JURYRAPPORT NIEUWE MAAN 2013
De Nieuwe Maan De Nieuwe Maan is de waarderingsprijs van de Rotterdamse Museumnacht met als doel de deelnemende musea, galeries en overige instellingen te stimuleren iets bijzonders te presenteren tijdens de Museumnacht en zo nieuw publiek te genereren. Om dat doel te kunnen bereiken, is het van groot belang om de bezoekers van de Rotterdamse Museumnacht een unieke ervaring te bezorgen. Een ervaring die niet alleen zorgt voor een positieve herinnering, maar ook voor een belevenis. Want een belevenis zorgt ervoor dat de bezoeker betrokken is bij hetgeen gepresenteerd wordt, liefst in beslag genomen wordt of zelfs volledig wordt ondergedompeld in het totaalaanbod van sfeer, ruimte en kunst. Hierdoor hoopt de Museumnacht de bezoeker iets mee te geven waardoor deze, ook na de Museumnacht, geïnteresseerd blijft in een bezoek aan een museum of galerie. De instelling die naar het oordeel van de jury er het best in geslaagd is dit te bereiken, wordt bekroond met de Nieuwe Maan. Er zijn twee Nieuwe Manen van elk € 3.000,-: één in de categorie musea en één in de categorie galeries/overige instellingen. De Nieuwe Maan wordt in 2013 voor de zevende maal uitgereikt.
Rotterdamse Museumnacht 2013 in teken van WATERLANDERS Elk jaar heeft de Rotterdamse Museumnacht een centraal thema waaromheen de programmering wordt opgebouwd. In deze twaalfde editie was het thema 'Waterlanders'. Het imago van de nuchtere Rotterdammer werd even terzijde geschoven en de tranen kregen de vrije loop. Het was een nacht vol emotie bij een recordaantal van 52 musea, galeries en andere culturele instellingen. Er werd veel gelachen en gehuild of op eigengereide wijze een invulling gegeven aan het thema en de jury kreeg zo een gevarieerd programma voorgeschoteld. De jury heeft genoten en spreekt dan ook haar grote bewondering uit voor alle deelnemers die elk op geheel eigen wijze een bijdrage hebben geleverd aan een zeer geslaagde Rotterdamse Museumnacht.
Rotterdamse Museumnacht - Juryrapport De Nieuwe Maan, april 2013
WINNAAR NIEUWE MAAN 2013 - CATEGORIE MUSEA Maritiem Museum Rotterdam Een bezoek aan het Maritiem Museum tijdens de Museumnacht betekende een complete en overweldigende avond uit. Een uitermate hartelijk ontvangst, mét de gewaardeerde button van het museum zelf, zorgde ervoor dat het publiek meteen bij binnenkomst het gevoel had op een feestje beland te zijn. Bezoekers konden een traan laten grimeren, hun droevige momenten achterlaten op een klaagmuur, wat een scala aan reacties opleverde, en vrolijke of droevige foto’s laten maken die vervolgens werden geprojecteerd. Kers op de taart was het dansoptreden door jonge dansers in de expositieruimte. Muziek en cocktails maakten het compleet. Talloze activiteiten, die je door de collectie voerden, hadden een vrije inloop en de aansporing om deel te nemen was oprecht enthousiast. Het thema Waterlanders werd uitnodigend, multidisciplinair en creatief ingevuld. Het hele museum werd daarbij betrokken waardoor het warme welkom veel verder reikte dan alleen de centrale hal. Het publiek werd door het hele gebouw verwend, zonder de relatie met de collectie uit het oog te verliezen. Het museum bewees met zijn programma ook een niet altijd eenvoudig te bereiken doelgroep als jongeren het naar de zin te kunnen maken.
GENOMINEERD NIEUWE MAAN 2013 - CATEGORIE MUSEA Museum Rotterdam – Schielandshuis Museum Rotterdam nam tijdens de Museumnacht afscheid van Het Schielandshuis, het pand dat eerder al zijn deuren sloot voor publiek. Ondanks het feit dat de collectie reeds ingepakt en opgeborgen stond, was het historische gebouw het decor voor dierbare herinneringen. Drie verdiepingen waren van onder tot boven rijkelijk gevuld met activiteiten en presentaties dat inhoudelijk naadloos aansloot op het thema Waterlanders; er waren hilarische en ontroerende momenten zoals een waterflessenconcert, pingpongen met zakdoekjes en föhns, tangoworkshops en een ballonnenbad. De bezoeker kon meedenken over de toekomst van het museum en emoties laaiden hoog op bij de vertoning van oude films uit de collectie. De jury was ontroerd door het grote enthousiasme waarmee dit complete programma is samengesteld. Het is bewonderenswaardig dat juist in het jaar waarin het museum sluit alles uit de kast is gehaald. Museum Rotterdam deed zijn naam tijdens de Museumnacht grote eer aan.
GENOMINEERD NIEUWE MAAN 2013 - CATEGORIE MUSEA Natuurhistorisch Museum Rotterdam Het museum is origineel omgesprongen met het thema Waterlanders. Een tentoonstelling over waterhoofden begeleid door een goed verhaal en de interactieve quiz met een goudvis op sterk water voor de winnaar waren inhoudelijk sterke programmaonderdelen met een duidelijke link naar de collectie. Het educatieve gehalte was hoog en de nieuwsgierigheid werd geprikkeld. Om de waterhoofden te zien moest een lange wachtrij worden overwonnen, maar dan werd het geduld ook meer dan beloond. De ontvangst was prettig en de sfeer uitnodigend. Het museum wist de volle aandacht van de jury vast te houden, wat leidde tot een gevoel van ‘onderdompeling’.
EERVOLLE VERMELDING - CATEGORIE MUSEA Villa Zebra De jury werd bij Villa Zebra hartelijk ontvangen door medewerkers in tranenjurken die hen een traan op de wang plakten. Multidisciplinaire activiteiten en presentaties sloten goed aan bij het thema Waterlanders. Als bezoekers iets zagen in de tentoonstelling wat hen emotioneerde, kon een traan bewaard worden in een ´tranenvanger´. Beneden werden bezoekers uitgenodigd tranen van geluk of tranen van verdriet te knutselen. De jury looft de wijze waarmee Villa Zebra haar bezoekers stimuleert om na te denken over soms niet alledaagse zaken en meer dan alleen de primaire doelgroep kinderen weet te vermaken.
Rotterdamse Museumnacht - Juryrapport De Nieuwe Maan, april 2013
WINNAAR NIEUWE MAAN 2013 - CATEGORIE GALERIE / OVERIG Montie de Avondkapper Vanaf de Nieuwe Binnenweg gelokt naar de Gouvernestraat kon bij Montie de Avondkapper aan het huilen niet worden ontkomen. Dat begon al bij het snijden van een ui voor de soep die ter plekke werd bereid en tijdens het bezoek kon worden gegeten. De tranen waren nog niet gedroogd of de bezoeker werd daar direct betoverd door de droevige muziek. Reflecties op emotionele beelden werden omgezet in een geprojecteerde tekst, live gezongen lied of voorgedragen gedicht. Het programma was interactief, verrassend, confronterend en ontroerend. De jury was zeer gecharmeerd van de kapper die zich tijdens de Museumnacht ontpopt als artiest met een eigenwijze en creatieve aanpak. Montie bezorgde de bezoeker een ware belevenis door zijn gastvrije uitnodiging richting bezoekers om deel te nemen aan zijn programma, waarin het thema op een bijzondere manier was verweven.
GENOMINEERD NIEUWE MAAN 2013 - CATEGORIE GALERIE / OVERIG Cokkie Snoei Cokkie Snoei had, na het bekendmaken van het thema, kunstenaars uitgenodigd werk in te sturen wat geïnspireerd was op het thema Waterlanders. De enorme respons benadrukte de kerntaak van Cokkie Snoei en de waardering daarvoor. Zo’n zeventig kunstenaars lieten hun gevoel spreken in de galerie: welke interpretatie gaven zij aan ‘de traan’? De rijk geschakeerde verzameling kunstwerken pakte volgens de jury goed uit en wist ook jongeren aan te spreken. De aansluiting op het thema kon niet beter. De presentatie, verlevendigd met opvallende muziek, appelleerde aan een breed publiek. Hier voerde de kwaliteit de boventoon. De jury verliet de galerie aangenaam verrast.
GENOMINEERD NIEUWE MAAN 2013 - CATEGORIE GALERIE / OVERIG Goethe-Institut In het Goethe-Institut stond het gedicht De Visser van Goethe centraal in het programma. Jonge kunstenaars verzorgden verschillende performances, waaronder een dansvoorstelling en een interactief spel met het publiek. Verborgen in een kleinere zaal werd de jury geraakt door een verfijnde, poëtische en prikkelende performance: onder pianobegeleiding werd live geaquarelleerd en dit werd geprojecteerd via een beamer. Daarna werd een deel van het gedicht De Visser in het Duits voorgedragen. Op weg naar de uitgang werd de bezoeker ‘onderschept’ en aangesproken, waarop het gedicht in zijn geheel nogmaals op schitterende wijze werd voorgedragen. Het bezoek was een kleine ontdekkingstocht, letterlijk en figuurlijk. De buitenlandse taal had een barrière kunnen zijn, maar zorgde door de uitstekende samenhang in het programma ervoor dat de Duitse taal op zijn allerbest gepresenteerd werd.
EERVOLLE VERMELDING - CATEGORIE GALERIE / OVERIG Studio Zi De enthousiaste ontvangst, een conceptueel sterk idee en een spitsvondige en interactieve aanpak wist de jury te waarderen. De wijze waarop de bezoeker door het water waadde, een ‘happy tear moment’ typte, per flessenpost verstuurde en deze uiteindelijk geprint op een lolly terugkreeg, bleek een klein en persoonlijk avontuur vol zoete herinneringen. Verfrissende ideeën zijn de kracht van kunstenaarscollectief Studio Zi.
Rotterdamse Museumnacht - Juryrapport De Nieuwe Maan, april 2013
Beoordelingscriteria Een belangrijk aspect bij de beoordeling is vernieuwing. Organiseren de musea, galeries en andere instellingen tijdens de Rotterdamse Museumnacht iets extra’s, waardoor het lukt nieuwe elementen te introduceren ten opzichte van het publiek en de reguliere programmering? Worden op deze manier nieuwe mogelijkheden en kansen gecreëerd om nieuw publiek te interesseren voor het culturele aanbod? De jury let er op dat het gepresenteerde programma: • aantrekkelijk is bij binnenkomst; • goed aansluit bij de kerntaken; • het publiek op een nieuwe manier laat kijken naar de collectie of tentoonstelling; • nieuwe publieksgroepen aanspreekt; • aanmoedigt voor een herhalingsbezoek. Hieruit voortvloeiend zijn zeven beoordelingscriteria geformuleerd: 1. Entertainment Buiten wordt de bezoeker al verleid naar binnen te gaan en bij binnenkomst wordt hij direct beziggehouden. Steekwoorden voor de sfeer zijn: gezellig, ontspannen, aantrekkelijk en humor. 2. Educatie De bezoeker is actief, het programma is leerzaam. Al ´spelend´ en ´onderzoekend´ is er kennisoverdracht. De beoordelingscriteria ‘entertainment’ en ‘educatie’ komen voort uit de ideeën over het creëren van een ‘belevenis’. Een belevenis is een waardevolle ervaring die zorgt voor een positieve stemming waardoor de bezoeker een positief oordeel krijgt over het aanbod. Een belevenis is een fysiek en mentaal proces, het gaat om het opwekken van directe emoties en diepere gevoelens. 3. Escape De bezoeker wordt uitgenodigd actief te zijn en hij wordt helemaal ondergedompeld. Participatie, meegesleept worden, deel van het geheel zijn, verlevendiging van de kerntaak van de instelling, een ervaring rijker worden zijn hier de steekwoorden. 4. Multidisciplinair De presentatie van het museum of de galerie prikkelt meerdere zintuigen, er wordt gebruik gemaakt van meerdere communicatiemiddelen en er is diversiteit in het bereiken van het doel. De cultuuroverdracht krijgt een dynamisch karakter gericht op het prikkelen van meerdere zintuigen. De beoordelingscriteria ‘escape’ en ‘multidisciplinair’ hebben te maken met aspecten van het werk van musea en galeries. Hun hoofdtaak is het verzamelen en beheren van de collectie en dit toegankelijk maken voor het publiek Deze beoordelingscriteria gaan er vooral om hoe de verschillende instellingen dit doen en of dat op een ‘nieuwe’ manier gebeurt. 5. Sluit de programmering aan op het thema van de Museumnacht. 6. Kwaliteit van organisatie en uitvoering In een goed georganiseerde en professionele omgeving komen de activiteiten en de presentatie het beste tot hun recht en voelt het publiek zich welkom. Professionaliteit, efficiëntie en klantgerichtheid dragen bij aan een positieve totaalbeleving van de bezoeker. 7. Jongeren Is het aanbod gericht op jongeren en is het toegankelijk, spannend, uitdagend en vernieuwend?
Rotterdamse Museumnacht - Juryrapport De Nieuwe Maan, april 2013
De jury De onafhankelijke jury van de Nieuwe Maan bestaat uit duo’s van vakjuryleden en jongeren, een combinatie die elk jaar als heel verfrissend wordt ervaren. De duo’s vullen elkaar goed aan omdat er vanuit verschillende referentiekaders wordt beoordeeld met als gevolg een uitvoerig, kritisch en gefundeerd commentaar op de programma’s van de deelnemende instellingen. Samenstelling jury 2013: Saskia Heerkens (Ro Theater, coördinator artistiek bureau) & Jop Spoelstra (masterstudent Science & Innovationmanagement, Utrecht) Henk de Bruijn (Havenbedrijf Manager Corporate Strategy) & Martina Barić (student Vrijetijdsmanagement, oprichter Fashiongarden) Marjan van Gerwen (MVG/culturele programma’s & publieke ruimte) & Matthijs Spittel (MBO4 Sociaal Maatschappelijk Dienstverlener, Stichting Young-Up) Sasja Hagens (kunstschilder) & Jannes ten Berge (bachelor Algemene Sociale Wetenschap, Utrecht) Caroline Bunnig (Nederlandse Museumvereniging, Projectleider Ledenvoordeel) & Michel de Gooyert (student) Michiel Houdijk (creatief directeur, schrijver kook- en kunstboeken, recensent) & Shanis Fadlane (student International Business Studies, Milkshakebar) Marion Keete (RTV Rijnmond, verslaggever) & Ruben Arnhem (communicatieadviseur/organisator, JongRRKC) Daniël Lewensztain (CJP, accountmanager/relatiemanager) & Laura Kluwen (student Geneeskunde en Rechten, EUR) Hans Oosters (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, dijkgraaf) & Lisa Diederik (afgestudeerd Willem de Kooning Academie, freelance fotograaf) Melanie Post van Ophem (Rotterdamse Raad voor Kunst & Cultuur, voorzitter) & Luciano Winter (studie Commercieel Medewerker Binnendienst, Rotterdam Airlines Music Group) Gyz la Rivière (beeldend kunstenaar) & Stefanie Driever (masterstudent Staats- en Bestuursrecht & Privaatrecht, UvA) Menno Rosier (Cultuurscout Rotterdam Centrum) & Marije van Rijn (zangeres/pianiste/songwriter) Hans Walgenbach (voormalig directeur Museum Rotterdam) & Laurette Vermeulen (masterstudent Cultural Economics/Cultural Entrepreneurship,JongRRKC)
Rotterdamse Museumnacht - Juryrapport De Nieuwe Maan, april 2013
Bijlage: eerdere winnaars en genomineerden van de Nieuwe Maan 2007 Museum Boijmans Van Beuningen Historisch Museum Rotterdam - Schielandshuis Chabotmuseum V2_ Instituut voor de Instabiele Media Laurenskerk Rotterdam Alliance Française 2008 Mariniersmuseum Museum Boijmans Van Beuningen Historisch Museum Rotterdam - Schielandshuis Galerie Atelier Herenplaats Bibliotheek Rotterdam Salle DEMAIN 2009 Historisch Museum Rotterdam - Schielandshuis Maritiem Museum Rotterdam Natuurhistorisch Museum Rotterdam Fotoacademie, Fotoschool en Fotogalerie Rotterdam Galerie MAMA V2_ Instituut voor de Instabiele Media 2010 Natuurhistorisch Museum Rotterdam Nationaal Onderwijsmuseum Historisch Museum Rotterdam - Schielandshuis Alliance Française Fotogalerie Rotterdam/Fotoacademie V!P’s International Art Galleries 2011 Villa Zebra Maritiem Museum Rotterdam Museum Rotterdam - Schielandshuis NieuweOntwerpers.nl Galerie IRIS CORNELIS Fotoacademie/Fotogalerie Rotterdam 2012 Museum Rotterdam – Schielandshuis Maritiem Museum Rotterdam Studio Zi Roodkapje Rotterdam Montie de Avondkapper
Rotterdamse Museumnacht - Juryrapport De Nieuwe Maan, april 2013