JAARVERSLAG
2010
* 60 Jaar Volkshuisvesting * 'Buitengewoon Gebaar' succes * Oplevering Olst-Centrum groot feest *
Naam Toegelaten Instelling: Stichting SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis ■
Gevestigd in: Gemeente Raalte ■
Werkzaam in: Gemeente Raalte en gemeente Olst-Wijhe ■
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
Adres: Domineeskamp 1, 8102 CC RAALTE Postbus 180, 8100 AD Raalte Telefoonnummer : 0572 – 348 348 Faxnummer : 0572 – 348 349 E-mailadres :
[email protected] Website : www.sallandwonen.nl ■
Datum en nummer van het Koninklijk Besluit, waarbij de Toelating is gehandhaafd: 5 december 2007, nr. SR2007119531 ■
Datum en nummer van de inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken in Zwolle: 28 december 2007, nummer 38013279 ■
Lidmaatschap branchevereniging: Aedes
3
4
Jaarverslag 2010
Inhoud Paginanummer
5
Voorwoord
7
Volkshuisvestelijk verslag 1 Over goed bestuur
9
2
Bestuurlijk verslag
11
3
Missie en Visie
15
4
Bewonersparticipatie
17
5
Leefbaarheid
21
6
Kwaliteit van de woningvoorraad
25
7
Het verhuren van woningen
39
8
Wonen en Zorg
47
9
Organisatie
10
Speerpunten van beleid 2010
11
Financiële resultaten en risicomanagement
61
12
Toekomst
67
49 SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis 57
Verslag van de Raad van Commissarissen 13 Toezicht in 2010
71
Verklaring van het bestuur
83
Verklaring van de Raad van Commissarissen
87
Bijlagen volkshuisvestelijk verslag - Betrokken stakeholders bij visitatie - Overzicht verbindingen
91 93
Kengetallen - Kengetallen - Ontwikkeling kengetallen
99 100
Jaarrekening 2010 - Geconsolideerde balans - Geconsolideerde winst- en verliesrekening - Enkelvoudige balans - Enkelvoudige winst- en verliesrekening - Controleverslag
102 105 106 109 111
6
Jaarverslag 2010
Voorwoord
SallandWonen is een maatschappelijk ondernemer en een organisatie in ontwikkeling. Voor u ligt het jaarverslag van SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis over het jaar 2010. Het is belangrijk dat een corporatie midden in de samenleving staat en aandacht heeft voor duurzaamheid en innovatie. SallandWonen doet dit samen met haar klanten onder de noemer ‘Buiten Gewoon Thuis’. SallandWonen heeft ambitie. Op basis van de beleidskeuzes die zijn gemaakt vanaf het tot stand brengen van de nieuwe organisatie, de landelijke en financiële ontwikkelingen en het huidige ondernemingsplan, hebben wij voor 2010 vier speerpunten geformuleerd: - herijken ondernemingsplan; - energie en duurzaamheid; - klantgericht werken; - organisatiecultuur. In hoofdstuk 10 wordt hier inhoudelijk op ingegaan. In dit jaarverslag van SallandWonen kijken wij terug op het afgelopen jaar. HetThuis SallandWonen, Buiten Gewoon verslag bevat de benodigde informatie, zowel tekstueel als cijfermatig, om een verantwoord inzicht te geven in de werkzaamheden van SallandWonen in 2010. Wij willen op een heldere en transparante manier verantwoording afleggen over het afgelopen boekjaar, maar ook onze blik richten op de toekomst. Dit doen wij aan de hand van de zes verantwoordingsvelden van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH). Daarnaast wordt specifiek ingegaan op de speerpunten van het beleid voor 2010, de risico‟s en de omgeving waarin SallandWonen werkzaam is. Hiermee wordt aangesloten bij de opbouw van de begroting voor 2010 alsmede bij de kwartaalrapportages welke gedurende 2010 zijn opgesteld. SallandWonen is een Toegelaten Instelling. Eind 2010 beheerde zij 5.441 verhuureenheden inclusief garages, bergingen, verzorgingstehuizen en bedrijfsen maatschappelijk onroerend goed. Het woningbezit ligt in de gemeente Raalte en de gemeente Olst-Wijhe. SallandWonen kan statutair actief zijn in de gehele regio IJssel-Vecht binnen de provincie Overijssel. In de jaarrekening 2010 is een geconsolideerde evenals een enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening opgenomen. De geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening zijn uitgangspunt voor dit jaarverslag. Het resultaat over 2010 uit de normale bedrijfsuitoefening bedraagt 4,7 miljoen euro positief. Door de methodiek van de actuele waarde dient de waarde van de materiële vaste activa getoetst te worden. Voor 2010 levert dit een positieve mutatie op van 4,3 miljoen euro. Het totale jaarresultaat is 14,3 miljoen euro positief. Dit resultaat wordt veroorzaakt door het voornemen om bestaande huurwoningen te verkopen, een bijstelling van toekomstige onderhoudsuitgaven en de voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw. De voorgenomen verkoop van huurwoningen heeft een positief effect op de kasstroom. Daardoor wordt het mogelijk om gefaseerd en verantwoord nieuwe projecten te starten. Al onze resultaten, zowel volkshuisvestelijk als financieel, hebben wij kunnen behalen door de inzet en medewerking van velen. In het bijzonder willen wij de medewerkers van SallandWonen hier noemen. De druk om te presteren en te
7
blijven vernieuwen, vraagt een grote dagelijkse inzet. Ook de Raad van Commissarissen heeft met dezelfde inzet en betrokkenheid haar taak vervuld en daarmee bijgedragen aan het resultaat. Alleen door deze wijze van samenwerken, begrip voor elkaar en het focussen op de juiste doelen, werd dit resultaat mogelijk.
8
Jaarverslag 2010
1
Over goed bestuur
Wij hebben in het Nederlandse stelsel van de volkshuisvesting een bijzondere manier van besturen en toezicht: de Governance Code voor woningcorporaties. Feitelijk komt het neer op het goed besturen van de corporatie door de directeur-bestuurder, invloed geven aan stakeholders en verantwoording afleggen aan de Raad van Commissarissen en externe toezichthouders. SallandWonen heeft als bestuursmodel de zogenaamde tweelagenstructuur. Het bestuur wordt sinds 1 september 2010 gevormd door een eenhoofdige directie, hiervoor was er een tweehoofdige directie. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn in de statuten omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het bestuursreglement (zie www.sallandwonen.nl voor de diverse reglementen). De directeur-bestuurder legt in het volgende hoofdstuk verantwoording af over de manier waarop het toezicht is uitgeoefend. De Raad van Commissarissen oefent het toezicht uit op het bestuur. De Raad van Commissarissen legt in haar eigen verslag verantwoording af over de manier waarop zij dat toezicht heeft uitgeoefend. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Toepassen Governance Code SallandWonen onderschrijft als Aedes-lid de Governance Code. De Code kent als voorschrift: „pas toe of leg uit‟. De principes, respectievelijk uitwerkingen van die principes in de Code, die wij niet toepassen zijn de volgende: - De zittingstermijn van de leden van de Raad van Commissarissen: deze betreft niet maximaal drie keer voor de periode van vier jaar, maar maximaal twee keer voor de periode van vier jaar. - De rechtspositie en bezoldiging van het bestuur: volgens de Code wordt een lid van het bestuur voor een periode van maximaal vier jaar benoemd. De directeur-bestuurder van SallandWonen heeft een contract voor onbepaalde tijd. De bezoldiging van de bestuurder is doelbewust niet gekoppeld aan prestaties op de korte termijn, omdat daardoor ongewenste bijeffecten kunnen optreden die in strijd zijn met de doeleinden van de volkshuisvesting. - Openbaar maken stukken op internet: in april 2011 is onze nieuwe website live gegaan. Deze website biedt alle ruimte om documenten beschikbaar te stellen. In 2011 worden de documenten waar de Governance Code naar verwijst openbaar gemaakt. SallandWonen heeft de principes en uitwerkingen zoals opgenomen in de Governance Code Woningcorporaties voor het overige in 2010 in zijn geheel opgevolgd. Tevens is er via het systeem van Interne Controle systematische aandacht voor beheersing van de frauderisico‟s.
Maatschappelijke inbedding Onze huurders zijn onze eerste belanghebbenden. In 2010 hebben wij veel tijd aan hen besteed, via onder andere de infoterassen. Echter, de maatschappelijke inbedding van de organisatie gaat verder. Wij hebben onze maatschappelijke belanghebbers inzichtelijk gemaakt. In het verslagjaar zijn deze belanghebbers geïnterviewd in het kader van visitatie. In hoofdstuk 4 leest u hier meer over. In dit jaarverslag wordt ook aandacht besteed aan de belangrijkste conclusies van het visitatietraject dat in 2010 is uitgevoerd. Deze vindt u in de lichtblauwe blokjes.
9
Visitatie over goed bestuur Oordeel: ruim voldoende - De borging van de kwaliteit van het intern toezicht is ruim voldoende. - Verbeterpunt: veranker de mate van invloed van belanghouders op het beleid en de activiteiten in de beleidscyclus.
10
Jaarverslag 2010
2
Bestuurlijk verslag
Het bestuur is verantwoordelijk voor de continuïteit van de organisatie, dus voor het realiseren van de doelstellingen, de strategie, het beleid en de resultaten daarvan. Het bestuur draagt ook de verantwoording voor de financiering van de corporatie, de naleving van wet- en regelgeving en het beheersen van de risico‟s. Daarnaast rapporteert en legt zij verantwoording af aan de Raad van Commissarissen (RvC).
Memorabele momenten in 2010 Afronding Centrumplan Olst Met een groot feest is het Centrumplan Olst, een gezamenlijk plan van de gemeente Olst-Wijhe en SallandWonen officieel afgesloten. Vanaf 2001 is SallandWonen en haar rechtsvoorgangers betrokken bij de planontwikkeling van het centrum van Olst. Doel van het centrumplan was de revitalisering van het centrum om het voorzieningenniveau in Olst een impuls te geven, waardoor Olst een aantrekkelijk dorp blijft voor huurders om zich te huisvesten. Tevens was het doel om het wonen voor ouderen en jongeren in het centrum een nieuwe impuls te geven. Met alle gerealiseerde plannen kan het bestuur niet anders dan terugkijken op een vruchtbare samenwerking, waarbij deGewoon doelen Thuis SallandWonen, Buiten voor SallandWonen zijn gerealiseerd. Een maatschappelijke prestatie waar wij allen met gepaste trots op terugkijken. 100% Buitengewoon Gebaar Wat begon als een misverstand over de huurverhoging 2009, is uitgegroeid tot een gebaar waarin SallandWonen alle huurders in de gelegenheid stelde om een duurzaam cadeau uit te zoeken. Ruim 60% van de huurders heeft de waardebon ingewisseld. De huurders waardeerden dit gebaar en wij hebben duurzaamheid op de kaart kunnen zetten. Voor SallandWonen een voorbeeld dat met de nodige inzet en inventiviteit wij meerdere doelen kunnen bereiken. Visitatie De sector heeft afgesproken dat elke corporatie in Nederland zich voor 2011 laat visiteren. Dit betekent dat een onafhankelijk onderzoeksbureau een oordeel geeft over onze maatschappelijke prestaties. Ook en vooral door de stakeholders daar naar te vragen. Wij vinden dat wij ons aan deze brancheafspraak moeten houden. Door de fusie in 2008 hebben wij gekozen om de visitatie in 2010 uit te laten voeren door KWH. De voorbereiding van dit traject heeft ons veel inzichten geboden en daar hebben wij veel van geleerd. Naar aanleiding hiervan hebben wij het besluit genomen om in 2011 een nieuw ondernemingsplan te maken, waarbij onze stakeholders actief worden betrokken. Betrekken nieuw kantoor Met ingang van 1 januari 2010 zijn alle medewerkers in één kantoor gehuisvest aan de Domineeskamp te Raalte. Het kantoor wordt gedeeld met de voormalige eigenaar, Rabobank Salland. Mede hierdoor was een verantwoord exploitatie opzet mogelijk. Een belangrijke mijlpaal in het korte bestaan van SallandWonen. Voortzetten kernbezoeken In het kader van de bewonersparticipatie hebben wij in 2010 een vervolg gegeven aan de kernbezoeken aan alle dorpen waar wij bezit hebben door het organiseren van infoterassen. Alle huurders en andere belangstellenden hebben de uitnodiging gekregen om met ons in gesprek te gaan over wat hen bezig houdt.
11
Veel mensen hebben hier gebruik van gemaakt. Vaak ging het om bijzondere gesprekken waarbij juist die kleine dingen aan bod kwamen. Wij hebben de openheid van de huurders als warm en hartelijk ervaren. Het is erg belangrijk om huurders de gelegenheid te geven om in gesprek met ons te komen en te blijven. In 2011 zetten wij dit initiatief dan ook voort met de kleine kernen. Wijziging samenstelling bestuur Sallandwonen is de fusie ingegaan met een collegiaal bestuur. De RvC heeft moeten constateren dat de gekozen structuur niet die uitwerking had die wij wensten. In 2010 is het besluit genomen door de RvC om afscheid te nemen van collega-bestuurder, de heer Moggré.
De belangrijkste besluiten in 2010 Toekomst SallandWonen De corporatiesector is in ontwikkeling en vraagt om een slagvaardige organisatie. De bij de fusie gemaakte keuzes om alle medewerkers van beide fusiecorporaties een functie binnen de nieuwe organisatie te geven, heeft invloed gehad op de gekozen organisatiestructuur. In het verslagjaar is de huidige structuur geëvalueerd, waarbij de ontwikkelingen binnen het bestuur en het managementteam zijn meegenomen. Besloten is om de aansturing binnen SallandWonen te vereenvoudigen. De intentie is dat SallandWonen in 2015 bestaat uit één directeur en twee managers, ondersteund door teamleiders. Herpositionering afdelingen Wonen en Sociaal Beheer In 2010 is besloten om de afdeling Wonen te herpositioneren. De keuze is gemaakt om voor de vacante functie van manager tijdelijk een interimmanager aan te stellen, waarna eind van het jaar een nieuwe manager Wonen is geworven. Zij is per 1 januari 2011 in dienst getreden.
Gegevens van het bestuur Drs. E.W.M. Penninks (m, 1950). Benoemd voor onbepaalde tijd. In functie getreden per 1 januari 2008 als directeur-bestuurder van SallandWonen. Nevenfuncties: - voorzitter Commissie Beeldende Kunst, gemeente Raalte; - voorzitter Steunstichting SCOS; - lid Rotary Salland; - bestuur SCAS; - bestuur Meet&Match Olst-Wijhe. Drs. W.J. Moggré (m, 1962). Bestuurder tot 1 september 2010. Vanaf september 2010 vrijgesteld van werkzaamheden. In functie getreden per 1 januari 2008 als directeur-bestuurder van SallandWonen. Nevenfunctie: - Lid algemeen bestuur Aedes (tot en met augustus 2010). Aan bezoldigingen met inbegrip van pensioenlasten als bedoeld in artikel 2:383, lid 1, BW, is in het boekjaar ten laste van de toegelaten instelling en groepsmaatschappijen gekomen voor: Bedragen in euro‟s Bestuurders en voormalig bestuurders Commissarissen en voormalig commissarissen Totaal
12
2010 337.752 75.384 413.136
2009 329.745 78.065 407.810
Jaarverslag 2010
Het totaalbedrag kan als volgt per individueel lid van het bestuur worden gespecificeerd: Specificatie bezoldiging bestuurders in euro‟s De heer drs. E.W.M. Penninks De heer drs. W.J. Moggré Specificatie bezoldiging voormalig bestuurders in euro‟s De heer drs. W.J. Moggré Totaal
2010 175.939 107.875 2010 53.938 337.752
2009 170.813 158.932 2009 0 329.745
Het salaris is vastgesteld conform de Izeboud-regeling. Daarnaast maakt de directie gebruik van een auto van de zaak. Werkgeverslasten en vergoedingen waren conform de CAO Woondiensten.
Geen tegenstrijdige belangen dan wel transacties met tegenstrijdige belangen In 2010 is er geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen dan wel transacties waarin tegenstrijdige belangen zouden kunnen spelen met betrekking tot de directeur-bestuurder. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Verklaring besteding gelden Zoals van ons verwacht mag worden, heeft SallandWonen in 2010 haar capaciteit en beschikbaar vermogen ingezet voor de volkshuisvesting in Salland, specifiek in de gemeente Raalte en de gemeente Olst-Wijhe en voor de opvang van daklozen in Zwolle.
Raalte, mei 2011 Drs. Ed Penninks, Directeur-bestuurder
13
14
Jaarverslag 2010
3
Missie en Visie
Strategieformulering SallandWonen is als organisatie nog maar drie jaar oud, echter haar voorgangers zijn al meer dan 70 jaar actief in Salland. De verbondenheid met de streek, de inwoners en de maatschappelijke partners is de kracht van onze organisatie. Het kennen en gekend worden, maken dat SallandWonen het verschil kan maken in de brede opgaven op het gebied van wonen in Salland. SallandWonen ziet zichzelf als een plattelandscorporatie, die zorgt voor een goed woonmilieu. Dit woonmilieu dient naast leefbaar ook betekenisvol en kansrijk te zijn voor verschillende doelgroepen. Een goed woonmilieu betekent niet alleen wonen, maar ook dat er geleefd, gewerkt en geleerd wordt. Er is dus, behalve aan goede woningen, behoefte aan toegankelijke en adequate voorzieningen, aan hoogwaardige openbare ruimten, aan buurtgevoel en betekenis. Daarnaast ziet SallandWonen zichzelf een belangrijke rol spelen in het bouwen, beheren en verhuren van woningen én in het ontwikkelen en exploiteren van gebieden. De rol van de corporatie is om maatschappelijk ondernemer te zijn in SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis dit veld. Dat betekent dat er gestreefd wordt naar het optimaal haalbare van zowel de volkshuisvesting als van het maatschappelijk ondernemerschap. De missie van SallandWonen luidt: SallandWonen, ruimte voor wonen en leven op het platteland. Aan deze missie willen wij invulling geven met de speerpunten van onze organisatie: innovatie én duurzaamheid. Voornoemde missie is de basis voor de uitwerking van diverse strategische doelen en afsprakenkaders met diverse stakeholders. De vier strategische doelen zijn: - het realiseren van goed en duurzaam wonen voor alle inwoners van Salland met bijzondere aandacht voor mensen die niet zelf hierin kunnen voorzien; - het op een innovatieve wijze (mede)verantwoordelijk zijn voor leefbaarheid en sociale samenhang; - staan voor innovatieve projecten en diensten, zo mogelijk met partners op het gebied van wonen, zorg, welzijn en leren; - komen tot duurzame keuzes door interactie met de markt en de omgeving in een afweging met haar visie. Deze strategische doelen zijn voor 2010 vertaald in concrete doelen middels de geformuleerde speerpunten van beleid. In hoofdstuk 10 wordt inhoudelijk ingegaan op deze speerpunten.
Visitatie over beleidsformulering Oordeel: voldoende - Zowel de interne als externe verankering van het beleid van SallandWonen kan verbeterd worden. - Verbeterpunt: zorg voor een explicietere vertaling van doelen van strategisch naar tactisch en operationeel niveau en volledige invoering van de Plan-Do-Check-Act cyclus.
15
16
Jaarverslag 2010
4
Bewonersparticipatie
Ook na 70 jaar mogen wij niet vergeten waarvoor en waardoor wij ooit zijn opgericht als corporatie: onze huurders. Wij zijn in de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte monopolist, maar zullen ons niet als zodanig mogen gedragen. In 2010 hebben wij veel aandacht besteed aan bewonersparticipatie en via de visitatie onze belanghouders erbij betrokken.
Participatiebeleid Het participatiebeleid van SallandWonen bestaat uit een situationeel participatiebeleid, welke gericht is op drie belangrijke pijlers: - het formele overleg zoals geregeld in de Wet op het overleg huurders verhuurder (Overlegwet); - overlegvormen met bewoners van de wijken en kernen en stakeholders; - overlegvormen bij renovatie projecten en planmatig onderhoud met direct belanghebbenden: de huurders. Formeel overleg SallandWonen voldoet aan wat in de Overlegwet is geregeld. Tezamen met de Huurdersvereniging Salland (HVS) wordt getracht hier inhoudBuiten aan teGewoon geven. InThuis SallandWonen, 2010 is er elf keer regulier overleg geweest met de huurdersvereniging. Tijdens deze overleggen zijn de volgende onderwerpen besproken: - beleidsvoornemens SallandWonen; - project 100% Buitengewoon Gebaar; - stand van zaken lopende projecten en projecten in voorbereiding: vervangende nieuwbouw, Noordpool te Wijhe, renovatie De Wieken te Raalte, renovatie Wiederhorsten te Wijhe, vervangende nieuwbouw Julianalaan te Wijhe; - KWH-participatielabel; - samenwerkingsovereenkomst; - verhuur grondgebonden aanleunwoningen locatie Swaenenwoerd van Zorggroep Raalte door SallandWonen; - verkoopbeleid; - parkeren Schouwenhage; - energielabeling; - uitgangspunten begroting 2011; - streefhurenbeleid. Naast het reguliere overleg is er een extra bijeenkomst geweest over de onderlinge samenwerking. SallandWonen ondersteunt de HVS financieel. De bijdrage over 2010 was € 6,38 per woning, in totaal € 33.252,56. De basis hiervoor is gelegen in de samenwerkingsovereenkomsten die door de rechtsvoorgangers van SallandWonen waren aangegaan met de HVS. Zoals aangegeven in de begroting is de overlegstructuur in 2010 samen met de HVS geëvalueerd. Medio 2010 is er overleg geweest over de frequentie en de inhoud van het overleg. Het resultaat is dat de maandelijkse reguliere overleggen gehandhaafd blijven. Daarnaast is afgesproken dat af en toe een regulier overleg wordt ingeruild voor een themabijeenkomst. Naast het reguliere overleg zal er één keer in het jaar een bestuurlijk overleg zijn. Bovenstaande en het feit dat Aedes en de Woonbond nog zoekende zijn, is mede de aanleiding voor het feit dat er nog geen nieuwe samenwerkingsovereenkomst is opgesteld.
17
Overlegvormen met bewoners Kernbezoeken Onder de naam “Buiten Gewoon Thuis” is in 2009 het nieuwe participatiebeleid geïntroduceerd. Door het organiseren van een infoterras op de plaatselijke markt, het zogeheten kernbezoek, zijn wij naar de huurders toegegaan om met hen in gesprek te komen en hun wensen en kritiek te horen. In 2010 hebben twee kernbezoeken plaatsgevonden in Raalte en Olst en hebben wij ruim 650 reacties en vragen ontvangen, waarvan het merendeel van individuele aard was en betrekking had op het klein onderhoud van de woning. Als uitvloeisel van de kernbezoeken is in Heino een overleg gestart inzake het verplaatsen van een kunstwerk aan de Sterappel. Doel van de kernbezoeken was om onderwerpen die betrekking hebben op de woonomgeving te inventariseren, waarna overlegvormen opgestart worden. Tot op heden zijn er weinig tot geen onderwerpen naar voren gekomen. In het algemeen is de huurder erg gericht op de eigen persoon of de woning en niet op de woonomgeving. Pilot woonkwaliteitsteam De intentie is om naast de kernbezoeken samen met de Plaatselijk Belangen in de kleine kernen woonkwaliteitsteams op te richten. Hiervoor zijn wij een pilot aangegaan met de Plaatselijk Belangen van Nieuw Heeten en Boskamp. De beide Plaatselijk Belangen hebben aangegeven dat er geen belangstelling is vanuit de bevolking om hier zitting in te nemen. Wij gaan ons beraden hoe wij de contacten met de kleine kernen verder vorm en inhoud kunnen geven. Overleg met bewoners Naast de introductie van het participatiebeleid heeft bewonersparticipatie in 2010 ook concreet plaatsgevonden op het vlak van jongeren, herstructurering, renovatie, (vervangende) nieuwbouw, leefbaarheid, ouderen en servicekosten. Daarnaast is er samen met de gemeenten, het maatschappelijk werk, de politie en SallandWonen meerdere malen een multidisciplinair overleg geweest over problematische woonsituaties. Overleg bij projecten Planmatig onderhoud Jaarlijks wordt inzichtelijk gemaakt bij welke planmatig onderhoudsprojecten overleg met de bewoners gewenst is. Alle huurders zijn begin 2010 geïnformeerd of er planmatig onderhoud aan de woning wordt uitgevoerd en welke werkzaamheden het betreft. Per complex is men vooraf schriftelijk geïnformeerd over de uitvoering en de tijdsplanning. Bodemsanering Koningsstraat te Olst Naar aanleiding van geconstateerde bodemvervuiling bij twaalf huurwoningen aan de Koningsstraat in Olst in het verslagjaar is een bewonersbijeenkomst gehouden. De bewoners zijn tijdens deze avond geïnformeerd. In het najaar is de vervuilde grond afgegraven waarna de tuinen zijn heringericht. De sanering heeft voor enige overlast gezorgd, maar de bewoners waren tevreden over de wijze waarop de werkzaamheden zijn verricht. Renovatie Wiederhorsten te Wijhe In het verslagjaar is een bewonerscommissie geformeerd waarmee overleggen plaatsvinden om te komen tot een renovatieplan. De HVS is vertegenwoordigd in de bewonerscommissie.
18
Jaarverslag 2010
Het resultaat is een Programma van Eisen. Vier aannemers zijn uitgenodigd om zich in te schrijven voor dit project. Samen met de bewonerscommissie zal in 2011 één aannemer verzocht worden om een proefwoning in te richten. Als alles volgens planning loopt, is de start van de uitvoering in het najaar 2011. KWH-participatielabel Het KWH-participatielabel heeft als doel het inzichtelijk maken en beoordelen van de manier waarop corporaties omgaan met hun bewonersparticipatie. Om onze inzet op het gebied van bewonersparticipatie te garanderen zet SallandWonen het KWH-participatielabel in. In 2010 hebben wij de meting door KWH laten uitvoeren. Begin juli 2010 is het resultaat van de meting voor het KWH-participatielabel bekendgemaakt. Om het label te behalen moeten twee van de vier onderdelen 7,0 of hoger hebben gescoord. De overige twee onderdelen moeten minimaal een 6,0 scoren. Onze uitslag komt overeen met het landelijk gemiddelde. Resultaten meting KWH-participatielabel Labelonderdeel Score SallandWonen Visie Randvoorwaarden Samenwerking Rendement
Landelijk gemiddelde 2009 7,1 7,2 6,6 6,9 6,7 SallandWonen, Buiten Gewoon6,8 Thuis 6,5 6,7
100% Buitengewoon Gebaar Eind december 2009 hebben alle huurders een waardebon ontvangen om een duurzaam product uit te zoeken. Dit gebaar is voortgekomen uit een interpretatieverschil tussen de Huurdersvereniging Salland en SallandWonen over de huurverhoging 2009. Alle huurders hebben de mogelijkheid gekregen om de waardebon te verzilveren tegen één of meerdere buitengewone duurzame producten. De huurders zijn bezocht met een rijdende winkel. In totaal hebben ruim 3.200 huurders de waardebon verzilverd; dit is meer dan 60% van alle huurders.
Maatschappelijke inbedding Onze huurders zijn onze eerste belanghebbenden. Echter, de maatschappelijke inbedding van de organisatie gaat verder dan het laten participeren van huurders. Belangrijk is om onze maatschappelijke belanghebbenden (gemeenten, huurdersorganisatie, onderwijs, zorg- en welzijnsinstellingen, politie en collega-corporaties) te betrekken bij het formuleren en vervullen van onze missie. Hierdoor wordt onze maatschappelijke legitimiteit versterkt. Met al deze belanghebbenden vindt zeer regelmatig, formeel en informeel, overleg plaats. Visitatie In 2010 zijn belanghouders in het kader van de visitatie geïnterviewd. Met de resultaten van het visitatieonderzoek gaan wij de dialoog met de belanghouders inhoud geven. Een overzicht van de belanghebbenden die hebben deelgenomen aan het visitatieonderzoek vindt u in de bijlagen bij het volkshuisvestelijk verslag.
19
Prestatieafspraken Met zowel de gemeente Olst-Wijhe als de gemeente Raalte hebben wij prestatieafspraken. Die gelden tot en met 2010. In 2010 is er gezamenlijk een nieuw woningmarktonderzoek gehouden om vervolgens in 2011 te komen tot nieuwe prestatieafspraken. De verantwoording over de prestaties is in hoofdstuk 5 opgenomen.
Visitatie over presteren volgens belanghouders Oordeel: voldoende - De relatie met de stakeholders is goed, oordeel van de stakeholders over SallandWonen is ruim voldoende. - Stakeholders zien SallandWonen als een betrouwbaar, betrokken en sociale corporatie. - Verbeterpunt: meer struktuur, heldere verankering, vertaling van prestatieafspraken naar doelen.
20
Jaarverslag 2010
5 Leefbaarheid
Zoals eerder is aangehaald is de missie van SallandWonen: ruimte voor wonen en leven op het platteland. SallandWonen wil een goed woonmilieu bieden aan diverse doelgroepen die samen zorgen voor vitale leefgemeenschappen. Om hier invulling aan te geven zijn er in 2010 verschillende initiatieven opgestart die wij verder vorm en inhoud willen geven, dan wel willen voortzetten.
Wonen, werken, welzijn en leren Praktijkervaring Carmel College Salland SallandWonen wil op zo veel mogelijk manieren haar positie als dorpscorporatie benutten. Het gaat dan om het leveren van een bijdrage op gebieden als wonen, zorg, welzijn, leren en werken. In het verslagjaar zijn wij de samenwerking aangegaan met het Carmel College Salland in Raalte met als doel om de leerlingen van het VMBO een praktijkgerichte situatie te bieden, waarin zij hun vaardigheden kunnen oefenen. Concreet betekent dit dat zij in leegstaande huurwoningen die verkocht worden, ervaring opdoen met schilderen, behangen, schoonmaken en tuinonderhoud. Beheer maatschappelijke ruimten SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis In 2010 wilden wij een visie ontwikkelen hoe wij als organisatie het beheer van de gemeenschappelijke ruimten die horen bij wooncomplexen zodanig kunnen borgen dat het beheersbaar is en er maximaal gebruik gemaakt wordt van deze ruimten. Dit naar aanleiding van ontwikkelingen bij het complex De Veenhorst te Mariënheem. Binnen dit complex is gekozen voor een andere invulling, zie hiervoor de toelichting onder „Voorzieningen‟. De wens is om daar waar het beheer een probleem dreigt te worden een samenwerking aan te gaan met de Stichting Welzijn Ouderen en Landstede Welzijn. Momenteel zijn er bij de andere complexen met een gemeenschappelijke ruimte geen problemen met het beheer.
Voorzieningen Kulturhus Raalte Door SallandWonen zijn aan de hand van de feitelijke situatie de mogelijkheden om het kulturhusconcept voor het Kulturhus Raalte een nieuwe impuls te geven in beeld gebracht. Dit heeft geresulteerd in een besluit over het concept welke SallandWonen nastreeft binnen het Kulturhus en de opdracht om de mogelijkheden te onderzoeken om dit te realiseren. Dorpshuisvoorziening Heino Een belangrijk project in het kader van leefbaarheid is het op peil houden van het voorzieningenniveau in de buurten, wijken en dorpen. Een voorbeeld hiervan is de dorpshuisvoorziening in Heino. Het voorbereiden van dit project heeft al veel tijd gekost. In dit verslagjaar heeft SallandWonen een eindvoorstel gedaan aan de gemeente voor het realiseren van deze voorziening in het voormalige gemeentehuis in Heino. De gemeente heeft besloten dat het voorstel niet past binnen de randvoorwaarden die zij stelt. De gemeente Raalte gaat zich nu beraden hoe zij invulling kan geven aan een dorpshuisvoorziening voor Heino. SallandWonen ziet af van verdere ontwikkeling in deze. Bakkerij annex winkel Mariënheem In Mariënheem is het initiatief om, gelijk als in Broekland, een winkel te realiseren die gerund wordt door medewerkers en cliënten van Stichting De Parabool in het complex De Veenhorst. Momenteel zitten wij in de haalbaarheidsfase.
21
Infocentrum IJssel Den Nul Naast het op peil houden willen wij ook graag meewerken aan het versterken van het voorzieningenniveau. In samenwerking met Staatsbosbeheer, provincie Overijssel en de gemeente Olst-Wijhe zijn wij betrokken bij het realiseren van een Infocentrum IJssel-Den Nul. In dit verslagjaar is besloten om tot uitvoering over te gaan. De bouw is in augustus 2010 van start gegaan. Brede school Heino Bij de voorlopige planvorming van een brede school, maakte een aantal huurwoningen van ons onderdeel uit van het plangebied. Om deze reden hebben wij aangegeven deel te willen nemen aan het project en mogelijk bouwpartner te zijn. Besloten is om af te zien van verdere deelname nadat door wijziging van het plangebied ons bezit buiten het project viel.
Meet & Match In de gemeente Olst-Wijhe is in 2010 de eerste Meet & Match dag gehouden. SallandWonen is bij vijf matches betrokken. Er is een samenwerking aangegaan met de Wereldwinkel, Rode Kruis afdeling Olst, Wijhes initiatief, Scouting en buurthuis Den Nul. Drie van de vijf matches zijn in 2010 gerealiseerd.
Projecten Woonomgevingsplan Blekkerhoek Gelijktijdig met de herstructurering van de wijk Blekkerhoek te Raalte, waarvan SallandWonen de aanjager is, is de gemeente Raalte gestart met het project reconstructie Blekkerhoek. Dat project houdt onder andere in: nieuwe openbare verlichting, deels vervangen van het riool en herinrichting van het openbaar gebied. In het kader van de leefbaarheid van de wijk heeft SallandWonen maximaal 1 miljoen euro toegezegd als bijdrage ten behoeve van de herinrichting van dit openbaar gebied. De uitvoering is in 2009 van start gegaan. In 2010 is het eerste deel van het woonomgevingsplan uitgevoerd, in 2011 wordt gestart met het tweede deel. De totale investering over 2010 in het kader van het woonomgevingsplan door SallandWonen is € 200.000,-. Groenproject De Langkamp In het kader van het reorganiseren van het openbaar groen en het aanpakken van de woonomgeving in de wijk De Langkamp heeft de gemeente Raalte het initiatief genomen om een woonomgevingsplan te realiseren. Hierbij zijn de bewoners intensief betrokken. De uitvoering van dit plan is in 2009 van start gegaan en is in 2010 afgerond met het “overhandigen” van een pannakooi door SallandWonen aan de plaatselijke jeugd. In totaal heeft SallandWonen € 150.000,- in de wijk geïnvesteerd, verspreid over twee jaar, waarvan € 75.000,- in 2010.
Huisvesting dak- en thuislozen Veel van de inwoners van Salland zijn gericht op Zwolle als uitwijkstad. Om deze reden participeren wij in het project De Herberg in Zwolle en ondersteunen wij dit project financieel. Dit project is een initiatief van de Zwolse corporaties en heeft als doel de opvang van dak- en thuislozen te regelen. De regiocorporaties hebben zich hierbij aangesloten, waaronder SallandWonen. De participerende corporaties in Zwolle en de regio hebben dit verslagjaar een overeenkomst ondertekend, waarbij de toezegging is gedaan voor een financiële bijdrage ten behoeve van de exploitatie van De Herberg voor de komende tien jaar.
22
Jaarverslag 2010
SallandWonen heeft over 2010 in totaal € 51.788,- bijgedragen aan de dak- en thuislozenhuisvesting. Dit betrof bijdragen voor de exploitatie van De Herberg in Zwolle voor 2009 (restant van € 12.555,-) en 2010 (€ 39.233,-). Overlast Het beperken van overlast of daar waar mogelijk het voorkomen ervan, is een belangrijke doelstelling voor onze organisatie. Door actiever de wijk in te gaan en meer in contact te komen met onze huurders, willen wij daar waar mogelijk overlastsituaties zelf signaleren en actie ondernemen. 2009 Tuinonderhoud Problematisch woongedrag Geluidsoverlast Huisdieren Drank/drugs Vervuiling Overig Totaal
Aantal 61 59 49 11 3 4 11 198
2010 % 31% 30% 25% 6% 2% 2% 6%
Aantal 85 39 66 9 4 10 12 225
% 38% 17% 29% 4% 2% 4% 5%
Het aantal overlastmeldingen is in 2010 ten opzichte van 2009 met bijna 14% SallandWonen, Buiten Gewoon toegenomen. Door het actiever de wijk in gaan worden nu meer situaties van Thuis slecht tuinonderhoud door ons gesignaleerd. Bewoners betrekken bij leefbaarheid Leefbaarheidsbudget Voor 2010 is een budget van € 150.000,- begroot voor leefbaarheidsinitiatieven. Van dit budget is in het verslagjaar € 101.711,- (67%) gebruikt voor het medefinancieren van de volgende initiatieven: groenproject Langkamp, pannakooi De Langkamp, bloembakken De Hartkamp, sfeerverlichting Weijdenblick, voorlichtingsmateriaal project duurzaamheid, bijdrage voor buurtbarbecues, Stichting Sporttalent, nieuwjaarsfeest in Heino en opening Olst-Centrum. Het leefbaarheidsbudget hebben wij via de infoterassen tijdens de kernbezoeken in het kader van participatie onder de aandacht gebracht. Buurtschouw Buurtschouwen zijn gehouden in alle kernen van de gemeente Olst-Wijhe. In de gemeente Raalte is het nog niet zo ver gekomen. In 2010 zou in opdracht van de gemeente Raalte gestart worden met een pilot inzake burgerparticipatie, waar buurtschouwen een onderdeel van zouden zijn. De gemeente heeft afgezien van deze pilot. SallandWonen blijft het belang van buurtschouwen onder de aandacht brengen bij de gemeente. Huismeester Het voornemen was om in 2010 te onderzoeken of er een markt is voor het aanstellen van een huismeester die ondersteunende diensten aanbiedt tegen een vergoeding. Gezien de ontwikkelingen binnen de sector en de noodzaak om keuzes te maken, ziet SallandWonen hiervan af. Visitatie over leefbaarheid Oordeel: goed - op het terrein van leefbaarheid levert SallandWonen bijzondere prestaties: de lijst met gerealiseerd maatschappelijk vastgoed is indrukwekkend en kan gerekend worden tot een van de „best practices‟ van Nederland. - zowel op het gebied van presteren naar opgaven als naar eigen ambitie levert SallandWonen een goede bijdrage aan het verbeteren van de leefbaarheid.
23
24
Jaarverslag 2010
6
Kwaliteit van de woningvoorraad
SallandWonen wil zorgen voor voldoende woningen. Deze moeten betaalbaar, van goede kwaliteit, energiezuinig en gevarieerd zijn. Ze moeten geschikt en aantrekkelijk zijn voor alle inwoners van Salland met bijzondere aandacht voor de mensen die niet zelf hierin kunnen voorzien en voor de groeiende groep senioren. Om dit doel te bereiken is veel geld en inspanning nodig.
Beleid SallandWonen Wat betreft doelgroepen ligt het accent op de vraag van starters en ouderen naar passende woonruimte. Daarnaast heeft SallandWonen aangegeven, gezien de demografische ontwikkelingen, geen noodzaak te hebben om qua bezit te groeien. Om de woonwens van onze doelgroep te inventariseren houden wij vierjaarlijks samen met de gemeenten Olst-Wijhe en Raalte een woningmarktonderzoek. Dit onderzoek heeft in 2010 opnieuw plaatsgevonden. De uitgangspunten en de resultaten van het woningmarktonderzoek bieden voldoende input om strategische keuzes te maken betreffende het bezit. Daarnaast zullen de resultaten in 2011 worden vertaald in nieuwe prestatieafspraken met de beide gemeenten. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Het woningbezit bestaat voor het overgrote deel uit eengezinswoningen. Hoewel de kwaliteit gemiddeld genomen goed is te noemen, heeft de toekomstige klant mogelijk een andere wens. Eigentijds, voorzien van comfort en mogelijk met eigen keuzes. In de nieuwbouw kan dat al georganiseerd worden, maar in de bestaande bouw zijn de mogelijkheden beperkt. Het is in die zin wenselijk om delen van het oude bezit af te stoten, waardoor wij in de gelegenheid komen om de vrijkomende middelen in te zetten voor producten waar nu en in de toekomst meer vraag naar zal zijn. Het aandeel meerpersoonshuishoudens zal eerder af- dan toenemen. De kleine huishoudens wonen liever in of dicht in de buurt van de voorzieningen. Daarnaast biedt het afstoten van bestaand bezit meerdere mensen, waaronder ook huurders, de mogelijkheid om relatief goedkoop een eigen woning te verwerven.
Energie In het Convenant Energiebesparing Corporatiesector is afgesproken dat de woningcorporaties samen met hun huurders en ondersteund door het Rijk aan de slag gaan om een aantal zeer ambitieuze doelstellingen voor energiebesparing te realiseren. Uitgangspunt is dat energiebesparende maatregelen leiden tot meer kwaliteit van wonen met minder energieverbruik en daardoor in totaal lagere lasten. Bij de vaststelling van de begroting 2010 zijn wij tot de conclusie gekomen dat het grootschalig investeren in de energiekwaliteit van onze woningen momenteel financieel niet haalbaar is. In 2010 is de functie van stafmedewerker Energie en Duurzaamheid ingevuld. Het doel is beleid te maken en maatregelen te ontwikkelen in het kader van duurzaam wonen. De prioriteit ligt hier bij de bestaande huurwoningen van SallandWonen. Binnen enkele jaren zal er een pakket aan duurzame opties voor de huurders zijn ontwikkeld, waarmee zij kunnen besparen op hun woonlasten.
25
Voor 2010 was, evenals in 2009, het uitgangspunt om bij alle relevante woningen waarbij schilderwerkzaamheden worden uitgevoerd, een pakket aan energiebeperkende maatregelen tegen een huurverhoging aan te bieden. In 2010 hebben 470 huurders een aanbod ontvangen voor het aanbrengen van energiebesparende maatregelen. Van deze huurders is 66% ingegaan op dit aanbod, waarbij men voornamelijk heeft gekozen voor het laten aanbrengen van isolatieglas.
Woningvoorraad SallandWonen Het woningbezit van SallandWonen is in het jaar 2010 per saldo toegenomen met zes huurwoningen tot in totaal 5.251 huurwoningen.
Woningbezit naar huurprijsklasse
1% 5%
15%
Goedkoop (tot € 357,37) Betaalbaar (€ 357,37 tot € 548,18)
79% Middelduur (€ 548,18 tot € 647,53) Duur (vanaf 647,53)
Per 31 december 2010 had SallandWonen 5.547 verhuureenheden in bezit, waarvan 5.251 huurwoningen. Al deze woningen staan, net als het overige onroerend goed zoals bedrijfsruimten en kinderopvang, binnen het statutaire werkgebied van SallandWonen, de regio IJssel-Vecht, en in het bijzonder de gemeente Raalte en de gemeente Olst-Wijhe. Om dit woningbezit in een goede staat te houden, voert SallandWonen een actief onderhoudsbeleid. Dit betekent in de praktijk dat ook zaken van meer woontechnische aard, daar waar mogelijk en/of gewenst, worden meegenomen.
Strategisch voorraadbeheer Strategisch voorraadbeheer neemt een belangrijke plaats in binnen het beleid van SallandWonen. SallandWonen ontwikkelt, bouwt, koopt, verhuurt en verkoopt woningen. Het financiële rendement dat SallandWonen aan de ene kant realiseert, zet zij aan de andere kant in voor het financieren van de maatschappelijke functie: mensen laten wonen. SallandWonen zet haar middelen in voor betaalbare huurwoningen, voor het vitaliseren van wijken en voor goede nieuwbouw in huur. Om ook mensen in de toekomst goed te huisvesten, kijkt en luistert SallandWonen naar wat er in de omgeving gebeurt en vertaalt zij dit naar de toekomst.
26
Jaarverslag 2010
Strategisch Voorraad Beheer Portaal In 2010 is het Strategisch Voorraad Beheer (SVB) Portaal opgeleverd om het proces van strategisch voorraadbeheer zo goed mogelijk te ondersteunen en te faciliteren. Met dit portaal, dat SallandWonen samen met NCCW heeft ontwikkeld, kan het gehele SVB proces doorlopen worden. Naast het maken van analyses en het verzamelen van management- en sturingsinformatie, kunnen diverse scenario‟s voor de toekomst van het vastgoed gesimuleerd worden. Dit wordt vervolgens vertaald naar financiële en volkshuisvestelijke gevolgen, waarbij gezocht kan worden naar een scenario dat het best aansluit bij de doelstellingen van de organisatie en past binnen de financiële kaders. Ook de laatste stap van het SVB proces, de communicatie van het gekozen beleid richting de organisatie, is onderdeel van het pakket. Zo worden vanuit het portaal de beheerplannen gevuld die door alle medewerkers op te roepen zijn vanuit het primaire systeem. Met de investering in het SVB Portaal kunnen we verantwoorde keuzes maken, vindt de inbedding van het beleid in de organisatie plaats en kunnen ook de effecten van het gekozen beleid gemonitord worden. Een tool dat gezien de diverse ontwikkelingen in de markt en in de sector een „must have‟ is. SallandWonen streeft naar goed en duurzaam wonen voor alle inwoners van Salland met bijzondere aandacht voor de mensen die niet zelf hierin kunnen voorzien. Aan de hand van de thema‟s beschikbaarheid, betaalbaarheid, SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis kwaliteit, leefbaarheid en maatschappij en de prestatieafspraken met de gemeenten wordt dit streven uitgewerkt in concrete doelstellingen voor de vastgoedportefeuille. Hieronder vindt u het strategisch voorraadbeleid van SallandWonen voor de periode 2010/2020 en de prestatieafspraken met de beide gemeenten vertaalt in cijfers: Thema
Doelstelling
Portefeuille samenstelling Omvang 5.300 woningen 1 woningportefeuille ≥ 3.260 Raalte ≥ 1.710 Olst-Wijhe Kernvoorraad 75% van de voorraad huurprijs < € 548,≥ 2.750 Raalte ≥ 1.350 Olst-Wijhe 75% van de nieuwbouwwoningen in de huursector huurprijs < € 548,2 % seniorenhuisvesting 33% Verkopen huurwoningen 2009: 88 woningen 2010: 25 woningen Dynamiek portefeuille Vernieuwing 2% per jaar
1
Gerealiseerd in 2010 5.251 Raalte: 3.569 Olst-Wijhe: 1.682 94% Raalte: 3.363 Olst-Wijhe: 1.561 100%
23% 26 <1%
Omvang woningportefeuille betreft alleen huurwoningen. Bedoeld wordt het percentage van het bezit dat qua type geschikt is voor de doelgroep senioren waarbij de doelgroep senioren wat betreft doelgroeplabeling niet wordt uitgesloten. 2
27
Thema
Doelstelling
Nieuwbouw
50 koopwoningen per jaar, waarvan ≥ 50% doelgroep koopstarters
Kansen vergroten Slaagkans starters Invoering koopgarant
Realiseren nieuwbouw starterswoningen Leefbaarheid Leefbaarheidsbarometer Kwaliteit Kwaliteitsbeleving Renovatie woningen
15% 3
25% 2010 invoering
Slaagkans primaire doelgroep Slaagkans naar kern
Gerealiseerd in 2010 26
16% Voorbereiding implementatie 23%
≥ slaagkans overige doelgroepen (=18% in 2010) Vergroten slaagkans Heino naar 20% 20 per jaar
10% 8 (4 huur, 4 koop) 4
>95% wijken met bezit een zeer tot uiterst positieve score
93%
Acceptatiegraad >70% Minimaal energielabel C
64% 100%
De woningportefeuille van SallandWonen heeft per 31 december 2010 de volgende verdeling naar woningtype:
Woningbezit naar type (excl. bedrijfsonroerend goed en maatschappelijk vastgoed) eengezinswoningen 4% 0%
10%
nul treden eengezinswoningen woonwagens
8%
10% 68%
appartementen met lift appartementen zonder lift Aanleun- of zorgwoning
3
Er zijn ten opzichte van 2009 niet meer starters actief dan woningzoekenden, maar in 2010 zijn minder woningen verhuurd aan deze doelgroep. 4 Inzet in de wijk Langkamp op het gebied van leefbaarheid zal in toekomstige metingen mogelijk zichtbaar zijn.
28
Jaarverslag 2010
De verdeling van de woningportefeuille naar doelgroep is per 31 december 2010: Woningbezit naar doelgroep 1 en 2 persoonshuishouden 1% 15%
5%
meerpersoons huishoudens
11%
4%
jongeren tot 23 jaar en starters 64%
senioren zorgvragers overig
Projecten 2010 SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis SallandWonen had een actief nieuwbouw- en ontwikkelingsbeleid. Naar aanleiding van de economische crisis en de begrotingsuitgangspunten voor 2010 is het een lastige, maar interessante uitdaging om zodanige keuzes te maken dat wij onze doelstellingen als maatschappelijk ondernemer waar kunnen maken. Gedurende het verslagjaar hebben wij de projecten gewogen op onder andere de bijdrage aan onze volkshuisvestelijke doelstellingen, het belang van het project en mogelijkheid van temporiseren en de financiële mogelijkheden. Om nieuwbouw voor de lagere inkomens bereikbaar te houden, wordt door SallandWonen onrendabel geïnvesteerd in de huursector. In het verslagjaar zijn 45 huurwoningen gerealiseerd. SallandWonen hecht eraan om consumentenorganisaties haar plannen te laten beoordelen. Twee keer per jaar komen de ANBO/KBO en de VAC‟s bijeen en worden zij geïnformeerd over onze nieuwbouwplannen. Tevens kunnen zij hun advies geven over nog te realiseren objecten. Dit systeem werkt naar tevredenheid voor alle partijen. Het actieve beleid van de laatste jaren geeft SallandWonen een goede positie op de woningmarkt. Het enerzijds betrekken van de consument in een open en transparante werkwijze en anderzijds verantwoording afleggen, geeft vertrouwen bij de gemeenten. Dat daarnaast ook geïnvesteerd wordt in minder rendabele projecten voor woningzoekenden uit de primaire doelgroepen maakt SallandWonen tot een partner voor de langere termijn. Het spreekt voor zich dat onze interne capaciteit en onze inschatting over de hoogte van de bijdrage van een project aan de volkshuisvestelijke doelstelling bepalend zijn voor de vraag of SallandWonen een project accepteert. Uitgangspunten hierbij zijn dat een project financieel haalbaar dient te zijn en dat er uiteindelijk woningen worden gerealiseerd voor de doelgroepen. Meestal is hiervoor een combinatie van koop-/huurwoningen noodzakelijk en gezien de opbouw van een wijk ook vanuit volkshuisvestelijk perspectief wenselijk.
29
Centrumplan Olst In 2010 is het Centrumplan Olst afgerond. Met een groot feest is dit gezamenlijke plan van de gemeente Olst-Wijhe en SallandWonen officieel afgesloten. Vanaf 2001 is SallandWonen en haar rechtsvoorgangers betrokken bij de planontwikkeling van het centrum van Olst. Doel van het centrumplan was de revitalisering van het centrum om het voorzieningenniveau in Olst een impuls te geven, waardoor Olst een aantrekkelijk dorp blijft voor huurders om zich te huisvesten. Na intensief overleg met de gemeente Olst-Wijhe is in 2003 begonnen met de bouw van het Kulturhus in het centrum van Olst. Deze eerste fase werd in mei 2004 opgeleverd. Direct daarna is de planontwikkeling van de tweede en derde fase opgestart. De tweede fase bestond uit de bouw van drie winkels en elf appartementen op de hoek van de Aaldert Geertstraat en de Jan Schamhartstraat. De derde fase bestond uit de bouw van drie winkels en veertien appartementen voor ouderen en jongeren in de Jan Schamhartstraat. Alle woningen zijn huurwoningen. In augustus 2006 kon gestart worden met de uitvoering van de beide projecten. Doordat de oorspronkelijke aannemer in maart 2007 onverwacht failliet ging, werden de beide fases pas in november 2007 opgeleverd door bouwbedrijf Nikkels. De winkelpanden zijn vooraf verkocht aan een belegger en aan enkele eigenaren van de winkels uit Westervoorde, het voormalige winkelcentrum. Ondertussen was de planvorming van de vierde fase (elf luxe koopappartementen en een kantoor) aan de rand van het park Olsterhof zover gevorderd dat deze in november 2007 van start kon gaan met aannemer Hemeltjen uit Wijhe. Dit project werd in 2008 afgerond. Alle appartementen, op één na, en het kantoor zijn verkocht. Vanaf 2006 is er samen met de gemeente onderhandeld met de winkeliers in het verouderde winkelcentrum Westervoorde. De winkels met de bovenwoningen zijn aangekocht en het complex is medio 2008 gesloopt. Op de plaats van het complex zijn twee appartementsgebouwen met respectievelijk zestien huurwoningen en 22 koopwoningen gebouwd. Alle huurwoningen zijn verhuurd, van de koopwoningen zijn er vier verkocht. Bij de start van de bouw was al met de mogelijkheid rekening gehouden dat de verkoop zou tegenvallen. De achttien overige appartementen worden vanaf 2011 te huur aangeboden. Deze woningen zijn in 2010 opgeleverd en daarmee werd tot alle tevredenheid een langdurig en ingewikkeld proces afgesloten en is het centrum van Olst op een meer dan voortreffelijke wijze opgewaardeerd.
30
Jaarverslag 2010
Herstructurering wijk Blekkerhoek In 2005 is een start gemaakt met de wijkvernieuwingsplannen voor de Blekkerhoek. Doel van deze wijkvernieuwing is de kwaliteit, de variatie in woningtypen en de wijk voor de langere termijn te waarborgen. Eind 2005 werden, in samenwerking met de opgerichte bewonerscommissie Blekkerhoek, de uitgangspunten vastgesteld in een notitie waarin is aangegeven hoe de Blekkerhoek er in de toekomst uit moet zien. Dit is verwoord in een ambitie, kort samengevat: Blekkerhoek is in 2015 een rustige, groene en ruim opgezette wijk waar het goed wonen is voor zowel jong als oud, alleenstaanden en gezinnen. Het uiteindelijke plan is gepresenteerd aan de wijkbewoners tijdens een bijeenkomst in oktober 2006. Na reacties van de huurders en de bewonerscommissie heeft in april 2007 de definitieve besluitvorming plaatsgevonden. Dit besluit omvat de volgende projecten en uitvoeringsplanning: Projecten Uitvoeren standaardkwaliteit Aanbrengen isolatiepakket Sloop & vervangende nieuwbouw Renovatie Sloop & vervangende nieuwbouw Renovatie Sloop & vervangende nieuwbouw Politiekeurmerk Veilige Wijk
Planning gereed 188 woningen Roggestraat, Haverstraat, 2008 Ja Ceintuurbaan, Dahliastraat 101 woningen Roggestraat, Haverstraat, 2008Ja Ceintuurbaan 2009 SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis 20 appartementen en 5 seniorenwoningen 2009Ja Blekstraat/Roggestraat 2010 61 woningen 2010 Ja Monumentstraat/Ceintuurbaan 6 multifunctionele woningen Tulpenstraat 20102011 20 woningen Tulpenstraat 2011 58 woningen Rozenstraat 20122013 20082013
Tegelijkertijd met de herstructurering van het woningbezit wordt ook het openbaar gebied grondig aangepakt. Hierin werken SallandWonen en gemeente Raalte nauw samen op het gebied van werkzaamheden, planning en financiën. In maart 2009 is deze samenwerking bekrachtigd in een samenwerkingsovereenkomst. De herstructurering van de wijk loopt volgens planning. In 2010 is de eerste vervangende nieuwbouw opgeleverd, appartementen en seniorenwoningen in de Roggestraat en de Blekstraat, waar 25 Blekkerhoekers een nieuwe woonplek hebben gevonden. Aansluitend is gestart met nieuwbouw van zes multifunctionele woningen in de Tulpenstraat. Ook heeft in 2010 de grootschalige renovatie van de woningen in de Monumentstraat en een deel van de Ceintuurbaan plaatsgevonden. Hier is veel aandacht besteed aan isolerende voorzieningen teneinde de woningen veel energiezuiniger te maken en zodoende de energielasten voor de bewoners terug te dringen. In de tweede helft van 2010 is een start gemaakt met de bestemmingsplanprocedure voor de nieuwe Rozenstraat en zijn de ontwerpen voor de nieuwbouw verder uitgewerkt.
31
Visitatie over stedelijke vernieuwing: Oordeel: ruim voldoende - SallandWonen levert een ruim voldoende bijdrage aan de herstructurering van wijken. Vooral het centrumplan Olst heeft SallandWonen flink uit eigen vermogen moeten bijdragen om het te kunnen realiseren.
Gerealiseerde projecten in 2010 Olst – Westervoorde In Olst zijn 22 koopappartementen en zestien huurappartementen gerealiseerd. De oplevering voor de huurders was in mei 2010. Architect Aannemer
: TWA Architecten, Burdaard : Bouwbedrijf Nikkels, Twello
Raalte – Blekkerhoek, renovatie Monumentstraat Voor de Monumentstraat en een deel van de Ceintuurbaan is in maart 2010 gestart met de uitvoering van de renovatieplannen voor 68 huurwoningen. Alle huurders zijn akkoord gegaan met de renovatie. Eind 2010 zijn de laatste woningen opgeleverd. Architect Aannemer
: Architectenbureau Sacon, Zwolle : Bouwbedrijf Gebr. Meijer, Raalte
Raalte – Blekkerhoek, Blekstraat/Roggestraat In de herstructureringswijk Blekkerhoek zijn in de Blekstraat en Roggestraat twintig seniorenappartementen en vijf seniorenwoningen, allen in de huur, gerealiseerd. De uitvoering is mei 2009 van start gegaan en juni/juli 2010 opgeleverd. Alle woningen zijn verhuurd. Architect Aannemer
: Architectenbureau Sacon, Zwolle : Bouwbedrijf Gebr. Meijer, Raalte
Luttenberg – De Borgwijk In het plan De Borgwijk zijn acht woningen gerealiseerd, waarvan vier koop en vier huurwoningen. De bouw is december 2009 van start gegaan, de woningen zijn juli 2010 opgeleverd. Bij de start waren twee van de vier woningen verkocht. Om de verkoop te bevorderen is besloten om de overige twee koopwoningen casco te verkopen en het perceel te verkleinen. In 2010 zijn ook deze woningen verkocht. Architect Aannemer
: Van den Berg Architecten, IJsselmuiden : Jansman Bouwgroep, Luttenberg
In aanbouw zijnde projecten Raalte – Blekkerhoek, nieuwbouw Tulpenstraat In de Tulpenstraat worden zes multifunctionele huurwoningen, in eerste instantie gericht op senioren, gerealiseerd. De bouw is na de bouwvak 2010 van start gegaan. Architect Aannemer
32
: Architectenbureau Sacon, Zwolle : Bouwbedrijf Gebr. Meijer, Raalte
Jaarverslag 2010
Raalte – Sallandse Poort In dit plan worden 33 starters koopwoningen, type carrièrewoning gerealiseerd. Alle woningen waren voor de start van de bouw verkocht. De uitvoering is juni 2010 van start gegaan. Architect Aannemer
: Van den Berg Architecten, IJsselmuiden : Bouwbedrijf Nikkels, Twello
Wijhe – Noorderkoeslag woonveld E Bij woonveld E worden acht rij- en hoekwoningen, tien twee-onder-een-kapwoningen en acht vrijstaande woningen gerealiseerd. De verkoop is het derde kwartaal van 2009 gestart. Zodra 60% van de woningen is verkocht, zal er gestart worden met de uitvoering. Rijwoningen: zeven van de acht woningen zijn verkocht. De uitvoering is in juni 2010 van start gegaan. Twee-onder-een-kapwoningen: twee woningen verkocht. Met goedkeuring van Stiwoga en de directie is in juni 2010 gestart met de bouw van vier van de tien woningen. Bouwbedrijf Hemeltjen is akkoord gegaan met de voorwaarde om het risico te dragen voor twee van de vier woningen. Vrijstaande woningen: tot heden geen verkocht. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Architecten Aannemer
: Van den Berg Architecten, IJsselmuiden : Roeleveld-Sikkes Architecten, Den Haag : Bouwbedrijf Hemeltjen, Wijhe
Broekland – „t Broek In Broekland gaan wij acht woningen realiseren: vier koop en vier huurwoningen. De bouw is gestart en de oplevering heeft plaatsgevonden in februari 2011. Alle woningen zijn verhuurd en verkocht. Architect Aannemer
: Van den Berg Architecten, IJsselmuiden : Vondervoort Bouw, Broekland
Heeten – Veldegge Doel is om hier vier huurwoningen te realiseren volgens het concept van klantgericht bouwen. Wij kopen de huurwoningen na realisatie. De bouw is in december 2010 gestart, verwachte oplevering zomer 2011. Architect Aannemer
: Architectenbureau Nijhoff , Rijssen : Bouwbedrijf Loohuis, Heeten
Den Nul – Infocentrum IJssel Den Nul In samenwerking met de Historische Vereniging ‟t Olster Erfgoed, gemeente Olst-Wijhe, Staatsbosbeheer, zorginstelling J.P. van den Bent stichting en SallandWonen is een realisatieovereenkomst getekend voor infocentrum IJssel Den Nul. De hoofddoelstelling voor het infocentrum is het zijn van een regionaal centrum voor ontmoeting, informatie en educatie over natuur en cultuurhistorie. De bouw is in het tweede kwartaal van 2010 van start gegaan. Architect Aannemer
33
: De Velde Architecten, Zwolle : Aannemersbedrijf Valk, Daarle
In ontwikkeling zijnde projecten Wijhe – Noorderkoeslag woonveld A Doel is hier een appartementencomplex te realiseren. In totaal worden 48 appartementen gerealiseerd, waarvan één inloopappartement. De J.P. van den Bent stichting gaat hiervan zestien appartementen inclusief het inloopappartement huren, de overige appartementen komen in de vrije verhuur. Momenteel zit het project in de ontwerpfase. Start van de bouw is naar verwachting medio 2011. Architect Aannemer
: Roeleveld Sikkes Architecten, Den Haag : Dura Vermeer, Hengelo
Wijhe – Noorderkoeslag woonveld B Hier worden twaalf patiowoningen gerealiseerd, waarvan zes koop en zes huurwoningen. Twee huurwoningen worden gehuurd door bewoners met een zorgvraag die begeleiding krijgen van de J.P. van den Bent stichting. Architect Aannemer
: Roeleveld Sikkes Architecten, Den Haag : Dura Vermeer, Hengelo
Wijhe – Julianalaan Hier worden twintig appartementen gerealiseerd voor ouderen/senioren middels vervangende nieuwbouw. Met betrekking tot het duurzaamheidsconcept is er gekozen voor het benaderen van het concept Passiefhuis met een EPC van 0,5. Het definitieve ontwerp is afgerond. Alle bewoners van de te slopen woningen hebben alternatieve huisvesting geaccepteerd en zijn in 2010 verhuisd. Architect : Palazzo Architecten, Duiven Aannemer : Bouwbedrijf Nikkels, Twello ulianalaan Wijhe – Wiederhorsten, renovatie 39 woningen Voor de Wiederhorsten is een renovatieplan voor de aanpak van 39 woningen in ontwikkeling. Het PvE is gereed en aannemers zijn uitgenodigd om in te schrijven op het project. Wij willen hier naar een ander concept van selecteren van de aannemer. Als alles volgens planning loopt, is de start van de uitvoering augustus 2011. Raalte – Schuilenburg Zorgpartijen die deelnemen aan dit project zijn Zorggroep Raalte met 42 appartementen, de Parabool met 26 appartementen en de WIRA (Woon Initiatief Raalte Autisten) met twintig appartementen. De drie participanten zullen gedeeltelijk gemengd gehuisvest worden over vier appartementencomplexen. Twee appartementencomplexen zullen gekoppeld worden, binnen dit complex komt een multifunctionele ruimte en een kantoor. Verder wordt onderzocht welke voorzieningen in het gebouw getroffen kunnen worden om dit meer een wijkfunctie te geven. Start van de bouw is naar verwachting eind 2011. Architect Aannemer
34
: Arca Architecten, Raalte : Bouwcombinatie van bouwbedrijf Gebr. Meijer, Raalte en Jansman Bouwgroep, Luttenberg
Jaarverslag 2010
Raalte – Sallandse Poort (63 woningen) Het voornemen is om hier 24 zorgappartementen voor Dimence en RIBW en 24 huurappartementen voor de vrije verhuur, twee gezamenlijke ruimten en dertien grondgebonden woningen te realiseren. Dit plan wijkt af van het oorspronkelijk voornemen. Dit als gevolg van de wijzigingen op de woningmarkt. Momenteel zit het plan in de ontwerpfase. Start van de bouw van de 50 appartementen wordt verwacht eind 2011. Architect Aannemer
: Van den Berg Architecten, IJsselmuiden : Bouwbedrijf Oude Wolbers, Borne
Heino – Kiezebos III In dit uitbreidingsplan worden 110 woningen gerealiseerd, waarvan 76 woningen door SallandWonen in samenwerking met Goldewijk Projectontwikkeling volgens het concept van klantgericht bouwen. Het bestemmingsplan is onherroepelijk geworden. Het project heeft een half jaar vertraging opgelopen door bezwaren. In maart 2011 is het bouwrijp maken SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis gestart. Start van de bouw is in juni 2011 gepland. Huurwoningen: realisatie van vijftien eengezinswoningen en acht seniorenwoningen. Voor alle woningen zijn huurders bekend. Daarnaast wordt in samenwerking met De Parabool zeven huurappartementen en een gemeenschappelijke ruimte gerealiseerd. Koopwoningen: er worden 28 koopwoningen, waarvan tien rijwoningen, tien twee-onder-een-kapwoningen en acht half vrijstaande woningen gerealiseerd en 23 vrije kavels uitgegeven. Eind 2010 waren alle rijwoningen, zes twee-onder-een-kapwoningen en 21 vrije kavels verkocht. Architecten
Aannemer
: IM Architecten, Deventer Palazzo Architecten, Duiven Peters Lammerink Architecten, Hengelo (ov) : Goldewijk Bouw, Doetinchem
In portefeuille SallandWonen onderscheidt bij het realiseren van projecten een aantal fasen, namelijk de initiatieffase, de haalbaarheidsfase, de ontwerpfase, de voorbereidingsfase en de uitvoeringsfase. In de initiatief- en haalbaarheidsfase kunnen in 2010 de volgende projecten genoemd worden: Plaats Project Projectplan Wijhe Noorderkoeslag, woonveld D realisatie twee vrijstaande koopwoningen Wijhe Noordpool Wijhe, onderdeel Wijhezicht herstructurering Raalte Salland II nieuwbouw sociale huur en koopwoningen Olst Aardehuizen nieuwbouw Heino De Haere nieuwbouw Mariënheem De Veenhorst maatschappelijke voorziening
35
Bij de volgende projecten heeft SallandWonen besloten niet tot uitvoering over te gaan: - Dorpshuisvoorziening te Heino - Molenweg 1a te Raalte Visitatie over bouwproductie Oordeel: onvoldoende - SallandWonen levert een voldoende bijdrage aan de doelstelling aanpassen en verbeteren van de woningvoorraad - SallandWonen voldoet niet aan de bouwopgave overeengekomen in de prestatieafspraken met de gemeenten. - De borging van opgaven in de organisatie kan verbeteren.
Aanpassen woningportefeuille Doelstelling van ons nieuwbouw- en verkoopbeleid is om blijvend te werken aan de samenstelling van de woningportefeuille. Door toevoeging van nieuwe woningen en verkoop en sloop van de bestaande voorraad (het „nieuw voor oud principe‟) kunnen we werken aan verjonging van het woningbestand, maar zorgen we ook voor meer differentiatie binnen de portefeuille. Ten opzichte van 2009 (5.234 huurwoningen) is het aantal huurwoningen in 2010 toegenomen met 0,1% tot 5.240 huurwoningen. Nieuwbouw huurwoningen In 2010 zijn de volgende nieuwbouw huurwoningen opgeleverd: Plaats
Plan
Type woning
Aantal
Olst Raalte
Westervoorde Blekkerhoek
16 25
Luttenberg Totaal
De Borgwijk
Appartementen Seniorenwoningen en appartementen Huurwoningen
Onrendabele top 2,7 miljoen 4,8 miljoen
4 45
0,4 miljoen 7,9 miljoen
Verkoop van huurwoningen Het aantal voor verkoop gelabelde huurwoningen van SallandWonen staat per 31 december 2010 op 799 woningen. In 2010 zijn in totaal 26 huurwoningen verkocht. Gedurende 2010 is middels een begrotingswijziging het aantal verwachte verkopen bijgesteld van 53 naar 25 in verband met de uitgestelde start van een verkooptraject en de marktontwikkelingen. Van de 391 huurwoningen die in 2010 aan de zittende huurder zouden worden aangeboden, zijn 349 woningen (89%) daadwerkelijk gedurende het verslagjaar aangeboden aan de zittende huurder. De overige woningen (34 stuks) en garages (8 stuks) worden in 2011 te koop aangeboden. Overzicht verkoop huurwoningen 2010 Aantal Verkoop huurwoningen verwachting met strategie 2010 verkoop Olst Wijhe Raalte Heino Totaal
36
182 104 467 46 799
7 6 9 3 25
Werkelijke verkoop 2010 Aantal % t.o.v. verwachte verkoop 12 171 4 67 9 100 1 33 26 104
Jaarverslag 2010
In 2010 is besloten om naast de 391 reeds aangewezen huurwoningen, 200 huurwoningen extra aan te wijzen voor verkoop. De intentie is om deze in 2011 aan de zittende huurder aan te bieden. Sloop In 2010 zijn in totaal drie woningen gesloopt. Dit betroffen allen woningen in de wijk Blekkerhoek die in het kader van de herinrichting van de wijk gesloopt zijn. Grondverwerving SallandWonen heeft in het verslagjaar gronden verworven betreffende Kiezebos III. Daarnaast is er een erfpachtcontract getekend voor het Infocentrum IJssel Den Nul met Staatsbosbeheer voor 30 jaar. Hier is inmiddels gestart met de bouw.
Nieuwbouw koopwoningen In 2010 zijn 26 nieuwbouw koopwoningen gerealiseerd, verdeeld over twee projecten: - 22 appartementen Westervoorde te Olst: vier appartementen zijn tot en met 2010 verkocht. - vier koopwoningen Borgwijk te Luttenberg: alle woningen, bestemd voor starters, zijn verkocht. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Daarnaast zijn er in 2010 twee verkooptrajecten geweest van in totaal 37 woningen: Sallandse Poort Oost (33 woningen) te Raalte en ‟t Broek (vier woningen) te Broekland. Alle woningen zijn in het verslagjaar verkocht. In 2010 hebben wij in totaal 50 nieuwbouwwoningen verkocht, voor een totale waarde van 9,5 miljoen euro. Onderhoud Het onderhoud bestaat uit niet-planmatig onderhoud, planmatig onderhoud en overige werkzaamheden. Onder niet-planmatig onderhoud valt het dagelijks en mutatieonderhoud. In 2010 zijn 9.400 werkopdrachten verstrekt voor het uitvoeren van niet-planmatig onderhoud en overige werkzaamheden. De gemiddelde kosten per werkopdracht bedragen € 212,-. Van de 9.400 werkopdrachten is 34% uitgevoerd door de eigen dienst en de rest door derden. Niet-planmatig onderhoud Dagelijks onderhoud In 2010 zijn 7.830 werkopdrachten aan de eigen diensten en aan derden verstrekt voor het uitvoeren van reparatieverzoeken. In totaal is in 2010 € 1.564.878,- uitgegeven aan dagelijks onderhoud. Mutatieonderhoud In 2010 is € 599.552,- uitgegeven aan mutatieonderhoud. Dit is 39% lager dan begroot. De gemiddelde besteding per gemuteerde woning bedraagt in 2010 € 1.629,-. Planmatig onderhoud Het planmatig onderhoud wordt uitgevoerd op basis van de meerjarenonderhoudsplanning. Deze planning wordt jaarlijks geactualiseerd aan de hand van inspecties en/of uit de rapportages.
37
Bij de actualisering van het strategisch voorraadbeleid en de uitwerking daarvan wordt nagegaan of er werkzaamheden uitgevoerd moeten worden om de woning ook op langere termijn goed verhuurbaar te houden of dat er voor een andere onderhoudsstrategie moet worden gekozen. De aandacht richt zich daarbij op zaken als levensduurverlenging, doelgroepen en woontechnisch onderhoud. In 2010 hebben wij actief ingespeeld op de verzoeken van bewoners om de woningen aan de wensen aan te passen. Aan planmatig onderhoud is in het verslagjaar € 3.721.769,- uitgegeven. Dit bedrag had betrekking op het in stand houden van het bezit, zoals schilderen, cv-onderhoud en dergelijke. Dit op basis van de meerjarenraming planmatig onderhoud. Onderhoud in cijfers: Aantal
Dagelijks onderhoud Mutatieonderhoud Planmatig onderhoud
2009 7190 werkbonnen 386 mutaties 66 gegunde projecten
Gemiddelde kosten per opdracht 2010 7.830
2009 € 185,-
2010 € 166,-
Werkelijke kosten t.o.v. begroot 2009 2010 98% 108%
368
€ 2.240,-
€ 1.629,-
101%
61%
28
€ 29.465,-
€ 58.526,-
72%
90%
Glasverzekering Eind 2010 was 93% van de huurders van SallandWonen verzekerd middels een glasverzekering van € 0,91 per maand. Geriefverbetering SallandWonen wil de huurders graag ten dienste zijn wanneer zij een verzoek aan ons richten om een geriefverbetering aan te brengen tegen een huurverhoging. In totaal is er in 2010 € 447.784,- geboekt voor de uitvoering van geriefverbeteringen. Het betreft hier cv-aanleg, vroegtijdige ketelvervanging, douche- en toiletverbetering, isolatie aanbrengen, dakramen aanbrengen, tweede toilet plaatsen en dergelijke.
38
Jaarverslag 2010
7
Het verhuren van woningen
Het verhuren van woningen is een van de belangrijkste taken voor de corporatie. Een klant moet niet alleen een dak boven haar hoofd hebben, maar ook tevreden wonen.
Dienstverlening Klantgericht werken Binnen SallandWonen is het project Klantgerichtheid van start gegaan. Om klantoriëntatie goed te faciliteren is het belangrijk een eenduidig, bedrijfsbreed en afdelingsoverstijgend beleid te formuleren waarbij aandacht is voor al die zaken die bij dit onderwerp opkomen. In 2010 is het personeel geïnformeerd over de voornemens richting klantgericht werken. Daarnaast zijn de twee deelprojecten voor het realiseren van een nieuwe internetsite en het vervangen van de huidige systematiek voor woonruimtebemiddeling van start gegaan. De invoering is in 2011 gepland. Pilot virtueel loket Het virtueel loket heeft als doel om de spreekuren die nu op locatie SallandWonen, Buiten worden Gewoon Thuis gehouden te vervangen door een live-videoverbinding. SallandWonen neemt deel aan deze pilot om ervaring op te doen met deze nieuwe vorm van dienstverlening, zodat gewogen kan worden of het virtuele loket als alternatief kan dienen voor de huidige spreekuren. Daarnaast willen wij inzicht hebben wat de gevolgen zijn voor de bedrijfsvoering. In 2010 is het programma van eisen opgesteld, zijn zes werkplekken voorzien van de benodigde apparatuur en software en is er intern getest. Gedurende 2011 wordt de dienstverlening met behulp van een testpanel, bestaande uit huurders, getest. Kwaliteit van dienstverlening SallandWonen streeft een hoge kwaliteit van dienstverlening na. In dit verslagjaar heeft er een meting naar de kwaliteit van onze dienstverlening plaatsgevonden door KWH. Met een gemiddeld cijfer van 7,8 hebben wij onze dienstverlening verbeterd ten opzichte van vorig jaar (gemiddeld een 7,7 in 2009). Uiteraard levert de meting ook de nodige aandachtspunten op ter verbetering van onze dienstverlening. Onderdeel van onze dienstverlening is in het kader van „after sales‟ het bezoeken van huurders die zojuist een woning van ons hebben betrokken. Door persoonlijk na te vragen hoe de huurders het proces van toewijzing en verhuring hebben ervaren, wordt veel kennis opgedaan over hoe de nieuwe huurders ons ervaren. Net als vorig jaar is ruim 90% van de ondervraagde huurders positief over de dienstverlening van SallandWonen. Minder tevreden was men over de staat van de woning. Ruim 70% is tevreden, vergeleken met de andere onderwerpen hadden de ondervraagden hier de meeste opmerkingen over. Tijdens de after sales interviews worden de ondervraagden gevraagd naar de inschrijfduur en hoe lang men actief woningzoekende is geweest. Van de ondervraagden stond 67% in 2010 twee jaar of langer ingeschreven als woningzoekende, 26% korter dan zes maanden en de overige 7% tussen de zes maanden en twee jaar. Bijna 80% van de ondervraagden heeft in het verslagjaar binnen zes maanden nadat men actief op zoek is gegaan een huurwoning van SallandWonen geaccepteerd, 13% heeft tussen de zes maanden en een jaar een huurwoning geaccepteerd. De overige woningzoekenden (9%) zijn langer actief op zoek geweest.
39
Verdeling huurwoningen over de kernen De woningvoorraad van SallandWonen, 5.251 huurwoningen, is als volgt over de kernen verdeeld:
13%
4%
Raalte
15%
51%
9%
Heino Kleine kernen gemeente Raalte Olst
8%
Wijhe Kleine kernen gemeente Olst-Wijhe
Woonruimteverdeling Woningzoekenden Het aantal ingeschreven woningzoekenden is toegenomen van 7.417 naar 7.836. Dit is een toename van 6%. Er zijn 988 woningenzoekenden (13%) actief. Aantal woningzoekenden aanbodmodel 10000 8000 6000 4000 Aantal actieve inschrijvers
2000 0 2008
2009
2010
Woningzoekenden die staan ingeschreven, kunnen worden ingedeeld in de categorieën “starter” en “doorstromer”. Uit onderzoek blijkt dat circa 30% van het totale woningzoekendenbestand in de categorie starter valt, 70% is dus doorstromer. Ten opzichte van de voorgaande jaren zijn de verhoudingen gelijk gebleven. Via de jaarlijkse opschoning ontvangen wij informatie over de woonwensen van de woningzoekenden. Bij de opschoning wordt gevraagd naar de termijn waarop kandidaten op zoek zijn naar een woning, welk woningtype men zoekt en in welke woonplaats. Hierbij komt naar voren dat het meerendeel van de woningzoekenden een eengezinswoning wenst en dat deze groep het meest actief op zoek is.
40
Jaarverslag 2010
Woningtoewijzing In 2010 zijn in totaal 348 bestaande huurwoningen te huur aangeboden. Hier waren 252 advertenties voor nodig. Het totaal aantal reacties van 9.708 op 252 advertenties betekent gemiddeld 38 reacties per woning. In 2009 was dit 24. Het aantal reacties per woning is toegenomen met 58%. Bij het toewijzen van woonruimte is de inschrijfdatum het belangrijkste criterium. Het aantal reacties via internet was 88%. In vergelijking met 2009 betekent dit een stijging van 7%. In 120 woningtoewijzingen (31%) is een woning toegewezen buiten de reguliere toewijzingsprocedure om. In 2009 betrof het 88 situaties (24%). Overzicht woningtoewijzing: Reden Regulier Medisch urgent Sociaal urgent Directiebesluit* Herstructurering Bedrijfsonroerend goed Statushouders/vergunninghouders Vrouwenopvang Woningruil Zorginstelling Overig Totaal
2009 2010 Aantal % Aantal % 283 76% 220 58% 4 1% 3 1% 22 6% 39 10% 6 2% 32 8% 6 2% 37 10% 4 1% 12SallandWonen, 3% 17 4% Buiten Gewoon Thuis 2 1% 2 1% 3 1% 5 1% 19 5% 11 3% 10 3% 16 4% 371 100% 382 100%
* De directiebesluiten zijn genomen conform het beleid van SallandWonen inzake woonruimteverdeling.
Naast het verhuren van bestaande huurwoningen is in 2010 voor vier nieuwbouw huurwoningen in het plan ‟t Broek te Broekland het verhuurtraject van start gegaan. De oplevering van deze woningen is in 2011. Taakstelling Huisvesting vergunninghouders De gemeente Raalte heeft voor 2010 de taak om 42 statushouders te huisvesten. SallandWonen biedt hiervoor woningen aan. In het verslagjaar zijn 39 statushouders in de gemeente Raalte gehuisvest. De laatste drie statushouders hebben in 2010 een huurwoning van ons geaccepteerd, welke zij in 2011 gaan betrekken. De gemeente Olst-Wijhe heeft voor 2010 de taak om negen statushouders te huisvesten. Via SallandWonen zijn in totaal vijf statushouders gehuisvest in de gemeente Olst-Wijhe. De overige vier worden meegenomen in de taakstelling voor 2011. Vrouwenopvang Jaarlijks stelt SallandWonen vijf woningen beschikbaar voor vrouwen afkomstig uit de vrouwenopvang Ruchama en vrouwenopvang Overijssel. Over de verdeling over de twee organisaties zijn afspraken gemaakt. Ruchama heeft over 2010 aanspraak gemaakt op drie woningen, waar zij maximaal recht op hebben. Vrouwenopvang Overijssel heeft ons niet benaderd voor een woning. Stichting Ygdrasil Eens per tweeënhalf jaar heeft deze stichting die mensen met een beperking huisvest en begeleidt, recht op een huurwoning van SallandWonen. In 2010 hebben zij een woning van ons gehuurd.
41
Trias Jeugdzorg Met ingang van 2010 worden per jaar maximaal drie woningen beschikbaar gesteld voor jongeren die hulpverlening ontvangen van Trias Jeugdhulp te Raalte. In 2010 hebben zij geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid. Voor 2011 is het eerste verzoek ontvangen. Slaagkansen In 2010 hebben wij de ingezette lijn van 2009 voortgezet en ons met name gericht op de slaagkansen voor jongeren en ouderen. De herstructureringsopgave voor 2010 heeft een negatief effect gehad op de slaagkans voor de regulier woningzoekenden. Overzicht slaagkansen woningzoekende Slaagkansen in % Aandachtgroepen Primaire doelgroep Niet primaire doelgroep Doelgroep inschrijver Doorstromer Starter
2010 23% 18% 24% 16%
Europese beschikking Met ingang van 1 januari 2011 wordt SallandWonen geconfronteerd met Europese regelgeving. In 2010 zijn wij volop bezig geweest om ons hierop voor te bereiden. De Europese Beschikking maakt het nodig het toewijzingsbeleid met ingang van 1 janauri 2011 te wijzigen.
Visitatie over beschikbaarheid Oordeel: ruim voldoende - de gemiddelde slaagkans van de primaire doelgroep is hoger dan de niet-primaire doelgroep. - SallandWonen geeft woningzoekenden de mogelijkheid om urgentie aan te vragen.
Mutaties In het jaar 2010 is bij 367 huurwoningen de huurovereenkomst beëindigd. De mutatiegraad over 2010 is 7,0% (mutaties t.o.v. aantal huurwoningen SallandWonen) Overzicht mutatiegraad huurwoningen naar huurklasse Huurklasse Mutatiegraad 2009 Goedkoop 8,1% Betaalbaar I 6,4% Betaalbaar II 10,2% Middelduur 10,7% Duur 0%
Mutatiegraad 2010 8,4% 5,9% 9,7% 10,6% 0%
Het grootste deel van ons bezit bestaat uit woningen in de huurklasse Betaalbaar I. Door de lagere mutatiegraad in deze huurklasse is de mutatiegraad voor ons gehele bezit relatief laag: 7,0%. Dit komt overeen met 2009.
42
Jaarverslag 2010
Ontruimingen In het verslagjaar hebben zes ontruimingen daadwerkelijk plaatsgevonden, terwijl er 38 aanzeggingen tot ontruiming zijn gedaan. Alvorens tot ontruiming wordt besloten, dient de kantonrechter een uitspraak te hebben gedaan. Het beleid is erop gericht om ontruimingen te voorkomen, zeker als er kinderen in het spel zijn. Voor alleenstaanden of samenwonenden met een langdurig slecht betaalgedrag, wordt het vonnis van de kantonrechter uitgevoerd. Met de gemeenten Raalte en Olst-Wijhe is een overeenkomst aangegaan, waarin is afgesproken dat slecht betalende cliënten worden doorverwezen naar de schuldsanering. Aantal ontruimingen Aantal aanzeggingen 2008 29 2009 43 2010 38
Aantal regelingen 17 17 21
Aantal voldaan 8 14 11
Aantal uitzettingen 4 12 6
Er zijn in 2010 beduidend minder ontruimingen geweest dan in 2009. Het betreffen, op twee situaties na, alleenstaanden of tweepersoonshuishoudens. Voor de werkelijke ontruimingsdatum waren deze bewoners al vertrokken of hadden in ieder geval de waardevolle goederen veilig gesteld. De twee andere gevallen betroffen gezinnen, waarvan een inSallandWonen, het kader van het tweede Buiten Gewoon Thuis kansbeleid een andere woning aangeboden heeft gekregen en geaccepteerd. Het andere gezin was vertrokken voor de werkelijke ontruimingsdatum.
Betaalbaar verhuren De huurprijsgrenzen zijn afgeleid van de norm, die gehanteerd wordt bij de Huurtoeslagregeling. In principe zijn alle woningen met een huur tot € 647,53 bereikbaar voor de primaire doelgroep: 99% van de totale voorraad van SallandWonen is bereikbaar. Enkele appartementen (twee penthouses De Havezathe in Olst en 20 appartementen De Lindehof te Raalte) hebben een huur boven deze grens. SallandWonen hanteert echter het uitgangspunt van betaalbaar verhuren. Afhankelijk van de gezinssamenstelling worden woningen verhuurd aan kandidaten die huurtoeslaggerechtigd zijn met een huurprijs tot maximaal € 511,- voor tweepersoonshuishoudens tot € 548,- voor drie- of meerpersoonshuishoudens. Voor starters komen weinig beschikbare huurwoningen vrij. SallandWonen wil hierop inspelen. Binnen het nieuwbouwproject zestien huurappartementen Westervoorde te Olst hebben wij vier appartementen te huur aangeboden aan de doelgroep jongeren/starters. Huurbeleid SallandWonen vindt het van belang dat de huurprijs van een woning in relatie staat tot de geboden kwaliteit. Huurharmonisatie is een instrument dat hiervoor wordt ingezet. SallandWonen brengt differentiatie aan in de streefhuren. Uitgangspunt bij het vaststellen van de streefhuren is: - de prijs/kwaliteit verhouding van de woning; - de markt; - voldoende aanbod goedkope en betaalbare woningen; - de slaagkansen voor door ons gedefinieerde bijzondere doelgroepen: jongeren en ouderen; - de WOZ-waarde van de woning.
43
Bij mutatie brengt SallandWonen de huurprijs op het niveau van de streefhuur. SallandWonen benut de maximaal toegestane huursomstijging ter hoogte van de inflatie zoveel mogelijk. De huurverhoging 2010 is op dezelfde wijze uitgevoerd als de huurverhoging 2009, overeenkomstig het met de Huurdersvereniging Salland overeengekomen huurbeleid. De huurprijs van alle woningen is per 1 juli 2010 met de inflatie verhoogd (1,2%) met uitzondering van de woningen die een aangepaste huurverhoging of huurbevriezing krijgen als gevolg van renovatie of sloopplannen en recent opgeleverde nieuwbouw huurwoningen. Resultaat huurverhoging 2010 Complex
Aantal woningen
% van totaal aantal woningen
0,8%
% huurverhoging
Reden afwijking
0,7%
Sociaal plan herstructurering Blekkerhoek Sociaal plan Julianalaan Verhuur volgens leegstandswet Nieuwbouw huurwoning herstructurering
Rozenstraat/Tulpenstraat te Raalte
47
Julianalaan te Wijhe
16
0,3%
0%
Rozenstraat te Raalte
17
0,3%
0%
Westervoorde te Olst
16
0,3%
0%
Wijhezicht te Wijhe Overig Totaal huurwoningen
37 5.106 5.239
0,7% 97,5%
0% 1,2%
Het is evident dat het de taak van SallandWonen is en blijft om betaalbare huisvesting te bieden aan hen die hier niet zelf in kunnen voorzien. In 2010 was nagenoeg de gehele voorraad beschikbaar voor deze doelgroep.
Huurtoeslag Het beslag op huurtoeslag wordt bij nieuwe verhuringen beperkt gehouden door het hanteren van financieel passende criteria bij de toewijzing. De normhuur is afhankelijk van de leeftijd en de huishoudsamenstelling. Voor 2010 varieerde deze van € 201,83 tot € 204,86 per maand. Dit deel van de huur wordt geacht door de huurder zelf te worden betaald. Huurders kunnen kiezen om de huurtoeslag te laten storten op hun eigen bankrekening of de rekening van SallandWonen. Alleen in het laatste geval ziet SallandWonen dat een huurder huurtoeslag ontvangt.
Visitatie over betaalbaarheid Oordeel: voldoende - Zowel in gemeente Raalte als Olst-Wijhe is de kernvoorraad woningen groter dan de opgave. - 99% Van de woningvoorraad van SallandWonen behoort tot de kernvoorraad.
Geschillencommissie Sociale Huursector Salland In 1995 is de Geschillencommissie Sociale Huursector Salland met haar werkzaamheden begonnen. Vanaf de fusie is de commissie werkzaam voor SallandWonen. Hiermee is aan het bepaalde in artikel 16 van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) voldaan.
44
Jaarverslag 2010
Samenstelling Geschillencommissie op 31 december 2010 is als volgt: Naam
Woonplaats
Functie
Mevrouw G. Geerligs De heer H.J. Smeenk De heer Mr. J.W.F.M. Willems Mevrouw H. Mulhof-Samsen
Wijhe
Voorzitter
Jaar van aftreden 2011
Olst
Secretaris
2012
Wijhe
Lid
2014
Hellendoorn
Lid, op voordracht van HVS
2013
In 2010 zijn in totaal vier klachten ontvangen door de commissie. Drie van deze klachten zijn behandeld in 2010, de vierde klacht wordt in 2011 behandeld. Eén klacht is niet ontvankelijk verklaard. De commissie is in 2010 drie keer bij elkaar geweest. Overzicht afhandeling ontvangen klachten Klacht (gedeeltelijk) gegrond Klacht ongegrond Overige (niet ontvankelijk of ingetrokken) Totaal
2008 2009 2010 2 3 1 2 1 1 Buiten Gewoon Thuis 6 SallandWonen, 2 1 10
6
3
De meest opvallende klacht die de commissie in dit verslagjaar heeft ontvangen is die van de Huurdersvereniging Salland. De klacht spitste zich toe op het adviesrecht, waaraan volgens de HVS geen of onvoldoende gehoor werd gegeven. Speciaal werd gerefereerd aan de voorgenomen verkoop van 394 huurwoningen. De wet regelt dat SallandWonen mag afwijken van een door de HVS gegeven advies mits dit gemotiveerd gebeurt en ingegaan wordt op de argumenten. In een daartoe gehouden bijeenkomst van de geschillencommissie is zowel de HVS als SallandWonen gehoord. De commissie heeft geconstateerd dat de corporatie voldoende schriftelijk gemotiveerd heeft aangegeven waarom afgeweken is van het advies van de Huurdersvereniging Salland en adviseerde dan ook de klacht als ongegrond te verklaren. Overigens kan worden opgemerkt dat het advies van de commissie bindend is in het geval van individuele geschillen en zwaarwegend in geval van geschillen met de huurdersvereniging, huurders- of bewonerscommissies en VvE’s. Het bestuur van de corporatie heeft de geschillencommissie meegedeeld dat zij zich kan vinden in het door de commissie uitgebrachte advies. De commissie heeft in 2010 drie klachten afgehandeld: Onderwerp Ontvankelijk Uitspraak Klacht over Nee De klacht is doorverwezen naar de voorinspectie n.a.v. directie en naar tevredenheid huuropzegging opgelost. Klacht over Ja De Klacht is ongegrond verklaard. adviesrecht (HVS) Erfdienstbaarheid Ja De klacht is gedeeltelijk gegrond voetpad bij verkoop verklaard. woning in 1981
45
Adviezen van de commissie Zoals in het reglement van de Geschillencommissie Sociale Huursector Salland is vastgelegd, adviseert de commissie de directie van de corporatie naar aanleiding van door haar behandelde geschillen, gevraagd en ongevraagd, over het beleid. De behandelde geschillen hebben in het verslagjaar niet geleid tot adviezen aan de directie. Aanpassing reglement In het vorige verslagjaar heeft de directie van de corporatie voorgesteld om de vergoeding die de leden van de commissie ontvangen voor een hoorzitting te actualiseren. Dit impliceert een aanpassingen van het reglement. De leden van de commissie hebben aangegeven zich te kunnen vinden in deze aanpassing. Vervolgens is de Huurdersvereniging Salland (HVS) om advies gevraagd. De HVS had nog enkele vragen en deze zijn in januari 2010 beantwoord. De HVS heeft bericht dat zij kan instemmen met de voorgestelde wijziging. Dit heeft ertoe geleid dat het reglement per 25 januari 2010 is aangepast. Herbenoeming de heer Willems In 2010 is de heer Mr. J.F.M. Willems aftredend als lid van de Geschillencommissie. Conform het reglement kan hij worden herbenoemd door de directie van de corporatie. De heer Willems, heeft naar aanleiding van het verzoek van de directeur-bestuurder van SallandWonen, aangegeven bereid te zijn nogmaals voor een periode van vier jaar zitting te willen nemen, waarmee deze herbenoeming een feit is.
46
Jaarverslag 2010
8
Wonen en Zorg
Op het speelveld wonen, zorg, welzijn en leren wil SallandWonen projecten en diensten initiëren samen met partners in het maatschappelijk veld. Wij geven er de voorkeur aan om innovatieve projecten en diensten tot stand te laten komen samen met partners. Wij onderhouden met vele instellingen goede contacten, welke vaak resulteren in projecten van verschillende aard en omvang. Door steeds veranderende regelgeving is het van belang om vooraf tot goede afspraken te komen in het kader van financiering, beheer en te behalen doelen.
Algemene ontwikkelingen In het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) hebben instellingen momenteel geen vergunning nodig voor de bouw van woonvormen. De volledige investeringslasten kunnen worden gedeclareerd. Dit verandert echter met de invoering van integrale tarieven in de AWBZ, welke per 1 januari 2011 worden ingevoerd. Een aantal van onze zorgprojecten is om deze reden financieel opnieuw doorgerekend. SallandWonen streeft naar een zo optimaal mogelijke huuropbrengst waarbij huurprijs, looptijd en duur van het contract SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis belangrijke elementen zijn.
Zorgvastgoed in beeld SallandWonen wil op een beleidsmatige wijze omgaan met het vraagstuk hoe om te gaan met maatschappelijke vastgoedinitiatieven en heeft hiervoor een afwegingskader geformuleerd. In 2010 is het initiatief om veertien zorgwoningen voor cliënten van de J.P. van den Bent stichting in Heeten te huisvesten aan de hand van dit afwegingskader getoetst. Doordat het initiatief niet voldeed aan onze eisen op het gebied van flexibiliteit en financiën, hebben wij afgezien van ontwikkelen.
Woonprojecten met zorg In 2010 waren de volgende projecten onder handen: Project Doel Ontwikkelingen 2010 Angeli Verbouw met nieuwbouw Financieel is dit plan niet Custodes van verpleeghuis. haalbaar en SallandWonen Raalte heeft in overleg met Zorggroep Raalte besloten af te zien van verdere uitwerking.
47
St. Willibrord Boskamp
Intramurale zorg op de Boskamp in samenwerking met Zorggroep De Leiboom en gemeente Olst-Wijhe.
De zorginstelling gaat nog tien jaar door met exploiteren van het verzorgingshuis in combinatie met groot onderhoud.
NoorderKoeslag Wijhe
Nieuwbouw 48 appartementen en twee woningen ten behoeve van de J.P. van den Bent stichting.
De J.P. van den Bent stichting gaat zestien appartementen en twee woningen huren. De ontwerpfase is in 2010 afgerond.
Project Schuilenburg Raalte
Doel Nieuwbouw appartementen voor wonen en zorg voor Zorggroep Raalte, De Parabool en de WIRA.
Ontwikkelingen 2010 Het project zit momenteel in de ontwerpfase.
Kiezebos III Heino
Nieuwbouw appartementen voor cliënten van De Parabool.
Het project start medio 2011 met de bouw.
Sallandse Poort Raalte
Nieuwbouw zorgappartementen voor Dimence en RIBW.
Dit project zit in de ontwerpfase. Start bouw is naar verwachting najaar 2011.
Bakkerij/winkel Mariënheem
Realisatie bakkerij annex winkel voor De Parabool in het complex De Veenhorst.
Dit project zit in de haalbaarheidsfase.
Paasweide Wijhe
Scheiden ouderencomplex in deel ouderenhuisvesting, deel jongerenhuisvesting en deel bestemd voor cliënten van De Parabool.
Het plan zit in de haalbaarheidsfase.
Woonservicegebieden Zowel de gemeente Olst-Wijhe als de gemeente Raalte wil een beleidsvisie en uitvoeringsplan ontwikkelen met betrekking tot het realiseren van woonservicegebieden in de gemeenten. Uitgangspunt van een woonservicegebied is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Hierover zijn door de gemeente prestatieafspraken gemaakt met de provincie Overijssel. Doel is dat 50% van de huishoudens voor 1 januari 2015 in beide gemeenten woonachtig moet zijn in enigerlei vorm van een woonservicegebied. SallandWonen is in beide gemeenten betrokken bij de ontwikkeling van deze visie en het uitvoeringsplan.
Domotica SallandWonen wil dat haar bewoners zoveel mogelijk in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen. Indien mogelijk ook de bewoners van kleine kernen met minder voorzieningen. In Broekland is het project “Thuistechnologie toegankelijk op ‟t platteland” van start gegaan in samenwerking met de provincie Overijssel en Usus, adviesbureau voor zorg, wonen en welzijn.
Woon-, zorg- en welzijnsdiensten In 2010 willen wij de eerste stappen zetten om te komen tot een klantgericht dienstenaanbod. In samenwerking met TNO en het centrum voor kennis en ontwikkeling van de AGF sector wordt onderzocht of verse producten bezorgd kunnen worden in een Vershoek. Een Vershoek bestaat uit gekoelde kluisjes waar dagelijks verse producten door ondernemers gebracht worden. De pilot vindt plaats in het complex De Veenhorst in Mariënheem.
48
Jaarverslag 2010
9
Organisatie
Mensen maken de organisatie. Dat geldt zeker voor een maatschappelijke organisatie als SallandWonen. In dit hoofdstuk wordt de organisatieopzet en ontwikkeling verantwoord.
Organisatie SallandWonen heeft als bedrijfsmodel gekozen voor het woondiensten marketing model. Dit model is gebaseerd op het denken en werken van buiten naar binnen. Dit vraagt een andere organisatieopzet en nieuwe middelen om alle signalen uit de markt te verwerken en te begrijpen. De organisatiestructuur is als volgt:
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
Het bestuur van SallandWonen bestaat sinds 1 september 2010 uit één directeur-bestuurder. De Raad van Commissarissen bestaat per 31 december 2010 uit zeven personen. Het bestuurlijk verslag en het verslag van de Raad van Commissarissen is separaat in dit jaarverslag opgenomen. Organisatieontwikkelingen Als gevolg van de fusie heeft iedere medewerker de gelegenheid gehad om zich voor een functie aan te melden. Nu na drie jaar is het duidelijk dat door nieuwe ontwikkelingen van buitenaf op een aantal functies andere competenties worden gevraagd dan waarin momenteel wordt voorzien. Dit betekent dat er aan de structuur en de cultuur van SallandWonen wordt gewerkt. Het cultuurtraject is ingezet en de afdelingen Wonen en Sociaal Beheer zullen worden samengevoegd.
49
Personeel SallandWonen op volle kracht houdt in dat het formatieplaatsenplan bestaat uit 59,3 fte. Op 31 december 2010 waren er 67 medewerkers in dienst bij SallandWonen. SallandWonen beschikte op dat moment over 58,8 ingevulde formatieplaatsen. Overzicht medewerkers SallandWonen per 31 december 2011 Afdeling Aantal medewerkers Aantal FTE’s Bestuur 1 1 Voormalig bestuur 1 1 Support Bestuur 5 3,3 Support Algemeen 5 4,7 SBMI 8 7,1 Wonen 21 18,1 Sociaal Beheer 6 5,7 Vastgoedontwikkeling 8 8,4 FA 12 9,5 Totaal 67 58,8 Om de medewerkers goed te begeleiden worden er elk jaar functioneringsgesprekken gehouden. Tevens zijn er besluiten genomen die hebben geresulteerd in: - invoering loopbaanontwikkelbudget; - opstart cultuurtraject; - uitvoering geven aan de risico-inventarisatie en -evaluatie; - implementatie van een nieuw personeelsinformatie en -salarissysteem; - klokkenluidersregeling. Werving en selectie In 2010 waren er zeven vacatures opengesteld: - stafmedewerker Energie en Duurzaamheid; - medewerker financiële administratie; - medewerker verslaglegging en rapportage; - manager Wonen; - opzichter Projecten; - wijkopzichter; - verhuurconsulent (tijdelijk wegens zwangerschapsverlof). De vacatures stafmedewerker Energie en Duurzaamheid en opzichter Projecten zijn middels interne promoties ingevuld, de andere vacatures zijn ingevuld door externen. In 2010 hebben wij afscheid genomen van één medewerker en is van twee medewerkers besloten om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Twee medewerkers zijn met deeltijdpensioen gegaan. Arbo Wij hechten veel waarde aan goede arbeidsomstandigheden. In verband met de verhuizing naar één kantoorpand aan de Domineeskamp in Raalte heeft er in het verslagjaar een risico-inventarisatie en -evaluatie plaatsgevonden. Dit heeft vervolgens geresulteerd in een plan van aanpak. Dit wordt door onze arbocoördinator begeleid. De arbeidsinspectie heeft in 2010 een bezoek gebracht aan SallandWonen waaruit is gebleken dat alles op orde is. Naar aanleiding van de toenemende agressie, waar ook medewerkers van SallandWonen niet aan ontkomen, was de behoefte ontstaan aan een agressieprotocol. Dit protocol is in 2009 vastgesteld en heeft in 2010 geleid tot bespreking in een tweetal themabijeenkomsten. Gedurende het verslagjaar zijn er twee agressie-incidenten gemeld.
50
Jaarverslag 2010
Ziekteverzuim In samenwerking met de Arbo wordt gestreefd naar een zo goed en adequaat mogelijke begeleiding van zieke medewerkers. SallandWonen voert een actief beleid om zieke medewerkers te (laten) begeleiden en daarmee de terugkeer naar het arbeidsproces te bevorderen. Het verzuim bedroeg over 2010 slechts 3,7%. Overzicht ziekteverzuim 2008 2009 2010
% ziekteverzuim 5,3% 3,2% 3,7%
Meldingsfrequentie in % 1,3% 2,0% 1,4%
Ontwikkeling van medewerkers SallandWonen wil graag dat medewerkers zich verder ontwikkelen en stimuleert het volgen van opleidingen. In 2010 is het accent gelegd op individuele wensen. Dit om medewerkers die een andere/nieuwe functie zijn gaan vervullen daar waar nodig te ondersteunen met aanvullende opleidingen. In de begroting was 4% van de loonkosten à € 120.000,- opgenomen voor de post opleidingen, daarvan is € 87.195,- euro besteed. SallandWonen hecht er waarde aan om regelmatig stageplaatsen ter beschikking te stellen aan studenten van MBOen HBO- opleidingen. In 2010Thuis SallandWonen, Buiten Gewoon zijn er vijf stagiaires geweest bij de afdelingen Financiën en Wonen, allen MBO-ers. Organisatie en personeel in cijfers per 31 december 2010 Item Totaal Mannen Aantal medewerkers 67 33 Personeel bezetting in fte 58,8 49 % Gemiddelde leeftijd in jaren 44 jaar Gemiddelde diensttijd in jaren 10 jaar Aantal instromers 3 Aantal doorstromers 2 Aantal uitstromers 1 Ziekteverzuimpercentage 3,7% Meldingsfrequentiepercentage 1,35% Gemiddelde dagen verzuimduur 9 dgn. Opleidingskosten in euro‟s € 87.195,-Opleidingskosten per medewerker € 1.300,-Opleidingskosten in % van loonsom 2,9 %
Vrouwen 34 51 %
Integriteit Integriteit staat bij ons hoog in het vaandel. Om helder te maken wat dit precies inhoudt, stelden wij een integriteitsbeleid en meldregeling op. Onderdeel van het integriteitsbeleid is het aanstellen van een interne en externe vertrouwenspersoon. Het integriteitsbeleid maakt onderdeel uit van het personeelshandboek en staat daarnaast op intranet en de website www.sallandwonen.nl.
51
Integer handelen is niet iets wat je uit een boekje leert. Verantwoord en verantwoordelijk gedrag ontwikkel je door met elkaar in gesprek te gaan en te blijven, ook - en juist - over de morele dilemma‟s die je tegenkomt in je werk. Zowel binnen de Raad van Commissarissen, als de ondernemingsraad en tijdens functioneringsgesprekken is er aandacht aan besteed. Wij hebben in het verslagjaar in overleg met de OR al onze zakelijke relaties op de hoogte gebracht van ons integriteitsbeleid en hen verzocht af te zien het geven van geschenken tijdens de decembermaand. Alle medewerkers zijn hiervan deelgenoot gemaakt. Dit bracht de bewustwording op gang. In het verslagjaar zijn er besluiten genomen op het gebied van wachtwoorden en het installeren van aanvullende beveiliging op de automatisering. Daarnaast is gestart met de risicoanalyse. In 2011 worden deze thema‟s verder uitgewerkt. Jaarlijks beoordeelt het bestuur het functioneren van de externe accountant. In 2010 zijn wij een samenwerking aangegaan met een nieuwe accountant. Er zijn geen meldingen van (mogelijke) integriteitschendingen binnengekomen.
Nevenstructuren Holding SallandWonen De holding van SallandWonen is als volgt samengesteld:
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis 100% BWS Koopwoningen BV 100% Het Saalien Ontwikkeling BV 50% VOF Kiezebos III
100%
100%
Het Saalien Holding BV
Het Saalien Belegging BV
100%
100%
Het Saalien ONTABE BV
Het Saalien Exploitatie BV
50% VOF Olst Oost
Rechtstreeks onder de toegelaten instelling vallen: - BWS koopwoningen BV - Saalien Holding BV - Het Saalien Beleggingen BV Onder de Holding vallen: - Het Saalien Ontwikkeling BV - Het Saalien Ontabe BV - Het Saalien Exploitatie BV
52
Jaarverslag 2010
Er is sprake van een concern model waarbij de Raad van Commissarissen op het niveau van de toegelaten instelling besluiten van de deelnemingen goedkeurt. De holding SallandWonen heeft 100% van de aandelen in de holding. Uitgangspunt bij de opzet van de holdingstructuur is dat de governancestructuur van SallandWonen niet wijzigt. Dit betekent dat het bestuur van SallandWonen tevens de bestuurder is van de daaronder ressorterende vennootschappen. Het toezicht ligt bij de Raad van Commissarissen van SallandWonen, gebaseerd op hun te houden toezicht op de holding. Dit betekent dat het toezicht en de invloed van de Raad van Commissarissen op het niveau van de stichting SallandWonen wordt uitgeoefend. Deze vennootschap verricht zelf geen activiteiten. Wel hebben bij een tweetal dochtervennootschappen in het verslagjaar activiteiten plaatsgevonden. De vennootschap heeft geen personeel in dienst. BWS koopwoningen BV Opgericht op 28 december 2007, enig aandeelhouder is SallandWonen. BWS koopwoningen is opgericht om commerciële activiteiten in onder te brengen mede in verband met de invoering van de VSO. Het betreft een 100% dochter rechtstreeks onder SallandWonen. In 2010 hebben er geen ontwikkelingen plaatsgevonden. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Het Saalien Beleggingen BV Opgericht 28 december 2007, enig aandeelhouder is SallandWonen. Deze BV is opgericht om panden in onder te brengen voor de verhuur. Aanleiding tot oprichting is de invoering van de VSO. Het betreft een 100% dochter rechtstreeks onder SallandWonen. In 2010 hebben er geen ontwikkelingen plaatsgevonden. Het Saalien Holding BV Opgericht op 4 januari 2005, enig aandeelhouder is SallandWonen. Het Saalien Holding BV is bedoeld als koepel voor de onderliggende BV's. Het doel is om meer commerciële activiteiten in de nevenstructuur onder te brengen en de risico's van projectontwikkeling te beperken. In 2010 is in Het Saalien Holding BV geen activiteit geweest. In haar dochterondernemingen zijn wel de nodige activiteiten geweest. Het Saalien Exploitatie BV Opgericht op 10 maart 2006, enig aandeelhouder is Het Saalien Holding BV. Het Saalien Exploitatie BV is opgericht om panden in onder te brengen voor de zogenaamde vrije verhuur. In 2010 hebben er geen activiteiten plaatsgevonden. Het Saalien Ontwikkeling BV Opgericht op 4 januari 2005, enig aandeelhouder is Het Saalien Holding BV. Het Saalien Ontwikkeling BV is opgericht met als doel er commerciële projectontwikkeling in onder te brengen of projecten met een verhoogd risico. Binnen de deelneming Vof Kiezebos III hebben in het verslagjaar activiteiten plaatsgevonden. Tevens is er in 2010 beslag gelegd op gronden van de VOF Keizebos III. Mogelijk zal daarbij Het Saalien Ontwikkeling BV worden aangesproken door de beslaglegger. Dit levert door de constructie van de nevenstructuur geen risico op voor Het Saalien Holding BV.
53
VOF Kiezebos III Het Saalien Ontwikkeling BV is met ingang van 16 januari 2008 een samenwerkingsovereenkomst aangegaan met Goldewijk Projectontwikkeling BV wat geresulteerd heeft in de VOF Kiezebos III. Doel is om een perceel grond aan de Molenweg in Heino te ontwikkelen. Door de firmanten is in 2010 voor elk € 50.000,- kapitaal ingebracht, de netto investeringen voor 2010 bedroegen circa € 35.000,-. Mede als gevolg van het niet krijgen van voldoende financiering heeft in 2010 vanuit de VOF Kiezebos verkoop van een perceel grond plaatsgevonden aan woningstichting SallandWonen. Deze grond waarop huurwoningen gebouwd zullen worden is daarbij overgedragen aan SallandWonen. Daarnaast is in 2010 beslag gelegd op gronden van de VOF Kiezebos. In 2010 is er door SallandWonen, via Het Saalien Ontwikkeling BV, een forse inspanning gedaan op het gebied van de ontwikkeling van de koopwoningen binnen VOF Kiezebos. Deze uren zullen op termijn in rekening worden gebracht bij de VOF Kiezebos. Op dit moment betreft dit een bedrag van circa € 26.000,-. Het Saalien Ontabe BV Opgericht op 14 februari 2005, enig aandeelhouder is Het Saalien Holding BV. Het Saalien Ontabe BV is opgericht om samen met Firma Nikkels te Twello de voormalige opstallen van Aberson te Olst te ontwikkelen. In verband met risicobeperking verloopt de deelname in de ontwikkeling via de VOF Olst Oost. De enige activiteit betreft de beperkte exploitatie en ontwikkeling van de voormalige opstallen van Aberson. In het verslagjaar is besloten om het kapitaal binnen de VOF Olst Oost om te zetten in een lening. Het betreft een lening van € 995.000,-. De te betalen rente zal worden toegevoegd aan de hoofdsom en het geldende rentepercentage is de 1-maand Euribor + 1,5%. Inmiddels heeft de gemeente Olst-Wijhe dit perceel opgenomen in haar meerjarenplanning ten behoeven van woningbouw. Vereniging van Eigenaars (VvE) In het verslagjaar heeft voor het appartementencomplex Het Landhuis te Olst de oprichtingsvergadering plaatsgevonden. Als eigenaar van achttien appartementen zijn wij deelnemer aan de VvE. Deze 18 appartementen worden in 2011 verhuurd. De administratie van het beheer van de VvE ligt tevens bij ons. Binnen ons bezit zijn vier VvE‟s actief. Bij twee van deze, VvE Haverakker te Heino en VvE Het Landhuis te Olst, doet SallandWonen het beheer. Daarnaast zijn wij deelnemer bij VvE Olsterhof gebouw C te Olst en VvE Koningsspil te Raalte. In de bijlage staat een overzicht van alle VvE‟s. Samenwerkingsverbanden SallandWonen is verbonden met: - Aedes: SallandWonen is lid van Aedes, de branchevereniging waarbij nagenoeg alle Toegelaten Instellingen in Nederland zijn aangesloten. - Vereniging voor Toezichthouders Woningcorporaties: deze vereniging streeft versterking en professionalisering na van de leden van de Raad van Commissarissen. SallandWonen is lid van deze vereniging. - Vereniging voor Kleine Kernen in Overijssel: SallandWonen is lid van deze vereniging. - Stichting De Herberg in Zwolle: SallandWonen neemt samen met de collega‟s in de regio deel in deze stichting. De stichting De Herberg verzorgt de opvang van thuis- en daklozen.
54
Jaarverslag 2010
-
-
Platform MKW: dit is een platform voor kleine corporaties. SallandWonen is deelnemer aan dit platform. Regio Noord West Zuid Overijssel in oprichting: door de aandacht voor regionalisatie zijn de collega corporaties van Noord, West en Zuid Overijssel, waaronder SallandWonen, voornemens zich weer te gaan organiseren en periodiek overleg te gaan voeren. Aedes stelt hiervoor menskracht beschikbaar. Vereniging Woon: dit is een samenwerkingsverband voor corporaties in het oosten van het land, waar inhoudelijk op onderdelen samenwerking wordt nagestreefd. SallandWonen is lid van dit samenwerkingsverband.
Voor de leefbaarheid in de kernen, waar wij werkzaam zijn, is het soms nodig en/of wenselijk om aanvullende diensten aan te bieden, zowel niet-commercieel als soms commercieel. Dit geschiedt meestal in overleg met de plaatselijke overheid. De activiteiten van de corporatie en de gemeenten leveren het meeste rendement op als deze goed op elkaar zijn afgestemd. Dit geldt voor de nieuwbouwprogrammering en de verkoop van bestaand bezit, maar ook voor het vernieuwen en onderhouden van voorzieningen. SallandWonen heeft een overeenkomst met de gemeente Olst-Wijhe betreffende de ontwikkeling van het centrumplan Olst. Dit plan is in 2010 afgerond.
Gemeente Olst-Wijhe en Raalte SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis De verhouding met de beide gemeenten, te weten Olst-Wijhe en Raalte, is goed te noemen. Bestuurlijk overleg vindt periodiek plaats en waar gewenst of nodig, is het eenvoudig om elkaar bestuurlijk en/of ambtelijk te treffen. Ter voorbereiding van het maken van nieuwe prestatieafspraken, de oude dateren uit 2007 (gemeente Raalte) en 2008 (gemeente Olst-Wijhe), heeft in 2009 een nieuw woningmarktonderzoek plaatsgevonden. De resultaten zijn in het verslagjaar bekend geworden. Duidelijk is dat de lange termijn visie in tact kan blijven, op korte termijn zijn wel aandachtspunten benoemd. Daarnaast is in het kader van een goede plaatselijke volkshuisvesting wederzijds van belang dat de gemeenten en corporaties elkaar in de projectensfeer treffen.
Ondernemingsraad Binnen de ondernemingsraad (OR), zoals samengesteld met ingang van 21 mei 2008, hebben zich in 2010 wijzigingen voorgedaan. In 2010 zijn er verkiezingen geweest, waarbij één lid aftredend was en één lid herkiesbaar. De verkiezingen hebben geresulteerd in de herverkiezing van Paulien Jansen en het aanstellen van Jos Wolfkamp als nieuw lid. De samenstelling van de OR is per 31 december 2010 als volgt: Voorzitter Peter Obdeijn Vice-voorzitter Erik Menzo Secretaris Annemieke Wippert Lid Paulien Jansen Lid Jos Wolfkamp De OR is in het verslagjaar zeven keer bij elkaar geweest. Daarnaast heeft de OR gesproken met een afvaardiging van de Raad van Commissarissen.
55
Het contact met de OR is goed te noemen. Er heeft overleg plaatsgevonden over onder andere: - eindejaarsgratificatie; - ontwikkeling SallandWonen `de volgende fase`; - interne geschillencommissie; - pilot zelfroosteren; - buitengewoon verlof; - individueel loopbaanbudget; - klokkenluidersregeling; - CAO 2009/2010; - verplichte vrije dagen 2010; - Arbo; - OR-verkiezingen maart 2010; - Advies aanstelling nieuwe RvC lid. Sponsoring SallandWonen heeft in het verslagjaar besloten om jaarlijks een beperkt aantal activiteiten te sponsoren. De voorwaarde is dat de activiteit toegankelijk moet zijn voor een breed publiek en dat het moet bijdragen aan het positieve imago van SallandWonen. De activiteit moet plaatsvinden in ons werkgebied. Besloten is om de komende jaren in ieder geval de Sallandse Wandelvierdaagse te sponsoren. Daarvoor is met de organisatie een overeenkomst gesloten. Daarnaast sponsoren wij het SallandFestival. Over het verslagjaar heeft SallandWonen € 20.327,- uitgegeven aan sponsoring.
56
Jaarverslag 2010
10
Speerpunten van beleid 2010
In de begroting voor 2010 heeft SallandWonen aangegeven meer te willen zijn dan een samenvoeging van de organisaties waaruit zij is ontstaan. SallandWonen wil er voor haar klanten zijn en hen betrekken bij beleid en goed en duurzame huisvesting voor hen realiseren. Op basis hiervan hebben wij voor 2010 een viertal speerpunten geformuleerd: -
herijken ondernemingsplan energie en duurzaamheid klantgericht werken organisatiecultuur
In dit hoofdstuk willen wij verantwoorden wat de behaalde resultaten zijn met betrekking tot deze speerpunten.
Ondernemingsplan Het huidige ondernemingsplan is in het voorjaar van 2007 geschreven en moet gezien worden als een weergave van de idealen die de beide fusieclubs hadden met de fusie en als een opsommingSallandWonen, van de strategische doelen tot Thuis Buiten Gewoon 2012. SallandWonen heeft de behoefte om deze idealen opnieuw tegen het licht te houden omdat de omgeving sinds 2007 aanmerkelijk is veranderd. Actualisering ondernemingsplan Wat in ons ondernemingsplan staat, is nog steeds actueel. Maar de omstandigheden waaronder wij dat doen, veranderen wel. Vastgesteld is dat op alle thema‟s genoemd in het plan successen zijn behaald. Per thema zijn in het ondernemingsplan zogenaamde meetfactoren gekoppeld. Tijdens een bijeenkomst met bestuur, managementteam en beleidsmedewerkers is het ondernemingsplan 2007-2012 van SallandWonen geëvalueerd en een prioritering aangegeven van actiepunten. Dit met als doel om de strategische doelen zoals die geformuleerd zijn in het ondernemingsplan te realiseren. Visitatie In de tweede helft van 2010 hebben de voorbereidingen voor de visitatie ons doen realiseren dat het niet opnemen van meetbare doelstellingen het moeilijk maakt om geleverde prestaties inzichtelijk te maken. De wens om onze meerjarenstrategie te kunnen volgen heeft geresulteerd in het besluit om dit eerst in 2012 te doen, te vervroegen naar realisatie in 2011.
Energie en duurzaamheid Het toepassen van duurzame energiebronnen sluit nauw aan op de maatschappelijke doelstellingen en een goede kwaliteit van wonen. Door minder beslag te leggen op schaarse energiebronnen, blijft aantrekkelijk en betaalbaar wonen ook in de toekomst gegarandeerd. Investeren in energiebesparing en duurzaamheid levert niet alleen lagere energiekosten op, maar ook meer comfort, veiligheid en gezondheid voor de huurder.
57
Het voornemen is om in 2010: - aan de hand van de energienota 2009 het energiebeleid vast te stellen en te vertalen naar een meerjarenuitvoeringsplan en om te starten met de uitvoering; - bij alle schilderprojecten een pakket aan energiebesparende maatregelen tegen een huurverhoging aan te bieden; - bij het uitvoeren van groot onderhoud en renovatie energiebeperkende maatregelen door te voeren. Energiebeleid De uitgewerkte scenario‟s in de energienota boden, gezien de complexiteit en de beperkte financiële ruimte, nog niet voldoende kaders om te komen tot een energie- en besparingsbeleid. Besloten is om een stafmedewerker Energie en Duurzaamheid aan te stellen. Doel is beleid te maken en maatregelen te ontwikkelen in het kader van duurzaam wonen. De prioriteit ligt bij de bestaande huurwoningen van SallandWonen. Er zal een pakket aan duurzame opties voor de huurders worden ontwikkeld waarmee zij kunnen besparen op hun woonlasten. In 2010 heeft met name een discussie plaatsgevonden inzake het budget voor het uitvoeren van het energiebeleid. Om ervaring op te doen met het opwaarderen van de woningen in energielabel is er voor 2011 een uitvoeringsbudget opgenomen in de begroting. Tevens is vastgesteld dat er behoefte is aan een integraal duurzaamheidbeleid. Planning is om in het eerste halfjaar van 2011 een dergelijk beleid ontwikkeld te hebben. Energiebeperkende maatregelen bij planmatig onderhoud De uitvoering hiervan wordt bij voorkeur complexmatig aangeboden, gecombineerd met het onderhoudsschilderwerk. In 2010 hebben 470 huurders de mogelijkheid gekregen om, tegen huurverhoging, extra energiebesparende maatregelen uit te laten voeren. 66% Van de huurders heeft hier gebruik van gemaakt. Innovatieve vorm van energiebesparing bij nieuwbouw projecten Bij alle nieuwbouw projecten hebben wij de mogelijkheden tot het toepassen van innovatieve vormen van energiebesparing onderzocht. De volgende vormen worden toegepast: - zonnecollectoren en zonneboiler: bij alle nieuwbouw woningen worden deze vormen toegepast; 5 - concept Passiefhuis met een EPC van 0,5: voor het plan Julianalaan zijn er voorstellen gedaan op het gebied van energiebesparing. Er is een keuze gemaakt met betrekking tot het duurzaamheidconcept. Gekozen is voor het benaderen van dit concept. Voor de volgende vormen van energiebesparing hebben wij de intentie om deze te gaan toepassen: - Houtgestookte verwarmingsinstallatie: voor de appartementen in het plan Noorder Koeslag, woonveld A, onderzoeken wij samen met gemeente Olst-Wijhe en energiemaatschappij Cogas wat de mogelijkheden zijn om een houtgestookte verwarmingsinstallatie voor complexverwarming toe te passen. Dit in combinatie met het verwarmen van het Wijhes zwembad. - Energieneutrale en energieleverende woning: binnen het plan Salland II is de intentie om een twee-onder-één kapwoning in te richten als proefwoning, met als doel om een energieneutrale en een energieleverende woning te realiseren. Hiervoor wordt een haalbaarheidstudie gedaan.
5
Een passiefhuis is een grote stap in de richting van een nulenergiewoning. In combinatie met duurzame energie is een passiefhuis de basis voor energieneutraal bouwen.
58
Jaarverslag 2010
-
Collectief verwarmings- en warmwatersysteem: binnen het project Schuilenburg wordt het principe van warmte/koude opslag met gesloten bronnen uitgewerkt. Binnen het project Sallandse Poort Oost wordt het principe van warmte/koude opslag met luchtwarmtepomp uitgewerkt.
Het Groene Huis In de Monumentstraat in Raalte is in 2009 een woning in gereedheid gebracht als modelwoning in het kader van renovatie. SallandWonen gaat deze woning voor een periode van twee jaar beschikbaar stellen zodat geïnteresseerden zich kunnen laten voorlichten op het gebied van duurzaamheid. Hiermee wil SallandWonen als maatschappelijk ondernemer haar taak en rol extra invulling geven. In april 2011 is deze woning geopend. Het toepassen van een innovatieve vorm van energiebesparing wordt mede bepaald door de kosten die de investering met zich meebrengt en de mogelijkheid om deze kosten in de toekomst terug te verdienen. Als corporatie vallen wij buiten de subsidies die de overheid verstrekt, hetgeen onze mogelijkheden beperkt. Energielabelniveau C bij renovatieprojecten In 2010 zijn er in de wijk Blekkerhoek projectmatig isolatiewerkzaamheden uitgevoerd, waarbij alle woningen naar minimaal energielabelniveau C zijn gegaan. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Conclusie SallandWonen is actief bezig met energie en duurzaamheid. Het verdiepen in innovatieve toepassingen heeft een vaste plek binnen de organisatie en het uitvoeren van energiebesparende maatregelingen bij onderhoudswerkzaamheden is onderdeel van de werkwijze. De wens is om te komen tot een overkoepelend energiebeleid dat leidt tot een meerjarenplan om ons bezit versneld aan te pakken. Aangezien de financiële middelen beperkt zijn zal dit meer tijd vergen. Dit heeft voornamelijk te maken met de financiële complexiteit van de sector. Doel is om in 2011 ons energiebeleid niet alleen geformuleerd te hebben, maar ook vertaald in een financieel haalbaar - meerjarenplan.
Visitatie over Energie en duurzaamheid Oordeel: goed - SallandWonen levert een goede bijdrage aan goed en duurzaam bouwen. - SallandWonen streeft ernaar om haar taak innovatief in te vullen, zij heeft veel innovatieve projecten en probeert een voorbeeldrol te vervullen.
Klantgericht werken SallandWonen heeft bij de fusie gekozen voor een aantal strategische doelen. Eén daarvan is de interactie met de markt en omgeving. Door het invoeren van het nieuwe participatiebeleid en het uitvoeren van een woningmarktonderzoek in 2009 is hierin een eerste stap gezet. Belangrijk is echter om organisatiebreed hier invulling aan te geven. Middels het project Klantgerichtheid willen wij dit bereiken.
59
Doel van dit project is om te komen tot een eenduidig en bedrijfsbreed beleid waarbij aandacht is voor al die zaken die bij klantgericht werken horen. Te denken valt aan klantcontacten via diverse kanalen, participatie, klachtenmeldingen en overlastmeldingen. Daarnaast moet er aandacht zijn voor de middelen die ingezet worden om de interactie te ondersteunen, zoals een interactieve website, het optimaal gebruiken van het nieuwe automatiseringssysteem en het WoningMatchingSysteem. Zoals eerder is aangegeven is in 2010 een portaal voor strategische voorraadbeheer geïmplementeerd en hebben de medewerkers van de frontoffice de beschikking gekregen over beheerplannen. Daarnaast zijn wij bezig met een nieuwe interactieve website en het WoningMatchingSysteem. Beide middelen worden in 2011 geïmplementeerd.
Organisatiecultuur SallandWonen ziet zichzelf als een lerende organisatie en wil graag een organisatiecultuur waarin de medewerkers de ruimte zien om te leren en te verbeteren. Een cultuur die past bij de visie over klantgericht werken, en die vraagt om een transparante organisatie die zorgvuldigheid, verantwoording en resultaatgerichtheid hoog in het vaandel heeft. In 2010 is de “CultureClub” van start gegaan. Doel is om een cultuurverandering bij SallandWonen tot stand te brengen. Onder het overkoepelende thema “SallandWonen is SamenWerken” worden verschillende onderwerpen opgepakt waarbij het uitgangspunt is dat wij door beter te gaan samenwerken, we efficiënter ons werk kunnen doen en dit ten goede komt van de klant.
60
Jaarverslag 2010
11
Financiële resultaten en risicomanagement
Jaarresultaat Het jaar 2010 heeft SallandWonen afgesloten met een jaarresultaat uit normale bedrijfsuitoefening van 4,9 miljoen euro voor belastingen positief en een totaal jaarresultaat van 14,3 miljoen euro positief. Eind 2010 maakt het eigen vermogen 30,2% uit van het totale vermogen, tegen 26,9% eind 2009. In de jaarrekening is een geconsolideerde evenals een enkelvoudige balans en winsten verliesrekening opgenomen. De geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening zijn uitgangspunt voor de jaarrekening en de toelichting daarop. Alle onroerende zaken in exploitatie, bestemd voor de verhuur, zijn gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie die bestemd zijn voor de verhuur wordt uitgedrukt in de bedrijfswaarde. Het verschil tussen de reële waarde en de boekwaarde van 42,9 miljoen euro is onder de algemene bedrijfsreserve opgenomen. Alle te verkopen huurwoningen zijn in de bedrijfswaarde opgenomen. Nog niet verkochte woningen zijn opgenomen voor de WOZ-waarde. Op de bedrijfswaarde heeft een rentabiliteitswaardecorrectie van 6,7Gewoon miljoen Thuis SallandWonen, Buiten euro plaatsgevonden. Daarnaast is rekening gehouden met het tekort tussen de berekende vervaardigingsprijs en de reële waarde (bedrijfswaarde) van achttien nieuwbouwprojecten. Voor het gecalculeerde tekort is - onder aftrek van de afwaardering van activa in ontwikkeling van 10,3 miljoen euro - een voorziening getroffen van 23,4 miljoen euro. De mutatie actuele waarde materiële vaste activa in 2010 bedraagt 4,4 miljoen euro positief. In 2010 zijn er huurwoningen verkocht en is voor 1,9 miljoen euro aan verkoopresultaat huurwoningen ten gunste van het resultaat gebracht. Voor koopwoningen is voor 1,0 miljoen euro aan verkoopwinst ten gunste van het resultaat gebracht. Het verkoopresultaat is opgenomen onder de post verkoop onroerende goederen. Bij de bepaling van het verkoopresultaat is geen rekening gehouden met de kosten van de eigen medewerkers.
Ontwikkeling huurachterstand De huurachterstand in procenten van de jaarhuur is ten opzichte van 2009 ongeveer gelijk gebleven. Overzicht huurachterstand in procenten van de jaarhuur van de afgelopen vier jaar: Jaar 2010 2009 2008 2007 0,83%
0,75%
0,61%
0,72%
Verbindingen In het verslagjaar hebben er in de verbindingen beperkt activiteiten plaatsgevonden. Deelnemingen zijn gewenst om toekomstige commerciële activiteiten in onder te brengen en ten behoeve van risicobeheersing bij toekomstige samenwerking.
61
Per balansdatum hebben de deelnemingen een vermogen van € 3.804,69. Dit vermogen is verantwoord onder de post deelnemingen. De activiteiten welke in de deelnemingen plaatsvinden zijn investeringen in vastgoed, vastgoedontwikkeling en het exploiteren van vastgoed e.e.a. binnen het kader van de BBSH-regelgeving. Deelnemingen worden berekend op basis van het evenredige aandeel in de netto vermogenswaarde, berekend volgens de grondslagen van dit jaarverslag. In de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening komen bovenstaande posten te vervallen.
Bedrijfswaardeberekening Uitgangspunten en parameters bedrijfswaardeberekening:
Huurontwikkeling Huurderving Prijsontwikkeling Belasting/Verzekeringen Prijsontwikkeling Onderhoud Rente financiering en beleggingen Rente / Afschrijving activa Marktindex (verkoop bestaand bezit) Loonindex Prijsontwikkeling bouw Mutatiegraad
2011 1,00% 1,00% 1,25% 2,25% 4,02% 5,25% 0,07% 2,25% 1,65% 6,00%
2012 1,25% 1,00% 1,50% 2,50% 4,22% 5,25% 1,40% 2,25% 2,05% 6,00%
2013 1,50% 1,00% 1,75% 2,75% 4,42% 5,25% 2,10% 2,25% 2,45% 6,00%
2014 1,75% 1,00% 2,00% 3,00% 5,05% 5,25% 2,80% 2,25% 2,85% 7,00%
2015 2,00% 1,00% 2,00% 3,00% 5,25% 5,25% 2,25% 2,25% 3,00% 7,00%
De bedrijfswaarde van de huurpanden bedraagt per 31 december 2010: 272,2 miljoen euro. Het toetsingsverschil van de bedrijfswaarde met de boekwaarde bedraagt 42,9 miljoen euro. De mutatie van het toetsingsverschil is via de winst- en verliesrekening opgenomen onder de balanspost overige reserves.
Onderhoudsbeleid In de verslaglegging van het jaar 2010 is voor het onderhoudsbeleid de lijn aangehouden van de begroting 2011. In de begroting 2011 is als uitgangspunt genomen dat in principe de laatste tien jaar van de levensduur van een vge geen planmatig onderhoud meer gepland wordt. Bij het opstellen van de begroting is de focus gericht op de cashflow voor de kortere termijn (5-10 jaar). Voor de bedrijfswaardeberekening van de jaarrekening heeft voor het onderhoudsbeleid een nadere nuancering plaatsgevonden. Voor circa 28% van het woningbezit is de inschatting dat de exploitatie op enig moment zal eindigen. Voor dit deel van het woningbezit is de aftopping van het planmatig onderhoud in de laatste tien jaar van de exploitatieperiode van toepassing. In de bedrijfswaardeberekening voor de jaarrekening is als vertaalslag hiervan voor het gehele bezit de laatste drie jaar geen planmatig onderhoud meegenomen. Het effect van deze aftopping op de bedrijfswaarde is 18,9 miljoen euro positief. In verband met deze aanpassing zijn woontechnische verbeteringen (projectmatig onderhoud) in de bedrijfswaardeberekening meegenomen. Hiervan is 35% aangemerkt als planmatig onderhoud en 65% als investering. Als gevolg van de instellingen van de parameters en uitgangspunten worden investeringen voor maximaal vijf jaar meegenomen in de bedrijfswaardeberekening (conform uitgangspunt Centraal Fonds). Het effect van het projectmatig onderhoud op de bedrijfswaarde is 20,4 miljoen euro negatief. Het totale effect van de nuancering van het onderhoudsbeleid op de bedrijfswaarde is 1,5 miljoen euro negatief.
62
Jaarverslag 2010
Duurzaamheid/extra planmatig onderhoud Voor de begroting 2011 is als uitgangspunt genomen dat SallandWonen circa 27 miljoen euro wil investeren in duurzaamheid. Dit past ook binnen de afspraken met Aedes en de provincie. In de begroting 2011 is rekening gehouden met de voorlopige besluiten van de overheid inzake bezitsheffing (in te voeren met ingang van het jaar 2014). In de begroting 2011 is de benodigde financiële ruimte hiervoor van de gereserveerde investeringen in duurzaamheid afgehaald, om voor de korte termijn een sluitende cashflow te bereiken. Het voornemen van SallandWonen om haar investering in duurzaamheid uit te voeren blijft onverminderd van kracht. Bij de investering in duurzaamheid is rekening gehouden met de afspraken die de gezamenlijke corporaties gemaakt hebben inzake de gasreductie. Met de bezitsheffing is geen rekening gehouden in de bedrijfswaardeberekening voor de jaarrekening 2010. Rekening is gehouden 2 met duurzaamheid/extra planmatig in het kader van de afspraken inzake CO reductie van 27 miljoen euro, waarvan 9 miljoen euro tegen huurverhoging. In verband met de mogelijke invoering van de bezitsheffing is rekening gehouden met een korting van 5 miljoen euro op de investering van 27 miljoen euro in de 2 CO reductie.
Financiële continuïteit SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Financiële continuïteit is een randvoorwaarde voor een gezonde bedrijfsvoering. Om te beoordelen of SallandWonen op korte en lange termijn aan haar verplichtingen kan voldoen, is inzicht nodig in de financiële positie van de corporatie. De financiële positie kan worden afgeleid uit de vermogenspositie, de financieringspositie en de liquiditeitspositie. Financiële meerjarenraming Om inzicht te krijgen in de toekomstige financiële ontwikkelingen zijn de begroting van 2011, de meerjarenraming beheren en investeren en de financiële meerjarenprognose opgesteld. Bij de invulling van het beleggings- en financieringsplan is gekozen voor een bedrijfsgewijze invulling; een benadering waarbij liquiditeitstekorten van het ene complex worden gedekt met liquiditeitsoverschotten van andere complexen. Deze benadering biedt de mogelijkheid een actiever en flexibeler vermogens- en liquiditeitsbeheer te voeren. In de financiële meerjarenraming is rekening gehouden met een jaarlijkse beoordeling van de bedrijfswaarde. Op basis van de huidige gegevens is de verwachte solvabiliteit positief. In verband met de omvang en dynamiek van de projecten zal aan de financiële bewaking en sturing veel aandacht worden gegeven. Voor de cijfers van de financiële meerjarenraming verwijzen wij naar de kengetallen. Renterisico's Meer dan in het verleden lopen corporaties risico's. Het gaat om risico's die samenhangen met het investeren in en exploiteren van woningen, het aantrekken van leningen en het extern beleggen van overtollige middelen. Door een goede spreiding van de leningenportefeuille wordt getracht de renterisico's zoveel mogelijk te beperken. Onder meer in het kader van de beheersing van de renterisico's is in het vierde kwartaal van 2010 de Treasury-module geïmplementeerd. Met deze module is het beter mogelijk om de toekomstige kasstromen in beeld te houden en om op die manier zicht te houden op de inkomsten en de uitgaven in vergelijking met de vastgestelde begroting. Tevens is er een Treasury-werkgroep geformeerd welke eens per kwartaal bijeenkomt voor de bewaking van de toekomstige kasstromen.
63
In het verslagjaar 2010 is door Europa vastgesteld dat de borging van leningen door het WSW kan worden aangemerkt als staatssteun. Vanaf 2011 kan dit van invloed zijn op het aantrekken van leningen door SallandWonen voor met name niet sociale projecten. De regelgeving omtrent deze borging van leningen is momenteel nog niet uitgewerkt door de nationale overheid, echter de mogelijkheid bestaat dat in de toekomst tegen hogere rentetarieven gelden uit de kapitaalmarkt dienen te worden gehaald. Financiële vaste activa De financiële vaste activa betreft de post belastinglatentie van 0,7 miloen euro. In 2010 zijn alle nog lopende BWS-subsidies afgekocht. Onrendabele investeringen (realisatie, basis begroting) In het boekjaar zijn de volgende huurprojecten opgeleverd: Plaats
Plan
Type woning
Olst Raalte
Westervoorde Blekkerhoek
Luttenberg Totaal
De Borgwijk
Appartementen Seniorenwoningen en appartementen Huurwoningen
Aantal 16 25
Onrendabele top 2,7 miljoen 4,8 miljoen
4 45
0,4 miljoen 7,9 miljoen
Onrendabele investeringen (nog te realiseren) In de jaarrekening is voor lopende en nog op te starten projecten van zeventien projecten (273 woningen) voor 33,7 miljoen euro onrendabel verwerkt. Van dit bedrag komt 10,3 miljoen euro ten laste van de post onroerende zaken in ontwikkeling. Voor het restant van 23,4 miljoen euro is een voorziening „onrendabele investeringen nieuwbouw‟ opgenomen. De berekening van het onrendabele deel van de investering heeft plaatsgevonden door middel van de bedrijfswaardeberekening, een en ander conform de begroting 2011. Financieel beleid Het financieel beleid van SallandWonen is erop gericht door middel van sturing de financiële risico‟s die samenhangen met het primaire bedrijfsproces te beheersen en de financieringskosten te minimaliseren. Beleggingen In het verslagjaar 2010 waren er geen overtollige liquide middelen. Overtollige liquide middelen worden op deposito uitgezet. Vermogenspositie Het eigen vermogen van SallandWonen is in 2010 met 14,3 miljoen euro toegenomen tot 91,6 miljoen euro. De solvabiliteit bedraagt 30,2% en is voor volkshuisvestingsbegrippen goed te noemen. Ondanks de uitvoering van de meerjarenraming beheren en investeren, renovaties en onrendabele toppen bij nieuwbouw, zal de vermogenspositie nog licht verbeteren in de komende vijf jaren. Liquiditeitspositie Uit de meerjarenprognose blijkt dat SallandWonen op korte termijn aan haar financiële verplichtingen kan voldoen en haar voorgenomen investeringen kan uitvoeren. Een voorwaarde daarbij is wel dat er een beroep gedaan kan worden op de kapitaalmarkt. In de begroting 2011 is voorzien dat voor 24 miljoen euro aan nieuwe leningen moet worden afgesloten.
64
Jaarverslag 2010
Financieringspositie De financieringspositie is positief. De stijging van het netto werkkapitaal wordt zoveel mogelijk ingezet voor interne financiering en vervroegde aflossing van leningen om zodoende de kapitaallasten te verlagen of de stijging beperkt te houden. In de meerjarenprognose is rekening gehouden met herfinanciering van bestaande leningen en nieuwe leningen in verband met investeringen. SallandWonen heeft de mogelijkheid om met garantie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) geldleningen op de kapitaalmarkt aan te trekken. Ook in 2010 heeft het WSW de financiële positie van SallandWonen beoordeeld. Het WSW heeft verklaard dat SallandWonen, conform artikel 7 van het reglement van deelneming van het Waarborgfonds, voldoet aan de eisen van kredietwaardigheid. In de komende vijf jaar converteren 50 leningen. Voor deze leningen van SallandWonen, zijn nog geen renteafspraken gemaakt.
Vervalkalender leningportefeuille (renteaanpassing) SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis 20.000.000,00 18.000.000,00 16.000.000,00 14.000.000,00 12.000.000,00 10.000.000,00 8.000.000,00 6.000.000,00 4.000.000,00 2.000.000,00 -
Jaar
Vervalkalender leningen: (Bedragen * € 1.000) 2011 2012 2013 2014 2015 Conversie 17.211 17.132 11.865 19.278 8.630 Aantal leningen 5 10 17 9 9 % van leningportefeuille van 2010 10,0% 10,0% 6,9% 11,2% 5,0%
65
Vennootschapsbelasting Consequenties integrale vennootschapsbelasting Toegelaten instellingen volkshuisvesting zijn met ingang van 1 januari 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Bij de aanvang van deze belastingplicht is door SallandWonen een fiscale openingsbalans opgemaakt waarvoor specifieke fiscale waarderingsregels gelden. Voor het verschil tussen de waardering op basis van de fiscale balans (fiscale boekwaarde) en de waardering op de commerciële balans (commerciële boekwaarde) dient SallandWonen een belastinglatentie te vormen indien en voor zover er sprake is van verrekenbare tijdelijke verschillen. Een actieve belastinglatentie moet worden gevormd in het geval de commerciële waardering (op het niveau van kasstroomgenererende eenheid) lager is dan de fiscale waardering, een passieve latentie in het omgekeerde geval. De actieve latentie dient te worden gevormd tot het bedrag waarvan het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening. Voor 2010 is er in het kader van de VSO II nog geen aangifte gereed. Onder toezicht van Deloitte Belastingadviseurs is een inschatting gemaakt van de fiscale winst over 2010 van 7,7 miljoen euro positief. Inclusief verrekenbare fiscale verliezen bedraagt de te ontvangen vennootschapsbelasting voor 2010 5,0 miljoen euro.
Visitatie over presteren naar vermogen Oordeel: goed - SallandWonen presteert naar vermogen. De financiele positie is gezond en SallandWonen is voldoende solvabel - Verbeterpunt: de bedrijfsvoering is een punt van aandacht.
66
Jaarverslag 2010
12
Toekomst
De investeringsruimte van corporaties staat onder druk. De financiële crisis heeft, samen met kabinetsmaatregelen uit de afgelopen periode, een kentering veroorzaakt in de investeringsruimte van corporaties en de vermogensontwikkeling in de sector. Daarnaast zijn de toewijzingscriteria aangescherpt en heeft het beleid van het nieuwe kabinet gevolgen voor diverse vraagstukken op het gebied van stedelijke vernieuwing. De nieuwe richtlijnen van de Europese Unie inzake de toewijzingscriteria zorgen voor veel spanningen op de woningzoekendenmarkt. Zijn er nog wel voldoende mogelijkheden voor de middeninkomens om aan passende huisvesting te komen? SallandWonen probeert op innovatieve wijze de grenzen van het beleid op te zoeken. Gaandeweg het jaar zal duidelijk worden of de ingeslagen weg vervolgd kan worden. De landelijke politiek stelt dat een vrije woningmarkt van belang is, met steun voor degenen die het nodig hebben. De sociale huursector wordt meer toegespitst op degenen die geen alternatieven hebben. Zo worden in het regeerakkoord onderwerpen genoemd die van invloed kunnen zijn op de toekomst van de sociale huursector indien zij worden aangenomen: SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis - Het vervangen van de Vogelaarheffing in 2014 door een betaalbaarheidsheffing. Deze heffing, bedoeld als een jaarlijkse bijdrage van verhuurders aan de huurtoeslag, zal aanzienlijk hoger zijn dan de Vogelaarheffing. - De jaarlijkse huurstijging voor de primaire doelgroep blijft inflatievolgend. - Huurders krijgen het recht tot koop. Naast deze ontwikkelingen vraagt ook de interne financiering blijvende aandacht. De cash-flowmethode, de methodiek van het Waarborgfonds Sociale Woningenbouw (WSW), noopt tot discussies over een nadere afweging, prioritering en terminering van projecten. Daarnaast krijgt het genereren van gelden uit verkoop een steeds belangrijkere rol binnen de organisatie. Voor SallandWonen geldt het uitgangspunt om financieel gezond en in control te blijven. Niet alleen de financiële ontwikkelingen zijn bepalend voor de keuzes die wij maken. Ook de demografische ontwikkelingen spelen een belangrijke rol. Nederland vergrijst snel. Het ontwikkelen van woonservicegebieden biedt kansen voor gemeente, organisaties en burgers om voorzieningen integraal en in de nabije omgeving te organiseren. Daarnaast speelt het krimpvraagstuk. Het strategisch voorraadbeleid zal hier op in moeten spelen, zodat wij kunnen inspelen op de toekomstige vraag naar ouderenhuisvesting en leegstand voorkomen. Daarnaast zijn de ontwikkelingen binnen de zorg van invloed op onze strategieën. Voor deze sector zijn wij een logische partner. Wij hebben geconstateerd dat door alle landelijke ontwikkelingen niet alleen wij, maar ook onze partners op het gebied van wonen, zorg en welzijn keuzes moeten maken. Door transparant te zijn in onze bedrijfsvoering en actief het gesprek met onze partners aan te gaan willen wij een gemeenschappelijke visie ontwikkelen voor Salland. Een visie die door samenwerking gerealiseerd gaat worden.
67
Het is belangrijk dat een corporatie midden in de samenleving staat en aandacht heeft voor de klant en haar belanghouders. Wij gaan in 2011 de agenda bij onze belanghouders ophalen en onze ondernemingsdoelstellingen voor de komende jaren vastleggen. Daarnaast worden reeds uitgezette lijnen voortgezet: verdere uitwerking van de planning & control-cyclus en het klantgericht werken. Op de langere termijn willen we naar een slagvaardiger organisatie die efficiënter en effectiever onze doelstellingen kan realiseren. Tussen nu en 2015 verwachten we belangrijke stappen in die richting te zetten. SallandWonen ziet zichzelf als een belangrijke partner in een dynamische omgeving. Een omgeving waarin veel uitdagingen liggen om onze ambitie te realiseren. Wij realiseren ons dat wij hierbij actief de samenwerking met anderen moeten opzoeken. Een uitdaging die wij graag aangaan.
68
Jaarverslag 2010
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN
69
70
Jaarverslag 2010
13
Toezicht in 2010
Inleiding 2010 is voor SallandWonen een bijzonder jaar geweest. Deze constatering impliceert dat dit ook voor de Raad van Commissarissen (RvC) van toepassing is geweest. Het betreft hier niet alleen de externe ontwikkelingen die voor de corporatie van belang zijn, zoals maatregelen vanuit de EU inzake de woningtoewijzing, de stagnerende woningmarkt en de daarmee verband houdende gewijzigde activiteiten van SallandWonen, maar ook de interne ontwikkelingen hebben dit jaar extra aandacht gevraagd. De RvC heeft in het belang van de organisatie besloten om per 1 september 2010 één van de bestuurders te ontheffen van zijn taak. Voorafgaand aan dit besluit heeft een consultatie plaatsgevonden van de OR en het management team. In goed overleg is overeengekomen dat per 1 juli 2011 de arbeidsovereenkomst met de heer Moggré wordt beëindigd. De RvC van SallandWonen heeft de bestuurder gevraagd om te komen met een nieuw organisatiemodel, waarbij uitgegaan wordt van een éénhoofdige leiding. De RvC heeft van harte ingestemd met het besluit van het bestuur de visitatie in 2010 te laten uitvoeren conform de Governance Code. Er waren argumenten die een uitstel rechtvaardigden zoals het feitSallandWonen, dat de fusie recent had Gewoon Thuis Buiten plaatsgevonden, maar de redenering dat visitatie ons ook veel zou kunnen bieden had de overhand. Dat laatste is ook uitgekomen. Aan het Kwaliteitcentrum Woningscorporaties Huursector (KWH) is medio mei 2010 de opdracht verstrekt en in februari 2011 is het rapport door de visitatiecommissie uitgebracht. Ondanks het feit dat SallandWonen pas drie jaar geleden middels een fusie tot stand is gekomen, kwam de visitatiecommissie tot de conclusie dat er al veel bereikt is, maar dat er ook nog vele uitdagingen zijn. Daarmee heeft de visitatie aan haar doel beantwoord. Bij de verdere uitwerking zullen vanzelfsprekend de stakeholders worden betrokken op een wijze waarop dit toetsbaar is voor derden. Het cultuuraspect van een organisatie bepaalt mede hoe met klanten en stakeholders wordt omgegaan. De reeds aanwezige positieve instelling kan in deze worden versterkt. De RvC was content met de constatering van de visitatie dat de inspanningen van de corporatie op het gebied van maatschappelijk vastgoed tot de „best practices‟ in Nederland kunnen worden gerekend. Uit de visitatie kwam ook naar voren dat het huidig tijdsgewricht waarin de corporatie werkt een andere wijze van aansturing vergt, meer bedrijfsmatig op basis van een actueel ondernemingsplan en qua ambitie mag het wel iets gematigder. De financiële middelen worden door voorgenomen heffing van de Rijksoverheid minder, terwijl de toetsing van de financiële mogelijkheden door de cashflow-methode een beperkende werking hebben. Al met al nemen de risico‟s toe en daarmee is de RvC zich bewust van het feit dat het risicomanagement een essentieel onderdeel is van de activiteiten van de werkorganisatie. Derhalve heeft de directeur-bestuurder, initiatieven genomen om te komen tot een toetsingskader waaraan projecten moeten voldoen, alsmede tot de opzet van een nieuw integraal risicomanagementsysteem. Dit alles met instemming van de RvC. De visitatie heeft de RvC gezien als ondersteuning voor haar wens om het toezicht meer inhoud te geven door vooraf kaders te stellen waaraan projecten en voorstellen getoetst kunnen worden. Gestart is met de risicobeheersing en risicobeleving. Samen met het bestuur en managementteam is gestart om hier kaders voor op te stellen.
71
Tenslotte was het ook voor de RvC een hoogtepunt dat in oktober 2010 de officiële oplevering plaats heeft gevonden van het Centrumplan Olst. Ruim zes jaar is hieraan gewerkt. Eén van de belangrijkste doelstellingen voor de rechtsvoorgangers van SallandWonen, het uitbreiden van betaalbaar wonen voor ouderen en jongeren in het centrum van het dorp, is in ruime mate behaald.
Algemeen De Raad van Commissarissen (RvC) is toezichthouder en heeft een klankbordfunctie. Zij heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie, vervult de werkgeversrol en staat tevens het bestuur ter zijde. De RvC houdt onder andere toezicht op: - realisering van de doelstellingen van de stichting; - de kwaliteit van dienstverlening; - de strategie en de risico‟s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten; - de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen; - het financiële verslaggevingsproces en de naleving van de wet- en regelgeving; - kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvC zijn in de statuten van woningstichting SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis omschreven. Eén en ander is verder uitgewerkt in de nieuwe statuten van SallandWonen, d.d. 22 september 2009, en het „Reglement voor de Raad van Commissarissen‟ zoals vastgesteld op 4 juni 2008. In dit reglement is ook een profiel opgenomen waarin de gewenste deskundigheid en achtergrond van de leden van de RvC wordt omschreven. Voor de samenstelling van de RvC in 2010 verwijzen wij naar de bijlage. In dit jaarverslag legt de RvC, als onderdeel van een maatschappelijke organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor het uitvoeren van haar taken hanteert de RvC: - het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH); - ondernemingsplan SallandWonen, ruimte voor wonen en leven op het platteland 2008-2012; - begroting 2010; - meerjarenbegroting 2010-2014; - prestatieafspraken met de gemeente Raalte 2007-2010 en de gemeente Olst-Wijhe 2008-2010; - oordeelsbrief 2009 ministerie VROM-WWI: gebaseerd op prognose en verantwoordingsstukken; - kwartaalrapportages; - voortgangsrapportages van onderhanden projecten; - toetsingskader CFO/CFV; - prioritering projecten door de bestuurder in relatie tot de verkopen van huizen, de liquiditeitspositie en de solvabiliteitspositie; - afwegingskader voor zorg- en maatschappelijk vastgoed, oktober 2009. Dit toezichtkader is door de RvC in 2010 gebruikt bij het goedkeuren van besluiten van het bestuur, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de bewaking van de strategie tot realisatie van de corporatiedoelstellingen.
72
Jaarverslag 2010
Taak en werkwijze Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de RvC zich periodiek, zowel mondeling als schriftelijk, laten informeren inzake de financiële resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen en behoeften van belanghebbenden. Om zich op de hoogte te houden van wat er speelt in het speelveld van SallandWonen, heeft de RvC in het afgelopen boekjaar periodiek overleg gevoerd met het bestuur en gesproken met de externe accountant, de ondernemingsraad en de Huurdersvereniging Salland. De leden van de RvC hebben kennisgenomen van de belangrijkste publicaties van Aedes en hebben bij wijze van permanente educatie, speciale workshops bijgewoond, georganiseerd door de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties en andere aanbieders. Ook heeft de RvC samen met het managementteam een studiereis ondernomen naar Rotterdam, waar Stichting Maasdelta Groep gastheer was. Vanzelfsprekend is de RvC ook aanwezig geweest bij de start van de bouw of de oplevering van projecten. De jaarlijkse bijeenkomst met de belanghouders is dit jaar op een andere wijze ingevuld. Die stond in het verslagjaar in het teken van visitatie. De belanghouders zijn door de visitatiecommissie geïnterviewd. Hier waren de leden van de RvC niet bij. Wel heeft de visitatiecommissie de leden van de RvC een interview afgenomen. SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis De RvC heeft het afgelopen jaar vijf maal een reguliere vergadering gehad. In de vergadering waarin de jaarrekening 2009 is goedgekeurd was tevens de accountant aanwezig. Veel is dit jaar gesproken over de aansturing van de organisatie en de toekomst van SallandWonen. Tijdens een themabijeenkomst is in het kader van „SallandWonen, de volgende fase‟ uitgebreid van gedachten gewisseld over de notitie van het bestuur inzake de Visie op Strategie, Cultuur en Structuur. De RvC heeft aangegeven volledig achter het gestelde in de notitie te staan. In één van de overige bijeenkomsten is het eigen functioneren van de RvC besproken. Daarnaast is het functioneren van het bestuur besproken. In een besloten vergadering heeft de RvC, buiten aanwezigheid van het bestuur, haar eigen inrichting en functioneren als collectief beoordeeld. De RvC heeft hiertoe ook de visie van het bestuur gevraagd en deze betrokken in de bespreking. De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden met als uitgangspunt de Governance Code Woningcorporaties en op basis van de notitie inzake professioneel toezicht RvC SallandWonen. De leden van de RvC zijn zeer betrokken, geen van de leden van de RvC is in het verslagjaar frequent afwezig geweest bij vergaderingen. De RvC heeft in het afgelopen boekjaar onder meer gesproken over de volgende besluiten en gesproken over de volgende gespreksonderwerpen: Belangrijke besluiten: - salaris directeur-bestuurders per 1 januari 2010; - het jaarverslag en jaarrekening 2009 SallandWonen; - de jaarverslagen 2009 van de deelnemingen van SallandWonen; - procedure benoeming leden RvC; - benoeming van de heer G.W. Nijman als nieuw lid van de RvC; - het treasurystatuut; - het procuratiereglement; - de klokkenluidersregeling; - de begroting voor 2011; - instemming met de visitatie; - wijziging samenstelling bestuur.
73
Gespreksonderwerpen - taakverdeling bestuur; - integriteitsbeleid; - het bespreken van projecten met de daarbij horende strategiën; - verantwoording verkoopresultaten; - Managementletter accountant; - de kwartaalrapportages over 2010; - themabijeenkomsten scholing. Onafhankelijkheid De RvC waakt ervoor dat de leden onafhankelijk zijn in de zin van de in de Governance Code Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide criteria. Van de huidige RvC zijn nog drie leden op voordracht van de huurdersvereniging aangesteld, voortkomend uit de fusie. Er bestaat geen overlapping met andere bestuursfuncties. Geen van de commissarissen is of was in het verleden in dienst van de corporatie, onderhoudt een directe of indirecte band met toeleveranciers of afnemers. Geen van de commissarissen verleent andere diensten dan die welke voortvloeien uit het lidmaatschap van de RvC of onderhoudt banden met SallandWonen, hetzij direct, hetzij indirect, buiten het commissariaat. In het verslagjaar is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvC of de directeur-bestuurders betrokken waren. Het Reglement van de Raad van Commissarissen bevat bepalingen betreffende mogelijk tegenstrijdige belangen. Alle leden functioneren onafhankelijk. De RvC kent geen eigen, afzonderlijke gedragscode. De RvC is van mening dat het bestaande „Reglement van de Raad van Commissarissen‟ in voldoende mate hierin voorziet.
Integriteit In het kader van integriteit heeft in het verslagjaar de klokkenluidersregeling en het procuratiereglement veel aandacht gehad. Daarnaast beschikt de RvC over het oordeel van de externe accountant met betrekking tot integriteit. De beleidsdoelstellingen integriteit zijn door het bestuur met de RvC besproken. In het verslagjaar zijn er geen meldingen gedaan van (mogelijke) integriteitschendingen. Voordat over is gegaan tot benoeming van een nieuw lid van de RvC heeft er een referentiecheck plaats gevonden. Bij de werving van het nieuwe lid van de RvC heeft de selectiecommissie aandacht besteed aan de integriteit van de aan te stellen commissaris, in zowel de sollicitatiegesprekken als in de evaluatie nadien. De RvC heeft overigens in dit verslagjaar het integriteitsbeleid meerdere malen aan de orde gesteld.
Deskundigheid en samenstelling De RvC was per 31 december 2010 samengesteld uit zeven leden. De reguliere zittingstermijn bedraagt vier jaar. De leden kunnen maximaal voor 1 periode herbenoemd worden. Dit is in afwijking van de Governance Code.
74
Jaarverslag 2010
De RvC kent een evenwichtige samenstelling. Er is gekeken naar kennis, deskundigheid en achtergrond van de leden op het gebied van de politiekbestuurlijke context en de corporatiesector. Verder beschikt een aantal leden over inzichten in financiële en procesmatige aspecten van herstructurering van vastgoed. Ten slotte wordt beschikt over een adequaat netwerk. De gemiddelde leeftijd is 60 jaar en twee leden zijn jonger dan 60 jaar. Er zijn twee vrouwen lid van de RvC. De zittingstermijn van de leden van de RvC betreft maximaal tweemaal voor de periode van vier jaar, in plaats van driemaal voor de periode van vier jaar. Doordat SallandWonen op 1 januari 2008 is ontstaan uit een fusie is besloten om een overgangsperiode van twee jaar in acht te nemen, voordat het rooster van aftreden volgens de nieuwe uitgangspunten van kracht wordt. Het rooster van aftreden is opgenomen in de bijlage. Geopteerd wordt voor een RvC van minimaal vijf en maximaal zeven leden. Per 1 juli 2010 zijn de heren J.M. Albers en W. Veenstra afgetreden. In 2010 is de heer Nijman benoemd als nieuw lid van de RvC van SallandWonen. De RvC stelde voor het uitzetten van de vacature de criteria vast waaraan de te benoemen persoon moet voldoen wat resulteerde in een profiel waarbij de nadruk ligt op kennis van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. De RvC heeft in het verslagjaar gebruik gemaakt van de diensten van de SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis remuneratiecommissie en de auditcommissie, die tot taak hebben de RvC te ondersteunen.
Remuneratiecommissie De RvC dient zorg te dragen voor haar eigen continuïteit. Daarbij is het van groot belang dat een evenwichtige samenstelling qua profielen wordt gegarandeerd. Dit betekent dat een dergelijke commissie vroegtijdig hiermee start om ruim voor het verstrijken van zittingstermijnen op de vereiste profielen toegesneden nieuwe leden te kunnen benoemen. Daarnaast heeft de RvC ook een werkgeversrol. De hiertoe te verrichten werkzaamheden worden uitgevoerd door de remuneratiecommissie. De heer Van Veen is voorzitter van de remuneratiecommissie. Als leden zijn de heer Halfwerk, vice-voorzitter, en de heer Witte benoemd. Het Reglement Remuneratiecommissie is op 25 augustus 2009 vastgesteld. De remuneratiecommissie heeft onder meer de volgende taken: - zorgdragen voor de continuïteit van een evenwichtig samengestelde RvC door het doen van voorstellen inzake de vereiste profielen van nieuwe leden voorafgaand aan het vertrek van leden van de RvC conform het rooster van aftreden; - het doen van een voorstel aan de RvC betreffende het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder van SallandWonen, ter vaststelling door de RvC. In 2010 is gehandeld conform de afspraken gemaakt in de arbeidsovereenkomst. Aanpassing van het salaris heeft plaatsgevonden aan de hand van het prijsindexcijfer 2010 van het CBS. Het voeren van beoordelingsgesprekken met de directeur-bestuurder is geen taak van de remuneratiecommissie; deze gesprekken worden gevoerd door de voorzitter en vicevoorziter van de RvC.
75
De remuneratiecommissie is in 2010 viermaal regulier bij elkaar geweest en heeft de volgende onderwerpen besproken:
-
rapport VTW: evaluatie adviesregeling Izeboud; benoemingsprocedure leden RvC; werving en benoeming nieuw lid RvC; klokkenluidersregeling; nulmeting integriteitsbeleid; beloning bestuurder; jaarlijkse evaluatie functioneren RvC en bestuurder; voorbereiding jaarverslag 2010; jaarlijkse bijeenkomst oud-commissarissen.
Tussentijds zijn een zestal besloten vergaderingen geweest in verband met het vertrek van één van de bestuurders. Daarnaast zijn een drietal bijeenkomsten geweest met betrekking tot de werving en selectie van een nieuw lid voor de RvC.
Audit Commissie De auditcommissie van SallandWonen ondersteunt de RvC bij het uitvoeren van de financiële verantwoordelijkheden in het toezicht. De auditcommissie dient als voorbereidingscommissie voor de RvC te worden gezien, waarbij opgemerkt wordt dat de verantwoordelijkheid bij de RvC blijft. Er is een Reglement Audit Commissie, vastgesteld op 4 juni 2008. De auditcommissie beoordeelt de financiële verslaglegging, het systeem van risicobeheersing en de interne controle. Daarnaast houdt de auditcommissie toezicht op de werkzaamheden van de externe accountant. Mevrouw Lozeman en de heer Wagenaar zijn namens de RvC lid van de auditcommissie. De heer Wagenaar is voorzitter van de auditcommissie. De directeur-bestuurder, de heer Penninks, uit hoofde van zijn functie en het hoofd SBMI, FA en SA, de heer Bosscha, ambtelijk secretaris, maken deel uit van deze commissie. De auditcommissie is in 2010 zesmaal bijeengekomen en heeft de volgende onderwerpen besproken: - managementletter 2009; - corporatie in perspectief; - stand van zaken investeringsvoornemens; - kwartaalrapportages 2010; - jaarrekening 2009 in aanwezigheid van de accountant; - brief CFV m.b.t. het continuïteitsoordeel 2010; - treasuryreglement; - procuratiereglement; - bezuinigingen bedrijfslasten; - oordeelsbrief CFV 2010; - begroting 2011; - doornemen controleverslag van de accountant. Verbindingen In het verslagjaar heeft de directeur-bestuurder verslag uitgebracht over de verbindingen (BV‟s en VvE‟s) die SallandWonen kent. De RvC is op de hoogte van het belang van die verbindingen en de risico‟s die gepaard gaan met deze verbindingen. Zij heeft de huidige stand van zaken geaccordeerd.
76
Jaarverslag 2010
Honorering Raad van Commissarissen De honorering van de RvC is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden van de RvC en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van de woningstichting SallandWonen. Naast het honorarium is geen sprake van separate vaste onkostenvergoeding. Naam
drs. L. van Veen
L. Halfwerk
T.J. Lozeman mr. J.T.M. Nijboer drs. A. Wagenaar drs. Th. Witte Ing. G.W. Nijman
Functie in de RvC
Lid en Voorzitter RvC Lid remuneratiecommissie Lid en Vice-voorzitter RvC Lid remuneratiecommissie Lid en Lid auditcommissie Lid Lid en Lid auditcommissie Lid en Lid remuneratiecommissie Lid
Basis vergoeding in € € 7.893,60 € 3.946,80
Commissie in €
Totaal in € € 13.813,80
€ 1.973,40 € 7.893,60 € 2.368,20
€ 12.235,20 € 1.973,40
€ 7.893,60
€ 9.867,00 € 1.973,40
€ 7.893,60 € 7.893,60
€ 7.893,60 € 9.867,00 € 1.973,40
€ 7.893,60
€ 9.867,00 € 1.973,40
€ 3.946,80
SallandWonen, Buiten
J.M. Albers
Lid
€ 3.946,80
W. Veenstra
Lid
€ 3.946,80
€ 3.946,80
In functie vanaf Gewoon Thuis1 juli 2010 € 3.946,80 In functie tot 1 juli 2010 € 3.946,80 In functie tot 1 juli 2010
Ten slotte De RvC kijkt terug op een goed jaar waarbij in het belang van de organisatie in de aansturing belangrijke besluiten zijn genomen. De extra inspanning van het bestuur, het management team en alle medewerkers zijn door de Raad van Commissarissen op prijs gesteld en de ontwikkeling van de volkshuisvesting in Salland heeft in deze gewoon kunnen doorgaan. Door zorgvuldig handelen van alle betrokkenen heeft het vertrek van één van de bestuurders niet tot reputatieschade geleid. Integendeel, door de verkregen duidelijkheid heeft de organisatie zich geweldig hernomen. Daarbij heeft het eerste jaar in één pand na de fusie duidelijk ook een positieve bijdrage aan een meer klantgerichte cultuurverandering geleverd. De RvC heeft de visitatie als zeer constructief ervaren, en gezien als een ondersteuning van haar wens om te komen tot eenduidige toetsingscriteria waaraan projecten moeten voldoen, alsmede tot de opzet van een nieuw risicomanagementsysteem. Zowel voor de bestuurder, het managementteam als de RvC, heeft de visitatie handvatten aangereikt om het beleid, de uitvoering van het beleid en het toezicht op het beleid, nog verder te versterken. De RvC is tenslotte de mening toegedaan dat er, ondanks de moeilijke omstandigheden, goede prestaties zijn geleverd en dat er tezamen met de stakeholders op de ingeslagen weg verder gewerkt zal worden.
Raalte, mei 2011
77
Opmerkingen
Samenstelling Raad van Commissarissen SallandWonen De RvC bestaat in 2010 uit de volgende personen: Drs. L. van Veen (m, 1949) voorzitter, lid op voordracht van de HVS In functie sinds 2004 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2011, hernoembaar Voorzitter van de remuneratiecommissie Profiel: bestuurlijk en bedrijfskundig Functie: directeur van Van Veen-Verstegen management consultancy BV Nevenbetrekkingen: geen J.M. Albers (m, 1955) lid tot 1 juli 2010 In functie sinds 1991 Einde zittingstermijn op 1 juli 2010, niet hernoembaar Profiel: sociaal economisch Functie: hoofd facilitaire zaken bij De Jong & Laan Nevenbetrekkingen: secretaris Stichting Vermogensbeheer Patiënten WestOverijssel, voorzitter SOS L. Halfwerk (m, 1948) vice-voorzitter In functie sinds 2001 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2012, niet hernoembaar Lid van de remuneratiecommissie Profiel: politiek, volkshuisvesting en wonen, zorg en welzijn Nevenbetrekkingen: lid van de Raad van Toezicht Carinova-Leiboom groep, voorzitter bezwaren- en geschillencommissie Emco groep, lid regionale commissie beroepsonderwijs Bouw en Infra, lid bondsraad FNV Bouw, lid Raad van Commissarissen Sallcon Groep NV. T.J. Lozeman (v, 1961) lid In functie sinds 2002 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2012, hernoembaar Lid van de auditcommissie Profiel: financieel economisch Functie: medewerker concernplanning en -control/beleidscoördinatie bij gemeente Raalte Nevenbetrekkingen: voorzitter cliëntenraad verpleeghuis de Hartkamp te Raalte, INK kwaliteitsauditor Bestuursacademie Nederland. Bestuurslid FAMO / V+akgroep informatiebeleid Mr. J.T.M. Nijboer (v, 1954) lid op voordracht van HVS In functie sinds 2001 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2013, niet hernoembaar Profiel: Sociaal-juridisch Functie: Juridisch medewerker Vreemdelingenkamer bij Rechtbank Almelo Nevenbetrekkingen: geen
W. Veenstra (m, 1942) lid In functie sinds 2001 Einde zittingstermijn op 1 juli 2010, niet hernoembaar Profiel: volkshuisvesting, financieel economisch Functie: Nevenbetrekkingen: penningmeester van de landelijke contactgroep gemeente financiën, aantal maatschappelijke functies in Wijhe
78
Jaarverslag 2010
Drs. A. Wagenaar (m,1950) lid In functie sinds 2001 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2012, niet hernoembaar Voorzitter van de auditcommissie Profiel: volkshuisvesting-vastgoed, sociaal economisch Functie: Nevenbetrekkingen: Kerkrentmeester Hervormde gemeente Heino, Lid van de Synode van de Protestantse Kerken Nederland (PKN) Drs. Th. Witte (m, 1942) lid op voordracht van HVS In functie sinds 2004 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2012, niet hernoembaar Lid van de remuneratiecommissie Profiel: Personeel en Organisatie Functie:Nevenbetrekkingen: geen Ing. G.W. Nijman (m, 1951) lid In functie sinds 1 juli 2010 Huidige zittingstermijn eindigt op 1 juli 2014, hernoembaar Profiel: volkshuisvesting en ruimtelijke ordening Functie: directeur Projecten bij BPF Bouwinvest Nevenbetrekkingen: lid van de Raad van Commissarissen van Woningstichting SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis Brummen
79
80
Jaarverslag 2010
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
VERKLARING VAN HET BESTUUR (BBSH, artikel 26, lid 2b)
81
82
Jaarverslag 2010
Hetbestuurvande stichting SallandWonen, BuitenGewoonThuis,verklaart dat zij in hetverslagjaar de middelen vande stichting uitsluitend heefibesteedin het belangvan de volklhuisvesting.
Drs.E.W.M.
83
84
Jaarverslag 2010
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
VERKLARING VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN (BBSH, artikel 26, lid 5)
85
86
Jaarverslag 2010
(Goedkeuring conformartikel11dvande stratuten) De raadheeftkennisgenomen vande jaarrekening, alsmedevande daarover afgegevenaccountantsverklaring voorKPMGAccountants N.V.Dezeverklaring is opgenomenin de jaarrekening. De raadkanzichmetde jaarrekening verenigen. Raalte, De Raadvan Commissarissen,
De heàrd\s. L. vanVeen,voozitter
mr.J.T.M.Nijboer
w
De heerdrs.Th.Witte
De heerdrs.A. Wagenaar /
,/n f (.'rJ
->-*-/
,/
MevrouwT.J. Lozeman
De heerdrs.J.A.Weggemans
,h,
87
,
88
Jaarverslag 2010
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
BIJLAGE VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG
89
90
Jaarverslag 2010
Betrokken stakeholders bij visitatie door het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector. Organisatie Face to face interview Huurdersvereniging Salland Gemeente Olst-Wijhe Gemeente Raalte Carinova/De leiboomgroep Telefonisch interview Voorlichting Advies Commissie Woningstichting Hellendoorn Woningstichting SWZ Zorgspectrum ‟t Zand Dimence De Parabool Landstede Welzijn J.P. van den Bent stichting Stichting Welzijn Ouderen Stichting Kulturhus Olst-Wijhe BNG KPMG
91
SallandWonen, Buiten Gewoon Thuis
92
Jaarverslag 2010
BWS Koopwoni ngen BV
VOF Kiezebos III
BV Raalte Dochtermij. Projectontwikkeling
BV Raalte Dochtermij. Exploitatie panden
VOF Wilp Ontwikkeling Olst Oost
BV Raalte Exploitatie panden conform FBI status
VOF Raalte Ontwikkeling Kiezebos III
Deelname VOF Olst-Oost
Deelname in VOF Kiezebos
Geen
Beheer en ontwikkeling
Geen
Aankoop en verkoop gronden en ontwikkeling
Integrale consolidatie
Integrale consolidatie
Integrale consolidatie
Integrale consolidatie
Integrale consolidatie
Integrale consolidatie
17 17 0 100%
-/- 30 729 0 100%
-/- 2 1443 0 Via Saalien Holding BV 100%
7 2.037 0 Via Holding/ Ontabe BV, 50% Bestuur wordt gevormd door Saalien Ontabe BV en Nimasol BV, welke elk 50% zeggenschap hebben. Intern toezicht vindt plaats via Nimasol
2114 2188 0 Via Holding/Ontwikkeling BV 50%
Bestuur wordt gevormd door Stichting SallandWonen welke 100% zeggenschap heeft Intern toezicht door SW, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW
17 17 0 Via Saalien Holding BV 100% Bestuur wordt gevormd door Saalien Holding BV, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW
17 17 0 100%
Bestuur wordt gevormd door Stichting SallandWonen (SW) welke 100% zeggenschap heeft Intern toezicht door SW, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen
-/- 37 1088 2 Via Saalien Holding BV 100% Bestuur wordt gevormd door de Holding BV, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW
Bestuur wordt gevormd door Stichting SallandWonen welke 100% zeggenschap heeft Intern toezicht door SW, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW
Bestuur wordt gevormd door Saalien Ontwikkeling BV en Goldewijk Projectontwikkeling BV, welke elk 50% zeggenschap hebben. Intern toezicht vindt plaats via SW
BV Raalte Exploitatie panden conform FBI status
Activiteiten verslagjaar
Geen
Consolidatie met corporatie Financiële gegevens (*€ 1.000) Eigen vermogen Balanstotaal Jaaromzet Corporatiebelang
Integrale consolidatie
Wijze en mate van bestuurlijke zeggenschap
Bestuur wordt gevormd door Saalien Holding BV, welke 100% zeggenschap heeft. Intern toezicht vindt plaats door SW
VOF Olst Oost
Saalien Ontabe BV BV Raalte Dochtermij. Ontwikkeling Olst oost
Rechtsvorm Vestigingsplaats Statutaire doelstelling
Saalien Exploitatie BV
Saalien Holding BV BV Raalte Houdstermij. met inachtneming van het BBSH Deelname via Ontwikkeling BV in VOF Kiezebos Integrale consolidatie
Saalien Belegging BV
Naam van de verbinding
Saalien Ontwikkeling BV
Bijlage bij het Volkshuisvestingsverslag ”Verbindingen”
93
Saalien Exploitatie BV
VOF Olst Oost
BWS Koopwo ningen BV
VOF Kiezebo s III
Geldstromen van corporatie naar verbinding (*€ 1.000) Doorberekende kosten aan de verbinding Overgedragen rechten Waarde verstrekte leningen Afgegeven zekerheden Van verbinding naar corporatie Winstuitkering door verbinding Aan corporatie verstrekte zekerheden Opgeleverde projecten Risicobeheersing
0
0
0
0
0
0
0
0
--
--
--
--
--
--
--
--
0
561
900
1300
0
0
0
0
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
Maand/ kwartaal rapportage
Maand/ kwartaal rapportage
Maand/ kwartaal rapportage
Maand/ kwartaal rapportage
Maand/ kwartaal rapportage
Periodieke rapportage
Maand/kwartaal rapportage
Periodieke rapportage
94
Overzicht VvE
Naam van de verbinding
Rechtsvorm Vestigingsplaats Statutaire doelstelling
Activiteiten verslagjaar Consolidatie met corporatie Financiële gegevens (*€ 1.000) Eigen vermogen Balanstotaal jaaromzet Corporatiebelang Wijze van en mate van bestuurlijk zeggenschap
Geldstromen van corporatie naar verbinding 1.000) Doorberekende kosten aan de verbinding Overgedragen rechten Waarde verstrekte leningen Afgegeven zekerheden Van verbinding naar corporatie Winstuitkering door verbinding Aan corporatie verstrekte zekerheden Opgeleverde projecten Maximale risico-exposure Risico beheersing
VvE app.complex Haverakker
VvE Het Landhuis te Olst *
VvE Jan Schamhartstraat 1-3 *
VvE Jan Schamhartstraat 2 *
Vereniging Heino Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Beheer app.complex Nee
Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht Nee
Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht in 2007 Nee
Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht in 2007 Nee
20 29 14 53% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen en 6 eigenaren. SW heeft 53% zeggenschap in de VVE. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.
0 0 0 94% Bestuur wordt gevormd door SallandWonen en één eigenaar. Het zeggenschap van SallandWonen is 95%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen
0 0 0 75% Bestuur moet nog worden gevormd. Het zeggenschap van SallandWonen is 79%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.
0 0 0 60% Bestuur moet nog worden gevormd. Het zeggenschap van SallandWonen is 82%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.
2 -----
0 -----
0 -----
0 -----
----Begroting en jaarrekening
----Begroting en jaarrekening
----Begroting en jaarrekening
----Begroting en jaarrekening
(*€
95
Naam van de verbinding
Rechtsvorm Vestigingsplaats Statutaire doelstelling
Activiteiten verslagjaar Consolidatie met corporatie Financiële gegevens (*€ 1.000) Eigen vermogen Balanstotaal jaaromzet Corporatiebelang Wijze van en mate van bestuurlijk zeggenschap
Doorberekende kosten aan de verbinding Overgedragen rechten Waarde verstrekte leningen Afgegeven zekerheden Van verbinding naar corporatie Winstuitkering door verbinding Aan corporatie verstrekte zekerheden Opgeleverde projecten Maximale risico-exposure Risico beheersing
VvE gebouw Olsterhof 2,4,6 te Olst *
VvE Kortricklaan 54 t/m 72 (even nrs) te Olst *
VvE Kortricklaan 130 t/m 148 (even nrs) te Olst *
Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht in 2007. Nee
Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht Nee
Vereniging Olst Regelen onderhoud appartementengebouw en andere gemeenschappelijke belangen van de eigenaren Statutair opgericht Nee
Vereniging Raalte Regelen van onderhoud parkeerplaatsen van de huurders
0 0 0 63% Bestuur moet nog worden gevormd. Het zeggenschap van SallandWonen is 33%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.
0 0 0 95% Bestuur moet nog worden gevormd. Het zeggenschap van SallandWonen is 95%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen
0 0 0 95% Bestuur moet nog worden gevormd. Het zeggenschap van SallandWonen is 95%. Intern toezicht vindt plaats door SallandWonen.
1 6 6 14% SallandWonen heeft 18% zeggenschap. Alleen lid van deze VvE.
0 ----
0 ----
0 ----
0 ----
----Begroting en jaarrekening
----Begroting en jaarrekening
----Begroting en jaarrekening
----Begroting en jaarrekening
VvE Koningsspil-carports
Beheer van de parkeerplaatsen Nee
* De gemarkeerde VvE's zijn slapende VvE's. Deze zullen in 2011 worden geactiveerd.
96
KENGETALLEN 2010
Kengetallen 2010
SallandWonen
97
KENGETALLEN TOELICHTING KENGETALLEN 2006-2010 Het eigen vermogen bestaat uit het kapitaal, de algemene bedrijfsreserve en de reserve vervangende nieuwbouw. De algemene bedrijfsreserve is het weerstandsvermogen van de corporatie en staat permanent ter beschikking. De Algemene Bedrijfsreserve(ABR) is ontstaan uit behaalde (positieve) resultaten. De Algemene Bedrijfsreserve (ABR) is onderverdeeld in een Gerealiseerde Algemene Bedrijfsreserve en een Ongerealiseerde Algemene Bedrijfsreserve. Er geldt wel een algemene eis dat het beschikken over de ABR moet geschieden in het belang van de volkshuisvesting. Voorzieningen zijn balansposten ter egalisatie van toekomstige verplichtingen waarvan de omvang en/of tijdstip op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is in te schatten. De huren betreffen de totaal te ontvangen jaarhuur voor woningen en woongebouwen, onroerende goederen niet zijnde woningen gecorrigeerd met huurderving. De vergoedingen betreffen vergoedingen voor glasverzekering, servicekosten minus vergoedingsderving. De onderhoudsuitgaven woningen en woongebouwen betreffen de uitgaven voor dagelijks onderhoud, mutatieonderhoud en planmatig onderhoud. De liquiditeitspositie geeft aan de mate waarin een corporatie aan de op korte termijn opeisbare verplichtingen kan voldoen. Dit kengetal wordt uitgedrukt als het quotiënt van de vlottende activa en de kortlopende schulden. De solvabiliteit geeft aan de mate waarin op lange termijn aan de verplichtingen kan worden voldaan. De rentabiliteit geeft aan de mate van winstgevendheid van het in de corporatie gebruikte vermogen. Vergelijkende cijfers zijn onstaan door cijfermatige samenvoeging/consolidatie van de rechtsvoorgangers en zijn opgenomen om trends te kunnen signaleren. De kengetallen zijn op basis van cijfers uit de geconsolideerde jaarrekening. * Voor het jaar 2008 en 2007 zijn de kengetallen opgenomen conform de jaarrekening van 2007 (stelselwijziging: reële waarde). Voor de jaren 2006-2007 zijn de vergelijkende cijfers op basis een samenvoeging van voorgaande jaarrekeningen. Op deze cijfers heeft geen correctie plaatsgevonden in verband met de stelselwijziging. Voor het jaar 2007 zijn de kengetallen in verband met een stelselwijziging aangepast en worden aangegane verplichtingen niet meer opgenomen. Met ingang van 2007 is de herwaarderingsreserve komen te vervallen. Het verschil tussen de actuele waarde en de kostprijs is opgenomen onder de overige reserves (ongerealiseerde algemene bedrijfsreserve). De vergelijkende cijfers van 2006 zijn aangepast.
Kengetallen 2010
SallandWonen
98
KENGETALLEN BOEKJAAR
2010
Aantal verhuureenheden 1. Woningen en woongebouwen in exploitatie 2. Onroerende goederen niet zijnde woningen a. garages b. verzorgingshuis/verpleegunit (aantal plaatsen) medisch centrum / hsu (aantal verhuurbare eenheden) c. school/kinderopvang (aantal verhuurbare eenheden) d. Kulturhus e. Overige Totaal Panden in beheer voor derden Totaal verzekerde waarde, incl. kantoor en werkplaatsen (x € 1000,-) Het verhuren van woningen 1. Woningzoekenden 2. Mutaties 3. Aantal huurders met huurtoeslag 4. Huurachterstand huurders uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 5. Huurachterstand huurders(inclusief vertrokken huurders) uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 6. Huurderving uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen Balans en Winst- en Verliesrekening (1 t/m 10: x €. 1000,-, 11 t/m 14 en 16 per woning) 1. Eigen vermogen * 2. Overige reserves * 3. Herwaarderingsreserve * 4. Voorzieningen * 5. Langlopende schulden 6. Materiële vaste activa * 7. Onderhanden projecten * 8. Huren 9. Vergoedingen 10. Jaarresultaat * 11. Totaal opbrengsten per woning 12. Overige bedrijfslasten per woning * 13. Onderhoudlasten per woning 14. Renteresultaat per woning 15. Overige reserves einde boekjaar uitgedrukt in een percentage van de huren en overheidsbijdragen 16. Overige reserves einde boekjaar per woning in exploitatie *
SallandWonen
2007
2006
5.234
5.255
5.322
5.256
121 117 7 9 3 39 5.547
121 117 5 7 3 62 5.549
121 117 5 7 3 54 5.562
121 117 5 7 3 35 5.610
121 117 5 6 3 31 5.539
18
18
18
18
18
506.014
482.972
440.000
413.272
410.356
7.836 398 1.233
7.417 386 1.222
7.258 341 1.357
6.332 490 1.353
5.695 396 1.387
0,83%
0,75%
0,61%
0,72%
0,98%
1,54%
1,42%
1,15%
0,62%
0,57%
1,13%
0,90%
1,63%
1,55%
1,16%
74.873 74.873 28.496 150.458 263.697 2.656 27.922 496 -37.914 6.816 1.200 2.081 1.152
112.787 112.787 24.924 150.226 296.520 2.593 27.203 547 23.416 5.308 967 2.585 1.080
89.371 89.371 0 20.117 141.823 225.974 4.543 26.264 536 3.340 5.099 810 2.035 1.171
263% 14.305
406% 21.193
333% 17.004
299% 17.448
Financiële continuïteit 1. Liquiditeit (current ratio) * 2. Solvabiliteit a. eigen vermogen als % van het totale vermogen * b. eigen vermogen als % van de lange termijn schuld * 3. Rentabiliteit a. jaarresultaat uitgedrukt in een percentage van het eigen vermogen b. jaarresultaat uitgedrukt in een percentage van het vreemd vermogen (excl. voorziening) * c. jaarresultaat en de rentelast op vreemd vermogen uitgedrukt in een percentage van het totaal vermogen * 4. Rente vreemd vermogen; totaal rentelasten uitgedrukt in een percentage van het vreemde vermogen (excl.voorzieningen) * 5. Renteresultaat in % eigen vermogen
2008
5.251
91.621 91.621 23.962 171.448 288.379 7.422 30.040 628 14.286 6.586 1.177 1.066 1.307
Bedrijfswaarde 1. Bedrijfswaarde (x € 1.000,-) 2. Bedrijfswaarde per verhuureenheid in exploitatie
Kengetallen 2010
2009
77.335 77.335 25.453 167.291 273.842 10.619 28.991 597 2.462 5.802 1.187 1.088 1.288 261% 14.776
272.157 49.064
258.443 46.575
256.491 46.223
289.489 51.602
246.656 44.531
0,2
0,1
0,2
0,2
0,6
30,2% 53,4%
26,9% 46,2%
27,8% 49,8%
37,3% 75,1%
25,6% 42,3%
15,6%
3,2%
-50,6%
20,8%
5,6%
7,6%
1,3%
-22,9%
14,3%
2,2%
7,2%
3,4%
-11,2%
10,3%
4,4%
4,1% 7,5%
4,0% 8,7%
4,7% 8,0%
4,7% 5,1%
4,5% 10,3%
99
ONTWIKKELING KENGETALLEN Jaarrekening SallandWonen
Financiële meerjarenprognose SallandWonen
2010 1. Jaarresultaat 2. Eigen vermogen 3. Voorzieningen 4. Langlopende schulden 5. Lasten onderhoud 6. Solvabiliteit 7. Rentabiliteit EV 8. Rentelasten 9. Bedrijfswaarde 10. Aantal vhe (1 t/m 5, 8 en 9: x € 1000,-)
2011
14.286 91.621 23.962 171.448 5.598 30,2% 15,6% 7.731 272.157 5.547
4.926 97.460 20.543 171.209 6.927 31,9% 5,1% 8.042 279.019 5.544
2012
2013
489 3.877 97.949 101.826 9.641 8.056 200.642 222.213 8.146 9.176 30,1% 29,1% 0,5% 3,8% 8.616 9.601 296.323 326.258 5.634 5.843
2014
2015
6.077 107.903 8.792 219.866 9.203 30,5% 5,6% 10.048 329.343 5.802
9.318 117.221 5.975 220.174 10.208 32,5% 7,9% 10.330 336.834 5.776
Toelichting financiële meerjarenprognose 2011-2014 Bij het samenstellen van de meerjarenprognose hebben de volgende stukken als uitgangspunt gediend: jaarrekening 2010 laatst bekende cijfers 2011 begroting 2011 Meerjarenraming beheren en investeren 2010 (MRBI) financiële meerjarenprognose 2011-2021 (FMP) Uitgangspunten/parameters financiële meerjarenprognose: Jaarlijkse huurstijging Huurderving Prijsontwikkeling belastingen/verzekering Prijsontwikkeling onderhoud Rente financieringen en beleggingen Rente/afschrijving activa Marktindex (verkoop bestaand bezit) Loonindex Prijsontwikkeling bouw Mutatiegraad
Kengetallen 2010
2011
2012
2013
2014
2015
1,00% 1,00% 1,25% 2,25% 4,02% 5,25% 0,07% 2,25% 1,65% 6,00%
1,25% 1,00% 1,50% 2,50% 4,22% 5,25% 1,40% 2,25% 2,05% 6,00%
1,50% 1,00% 1,75% 2,75% 4,42% 5,25% 2,10% 2,25% 2,45% 6,00%
1,75% 1,00% 2,00% 3,00% 5,05% 5,25% 2,80% 2,25% 2,85% 7,00%
2,00% 1,00% 2,00% 3,00% 5,25% 5,25% 2,25% 2,25% 3,00% 7,00%
SallandWonen
100
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2010
`
Kengetallen 2010
SallandWonen
101
GECONSOLIDEERDE
ACTIVA
Vaste Activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Latente belastingvordering
BALANS PER 31-12-2010
31-12-2009
€
€
272.156.620,00 6.078.472,82 10.144.086,31
258.442.645,00 4.967.473,21 10.431.903,00
288.379.179,13
273.842.021,21
4.022.780,93
61.275,52 802.261,88
4.022.780,93
863.537,40
19.483,58 348.356,64
26.713,60 -
367.840,22
26.713,60
7.421.807,20
10.619.243,52
7.421.807,20
10.619.243,52
470.814,65 22.937,15 1.776.486,43 287.866,57
420.358,18 44.185,60 338.181,82 692.342,14
2.558.104,80
1.495.067,74
428.943,64
636.820,19
428.943,64
636.820,19
303.178.655,92
287.483.403,66
Vlottende activa Voorraden Voorraad materialen Voorraad opgeleverde koopwoningen
Onderhanden projecten
Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen
Totaal
Kengetallen 2010
SallandWonen
102
31 DECEMBER 2010 PASSIVA
Eigen vermogen Overige reserves
Egalisatierekening Egalisatierekening subsidie
Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening voor belastingen
Langlopende schulden Leningen overheid en kredietinstellingen
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva
Totaal
Kengetallen 2010
SallandWonen
31-12-2010
31-12-2009
€
€
91.621.079,67
77.335.474,75
91.621.079,67
77.335.474,75
138.480,67 138.480,67
342.087,57 342.087,57
23.411.998,91 550.352,75 23.962.351,66
25.169.047,55 283.761,20 25.452.808,75
171.448.072,82 171.448.072,82
167.290.994,72 167.290.994,72
9.471.193,87 2.168.014,54 292.434,58 308,00 4.076.720,11
7.574.422,27 78.452,00 3.849.210,02 1.237.222,31 423,05 4.322.308,22
16.008.671,10
17.062.037,87
303.178.655,92
287.483.403,66
103
Kengetallen 2010
SallandWonen
104
GECONSOLIDEERDE
WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2010
na resultaatbestemming
Jaarrekening 2010
Begroting 2010
Jaarrekening 2009
€
€
€
Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende goederen Geactiveerde productie ten behoeve van eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten
30.039.683,66 627.960,99 2.931.543,55 686.777,80 299.270,40
29.398.000,00 545.000,00 5.000,00 6.375.000,00 82.000,00
28.991.077,60 596.591,89 1.309,08 551.599,99 226.233,34
Som der bedrijfsopbrengsten (a)
34.585.236,40
36.405.000,00
30.366.811,90
335.952,85 7.223.800,38 3.115.037,93 389.978,56 526.175,97 5.597.760,06 6.182.740,17
602.000,00 5.784.000,00 3.100.000,00 381.000,00 712.000,00 6.125.000,00 6.584.000,00
200.843,23 821.555,00 3.116.069,64 356.276,34 494.058,37 5.695.836,42 6.212.720,71
Som der bedrijfslasten (b)
23.371.445,92
23.288.000,00
16.897.359,71
Bedrijfsresultaat (a-b)
11.213.790,47
13.117.000,00
13.469.452,19
Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten
Financiële baten en lasten Rentebaten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten
1.422.301,09 7.730.572,47-
800.000,00 7.899.000,00-
1.204.419,35 7.331.395,08-
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
4.905.519,09
6.018.000,00
7.342.476,46
Belastingen
5.006.733,25
2.008.000,00-
1.203.503,77-
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
9.912.252,34
4.010.000,00
6.138.972,69
Mutatie actuele waarde materiële vaste activa
4.373.352,58
2.646.000,00-
3.676.681,21-
14.285.604,92
1.364.000,00
2.462.291,48
Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde materiële vaste activa
Kengetallen 2010
SallandWonen
105
ENKELVOUDIGE
ACTIVA
Vaste Activa Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Latente belastingvordering Overige
BALANS PER 31-12-2010
31-12-2009
€
€
272.156.620,00 6.078.472,82 10.144.086,31
258.442.645,00 4.967.473,21 10.431.903,00
288.379.179,13
273.842.021,21
3.804,69 4.022.780,93 2.211.000,00
61.275,52 54.429,51 802.261,88 1.974.000,00
6.237.585,62
2.891.966,91
19.483,58 348.356,64
26.713,60 -
367.840,22
26.713,60
5.257.332,37
8.538.868,07
5.257.332,37
8.538.868,07
470.814,65 22.937,15 375.122,62 1.737.375,27 287.726,36
420.358,18 44.185,60 276.804,67 294.307,54 682.511,42
2.893.976,05
1.718.167,41
34.606,70
417.561,94
34.606,70
417.561,94
303.170.520,09
287.435.299,14
Vlottende activa Voorraden Voorraad materialen Voorraad opgeleverde koopwoningen
Onderhanden projecten
Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen
Totaal
Kengetallen 2010
SallandWonen
106
31 DECEMBER 2010 PASSIVA
Eigen vermogen Overige reserves
Egalisatierekening Egalisatierekening subsidie
Voorzieningen Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening voor belastingen
Langlopende schulden Leningen overheid en kredietinstellingen
Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva
Totaal
Kengetallen 2010
SallandWonen
31-12-2010
31-12-2009
€
€
91.621.079,67
77.335.474,75
91.621.079,67
77.335.474,75
138.480,67 138.480,67
342.087,57 342.087,57
23.411.998,91 550.352,75 23.962.351,66
25.169.047,55 283.761,20 25.452.808,75
171.448.072,82
167.290.994,72
171.448.072,82
167.290.994,72
9.471.193,87 2.165.003,25 287.012,58 4.077.325,57
7.574.422,27 78.452,00 3.817.568,18 1.231.731,06 4.311.759,84
16.000.535,27
17.013.933,35
303.170.520,09
287.435.299,14
107
Kengetallen 2010
SallandWonen
108
ENKELVOUDIGE
WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2010
na resultaatbestemming
Jaarrekening 2010
Begroting 2010
Jaarrekening 2009
€
€
€
Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende goederen Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten
30.039.683,66 627.960,99 2.931.543,55 686.777,80 299.270,40
29.398.000,00 545.000,00 5.000,00 6.375.000,00 82.000,00
28.991.077,60 596.591,89 1.309,08 551.599,99 226.233,34
Som der bedrijfsopbrengsten (a)
34.585.236,40
36.405.000,00
30.366.811,90
335.952,85 7.223.800,38 3.115.037,93 389.978,56 526.175,97 5.597.760,06 6.181.200,30
602.000,00 5.784.000,00 3.100.000,00 381.000,00 712.000,00 6.125.000,00 6.580.000,00
200.843,23 821.555,00 3.116.069,64 356.276,34 494.058,37 5.695.836,42 6.198.513,61
Som der bedrijfslasten (b)
23.369.906,05
23.284.000,00
16.883.152,61
Bedrijfsresultaat (a-b)
11.215.330,34
13.121.000,00
13.483.659,29
Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten
Financiële baten en lasten Rentebaten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten
1.295.569,23 122.142,27 7.676.897,93-
750.000,00 43.000,00 7.897.000,00-
1.117.730,79 84.470,89 7.329.935,08-
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
4.956.143,91
6.017.000,00
7.355.925,89
Belastingen Resultaat deelnemingen
5.006.733,25 50.624,82-
2.004.000,007.000,00-
1.201.432,0715.521,14-
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
9.912.252,34
4.006.000,00
6.138.972,68
Mutatie actuele waarde materiële vaste activa
4.373.352,58
2.646.000,00-
3.676.681,21-
14.285.604,92
1.360.000,00
2.462.291,47
Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde materiële vaste activa
Kengetallen 2010
SallandWonen
109
Kengetallen 2010
SallandWonen
110
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Woningstichting SallandWonen, statutair gevestigd te Raalte
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening 2010 van Woningstichting SallandWonen, statutair gevestigd te Raalte gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige en geconsolideerde balans per 31 december 2010 en de winst- en verliesrekening over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen inzake de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale- huursector, richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. Het bestuur van de toegelaten instelling is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het controleprotocol in rubriek A van bijlage III bij het Besluit beheer sociale- huursector. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.