januari LICHT dat in de nacht begint

Gaandeweg december 2013 / januari 2014

LICHT dat in de nacht begint

Curieweg 14 8013 RA ZWOLLE T 038-4601981 M 06–53649405 @ [email protected] Aannemersbedrijf Eikenaar is gevestigd op industrieterrein Marslanden in Zwolle.

9DNNXQGLJHQHUYDUHQZHUNHQZLMYRRUXDDQXZVHUUH XZGDNRSERXZHHQDDQERXZRIHHQLQWHUQHYHUERXZLQJ ‡QLHXZERXZ

‡UHQRYDWLH

‡HHQYHUERXZLQJ

‡UHVWDXUDWLH

V KHWMXLVWHDGUH QDDUEHQWXDDQ LNH ( LMI GU EH UV %LM$DQQHPH

Het nieuwe Liedboek weer volop beschikbaar! Reserveer het nieuwe liedboek via www.nieuwliedboek.nl Zwolle Maagjesbolwerk - Jufferenwal 2 Tel: 038-4216171 Stadshagen - Wade 106 Tel: 038-4222440 www.westerhofboeken.nl

VAN WEEGHEL COACHING

Nijverdal Keizerserf 31 - Tel: 0548 - 612474

#ŊXVTUĸGTDIFJEOFNFO

Professionele zorg voor èlk budget

Melden Overlijden? 038-453 6320 24 uur per dag

www.meander-uitvaartbegeleiding.nl

In deze Gaandeweg Op de voorpagina: Bij het thema van dit Kerstnummer ‘Licht dat in de nacht begint’, past een foto die gemaakt is in de Paasnacht. Paula Santbulte fotografeerde kaarsen die werden aangestoken in de Adventskerk.

Themapagina’s Kind van het licht pagina 4 God zorgt voor licht in de duisternis pagina 5

Het licht van Kerst ‘Licht dat in de nacht begint.’ Het thema van ons Kerstnummer heeft verscheidene lezers aangesproken. We kregen ideeën aangereikt en foto’s en teksten toegestuurd. De foto op deze pagina is gemaakt door Paula Santbulte tijdens de kerstviering in de Adventskerk. Paula maakte bij die gelegenheid ook de foto’s op pagina 18. Een ander thema dat jaarlijks terugkomt in het Kerstnummer is de Actie Kerkbalans. Daarover meer op pagina 17. Ook voor de volgende Gaandeweg ontvingen we al een paar suggesties. ‘Gezegende leeftijd?’ is het thema van dat nummer; het gaat over de ouderdom die voor velen met gebreken komt, maar ook mogelijkheden biedt en perspectief op een andere toekomst. Denkt u hierbij aan een lied of ziet u een beeld bij dit thema? Laat het ons uiterlijk 20 december weten. Dat kan per mail naar [email protected] of per post naar Molenweg 241, 8012 WG Zwolle.

Amnesty International in de kerk pagina 6

Pasen

Borstkanker, een donkere tunnel pagina 7

Begin april verschijnt het Paasnummer van Gaandeweg. Was in 2013 het thema ‘Hij leeft!”, voor 2014 hebben we een nog kortere titel gekozen: ‘Juicht!’. Een thema waar muziek in zit, muziek die het hoogfeest van Pasen in alle toonaarden bezingt. Wie in woord en/of beeld een bijdrage wil leveren aan dit nummer, of ons op ideeën wil brengen, kan dit per mail of per post tot 1 februari aan ons doorgeven.

Heiligen dragers van licht pagina 8 Hart van licht Column: Kerstzang in het donker pagina 9

Op dit moment lijkt Pasen natuurlijk nog heel ver weg; nu gaan we eerst door de verwachting van Advent hoopvol op weg naar de geboorte van het Licht. Gezegende Kerstdagen gewenst en alvast alle goeds voor het nieuwe jaar. Redactie Gaandeweg

Aandacht voor Onder andere een terugblik op het bezoek van Indonesische predikanten pagina 10 tot en met 15

Beleid en bestuur Informatie van het Kerkelijk Bureau pagina 16 Actie Kerkbalans 2014 pagina 17

Kerkdiensten Kerst en Jaarwisseling in de kerk pagina 18 en 19 Kerkdiensten in december 2013 en januari 2014 pagina 20, 21 en 22

Colofon Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Zesde jaargang nr. 5, december 2013/januari 2014 Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 10.000 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 Vormgeving en grafische productie: door Upmeyer Grafimedia Zwolle

Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd

Aanleveren kopij en foto’s: De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 26 januari en loopt tot en met zaterdag 22 maart 2014. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 30 december 2013 te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers. 3

Licht dat in de nacht begint

Bij de foto ‘Als des hemels zonneschijn’, noemt Tineke Vlaming deze foto. In de winterse kou trotseert een kwetsbare krokus de sneeuw om het licht te vangen. Tineke heeft ook de landschapfoto’s gemaakt op de pagina’s 5 en 9.

Kind van het licht De tijd van Advent is een tijd van zingen. De mooiste en innigste melodieën klinken in deze tijd van het jaar. Ze komen op vanuit het diepste duister en zingen zich een weg naar het licht. Het is alsof een stem die vanuit het donker komt een veel helderder geluid heeft. Het thema van deze Gaandeweg is ontleend aan een lied, dat met de strofe hierboven begint. Het oudste Kerstlied dat de kerk kent. Oorspronkelijk was het een hymne, geschreven door Ambrosius, in de vierde eeuw na Christus. Vele eeuwen later is het vanuit het Latijn door Luther vrij in het Duits vertaald. In die versie, ‘Nun komm der Heiden Heiland’, is het zeer bekend geworden. Dit lied is het eerste waarmee het liedboek van de Evangelische Kirche begint en het is zeer geliefd. De dichter Jan Willem Schulte Nordholt heeft het in het Nederlands vertaald. Gelukkig is deze parel ook weer opgenomen in het nieuwe liedboek, als Lied 433. Dat het zo mooi is komt ook door de bijzondere melodie. Daarin krijgt de eerste regel een herhaling in de laatste en zijn de twee middelste regels elkaars omkeringen. In dit lied rijmen kind en licht op elkaar. De kribbe ‘blinkt in de nacht’ en het kind is als ‘des hemels zonneschijn’. Zowel het zachte en kwetsbare, als het stralende en overweldigende van het licht klinken in dit lied door. Dat laatste gebeurt in het beeld van de opkomende zon, ontleend aan Psalm 19. Daar verschijnt de zon als ‘een held die vrolijk voortrent op zijn weg’, en wordt gezegd dat ‘niets voor zijn gloed verborgen blijft’. Als dit licht eenmaal werkelijk doorbreekt, zal het ook doordringen tot alle hoeken en kieren, want dat is zijn aard. Het neemt de hele wereld in, zo zegt Luther het in een ander lied (Lied 470), een eveneens door Schulte Nordholt vertaald Adventslied: ‘Het eeuwig licht staat aan ’t begin neemt de hele wereld in. Al is de nacht ook nog zo dicht, het maakt ons kinderen van het licht.’ Het licht dat dit kind laat schijnen is het licht van het begin, de oorsprong van alles wat is. Dit licht heeft iets onweerstaanbaars. Als het over je gaat schijnen, verschijn je zelf ook in dit licht. Word je zelf ook van licht, kind van dat licht. Iemke Epema, predikant Oosterkerkgemeente 4

Ds. Hans Slotman, predikant van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt de Fontein in Stadshagen, laat zijn gedachten gaan over het thema van deze Gaandeweg. Hij doet dit aan de hand van Lucas 1, het verhaal van Zacharias.

God zorgt voor licht in de duisternis Over een paar weken is het kerstfeest. Gezellige dagen!! Tenminste… we proberen er iets gezelligs van te maken. Leuke dingen doen met familie en vrienden. Lekker eten en drinken. Mooie muziek, kerstboom en kerststerren. Er zijn ook mensen voor wie de donkere dagen van december extra moeilijk zijn. Het gemis van geliefden, het gevecht tegen de ziekte, slechte familieverhoudingen, pijn, eenzaamheid, in de steek gelaten zijn, financiële zorgen – allemaal dingen die zwaar op je kunnen drukken en een gezellig feest onmogelijk maken. Juist in een feestelijke tijd merk je de gebrokenheid het sterkst. Treffend verwoordt priester Zacharias onze werkelijkheid. Hij heeft het over mensen die leven in duisternis en verkeren in de schaduw van de dood. Hij heeft het over u en mij. De dood is om ons heen. Zeker, we proberen hem met kracht op afstand te houden maar vroeg of laat zal hij komen. We leven in de schaduw van de dood. En we leven in duisternis. Zacharias kan er van mee praten. Hij was oud, hoogbejaard en kinderloos… Ongewenst kinderloos – wat zit daar ook veel donkerte in. Weten dat het na je stopt omdat er geen kinderen zijn die het leven doorgeven. En terwijl bij anderen kinderen en kleinkinderen op bezoek komen merk je dat je eigen kringetje kleiner wordt. Langzaam maar zeker droogt het leven op… schaduw… donker. Zacharias moest er mee leren leven. Want hij en zijn vrouw waren op hoge leeftijd gekomen… Er was niets meer aan te doen. En toch! Toch stáát Zacharias daar met een zóóntje op zijn arm! Nee, hij kon het eerst ook niet geloven. Want naar de mens gesproken was het onmogelijk. Tóch staat hij er wel. Weet je wat Zacharias zegt? Hij zegt: “God heeft naar ons omgezien”. Gód. Gelooft u dat God dat kan? Dat God in staat is de duisternis en de schaduw te verdrijven? Naar de mens gesproken kan het niet, nee! Maar is dat niet de kern van het kerstfeest: Immanuël. God is erbij. Hij is niet ver weg, niet onbewogen. In de Bijbel lees ik dat God tot in het diepst van zijn wezen met ons begaan is. Dat zijn liefde naar ons uitgaat. Dat zijn liefde uit gaat naar mensen die in de gevangenis van de dood verkeren. Zijn hart gaat uit naar mensen die bij de pakken neer zijn gaan zitten. Moedeloos, hopeloos. Met ontferming bewogen. God zorgt voor licht in de duisternis. Hij verdrijft de donkerte door Jezus Christus. Zacharias zingt ervan: met de komst van de Jezus gaat het stralende licht uit de hemel over ons op. Later zal Jezus het ook zelf zeggen: ik ben het licht der wereld. Ik ben het die de duisternis verjaagt. Ik ben het die de deur van de donkere gevangenis openbreekt, om het licht weer te laten schijnen. Jezus hing aan een kruis. Drie lange uren was het donker. Toen stief Hij en werd Hij begraven. Naar de mens gesproken was het afgelopen. Maar God is met ontferming bewogen. Hij brak de deur van het donkere graf open en Jezus stond op. Zie daar: het licht van de wereld… Licht in de duisternis. Misschien kan de kerstverlichting in de kerstboom u niet opbeuren. Ik hoop en bid dat Jezus het licht mag zijn in de donkere dagen van Kerst en alle dagen van uw leven! Ontvang een hartelijke groet en ik wens u gezegende kerstdagen!

5

Licht dat in de nacht begint Lichtpuntjes in een donkere nacht Een kaars omhuld met prikkeldraad. Dat is al meer dan vijftig jaar het beeldmerk van Amnesty International. De organisatie strijdt voor mensenrechten en trekt zich het lot aan van mensen die gevangen zitten vanwege hun politieke of reli-gieuze overtuiging, ras of seksuele geaardheid. Amnesty zet zich in voor hun vrijlating of voor eerlijke processen binnen een redelijke termijn. De leden schrijven daarover brieven aan de leiders van de landen die deze mensen gevangen houden. Niet zelden blijken autoriteiten gevoelig voor de publieke opinie en hebben de schrijfacties het gewenste succes. Zeker als grote aantallen mensen eraan meedoen. Ook de gevangen zelf krijgen post van hen, als bemoedigend teken dat ze niet worden vergeten. Lichtpuntjes in een donkere nacht… Wereldwijd, in totaal in ongeveer 160 landen, telt Amnesty bijna drie miljoen leden. Met een kleine 300.000 leden is de Nederlandse sectie, die in 1968 werd opgericht, relatief groot. Over de vele acties, campagnes en projecten die in Nederland en daarbuiten worden ontplooid, is op www.amnesty.nl informatie te vinden. Bijvoorbeeld over de 24 uur durende schrijfactie voor een aantal geselecteerde cases, die ook vorig jaar december is gehouden. Bij die gelegenheid werd bijgaande foto gemaakt, beschikbaar gesteld door Amnesty International. Op de foto zijn studenten te zien, die lichtjes hebben aangestoken met foto’s van de politieke gevangenen voor wie ze in actie komen. De afdeling Zwolle heeft met www.zwolle-amnesty.nl een eigen website. Want ook dichtbij huis komen mensen in actie, bijvoorbeeld in een schrijfgroep of dossiergroep. Wie wil meedoen is van harte welkom.

Amnesty in de kerk Verscheidene kerkleden voelen zich betrokken bij Amnesty International en zetten zich als vrijwilliger in voor deze organisatie. Ook binnen de muren van hun kerk vragen zij aandacht voor het werk van Amnesty: zo worden in de Oosterkerk, de Open Kring, de Adventskerk en Lutherse Kerk regelmatig stands ingericht, waar onder andere voorbeeldbrieven verkrijgbaar zijn en petities kunnen worden getekend. Joost van Belois sprak met een van die trouwe vrijwilligers, Ank de Groot (87), lid van de Evangelisch Lutherse Gemeente Zwolle.

Geraakt door rechtvaardigheid... Voordat we ons gesprek beginnen, laat Ank de Groot me een zwart-rood kleedje zien met daarop het symbool van Amnesty International, de brandende kaars. “Kijk”, zegt ze, “dit kleedje lag op het tafeltje waarop de brieven van Amnesty lagen met daarbij de adressen van de instanties voor wie de brieven bestemd waren.” Jarenlang coördineerde Ank het schrijven van brieven aan regeringen en instanties waar politieke gevangenen verbleven met als doel hen vrij te krijgen. De adressen en de tekst voor de brieven kwamen van Amnesty International, leden van de Scheppingskerk en later de Lutherse kerk konden die dan versturen. Na elke dienst stond Ank, vaak met assistentie, klaar om de brieven uit te reiken. “Af en toe kregen we een brief dat mensen vrij waren gekomen. Het werkte dus, soms. Dat deed goed en stimuleert je om door te gaan.” Hoe kwam je zo bij Amnesty International terecht? Ank: “Begin 1946 kwam ons gezin terug in Nederland uit Indonesië. Dat betekent dat ik het Jappenkamp heb meegemaakt, een ervaring die grote indruk op me gemaakt heeft. Met mijn vader ben ik in 1948 naar een vergadering in het Concertgebouw geweest waar gesproken werd over recht en onrecht in de wereld en waar opgeroepen werd rechtvaardig te leven. Die oproep is bij mij blijven leven.” Ze doelt zeer waarschijnlijk op een bijeenkomst van de Wereldraad van Kerken, die in 1948 in Amsterdam vergaderde. “Wat me later in Amnesty aansprak”, vervolgt Ank, “was hun opkomen voor rechtvaardigheid, in concrete acties voor vrijlating van politieke gevangenen… en het was oecumenisch ook! Kijk, ik ben een optimistisch mens en probeer de goede kanten naar voren te brengen en bovendien, ik heb in Indië de onrechtvaardigheid aan den lijve ervaren.” Ank vertelt dat ze op feestjes en verjaardagen altijd twee dozen bij zich had, waarin gasten giften konden deponeren: een doos voor Amnesty en de andere voor Wilde Ganzen. Naar bijeenkomsten van Amnesty ging ze niet. “Die zijn me veel te druk. Ik doe het werk op mijn manier en dat is goed.” Vorig jaar is ze met het Amnesty-werk gestopt: “De leeftijd, hè? Anderen nemen het over in de Lutherse gemeente. Die is als een thuis voor me, daar geniet ik van.”

6

Borstkanker: de donkere tunnel van Bertine Booy

“God is de enige zekerheid”

Er is een beeld dat ze steeds voor ogen hield. “Je zit in een trein die een donkere tunnel inrijdt. Je wordt heel angstig en wilt er eigenlijk het liefst uitspringen. Maar dan besef je dat God de machinist is en dat er een eind aan de tunnel komt. Je weet dat ’t goed komt als je op Hem vertrouwt, dat je terug gaat naar het licht. Dat heb ik echt in mijn lijf gevoeld.”

Voor Bertine Booy, even in de veertig, getrouwd, moeder van twee opgroeiende kinderen en werkzaam als onderwijsassistent, begon de donkere tunnel in januari van dit jaar. Het deukje dat ze had ontdekt in haar linker borst, bleek te duiden op een kwaadaardige tumor. “De huisarts kwam bij ons thuis om het te vertellen”, kijkt Bertine terug op het moment dat haar leven op z’n kop kwam te staan. “Het wordt op je bord gekwakt, aanpakken maar: dat kan ons dus ook gebeuren.” Het behandelplan dat werd gemaakt, kon voor haar niet snel genoeg beginnen. “Je wilt wel kruipend naar het ziekenhuis voor de chemo.” Met de chemotherapie begon het, een operatie en bestralingen volgden. Bertine en haar man Erwin waren heel open over de situatie, tegenover familie en vrienden en in hun Stinskerkgemeente. Ook voor hun kinderen Sander en Marieke van elf en negen hadden ze geen geheimen. “Dan kun je wel lastige vragen krijgen: bijvoorbeeld of mama nu dood gaat. Zelf heb ik ook doodsangst gekend, zeker toen het er even op leek dat ook de andere borst was aangetast. Dat plekje bleek gelukkig iets onschuldigs te zijn, maar in die tijd heb ik wel eens aan Erwin gevraagd of hij goed voor de kinderen wilde zorgen als ik er niet meer was. Ik was opgelucht toen de chemo’s begonnen, dat mijn haar daardoor uitviel was voor mij volkomen onbelangrijk. Al was de aanblik van mijn kale hoofd voor anderen misschien wel eens lastig. Ook het verwijderen van mijn borst was niet het ergste. Daar zat de kanker in, die kon ik best missen. Natuurlijk vielen er wel een paar tranen toen ik het litteken voor de eerste keer zag, maar het ging toen puur om overleven…”

Troost en houvast Niet alleen met haar naasten heeft Bertine lief en leed gedeeld, ook vanuit de Stinskerkgemeente ondervond ze steun en troost. Met name de eerste tijd kwam de dominee geregeld langs, om de Bijbel open te slaan en met Bertine en haar gezin te bidden. Ze waardeerde die bezoekjes enorm, evenals de stapel kaarten, bemoedigende woorden en de vele gebeden van gemeenteleden. Vooral de mensen van de gemeentegroeigroep waar ze lid van is waren er voor Erwin en Bertine. En ook samen konden ze hun handen vouwen en hun zorgen neerleggen bij God.

Want dat was het in de eerste plaats wat Bertine in de afgelopen jaar op de been hield: “Het zeker weten dat God er is, dat Hij troost en houvast biedt. Dat was voor mij de enige zekerheid. Al het andere was onzeker, zo zelfs dat mijn kinderen opmerkten dat ik heel vaak ‘misschien’ zei als ik het ergens over had. Door alle plannen was een streep gegaan, God was het enig zekere. Dat was het, waardoor ik overeind kon blijven.” Ze laat een kaart zien die haar gevoel goed weergeeft, een zogeheten Gospel Oneliner: naast een plaatje van een zaklantaarn de tekst ‘God schijnt altijd genoeg licht op je pad om de volgende stap te kunnen nemen.’ “Tijdens de behandeling verlies je elk besef van tijd, dan leef je echt stap voor stap”, legt Bertine uit. “En bij elke stap heb ik Gods steun gevoeld.” Dat is niet vanzelfsprekend, ze weet het uit eigen ervaring. “Ik heb eerder in mijn leven een donkere periode gehad, toen had ik dat gevoel van steun niet. Dat het er nu wel heel sterk was, maakt het helemaal bijzonder.”

Weer gezond Eind september kwam er een eind aan de donkere tunnel: Bertine kreeg te horen dat ze was genezen. “Maar dat moet nog verder tot me door gaan dringen, ik moet er eerlijk gezegd nog aan wennen dat ik weer gezond ben. Eerst wilde ik haast liever dat de behandeling doorging, want dat de ziekte nu weg is, wil niet zeggen dat ze niet kan terugkomen. Die angst zal nog wel even blijven, die moet een plek krijgen. Vergeleken bij de eerste weken wordt het al minder, ik begin echt te beseffen hoe dankbaar en blij ik mag zijn. We waren nooit mensen die dingen uitstelden ‘tot later’, maar dat zullen we nu zeker niet meer doen. En wat ik over mezelf heb geleerd: ik ben in staat moed te houden en niet bij de pakken neer te zitten. Ook dat heb ik aan God te danken.”

Bij de foto Deze kaart, een van de vele die ze kreeg, verwoordt precies wat Bertine voelde. De kaart is een uitgave van Gospel Oneliners. 7

Licht dat in de nacht begint Bert Dijkink, gemeentelid van de Sionskerk schreef het gedicht en maakte de foto van de harmonicaspeler in de Grote Kerk.

De straatmuzikant Hij leegt het centenbakje in z’n hand, veel is daar vandaag niet in beland. Hij zou nu even echt niet weten, hoe hij daarvan slapen kan en eten. ’t Is bijna Kerst en het wordt kouder en stram hijst hij de trekzak op z’n schouder. Moe loopt hij het winkelcentrum uit. Maar dan treft hem een bekend geluid. Uit de deur van een oude kerk, klinkt het orgel in het volle werk. Hij veegt z’n besneeuwde voeten op de mat en loopt als betoverd door het middenpad. Hij stopt bij de pilaar die het orgel torst en schuift z’n harmonica voor z’n borst. Aarzelend betast hij z’n toetsenbord, totdat zijn toon één met het orgel wordt. De organist van hoog daarachter, ziet hem wel en speelt wat zachter Eerst gaat het nog wat ongewoon, maar even later klinkt het wonderschoon. Z’n vingers vinden de goede akkoorden en z’n lippen vormen stil de oude woorden: “Maar de Heer’ zal uitkomst geven, Hij, die ’s daags Zijn gunst gebiedt. ’k Zal in dit vertrouwen leven, en dat melden in mijn lied.”

8

Heiligen, dragers van licht De Michaëlsvieringen in de Grote of St. Michaëlskerk staan dit seizoen in het teken van het thema ‘heiligen’. Ook in de vespers en in de Gaandewegvieringen is bij dit thema aangesloten. In een van de artikelen van de Apostolische Geloofsbelijdenis wordt het geloof beleden in ‘de gemeenschap van heiligen’. Het gaat hier dus om het geloof in mensen. Ongewone en tegelijkertijd heel gewone mensen. Mensen met hun grootheid en bijzondere gaven, én met de zwakheden en menselijke beperktheid die hen eigen zijn. Dit handschrift uit 1430 toont Dominicus zoals Het bijzondere van heiligen is dat hij is opgenomen in de hemelse glorie. het geen op zichzelf staande mensen Onderaan het blad is de ontmoeting tussen zijn gebleven. Ze maken deel uit van Dominicus en Franciscus van Assisi uitgebeeld. een gemeenschap waarin de eeuwen met elkaar verbonden zijn geraakt. Als kleine afzonderlijke vlammetjes die samen een spoor van licht te zien geven. Het zijn gestalten uit een soms ver verleden, die in bepaalde dingen duidelijk kinderen van hun eigen tijd zijn, maar tegelijkertijd in wezenlijke dingen verbazend dichtbij ons staan. Wat ze met elkaar delen is dat hun zo verschillende levenswegen iets laten zien van het op weg zijn naar God. Wegen met soms bizarre kronkels en plotselinge wendingen.

Spoor van heiligen Ons spoor van heiligen begon met de aartsengel Michaël, strijder Gods tegen de machten van de duisternis, en ging verder met Augustinus en zijn zoektocht naar God. Op Allerheiligen was er een vesper ter ere van alle heiligen ons voorgegaan en de tweede Adventszondag stond in het teken van de woorden en de klanken van Hildegard von Bingen. Het spoor zal in het nieuwe jaar voortgezet worden met de middeleeuwers Dominicus, Franciscus en Geert Groote, en leiden naar moderne heiligen als Thomas Merton, Etty Hillesum en Willem Barnard. Licht dat terugkomt Telkens gaat het om de vraag wat deze mensen zeg mij vandaag tot ons te zeggen hoe het licht werd hebben. Een schat aan hoe eens de wereld open ging liederen en kerkmuziek en ik mag er zijn is daarbij behulpzaam. Voorafgaand aan de zeg mij viering is er van 15.00 tot waar dat licht wegvalt 16.00 uur boven in de waar onze wereld ont-luistert consistorie gelegenheid en ik ben nergens om in kleine kring teksten te lezen van de heilige zeg mij die centraal staat en hoe dat Licht terugkomt daar met elkaar over dat het deze wereld inhaalt van gedachten te wisselen. en ik ga verlangen Iedereen is welkom bij dit inspirerende gebeuren. siebren van der zee

Hart van Licht Juni 2013. Na familiebezoek op Texel reden we naar de veerhaven. De boot naar Den Helder was volgestroomd met terugkerende toeristen en we pasten er niet meer bij. Dat betekende een uur wachten. Eigenlijk een onverwacht genoegen op deze zonnige zomeravond. We zetten de auto in de rij voor de eerstvolgende boot en klommen het duin op. Het was eb. De zon scheen laag over het drooggevallen strand. Het licht flonkerde op vochtige zandrichels en spiegelend water. Ik maakte foto’s en dacht aan onze vriendin die terminaal ziek was. Zo onvervangbaar. Geliefd mens. Vrouw, moeder, oma, zus. Vriendin van velen. Ze hield hartstochtelijk van de zee. Wat zou ze hiervan genieten!

Plotseling viel mijn oog erop. Op het hart waarin water en licht samenvloeiden. Alsof dit hart mij voor altijd zou verbinden met deze vriendin. Alsof het mij, ons, was toegevallen. Zomaar, toevallig. Ontroerd legde ik het vast. Kort daarna spraken we haar voor het laatst. Afscheid met een hart van licht. Zwaar. Innig. De foto stond met andere dierbare spullen naast haar bed, ook nadat ze was overleden. Of zoals ze zelf zei: “Was teruggekeerd naar de Bron van alle leven.”

Column Kerstzang in het donker Kerstmorgen, zes uur. Het is nog aardedonker buiten en ook uit de gangen van het ziekenhuis is de nacht nog niet verdreven. Op dat moment verzamelen zich in een hal op de bovenste etage tientallen mensen. Iemand deelt mappen met teksten uit en dan begint ergens in een van de gangen muziek te spelen. De eerste tonen van een Kerstlied klinken: Komt allen tezamen… De groep mensen begint te zingen en beweegt zich door de gangen van de verpleegafdelingen. Overal gaan de deuren van de ziekenzalen open, verpleegkundigen kijken glimlachend toe. Hier en daar verschijnt een in kamerjas gehulde patiënt in een deuropening. Anderen liggen in bed te luisteren. Als de zangers naar een lagere verdieping zijn afgedaald, zetten de muzikanten de toon voor een volgend lied: In Bethlehems stal… De gangen zijn lang in een ziekenhuis en soms lopen de zangers zo uiteen, dat ze elkaar niet goed meer kunnen horen. Dan plant een lied zich als een beurtzang voort: Kyriëleis… kyriëleis… kyriëleis… Er wordt nauwelijks gesproken onderweg en sommige mensen lopen onwillekeurig op hun tenen. En als het langs de kinderafdeling gaat, waar achter de ramen de couveuses staan, wordt er heel zacht gezongen: O kindeke klein… Ook op de psychiatrische afdeling zijn de zangers welkom, in de huiskamer staan patiënten de groep al op te wachten en menigeen zingt de bekende woorden mee: Stille nacht… Eindstation is het trappenhuis, waar alle gangen op uit komen. Hier klinkt de aloude engelenzang bijna zo goed als in Efrata’s velden: Ere zij God! Als medewerker van het Sophia Ziekenhuis heb ik verscheidene jaren meegezongen op Eerste Kerstdag. Personeelsleden zetten zo met elkaar een traditie voort, die al begon in het oude Sophietje aan de Rhijnvis Feithlaan: de zusters die aan hun dagdienst begonnen vormden het Kerstkoor, samen met de collega’s die hun nachtdienst erop hadden zitten. Later sloten andere medewerkers zich bij de verpleegkundigen aan, sommigen kwamen jaren achter elkaar met hun hele gezin. Ook nadat het Sophia een Isala-locatie werd, waren er altijd mensen bereid de Kerstzang te organiseren en het is hun bedoeling de traditie voort te zetten in het nieuwe Isala.

De viering rond haar afscheid was vol verhalen, rituelen en liederen van leven en licht. Zo wilde ze dat. ‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur’ zongen we en ‘Groter dan ons hart.’ Voor haar, zongen we. Voor haar uit. Naar buiten. Tot in de rouwstoet. We zongen haar na. ‘Licht dat terugkomt. Hoop die niet sterven wil. Vrede die bij ons blijft.’

Vorig jaar zongen er zeker honderd mensen mee, voor het laatst in het oude beddenhuis. Zoals altijd werd de Kerstzang afgesloten met een vroeg ontbijt in het personeelsrestaurant. Daar raakte ik in gesprek met een echtpaar dat ik niet kende. “Een jaar of wat geleden was ik half december bij een verkeersongeluk ernstig gewond geraakt”, vertelde de vrouw. “Ik lag met Kerst in het ziekenhuis en dat maakte me heel verdrietig. En toen was daar ’s morgens in het donker dit gezang… Op dat moment nam ik me voor om de volgende Kerst, als ik dat weer kon, mee te gaan zingen. En daarvoor komen mijn man en ik dus elk jaar terug naar het ziekenhuis.”

Tineke Vlaming, oktober 2013

Gery Bruins 9

Aandacht voor Indonesische predikanten kijken terug op hun bezoek

“We voelden ons thuis in Zwolle” Ds. Firdaus Sattu (links) en ds. Gideon Pasali werden in de Stinskerk met open armen ontvangen.

aantrekkelijk mogelijk verhaal, bijvoorbeeld met een poppenkast.”

Belangrijk punt

In het weekend van 7 en 8 september brachten vier predikanten uit Indonesië een bezoek aan Zwolle. Ds. Firdaus Sattu en ds. Gideon Pasali werden ontvangen in de Stinskerk. Zij kijken terug op hun bezoek. Ds. Firdaus woont en werkt in een van de meest afgelegen gebieden van Toraja. De reis naar het buitenland was voor hem een droom die uitkwam. Hij schrijft: “Ik heb belangrijke theologen ontmoet en talentvolle mensen van de kerk in Nederland. Tijdens deze ontmoetingen ontstonden ook bijzondere

vriendschappen en relaties met elkaar. Tijdens mijn bezoek aan Zwolle zag ik een boekhandel die zijn winkel in een kerkgebouw had. Ik voelde pijn in mijn hart en tranen in mijn ogen en ik liep rond met de vraag: Waarom? Ik heb hiervoor diepe reflectie nodig denk ik. In de Stinskerk voel ik me thuis. Ons gastgezin heeft ons met open armen ontvangen en ook de gemeenteleden hebben ons hartelijk verwelkomd. Van de VakantieBijbelKlub heb ik geleerd dat het nodig is om de kinderen bij de kerk te betrekken met een zo

Ds. Gideon was al eens vaker in Europa. Hij schrijft: “Wij werden met open armen ontvangen in Zwolle. Het voelde voor mij alsof ik door de mensen in Indonesië werd ontvangen. Ik voelde me gewoon thuis. Een belangrijk punt dat ik heb kunnen leren is: hoe kerken in Indonesië (als een kerk in een ontwikkelingsland dat graag een welvarend land wil worden) moeten oppassen dat secularisatie leidt tot steeds meer individualisme bij mensen en zo mensen een houding en perspectief geeft alsof je geen kerk nodig hebt in je leven. Ik bid voor jullie broeders en zusters in Nederland zodat jullie de secularisatie kunt overwinnen en voor ons in Indonesië om de kinderen en de jongeren beter voor te bereiden op de secularisatie. God zegen ons allen, ver van elkaar, maar één in gebed en in de liefde van Jezus Christus.”

Activiteiten Vorming en Toerusting op website Koffiemorgen in de Sionskerk, Bibliodrama in de Oosterkerk, Oecumenische gespreksgroep in de Lutherse Kerk, Liederen van verlangen in de Dominicanenkerk, Geloofsgesprekken over ‘Navolging van Christus’ in de Adventskerk, Keltische kruisen in de Open Kring, kloosterweekenden en pelgrimages. Deze en nog veel meer activiteiten worden aangeboden in de verschillende wijkgemeenten van de Protestantse Gemeente Zwolle. Een bekende drieslag voor het karakteriseren van de verschillende taken van de kerkelijke gemeente is: vieren, dienen en leren. Het uitwerken en doorleven, gestalte geven en beleven van die drie werkwoorden is een wijze van vormgeven aan geloof in God. Alle wijkgemeenten binnen de PGZ geven op een heel eigen wijze vorm aan de gemeente. Ieder met eigen accenten, ieder met eigen beleving. Eigenlijk is de Protestantse Gemeente Zwolle een verzameling van vele mensen, verdeeld over karakteristieke wijkgemeenten. En als je alles wat gebeurt in die verschillende gemeenten op een rij zou zetten, dan gebeurt er ontzettend veel!

Op een rij

Lezing ‘De actualiteit van Bonhoeffer’ Op woensdag 29 januari houdt ds. Edward van ’t Slot een lezing over ‘De actualiteit van Bonhoeffer’. Deze avond wordt georganiseerd door de regionale afdeling van de Confessionele Beweging, maar ook niet-leden die graag wat over Bonhoeffer willen horen zijn van harte welkom. Aanvang 20.00 uur in de Stinskerk, Westenholterweg 19. 10

Dietrich Bonhoeffer

Voor een deel van het gemeentewerk is dat gebeurd. De meeste activiteiten van de verschillende wijkgemeenten zijn op een rij gezet. Het betreft die activiteiten die wijkgemeenten aanbieden om gemeenteleden te betrekken bij catechese en kringenwerk, om met elkaar te leren op bijeenkomsten en bij lezingen, om geloof te beleven bij excursies en verdiepende reizen, creatieve bijeenkomsten of informatieve avonden. Zo’n vijftig activiteiten, en dat zijn lang nog niet alle, zijn toegankelijk gemaakt voor de hele PGZ en een ieder die geïnteresseerd is. Op www.pknzwolle.nl is deze verzameling te bekijken en kan een ieder kijken of er activiteiten zijn die passen bij de eigen interesse.

Voortreffelijk seizoen voor gastvrije Grote Kerk Zaterdag 26 oktober 2013 was de laatste dag in het seizoen 2013 dat de Grote of St. Michaëlskerk op doordeweekse dagen open was voor het publiek. In het afgelopen half jaar vonden bezoekers in grote getale hun weg naar de kerk. De Commissie Openstelling Grote Kerk mocht meer dan 67.500 mensen ontvangen uit alle delen van ons land en van ver daarbuiten. In het seizoen 2012 waren dat er ongeveer 45.000. Het gastenboek getuigt ervan dat het zeer gewaardeerd wordt dat deze prachtige kerk open is en in stand wordt gehouden. Dit blijkt ook uit de opbrengsten van de balieverkoop (voornamelijk boeken/cd’s) en de giften in de offerkist, samen meer dan €44.000. Dit resultaat bedraagt maar liefst €17.000 meer dan in 2012. De Grote Kerk heeft dus een voortreffelijk seizoen achter de rug, mede dankzij de inzet van alle vrijwilligers die met veel plezier het werk doen. Ook als er wegens ziekte soms extra inzet wordt gevraagd. Om in het voorjaar 2014 de deuren van de Grote Kerk weer gastvrij te kunnen openzetten op alle dagen van de week, zoekt de Commissie Openstelling mensen die hun affiniteit willen tonen met de kerk in het centrum van de stad. Dat kan door zich als vrijwilliger te melden of door boeken en/of cd’s aan te bieden. Over dat laatste is informatie verkrijgbaar bij Harm Bousema, tel. (038) 454 29 99, e-mail [email protected] en bij Harry Frijling, tel. (038) 465 50 35, e-mail: [email protected] Vrijwilligers kunnen zich aanmelden bij Willem Hollander, tel. (038) 422 77 82, e mail: [email protected]

Gaandewegvieringen maandelijks in Grote Kerk Sinds begin dit jaar worden er maandelijks Gaandewegvieringen georganiseerd in de Grote Kerk in het centrum van Zwolle. Deze vieringen zijn een gezamenlijk initiatief van de wijkgemeenten van de PGZ en de Evangelisch-Lutherse Kerk. In elke viering staat een thema centraal, de komende periode is een serie vieringen gewijd aan ‘Heiligen’. Daarover meer op pagina 6 van deze Gaandeweg. Namens de Open Kring zijn Geertje Wijnja en Janke Verheij betrokken bij

de voorbereiding en uitvoering van deze bijzondere vieringen. Zij vertellen: “Samen met een van de Zwolse predikanten bereiden we met een klein groepje mensen uit verschillende wijken de diensten voor. Tijdens de voorbereiding bespreken we het thema en een bijbehorende Bijbeltekst en denken we na hoe wij hierdoor in ons dagelijks leven geraakt of geïnspireerd worden. Hierbij zoeken we mooie liederen, gedichten en gebeden. Het nieuwe liedboek ervaren we als een aanwinst. De diensten hebben

een eenvoudig en meditatief karakter, waarbij het orgelspel door Toon Hagen op het schitterende orgel elke keer weer indruk maakt! Wij vinden het mooi om, naast de ochtenddiensten in de Open Kring waar aandacht is voor de kinderen en het wel en wee in onze eigen gemeente, ook af en toe een viering mee te maken die wat meer ingetogen is. In de Gaandewegvieringen ervaren we vaak verstilling en verwondering, in een kerk met een rijke historie.”

De Gespreksgroep 50plus heeft ook voor 2014 een aantal boeiende lezingen op het programma staan. De bijeenkomsten beginnen om 10.00 uur en worden gehouden in de Oosterkerk. De kosten bedragen €4,- per ochtend, inclusief koffie en thee. Op 15 januari 2014 komt ds. Jan Offringa, predikant wonend te Veenendaal. Jan Offringa geldt als een vertegenwoordiger van het ‘moderne midden’ in de Protestantse Kerk. De lezing zal gaan over levens- en geloofskunst. Op 19 februari zal drs. Henk de Lange komen spreken over christelijke religie in de moderne poëzie. Henk de Lange is neerlandicus en oud-docent aan de lerarenopleiding Nederlands van de Christelijke Hogeschool Windesheim. Dr. Jaap van Slageren, emerituspredikant en onder meer werkzaam geweest in Afrika, spreekt op 19 maart over de zogenaamde Thomaschristenen in India. Jaap van Slageren heeft in 2013 een boek gepubliceerd over de Joodse invloeden in Afrika. Op 16 april wordt de cyclus afgesloten en behandelt mevrouw Derkien Wiedijk, werkzaam als docent muziek en koordirigent, een muzikaal onderwerp: de Matthäus-Passion van Johann Sebastian Bach, een onderwerp dat past in de Stille Week. Voor meer informatie: Bert van de Venis, tel. (038) 454 71 73, e-mail: [email protected]

Johann Sebastian Bach

Boeiende lezingen Gespreksgroep 50plus

11

Aandacht voor Maria in Bijbel en Koran In de Adventskerk is ook dit seizoen gelegenheid voor het samen lezen van de Koran onder het motto ‘Geef je buren een gezicht’. Dit keer is het onderwerp ‘De rol van Maria in de islam’. In de Bijbel en de christelijke traditie is Maria een belangrijke figuur, tot in het dagelijkse geloofsleven toe. Bekend zijn de bedevaartsplaatsen waar Maria verschenen is, zoals Lourdes. In de islam en de islamitische traditie is Maria eveneens van grote betekenis. Ze is de enige vrouw die bij haar naam wordt genoemd. Er is zelfs een Soera (hoofdstuk) in de Koran die haar naam draagt (Maryam). Uit die Soera wordt een aantal verzen gelezen: Soera 19 vers 16-34. Dit verhaal wordt vergeleken met de verhalen uit de evangeliën. Hierbij zal ook de islamitische traditie aan de orde komen en de rol die Maryam speelt in het dagelijks geloofsleven van de moslims. Voor wie al nieuwsgierig geworden is: zie ook www.bijbelenkoran.nl, hoofdstuk 14. De leiding van de avonden berust bij ds. Jan Post Hospers, die zich als project- en beleidsmedewerker van de afdeling Kerk in Ontwikkeling van de PKN bezighoudt met de ontmoeting met moslims en migrantenkerken. Op 10 november 2013 is hij in de Adventskerk bevestigd tot predikant in algemene dienst met deze specifieke taak. De bijeenkomsten zijn op de donderdagen 9 en 23 januari in Wijkcentrum SIO vanaf 20.00 uur. De kosten bedragen €2,- voor koffie of thee. Informatie verkrijgbaar bij ds. Henk Ottevanger, tel. (038) 460 06 59, e-mail: [email protected] Opgave voor 31 december bij Henk Ottevanger of via een e-mail naar: [email protected] Maria op een middeleeuws fresco, te zien in Waanders in de Broeren. Foto: Tineke Vlaming

Vespers Adventskerk op woensdagavond In voorgaande jaren hield de Adventskerkgemeente in de tijd van Advent en in de Veertigdagentijd vespers op zondagavonden. Met ingang van 2013 zijn deze vespers naar de woensdagavond verplaatst. De data voor de

Adventsverpers zijn 4, 11 en 18 december, telkens van 19.00-19.30 uur. De vespers zijn opgebouwd rondom het thema ‘Vuur’. Vuur kan verwarmen, verlichten en hoop geven. In de vespers wordt niet gecollecteerd. Wel zijn er de

paarse collectebussen waarin een gift kan voor het ZWO-project NOVA in Zuid-Afrika, dat zich richt op milieuen mensvriendelijk koken en stoken. Op woensdagavond 4 december werkt de gebedsgroep mee aan de vesper.

Kinderen in de Sionskerk Kinderen zijn welkom in de Sionskerk. Op zondag 5 januari 2014 bidt de gemeente om een zegen voor het nieuwe jaar. Alle kinderen in de kerk worden die ochtend persoonlijk in de kerk gezegend en toegezongen door de gemeente. Op zondag 12 januari is er in de Sionskerk een speciale kinderdienst. Dan komt Kinderkoor De Bromvlieg zingen. Het Zwolse koor is ruim twintig jaar geleden opgericht door Ellen Laninga en telt zo’n 120 leden. De Sionskerk denkt in deze tijd van het jaar ook aan arme kinderen elders in de wereld. Daarvoor wordt weer de schoenendozenactie gehouden. Vrolijk versierde schoenendozen staan voor in de kerk om in december naar hun bestemming gebracht te worden. De schoenendozen worden gevuld met toiletartikelen, schoolspullen en klein speelgoed.

Sionskerk op decembermarkt De Sionskerk wil missionair kerk zijn in de wijk Aa-landen en is daarom aanwezig op de decembermarkt in wijkcentrum De Bolder. Deze gezellige markt wordt gehouden op zaterdag 14 december van 9.30 tot 14.30 uur. De toegang is gratis.

Opendeurdiensten in Sionskerk De Sionskerk hoopt in de maand december twee Opendeurdiensten te houden. De eerste, een reguliere Opendeurdienst, vindt plaats op zondag 8 december om 19.00 uur. Ds. G.J. Röben uit Heerde zal voorgaan. Muzikale medewerking wordt verleend door de Christelijke Zang- en Oratoriumvereniging De Nieuwe Ster uit Zwolle, onder leiding van Wolfried Kaper en met pianist Jos Mulder. De tweede dienst die door de Opendeurcommissie in december wordt georganiseerd is de Kerstnachtdienst op 24 december. Daarover meer op pagina 18 van deze Gaandeweg. 12

Serie geloofsgesprekken over ‘Navolging van Christus’ De naam Thomas a Kempis kom je overal tegen in Zwolle. Zo draagt een straat zijn naam, evenals een school, een parochie en een stichting. Er verscheen afgelopen jaar zelfs een glossy over hem. Thomas is de beroemdste Zwollenaar. Hij schreef een kleine 600 jaar geleden in een klooster op de Agnietenberg zijn boek ‘Navolging van Christus’. Dit spirituele werk wordt tot op de dag van vandaag wereldwijd gelezen. Belangstellenden kunnen nader kennis maken met de spiritualiteit van deze

beroemde monnik op vier dinsdagavonden (14 en 28 januari, 11 februari en 4 maart). Dan gaat het over belangrijke thema’s uit zijn geestelijke bestseller, zoals geestelijk leven, gemeenschap met God en met elkaar en troost. Ds. Mariska van Beusichem, Mink de Vries en ds. Hans Tissink houden telkens een inleiding. Deelnemers eten vooraf met elkaar en krijgen na de inleiding alle ruimte voor gesprek en verdieping. Op zaterdag 22 maart 2014 neemt ds. Wim Hortensius iedereen met behulp

van bibliodrama mee in de Navolging van Christus. Na een lunch wordt een rondleiding gegeven op begraafplaats Bergklooster door Bert Pierik, beheerder en kenner van de woonplek en gemeenschap van Thomas a Kempis. Deze bijeenkomst is van 10.00 tot 15.00 uur. De avonden duren van 18.30 tot 21.30 uur en vinden plaats in de Adventskerk (SIO). Kosten zijn €5,per keer. Meer info bij ds. Hans Tissink, tel. (038) 437 44 06) of Anneke van der Meulen, e-mail: [email protected] Opgave via [email protected]

Kerstfeest voor ouderen vanuit Grote Kerkgemeente De commissie die vanuit de Grote Kerkgemeente ouderenmiddagen organiseert, nodigt ouderen uit voor de feestelijke kerstviering die zij hopen te houden op maandag 16 december van 14.00 tot 16.30 uur in de Kapel van de Jeruzalemkerk, Assendorperdijk 134 (hoek Windesheimstraat 1). Het thema voor deze viering is: ‘Zij gingen voor’. Alle eeuwen door vierden mensen het Kerstfeest, de komst van Jezus, de Zoon van God, op aarde, als een kind geboren in Bethlehem. Maar ook in de tijd van de Bijbel keken mensen al naar Hem uit. Zij komen ‘aan het woord’ door middel van teksten, liederen en declamatie. De meditatie wordt gehouden door ds. J Mulderij, bezoekers zingen samen, luisteren naar de Kerstgeschiedenis en een vertelling. De middag begint met een kopje koffie of thee met iets lekkers. De commissie bestaat uit Niesje Bredewout, Fija Jonkman, Janny Mouthaan, Truus de Ruiter en Rijka Klaassen. Meer informatie: tel. (038) 465 42 13.

Het Kerstverhaal inspireerde door de eeuwen heen ook tal van beeldend kunstenaars. Zoals Samuël van Hoogstraten (1627-1678), een leerling van Rembrandt, die het tafereel in de stal van Bethlehem uitbeeldde. Het Kind in de kribbe vangt al het licht.

Zorgvrijwilligers gezocht voor feestdagen De weken rond Kerst en Oud en Nieuw kenmerken zich door hun bijzondere sfeer, warmte en gezelligheid. Om aan de vraag van de gasten te kunnen voldoen is Het Vakantiebureau op zoek naar zorgvrijwilligers voor de diaconale vakanties in deze periode. Er is behoefte aan verpleegkundigen met en zonder BIG, verzorgenden IG en verzorgenden

niveau 2 en 3 die bereid en beschikbaar zijn om in de weken rond Kerst en Oud & Nieuw mee te werken in het F.D. Roosevelthuis in Doorn en De Werelt in Lunteren. Zowel voor de gasten als voor de vrijwilligers zijn deze vakanties een bijzondere ervaring. Belangstellenden kunnen voor informatie en aanmelding bellen of mailen met

Ria Hertog, coördinator zorg, tel. (0318) 486610, [email protected] Meer informatie op: www.hetvakantiebureau.nl Het Vakantiebureau is onderdeel van de Protestantse Stichting Diaconaal Vakantiewerk.

Opbrengst Sam’s Kledingactie De inzameling van Sam’s Kledingactie voor Mensen in Nood die op 5 oktober in Zwolle is gehouden, heeft 2610 kilo kleding opgebracht. Sam’s Kledingactie wil iedereen die hieraan heeft bijgedragen hartelijk danken! Met de opbrengst worden projecten gesteund van Cordaid Mensen in Nood. Voor meer informatie over de gesteunde projecten kijk op www.samskledingactie.nl De vrijwilligers van Sam’s Kledingactie zijn van plan om op termijn weer een kledinginzameling te organiseren. Om de actie ook dan weer tot een succes te maken, kan iedereen de kleding hiervoor bewaren. Wie eerder kleding wil geven kan voor de dichtstbijzijnde container- of depotadressen kijken op www.samskledingactie.nl of bellen naar tel. (073) 687 10 60. 13

Aandacht voor Aandacht voor drie nieuwe boeken Gaandeweg besteedt aandacht aan drie boeken die onlangs zijn verschenen. De auteurs hebben alle drie een band met Zwolle en omgeving.

Gewoon anders Auteur: G.A. Trouwborst / Titel: Gewoon anders. Kerk zijn volgens Leviticus 19 / Sifron / isbn 978 90 820 8471 9 / 74 blz. / €11,50 In de samenleving lijkt het meer en meer te gaan om hoe bijzonder iets moet zijn, van kinderfeestje tot vakantie. Ook in de kerk kan de neiging ontstaan om diensten dan maar bijzonder te maken. Het gewone is niet meer goed genoeg. Maar waar gaat het om in het kerk-zijn? Dit boekje richt zich op Leviticus 19:1-18. Door middel van Bijbelstudie op basis van de joodse uitlegtraditie wordt de tekst uitgelegd. De auteur laat zien dat kerk-zijn niet moeilijk is en dat het om heel gewone zaken gaat. Ieder hoofdstuk eindigt met concrete gespreksvragen voor toepassing in de gemeente. Ds. Trouwborst (1973) is predikant van de Hervormde Gemeente in Nieuwleusen.

Verlangen als antwoord Auteur: Holkje van der Veer / Titel: Verlangen als antwoord. Mijn weg met de Dominicaanse traditie / Ten Have / isbn 978 90 259 0315 2 / 184 blz. / ca. €14,95 / (ook als e-book verkrijgbaar) In de jaren tachtig studeert de Amsterdamse Holkje aan de Sprankel in Zwolle en de Sociale Academie in Kampen. Als ze stage loopt in het Dominicanenklooster in Zwolle vindt ze daar veel inspiratie. Ze woont 25 jaar in de Dominicaanse Gemeenschap Zwolle en in 1996 treedt ze toe als Dominicanes. Van der Veer vertelt over het verlangen naar God, verbinding met anderen én over het gedachtegoed van Dominicus. Dit boek is bestemd voor mensen die tot nu toe onbekend zijn gebleven met de Dominicaanse spiritualiteit. De auteur wil de lezers aanmoedigen om ook zelf tijd te maken voor stilte en bezinning en geeft aan het einde van elk hoofdstuk een aantal reflectievragen. Zuster Holkje van der Veer woont momenteel in Nijmegen en is verbonden aan het klooster te Huissen.

Mystiek aan de IJssel Auteur: Mink de Vries / Titel: Mystiek aan de IJssel. Biddend leven / Boekencentrum / isbn 978 90 239 2730 3 / 120 blz. / ca. €12,90 In dit boek neemt Mink de Vries zijn lezers mee in zijn persoonlijke liefdesrelatie met God. Een boek vol gesprekken, gebeden en oefeningen. Over navolging, toewijding en geestelijk leven. De auteur waarschuwt de lezer voor het gebruik van beeldtaal. Hij beschrijft zijn eigen roepingsverhalen, ervaringen en openbaringen, de momenten van nabijheid, maar ook van afstand en twijfel. Een boek geïnspireerd door de Moderne Devotie, een Middeleeuwse beweging die zich kenmerkte door haar praktische aard, nuchterheid en grote innerlijkheid. Mystieke teksten moeten, volgens de schrijver, weggelegd worden, herlezen en herkauwd. Mink de Vries woont in Zwolle en is o.a. docent Levensbeschouwing en maatschappijleer, diaconaal- en jongerenwerker en initiator van de Postmoderne Devotie Beweging.

Gespreksavonden over boek Carel ter Linden ‘Wat doe ik hier in GODSNAAM?’ Zo luidt de titel van het onlangs verschenen boek van ds. Carel ter Linden. Velen hebben het reeds gelezen of zijn er nog mee bezig. In het boek vraagt hij zich af wie God nog voor hem is, na geruime tijd als predikant in de kerk te hebben gewerkt. Kan hij nog altijd zeggen, dat hij in een persoonlijke en transcendente (de door mensen ervaren werkelijkheid overstijgende) God gelooft? Of is God voor hem ‘het

14

Essentiële’, dat ‘zichzelf niet kan kennen, maar alleen door de mens gekend en benoemd en belichaamd kan worden’, zoals hij het in zijn boek formuleert? Ds. Erwin de Fouw gaat hierover met belangstellenden in gesprek op donderdagavond 28 november en op dinsdagavond 17 december, vanaf 19.30 uur, in het gemeentecentrum van de Lutherse kerk. Op de eerste avond valt de nadruk op de vragen die Ter Linden opwerpt en die hij verwoordt

in de hoofdstukken I tot en met V. Op de tweede avond worden de antwoorden besproken, die zijn geformuleerd in de hoofdstukken VI tot en met XII. Wie wil meedoen, wordt vriendelijk verzocht het boek vooraf te lezen. Tijdens de twee avonden zal een samenvatting worden geboden. Maar belangrijker is met elkaar in gesprek te gaan over de vragen die het boek opwerpt en de uitdagingen die ervan uitgaan voor ons geloof.

Kinderclub in Assendorp In de kelder van de Jeruzalemkerk wordt eens in de twee weken club gehouden voor kinderen vanaf groep 4 van de basisschool. Er wordt geknutseld, toneel gespeeld en er zijn speurtochten, spelletjes en verhalen uit de Bijbel. Het wordt een spetterend en afwisselend clubjaar

dat is begonnen op maandag 18 november. Op 2 december is de tweede clubavond, die begint om 18.30 en ongeveer een uur duurt. Er wordt dit seizoen gestart met twee groepen: voor de kinderen van groep 7 en 8 is er een aparte club.

De kinderclub is de voortzetting van een goedlopende activiteit die vele jaren vanuit de voormalige Jeuruzalemkerkgemeente werd georganiseerd. Nu behoort de club tot de activiteiten die de Oosterkerkgemeente in Assendorp op touw zet om ook in deze wijk zichtbaar te blijven.

Zin in film draait Life of Pi Op vrijdagavond 13 december wordt vanaf 19.00 uur in de Refter van het Dominicanenklooster (Assendorperstraat 29) de film ‘Life of Pi’ vertoond. Een Oscarwinnende film die voor jong (12+) en oud boeiend is. Een oude Indiër vertelt hoe hij als 16-jarige schipbreuk leed en terecht kwam op een reddingsvlot met als enig gezelschap een Bengaalse tijger. Het vertonen van deze film is een gezamenlijk initiatief van de Oosterkerk, de Thomas à Kempisparochie en de Dominicanerkerk. Ook mensen uit andere wijken die deze film willen zien zijn van harte welkom. De entree bedraagt €4,- voor volwassenen en €2,50 voor 12- tot 16 jarigen, inclusief consumptie. Corinne van Nistelrooij begeleidt de voorstelling.

God na Kuitert en Hendrikse Na alle ‘theologische beeldenstormen’ zijn veel mensen onzeker over hoe je God moet zien. Met het oude idee van een God die boven de wereld staat en daarin van buitenaf kan ingrijpen, lopen we vast. Maar het helpt ook niet om te geloven in een God die niet bestaat. Dat is althans de mening van Rick Benjamins, docent dogmatiek in Amsterdam en bijzonder hoogleraar in de vrijzinnige theologie in Groningen. De Oosterkerk heeft hem uitgenodigd om te komen

spreken over een nieuwe manier van denken over God. Benjamins laat zich inspireren door het denken van de theologen Gordon Kaufman en John Caputo. Kaufman pleit ervoor de evolutie serieus te nemen. Voor hem heeft God te maken met de creativiteit in de wereld, waardoor de mens gedragen wordt en waaraan hij zelf bij kan dragen. Caputo wil God niet zien als een sterke macht die de wereld regeert en bepaalt, maar als

zwakke macht die als gebeurtenis huist in wat er voorvalt. De naam van God is verbonden met de hoop op rechtvaardigheid, gastvrijheid, vergeving en nieuw leven. Deze lezing is de tweede bijeenkomst in de reeks ‘Zin in kerk’, over de zin die mensen vandaag ervaren in de kerk. Hoe wordt er in onze kerken gesproken over God? De bijeenkomst, die bedoeld is voor belangstellenden uit heel Zwolle, is op donderdag 9 januari van 20.00 tot 22.00 uur in de Oosterkerk.

Creatief schrijven en gedichten lezen in Oosterkerk Op woensdagavond 18 december om 19.30 uur wordt in de Oosterkerk een avond creatief schrijven gehouden. De Moderne Devoten geloofden dat zij dichter bij God konden komen door hun gedachten op te schrijven en te ordenen. Een van de manieren waarop dat ook in deze tijd kan, is creatief schrijven. Marije Mazereeuw, voormalig stagiaire in de Oosterkerk, zal deze avond leiden. Wie wil meedoen wordt verzocht zich voor 12 december aan te melden bij ds. Margo Jonker, e-mail: [email protected] Ieder die het leuk lijkt om samen met anderen gedichten te lezen en erover te praten is van harte welkom op de dinsdagavonden 4 en 25 februari om 20.00 uur in de Oosterkerk. Het intensief lezen van een gedicht kan een verrijkende ervaring zijn. Je verdiept je in de vormgeving en de achtergrond en ontdekt wellicht betekenissen die bij oppervlakkige lezing verborgen blijven. Het is niet nodig om ‘verstand te hebben van poëzie’. Het gaat om het leesplezier. Wie mee wil doen wordt gevraagd zich uiterlijk maandag 27 januari aan te melden bij Sytze de Boer, e-mail: [email protected], tel. (038) 454 62 29.

15

Kerkelijk Bureau

Protestantse Gemeente Zwolle Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters en diakenen Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl Gaandeweg e-mail: [email protected]

Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: 800 430 en 69.96.41.705 College van Diakenen: 874 034 en 69.95.43.320 Gaandeweg: 69.97.69.167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: 587 931 en 69.97.43.745 Stichting Schnitgerorgel Zwolle: 59.80.52.100

Collectepenningen Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,en €10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Emmäuskerk en Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden.

Meer weten… Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl en klik op de Berichten van deze colleges.

Verandering Kerkelijk Bureau De personele bezetting van het Kerkelijk Bureau is door gericht bezuinigingsbeleid teruggebracht. In verband daarmee is het Kerkelijk Bureau alleen ’s ochtends open en telefonisch bereikbaar. Vanaf 1 januari 2014 worden de al geldende officiële openingstijden gehandhaafd:

maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 12.00 uur Bezoek is dan na 12.00 uur alleen mogelijk na telefonische afspraak vooraf. Dit geldt zowel voor bezoekers, vrijwilligers als ambtsdragers. Gedurende onze openingstijden bent u – als vanouds – van harte welkom aan de Molenweg 241. Medewerkers Kerkelijk Bureau Telefoon: (038) 421 75 96 16

Beleid en bestuur Wijkgemeenten krijgen meer financiële verantwoordelijkheid In de afgelopen periode is er binnen de PGZ intensief nagedacht over de wijze waarop de opbrengst van de Actie Kerkbalans het beste kan worden verdeeld over de wijkgemeenten van de PGZ. Tot nu toe waren de financiële middelen die voor een wijkgemeente beschikbaar waren onafhankelijk van de opbrengst van de Actie Kerkbalans in diezelfde wijkgemeente. Ze werden bepaald door de aantallen leden, bijdragers (ongeacht de hoogte van de bijdrage) en kerkgangers. Gevolg hiervan was, dat het voor de leden van de PGZ vrijwel onmogelijk was om financiële verantwoordelijkheid te nemen voor de wijkgemeente waartoe zij behoren. Een verhoging van de bijdrage bij de Actie Kerkbalans leidde niet of nauwelijks tot een verbetering van de financiële positie van de ‘eigen’ wijkgemeente. De situatie waarin het voor de leden van de PGZ onmogelijk is om financiële verantwoordelijkheid te nemen voor hun wijkgemeente werd steeds breder ervaren als onbevredigend en ongewenst. Met ingang van 2014 verandert dit daarom ingrijpend. Uitgangspunt is nu, dat de opbrengsten en de kosten die door een wijkgemeente kunnen worden beïnvloed, ook aan een wijkgemeente worden toegerekend. Aan de kostenkant geldt dit bijvoorbeeld voor de formatie aan predikanten en kerkelijk werkers die aan een wijkgemeente wordt toegekend. Veel werk kan ook door vrijwilligers worden gedaan. Waardoor de kosten omlaag gaan en er dus minder inkomsten nodig zijn om de financiën van de wijkgemeente op orde te houden. Wanneer er in een wijkgemeente minder inzet is van vrijwilligers, dan is dat een keuze van de leden. De gevolgen van die keuze, namelijk minder activiteiten of hogere kosten, worden in het nieuwe model ook door diezelfde leden gedragen.

Grote verschillen Kosten voor het geheel van de PGZ, zoals de kosten van het Kerkelijk Bureau, worden door de wijkgemeenten gezamenlijk gedragen. Ook de kosten van de gebouwen komen voor rekening van het geheel van de PGZ. Er zijn namelijk grote verschillen tussen de beheerkosten en onderhoudslasten en de verhuurbaarheid van de gebouwen. Zaken die niet of nauwelijks door wijkgemeenten zelf kunnen worden bepaald. De financiële solidariteit tussen de wijkgemeenten, hoeksteen in het huidige model, blijft dus ook in de toekomst een belangrijke rol spelen. In de oude situatie kwam bij een verhoging van de vrijwillige bijdrage zo’n 10% tot 20% van de extra toezegging ten goede aan de ‘eigen’ wijkgemeente. In de nieuwe situatie is dit meer dan de helft. Solidariteit en verantwoordelijkheid zijn daarmee meer in evenwicht dan in het verleden. En het nieuwe systeem biedt aan wijkgemeenten maximale mogelijkheden om te voorkomen dat men wordt getroffen door bezuinigingsmaatregelen. Wie vragen heeft over dit nieuwe model kan terecht bij zijn of haar wijkkerkenraad. De wijkkerkenraden hebben vanuit de Algemene Kerkenraad gedetailleerde informatie over de situatie van de eigen wijkgemeente ontvangen. Ook op www.pknzwolle.nl is uitgebreide informatie te vinden.

Net als in de afgelopen vier jaar heeft de Commissie Geldwerving van de PGZ weer een promotiefolder laten maken voor de Actie Kerkbalans. In de folder komen leden van vier verschillende Zwolse wijkgemeenten aan het woord.

Solidariteitskas In de maand mei wordt weer actie gevoerd voor de Solidariteitskas. Leden van 21 jaar en ouder (belijdende leden vanaf 18 jaar) wordt gevraagd €15,- bij te dragen.

Vrijwilligers In januari gaan ruim vijfhonderd vrijwilligers op pad om bij alle leden van de PGZ de envelop van Kerkbalans te bezorgen en vervolgens weer op te halen. Het is voor gemeenteleden van belang om ingeschreven te staan bij de wijkgemeente waar zij zich bij betrokken voelen. Alleen dan wordt hun bijdrage meegeteld bij de opbrengsten van de betreffende wijkgemeente.

Begroting 2014 nog niet definitief Bij het ter perse gaan van deze Gaandeweg waren nog niet alle gegevens beschikbaar om de Begroting van de PGZ voor 2014 te kunnen plaatsen. Deze cijfers worden wel gepubliceerd in de promotiefolder van de Commissie Geldwerving, die in januari met de Actie Kerkbalans wordt verspreid. Na definitieve vaststelling komt de begroting ook op www.pknzwolle.nl

17

Kerst en Jaarwisseling in de kerk De eerste kerkelijke kerstviering is op vrijdag 20 december om 15.00 uur in de Kievitsbloem. Voorganger is ds. W. Steenbergen, predikant in de Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle. Op zondag 22 december om 16.00 uur is het Kerstfeest in de Stinskerk. Rufinus is herbergier en er is maar één ding wat hij wil: slapen! Toch komen telkens mensen bij zijn herberg langs waardoor hij maar niet aan zijn rust toekomt. Op die manier merkt hij helemaal niet wat er gebeurt in de stal… Daarover gaat het op het Kerstfeest van de Stinskids. De viering in de Stinskerk wordt een interactieve dienst, voor en door de kinderen uitgevoerd. Alle kinderen, hun papa's & mama's en opa's & oma's zijn van harte welkom, net als vriendjes en vriendinnetjes. Kinderkerstfeest 2012 in de Adventskerk.

Kerstavond dinsdag 24 december Adventskerk: 17.30 uur Kinderkerstfeest 19.00 uur Jeugdkerstviering 22.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam Emmaüskerk: 21.00 uur ds. H. Bakhuis, gezamenlijke Kerstnachtdienst met de Hoofdhof Grote Kerk: 22.30 uur Kerstnachtdienst, georganiseerd door de Commissie Grote Kerk. Het thema is ‘Wat voor wereld wilt gij voor uw kinderen?’ naar Psalm 2. Het Cantatekoor en Musica Michaelis voeren onder meer de kerstcantate BWV 91 ‘Gelobet seist du Jesu Christ’ van J.S. Bach uit. Voorgangers zijn Jan Doelman en Sanne van Dijk.

Lutherse Kerk 19.00 uur ds. E. de Fouw De Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle houdt op Kerstavond een viering waarin een kerstspel is verweven. Jong en oud kunnen daaraan meedoen. Meer informatie via www.elkz.nl Eglise Wallonne 19.30 uur Veilée de Noël, voorganger is prof. dr. R. Roukema Het Kerstspel speelde zich af in een supermarkt.

Open Kring 19.00 uur Kerstavonddienst Sionskerk 20.30 uur Kerstnachtdienst De dienst begint met samenzang om 20.00 uur, een half uur later begint de dienst. Ds. R. van Putten, wijkpredikant van de Sionskerk, houdt de overdenking. Het Christelijk Mannenkoor Ailanthus uit Wezep, onder leiding van Geurt Souman, verzorgt de muzikale omlijsting. Gert Hendriks bespeelt het orgel.

18

Eerste Kerstdag woensdag 25 december

Stinskerk 22.00 uur ds. E. van ’t Slot

Adventskerk 9.30 uur ds. J.T. Tissink met medewerking van de Adventskerkcantorij

Hoofdhof 21.00 uur dienst in Emmaüskerk

Emmaüskerk 10.00 uur dhr. G. van Vulpen

Tweede Kerstdag donderdag 26 december Grote Kerk 10.00 uur ds. J. Mulderij Jeruzalemkerk 19.00 uur ds. G. Herwig, Nunspeet Dienst Grote Kerkgemeente Oosterkerk 9.00 en 10.30 uur Kerstfeest Op Kerstmorgen zijn er twee feestelijke kerstvieringen in de Oosterkerk. De eerste viering begint om 9.00 uur en is speciaal gericht op kinderen en jonge gezinnen. Er zal dan onder andere een klein kerstspel worden opgevoerd. De tweede dienst, die een meer muzikaal karakter heeft, begint om 10.30 uur. In beide diensten is ds. Wim Hortensius voorganger. Open Kring 9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker Sionskerk 10.00 uur mw. ds. H. Evers Stinskerk 10.15 uur ds. E. van ’t Slot met medewerking van muziekvereniging Excelsior Hoofdhof 9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Lutherse Kerk 10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal) Rehoboth 10.00 uur ds. J.P. van Ark Rivierenhof 10.00 uur Kerstfeest met als voorganger ds. J. Vonk Isala 10.00 uur dienst Zandhove 10.00 uur dhr. K. Fredriks Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga, met muzikale medewerking van een kwartet

Jeruzalemkerk 10.00 uur Kinderkerstfeest Grote Kerkgemeente

Oudejaarsdag dinsdag 31 december Adventskerk 19.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Avondgebed) Emmaüskerk 19.30 uur ds. H. Bakhuis Jeruzalemkerk 19.30 uur ds. J. Mulderij, Grote Kerkgemeente Oosterkerk 19.30 uur mw. ds. I.P. Epema Open Kring 19.30 uur mw. ds. M.E. Jonker Sionskerk 19.00 uur ds. J.H.N. van Veldhuysen, Kampen Stinskerk 19.30 uur ds. E. van ’t Slot Hoofdhof 19.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Rehoboth 19.00 uur dhr. M. Westerduin Zonnehuis 16.00 uur ds. G.L. Kruizinga

Nieuwjaarsdag woensdag 1 januari Adventskerk 10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Morgengebed) Grote Kerk 10.00 uur ds. J. Mulderij Oosterkerk 11.00 uur mw. ds. I.P. Epema (Morgengebed) 19

Kerkdiensten

Adventskerk

Emmaüskerk

Grote Kerk

Jeruzalemkerk

Talmaplein 2 Zwolle - Zuid Mw. ds. N.A. Eygenraam Ds. J.T. Tissink D.J. Steenbergen Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl

Campherbeeklaan 53 Zwolle - Berkum Ds. H. Bakhuis Kerkelijk werker: dhr. G. van Vulpen Tel. scriba: (038)4544719

Grote Markt 18 Zwolle - Centrum Ds. J. Mulderij Tel. scriba: (038)4223241 www.grotekerkgemeente.nl

Windesheimstraat 1 Zwolle - Assendorp

www.emmauskerk-berkum.nl

Zondag 1 december

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen 19.00 uur dhr. G. van Vulpen (zangdienst)

10.00 uur ds. P. Baas, Zalk 16.30 uur Taizéviering

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 8 december

9.30 uur ds. J.T. Tissink (doop)

10.00 uur ds. H. Bakhuis (gezinsdienst) 19.00 uur ds. H. Bakhuis

10.00 uur ds. J. Mulderij (voorbereiding Heilig Avondmaal) 16.30 uur Michaëlsviering

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. J.J.W. Mouthaan, Zwolle

Zondag 15 december

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 19.00 uur Kerstzangdienst

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. J.F. Schuitemaker, Elburg

16.30 uur ds. R. van Putten Gaandewegviering

Grote Kerkgemeente 10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. J. Mulderij (Heilig Avondmaal)

Zondag 22 december

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen)

10.00 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal 19.00 uur Kerstfeest kindernevendienst

10.00 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Michaëlsvesper

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. H. de Jong, Windesheim

Zondag 29 december

9.30 uur ds. E. van ’t Slot

10.00 uur ds. G.L. Kruizinga, Dalfsen

10.00 uur ds. W.M. Dekker, Mastenbroek 16.30 uur Michaëlsvesper

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. H. Veldhuizen, Wapenveld

Zondag 5 januari

9.30 uur ds. J.T. Tissink

gezamenlijke dienst in de Hoofdhof

10.00 uur ds. B. Jongeneel, Apeldoorn 16.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam Gaandewegviering

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. W. Dekker, Oosterwolde

Zondag 12 januari

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

gezamenlijke dienst in de Hoofdhof

10.00 uur ds. J. Mulderij

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. J. van Belzen, Maassluis

Zondag 19 januari

9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Schrift en Tafel) 19.00 uur Opendeurdienst

gezamenlijke dienst in de Hoofdhof

10.00 uur ds. K. van Meijeren, Ede 16.30 uur ds. W. Hortensius Gaandewegviering

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 26 januari

9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen)

gezamenlijke dienst in de Hoofdhof

10.00 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur mw. ds. I.P. Epema Michaëlsviering

Grote Kerkgemeente 19.00 uur ds. W.M. Dekker, Mastenbroek

Kerstzang in Adventskerk Zondagavond 15 december om 19.00 uur is er een Kerstzangdienst in de Adventskerk. Er worden bekende Kerstliederen gezongen onder muzikale begeleiding van onze pianist/organist Bob van der Linde en andere muzikanten. Wie wil meezingen is van harte welkom.

Oecumenische viering in Oosterkerk In de Week van Gebed voor de Eenheid is er op zondag 19 januari om 10.00 uur een oecumenische viering in de Oosterkerk. Een mooie zondag om samen met mensen van de Evangelisch Lutherse Gemeente en de Thomas a Kempisparochie de eenheid te vieren en te delen.

Voor de diensten rond Kerst en de Jaarwisseling: zie pagina 18 en 19 20

Oosterkerk

Open Kring

Sionskerk

Stinskerk

Bagijnesingel 17 Zwolle - Centrum Ds. A. den Besten Mw. ds. I.P. Epema Ds. W. Hortensius Tel. scriba: (038)4546229 www.oosterkerk.nl

Hofstedestraat 1 Zwolle - Stadshagen Mw. ds. N. Beimers Mw. ds. M.E. Jonker Tel. scriba: (038)4200176 www.openkring.nl

Glanerbeek 10 Zwolle - Noord Mw. mr. dr. H. Evers Drs. ir. R. van Putten Tel. scriba: (038)4546104 www.sionskerkzwolle.nl

Westenholterweg 19 Zwolle - Westenholte Ds. E. van ’t Slot Tel. scriba: (038)4215164 www.stinskerk.nl

10.00 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur mw. ds. H. Evers (doopdienst) m.m.v. Sjema

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal)

Zondag 1 december

10.00 uur ds. A. den Besten 14.00 uur PERKI mw. ds. M.J. Hukubun-Rahajaan 19.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. N. Beimers

11.00 uur ds. R. v. Putten, jeugddienst mmv Lydia en Marcel Zimmer 19.00 uur dhr. G.J. Röben (Opendeurdienst mmv De Nieuwe Ster)

10.00 uur ds. J.P. van Ark, Wapenveld ContaKtdienst 19.00 uur ds. B. Lampen, Beerzeveld

Zondag 8 december

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 19.00 uur mw. ds. I.P. Epema

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur mw. ds. H. Evers 19.00 uur mw. ds. H. Evers, Christmas Carols mmv Sjema

10.00 uur ds. P. Verbaan, Ermelo 18.45 uur Kerstsamenzang Spoolde

Zondag 15 december

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema (doop) 14.00 uur PERKI mw. ds. I.A. Riaurika Pattinama 19.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur mw. ds. M.R. H. van Beusichem, Hattem

10.00 uur ds. J.A. L. Duijster, Zwartsluis 16.00 uur Kinderkerstfeest 19.00 uur gezamenlijke dienst ’s-Heerenbroek

Zondag 22 december

10.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur dhr. G. Schutte

10.00 uur mw. ds. M.J. Hukubun

10.00 uur mw. ds. I. Epema 19.00 uur ds. K.R. Cuperus, Zwolle

Zondag 29 december

10.00 uur ds. A. den Besten

9.30 uur mw.ds. M.E. Dijk

10.00 uur mw. ds. H. Evers 19.00 uur mw. ds. H. Evers (Bijbel & Kunst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

Zondag 5 januari

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 14.00 uur PERKI

9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker (afscheid en bevestiging ambtsdragers)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (kinderdienst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur mw. A. Westerduin, ’s-Heerenbroek

Zondag 12 januari

10.00 uur ds. W. Hortensius (oecumenische viering, Schrift en Tafel)

9.30 uur mw.ds. N. Beimers (Heilig Avondmaal)

10.00 uur mw. ds. H. Evers (bevestiging ambtsdragers)

10.00 uur ds. W.L. Dekker, Kampen 19.00 uur kand. G. Timmer, Kampen

Zondag 19 januari

10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur PERKI

9.30 uur mw. J. van der Zee

10.00 uur ds. R. van Putten

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (bevestiging ambtsdragers) 19.00 uur ds. J. Mulderij

Zondag 26 januari

Bijbel & Kunstdienst in Sionskerk Zondag 5 januari is er weer een Bijbel & Kunstdienst in de Sionskerk om 19.00 uur. Dit keer staat zowel een klassiek als een modern kunstwerk centraal, beide over het thema: de annunciatie, de aankondiging aan Maria. Het ene kunstwerk is een pentekening van Rembrandt uit 1635, het andere een moderne aankondiging. Voor Maria kwam de aankondiging door de engel volkomen onverwacht. Hoe onverwacht zou het voor ons zijn? Stel je voor, Maria zit gewoon in een bushokje… Dat is het kunstwerk van Sylvia Vandermeer. Voorganger is ds. H. Evers. 21

Kerkdiensten

Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen.

De Hoofdhof

Lutherse Kerk

Kerkweg 26

Koestraat 4

Zwolle - Berkum

Zwolle

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4547233

Tel. scriba: (038)4226826

www.hoofdhof.nl

www.elkz.nl

Zondag 1 december: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Zondag 8 december: Onderhoudsfonds Zondag 15 december: Diaconale noodhulp Zondag 22 december: Exploitatie Protestantse Gemeente Zwolle Woensdag 25 december Eerste Kerstdag: Kinderen in de Knel Zondag 29 en dinsdag 31 december: Oudejaarscollecte Woensdag 1 januari Nieuwjaarsdag: Kerk in Actie Zondag 5 januari: Energiekosten kerkgebouwen Zondag 12 januari: Wijkkas Zondag 19 januari: Vakantieweken gehandicapten Zondag 26 januari: Pastoraat en catechese

Zondag 1 december

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; Rehoboth 10.00 uur ds. J.H.N. Velduizen; Isala 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur ds. A. le Coq; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. van Langevelde

Zondag 8 december

9.30 uur ds. A. Zweers, Zwolle 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur drs. E.K. Verhagen-Krikke

Zondag 15 december

9.30 uur ds. A. Zweers 19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur ds. E. de Fouw

IJsselbolder 10.00 uur dienst; Rehoboth 10.00 uur dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Isala 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur ds. H. Frijling; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Heilig Avondmaal)

Zondag 22 december

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. R. Nieuwkoop

Rehoboth 10.00 uur ds. K. de Graaf; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Isala 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur mw. W.J. Treep; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

Zondag 29 december

9.30 uur ds. A. Pietersma

10.00 uur ds. E. de Fouw

Rehoboth 10.00 uur mw. A. Westerduin; Isala 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur dhr. M. Luttenberg en mw. G. de Vries (oec. viering); Zonnehuis 11.30 uur mw. W. Treep

Zondag 5 januari

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff en ds. H. Bakhuis 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal)

Eglise Wallonne 10.30 uur prof.dr. Riemer Roukema; Isala 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Molenhof 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema; Rehoboth 10.00 uur mw. A. Wijnholt, Oudleusen; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift en Tafel); Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 12 januari

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur ds. A.F. Troost, Ermelo

10.00 uur pastor M. Dusseldorp

Isala 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Rehoboth 10.00 uur ds. J.M.D. van de Berg, Wezep; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. van Langenvelde

Zondag 19 januari

9.30 uur dhr. G. van Vulpen 19.00 uur Vesperdienst

10.00 uur ds. E. de Fouw oecumenische dienst in Oosterkerk

Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Isala 10.00 uur mw. A.J. Hasker; Rehoboth 10.00 uur dhr. M.R.J. Westerduin, ’s-Heerenbroek; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

Zondag 26 januari

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) 19.00 uur ds. H. Bakhuis (Heilig Avondmaal)

10.00 uur ds. E. de Fouw

Berkumstede 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal); Isala 10.00 uur mw. M.E. Dijk; Rehoboth 10.00 uur dhr. D. Klompjan; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot

Eglise Wallonne 10.30 uur H. Spoelstra; Rehoboth 10.00 uur mw. A. Westerduin; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Isala 10.00 uur dienst; Zandhove 10.00 uur ds. K. Schaap; Zonnehuis 11.30 uur mw. B.O. van de Loosdrecht

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 4 november.

Gaandeweg ook op website Zes jaar geleden alweer verscheen het eerste nummer van Gaandeweg, deze Kersteditie is het 35ste nummer. Al die uitgaven van Gaandeweg zijn niet alleen op papier verschenen, maar ook in digitale vorm: op de website van de Protestantse Gemeente Zwolle. Ga naar www.pknzwolle.nl en klik op Kerkblad Gaandeweg. Daar staat dit nummer en zijn ook en zijn ook alle 34 edities te vinden die eerder zijn uitgebracht.

Voor deskundige begeleiding. Voor behartiging van uw belangen. Voor een optimale verkoopprijs. Voor aankoop en verkoop. Voor u. De eerste stap? Onze vrijblijvende waardebepaling. Gratis. Thomas a Kempisstraat 9 | www.boertjeshorst.nl |

8021 BG Zwolle 038-4216164

Raamdecoratie en vloeren Raamdecoratie en vloeren Officiële partner van Multiraamdecoratie.nl

| 038 - 33 73 736 | www.vdd-interieur.nl |

KŽŐŵĞƟŶŐΘ KŽŐŵĞƟŶŐΘ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ <ǁĂůŝƚĞŝƚ <ǁĂůŝƚĞŝƚ 'ĞŵĂŬ 'ĞŵĂŬ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊

Branderweg 1f 038 465 02 22 www.schildersbedrijfporte.nl www.twitter.com/@porteschilders

^^ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚƚĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů ĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů

Jaap ap Herkert Opticien Oogzorg op maat bij u thuis

Kuiper

Loodgietersbedrijf

Voor al uw

? ? ? ? ? ?

Dakbedekking Gas en water Riolering Sanitair Centrale Verwarming Diamantboren

U kunt ons bereiken op werkdagen van 9.00 tot 18.00 uur

Meerw rwaard r voor uwde voete ten!

Telefoon 038-4535121 fax op 038-4540803. E-mail [email protected]

Vechtstraat 23-25 8021 AS Zwolle Erkend Installateur

www.kuiper-zwolle.nl 'LH]HUNDGHr=ZROOHrZZZZLHWHQVFKRHQFRPIRUWQO

Resultaat dankzij Jurgen

www.salet.nl

Gratis advies voor ondernemers om te besparen op de partijenpost kosten. Besparing gegarandeerd! Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via: postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406.

Snel thuiszorg nodig? Of nachtzorg? Of personenalarmering? Bel 0900 86 62 (lokaal tarief) Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl