JAARVERSLAG 2009
Coöperatie Univé-VGZ-IZA-Trias-Groep U.A.
JAARVERSLAG 2009
1. Inhoudsopgave Bestuursverslag 1 Verslag Raad van Bestuur 2 Kerncijfers 3 Verslag Raad van Commissarissen 4 Profiel van Univé-VGZ-IZA-Trias 4.1 Univé-VGZ-IZA-Trias 4.2.1. Juridsche hoofdstructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias 4.2.2. Organisatiestructuur van de Univé-VGZ-IZA-Trias organisatie 4.3 Bestuurlijke organen 4.4 Kwaliteitsborging werkzaamheden door derden 4.5 Deelnemingen 5 Strategie Univé-VGZ-IZA-Trias 6 Governance en bedrijfsvoering 6.1 Normenkader van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias 6.2 Wet- en regelgeving van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias 6.3 Integriteit en fraudebeheersing 6.4 De planning- en controlcyclus van Univé-VGZ-IZA-Trias 6.5 Risicobeheersing 6.6 Risicoparagraaf: de mate van beheersing van fin. risico’s 7 Bestuurders en toezichthouders 8 Remuneratiebeleid
32 34 37 38 39 42 50 55
Jaarrekening 2009
57
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 1 Geconsolideerde balans per 31 december 2009 2 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2009 3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2009 4 Overzicht geconsolideerd totaalresultaat 5 Geconsolideerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 6 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2009 7 Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2009
60 62 64 65 66 78 89
ENKELVOUDIGE JAARREKENING 1 Enkelvoudige balans per 31 december 2009 2 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2009 3 Algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening 4 Toelichting op de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2009
95 97 98 98
OVERIGE GEGEVENS 1 Statutaire regeling winstbestemming 2 Bestemming van de winst 2009 3 Accountantsverklaring
3 7 8 15 21 23 25 28 28 30
101 101 102
1
JAARVERSLAG 2009
2
JAARVERSLAG 2009
1. Verslag Raad van Bestuur Algemeen De markt voor verzekeringen was ook in 2009 volop in beweging. Mede als gevolg van de crisis op de financiële markten en zaken als de discussies over beleggingsverzekeringen staan verzekeraars volop in de belangstelling van de media en is het consumentenvertrouwen laag. Dit heeft in 2009 opnieuw geleid tot een aantal initiatieven in de branche, waaronder het geïnformeerd verlengen van verzekeringen en het keurmerk verzekeren. Deze initiatieven moeten bijdragen aan herstel van het vertrouwen. Uiteraard zijn ook voor Univé-VGZ-IZA-Trias klantvertrouwen en klanttevredenheid essentieel. In 2009 hebben wij daar intensief aan gewerkt en plannen ontwikkeld om de klant nog meer centraal te stellen bij alles wat wij ondernemen. Terugblik op het jaar 2009 Na het verlieslatende jaar 2008 stond 2009 onder andere in het teken van herstel van rendement en solvabiliteit. Univé-VGZ-IZA-Trias is erin geslaagd het totaalresultaat in 2009 sterk te verbeteren en met een resultaat na belastingen van 292 miljoen euro af te sluiten. Dit resultaat kwam mede tot stand door de ingezette wijzigingen in ons beleggingsbeleid en het herstel op de financiële markten. In 2009 hebben de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen geconcludeerd dat de aan Visie 2015 ten grondslag liggende veronderstellingen niet meer voldoende in overeenstemming zijn met de dagelijkse omgeving waarin Univé-VGZ-IZA-Trias opereert. Deze conclusie volgde uit een brede en geobjectiveerde evaluatie van de strategie en de wijze waarop de organisatie daar uitvoering aan gaf. Tot deze evaluatie hadden de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen, ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, besloten. De evaluatie is uitgevoerd door een extern consultancybureau. De resultaten van de evaluatie zijn in de zomer van 2009 met de Ledenraden (onder andere de Onderlingen) en overige belanghebbenden gedeeld. Consequentie is een heroverweging van de geïntegreerde strategie voor het zorg- en schadebedrijf en de organisatievorm die daar invulling aan moet geven. Verder bleek er – zowel aan de kant van Univé-VGZ-IZA-Trias als ook aan de kant van de Onderlingen – behoefte te bestaan aan een evaluatie van de samenwerking. De Onderlingen en Univé-VGZ-IZA-Trias bezinnen zich op dit moment onder andere op een aanpassing van het samenwerkings- en governancemodel, mede vanuit de gedachte dat het schade- en zorgbedrijf zich meer onafhankelijk van elkaar moeten kunnen ontwikkelen. Daarnaast wordt een nieuwe, meer slagvaardige en eenvoudige, businessarchitectuur voor Univé-VGZ-IZA-Trias ontwikkeld. De punten waarop het zorg- en het schadebedrijf succesvol samenwerken, zullen worden behouden en waar mogelijk worden verbreed en verdiept. Naar aanleiding van de herbezinning op Visie 2015 en de strategie hebben de Onderlingen aan Univé-VGZ-IZA-Trias te kennen gegeven daar op een aantal punten bezwaren tegen te hebben. Tussen de Onderlingen en de Raad van Bestuur is vervolgens een overlegtraject opgestart waar middels een constructieve dialoog over oplossingen wordt gesproken.
3
JAARVERSLAG 2009
Ook is er in 2009 veel aandacht besteed aan een verdere optimalisering en uniformering van processen binnen Univé-VGZ-IZA-Trias. Dit legt een goede basis om de komende jaren de beoogde kostenverlagingen voort te zetten. Medio september 2009 is het nieuwe kantoor in Arnhem in gebruik genomen. De inhuizing in Arnhem van met name medewerkers vanuit de vestigingen Nijmegen en Zwolle is voorspoedig verlopen. De gevolgen van deze verhuizing is voor sommige individuele medewerkers groot. In een aantal gevallen hebben medewerkers ervoor gekozen gebruik te maken van de mogelijkheden van het Sociaal Plan. Zorg De Zorgcampagne heeft in 2009 voor het eerst plaatsgevonden vanuit één proces en één backoffice. Een belangrijke mijlpaal voor de gefuseerde vier zorgbedrijven. Echter, de klanten zijn in het begin geconfronteerd met hiermee gepaard gaande kinderziekten. Deze werden veroorzaakt door de combinatie van het nieuwe, geïntegreerde backofficesysteem en het sluiten van een aantal kantoren met als gevolg veel verhuisbewegingen en vertrek van ervaren medewerkers. Dit heeft een wissel getrokken op de serviceverlening aan de klant, waarbij klanten vaker onze callcenters hebben gebeld en klachten hebben kenbaar gemaakt. Er is bijzonder veel tijd en aandacht besteed aan verbetering van de performance ter verhoging van de klanttevredenheid en stapsgewijs zijn de servicelevels in de tweede helft van 2009 weer op een acceptabel niveau gekomen. Verdere verbeteringen hebben we gerealiseerd in de aanloop naar de Zorgcampagne 2010. De Zorgcampagne 2009 was gericht op behoud van verzekerden in combinatie met de realisatie van een positief rendement. Het aantal zorgverzekerden bedroeg ultimo 2009 4.276.470 Een lichte groei ten opzichte van 2008. Het aantal verzekerden dat het zorgverzekeringsproduct ZEKUR via internet heeft afgesloten is opnieuw gestegen. Hieruit blijkt opnieuw dat dit concept in de markt erg aanslaat. De begin 2008 ingezette harmonisatie van de verschillende aanvullende verzekeringen is in 2009 verder uitgewerkt. Dit heeft geresulteerd in de introductie van een geharmoniseerde aanvullende verzekeringslijn gebaseerd op het Goed-Beter-Best-principe. Het ingezette preferentiebeleid farmacie is in 2009 doorontwikkeld. De uit dit beleid voortgekomen besparingen komen sinds medio 2009 ten gunste van de verzekerden, doordat geen eigen risico wordt berekend over de onder het preferentiebeleid vallende medicijnen. Het resultaat van Zorg heeft zich in 2009 positief ontwikkeld als gevolg van een hogere premie/schaderesultaat en goede beleggingsresultaten. Het resultaat na belastingen bedraagt 246 miljoen euro.
4
JAARVERSLAG 2009
Schade De concurrentie in de schadeverzekeringsmarkt was in 2009 onverminderd hoog. Voor het eerst in jaren was Univé Schade gedwongen op grond van de premie-schadeverhouding de premies voor personenautoverzekeringen te verhogen. Door de economische situatie is het Nederlandse wagenpark geslonken. Desondanks vertoont de autoportefeuille van Univé een geringe groei (1%). Ook de totale schadeportefeuille is in 2009 licht gegroeid (3%). Dit is mede het gevolg van aanpassing van de rechtshulp- en de reisverzekering. Het totale aantal polissen bedroeg ultimo 2009 2,9 miljoen. Hierdoor heeft Schade haar marktpositie weten te behouden en op deelmarkten weten te versterken. Mede door het ingezette beleggingsbeleid heeft Schade kunnen profiteren van het herstel op de aandelenbeurzen. Het resultaat na belastingen over 2009 bedroeg 25 miljoen euro. De Onderlingen In 2009 zijn opnieuw belangrijke prijzen ontvangen voor de Univé-dienstverlening, waaronder de prijs voor de meest klantvriendelijke en ook beste schadeverzekeraar. In de klantbediening en de klantcontacten spelen de Onderlingen een cruciale rol. De prijzen zijn dan ook een onderstreping van de meerwaarde van de Onderlingen binnen de Univé-formule. De Onderlingen hebben als exclusief distributiekanaal voor verzekeringen van Univé ook in tijden van recessie hun weg naar de klant weten te vinden. Ondanks de krimp van de economie en de daling van het aantal autoverkopen is er sprake van een geringe groei. In de Zorgcampagne heeft het Univé-label de grootste groei gerealiseerd. De Onderlingen hebben hier in belangrijke mate aan bijgedragen. Organisatie In 2009 is geconstateerd dat er behoefte is aan een meer slagvaardige en eenvoudige businessarchitectuur. Belangrijk uitgangspunt bij de heroverweging is dat de verantwoordelijkheden voor klantprocessen eenduidig worden belegd, zodat daarmee mede invulling wordt gegeven aan het centraal stellen van de klant. Tegelijkertijd moeten de risico’s in de klantprocessen goed worden geïnventariseerd, zodat de juiste beheersmaatregelen en controls kunnen worden ingevoerd. Univé-VGZ-IZA-Trias verwacht daarmee een noodzakelijke kwaliteitsslag te maken en tegelijkertijd de kostenreductiedoelstellingen binnen bereik te krijgen. Uit medewerkersonderzoek is naar voren gekomen dat de tevredenheid van de medewerkers ondanks de roerige tijden – met onder andere de evaluatie van de strategie en de organisatie, het sluiten van kantoren en de verhuizing van medewerkers naar nieuwe locaties, waaronder de nieuwe locatie Arnhem – op nagenoeg hetzelfde niveau als in 2008 is gebleven. Risicomanagement en risicobeheersing Risicomanagement wordt ingezet als instrument voor het realiseren van de strategische, tactische en operationele doelstellingen. Het risicomanagementsysteem kent een uitgebreide risico-inventarisatie en risicoanalyse en een overzicht van uitgewerkte maatregelen waarmee de gegeven risico’s worden beheerst. In 2009 is veel aandacht besteed aan het inrichten en
5
JAARVERSLAG 2009
het ‘levend’ houden van dit systeem. Hierbij is sprake van een top-down benadering. Het beleid is gericht op een adequaat en effectief werkend risicobeheersings- en controlesysteem. De activiteiten die daartoe moeten leiden, zijn samengevoegd met de voorbereidingen op de nieuwe Solvency II-wetgeving. Verwachtingen voor 2010 In 2010 zal de herbezinning op de strategie, de organisatie en het samenwerkings- en governancemodel moeten worden afgerond. Tegelijkertijd zal opnieuw hard worden gewerkt aan de optimalisering van de klantperformance. Hiertoe wordt een nieuw programma gestart waarbij er enerzijds aandacht is voor verdere verbetering van de klantbeleving en anderzijds voor optimalisering van de achterliggende processen. Ook zal in dit kader innovatie worden toegepast, waarbij de focus ligt op een nieuw backofficesysteem voor schade, en pilots en samenwerkingsinitiatieven op het gebied van woonzorg en e-health. Aan financiële instellingen worden steeds hogere eisen met betrekking tot het, ook zichtbaar, in control zijn gesteld. Daarom zullen ook in 2010 risicomanagement, risicobeheersing en compliance speerpunten zijn. Op financieel gebied wordt gestreefd naar blijvend ‘financieel gezond’, met aandacht voor solvabiliteit, en een volgende stap in de kostenreductiedoelstelling. Het afgelopen jaar is er veel van management en medewerkers gevraagd. Ook in 2010 staat management en medewerkers weer het nodige aan veranderingen te wachten, met alle onzekerheden van dien. We danken management en medewerkers dan ook meer dan ooit voor hun inzet, loyaliteit en enthousiasme. In de Ledenraden van Coöperatie Univé en Coöperatie VGZ-IZA-Trias -Groep heeft de heer E. Velzel op 18 maart 2010 meegedeeld dat hij met ingang van 19 maart 2010 zal terugtreden als voorzitter van de Raad van Bestuur van Coöperatie Univé-VGZ-IZA-Trias. Namens alle medewerkers van Coöperatie Univé-VGZ-IZA-Trias danken wij Edwin voor zijn bijdrage aan de totstandkoming van ons bedrijf en de wijze waarop hij daar sinds 2007 leiding aan heeft gegeven. Tevens dankt de Raad van Bestuur de heer Pierik voor zijn jarenlange inzet voor Univé-VGZ-IZA-Trias en haar rechtsvoorgangers en wenst hem alle goeds voor de toekomst. Arnhem, 22 maart 2010
Namens de Raad van Bestuur
M. Duvivier, voorzitter
6
JAARVERSLAG 2009
2. Kerncijfers
Bedragen in miljoenen euro's
Univé Zorg
VGZ
IZZ
IZA
2009 Cares Gouda
UMC
Trias
Overig
VIT (gecons.)
2008 VIT (gecons.)
Verdiende premies en bijdragen
1.442
3.780
890
1.358
63
147
983
419
9.082
8.418
Schadelasten
1.313
3.591
839
1.282
58
147
936
390
8.556
7.917
Bedrijfskosten
73
158
38
52
4
7
31
30
393
388
Beleggingsopbrengsten en overige resultaten
32
44
17
20
2
8
15
25-
113
208-
Resultaat
88
75
30
44
3
1
31
26-
246
95-
Vermogen
294
553
144
243
11
54
124
133-
1.290
1.052
Univé (gecons.)
2008 Univé (gecons.)
2009 UVIT (gecons.)
2008 UVIT (gecons.)
Univé Schade
2009 Overig
Verdiende premies en bijdragen
407
-
407
397
9.489
8.815
Schadelasten
273
30-
243
232
8.796
8.147
Bedrijfskosten
126
42
168
148
559
538
Beleggingsopbrengsten en overige resultaten
17
33
50
124-
163
332-
Resultaat
25
21
46
107-
292
202-
Vermogen
174
237
411
368
1.701
1.420
Univé Zorg
VGZ
IZZ
IZA
2009 Cares Gouda
UMC
Trias
Univé Schade
UVIT (gecons.)
2008 UVIT (gecons.)
Aantal zorgverzekerden: - per 31 december
772.319
1.838.376
506.154
611.806
36.495
105.766
405.554
4.276.470
- gemiddeld
766.966
1.836.975
505.402
613.404
36.580
104.964
405.681
4.269.972
4.274.149
Aantal verzekerde objecten: - per 31 december
2.964.094
- gemiddeld
2.900.575
2.964.094
2.874.736
Premie basisverzekering ZVW per verzekerde (bedragen in euro's): - 2009
1.115
1.115
1.141
1.115
1.151
1.125
1.115
- 2008
1.091
1.091
1.048
1.086
1.121
1.101
1.091
- 2007
1.134
1.131
1.161
1.164
1.176
1.176
1.151
- 2006
995
1.056
1.119
1.098
1.080
1.110
1.050
7
JAARVERSLAG 2009
3. Verslag Raad van Commissarissen 2009 Inleiding Het jaar 2009 stond vooral in het teken van een bezinning op de strategie. Met betrekking tot de strategie Visie 2015 hebben Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur geconstateerd dat deze te ambitieus was voor de organisatie en dat de realisatie van de strategie te wensen overliet. In 2008 was daarom al meer focus aangebracht voor de periode 2009 tot en met 2011. Desondanks hebben de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid in 2009 geconcludeerd dat een herbezinning op de gedefinieerde strategie gewenst is. In samenhang daarmee wordt ook het governancemodel, waaronder de samenwerking met de Onderlingen, en de business architectuur opnieuw bekeken. Daartoe is een extern bureau om advies gevraagd. Mede aan de hand van dit advies voert de Raad van Bestuur thans intensief overleg met de Werkgroep Samenwerking als afvaardiging van de gezamenlijke Onderlingen en met de Centrale Raad van Advies als afvaardiging van de Ledenraad van Coöperatie VIT. De voortgang van deze gesprekken wordt nauwlettend door de Raad van Commissarissen gevolgd en waar nodig geeft hij ter zake advies. Naar verwachting zal deze herbezinning in 2010 kunnen worden afgerond. Financieel was er sprake van herstel van rendement. Door het gerealiseerde behoud van het aantal verzekerden hebben de zorgmaatschappijen hun sterke positie in de markt weten te handhaven. Om tot een aanzienlijke verbetering van de solvabiliteit te komen is onder andere veel aandacht besteed aan het premiebeleid en kostenbeheersing. Mede door het herstel van de aandelenkoersen en het ingezette beleid was er daardoor sprake van een aanzienlijke verbetering van het resultaat en de solvabiliteit. Bij Schade staan de marges nog steeds onder druk vanwege de scherpe concurrentieverhoudingen in de markt. Hoewel er sprake is van een lichte groei van het aantal polissen en herstel van beleggingsopbrengsten als gevolg van stijgende aandelenkoersen is het operationele resultaat over 2009 bescheiden. De behaalde resultaten hebben echter wel een positieve invloed gehad op de ontwikkeling van de solvabiliteit. De verhuizing naar een andere locatie heeft veel medewerkers in 2009 geraakt. Voor velen is er bijvoorbeeld sprake van meer reistijd dan voorheen. Om die reden heeft een aantal medewerkers besloten om de arbeidsovereenkomst te beëindigen onder gebruikmaking van de geboden mogelijkheden in het Sociaal Plan. Met de verhuizing naar de nieuwe hoofdvestiging in Arnhem is ook een nieuw concept geïntroduceerd – Het Nieuwe Werken. Dit concept biedt medewerkers volop de gelegenheid om tijd- en plaatsongebonden te werken. De eerste reacties op dit concept zijn positief. Gebleken is dat deze ontwikkelingen nauwelijks een negatieve invloed hebben gehad op de medewerkertevredenheid. Deze is op hetzelfde niveau als in 2008 gebleven.
8
JAARVERSLAG 2009
De klanttevredenheid over de dienstverlening bij Zorg heeft door de tot stand gebrachte integratie van IT-systemen het afgelopen jaar onder druk gestaan. Er is veel werk verzet om de service aan de klant weer op het gewenste peil te brengen. Wij vertrouwen erop dat dit in 2010 tot uitdrukking zal komen in de klanttevredenheid. De klanttevredenheid bij Schade uitte zich onder andere in het behalen van een aantal prijzen, waaronder die van beste schadeverzekeraar. Samenstelling Raad van Commissarissen Sinds begin 2009 bestaat de Raad van Commissarissen uit 6 leden en een vacature. De Raad komt qua omvang daarmee op het niveau dat hieromtrent eind 2007 met de Ledenraden is afgesproken. In de loop van 2010 zullen 2 nieuwe vacatures ontstaan door het vertrek van de voorzitter, de heer Pierik, en van mevrouw Meekhof. De selectie- en benoemingscommissie heeft zich in 2009 gebogen over de opvolging van de vertrekkende leden en over de invulling van de reeds bestaande vacature. Begin 2010 zullen aan de Ledenraden de voordrachten voor benoeming van een nieuwe voorzitter en voor een lid met aandachtsgebied Financiën ter goedkeuring worden voorgelegd. Over de invulling van de derde vacature, waarbij de Ondernemingsraad een sterk aanbevelingsrecht heeft, vindt overleg met de COR plaats. De samenstelling van de verschillende commissies van de Raad van Commissarissen is begin 2009 – in verband met het vertrek van een aantal commissarissen eind 2008 – opnieuw vastgesteld. Samenstelling Raad van Bestuur De per 1 januari 2009 ontstane vacature voor Chief Financial Officer (CFO) is in 2009 vervuld. Per 1 juni 2009 is de heer M.B.G.M. Oostendorp in dienst getreden als CFO. Hiermee is de Raad van Bestuur weer op de gewenste sterkte van 5 leden. De heer Oostendorp heeft binnen de Raad van Bestuur de aandachtsgebieden Finance & Control, Vermogensbeheer en Treasury en Compliance, Riskmanagement en Veiligheidszaken. De heer Oostendorp heeft zijn sporen in de financiële wereld verdiend bij ABN AMRO. De Raad van Commissarissen wenst de heer Oostendorp veel succes in zijn nieuwe functie. Vergaderingen Raad van Commissarissen Het toezicht op de Raad van Bestuur van Coöperatie UVIT U.A., Coöperatie VGZ-IZA-TriasGroep U.A. (VIT) en Coöperatie Univé U.A. (Univé) berust bij de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen van deze coöperaties vormt een personele unie met de Raad van Commissarissen van de naamloze vennootschappen waarvan genoemde coöperaties aandeelhouder en bestuurder zijn. Leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd met instemming van de Ledenraden van de coöperaties. De Raad van Commissarissen kende tot nu toe drie commissies. Te weten een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een selectie- en benoemingscommissie. In
9
JAARVERSLAG 2009
2009 is de risicocommissie toegevoegd. De risicocommissie kent dezelfde samenstelling als de auditcommissie. De risicocommissie van de Raad van Commissarissen bereidt de toetsing van het risicobeleid van de Raad van Bestuur door de Raad van Commissarissen voor en beoordeelt de kwaliteit van de door de organisatie geïmplementeerde beheersmaatregelen. De Raad van Commissarissen heeft in 2009 volgens een van tevoren vastgesteld schema vergaderd. Daarnaast is nog een aantal extra vergaderingen ingelast ter voorbereiding op besluitvorming in de Ledenraden, dan wel om specifieke onderwerpen te behandelen, waaronder de herbezinning op de strategie. In totaal hebben veertien vergaderingen plaatsgevonden. Voorts heeft de Raad van Commissarissen een aantal keren in besloten kring (exclusief de Raad van Bestuur) vergaderd. In deze vergaderingen is met name gesproken over de selectie en benoeming van een lid van de Raad van Bestuur, de remuneratie van de Raad van Bestuur en het eigen functioneren van de Raad, alsmede de samenstelling van de Raad, inclusief het voorzitterschap, en de vervulling van de vacatures in de Raad. Met betrekking tot het eigen functioneren van de Raad van Commissarissen, zowel individueel als collectief, is in 2009 met behulp van een extern bureau een rapport opgesteld. Dit rapport is uitgebreid in de Raad besproken en naar aanleiding daarvan zijn concrete afspraken gemaakt. Ook de commissies van de Raad van Commissarissen zijn in 2009 regelmatig bijeengeweest: de auditcommissie zeven keer, de remuneratiecommissie twee keer en de selectie- en benoemingscommissie vier keer. Vervulling van toezichthoudende en adviserende rol De Raad van Commissarissen heeft in en buiten vergadering toezicht gehouden op het door de Raad van Bestuur gevoerde bestuur. De Raad maakt voor de uitoefening van zijn toezicht op de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken onder meer gebruik van kwartaalrapportages (financieel, risk & compliance, accountantsrapport IAD) en overige informatie die de Raad van Bestuur aan de Raad van Commissarissen verstrekt, waaronder de nieuwsbrief. Daar waar nodig en gewenst heeft de Raad van Commissarissen zich met betrekking tot dossiers nauwgezet laten voorlichten door externe deskundigen. Als regulier terugkerende onderwerpen zijn de jaar- en kwartaalcijfers, de strategie, de resultaten, de kaderbrief, het jaarplan 2010 inclusief de begroting, ICT en de aan de onderneming verbonden risico’s besproken. Daarnaast zijn ook samenwerkingsmogelijkheden aan de orde geweest. Verder heeft de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur gesproken over: herziening van het beleggingsbeleid en derisking van de beleggingsportefeuille, huisvesting, vervulling van vacatures in de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur, premiebeleid Zorg, beloningsbeleid Raad van Bestuur en de voordracht van de nieuwe accountant en fiscaal adviseur. In het verslagjaar heeft een delegatie van de Raad een aantal keren overleg gevoerd met De Nederlandsche Bank over lopende dossiers.
10
JAARVERSLAG 2009
Jaarrekeningen en jaarverslag In lijn met het bepaalde in de statuten heeft de Raad van Commissarissen het jaarverslag en de jaarrekeningen, mede aan de hand van het verslag van de auditcommissie, behandeld. De Raad van Commissarissen besprak deze stukken met de externe accountant Ernst & Young Accountants, waarbij hij ook kennisnam van het rapport van Ernst & Young bij de jaarrekeningen 2008. Op grond van zijn bevindingen heeft de Raad van Commissarissen de Ledenraden van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. voorgesteld om de jaarrekeningen 2008 vast te stellen. In de vergaderingen van de Ledenraden van 18 juni 2009 resp. 24 juni 2009 zijn de jaarrekeningen 2008 vastgesteld. Auditcommissie In de auditcommissie hebben zitting: mevrouw K.B.T.C. Meekhof en de heren P.A. Schaafsma (voorzitter) en R.J. Elzinga. De vergaderingen worden verder bijgewoond door een delegatie van de Raad van Bestuur, de heren E. Velzel, M.B.G.M. Oostendorp en R.L.M. Hillebrand (en afhankelijk van de te behandelen onderwerpen door de heren M.J.W. Bontje en M. Duvivier), de directeur Finance & Control, de directeur van de Interne Accountantsdienst (IAD) en de externe accountant. De auditcommissie houdt toezicht op de uitvoering van de beheersingsmaatregelen en beoordeelt of aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. Vaste taken zijn: de beoordeling van het jaarverslag, kwartaalrapportages, jaarplan inclusief begroting en overige verantwoordingen, waaronder de risicorapportages en de rapportages van de interne en externe accountant. De auditcommissie neemt kennis van de constateringen uit audits als deze van zodanige aard zijn dat daarover melding wordt gemaakt in de kwartaalrapportages. Verder meldt de Raad van Bestuur de uitkomst uit audits wanneer hij daartoe aanleiding ziet. Ook is gesproken over de organisatie van de Interne Accountantsdienst, Risk, Compliance en Veiligheidszaken en het audit-jaarplan. In 2009 heeft de auditcommissie veel tijd en aandacht besteed aan de inrichting van risicomanagement, het risicomanagementproces en de taak en rol van de leden van de auditcommissie als risicocommissie. De auditcommissie heeft zich in het verslagjaar behalve met de standaardtaken beziggehouden met: herziening van het beleggingsbeleid, de uitkomsten van de Asset-Liability-Managementstudies, de voortgang van projecten, waaronder het project PRISMA, Solvency II, sourcing computercentra en het focusprogramma. Daarnaast: de tender inzake accountancy en tax en het uitbrengen van een advies hieromtrent aan de Raad van Commissarissen en huisvesting. De auditcommissie heeft over haar bevindingen schriftelijk en mondeling verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen.
11
JAARVERSLAG 2009
Selectie- en benoemingscommissie De selectie- en benoemingscommissie heeft tot taak advies uit te brengen aan de Raad van Commissarissen inzake de werving en selectie van leden van de Raad van Commissarissen en leden van de Raad van Bestuur. In de commissie hebben zitting de heren H.T.A. Schildkamp (voorzitter), J.B.M. Pierik en N.P.M. Schoof. De voorzitter van de Raad van Bestuur – de heer E. Velzel – is op verzoek van de commissie aanwezig bij het overleg. Begin 2009 stond in het teken van het aantrekken van een nieuwe CFO en het voorzien in de vacatures van de Raad van Commissarissen, waaronder die van de voorzitter, op basis van het in 2008 vastgestelde profiel. Begin 2010 zullen twee kandidaten, waaronder die voor de voorzitter, aan de Ledenraden worden voorgedragen. De commissie heeft over haar bevindingen schriftelijk en mondeling verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie heeft onder andere tot taak het doen van voorstellen aan de Raad van Commissarissen inzake het bezoldigingsbeleid en de bezoldiging van de Raad van Commissarissen en leden van de Raad van Bestuur. In de commissie hebben zitting de heren N.P.M. Schoof (voorzitter sinds medio 2009), J.B.M. Pierik en H.T.A. Schildkamp. In 2009 heeft de commissie op basis van het door DNB en AFM uitgegeven rapport ‘Principes voor een beheerst beloningsbeleid’ het bestaande beloningsbeleid getoetst en vastgelegd in een notitie, ‘Principes voor een beheerst beloningsbeleid Univé-VGZ-IZA-Trias’, en heeft hieromtrent verantwoording afgelegd aan de Ledenraden. De commissie heeft verder de prestatie-indicatoren voor de variabele beloning van de Raad van Bestuur voor 2009 vastgesteld en afgestemd met de individuele leden van de Raad van Bestuur. Ook hebben functioneringsgesprekken plaatsgevonden met de leden van de Raad van Bestuur. In het jaar 2009 heeft de Raad van Bestuur – gezien de behaalde financiële resultaten over 2008 – in overleg met de remuneratiecommissie afgezien van het recht op uitbetaling van variabele beloning. De commissie heeft over haar bevindingen schriftelijk en mondeling verslag uitgebracht aan de Raad van Commissarissen. Remuneratiebeleid (zie ook het hoofdstuk Remuneratiebeleid elders in dit verslag) De leden van de Raad van Commissarissen hebben een vast honorarium. Het beloningsbeleid voor de Raad van Bestuur is in 2009 vastgelegd in een rapport ‘Principes voor een beheerst beloningsbeleid Univé-VGZ-IZA-Trias’. Dit rapport is gebaseerd op het in 2009 gepubliceerde rapport ‘Principes voor een beheerst beloningsbeleid’, uitgebracht door De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De beloning voor de leden van de Raad van Bestuur bestaat uit een vaste en een variabele beloning. De beloning is gebaseerd op een Hayonderzoek. De mediaan van de peergroep is daarbij uitgangspunt geweest voor de vaststelling van de hoogte van deze beloning. De honoraria zijn openbaar; deze zijn opgenomen in de jaarrekening.
12
JAARVERSLAG 2009
Corporate governance In het kader van behoorlijk ondernemingsbestuur heeft de Raad van Commissarissen besloten de corporate governance code daar waar mogelijk toe te passen. In dat kader heeft de Raad van Commissarissen de Univé-VGZ-IZA-Trias-code toegepast. Op dit moment worden voorstellen uitgewerkt voor aanpassing van de code aan de laatste ontwikkelingen. Corporate governance komt uitgebreid aan de orde in het hoofdstuk ‘Governance en bedrijfsvoering’. De inhoud van dit hoofdstuk wordt volledig onderschreven door de Raad van Commissarissen. De voorzitter van de Raad van Commissarissen treedt tevens op als voorzitter van de Ledenraden Coöperatie UVIT U.A., Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. en de Centrale Raad van Advies van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. Om gevoel te houden met wat leeft in de organisatie zijn de leden van de Raad van Commissarissen gedurende het jaar als toehoorder aanwezig geweest bij districtsvergaderingen van Univé en Raden van Advies van VGZ-IZA-Trias-Groep. De Univé-VGZ-IZA-Trias-code en bijbehorende documenten zijn op de website www.uvit.nl gepubliceerd. Onafhankelijkheid en deskundigheid Het is van belang dat de Raad van Commissarissen zijn taken onafhankelijk kan vervullen. Zelfs de schijn van belangenverstrengeling moet worden vermeden. Daarnaast zijn deskundigheid en een brede belangstelling belangrijk. Hieraan is ook aandacht besteed in het profiel van de Raad van Commissarissen. Bij zowel benoeming als herbenoeming van commissarissen wordt aan deze aspecten aandacht geschonken. In het verslagjaar hebben zich geen zakelijke transacties voorgedaan waarbij tegenstrijdige belangen een rol hebben gespeeld. De leden van de Raad van Commissarissen zijn onafhankelijk ten opzichte van elkaar, de leden van de Raad van Bestuur en de organisatie. In het kader van deskundigheidsbevordering is in het afgelopen jaar op verzoek van de Raad van Commissarissen een aantal specifieke onderwerpen behandeld. Contacten met de Centrale Ondernemingsraad Een delegatie van de Raad van Commissarissen heeft in 2009 twee keer overleg gevoerd met de Centrale Ondernemingsraad over de algemene gang van zaken in de onderneming en in het bijzonder over ontwikkelingen in de organisatie, alsmede de vervulling van de vacatures in de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen houdt hierdoor onder andere goed voeling met wat er leeft bij de medewerkers. De Raad van Commissarissen beschouwt het overleg met de Centrale Ondernemingsraad als constructief en waardevol. De Raad van Commissarissen constateert dat 2009 een bijzonder jaar is geweest dat vooral in het teken heeft gestaan van herstel van rendement en de herbezinning op de strategie en in relatie daarmee de verhouding en de samenwerking met de aangesloten Onderlingen. Laatstgenoemde discussie is nog niet afgerond en zal naar verwachting in 2010 verder haar beslag krijgen.
13
JAARVERSLAG 2009
Zoals eerder in dit verslag aangegeven is er in de afgelopen periode gezocht naar een nieuwe voorzitter voor de Raad van Commissarissen en een lid van de Raad van commissarissen. In de op 18 maart jl. gehouden Ledenraadsvergaderingen is als opvolger van de heer J.B.M. Pierik als voorzitter van de Raad van Commissarissen benoemd de heer J.P.W. Klopper. Tot commissaris is benoemd mevrouw C.W. Gorter. De Raad van Commissarissen dankt de heer Pierik voor zijn jarenlange inzet voor Univé-VGZ-IZA-Trias en haar rechtsvoorgangers en wenst hem alle goeds voor de toekomst. Tevens dankt de Raad van Commissarissen in verband met zijn vertrek de heer Velzel voor zijn bijdrage aan de totstandkoming van het bedrijf en de wijze waarop hij daar sinds 2007 leiding aan heeft gegeven. De Raad van Commissarissen bedankt verder Raad van Bestuur, directie, management en medewerkers voor hun getoonde inzet en aanpak. Arnhem, 22 maart 2010
Namens de Raad van Commissarissen
J.P.W. Klopper, voorzitter
14
JAARVERSLAG 2009
4. Profiel van Univé-VGZ-IZA-Trias 4.1. Univé-VGZ-IZA-Trias Bouwen op stevige wortels De organisaties waaruit Univé-VGZ-IZA-Trias is ontstaan, kennen elk hun eigen jarenlange historie. Door de invoering van de Zorgverzekeringswet op 1 januari 2006 is de concentratie in de zorgverzekeringswereld versneld en versterkt. Door de per 1 januari 2007 afgesloten samenwerkings-/fusieovereenkomst heeft Univé-VGZ-IZA-Trias de mogelijkheid gecreëerd haar marktpositie van sterke coöperatieve dienstverlener op het gebied van verzekeringen met betrekking tot wonen, mobiliteit, gezondheid, inkomenszekerheid en rechtszekerheid verder te verstevigen. Univé bedient in 2009 772.319 zorgverzekerden en verzekert ruim 2,9 miljoen schadeobjecten. Univé beschikt over een totaalpakket aan brand-, leven-, schade- en zorgverzekeringen en hypotheekproducten, voor particuliere en zakelijke klanten. Met name in de brand- en motorrijtuigenbranche heeft Univé een sterke marktpositie. De 150 Onderlinge-vestigingen zijn verspreid over heel Nederland. Zorgverzekeraar VGZ is uitgegroeid tot een van de grootste landelijke zorgverzekeraars (1.838.376 zorgverzekerden in 2009). Naast een stevige basis van individueel verzekerden in Zuid-Nederland heeft VGZ een sterke positie op de zakelijke markt. Met name bij de top 50-bedrijven, landelijke overheden en in de onderwijssector is VGZ sterk vertegenwoordigd. VGZ biedt naast de basisverzekering een breed scala aanvullende verzekeringen. Voor werkgevers biedt VGZ speciale zorgproducten, die van groot nut zijn bij hun gezondheidsmanagement en verzuimaanpak. IZA Zorgverzekeraar is de zorgverzekeraar voor de publieke sector (611.806 verzekerden in 2009). IZA richt zich met name op collectieve contracten en heeft onder meer contracten afgesloten voor medewerkers van gemeenten, waterschappen en provincies. Daarnaast voert IZA samen met Trias het label IZA Cura: de zorgverzekering voor sociale minima. Gezondheidsverzekeraar Trias heeft 405.554 verzekerden (2009) en heeft van oudsher sterke regionale banden met Midden-Holland en ZuidHolland-Zuid. Trias voert samen met IZA het label IZA Cura voor bijna 50.895 verzekerden. Trias biedt naast zorgverzekeringen nog een aantal andere verzekeringsproducten. Trias Vitaal Verzuimmanagement biedt werkgevers de optimale mix van ziektekosten, verzuimmanagement en inkomen in één pakket.
15
JAARVERSLAG 2009
Doelstelling van Univé-VGZ-IZA-Trias Het statutair weergegeven doel van Coöperatie UVIT U.A. luidt samengevat het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van de – vanwege de coöperatie – tussen deze leden bestaande samenwerking, onder andere door middel van: • Het bevorderen van op- en inrichting alsmede de instandhouding van de aangesloten bedrijven. • Het (doen) ontwikkelen van (nieuwe) financiële en (zorg)verzekeringsproducten en het (doen) implementeren van deze producten binnen de aangesloten bedrijven. • Het inrichten en in stand houden van het samenwerkingsverband tussen de leden van de coöperatie. Dit samenwerkingsverband is gericht op de optimalisatie van de distributie van de producten van de leden, respectievelijk van de aangesloten bedrijven. • Het inrichten en in stand houden van een distributiestrategie dan wel distributiesysteem met behulp waarvan de producten van de leden zullen worden gedistribueerd. • Het bedingen van rechten ten behoeve van de leden, respectievelijk de aangesloten bedrijven, voor zover van belang voor de inrichting en uitvoering van het samenwerkingsverband. Aard van de activiteiten Coöperatie UVIT U.A. is verantwoordelijk voor de besturing van de gefuseerde coöperaties Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. Via de aan haar verbonden verzekeraars biedt Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. ziektekostenverzekeringen aan; zowel de zorgverzekering op grond van de Zorgverzekeringswet als aanvullende verzekeringen. Alle tot Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. behorende verzekeraars leggen zich, in aanvulling op het aanbod van zorgverzekeringen, daarnaast toe op bedrijfszorg, verzuimbestrijding en preventie. Coöperatie Univé U.A. biedt schadeverzekeringen en aanverwante financiële diensten aan. De aan Coöperatie UVIT U.A. verbonden verzekeraars met ieder hun eigen productenpakket dan wel gerichtheid op een specifieke doelgroep, zijn: • Univé: individuele en collectieve zorg- en schadeverzekeringen; landelijk gericht, waarbij Univé vooral in Noord-Nederland is vertegenwoordigd voor de zorgverzekeringen. • VGZ: individuele en collectieve zorgverzekeringen; landelijk gericht, waarbij VGZ vooral in Zuid-Nederland is vertegenwoordigd. • IZZ: zorgverzekeringen voor personeel in de zorgsector. • IZA: zorgverzekeringen voor de publieke sector. • UMC: zorgverzekeringen voor personeel van de academische ziekenhuizen. • Trias: individuele zorgverzekeringen; landelijk gericht, waarbij Trias vooral in de regio Gorinchem-Gouda-Dordrecht is vertegenwoordigd. • Cares Gouda: individuele zorgverzekeringen met inschakeling van assurantietussenpersonen (ATP’s).
16
JAARVERSLAG 2009
De zorgverzekeraars zijn tevens uitvoeringsorgaan voor de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten in de regio Noord-Holland-Noord, Nijmegen, Noord- en Midden-Limburg, MiddenBrabant, Noordoost-Brabant; Waardenland en Midden-Holland. In de keten waarin specifiek de zorgverzekeraars functioneren, is de maatschappelijke impact van deze activiteiten te benoemen als het beïnvloeden van prijs, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg, in het belang van de leden van de organisatie. Geografische werkgebieden van Univé-VGZ-IZA-Trias Het werkgebied van Univé-VGZ-IZA-Trias omvat alle gemeenten van Nederland. Verzekerden met een basisverzekering en aanvullende zorgverzekeringen wonen in heel Nederland, met een concentratie in het zuiden van het land en Noord-Holland. Leden met schadeverzekeringen concentreren zich in de regio’s Noord-Holland, Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Univé-VGZ-IZA-Trias werkt vanuit meerdere regionale vestigingen. Producten en diensten van Univé-VGZ-IZA-Trias Univé-VGZ-IZA-Trias biedt de volgende verzekeringen aan: Aanbod van schadeverzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2009
Vervoer
: Auto, Motor, Bromfiets, Fiets en Klassieker
Recht
: Rechtshulp, Aansprakelijkheidparticulier/bedrijven/agrariërs/milieu
Huis
: Kostbaarheden
Ongemak
: Ongevallen inzittenden, Gezinsongevallen, Tijdelijke ongemaks-
Vrije tijd
: Caravan, Kampeerauto, Zeilplanken, Pleziervaartuigen
Financieel
: Arbeidsongeschiktheid
Reizen
: Reisverzekering (kort en doorlopend), Pechhulp (autohulppakket)
Mkb
: Bestelauto, Vrachtauto, Aanhangwagen, Tractoren, Landbouw-
verzekering, Persoonlijke ongevallen en ziekte
werktuigen
17
JAARVERSLAG 2009
Aanbod van zorgverzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2009 Univé Zorg Geregeld polis Univé Zorg Vrij polis Univé Zorg Samen polis Gewoon ZEKURpolis Modelovereenkomst Zorgzaam VGZ Zorgverzekering VGZ Restitutieverzekering IZZ Basispakket, variant natura IZZ Basispakket, variant restitutie IZA Zorgverzekering IZA Zorgverzekering Gemeentezorgpolis UMC Zorgverzekering
Trias Natura Polis Trias Restitutie Polis De Goudse Zorg Polis Natura De Goudse Zorg Polis Restitutie
18
JAARVERSLAG 2009
Aanbod van aanvullende verzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2009 Aanvullende verzekeringen
Bedrijfszorg, groei en
• Univé Extra Zorg polis 1
arbodienstverlening Bedrijfszorg
• Univé Extra Zorg polis 2
• Bedrijfszorgpakket
• Univé Extra Zorg polis 3
• Advies over arbodienstverlening
• Univé Extra Zorg polis 4
Groei
• Tandheelkunde, 3 modules
Vitaal Verzuimmanagement
• Module A, B, C (niet-actief) • Specifieke producten voor Zorgzaam (collectief voor niet-actieve militairen, gezinsleden van actieve militairen, gepensioneerd defensiepersoneel en burgerpersoneel) • Beperkte Aanvullende Verzekering
Bedrijfszorg:
• Uitgebreide Aanvullende Verzekering
• Bedrijfszorgpakket
• Plus Aanvullende Verzekering
• Advies over arbodienstverlening
• Basis Tand
Groei
• Luxe tand
Vitaal Verzuimmanagement
• Jong & Zeker • Vitaal & Zeker • Gezin & Zeker • IZZ Bijzonder Bewust
• IZZ ZorgGezond:
• Basisaanvullende Regeling
• ZorgGezondpakket
• Regeling Extra Vergoedingen
• Advies over arbodienstverlening
• Regeling aanvullende vergoedingen
• Vitaal Verzuimmanagement
pakket 1 • Regeling aanvullende vergoedingen pakket 2 • IZZ Comfort • IZA Start (alleen bij Gemeentezorgpolis)
Bedrijfszorg:
• IZA Basic
• Bedrijfszorgpakket
• IZA Classic
• Advies over arbodienstverlening
• IZA Perfect
Groei Vitaal Verzuimmanagement
• UMC Budget • UMC Accent • UMC Plus • UMC Top
19
JAARVERSLAG 2009
Aanbod van aanvullende verzekeringen Univé-VGZ-IZA-Trias 2009 Aanvullende verzekeringen
Bedrijfszorg, groei en
• Aanvullend Pakket, Aanvullend Extra
arbodienstverlening Bedrijfszorg:
Pakket, Aanvullend Totaal Pakket • Tand Eenvoudig, Tand Uitgebreid, Tand Totaal • Gezond 50plus, Gezond 50plus Extra,
• Bedrijfszorgpakket • Advies over arbodienstverlening Groei Vitaal Verzuimmanagement
Gezond 50plus Preventie • De Goudse AV Basis, AV Uitgebreid, AV Top en AV Totaal • De Goudse Tandarts Basis, Tandarts Uitgebreid, Tandarts Top en Tandarts Totaal
Alle labels bieden in 2009 ook een reisverzekering aan. Univé, VGZ, IZA en Trias bieden eveneens het Univé Premie Voordeel Plan aan: hoe meer soorten verzekeringen men afsluit, hoe meer premiekorting men krijgt. Bedrijfszorg Univé-VGZ-IZA-Trias biedt werkgevers Bedrijfszorg. Dit is een totaalformule gericht op het voorkomen, bekorten en terugdringen van ziekteverzuim, waartoe een producten- en dienstenpakket al dan niet in de vorm van een verzekering wordt aangeboden. De kern van Bedrijfszorg is het Bedrijfszorgpakket. Het biedt een breed scala van diensten, opgedeeld in drie verschillende modules: Psychosociaal, Fysiek en Zorgservice. Het pakket bestaat uit bijvoorbeeld bedrijfsmaatschappelijk werk, psychologische zorg, mediation, herstelbegeleiding bij fysieke klachten, belastbaarheidstraining en expertise bij complexere problemen. Daarnaast biedt Bedrijfszorg advisering over arbodienstverlening. Groei Groei is een concept waarbinnen organisaties en medewerkers aan de slag gaan met het ontwikkelen van een organisatie waar betrokken, tevreden, duurzaam inzetbare en productieve medewerkers werken. Organisaties worden ondersteund om hun doelstellingen op dit gebied te realiseren. Na een uitgebreide analyse wordt gezamenlijk de groeistrategie van de organisatie vastgesteld en kan de organisatie samen met de medewerkers aan de slag om hen én de organisatie te laten groeien. Groei biedt daarbij een verscheidenheid aan programma’s. Hierbij wordt ingespeeld op de krapte op de arbeidsmarkt, waarbij zaken als het werven, behouden en ontwikkelen van talenten en het optimaal benutten van de (potentiële) mogelijkheden van medewerkers en organisatie centraal staan.
20
JAARVERSLAG 2009
Vitaal Verzuimmanagement Vitaal Verzuimmanagement (VVM) biedt professionele ondersteuning bij het voorkomen, vaststellen en wegnemen van verzuim. Kenmerkend voor de verzuimbegeleiding die VVM aanbiedt, is de centrale rol die de Vitaalcoach in het gehele proces vervult. De Vitaalcoach ondersteunt leidinggevenden en medewerkers bij verzuimbeheersing door (individuele) verzuimbegeleiding, inzet van interventies en het leveren van expertise. De labels VGZ, Univé en Trias voeren verschillende verzekeringen afgestemd op klanten die in het buitenland wonen en/of werken. Aanbod van buitenlandverzekeringen UNIVÉ-VGZ-IZA-TRIAS 2009 Univé Zorg Buitenland Polis VGZ Univérseel compleet VGZ Univérseel aanvullend Trias Buitenland Polis Trias Expat Polis AV Buitenland Portugal
Meer informatie over onze producten is te vinden op de websites van de verschillende labels.
4.2. Juridische structuur en organisatiestructuur 4.2.1. Juridische hoofdstructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias Onder de aanduiding ‘Univé-VGZ-IZA-Trias’ opereren, in hoofdzaak, diverse (zorg)verzekeringsbedrijven.
Zorgverzekeraars: Onder de besturing van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. vallen de navolgende zorgverzekeraars: N.V. Univé Zorg, VGZ Zorgverzekeraar N.V., IZZ Zorgverzekeraar N.V., N.V. Zorgverzekeraar UMC, IZA Zorgverzekeraar N.V., Trias Zorgverzekeraar N.V. en Zorgverzekeraar Cares Gouda N.V. Schadeverzekeraar: Onder de besturing van coöperatie Univé valt N.V. Univé Schade.
21
JAARVERSLAG 2009
Bestuurscoöperatie: Beide voornoemde coöperaties worden bestuurd door coöperatie UVIT U.A. Deze laatste coöperatie kent drie statutaire organen: de Algemene Ledenvergadering, het Bestuur (hierna: Raad van Bestuur) en de Raad van Commissarissen. De Algemene Ledenvergadering van Coöperatie UVIT U.A. bestaat uit twee leden: Coöperatie Univé U.A. en Coöperatie VGZ-IZATrias-Groep U.A. Door middel van in de statuten opgenomen bepalingen is er zorg gedragen voor een stevige juridische binding tussen de coöperaties. In de statuten van de coöperaties is een opsomming opgenomen van de te onderscheiden categorieën leden. De personele samenstelling van de Raden van Commissarissen is identiek bij de drie coöperaties, de zorg-nv’s en de schade-nv. De verzekeraars, zowel aan VGZ-IZA-Trias-Groep-zijde als aan Univé-zijde, hebben de uitvoering van hun werkzaamheden intern uitbesteed. Enerzijds aan de coöperatie VGZ-IZATrias U.A., anderzijds aan Univé Organisatie B.V.. De werkzaamheden voor N.V. Univé Zorg worden uitgevoerd door haar eigen werkorganisatie. Naast deze verzekerings- en uitvoeringsbedrijven zijn er nog andere rechtspersonen die tot ‘Univé-VGZ-IZA-Trias’ gerekend kunnen worden. Deze zijn niet in de juridische hoofdstructuur opgenomen. De juridische structuur van de organisatie per 1 januari 2009 is in het volgende overzicht weergeven:
Juridische Structuur Univé-VGZ-IZA-Trias
Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep u.a.
Coöperatie Univé u.a.
Coöperatie UVIT u.a. IZZ Zorgverzekeraar NV
UMC Zorgverzekeraar NV
IZA Zorgverzekeraar NV
VGZ Zorgverzekeraar NV
Trias Zorgverzekeraar NV
Zorgver- NV zekeraar Univé Cares Zorg Gouda NV
N.V. Univé Schade
N.V. Univé Organisatie BV *
Kleurverdeling naar soort rechtspersoon (Uitvoerings) Coöperatie VGZ-IZA-Trias u.a. *
= personeel bevindt zich in deze rechtspersoon = eigendomsverhouding = contractuele verhouding = lidmaatschapsverhouding
22
JAARVERSLAG 2009
‘Univé-VGZ-IZA-Trias’ is het gevolg van zowel fusie, dit betreft de zorgverzekeringszijde, als van structurele samenwerking, betrekking hebbende op het schadeverzekeringsdeel. 4.2.2. Organisatiestructuur van de Univé-VGZ-IZA-Trias-organisatie in 2009 De organisatiestructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias is vanaf 1 januari 2008 als onderstaand vormgegeven. In de organisatiestructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias staat de klant centraal en is de markt leidend. Verwacht wordt dat in 2010 de organisatie ingrijpend zal wijzigen. Teneinde de efficiency en effectiviteit van bedrijfsvoering te vergroten wordt een wijziging van de organisatiestructuur voorzien in 2010.
Raad van Bestuur
Onderlingen
Distributie
Marktunit Particulier
Marktunit MKB
Marktunit Groot Zakelijk
Domein Schade
Domein Werk en Inkomen
Domein Gezondheid Gezondheidszorg
SUR
Domein Gezondheid Bedijfsvoering
Compander
Strategische en Regulerende Staf • Bestuursondersteuning • Interne Accountantsdienst • Finance & Control • Strategie & Merk • Innovatie • Vermogensbeheer & Treasury • Compliance/Riscmanagement/Veiligheidszaken
Strategische, Uitvoerende en Ondersteunende Staf • HRM • ICT • Facilitair Bedrijf
Polisadministratie Gezondheid
Declaratieverwerking Gezondheid
Organogram Univé-VGZ-IZA-Trias 2009
Distributie Distributie zorgt dat distributiekanalen effectief en efficiënt functioneren en zorgt met kanaalsynergie dat de totale distributiecapaciteit optimaal wordt benut. Hiertoe biedt Distributie internet en klantbeeldtoepassingen en Centrale Contact Centers ter ondersteuning van telefonische klantcontacten. Daarnaast worden de Onderlingen via Distributieservices onder-
23
JAARVERSLAG 2009
steund met advies, bij de uitvoering van marketingacties en met informatiemanagement. Tevens ondersteunt Distributie het beheer van de Univé Formule. Marktunits De markt is gesegmenteerd naar drie klantgroepen op basis waarvan Univé-VGZ-IZA-Trias haar organisatie heeft ingericht, te weten de marktunits Particulier, Midden- en Kleinbedrijf (MKB) en Groot Zakelijk. Bij Particulier horen (potentiële) individueel verzekerden, maar ook bijvoorbeeld horizontale collectiviteiten, zoals een patiëntenvereniging met aangesloten patiënten of de ANWB en zijn klanten. Een ondernemer valt onder het marktsegment MKB en ook brancheorganisaties schaart Univé-VGZ-IZA-Trias hieronder. In de markt Groot Zakelijk zitten de koepelorganisaties en grote bedrijven. Marktunits kennen de behoeften van de klant en vertalen deze naar onderscheidende concepten. Domeinen Er worden 3 domeinen onderscheiden: Gezondheid, Werk en Inkomen en Schade. Een domein beschikt over kennis van ontwikkelingen in relatie tot dit domein en zorgt ervoor dat producten en diensten blijven voldoen aan de behoeften van de klant. Tevens zorgt een domein met (nieuwe) producten en diensten voor invulling van de vanuit de marktunits vormgegeven concepten. Afhankelijk van de omvang van het domein vindt uitvoering van de achterliggende processen plaats binnen het domein zelf dan wel in aparte procesunits. Procesunits Procesunits voeren diensten uit voor de domeinen. De diensten bestaan uit de administratie van polissen en declaratieverwerking voor de zorgverzekeringen en services op het gebied van schadeafhandeling en rechtsbijstand. De procesunits maken hierover serviceafspraken met de betreffende domeinen. Strategische staf, regulerende staf, ondersteunende/uitvoerende staf Bij stafdiensten wordt een onderscheid gemaakt tussen strategische, regulerende en uitvoerende staf. De strategische staf houdt zich bezig met strategisch beleid in opdracht van de Raad van Bestuur. De regulerende staf is belast met planning en beheer. Tot de ondersteunende/uitvoerende staf behoren HRM, ICT en Facilitair Bedrijf. Huisvestingsbeleid Univé-VGZ-IZA-Trias In vervolg op het in 2008 vastgestelde huisvestingsbeleid is in de loop van september 2009 het nieuwe hoofdkantoor van Univé-VGZ-IZA-Trias te Arnhem in gebruik genomen. In het streven om meer efficiency op het gebied van huisvesting te bereiken is het aantal vestigingen teruggebracht naar 8 (was 17). In 2009 werden de volgende kantoren reeds gesloten: Nieuwegein, Delft, Groningen, Heerhugowaard, Den Bosch, Oldenzaal, Sittard, Heerlen, Velp. Een groot deel van deze panden is ook reeds daadwerkelijk afgestoten. De kantoren Zwolle en Nijmegen, waarvan de medewerkers in veel gevallen naar Arnhem zijn gegaan, worden in 2010 gesloten. Op termijn wordt het kantoor in Tilburg gesloten, waarna de volgende
24
JAARVERSLAG 2009
5 locaties resteren: Arnhem, Assen, Alkmaar, Eindhoven en Gorinchem. In 2009 zijn de panden te Alkmaar en Gorinchem verkocht en teruggehuurd (sale and leaseback).
4.3. Bestuurlijke organen Taken en rollen statutaire organen Coöperatie UVIT U.A. kent drie statutaire organen: de Algemene Ledenvergadering, de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Voor de samenstelling van deze organen wordt verwezen naar paragraaf 8. De Algemene Ledenvergadering Univé-VGZ-IZA-Trias is een coöperatie met als hoogste besluitvormende orgaan de Algemene Ledenvergadering. Dit orgaan wordt gevormd door de leden van Coöperatie UVIT: Coöperatie Univé U.A. en Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. Besluiten van de Raad van Bestuur omtrent een belangrijke verandering van de identiteit of het karakter van de coöperatie of de verbonden onderneming(en) zijn aan de goedkeuring van de Algemene Ledenvergadering onderworpen. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen verschaffen de Algemene Ledenvergadering alle relevante informatie die zij behoeft voor de uitoefening van haar bevoegdheden. De Raad van Bestuur De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de vaststelling en uitvoering van het algemene beleid van Coöperatie UVIT U.A. Deze coöperatie bestuurt Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. en de aan deze coöperaties verbonden ondernemingen. Deze aansturing is gericht op de samenhang tussen de verschillende ondernemingen en daarbinnen de diverse bedrijfsonderdelen. Daarbij staan voorop de actualisatie, bewaking en uiteraard de realisatie van de onderkende bedrijfsdoelstellingen, bijvoorbeeld de performance naar de klant en het financiële resultaat. De Raad van Bestuur beheert het vermogen van de coöperatie en besluit over belangrijke investeringen. De taken van de Raad van Bestuur zijn onderverdeeld in aandachtsgebieden voor ieder afzonderlijk lid (zie hiervoor het overzicht van de leden van de Raad van Bestuur, paragraaf 8). De Raad van Bestuur werkt op basis van een bestuursreglement en legt verantwoording af aan de Ledenraad en de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken bij de betrokken rechtspersonen. Jaarlijks geeft de Raad van Commissarissen in het jaarverslag inzicht in het uitgevoerde toezicht. Hierbij gaat de Raad in op de onderwerpen die zijn besproken met de Raad van Bestuur, zoals de te voeren strategie, de ondernemingsrisico’s en de opzet en kwaliteit van interne beheersing. De Raad van Commissarissen dient goedkeuring te verlenen aan besluiten over duurzame
25
JAARVERSLAG 2009
samenwerkingsverbanden dan wel fusies, belangrijke investeringen, wijzigingen van statuten en de jaarlijkse begroting en de jaarrekeningen. De Raad van Commissarissen kent vier commissies: de auditcommissie, de risicocommissie, de remuneratiecommissie en de selectie- en benoemingscommissie. Deze commissies stellen adviezen op die door de Raad worden meegewogen in zijn besluitvorming en taakuitoefening. De auditcommissie bereidt de oordeelsvorming van de Commissarissen voor over financiële aangelegenheden en de opzet en het functioneren van de interne beheersing. De risicocommissie bereidt de toetsing van het risicobeleid van de Raad van Bestuur door de Raad van Commissarissen voor en beoordeelt de kwaliteit van de door de organisatie geïmplementeerde beheersmaatregelen: in hoeverre zijn maatregelen geïmplementeerd en voldoen deze. De remuneratiecommissie faciliteert de oordeelsvorming ten aanzien van de honorering van de leden van de Raad van Bestuur en het honoreringsbeleid ten aanzien van de directie. De selectie- en benoemingscommissie bereidt de oordeelsvorming van de Raad van Commissarissen voor op het gebied van benoeming, schorsing en ontslag van de leden van de Raad van Bestuur. Ledenvertegenwoordiging Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. Zoals aangegeven heeft Coöperatie UVIT 2 leden: Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. en Coöperatie Univé U.A. Beide coöperaties hebben op hun beurt eigen leden. Deze worden vertegenwoordigd door afgevaardigden in de Ledenraden van beide coöperaties. Belangrijke onderwerpen als fusies, statutenwijzigingen, vaststelling van de jaarrekening en de benoeming van leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen worden aan de Ledenraden ter instemming voorgelegd. Ledenraad Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep U.A. De Ledenraad van Coöperatie VGZ-IZA-Trias-Groep wordt gevormd door zeven regionale afdelingen, de zogeheten Raden van Advies, die bestaan uit Ledenraad-leden. Ook de Ledenraad van Coöperatie Univé U.A. is vertegenwoordigd door een afvaardiging van 11 Ledenraad-leden. Een Raad van Advies beoogt vanuit een regionale setting een voorbereidingsplatform te zijn voor de formele besluitvorming door de Ledenraad. Tevens zijn de Raden van Advies de praktische invulling van de invloed die leden op het beleid van de verzekeraar hebben. Als statutair orgaan kan de Raad van Advies gevraagd dan wel ongevraagd advies geven op de gebieden zorg c.q. gezondheid, klantwaardering en andere maatschappelijke aspecten met betrekking tot het terrein waarop de organisatie zich begeeft. Deze advisering vindt doorgaans plaats via de Centrale Raad van Advies (voorzitters van de Raden van Advies), die een intermediairfunctie vervult tussen de Raden van Advies en de Raad van Bestuur.
26
JAARVERSLAG 2009
Ledenraad Coöperatie Univé U.A. De Ledenraad van Coöperatie Univé wordt gevormd door afgevaardigden van de afdelingen (gebaseerd op de werkgebieden van de Onderlingen) en de afgevaardigden van de Onderlingen (zie juridische structuur). Ook de Ledenraad van Coöperatie VIT-Groep U.A. is vertegenwoordigd door een afvaardiging van 11 Ledenraad-leden, waaronder de leden van de Centrale Raad van Advies. Tezamen vormen zij de Algemene Vergadering (Ledenraad) van Coöperatie Univé. Behandelde onderwerpen door de Ledenraden VGZ-IZA-Trias-Groep en Univé in 2009 In 2009 is het externe rapport gepresenteerd inzake de evaluatie van de strategie, samenwerking met de Onderlingen, de corporate-governancestructuur en de interne organisatie. Daarbij is ook inzage in het rapport gegeven en middels een aantal verdiepingssessies nadere toelichting verstrekt. De uitkomst van de nog lopende discussie zal, naar verwachting, in 2010 aan de Ledenraden van de respectievelijke coöperaties VIT en Univé ter instemming worden voorgelegd. Formele besluitvorming door de Ledenraden heeft in 2009 plaatsgevonden ten aanzien van de instemming met de benoeming van de heer M.B.G.M. Oostendorp als CFO binnen de Raad van Bestuur. Daarnaast hebben de beide Ledenraden ingestemd met de benoeming van de voorgedragen externe accountant in verband met het onderzoek naar de door de Raad van Bestuur op te maken jaarrekening voor de periode 2010-2014. Naast de formele besluitvorming heeft een informatieve behandeling plaatsgevonden van de onderwerpen beleggingsbeleid en beloningsbeleid bestuur Univé-VGZ-IZA-Trias. Ook zijn er enkele thematische bijeenkomsten georganiseerd. In april is voor zowel de Ledenraad van Univé als die van VIT de jaarlijkse ‘Coöperatiedag’ georganiseerd, waarbij de heer Paul Schnabel (CPB) en de heer Theodor Kockelkoren (AFM) ieder vanuit de eigen invalshoek een inleiding hebben verzorgd op het thema ‘Duurzaamheid door solidariteit’. Ten aanzien van de Ledenraad VGZ-IZA-Trias is in 2009, ten behoeve van een adequate invulling van de statutaire rol, wederom aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering van de Ledenraad-leden. Dit heeft zijn invulling gekregen door een in maart georganiseerde bijeenkomst waarbij op interactieve wijze de onderwerpen klachtenmanagement en klantonderzoek zijn behandeld. In oktober heeft een themabijeenkomst plaatsgevonden die in het teken stond van de strategische ontwikkelingen op het gebied van zorg/gezondheid. Hierbij is onder meer ingegaan op het onderwerp ‘e-health’.
27
JAARVERSLAG 2009
4.4. Kwaliteitsborging werkzaamheden door derden Volmachten van VGZ Een aantal grote collectiviteiten is via een vijftal volmachten bij VGZ verzekerd. Een volmachthouder is een bedrijf dat voor rekening en risico van VGZ de Zorgverzekeringswet (Zvw) uitvoert (acceptatie, declaratieverwerking, klachtenafhandeling, et cetera). De volmachten zijn: Aevitae, IAK Verzekeringen BV, Nedasco, Turien & Co en VPZ Assuradeuren. Met elke volmachthouder is een overeenkomst gesloten met daarin de (juridische) samenwerkingskaders en servicelevels. Nadere afspraken worden vastgelegd in protocollen. Daarnaast is een beheerovereenkomst opgesteld ten behoeve van de onderkenning en beheersing van de risico’s in de bedrijfsvoering (volmachtenadministratie). De Interne Accountantsdienst (IAD) heeft een controleprotocol opgesteld met als doel om aanwijzingen te geven voor de werkzaamheden van de accountant van de gevolmachtigde. Univé-VGZ-IZA-Trias maakt gebruik van de accountantsrapportages van de accountant van de gevolmachtigde. Binnen Univé-VGZ-IZA-Trias is het proces rond volmachten zodanig ingericht dat dagelijks de operationele en commerciële activiteiten en belangen van de volmachten alsmede van de onderliggende collectiviteiten worden gevolgd. De gegevens die hierbij worden gebruikt, worden verstrekt door de volmachthouder.
4.5. Deelnemingen Deelnemingen Naam
Deelneming
Aandeelhouder
Werkzaamheden
TWA Medic Info B.V.
44,10%
Holding VGZ B.V.
Een joint venture van partijen in de zorgen verzekeringssector die gezamenlijk via internet hoogwaardige en gecertificeerde medische informatie bieden aan
Kenniscentrum Zorg
12,25 %
Holding VGZ B.V.
Nederland B.V.
zorgaanbieders en verzekerden/patiënten. Het kenniscentrum draagt zorg voor het opzetten en implementeren van een instrument voor effectmetingen en een
VECOZO B.V.
16,67%
Holding VGZ B.V.
benchmark in de (ggz-)zorg. VEilige COmmunicatie in de ZOrg. Een systeem voor beveiligde, elektronische communicatie met zorgaanbieders.
28
JAARVERSLAG 2009
Deelnemingen Naam
Deelneming
Aandeelhouder
Werkzaamheden
DBC Services B.V.
33,33%
VIT Diensten B.V.
Een joint venture van partijen die gezamenlijk via internet diensten leveren op het gebied van inkoopondersteuning voor
Dispatch B.V.
20,80%
NV Univé Schade
dbc’s. Een joint venture van partijen in de schadeverzekeringssector gericht op het realiseren van informatietechnologische dienstverlening ten behoeve van
CED Holding B.V.
7,30%
Coöperatie Univé
schadevaststelling- en behandeling. Schadeprocesmanagement: van advies,
Verzekeringen U.A.
preventie en inspectie via expertise en onderzoek tot afhandeling en
Transparant
44,20%
Facilities B.V. Regionaal Instituut
51,00 %
Univé
herstelmanagement. Bemiddeling van dienstverleners (bedrijven
Bedrijfsontwikkeling
en particulieren) ten behoeve van
B.V. Holding VGZ B.V.
particulieren en frontoffice (telefonie). Het Regionaal Instituut voor Dyslexie (RID)
voor Dyslexie B.V
bestaat sinds 1989 en is een gespecialiseerd instituut waar kinderen (vanaf 6-7 jaar) en volwassenen met lees-, spelling- en andere taalproblemen voor een uitgebreid diagnostisch onderzoek en behandeling terechtkunnen. Naast praktisch diagnostisch onderzoek en behandeling heeft de RIDresearchafdeling vaste contracten met Univérsitaire instellingen en wordt er op nationaal en internationaal niveau fundamenteel en praktisch toepasbaar
VEKTIS C.V.
7,00%
Alle zorg-nv’s
wetenschappelijk onderzoek gedaan. Centrum voor informatie en standaardisatie voor de zorgverzekeraars.
29
JAARVERSLAG 2009
5. Strategie Univé-VGZ-IZA-Trias In 2010 wordt de eerste fase van de fusie van de zorgbedrijven van Univé-VGZ-IZA-Trias afgerond en tegelijkertijd worden de fundamenten voor de volgende fase gelegd. In bestuurlijk opzicht moet de in gang gezette herbezinning op de strategie, de governance en de businessarchitectuur de basis leggen voor de verdere ontwikkeling van Univé-VGZ-IZA-Trias in de komende jaren. In 2010 moet dit fundament gereed zijn. Tegelijkertijd is de focus, in meer operationeel perspectief, gericht op verbetering van de dienstverlening - in de ruimste zin van het woord - aan de klant. Om dat te bereiken moet de performance van bedrijfsprocessen op een hoger niveau gebracht worden en moet de beheersing van de organisatie verder geprofessionaliseerd worden. Daarmee komt tevens de noodzakelijke verbetering van het financiële resultaat binnen bereik. Vanuit deze gedachtegang zijn de plannen van Univé-VGZ-IZA-Trias voor 2010 geconcentreerd rond een viertal focuspunten:
1. Performance voor de klant In 2009 is de integratie van de backofficesystemen van de verschillende fusieorganisaties grotendeels afgerond. In 2010 zet Univé-VGZ-IZA-Trias een volgende stap in het verbeteren van de prestaties van klantprocessen. Univé-VGZ-IZA-Trias beschouwt het vertrouwen van de klant in het bedrijf als haar belangrijkste kapitaal. Dat vertrouwen begint met een vlekkeloze dienstverlening. Alle bedrijfsonderdelen hebben in hun jaarplannen verbeterdoelstellingen met betrekking tot klantprocessen opgenomen. 2. Processen op orde De eisen die aan de kwaliteit van de organisatie gesteld worden, zijn de laatste jaren aanzienlijk gestegen. De maatschappelijke verwachtingen ten opzichte van financiële instellingen worden hoger. Deze tendens is terug te zien in uitbreiding van wet- en regelgeving en verscherping van het toezicht. Tegelijkertijd is Univé-VGZ-IZA-Trias sterk gegroeid, waardoor de complexiteit van de beheersing van de kwaliteit van de organisatie is toegenomen. Al deze ontwikkelingen brengen met zich mee dat de organisatie een grote slag moet maken in de verbetering van de beheersing van de bedrijfsprocessen. In 2010 zetten alle bedrijfsonderdelen in op professionalisering van procesmanagement en risicobeheersing. 3. Financieel gezond Financiële gezondheid uit zich in twee belangrijke parameters: de solvabiliteit en de bedrijfskosten. Gelet op de komst van Solvency II en de recent al verzwaarde solvabiliteitseis wil Univé-VGZ-IZA-Trias in 2010 haar solvabiliteit verder versterken. In de eerste helft van 2010 zal een nieuwe solvabiliteitsdoelstelling geformuleerd worden, die rekening houdt met de verschillende ontwikkelingen in de omgeving. Ten aanzien van de kostenontwikkeling zijn stappen gezet om tot een betere beheersing te komen. Aanpassing van de strategie en de organisatiestructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias zullen verdere kostenbeheersingsmaatregelen mogelijk maken.
30
JAARVERSLAG 2009
4. Innovatie Bij de innovatie van Schade en Distributie speelt ICT een belangrijke rol. Zo wordt voor het schadeverzekeringsbedrijf een nieuw backofficesysteem ingericht dat het mogelijk maakt om toekomstige innovaties beter te ondersteunen. Daarnaast wordt rekening gehouden met investeringen in de modernisering van de klantomgeving op internet. Voorts wordt gewerkt aan een nieuw adviesconcept dat de Onderlingen kunnen hanteren in hun klantbenadering.
31
JAARVERSLAG 2009
6. Governance en Bedrijfsvoering 6.1. Normenkader van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias Univé-VGZ-IZA-Trias kent een coöperatieve rechtsvorm. De keuze voor de coöperatie als rechtsvorm is niet alleen vanuit juridisch oogpunt gekozen, maar duidt ook op de coöperatieve gedachte die wij koesteren. Als maatschappelijk betrokken organisatie wil Univé-VGZ-IZA-Trias verantwoording afleggen aan haar klanten, de Ledenraden en aan de samenleving. Univé-VGZ-IZA-Trias streeft naar een duurzame relatie met iedereen die bij de organisatie betrokken is. Integriteit, transparantie en controleerbaar bestuur zijn voor UnivéVGZ-IZA-Trias daarbij van essentieel belang. Corporate governance krijgt daarom veel aandacht van de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. Bij de uitwerking van bestuurs- en toezichthoudende verantwoordelijkheden benut Univé-VGZ-IZA-Trias maatschappelijk geaccepteerde en gangbare codes, zoals: • De Gedragscode van de zorgverzekeraars van Zorgverzekeraars Nederland, gebaseerd op het rapport Health Insurance Governance. • De Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Zorgverzekeraars (de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Financiële Instellingen, aangevuld met het Addendum Zorgverzekeraars). • De Gedragscode Verzekeraars van het Verbond van Verzekeraars. • Fraudeprotocol van het Verbond van Verzekeraars. • Protocol incassotraject wanbetalers Zorgverzekeringswet. • Incidentenwaarschuwingssysteem Financiële Instellingen van het Verbond van Verzekeraars. • De ontwikkelingen in de wet- en regelgeving in het kader van het toezicht op verzekeraars (Wet op het financieel toezicht en Wet marktwerking gezondheidszorg). Naleving en handhaving van de Nederlandse corporate governance code Hoewel de Nederlandse corporate governance code (de Code) in principe slechts van toepassing is op beursgenoteerde ondernemingen heeft Univé-VGZ-IZA-Trias besloten, voor zover mogelijk en rekening houdend met de bijzondere aard en de structuur van de coöperaties en met de met haar verbonden ondernemingen, om de in voornoemde Code genoemde principes en best-practicebepalingen over te nemen. Wanneer de Univé-VGZ-IZA-Trias-code afwijkt van de principes en best-practicebepalingen uit de Code wordt dat toegelicht. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft van de Code gebruik gemaakt bij de totstandkoming van: • De invulling van de beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en bestpracticebepalingen door Univé-VGZ-IZA-Trias. • Het reglement houdende principes en best practices Raad van Commissarissen. • De profielschets Raad van Commissarissen. • Het reglement houdende principes en best practices Raad van Bestuur. • Het reglement auditcommissie. • Het reglement remuneratiecommissie. • Het reglement selectie- en benoemingscommissie. • De samenstelling Raad van Commissarissen en commissies.
32
JAARVERSLAG 2009
• Het rooster van aftreden Raad van Commissarissen. • De regeling melding misstanden (klokkenluidersregeling). • De gedragscode vermogensbeheer (insidersregeling). In overeenstemming met de Code zijn de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Univé-VGZ-IZA-Trias verantwoordelijk voor de corporate-governancestructuur van UnivéVGZ-IZA-Trias. De Raad van Bestuur legt hierover verantwoording af aan de Ledenraden. De Ledenraden nemen er zorgvuldig kennis van en maken een grondige beoordeling van de reden van eventuele afwijkingen van de best-practicebepalingen van deze Code door Univé-VGZIZA-Trias. Zij participeren actief in de beoordeling van de corporate-governancestructuur van Univé-VGZ-IZA-Trias. Jaarlijks zal de Raad van Bestuur de invulling van de corporate governance tijdens de Algemene Vergadering van Univé-VGZ-IZA-Trias aan de orde stellen. In het jaarverslag en op de website van Univé-VGZ-IZA-Trias is in 2009 gepubliceerd op welke wijze Univé-VGZ-IZA-Trias invulling geeft aan haar corporate-governancestructuur. Op dit moment worden voorstellen uitgewerkt voor aanpassing van de code aan de laatste ontwikkelingen. De Raad van Bestuur Univé-VGZ-IZA-Trias heeft in het ‘Reglement houdende principes en best practices voor de Raad van Bestuur van Coöperatie UVIT U.A.’ de in de Code genoemde principes en de meeste van de daar genoemde best-practicebepalingen onderschreven. Univé-VGZ-IZA-Trias wijkt op de onderstaande onderdelen af van de Code: • De aanbeveling dat een bestuurder wordt benoemd voor een periode van maximaal vier jaar en dat herbenoeming telkens voor een periode van maximaal vier jaar plaatsvindt, wordt niet opgevolgd. Een arbeidsovereenkomst van beperkte duur staat haaks op de langetermijndoelstellingen. Daarnaast is Univé-VGZ-IZA-Trias van mening dat getalenteerd management moet kunnen doorgroeien tot een plek in de Raad van Bestuur. Het principe dat bij toetreding tot de Raad van Bestuur een dienstverband voor onbepaalde tijd wordt gewijzigd in een verband voor in beginsel een periode van vier jaar, ligt daarmee niet in lijn. De Raad van Commissarissen Univé-VGZ-IZA-Trias heeft in het ‘Reglement houdende principes en best practices voor de Raad van Commissarissen van Coöperatie UVIT U.A.’ het van toepassing zijnde principe van de taak en werkwijze en de daarbij behorende best-practicebepalingen uit de Code grotendeels onderschreven. Univé-VGZ-IZA-Trias wijkt op het onderstaande onderdeel af van de Code: • In artikel 26 lid 4 van de statuten van Coöperatie UVIT U.A. is opgenomen dat bij belet of ontstentenis van alle leden van het Bestuur, de Raad van Commissarissen belast is met het bestuur en zo spoedig mogelijk maatregelen neemt om een definitieve regeling te treffen.
33
JAARVERSLAG 2009
De statutaire bepalingen van Univé-VGZ-IZA-Trias bieden niet de mogelijkheid om over te gaan tot de benoeming van een gedelegeerd commissaris, zoals de Code stelt. De Algemene Ledenvergadering Univé-VGZ-IZA-Trias onderschrijft het beginsel dat goede corporate governance een volwaardige deelname veronderstelt van de afgevaardigden aan de besluitvorming van de Algemene Vergadering. Univé-VGZ-IZA-Trias onderschrijft dat de afgevaardigden een zodanige invloed moeten kunnen uitoefenen op het beleid van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen dat zij een volwaardige rol spelen in het systeem van ’checks and balances’ bij Univé-VGZ-IZA-Trias. Beheerst beloningsbeleid Volgens de Code houdt de Raad van Commissarissen toezicht op het juiste evenwicht tussen: a. Het vaste en het variabele gedeelte van de beloning. b. De korte- en langetermijnbeloning. Conclusie over 2009 is dat Univé-VGZ-IZA-Trias een beheerst beloningsbeleid kent met een periodieke evaluatie. Er is geen sprake van een significante variabele beloningscomponent. De personeels-, risicomanagement-, compliance- en internal-auditfuncties werken samen aan het reduceren van eventuele beloningsrisico’s en dragen zorg voor een correcte uitvoering en rapportering. Univé-VGZ-IZA-Trias onderschrijft de principes voor een beheerst beloningsbeleid, vooruitlopend op aanvullende te ontwikkelen wetgeving. Het variabele deel van onze beloningsstructuur voor de Raad van Bestuur, de directie en medewerkers past binnen de principes van een beheerst beloningsbeleid, zoals in 2009 gepubliceerd door De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiele Markten. Het variabele beloningsbeleid van Univé-VGZ-IZA-Trias was in 2009 gebaseerd op kortetermijndoelstellingen. Eind 2010 zal het beloningsbeleid worden geëvalueerd en daar waar noodzakelijk worden herijkt en aangepast.
6.2. Wet- en regelgeving van toepassing op Univé-VGZ-IZA-Trias Uitvoering wet- en regelgeving Als financiële onderneming op de (gereguleerde) financiële markten heeft Univé-VGZ-IZA-Trias te maken met diverse wet- en regelgeving. Het betreft onder meer wet- en regelgeving (o.a. Wet op het financieel toezicht, verzekeringsrecht) die ziet op de verzekeraars- en bemiddelaarsactiviteiten van Univé-VGZ-IZA-Trias, de uitvoering van de Zorgverzekeringswet/ AWBZ en de bescherming van rechten van belanghebbenden (o.a. Wet bescherming persoonsgegevens). Hieronder staan in het kort de belangrijkste wettelijke bepalingen en de wijze waarop het toezicht op de naleving daarvan is georganiseerd.
34
JAARVERSLAG 2009
Wet op het financieel toezicht (Wft) Als zorg- en schadeverzekeraars zijn de verzekeraars van Univé-VGZ-IZA-Trias gehouden te voldoen aan de bepalingen voor verzekeraars uit de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het zijn onder meer bepalingen die zien op de vergunningsplicht en de integere en beheerste bedrijfsvoering. Zorgverzekeringswet (Zvw) Voor de uitvoering van de Zorgverzekeringswet (Zvw) moet Univé-VGZ-IZA-Trias aan diverse wettelijke regelingen voldoen. In de Zvw wordt een aantal algemene verplichtingen gesteld aan de uitvoering van de zorgverzekering, zoals naleving van de acceptatieplicht, het verbod op premiedifferentiatie, de eigenrisicoregeling, aansluiting bij een onafhankelijke geschillencommissie en naleving van de in de polisvoorwaarden opgenomen verzekerde prestaties.
Integere en beheerste bedrijfsvoering De Wft en de Zvw stellen eisen aan de bedrijfsvoering. Univé-VGZ-IZA-Trias streeft een integere en beheerste bedrijfsvoering na. Om het toezicht op de naleving van wet- en regelgeving optimaal te organiseren, zijn de risk- en compliance-functionaliteiten in 2009 verder geprofessionaliseerd. Deze functionaliteiten zijn ondergebracht bij de afdeling Risk & Compliance. De risk- en compliance-officers helpen de business bij het optimaliseren van processen, het inventariseren en beheersen van risico’s en de naleving van wet- en regelgeving. De officers rapporteren per bedrijfsonderdeel over de risico’s en het toezicht op de naleving van wet- en regelgeving. Op basis van deze signalen worden verbetermaatregelen geformuleerd en Risk & Compliance bewaakt ook de implementatie daarvan. In 2009 is Risk & Compliance uitgebreid, de medewerkers volgden relevante opleidingen op het gebied van risk en compliance en stimuleerden het bewustzijn betreffende risk- en compliance-issues binnen onze organisatie. Voor 2010 wordt een verdere groei en ontwikkeling van Risk & Compliance voorzien. Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) Bij de verwerking van persoonsgegevens wordt gehandeld conform de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Financiële Instellingen en het Addendum Zorgverzekeraars Nederland. In 2009 zijn diverse actuele (interne) richtlijnen voor privacy opgesteld. Het bewustzijn over privacy is toegenomen onder andere door de aangeboden e-learning Compliance en Informatiebeveiliging voor elke medewerker van Univé-VGZ-IZA-Trias. Een (fulltime)privacymanager, het formuleren van nieuwe privacybeleid en de voortgang die in de diverse privacyprojecten is gerealiseerd, hebben bijgedragen aan verhoging van de bescherming van persoonsgegevens in 2009. Een voorbeeld daarvan is de ingevoerde Telecomwet (o.a. het Bel-me-niet Register), die een belangrijke privacyverbetering is voor onze klanten. Voor de zorgverzekeraars van UnivéVGZ-IZA-Trias is een Protocol Privacy Zorg ontwikkeld en zijn diverse richtlijnen in ontwikkeling, waarin is opgenomen op welke wijze er bij de zorgverzekeraars omgegaan wordt met de
35
JAARVERSLAG 2009
verwerking van persoonsgegevens. Op allerlei deelgebieden vindt herijking plaats van privacy in zijn algemeenheid, waardoor de privacy-activiteiten binnen Univé-VGZ-IZA-Trias nu vooral gericht zijn op uniformiteit tussen het schadebedrijf en de zorgbedrijven. Controle op naleving wordt in de reguliere tweedelijnsrol door Risk & Compliance uitgevoerd. In 2009 is de gehele verwerking van persoonsgegevens opnieuw in kaart gebracht voor de gefuseerde zorgverzekeraars. Hierbij zijn thema’s als proportionaliteit en doelbinding aan de orde geweest. Dit heeft ertoe geleid dat twee specifieke verwerkingen zijn stopgezet dan wel anders zijn vormgegeven. De geldende bewaartermijnen worden opnieuw getoetst op juistheid en uniformiteit door de afdeling Concern Juridische Zaken, de uitrol van de controle op uitvoering zal in 2010 nadere invulling krijgen. Inzage en wijzigingsrecht zijn belegd in de reguliere lijnorganisatie onder verantwoording van de privacymanager. In 2009 is van correctie van verwerkte persoonsgegevens op verzoek van de verzekerden na voorafgaande inzage in de zin van de Wet bescherming persoonsgegevens geen sprake geweest. Voor 2010 staat er wederom een aantal verbeteringen gepland om de privacy van de belanghebbenden verder te optimaliseren. Audit Internal Audit beoordeelt gedurende het jaar op basis van verschillende auditmethoden onder andere of Univé-VGZ-IZA-Trias aan alle wettelijke eisen en regelingen voldoet. Jaarlijks wordt hiervoor een auditplan opgesteld en afgestemd met de Raad van Bestuur, de auditcommissie en de externe accountant. Dit is ook voor 2009 gebeurd. Het plan bestaat uit de audit van verantwoordingen, zoals jaarrekening, uitvoeringsverslag, rechtmatigheidsverantwoording en subsidie-afrekeningen, en de audit van processen. Die processen worden zo geselecteerd dat jaarlijks in ieder geval de processen aan bod komen die van invloed zijn op de hiervoor vermelde verantwoordingen. Een uitgevoerde audit leidt tot een rapportage met bevindingen, risico’s, conclusies en aanbevelingen die aan de proceseigenaar wordt gezonden, zodat tijdig kan worden bijgestuurd. Daarnaast worden de bevindingen, risico’s en aanbevelingen gepubliceerd in een interne managementletter. Deze wordt elk kwartaal geactualiseerd. De proceseigenaar rapporteert elk kwartaal over de voortgang van de punten uit de interne managementletter. In de maandrapportage wordt de voortgang van de belangrijkste punten uit de interne managementletter gevolgd. De externe accountant brengt aan het einde van het kalenderjaar een accountantsverslag uit waarin de belangrijkste bevindingen uit de interne managementletter worden meegenomen.
36
JAARVERSLAG 2009
6.3. Integriteit en fraudebeheersing Vertrouwenspersonen integriteit Univé-VGZ-IZA-Trias hecht aan een open en transparante bedrijfscultuur waarin medewerkers zich kunnen uiten over allerlei aangelegenheden. Heeft een medewerker vermoedens dat er binnen Univé-VGZ-IZA-Trias sprake is van een schending van integriteit of fraude dan kan behalve bij de leidinggevende ook een melding daarvan worden gedaan bij een Vertrouwelijk Meldpunt Integriteit. In 2009 waren 12 medewerkers van Univé-VGZ-IZA-Trias aangesteld als Vertrouwelijk Meldpunt Integriteit. Dit zijn er vier meer dan het jaar daarvoor. Een Vertrouwelijk Meldpunt Integriteit is aanspreekbaar, betrouwbaar en onafhankelijk en werkt nauw en accuraat samen met de Concern Compliance Officer. Het Vertrouwelijk Meldpunt Integriteit is goed bekend met de organisatie en onderhoudt goede contacten met andere afdelingen binnen de organisatie. Een medewerker van Univé-VGZ-IZA-Trias kan bij elk willekeurig Vertrouwelijk Meldpunt Integriteit terecht, eventueel anoniem. Fraude Fraude is een verzamelnaam voor een aantal in wetgeving met name genoemde delicten, waaronder valsheid in geschrifte, oplichting en verzekeringsbedrog. Fraude kost de samenleving geld, en dat maakt de aanpak van fraude tot een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Fraude verhoogt de premiedruk en dat is in het nadeel van verzekerden: Univé-VGZ-IZA-Trias wil haar producten immers betaalbaar houden voor verzekerden. UnivéVGZ-IZA-Trias keert geld uit en wil dit op een verantwoorde manier doen. In de polisvoorwaarden staan expliciete afspraken over de wijze waarop wij omgaan met fraude en misbruik. De afdeling Veiligheidszaken doet hier onderzoek naar. Fraudeprotocol Vanuit het Verbond van Verzekeraars en Zorgverzekeraars Nederland wordt het belang van een actieve aanpak van fraude gestimuleerd. In 1999 heeft Univé-VGZ-IZA-Trias het fraudeprotocol van het Verbond van Verzekeraars ondertekend en Univé-VGZ-IZA-Trias voert zelf een actief beleid ten aanzien van het voorkomen en opsporen van fraude. Binnen UnivéVGZ-IZA-Trias zijn gespecialiseerde teams Veiligheidszaken opgezet die verzekeringsclaims onderzoeken waarin mogelijk sprake is van fraude of misbruik. Ook onderzoeken ze claims op aansprakelijkheid. Daarnaast bestaat er een Bureau Interne Zaken (BIZ), dat een actieve aanpak van interne fraude/criminaliteit bevordert. Univé-VGZ-IZA-Trias voert zelf een actief beleid op het voorkomen en opsporen van interne fraude/criminaliteit. Verder zijn er interne zaken met een ernstig risico op aantasting van de eigen integriteit van de organisatie. Ook deze zaken worden door BIZ nader onderzocht. BIZ werkt daarbij samen met onder andere Risk & Compliance, IAD en HRM.
37
JAARVERSLAG 2009
6.4. De planning- en controlcyclus Univé-VGZ-IZA-Trias In 2009 is gewerkt met een planning- en controlcyclus voor de gehele Univé-VGZ-IZA-Triasorganisatie. Dit heeft geresulteerd in organisatiebrede maand- en kwartaalrapportages en jaarplannen, zowel op Univé-VGZ-IZA-Trias-niveau als op het niveau van de bedrijfsonderdelen. De planning- en controlcyclus van Univé-VGZ-IZA-Trias ondersteunt de integrale besturing van de organisatie. De basis hiervoor zijn de focuspunten, die op basis van externe en interne analyses en Visie 2015 zijn bepaald. Op basis van de richtinggevende planbrief, waarin de focuspunten staan, stellen de bedrijfsonderdelen een jaarplan op. In elk jaarplan zijn voor de stakeholders financiële doelen én niet-financiële doelen geformuleerd: voor klanten, medewerkers en de maatschappij, waaronder de toezichthoudende organen. De jaarplannen van de bedrijfsonderdelen worden geconsolideerd tot een Univé-VGZ-IZA-Trias-groepsjaarplan. De realisatie van de doelen bewaakt Univé-VGZ-IZA-Trias via rapportages, die prestatie-indicatoren bevatten voor alle zojuist genoemde stakeholders. In een gestructureerde cyclus van maand- en kwartaalrapportages wordt een analyse van de behaalde resultaten gekoppeld aan bijsturingsacties en een prognose voor de volgende periode. Tezamen met de auditrapportages van de Interne Accountantsdienst en een managementletter per kwartaal biedt dit de informatie voor het management om tijdig bij te sturen. De uitvoering loopt via lijnactiviteiten en projecten. Met name veranderingen die nodig zijn om de focuspunten te realiseren, worden projectmatig opgepakt. Voor de beheerste uitvoering van projecten is een systeem van control van de projecten opgezet. Om de gewenste resultaten te bereiken, zijn voor 2009 projecten geclusterd in programma’s, om een uitvoering in samenhang te borgen. Voor 2010 wordt de planning- en controlcyclus verder vormgegeven: • Op basis van een evaluatie van het jaarplanproces en de resultaten van de Zorgcampagne 2009 wordt het jaarplan 2010 herijkt, zodat het plan weer is afgestemd op de nieuwe situatie. • De rapportagelijn wordt verder afgestemd op de informatie- en verantwoordingsbehoefte.
38
JAARVERSLAG 2009
6.5. Risicobeheersing Inleiding In 2009 hebben alle bedrijfsonderdelen en de Raad van Bestuur via een uniform proces en op basis van het Univé-VGZ-IZA-Trias-risicomodel uitvoering gegeven aan risicobeheersing. Hierdoor zijn alle (top)risico’s voor elk bedrijfsonderdeel eenduidig in beeld gebracht. Per kwartaal zijn de risico’s gerapporteerd in de R&C-kwartaalrapportage en geconsolideerd naar de Univé-VGZ-IZA-Trias-R&C-kwartaalrapportage. Het afgelopen jaar zijn, vanuit het perspectief van Univé-VGZ-IZA-Trias, de volgende twee ontwikkelingen van invloed geweest op het risicomanagementproces: • Solvency II: Solvency II voorziet in een risicogeoriënteerde benadering voor de vaststelling van de solvabiliteitseisen voor verzekeringsmaatschappijen. Een belangrijk onderdeel van Solvency II is het kwantificeren van het operationele risico. • Ontwikkelingen in de financiële markten en de kredietcrisis hebben onder andere geleid tot een directer toezicht door DNB op de organisatie, mede gerelateerd aan de mate van risicobeheersing. Doelstelling risicomanagement Univé-VGZ-IZA-Trias Univé-VGZ-IZA-Trias wil op een betrouwbare en transparante wijze werken aan de doelstellingen naar de klanten, intern en naar de overige stakeholders. Om een dergelijke werkwijze te kunnen neerzetten, is een risicomanagementproces ingericht dat het mogelijk maakt om toe te zien op het beheerst realiseren van de doelstellingen volgens de Univé-VGZIZA-Trias-standaarden. Univé-VGZ-IZA-Trias wil zich bewust zijn van de risico’s die zij loopt, maar realiseert zich dat risico’s genomen moeten worden om de doelstellingen te kunnen realiseren. Univé-VGZ-IZATrias neemt besluiten op basis van de beschikbare informatie in lijn met de risicobereidheid van Univé-VGZ-IZA-Trias (‘risk appetite’). De ‘risk appetite’ hangt samen met de gekozen Univé-VGZ-IZA-Trias-strategie en het geformuleerde beleid. De Raad van Bestuur is in 2009 gestart met het beschrijven van de risicobereidheid van Univé-VGZ-IZA-Trias. Door het beheersen van haar risico’s wil Univé-VGZ-IZA-Trias: • Haar kansen optimaal kunnen uitnutten. • Haar relatie met belanghebbenden verder versterken. • Betere beslisinformatie verkrijgen. • Haar reputatie versterken. Binnen Univé-VGZ-IZA-Trias wordt risicomanagement ingezet als managementinstrument om het realiseren van de strategische, tactische en operationele doelstellingen te optimaliseren. Door risico’s te zien als gebeurtenissen die de haalbaarheid van de doelstellingen beïnvloeden, is daarmee het beheersen van de risico’s essentieel geworden. Om de risico’s te kunnen
39
JAARVERSLAG 2009
beheersen is een goed werkend systeem van interne risicobeheersing en controle noodzakelijk. Dit systeem biedt het management informatie over welke risico’s worden gelopen, welke beheersmaatregelen zijn getroffen en de werking hiervan. Vervolgens wordt inzichtelijk welke aanvullende maatregelen nodig zijn om de overgebleven risico’s te verminderen. Het is de ambitie van Univé-VGZ-IZA-Trias om een adequaat en effectief werkend internerisicobeheersing- en controlesysteem te realiseren. Uitgangspunten risicomanagement binnen Univé-VGZ-IZA-Trias Binnen Univé-VGZ-IZA-Trias gelden onderstaande uitgangspunten met betrekking tot risicomanagement: • Een top-down benadering bij de uitwerking van de risicomanagementmethode. Dit betekent dat op basis van strategische, tactische en operationele doelstellingen een vertaling wordt gemaakt naar de te beheersen risico’s, met inachtneming van de wet- en regelgeving. De Univé-VGZ-IZA-Trias-missie, -visie en -strategie en daaruit afgeleide doelstellingen gelden als basis voor het uitvoeren van de risicoanalyses. • Het COSO- en FIRM-raamwerk als normenkader bij de inrichting van het Univé-VGZ-IZATrias-risicobeheersing- en controlesysteem. Voor de categorisering van de Univé-VGZ-IZATrias-risico’s wordt gebruik gemaakt van de volgende risicocategorieën: markt-, rente-, krediet-, liquiditeits-, valuta-, verzekeringstechnisch, omgevings-, operationeel, IT-, uitbestedings-, integriteits- en juridisch risico. • De Univé-VGZ-IZA-Trias-processen beoordelen op de mate waarin de belangrijkste risico’s (strategische, operationele, rapportage- en/of compliance-) zijn geïdentificeerd en worden gemanaged. • Een ‘principles-based’ benadering bij de inrichting van het interne risicobeheersing- en controlesysteem. Univé-VGZ-IZA-Trias hanteert daarmee beleidsstandaarden die ‘doelstellingengeoriënteerd’ zijn. En benadrukt het belang van risicobewust zijn bij leidinggevenden en medewerkers om vanuit de eigen verantwoordelijkheid en afweging het risicomanagement in te richten en uit te voeren (binnen de centrale Univé-VGZ-IZA-Triaskaders). De risicobeheersing binnen Univé-VGZ-IZA-Trias volgt verder het principe ‘three lines of defence’: • De ‘first line of defence’ houdt in dat de interne controlefunctie in de lijn is belegd. Hier ligt ook de verantwoordelijkheid voor de interne beheersing. • In de ‘second line of defence’ zijn de ondersteunende activiteiten ondergebracht. Hiertoe zijn Compliance, Riskmanagement en Veiligheid en een Concern Planning & Controlfunctie ingericht. • De ‘third line of defence’ ligt bij de Interne Accountantsdienst (Internal Audit), die via zijn interne accountantsrapportage zicht geeft op de toetsing die hij heeft uitgevoerd en daarmee inzicht geeft in de effectiviteit van de beheersing van belangrijke risico’s.
40
JAARVERSLAG 2009
In onderstaande figuur zijn de ‘three lines of defence’ binnen Univé-VGZ-IZA-Trias gevisualiseerd:
Status risicomanagement binnen Univé-VGZ-IZA-Trias Op operationeel (processen en projecten), op tactisch (bedrijfsonderdeel) en op strategisch niveau (Raad van Bestuur) worden binnen Univé-VGZ-IZA-Trias de belangrijkste risico’s geïdentificeerd, benoemd en geclassificeerd op basis van de elementen ‘kans’, ‘impact’ en ‘mate van beheersing’. Dit heeft geresulteerd in een risico-overzicht voor Univé-VGZ-IZATrias, per bedrijfsonderdeel, voor de (meeste) kernprocessen en voor de projecten. Deze risico’s worden in de Risk & Compliance-kwartaalrapportages gepubliceerd. Via de kwartaalrapportages wordt eveneens gevolgd in hoeverre er aandacht is gegeven aan de beheersing(smaatregelen). De conclusies over de uitkomsten hiervan worden opgenomen in de geconsolideerde R&C-risicorapportage van Univé-VGZ-IZA-Trias. Geconstateerd kan worden dat de controle op de uitvoering en effectiviteit van de beheersingsmaatregelen nog een aandachtspunt is. Door het structureel uitvoeren van risicoanalyses binnen de bedrijfsonderdelen en door de Raad van Bestuur, het uitdragen van het belang van risicomanagement door de Raad van Bestuur en het inrichten van een Risk Committee ten behoeve van zowel de Raad van Bestuur als de Raad van Commissarissen is een eerste stap gezet in het realiseren van een risicobewuste attitude (het cultuuraspect) en is een beter inzicht ontstaan in risico’s die voor een organisatie als Univé-VGZ-IZA-Trias relevant zijn. Daarnaast is gestart met het structureel oppakken van Solvency II binnen Univé-VGZ-IZATrias. Doorkijk naar 2010 In 2010 zal verder gewerkt worden aan het ontwikkelen en vergroten van de effectiviteit van het risicobeheersingsysteem binnen Univé-VGZ-IZA-Trias. Zo wordt in 2010 de nadruk gelegd op het zetten van een volgende stap in het realiseren van integraal risicomanagement,
41
JAARVERSLAG 2009
inhoudende het inzichtelijk maken van de onderlinge samenhang van de risicoprofielen van bedrijfsonderdelen en het analyseren van deze samenhang voor Univé-VGZ-IZA-Trias als geheel. Tevens zal in 2010 aandacht besteed worden aan het controleren van het bestaan en de werking van beheersingsmaatregelen en het implementeren van het Solvency II-traject. Met name de voorbereiding op het realiseren van Solvency II zal de nodige inzet en capaciteit vergen.
7.6. Risicoparagraaf: de mate van beheersing van financiële risico’s Beheersing van financiële risico’s De financiële positie van de verzekeringsmaatschappij nu en in de toekomst wordt bepaald door de toereikendheid van de voorzieningen, de winstgevendheid van de tarieven en nieuwe productie en het weerstandsvermogen. Om de financiële positie te kunnen beoordelen, moet met alle risicoaspecten van de uitvoering van de verzekeringsinstelling rekening worden gehouden. In hoofdlijnen zijn deze risico’s in de volgende hoofdcategorieën in te delen: verzekeringstechnisch risico, renterisico, valutarisico, liquiditeitsrisico, marktrisico en kredietrisico. Ter monitoring van de financiële en verzekeringstechnische risico’s worden elk jaar analyses (asset-liabilitymanagementstudie (ALM-studie), economisch-kapitaalmodel) uitgevoerd. Deze bieden een beter inzicht in de wijze waarop beleidsmaatregelen (premiebeleid, beleggingsbeleid, herverzekeringsbeleid, productiebeleid, solvabiliteitsbeleid), economische (rentes, rendement, correlaties tussen de verschillende assetcategorieën, inflatie) en actuariële (aantal en omvang schades) risicofactoren van invloed zijn op de doelstellingen en randvoorwaarden van een organisatie. Het economisch-kapitaalmodel stelt vast hoeveel kapitaal er op een eenjaarshorizon benodigd is om met een bepaalde mate van zekerheid (99,5%) solvabel te blijven. Een ALM-studie geeft inzicht in de ontwikkeling van de solvabiliteitspositie over een langere tijdshorizon, rekening houdend met de volatiliteit van de verzekeringstechnische en beleggingsrisico’s. De inzichten uit de ALM-studie en het economischkapitaalmodel worden meegenomen in de besluitvorming over de financiële besturing van Univé-VGZ-IZA-Trias. Voor NV Univé Schade hanteert de Raad van Bestuur als interne risiconorm het benodigde economisch kapitaal (uitgedrukt in de solvabiliteitsratio). In 2009 is op basis van het economisch-kapitaalmodel een ratio van 210% vastgesteld. Voor Zorg hanteert de Raad van Bestuur een interne risiconorm van 150%.
Solvency II Solvency II is het project van de Europese Commissie om de regelgeving voor (her) verzekeraars te moderniseren, met hierbij speciale aandacht voor risicogeoriënteerde solvabiliteitseisen. De richtlijn is in 2009 door het Europees Parlement goedgekeurd. Nu zullen alle EU-lidstaten de richtlijn in hun nationale wetgeving moeten implementeren. Op dit
42
JAARVERSLAG 2009
moment is de verwachting dat de nieuwe regelgeving vanaf oktober 2012 wettelijk verplicht zal zijn. Om enig inzicht te verkrijgen in de mogelijke kapitaalseffecten van het nieuwe solvabiliteitssysteem, hebben de Univé-VGZ-IZA-Trias-risicodragers aan de kwantitatieve impactstudies (QIS) en de veldstudie Risicogebaseerd Solvabiliteitskader (RiSK) geparticipeerd. Een volgende Europese veldstudie, QIS5, wordt in 2010 verwacht. Er is een plan van aanpak opgesteld voor het project Solvency II. In 2010 wordt een GAPanalyse uitgevoerd en op basis hiervan een implementatieplan opgesteld. Hierin zal de organisatie een gedetailleerde planning maken welke activiteiten ondernomen moeten worden gedurende de periode tot eind 2012 om dan aan de vereisten van Solvency II te voldoen. Verzekeringstechnisch risico Het verzekeringstechnisch risico is het risico dat uitkeringen aan klanten niet gefinancierd kunnen worden vanuit premie- en/of beleggingsinkomsten als gevolg van onjuiste en/of onvolledige (technische) aannames en grondslagen bij de ontwikkeling en premiestelling van het product.
Verzekeringstechnisch risico schadeverzekeringen Schadeverzekeringen worden gekenmerkt door de veelsoortigheid van in de regel kortdurende verzekeringsovereenkomsten (met uitzondering van de AOV, de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen). De winstgevendheid van de premiestelling wordt regelmatig gemonitord, rekening houdend met het risicoprofiel van de verzekerdenportefeuille. Bij de AOV, de motorrijtuigen-WA en algemene aansprakelijkheidsverzekeringen kan sprake zijn van langdurige schadeafwikkelingen. Het verzekeringstechnisch risico voor de schadeportefeuille is dan ook vooral geconcentreerd rond schade voortvloeiend uit deze verzekeringen. Om aan de verplichtingen te kunnen voldoen, worden toereikende schadevoorzieningen getroffen. Geografisch gezien concentreert het risico op de schadeportefeuille van Univé-VGZ-IZA-Trias zich geheel in Nederland. Verzekeringstechnisch risico zorgverzekeringen Voor een toelichting op de invoering van het nieuwe stelsel voor de zorgverzekeringen, alsmede de hieruit voortvloeiende zorgverzekeringsrisico’s en onzekerheden, wordt verwezen naar de paragraaf ’Risico’s en Onzekerheden’ zoals opgenomen in de toelichting op de jaarrekening. Herverzekering Herverzekeren is het verzekeren van verzekeraars. Er vindt dus een risicotransfer plaats van een verzekeraar naar de herverzekeraar, tegen betaling van een herverzekeringspremie aan de herverzekeraar. Univé-VGZ-IZA-Trias selecteert herverzekeraars op basis van betrouwbaarheidscriteria, welke zijn vastgelegd in een herverzekeringsbeleid. Deze criteria hebben onder andere betrekking op de solvabiliteit, krediet-rating en omvang.
43
JAARVERSLAG 2009
Op de producten in de schadeportefeuille vindt elk jaar een analyse plaats waarbij alle branches gelijktijdig worden gemodelleerd en geanalyseerd. Hierdoor is het mogelijk om de potentiële diversificatie-effecten mee te nemen bij het vaststellen van de herverzekeringsbehoefte. Op basis van de analyse worden eventueel noodzakelijke wijzigingen doorgevoerd in de dekking binnen de herverzekering. De branches die zijn herverzekerd, betreffen motorrijtuigen (zowel voor wettelijke aansprakelijkheid als voor casco), algemene aansprakelijkheid, pleziervaartuigen en AOV. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft een herverzekering afgesloten bij het garantiefonds voor herverzekering van het terrorismerisico (NHT) om het terrorismerisico af te dekken. UnivéVGZ-IZA-Trias betaalt hiervoor een premiebedrag aan het NHT en houdt daarnaast een bedrag aan om het eigen risico te dekken. Renterisico Renterisico omvat het risico dat rentefluctuaties - als gevolg van ontoereikende afstemming tussen rentegevoelige activa en passiva op het gebied van rentelooptijden en rentevoet leiden tot ongewenste effecten op balans en resultaat. Het grootste deel van de verplichtingen van Univé-VGZ-IZA-Trias heeft een korte (schadeverzekeringen) tot zeer korte (zorgverzekeringen) looptijd. Voor de vastrentende beleggingen maakt Univé-VGZ-IZA-Trias dan ook de afweging tussen optimale matching enerzijds en een gemiddeld (op lange termijn) hoger rendement van vastrentende beleggingen met een langere looptijd anderzijds. Bij het maken van deze afweging maakt Univé-VGZ-IZA-Trias gebruik van ALM-technieken zoals duration-, scenario- en value-at-risk-analyses. Univé-VGZ-IZA-Trias gebruikt durationrapportages om op fondsniveau inzicht te geven in de rentegevoeligheid van de vastrentende beleggingen. De duration is de gewogen gemiddelde looptijd (uitgedrukt in jaren) van alle kasstromen van de vastrentende beleggingen, waarbij het gewicht van elke kasstroom wordt bepaald door het relatieve belang van die kasstroom. De duration en balanswaarde van de vastrentende beleggingen zijn per balansdatum in onderstaande tabel weergegeven. Duration
Beleggingen vastrentende waarden
Balanswaarde
2008
2009
2008
2009
6,2
4,1
1.122
1.231
Naast durationanalyses voert Univé-VGZ-IZA-Trias scenarioanalyses uit om de gevoeligheid van het belegde vermogen te meten voor veranderingen in de rentevoet. Onderstaande tabel bevat de rentegevoeligheid van de beleggingen in vastrentende waarden in 2009. In miljoenen euro´s Beleggingen vastrentende waarden
Rente + 1%
Rente -/- 1%
50,50-
50,50
44
JAARVERSLAG 2009
Valutarisico Het valutarisico is het risico dat wordt gelopen door bezittingen of transacties in vreemde valuta. Van de beleggingsportefeuille is het deel van Univé Verzekeringen geheel genoteerd in euro’s. Over deze portefeuille is in 2009 derhalve geen valutarisico gelopen. De beleggingsportefeuille van VGZ-IZA-Trias heeft wel belangen in vreemde valuta. In de loop van 2009 zijn diverse beleggingen in vreemde valuta verkocht, de hieruit vrijkomende bedragen zijn grotendeels belegd in beleggingen in de Euro-valuta. Per saldo is het totaalbedrag in vreemde valuta afgenomen. Voor de afdekking van het valutarisico wordt met name gebruik gemaakt van valutatermijncontracten. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft het beleid om in principe geen valutarisico te lopen. In onderstaande tabel komt in de kolom Nettopositie het werkelijke valutarisico tot uitdrukking. Van het valutarisico in Amerikaanse dollars bedraagt een bedrag van € 17 miljoen het valutarisico met betrekking tot de investering in het State Street Emerging Marketsfonds. In miljoenen euro’s
Balans debet Balans credit
Brutopositie
Hedgederivaten
Nettopositie
Euro
2.119,68
41,02-
2.078,66
238,98
2.317,64
Amerikaanse dollar
233,78
33,47-
200,31
182,34-
17,97
Japanse yen
19,58
0,64-
18,94
19,43-
0,49-
Engelse pond
17,01
1,01-
16,01
16,78-
0,77-
Overige
41,62
6,79-
34,83
24,76-
10,06
2.431,66
82,92-
2.348,74
4,33-
2.344,41
Totaal
Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico of verhandelbaarheidsrisico is het risico dat Univé-VGZ-IZA-Trias over onvoldoende middelen beschikt om aan de directe betalingsverplichtingen te voldoen. Liquiditeitsrisico heeft betrekking op zowel de treasurygelden als de beleggingen van UnivéVGZ-IZA-Trias.
Liquiditeitsrisico treasurygelden Univé-VGZ-IZA-Trias hanteert voor haar bedrijfsonderdelen het beleid dat in principe niet geleend wordt op de rekening-courant. Dat betekent dat de rekening-courantposities positief zijn. Gelden op rekening-courant zijn volledig liquide. Per eind 2009 beschikte Univé-VGZ-IZATrias over € 2,0 miljard aan treasurygelden. Voor 2010 heeft de treasuryfunctie de uitdaging om op basis van goede liquiditeitsprognoses het liquiditeitsbeheer verder te optimaliseren. Daarbij dient bij de zorgverzekeraars rekening gehouden te worden met een aantal specifieke onzekerheden. Voorbeelden hiervan zijn uitgestelde afrekeningen van het College voor zorgverzekeringen (CVZ), sterke fluctuaties in financieringsbehoeften van ziekenhuizen en onvoorziene hogere uitkeringen van ziektekosten.
45
JAARVERSLAG 2009
Liquiditeitsrisico beleggingen De beleggingen van Univé-VGZ-IZA-Trias zijn voor het overgrote deel goed verhandelbaar. De beleggingen bestaan voor 6,6% uit participaties in liquiditeitenfondsen, waarvan het geld dagelijks opvraagbaar is. De overige beleggingen zijn grotendeels beleggingen in ontwikkelde markten met grote verhandelbaarheid van deze effecten. Marktrisico Het marktrisico betreft het risico van veranderingen in de waarde van de beleggingsportefeuille als gevolg van wijzigingen in marktprijzen. Univé-VGZ-IZA-Trias accepteert dat dit risico in een bepaalde mate wordt gelopen om op lange termijn het behalen van extra rendement mogelijk te maken. Besluitvorming over een acceptabel risiconiveau wordt genomen aan de hand van uitkomsten van ALM-studies. De beleggingsportefeuille wordt aangepast aan het door Univé-VGZ-IZA-Trias gewenste risicoprofiel. Het beleggingsbeleid van Univé Verzekeringen wordt intern uitgevoerd en de uitvoering van het beleggingsbeleid van VGZ-IZA-Trias is uitbesteed aan een fiduciair manager. Het beleggingsbeleid en de resultaten daarvan worden periodiek met de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen besproken. De beleggingsmix van Univé Verzekeringen bestaat voornamelijk uit vastrentende beleggingen en beleggingen in aandelen. De beleggingsmix van VGZ-IZA-Trias bestaat naast deze soorten beleggingen tevens uit commodity’s, vastgoed en liquide middelen. De beleggingsmix van Univé-VGZ-IZA-Trias per balansdatum 2009 ziet er als volgt uit: Beleggingsmix per ultimo 2009 (in miljoenen euro’s)
23,1 547,5 Vastrentende waarden Liquide middelen 63,0
Commodities 1.231,2
479,6
Zakelijke waarden Vastgoed
46
JAARVERSLAG 2009
Univé-VGZ-IZA-Trias voert periodiek gevoeligheidsanalyses uit op de invloed van ontwikkelingen op de financiële markten op het resultaat en het eigen vermogen van Univé-VGZ-IZATrias. De volgende tabel geeft de impact weer op het resultaat en eigen vermogen van een verandering van de waarde van aandelen van 10%. In miljoenen euro’s
Resultaat
Eigen vermogen
Aandelen + 10 %
54,75
54,75
Aandelen -/- 10 %
54,75-
54,75-
Commodity’s + 10 %
6,30
6,30
Commodity’s -/- 10 %
6,30-
6,30-
Vastgoed + 10 %
2,31
2,31
Vastgoed -/- 10 %
2,31-
2,31-
Gevolgen kredietcrisis voor beleggingsportefeuille Univé-VGZ-IZA-Trias De impact van de kredietcrisis op de beleggingsportefeuille van Univé-VGZ-IZA-Trias is gedurende 2008 onderzocht. Zo zijn de beleggingsmandaten geïdentificeerd waarbij het risico niet langer in lijn was met het gewenste risicoprofiel van Univé-VGZ-IZA-Trias. Met name in de externe beleggingsportefeuille heeft dit tot wijzigingen geleid. Dit heeft de eenvoud van de externe beleggingsportefeuille bevorderd en is de transparantie ten goede gekomen. Univé-VGZ-IZA-Trias heeft stappen gezet naar een nieuwe vermogensbeheerstructuur. Derivaten Univé-VGZ-IZA-Trias heeft in 2009 het gebruik van derivaten verder verminderd. Derivaten worden met name gebruikt ter beperking van risico’s en mogen niet worden gebruikt voor hefboomdoeleinden. De per ultimo 2009 aanwezige derivaten betreffen vooral derivaten ter invulling van het handelsgoederenbelang en ter afdekking van valutarisico’s. Aan het gebruik van derivaten worden specifieke eisen gesteld. De aan- en verkoop van derivaten heeft UnivéVGZ-IZA-Trias uitbesteed aan specifiek geselecteerde externe assetmanagers. Security lending In 2009 is het security-lendingprogramma van Univé-VGZ-IZA-Trias stopgezet. Het onderpand van het security-lendingprogramma is begin 2009 opgenomen in de beleggingsportefeuille van Univé-VGZ-IZA-Trias. Eventuele verliezen op dit onderpand zijn in 2009 genomen. Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat de tegenpartij niet (meer) aan haar contractuele verplichtingen kan voldoen. Het kan hierbij zowel gaan om een klant die zijn premie niet meer kan betalen (debiteurenrisico) als om een oninbare vordering binnen de beleggingsportefeuille (tegenpartijrisico).
47
JAARVERSLAG 2009
Tegenpartijrisico Beleggingen Om het kredietrisico binnen de beleggingsportefeuille te beheersen, belegt Univé-VGZ-IZATrias alleen in effecten met voldoende kredietwaardigheid. Daarnaast worden transacties over meerdere aanbieders gespreid en wordt in sommige gevallen onderpand vereist. Bij het innemen van een positie waarop een kredietrisico wordt genomen, dient de tegenpartij te beschikken over een stabiele credit rating van ten minste: Rating agency
Lange termijn
Korte termijn
A2
P-1
S&P
A
SP-1
Fitch
A
F-1
Moody’s
Per balansdatum 2009 wordt door Univé-VGZ-IZA-Trias over circa € 1,0 miljard aan vastrentende waarden kredietrisico gelopen. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de vastrentende beleggingen van Univé-VGZ-IZA-Trias per balansdatum 2009 verdeeld over de ratingcategorieën. In miljoenen euro’s
2008
2009
AAA
826,2
996,3
AA
182,1
113,9
A
52,1
88,6
BBB
0,5
8,4
Lager dan BBB
0,3
7,0
Zonder rating
59,3
17,1
1.120,5
1.231,2
Totaal
Indien meerdere ratings bestaan van verschillende kredietbeoordelaars, geldt de laagste. De getoonde minimale credit rating wordt jaarlijks heroverwogen en vastgelegd in het Beleggingsplan. Univé-VGZ-IZA-Trias bewaakt in de beleggingsportefeuille het ontstaan van concentraties in omvang en in geografische spreiding van de belangen. Univé-VGZ-IZA-Trias neemt in principe geen belangen in één enkele debiteur die hoger zijn dan 3%. Overheden van eurolanden, de VS en Japan, supranationaal en beleggingsfondsen vallen hierbuiten.
Volmachten Univé-VGZ-IZA-Trias onderhoudt rekening-courantverhoudingen met haar volmachtpartners. Daarover loopt Univé-VGZ-IZA-Trias het tegenpartijkredietrisico. De processen die ten grondslag liggen aan de relaties met de volmachthouders, en daarin bestaande risico’s,
48
JAARVERSLAG 2009
worden momenteel geanalyseerd en de processen worden waar nodig aangepast. De beheersing van het kredietrisico maakt daar onderdeel van uit.
Ziekenhuizen Met ingang van 2005 declareren ziekenhuizen in de vorm van zogenaamde diagnosebehandelcombinaties (dbc’s). Omdat ziekenhuizen dbc’s pas achteraf mogen declareren, bestaat bij de ziekenhuizen een liquiditeitsbehoefte. Als oplossing hiervoor heeft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bepaald dat wanneer nodig de zorgverzekeraars voorschotten mogen verstrekken aan ziekenhuizen. Momenteel heeft Univé-VGZ-IZA-Trias een aanzienlijk bedrag aan voorschotten uitstaan waarover Univé-VGZ-IZA-Trias het kredietrisico loopt. In de beheersing van dit risico wordt uitgegaan van enerzijds het risico op default en anderzijds het uitstaande bedrag aan voorschot. Er wordt beleid ontwikkeld op basis van de combinatie van beide. Debiteurenrisico Het debiteurenrisico is het risico dat een debiteur van Univé-VGZ-IZA-Trias een vordering niet zal voldoen. Voor zowel de schade- als de zorgproducten geldt dat het hierbij met name gaat om een groot aantal premie- en eigenrisicovorderingen met een beperkte omvang. Binnen de debiteurenportefeuille zijn geen grote concentraties te herkennen. Op centraal niveau binnen Univé-VGZ-IZA-Trias is uniform beleid geformuleerd voor het beheer van de debiteurenportefeuille. De effectiviteit en uitvoering van dit beleid worden binnen één afdeling creditmanagement gevolgd en zo nodig bijgestuurd. Waar nodig wordt gebruik gemaakt van de inzet van incassobureaus en gerechtsdeurwaarders voor het innen van vorderingen. Binnen de zorgmarkt zijn specifieke afspraken gemaakt tussen de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de zorgverzekeraars om het kredietrisico bij debiteuren te verminderen. De reden hiervoor is het jaarlijks stijgende aantal klanten die hun verzekeringspremies voor de basisverzekering niet meer betalen. Er is afgesproken dat verzekerden bij een betalingsachterstand hun verzekering niet meer kunnen opzeggen. Ook zal de zorgverzekeraar bij een premieachterstand de verzekering niet royeren. Het innen van de premie bij een betalingsachterstand van 6 premiemaanden of meer geschiedt inmiddels door een uitvoeringsorgaan. Verzekeraars worden door de overheid vergoed voor de achterstallige basispremie tot het moment dat de klant de achterstallige premie en incassokosten heeft betaald.
49
JAARVERSLAG 2009
7. Bestuurders en toezichthouders Gegevens leden Raad van Commissarissen Naam Functie Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer J.B.M. Pierik Voorzitter Raad van Commissarissen UVIT tot 19 maart 2010 21-10-1939, Vreeswijk Lid raad van toezicht ADELANTE Penningmeester Mgr. J.C. van Overbeekstichting
Naam Functie Geboortedatum en –plaats Nevenfuncties
De heer J.P.W. Klopper Voorzitter Raad van Commissarissen UVIT vanaf 19 maart 2010 09-04-1951, Amsterdam Voorzitter Vertrouwenscommissie Opvangregeling Leven Lid Raad van Advies Pensioen Bestuur & Management Bestuurslid Stichting ‘Day for Change’ Lid Audit Commissie ABP Voorzitter Commissie Intern Toezicht Stichting Pensioenfonds Unilever Nederland “Progress” Lid Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds HAL Lid Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds TDV Commissaris Graphic Holding BV
Naam Functie Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer R.J. Elzinga 04-03-1950, Den Haag Lid RvC UVIT Ned. Transplantatie Stichting, penningmeester dagelijks bestuur Voorzitter rvc De Jong Flowsystems bv Voorzitter rvc Sandeau Holding bv Voorzitter rvc Inter-Sprint Banden bv Voorzitter rvc PRLT BV Lid rvc NICE BV Voorzitter rvt Stichting MIKADO
Naam Functie Geboortedatum en –plaats Nevenfuncties
Mevrouw C.W. Gorter 21-02-1963, Wijdenes Lid RvC UVIT vanaf 19 maart 2010 Lid van de Raad van Toezicht Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Lid van het bestuur van de Schouwburg Velsen
50
JAARVERSLAG 2009
Naam Functie Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
Mevrouw K.B.T.C. Meekhof Directeur-grootaandeelhouder MIMP b.v. 06-02-1951, Bennebroek Lid RvC UVIT Directeur MPA b.v. Commissaris CED Holding Extern deskundige Saxxion Hogeschool Financieel adviseur Ver. L&G
Naam Functie Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer P.A. Schaafsma 11-02-1941, Leeuwarderadeel Lid RvC UVIT Lid Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven Lid bestuur Ned. Hervormde Diakonessen Inrichting (NHDI)
Naam Functie Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer H.T.A. Schildkamp 25-09-1946, Utrecht Lid RvC UVIT Adviseur Heliadvies B.V. Moderator comenius leergangen President-commissaris Rentex Floron Voorzitter Stichting Bonama Voorzitter Stichting Ondersteuning Marrons Suriname Voorzitter Stichting Stimulering Kwaliteit Verpleeghuiszorg Lid raad van toezicht ARGO
Naam Functie toezicht Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer N.P.M. Schoof Directeur-eigenaar AVDD B.V., bureau voor advies, bestuur en 10-02-1947, Hilversum Lid RvC UVIT Voorzitter RvC woningbouwcorporatie STEK te Lisse Voorzitter regiegroep Nationaal Uitvoeringsplan Expert VNG-international Voorzitter CROS – min. V&W
51
JAARVERSLAG 2009
Rooster van aftreden Raad van Commissarissen Coöperatie UVIT U.A. Lid Raad van Commissarissen Vacature J. Pierik (vz.)
2009
2010
2011
H
H H H
NH*
H
P. Schaafsma
H
H. Schildkamp N. Schoof
2013
(vac.) NH*
R. Elzinga K. Meekhof (tevens OR)
2012
H H
H = aftredend, herbenoembaar; NH = aftredend, niet-herbenoembaar. Aftreden vindt plaats tijdens de jaarlijkse Ledenraad-vergaderingen waarin de jaarrekeningen van de coöperaties worden behandeld. * Treedt af nadat in 2010 in vacature is voorzien.
52
JAARVERSLAG 2009
Gegevens leden Raad van Bestuur Naam Functie Portefeuille
Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
Naam Functie Portefeuille
Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
Naam Functie Portefeuille Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer E. Velzel Voorzitter Raad van Bestuur Univé-VGZ-IZA-Trias tot 19 maart 2010 Eindverantwoordelijkheid Strategie en merk Bestuursondersteuning HRM Innovatie Interne Accountantsdienst (hiërarchisch) 29-01-1963, Almelo Bestuurslid Verbond van Verzekeraars Lid ronde Tafel Werk&Inkomen Capgemini Lid raad van toezicht kwaliteitsinstituut CBO Lid Adviesraad ING De heer M.J.W. Bontje Lid Raad van Bestuur Grootzakelijk Werk en Inkomen Gezondheid: Gezondheidszorg Bedrijfsvoering 11-09-1954, Leidschendam Voorzitter Stichting Huisvesting Hospice Nieuwegein Lid Directiegroep 1 Lid Board of Governors AIM Lid St. Moon (Medisch Onderzoek en Onderwijs Nieuwegein) Lid College van Advies TNO Certification BV Lid Health Care Advisory Board Fortis Lid Adviesraad STG/Health Management Forum Voorzitter AVA DBC Services Lid Adviesraad Springer Uitgeverij BV Lid bestuur Zorgverzekeraars Nederland Lid bestuur Innovatiefonds Zorgverzekeraars De heer R.L.M. Hillebrand Lid Raad van Bestuur Polisadministratie, Declaratieverwerking, ICT Facilitair Beheer 10-08-1955, Leiden -
53
JAARVERSLAG 2009
Naam Functie Portefeuille Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
Naam Functie Portefeuille Geboortedatum en -plaats Nevenfuncties
De heer M. Duvivier Voorzitter Raad van Bestuur van Univé-VGZ-IZA-Trias vanaf 19 maart 2010 Schade, MKB, Particulier, Distributie, Onderlingen 25 januari 1958, Amsterdam Bestuurslid Federatie van Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen Bestuurslid sectorbestuur Schadeverzekering Verbond van Verzekeraars Voorzitter bestuur De Letselschade Raad De heer M.B.G.M. Oostendorp Lid Raad van Bestuur, CFO Finance & Control, Vermogensbeheer & Treasury, Risk & Compliance/Veiligheidszaken 6 mei 1956, Utrecht Raad van toezicht CBS Voorzitter Verantwoordingsorgaan ABN AMRO Pensioenfonds Commissaris FinaPedia BV Lid bestuur Stichting Bedrijfstak Pensioenfonds Zorgverzekeraars
54
JAARVERSLAG 2009
8. Remuneratiebeleid Hieronder wordt ingegaan op de kaders die gesteld worden aan de mate van beloning van de leden van de Raad van Commissarissen en de leden van de Raad van Bestuur. Remuneratie leden Raad van Commissarissen Het vaststellen van de remuneratie van de Raad van Commissarissen is gebaseerd op een door het bureau Hay uitgebracht rapport, waarbij de beloning van de voorzitter en de vicevoorzitter is vertaald naar het met de functie gemoeide tijdsbeslag. Daarnaast ontvangen de leden van de Raad van Commissarissen een kilometervergoeding, welke deels belast en deels fiscaal vrij is. De vaste vergoedingen worden jaarlijks geïndexeerd. Het gehanteerde prijsindexcijfer betreft het CBS-prijsindexcijfer voor gezinsconsumptie (2006 = 100). Daarnaast ontvangen de leden van de Raad van Commissarissen als lid van een commissie een vaste vergoeding. Ook de hoogte van deze vergoeding wordt jaarlijks geïndexeerd conform het hiervoor genoemde indexcijfer. Vaststelling van de vaste vergoeding van de Raad van Commissarissen vindt plaats door de Ledenraden. Remuneratie leden Raad van Bestuur Het beloningsbeleid van de Raad van Bestuur beoogt een beloningsstructuur te hanteren die de onderneming in staat stelt om gekwalificeerde en deskundige bestuurders aan te trekken en te behouden en deze bestuurders een evenwichtige en stimulerende beloning te bieden. Het beloningsbeleid is in 2009 vastgelegd in een rapport: ‘Principes voor een beheerst beloningsbeleid Univé-VGZ-IZA-Trias’, gebaseerd op het hieromtrent uitgebrachte rapport door DNB en AFM.
Arbeidsovereenkomst voor lange termijn De Raad van Commissarissen heeft – in tegenstelling tot de aanbevelingen van de commissieTabaksblat – bepaald dat met de leden van de Raad van Bestuur een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt aangegaan. Een arbeidsovereenkomst van beperkte duur staat haaks op de langetermijndoelstellingen van de organisatie. Jaarlijkse beoordeling Het functioneren van de leden van de Raad van Bestuur wordt jaarlijks beoordeeld. Tijdens deze beoordeling komt onder meer aan de orde in welke mate de leden van de Raad van Bestuur in staat zijn geweest te voldoen aan de individuele en collectieve prestatieindicatoren die ten grondslag liggen aan de uitkering van de variabele beloning. Hierbij spelen zowel kortetermijn- als ook langetermijndoelen. In het jaar 2009 heeft de Raad van Bestuur – gezien de behaalde financiële resultaten over 2008 – in overleg met de remuneratiecommissie afgezien van het recht op uitbetaling van variabele beloning voor de gerealiseerde korte- en langetermijndoelen. In de individuele arbeidsovereenkomsten zijn geen specifieke voorzieningen overeengekomen inzake de rechten van de leden van de Raad van Bestuur bij beëindiging van het lidmaatschap van de Raad van Bestuur door Univé-VGZIZA-Trias. In geval van onvrijwillig ontslag bedraagt de maximale vergoeding eenmaal het jaarsalaris (het ’vaste’ deel van de bezoldiging) conform de Univé-VGZ-IZA-Trias-code.
55
JAARVERSLAG 2009
Vaststelling door Raad van Commissarissen De beloning voor de leden van de Raad van Bestuur wordt vastgesteld door de Raad van Commissarissen op advies van de remuneratiecommissie. Er is sprake van een vaste beloning en een variabele beloning. Voor de voorzitter van de Raad van Bestuur bedraagt de variabele beloning 20% van de vaste beloning. Voor de leden van de Raad van Bestuur 15%. De beloning is vastgesteld op basis van de Hay-methode, waarbij voor de vaststelling van de hoogte van de bezoldiging de marktmediaan wordt gehanteerd. De marktmediaan is het gemiddelde beloningsniveau uit de marktvergelijking. Openbaarheid inkomens Univé-VGZ-IZA-Trias publiceert de inkomens in de jaarrekening.
56
JAARVERSLAG 2009
Coöperatie UVIT UA Jaarrekening 2009
Coöperatie UVIT UA 57
JAARVERSLAG 2009
Coöperatie UVIT UA 58
JAARVERSLAG 2009
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2009
Coöperatie UVIT UA 59
JAARVERSLAG 2009
1
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2009
(x ¼ 1.000) (voor winstbestemming)
31 december 2009
31 december 2008
ACTIVA Immateriële vaste activa
(1)
Beleggingen
(2)
Terreinen en gebouwen Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Overige financiële beleggingen
14.713
16.273
176.385
215.956
5.434 3.464.129
5.412 2.669.564 3.645.948
Vorderingen
2.890.932
(3)
Uit directe verzekering op Verzekeringsnemers Tussenpersonen Vorderingen uit herverzekering Vorderingen op College voor zorgverzekeringen Overige vorderingen
459.211 91.018 1.365 216.663 1.013.482
469.997 98.895 4.489 518.572 852.805 1.781.739
Overige activa
1.944.758
(4)
Materiële vaste activa Liquide middelen
28.837 787.957
24.281 1.556.065 816.794
1.580.346
Overlopende activa Lopende rente en huur Overlopende acquisitiekosten Overige overlopende activa
Afgeleide financiële instrumenten
22.067 22.052 62.723 (5)
24.484 21.325 18.657 106.842
64.466
4.377
49.278
6.370.413
6.546.053
Coöperatie UVIT UA 60
JAARVERSLAG 2009
31 december 2009
31 december 2008
PASSIVA Eigen vermogen
(6)
Agio Herwaarderingsreserve Wettelijke en statutaire reserves Overige reserves Onverdeelde winst
355.017 6.251 16.740 1.031.641 291.522
355.017 17.321 16.041 1.234.039 (201.699) 1.701.171
Technische voorzieningen
1.420.719
(7)
Technische voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's Technische voorziening voor te betalen schaden Technische voorziening voor winstdeling en kortingen Overige technische voorzieningen
670.306 2.881.842
659.892 3.006.578
13.473 5.012
12.144 5.470 3.570.633
Voorzieningen
3.684.084
(8)
Voor pensioenen Voor belastingen Overige voorzieningen
48.848 19.421 54.358
63.680 15.148 85.400 122.627
Langlopende schulden
164.228
(9)
Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden
63.000 148.804
66.000 137.188 211.804
Schulden
(10)
Schulden uit directe verzekering Schulden uit herverzekering Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan College voor zorgverzekeringen Overige schulden
376.861 9.698 51.356 90.346 146.020
Overlopende passiva Afgeleide financiële instrumenten
203.188
(11)
248.630 12.835 558.677 9.856 129.255 674.281
959.253
84.281
101.678
5.616 6.370.413
12.903 6.546.053
Coöperatie UVIT UA 61
JAARVERSLAG 2009
2
GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2009
(x ¼ 1.000)
2009
2008
Technische rekening
Verdiende premies eigen rekening
(12)
Wijziging technische voorzieningen nietverdiende premies en lopende risico's
(12)
9.499.831
Toegerekende opbrengst uit beleggingen Overige technische baten eigen rekening
(12)
Schaden eigen rekening
(13)
Wijziging voorziening voor te betalen schaden
(12)
8.653.688
(10.414)
161.392
9.489.417
8.815.080
179.150
(213.722)
9.599
9.752
9.678.166
8.611.110
(8.921.206)
(8.028.623)
124.736
(119.084)
(8.796.470) Wijziging overige technische voorziening eigen rekening
(12)
Winstdeling en kortingen
(14)
Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen Acquisitiekosten
(15)
(8.147.707)
626
(2.139)
882.322
461.264
(17.465)
(15.061)
(391.561) (166.969)
(390.271) (148.190) (558.530)
(538.461)
Overige technische lasten eigen rekening
(46.624)
(16.166)
Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf
259.703
(108.424)
Coöperatie UVIT UA 62
JAARVERSLAG 2009
Niet-technische rekening 2009
Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf Opbrengsten uit beleggingen
(16)
Niet-gerealiseerde winst op beleggingen Beleggingslasten
(17)
Niet-gerealiseerd verlies op beleggingen
2008
259.703
(108.424)
131.153
180.122
194.246
0
(103.362) 0
Toegerekende opbrengst uit beleggingen naar technisch rekening
(179.150)
(292.801) (207.983)
213.722
Andere baten
(18)
9.677
15.903
Andere lasten
(19)
(2.855)
(39.164)
Resultaat voor belasting
Belastingen Resultaat na belasting
(20)
309.412
(238.625)
(17.890)
36.926
291.522
(201.699)
Coöperatie UVIT UA 63
JAARVERSLAG 2009
3
GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2009
(x ¼ 1.000) Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. 2009
2008
Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangen premies Betaalde herverzekeringspremies Ontvangen bijdragen Ontvangen en betaalde beleggingsresultaten Betaalde uitkeringen en schaden Ontvangen van herverzekeraars in verband met uitkeringen en schade Betaalde winstdelingen en kortingen Betaalde bedrijfskosten Betaalde acquisitiekosten Betaalde belastingen
5.124.307 (11.044) 5.213.640 75.744 (9.401.549)
4.648.700 (10.508) 5.988.993 132.260 (8.434.115)
10.019 (16.132) (499.989) (167.696) 21.704
6.232 (23.117) (312.035) (155.302) (25.502)
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
349.004
1.815.606
Kasstroom uit investering- en beleggingsactiviteiten Investeringen en aankopen Beleggingen in zakelijke waarden Beleggingen in vastrentende waarden Groepsmaatschappijen en deelnemingen (Im-)materiële vaste activa
(3.802.037) (1.042.895) (86) (22.639)
(1.860.033) (1.547.634) (1.671) (11.827)
(4.867.657)
(3.421.165)
3.127.284 1.115.099 20.894 5.973
1.909.225 1.059.567 199 79
4.269.250
2.969.070
Desinvesteringen, aflossingen en verkopen Beleggingen in zakelijke waarden Beleggingen in vastrentende waarden Groepsmaatschappijen en deelnemingen (Im-)materiële vaste activa
Totaal kasstroom uit investering- en beleggingsactiviteiten
(598.407)
(452.095)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald en ontvangen agio en dividend Mutatie langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
0 (11.384)
(50) (219.145) (11.384)
(219.195)
Totaal kasstroom
(260.787)
1.144.316
Mutatie liquide middelen Mutatie kortlopende bankschulden
(768.108) 507.321
717.433 426.883
Mutatie liquide middelen
(260.787)
1.144.316
Coöperatie UVIT UA 64
JAARVERSLAG 2009
4
OVERZICHT GECONSOLIDEERD TOTAALRESULTAAT
(x ¼ 1.000) 2009
Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen Herwaardering Beleggingen in Terreinen en gebouwen Latente belasting over herwaardering Beleggingen in Terreinen en gebouwen
2008
291.522
(201.699)
(11.842)
(1.379)
772
645
Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen
(11.070)
Cumulatief effect van stelselwijzigingen die rechtstreeks in het eigen vermogen zijn verwerkt
25.020
0
305.472
(202.433)
Geconsolideerd totaalresultaat
(734)
Coöperatie UVIT UA 65
JAARVERSLAG 2009
5
GECONSOLIDEERDE GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING
Algemeen
Activiteiten Op 1 januari 2007 hebben Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. (hierna te noemen "Coöperatie VIT") en Coöperatie Univé U.A. (hierna te noemen Coöperatie Univé) een nieuwe coöperatie opgericht, te weten Coöperatie UVIT U.A. (hierna te noemen "Coöperatie UVIT"), statutair gevestigd te Gorinchem. Het doel van de onderneming zoals opgenomen in artikel 3 van de statuten luidt: "Het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van de tussen de leden vanwege de Coöperatie bestaande samenwerking. Het bevorderen van de op- en inrichting alsmede de instandhouding van de aangesloten bedrijven, het ontwikkelen van financiële en verzekeringsproducten, alsmede het doen implementeren van deze producten binnen de aangesloten bedrijven, het inrichten en in stand houden van het samenwerkingsverband tussen de leden van de Coöperatie, welk samenwerkingsverband is opgericht op de optimalisatie van de distributie van de producten van de leden, respectievelijk van de aangesloten bedrijven, welke distributie exclusief door of vanwege de leden zal plaatsvinden, het inrichten en in stand houden van een distributiestrategie, respectievelijk van een distributiesysteem met behulp waarvan de producten van de leden zullen worden gedistribueerd, het bedingen van rechten ten behoeve van de leden, respectievelijk de aangesloten bedrijven, voor zover van belang voor de inrichting en uitvoering van het samenwerkingsverband, het met inachtneming van hetgeen daartoe in deze statuten is vastgelegd, ten laste van de leden, respectievelijk de aangesloten bedrijven aangaan van verplichtingen, voor zover van belang voor de inrichting en uitvoering van het samenwerkingsverband, het bevorderen van de eenheid en samenwerking tussen de aangesloten bedrijven, respectievelijk de bedrijven welke worden geëxploiteerd door de Regionale Onderlingen". Beide hebben 50% van het ledenbelang in deze coöperatie. Coöperatie UVIT heeft de dagelijkse leiding over Coöperatie VIT en Coöperatie Univé.
Groepsverhoudingen De coöperatie maakt deel uit van een groep met Coöperatie UVIT als groepshoofd. De financiële gegevens van de coöperatie zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT. In de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT zijn de financiële gegevens opgenomen van: ´ Coöperatie UVIT U.A., Gorinchem VGZ-IZA-Trias Groep bestaande uit: ´ Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A., Nijmegen ´ VGZ Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) ´ IZZ Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) ´ IZA Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) ´ NV Zorgverzekeraar UMC, Nijmegen (100%) ´ Trias Zorgverzekeraar NV, Nijmegen (100%) ´ Zorgverzekeraar Cares Gouda NV, Nijmegen (100%) ´ NV Univé Zorg, Zwolle (100%) ´ Holding VGZ BV, Nijmegen (100%) ´ Exclusief Verzekeringen BV, Nijmegen (indirect 100%) ´ VGZ Vastgoed BV, Nijmegen (indirect 100%) ´ VGZ Zorgkantoor BV, Nijmegen (indirect 100%) ´ Trias Zorgkantoor BV, Nijmegen (indirect 100%) ´ Univé Zorgkantoor BV, Alkmaar (indirect 100%) ´ VGZ-IZA-Trias Diensten BV, Nijmegen (indirect 100%) ´ *CC BV, Nijmegen (indirect 100%) ´ Coöperatie VGZ-IZA-Trias U.A., Gorinchem (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) ´ Stichting Gezondheidszorg Univé, Alkmaar (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) ´ Stichting Trias, Gorinchem (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) ´ Trias Verzekeringen BV, Gorinchem (indirect 100%) ´ Trias BV, Gorinchem (indirect 100%)
Coöperatie UVIT UA 66
JAARVERSLAG 2009
Univé Verzekeringen Groep bestaande uit: ´ Coöperatie Univé U.A., Zwolle ´ Univé Organisatie BV, Zwolle (100%) ´ NV Univé Schade, Zwolle (100%) ´ Univé Asset Management BV, Zwolle (100%) ´ Univé Bedrijfsontwikkeling BV, Zwolle (100%) ´ Compander BV, Zwolle (100%) ´ Stichting Univé Rechtshulp, Zwolle (geen deelneming, wel overwegende zeggenschap) De geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie UVIT is gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Nijmegen.
Verbonden partijen Onder een Verbonden partij wordt verstaan een partij waarin Coöperatie UVIT beleidsbepalende invloed of invloed van betekenis kan uitoefenen op het zakelijke en financiële beleid. Partijen die beleidsbepalende invloed of invloed van betekenis kunnen uitoefenen op Coöperatie UVIT worden eveneens als verbonden partij aangemerkt. Alle transacties met verbonden partijen vinden plaats op basis van het 'at arms length'-principe.
Grondslagen voor de consolidatie Maatschappijen waarin Coöperatie UVIT beleidsbepalende invloed of de centrale leiding heeft, worden integraal geconsolideerd op basis van de waarderingsgrondslagen van Coöperatie UVIT. Over het algemeen is er sprake van beleidsbepalende invloed wanneer het belang in het aandelenkapitaal of het stemrecht (inclusief potentiële stemrechten) meer dan 50% bedraagt. Alle onderlinge verhoudingen worden in de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening geëlimineerd. In verband met de afzonderlijke vaststelling van de jaarrekeningen van Coöperatie Univé en Coöperatie VIT door hun respectievelijke ledenraden, heeft tussenconsolidatie plaatsgevonden van de maatschappijen die behoren tot de Univé Verzekeringen groep respectievelijk VGZ-IZA-Trias Groep.
Wijzigingen in de consolidatiekring Per 1 januari 2009 is Coöperatie UVIT U.A. bestuurder geworden van Stichting Trias. Coöperatie UVIT U.A. heeft hierdoor overheersende zeggenschap gekregen in Stichting Trias en haar dochterondernemingen Trias BV en Trias Verzekeringen BV. Deze rechtspersonen maken daarom voortaan deel uit van de consolidatiekring. De eerste opname in de consolidatie is verwerkt via de ‘pooling of interests’ methode. Deze methode houdt in dat alle activa en passiva van de gevoegde rechtspersonen tegen boekwaarde, bepaald volgens de grondslagen van Coöperatie UVIT, zijn opgenomen in de geconsolideerde balans; baten en lasten zijn vanaf het begin van het boekjaar in de geconsolideerde winst- en verliesrekening verwerkt en de vergelijkende cijfers van het voorgaande boekjaar zijn aangepast. De financiële gegevens van Stichting Trias en haar dochterondernemingen zijn als volgt:
Activa Passiva Eigen vermogen Resultaat na belastingen
2009
2008
¼
¼
4.417 3.155 1.262 (215)
3.533 2.056 1.477 258
Coöperatie UVIT UA 67
JAARVERSLAG 2009
Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt conform de in Afdeling 15 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek opgenomen voorschriften voor de jaarrekening van verzekeringsmaatschappijen en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Alle bedragen in de jaarrekening zijn vermeld in duizenden euro's, tenzij anders is aangegeven.
Stelselwijziging Voorziening voor pensioenverplichtingen Tot en met 2008 werd het saldo van de contante waarde van de pensioenverplichtingen en de uitstaande fondsbeleggingen bij Stichting Bedrijfspensioenfonds Zorgverzekeraars op de balans opgenomen. Voor de jaarrekening 2009 heeft Coöperatie UVIT gekozen voor vervroegde toepassing van de richtlijn RJ 271, versie 2009 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. De nieuwe richtlijn gaat uit van een verplichtingenbenadering. Dit betekent dat er alleen een verplichting op de balans wordt opgenomen indien en voor zover er op balansdatum een verplichting bestaat aan de pensioenuitvoerder of de werknemers. Fondsbeleggingen worden niet meer op de balans opgenomen. De vergelijkende cijfers 2008 zijn hierop aangepast. De invloed van deze stelselwijziging op de balans per 31 december 2008 en de winst- en verliesrekening over 2008 is als volgt:
na wijziging
vóór wijziging
¼
¼
17.836 9.137
61.176 36.624
Eigen vermogen per 1 januari 2008 Eigen vermogen per 31 december 2008
1. 613.437 1. 420.719
1.573.371 1.395.699
Pensioenlasten 2008 Resultaat na belastingen 2008
28.506 (201.699)
12.654 (186.656)
Voorziening pensioenverplichtingen per 1 januari 2008 Voorziening pensioenverplichtingen per 31 december 2008
Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost.
Vergelijkende cijfers Met het oog op vergelijkbaarheid zijn enkele herrubriceringen doorgevoerd. Deze herrubriceringen hebben geen invloed op vermogen en resultaat. Deze posten hebben voornamelijk betrekking op beleggingen, geldmiddelen, bijdragen College voor zorgverzekeringen, bedrijfskosten en overige technische lasten.
Coöperatie UVIT UA 68
JAARVERSLAG 2009
Risico's en onzekerheden
Basisverzekering Sinds 1 januari 2006 is in Nederland een nieuw privaat zorgverzekeringsstelsel van kracht. Dit private stelsel bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de basisverzekering, een verplichte verzekering voor alle ingezetenen in Nederland en alle nietingezetenen die ter zake van in Nederland in dienstbetrekking verrichte arbeid aan de loonbelasting onderworpen zijn. De invulling van de dekking van de basisverzekering wordt door de overheid bepaald. De zorgverzekeraar is verplicht alle onder de kring der verzekerden vallende personen, ongeacht leeftijd en gezondheidsrisico’s, te accepteren. Tevens moet de nominale premie, die de verzekeraar bij de verzekerde in rekening brengt, voor alle verzekerden gelijk zijn. Het tweede deel van het systeem betreft de (vrijwillige) aanvullende verzekering. De dekking van deze verzekering is niet gebonden aan overheidsbepalingen. Voorts heeft de verzekeraar de mogelijkheid van premiedifferentiatie voor deze verzekering. De werking van het risicovereveningsmodel De combinatie van acceptatieverplichting en verbod op premiedifferentiatie is verzekeringstechnisch alleen mogelijk door een systeem van verrekening buiten de verzekerde om. Dit is het zogeheten risicovereveningsmodel, dat in twee delen is geknipt. Ex-ante krijgt een zorgverzekeraar per verzekerde, gebaseerd op een aantal vereveningscriteria, een bijdrage uit het vereveningsfonds. Op deze bijdrage wordt een zogeheten rekenpremie in mindering gebracht. Deze rekenpremie is de basis voor de vaststelling van de nominale premie van de zorgverzekeraar. Door de ex-ante bijdrage ontvangt de zorgverzekeraar een bijdrage per verzekerde die overeenkomt met de vooraf verwachte zorgconsumptie van die verzekerde. Hoewel hierdoor op verzekeraarniveau de verwachte schaden grotendeels gedekt worden door de verwachte opbrengsten, wijken de werkelijke schaden uiteraard af van de verwachte. Daarom wordt de bijdrage uit het vereveningsfonds achteraf deels aangepast aan de werkelijke schaden. Dit is het ex-post deel, bestaande uit een aantal stappen. Ex-post compensatiemechanismen De precieze vormgeving en de mate van inzet van de ex-post compensatiemechanismen ligt vooraf vast. Zorgverzekeraars kunnen dus bij de premiecalculaties ook rekening houden met de consequenties van de ex-post compensatiemechanismen. Deze bestaat uit de volgende 5 componenten (de vermelde percentages en bedragen hebben betrekking op het jaar 2009): 1 Macro nacalculatie deelbijdragen De macro nacalculatie compenseert afwijkingen tussen macro-kostenramingen van VWS en macrokosten realisaties. Deze nacalculatie geschiedt per deelbudget (vaste ziekenhuiskosten, kosten van b-dbc’s , (overige) variabele ziekenhuiskosten, overige prestaties en geneeskundige GGZ). Alle zorgverzekeraars samen lopen daardoor in het betreffende jaar geen risico op de totale kostenontwikkeling. Als de macro kosten hoger uitvallen (bijvoorbeeld door een hogere zorgconsumptie of prijsstijgingen), wordt een hogere vereveningsbijdrage toegekend, als de macro kosten lager uitvallen (bijvoorbeeld door een scherper inkoop- of preferentiebeleid) gaat de totale vereveningsbijdrage omlaag. Een gevolg van de macro nacalculatie is dat niet alleen de kosten van de zorgverzekeraar zelf maar ook van alle andere zorgverzekeraars relevant zijn voor de uiteindelijke hoogte van de macro deelbijdragen. 2 Hogekostencompensatie op 3 deelbudgetten Op de kosten van overige prestaties, de variabele kosten ziekenhuisverpleging en de kosten van b-dbc’s wordt hogekostencompensatie (HKC) toegepast, waarbij hoge kosten, boven een drempelbedrag van ¼ 20.000, bij individuele verzekerden ten laste van een (fictieve) pool kunnen worden gebracht. Boven de drempelwaarde worden de kosten voor 90 procent onderling verrekend. 3 Nacalculatie variabele ziekenhuiskosten De verschillen tussen de werkelijke en verwachte variabele ziekenhuiskosten na vorengenoemde stappen, worden voor 40% nagecalculeerd. Dat wil zeggen ten gunste dan wel ten laste van het vereveningsfonds gebracht. 4 Bandbreedteregeling variabele kosten ziekenhuisverpleging Indien een verzekeraar na toepassing van alle compensatiemechanismen meer dan ¼ 22,50 hogere of lagere variabele kosten ziekenhuisverpleging en kosten b-dbc’s heeft dan het landelijk gemiddelde, wordt het meerdere voor 90% nagecalculeerd met het vereveningsfonds. 5 Integrale nacalculatie vaste kosten ziekenhuisverpleging en kosten geneeskundige GGZ De vaste kosten van ziekenhuisverpleging en de kosten van de geneeskundige GGZ ten slotte worden voor 100 procent nagecalculeerd.
Coöperatie UVIT UA 69
JAARVERSLAG 2009
Onzekerheden in het risicovereveningssysteem Hoewel het systeem van risicoverevening de verzekeringstechnische risico’s van zorgverzekeraars sterk reduceert, resteren een aantal onzekerheden. Deze worden hierna geschetst. 1. Onzekerheden door de introductie van het systeem van dbc’s Sinds 1 januari 2005 is de afrekening van de kosten van ziekenhuizen gebaseerd op dbc’s. Deze afrekenmethode beslaat een gehele periode van medische behandeling en bevat alle afzonderlijke deelbehandelingen. De afrekening tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar vindt plaats aan het einde van de behandelperiode. De introductie van deze dbc’s heeft verstrekkende gevolgen gehad voor de tarifering van de ziekenhuiskosten. Bij de dbc’s wordt gebruik gemaakt van uniforme gemiddelde tarieven voor een ziektebeeld (all-inclusive), die onafhankelijk zijn van de mate waarin de verzekerde ook daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt van alle in het dbc-tarief gecalculeerde diensten. Met de invoering van de dbcsystematiek is een extra onzekerheid ontstaan als gevolg van een verwachte verschuiving van kosten tussen leeftijdscategorieën (van oud naar jong), die, afhankelijk van de verzekerdenpopulatie van de verzekeraar, gevolgen heeft voor de totale ziekenhuiskosten. In de afgelopen jaren is langzamerhand beter zicht verkregen op deze effecten. Doordat echter het dbc-systeem voortdurend wordt aangepast en er door de lange doorlooptijd van dbc’s veel tijd verstrijkt tot inzicht in de effecten van deze aanpassingen verkregen is, is er nog geen sprake van een stabiele reeks van schadegegevens. Dat wordt mede veroorzaakt doordat ook in 2009 is gebleken dat nog veel declaraties van dbc’s, die in de jaren 2007 en 2008 zijn geopend, worden ontvangen. Ook is er onzekerheid omtrent de verschuiving van a-dbc’s (het a-segment, waarop een risicomitigatie van toepassing is) naar b-dbc’s (het b-segment, dat geheel risicodragend is). Bovendien zijn controleactiviteiten op relaties tussen gedeclareerde dbc’s uit 2009 en uit voorgaande jaren ook regelmatig aanleiding om zelf correcties door te voeren op declaraties uit oude jaren. Daardoor is het beeld van hoe de kosten neerslaan in de verschillende categorieën nog niet duidelijk, waardoor de hiervoor geschetste onzekerheid is blijven bestaan. 2. Kaderregeling AO/IC inzake dbc-registratie en -facturatie Met de invoering van de dbc’s is tevens de kaderregeling AO/IC inzake dbc-registratie en -facturatie van kracht geworden. Deze kaderregeling verplicht instellingen die dbc’s leveren (met name ziekenhuizen en GGZ instellingen) aan minimale eisen voor de administratieve organisatie en interne controle te voldoen. Zij moeten hierover verantwoording afleggen middels een bestuursverklaring. Vanaf 2007 wordt door de ziekenhuizen daarnaast verantwoording afgelegd door middel van het zogenoemde Verantwoordingsdocument totaalbedrag gefactureerd dbc’s. De accountant van de zorgverlener geeft een juistheidverklaring af bij de in dit document opgenomen declaratiegegevens. Indien de voormelde juistheidverklaringen tijdig beschikbaar zijn en kunnen worden gebruikt bij het opstellen van de jaarrekening levert dit een nuttige bijdrage aan het reduceren van de onzekerheden over de juistheid van de declaraties. 3. Over/onderfinanciering ziekenhuizen Over- of onderfinanciering van een ziekenhuis is het verschil tussen het budget van een ziekenhuis enerzijds en de door het ziekenhuis, via gedeclareerde dbc’s, gerealiseerde opbrengst anderzijds. Het gaat hierbij alleen om de a-dbc’s. Zodra een ziekenhuis een hogere opbrengst heeft dan het budget is er sprake van een opbrengstoverschot, is dit andersom, dan is er sprake van een opbrengsttekort. Deze verschillen moeten door het ziekenhuis met de zorgverzekeraars worden verrekend via de zogenaamde opbrengstverrekening. In oktober 2008 zijn de tariefbeschikkingen voor 2005 en 2006 afgegeven. De NZa heeft aansluitend de afrekening 2007 op ziekenhuisniveau vastgesteld. In september 2009 heeft dit uiteindelijk geleid tot een afrekening op verzekeraarniveau. Voor 2008 heeft de NZa de nacalculaties afgewikkeld in september 2009 en aansluitend een consultatieronde uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een definitieve vaststelling van de opbrengstverschillen 2008 op ziekenhuisniveau. Dit verschil bedraagt macro ¼ 1 miljard waarbij voor individuele ziekenhuizen zowel over- als onderdekking voorkomt. De opbrengstverschillen zullen op basis van schadelastgegevens van de zorgverzekeraars in 2010 worden toegerekend aan de individuele zorgverzekeraars. Voor 2009 is het voor zorgverzekeraars moeilijk zelfstandig een inschatting te maken van de financieringsverschillen, onder andere vanwege de hierboven genoemde problematiek en de wijzigingen in het dbc-systeem. Een vergelijkbaar verhaal geldt voor de GGZ instellingen. Zoals eerder aangegeven geldt voor deze kosten 100% nacalculatie. 4. Bepaling verhouding vast/variabel Zoals hiervoor vermeld is de afgelopen jaren meer informatie beschikbaar gekomen over de schadelast van de ziekenhuizen, waardoor de verhouding tussen de vaste component (die 100% nagecalculeerd wordt) en de variabele component (die deels nagecalculeerd wordt) nauwkeuriger kan worden bepaald. Voor de schadejaren 2008 en 2009 blijft deze verhouding en daarmee de opbrengstverrekening, vooralsnog echter onzeker.
Coöperatie UVIT UA 70
JAARVERSLAG 2009
5. Bepaling resultaateffect uit hoofde van DKG en FKG ten opzichte van de ex-ante bedragen De werkelijke opbrengsten uit DKG en FKG (als onderdeel van het ex-ante deel van de risicoverevening) kunnen substantieel afwijken van de gebudgetteerde opbrengsten. Door de late indiening van de gegevens hierover bij het CVZ moet het effect hiervan geschat worden. 6. Onzekerheden door de werking van het risicovereveningssysteem Bovenstaande onzekerheden brengen met zich mee dat het erg lang (3 tot 4 jaren) duurt voordat tot een definitieve afrekening met de individuele zorgverzekeraars overgegaan kan worden. Dat betekent dat die onzekerheden zich ook cumuleren in die periode. Een extra nadeel is dat de bevindingen van de afrekeningen pas na zeer lange tijd meegenomen kunnen worden in het ex-ante model voor toekomstige jaren respectievelijk de structuur van het ex-post model. Inmiddels zijn de resultaten van de risicoverevening 2006 door het CVZ vastgesteld. Hierdoor heeft de zorgverzekeraar inzicht in de uitkomsten van het eerste jaar risicoverevening onder de Zorgverzekeringswet en daarmee een beter beeld voor de jaren na 2006 ten opzichte van voorgaande jaarrekeningen. De hiervoor weergegeven onzekerheden kunnen een significante invloed hebben op het resultaat over 2009, dat voor deze bedrijfsonderdelen in de periode 2010-2013 definitief wordt vastgesteld, en de hoogte van de technische voorzieningen voor de basisverzekering per eind 2009. 7. Toepassing van het risicovereveningsmodel Voor alle Zorgentiteiten binnen de Coöperatie VIT groep wordt zowel gezamenlijk als individueel de uitkomst van het risicovereveningsmodel bepaald. Daarbij wordt rekening gehouden met alle onzekerheden zoals hiervoor genoemd. Hierbij worden de uitkomsten van het risicovereveningsmodel per zorgentiteit afgezet tegen de landelijke zorgkosten zoals die periodiek door Zorgverzekeraars Nederland op macroniveau beschikbaar worden gesteld. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in: ´
´
Variabele ziekenhuiskosten en specialistische hulp, vanwege de over- en onderfinancieringseffecten en het nacalculatieregime en Overige verstrekkingen
Daarbij geldt dat met het verstrijken van de boekjaren 2006, 2007 en 2008 de landelijke cijfers in toenemende mate betrouwbaarder worden. Over het jaar 2006 is goede en betrouwbare informatie over de landelijke informatie beschikbaar. Voor 2007 en nog meer in 2008 neemt de betrouwbaarheid af, onder meer door de reeds hiervoor aangehaalde onder- en overfinanciering. Uit hoofde van het voorzichtigheidsbeginsel betrachten we derhalve bij het bepalen van de uitkomsten van het vereveningsmodel de nodige prudentie. Voor het jaar 2009 is geen rekening gehouden met een resultaat uit de toepassing van het risicovereveningsmodel. Achtergrond hiervan is dat de ervaring leert, uit de forse wijzigingen die zich hebben voorgedaan over de jaren 2006, 2007 en 2008, dat deze landelijke cijfers over 2009 te prematuur zijn en nog fors zullen wijzigen in de loop der tijd. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
Algemeen Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva gewaardeerd tegen de nominale waarde. In de balans en winst- en verliesrekening zijn referenties opgenomen waarmee wordt verwezen naar de toelichting.
Immateriële vaste activa Een immaterieel vast actief wordt in de balans opgenomen als: ´ het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen die een actief in zich bergt, zullen toekomen aan de maatschappij; en ´ de kosten van het actief betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Uitgaven inzake een immaterieel vast actief dat niet aan de voorwaarden voor activering voldoet, worden rechtstreeks in de winst- en verliesrekening verantwoord.
Concessies, vergunningen en intellectuele eigendom De concessies, vergunningen en intellectuele eigendommen worden gewaardeerd tegen aanschaffingwaarde verminderd met lineair bepaalde afschrijving op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel lager realiseerbare waarde.
Coöperatie UVIT UA 71
JAARVERSLAG 2009
Goodwill Goodwill is het verschil tussen de aanschafwaarde en het aandeel van de maatschappij in de reële waarde van de verworven activa en passiva. Goodwill wordt geactiveerd en stelselmatig afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel gewaardeerd tegen lager realiseerbare waarde.
Beleggingen Terreinen en gebouwen Terreinen en gebouwen worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zijnde de onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en gebruik. Taxaties vinden uiterlijk iedere drie jaar plaats door een externe taxateur. Eventueel hieruit voortvloeiende waardecorrecties zijn verantwoord in de herwaarderingsreserve. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde. Andere deelnemingen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde, tenzij geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend. Indien in een deelneming geen invloed van betekenis op het financiële en zakelijke beleid wordt uitgeoefend, dan wordt de deelneming gewaardeerd tegen de actuele waarde. Indien de waarde van een niet- geconsolideerde deelneming die op nettovermogenswaarde wordt gewaardeerd negatief wordt, wordt voor het aandeel in die deelneming alleen een voorziening gevormd indien er voor zover er een verplichting bestaat om de deelneming in staat te stellen haar schulden te betalen. Indien er geen feitelijke verplichting bestaat, wordt de deelneming niet verder afgewaardeerd dan tot nihil. Overige financiële beleggingen Overige financiële beleggingen worden in één van de volgende categorieën ingedeeld. Deze indeling is afhankelijk van het doel waarvoor deze beleggingen worden verworven. ´
´
Beleggingen geclassificeerd als 'reële waarde met waardemutaties in het resultaat' Deze classificatie wordt aangehouden voor alle beleggingen van de maatschappij in aandelen, deelnemingsbewijzen en andere niet-vastrentende waardepapieren, voor alle beleggingen in obligaties en andere vastrentende waardepapieren en voor andere financiële beleggingen. Deze beleggingen worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de gerealiseerde en ongerealiseerde waardeverminderingen via de winst- en verliesrekening worden verwerkt. Onder de reële waarde (marktwaarde) wordt verstaan het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen terzake goed geïnformeerde partijen, die tot een transactie bereid zijn en onafhankelijk van elkaar zijn. De financiële instrumenten met een marktnotering en die worden verhandeld op een actieve markt, worden gewaardeerd tegen de genoteerde marktprijs. Indien geen sprake is van een actieve markt voor een financieel instrument, wordt de reële waarde vastgesteld op basis van waarderingstechnieken. De gehanteerde waarderingstechnieken worden vastgesteld door onafhankelijke deskundigen. Beleggingen geclassificeerd als 'leningen en vorderingen' Deze classificatie wordt gebruikt voor alle vorderingen van de maatschappij uit hypothecaire leningen en uit andere leningen. Deze beleggingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Ook alle deposito's bij kredietinstellingen van de maatschappij vallen onder deze classificatie. Deze beleggingen worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarde met als maximum de nominale waarde.
Aan- en verkopen van beleggingen geclassificeerd als ‘reële waarde met waardemutaties in het resultaat’, met uitzondering van beleggingen in private equity fondsen, worden op de balans opgenomen of van de balans verwijderd op de transactiedatum, dat wil zeggen de datum waarop de maatschappij zich verplicht tot aan- of verkoop van de activa. Beleggingen geclassificeerd als ‘leningen en vorderingen’ en beleggingen in private equity fondsen worden op de afwikkelingsdatum op de balans opgenomen. Voor verstrekte leningen is dat de dag waarop de lening door de maatschappij aan de debiteur wordt uitbetaald. Voor beleggingen in private equity fondsen is dat de dag waarop de maatschappij de storting op de participaties voldoet. Financiële beleggingen worden niet langer opgenomen indien het recht op de ontvangst van kasstromen uit de financiële activa is vervallen of indien de maatschappij nagenoeg alle risico’s en voordelen van de rechthebbende op het financieel actief overdraagt. Een toelichting op de uit beleggingen voortvloeiende risico's en de mate van beheersing daarvan is opgenomen in het verslag van de Raad van Bestuur.
Coöperatie UVIT UA 72
JAARVERSLAG 2009
Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, waar nodig onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Bij de bepaling van de voorziening is rekening gehouden met de regeling wanbetalers. College voor zorgverzekeringen (CVZ) De rekening-courant verhouding met het College voor zorgverzekeringen (CVZ) betreft de per saldo vordering c.q. schuld tegen nominale waarde van de te verrekenen bedragen uit hoofde van de Zorgverzekeringswet (en ZFW) en AWBZ.
Overige vorderingen Hieronder zijn opgenomen de vorderingen op ziekenhuizen waaraan permanente voorschotten zijn verstrekt ter compensatie van liquiditeitstekorten bij de ziekenhuizen. Dit is het gevolg van de DBC-systematiek, waarbij pas na afronding van de behandelperiode gedeclareerd kan worden. De latente belastingvordering betreft onder andere een vordering uit hoofde van voorwaartse verliescompensatie. Deze wordt opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut.
Overige activa
Materiële vaste activa De materiële vaste activa wordt gewaardeerd tegen aanschaffingwaarde verminderd met lineair bepaalde afschrijving op basis van de geschatte economische levensduur, dan wel lager realiseerbare waarde.
Afgeleide financiële instrumenten In de beleggingsportefeuille wordt gebruik gemaakt van een aantal afgeleide financiële instrumenten. De renteinstrumenten, de zogenaamde renteswaps en renteswapoptions, hebben betrekking op het vastrentende waarde deel van de portefeuille. De rente-instrumenten worden voornamelijk benut om de impact van renteschommelingen op het vermogen te reduceren. Naast de rente-instrumenten wordt er gebruik gemaakt van valutatermijncontracten. Een deel van de totale portefeuille is niet genoteerd in Euro's. Om het risico van koersbewegingen van vreemde valuta te beperken wordt er gebruik gemaakt van valutatermijncontracten. Naast de genoemde rente- en valuta-instrumenten wordt ook gebruik gemaakt van rente- en valutafutures. De afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de gerealiseerde en ongerealiseerde waardemutaties via de winst-en-verliesrekening worden verwerkt. De reële waarde van een renteswap is het geschatte bedrag dat de maatschappij zou ontvangen of betalen om de swap op de balansdatum te beëindigen, rekening houdend met de huidige rentestand. De valutatermijncontracten worden gewaardeerd tegen reële waarde op basis van de valutakoersen per 31 december 2009. Voor de futures geldt dat het verschil in waarde dagelijks wordt berekend en eveneens dagelijks wordt afgerekend tussen de contractpartijen. Dit betekent dat de reële waarde van de futures per 31 december nihil bedraagt.
Eigen vermogen
Agio De kapitaalstorting die de nominale waarde van het kapitaal te boven gaat of de storting door een aandeelhouder, in een ander geval dan de uitgifte van aandelen, wordt onder agio verantwoord. Herwaarderingsreserve Niet gerealiseerde winsten en verliezen, zijnde het verschil tussen de actuele waarde en de verkrijgingswaarde op beleggingen in terreinen en gebouwen, worden rechtstreeks in de herwaarderingsreserve verantwoord waar nodig onder aftrek van de latente belastingverplichting. Een negatief saldo van de herwaarderingsreserve wordt ten laste van het resultaat gebracht.
Coöperatie UVIT UA 73
JAARVERSLAG 2009
Wettelijke en statutaire reserves De wettelijke reserves betreffen de kosten van onderzoek en ontwikkeling, alsmede de met de uitvoering van de Ziekenfondswet, herstructurering ziektekostenverzekeringen en AWBZ aangehouden reserves op basis van de daarvoor bestemde regeling. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschuldigde aflossingen worden opgenomen onder de kortlopende schulden. Technische voorzieningen
Voor niet-verdiende premies en lopende risico's ´
´
Schadeverzekeringen De voorziening voor niet-verdiende premies heeft een kortlopend karakter en betreft het onverdiende gedeelte van de in het verslagjaar in rekening gebrachte premies. Daarnaast bevat deze post de wiskundig vastgestelde voorziening voor lopende risico’s inzake de branchegroep ‘Ongevallen en ziekte’. Deze voorziening heeft een kortlopende karakter en is berekend op basis van actuariële grondslagen volgens marktadvies AOV-individueel 2000. De voorziening voor lopende risico’s heeft een kortlopend karakter en betreft lopende verzekeringscontracten indien die naar verwachting in volgende perioden verliezen zullen opleveren. Deze voorziening wordt berekend op basis van schattingen van toekomstige schadelasten, verdiende premies en bedrijfskosten. Zorgverzekeringen De voorziening voor niet-verdiende premies heeft een kortlopend karakter en betreft in het boekjaar ontvangen premie in zake risico’s die op het daarop volgende boekjaar of boekjaren betrekking hebben. De voorziening voor lopende risico’s heeft een kortlopend karakter en betreft lopende verzekeringscontracten indien die naar verwachting in volgende perioden verliezen zullen opleveren. Deze voorziening wordt berekend op basis van schattingen van toekomstige schadelasten, verdiende premies en bedrijfskosten. Tevens wordt rekening gehouden met de in- en uitstroom van verzekerden in het nieuwe jaar ten opzichte van de verzekerdenstand per 31 december.
Voor te betalen schaden ´
´
Schadeverzekeringen De voorziening voor te betalen schaden heeft een overwegend kortlopend karakter en wordt deels bepaald op basis van statistische gegevens (schadeklok) en deels volgens de post-voor-post-methode. Letselschaden worden individueel gewaardeerd. Voorts wordt rekening gehouden met in het verslagjaar voorgevallen schaden die per balansdatum nog niet zijn gemeld (IBNR-schaden). Voor de branchegroep ‘Ongevallen en ziekte’ worden Kazotabellen gehanteerd. Het aandeel van herverzekeraars in de overlopende schaden is op de voorziening in mindering gebracht. Zorgverzekeringen De voorziening voor te betalen schaden heeft een overwegend kortlopend karakter en is gevormd op basis van ervaringscijfers verkregen uit statistische gegevens over 2009 en voorgaande jaren. Een belangrijk deel van de voorziening heeft betrekking op DBC-declaraties (Diagnose Behandel Combinatie). De DBC-financiering brengt met zich mee dat later dan voorheen inzicht bestaat in de werkelijke kosten, doordat dbc’s maximaal een jaar kunnen openstaan, maar verantwoord moeten worden op de openingsdatum. Voorts wordt verwezen naar hetgeen in de paragraaf over over/onderfinanciering wordt opgemerkt. Per saldo is de tweede voorlopige, bijna definitieve afrekening – inclusief hoge kostencompensatie – van 2009 op zijn vroegst mogelijk in de zomer van 2012. Bij het opstellen van de jaarrekening moet derhalve gewerkt worden met schattingen van met name de kosten ziekenhuiszorg, waaronder de splitsing in vaste en variabele kosten en van de effecten van hoge kostencompensatie en nacalculatie.
De voorziening voor te betalen schaden bevat een voorziening voor schadebehandelingskosten inzake de per balansdatum nog lopende schaden waarvan de hoogte wordt gesteld op een geschat bedrag.
Voor winstdeling en kortingen De voorziening voor winstdeling en kortingen betreft de nog te betalen korting ingevolge het Premie Voordeel Plan alsmede participatieprovisies die al zijn toegewezen, maar nog niet tot uitkeringen hebben geleid; beide hebben een overwegend kortlopend karakter.
Coöperatie UVIT UA 74
JAARVERSLAG 2009
Overige technische voorzieningen Onder de overige technische voorzieningen is opgenomen het aandeel in de ‘schadereserve’ van het Waarborgfonds Motorverkeer; dit betreft een overwegend langlopende voorziening.
Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Pensioenen ´
´
Pensioenverplichtingen Pensioenverplichtingen worden op de balans opgenomen indien er voor zover er op balansdatum een verplichting bestaat jegens de pensioenuitvoerder of de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting nodig zijn om de verplichtingen af te wikkelen, voor zover relevant gebaseerd op actuariële grondslagen. VUT De voorziening voor uitkeringsverplichtingen (VUT) is gevormd ter voldoening van structurele verplichtingen uit hoofde van interne arbeidsrechtelijke regelingen. Waardering vindt plaats tegen contante waarde van de uitgaven die naar verwachting nodig zijn om de verplichtingen af te wikkelen gebaseerd op actuariële grondslagen. De voorziening heeft een langlopend karakter.
Voor belastingen De voorziening voor belastingen is ontstaan door verschillen tussen de bedrijfseconomische en de fiscale waardering van activa en passiva, alsmede door de fiscaal afwijkende verwerking van (on)gerealiseerde beleggingsresultaten. Tevens is sprake van een belastinglatentie met betrekking tot de in de loop der jaren fiscaal gevormde egalisatiereserve. De verplichtingen zijn gewaardeerd tegen een belastingtarief van 25,5% en hebben een langlopend karakter.
Overige voorzieningen ´
´
´
´
Reserve Voormalige Vrijwillige Ziekenfondsverzekeringen (RVVZ) De voorziening Reserve Voormalige Vrijwillige Ziekenfondsverzekeringen (RVVZ) is in het verleden gevormd ter voldoening van bestedingen in het kader van het gesloten convenant. Volgens dit convenant wordt de voorziening in twintig jaar besteed. Bestemming vindt plaats aan zorg gerelateerde projecten en aan projecten ten behoeve van kwaliteitsverbetering van de dienstverlening aan verzekerden. De voorziening heeft een langlopend karakter. Voorziening in verband met toekomstige jubileakosten Deze voorziening is gevormd ten behoeve van mogelijke verplichtingen aan medewerkers in verband met uitkeringen inzake jubilea (CAO) gedurende de periode dat men mogelijk werkzaam zal zijn. Deze voorziening wordt tegen contante waarde opgenomen gebaseerd op actuariële grondslagen en heeft een overwegend langlopend karakter. Reorganisatievoorziening In deze voorziening zijn de kosten verantwoord die als gevolg van de reorganisatie noodzakelijk zijn en niet in verband staan met de doorlopende activiteiten. De kosten zijn contant gemaakt tegen 5,1% (2008: 5,8%). De voorziening heeft een overwegend kortlopend karakter. Overige voorzieningen De overige voorzieningen worden in de balans opgenomen wanneer een wettelijke of feitelijke verplichting, die op betrouwbare wijze kan worden ingeschat, ontstaat als gevolg van een gebeurtenis in het verleden en het waarschijnlijk is dat een uitstroom van economische voordelen nodig zal zijn om de verplichting af te wikkelen. De overige voorzieningen hebben een overwegend langlopend karakter.
Er is geen voorziening getroffen voor arbeidsongeschiktheid. Dit risico is elders verzekerd. Bij voorzieningen die tegen contante waarde worden gewaardeerd, wordt de toeneming van de boekwaarde als gevolg van het verloop van de tijd verantwoord als dotatie aan de voorziening.
Coöperatie UVIT UA 75
JAARVERSLAG 2009
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Algemeen Voor zover niet anders is vermeld, wordt het resultaat bepaald op basis van historische kosten. Baten en lasten worden zoveel mogelijk toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben.
Budgetbijdrage CvZ De bijdragen CvZ bestaan uit de ter beschikking gestelde budgetten voor verstrekkingen en beheerskosten inclusief de (landelijke) vereveningsbijdragen Zvw inzake schade, wanbetalers en beheerskosten. De hoogte van dit bedrag wordt bepaald door de meest recente correspondentie vanuit het CvZ, gecorrigeerd voor verwachte aanpassingen. Het verder beschikbaar komen van vereveningsinformatie over oudere jaren heeft met ingang van 2008 geleid tot het verantwoorden van vereveningsresultaten per rechtspersoon. Bij de bepaling van de vereveningsresultaten is per verstrekkingcategorie rekening gehouden met de gevolgen van de onzekerheden zoals genoemd in de paragraaf risico’s en onzekerheden.
Schaden eigen rekening Zorgverzekeringen Met ingang van 2005 is het declaratiesysteem van ziekenhuizen en specialisten ingrijpend gewijzigd en worden DBC’s in rekening gebracht voor de geleverde zorg. Als gevolg van de invoering van de DBC’s en doorgevoerde wijzigingen in het DBC-systeem in 2006 is de hoogte van de post medische zorg in ziekenhuizen met grote onzekerheid omgeven. Omdat bij het opmaken van de jaarrekening slechts een deel van de totale jaarlast gedeclareerd is, onbekend is welk deel van het totaal dat is en er bovendien problemen zijn met het bepalen van de nog te verrekenen over- of onderdekking van de ziekenhuisbudgetten is een exacte inschatting van de totale kosten onzeker. Het financieel risico wordt overigens substantieel gemitigeerd, omdat er verschillende ex-post correctiemechanismen op de deelbijdragen van de ziekenhuiskosten plaatsvinden. Het betreft: ´ volledige macro nacalculatie; ´ volledige nacalculatie van de vaste kosten en kosten geneeskundige GGZ per verzekeraar; ´ nacalculatie van een deel van de resterende resultaatsverschillen; ´ toepassing van de bandbreedteregeling. Toerekening beleggingsopbrengsten De toerekening van beleggingsopbrengsten aan de technische rekening wordt bepaald door het werkelijke beleggingsrendement gedurende het verslagjaar te vermenigvuldigen met de gemiddelde omvang van de technische voorzieningen.
Acquisitiekosten Acquisitiekosten worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze worden gemaakt. Belastingen De vennootschapsbelasting wordt berekend over het resultaat voor belastingen, waarbij rekening wordt gehouden met fiscaal niet belaste baten en fiscaal niet aftrekbare lasten. Verschillen met acuut verschuldigde belastingen, welke het gevolg zijn van afwijkende fiscale waarderingen van tijdelijke aard, worden via de voorziening voor belastingen verantwoord. Alle maatschappijen zijn fiscaal zelfstandig belastingplichtig, met uitzondering van de fiscale eenheden tussen: ´ Coöperatie Univé U.A., Univé Organisatie BV, NV Univé Schade, Univé Bedrijfsontwikkeling BV en Univé Asset Management BV en Compander BV ´ Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A., Zorgverzekeraar Cares Gouda NV, Holding VGZ BV, VGZ Vastgoed BV, VGZ-IZA-Trias-Diensten BV, VGZ Zorgkantoor BV, Trias Zorgkantoor BV, Univé Zorgkantoor BV, Exclusief Verzekeringen BV en *CC BV. De verrekening van een aandeel in de vennootschapsbelasting van de fiscale eenheid door Coöperatie Univé U.A. respectievelijk Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. aan de afzonderlijke maatschappijen, welke onderdeel zijn van de fiscale eenheid, vindt plaats als waren deze maatschappijen zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De zorgmaatschappijen zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting.
Coöperatie UVIT UA 76
JAARVERSLAG 2009
Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode, waarbij onderscheid is gemaakt tussen kasstromen uit operationele activiteiten, investering- en beleggingsactiviteiten en financieringsactiviteiten.
Coöperatie UVIT UA 77
JAARVERSLAG 2009
6
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2009
(x ¼ 1.000) ACTIVA 1. Immateriële vaste activa
Concessies, vergunningen en intellectuele eigendom Aanschafwaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari
Goodwill
Totaal 2009
Totaal 2008
35.498 (21.223)
2.712 (714)
38.210 (21.937)
32.420 (14.989)
Boekwaarde per 1 januari
14.275
1.998
16.273
17.431
Investeringen Desinvesteringen Waarderingsverschillen immateriële vaste activa Afschrijvingen
4.441 (393) 0 (4.060)
0 0 (1.516) (32)
4.441 (393) (1.516) (4.092)
Boekwaarde per 31 december
14.263
Aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
39.302 (25.039) 14.263
450
2.712 (2.262) 450
4.403 0 (172) (5.389)
14.713
16.273
42.014 (27.301)
38.210 (21.937)
14.713
16.273
De onder concessies, vergunningen en intellectuele eigendom geactiveerde immateriële vaste activa betreffende applicatiepakketten. De goodwill is betaald bij de verwerving van de deelnemingen *CC BV, Dispatch Nederland BV en Transparant Facilities BV. De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn als volgt: Concessies, vergunningen en intellectuele eigendom 14.3 - 33.3% Goodwill 5.0 - 33.3% 2. Beleggingen Terreinen en gebouwen Terreinen en gebouwen in eigen gebruik
Overige terreinen en gebouwen
Totaal 2009
Totaal 2008
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Desinvesteringen Herwaardering Herclassificaties
210.796 3.716 (26.500) (15.174) (1.190)
5.160 0 0 (423) 0
215.956 3.716 (26.500) (15.597) (1.190)
172.492 52.244 (21) (8.759) 0
Boekwaarde per 31 december
171.648
4.737
176.385
215.956
Coöperatie UVIT UA 78
JAARVERSLAG 2009
De aanschafwaarde van de Terreinen en gebouwen bedraagt ultimo 2009 ¼ 179.811 (2008: ¼ 199.839). De actuele waarde van de terreinen en gebouwen is bepaald op de meest recente taxatiewaarde. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Andere deelnemingen
Andere deelnemingen
Boekwaarde per 1 januari Investeringen en verstrekkingen Desinvesteringen en aflossingen Terugneming waardeverminderingen Aandeel resultaat onderneming waarin wordt deelgenomen Dividend uitkeringen
3.343 30 0 0
Boekwaarde per 31 december
3.574
269 (68)
Vorderingen op deelnemingen
2.069 55 (825) 561 0 0 1.860
Totaal 2009
Totaal 2008
5.412 85 (825) 561
3.867 (4.329) 5.880 0
269 (68)
73 (79)
5.434
5.412
De andere deelnemingen bevatten de volgende deelnemingen waarbij invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend: Vestigingsplaats Belang % TWA Medic-Info BV Dispatch Nederland BV Transparant Facilities BV DBC Services BV Regionaal Instituut voor Dyslexie BV
Tilburg Apeldoorn Arnhem Zwolle Arnhem
44,10 20,83 44,28 33,33 51,00
Daarnaast bevat deze post de volgende deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend: Vestigingsplaats Belang % Vektis CV Kenniscentrum Zorg Nederland BV Vecozo BV
Zeist Zeist Tilburg
7,00 12,25 16,67
Coöperatie UVIT UA 79
JAARVERSLAG 2009
Overige financiële beleggingen Beleggingen geclassificeerd naar soort Reële waarde met waardemutaties in het resultaat
Aandelen, deelnemingsbewijzen en andere nietvastrentende waardepapieren Obligaties en andere vastrentende waardepapieren Vorderingen uit hypothecaire leningen Vorderingen uit andere leningen Deposito's bij kredietinstellingen Andere financiële beleggingen Boekwaarde per 31 december
Leningen en vorderingen
Totaal 2009
Totaal 2008
1.733.098
0
1.733.098
1.012.408
1.032.289 0 0 0 13.217
0 151.060 4.965 529.500 0
1.032.289 151.060 4.965 529.500 13.217
872.489 146.820 5.274 605.587 26.986
2.778.604
685.525
3.464.129
2.669.564
Andere financiële beleggingen
Totaal 2009
Totaal 2008
26.986 45.323 (57.983) (1.109) 0
1.911.883 3.798.028 (3.053.349) 122.042 0
2.604.106 2.283.933 (2.522.549) (453.658) 51
Beleggingen geclassificeerd als 'reële waarde met waardemutaties in het resultaat' Aandelen, deelnemingsbewijzen en andere nietvastrentende waardepapieren
Boekwaarde per 1 januari Aankopen Verkopen Herwaarderingen Overige mutaties
1.012.410 2.838.772 (2.240.602) 122.518 0
Obligaties en andere vastrentende waardepapieren
872.487 913.933 (754.764) 633 0
Boekwaarde per 31 december 2009
1.733.098
1.032.289
13.217
2.778.604
1.911.883
Aanschafwaarde per 31 december
1.787.408
1.015.883
7.523
2.810.814
1.751.893
Onder de beleggingen in aandelen zijn mede begrepen belangen in liquiditeitenbeleggingsfondsen ad ¼ 1.178.177 (2008: ¼ 422.433) en vastgoedbeleggingsfondsen ad ¼ 22.435 (2008: ¼ 17.969). De andere financiële beleggingen betreffen met name kapitaaldeelnemingen die niet worden aangehouden ten dienste van de eigen werkzaamheid. Beleggingen geclassificeerd als 'leningen en vorderingen' Vorderingen uit Vorderingen uit hypothecaire andere leningen leningen
Boekwaarde per 1 januari Verstrekkingen Aflossingen Overige mutaties Herwaardering
146.820 21.358 (17.167) 49 0
5.274 0 (309) 0 0
Boekwaarde per 31 december 2009
151.060
4.965
Deposito's bij kredietinstellingen
605.587 1.021.537 (1.083.815) 0 (13.809) 529.500
Totaal 2009
757.681 1.042.895 (1.101.291) 49 (13.809) 685.525
Totaal 2008
165.248 3.523.006 (2.931.605) (370) 1.402 757.681
Coöperatie UVIT UA 80
JAARVERSLAG 2009
De deposito's hebben voor een bedrag van ¼ 4.500 een resterende looptijd van langer dan één jaar. (2008: ¼ 4.500) Onder de vorderingen uit andere leningen zijn met name onderhandse leningen aan Onderlingen opgenomen.
3. Vorderingen 31-12-2009
31-12-2008
2.277 808 872 850.383 159.142
7.100 25.793 1.090 727.890 90.932
1.013.482
852.805
Overige vorderingen Latente belastingvordering Vennootschapsbelasting Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Vorderinge op zorgverleners Andere vorderingen
De latente belastingvordering heeft een looptijd langer dan één jaar. Per 31 december 2009 zijn er geen andere vorderingen met een resterende looptijd langer dan één jaar (2008: idem).
Coöperatie UVIT UA 81
JAARVERSLAG 2009
4. Overige activa 2009
2008
100.153 (75.872)
95.993 (69.143)
Boekwaarde per 1 januari
24.281
26.850
Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Herclassificaties
18.199 (5.254) (9.579) 1.190
Boekwaarde per 31 december
28.837
24.281
114.084
100.153
(85.247)
(75.872)
28.837
24.281
Aanschaffingswaarde per 1 januari Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen per 1 januari
Aanschaffingswaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen per 31 december Boekwaarde per 31 december
De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn als volgt: Kunstwerken Machines en installaties Inventaris Computerapparatuur Vervoermiddelen
7.425 (55) (9.939) 0
0% 10% 10% - 12,5% 25% 25% (met een restwaarde van 35%)
Liquide middelen Het volledige saldo is per 31 december 2009 direct opeisbaar (2008: ¼ 0,4 mln niet direct opeisbaar). 31-12-2009
31-12-2008
4 1.062 3.311
3.275 46.003 0
4.377
49.278
5. Afgeleide financiële instrumenten Rente-instrumenten Valuta-instrumenten Aandeleninstrumenten
Coöperatie UVIT UA 82
JAARVERSLAG 2009
PASSIVA 6. Eigen vermogen
Agio
Herwaarderingsreserve
Wettelijke-en statutaire reserves
Overige reserves
Stand per 1 januari Resultaatverdeling vorig boekjaar Resultaat boekjaar Naar overige schulden Mutatie wettelijke reserve Mutatie voorziening latente belasting Overige mutaties
355.017 0 0 0 0
17.321 0 0 0 0
16.041 0 0 0 699
1.234.039 (201.699) 0 0 (699)
0 0
772 (11.842)
0 0
0 0
0 0
772 (11.842)
Stand per 31 december
355.017
16.740
1.031.641
291.522
1.701.171
6.251
Onverdeelde winst
Totaal 2009
(201.699) 1.420.719 201.699 0 291.522 291.522 0 0 0 0
Totaal 2008
1.613.437 (6.605) (201.699) 9.766 6.605 645 (1.430) 1.420.719
Wettelijke en statutaire reserves Per 31 december 2009 bedraagt de hoogte van de reserve AWBZ ¼ 8.393 (2008: ¼ 5.216) en van de reserve herstructurering ziektekostenverzekeringen ¼ 8.347 (2008: ¼ 10.825). Overige reserves Per 31 december 2009 bedraagt de hoogte van de reserve Ziekenfondswet ¼ 478.282 (2008: ¼ 377.028). Solvabiliteit Voor de vergunninghouders binnen Coöperatie UVIT bedraagt de gezamenlijke vereiste solvabiliteitsmarge ingevolge de Wet Financieel Toezicht voor het boekjaar 2009 ¼ 796 miljoen (2008: ¼ 747 miljoen) en bedraagt de door de Raad van Bestuur noodzakelijk geachte solvabiliteit over het boekjaar 2009 ¼ 1.237 miljoen (2008: ¼ 1.161 miljoen). Per 31 december 2009 bedraagt de aanwezige solvabiliteit ¼ 1.567 miljoen (2008: ¼ 1.264 miljoen). 7. Technische voorzieningen 31-12-2009
31-12-2008
659.364 10.942
650.785 9.107
670.306
659.892
Technische voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's Vooruit gefactureerde premies Lopende risico's
Technische voorziening voor te betalen schaden Technische voorziening voor te betalen schaden
Stand per 1 januari Dotatie Af: geboekte schade Stand per 31 december
Herverzekeringsdeel
Totaal 2009
Totaal 2008
3.071.179 8.732.591 (8.859.043)
(64.601) (5.179) 6.895
3.006.578 8.727.412 (8.852.148)
2.887.494 8.381.700 (8.262.616)
2.944.727
(62.885)
2.881.842
3.006.578
Coöperatie UVIT UA 83
JAARVERSLAG 2009
Technische voorziening voor winstdeling en kortingen Premie Participatie en voordeelplan bonus Stand per 1 januari Dotatie Onttrekkingen Stand per 31 december
Totaal 2009
Totaal 2008
9.688 13.700 (13.617)
2.456 3.704 (2.458)
12.144 17.404 (16.075)
15.940 15.647 (19.443)
9.771
3.702
13.473
12.144
31-12-2009
31-12-2008
4.602 410
5.229 241
5.012
5.470
Overige technische voorzieningen Waarborgfonds Motorverkeer Herverzekeringsrisico's
Waarborgfonds Motorverkeer 2009
2008
Stand per 1 januari Onttrekking
5.229 (627)
5.925 (696)
Stand per 31 december
4.602
5.229
Stand per 1 januari Dotatie
241 169
0 241
Stand per 31 december
410
241
Herverzekeringsrisico's
8. Voorzieningen Voor pensioenen Voor pensioenen
Stand per 1 januari Dotatie Vrijval Onttrekking Stand per 31 december
VUT
Totaal 2009
Totaal 2008
9.136 2.046 0 (7.924)
54.544 0 (2.235) (6.719)
63.680 2.046 (2.235) (14.643)
59.093 19.953 (1.462) (13.904)
3.258
45.590
48.848
63.680
Coöperatie UVIT UA 84
JAARVERSLAG 2009
Voor pensioenen De organisatie is met haar medewerkers pensioenregelingen op basis van vaste toezeggingen overeengekomen. Deze regeling heeft betrekking op alle medewerkers en leidt tot vergoedingen die gebaseerd zijn op het salaris en het aantal dienstjaren van medewerkers op hun pensioengerechtigde leeftijd. Jaarlijks wordt zoveel premie aan SBZ afgedragen als nodig is ter financiering van de bestaande verplichtingen. Voor belastingen 2009
2008
Stand per 1 januari Onttrekking Overige mutaties
15.148 (2.674) 6.947
39.910 (1.063) (23.699)
Stand per 31 december
19.421
15.148
31-12-2009
31-12-2008
De latente belastingen hebben betrekking op: Fiscale egalisatiereserve Fiscaal lagere waardering beleggingen Fiscaal lagere waardering immateriële activa Fiscaal lagere waardering overige materiële vaste activa Fiscaal lagere waardering voorzieningen
5.696 13.701 222 839 (1.037)
765 14.734 191 1.182 (1.724)
19.421
15.148
Overige voorzieningen
RVVZ
Toekomstige jubilea
Reorganisatie
Stand per 1 januari Dotatie Onttrekking Vrijval
35.154 864 (3.770) 0
2.193 0 0 (347)
35.924 19.078 (21.547) (21.540)
1.585 0 (230) (399)
10.544 164 (2.526) (789)
85.400 20.106 (28.073) (23.075)
46.688 44.675 (5.287) (676)
Stand per 31 december
32.248
1.846
11.915
956
7.393
54.358
85.400
Hypotheekkorting
Overige voorzieningen
Totaal 2009 Totaal 2008
9. Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Dit betreft een lening waarvan de oorspronkelijke hoofdsom ¼ 75.000 bedraagt. Het rentepercentage is vast en bedraagt 4,975% tot 31 december 2009. Als zekerheid zijn hypotheekrecht en pandrecht verstrekt op panden. De looptijd eindigt op 31 december 2011 met de mogelijkheid van verlenging tot 31 december 2014. Van de lening heeft ¼ 15.000 een looptijd tussen één en vijf jaar en ¼ 48.000 een looptijd langer dan vijf jaar.
Coöperatie UVIT UA 85
JAARVERSLAG 2009
Overige langlopende schulden
Stichting IZZ
IZA Nederland
Vereniging NFU
Overige leningen
Totaal 2009
Boekwaarde per 1 januari Resultaat boekjaar Resultaat vorig boekjaar Verstrekte premiekorting Rente
28.738 19.685 0 0 0
36.136 0 0 (8.930) 861
68.414 0 0 0 0
3.900 0 0 0 0
137.188 19.685 0 (8.930) 861
161.335 (6.005) (9.766) (10.340) 1.964
Langlopend deel per 31 december
48.423
28.067
68.414
3.900
148.804
137.188
Totaal 2008
Stichting IZZ De hoofdsom van de van Stichting IZZ ontvangen lening bedraagt ¼ 48.423. Over de lening is geen rente verschuldigd. Als zekerheid is Coöperatie VIT bij beëindiging van de overeenkomst gehouden alle vermogenswaarden ontstaan uit de premie- of beleggingsopbrengsten van IZZ-verzekerden, verminderd met verplichtingen, te betalen aan Stichting IZZ. De overeenkomst is aangegaan voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van drie jaar. Indien de aanwezige solvabiliteit van IZZ Zorgverzekeraar NV hoger is dan 150%, berekend op basis van de Wet Financieel Toezicht, is het meerdere direct opeisbaar. Het overige deel is opeisbaar na 3 jaar na het beëindigen van de overeenkomst. IZA Nederland De hoofdsom van de van het Instituut Zorgverzekeringen Ambtenaren (IZA Nederland) ontvangen lening bedraagt ¼ 28.067. Over de lening is 4% rente verschuldigd en wordt toegevoegd aan de hoofdsom. Jaarlijks worden door IZA Zorgverzekeraar NV premiekortingen vertrekt aan post-actieven. Deze premiekortingen worden verrekend met de lening aan IZA Nederland. De looptijd van de lening is afhankelijk van de omvang van toekomstige premiekortingen en heeft een langlopend karakter. Vereniging NFU De hoofdsom van de van Vereniging NFU ontvangen lening bedraagt ¼ 68.414. Over de lening is geen rente verschuldigd. De lening heeft Coöperatie VIT ontvangen bij inbreng van Vereniging NFU, waartegenover Coöperatie VIT vijftig participatiebewijzen van nominaal ¼ 1 heeft uitgegeven aan Vereniging NFU. Coöperatie VIT heeft dit bedrag als agio gestort op de door NV Zorgverzekeraar UMC aan Coöperatie VIT uitgegeven aandelen. Voor zover na afloop van enig boekjaar van N.V. Zorgverzekeraar UMC het zichtbaar eigen vermogen meer bedraagt dan 300% van de wettelijk voorgeschreven minimale solvabiliteit, zal Coöperatie VIT gehouden zijn op eerste verzoek van de NFU (een deel van) de aan de NFU uitgegeven participatiebewijzen in te kopen voor een bedrag gelijk aan het verschil tussen het vastgestelde eigen vermogen van N.V. Zorgverzekeraar UMC en de door N.V. Zorgverzekeraar UMC begrote onttrekking aan voornoemd eigen vermogen en 300% van de minimale wettelijke solvabiliteit. De overeenkomst kan worden beëindigd middels opzegging tegen het einde van het jaar en met inachtneming van een opzegtermijn van één jaar. Overige leningen De oorspronkelijke hoofdsom van deze leningen bedraagt ¼ 3.900. Het rentepercentage is vast en varieert van 5,05% tot 5,12% tot en met einde looptijd. Als zekerheid zijn de vorderingen uit hypothecaire leningen verstrekt. Van deze leningen heeft ¼ 3.900 een looptijd tussen één en vijf jaar.
10. Schulden Schulden aan kredietinstellingen Coöperatie UVIT heeft de beschikking over een netto positie in rekening-courant faciliteiten bij kredietinstellingen ten bedrage van ¼ 100 miljoen. Als voorwaarde wordt gesteld dat iedere naamloze vennootschap moet voldoen aan de op grond van de Wet Financieel Toezicht (WFT) vereiste solvabiliteit vermeerderd met 30% (samen 130%).
Coöperatie UVIT UA 86
JAARVERSLAG 2009
31-12-2009
31-12-2008
2.529 18.328 0 125.163
0 17.909 3.665 107.681
146.020
129.255
Overige schulden Vennootschapsbelasting Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Verplichtingen inzake onderpand 'securities lending' Andere schulden
Per 31 december 2009 zijn er geen overige schulden met een resterende looptijd langer dan één jaar (2008: idem). In 2008 had de maatschappij een overeenkomst gesloten voor het uitlenen van beleggingen. De beleggingen werden uitgeleend tegen een vergoeding onder de voorwaarde dat hiertegenover door de lenende partij onderpand wordt gegeven. Dit onderpand is in de vorm van liquide middelen (‘cash collateral’). Met dit ontvangen onderpand waren beleggingen aangegaan in een tweetal beleggingsfondsen met uiteenlopende vastrentende beleggingen. Als gevolg van de beursontwikkelingen in 2008 was een verplichting ontstaan doordat de waarde van het belegde onderpand is gedaald. 11. Afgeleide financiële instrumenten Rente-instrumenten Valuta-instrumenten
242 5.374
1.684 11.219
5.616
12.903
Niet uit de balans blijkende regelingen
Verplichting inzake herverzekering terrorismeschaden Coöperatie UVIT is aangesloten bij de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT). De NHT biedt herverzekeringsdekking voor aanspraken tot maximaal ¼ 1,0 miljard per kalenderjaar. Dit is de gecombineerde maximumcapaciteit. De eerste layer hiervan (tot ¼ 400 miljoen) betreft een gepoolde capaciteit, opgebouwd door de aangesloten verzekeraars. Het aandeel van UVIT in deze eerste layer bedraagt ¼ 42,6 miljoen. Dit is tevens het maximumbedrag dat UVIT in enig jaar als gevolg van terrorisme aan eigen risico draagt, ongeacht of de schade als gevolg van terrorisme haar eigen polishouders of die van andere, bij de NHT aangesloten verzekeraars, treft. Verplichtingen uit hoofde van sponsoring en leasecontracten De coöperatie heeft in totaal ¼ 105,1 miljoen aan verplichtingen voor sponsoring en leasecontracten (wagenpark en ict-contracten) uitstaan, waarvan ¼ 27,6 miljoen betrekking heeft op 2010. Deze verplichtingen lopen tot en met 2013. Verplichtingen uit hoofde van huur Het totaal van de Coöperatie aangegane huurverplichtingen voor de resterende looptijd van contracten voor onroerende zaken bedraagt ¼ 87,7 miljoen waarvan ¼ 5,8 miljoen betrekking heeft op 2010. Bezwaarprocedure Zorgverzekeraar IZA N.V. en N.V. Zorgverzekeraar UMC zijn door de Raad van State in het gelijk gesteld in een bezwaarprocedure tegen het College van Zorgverzekeringen. Dit bezwaar heeft betrekking op onvoldoende toepassing van het hybride regiocriterium. Het College voor Zorgverzekeringen zal nader onderzoeken of de budgetbijdrage aangepast dient te worden. Gezien de onzekerheid van mogelijke aanpassing is voorzichtigheidshalve geen schatting in de jaarrekening 2009 opgenomen. Herverzekeringsovereenkomst Tussen een derde verzekeraar en Univé Schade bestaat een stop loss herverzekeringsovereenkomst voor een ziekteverzuimportefeuille met een looptijd van een jaar. Het maximale risico voor NV Univé Schade bedraagt ¼ 6,5 miljoen.
Coöperatie UVIT UA 87
JAARVERSLAG 2009
Bezwaar Reserve Ziekenfondswet Eind 2009 heeft het College voor Zorgverzekeringen de beschikbare middelen voor kosten van verstrekkingen en vergoedingen ZFW 2005 definitief vastgesteld. Dit resulteert voor Univé Zorg in een reserve Ziekenfondswet, die de maximumgrens op grond van de zogenaamde maxresregeling met ¼ 6.010 te boven gaat. Tegen terugbetaling van dit bedrag aan het College voor Zorgverzekeringen is op grond van de Algemene wet bestuursrecht bezwaar gemaakt. Uit overwegingen van prudentie is het bedrag van ¼ 6.010 vooralsnog als last in het resultaat verwerkt. Verplichtingen uit hoofde van bankgaranties In verband met afgegeven bankgaranties bestaat nog een verplichting van ¼ 2,1 miljoen. Verplichtingen uit hoofde van Transparant Facilities Univé Bedrijfsontwikkeling BV is in 2007 een abonnementscontract aangegaan met Transparant Facilities BV. De verplichting bedraagt ¼ 2,1 miljoen voor de contractperiode 2010. Voor dit abonnementsgeld zal door "Lekker Leven" in de toekomst nog prestaties worden geleverd. Verplichtingen uit hoofde van aankoop private equity Coöperatie Univé heeft in totaal ¼ 1,7 miljoen uitstaan aan verplichtingen in verband met de aankoop van private equity. Deze verplichtingen lopen tot en met 2010. Samenwerkings- en governancemodel In 2009 hebben de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen geconcludeerd dat de aan Visie 2015 ten grondslag liggende veronderstellingen niet meer voldoende in overeenstemming waren met de dagelijkse omgeving waarin UnivéVGZ-IZA-Trias opereert. Consequentie is een heroverweging van de geïntegreerde strategie voor het zorg- en het schadebedrijf en de organisatievorm die daar invulling aan moet geven. De Onderlingen hebben daar hun opvatting over kenbaar gemaakt. Univé-VGZ-IZA-Trias bezint zich op dit moment onder andere op een aanpassing van het samenwerkings- en governancemodel en voert met de Onderlingen overleg. Het streven is dat genoemde heroverweging en overleg in 2010 zullen worden afgerond. De uitkomst van dit proces en mogelijke financiële implicaties, zowel in vorm als in omvang, zijn in deze fase niet nader aan te geven. Verplichtingen uit hoofde van nieuwbouw In verband met de nieuwbouw van het pand voor VGZ Zorgverzekeraar NV bestaat nog een verplichting van ¼ 4,2 miljoen.
Coöperatie UVIT UA 88
JAARVERSLAG 2009
7
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2009
(x ¼ 1.000)
12. Branche overzicht MotorOngevallen en rijtuigenverziekte zekering W.A.
Verdiende premies eigen rekening Bruto premies Bijdragen College voor zorgverzekeringen Uitgaande herverzekeringspremies Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico's Bruto
Motorrijtuigenverzekering Overig
Brand en andere schade aan zaken
45.995 0 (6.594)
167.765 0 (1.503)
132.764 0 (1.142)
3.128 0 (385)
39.401
166.262
131.622
2.743
(898)
1.980
(4.031)
(351)
38.503
168.242
127.591
2.392
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
3.857
21.075
15.983
191
Overige technische baten eigen rekening
0
0
0
0
Schaden eigen rekening Bruto (incl. AWBZ) Aandeel herverzekeringspremies
Wijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto (incl. AWBZ) Aandeel herverzekeraars
Wijziging overige technische voorziening eigen rekening
Winstdeling en kortingen
Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen Acquisitiekosten
Overige technische lasten eigen rekening Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf
(12.100) 2.955
(110.799) 1.476
(107.021) 1.426
(1.072) 0
(9.145)
(109.323)
(105.595)
(1.072)
(3.927) 1.464
5.705 (1.508)
5.511 (1.456)
(40) 0
(11.608)
(105.126)
(101.540)
(1.112)
0
626
0
0
30.752
84.817
42.034
1.471
(687)
(6.326)
(4.798)
(136)
(9.993) (7.520)
(38.004) (32.067)
(28.821) (24.319)
(5.745) (191)
(17.513)
(70.071)
(53.140)
(5.936)
(368)
(6.424)
12.184
1.996
0 (15.904)
0 (4.601)
Coöperatie UVIT UA 89
JAARVERSLAG 2009
Branche overzicht (vervolg) Algemene aansprakelijkheid
Verdiende premies eigen rekening Bruto premies Bijdragen College voor zorgverzekeringen Uitgaande herverzekeringspremies Wijziging technische voorzieningen niet-verdiende premies en lopende risico's
Zorg
Overige branches
Totaal 2009
Totaal 2008
26.560
4.639.842
46.494
5.062.548
4.757.641
0 (1.053)
4.853.924 (405.877)
4.853.924 (416.641)
4.319.584 (423.537)
25.507
9.087.889
9.499.831
8.653.688
(222)
(5.431)
0 (87) 46.407
(1.461)
(10.414)
161.392
25.285
9.082.458
44.946
9.489.417
8.815.080
Toegerekende opbrengst uit beleggingen
2.433
133.347
2.264
179.150
(213.722)
Overige technische baten eigen rekening
0
9.599
0
9.599
9.752
Schaden eigen rekening Bruto (incl. AWBZ) Aandeel herverzekeringspremies Wijziging voorziening voor te betalen schaden Bruto (incl. AWBZ) Aandeel herverzekeraars
(16.148) 1.034
(9.058.220) 387.011
(9.752) 4
(9.315.112) 393.906
(8.435.623) 407.000
(15.114)
(8.671.209)
(9.748)
(8.921.206)
(8.028.623)
1.607 (196)
117.363 0
234 (21)
126.453 (1.717)
(116.363) (2.722)
1.411
117.363
213
124.736
(119.084)
(13.703) Wijziging overige technische voorziening eigen rekening
(8.553.846)
(9.535)
(8.796.470)
0
0
0
626
(8.147.707) (2.139)
14.015
671.558
37.675
882.322
461.264
Winstdeling en kortingen
(1.939)
0
(3.579)
(17.465)
(15.061)
Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen Acquisitiekosten
(5.644) (5.195)
(296.523) (89.435)
(6.831) (8.242)
(391.561) (166.969)
(390.271) (148.190)
(10.839)
(385.958)
(15.073)
(558.530)
(538.461)
(46.624)
(16.166)
259.703
(108.424)
Overige technische lasten eigen rekening Resultaat technische rekening verzekeringsbedrijf
0
1.237
(39.832)
245.768
0
19.023
Coöperatie UVIT UA 90
JAARVERSLAG 2009
13. Schade eigen rekening De aan bruto schaden eigen rekening (inclusief AWBZ) toegerekende schadebehandelingskosten en kosten veiligheidszaken bedragen ¼ 98.821 respectievelijk ¼ 1.352 (2008: ¼ 111.667 respectievelijk ¼ 2.107). De aan aandeel herverzekeraars schaden eigen rekening toegerekende inbreng HKC bedraagt ¼ 387.011 (2008: ¼ 398.107). 2009
2008
14. Winstdeling en kortingen Korting Premie Voordeel Plan ex leven Participatie provisie Bonus provisie
13.760 1.193 2.512
12.948 (344) 2.457
17.465
15.061
Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten
351.336 15.187 154.560
371.594 15.499 151.232
521.083
538.325
Doorberekende kosten
(129.522)
(148.054)
391.561
390.271
189.448 22.663 17.777 4.997 117.716 14.459 6.015
168.693 24.111 28.506 5.070 125.854 12.758 6.950
373.075
371.942
15. Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen
Personeelskosten Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Opleiding- en studiekosten Kosten uitzendkrachten Reis- en verblijfkosten Overige personeelskosten Personeelskosten ten laste van voorziening
(21.739)
(348)
351.336
371.594
5.608 9.579
5.560 9.939
15.187
15.499
Afschrijvingen Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa
Overige bedrijfskosten Accountantskosten Overige bedrijfskosten Overige bedrijfskosten ten lasten van voorziening
1.690 151.012 1.858
2.705 148.527 0
154.560
151.232
(18.586) (100.744) (10.192)
(17.436) (113.774) (16.844)
(129.522)
(148.054)
Doorberekende kosten Bijdragen Onderlingen Toegerekende beheerskosten aan schadelast Doorbelaste kosten
Coöperatie UVIT UA 91
JAARVERSLAG 2009
2009
2008
850 488 304 48
1.266 986 441 12
1.690
2.705
Accountantskosten Jaarrekeningcontrole Overige controle opdrachten Fiscaal advies Overige niet-controleopdrachten
Gemiddeld aantal medewerkers, herrekend op fulltime basis, bedraagt 3.584 (2008: 3.728) Voor een toelichting op de bezoldiging van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening. 16. Opbrengsten uit beleggingen Opbrengsten uit deelnemingen Opbrengsten uit andere beleggingen Terreinen en gebouwen Overige beleggingen Waardeveranderingen van beleggingen
269
9
6.717 124.118 49
10.936 169.149 28
131.153
180.122
38.213 2.648 62.501
35.889 9.849 247.063
103.362
292.801
3.218 4.195 2.264
0 14.740 1.163
9.677
15.903
2.855 0 0 0
3.342 35.581 86 155
2.855
39.164
17. Beleggingslasten Beheerskosten en rentelasten Waardeveranderingen van beleggingen Gerealiseerd verlies op beleggingen
18. Andere baten Vrijval reorganisatievoorziening Overige baten Provisie derden
19. Andere lasten Overige lasten Dotatie reorganisatievoorziening Dotatie toekomstige jubilea Dotatie overige voorzieningen
Coöperatie UVIT UA 92
JAARVERSLAG 2009
20. Belastingen De effectieve belastingdruk over 2009 bedraagt ca. 5,8% (2008: ca. 15,5%). De afwijking ten opzichte van de toepasselijke belastingdruk over 2009 van 25,5% wordt voornamelijk veroorzaakt door correcties op de vennootschapsbelasting uit voorgaande jaren. Daarnaast zijn de zorgverzekeraars binnen de groep vrijgesteld van vennootschapsbelasting. Arnhem, 22 maart 2010 Coöperatie UVIT U.A., bestuurder Namens deze de Raad van Bestuur De heer M. Duvivier, voorzitter De heer M.J.W. Bontje, lid De heer R.L.M. Hillebrand, lid De heer M.G.B.M. Oostendorp, lid
Raad van Commissarissen De heer J.P.W. Klopper, voorzitter (per 19 mrt 2010)) De heer R.J. Elzinga Mevrouw K.B.T.C. Meekhof De heer P.A. Schaafsma De heer H.T.A. Schildkamp De heer N.P.M. Schoof Mevrouw C.W. Gorter (per 19 mrt 2010)
Coöperatie UVIT UA 93
JAARVERSLAG 2009
ENKELVOUDIGE JAARREKENING 2009
Coöperatie UVIT UA 94
JAARVERSLAG 2009
1
ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2009
(x ¼ 1.000) (voor resultaatverdeling)
31 december 2009
31 december 2008
ACTIVA
0
0
Coöperatie UVIT UA 95
JAARVERSLAG 2009
31 december 2009
31 december 2008
PASSIVA
0
0
Coöperatie UVIT UA 96
JAARVERSLAG 2009
2
ENKELVOUDIGE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2009
(x ¼ 1.000)
2009
Bedrijfskosten Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen Doorberekende bestuurdersbeloningen
2008
(22)
(2.379) 2.379
(3.555) 3.555 0
0
Resultaat
0
0
Belastingen
0
0
Resultaat na belastingen
0
0
Coöperatie UVIT UA 97
JAARVERSLAG 2009
3
ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING
De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Voor de toelichting op de grondslagen wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. In de balans en winst- en verliesrekening zijn referenties opgenomen waarmee wordt verwezen naar de toelichting.
PASSIVA
21. Eigen vermogen
31-12-2009
31-12-2008
Coöperatie UVIT Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. Coöperatie VGZ-IZA-Trias U.A. Coöperatie Univé Stichting Gezondheidszorg Univé Stichting Univé Rechtshulp Stichting Trias
0 1.278.050 0 405.509 10.667 5.682 1.263
0 1.030.290 11.375 362.893 9.281 5.403 1.477
Geconsolideerd eigen vermogen
1.701.171
1.420.719
2009
2008
Resultaat Coöperatie UVIT Resultaat Coöperatie VGZ-IZA-Trias Groep U.A. Resultaat Coöperatie Univé Resultaat deelnemingen in groepsmaatschappijen Coöperatie VGZ-IZA-Trias U.A. Resultaat overige groepsmaatschappijen: Stichting Univé Rechtshulp Stichting Gezondheidszorg Univé Stichting Trias
0 255.804 26.197 19.446 (11.375)
0 (81.485) (71.948) (36.662) (10.666)
279 1.386 (215)
1.559 (2.755) 258
Geconsolideerd resultaat
291.522
4
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE WINST-EN-VERLIESREKENING OVER 2009
(x ¼ 1.000) Aansluiting enkelvoudig resultaat met geconsolideerd resultaat
(201.699)
Coöperatie UVIT UA 98
JAARVERSLAG 2009
22. Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen Bezoldiging Coöperatie UVIT heeft de dagelijkse leiding over Coöperatie VIT en Coöperatie Univé. De totale bezoldigingen van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen worden verantwoord in de Coöperatie UVIT en worden onderstaand toegelicht. Loon en sociale lasten
Pensioenpremie
Totaal 2009
De heer E. Velzel De heer R.L.M. Hilllebrand De heer M.J.W. Bontje De heer M. Duvivier De heer M.B.G.M. Oostendorp
495 335 335 335 193
93 84 116 76 48
588 419 451 411 241
Bezoldiging Raad van Bestuur
1.693
417
2.110
Bezoldiging Raad van Commissarissen
269 2.379
Loon en sociale lasten De heer E. Velzel De heer R.L.M. Hilllebrand De heer M.J.W. Bontje De heer M. Duvivier De heer J.C.A. Kestens De heer J.R. Rozendaal Bezoldiging Raad van Bestuur
Pensioenpremie
Totaal 2008
470 293 293 98 293 35
285 73 101 73 110 45
755 366 394 171 403 80
1.482
687
2.169
Bezoldiging Raad van Commissarissen
591 2.760
In 2008 is, naast bovengenoemde bezoldiging aan de Raad van Bestuur, een reservering getroffen van ¼ 705 voor verplichtingen na beëindiging van het dienstverband die op termijn betaalbaar wordt gesteld. Ultimo 2009 resteert van deze reservering ¼ 326. Aan leden van de Raad van Bestuur zijn voorts, op personeelsvoorwaarden, hypothecaire leningen verstrekt voor in totaal ¼ 1.314 (2008: ¼ 1.345). De gemiddelde rente bedraagt 4% (2008: 4%). De rente is conform de personeelsregeling. De jaarbeloning per 1 januari 2009 bedraagt ¼ 62 voor de voorzitter van de Raad van Commissarissen (2008: ¼ 60), ¼ 49 voor de vicevoorzitter (2008: ¼ 48) en ¼ 29 voor de overige commissarissen (2008: ¼ 28). De vergoedingsregeling voor de Raad van Commissarissen is geharmoniseerd per 1 januari 2008 en is vastgesteld in de Ledenraad. Van de totale bezoldiging Raad van Commissarissen in boekjaar 2008 heeft een bedrag van ¼ 96 betrekking op voorgaande jaren en een bedrag van ¼ 48 op beëindiging van lidmaatschap. In 2009 hebben deze zich niet voorgedaan. Naast bovengenoemde bezoldiging aan de Raad van Commissarissen is ten laste van het boekjaar 2008 een reservering getroffen van ¼ 200 wegens op termijn beschikbaar te stellen bezoldigingen. Ultimo 2009 is de reservering nihil. Arnhem, 22 maart 2010 Coöperatie UVIT U.A., bestuurder Namens deze de Raad van Bestuur De heer M. Duvivier, voorzitter De heer M.J.W. Bontje, lid De heer R.L.M. Hillebrand, lid De heer M.G.B.M. Oostendorp, lid
Raad van Commissarissen De heer J.P.W. Klopper, voorzitter (per 19 mrt 2010) De heer R.J. Elzinga Mevrouw K.B.T.C. Meekhof De heer P.A. Schaafsma De heer H.T.A. Schildkamp De heer N.P.M. Schoof Mevrouw C.W. Gorter (per 19 mrt 2010)
Coöperatie UVIT UA 99
JAARVERSLAG 2009
OVERIGE GEGEVENS
Coöperatie UVIT UA 100
JAARVERSLAG 2009
OVERIGE GEGEVENS 1
Statutaire regeling winstbestemming
Omtrent de winstbestemming is in artikel 36 van de statuten het volgende opgenomen: • Omtrent de bestemming van een eventueel positief resultaat, besluit de Algemene Ledenvergadering op voorstel van het Bestuur, gehoord de Raad van Commissarissen.
2
Bestemming van de winst 2009
Het bestuur stelt voor om de winst over 2009 als volgt te bestemmen: Toevoegen aan de overige reserves
nihil
Dit voorstel is niet in de jaarrekening 2009 verwerkt.
Coöperatie UVIT UA 101
JAARVERSLAG 2009
3
Accountantsverklaring
Aan: de Ledenvergadering en de Raad van Commissarissen van Coöperatie UVIT U.A.
Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2009 van Coöperatie UVIT U.A. te Gorinchem, bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2009 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-enverliesrekening over 2009 met de toelichting, gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de Coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de Coöperatie. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de Coöperatie heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatie UVIT U.A. per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Toelichting Wij vestigen de aandacht op hetgeen onder risico's en onzekerheden in sectie 5 Geconsolideerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van de geconsolideerde jaarrekening is opgenomen. Hierin is uiteengezet welke financiële onzekerheden voor de Coöperatie bestaan als gevolg van de invoering van de Zorgverzekeringswet en de DBC-systematiek. Deze situatie doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393, lid 5, onder f BW melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4 BW.
Arnhem, 22 maart 2010 Ernst & Young Accountants LLP
w.g. M. Hartkoorn RA
Coöperatie UVIT UA 102