KALVERHOUDERIJ MET LUCHTWASSER
Gerjan (37) Schouten zit samen met zijn vader Jan (67) in maatschap. Samen houden ze in twee stallen in Speuld (Gld.) 1.600 witvleeskalveren. Recent werd de bouw van de tweede stal afgerond. Die biedt plaats aan 720 kalveren. Bijzonder is de horizontale luchtwasser aan de achterkant van de stal, waarin Gerjan hier staat.
De stalbouw was er één van de lange adem. Gemeente Ermelo lag 5,5 jaar dwars, vertelt Schouten. “In 2008 diende ik de eerste milieuvergunning al in. We zijn sindsdien alleen maar tegengewerkt. Ik had op deze locatie een vergunning voor 900 kalveren en op een tweede locatie een vergunning voor 400 dieren. De gemeente wilde ons op de tweede plek weg hebben en wij wilden graag één bedrijfslocatie. Met de Rood voor Rood-regeling kon dat ook. Toch duurde het 5,5 jaar voordat de nieuwe stal er stond. De gemeente wil dit Natura 2000-gebied het liefst leeg hebben. Alle vertraging heeft ons €80.000 à €90.000 gekost. Terwijl de buurt absoluut niet tegen was.”
Het bedrijf gezien vanaf de andere kant, met rechts de nieuwe stal. De stal is bijna volledig in eigen beheer gebouwd. Alleen het werk aan de horizontale luchtwasser, het ventilatiesysteem en de elektra is uitbesteed. Toen de vergunning er eenmaal was, was de stalbouw in nog geen zeven maanden afgerond.
Een overzicht in de kalverstal, waarin sinds 18 maart dieren staan. De stal voldoet aan de Maatlat Duurzame Veehouderij en kostte €1.200 per kalverplaats. Normaal gesproken staan zes dieren in één hok. Ze hebben dan 2 vierkante meter ruimte per dier (norm is 1,8 vierkante meter). Op deze foto zijn de kalveren iets meer dan drie weken oud. Ze staan hier dus nog in kleinere, aparte hokken.
Schouten ventileert de stal op onderdruk en doet dat met een aangepaste pluimveeventilatiecomputer Zo kan hij de lucht nog nauwkeuriger sturen voor een optimaal klimaat. Het is een systeem dat in de kalverhouderij nog geen gemeengoed is. Het hele systeem kostte €35 per kalverplaats.
Het is een aangepaste 'kippencomputer'. Omdat de roldeuren die dienen als luchtinlaat automatisch open en dicht gaan, kan een gewone kalvercomputer maar één motor voor de deuren bedienen. De kippencomputer meet op twee plaatsen de temperatuur en bedient ook twee motoren.
In de stal koos Schouten niet voor een luchtkanaal dat over de hele lengte van de stal loopt. De ventilatoren die de stal vacuüm zuigen, bevinden zich allemaal achterin de stal. Het zijn er acht. Meer dan nodig was, maar Schouten heeft liever wat marge. Nu hoeven ze ook niet voluit te draaien. Als ze op 80 procent draaien, is dat al genoeg.
Hier is goed te zien dat het luchtkanaal ontbreekt. Schouten hoefde niets in de nok te spijkeren en dat scheelde aanzienlijk in de bouwkosten: zeker €35.000. Let ook op de lichte uitstraling van de brandwerende powerlines in het dak.
De achterkant van de kalverstal. Hier bevindt zich de inpandige, horizontale luchtwasser. Zo’n wasser komt nog weinig voor in de kalversector. Het was dan ook flink wat pionierswerk. De meerkosten lagen tussen €30.000 en €35.000. De kosten zaten vooral in de extra uren. Omgerekend kostte de luchtwasser rond €150 per kalverplaats. Een flinke investering, Schouten verwacht veel rendement.
Een overzicht van de horizontale luchtwasser. Bijna al het materiaal is van kunststof. De wasser moet straks leiden tot minder vervuiling, minder onderhoud en minder stroomverbruik. Of dat zo werkt, moet de praktijk in het komende jaar uitwijzen.
Een overzicht bovenin de luchtwasser. Er ligt een horizontaal filterdek. Boven het bed bevinden zich deze sproeiers. Het vuil valt vervolgens onderin de bak van de luchtwasser.
Zoals gezegd oogt de stal opvallend licht. Dat komt ook de vele ramen en brede deuren aan beide zijkanten van de stal. Dat zorgt volgens Schouten voor 4 procent meer daglicht.
De kalveren staan op houten roosters. Rubber was niet verplicht voor de Maatlat Duurzame Veehouderij en zou ook te duur zijn geworden (€60 meerkosten per vierkante meter). Vloerverwarming zag Schouten eveneens niet zitten. Dan zou hij een te grote ketel nodig hebben en zouden de kosten te veel oplopen. Bovendien is zijn stal goed geïsoleerd.
Schouten investeerde wel in een heteluchtkanon van 55 kilowatt.
Schouten werkt met twee leeftijdsgroepen, in elke stal één. In de nieuwe stal stonden de kalveren krap een week. Ze waren tijdens deze fotoreportage net drie weken oud.
Handig: een houten schrijfplankje boven de voerbak. Schouten kan hier met krijt snel wat dingen opschrijven. Het geeft extra arbeidsgemak.
Schouten werkt met een gescheiden ruwvoer- en melktrog.
Naast de stal bevindt zich deze groene, roestvrijstalen mengbak. Verplicht voor de MDV. Voeren doet de kalverhouder vervolgens met deze Vliebo-voerkar.
Deze kant van het dak van de nieuwe stal wil Schouten op de langere termijn gaan bedekken met zonnepanelen. Dan moet eerst weer wat verdiend worden.
Het dak van de oude stal ziet er heel anders uit. Dit is het zogenoemde heatpipesysteem: een dubbelwandige glazen buis. De binnenste buis is zwart en trekt warmte aan. Die gaat via een staaf koper door de hele buis met flinterdun aluminium. Die warmte wordt door glycol getransporteerd met vier kleine cv-pompjes en gaat naar de warmtewisselaar. De warmte wordt vervolgens gebruikt om het water voor alle 1.600 kalveren op het bedrijf te verwarmen. Het hele systeem draait op 440 watt.
Dit is het warmwatervat. Om aan te geven hoe snel het dak opwarmt: tijdens deze fotoreportage scheen de zon en was het buiten hooguit 4 graden. Op het dak liep de temperatuur echter op tot bijna 50 graden.
Omdat de temperatuur op het dak op zomerdagen soms extreem opliep, liet Schouten een alarm plaatsen. Dat gaat af als een temperatuur van 95 graden wordt bereikt. Geen overbodige luxe, want één keer reikte de temperatuur zelfs tot 217 graden. “Toen ging zelfs de glycol stomen”, vertelt Schouten.
Werken is belangrijk, ontspanning ook. En dus besloot Schouten zijn kantine ‘stevig’ in te richten. Niet standaard, wel zo gezellig..
Bron: www.boerderij.nl
