Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips
studie “Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen?”
• initiatieven in Vlaanderen (in en buiten sport)? – type van mogelijkheden en competenties? – kritieke succesfactoren? • relevantie van competenties voor duurzame tewerkstelling? • samenwerkingsverbanden om lange-termijn initiatieven te faciliteren? • potentiële settings voor pilootprojecten?
methode • semi-gestructureerde interviews • 30 organisaties (43 respondenten) • beleidsmedewerkers en praktijkmedewerkers • feedback (reflecteren over bevindingen)
belangrijkste bevindingen • heel positieve reacties mbt het potentieel van sport maar momenteel een beperkt aantal sportinitiatieven met een focus op (werkgerelateerde) competentieontwikkeling en tewerkstellingsmogelijkheden • diversiteit aan doelgroepen • diversiteit aan doelen (competentie-ontwikkeling; werken naar vorming en kwalificatie (meestal professionele compententies); werken met stages en praktische ervaringen en – soms – aanbieden of leiden tot echte tewerkstelling)
belangrijkste bevindingen • grote variatie aan generieke (overdraagbare) competenties (bv., gerelateerd aan persoonlijke en sociale verantwoordelijkheid; communicatie; samenwerking; organisatie; time en stress management; conflictoplossing; ...) • belang van persoonlijke begeleiding • wenselijkheid van het verwerven van een diploma • belang van samenwerking • nood aan activering van de arbeidsmarkt
waarde van sport • vooral als een aantrekkingspool voor jongeren • maar ook beschouwd als een indirect instrument (setting) • overdraagbaarheid van competenties? • tewerkstellingsmogelijkheden?
potentieel interessante settings • sportclubs kunnen een potentieel hebben, maar enkel onder specifieke voorwaarden • naast reguliere sportcontexten, zijn er ook alternatieve sportcontexten (bv., buurtsportprogramma’s; jeugdwelzijnswerk) • sportopleidingsprogramma’s in beroepsonderwijs – (sport)praktijkgerichte werkcompetenties • bv. activiteiten organiseren, promotie, onderhoud en logistiek, …
potentieel interessante settings • focus op bestaande initiatieven met een ‘track record’ (incl. duidelijke doelen en visie; samenwerkingsverbanden met relevante stakeholders; actieve jeugdparticipatie; ...)
voorwaarden • onderscheid tussen noodzakelijke en voldoende voorwaarden: – noodzakelijke voorwaarden: wat is nodig om een programma op te starten en jongeren te laten deelnemen? (bv., in termen van aantrekkelijkheid voor deelnemers; financiering; toegankelijkheid; recrutering; duurzaamheid; ...) – voldoende voorwaarden: wat is nodig om wenselijke uitkomsten te bekomen?
voldoende voorwaarden • actieve participatie van deelnemers in planning, organisatie en evaluatie van trajecten • in de meeste gevallen zal sport een module kunnen zijn in een algemener programma • de noodzaak voor een vroege focus op het begeleiden naar het vinden van werk • systematische benadering voor het ontwikkelen, herkennen en benoemen van competenties
voldoende voorwaarden • een geïntegreerde benadering om maatregelen te implementeren en initiatieven op te zetten met andere relevante beleidsdomeinen (bv. onderwijs, welzijn, jeugd, … ) – elk met hun eigen speficieke kennis, ervaringen en expertise – om de vicieuze cirkel van armoede, problematisch welzijn en lage scholing te kunnen doorbreken van een toenemend aantal jongeren
Sport & Tewerkstelling: WIJ! trajecten 1 “We willen ook de rol van sport in de competentieontwikkeling van jonge werkzoekenden en trajecten naar werk verder uitdiepen en de impact van trajecten met een sportcontext laten evalueren.” Uit Beleidsnota Werk, Economie, Wetenschap & Innovatie 2015-2019 - Werkinleving voor jongeren: De oproep WIJ! wil aan ongekwalificeerde jongeren in Vlaanderen een sterke oriëntering bieden met opmaak van een actieplan en hen op basis hiervan verdere begeleiding aanbieden. Deze begeleiding resulteert in duurzaam werk of de opstart van een kwalificerende opleiding (beroepsopleiding of onderwijs). - Komende 3 jaar 6242 begeleidingen door externe promotoren (Intro, VOKANS, SBS, ARGOS, Randstad Belgium). 3 Resoc gebieden geen sportluik (Leuven, Zuid en Midden West-Vlaanderen) - Sportcomponent is één van de begeleidingsacties binnen oriëntering- en begeleidingsfase! Opdracht naar werk/opleiding nog steeds centraal! - Financiële stimulans sportcomponent: 5000 € per perceel, plus variabel trekkingsrecht
Sport & Tewerkstelling: WIJ! trajecten 2 Doelstellingen Sportbeleid binnen WIJ! 1. Het versterken van arbeidsgerichte competenties en attitudes, in eerste via het sporten in een kwaliteitsvolle sportsetting 2. De ontwikkeling van een gezonde en actieve levensstijl 3. Het potentieel van de lokale sportcontext benutten 4. Uitbouwen van een duurzaam lokaal netwerk tussen sport en tewerkstellingsactoren
Uitdagingen: 1. 2. 3. 4. 5.
Maatwerk is vereist! Belang van uitbouw lerend LOKAAL netwerk – ‘rol oliemannetje’ Effectanalyse? Zichtbaar maken van verworven competenties uit sport naar werkgevers Projectmatige versus structurele partnerschappen
tot slot Er is een nood aan realistische verwachtingen van de waarde van sport met betrekking tot competentieontwikkeling. We moeten voorzichtig zijn mbt. ‘opgeblazen beloften’ van de sociale waarde van sport omdat we vaak te maken hebben met vaag omschreven interventies met moeilijk te meten uitkomsten. Sport is wellicht eerder een context om (verder) te kunnen ontwikkelen dan een oorzaak van persoonlijke ontwikkeling.
tot slot Vandaar is het aan te bevelen om systematische, realistische en onafhankelijke monitoring en evaluatie uit te voeren van processen en uitkomsten van interventies die sport gebruiken als een middel voor ontwikkeling.
contact Sport & Society - VDAB http://www.sportandsociety.be
[email protected] ,
[email protected] @sasoVUB @JorisPhilips
Sportandsocietyvub
