K A NTO R E N
Pels Rijcken D en H aag
K A NTO R E N
36
Pels Rijcken D en H aag
TEKST Cécile Dornseiffen FOTOGRAFIE Roos Aldershoff
Opdrachtgever Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn advocaten en notarissen Ontwerp GROUP A, Rotterdam Huisvestingsadviseur Rietmeijer Huisvestingsadviseurs, Almere Lichtadviseur Studio Rublek, Amsterdam Werkplek meubilair SV, Rotterdam
Pels Rijcken Den Haag
Intos Interieurmakers, Haarlem Speciaal meubilair (bibliotheek, credenza’s, auditorium) Finitouch, Amersfoort Scheidingswanden Sepawand, Nijverdal Tapijt InterfaceFLOR, Scherpenzeel Houten vloeren Finesse Parketvloeren, Rosmalen Bruto vloeroppervlak 13.000 m²
KANTOREN
Transparantie op solide basis
Speciaalmeubelen (trappen front-office, receptiebalie, Italian Bar)
Het kantoor waarbij de landsadvocaat partner is, wilde graag een eigen ‘voet aan de grond’ in het Haagse New Babylon complex. “Pels Rijcken hechtte veel waarde aan een eigen adres op straatniveau. Dat is waar Donner zijn fiets tegen de gevel kan zetten, voor zolang het nog duurt. Dat zeiden ze ook: ‘Ja, maar Donner die komt…’.” Aldus projectarchitect Lolke Ket van GROUP A, dat met de winnende oplossing kwam: een verticale verkeerszone, met een bibliotheek over drie verdiepingen als ruggengraat.
Voluit heten ze ‘Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn advocaten en notarissen’. Qua omvang het achtste kantoor van Nederland met veel zaken in de publieke sector; de landsadvocaat is één van de partners. Het kantoor zit nog steeds op haar stek naast het Centraal Station Den Haag, dicht bij de ministeries. Maar nu in een van de nieuwbouwvleugels van het New Babylon complex, herontwikkeld door Meyer en Van Schooten Architecten.Voor het eerst in 120 jaar werd het tijd voor een representatief kantoorinterieur als visitekaartje van de bedrijfscultuur. Met zo’n 335 medewerkers bezetten ze de 2e tot en met de 11e verdieping. De feitelijke hoofdingang bevindt zich in de verhoogde traverse tussen New Babylon en het station. Maar Pels Rijcken wilde graag een eigen adres aan de Bezuidenhoutseweg, goed herkenbaar vanaf de openbare weg. En juist dat aanvankelijke gemis bleek leidend in deze ontwerpopgave: ‘Hoe krijg je mensen op een uitnodigende manier twee etages omhoog?’ De oplossing werd gevonden in een gesplitste entree.Vanuit de kleine, maar 8,5 meter hoge lobby aan de Bezuidenhoutseweg maakt een doordraaitrap, met in de oksel een panoramalift, een spiraalbeweging omhoog. Ledverlichting trekt het oog en leidt de bezoeker tot aan de
FOTO LINKS De bibliotheek FOTO RECHTS De lobby
APRIL - MEI 2011 | # 2 | JAARGANG 22
37
Pels Rijcken Den Haag KANTOREN
FOTO BOVEN Patroonvloer in de Italian coffee- en afternoonbar FOTO ONDER Het auditorium
receptiebalie bij de hoofdingang. De trapleuningen – deels van glas, deels bekleed met tactiel leer – zetten gelijk een statement neer. Het blijkt de vertaling van het imago dat Pels Rijcken wil communiceren: een transparante, eigentijdse organisatie met een solide basis.
Front-office met ruggengraat De eerste drie lagen van het kantoor beslaan een smalle scheg met slechts aan de straatzijde lichtinval. De achterwand is blind; het is de scheidingswand naar de oudbouw.Volwaardige werkplekken waren door het eenzijdige daglicht beperkt mogelijk. Logisch dus dat hier alle front-office faciliteiten werden gebundeld: horeca, juridische bibliotheek en vergadercentrum. Desondanks was er behoefte aan licht en lucht. GROUP A wist het nadeel om te zetten in een voordeel. De gesloten achterwand bleek een ideale drager voor de bibliotheek met antiquariaat, als symbolische ‘bron van inzicht’. De stellingen werden over drie etages doorgetrokken. Zo ontstond een verticale ruggengraat, opengewerkt met vides die zichtlijnen leggen tussen de verdiepingen. Ook een aantal gebruiksruimtes is dankzij glazen panelen visueel gekoppeld aan deze verticale drager. Waaronder het auditorium, iets waar grote behoefte aan was. Het zaaltje telt 45 luxe zitplaatsen met uitklapbaar schrijfplateautje. Binnen de bouwkundige hoogte was net ruimte voor twee podia van 15 cm. Het plafond is kunstig afgewerkt met golvende ribben die de indruk van een kroonluchter geven. Ertussenin kon de benodigde apparatuur handig worden weggewerkt.
38
F OTO LI N KS Vergadercentrum
K A NTO R E N
Pels Rijcken D en H aag
F OTO R E C HTS Werkkamer back-office met V-vormige kolommen van het casco
Voor bijzondere ontmoetingsplekken, zoals de bar en het restaurant, is gekozen voor een afwijkende materialisatie en kleurgebruik. Zo heeft de Italian coffee- en afternoonbar, de sociale hotspot vlak achter de ingang, een patroonvloer in contrasterende houtsoorten. In het bedrijfsrestaurant zijn wit, bruin en paars de hoofdkleuren; de stoeltjes in duotoon maken het beeld vanuit elke kijkrichting anders. Alle verkeerszones van het front-office zijn gelardeerd met leestafels, studieplekken en kleine zitgroepen voor informeel overleg. Door de tapse lijnen van de scheg vertonen de ruimtes en daarmee het vaste maatwerk meubilair als vanzelf een speelse dynamiek. Het idee van de verticale zone vereiste een forse ingreep in het casco. Pels Rijcken is een langlopende huurder en daarmee een belangrijke partij bij de ontwikkelaar. Toch heeft het doorbreken van de verdiepingsvloeren veel onderhandelingstijd gevergd. Zelfs met de inzet van een technisch en strategisch huisvestingsadviseur en de eigen mondigheid op het gebied van bouw- en aanbestedingsrecht. Desondanks hebben we doorgezet, gespitst op letterlijk elke ruimte in het casco”, vertelt Lolke Ket. Want ook de brandcompartimentering moest worden aangepast. Was eerst alleen de tweede verdieping voorzien van een sprinklerinstallatie, na de doorbraak moest die worden uitgebreid naar de derde en vierde etage. Aangevuld met (glazen) rookschermen in de boekenkasten.
Onderdeel van het oriëntatieproces was een bezoek aan Towerbridge House in Londen. Hier werken ca. 600 advocaten in een open ruimte. ‘Geen succes’, zo oordeelde men binnen no-time bij de aanblik van zakelijke gesprekken op fluisterniveau.Voor de benodigde privacy en concentratie waren cellulaire werkplekken toch echt noodzakelijk.Vaste plekken bovendien, want hoewel intranet voortschrijdt, wordt er nog altijd gewerkt met stapels lijvige dossiers. Het back-office beslaat de bovenste zes verdiepingen. Hier zijn de vloeren breder, met puien aan weerszijden, wat een standaardindeling in principe mogelijk maakte. Toch is gekozen voor een meer diverse, hybride structuur. De secretariaten liggen in open gebieden die functioneren als pleintjes. Ook de afsluitbare werkkamers hebben een open sfeer behouden dankzij transparante scheidingswanden. Overgangen tussen open en meer gesloten zijn vloeiend gemaakt middels verspringende looppaden, hoeken van gebogen glas (maatwerk!) en schuin weglopende wanden. De kozijnen zijn gemoffeld in de kleur van de pui om een eenheid te creëren; het speciale dubbele glas geeft een geluidsreductie van 52 dB. Maar de grootste blikvanger was er al op de drie kantoorvloeren, zwevend boven het bestaande hotel: de V-vormige vakwerkstructuur van het casco die een knus zoldergevoel oproept. Bewust in zicht gelaten, waardoor elke ruimte nu anders oogt.
Hybride back-office
Gepassioneerde stuurgroep
Bij Pels Rijcken is thuiswerken geen normale procedure. Er moesten dus zo’n 380 werkplekken worden ingericht.
Het hele inrichtingstraject verliep in nauwe samenwerking met de stuurgroep en de huisvestingsadviseur. Onder de stuurgroep APRIL - MEI 2011 | # 2 | JAARGANG 22
39
Pels Rijcken Den Haag KANTOREN
FOTO BOVEN Loungeplekken in de bibliotheek FOTO ONDER Plattegrond tweede verdieping
Huisvesting vielen weer werkgroepen als ‘keuken’, ‘bibliotheek’, ‘coffee-corner’, duurzaamheid’ en ‘vergaderkamers’. Twaalf leken hebben zich drie jaar lang gepassioneerd gebogen over concepten, tekeningen en maquettes. Een bijzondere ervaring, blikt Ket terug. “Dit soort opdrachten – in een overlegmodel zitten met een betrokken eindgebruiker – is de wens van iedere architect.” Hoe betrokken Pels Rijcken was, bewijst ook het bouwboek dat ze over deze stap in hun bedrijfsgeschiedenis hebben laten maken. Als start werden beurzen bezocht en kantoren op de Amsterdamse Zuidas. “Het stilistische plaatje heeft zich vrij unaniem ontwikkeld. Niet extreem hip, wel bij de tijd, nooit
protserig”. Dat gevoel is vertaald in natuurtinten en robuuste materialen: beton, hout, leer. Bij elke keuze stond duurzaamheid en de milieubelasting voorop. Zo werden op de trapwangen in totaal 140 huiden verwerkt, maar wel B-keuze leer compleet met littekens, een bijproduct van Franse vleeskoeien. Eyecatcher is het structurele gebruik van Italiaans noten. In België werden drie stammen uitgezocht, goed voor 3.000 m² fineer. Met dit rijke, klassieke materiaal is de bibliotheek bekleed, het speciale meubilair, scheidingswanden en bureaus van de partners. Overal perfect in vlam gelegd. Dezelfde zorgvuldigheid gold de keuze van de custom made kleurschakering van het tapijt. Een proces van maanden waarvoor InterfaceFLOR een vijftal monsterkamers belegde. Kunstopdrachten zijn de finishing touch, als aanvulling op de eigen kunstcollectie. De kunstcommissie zette opdrachten uit voor wandtapijten en verlichtingsobjecten, onder andere voor boven de betonnen balie. Die balie is eigenlijk nog niet zoals we voor ogen hadden, vindt Ket. “We hadden een dramatischer verloop willen hebben: van super gepolijst tot super grof, bijna rotsachtig. Zelfs een overgevlogen stukadoor uit Engeland is daar niet geheel in geslaagd. Maar laten we het eindresultaat beoordelen wanneer het lichtelement over de volle lengte boven de balie hangt en de aanliggende hoofdingang naar New Babylon gereed is.” Het is slechts een detail dat de doorsnee bezoeker niet zal opvallen. Wat wel beklijfd is het totaalbeeld van dit project: integer opgezet, smaakvol gedetailleerd en contentieus uitgewerkt in tijdloos mooie materialen. Door relaties ook wel ‘ingehouden chic’ genoemd. Simpel gezegd: toekomstbestendig. www.groupa.nl
40
