K. Teugels S. Vanschoonbeek
MAVO BVL
VRIJE TIJD
Copyright
Ontwerp binnenwerk: Outline Graphics Ontwerp omslag: Crius Group Zetwerk binnenwerk: Integra Illustratieverantwoording: © Andrey Armyagov - Fotolia.com, © annavee Fotolia.com, © auremar - Fotolia.com, © Bobo - Fotolia.com, © Cobalt Fotolia.com, © Darrin Henry - Fotolia.com, © Eric Simard - Fotolia.com, © marcos81 - Fotolia.com, © Misha - Fotolia.com, © Rosamund Parkinson Fotolia.com, © Rostislav Ageev - Fotolia.com, © searagen - Fotolia.com, © Sergey Sukhorukov - Fotolia.com, © shutswis - Fotolia.com, © Vasilkin Fotolia.com, © Vladyslav Danilin - Fotolia.com, © Yuri Arcurs - Fotolia.com, © zavgsg - Fotolia.com, © zigrit - Fotolia.com, Fotopedia/Eddy Van 3000, iStockphoto, Reporters, Stock Xpert Met oprechte dank aan: Corelio, Het Laatste Nieuws, SchoolBANK.nl Plantyn Motstraat 32, 2800 Mechelen T 015 36 36 36 F 015 36 36 37
[email protected] www.plantyn.com
NUR 137
© Plantyn nv, Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgeverij Plantyn heeft alle redelijke inspanningen geleverd om de houders van intellectuele rechten op het materiaal dat in dit leermiddel wordt gebruikt, te identificeren, te contacteren en te honoreren. Mocht u ondanks de zorg die daaraan is besteed, van oordeel zijn toch rechten op dit materiaal te kunnen laten gelden, dan kunt u contact opnemen met uitgeverij Plantyn.
Copyright
Dit boek werd gedrukt op papier van verantwoorde herkomst.
ISBN 978-90-301-3703-0
19313/0
D2013/0032/023
Inhoudstafel 1 Fotospel5 2 Vrijetijdsbesteding7 3 Hobby’s13 3.1 Verenigingen en clubs 3.2 Zakgeld 3.3 Vrienden
13 15 17
4 Vrije tijd in eigen land
20
4.1 De kust 4.2 De Ardennen 4.3 De kunststeden
21 22 24
5 Vakantie in het buitenland
28
6 Kennen en kunnen
31
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 3
We gebruiken de volgende icoontjes: Opdracht, je moet dus iets doen.
Dit moet je goed kennen.
Tips om te leren.
Gebruik internet.
4 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
1 Fotospel 1 Bekijk de zestien afbeeldingen. Vind je de foto’s die bij elkaar horen? Vorm correcte duo’s door de cijfers met de letters te combineren. Veel succes!
1
c
2
g
3
e
4
h
5
a
6
f
7
d
8
1
2
3
4
b
5
6
7
8
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 5
a
b
c
d
e
f
g
h
2 Wat hebben al deze afbeeldingen gemeen?
Het zijn dingen die je in je vrije tijd kunt doen.
6 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
2 Vrijetijdsbesteding Er zijn een heleboel leuke dingen waarmee we ons in onze vrije tijd kunnen bezighouden. Wat we doen in onze vrije tijd noemen we vrijetijdsbesteding.
OPDRACHT 1 Noteer in het gekleurde kader wat jij doet in je vrije tijd.
VRIJETIJDSBESTEDING
2 Als je leerkracht een teken geeft, wandel je rustig door de klas. Kijk in de boekjes van je klasgenoten naar wat zij opgeschreven hebben. Als je leerkracht opnieuw een teken geeft, ga je terug naar je plaats. 3 Noteer nu in je kader en in een andere kleur woorden die je bij anderen gelezen hebt en die je misschien vergeten was. Of heb je zelf nog iets leuks bedacht?
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 7
OPDRACHT Iedereen houdt zich in zijn vrije tijd graag met leuke dingen bezig. Maar niet elke vrijetijdsbesteding kun je thuis doen. Schrijf bij elke activiteit waar je ze doet en welk materiaal je ervoor nodig hebt. ACTIVITEIT
WAAR
MATERIAAL
voetballen
voetbalveld/sporthal
zwemmen
zwembad, vijver ...
muurklimmen
klimmuur, rots ...
klimgordel, klimschoenen, haken, achten, klimveren ...
kajakken
rivier
kajak, peddels ...
fitnessen
fitnesszaal
sportschoenen, sportkledij ...
tennissen
tennisterrein
tennisracket, tennisballen, tennisschoenen ...
vissen
vijver, rivier, kanaal, zee ...
hengel, aas ...
voetbalschoenen, voetbal, scheenbeschermers, voetbalkledij ... zwemkledij, zwembril, zwemvliezen ...
Soms heb je speciaal materiaal nodig voor een bepaalde vrijetijdsbesteding. Dat noemen we de uitrusting. Als je de vrijetijdsbesteding niet bij je thuis kunt doen, maar een speciale plaats nodig hebt, spreken we over de infrastructuur. Sommige leerlingen weten niet altijd goed hoe ze iets moeten instuderen. Er zijn verschillende mogelijkheden. Lees hieronder de manieren om leerstof in te studeren. Kleur het bolletje voor de manieren die jij zelf al toepast. • Ik begin altijd met alles nog eens door te lezen. • Ik maak oefeningen uit de les opnieuw. • Ik markeer belangrijke woorden. • Ik schrijf de nieuwe woorden (en misschien ook moeilijke woorden) op een apart blad. Vervolgens studeer ik ze in. • Ik zorg dat ik de gele kennen-kaders begrijp en ik leer ze uit het hoofd. • Ik stel eigenhandig toetsvragen op om mezelf na het studeren te controleren. • Ik zoek extra oefeningen op het internet. • Ik leg aan iemand anders uit wat we in de les geleerd hebben. Dat kan aan de hand van een schema. • Ik ga naar de kennen- en kunnen-vragen achteraan in het boekje. Ik controleer of ik alles van die les ken en kan toepassen. • Ik durf uitleg te vragen aan de leraar als ik iets niet begrepen heb. • … Misschien zijn niet alle bolletjes ingekleurd. Gebruik dan deze tips bij je volgende studeerbeurt.
8 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
LEREN LEREN
OPDRACHT Op de volgende bladzijde vind je een plattegrond. We bekijken even welke infrastructuur er is voor een gezin met kinderen. 1 Zet een kruisje in de eerste kolom als de gevraagde infrastructuur aanwezig is. 2 Schrijf het nummer van de infrastructuur in de tweede kolom. VRIJETIJDSBESTEDING
AANWEZIG? NUMMER?
1 Björn houdt van muurklimmen.
X
24 of 29
2 Mama wil met kleine Tom naar de kinderboerderij.
X
25
X
13
6 Mama en papa spelen graag petanque.
X
19
7 Mama zit soms uren in de sauna.
X
3
8 Papa reageert zich graag af in een partijtje minigolf.
X
22
X
28
3 Björn kickt erg op kanovaren. 4 Annick squasht graag met haar vriend Alexander. 5 Alexander wil zijn conditie testen op de looppiste.
9 Alexander vist graag. 10 Papa en Björn willen ook wel gaan boogschieten.
Een vrijetijdsbesteding is datgene wat we doen in onze vrije tijd
Gebouwen en plaatsen die nodig zijn om een bepaalde vorm van vrijetijdsbesteding te kunnen beoefenen, noemen we de infrastructuur
.
Bijvoorbeeld: zwembad, tennisterrein ... Het nodige materiaal om deze vrijetijdsbesteding te kunnen uitoefenen, noemen we de uitrusting
.
Bijvoorbeeld: racket, hengel, console ...
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 9
10 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
from abroad:
pays étrangers
0032-11 54 82 00)
aus dem Ausland
(vanuit het buitenland
De Vossemeren Elzen 145 3920 Lommel, België Tel.: 011-54 82 00
149
9
8
7
6
5
4
3
2
10
144
141 140
143 142
1
148
152 151
H
147 146 145
150
153
207
206
215
216
217
133
H
320
321
325
326 327
333
332 334 335
331
328 329 330
121
120 119
245
P
117 114
27
112 115 113 118 116
243
111
110
17
H
962 963
951 950
953 952 954
960 961
955 956
957 958 959
25
Receptie Réception Rezeption Reception Aqua Mundo Sauna Midgetgolf Mini-golf Minigolf Midget golf Market Dome Market-Dôme, Restaurants & Shops Wasserette Laverie Wäscherei Laundrette Kids Klub Cycle Center Waterfietsen Faire du pédalo Tretbootfahren Pedal boat Emanuel zaal Salle Emanuel 16
15
14
13
12
11
8
277
6
280
1
503
281
949
985
986
551
505
23
22
21
20
19
18
17
506
504
511 512
4
12
936 937
934
928
931 930 929
933
932 927
925 924 923 922 921
926
919
918
912 911
910 909 908
916 915 914 913 917
516
515
522
H
520 519
533 532
535 534
521
517 518
523
525 524
536
29
558 557
559
21
560
562 561
28
27
26
25
24
563 564
Speeltuin Jardin d´enfants Spielplatz Playground Sportarena/Multifunctioneel sportveld Arène de sports/terrain de sport multifunctionel Sportarena/Multifunktionaler Sportplatz Sportsarena/Multifunctional sports field Pétanque baan Terrain de pétanque Boules Pétanque court Tennisbanen (4) Courts de tennis (4) Tennisplätze (4) Tennis courts (4) Eilandje Ile Insel Island Olympia Golf Mini-golf à thème (Olympe) Olympia-Golf Business Center
513 514
526
538 537
539
543 541 540
527
542
544
9
530 529 528
509 510
507 508
531
550 549
545
548
938
935
H
568 569 570
580 578 579
577
575
576
572 574 571
573
629
1
647 646
652
653
654 655
659
663
656
657
658
660
665 664 662 661
669 668 667 666
645
2
32
31
30
29
4
H
5
Klimtoren/Abseilen/Zip wire Tour d´ascension/Descente en rappel/Zip wire Kletterturm/Abseilen/Zip-Wire Climbing tower/Abseiling/Zip wire Skateboardbaan Piste de skateboard Skateboardbahn Skateboard court Guest Service Loge Vleermuizen toren Tour à chauvessouris Fledermaus-Turm Bat tower
3
Looptijd in minuten Minutes à pied Gehzeit in Minuten Walking minutes
648
651
615 614
635
641 640 638 637 636
644 643 642
650 649
609 608
705 704 703
H
702 701
613 612 611 610
624
639
708 707 706
711 710 709
802 801
806
627 626 625
628
Klimwand/Badmintonbanen Mur d´escalade/Pistes de badminton Kletterwand/Badmintonplätze Climbing wall/Badminton courts Kinderboerderij Ferme des enfants Kinderbauernhof Children´s farm Discovery Bay/High Adventure Experience/Jolly Roger Bar Garageboxen Boxes de garages Garagen Garage boxes Boogschieten outdoor Tir à l´arc (extérieur) Bogenschießen (draußen) Outdoor Archery
566 565
567
602 601
630
623 622 621 620 619 618 617 616 607 606 605 604 603
633 634
632 631
920 907 906 861 860 859 987 835 905 904 862 836 858 849 868 867 8 45 846 832 831 903 988 902 848 830 34 8 866 901 833 864 863 865 847 870 869 857 855 837 829 819 818 842 854 874 871 817 816 820 824 841 875 850 815 8 38 823 828 856 876 8 51 814 8 39 827 873 872 843 821 853 852 8 25 813 840 826 844 822 812 811 810 727 809 726 808 725 723 724 807 722 805 7 21 30 804 720 803 717 719 718 716 715 714 713 712
944 943 946 945 947 942 941 948 940 939
547 546
553 552
554
282
279
556 555
501
273
278
502
272
276
Emanuel Saal Emanuel room Aqua Sana Surf & Fun Center Sport Center (half-court-) tennis, squash Hotel/Hotelrestaurant Twiga Hôtel/Hôtel Restaurant Twiga Sportveld Terrain de sport Sportplatz Sports field Low adventure/Fietscrossbaan Low adventure/Parcours de vélo-bicross Low Adventure/ Crossradbahn Low adventure/ BMX track
H
103 102 101
31
107 104
271
275
274
32
10
23
269 270
267
268
266
14
26
106 105
109 108
265
261 263 264
262
260 259
255
256 257
258
251 254
244
239 242
240 241
28
252 253
249 250
248
417
LEGENDA LÉGENDE LEGENDE LEGEND
134 135
130
122
124 123 125
220
246
247
236 237238
235
222
221
233 234
127 126
218
219
214 213 128 212 129 131 132
138 136 139
137
211
232
229 224 230 231
227 228
205
208
223
209 210
203
204
161
166 163 162
401 414 402 415
319
324 323 322
Z
226 225
160 158 157
155
154
159
165 164
168 167
173 171 170
174
181
184 183 182
409 410 411
407 408
403 404
H 317 318
15 336 964 416 337 984 965 967 418 982 338 419 968 983 420 339 966 969 981 412 421 340 973 342 422 413 423 974 341 353 354 978 4 24 427 343 347 349 350 972 979 425 428 344 352 970 971 975 345 346 429 426 976 977 351 980 348 431 430 438 478 437 432 435 475 474 473 436 439 433 470 477 440 434 18 469 20 476 441 468 467 472 471 442 466 22 465 443 464 445 24 444 7 13 463 446 462 11 447 461 17 450 460 17 5 448 456 459 3 449 451 457 458 452 453 455 19 2 454
405 406
314 316
315
313
O
169
172
176
178 177 175
196 195 193 192
311 312
W
202 201
156
180 179
303 302
307
310
308
309
305 304
190 189 188 187
185
186
191
194
301
306
16
N
OPDRACHT 1 Noteer je eigen naam in de tabel en schrijf één vrijetijdsbesteding op die je heel fijn vindt. 2 Vervolledig de tabel met de informatie van je klasgenoten. 3 Noteer bij elke vrijetijdsbesteding welke uitrusting en infrastructuur ervoor nodig zijn. NAAM
VRIJETIJDSBESTEDING
UITRUSTING
INFRASTRUCTUUR
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 11
NAAM
VRIJETIJDSBESTEDING
UITRUSTING
INFRASTRUCTUUR
18 19 20
4 We plaatsen de gegevens uit de tabel nu in een staafdiagram. Vorig jaar oefende je hier al op. Weet je nog waarop je allemaal moet letten bij het maken van een staafdiagram? Bespreek met de klas in welke orde je het staafdiagram wilt opmaken.
12 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
3 Hobby’s 3.1 Verenigingen en clubs Veel mensen brengen een deel van hun vrije tijd door in een vereniging of club. Van welke vereniging of club ben jij lid?
OPDRACHT 1 Hieronder zie je pictogrammen (= eenvoudige afbeeldingen die overal ter
wereld dezelfde betekenis hebben
) van verschillende sporten. Noteer onder elk
pictogram de naam van de sport.
zwemmen
volleybal
tennis
wielrennen
rugby
muurklimmen
gewichtheffen
badminton
hockey
Copyright voetbal
basketbal
hardlopen
Panorama | Vrije Tijd | 13
2 Rangschik de sporten in twee kolommen. Links noteer je individuele sporten, rechts ploegsporten. INDIVIDUELE SPORTEN
PLOEGSPORTEN
zwemmen
volleybal
tennis
wielrennen
muurklimmen
rugby
gewichtheffen
hockey
badminton
voetbal
hardlopen
basketbal
Individuele sporten zijn sporten die we Ploegsporten zijn sporten die we
alleen uitoefenen in groep uitoefenen
. .
OPDRACHT Ga op zoek naar de website van een tennisclub bij jou in de buurt en beantwoord deze vragen. 1 Wat is de naam van de club?
2 Over welke infrastructuur beschikt de club?
3 Op welke tijdstippen kun je tennissen?
4 Hoeveel bedraagt het lidgeld van de club?
14 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
3.2 Zakgeld Vrijetijdsbestedingen zijn niet altijd gratis. Eén uitstapje is niet meteen zo duur, maar als je verschillende dingen in een week plant, kan de prijs toch oplopen. OPDRACHT 1 Ga naar de website van Kinepolis (www.kinepolis.be) en kies je land zodat de pagina in het Nederlands laadt. 2 Klik op ‘bioscopen’ en kies dan een bioscoop bij jou in de buurt. Scrol naar beneden voor de programmatie. 3 Welke film zou je graag willen zien? 4 Als je klikt op ‘informatie en tarieven’ krijg je een OK. Hoeveel betaal je aan het normale tarief?
€ 9,60
5 Hoeveel betalen leerlingen en studenten met de Student Card?
€ 7,30
6 Wie heeft recht op het kortingstarief?
kinderen/jongeren (3-18 jaar), personen met een handicap, personen met een
lerarenkaart
7 Hoeveel moet je extra betalen voor een 3D-film?
€ 2,00
8 Welke andere informatie kun je nog terugvinden op de site?
openingsuren, plannetje, zaalinformatie, foto’s, parkeerinfo ...
OPDRACHT Tijdens de vakantie wil je met een paar vrienden en vriendinnen een dagje naar zee gaan. Reken op voorhand uit hoeveel dat jullie zal kosten. Je zult nu zelf informatie moeten opzoeken op het internet. We begeleiden je niet langer stap voor stap, maar geven je wel de websites waarop je informatie terugvindt.
Copyright
1 Om de prijs van het treinticket te weten, surf je naar de website van de NMBS (www.b-rail.be).
Panorama | Vrije Tijd | 15
2 Als je aan zee de bus of tram wilt nemen, ga je naar de website van De Lijn (www.delijn.be). 3 Als je een leuke toeristische attractie wilt bezoeken, neem je een kijkje op de website www.toerismewesthoek.be of surf je naar www.365.be. Selecteer bij ‘plaats’ WestVlaanderen. Als je op het internet surft, moet je op een aantal dingen letten: 1 Je krijgt zoveel informatie dat je moet leren om diagonaal of scannend te lezen. Dat betekent dat je niet alles even aandachtig leest maar let op kernwoorden. 2 Leer gericht zoeken. Kijk eerst aandachtig naar de kernwoorden op de startpagina en klik dan op de juiste links. LEREN LEREN
Kostprijs treinreis à
Kostprijs bus of tram à
Kostprijs toeristische attractie à
4 Tijdens deze daguitstap zul je misschien nog meer geld spenderen. Waaraan zou jij nog geld uitgeven? ijsje kopen, tijdschrift kopen, blikje drank kopen ... ZELFEVALUATIE Ik kan op het internet informatie opzoeken zonder hulp van de leerkracht.
JA / NEE
Ik vind op een website snel informatie terug, omdat ik op de juiste links klik.
JA / NEE
Copyright
Ik werk geconcentreerd aan mijn opdracht zonder andere leerlingen te storen.
JA / NEE
Ik kan diagonaal lezen of scannen bij het zoeken van informatie.
JA / NEE
16 | Vrije Tijd | Panorama
3.3 Vrienden OPDRACHT 1 Lees het volgende krantenartikel dat op de site van Het Laatste Nieuws verscheen.
Meeste vriendschappen ontstaan op school Waar ontmoet je de meeste vrienden? Op school, zo blijkt uit een Nederlandse rondvraag. Ook collega’s en familieleden beschouwen we steeds meer als vrienden. Werk en hobby Gemiddeld hebben we 12 vrienden, waarvan 4 beste maatjes. Een heleboel onder hen ontmoeten we op de schoolbanken, al is het werk en de hobbyclub ook een plaats om nieuwe vriendschappen te verwerven. Zelfs via familie worden nieuwe vriendschappen ontdekt. Meer dan de helft van de 800 ondervraagden heeft collega’s en familie die ze als vrienden beschouwen. Ook de partner van een goede vriend(in) behoort tot de hechte vriendenkring. Vertrouwen Wat is het belangrijkste bij vriendschap? Vertrouwen, zo vindt meer dan de helft. Eerlijkheid, er voor elkaar zijn in goede en slechte momenten, geen schaamtegevoelens ervaren: het lijken stuk voor stuk belangrijke eigenschappen. Minder belangrijk schijnen gedeelde ervaringen (16%) of ‘veel plezier met elkaar hebben’(10%). Uit het oog Vriendschap bestaat niet eeuwig. 69 procent beweert bewust al eens een vriendschap te hebben laten verwateren doordat ze uit elkaar groeiden. 1 op 2 hoopt ooit nog in contact te komen met vrienden die ze uit het oog verloren hebben. (lvl) 2 Beantwoord de vragen. Sommige antwoorden vind je in de tekst. Andere antwoorden zijn persoonlijk: je schijft wat je er zelf van vindt.
Op welke drie plaatsen ontmoeten we vaak nieuwe vrienden? school, werk, hobbyclub
Wat vindt de helft van de ondervraagden het belangrijkste aan vriendschap? vertrouwen
Wat vind jij het belangrijkste? Antwoord met een volledige zin.
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 17
Waarom vind je dat? Probeer het in volzinnen uit te leggen.
Wat bedoelt de journalist met ‘vriendschappen verwateren’? Men bedoelt dat sommige vriendschappen niet eeuwig duren. Soms groei je uit elkaar.
OPDRACHT Tijd om eens over onszelf na te denken en deze vragen te beantwoorden. Antwoord met een volledige zin. Maak je wel eens ruzie met vrienden?
Waarover gaat het dan?
Hoe komen die ruzies er?
Hoe probeer je het weer goed te maken?
Wat heb je al uit die ruzies geleerd?
18 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
OPDRACHT Surf naar de website www.jongerengids.be. Je vindt er de links ‘Vrienden & familie’ en ‘School & vrije tijd’. Surf naar deze twee pagina’s en klik door op een paar vragen die je interesseren. Achteraf noteer je hier twee vragen waarvan je de antwoorden interessant vond, waaraan je dus zelf iets gehad hebt. Interessante vragen: 1 2 Ken je nog andere websites waarop jongeren terechtkunnen met vragen?
www.jac.be/www.caw.be www.awel.be (vroegere KJT) www.kinderrechten.be
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 19
4 Vrije tijd in eigen land OPDRACHT Belgen gaan graag op stap. Ook in ons eigen land valt er veel te ontdekken. Bepaalde regio’s en steden zijn heel populair. Schrijf in de kaders de namen van ) van België. de drie belangrijkste toeristische locaties (= Je vindt ze terug in de legende.
Belgische kust
20 | Vrije Tijd | Panorama
kunststeden
Ardennen
Copyright
4.1 De kust Het leven aan de Belgische kust heeft iets bijzonders. De lucht is zuiver, het hele jaar door heerst er een aangename drukte en iedereen is er altijd een beetje op vakantie. Om het de bezoekers zo aangenaam mogelijk te maken hebben de kustgemeenten dijken met een breed wandelpad aangelegd. Daarop vind je altijd massa’s wandelaars, fietsers en gocarts. In de zomermaanden liggen de stranden van de badsteden bij mooi weer overvol. Het is een ideale plaats om te genieten van de warme zonnestralen, het zachte zand of de verkoeling van de Noordzee. De kuststreek krijgt meer uren zon en minder neerslag dan de rest van België. Sommige mensen gaan zelfs speciaal naar de kust om er heerlijke mosselen te eten. OPDRACHT 1 Waarom gaan mensen naar de Belgische kust?
2 Ken jij de badsteden? Gebruik je atlas! Schrijf de namen van de steden op de kaart. De beginletter is al gegeven. 3 Ken je ook de twee buurlanden die aan onze kust grenzen? Schrijf die in de kaders
nokke-Heist Nederland
lankenberge e Haan eebrugge redene ostende iddelkerke ieuwpoort oksijde e Panne
Frankrijk
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 21
4.2 De Ardennen De Ardennen is de streek ten zuiden van Samber en Maas. Dat gebied wordt ook wel Hoog-België genoemd. Het is het dunst bevolkte en meest bosrijke deel van België, met vooral berken- en sparrenbossen. Verder vind je in dit prachtige gebied groene valleien, talrijke monumenten en donkere grotten. Het hoogste punt van België ligt ook in de Ardennen: het ‘Signaal van Botrange’, op 694 meter hoogte. Toeristen genieten in de Ardennen van de prachtige vergezichten, de beboste heuvelruggen, de kronkelende beekjes en de schilderachtige dorpjes. De streek is ideaal om te wandelen, mountainbiken, kajakken en om grotten te bezoeken, zoals de bekende grotten van Han. Door de Ardennen stromen vijf grote rivieren, namelijk de Amblève, de Lesse, de Maas, de Ourthe en de Semois. OPDRACHT 1 Schrijf de namen van de volgende Ardense steden op de juiste plaats op de kaart. Gebruik je atlas.
Kies uit: Durbuy – La Roche – Dinant – Aarlen – Bastenaken
2 Wat stellen de blauwe kronkelende lijnen voor?
De dikke lijnen zijn rivieren, de dunne zijn provinciegrenzen
3 Schrijf de namen naast die lijnen.
Kies uit: Maas – Samber – Ourthe – Amblève – Lesse – Semois
Amblève Dinant
22 | Vrije Tijd | Panorama
Durbuy Ourthe La Roche Lesse
Maas
Bastenaken
Semois
Aarlen
Copyright
OPDRACHT 1 Je leerkracht geeft je groepje een van de volgende toeristische attracties in de Ardennen:
– de grotten van Han
– de watervallen van Coo
– kajakken op de Lesse
– een bezoek aan Plopsa Coo
– een geleid bezoek aan het racecircuit van Francorchamps Zoek op het internet informatie over deze attracties: prijs? adres?
openingsuren?
2 Ga nu samen zitten met iemand van een ander groepje en leg aan elkaar uit hoe jullie de informatie hebben gevonden. Je kunt het stap voor stap op je computerscherm tonen.
Heeft je klasgenoot het goed getoond en uitgelegd?
Wat kon eventueel beter?
Pakte het groepje van je klasgenoot het opzoekwerk anders aan dan jouw groepje? Zo ja, omschrijf dan kort de verschillen.
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 23
4.3 De kunststeden OPDRACHT 1 Lees dit krantenartikel uit Het Nieuwsblad aandachtig door.
Steden snoepen toeristen af van kust Het Nieuwsblad - 27-08-2012
We beseffen het misschien niet altijd, maar Vlaanderen is wel degelijk hot. Het aantal buitenlandse toeristen dat tijdens de eerste vier maanden van dit jaar in onze contreien* overnachtte, is met 3,2 procent gestegen. Tussen januari en april telde Toerisme Vlaanderen 3.790.196 overnachtingen, 120.000 meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Opvallend: ook 2.742.189 Belgen verbleven in de streek, een kleine stijging van een halve procent. Dat blijkt uit cijfers van Vlaams minister Geert Bourgeois (N-VA), die uw krant exclusief kon inkijken. De kust doet het minder goed. Iets meer dan 1 miljoen vakantiegangers overnachtten aan zee, een lichte daling van 1,5 procent. Kunststeden profiteren van die lichte achteruitgang. Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen gaan er met 4,7 procent op vooruit, goed voor 3,17 miljoen toeristen, en meer dan een kwart van alle overnachtingen. Grootste stijger blijkt de Scheldestad**, met tien procent meer overnachtingen, gevolgd door Gent, dat ook een stijging optekent van 9,8 procent. Zij kregen opmerkelijk meer Japanners - 24 procent - over de vloer. ‘Ze houden van Rubens in Antwerpen, de Heilige Bloedprocessie in Brugge, de Ommegang in Brussel en de bekroonde avondverlichting in Gent.’ Naast Japanners hebben ook de Russen en de Chinezen de weg naar Vlaanderen gevonden. Tijdens de eerste vier maanden van dit jaar kwamen er bijna 28 procent meer Russen en 20 procent meer Chinezen op bezoek. © 2012 Corelio *contreien = streken, hier Vlaanderen **Scheldestad = Antwerpen
2 Beantwoord nu de vragen aan de hand van het krantenartikel.
Noteer de namen van de zes kunststeden.
Antwerpen, Brugge, Gent, Brussel, Leuven, Mechelen
Hoeveel Belgen overnachtten in eigen land?
2 742 189 Belgen
Welke streek deed het iets minder goed?
de Belgische kust
Van welke nationaliteiten steeg het aantal bezoekers?
Japanners, Russen en Chinezen
24 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
3 Schrijf onder elke foto in welke kunststad je het monument of gebouw terugvindt. Het internet kan je helpen.
Gent
Brussel
Leuven
Brugge
Antwerpen
Mechelen
België heeft heel wat leuke trekpleisters voor buitenlandse toeristen en zijn eigen inwoners. We kunnen ze indelen in drie categorieën: – De
Belgische kust
– De
Ardennen
– De zes
kunststeden
in het noordwesten van België. ten zuiden van Samber en Maas. verspreid over Vlaanderen:
Brussel
,
Brugge
Leuven
,
Mechelen
,
Gent en
Antwerpen
Copyright
, .
Panorama | Vrije Tijd | 25
OPDRACHT 1 Bereid met je groepje een daguitstap voor naar één van de Vlaamse kunststeden. Bepaal zelf het programma. Denk aan:
– vervoer:
– culturele activiteiten:
– drank- en eetgelegenheid:
– budget: € 30,00
– tijdstip: volgende week donderdag van 8.30 uur tot 16.30 uur
2 Zoek op het internet een stadsplan. Duid de locaties aan waar je naartoe gaat (en de eventuele route). 3 Maak een aantrekkelijke PowerPointpresentatie met daarin de bovenstaande informatie. De presentatie moet minstens twee en maximaal vier minuten duren. Probeer op deze manier je klasgenoten te overtuigen om voor jullie daguitstap te kiezen.
Net als bij het studeren is de planning bij een groepswerk superbelangrijk. Denk er samen goed over na en zet alles op papier. Noteer hieronder punten die zeker besproken moeten worden.
werkplanning: wanneer doen we wat? taakverdeling: wie doet wat? materiaal verzamelen en meebrengen oefenmoment ...
Bepaal ook al enkele data voor het groepswerk. Neem je agenda erbij.
26 | Vrije Tijd | Panorama
LEREN LEREN
Copyright
OPDRACHT Evalueer de presentaties van je klasgenoten aan de hand van dit schrijf- of spreekkader. Welke groepje vond jij het beste presenteren? Waarom? Ik vond het groepje van het beste. Ten eerste hadden zij . Ten tweede spraken zij . Ten derde verwerkten ze ook . Ten slotte .
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 27
5 Vakantie in het buitenland OPDRACHT Vul de enquête in om erachter te komen welk type toerist jij bent. Omcirkel telkens het antwoord dat het best bij je past. 1
Waaraan besteed jij je zakgeld tijdens je vakantie? A Aan drankjes en ijsjes tijdens een dagje zonnen op het strand. B Aan toegangsgeld voor een museum, pretpark, waterparken … C Aan souvenirs voor de thuisblijvers. D Aan de huur van een fiets om de omgeving te verkennen. E Aan T-shirts, schoenen en broeken om je kleerkast mee te vullen.
2
Wat is je favoriete vakantiebestemming? A Een plaats weer je veel cultuur kunt opdoen (musea, steden ...) B Een strand waar je lekker kunt zonnen en in de zee zwemmen. C Een plekje midden in de natuur, afgesloten van de buitenwereld. D Een streek waar je met de rugzak kunt rondtrekken. E Een rondreis van de ene stad naar de andere.
3
Welke vorm van logies verkies je? A Een goedkope jeugdherberg. B Een villa met zwembad. C Een knusse camping waar je met de tent of caravan verblijft. D Een luxueus hotel. E Je boekt geen overnachting, je ziet wel waar je terecht komt.
4
Met welke uitspraak ben jij het eens? A Als ik op vakantie ga, maak ik van tevoren nooit plannen, ik laat me verrassen. B Midden in de natuur kom ik pas echt tot rust. C Ik voel me op vakantie pas goed als mijn familie en vrienden erbij zijn. D Voor mij is vakantie in de zon liggen aan een zwembad met mijn mp3-speler. E Als op vakantie het weer of het logies tegenvalt, wil ik meteen naar huis.
5
Wanneer is een vakantie voor jou geslaagd? A Als je totaal nieuwe en onverwachte dingen hebt ontdekt. B Als je de belangrijkste bezienswaardigheden uit de reisgidsen gezien hebt. C Als je veel hebt kunnen wandelen en fietsen. D Als je lekker gebruind thuiskomt. E Als je je hobby zoveel mogelijk hebt kunnen beoefenen.
Elk antwoord heeft een waarde. Bereken je score! 1
2
3
4
5
a 1 a 6 a 5 a 4 a 5 b 9 b 1 b 2 b 5 b 7 c 7 c 5 c 2 c 3 c 5 d 3 d 6 d 1 d 1 d 1 e 5 e 7 e 4 e 1 e 6
28 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
Wat voor toerist ben jij? Score lager dan 10
à Je bent een zon-zee-strandtype. Vakantie is voor jou lekker nietsdoen en genieten van de zon en de rust aan zee of aan het zwembad. Voor een bruin tintje heb je heel wat over.
Score tussen 10 en 20
à Je bent een samen-uit-samen-thuistype. Reizen is voor jou pas geslaagd als je samen kunt zijn met vrienden en familie.
Je geeft graag geld uit aan souvenirs voor de thuisblijvers. Score tussen 21 en 29
à Je bent een natuurtype. Je laat je op reis graag betoveren door de pracht van de natuur. Wandelen en eropuit trekken zie je wel zitten.
Score hoger dan 30
à Je bent het bezige-bijtype. Op reis wil je steeds zoveel mogelijk zelf doen. Je reist om te leren. Een goede reisgids is voor jou levensnoodzakelijk.
OPDRACHT 1 Naar welke drie landen zou je zeker op vakantie willen gaan? Maak een top 3.
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 29
2 Maak een folder met informatie over deze drie landen. Deze keer werk je niet in groep, maar alleen. Je zult heel wat opzoekwerk hebben. De meeste informatie zul je uit reisgidsen en reiscatalogussen moeten halen. Dat betekent dat je gebruik moet maken van je boekenkast thuis of een bezoek moet brengen aan de bibliotheek of aan een reisbureau. De volgende onderdelen moeten zeker aan bod komen in je folder:
– naam land
– naam hoofdstad – munteenheid – prent/tekening vlag – landstaal (talen) – twee bezienswaardigheden (prent/tekening en korte uitleg).
3 Achteraf evalueert je leerkracht je werkstuk samen met jou. Hierbij letten jullie op de volgende criteria: LEERKRACHT
CRITERIA
JA
NEE
LEERLING JA
Ik zocht informatie op in reisgidsen. Ik zorgde voor een leuke maar overzichtelijke lay-out. Ik zorgde dat alle gevraagde onderdelen in mijn folder aanwezig waren. Ik zorgde voor korte stukjes tekst met aandacht voor hoofdletters en leestekens. Ik zorgde voor afbeeldingen die bij de tekst passen.
30 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
NEE
6 Kennen en kunnen Aan het einde van dit boekje overlopen we nog even alles wat we geleerd hebben. In de eerste kolom staat wat je moet KENNEN en wat je moet KUNNEN. Voor je gaat leren, zoek je eerst op welke pagina die leerstof staat. Dat schrijf je in de tweede kolom. Zodra je het stukje geleerd hebt én ook getest hebt of je het echt kunt, zet je een kruisje in de laatste kolom. Zo zie je steeds wat je nog moet leren en wat je al gedaan hebt! LEREN LEREN
KENNEN
Pagina– Ken/kan nummer? ik het?
• Wat is een vrijetijdsbesteding?
c
• Wat is infrastructuur?
c
• Wat is een uitrusting?
c
• Noem drie belangrijke toeristische locaties in België.
c
• Som de zes Vlaamse kunststeden op.
c
• Wat is het verschil tussen individuele sporten en ploegsporten?
c
• Wat zijn de drie grote toeristische trekpleisters van België?
c
•
c
•
c
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 31
KUNNEN
Pagina– Ken/kan nummer? ik het?
• Vrijetijdsbestedingen opnoemen die aansluiten bij je leefwereld.
c
• Vrijetijdsbestedingen herkennen aan de bijhorende infrastructuur in je omgeving.
c
• De verschillende infrastructuurfaciliteiten uit een plattegrond afleiden.
c
• Een staafdiagram opstellen.
c
• Je weg uitstippelen op een stratenplan.
c
• Belangrijke plaatsen aanduiden op een kaart.
c
• Informatie verzamelen via informatiebronnen.
c
• Leren rekening houden met andere opvattingen en meningen.
c
• Je mening onderbouwen met argumenten.
c
• Een taakverdeling opmaken voor een opdracht.
c
• Een planning in de tijd opmaken voor een opdracht.
c
• Openings- en sluitingstijden correct lezen en begrijpen.
c
• De uitgaven afstemmen op het budget.
c
• Pictogrammen benoemen.
c
• Informatie in een atlas terugvinden.
c
• Respectvol omgaan met elkaar.
c
• Jezelf en anderen evalueren.
c
c
• •
32 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
c
NOTITIES
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 33
NOTITIES
34 | Vrije Tijd | Panorama
Copyright
NOTITIES
Copyright
Panorama | Vrije Tijd | 35
De reeks Panorama werd aangepast aan het nieuwe leerplan voor Mavo (september 2011) en bestaat voor BVL uit:
K. Teugels S. Vanschoonbeek
MAVO BVL
K. Teugels S. Vanschoonbeek
VRIJE TIJD
MAVO BVL
K. Teugels S. Vanschoonbeek
ACTUALITEIT
MAVO BVL
WONEN
ISBN 978-90-301-3703-0
Copyright
