Bijlage Advies ten behoeve van Horecavisie Gemeente Leiden 2014-R-033/1042 20 juni 2015
2 Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
1. Trends & ontwikkelingen • 1.1 Economische perspectieven • 1.2 Economische perspectieven horecasector • 1.3 Economische perspectieven Leiden • 1.4 Inbreiden • 1.5 Pop-up stores • 1.6 Ondergeschikte horeca/ branchevervaging • 1.7 Conceptuele ontwikkelingen horeca en leisure • 1.8 Ontwikkelingen Consumenten • 1.9 Overige relevante ontwikkelingen binnen de horeca 3. Horeca-aanbod • 3.1 Overzicht wijken en districten • 3.2 Overzicht horeca per concentratiegebied • 3.3 Overzicht horeca Leiden 4. Horecavraag • 4.2 Scholieren/jongeren • 4.2 Studenten • 4.2 Eenpersoonshuishoudens • 4.2 Tweepersoonshuishoudens laag opgeleid • 4.2 Tweepersoonshuishoudens hoog opgeleid
3 4 5 6 7 8 9 10 13 17 19 20 21 26 29 30 31 32 33 34
• 4.2 Gezinnen met jonge kinderen • 4.2 Gezinnen met oude kinderen • 4.2 Empty nesters • 4.2 Actieve senioren • 4.2 Passieve senioren • 4.3 Dagtoerist • 4.3 Dagtoerist specificatie • 4.3 Verblijfstoerist • 4.3 Watertoerisme • 4.4 Werkende massa • 4.4 Leiden Bio Science Park (commercieel) • 4.4 Gezondheids- en welzijnszorg • 4.4 Onderwijs • 4.4 Topsegment werkenden • 4.4 Zakelijke hotelgast • 4.4 Info Leiden Bio Science Park 5. Toekomstvisie • Profiel Nieuwe Rijn • Ondersteunende horeca / ‘blurring’ 6. Horecacategorieën • 6.1 Inzicht andere gemeenten
35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
© 2015 Van Spronsen & Partners horeca-advies. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder uitdrukkelijke toestemming van de rechthebbenden VSP-Groep te Warmond en de gemeente Leiden niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. Van Spronsen en Partners te Warmond, Herenweg 83, 2361 EJ Warmond, Telefoon: 071-5418867, Fax: 071-5418869, e-mail:
[email protected]. Website: www.spronsen.com
1. Trends & ontwikkelingen
1. Trends en Ontwikkelingen
4
1.1 Economische perspectieven
Consumenten- en producentenvertrouwen
Economische groei
• •
De Nederlandse economie laat in 2014 weer een groei zien. Het CPB verwacht voor 2015 ieder kwartaal een lichte groei van circa 0,5%. Bron: CBS en CPB.
• •
Werkloosheid • • •
De werkloosheid is sinds Q2 van 2014 weer aan het dalen. In 2014 is circa 8% van de beroepsbevolking werkloos. De verwachting van het CPB is dat de werkloosheid ook in 2015 verder zal afnemen.
•
Consumenten keken in het verleden erg pessimistisch richting de economie, er is al vijf jaar achtereen sprake van een negatief consumentenvertrouwen. Kijkend naar het vertrouwen per maand, zien we in oktober 2013 tot aan april 2014 grote tekenen van herstel. In het tweede deel van 2014 is dit echter weer gedaald en laat begin 2015 weer een stijging zien. De consument is zijn vertrouwen in de economie fors aan het bijstellen. Het huidige vertrouwen ligt vlak onder de 0 grens. Producenten zijn aanzienlijk positiever gestemd, Hier is al sprake van een positief vertrouwen in de economie. Bron: CBS Statline
Koopkracht en inkomen •
Bron: CBS Statline
• •
De koopkracht daalde met 1,2% in 2013. Dit wil zeggen dat als rekening wordt gehouden met de salarisstijging, de prijsstijging en belastingen en premies, huishoudens in 2013 1,2% minder consumptiegoederen (en diensten) kunnen kopen met hun inkomen. In 2014 steeg de koopkracht met 1,5%. Voor 2015 heeft het CPB een stijging van 0,25% geprognosticeerd. Het bruto modaal inkomen bedraagt in 2014 € 33.500,= en is de afgelopen jaren gestegen. Voor 2015 is de verwachting dat het inkomen verder stijgt naar € 34.500,=. Bron: CPB kortetermijnraming
1. Trends en Ontwikkelingen
5
1.2 Economische perspectieven horecasector Horecaomzet per sector
Gemiddelde omzet per bedrijf • • • •
De totale omzet in de horecasector bedraagt 13,1 miljard euro. Na de daling naar 12,3 miljard in 2010, neemt de omzet jaarlijks weer toe. Over de periode 2008-2012 is de totale horecaomzet met 0,3% gedaald. Voor 2013 en 2014 is er geen splitsing van horeca omzet bekend, echter nam de totale horecaomzet in 2013 met ruim 1% toe ten opzichte van 2012 . 2014 laat een omzetstijging zien van bijna 6%ten opzichte van 2013.
Omzet 2008 (in miljarden €) Omzet 2012 (in miljarden €) Ontwikkeling omzet Aantal bedrijven 2008 Aantal bedrijven 2012 Ontwikkeling aantal bedrijven Gemiddelde omzet 2008 (in €) Gemiddelde omzet 2012 (in €) Ontwikkeling omzet per bedrijf
• • • • •
Hotel Restaurant 3,36 4,21 3,33 4,16 -0,9% -1,2% 2.870 10.834 3.152 11.013 9,8% 1,7% 1.170.732 388.591 1.056.472 377.735 -9,8% -2,8%
Drank Fastservice 3,08 2,49 2,84 2,77 -7,8% 11,2% 17.888 9.994 17.062 10.418 -4,6% 4,2% 172.182 249.149 166.452 265.886 -3,3% 6,7%
Totaal 13,14 13,10 -0,3% 41.586 41.645 0,1% 315.972 314.564 -0,4%
Hotel; daling van de totale omzet en toename van het aantal bedrijven zorgt voor een afname van de gemiddelde omzet. Restaurant; daling van de omzet en lichte toename van het aantal bedrijven zorgt voor een lichte afname van de gemiddelde omzet. Drank; sterke afname van de omzet en afname van het aantal bedrijven zorgt voor een lagere gemiddelde omzet. Fastservice; Sterke groei van de omzet en toename van het aantal bedrijven leidt tot een forse toename van de gemiddelde omzet. Totaal; Lichte afname van de omzet en een lichte toename van het aantal bedrijven, waardoor de gemiddelde omzet per bedrijf licht is afgenomen.
Faillissementen en werkgelegenheid •
• • • • • •
De omzet van de hotelsector is na een daling in 2009, praktisch weer hersteld naar het niveau van 2008. De omzet van de restaurantsector kende een forse daling tot en met 2010, maar is in 2012 ook praktisch op het niveau van 2008. De omzet van de drankensector laat over de linie een daling zien, zonder tekenen van herstel. De omzet van de fastservicesector is de afgelopen vijf jaar gegroeid.
•
Het aantal faillissementen in Nederland is de afgelopen vijf jaar met 1% gestegen naar 9.665 faillissementen in 2014. In de horeca is het aantal faillissementen de afgelopen vijf jaar sterker dan gemiddeld gestegen met 20%, naar 414 failliete bedrijven in 2014. De landelijke werkgelegenheid in de horeca is de afgelopen vijf jaar met 0,3% gestegen naar 336.250 werkplekken. In de regio Leiden en Bollenstreek is de werkgelegenheid van de horecasector de afgelopen vijf jaar met 4% gedaald naar 8.730 werkplekken. Bron: CBS Statline, Bedrijfschap horeca en catering.
1. Trends en Ontwikkelingen
6
1.3 Economische perspectieven Leiden Werkgelegenheid en werkloosheid
Werkgelegenheid in de Leidse horeca •
•
•
•
•
Het aantal bedrijven in Leiden is de afgelopen vijf jaar met 9,5% gestegen, naar ruim 5.162 bedrijven, de werkgelegenheid is met 3,7% gestegen, naar 60.449 arbeidsplaatsen. Als gevolg van de toename van het aantal inwoners is ook de beroepsbevolking in Leiden licht toegenomen. De beroepsbevolking in Leiden bedraagt 50% van de totale bevolking. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde (47%) maar niet ongebruikelijk voor de Randstad. De stijgende beroepsbevolking en de trage bevorderingen omtrent werkgelegenheid zorgen ook in Leiden voor een oplopende werkloosheid. De werkloosheid in Leiden ligt in 2014 op 9,6% en ligt daarmee boven het landelijk gemiddelde (8,0%). Bron: Leiden in cijfers.
• • •
Het aantal bedrijven in de logies- maaltijd en drankverstrekking in Leiden is in de periode 2009-2013 met 7% gestegen, naar 319 bedrijven. De werkgelegenheid in de Leidse horecasector steeg in deze periode met 17% naar 2.551 werkplekken. Het bedrijfschap Horeca & Catering geeft een hoger aantal banen weer (2.880), indicatief is wel interessant de verdeling naar de sectoren in beeld te brengen. Opvallend is dat, vergeleken met de andere grote steden, relatief veel mensen in de drankensector en relatief weinig in de restaurantsector werken.
Dranken Leiden Delft Haarlem Dordrecht Rotterdam Den Haag Utrecht •
31% 28% 25% 22% 28% 19% 33%
Restaurant Fastservice Hotel 31% 22% 16% 36% 22% 13% 41% 21% 13% 36% 28% 13% 32% 19% 17% 38% 22% 20% 40% 15% 9%
Wat daarnaast opvallend is, is dat in de horeca circa 34% van de werknemers jonger is dan 25 jaar, waar het gemiddelde in Nederland over alle sectoren op circa 10% ligt. De daling van het aantal werkplaatsen in de horeca heeft dus ook een grote invloed op jeugdwerkloosheid (bijbanen staan onder druk). Bron: Bedrijfschap horeca en catering, Leiden in cijfers, CBS Statline.
1.Branchevervaging Trends en Ontwikkelingen
7
1.4 Inbreiden Definitie inbreiden
Voorbeelden
Voor- en nadelen
Inbreiden binnen de horecasector vindt plaats wanneer horecabedrijven openingstijden oprekken en koopmomenten toevoegen, waardoor zij zich binnen een ander subsegment van de horeca begeven.
Door de inbreiding zijn bedrijven niet in één duidelijke branche in te delen. Bijvoorbeeld: • Discotheek met zaalverhuur doordeweeks. • Café wordt een grandcafé met lunch en diner. • Hotelbar open voor externe gasten.
Branchevervaging zorgt voor een dynamische horecamarkt, waarin ondernemers in staat worden gesteld het maximale omzetpotentieel te behalen. De positie van traditionele bedrijven komt hierdoor wel onder druk te staan.
Einstein
In Leiden is Einstein gevestigd. De locatie functioneert als terraslocatie, lunchroom, restaurant, café en in de avonduren als uitgaanslocatie.
Hotel Arena
Hotel Arena in Amsterdam is een hotel dat naast zijn standaardfaciliteiten ook voor externe gasten een café, een restaurant en een club aanbiedt.
Club Odeon
Club Odeon in Amsterdam is in de weekenden een discotheek en verhuurt doordeweeks de locatie als zaalverhuur voor vergaderingen en borrels.
1. Trends en Ontwikkelingen
8
1.5 Pop-up stores Definitie pop-up store
Een pop-up store is een spontaan opkomende en weer verdwijnende activiteit, veelal een winkel en/of horeca. Door de beperkte houdbaarheidsdatum wordt kunstmatige schaarste gecreëerd, wat vaak bijdraagt aan de populariteit.
Vlaamsch Broodhuys
Het Vlaamsch Broodhuys in Amsterdam was het podium voor een pop-up restaurant, waar in samenwerking met sterrenchef Niven Kunz een 10-gangen diner werd geserveerd.
Beleid
De meeste gemeenten hebben geen specifiek beleid voor pop-up activiteiten. In sommige gevallen lopen vergunningen, soms via het reguliere systeem, maar vaak betreft het activiteiten zonder vergunning.
A la Plancha
Het tijdelijke pop-up restaurant À la Plancha aan de Rotterdamse Maas bereidt verse visgerechten voor de neus van de klant. In de zomer van 2013 konden visliefhebbers bij mooi weer terecht in dit openlucht visrestaurant.
Voor- en nadelen
Het zijn vaak creatieve initiatieven die spontaan ontstaan, leegstand voorkomen en bijdragen aan een bruisende stad. Anderzijds ontbreekt het aan vergunningen en is het voor gemeenten lastig te reguleren.
Eenmaal
Dit restaurant in Amsterdam serveerde in de zomer drie dagen een viergangen diner en heeft uitsluitend tafels voor één persoon. Het doel van het pop-up restaurant is om het alleen zijn aantrekkelijker te maken en laten ervaren dat alleen eten af en toe prettig kan zijn.
1.Mengfuncties Trends en Ontwikkelingen
9
1.6 Ondergeschikte horeca/ branchevervaging Definitie ondergeschikte horeca
Branchevervaging is een combinatie van horecainvulling met: • Retail in food en non-food; • Sport en recreatie; • Attracties; • Culturele instellingen.
Beleid
Het beleid voor ondergeschikte horeca verschilt per gemeente. Aspecten als maximale oppervlakte, openingstijden, eigen entree, verstrekking van alcoholhoudende dranken en mogelijkheden voor terras worden al dan niet gereguleerd.
Boekhandel Dominicanen
Ikea
Boekhandel Polare Maastricht in de Dominicanenkerk heeft in de boekhandel een filiaal van Coffeelovers. De consument kan naast het kopen van boeken ook een drankje doen in de koffiebar. Ook vinden er signeersessies, lezingen , debatten en interviews plaats.
Bij de Ikea kunnen mensen terecht voor ontbijt, lunch en diner. De horeca is los van de winkelruimte te bezoeken, waarmee de keten directe concurrentie vormt voor wegrestaurants en laag segment horeca uit de omgeving.
Voor- en nadelen
Het is een aanvulling op en verrijking van het horeca-aanbod dat positief bijdraagt aan winkels, sociaal-culturele instellingen en het imago van een bruisende stad. Wildgroei en ongelijke concurrentie voor de gevestigde horeca zijn echter niet wenselijk.
Lola bikes and coffee
Combinatie fietswinkel/espressobar , een coffeecorner waar verschillende soorten koffies worden geserveerd in samenwerking met een persoonlijke fietsenwinkel gevestigd op het Noordeinde, Den Haag.
1. Trends en Ontwikkelingen
10
1.7 Conceptuele ontwikkelingen horeca en leisure Thematisering
In een markt waar authenticiteit en beleving een belangrijke rol spelen bij de keuze van het horecabedrijf, neemt de rol van thematisering en concepting steeds meer toe. Door thematisering wordt een duidelijke signatuur gecreëerd waarmee onderscheidend vermogen ontstaat.
Transparantie
Fysieke transparantie zoals bijvoorbeeld een open gevel met veel lichtinval wordt een steeds sterker verkoopinstrument. Ook bij de communicatie van productinformatie is transparantie een belangrijk verkoopinstrument.
Avenue
Bij Avenue in Leiden is een gethematiseerde bar waar de cocktail centraal staat.
Anne & Max
Anne & Max vestigt zich in de grotere steden in Nederland met een diversiteit aan doelgroepen. Het liefst vestigt Anne & Max zich in hoekpanden met grote ramen.
Specialisatie trend
Horeca met focus op zeer beperkt aantal producten (tournedos, kreeft) of productgroepen (desserts, salades) onderscheiden zich door specialisatie.
Terras
Voor alle sectoren wordt het terras een steeds belangrijker aspect van de bedrijfsvoering. Het functioneert als trekker en uithangbord.
Wijncafé Lefebvre
Bij wijncafé Lefebvre in Utrecht speelt wijn de hoofdrol in het concept. Er is een zeer uitgebreid aanbod aan wijn, ook per glas, en de gerechten zijn afgestemd op de wijn in plaats van andersom. Ook in het interieur en op het terras speelt wijn een hoofdrol.
Design naar buiten
Steeds vaker wordt het design van het terras doorgetrokken van binnen naar buiten. Woods in Leiden is hier een goed voorbeeld van.
1. Trends en Ontwikkelingen
11
1.7 Conceptuele ontwikkelingen horeca en leisure Gemak
Eazie
Interieur steeds belangrijker
Interieur bepaalt concept
Tijd besparen en snelle oplossingen met name in de foodmarket zijn een trend.
Om tijd te besparen komen er steeds meer restaurants die de mogelijkheid bieden om af te halen. Eazie biedt de mogelijkheid tot afhalen van gezonde items zoals wokmaaltijden, salades, sushi en smoothies.
Inrichting wordt een steeds belangrijker onderdeel van een concept en vaak het verkoopargument om bezoekers te trekken.
Een voorbeeld hiervan is restaurant Stan & Co (Utrecht), waar het interieur gebaseerd is op de New Yorkse wijk The Meatpacking District.
Fastfood wordt gezonder
Fast Good i.p.v Fastfood
Koffie
Starbucks
Ook fastfoodrestaurants gaan mee met de gezondheidstrend. In de Happy Meals van McDonalds kan men kiezen voor zuiveltoetjes, appelpartjes, wortelfrietjes, fruitsappen of smoothies.
Koffieconcepten in combinatie met gezonde broodjes, sappen en ijs zijn in opkomst. Deze concepten richten zich op het verkopen van beleving.
Ook de grote ketens als Starbucks hebben de weg naar Nederland gevonden, zo ook in dit filiaal op het Centraal Station in Leiden.
Snackbarbezoek en het aantal snackbars nemen af. De ondernemers die mee gaan met de tijd en bereid zijn het assortiment aan te passen, hebben de grootste kans op continuïteit. Gezonde producten worden toegevoegd.
1. Trends en Ontwikkelingen
12
1.7 Conceptuele ontwikkelingen horeca en leisure Opkomst broodconcepten
Vlaamsch Broodhuys
Japans in opkomst
Het nieuwe wokken…
Horecaconcepten waarbij het brood voorop staat zijn in opkomst. Gasten vinden de kwaliteit steeds belangrijker en het ambachtelijke brood is hier een goed voorbeeld van.
Het Vlaamsch Broodhuys is een van de broodconcepten die op authentieke wijze brood maken met goede grondstoffen. Deze horecagelegenheid heeft haar eigen bakkerij om zodoende de kwaliteit te kunnen garanderen in alle outlets.
Waar jaren geleden Japans eten nog ‘onbetaalbaar’ was voor de gemiddelde consument, zien we de laatste jaren een trend (met name all you can eat) dat Japans (sushi) eten tegen lage prijzen mogelijk wordt, veelal in grootschalige restaurants
Ook in Leiden kan men op meerdere locaties al ‘all you can eat’ Japans eten (bijvoorbeeld Shabu Shabu). Concepten lenen zich ook goed voor grote groepen. In de vorige eeuw waren het de Chinese restaurants die zich hier op richten, in de jaren 2000-2010 de wokrestaurants en nu zijn het de sushirestaurants.
Confrontatie belangrijker
Restaurants met open keuken
Fast casual
Vapiano
Het op een aantrekkelijke manier laten zien van de producten wordt steeds meer een belangrijk verkoopinstrument. Vaak staat hierbij de vers- en gezond beleving centraal.
Live cooking en open keukens zorgen voor meer beleving en meer transparantie in de horeca.
Functioneel eten komt in de plaats van de uit eten-beleving. Concepten die zich richten op functioneel eten (fast casual) positioneren zich in een lager prijssegment en concurreren met een deel van het fastservice segment.
Concepten als Vapiano zijn restaurantformules die laagdrempelig zijn in een lager prijssegment. Dit zijn voorbeelden van fast casual.
1. Trends en Ontwikkelingen
13
1.8 Ontwikkelingen Consumenten Design & vormgeving
Design hotel Mozaic
Veiligheid
Horeca kan niet achterblijven in de verluxing van de privé-omgeving van de mensen. Vormgeving van het interieur, gerechten, verlichting en een merk wordt steeds belangrijker binnen concepten.
De opkomst van de designhotels is een feit. Voorbeeld hiervan is Hotel Mozaic in Den Haag.
Veiligheid is zowel voor overheid als consument een belangrijk aandachtspunt. Agressie neemt toe en met de samenleving die veroudert, is het veiligheidsgevoel en de veiligheidsperceptie van wezenlijk belang.
Vergrijzing
Concepten voor ouderen
De ouderen hebben meer te besteden en meer vrije tijd. De nieuwe oude generatie is bereid meer geld uit te geven voor plezier en ontspanning. Het maakt de nieuwe generatie tot een zeer potentierijke doelgroep.
Een horeca concept voor ouderen is het stamhotel. Het hotel is alleen gericht op binnenlandse toeristen in de categorie hoger opgeleide 50-plussers. Gasten kunnen genieten van een programma met culturele en maatschappelijke inhoud. Het hotel is tevens een galerie.
Gezondheid
Gezonde producten en focus op een gezonde leefstijl zijn een hot item. Keurmerken en labels hebben een vogelvlucht genomen. Het betekent binnen de horeca- en leisuremarkt een toename van concepten met een gezonde of biologische stempel.
Hotelvleugel voor vrouwen
Het viersterrenhotel Bella Sky Comwell in de Deense hoofdstad Kopenhagen heeft een verdieping die is voorbehouden voor vrouwelijke gasten. Alleen met een speciale keycard kun je de etage betreden. Bij de inrichting ervan werd rekening gehouden met de specifieke wensen van vrouwen.
Exki
Gezonde concepten vinden steeds meer hun weg in het Nederlandse horecaaanbod. Voorbeeld hiervan is Exki.
1. Trends en Ontwikkelingen
14
1.8 Ontwikkelingen Consumenten Verluxing
Burgerconcepten
Er komt meer vraag naar producten van beter kwaliteit. Biologisch, ambachtelijk en duurzaam zijn sleutelwoorden. Ook in het lage segment van de horeca verluxt het assortiment.
De hamburger is een goed voorbeeld van een product dat momenteel een sterke upgrade krijgt. Biologisch vlees, ambachtelijk gegrild, verschillende variaties en in prijsklasse tot rond de €15. Concepten als Burgerz, The Butcher, De Burgermeester, en Burgers & Wines zijn hier mooie voorbeelden van.
Echtheid van mensen verkoopt. De consumenten hebben behoefte dit terug te zien in de horeca, in de vorm van echtheid van de producten.
Bij authenticiteit draait het om eerlijke en herkenbare producten. Winkels en horecazaken bieden veel ambachtelijke producten aan, zoals het lunchconcept Le Pain Quotidien.
Leeftijd/verzilvering
Luxe segment populair
Overgewicht
Anti-beweging
Ouderen willen concepten die aansluiten bij hun wensen en behoeften. Concepten en producten moeten inspelen op de deze specifieke groep. Concepten voor een breed publiek trekt de moderne 50 plusser niet aan.
Met name het luxe restaurantsegment is populair onder de groep 50 plussers. Gerechten en dienstverlening zijn op niveau, inspelend op de verwachting van deze doelgroep.
Het aantal mensen met overgewicht is in 20 jaar meer dan verdubbeld tot bijna 50% van de bevolking. Nog steeds is er sprake van een stijgende trend.
In een deel van Californië is het niet meer toegestaan speelgoed bij ongezonde maaltijden weg te geven. Kinderen mogen niet worden verleid om junk food te eten.
Authenticiteit
Le Pain Quotidien
1. Trends en Ontwikkelingen
15
1.8 Ontwikkelingen Consumenten Uniciteit en beleving
Door het creëren van uniciteit creëren horecaconcepten eigen vraag en zijn ze niet afhankelijk van vraag vanuit de omgeving. De consument wil in zijn vrije tijd steeds vaker belevingen ervaren. Hiervoor is men bereid te betalen.
Culinair op de rode loper
Media heeft enorm groeiende aandacht voor culinaire programma’s. Chef-koks van de culinaire toprestaurants verworden tot landelijke beroemdheden. Culinair topsegment groeit aan populariteit waarmee culinaire top concepten voor een bredere doelgroep toegankelijk worden.
Culiair Skydining
Culiair Skydining biedt een diner tijdens een luchtballonvaart. Sommige gerechten worden bereid in de hitte van de luchtballon zelf.
Jonnie en Thérèse
Door de bekendheid van bijvoorbeeld Jonnie en Thérèse wordt de culinaire beleving van de stad waar zij gevestigd zijn vergroot. Het culinaire topsegment groeit aan populariteit. Waardoor de culinaire uitstraling van in, dit geval Zwolle, groeit.
Duurzaamheid
Court Garden Hotel
Duurzaamheid, van marketing tot realiteit. Duurzaamheid, van onderscheidend naar nieuwe norm.
Ecologische en duurzame initiatieven in de horeca. Hierboven het Court Garden Hotel in Den Haag. Dit hotel is het eerste ecodesigned hotel en het duurzaamste hotel van Nederland.
De overheid is verplicht duurzaam in te kopen en heeft dan ook een voorbeeldfunctie.
Smartphone-isering
De opkomst van smartphones heeft er voor gezorgd dat consumenten ongeduldiger zijn dan ooit. Sociale media en platforms hebben een verdere vlucht genomen wat er voor heeft gezorgd dat allerlei informatie binnen handbereik is.
Cafellow
Cafellow is een nieuw sociaal platform dat voor gasten zoekt naar de juiste horecagelegenheid in de buurt. Cafellow kijkt naar voorkeuren van de gast en laat die op deze manier nieuwe plekken ontdekken.
16
1. Trends en Ontwikkelingen 1.8 Ontwikkelingen Consumenten Groepsvorming
Membercard discotheek
Allochtonen
Multicultureel restaurant
Er is een groeiend community-gevoel waarin mensen op zoek zijn naar het delen van waarden.
Horecabedrijven proberen doormiddel van membership kaarten of VIP kaarten gasten aan zich te binden. Het groepsgevoel hierin speelt een grote rol.
Toename van allochtonen en het stijgende belang van Halal binnen horeca. Verschuiving van restaurants met een niet westerse keukenrichting uit het lage segment naar het hoge segment.
Voorbeelden hiervan zijn luxere Shisha Lounges, waar gasten onder het genot van een waterpijp ook kunnen dineren.
Zapgedrag
Ontdek Culinair Nederland
De vraag van de consument varieert sneller. Er is sprake van een ‘zapcultuur’. De consument stort zich op nieuwe activiteiten, maar wendt zich snel af als eentonigheid toeslaat. Het maakt de consument tot een minder loyale klant, die voor de horeca moeilijker te binden is.
Door als horecaondernemers samen iets te organiseren of ergens aan deel te nemen, kunnen gasten meerdere bedrijven ontdekken.
17
1. Trends en Ontwikkelingen
1.9 Overige relevante ontwikkelingen binnen de horeca Inzichten in restaurantsector
Inzichten in drankensector
Restaurantmarkt verzadigd Verzadiging van de landelijke restaurantmarkt lijkt in zicht met slechts 0,4% jaarlijkse groei over de afgelopen 5 jaar.
Meer buitenlandse keukens Er is een verschuiving naar meer restaurants met een niet westerse keuken, ook in het hoge segment. Uitschieter is de Japanse keuken (groei 206% in 5 jaar).
Chinees-Indisch neemt af De traditionele Chinees-Indische restaurants lopen in aantal sterk terug, met een afname van 10,3% over de afgelopen 5 jaar.
Afname met name in hogere segment De afname van het restaurantbezoek zit hoofdzakelijk bij Nederlands-Franse restaurants, waar de besteding het hoogst is.
Besteding gedaald Crisis slaat toe, de gemiddelde besteding is in 2013 dramatisch gedaald van € 18,20 (2009) naar € 16,40.
Yielding Tijdstip gebonden pricing gaat steeds belangrijker worden. Prijsacties op doordeweekse dagen zijn hier een eerste aanzet van.
Concurrentie met zorgsector Horeca in verzorgings- en verpleeghuizen opengesteld voor oudere wijkbewoners zorgt voor concurrentie met reguliere markt.
Reviews Internetbeoordelingen hebben steeds meer directe invloed op de omzet en worden steeds belangrijker, in plaats van de gidsen.
Concurrentie met retail Fastfcasual en verluxing van kant en klaar maaltijden in de supermarkt vormen een bedreiging van het lage restaurantsegment.
Online reserveringen Online reserveren rukt verder op in dit segment, bijvoorbeeld via Couverts.nl
Concurrentie met tankstations Tankstations gaan kant en klaar maaltijden verkopen en vormen nieuwe concurrentie voor restaurants.
Moleculair op retour De moleculaire keuken is op zijn retour in het topsegment. Fermenteren is de trend.
Eind aan afname cafés De daling van het aantal cafés is in 2012 gestabiliseerd en in 2013 is weer sprake van een lichte toename (0,4%)
Verhoging alcoholleeftijd Overheden zetten steviger in op het voorkomen van alcoholgebruik onder jongeren. Alcoholleeftijd verhoogd van 16 naar 18
Bezoekparticipatie in de lift De bezoekparticipatie van cafés en discotheken stijgt in 2013, voornamelijk door meer jongeren (16-24 jaar). Verhoging alcoholleeftijd remt groei in 2014.
Bestedingen dalen Bestedingen in dranksector fors gedaald (€10,60 € 8,90), de daling zit hoofdzakelijk bij eetcafés, discotheken, traditionele en themacafe’s.
Afname alcoholgebruik Toename van allochtonen in het jongerensegment zorgt voor relatief lager alcoholgebruik
Geen schaalvergroting cafés In cafésector is nauwelijks sprake van schaalvergroting, de gemiddelde oppervlakte ligt stabiel rond de 110m².
Concurrentie met retail De lage bierprijzen in de retail, in combinatie met economisch zware tijden zorgt voor een concurrentiestrijd met supermarkten en toename thuisverbruik.
Opvolgingsproblematiek Bedrijfsoverdracht, met name van de traditionele cafés buiten de concentratiegebieden, wordt een belangrijk issue de komende jaren.
Herinvesteringen problematisch Trendy concepten hebben een kortere product life cycle en vergen versnelde herinvesteringen, wat een probleem is in het huidige financieringsklimaat.
Toename belang terras Uitstraling van terras is in toenemende mate van belang. Vergt echter investeringen en zorgt voor financieringsproblematiek.
Concurrentie met sociëteiten Druk op studenteninkomens leidt tot afname van regulier horecabezoek en versterkt de concurrentiepositie van sociëteiten. Stijging van ledenaantal 2013 (12%)
18
1. Trends en Ontwikkelingen
1.9 Overige relevante ontwikkelingen binnen de horeca Inzichten in fastservicesector
Inzichten voor stedelijke gebieden
Stabiele groei Het aantal bedrijven neemt de afgelopen vijf jaar ieder jaar toe. Groei zit met name in ijssalons, lunchrooms en shoarmazaken.
Bezoekparticipatie neemt toe Voor alle leeftijdscategorieën geldt dat de bezoekparticipatie het afgelopen jaar fors toenam. 56,9% van de bevolking brengt wekelijks een bezoek aan de sector (2013).
Minder vergrijzing De effecten van vergrijzing in stedelijk gebied zijn tot wel de helft lager dan op verstedelijkt platteland.
Groei in fastfood De groei van de fastfoodsector vindt de afgelopen vijf jaar vrijwel uitsluitend in het stedelijke gebied plaats.
Aantal cafetaria stabiliseert Na structurele afname van het aantal cafetaria is het aantal in 2013 weer licht toegenomen (0,3%).
Bestedingen gestegen Voor alle bedrijfstypes van deze sector geldt dat bestedingen licht gestegen zijn (€ 5,20 € 5,70 in vijf jaar)
Meer allochtonen Het effect van de toename van de allochtone bevolking, met name onder jongeren is sterker. Minder alcoholgebruik en hogere jeugdwerkloosheid
Voorloper van trendbewegingen Branchevervaging, mengfuncties en popup formules ontwikkelen zich vrijwel altijd binnen stedelijke omgeving. De trendbeweging vindt hoofdzakelijk hier plaats.
Koffiebeleving Toename van koffiebeleving in de thuisomgeving stelt hogere eisen aan koffiebeleving in de horeca.
Gezonde lunch Lunchrooms spinnen garen bij de algemene trend van gezondheid, biologisch en duurzaam. Ook is er een opkomst van juicebars.
Meer studenten De gevolgen van de afname van de bestedingsruimte van studenten zijn vanzelfsprekend veel sterker.
Gevolgen bezuinigingen cultuur Gevolgen van bezuinigingen in de culturele sector (waardoor horeca van toenemend belang wordt) zitten met name in de stad (meeste theaters, musea, etc).
Alcoholvrij Koffie, thee, fris en zuivel zijn de belangrijkste dranken in het segment. Het merendeel verkoopt niet eens alcohol.
Grotere afzetmarkt met margeverlies Opkomst van sites als Thuisbezorgd.nl en Justeat.nl vergroten afzetmarkt maar zorgen wel voor margeverlies
Concurrentiepositie onder druk Concurrentiepositie van met name lunchrooms komt onder druk te staan door mengvormen bij winkels. Mediamarkt en Bouwmarkten hebben plannen voor horeca
Minder uitgaanspubliek Afname van drankensector en met name discotheken zet druk op fastserviceconcepten gericht op uitgaanspubliek (ontnuchteringszaken)
Franchise en ketenvorming Concepten zijn in toenemende mate onderhevig aan franchising en ketenvorming.
Toename concurrentie Tankstations verkopen verse broodjes en ook patat en pizza (eventueel om mee te nemen). Ook McDonalds begeeft zich inmiddels op de lunchmarkt.
Internet en leegstand Door toenemende internetaankopen moeten winkels zwaarder inzetten op funshoppen en totaalbeleving om bezoekers te trekken en de verblijfsduur op te rekken.
3. Horeca-aanbod
3. Bijlagen aanbod
3.1 Overzicht wijken en districten
20
21
3. Bijlagen aanbod
3.2 Overzicht horeca per concentratiegebied
Stationsplein - Beestenmarkt e.o. # Handelsnaam 118 Restaurant Luxor 119 De Kiboets 120 Grand Café Van Buuren 121 Café Brasserie Cheers 122 De Bruine Boon 123 Thais Restaurant Sisaket 124 Tapa-Thai 125 Eigenzorg 126 Eazie Leiden 2 127 Kasual Food & Drinks 128 Eethuis Ak-Al 129 Chef's 130 Nico Eetwinkel 131 Very Italian Pizza 132 La Plancha 133 Café Rembrandt 134 Wining & Dining By Jills 135 Casa della Pasta 136 Kleine Wereld 137 Lemmy's Bier- en Whiskycafé 138 Restaurant De la Soul 139 Pizzeria Napolitana 140 Café Midi 141 IJssalon La Venezia 142 Baron
Sector Restaurant Fastservice Restaurant Drank Restaurant Restaurant Fastservice Drank Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Drank Fastservice Drank
# Handelsnaam 143 David's Burger 144 El Fierro 145 Wok King 146 De Griek 147 Surinaamse Roti House 148 F&D Chicken House 149 El Gaucho 150 Asian Palace 151 Shabu Shabu Leiden 152 Oudt Leyden 't Pannenkoekenhuysje 153 Entrekoos 154 Nefertiti 155 Stadscafe Van der Werff 156 Eeterij De Hoek 157 De Catwalk 158 Sphinx 159 Petit Restaurant De Valk 160 De Valk 161 Studio de Veste 162 't Crabbetje 163 De Hut van Ome Henne 164 McDonald's Leiden Beestenmarkt 165 Chinees Restaurant Kwang Tung 166 Ichi Ban
Sector Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Drank Drank Drank Restaurant Drank Fastservice Restaurant Drank
# Handelsnaam 167 Pannenkoekenhuis de Schaapsbel 168 Soetenso Ijs 169 Hotel Grand Café Da Vinci 170 Café Ottoman 171 Hotel May Flower 172 Rhodos Grieks Restaurant 173 Lundi 174 Rest. In den Doofpot 175 Leidsch Beleg 176 Dubai Lounge 177 Brasserie Bennies 178 Malle Babbe 179 Cafe 't Centrum/ van Melzen 181 Sumatra House 182 De Nachtwacht Grandcafé 183 Rembrandt Hotel Leiden 184 Eet- & Drinklokaal Lazerus 185 Surinaams Eethuis Moksi 187 Trattoria 75005 Tapasbar 188 Pizzeria Palermo 192 Pettersson 193 Bistro Bord'o 263 The Duke of Oz 376 Leidse pide huis
Sector Fastservice Fastservice Hotel Drank Hotel Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Drank Restaurant Drank Drank Fastservice Drank Hotel Drank Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Drank Fastservice
3. Bijlagen aanbod
3.2 Overzicht horeca per concentratiegebied
Winkelgebied # Handelsnaam 28 Hotel Restaurant Nieuw Minerva 31 Osteria Russo's 32 Stadsbrouw café 33 Stadsgehoorzaal/De Waag Leiden 34 Restaurant La Place 35 Bagels & Beans 36 Jacketz Leiden 194 Francobolli 195 Lunchroom Logica 196 Subway Leiden Centrum 197 Restaurant Scarlatti 198 Wok@Licious 199 Fastfood en Cafetaria Leidse Hof 200 Maoz Vegetarian 201 Sushi Bento 202 FEBO Automatiek 203 Bakkerij Bart 204 M & A Hapjes 205 Ab Guizouni Traiteur 'Lekker Eten' 206 Marmaris 207 Bad Habits 208 Café 't Kraantje
Sector Hotel Restaurant Drank Drank Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Restaurant Drank Drank
# Handelsnaam Sector 209 Donatello´s Leiden Restaurant 210 Café De Vergulde Kruik Drank 211 Bagels & Beans Fastservice 212 Döner Company Fastservice 213 Gewoon Lekker Fastservice 214 Doppio Espresso Leiden Fastservice 215 Dagelijks Lekker Fastservice 216 Hema Lunchroom Fastservice 217 Delifrance Leiden Fastservice 218 Colala Restaurant 220 Best Western City Hotel Leiden & Four Reasons Hotel 221 Mangerie De Jonge Koekop Restaurant 222 De Engelenbak Restaurant 223 In den Oude Marenpoort Drank 224 Fratelli Pizzeria Ristorante Restaurant 227 McDonald's Leiden Donkersteeg Fastservice 228 Tapas en Zo Restaurant 229 Annie's Verjaardag Drank 270 Restaurant India Way Restaurant 271 Dejavu Lounge Restaurant 272 Preathuys Drank 273 Restaurant Olive Garden Restaurant
22
23
3. Bijlagen aanbod
3.2 Overzicht horeca per concentratiegebied
Breestraat en Noordeinde # Handelsnaam
Sector
1 La Cubanita Leiden 2 Oost-Afrikaans Eethuis Djebena 3 Everest Tandoori Restaurant 4 Restaurant La Diva 5 North End English Pub 6 Restaurant Surakarta 7 Fandango 8 Thais Restaurant Sabai-Sabai 9 Pizzeria-Ristorante Piccolino Leiden 10 Avenue 11 Vi-Kings 12 Snackbar Downtown 13 Bree 33 14 Zucca 15 City Snack 16 Drs. A Belegde Broodjes 17 Restaurant Burgerzaken 18 Eazie Salads Wok Smoothies Leiden
Drank Restaurant Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Drank Drank Fastservice Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice
# Handelsnaam 19 Nummer 149 Bites and drinks 20 Nieuw China 21 Steakhouse/Grillroom De Sinai 22 Koetjes & Kalfjes 23 D' Oude Harmonie 24 De Troubadour 25 Restaurant Zien 26 Studentendiscotheek Hifi 27 Coffee Company 39 Ons Hoekje 54 Kippevel 55 De Kroeg 75 MacIotto 76 Friet Enzo Leiden 77 Ak-mir Döner 112 Atlas 113 Restaurant Kitch& 286 Van De Leur
Sector Restaurant Restaurant Fastservice Restaurant Drank Restaurant Restaurant Drank Fastservice Drank Restaurant Drank Restaurant Fastservice Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant
24
3. Bijlagen aanbod
3.2 Overzicht horeca per concentratiegebied
Nieuwe Rijn en omgeving # Handelsnaam 37 Maciotto 38 Café-restaurant City Hall 40 Roberto's-Leiden 41 ROOS 42 De Boterham 43 Vooraf en Toe 44 Lunchroom Snijers 45 Grieks Rest. Olympia 46 Trendy Thais Restaurant Buddhas 48 Haar Gangetje 49 Anne&Max Leiden 67 Saints Bar & Lounge 68 Odessa 69 Mas y Mas 72 Sorrento 230 Restaurant Dende 231 Café Van Engelen 232 Einstein 233 Grand Café De Stadthouder 234 Espressobar Meneer Jansen 235 Maxim's
Sector Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Drank Drank Drank Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Fastservice Fastservice
# Handelsnaam 236 Aan de Rijn 237 Borgman & Borgman 238 Grieks spec. Rest. Delphi 239 Het Koetshuis de Burcht 240 Sociëteit De Burcht 241 t Kruytschip van Leiden 242 Jantje van Leiden 243 Café de Twee Spieghels 244 Poolcafe The Church 245 Coffee-star 246 Het Hooglandse Huys 247 De Gaanderij / De Branderij 248 De Bonte Koe 249 Belgisch Biercafé Olivier 252 De Javaanse Keuken Klein maar Fijn 282 Quartier Latin 283 De Uyl van Hoogland 284 Bocconi 285 Gaspare Ristorante Pizzeria 377 Canteris
Sector Restaurant Fastservice Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Drank Drank Fastservice Drank Restaurant Drank Restaurant Fastservice Drank Drank Fastservice Restaurant Fastservice
25
3. Bijlagen aanbod
3.2 Overzicht horeca per concentratiegebied
Pieterskerk en omgeving # Handelsnaam
Sector
50 Hotel De Doelen 51 Restaurant Bar Zalen Augustinus 52 Museumcafé Rijksmuseum van Oudheden 53 Cafe Barrera 56 Brasserie Clusius 57 In den Gapenden Eter 58 Art. 461 Verboden Toegang 59 Café L'Esperance 60 Café de Keyzer 61 Grand café Sijthoff 62 Pizzeria Karalis 63 Siri-Thai 64 Grandcafé De Vriend 65 Nuzi Eethuis 66 Mevrouw Van der Werf 86 Malle Jan 87 Eetcafe La Bota 88 Restaurant La Cloche 89 Restaurant Dartel 90 Het Prentenkabinet
Hotel Drank Drank Drank Drank Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Restaurant Restaurant Drank Fastservice Fastservice Restaurant Drank Restaurant Restaurant Restaurant
# Handelsnaam 91 Fresh 'n Fast 92 Pieterskerk Leiden 94 Estaminet Schommelen 95 Het koffiehuisje 96 Café de Spijkerbak 97 In den Bierbengel 98 Next 99 Dranklokaal De WW 100 Rest. Hong Kong 101 Noroc 102 Puur 103 Café Storm 104 Cafe Roebels 105 Woo Ping 107 Sam Sam 108 Restaurant Jacob 109 Grand Café Pakhuis 110 Shooters 111 Leidsche Marie
Sector Restaurant Drank Drank Fastservice Drank Drank Drank Drank Restaurant Fastservice Restaurant Drank Drank Restaurant Drank Restaurant Restaurant Drank Drank
26
3. Bijlagen aanbod
3.3 Overzicht horeca Leiden #
Handelsnaam 1 La Cubanita Leiden 2 Oost-Afrikaans Eethuis Djebena 3 Everest Tandoori Restaurant 4 Restaurant La Diva 5 North End English Pub 6 Restaurant Surakarta 7 Fandango 8 Thais Restaurant Sabai-Sabai 9 Pizzeria-Ristorante Piccolino Leiden 10 Avenue 11 Vi-Kings 12 Snackbar Downtown 13 Bree 33 14 Zucca 15 City Snack 16 Drs. A Belegde Broodjes 17 Restaurant Burgerzaken 18 Eazie Salads Wok Smoothies Leiden 19 Nummer 149 Bites and drinks 20 Nieuw China 21 Steakhouse/Grillroom De Sinai 22 Koetjes & Kalfjes 23 D' Oude Harmonie 24 De Troubadour 25 Restaurant Zien 26 Studentendiscotheek Hifi 27 Coffee Company 28 Hotel Restaurant Nieuw Minerva 29 La Piccola Italia 30 Sociëteit Quintus 31 Osteria Russo's 32 Stadsbrouw café 33 Stadsgehoorzaal/De Waag Leiden 34 Restaurant La Place 35 Bagels & Beans 36 Jacketz Leiden 37 Maciotto 38 Café-restaurant City Hall 39 Ons Hoekje 40 Roberto's-Leiden 41 ROOS
Sector # Handelsnaam Drank 42 De Boterham Restaurant 43 Vooraf en Toe Restaurant 44 Lunchroom Snijers Restaurant 45 Grieks Rest. Olympia Drank 46 Trendy Thais Restaurant Buddhas Restaurant 47 Restaurant De Avonden Restaurant 48 Haar Gangetje Restaurant 49 Anne&Max Leiden Restaurant 50 Hotel De Doelen Drank 51 Restaurant Bar Zalen Augustinus Drank 52 Museumcafé van het Rijksmuseum van Oudheden Fastservice 53 Cafe Barrera Restaurant 54 Kippevel Restaurant 55 De Kroeg Fastservice 56 Brasserie Clusius Fastservice 57 In den Gapenden Eter Restaurant 58 Art. 461 Verboden Toegang Fastservice 59 Café L'Esperance Restaurant 60 Café de Keyzer Restaurant 61 Grand café Sijthoff Fastservice 62 Pizzeria Karalis Restaurant 63 Siri-Thai Drank 64 Grandcafé De Vriend Restaurant 65 Nuzi Eethuis Restaurant 66 Mevrouw Van der Werf Drank 67 Saints Bar & Lounge Fastservice 68 Odessa Hotel 69 Mas y Mas Restaurant 70 Snooker Centrum Hogewoerd Drank 71 Plantage Restaurant 72 Sorrento Drank 73 Cafe St. Joris Drank 74 Poolcafé Het Levendaal Restaurant 75 MacIotto Fastservice 76 Friet Enzo Leiden Fastservice 77 Ak-mir Döner Fastservice 78 Café van Hout Restaurant 79 De Snookerij Drank 80 Greek Tabrne Dimitrios Fastservice 81 Tandir Leiden Fastservice 82 Pannen en Deksels
Sector Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Hotel Drank Drank Drank Restaurant Drank Drank Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Restaurant Restaurant Drank Fastservice Fastservice Drank Drank Drank Drank Drank Restaurant Drank Drank Restaurant Fastservice Fastservice Drank Drank Restaurant Fastservice Drank
#
Handelsnaam 83 't Fust van Leiden 84 Snackbar De Lantaarn 85 Babbels 86 Malle Jan 87 Eetcafe La Bota 88 Restaurant La Cloche 89 Restaurant Dartel 90 Het Prentenkabinet 91 Fresh 'n Fast 92 Pieterskerk Leiden 94 Estaminet Schommelen 95 Het koffiehuisje 96 Café de Spijkerbak 97 In den Bierbengel 98 Next 99 Dranklokaal De WW 100 Rest. Hong Kong 101 Noroc 102 Puur 103 Café Storm 104 Cafe Roebels 105 Woo Ping 107 Sam Sam 108 Restaurant Jacob 109 Grand Café Pakhuis 110 Shooters 111 Leidsche Marie 112 Atlas 113 Restaurant Kitch& 114 Boba Fusion 115 La Place Express station Leiden 116 Hilderspand Leiden/ Julia's 117 Hotel Ibis Leiden Centre 118 Restaurant Luxor 119 De Kiboets 120 Grand Café Van Buuren 121 Café Brasserie Cheers 122 De Bruine Boon 123 Thais Restaurant Sisaket 124 Tapa-Thai 125 Eigenzorg
Sector Drank Fastservice Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Drank Drank Fastservice Drank Drank Drank Drank Restaurant Fastservice Restaurant Drank Drank Restaurant Drank Restaurant Restaurant Drank Drank Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice Restaurant Hotel Restaurant Fastservice Restaurant Drank Restaurant Restaurant Fastservice Drank
27
3. Bijlagen aanbod
3.3 Overzicht horeca Leiden # Handelsnaam 126 Eazie Leiden 2 127 Kasual Food & Drinks 128 Eethuis Ak-Al 129 Chef's 130 Nico Eetwinkel 131 Very Italian Pizza 132 La Plancha 133 Café Rembrandt 134 Wining & Dining By Jills 135 Casa della Pasta 136 Kleine Wereld 137 Lemmy's Bier- en Whiskycafé 138 Restaurant De la Soul 139 Pizzeria Napolitana 140 Café Midi 141 IJssalon La Venezia 142 Baron 143 David's Burger 144 El Fierro 145 Wok King 146 De Griek 147 Surinaamse Roti House 148 F&D Chicken House 149 El Gaucho 150 Asian Palace 151 Shabu Shabu Leiden 152 Oudt Leyden 't Pannenkoekenhuysje 153 Entrekoos 154 Nefertiti 155 Stadscafe Van der Werff 156 Eeterij De Hoek 157 De Catwalk 158 Sphinx 159 Petit Restaurant De Valk 160 De Valk 161 Studio de Veste 162 't Crabbetje 163 De Hut van Ome Henne 164 McDonald's Leiden Beestenmarkt 165 Chinees Restaurant Kwang Tung 166 Ichi Ban
Sector Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Drank Fastservice Drank Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Drank Drank Drank Restaurant Drank Fastservice Restaurant Drank
# Handelsnaam 167 Pannenkoekenhuis de Schaapsbel 168 Soetenso Ijs 169 Hotel Grand Café Da Vinci 170 Café Ottoman 171 Hotel May Flower 172 Rhodos Grieks Restaurant 173 Lundi 174 Rest. In den Doofpot 175 Leidsch Beleg 176 Dubai Lounge 177 Brasserie Bennies 178 Malle Babbe 179 Cafe 't Centrum/ van Melzen 181 Sumatra House 182 De Nachtwacht Grandcafé 183 Rembrandt Hotel Leiden 184 Eet- & Drinklokaal Lazerus 185 Surinaams Eethuis Moksi 187 Trattoria 75005 Tapasbar 188 Pizzeria Palermo 189 Poffertjeskraam Eindhoven 190 Scheltema Leiden theatercafé-rest. 191 Danssalon In Casa 192 Pettersson 193 Bistro Bord'o 194 Francobolli 195 Lunchroom Logica 196 Subway Leiden Centrum 197 Restaurant Scarlatti 198 Wok@Licious 199 Fastfood en Cafetaria Leidse Hof 200 Maoz Vegetarian 201 Sushi Bento 202 FEBO Automatiek 203 Bakkerij Bart 204 M & A Hapjes 205 Ab Guizouni Traiteur 'Lekker Eten' 206 Marmaris 207 Bad Habits 208 Café 't Kraantje 209 Donatello´s Leiden
Sector Restaurant Fastservice Hotel Drank Hotel Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Drank Restaurant Drank Drank Fastservice Drank Hotel Drank Fastservice Restaurant Restaurant Fastservice Restaurant Drank Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Restaurant Drank Drank Restaurant
# Handelsnaam 210 Café De Vergulde Kruik 211 Bagels & Beans 212 Döner Company 213 Gewoon Lekker 214 Doppio Espresso Leiden 215 Dagelijks Lekker 216 Hema Lunchroom 217 Delifrance Leiden 218 Colala 219 O Sole Mio 220 Best Western City Hotel Leiden & Four Reasons 221 Mangerie De Jonge Koekop 222 De Engelenbak 223 In den Oude Marenpoort 224 Fratelli Pizzeria Ristorante 225 Restaurant Dok 2 227 McDonald's Leiden Donkersteeg 228 Tapas en Zo 229 Annie's Verjaardag 230 Restaurant Dende 231 Café Van Engelen 232 Einstein 233 Grand Café De Stadthouder 234 Espressobar Meneer Jansen 235 Maxim's 236 Proeverij de Dames 237 Borgman & Borgman 238 Grieks spec. Rest. Delphi 239 Het Koetshuis de Burcht 240 Sociëteit De Burcht 241 t Kruytschip van Leiden 242 Jantje van Leiden 243 Café de Twee Spieghels 244 Poolcafe The Church 245 Coffee-star 246 Het Hooglandse Huys 247 De Gaanderij / De Branderij 248 De Bonte Koe 249 Belgisch Biercafé Olivier 250 Eetcafé de Hooijkist 251 Leids Partycentrum
Sector Drank Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Restaurant Restaurant Hotel Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Fastservice Restaurant Drank Restaurant Drank Drank Drank Fastservice Fastservice Restaurant Fastservice Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Drank Drank Fastservice Drank Restaurant Drank Restaurant Drank Drank
28
3. Bijlagen aanbod
3.3 Overzicht horeca Leiden # Handelsnaam 252 De Javaanse Keuken Klein maar Fijn 253 De Volharding 254 Café/Koffiehuis De Haven 255 Porto Pino 256 Snack & Lunchroom Sannie 257 De Herberg Leiden 258 De Poort van Leyden 259 Holle Bolle Gijs 261 Respons 262 Bar-Dancing De Kroon 263 The Duke of Oz 264 Gaycafe De Roze Beurs 265 Boutique Hotel Huys van Leyden 266 Café de Pelikaan 267 Café Papillon 268 Toko BungaMas 270 Restaurant India Way 271 Dejavu Lounge 272 Preathuys 273 Restaurant Olive Garden 274 Restaurant Pizzeria Pinoccio 275 Café Bubbels 277 L.A. City 278 Cafe De Pomerans 279 Golden Tulip Leiden Centre 280 Tulip Inn Leiden Centre 281 61 282 Quartier Latin 283 De Uyl van Hoogland 284 Bocconi 285 Gaspare Ristorante Pizzeria 286 Van De Leur 287 Lunchroom Mills Jr. 288 Cafe Decima 289 Café ´t Lisser Veerhuis 290 Café 't Spoortje 291 Maxum 292 Restaurant Dinner Exclusief II 293 Big Snack de Timor 294 Hendo Lage Rijndijk 295 Moby Dick
Sector Fastservice Restaurant Drank Restaurant Fastservice Drank Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Drank Hotel Drank Drank Fastservice Restaurant Restaurant Drank Restaurant Restaurant Drank Drank Drank Hotel Hotel Drank Drank Drank Fastservice Restaurant Restaurant Fastservice Drank Drank Drank Drank Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice
# Handelsnaam 296 R-naast 297 Snackbar Hendo Marnixstraat 298 Ben´s eetcafé 299 Petit Restaurant De Koperwiek 300 Eetcafe De Merenwijk 301 Café Oz 302 Vermaat - Diaconessenhuis Leiden 303 De Leidse Hout 304 Flamingo Pizzeria en Grillroom 305 Café Palmerie 306 Sportcafé Broekplein 307 Mariënpoel Hotel 308 Madame Jeanette 309 Bella Donna 310 New China City 311 Brasserie Faassen 312 Chinees en Indisch Restaurant Panda 313 Partycentrum De Zijl 314 Partycentrum Groenoord 315 Lebkov 316 Subway Leiden Station 317 't Leidsch Glibbertje 318 Cafe/Restaurant Bij Tante Jans 319 Smulshop 320 Snackbar Stevenshof 321 Plein 10 322 Hendo Snackbar 323 Star Food 3 324 McDonald's 325 Grand Café Naturalis 326 Bowling-Restaurant Menken 327 Hillebrand Horeca & Organisatie 328 Holiday Inn Leiden 329 Level Hotel Restaurant 330 Van der Valk Hotel Leiden 331 Wok Your Way 332 Rijnoever 333 Chin. Ind. Rest. Alexander 334 Engelbertha Hoeve 335 Broodje Met 336 Eethuis Li
Sector Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Drank Fastservice Restaurant Fastservice Drank Drank Hotel Fastservice Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Drank Drank Fastservice Fastservice Drank Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Drank Drank Drank Hotel Hotel Hotel Fastservice Hotel Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice
# Handelsnaam 337 Elleni 338 De Tregter 339 De Suycker Kist 340 Loungeroom 27 341 Coco's Place 342 Het Leidsche Nest 343 Café Tanger 344 Café restaurant Vijf Mei 345 Grandcafé Pasha 346 Snackbar Herenstraat 347 Cafetaria Panos 348 Snackbar Hendo 349 Eetcafé '´t Laantje' 350 Kwalitaria Luifelbaan 351 Koffiekiosk Mariton 352 Koffiehuis Kanaalzicht 353 Lounge 54 354 Specialiteitenrest. Mazen 355 Lekker Jammie 356 Chelo Döner 357 De tuin van de smid 358 Oké Dan accommodatie 359 J & S Catering Kantine TV Roomburg 360 Leids Pool-Snookercenrtrum 't Dijkje 361 Jachthaven Waardeiland 362 Keytown Café 363 Aqua Ventura 364 Voetbalkantine Leidsche Boys 365 Bastion Hotel Leiden 366 Bed&Breakfast Dependance L'Espérance 367 Pension Witte Singel 368 Giuseppe 369 Pizzeria Roomburg 370 Lee Garden 371 Hendo Dinner Exclusief 372 Restaurant Woods 373 New Pearl City 374 Chin. Ind. rest. Siang Yang 375 Nieuw Cronesteijn 376 Leidse pide huis 377 Canteris
Sector Fastservice Drank Drank Drank Drank Drank Drank Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Fastservice Drank Drank Drank Drank Drank Drank Drank Drank Hotel Hotel Hotel Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Restaurant Fastservice Fastservice
4. Horecavraag
30
4. Horecavraag 4.2 Scholieren/jongeren Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
20.460 personen (13%)
Leeftijd
15 – 20 jaar
Opleidingsniveau
Middelbare school en MBO
Bezoekmotief
Socialiseren, mensen ontmoeten, vrijetijdsbesteding.
Kritische succesfactoren
Populair bij peergroep, laagdrempelig, prijs, toegang <18.
Voorkeurslocaties
Specifieke concepten die zich op dit segment richten. Stationsplein - Beestenmarkt e.o., Winkelgebied, Nieuwe Rijn.
Type horeca
Laag segment
Cafés en discotheken
Fastfood
€7 - €11
€4,50 - €8,50
€0,50 - €4,50
4 keer per jaar
12 keer per jaar
40 keer per jaar
Besteding
Bezoekfrequentie
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar gelijk blijven.
Bedrijven die social media gebruiken in producten of promotie.
Het gemiddeld inkomen bedraagt circa €200,- per maand.
Locaties waar wisselende themafeesten worden georganiseerd, waarmee telkens vernieuwende omgevingen worden gecreëerd.
Ontwikkelingen met social media worden snel opgenomen door jongeren. Youtube en Facebook-generatie: zeer beïnvloedbaar en gekenmerkt door zapgedrag. Monosegmentatie: Horeca gericht op deze groep schrikt andere segmenten af. De leeftijd voor alcoholverkoop is verhoogd naar 18 jaar waardoor bestedingen in de drankensector aanzienlijk worden beperkt.
Pop-up concepten. Populariteit binnen de peer groep speelt een grote rol bij jongeren als het om keuze van het horecabezoek gaat.
31
4. Horecavraag 4.2 Studenten Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
13.229 woonachtig in Leiden (8%). 16.173 van buiten de stad (10%)
Leeftijd
17 - 30 jaar
Opleidingsniveau
HBO – WO
Bezoekmotief
Socialiseren, mensen ontmoeten, vrijetijdsbesteding.
Kritische succesfactoren
Prijs, mogelijkheid tot laat stappen, bekendheid medestudenten, eigen plek, imago.
Voorkeurslocaties
Nieuwe Rijn, Breestraat, Stationsplein – Beestenmarkt e.o.
Type horeca
Laag/ midden segment
(Grand-)café, discotheek
Lunchroom, Fastfood, Shoarmazaak
€11 - €15
€10,50 - €14,50
€1,50 - €5 ,50
14 keer per jaar
52 keer per jaar
60 keer per jaar
Besteding Bezoekfrequentie
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment over de komende 5 jaar met 8,4% toenemen.
Veel gebruik van terrassen, met name ook doordeweeks.
Het gemiddelde inkomen uit arbeid bedraagt circa €440,= per maand.
Studentenavonden, speciale kortingen voor studenten.
Inkomen en uitgavepatroon van studenten staat onder druk door stijgende studiekosten door veranderende regelgeving vanuit de overheid.
Unieke concepten, trendsetters.
Er vindt op dit moment een afname plaats in het aantal bijbanen in de horeca.
Gaan vaak uit tot in de late/vroege uurtjes (ruime openingstijden).
32
4. Horecavraag 4.2 Eenpersoonshuishoudens Bezoekmoment M
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
17.337 personen (11%).
Leeftijd
24 – 64 jaar
Opleidingsniveau
Relatief veel hoger opgeleiden
Bezoekmotief
Samenkomen, ontspanning, vriendschap onderhouden, contacten leggen.
Kritische succesfactoren
Sfeer, goede kwaliteit, ontspanning, populair bij zelfde leeftijdscategorie.
Voorkeurslocaties
Nieuwe Rijn, Pieterskerk en omgeving
Type horeca
Divers segment
(Grand-)cafés
Fastfood, coffeecorners
Besteding
€16,50- €20,50
€10,50 - €14,50
€3,50 - €7,50
Bezoekfrequentie
8 keer per jaar
10 keer per jaar
20 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar met 1,7% stijgen.
Door beperkte privé verplichtingen interessante groep voor de horeca.
Traditionele cafés worden steeds minder populair.
Datingcafé (ook voor ouderen).
Horeca over het algemeen minder populair als ontmoetingsplaats door de toename in internet datingsites en social media.
Horecaconcept gericht op 1-persoon met grote tafels waar men gezamenlijk plaatsneemt.
36,3% van de bevolking gaat wel eens alleen uiteten (KHN).
33
4. Horecavraag 4.2 Tweepersoonshuishoudens laag opgeleid Bezoekmoment Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
M
D
W
D
V
Z
Z
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
4.183 personen (3%)
Leeftijd
25 – 55 jaar
Opleidingsniveau
Geen opleiding/basisonderwijs, lager onderwijs of middelbaar onderwijs.
Type horeca
Bezoekmotief
Ontspanning, vriendschap onderhouden, gemak voor afhaal, lunch en diner.
Besteding
Kritische succesfactoren
Laagdrempelig, prijs, herkenbaar.
Bezoekfrequentie
Voorkeurslocaties
Winkelgebeid, Nieuwe Rijn, Stationsplein Beestenmarkt e.o.
Laag/ midden segment
Cafés
Fastfood, lunchroom
€13 - €17
€5,50 - €9,50
€2 - €6
8 keer per jaar
28 keer per jaar
30 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar met 2,9% stijgen.
Snackbar en traditionele fastfood blijft populair.
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen een kind krijgen is 29,4.
Fast casual concepten, wel een uit-eten beleving, maar met korte verblijfsduur en beperkte besteding.
Laagopgeleiden gaan steeds ongezonder leven in vergelijking tot de hogeropgeleiden.
‘All you can eat’ sushi/wok/wereldkeuken, aantrekkelijk voor deze groep vanwege de aantrekkelijke prijs.
34
4. Horecavraag 4.2 Tweepersoonshuishoudens hoog opgeleid Bezoekmoment M
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
5.113 personen (3%)
Leeftijd
25– 55 jaar
Opleidingsniveau
HBO, universitair
Bezoekmotief
Ontspanning, vriendschap onderhouden, terras, lunch, diner, uitgaan.
Kritische succesfactoren
Sfeer, goede kwaliteit, ontspanning, trendy zaken, ruime openingstijden.
Voorkeurslocaties
Nieuwe Rijn, Breestraat, Pieterkerk en omgeving
Type horeca
Midden/ hoog segment
Grand-cafés, wijnbar
Lunch en gez. fastfood
Besteding
€18,50 - €22,50
€10,50 - €14,50
€4 - €8
Bezoekfrequentie
18 keer per jaar
30 keer per jaar
30 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar met 2,9% stijgen.
Luxe traiteur en afhaalconcepten.
De gemiddelde leeftijd waarop hoogopgeleide vrouwen een kind krijgen was in 2011 33 jaar, waardoor deze groep langer dubbel inkomen geniet en relatief veel in de horeca besteedt.
Grand-caféachtige formules en luxe drankconcepten als wijn-bar.
Toenemende behoefte aan verluxing.
Combinatiebezoek met lange verblijfsduur van borrel naar diner naar uitgaan.
Ontwikkelde bewustwording van gezondheid.
Gezonde en of biologische concepten.
35
4. Horecavraag 4.2 Gezinnen met jongere kinderen Bezoekmoment M
Kenmerken Omvang 2014
20.881 personen (13%)
Leeftijd
24 – 39 jaar
Opleidingsniveau
Divers
Bezoekmotief
Dagje weg met kinderen, verjaardagen vieren, afgeleide vraag vanuit kinderactiviteiten.
Kritische succesfactoren
Activiteiten voor jonge kinderen, kindvriendelijke omgeving, bereikbaarheid per auto.
Voorkeurslocaties
Specifieke kindvriendelijke concepten.
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Type horeca
(Weg) restaurants & pannenkoek
Terras bezoek
Fastfood
Besteding
€9,50 - €13,50
€8 - €12
€2,50 - €6,50
Bezoekfrequentie
4 keer per jaar
2 keer per jaar
7 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar met 5,8% stijgen.
Kinderpartijen: Pannenkoekenhuizen blijven belangrijk.
De gemiddelde leeftijd waarop mannen/vrouwen hun eerste kind krijgen, ligt voor mannen landelijk op 32,4 jaar en voor vrouwen 29,4 jaar.
Fastservice concepten, uit-eten beleving met korte verblijfsduur.
Overgewicht bij jonge kinderen; toename belang ontwikkeling van healthy fastfood, gezonde take-away en gemaksconcepten. Gezinnen zijn op zoek naar totaalbeleving met vermaak voor de kinderen. Locatie en toegankelijkheid is belangrijk. Vooral veiligheid in de omgeving vinden ouders steeds belangrijker.
Combinatie met buitenactiviteiten en –recreatie. Onderscheidende kindermenu’s, ook met gezonde alternatieven. Gaan vaak uitsluitend uit eten bij speciale gelegenheden.
36
4. Horecavraag 4.2 Gezinnen met oudere kinderen Bezoekmoment M
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
35.329 personen (22%)
Leeftijd
35 – 49 jaar
Opleidingsniveau
Divers
Type horeca
Bezoekmotief
Midden segment
Grand-cafés
Funshoppen, terrasbezoek, afgeleide vraag vanuit dagrecreatie, feesten.
Lunchrooms fastfood
Besteding
€13 - €17
€8 - €12
€3 - €7
Kritische succesfactoren
Activiteiten voor oudere kinderen, bereikbaarheid per auto.
Bezoekfrequentie
8 keer per jaar
10 keer per jaar
10 keer per jaar
Voorkeurslocaties
Winkelgebied, Nieuwe Rijn.
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar met 6,8% dalen.
Mengfunctie: horeca & leisure en horeca & dagrecreatie.
De gemiddelde leeftijd waarop kinderen het huis verlaten is tussen 2009 en 2012 gestegen met een half jaar naar 24,2. Deze verandering is mede te wijten aan de slechte economische situatie.
Fastservice concepten, uit-eten beleving met korte verblijfsduur.
Gezinnen zijn op zoek naar totaalbeleving met vermaak voor de kinderen.
Bedrijven met aparte ruimtes voor besloten feesten en partijen.
Gezonde fastfoodformules.
Gaan vaak alleen uit eten bij speciale gelegenheden.
37
4. Horecavraag 4.2 Empty nesters Bezoekmoment M
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
8.779 personen (6%).
Leeftijd
50 – 65 jaar. Deze groep is nog werkzaam.
Opleidingsniveau
Divers
Bezoekmotief
Afgeleide vraag vanuit bezienswaardigheden, musea en funshoppen, samenkomen met vrienden.
Kritische succesfactoren
Identiteit, authenticiteit, duurzaam & healthy, hoog segment, service en aandacht.
Voorkeurslocaties
Nieuwe Rijn, Pieterskerk en omgeving
Type horeca
Midden/ hoog segment
(Grand) cafés
Lunchroom, snackbar, coffeecorners
Besteding
€17,50 - €21,50
€10,50 €14,50
€3 - €7
Bezoekfrequentie
14 keer per jaar
6 keer per jaar
20 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment is de komende 5 jaar met 7,2% stijgen.
Grand-café achtige formules, wijnbar, formules in combinatie met cultuur.
Toename van hang naar authenticiteit.
Concepten met een hang naar authenticiteit, zoals Café Olivier of Le Pain Quotidien.
Empty nesters beschikken over tijd en geld om er vaak op uit te trekken, vooral in het voor- en naseizoen.
Groep met hoge frequentie en hoge mate van loyaliteit, vatbaar voor loyaliteitsprogramma’s en acties.
38
4. Horecavraag 4.2 Actieve senioren Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
9.514 personen (6%)
Leeftijd
65 – 75 jaar
Opleidingsniveau
Relatief laag opgeleid, landelijk is slechts 24% van de actieve senioren hoog opgeleid.
Type horeca
Bezoekmotief
Afgeleide vraag vanuit dagje uit, attractie of museum, samenkomen met vrienden.
Besteding
Kritische succesfactoren
Vertrouwd, rust, kwaliteit/service, veiligheid en bereikbaarheid.
Voorkeurslocaties
Nieuwe Rijn, Pieterskerk en omgeving.
Midden segment
(Grand-)cafés, terrassen
Lunchroom, coffeecorners
€18 - €22
€8 - €12
€3 - €7
14 keer per jaar
8 keer per jaar
16 per jaar
Bezoekfrequentie
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar met 28,2% stijgen.
Weekmarkten en evenementen.
De helft van de Nederlandse senioren heeft behoefte aan extra informatie over het onderwerp voeding en ouder worden.
Mengfuncties met retail, leisure en musea kansrijk.
De seniorengroep neemt toe. Ze hebben meer vrije tijd en meer te besteden (ondanks dat pensioenen onder druk komen te staan). De verwachting is dat de inkomens- en vermogenspositie van ouderen in 2025 niet wezenlijk zal verschillen van die van de huidige generatie ouderen.
Authenticiteit: biologische producten, culinaire elementen en smaakconcepten van belang. Concepten die inspelen op aspirationele leeftijd die populair zijn bij hoog opgeleide tweepersoonshuishoudens.
39
4. Horecavraag 4.2 Passieve senioren Bezoekmoment M
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
6.921 personen (4%)
Leeftijd
75+-ers
Opleidingsniveau
Relatief laag opgeleid, landelijk is slechts 18% van de passieve senioren hoog opgeleid.
Bezoekmotief
Familiebijeenkomsten, socialiseren.
Kritische succesfactoren
Bereikbaar, rolstoelvriendelijk, rust, service en aandacht.
Voorkeurslocaties
Winkelgebied, concentraties buiten het centrum
Type horeca
Laag/ midden segment
(Grand-)cafés, terrassen, buurthuizen
Lunchroom en ijssalon
Besteding
€12 - €16
€3,50 - €7,50
€1,50 - €5,50
Bezoekfrequentie
3 keer per jaar
2 keer per jaar
3 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
De groep passieve senioren zullen in de komende 5 jaar naar schatting met 19,9% stijgen.
Een ontmoetingsplek voor ouderen
Ouderen blijven langer op zichzelf wonen. Vanwege de participatiemaatschappij wordt ook van hoogbejaarden verwacht dat zij participeren in de samenleving. Als ondersteuning voor hen komen er steeds meer seniorenloketten en websites. De helft van de Nederlandse senioren heeft behoefte aan extra informatie over het onderwerp voeding en ouder worden.
Vermijdt drukte en komt daardoor in dalmomenten voor de horeca.
40
4. Horecavraag 4.3 Dagtoerist Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
1.735.000 dagbezoeken (92%).
Leeftijd
Leiden trekt een groot publiek tussen 16 en 70 jaar.
Opleidingsniveau
Divers.
Bezoekmotief
Vrijetijdsbesteding, ontspanning, terras, uit eten, musea, bezienswaardigheden, funshoppen en weekendjes weg.
Kritische succesfactoren
Combinatie bezoekmotieven, shoppen, cultuur, sightseeing, attracties en evenementen, historische binnenstad, schoon.
Voorkeurslocatie
Winkelgebied, Stationsplein - Beestenmarkt e.o., Nieuwe Rijn, Pieterskerk en omgeving.
Type horeca
Besteding
Midden segment
(Grand) cafés, terrassen
Fastfood, lunchrooms, ijssalon, coffeecorners
€30,50 - €34,50
€10,50 - €14,50
€6,50 - €10,50
0,35 keer per bezoek
0,3 keer per bezoek
0,35 keer per bezoek
Bezoekfrequentie
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende jaren licht toenemen met 0,5% .
Mengfuncties: steeds volwassener horeca-aanbod in winkels.
Toename van internetaankopen vergroot leegstand in de stad. Winkelpubliek zal verder afnemen.
Specialistische daghoreca belangrijk bij winkelende consument en funshopper (voornamelijk vrouwen): koffieconcepten, lunchrooms en fastfood met gezond productaanbod.
Musea in Leiden trekken jaarlijks steeds meer bezoekers.
Terrassen binnen of direct aansluitend aan het winkelgebied. Evenementen met regionale of zelfs landelijke aantrekkingskracht.
41
4. Horecavraag 4.3 Dagtoerist specificatie
Winkelend publiek
Horeca
Cultuur
Kenmerken • In 2007 waren er 797.000 bezoeken en in 2012, 396.000 bezoeken. • Het aantal bezoeken is in 2012 aanzienlijk verminderd met 13%. • De gemiddelde besteding per persoon is € 12,03.
Kenmerken • In 2007 waren er 272.000 bezoeken en in 2012, 264.000 bezoeken. • Het aantal bezoeken is in 2012 gelijk als in 2007, (14%). • De gemiddelde besteding per persoon is €13,94.
Kenmerken • In 2007 waren er 472.000 bezoeken en in 2012, 639.000 bezoeken. • Het aantal bezoeken is sterk gestegen met 38%.
Toekomstige ontwikkelingen • Het Centrummanagement organiseert Verrassende Winkelweekenden. • Meer parkeergelegenheid bij de Lammermarkt, Garenmarkt en Morspoortterrein creëren. • Gemeente Leiden en Retail Management Center (RMC) laten diverse stakeholders samen tot een gezamenlijke visie op de doelgroep, de identiteit van het gebied en tot aan een concreet actieplan komen. Wensen en behoeften horeca • Specialistische daghoreca belangrijk bij winkelende consument: en funshopper (voornamelijk vrouwen): terrassen bij winkels, koffieconcepten, lunchrooms en fastfood met gezond productaanbod. • Snelle lunchmogelijkheden, impulsbezoek en terras.
Toekomstige ontwikkelingen • Samen met negen stadspartners heeft de gemeente Leiden de ambitie om in 2017 de verkiezing voor Beste Binnenstad van Nederland te winnen. Het team bestaat uit: Centrummanagement, Leiden Marketing, de Stichting Museumgroep Leiden, Kamer van Koophandel, Cultuurfonds, Koninklijke Horeca Nederland, het Stadslab, wijkverenigingen uit de binnenstad.
Wensen en behoeften horeca • Voor de horeca is het bezoekmotief voornamelijk, even uitrusten, functioneel en onderdeel van een dagje uit. • Verruiming van openingstijden in bepaalde gebieden. • Mengfuncties zoals bijvoorbeeld dineren en dansen.
Toekomstige ontwikkelingen • Aantrekken van grote fashionketens op de Aalmarkt zoals Zara, New Yorker, The Sting, Bershka. • De kwaliteit van de historisch gevels en gevelreclame in het kernwinkelgebied is verbeteren. • Het Cultuurkwartier een begrip laten worden met het Muziekcentrum De Nobel en een uitgebreide Lakenhal. • Vernieuwingen zoals grotere foyer en beter begaanbare ingangen van het Leidse Schouwburg. Wensen en behoeften horeca • Gethematiseerde horeca bij culturele instellingen. • De horeca wordt vaak uitbesteed, dan wel gecatered.
42
4. Horeca vraag 4.3 Verblijfstoerist Bezoekmoment Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
M
Omvang 2014
Leiden telde in 2014 ruim 147.000 toeristische overnachtingen (9%).
Leeftijd
Leiden trekt een groot publiek tussen de 25 en 70 jaar.
Opleidingsniveau
De verblijfstoerist heeft over het algemeen een middelhoge tot hoge opleiding genoten.
Bezoekmotief
Combinatie bezoekmotieven, shoppen, cultuur, sightseeing, attracties en evenementen.
Voorkeurslocaties
W
D
V
Z
Z
Horecagedrag
Kenmerken
Kritische succesfactoren
D
Locatie en afgeleide vraag.
Type horeca
Midden/ hoog segment
(Grand) cafés
Lunchrooms, coffeecorners
Besteding
€27,50 €32,50
€10 - €15
€2,50 - €7,50
Bezoekfrequentie
1 keer per bezoek
0,45 keer per bezoek
0,4 keer per bezoek
Winkelgebied, Nieuwe Rijn, Stationsplein Beestenmarkt e.o.
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende jaren stijgen met 13% .
Evenementen met landelijke aantrekkingskracht.
Aantal hotelkamers nam afgelopen vijf jaar met meer dan 60% toe. Het aantal overnachtingen nam met 80% toe. De gemiddelde kamerprijzen zijn onder druk komen staan.
Ontwikkeling aantrekkelijke terraslocaties. Culinaire profilering ontwikkelen. Inspelen op herhalingsbezoeken.
Het aanbieden van arrangementen in samenwerking met lokale ondernemers.
43
4. Horecavraag 4.3 Watertoerisme Bezoekmoment M
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Kenmerken Omvang 2014
7.488 verblijfsdagen (0,4%).
Leeftijd
35-60 jaar
Opleidingsniveau
Divers
Bezoekmotief
Vrijetijdsbesteding, ontspanning, weekendje weg, cultuur.
Kritische succesfactoren
Dicht bij de haven, aan het water.
Voorkeurslocaties
Haven, Nieuwe Rijn
Type horeca Besteding Bezoekfrequentie
Midden/ hoog segment
(Grand-)cafés, terrassen.
Fastfood, lunchrooms
€20 - €25
€8 - €12
€2,50 - €6,50
0,5 keer per bezoek
0,5 keer per bezoek
0,2 keer per bezoek
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende jaren gelijk blijven.
Verblijfsplekken en terrassen met een goede relatie met het water zijn passend in dit gebied.
Het aantal passanten in haven Zijlpoort is de afgelopen vijf jaar met 15% toegenomen. CDA in Leiden is van plan meer hoogwaardige horeca te vestigen in de haven. De ontwikkeling van de Zijlpoort en Haven als horecalocatie moet het gebied meer bij de binnenstad betrekken.
Een terras dat grenst aan het water geeft een grote meerwaarde aan het gebruik en aan de beleving. Groene Singelroute en geheel bevaarbaar maken van de singel dragen bij aan meer watertoerisme.
44
4. Horecavraag 4.4 Werkende massa Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
26.324 personen(15%)
Leeftijd
25- 60 jaar
Opleidingsniveau
Middelbaar onderwijs, hoger onderwijs.
Bezoekmotief
Lunch pauze, zaken doen, socialiseren.
Kritische succesfactoren
Persoonlijke service, restaurant en bar, bereikbaarheid auto, parkeergelegenheid.
Voorkeurslocaties
Stationsplein - Beestenmarkt e.o.
Type horeca
Laag segment
(Grand-)cafés, terrassen.
Fastfood, lunchrooms
Besteding
€20,50 - €24,50
€9 - €13
€3,50 - €7,50
Bezoekfrequentie
2 keer per jaar
4 keer per jaar
12 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar 1,7% stijgen.
To-go mogelijkheid belangrijk in combinatie met korte wachttijden.
Toenemende werkloosheid van de afgelopen jaren zit met name in dit segment.
Gezonde fastfood, fast-casual en to-go concepten, zoals Easy en Lebkov. Zaalruimte voor feestjes met collega’s. Vrijdagmiddagborrel.
45
4. Horecavraag 4.4 Leiden Bio Science Park (commercieel) Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
7.488 personen (4%)
Leeftijd
30-60 jaar
Opleidingsniveau
Hoog
Bezoekmotief
Zaken doen, socialiseren, functioneel.
Kritische succesfactoren
Goede service, lunchmogelijkheden, rust en privacy.
Voorkeurslocaties
Stationsplein - Beestenmarkt e.o.
Type horeca
Besteding Bezoekfrequentie
Hoog segment
(Grand-)cafés, terrassen, congres en zaalbedrijven
Lunchrooms, coffeecorners
€ 25,50 - €29,50
€11 - €15
€5 - €9
4 keer per jaar
8 keer per jaar
20 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar 45,8% groeien.
To-go mogelijkheid belangrijk in combinatie met korte wachttijden.
Verbetering van de doorstroming van verkeer en bereikbaarheid van het Lieden Bio Science Park.
Relatief luxe lunchmogelijkheden en aanbod in directe omgeving
In 2013 zijn er nieuwe sportvelden aangelegd voor studenten en medewerkers van bedrijven op Leiden Bio Science Park Om het meer een wijk van de stad Leiden te maken, komen er appartementen, studentenhuisvesting, winkels en horecavoorzieningen. Leiden heeft de ambitie om het Bio Science Park verder te ontwikkelen tot één van de meest gerenommeerde life science parken op internationaal niveau.
Culinair restaurantaanbod. Vrijdagmiddagborrel
46
4. Horecavraag 4.4 Gezondheids- en welzijnszorg Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
15.405 personen (9%)
Leeftijd
25 - 60 jaar
Opleidingsniveau
HBO en universitair.
Bezoekmotief
Zaken doen, socialiseren, contacten leggen, vrijetijdsbesteding, functioneel.
Kritische succesfactoren
Kwaliteit, rust en privacy, traditionele luxe, veiligheid, ‘zakelijk’ verantwoord.
Voorkeurslocaties
Stationsplein - Beestenmarkt e.o.
Type horeca
Besteding
Midden segment
(Grand-)cafés, terrassen
Fastfood, lunchrooms, coffeecorners
€20,50 - €24,50
€ 10,50- €14,50
€4 - €8
2 keer per jaar
2 keer per jaar
10 keer per jaar
Bezoekfrequentie
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar 2,5% dalen.
To-go mogelijkheid belangrijk in combinatie met korte wachttijden.
Het aantal vrijwilligers in de zorg in Leiden is gestegen met 4%.
Gezonde fastfood en fast-casual en to-go concepten, zoals Eazy en Lebkov.
Het percentage Leidenaren dat afgelopen twaalf maanden mantelzorg heeft gegeven is de afgelopen 5 jaar gelijk gebleven.
Vrijdagmiddagborrel
In de thuiszorg verdwijnen veel banen.
47
4. Horecavraag 4.4 Onderwijs Bezoekmoment M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
Horecagedrag
Omvang 2014
8.814 personen (5%).
Leeftijd
25-65 jaar
Opleidingsniveau
MBO en HBO.
Bezoekmotief
Lunch, vrijetijdsbesteding, functioneel.
Kritische succesfactoren
Snelle service en goede kwaliteit.
Besteding
Voorkeurslocatie
Directe omgeving van Universiteitsgebouw
Bezoekfrequentie
Type horeca
Laag segment
(Grand-)cafés, terrassen
Lunchrooms, coffeecorners
€20,50 - €24,50
€ 10,50- €14,50
€4 - €8
2 keer per jaar
2 keer per jaar
10 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar 1% stijgen.
Shop-in-shop in universiteiten en hogescholen.
Aantal studenten zal naar verwachting komende jaren blijven stijgen en daarmee ook de vraag naar personeel.
Zaaltjes voor (afstudeer)borrels.
Ontwikkeling van tekort aan docenten.
48
4. Horeca vraag 4.4 Topsegment werkenden Bezoekmoment Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Horecagedrag
Omvang 2014
2.418 personen (1%).
Leeftijd
40-65 jaar.
Opleidingsniveau
HBO en universitair.
Bezoekmotief
Zaken doen, vergaderingen, congressen en seminars.
Kritische succesfactoren
Kwaliteit, rust en privacy, traditionele luxe, veiligheid, declarabel, ‘zakelijk’ verantwoord, herkenning.
Besteding
Voorkeurslocatie
Luxe restaurantconcepten en hotels.
Bezoekfrequentie
Type horeca
Hoog en top segment
(Grand) cafés, vergadercentra
Lunchrooms, coffeecorners
€42,50 €47,50
€15,50 - €19,50
€10,50 - €14,50
6 keer per jaar
12 keer per jaar
12 keer per jaar
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Aantal is relatief constant. Gezien stijgende totale werkgelegenheid zal dit segment ook naar verhouding stijgen.
Internationale merken en concepten.
Het aantal particuliere huishoudens met een hoog inkomen is de afgelopen 5 jaar (2006-2010) afgenomen met 1,8% Zakelijk horecagebruik loopt de afgelopen jaren terug. Sterrenrestaurants hebben hier ook last van.
Hotel- en wijnbars populair. Luxe catering concepten. Private dining ruimte belangrijk.
Combinatie van vergaderruimte + bar, voor eventuele naborrel.
49
4. Horeca vraag 4.4 Zakelijke hotelgast Bezoekmoment Jan
Feb
Mrt
09-12
Apr
Mei
Jun
12-17
Jul
Aug
Sep
17-00
Okt
Nov
Dec
M
Kenmerken
D
W
D
V
Z
Z
Horecagedrag
Omvang 2014
Ruim 172.000 overnachtingen.
Leeftijd
25 - 65 jaar
Opleidingsniveau
Midden - Hoog
Bezoekmotief
Meerdaagse vergaderingen, zaken doen, congressen en seminars, pauzemoment.
Kritische succesfactoren
(Internationaal) aanspreekpunt, persoonlijke service, restaurant en bar, bereikbaarheid auto, parkeergelegenheid.
Voorkeurslocatie
Met name in de directe omgeving van de werklocatie.
Type horeca Besteding
(Hotel) restaurant
(Grand) cafés
Lunchrooms, coffeecorners
€25,50 - €30,50
€10,50 €14,50
€8 - €12
1 keer per bezoek
0,4 keer per bezoek
0,6 keer per bezoek
Bezoekfrequentie
Ontwikkelingen
Kansen en mogelijkheden
Naar verwachting zal dit segment in de komende 5 jaar 13% stijgen.
Luxe B&B/Boetiekhotel concepten in de stad.
Van het aantal overnachtingen is circa 33% vanuit het MICE segment (congressen).
Horeca met goede bereikbaarheid, zowel fysiek als digitaal.
Hyper connected. Deze groep is de groep met smartphones en laptops die hoge eisen stellen aan bereikbaarheid en contact
Ontbijtconcepten.
50
4. Horecavraag 4.4 Info Leiden Bio Science Park Bio Science Park
Wat?
Het Leiden Bio Science Park (LBSP) is een bedrijvenpark die zich richt op bedrijven en kennisinstellingen in de biotechnologie sector. Op het LBSP werken mensen uit de wetenschap, het bedrijfsleven en de overheid succesvol samen.
Waar?
Gelegen in Noord-West Leiden, vlak bij Leiden Centraal Station. 20 minuten vanaf Schiphol en 2045 vanaf Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.
Hoe groot?
Circa 110 hectare met momenteel 70 bedrijven. Waarvan 47% Commerciële bedrijven, 4% Leiden UMC, 17% Leiden Universiteit, 10% andere kennisinstellingen en 21% andere bedrijven.
De bedrijven
De bedrijven richten zich op onderzoek, ontdekking, ontwikkeling en productie van nieuwe geneesmiddelen, therapieënen producten voor diagnostiek. Op het park zijn er verschillende bedrijven, van startups tot multinationals, van bedrijven die zich specialiseren in de research tot productiebedrijven.
Medewerkers
Momenteel zijn er 15.000 werkenden op het park maar zal naar verwachting toenemen tot 25.000 werkenden in 2025.
Feiten
Onwikkelingen
In 2009 werd het park uitgeroepen tot het beste bedrijvenpark in Nederland en bestaat reeds 28 jaar
Er wordt gewerkt aan een functiemenging, om het LBSP meer te laten aansluiten als wijk van de stad. Er komen appartementen, studentenhuisvesting, winkels en horecavoorzieningen.
Het park telt de meeste biotech starters van Nederland.
Het is het grootste life science kenniscluster in Nederland. In 2006 werd de LBSP foundation opgericht om nieuwe bedrijven aan te trekken en te ondersteunen.
De ondernemersvereniging heeft een arbeidspool opgezet, waarbij personeel onderling kan worden uitgeleend.
In het gebied, Nieuw-Rhijngeest Zuid, wat behoort tot de gemeente Oegstgeest, wordt een mix van ruimte voor hoogwaardig wonen, recreatie langs de Oude Rijn, het museum en hotel Corpus en life science bedrijven. Er word een compleet vernieuwde wetenschappelijke Bèta Campus voor Universiteit Leiden gebouwd. De infrastructuur rondom het LBSP wordt uitgebreid en verbeterd.
51
5. Advies
52
5. Advies
Nieuwe Rijn in beeld Huidige situatie 6 7
22
49
Horeca
Leegstand
Retail
Overig
Afbakening Nieuwe Rijn vanaf de Hooigracht, Botermarkt, Stadhuisplein, Koornbrugsteeg tot Dwarskoornbrugsteeg, Vismarkt, Gangetje vanaf nummer 8 en Aalmarkt t/m V&D
Bijlagen
IV Ondersteunende horeca / ‘blurring’ Ondersteunende horeca / blurring Thema • Blurring is een Engelse term voor branchevervaging, waarbij horeca gecombineerd wordt met retail, maar ook met cultuur of leisure. Hierbij is de horeca over het algemeen ondergeschikt. • Ondergeschikte horeca kan een aanvulling op en verrijking zijn van het horeca-aanbod. Het kan positief bijdragen aan winkels, sociaalculturele instellingen en dus aan het imago van een bruisende stad. • Het is niet wenselijk dat er een wildgroei ontstaat in ondergeschikte horeca of dat deze nevenactiviteiten belangrijker worden dan de hoofdactiviteit, waardoor ongelijke concurrentie ontstaat voor de reeds gevestigde horeca. Huidig beleid Leiden Indien horeca ondergeschikt is aan de hoofdfunctie, zoals een bedrijfskantine voor werknemers in een bedrijf of kantoor, of een bar of restaurant voor uitsluitend bezoekers van een museum of schouwburg, dan is die ondersteunende / ondergeschikte horeca toegestaan als onderdeel van de hoofdbestemming krachtens het bestemmingsplan en hoeft er voor horeca geen aparte aanduiding op de plankaart te worden opgenomen. Ter verduidelijking zal in de doeleindenomschrijving van de betreffende bestemming deze ondersteunende horeca wel opgenomen kunnen worden, waarbij verwezen kan worden naar bovengenoemde categorie-indeling. Indien horeca een ondersteunende functie ten behoeve van een andere functie is, maar deze horeca niet meer ondergeschikt te noemen is, bijvoorbeeld horeca van enige omvang in een winkel, of in een museum zonder dat je het museum hoeft te bezoeken of in een openbaar stadspark, dan kan in een bestemmingsplan een aanduiding opgenomen worden op de plankaart met als doel zelfstandige horeca toe te staan. Hierbij kan weer gebruik worden gemaakt van de categorie-indeling. Advies
• Gezien de ontwikkelingen, waarbij mengfuncties (zogenaamde ‘blurring’) een steeds grotere rol gaan spelen in stadsontwikkelingen dient er beleid te worden geformuleerd op dit vlak. Daarom adviseren wij een eenduidige beleidslijn op te stellen die in de praktijk handhaafbaar is. • Om te voorkomen dat ondersteunende horeca gaat functioneren als reguliere horeca (zonder dat zij beschikken over de reguliere vergunningen) dienen voorwaarden gekoppeld te worden aan het toelaten ervan. • Wij adviseren aspecten als openingstijden, maximale oppervlakte, eigen entree, verstrekking van alcoholhoudende dranken en mogelijkheden voor terras in nader op te stellen beleid te reguleren.
53
54
6. Horecacategorieën
55
6. Horecacategorieën
6.1 Inzicht andere gemeenten Delft
Dordrecht
Haarlem
Categorie indeling horeca: 1. 1A - aan de detailhandelfunctie verwante horeca zoals, lunchrooms, ijssalons en snackbars 2. 1B – Overige lichte horeca zoals bistro’s, eetcafés en restaurants. 3. 2 – middelzware horeca zoals café-restaurants, bars en biljartcentra 4. 3 – zware horeca zoals discotheken, nachtclubs en zalen-/partycentra.
Categorie indeling horeca: 1. 1 – Alle horeca die niet onder categorie 2 valt. 2. 2 – Zware horeca als discotheken. 3. De gemeente kent een apart beleidsstuk voor ondergeschikte horeca.
Categorie indeling horeca: 1. Lunchrooms, ijssalons en koffiehuizen 2. Restaurants en eethuisjes 3. Cafés en eetcafés 4. Hotels 5. Discotheken
Problemen met categorie indeling: Geen problemen. Concepten zijn binnen de categorieën goed thuis te brengen.
Problemen met categorie indeling: Vanwege het hebben van slechts 2 categorieën wordt iedere horeca aanvraag apart beoordeeld. Dit is tijdrovend en de gemeente is op zoek naar andere oplossingen. Eventueel een lichtere categorie waar geen vergunning voor nodig is. Deze discussie is net gestart binnen de gemeente.
Problemen met categorie indeling: Geen problemen, KHN geeft aan dat ook de mengvormen goed aansluiten op de categorieën.
Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: Bestemmingen worden eens in de tien jaar herzien. De procedures zijn langdurig en zwaar en gaan niet makkelijk mee met eventuele trends.
Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: Geen problemen. Wel is er een speciaal beleidsstuk opgesteld voor ondergeschikte horeca. Hierin wordt duidelijk beschreven aan welke eisen een bedrijf moet voldoen indien deze ondergeschikte horeca wil exploiteren.
Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: Centrum voorzieningen (ondersteunende horeca) wordt een toenemend probleem. Winkelleegstand wordt opgevuld door bijvoorbeeld een bakkerij of een delicatesse zaak en mogen hierbij stoelen plaatsen en terrassen. Dit zorgt voor een te groot aanbod in horecastoelen. Tevens weet de gemeente niet hoe ze om moeten gaan met terrassen bij ondergeschikte horeca. Zelf zouden ze het niet doen maar de bestemming laat het soms toe.
Toekomstige wijzigingen: Geen
Toekomstige wijzigingen: Wellicht het toevoegen van extra categorieën.
Toekomstige wijzigingen: Exploitatievergunning is voor softe horeca als restaurants en cafés overbodig, zou afgeschaft kunnen worden. Voor discotheken blijven deze wel van belang.
Gesproken met: KHN – Nelleke van Weering Gemeente – Sander den Hollander
Gesproken met: KHN – Marlies Cirkel Gemeente: Reineke de Vries
Gesproken met: KHN – Ivo Berkhof Gemeente – Gonda Ruijterman
56
6. Horecacategorieën
6.1 Inzicht andere gemeenten Den Haag
Utrecht
Rotterdam
Categorie indeling horeca: 1. Meldplicht: droge horeca (bijv. ijssalons, koffieconcepten, pannenkoekenhuis, lunchrooms) en mengfuncties met meer dan 25% van het bruto vloeroppervlak aan zitgelegenheid en/of een terras. 2. Licht: accent op verkoop veelal voor gebruik ter plaatse van al dan niet ter plaatse bereide kleine maaltijden en etenswaren, in combinatie met verkoop van overwegend niet-alcoholische dranken 3. Middelzwaar: accent op het nuttigen van ter plaatse bereide etenswaren, ondersteund door het schenken van alcoholische en niet-alcoholische dranken. 4. Zwaar: bijv. café, bar, lounge, discotheek en club. De nadruk ligt op het verstrekken van alcoholische en nietalcoholische dranken en/of gelegenheid bieden tot dansen op mechanische en/of livemuziek op een dansvloer, eventueel in combinatie met ter plaatse bereide etenswaren.
Categorie indeling horeca: 1. A1- Discotheek, bar-dancing. 2. A2- Zaalverhuur. 3. B - Café, bar en brasserie. 4. C - Cafetaria, snackbar, grill-room, fastfood-restaurant, automatiek en snelbuffet. 5. D1 - Restaurant, bistro en crêperie. 6. D2 - Lunchroom, ijssalon, koffiebar en koffie-/theehuis.
Categorie indeling horeca (gebaseerd op aantal modules die ondernemer aan kan vragen): 1. A – Inrichtingen die een terras exploiteren: en/of geopend zijn tot 23.00 uur. 2. B - Inrichtingen die zwak alcoholhoudende dranken schenken; en/of één van de volgende openingstijden hanteren: 07.00 uur tot 01.00 uur zo-do en tot 02.00 uur vr-za; vanaf 04.00 uur tot 07.00 uur geopend (in combinatie met bovenstaande). 3. C – Inrichtingen - die (zwak en) sterk alcoholhoudende drank verstrekken; en/of maaltijden verstrekken; en/of vrije openingstijden hanteren. 4. D - Inrichtingen - die entertainment aanbieden; en/of één of meerdere activiteiten 1 tot en met 12 mogelijk. 5. D+ - Inrichtingen - die zich beschikbaar stellen voor diverse grootschalige activiteiten; en/of één of meerdere activiteiten 1 tot en met 12 mogelijk. Daghoreca (geen alcohol en terras), horeca in tuincentra, kantines, musea, congrescentra is vergunningsvrij.
Problemen met categorie indeling: Geen.
Problemen met categorie indeling: Met name de branchevervaging is lastig te handhaven. Veel ondernemers doen aan zaalverhuur, dit is echter sinds kort niet meer toegestaan. Alleen bij ondernemingen met categorie A2 mag dit wel.
Problemen met categorie indeling: Geen problemen, categorieën doen meer recht aan de situatie en in combinatie met de verschillende opties (welgeen terras, wel-geen alcohol, wel- geen live muziek, etc.) zijn de bedrijven goed te classificeren.
Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: Mogelijke herziening van gebied waar nachtontheffingen gelden.
Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: Geen problemen
Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: In categorie A en soms ook B (zonder alcohol) kan je ook in detailhandel panden terecht. Voor de rest geldt dat er sprake moet zijn van een horecabestemming.
Toekomstige wijzigingen: Nieuwe horecavisie zal mogelijk in 2015 worden vastgesteld. Gemeente wil sturen op kwaliteit.
Toekomstige wijzigingen: Wijzigingen binnen de categorie A zijn sinds kort van kracht. Geen andere wijzigingen in het vizier.
Toekomstige wijzigingen: Geen wijzigingen in het vizier.
Gesproken met: Gemeente: Wilma van der Putten
Gesproken met: Gemeente: Tabitha Versteeg
Gesproken met: KHN: Maartje Roodsant Gemeente: In afwachting van reactie
Deze indeling geldt voor de gehele gemeente.
6. Horecacategorieën
57
6.1 Inzicht andere gemeenten Amsterdam
Enschede
Deventer
Categorie indeling horeca: 1. Horeca 1 - Fastfoodzaken/ketens, snackbar, broodjeszaken. 2. Horeca 2 - Discotheken, zaalverhuur, sociëteiten. 3. Horeca 3 - Café, eetcafé. 4. Horeca 4 - Restaurant, lunchroom, koffiehuis.
Categorie indeling horeca: 1. Categorie I: sluiten qua exploitatievorm aan bij winkelvoorzieningen, en bieden vooral niet ter plaatse bereide kleinere etenswaren en in hoofdzaak alcoholvrije drank 2. Categorie II: in hoofdzaak ter plaatse bereide maaltijden, al dan niet in combinatie met drank 3. Categorie III: in hoofdzaak verstrekking van alcoholische dranken, al dan niet in combinatie met kleinere etenswaren en/of het ten gehore brengen van (al dan niet mechanische) muziek 4. Categorie IV: in hoofdzaak gelegenheid tot dansen op (al dan niet levende) muziek, in combinatie met etenswaren en (ook alcoholhoudende) dranken.
Categorie indeling horeca: 1. Categorie 1- Grootschaliger vormen van horeca-activiteiten (met een oppervlakte van 200 m² en meer), waar in hoofdzaak alcoholische drank wordt verstrekt en waarvan de exploitatie in het algemeen meer aantasting van het woon- en leefklimaat veroorzaakt en meer druk op de openbare orde met zich meebrengt: 1a: discotheken, dancings, nachtclubs. 1b: gecombineerd eten/drinken/dansen (met kleine dansvloer van maximaal 50 m²). 2. Categorie 2 - 2a: vormen van horeca die zich qua exploitatie richten op drankenverstrekking (café, bars, besloten feestzaal) welke doorgaans minder druk op de omgeving veroorzaken. 2b: vormen van horeca-activiteiten waar in hoofdzaak maaltijden worden verstrekt en waarvan de exploitatie doorgaans geen aantasting van het woon- en leefklimaat veroorzaakt: restaurants, hotels, pensions, vergadercentrum, bodega’s. 3. Categorie 3- Vormen van horeca-activiteiten waarvan de exploitatie normaliter géén aantasting van het woon- en leefklimaat kan veroorzaken en geen druk op de openbare orde met zich mee kan brengen: 3a: vormen van zelfstandige horeca die zich qua exploitatie en qua openingstijden richten op de winkelactiviteiten 3b: overige facilitaire/ondersteunende horeca als ondersteuning aan de andere hoofdfunctie.
Wisselt per stadsdeel.
Problemen met categorie indeling: De gemeenten ervaren geen/beperkt problemen met de huidige indeling. Wel ervaart KHN dat de gemeente worstelt met ondergeschikte horeca functies in panden met detailhandel bestemming. Voor meerdere gemeenten (waaronder Amsterdam) geldt dat men op zoek is naar nieuwe indelingen waarbij minder specifiek en uitsluitend wordt benoemd. Dit geeft des te meer ruimte voor interpretaties en zorgt voor welles/nietes discussie bij afwegingen of rechter. Zij geeft daarbij aan dat men terug wil naar 3 of 4 categorieën (inclusief hotel en dergelijke). Dit dient ruimte te bieden voor nieuwe formules en initiatieven, waarmee de markt beter en sneller kan bewegen. Problemen met categorieën in relatie tot bestemming: De gedachte bij de gemeenten dat ongewenste ontwikkelingen met bestemmingsplannen worden bestreden, gaat zij tegen. Zij geeft juist aan dat ongewenste ontwikkelingen op het gebied van aanbod beter kunnen worden tegengegaan door middels van beleid op het gebied van openingstijden en de APV. Toekomstige wijzigingen: Zij onderkent dat wijzingen in indelingen zware gevolgen kunnen hebben voor onroerend goed bezitters alsmede omwonenden. Zij geeft daarbij aan dat dit dan moet worden ingepast in de bestaande situatie en mogelijk leidt tot schadeclaims. Gesproken met: KHN – Eveline Doornhegge (regiomanager KHN Amsterdam)