Het Europees Programma voor opleiding in de mensenrechten voor juristen (HELP) organiseert, in samenwerking met het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen (HCR), een
afstandscursus over het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en asiel.
OPROEP VOOR DEELNAME Inleiding De afstandscursus over het EVRM en asiel is gezamenlijk uitgewerkt door het HELPProgramma en het HCR. Dit project is zonder voorgaande, zowel qua inhoud als qua formule. Hoewel er heel wat handleidingen en gerichte opleidingen bestaan over dit onderwerp, was er tot nog toe geen globale afstandscursus over de belangrijkste bepalingen van het EVRM en de daarmee verband houdende rechtspraak op het gebied van asiel. Het vaststellen van deze leemte heeft de leden van het HELP-Programma tijdens hun jaarlijkse conferentie in 2013 ertoe gebracht de uitwerking van een leerplan over dit onderwerp aan te bevelen. Het HELP-Netwerk heeft onmiddellijk het belang van een dergelijk leerplan voor juristen ingezien. België is het eerste testland waarin de cursus wordt aangeboden, onder auspiciën van het Belgische Voorzitterschap van het Comité van Ministers van de Raad van Europa, met de steun van het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (hierna CGVS) en in samenwerking met het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding (IGO) dat het partnerinstituut is voor het HELP-Programma in België. Doelstellingen van de cursus De belangrijkste doelstellingen van de cursus zijn de volgende: -
-
een goed begrip verwerven van de relevante bepalingen van het EVRM op het gebied van asiel; bijdragen tot een betere toepassing van het EVRM op dit gebied; de interacties en de synergie/verschillen tussen het EVRM en de andere relevante Europese en internationale instrumenten toelichten; de relevante bepalingen van het EVRM inzake asiel toepassen of aanvoeren.
Context Voortgezette opleiding is een essentieel onderdeel van een operationeel asielbeleid dat op de kwaliteit van zijn beslissingen focust. Dat is ook rechtstreeks in het belang van de betrokken gastlanden, ook met het oog op kostenvermindering. Hoewel asiel niet uitdrukkelijk wordt gedekt door het EVRM, zijn verscheidene van zijn bepalingen, zoals geïnterpreteerd door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, relevant gebleken voor de bescherming van asielzoekers en vluchtelingen. De recente rechtspraak op dit gebied heeft een sterke diversificatie ondergaan en is zeer complex geworden. 2
Zoals in andere sectoren van het EVRM behoort het, krachtens het subsidiariteitsbeginsel, tot de verantwoordelijkheid van de nationale overheden het Verdrag tot uitvoering te brengen. Bovendien is de Belgische overheid rechtstreeks betrokken partij bij een zeker aantal arresten van het Hof van Straatsburg op dit gebied en heeft zij er bijgevolg duidelijk belang bij dat de cursus als proefproject in België zou worden gelanceerd. Tenslotte moet worden opgemerkt dat de cursus is uitgewerkt door een groep van deskundigen, bestaande uit een rechter, twee advocaten en een gespecialiseerde jurist, die allen over een grote ervaring beschikken, niet alleen wat het onderwerp van de cursus, maar ook wat de opleiding op dit gebied betreft. Gelet op deze context, worden de personen die bij deze thema’s zijn betrokken aangemoedigd in te gaan op de oproep om aan de cursus deel te nemen. Doel en doelgroep van de cursus De cursus behandelt de belangrijkste bepalingen van het EVRM en de desbetreffende rechtspraak inzake asiel en bescherming van vluchtelingen, te weten artikel 3 (verbod van foltering), artikel 5 (recht op vrijheid en veiligheid), artikel 8 (recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven) en artikel 13 (recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel). Buiten een presentatie en een grondige analyse van die bepalingen en van de rechtspraak van Straatsburg op dit gebied, behandelt de cursus ook de specifieke ontwikkelingen van deze problematiek in België, om zo goed mogelijk tegemoet te komen aan de behoeften van de praktijkmensen in dit land. De cursus is in de eerste plaats bedoeld voor rechters en juristen in België die bij het asielbeleid en het EVRM betrokken zijn, in het bijzonder: -
de betrokken personeelsleden van het CGVS; de magistraten en de leden van de griffie van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen; de rechters van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State; de rechters van de arbeidsgerechten.
Benadering en methodologie van de cursus De cursus is interactief en omvat een groot aantal praktijkoefeningen om de kennis van de materie te vergroten en de relevante competenties te ontwikkelen. Dit is de meerwaarde van de cursus ten opzichte van de bestaande handleidingen en publicaties over deze materie. De cursus is in het Frans en het Nederlands beschikbaar. De eerste sessie wordt in het Frans gegeven, een tweede sessie is voor Nederlandstalige magistraten bestemd en zal starten in 2015.
3
Rekening houdend met de verplichtingen van de deelnemers aan deze cursus, met name wat tijd en werklast betreft, is de cursus verdeeld in 5 leseenheden die elk in ongeveer 3 uur afgewerkt kunnen worden onder supervisie van een nationale opleider; voor België is dat de heer JeanFrançois Hayez, rechter bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Elke leseenheid wordt over 2 weken gespreid. De hele cursus zou dus ongeveer 3 maanden duren, van februari tot april. Eerst zal de cursus officieel worden voorgesteld tijdens een voormiddag bij het CGVS op 4 december 2014 in het kader van het Belgische Voorzitterschap van het Comité van Ministers van de Raad van Europa. De deelnemers aan de cursus worden uitgenodigd voor dit startevenement waarvan het programma in de bijlage bij deze oproep staat. Deze bijeenkomst is ook een gelegenheid om het HELP-Programma en de opleidingsmiddelen die op het online platform beschikbaar zijn aan Belgische juristen voor te stellen. Na de afstandscursus wordt een getuigschrift afgegeven aan de personen die de cursus met succes hebben gevolgd. Dit getuigschrift zal worden gevalideerd door de Raad van Europa, het Secretariaat van het HELP-Programma, het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding en het CGVS. De bedoeling is dat deze cursus op nationaal vlak wordt erkend en ingang vindt in het kader van de voortgezette opleiding van de personen die in deze materie actief zijn. Voorwaarden voor deelname Slechts 20 deelnemers kunnen voor deze proefcursus worden geselecteerd. De opleidingsmiddelen zullen vervolgens breder verdeeld kunnen worden na een uitvoerige feedback van de deelnemers aan de proefcursus. Wie wil deelnemen, stuurt een curriculum vitae
[email protected] voor maandag 1 december 2014.
naar
het
volgende
adres:
***
4
AGENDA OF THE KICK-OFF MEETING IN BRUSSELS BRUSSELS, IN THE PREMISES OF THE CGRA (ROOM TBC) 8.30 – 9.15 9.15 – 9.25 9.25 - 9.45
9.45 - 10.05 10.05 - 10.25 10.25 -11.00 11.00 - 11.20
Arrival and registration of participants – administrative matters Welcoming address Mr Dirk Van den Bulck, Commissioner-General, Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen The European Programme on Human Rights Education for Legal Professionals: an introduction Mrs Natacha De Roeck, HELP Programme Manager, Council of Europe
The European Convention on Human Rights’ national implementation: the role of judges Mrs Françoise Tulkens, Former Judge and Vice-president of the European Court of Human Rights The relevance of a training on asylum and the ECHR for European legal professionals: the view of UNHCR Mr Samuel Boutruche, Judicial Engagement Coordinator, UNHCR Bureau for Europe Coffee break
The role of the IFJ in the continuous training of Belgian magistrates: an introduction Mrs Edith Van den Broeck, Director of the Belgian Instituut voor Gerechtelijke Opleiding
The HELP/UNHCR curriculum on the ECHR and asylum: an introduction 11.20 - 12.00 12.00 - 13.00
Mrs Nuala Mole and Mrs Sylvie Saroléa, experts of the Working Group in charge of the development of the course
The implementation of the course for Belgian magistrates: presentation of the tutor and his role, learning objectives, assessment criteria, practical aspects and discussion Moderation by Mrs Natacha De Roeck
5
