnen indien we van bij het begin ook ingaan tegen seksisme. De arbeidersbeweging staat niet los van de samenleving: er is dan ook seksisme aanwezig binnen deze beweging. We moeten actief ingaan tegen seksisme binnen de arbeidersbeweging, maximale betrokkenheid van vrouwen in de strijd voor een andere samenleving is immers noodzakelijk om te kunnen winnen. Binnen onze strijd voor een andere samenleving hebben we ook aandacht voor specifieke moeilijkheden en vormen van onderdrukking om zo tot een grotere eenheid te komen. We moeten ervoor zorgen dat de deelname van vrouwen aan de syndicale en politieke strijd niet moeilijker gemaakt wordt door de afwezigheid van kinderopvang en vergadertijden die niet op een gezinsleven afgestemd zijn. Ons aantal vormt onze grootste kracht, we kunnen onze strijd voor een andere samenleving niet winnen zonder de vrouwen, zonder een succesvolle revolutie zal seksisme blijven bestaan.

10

internationaal

de

Linkse Socialist

Interview met afscheidnemend parlementslid Joe Higgins

Ierse verkiezingen in het teken van verzet tegen besparingen De Ierse verkiezingen vinden op 26 februari plaats, vlak na het ter perse gaan van deze krant. De Socialist Party neemt deel aan de verkiezingen als onderdeel van de Anti-Austerity Alliance (AAA) en hoopt Paul Murphy en Ruth Coppinger opnieuw verkozen te krijgen. We spraken met parlementslid Joe Higgins over de kiescampagne.

“De besparingen van de afgelopen acht jaar hebben de ongelijkheid in Ierland fors doen toenemen. Het weerspiegelt wat ook internationaal gebeurt: kijk maar naar de recente cijfers van Oxfam die aangeven dat de rijkste 1% voor het eerst rijker zijn dan de andere 99% van de mensheid. “De verkiezing van Jeremy Corbyn in Groot-Brittannië en de enorme steun voor Bernie Sanders in de VS wijzen op een groeiende oppositie en woede tegenover de ongelijke samenleving. Dit komt ook in Ierland tot uiting. “Volgens de officiële cijfers is er sprake van economisch herstel, maar veel gewone mensen voelen dit niet omdat de lasten van het besparingsbeleid blijven toenemen. Na de financiële crisis kwamen er wel nieuwe jobs, maar het gaat vooral om laagbetaalde en onzekere jobs. Er is een vreselijke huisvestingscrisis die een belangrijk thema vormt in de campagne. En er is een crisis in de gezondheidszorg. “We proberen in te gaan tegen de gevestigde partijen, maar ook Sinn Fein, dat het debat over de economische toestand beperkt tot wat het de ‘fiscale ruimte’ noemen, de extra belastinginkomsten waarop het hoopt indien de economie de komende vijf jaar terug zou groeien. “Er was een obsessie rond deze fiscale ruimte om niet te moeten ingaan op de enorme concentratie van rijkdom in handen van een erg beperkte elite of

Anti-Austerity Alliance en People Before Profit samen naar kiezer De Anti-Austerity Alliance en People Before Profit trekken samen naar de kiezer. In het vorige parlement hadden ze samen vier verkozenen: na 26 februari wordt op 7 verkozenen gehoopt zodat een officiële fractie kan gevormd worden. AAA-PBP heeft 31 kandidaten in deze verkiezingen. Parlementslid Paul Murphy werd in een tussentijdse verkiezing in Dublin South West verkozen en hoopt in het parlement terug te keren. Hij wierp zich op als een van de woordvoerders van het verzet tegen de gehate waterbelasting. Paul was een tijdlang Europarlementslid als vervanger van Joe Higgins. Op 9 april komt hij nog eens naar België om te spreken op Socialisme 2016. Hij zal spreken op een commissie over de Europese linkerzijde en het plan B van Varoufakis. Verder zal hij ook tijdens de slotmeeting spreken. Deze krant vertrok vlak voor de verkiezingen van 26 februari naar de drukker. Voor de resultaten en eerste reacties verwijzen we naar onze website socialisme.be.

Joe Higgins geen kandidaat meer Van links naar rechts: Paul Murphy, Ruth Coppinger en Joe Higgins. de fenomenale winsten van de grote bedrijven. Ierland is nog steeds een belastingparadijs voor deze bedrijven. “Wij probeerden het debat te verleggen door te wijzen op de middelen die aanwezig zijn en die gebruikt kunnen worden om de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking te verhogen. We zullen daartoe een progressief belastingstelsel nodig hebben en de banken moeten in publieke handen komen. Er is een massaal programma van publieke investeringen nodig, onder meer om nieuwe huizen te bouwen. “Deze eisen worden verbonden met de nood aan een politiek alternatief. We roepen op tot een ‘politieke revolutie’ om de gevestigde partijen opzij te schuiven en te bouwen aan een nieuwe kracht waarmee de werkende bevolking zijn belangen kan verdedigen.”

Volgens de officiële cijfers is er sprake van economisch herstel, maar veel gewone mensen voelen dit niet omdat de lasten van het besparingsbeleid blijven toenemen.

Vaste lezers van deze krant zijn vertrouwd met de politieke reputatie en scherpte van Joe Higgins. Jarenlang was hij het publieke boegbeeld van onze Ierse zusterorganisatie. Hij zat van 1997 tot 2007 en vanaf 2011 opnieuw in het Ierse parlement; tussendoor zat hij twee jaar in het Europees Parlement. Joe neemt nu niet meer deel aan de verkiezingen. Hij is ondertussen 66 jaar en wil de fakkel doorgeven aan jongere medestanders zoals Ruth Coppinger die in hetzelfde kiesdistrict, Dublin West, verkozen raakte in een tussentijdse verkiezing. Achter de schermen zal Joe uiteraard een belangrijke rol blijven spelen. Wij willen Joe bedanken voor zijn jarenlange inzet en de wijze waarop hij zijn publieke positie steeds gebruikt heeft om de strijd van werkenden en onderdrukten te versterken. Het laatste parlementaire wapenfeit van Joe Higgins was zijn deelname aan een onderzoekscommissie naar

de financiële crisis. Zo stelde hij volgende vraag aan Patrick Honohan, een voormalige gouverneur van de Ierse Centrale Bank. “Is het zo dat de vastgoedzeepbel extreem werd opgeblazen door de zoektocht naar superwinsten van de banken, ontwikkelaars en aandeelhouders, dat dit is waar de kapitalistische financiële markt om draait? Dat deze ideologie gedeeld wordt door de regering, de meerderheid in het parlement alsook door een groot deel van de media en de reguleringsinstanties, die doorgaans aangesteld werden vanuit het systeem? En dat de overheersende idee is om ‘de leeuw niet van zijn prooi te scheiden’?” Honohan moest tot verbazing van de journalisten erkennen: “Dat klopt.” Joe verwierp het uiteindelijke rapport van de onderzoekscommissie en diende een alternatief rapport van 146 pagina’s in. Het staat online op: http://antiausterityalliance.ie/wp-content/uploads/2016/01/ banking-inquiry.pdf

Portugal. Voor een linkse antibesparingsregering, niet voor een “light” besparingsbeleid Na jaren van besparingen wordt het verzet en de druk van de werkende bevolking op de politieke situatie steeds meer zichtbaar in Portugal. Het leidt tot een regering gesteund door de radicale linkerzijde. Zal dit leiden tot een breuk met het besparingsbeleid, of beperkt radicaal links zich tot ‘light’ besparingen? door

Ben (Charleroi)

Officieel gaat het economisch gezien af (doorgaans met ongeveer 15%), de beter in Portugal. Er is een economi- pensioenen werden verlaagd, ... De sische groei en ook de export zwelt aan tuatie is zo rampzalig dat er een grote terwijl de werkloosheidscijfers dalen. emigratie is: bijna 400.000 Portugezen Achter de officiële cijfers is de reali- hebben het land verlaten. Dat is overiteit van de crisis en de gevolgen van gens de enige reden waarom de werkhet besparingsbeleid voor de meer- loosheidscijfers gedaald zijn. derheid van de bevolking veel minder rooskleurig. Politieke instabiliteit Een kwart van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Er werd beNa de verkiezingen van oktober 2015 spaard op tal van publieke uitgaven, kon geen enkele grote gevestigde parbelastingen stegen, de lonen namen tij een meerderheid vormen. De voor-

De nieuwe rechtse president Marcelo Rebelo de Sousa

malige sociaaldemocratie en de rechterzijde verloren beiden terrein. De regerende rechterzijde bleef de grootste met iets minder dan 37%, maar ze verloor de meerderheid. Maar liefst 44% van de Portugezen ging overigens niet stemmen. Dit betekent dat slechts een kleine minderheid van de bevolking voor rechts koos. Zoals een lid van onze Portugese zusterorganisatie stelde: “Tijdens de campagne probeerden ze de ware aard van de regeringsleiders te verbergen, met name het karakter van beleidsvoerders die de werkenden naar een uitbuitingsgraad brengen die ongezien was na de revolutie van 25 april 1974.” De hysterie van de rechtse commentatoren is een van de elementen die het diepgaande karakter van de politieke crisis in Portugal bevestigt. Voor veel Portugezen is het duidelijk dat de gevestigde partijen – met inbegrip van de rechterzijde van de zogenaamde ‘Socialistische’ Partij – besparingspartijen zijn. De Portugese en Europese heersende klassen waren bijzonder bang voor een verwerping van het besparingsbeleid. Dit bleek toen de president ondanks het resultaat van de verkiezingen de macht aan de rechterzijde wilde geven. Het mislukte en zonder duidelijke meerderheid kwam er uiteindelijk een minderheidsregering van de sociaaldemocratie aan de macht. Dit was mogelijk door de parlementaire steun van de linkerzijde – het Links Blok en de Communistische Partij – na onderhandelingen tussen deze partijen. De nieuwe regering is erg instabiel, wat nog werd versterkt met de verkiezing van de rechtse kandidaat Marcelo Rebelo de Sousa in de presidentsverkiezingen eind januari.

‘Light besparingen’ of antibesparingen?

De steun van het Links Blok en de PCP kwam er niet na een publieke onderhandeling over alle punten van de regeringsverklaring. Dat zou het nochtans mogelijk gemaakt hebben om de werkenden en de arbeidersbeweging volledig te betrekken zodat ze zich konden uitspreken over de voorstellen. De radicale linkerzijde besloot om dit niet te doen waardoor de werkenden in de feiten uit de onderhandelingen weggehouden werden. Er werd in gesloten achterkamertjes onderhandeld, met een rechts akkoord tot resultaat. En kel de mobil isat ie va n de Portugese bevolking kan de nodige druk zetten om de eisen van de arbeidersbeweging effectief af te dwingen. Enkel dan is een breuk met het besparingsbeleid mogelijk. Portugal komt nu in een nieuwe periode terecht met een erg complexe situatie die zowel grote mogelijkheden als ernstige gevaren in zich draagt. Onder druk van internationale gebeurtenissen, maar ook massastrijd zoals die tegen de vorige regering, kan de voormalige sociaaldemocratie in een overlevingspoging gedwongen worden tot toegevingen. Dit kan gedurende een korte tijd illusies in het reformisme opwekken. Het verwerpen van het besparingsbeleid van de vorige rechtse regering leidde tot een versterking van de radicale linkerzijde in het parlement, zeker van het Links Blok. Een nieuwe generatie van werkenden en jongeren heeft de strijd vervoegd. Niet om tot een ‘light besparingsbeleid’ te komen, maar om een einde te maken aan de besparingen.

internationaal

www.socialisme.be maart 2016

Bernie’s politieke revolutie

11

opent een nieuw tijdperk in de Amerikaanse politiek Bernie Sanders’ campagne is niets minder dan een politieke aardbeving. Voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis heeft een kandidaat die zichzelf als socialist omschrijft zo’n impact op het politieke debat. Het succes van zijn campagne vertegenwoordigt een fundamentele verandering in de Amerikaanse politiek. door

Bart Vandersteene

Sinds Sanders’ overwinning in New Hampshire, waar hij met een nooit geziene voorsprong won van Clinton, wordt de strijd voor de nominatie van de Democratische Partij op het scherp van de snee uitgevochten. Sindsdien is z’n achterstand op Clinton in de nationale peilingen gehalveerd en wordt een overwinning van Sanders mogelijk. Ondertussen staart de Republikeinse Partij in de afgrond. In feite vinden er twee voorverkiezingen plaats binnen de door crisis geteisterde Republikeinse Partij. Er is een antiestablishment voorverkiezing tussen Donald Trump, Ted Cruz die in Iowa won en Ben Carson. Daarnaast is er een strijd tussen de establishment-kandidaten Rubio, Bush en Kasich. Trump, Cruz en Carson wonnen samen meer dan 53% van de stemmen in New Hampshire. Hun racistische, seksistische en islamofobe agenda vormt een reële bedreiging voor de werkende bevolking in Amerika en daarbuiten. Hun succes weerspiegelt op een verwrongen manier hoe mensen de politieke status quo beu zijn. Als de linkerzijde er niet in slaagt om een duurzame politieke aanwezigheid op te bouwen en als ze toelaat dat bewegingen gekanaliseerd worden en steun blijven geven aan de establishment-kandidaten van de Democratische Partij, dan zal de ruimte voor een gestage groei van extreemrechtse ideeën blijven toenemen. Er is een race tegen de tijd om een sterk, onafhankelijk, links alternatief op te bouwen tegenover de gevaarlijke ontwikkeling van rechtse populistische demagogie. Een opstand van jongeren en de arbeidersklasse

Bernie Sanders’ campagne, met z’n enorme meetings en een record aantal kleine financiële giften, geeft uitdrukking aan de diepe woede in de Amerikaanse samenleving tegen Wall Street en de controle van het bedrijfsleven over de politiek. In New Hampshire bleek uit exitpolls dat 83% van de Democratische kiezers tussen 18 en 29 jaar voor Sanders had gestemd. Bij kiezers met een gezinsinkomen onder 100.000 dollar per jaar haalde Sanders 65% en bij kiezers met een gezinsinkomen lager dan 30.000 dollar was dat 71%. De

Betoging van #Movement4Bernie in Seattle enige categorie kiezers waar Clinton een meerderheid haalde, was die met een gezinsinkomen van meer dan 200.000 dollar. Doorgaans wordt in voorverkiezingen vooral gestemd door kiezers die ouder, blanker en welvarender zijn dan de gemiddelde Amerikaan. Dat zou Clinton een voordeel moeten bieden. Maar de campagne van Sanders leidt tot enthousiasme en een opvallend hoge opkomst van jongeren en werkenden. Bernie won in New Hampshire ook 55% van de vrouwenstemmen. Dit lokte bij Madeleine Albright, minister van Buitenlandse Zaken onder Bill Clinton, de reactie uit dat er “een speciale plaats in de hel bestaat voor vrouwen die andere vrouwen niet steunen.” Gloria Steinem, een feministe die in de jaren 1960 en 1970 toonaangevend was, stelde dat jonge vrouwen vooral voor Sanders stemmen omdat “de jongens bij Bernie zijn” terwijl jonge vrouwen beter hun eigen keuzes zouden maken. Beide uitspraken moesten enthousiasme creëren voor de mogelijkheid van de eerste vrouwelijke president. Maar ze hadden een omgekeerd effect. De uitspraken werden terecht als denigrerend en elitair gezien. De ervaring heeft al geleerd dat voor een vrouw stemmen enkel en alleen omdat ze een vrouw is, niet volstaat. Dat geldt ook voor Hillary Clinton.

dat de kiezers vertrouwen kunnen heb- zijn die miljoenen mensen inspireert. ben in haar om de belangen van ge- Zoals Bernie zelf zegt: “Zelfs de besBij de heersende elite is er een diepe wone werkende mensen te verdedigen te president in de wereld kan het niet angst voor de revolte in beide klas- tegenover de banken. Maar Clinton’s alleen opnemen tegen de klasse van sieke partijen van het Amerikaanse parcours is absoluut duidelijk: ze is dé miljardairs. De actieve betrokkenheid kapitalisme. Lloyd Blankfein is de kandidaat van het bedrijfsleven. van een massabeweging is essentieel CEO van Goldman Sachs. Hij zei onom tot een politieke revolutie te kunlangs dat Bernie Sanders’ campagne Electorale voordelen Clinton nen komen.” “een gevaarlijke moment” creëert. Er Socialist Alternative, de zusterorgawordt gevreesd dat deze campagne Hoewel Bernie het momentum aan nisatie van LSP die gekend is omdat het miljoenen mensen vertrouwen geeft zijn kant heeft, behoudt Clinton enor- de enige socialistische organisatie is om in te gaan tegen de belangen van me troeven. Ze heeft de steun van met een verkozen gemeenteraadslid in de grote bedrijven, banken en de eli- de klassieke media, een extern kies- een grote Amerikaanse stad, lanceerte. Miljardair Michael Bloomberg, de fonds dat 60 miljoen dollar heeft en de de campagne #Movement4Bernie. voormalige burgemeester van New een agressieve campagne zal voeren. Dat is een campagne los van de strucYork City, speelt ernstig met het idee Clinton beschikt over het machtige turen van de Democratische Partij en van een onafhankelijke presidentiële partij-apparaat van de Democraten en gericht op het betrekken van zoveel campagne mocht de crisis in beide dit op zowat elk niveau. Meer dan 200 mogelijk mensen in de strijd. Socialist partijen zich verderzetten. gouverneurs, senatoren en leden van Alternative koppelt deze activiteiten Sinds Iowa is de toon van de Clinton- het Huis van Afgevaardigden hebben aan de nood van een nieuwe partij campagne negatiever en venijniger hun steun voor Clinton al uitgespro- voor de 99%. geworden. In het eerste debat na Iowa ken. Bernie Sanders kreeg de steun Bernie heeft de keuze gemaakt beschuldigde Clinton Sanders van het van twee leden van het Huis en geen om zich kiesbaar te stellen voor de voeren van een ‘lastercampagne’ door enkele senator of gouverneur. Democratische nominatie. Veel van telkens te wijzen op haar connecties Clinton heeft ook de steun van de zijn sympathisanten begrijpen dat de met Wall Street en voor het feit dat grote meerderheid van het ‘progres- Democratische Partij gecontroleerd een groot deel van de financiering van sieve’ establishment, met inbegrip van wordt door de rijkste 1%. Velen zien haar campagne daar vandaan komt. mensen als Paul Krugman en Gloria het niet zitten om voor Clinton te Veel van deze aanvallen zijn mislukt Steinem. En ook het grootste deel van stemmen, laat staan campagne te voeen het heeft integendeel nog extra de de vakbondsleiding nam de schanda- ren, mocht Bernie verliezen. aandacht gevestigd op de link tussen lige beslissing om Clinton te steunen. Er is een kans dat de Democratische Clinton en het establishment dat ge- Nochtans is Clinton voormalig lid van Partij een overwinning van Sanders wantrouwd wordt door een heel groot de Raad van Bestuur van Wallmart, zal blokkeren door het gebruik van de deel van de bevolking. een bedrijf dat om een antisyndicale “superdelegates” - bijna 800 individuen Onder druk van Sanders is Clinton opstelling bekend staat. De officiële die automatisch stemrecht hebben op opportunistisch naar links opgescho- vakbondssteun zorgde er in Iowa voor de conventie van de Democratische ven. Ze probeert het beeld te creëren dat Clinton 53% haalde bij gezinnen Partij in juli. Dat is nog nooit gebeurd met vakbondsleden. en de Democratische Partij zou er een Een belangrijke factor in het voordeel zware prijs voor betalen. Maar om de van Clinton was haar naamsbekend- macht over de eigen partij in handen heid in heel de VS. Maar hoe meer kie- te houden, is het establishment daar zers Sanders leren kennen, hoe meer mogelijk tot bereid. dit voordeel verdwijnt. De campagne van Bernie Sanders De discussie over hoe De leiding van de Democratische heeft een nieuw tijdperk geopend in Partij zal al het mogelijke doen om de Amerikaanse politiek. De discuseen meer rechtvaardige Sanders te stoppen. Als de “normale” sie over hoe een meer rechtvaardige samenleving en hoe een instrumenten niet volstaan, dan zal samenleving en hoe een socialistisocialistische samenleving de elite ingrijpende maatregelen ei- sche samenleving er zou kunnen uit sen. Het is zelfs niet uitgesloten dat zien, staat hoog op de agenda. De dieer zou kunnen uit zien, president Obama zich in de strijd zal pe crisis van het kapitalisme ligt aan staat hoog op de agenda. werpen. Nochtans is er een afspraak de oorsprong van deze ontwikkeling. dat de zittende president een neutra- Het is de verdienste van de campagne Het is de verdienste le houding inneemt. Obama is onder van Bernie Sanders dat deze discusvan de campagne van Democratische kiezers nog steeds sie alle huiskamers en werkplaatsen populair en kan een reële steun voor van de VS bereikt. Uiteindelijk zal Bernie Sanders dat deze Clinton betekenen. een partij voor de 99% nodig zijn om discussie alle huiskamers Bernie’s politieke revolutie te realiseren. De brede steun voor de campagne en werkplaatsen van de VS # Movement4Bernie van Bernie Sanders toont het potentibereikt. Om te winnen zal een strategie nodig eel hiervoor. The Establishment Strikes Back

12

geschiedenis

de

Linkse Socialist

Vrouwen- en LGBT-rechten in revolutionair Rusland

E

r is wereldwijd een bewustwording van jongeren rond de onderdrukking van vrouwen en LGBT-mensen. Dit leidt tot nieuwe discussies over hoe we een einde kunnen maken aan discriminatie en ongelijkheid. EMMA QUINN kijkt naar de ervaring van de Russische revolutie en de radicale progressieve maatregelen die door de Bolsjewieken werden doorgevoerd in wat gezien werd als de eerste stappen naar volledige bevrijding van deze twee onderdrukte groepen. Voor de Bolsjewieken was de bevrijding van vrouwen cruciaal in de strijd voor een socialistische samenleving. Lenin benadrukte dit toen hij in 1920 stelde dat “de arbeidersklasse de volledige zege niet kan behalen zonder de volledige emancipatie van de vrouw te hebben bevochten.” (1) Vrouwen speelden een leidinggevende rol in de Bolsjewistische partij, zowel op nationaal als lokaal vlak. De impact van de revolutie veranderde het bewustzijn en het leven van werkende vrouwen. Toen tienduizenden vrouwen in februari 1917 op straat kwamen, in gebeurtenissen die zouden leiden tot de februarirevolutie, was dit rond eisen voor rechtvaardigheid en vrede, alsook brood. Het protest begon op de internationale vrouwendag. Op 23 februari 1917 betoogden werkenden in St Petersburg met de vrouwen vooraan. Ze riepen iedereen op om de betoging te vervoegen, ook de soldaten werden gevraagd om mee te doen. Toen de Bolsjewieken aan de macht kwamen in oktober 1917, waren er meer vrouwen die het Winterpaleis bestormden dan dat er waren om het te verdedigen. Nochtans wordt nu vaak het tegenovergestelde beweerd. Meest progressieve wetten in de geschiedenis

Van bij het begin k wamen de Russische socialisten op voor gelijkheid voor vrouwen, de Bolsjewieken wezen erop dat de vrouw vastgeketend was in het traditionele gezin. Voor de revolutie was het leven van vrouwen erg strikt vastgelegd: trouwen, monogaam blijven, kinderen op de wereld zetten en het “afstompende werk in de keuken en in het algemeen van de individuele huishouding.” (2) De levenskwaliteit van vrouwen was nooit een punt, hun geluk en plezier was niet relevant. De Bolsjewieken gingen daar meteen tegen in, ze streden ook tegen de rol van de Orthodoxe kerk en het patriarchaat. Er werden plannen ingevoerd voor een systeem van sociale zorg met onder meer moederhuizen, kinderopvang, ziekenhuizen, scholen, sociale restaurants en wasplaatsen, ... Het moest de vrouwen de mogelijkheid bieden om aan de verplichtingen van het huishoudelijk werk te ontsnappen. Er kwam

betaald moederschapsverlof voor en schil met het vorige regime. De na de geboorte voor vrouwelijke arbei- Bolsjewieken deden dit op een ogenders en toegang tot zorgkamers op de blik dat ze moesten vechten om stand werkplaatsen om borstvoeding moge- te houden in afwachting van socialistilijk te maken, met pauzes om de drie sche revoluties in andere landen. Maar uur voor elke moeder. Dit alles werd ze deden het omdat het direct voortwettelijk vastgelegd. Abortus werd vloeide uit de filosofie van zelfemangelegaliseerd in 1920 en werd door cipatie van de arbeidersklasse. Trotski omschreven als een van “de De veranderingen op vlak van gemeest belangrijke civiele, politieke zin en familiestructuur zorgden eren culturele rechten” van vrouwen (3). voor dat velen op een compleet andeAbortus was gratis en beschikbaar via re manier naar relaties gingen kijken. de overheid. Werkende vrouwen geno- In 1921 was er een onderzoek door ten voorrang. de Communistische Jongeren naar de houding van mensen tegenover relaties. Vrouwen en seksualiteit Daaruit bleek dat 21% van de mannen en 14% van de vrouwen het huwelijk Midden in een burgeroorlog werd ideaal vonden. 66% van de vrouwen toch aandacht geschonken aan het op- was voorstander van langdurige rezetten van een vrouwenbureau. Het laties op basis van liefde en 10% was vrouwenbureau organiseerde klassen voorstander van relaties met verschilom te leren lezen en schrijven, voor lende partners. In 1918 waren er 7.000 politieke discussies en workshops over echtscheidingen tegenover slechts hoe faciliteiten zoals dagzorg op de 6.000 huwelijken in Moskou. werkplaatsen georganiseerd worden, ... De wetten over seksuele misdrijven Afgevaardigden van vrouwen uit de fa- onder de Bolsjewieken vielen op door brieken namen deel aan vormingen van hun genderneutraliteit en verwerping het vrouwenbureau die soms drie tot van moraliteit of morele benadering. zes maanden duurden. Nadien gingen De wet omschreef seksuele misdrijven ze terug naar hun werkplaats waar ze als “inbreuken op de gezondheid, vrijverslag uitbrachten aan hun collega’s. heid en waardigheid” van het slachtHet vrouwenbureau verbreedde de ho- offer. Verkrachting werd door de wet rizon van duizenden vrouwen. Tegen omschreven als “seksuele betrekkin1922 bedroeg het aantal vrouwelijke gen zonder wederzijdse toestemming leden van de Communistische Partij op basis van ofwel fysiek ofwel psymeer dan 30.000. chologisch geweld.” Doorheen de postrevolutionaire periode zorgden de Bolsjewieken ervoor LGBT-levens omgevormd dat er een breed debat over seksualiteit was. Dat was een groot verDe Russische revolutie veranderde het leven van LGBT-mensen. Onder het tsarisme was homoseksualiteit verboden, ‘sodomie’ was illegaal, lesbische relaties werden net als vrouwelijke seksualiteit in het algemeen genegeerd. Na de revolutie werd homoseksualiteit Nooit voorheen speelden gedecriminaliseerd, alle anti-homoseksuele wetten verdwenen toen de nieuwe vrouwen zo’n grote rol in strafwet in 1922 tot stand kwam. de politiek. Nooit voorheen Huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht werd wettelijk mogewas er een leiding of lijk. Door een gebrek aan onderzoek politieke kracht die zo is het niet duidelijk hoe wijdverspreid bewust probeerde de steun dit was. Maar er is bewijs van minvan vrouwen en de LGBT- stens één rechtszaak waarin werd bevestigd dat een huwelijk tussen mengemeenschap te verwerven sen van hetzelfde geslacht legaal was. en die hun levenskwaliteit Er waren ook mensen die beslisten om te leven met een ander gender. Tegen en geluk centraal stelde. 1926 werd het legaal mogelijk om van

gender te veranderen in de officiële administratie. Interseksuelen en transgenders kregen medische begeleiding in plaats van gedemoniseerd te worden. Er was staatssteun voor onderzoek naar deze thema’s en er werd toestemming gegeven voor geslachtoperaties indien de patiënt daarom verzocht. Openlijke homo’s en lesbiennes konden dienst doen in de regering en in publieke posities. Georgy Chicherin bijvoorbeeld werd in 1918 aangesteld als commissaris voor Buitenlandse Zaken. Hij was openlijk homo en hield er een flamboyante stijl op na. Het is ondenkbaar dat zo iemand een zelfde rol zou gespeeld hebben in een kapitalistische staat.

bureaucratie de verworvenheden van vrouwen moest aanvallen om het bewustzijn terug achteruit te duwen en daarmee ook het activisme en de betrokkenheid in het algemeen. Maar dit alles doet geen afbreuk aan het belang van de Bolsjewieken en hun programma. Nooit voorheen speelden vrouwen zo’n grote rol in de politiek. Nooit voorheen was er een leiding of politieke kracht die zo bewust probeerde de steun van vrouwen en de LGBT-gemeenschap te verwerven en die hun levenskwaliteit en geluk centraal stelde. De oktoberrevolutie blijft een onmiskenbaar en inspirerend voorbeeld van de nauwe verbondenheid van de strijd tegen alle vormen van onderdrukking met de arbeidersBlijvende bron van inspiratie strijd voor socialistische verandering. Het is ongelooflijk dat bijvoorbeeld De opkomst van de bureaucratie bepaalde rechten voor transgenders en het verraad van de revolutie door werden erkend terwijl de bewegingen Stalin, zorgden ervoor dat veel pro- voor vrouwenbevrijding of de homogressieve wetten en praktijken verdwe- beweging pas decennia later zouden nen. Homoseksualiteit werd opnieuw ontstaan. verboden, vrouwen moesten opnieuw als huisslavinnen aan de slag. In het be- (1) VI Lenin, ‘Over de emancipatie van de kende arbeiderslied ‘Bread and Roses’ vrouw’, Progress uitgeverij 1977, p. 72 uit het begin van de 20ste eeuw wordt (2) VI Lenin, ‘Over de emancipatie van de gezongen: “de opkomst van de vrouvrouw’, Progress uitgeverij 1977, p. 77 wen, betekent de opkomst van ons al- (3) Leon Trotski, ‘De Verraden revolutie’, lemaal.” Dit vat samen waarom de marxisme.be 2015, p. 143

waar LSP voor staaT De technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83.

Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Stop de privatiseringen

Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, aan onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en recreatiecentra, aan een nationale gezondheidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake

meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslaan. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering. 32-urenweek

In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders in België wordt regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid.

LSP/PSL is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1500 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. Een nieuwe arbeiderspartij

De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het

milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Revolutie

het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het exOostblok bestond.

Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

Voor socialisme en internationalisme

Arbeidersdemocratie

LSP/PSL maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

www.socialisme.be maart 2016

9 april: Socialisme

partijnieuws Agenda 2016

In een wereld van ongelijkheid, oorlog en onveiligheid een socialistisch alternatief opbouwen

O

p 9 april is er Socialisme 2016, een dag van politieke discussie en debat georganiseerd door LSP. Socialisme 2016 is geen academische zitting, het is een uitwisseling tussen militanten, activisten en al wie wil opkomen voor een wereld zonder ongelijkheid, oorlog en onveiligheid. Maak er kennis met LSP of ga er in discussie rond enkele centrale thema’s uit de actualiteit. Hieronder het volledige programma. 11u00-12u00 - openingsmeeting De strijd voor een veilige toekomst niet overlaten aan de rechterzijde - Tina Degreef - secretaris LBCACV* - Eric Byl - algemeen secretaris LSP - Cédric Gerome - vertegenwoordiger CWI (Committee for a Workers International) 12u00-13u00 - middagpauze met broodjes 13u00-15u00 - 4 commissies • Syndicaal Café - Handen af van het stakingsrecht - Geert Cool (auteur van ‘Verdedig het stakingsrecht’), Wouter Gysen (afgevaardigde ACOD Spoor)* • System Change not Cl imate Change, welke toekomst voor de strijd voor het klimaat na COP21. Debat: Nicolas Croes (LSP/ PSL) - Pascoe Sabido (medewerker Corporate Europe Observatory)* • Oorlog en terreur in het MiddenOosten, welke uitweg? - Cedric Hoogstraete (LSP/PSL) Gerome (CWI) • PVDA en LSP, welke verschillen? Eric Byl (auteur van “PVDA en LSP, • Is er nog een toekomst voor EU na Griekenland, is er een plan B? verschillen en mogelijke raakvlak- Paul Murphy, parlementslid Anti ken in de opbouw van een politiek Autsterity Alliance Ierland en lid alternatief”) Socialist Party • Hoe solidariteit met vluchtelingen opbouwen? - Saïd (Brussels coördi15u30-17u30 - 6 commissies natie van mensen zonder papieren), Pietro Tosi (Groupe Migrant CSC • Is er een pol it ieke revolut ie aan de gang in de VS? met Els Bruxelles)* Deschoemacker (LSP/PSL) • Is religie het belangrijkste ob- 17u30-18u30 - avondpauze stakel voor de bevrijding van de vrouw? - Anja Deschoemacker 18u 30 -20 u 0 0 - avond me e t i ng (vrouwencommissie LSP/PSL) Internationaal verzet voor een soci• 80 jaar Spaanse Revolutie - wel- alistisch alternatief ke lessen voor de antifascistische - Bart Vandersteene - woordvoerder strijd vandaag - Kristof Bruyland LSP/PSL - afgevaardigde ACOD-Onderwijs* - Mar isa Cabal - medewerkster en lid van LSP/PSL Socialismo Revolucionario Spanje • Die andere grote depressie: Marx’ - Anja Deschoemacker - lijsttrekker theorie over maatschappelijke Gauches Communes St. Gillis vervreemding - Mathias Van der - Paul Murphy - parlementslid voor de

• Do 3 maart. Leuven. Meeting: Bernie Sanders en het potentieel voor socialisme in de VS. Spreker: Bart Vandersteene. • Za. 5 maart. Brussel. Dag van vorming en debat: “De emancipatie van de vrouw en de strijd voor socialisme: twee handen op één buik!” Vanaf 10u in Hovenierstraat 45, Molenbeek • Zo 6 maart. Brussel. Betoging van mensen-zonder-papieren voor vrouwenrechten. 13u Centraal Station • Di 8 maart. Antwerpen. Meeting: Racisme is geen antwoord op seksisme. 19u30 café Multatuli (Lange Vlierstraat) • Woe 9 maart. Gent Meeting: Bernie Sanders en het potentieel voor socialisme in de VS. Spreker: Bart Vandersteene. • Za 12 maart. Antwerpen. Manifestatie tegen kernenergie. 14u Leopold De Waelplaats • Di. 15 maart. Brussel. Betoging tegen repressie en politiegeweld. 18u30 Noordstation • Do. 17 maart. Leuven. Protest tegen racistische NSV-betoging. 19u Martelarenplein (voor station) • Zo. 20 maart. Brussel. Tweede Grote Parade van Hart boven Hard. 14u Brussel-Noord • Woe 23 maart. Antwerpen. Meeting: Bernie Sanders en het potentieel voor socialisme in de VS. Spreker: Bart Vandersteene. 19u30 UA, Rodestraat • Za. 26 maart. Gent. Anti-besparingsquiz van LSP-Gent. ABVV-gebouw Vrijdagmarkt. • Za. 9 april. Vormings- en discussiedag: Socialisme 2016. Pianofabriek, St Gillis • Zo 24 april. Betoging tegen gevechtsvliegtuigen. 14u Centraal station Brussel • 1-6 juli: zomerkamp van LSP en ALS

Steun onze media met jouw meigroet!

Ierse Socialist Party en voorheen lid van het Europees Parlement *sprekers in persoonlijke naam Praktisch

- Adres: For tstraat 35, St Gillis Brussel - Inkom in voorverkoop: 7 euro - 5 euro sociaal tarief (studenten, uitkeringstrekkers) - Inkom aan de deur: 10 euro - 7 euro - Enkel avondmeeting: 4 euro - 3 euro - drank, snacks, sandwiches en maaltijd aan democratische prijzen / gratis babysit - info en inschrijvingen: [email protected] / 02 345 61 81 - Wil je pamfletten of affiches voor Socialisme 2016? Contacteer ons.

11de Wereldcongres van het CWI

D

e Linkse Socialistische Partij vluchtelingencrisis. is de Belgische afdeling van Er waren afzonderlijke het Committee for a Workers’ discussies over de ontInternational, een organisatie wikkelingen in Latijnsactief in meer dan 40 landen op alle Amerika, Afrika en Zuidcontinenten. Azië, alsook een sessie over vrouwen en onderVan 25 tot en met 30 januari kwa- drukking. Er werd afgemen 130 afgevaardigden en bezoe- sloten met discussies over kers uit 34 landen bijeen op het 11de de opbouw van het CWI Wereldcongres van het CWI aan de en er werd een nieuwe inBelgische kust. ternationale leiding verEr werd gestart met een sessie over de kozen, het Internationaal economische crisis en de grotere insta- Uitvoerend Comité. biliteit op internationaal vlak. Het werd LSP hecht heel veel belang aan intergevolgd door een afzonderlijke discus- nationalisme, niet alleen in woorden sie over de VS en de presidentscam- maar ook in daden. Als onderdeel van pagne van Bernie Sanders, waarbij tot een internationale organisatie kunnen 30.000 mensen aan meetings deelna- we vanop de eerste rij deel uitmaken men en meer dan een miljoen mensen van ervaringen in de opbouw van een financieel bijdroegen. socialistisch alternatief. Het is ook in De discussie over Europa benadrukte dit kader dat we de afgelopen jaren bede mogelijkheid van gelijkaardige poli- slisten om onze nationale woordvoertieke ontwikkelingen met nieuwe linkse der Bart Vandersteene maandenlang krachten die een opmars kennen in ver- te laten deelnemen aan de werking schillende landen. Maar er werd ook in- van Socialist Alternative in Seattle, ongegaan op de pogingen van gevestigde der meer in de succesvolle campagne politici en extreemrechts om verdeeld- om Kshama Sawant herkozen te krijheid te stimuleren in navolging van de gen. De afgelopen weken stuurden we

13

ook enkele leden naar Ierland om de kiescampagne van de Anti-Austerity Alliance (zie pagina 10) te ondersteunen. We investeren bewust in onze internationale werking en krijgen er een enorme politieke ervaring voor terug. Afdelingen worden aangemoedigd om waar dit nog niet gebeurde meetings over de VS en de campagne van Bernie Sanders te organiseren met Bart Vandersteene als spreker. Meetings of open afdelingsvergaderingen over de Ierse verkiezingen zijn eveneens nuttig. En ook verslagen van het 11de wereldcongres kunnen op de afdelingen gebracht worden.

Tijdens de spoorstaking begin januari leek er in de gevestigde media een antistakingsopbod bezig te zijn. Bij het afspringen van de onderhandelingen over een nieuw ‘herenakkoord’ over het stakingsrecht werden de patronale inbreuken op de afspraken uit 2002 – onder meer door het gebruik van eenzijdige verzoekschriften en dwangsommen – hoogstens als een fait divers vermeld. Het achteraf foutief gebleken bericht over vluchtelingen die verantwoordelijk waren voor het geweld in Keulen op oudejaarsnacht zorgde slechts voor kleine artikels met correcties op de eerder breed uitgesmeerde, maar dus foutieve, krantenkoppen. Wie enkel de gevestigde media volgt, wordt dagelijks overstelpt met propaganda van regering en patronaat. Dit volstaat niet voor wie een kritische houding inneemt en wil opkomen voor een wereld zonder oorlog, uitbuiting, armoede en onveiligheid. ‘De Linkse Socialist’ en socialisme. be bieden een andere kijk die vertrekt vanuit de arbeidersbeweging en het jongerenverzet tegen racisme, seksisme, vluchtelingenhaat, klimaatverandering of repressie. Naar aanleiding van 1 mei, de internationale dag van de arbeid, vragen we lezers, organisaties, sympathisanten, bevriende handelszaken, ... om onze socialistische media te ondersteunen met een meigroet, een strijdbaar bericht of een boodschap aan de lezers van deze krant. Stuur ons voor 15 april je meigroet door – laat ons weten van welke grootte en met welke boodschap en/of logo – per brief aan LSP, Hoveniersstraat 45, 1080 Molenbeek, – per mail aan [email protected]. TARIEVEN : -1/128ste bladzijde = 12 euro -1/64ste bladzijde = 25 euro -1/32ste bladzijde = 50 euro -1/16de bladzijde = 100 euro -1/8ste bladzijde = 200 euro Storten kan op rekeningnummer BE48 0013 9075 9627 van ‘Socialist Press’, met vermelding “meigroet”

Strijdfonds: steun LSP Op het nationaal congres van LSP eind november is beslist om onze doelstelling van op te halen financiële steun op te trekken tot 11.500 euro per drie maanden. In 2015 haalden we over het hele jaar 95,3% van onze doelstelling, een verhoging is dus mogelijk. De eerste weken van 2016 kwamen rustig op gang, maar de maand maart belooft erg druk te worden met tal van acties en activiteiten. Rond elke activiteit de mogelijkheid van financiële steun bekijken, is dan ook de boodschap. Hieronder alvast de eerste voorlopige cijfers van het eerste kwartaal van 2016 (stand van zaken op 20 februari). Steun ons, doe ook een bijdrage aan ons strijdfonds op BE69 0012 2603 9378 van LSP met als mededeling ‘steun’. Bxl-W.Brab: 1.688 € Luik-Lux: 467 € Henegouwen-Namen: 455 € Vl Brab-Limburg: 366 € O en W Vlaanderen: 660 € Antwerpen: 277 € Nationaal: 450 €

73% 42% 41% 35% 21% 16% 43%

TOTAAL: 4.362,54 €

38%

Contact / Abonnementen Meer info over de partij / Lid worden: Hovenierstraat 45, 1080 Molenbeek Tel: 02/345 61 81. E-mail:[email protected]. Redactie: [email protected]. Ook lezersbrieven zijn welkom! Abonnementen: * proefabo: 5 euro voor drie nummers, 10 euro voor zes nummers * gewoon abo: 20 euro voor twaalf nummers * steunabo: 30 of 50 euro voor twaalf nummers Of neem een doorlopende opdracht van minstens 2 euro Rekeningnummer voor abonnementen: BE48 0013 9075 9627 van Socialist Press

14

racisme en geweld

de

Linkse Socialist

Het volstaat niet om geen racist te zijn, we moeten ons als antiracisten organiseren De brutale aanvallen, van politie en extreemrechts, op het tentenkamp in Calais zorgden al voor een uiteendrijven van de vluchtelingen op weg naar Engeland, ook richting de Belgische kust. Sommigen hopen via Zeebrugge de oversteek te maken. Maar ook hier worden ze geconfronteerd met criminalisering en repressieve maatregelen. door

Fabian (Gent)

ons te verdelen. Vanuit de heersende neoliberale besparingslogica blijken de Europese regeringen niet in staat tot oplossingen te komen voor structurele sociale problemen als hoge werkloosheid, tekorten in sociale huisvesting of de ondermaatse voorzieningen voor asielopvang. Het enige wat ze kunnen bedenken is sluiten van grenzen, repressie en criminalisering van vluchtelingen. De verdeeldheid die de rechtse regering en extreemrechts proberen te zaaien, moeten we counteren met solidariteit en mobilisaties tegen racisme en tegen het besparingsbeleid. Voor echte antwoorden op terreur en seksisme moeten jongeren en werkenden een solidaire houding innemen en samen met de vluchtelingen strijden voor een echte toekomst met werkgelegenheid, huisvesting en onderwijs voor iedereen.

O p zon d ag 21 febr ua r i werd in Gent betoogd tegen Voorpost. Ruim 1.000 antifascisten trokken door de stad. Foto: PPICS

In een steeds groter deel van het politiek discours worden asielzoekers zelfs volledig gedehumaniseerd. De gouverneur van West-Vlaanderen, Decaluwé, deed een oproep om illegale vluchtelingen vooral geen eten te geven. De politie van Zeebrugge ging over tot het genummerd markeren van vluchtelingen met onuitwisbare inkt, “louter om administratieve redenen”. Bij gebrek aan antwoord op de vluchtelingencrisis schuiven de gevestigde partijen op naar een discriminerende retoriek en praktijk. Ook * 6/3 Betoging sans-papiers voor sp.a-voorzitter Crombez, hoewel vrouwenrechten in Brussel meteen teruggefloten door zijn par- * 17/3 Anti-NSV in Leuven tijbureau, verklaarde zich gewonnen voor een ‘push-back-beleid’ tegenover vluchtelingen. Het 70-puntenBoetes voor extreemrechtse geweldenaars plan van het Vlaams Blok, in de jaren ‘90 algemeen als uitermate racistisch Eind februari werden zes militanten van het ex- wel ongeveer de helft van de aanwezigen op de beschouwd, is vandaag grotendeels treemrechtse Nation veroordeeld tot boetes van mede door hen georganiseerde actie betrokken bij doorgevoerd door de traditionele elk 1.200 tot 2.200 euro en gevangenisstraffen erg brutaal geweld. Voormalig VB-personeelslid partijen. met uitstel. De uitspraak kwam er naar aanleiding Bert Deckers twitterde voor de actie dat geprotesExtreemrechts klopt zich op de borst van geweld in Brussel in juni vorig jaar. Nation teerd zou worden tegen “schuimbekkend links en en dat groeiend vertrouwen reflecprobeerde toen op gewelddadige wijze in te gaan illegalen.” Bij Nation en co wordt graag uitgepakt teert zich in meer mobilisaties en een tegen acties van mensen-zonder-papieren. Nation met radicale woorden over verzet tegen het kapitaaangroei van racistisch geweld. Ook kondigde aan dat het een actie zou verstoren, maar lisme en het establishment, maar de radicale daden de politie gaat in haar ‘strijd tegen terraakte niet in de buurt van de honderden betogen- zijn gericht tegen de zwaksten in de samenleving, reur’ steeds verder in “ethnic profide mensen-zonder-papieren en hun sympathisan- zoals daklozen of mensen-zonder-papieren. ling” en brutaliteit tegen mensen van ten. De militanten van Nation raakten compleet Gelukkig waren de mensen-zonder-papieren geandere origine. Met de recuperatie gefrustreerd en sloegen na de nodige alcoholcon- organiseerd en konden ze op 1 juni 2015 de racisvan de gebeurtenissen in Keulen op sumptie een dakloze in elkaar. tische provocatie vermijden. Een week na het geoudejaarsnacht probeert rechts haar Op de actie van Nation op 1 juni 2015 waren er weld volgde een betoging tegen fascistisch geweld. racistische boodschap onder een dun een 15-tal aanwezigen, waaronder ook de voor- Blokbuster riep mee op tot deze actie waarop een laagje antiseksisme te verpakken. Ze trekkers van Pegida Vlaanderen: Rob Verreycken 200-tal antifascisten aanwezig waren. Het protest spreken enkel over seksistisch geweld en Bert Deckers. Zij waren niet betrokken bij het en de mediabelangstelling voor het incident van wanneer ze het kunnen gebruiken om geweld op de dakloze. Maar ondertussen waren fascistisch geweld dwongen Nation en co in een

defensieve positie. Voor dit brutaal geweld bestaat er geen draagvlak. Het proces en nu de veroordeling hebben Nation zeker een slag toegebracht. Er zijn interne spanningen en van de poging om een Vlaamse tegenhanger op te zetten onder de naam ‘Vlaanderen Identitair’ is sindsdien niet veel meer vernomen. Extreemrechts geweld wordt niet aanvaard door brede lagen van de bevolking. Het zal belangrijk zijn om die breed gedragen afkeer van extreemrechts geweld ook effectief te organiseren zodat geen enkele kleine groep zoals Nation of gelijkaardige groepen in Vlaanderen, denk maar aan Pegida Vlaanderen of Voorpost, het zelfvertrouwen krijgt om tot hetzelfde soort brutaal geweld over te gaan als op 1 juni 2015 op het Luxemburgplein in Brussel.

Tegen politiegeweld, racisme, criminalisering van sociaal verzet:

Een radicaal plan van publieke investeringen en democratische controle op de politie! Op 15 maart wordt op initiatief van de JOC (Franstalige tegenhanger van KAJ) voor het vijfde jaar op rij een betoging tegen politiegeweld georganiseerd. De afgelopen maanden kwamen er veel gevallen van politiegeweld en racisme naar boven, onder meer in Antwerpen, Brussel, Luik en Gent. De politici ondernemen niets om het probleem aan te pakken, integendeel. door

Boris Malarme

Racistische politiecontroles, zoals die van de acteur Zouzou Ben Chikha in Gent, of racistische beledigingen en politiegeweld zullen onze veiligheid niet verbeteren. Het leidt integendeel tot een klimaat van geweld en het versterkt de vervreemding van de samenleving onder jongeren die ermee te maken krijgen.

Het verstikkende klimaat na de vreselijke aanslagen in Parijs werd door de rechtse regering aangegrepen als een nieuwe kans om het repressieve beleid verder op te voeren en om de democratische rechten af te bouwen. De bevolking van Molenbeek en zeker de moslimgemeenschap in die gemeente werden gestigmatiseerd. De regering aarzelt niet om de racistische kaart te spelen tegen vluchtelingen uit Afghanistan, Syrië en Irak, terwijl die mensen op de vlucht gaan voor chaos en oorlog. Het enige antwoord van de rechtse politici, maar ook van de officiële linkerzijde, op de kwestie van de veiligheid bestaat uit steeds meer repressie. Ze willen meer zwaarder bewapende agenten op de straten van de armste gemeenten van Brussel en in Vilvoorde. Dit repressieve antwoord kan in het beste geval een gevoel van veiligheid en sociale controle opleveren, maar zelfs dit antwoord botst op een gebrek aan middelen. In de wijken rond de Brusselse kanaalzone is er een sociale woestijn met werkloosheidscijfers die onder de jongeren oplopen tot 45 à 50%. De desindustrialisering van de stad heeft daar een grote rol in gespeeld. De kinderen en kleinkinderen van migranten die naar hier kwamen als gastarbeiders, zowat de helft van de Brusselse jeugd, worden hier hard door geraakt. Het beleid van de rechtse regering leidt tot sociale af braak, ongelijkheid op school, discriminatie, sociale uitsluiting en de marginalisering van een deel van de bevolking. Het creëert

een explosieve cocktail waarbinnen problemen van kleine criminaliteit en overlast ontwikkelen. Het is ook een ideale voedingsbodem voor een groei van reactionaire groepen van allerhande slag. Collectieve acties in de arme wijken, naar het voorbeeld van die op de werkvloer, zijn nodig om in te gaan tegen racisme en tegen de invloed van reactionairen zoals religieuze fundamentalisten. Racistische politiecontroles, zoals die van de acteur Zouzou Ben Chikha in Gent, of racistische beledigingen en politiegeweld zullen onze veiligheid niet verbeteren. Het leidt integendeel tot een klimaat van geweld en het versterkt de vervreemding van de samenleving onder jongeren die ermee te maken krijgen. Dit geweld blijft grotendeels onbestraft. Recent werden enkele agenten voor het Europees Hof van de Rechten van de Mens veroordeeld nadat ze door Belgische rechtbanken waren vrijgesproken voor het toebrengen van slagen aan minderjarigen. Wat gebeurt er met de klachten bij het Comité P dat toezicht houdt op de politie? Vaak wordt geen enkel gevolg gegeven aan die klachten. Bovendien benadrukken zelfs de VN dat het Comité P geen onafhankelijk orgaan is. Sociale bewegingen worden evenmin met rust gelaten. Agenten worden samen met deurwaarders ingezet om stakersposten te breken. De praktijk van politieprovocateurs in betogingen komt steeds vaker voor. Onze ordedienst moest tijdens een betoging tegen de komst van Marine Le Pen naar

Brussel in september vorig jaar nog enkele gemaskerde agenten vragen om de betoging te verlaten. Het strijdbare en vreedzame karakter van onze betoging zorgde ervoor dat die provocateurs geen rellen konden uitlokken. Om het probleem van politiegeweld aan te pakken, moeten we de controle op de politie weghalen bij de politici die een repressief opbod voeren, machtsmisbruik ongestraft laten en de ordediensten zelfs inzetten tegen onze stakersposten en betogingen. Er is nood aan een democratische controle door de gemeenschap en de georganiseerde arbeidersbeweging. Enkel dan kunnen we ervoor zorgen dat de politie efficiënt ingezet wordt in het

belang van de meerderheid van de bevolking. Een op de vier Afro-Amerikaanse kinderen die in de VS geboren wordt, belandt ooit in de gevangenis. De linkse Amerikaanse presidentskandidaat Bernie Sanders verklaarde dat dit enkel kan opgelost worden door die jongeren een degelijke job en kwaliteitsvol onderwijs te bieden. Er is een sociaal antwoord nodig op sociale problemen. Een massaal programma van publieke investeringen in scholen, sociale huisvesting, ... zou toelaten om de tekorten aan te pakken en zou duizenden degelijke jobs creëren. Het zou iedereen een toekomstperspectief bieden.

Betoging tegen politiegeweld vorig jaar. Foto: MediActivista

15

www.socialisme.be maart 2016

F35: nieuw speelgoed van rechtse regering kost 6 miljard euro. Hoezo, geen geld voor onderwijs?

België zal zijn F16 gevechtsvliegtuigen tegen 2020 vervangen door een nieuwer model. De uitverkorene is de F35. Eén enkel gevechtsvliegtuig kost om en bij de 150 miljoen euro. Met 40 van die vliegtuigen komen we aan 6 miljard euro. En dan is er nog het onderhoud. Met één enkele F35 is het mogelijk om gedurende een jaar 3.750 bijkomende leerkrachten aan te werven. Het geeft aan waar de prioriteiten van deze regering liggen. Van ‘Top Gun’ naar ‘Hot Shot’?

De ontwikkeling van de nieuwe F35 is wellicht het meest verguisde defensieproject van deze eeuw. Het doel van de VS was om het meest moderne gevechtsvliegtuig te creëren, het meest wendbare en het meest dodelijke. De VS wilden dat de meeste westerse landen waarmee het samenwerkt over deze vliegtuigen zouden beschikken. Uiteindelijk was het resultaat een gevechtsvliegtuig dat trager is, minder wendbaar en minder efficiënt dan de meeste vliegtuigen die het moet vervangen, waaronder ook de beruchte F16’s die ondertussen veertig jaar oud zijn. In september bracht de RTBF een artikel onder de titel: “Nieuwe problemen met het gevechtsvliegtuig F35, financiële put voor Pentagon.” Het artikel ging over de problemen bij de ont-

wikkeling van de F35: gebreken aan de brandstoftank en de hydraulische systemen (wat de kwetsbaarheid van het vliegtuig bij vijandig vuur vergroot), problemen met de snelheid en de capaciteit om te versnellen of bochten te nemen, slecht zicht vanuit de cockpit en volgens de testpiloten ook schietstoelen die niet werken. De helm van de piloten (goed voor een prijskaartje van 357.000 euro per stuk!) is uitgerust met een gesofisticeerd systeem om een zicht van 360 graden mogelijk te maken. Enige probleem: het systeem heeft moeite om te bepalen of een ander vliegtuig van een bondgenoot dan wel van een vijand is. Le Vif publiceerde een artikel waarin het een testpiloot aan het woord liet: “Binnen enkele decennia hebben we gevechtsvliegtuigen die ons de dood injagen en waarmee we de controle op het luchtruim verliezen.” De kers op de taart: bij een vergelijkende test met zowel de in ontwikkeling zijnde F35 en de oude F16 kwam het oude F16-model er als winnaar uit. De ontwikkeling van de F35 heeft al een vertraging van zes jaar opgelopen en dit op een voorziene ontwikkelingstijd van 12 jaar. Het lijkt wel alsof Charlie Sheen – de hoofdrolspeler in de film ‘Hot Shot’, een parodie op ‘Top Gun’, de propagandafilm van de Amerikaanse luchtmacht – aan het hoofd van het F35-project staat. Sommige experten denken dat het programma pas op volledige operationele capaciteit zal komen tegen 2030. Het

Het lijkt wel alsof Charlie Sheen – de hoofdrolspeler in de film ‘Hot Shot’, een parodie op ‘Top Gun’, de propagandafilm van de Amerikaanse luchtmacht – aan het hoofd van het F35project staat. gaat nochtans om het duurste wapenprogramma uit de Amerikaanse geschiedenis: er is een prijskaartje van 395,7 miljard dollar mee verbonden. België: zit er een piloot in het vliegtuig?

Maar waarom worden die gevechtsvliegtuigen dan aangekocht? De F35 is in staat om een nucleaire bom te vervoeren en België neemt sinds enkele decennia nucleaire taken op in het kader van de NAVO. De militaire basis in Kleine Brogel herbergt naar alle waarschijnlijkheid Amerikaanse kernwapens. Dat gaat overigens in tegen artikel 2 het van het verdrag over de niet-proliferatie van kernwapens. De autoriteiten hebben de aanwezigheid van kernwapens in Kleine Brogel nooit bevestigd of tegenge-

sproken. Voormalig minister van defensie De Crem gaf in 2008 wel toe dat er een nucleaire capaciteit was in Kleine Brogel. Het werd nadien bevestigd door de publicatie van diplomatieke teksten op Wikileaks en door een expert van de Federatie van Amerikaanse Wetenschappers (FAS), Hans Kristensen. Of er nu gekozen wordt voor de Amerikaanse F35’s of voor de Franse of andere concurrenten, wij verzetten ons resoluut tegen de aankoop van nieuwe gevechtsvliegtuigen. Terwijl de besparingen en het tekort aan middelen verregaande gevolgen hebben in het onderwijs of de openbare diensten in het algemeen, is het waanzinnig om 6 miljard te investeren in oorlogsvoering door westerse machten die de wereld willen domineren. De Belgische regering besliste om deel te nemen aan militaire operaties in Syrië, onder meer met luchtbombardementen. We kunnen vandaag enkel de rampzalige gevolgen van eerdere imperialistische interventies met Belgische deelname vaststellen. Kijk maar naar Libië of nog naar Afghanistan. De militaire interventies in die landen hebben een vruchtbare voedingsbodem gecreëerd voor terrorisme en religieus fundamentalisme. Het is ook een van de belangrijkste oorzaken van de vluchtelingencrisis. De NAVO eist net als de Europese Unie dat het budget voor defensie in ons land en in andere lidstaten wordt opgetrokken. Zoals in de tijd van de

Koude Oorlog is de NAVO (op aansturen van de VS) betrokken in een heuse wapenwedloop. Wetten of internationale akkoorden worden genegeerd naargelang het de belangen van de NAVO uitkomt. Wij verzetten ons tegen de nieuwe wapenwedloop en ook tegen de aanwezigheid van de NAVO in België. Zo werd de NAVO in 2003 als excuus gebruikt om het Amerikaanse leger toelating te geven om soldaten en materieel via ons land naar Irak te brengen. Nochtans vond die interventie plaats zonder officiële NAVO-steun. “Oorlog is de verderzetting van politiek met andere middelen”, stelde de militaire strateeg Clausewitz. In de huidige context van economische crisis en toenemende spanningen tussen verschillende grootmachten zal de toevlucht tot wapens en geweld aan belang winnen, kijk maar naar de proxy-oorlog tussen de westerse machten en Rusland in Oekraïne. Verzet tegen oorlog betekent verzet tegen de wapenwedloop en tegen imperialistische instellingen zoals de NAVO of de Europese instellingen. Om dit alles te bestrijden, moeten we de wortels aanpakken: het kapitalistische systeem van meedogenloze concurrentie om de winsten van nationale kapitalistische klassen te verdedigen. 24 april: betoging tegen de aankoop van de gevechtsvliegtuigen. 14u Brussel Centraal

Kernenergie: laat de private sector niet met ons leven spelen! Ongeveer 55% van de elektriciteit in ons land komt van kernenergie, meer bepaald van twee centrales: Doel (met vier reactoren) en Tihange (met drie reactoren). Al die reactoren werden in de jaren 1970 gebouwd en werden in werking gesteld tussen 1975 en 1985. Deze verouderde centrales worden door de private sector uitgebaat. EDF is voor 50% eigenaar van Tihange 1, Engie (het vroegere GDF Suez dat eigenaar is van Electrabel) is eigenaar van de rest.

In 2011 publiceerden we in deze krant een interview met Jean-Marc Pirotton, de vicevoorzitter van ABVV-Gazelco en delegee in Tihange. Hij stelde onder meer: “Ik zal me niet uitspreken over de infrastructuur, maar we moeten wel Omwille van besparingen is dit terug ingaan tegen de arbeidsorganisatie die gebracht tot een veiligheidsagent voor vanaf begin jaren 2000 werd opgelegd. alle drie de reactoren tegelijk. Dit leidt Zo was er voorheen een veiligheids- onvermijdelijk tot een probleem op het agent voor elke pauze in elke reactor vlak van de veiligheid. Zelfs indien er (Tihange I, Tihange II en Tihange III). slechts een miniem incident is in twee

reactoren, vormt dit een groot probleem. De veiligheidsagent kan niet op twee plaatsen tegelijk zijn…” Er zijn sindsdien wel wat waarschuwingen geweest als gevolg van de gebrekkige infrastructuur. Twee reacto-

ren hebben hun leeftijdsgrens bereikt: Doel 1 en 2. De verlenging van hun levensduur werd niet aan de bevolking voorgelegd en was evenmin voorwerp van een milieu-effectenrapport, terwijl dit volgens internationale regels nochtans moet. Twee andere reactoren (Doel 3 en Tihange 2) lagen bijna twee jaar stil nadat duizenden scheurtjes in de stalen wanden van de reactorvaten waren ontdekt. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) gaf groen licht voor de heropstart van de reactoren, maar er waren in december nieuwe incidenten (een waterlek in een generator, problemen met een alternator, brand, storingen, ...). Twee milieu-organisaties, de Bond Beter Leefmilieu (BBL) en InterEnviron nement Wallonie (IEW), dienden in januari een beroep in tot nietigverklaring van de wet over de verlenging van de levensduur van de reactoren Doel 1 en 2. De Duitse stad Aken wil ook naar de rechter stappen om te protesteren tegen de heropstart

van Tihange 2, Aken ligt op amper 60 kilometer van Tihange. De vzw ‘Stop kernenergie’ en de organisatie Vega trokken eveneens elk naar de rechter om de heropstart van Tihange 2 en Doel 3 te betwisten. Terecht wordt gewezen op de enorme gevaren van kernenergie in ons land. Maar het volstaat niet om te eisen dat er veiligheidsstudies komen door experts die onafhankelijker staan tegenover de kernlobby of om de heropstart van reactoren via gerechtelijke weg te betwisten. Een petitie op Avaaz onder de titel “72 uur om nog een Tsjernobyl te voorkomen” haalde in februari meer dan een miljoen handtekeningen! Maar toch zeggen de autoriteiten dat er niets zal veranderen aan het beleid. We zullen moeten bouwen aan een stevige krachtsverhouding waarmee we het nucleaire gevaar een halt toeroepen. Dit vereist de nationalisatie van de volledige energiesector zodat met behoud van alle jobs een omvorming naar hernieuwbare energie mogelijk wordt.

maandblad van de Linkse Socialistische Partij (LSP)  nr 352  maart 2016 strijd  solidariteit  socialisme

Socialisme terug populair in de VS

straks ook bij ons? De zoektocht naar alternatieven op het beleid van de gevestigde partijen kent sinds 2015 een aanzienlijke versnelling met Syriza in Griekenland, Podemos in Spanje, Corbyn in Groot-Brittannië en nu ook Bernie Sanders in de VS. Ondanks al hun beperkingen, zetten deze linkse partijen en figuren met hun opmars linkse voorstellen centraal in het politieke debat. Socialisme is terug populair in de VS. Maar wat is socialisme en hoe wordt dit gekoppeld aan concrete voorstellen? Hoe moet een linkse regering antwoorden op de chantage van internationale of andere kapitalistische instellingen? Hoe kunnen de kansen het beste gegrepen worden in de context van een economische, politieke en sociale situatie die gekenmerkt wordt door bruuske veranderingen en scherpe wendingen? door

Julien (Brussel)

Bernie Sanders voert in de VS campagne in de voorverkiezingen van de Democraten. Hij komt op voor een “politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs” en verdedigt eisen als een minimumloon van 15 dollar per uur, gratis secundair en hoger onderwijs of nog hogere belastingen voor de rijksten. Zijn radicale voorstellen op vlak van ecologie, antiracisme en antiseksisme wijken sterk af van het traditionele retoriek van Democratische politici die de belangen van de big business geen duimbreed in de weg willen leggen. Bernie Sanders roept op tot mobilisaties om zijn programma te verdedigen. In tegenstelling tot de andere kandidaten krijgt hij geen dollar van grote bedrijven. De enorme steun voor Bernie Sanders opent een po-

litieke ruimte voor een radicale linkerzijde die onafhankelijk is van de wereld van Wall Street. In Europa waren er verschillende doorbraken van linkse krachten, zeker in het zuiden van Europa (Griekenland, Spanje en Portugal). Er kwamen tegelijk ernstige waarschuwingen. In Griekenland heeft Syriza zich verbrand aan een besparingsregering die de belangen van de werkenden, jongeren en armen verraadt. Het versterkt wellicht het cliché dat links wel goed is voor sociale maatregelen, maar geen kaas van economie heeft gegeten. Links kan wel opkomen voor positieve veranderingen op vlak van onderwijs, klimaat, oorlog, seksisme, ... maar als het niet bereid is om de middelen te zoeken waar ze zitten, blijft het bij woorden. De Griekse werkenden hebben een grote tol betaald voor de twijfels van Tsipras en leiding van Syriza die het niet aandurfden om tegen het kapitaal in te gaan (door de schulden niet te betalen en de bankensector volledig in publieke handen te brengen) waardoor Syriza uiteindelijk capituleerde. Voor een programma dat met het kapitalisme breekt, is een extra belasting op de grote fortuinen niet voldoende. We moeten niet alleen meer middelen halen bij de rijksten, we moeten ook de machtsbasis van de kapitalistische klasse breken: de controle op de productiemiddelen en dus op de economie. De enige manier om effectief iets te zeggen te hebben over de lonen, huisvesting, vervuiling, onderwijs, ... is door democratische controle op de economie door de gemeenschap. Daartoe moeten de sleutelsectoren genationaliseerd worden onder democratische controle en beheer van de werkenden. Zo kunnen we de nodige middelen vrijmaken om iedereen een degelijk leven en een

toekomst aan te bieden. Enkel zo kunnen we concrete inhoud geven aan het ‘socialisme’ of de ‘politieke revolutie’ waar Sanders voor opkomt. Zoals Bernie Sanders terecht opmerkt, volstaat het niet om te stemmen. Er is meer nodig in de strijd tegen de macht van de elite. Vraag dat maar aan Tsipras. Een van de grootste zwakheden van de nieuwe linkse formaties is dat een groot deel van de aandacht naar verkiezingen gaat, terwijl de organisatie van strijd op straat, in de bedrijven, met de vakbonden, ... vaak vergeten wordt. Er is nood aan een strijdmiddel, een politieke organisatie die verkiezingen vooral ziet als een nuttige methode om massastrijd te versterken. Er is nood aan een nieuwe partij van werkenden en jongeren. Ook in de VS stelt deze noodzaak zich. Socialist Alternative, onze Amerikaanse zusterorganisatie, roept Bernie Sanders op om na de voorverkiezingen geen enkele steun aan Hillary Clinton te geven. Jammer genoeg heeft Sanders al meermaals gezegd dat hij wel van plan is om Clinton te steunen als zij de Democratische presidentskandidate wordt. We treden een nieuwe periode in met veel uitdagingen. Dit systeem is letterlijk in elkaar aan het storten. We hebben de economische crisis van 20072008 nog niet verteerd of er staat al een nieuwe crisis aan te komen. Op alle terreinen faalt het kapitalisme: ecologie, sociaal, politiek, cultuur, ... We staan voor een keuze tussen twee opties: verder verval in barbarij of opbouw van een samenleving die echte democratie brengt, een socialistische samenleving. Op ‘Socialisme 2016’, een discussie- en debatdag van LSP op 9 april, willen we ons politiek wapenen om de strijd voor een socialistische samenleving te voeren.

steun dit maandblad

:



9 april: Socialisme 2016. Volledig programma op pagina 13

BE48 0013 9075 9627 op naam van

Socialist Press