John Koenen: bevlogen teler van asperges, prei en bessen

8 | NR. 0

08

BLOEIEND IS EEN UITGAVE VAN AB LIMBURG EN BESTEMD VOOR HAAR KLANTEN IN DE PLANTAARDIGE SECTOR.

012 MRT. 2

D N E I E LO

B

John Koenen: bevlogen teler van asperges, prei en bessen John Koenen

Op een zonnige vrijdagmorgen rijden we naar het bedrijf van John Koenen in Echt. Het bedrijf van John teelt, behalve asperges en aspergeplanten, ook winterprei en rode en blauwe bessen.

Van oom op neef Johns bedrijf is een echt familiebedrijf: hij nam het over van zijn oom, die het op zijn beurt had overgenomen van zijn vader, vlak na de oorlog. Zoals in die tijd gebruikelijk was, bleef de oom samen met een broer in het ouderlijk huis wonen, waar ze liefdevol werden verzorgd door hun zus. Geen van allen is ooit getrouwd geweest. Al in de jaren zestig was het bedrijf zich gaan specialiseren in asperges en prei, als een van de eersten in de buurt. Een grote stap, omdat asperges zeker in die tijd als een luxeproduct werden gezien. In de zeventiger jaren werd ook met de teelt van aspergeplanten gestart. Van kleins af aan was John op het bedrijf te vinden. De keuze voor de biologische, en later de tuinbouwschool lag dan ook zeer voor de hand. Direct na het behalen van zijn diploma, in 1993, stapte John in een maatschap

1

met zijn oom. Die stap luidde het begin in van grote ontwikkelingen voor het bedrijf. ‘Niet alleen nam de vraag toe, met zijn tweeën ben je natuurlijk ook veel sterker,’ zo verklaart John de groei. Vijf jaar geleden werd het bedrijf verplaatst van de kern van Peij-Echt naar het buitengebied. Men had uitbreiding voor ogen, dat was moeilijk te realiseren op de oude locatie. Verhuizing was dus een logische stap. Bij de nieuwe locatie werd ook een huis gebouwd voor John en zijn gezin. Tegenwoordig heeft het bedrijf twaalf hectare aspergeplanten, twaalf hectare asperges, twee hectare (winter) prei en een flink areaal rode en blauwe bessen. ‘We hebben circa tien verschillende rassen aspergeplanten,’ legt Koenen uit. ‘De keuze van een ras is mede afhankelijk van de manier waarop de teler werkt. De verzorging lees verder op pagina 4 >>

De kansen liggen voor het grijpen!

VOORWOORD

Het voorjaar is weer begonnen. Na de strenge vorst is de lente nu dan definitief aangebroken. Voor de sector wordt het als vanouds weer een drukke periode, zeker met evenementen voor de boeg als de Floriade en Kom in de Kas. En natuurlijk is het de periode waarin alles weer begint te groeien en te bloeien. Zelfs de agrarische sector springt weer in de knop. Terwijl de economie in het laatste kwartaal van 2011 kromp, nam de export van producten uit de land- en tuinbouw juist met vijf procent toe, berekende het Centraal Plan Bureau. Een reden voor LTO Nederland om de overheid op te roepen juist in deze sectoren te investeren. Ook de arbeidsmarkt biedt nu volop kansen. De huidige ruimere arbeidsmarkt maakt het gemakkelijker om goede vakkrachten te werven. Misschien biedt dit voorjaar u ook de uitgesproken gelegenheid om uw medewerkers te blijven ontwikkelen, zodat u in staat bent om met uw bedrijf snel op veranderende omstandigheden in te kunnen springen. AB Limburg staat u als coöperatie graag terzijde in dit proces. Niet alleen met het werven en selecteren van de juiste mensen, maar juist ook met het HR-beleid van uw organisatie. We zien ook een toenemende behoefte van onze leden en klanten voor onze payrolldienst waardoor met name arbeidsmigranten op een degelijke en betrouwbare manier worden verloond, tegen een aantrekkelijk tarief. Misschien ook iets voor u? Het voorjaar is bij uitstek een periode van mogelijkheden en buitenkansjes. Dat brengt ook veranderingen en uitdagingen met zich mee. Wij staan als partner klaar om samen met u die uitdaging aan te gaan en die veranderingen te bewerkstelligen - als het even kan onder een warm lentezonnetje. Eric Muijsers Sectormanager Plantaardig

Rozenoculeren Ook voor het oculeren van rozen heeft AB Limburg specialisten in huis.

2

AB Limburg overstijgt de sector

AB Limburg timmert hard aan de weg en richt zich lang niet meer alleen op de agrarische sector. Ook in aanverwante sectoren, zoals food, industrie, grond- weg- en waterbouw en de groenvoorziening, vinden de aanpakkers van AB Limburg hun weg. U zult vast wel eens in de regionale huisaan-huisbladen de vacatures van AB Limburg hebben zien staan. Heftruckchauffeurs, monteurs, productiemedewerkers, hoveniers, lassers, het is maar een greep uit de functies waar AB toegevoegde waarde levert. Sectormanager Bram Knoups: ‘Omdat we een coöperatie zijn, zijn financiële

winsten voor ons minder belangrijk dan de kwaliteit van onze dienstverlening. Met deze insteek bouwen we aan langdurige relaties met opdrachtgevers en medewerkers en bemiddelen we succesvol in deze sectoren.’ Met deze uitbreiding zijn onze ambities nog niet vervuld. We willen namelijk niet alleen de grenzen van de sectoren, maar ook die van de provincie overschrijden. U leest meer over onze plannen in de volgende uitgave.

Snoeiploeg hard aan het werk AB Limburg heeft de afgelopen jaren met succes de zogenaamde ‘snoeiploegen’ geïntroduceerd. Niet alleen voor de fruitteelt, maar ook in de paprika- en tomatenteelt bleek het een succesvol concept dat met veel enthousiasme is ontvangen.

Hoe gaat de snoeiploeg te werk? Een bedrijfsverzorger van AB - gespecialiseerd in de fruitteelt - stelt in overleg met u de planning samen en zorgt voor de hele verdere organisatie. Hij stemt ook de regels en maatregelen met u af, zodat u hierin geen enkel risico loopt. Een ploeg betrouwbare en ervaren, vaak Poolse medewerkers gaat vervolgens aan de slag met het snoeien van de fruitbomen. Onze bedrijfsverzorger controleert regelmatig de werkzaamheden, zowel op snelheid als op kwaliteit van het snoeien. U hebt er geen omkijken meer naar.

3

Omdat snoeien in de fruitteelt een secuur werk is waarvan de snelheid van diverse factoren afhankelijk is, worden de werkzaamheden op uurbasis gefactureerd. We werken alleen met vakkundige werknemers, dus ook van onze snoeiploegen kunt u kwaliteit verwachten tegen een zeer acceptabele prijs. Meer weten over de snoeiploeg voor fruit? Bel Josh Hermans: 06 – 2238 0732

>> vervolg pagina 1

is intensief en sommige rassen zijn bevattelijker voor ziektes dan anderen. Daar moet je alert op zijn en goed mee omgaan, anders heb je zo een seizoen verloren.’ Het is een spel Juist het spel van het telen spreekt John erg aan. ‘Het is toch een kwestie van inschatten. Gaat iedereen voor een vroeg ras, dan ga ik vaak voor het tegenovergestelde. Het is een spel van vraag en aanbod, met de prijs die je voor je oogst krijgt als inzet. Het is langetermijndenken. Je bent vaak al twee tot drie jaar aan de gang voordat er geoogst kan worden.’ Ook het oogsten van de winterprei is elk jaar een gok. De aanplant vindt na het aspergeseizoen plaats, gerooid kan worden totdat de vorst in de grond komt. ‘We richten ons er in ieder geval op dat we met kerst volop prei kunnen leveren. Daarvoor slaan we een deel op in onze koelcellen. We hebben nu nog maar twee hectare, dus daar wil ik wel een gokje mee wagen.’ Bessenteelt luistert nauw Met de teelt van rode en blauwe bessen is een aantal jaren geleden begonnen. ‘Het duurt even voordat je die teelt goed onder de knie hebt,’ aldus John. ‘Over blauwe bessen is

4

veel te vinden, maar rode bessen is veel lastiger. Het snoeien luistert heel nauw, zeker bij rode bessen. Daarnaast is de rode bes bevattelijk voor ziektes.’ De rode variant moet droog staan, waardoor ziektes minder kans krijgen. Daarom plaatste John regenkappen tegen hagel en regen. ‘Maar dan was ik weer bang dat tijdens een stevige bui de wind onder de kappen zou komen, zodat deze weg zouden waaien,’ lacht John. Daarom heeft hij nu een zogenaamde windsingel van elzen aangeplant. Inmiddels zijn deze bomen 2,5 tot 3 meter hoog, waardoor ze de wind goed tegenhouden. De inspiratie voor deze slimme oplossing kreeg John tijdens een mountainbiketochtje, zoals hij die regelmatig met vrienden houdt. ‘We reden in Zuid-Limburg en ik zag dat de fruittelers daar hagen bij de fruitbomen hadden geplant. Dat bracht mij op het idee.’ Marketinginspanningen ‘Eigenlijk doe ik niet veel aan marketing. Het is met name mond-totmond reclame,’ vertelt John. ‘We zorgen dat de kwaliteit die we leveren goed is, waardoor we inmiddels een goede naam hebben opgebouwd.’ De eindproducten gaan met name naar groothandel Van Aartsen Fruit,

die garant staat voor een wereldwijde distributie. De planten worden rechtstreeks aan telers geleverd. John bezoekt zijn klanten gemiddeld een keer per jaar en geeft dan ook advies over de manier van telen. Johns vrouw Wendy is inmiddels samen met zijn moeder gestart met de thuisverkoop van asperges. ‘Daar bemoei ik me niet mee. Mijn vrouw doet daarnaast een deel van de administratie en verder heeft ze haar handen meer dan vol aan onze drie kinderen van 1½, 5 en 7 jaar.’ De oom van John is drie jaar geleden overleden, een jaar later gevolgd door de vader van John. ‘Dan sta je er opeens alleen voor,’ aldus John. ‘Alhoewel ik de aandelen al tien jaar geleden had overgenomen, konden zowel mijn oom als mijn vader het toch niet laten om te blijven helpen. Daar heb je veel steun aan.’ Het is veel, erkent John, zeker om in zijn eentje te doen. ‘Dan moet je een afweging maken. Ga ik hier zo mee door of maak ik andere keuzes? We hebben het in het begin van het jaar geprobeerd met een vaste medewerker van AB. Die had een verkeerde start. We zaten net in de topdrukte, waardoor ik geen tijd had om hem in te werken. We

Asperges worden zorgvuldig gesorteerd Peter Lobbezoo

hebben toen besloten dat we het anders zouden gaan doen. Terugschakelen dus, zodat er een betere balans komt.’ Personeel en planning Het voorjaar is een heel hectische periode. Het land moet worden klaargemaakt en de planten gezaaid en verzorgd. Tot eind juni zijn ze asperges aan het steken. Daarna wordt de prei geplant. Twee weken later worden de bessen geoogst. Dat doet Koenen met een vaste groep Poolse medewerkers, waarvan de meesten ieder jaar terugkeren. ‘De meesten hebben in Polen een baan en komen een deel van hun vakantie hier werken.’ De grootte van de groep wisselt, maar meestal zijn er rond de 25 man aan het werk. Ze verblijven in het huis waar vroeger de oom met zijn twee vrijgezelle broers en zus heeft gewoond. ‘Dat gaat prima. Ze hebben regelmatig een barbecue en als ik ’s avonds door het dorp fiets, zie ik ze hier en daar wat bijklussen. Ze zijn dus goed geïntegreerd,’ lacht John. ‘Alleen de gemeente ligt dwars, omdat het huis een woonbestemming heeft. Ik snap dat niet, ze zijn toch niemand tot last.’ ‘De verloning gaat via AB,’ vertelt

5

John. ‘Volledig digitaal. Dat gaat prima, maar vooral omdat Wendy dat doet. Ik heb zelf niets met computers, ik vind de facturen die we nu digitaal krijgen al een crime.’ AB verzorgde dit jaar voor het eerst een aanvulling op de groep buitenlandse medewerkers. ‘En de huisvesting was ook meteen geregeld, dat was wel zo prettig.’ John heeft ook wel eens het oogsten van de bessen met scholieren geprobeerd, maar dat was niks: ‘Had je hier op een dag 25 man aan het werk, riep er iemand ‘Kom, we gaan naar het zwembad,’ en dan was iedereen gevlogen.’ Slechts twee scholieren heeft hij er aan overgehouden, die nu vaker in het weekend komen uithelpen. ‘Poolse mensen zijn dan wel wat duurder, maar je kunt er wel van op aan,’ vindt John. John: ‘De mensen die hier komen werken, zijn snel ingewerkt. In twee dagen weten ze zelf hoe ze de ronde op het aspergeveld moeten lopen. Daarnaast vinden ze de afwisseling in het oogsten van de bessen heel prettig. In de ochtend moeten de rode bessen worden geplukt. Die bessen zijn wat kwetsbaarder, dus die moet je voorzichtig plukken. ’s Ochtends zijn de mensen fitter om dit secure klusje te klaren. De strui-

ken hiervan staan lager, terwijl die van de blauwe bessen aan hogere struiken hangen. De blauwe zijn in de middag aan de beurt, omdat deze goed droog geoogst moeten worden. De blauwe bes kan wel tegen een stootje, dus het werkje is minder secuur. Wel zo prettig als je al een ochtend er op hebt zitten. En als het heel warm is, dan verschuiven we de middagoogst naar de vroege avond.’ Vrije tijd Ontspanning op zijn tijd is belangrijk, onder andere door met het gezin op vakantie te gaan. Naar de wintersport - en dit jaar voor het eerst ook een weekje naar Turkije. ‘Je moet ook zorgen dat je in contact blijft met andere mensen,’ aldus John. ‘Daarom ga ik ook regelmatig fietsen. Dan kom je ook nog eens op ideeën.’

Anno 2012

De coöperatie leeft als vanouds AB Limbu rg ra öpe tie Co

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft 2012 uitgeroepen tot het Jaar van de Coöperatie. Het is opmerkelijk dat een van oorsprong 18e-eeuwse, in Engeland ontstane en door sommigen later zelfs van ‘marxisme’ betichte ondernemingsvorm nu wereldwijd nog zo in de schijnwerpers staat. Met de slogan ‘Cooperative Enterprises Build a Better World’ wil de VN bena­ drukken dat coöperaties niet alleen bijdragen aan de economische ontwikkeling, maar ook dat het vaak gaat om maatschappelijk betrokken ondernemingen die actief helpen bij het terugdringen van armoede en werkloosheid in de wereld.

Nederland heeft een sterk coöperatieve traditie. Veel coöperaties zijn hier uitgegroeid tot niet te missen marktpartijen, die stevig bijdragen aan onze economie. Een mooi voorbeeld hiervan is de coöperatieve Rabobank, die als enige retailbank ter wereld tot voor kort de Triple A status overeind wist te houden, tegen de verdrukking in van de financiële crisis. Dit is met name te danken aan het feit dat deze financiële instelling niet gedreven wordt door winstbelangen van aandeelhouders, maar door het gezamenlijke belang van de coöperatieve leden. Evenals de Rabobank wortelen de meeste Nederlandse coöperaties in de agrarische sector. Met name de zuivelsector kent veel coöperatieve bedrijven, waarvan FrieslandCampina inmiddels een van de grootste is. Ook bloemen- en tuin­bouwveilingen, akkerbouworganisaties en onderlinge verzekeraars kennen een coöperatieve vorm. En niet te vergeten de Agrarische Bedrijfsverzorging (AB), waar AB Limburg deel van uitmaakt. In totaal behaalden de 40 grootste coöperaties in de Nederlandse agribusiness in 2010 een omzet van bijna 37 miljard euro, met ongeveer 74.000 werknemers.

6

Samen doen De kern van het coöperatieve gedachtegoed is de toegevoegde waarde van het bundelen van kracht en kennis: samen doen. Samen eigenaar zijn, samen produceren, samen afnemen, samen werken, samen belangen behartigen, samen (winst) delen. In tijden van crisis, zoals nu, komt daar nog eens bij de waarde van het samen kunnen vertrouwen op langetermijnrelaties. Deze toegevoegde waar­den gelden ook voor onze coöperatieve leden. Ook AB Limburg is als coöperatie niet in de eerste plaats uit op het maken van winst, maar op het samen zo goed mogelijk bedienen van opdracht­gevers en werknemers. ‘Wat heb ik eraan?’ Als ondernemer ben je al gauw benieuwd naar het nut: ‘Wat heb ik eraan? Ik moet al van alles en ik doe al zoveel. Waarom zou ik ook nog eens lid worden van een coöperatie?’ Het antwoord op deze vraag heeft te maken met dat wezenlijke verschil van ‘samen doen’. Doordat wij bij AB Limburg geen commerciële, maar een coöperatieve uitgangspositie hebben, gaat onze inspanning om goede mensen te vinden veel verder dan die

van een commercieel bemiddelingsbureau. We zien het als onze coöperatieve plicht om de leden/ondernemers vergaand tegemoet te komen. Zo ver zelfs dat wij opbrengsten uit andere sectoren inzetten om voor de agrarische sector aan de beste mensen te kunnen komen. Dat is niet altijd winstgevend, maar wel coöperatief maatgevend: we kunnen en willen niet anders. Daarnaast nemen we ook zaken uit handen zoals de verloning, het dragen van het risico in geval van ziekte en het verder ontwikkelen van goede medewerkers door het aanbieden van opleidingen. Leden van de coöperatie van AB Limburg ontvangen periodieke publicaties en er zijn ledenbijeenkomsten met interessante sprekers en thema-avonden over diverse manage­ment- en personeelsonderwerpen. En dat allemaal tegen een jaarlijkse ledenbijdrage van slechts € 50,-. Een ouderwets coöperatief tarief. Nog geen lid? Vraag uw account manager naar de voordelen.

Commotie rondom Poolse medewerkers Momenteel is er veel commotie rondom arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Het Meldpunt Midden- en Oost-Europeanen dat de PVV recent heeft gelanceerd, houdt de gemoederen goed bezig. Bij het meldpunt kunnen mensen melding maken van problemen met met name Polen en Roemenen. Het kan gaan om overlast, vervuiling en verdringing op de arbeidsmarkt. Er is veel kritiek op het meldpunt, uit binnen- en buitenland. Ook wij zijn er niet gelukkig mee. We bemiddelen al vele jaren zeer succesvol in met name Poolse medewerkers. Het merendeel van deze medewerkers werkt als productiekracht in de tuinbouw, waar sprake is van seizoensarbeid en er dus maar een deel van het jaar werk beschikbaar is. Wij zorgen goed voor onze werknemers en regelen goede huisvesting

7

en adequate begeleiding voor ze. Daarvoor hebben we een team van begeleiders in dienst die de Poolse taal spreken en onze medewerkers met raad en daad terzijde staan. Onze begeleiders zijn 7 dagen per week, 24 uur per dag beschikbaar en worden ook ingeschakeld als er zich problemen voordoen. De uitspattingen waar nu veel over wordt gesproken in de media, zien wij nauwelijks terug en zeker niet op grotere schaal dan dat het met een Nederlandse groep zou zijn. Ook het verwijt dat Poolse medewerkers de Nederlandse mensen verdringen op de arbeidsmarkt, herkennen wij

zeker niet. Wij bemiddelen zowel Nederlandse als buitenlandse medewerkers, maar door het sterk seizoensmatige karakter is het werk waar Poolse medewerkers veelal voor worden ingezet, voor Nederlanders minder interessant. Wij betreuren de huidige commotie omdat in onze ogen de buitenlandse medewerkers een zeer welkome aanvulling zijn voor de Nederlandse arbeidsmarkt. Zij vullen arbeidsplaatsen op die Nederlanders laten liggen en zorgen er zo mede voor dat de agrarische sector een bloeiende en gezonde branche is.

COLOFON BLOEIEND is een uitgave van AB Limburg, bestemd haar klanten in de plantaardige sector. Heeft u tips of ideeën voor BLOEIEND, laat ons dat dan gerust weten via: [email protected] Eindredactie: Christianne Kraan Fotografie: John Dummer Vormgeving: i-Dee | Dewi Thomassen Druk: Ars Grafisch

Groep medewerkers die in de zomer van 2011 hun felbegeerde AKA-diploma behaalden.

Onlangs is er weer een groep buitenlandse werknemers gestart met de opleiding AKA (Arbeidsmarkt Gekwalificeerd Assistent). Vaardigheden die bij de opleiding aan bod komen zijn onder andere samenwerken, plannen, klantgericht werken en vakkundigheid op MBO-1 niveau. Daarnaast krijgen de voornamelijk Poolse deelnemers lessen Nederlands.

BLOEIEND | MRT. 2012 | NR. 08 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van AB Limburg. BLOEIEND wordt gedrukt op houtvrij papier. Met dank aan: John Koenen AB Limburg, Grubbenvorsterweg 5 5975 RA Sevenum, T (077) 39 808 83 www.ablimburg.nl

WAAR KOMT U ONS TEGEN? KOM IN DE KAS: 1 APRIL FLORIADE: 4 APRIL T/M 7 OKTOBER

HET TEAM VAN ACCOUNT MANAGERS WERKT VOOR Ú!

Bart Derichs 06-225 058 28

8

Mark Bus 06-223 823 14

Josh Hermans 06-223 807 32

Met ondersteuning van Agnieszka Maluchnik