jaarverslag 2007 Programmatorische federale overheidsdienst Duurzame Ontwikkeling
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ De POD Duurzame Ontwikkeling probeert de negatieve gevolgen van zijn acties op het milieu tot een minimum te beperken. Daarom verschijnt dit jaarverslag enkel in elektronisch formaat. Wilt u dit document toch afdrukken, print dan alleen de pagina’s die u nodig heeft, bij voorkeur dubbelzijdig en verkleind tot twee bladzijden op een bladzijde.
1 Wat is de POD Duurzame Ontwikkeling? Vijf richtinggevende criteria Doelstellingen tegen eind 2008 De plaats van de POD DO binnen de federale overheid en tussen de actoren van duurzame ontwikkeling
2 De coördinatieopdracht van de POD Duurzame Ontwikkeling Voorbereiding van het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2009-2012 Het secretariaat van de Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling De Cellen Duurzame Ontwikkeling Het opstellen van een nationale strategie voor duurzame ontwikkeling Internationale vertegenwoordiging
2 Inhoud
4
6 8 10 11
13 14 18
22 24 27
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯
Voorwoord van de voorzitter
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Duurzame productie- en consumptiepatronen Indicatoren voor een duurzame ontwikkeling, tijdsbeleid en waarden Maatschappelijk verantwoord ondernemen Biodiversiteit Het koolstoffonds
4 Instrumenten voor onze partners De duurzaamheidstest (DOEB) Verduurzaming van de overheidsaankopen Milieuzorg bij de overheidsdiensten – EMAS
5 Sensibilisatie Communicatie Subsidiëring van projecten
3 Inhoud
6 De POD DO als organisatie Interne milieuzorg Budget Personeel
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯
3 Beleidsvoorbereidend werk
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ 30 31 34 37 40 42
45 46 49 51
55 56 61
64 65 69 75
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Beste lezer,
4 Voorwoord
Duurzame ontwikkeling is een uitdaging waar meer dan ooit hard aan gewerkt moet worden, en waar meer dan ooit veel van verwacht wordt. Wij hebben in ieder geval de voorbije twaalf maanden geprobeerd om heel wat in beweging te zetten. We hebben een aantal mooie zaken kunnen verwezenlijken, en in andere zijn we minder geslaagd. Het is in deze geest van transparantie dat we U, de lezer, dan ook rekenschap willen geven van onze activiteiten, verwezenlijkingen en doelstellingen en aantonen welke inspanningen de POD DO in 2007 heeft geleverd om duurzame ontwikkeling binnen onze samenleving te organiseren. We willen niet enkel verslag uitbrengen van onze activiteiten. Als we onszelf willen inpassen in een cyclus waarmee we onszelf continu verbeteren, dan moeten we onszelf ook willen evalueren. Dit document biedt ons daartoe de kans bij uitstek. Het is dan ook met groot genoegen dat wij in de volgende pagina’s het jaarlijks verslag over de werking van onze dienst voorstellen. Wij wensen u alvast veel leesplezier. Hadelin de Beer de Laer, Voorzitter. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
1
Wat is de POD Duurzame Ontwikkeling?
Wat is de POD Duurzame Ontwikkeling?
6 Wat is
de POD DO
Het managementplan 2004-2008 van de voorzitter van de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) omschrijft de opdracht van de dienst als volgt: Als overheidsdienst alle actoren helpen te handelen voor een duurzame ontwikkeling gericht op de behoeften van de huidige en toekomstige generaties. Als overheidsdienst werkt de POD DO voor het algemeen belang. De POD wil ten dienste staan van iedereen: luisteren, begrijpen, rekening houden met verschillende standpunten, gefundeerde en rechtvaardige beslissingen nemen. De POD DO wil dat iedereen zich voor duurzame ontwikkeling inzet en dus richt hij zich tot alle actoren. Maar de mogelijkheden van een kleine dienst, met slechts een tiental medewerkers, zijn beperkt. Daarom zijn de andere federale overheidsdiensten de eerste doelgroep: 80.000 ambtenaren die zelf aan duurzame ontwikkeling kunnen werken en die er de burgers toe kunnen aanzetten om dat ook te doen. Daarnaast heeft de dienst contact met een aantal organisaties, ondernemingen en burgers die actief met duurzame ontwikkeling bezig zijn. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De POD DO heeft weinig directe bevoegdheden. De dienst is er vooral om anderen – overheidsdiensten, organisaties, ondernemingen, burgers – te helpen te handelen om duurzame ontwikkeling in de praktijk te brengen. Hij tracht instrumenten aan te reiken die kunnen bijdragen tot een ander, duurzamer gedrag en wil daarbij uiteraard zelf het goede voorbeeld geven. De POD DO wil zich met zijn activiteiten inzetten voor een duurzame ontwikkeling gericht op de behoeften van de huidige en toekomstige generaties. Dat betekent dat beter voldaan moet worden aan de behoeften van vandaag, vooral die van de armsten, én dat de mogelijkheden van behoeftebevrediging in de toekomst niet aangetast mogen worden.
7 Wat is
de POD DO
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Vijf richtinggevende criteria De POD DO heeft onder andere als opdracht om nieuwe accenten aan te brengen in de beslissingen en acties van de federale overheid. Daarom moeten nieuwe vragen gesteld worden. Duurzame ontwikkeling veronderstelt dat rekening gehouden wordt met de gevolgen van beslissingen en acties op de lange termijn en op wereldschaal. Zijn onze huidige activiteiten uit te breiden in de tijd en de ruimte? Met andere woorden: zullen de generaties die na ons komen nog dezelfde mogelijkheden hebben als wij? En zou iedereen zich overal ter wereld kunnen gedragen zoals wij? Of nog: heeft onze huidige levenswijze negatieve gevolgen voor mensen in de toekomst of elders in de wereld?
gevolgen van acties en beslissingen
8 Wat is
de POD DO
op economisch vlak
op sociaal vlak
op ecologisch vlak
op lange termijn op wereldschaal
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Beslissingen en acties moeten beoordeeld worden op hun economische, sociale en milieu-impact – drie onderling afhankelijke componenten – en wel aan de hand van de vraag of de integratie van de drie voldoende is nagestreefd. Een vierde belangrijk criterium is het voorzorgsbeginsel: als beslissingen of acties onomkeerbare schade dreigen toe te brengen, worden de risico’s dan voldoende bestudeerd en zijn er genoeg preventieve maatregelen om de schade te beperken? Participatie tot slot is het vijfde duurzaamheidscriterium waaraan beslissingen en acties getoetst moeten worden. Aangezien de beoordeling van gevolgen en risico’s ten dele subjectief is, moet de vraag gesteld worden of voldoende rekening wordt gehouden met de mening van de burgers.
9 Wat is
de POD DO
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Doelstellingen tegen eind 2008 De POD DO heeft met zijn werking een aantal doelstellingen voor ogen:
10 Wat is
de POD DO
– bijdragen tot de ontwikkeling van federale en nationale plannen met een echte langetermijnvisie op dertig of veertig jaar, met duidelijke doelstellingen en concrete acties op korte termijn die de invulling zijn van deze langetermijnplanning. De dienst wil hiervoor een methode uitwerken en werk maken van de participatie van de bevolking; – de federale overheidsdiensten helpen, via hun cellen duurzame ontwikkeling, om positieve ervaringen op te doen met de planning en de uitvoering van maatregelen inzake duurzame ontwikkeling. De dienst wil voorbeeldprojecten rond de verandering van productie- en consumptiepatronen zichtbaar maken en vernieuwende projecten stimuleren; – steun verlenen aan externe initiatieven met een zelfde wereldomvattende en langetermijnvisie; – ertoe bijdragen dat het begrip duurzame ontwikkeling ingeburgerd raakt bij de besluitvormers, de stakeholders en het grote publiek; – de Belgische ervaring in het buitenland bekendmaken en inspiratie halen uit goede buitenlandse voorbeelden; – zelf een goed presterende overheidsdienst zijn ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Plaats van de POD Duurzame Ontwikkeling binnen de federale overheid en tussen de actoren van duurzame ontwikkeling De POD Duurzame Ontwikkeling is niet de enige speler van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling. Dit beleid wordt geregeld door de wet van 5 mei 1997 die een cyclus in vier fasen instelde. Onderstaand schema en toelichting verduidelijken de rol van de verschillende overheidsdiensten in deze cyclus. Het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling wordt geregeld door de wet van 5 mei 1997 die een cyclus in vier fasen instelde:
1 stand van zaken en toekomstverkenning
4 evaluatie
11 Wat is
de POD DO
*
adviezen
2 planning
3 uitvoering en jaarlijks verslag
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
1 > Het Federaal Rapport inzake duurzame ontwikkeling, opgesteld door de Task Force Duurzame Ontwikkeling (TFDO) van het Federaal Planbureau, verschijnt elke twee jaar (http://sustdev.plan.be). Het geeft een stand van zaken van de huidige situatie inzake duurzame ontwikkeling en een toekomstverkenning. Zijn derde opdracht wordt in punt 4 hieronder hernomen. 2 > Het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling bepaalt de doelstellingen en het beleid inzake duurzame ontwikkeling (www.plan2009.be). Dit beleid werd voorbereid door de federale overheidsdiensten verzameld in de Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO) (www.icdo.be). De POD Duurzame Ontwikkeling (www.poddo.be) garandeert de coördinatie ervan. 3 > Het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling wordt uitgevoerd door de ministers en de federale overheidsdiensten, voornamelijk via de cellen duurzame ontwikkeling binnen deze overheidsdiensten. Hiervan wordt er jaarlijks een verslag uitgebracht. (www.icdo.be) 4 > De evaluatie van het gevoerde duurzaamheidsbeleid wordt gedaan door de TFDO in het Federaal Rapport inzake duurzame ontwikkeling.
12 Wat is
de POD DO
* > De Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO), een adviesorgaan samengesteld uit de belangrijkste maatschappelijke vertegenwoordigers, stelt de adviezen op. (www.frdo-cfdd.be) ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
2
De coördinatieopdracht van de POD Duurzame Ontwikkeling
De coördinatieopdracht van de POD Duurzame Ontwikkeling Voorbereiding van het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2009-2012
14 Coördinatieopdracht
Elke vier jaar wordt een Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling (FPDO) opgemaakt waarin de federale regering zich een aantal doelstellingen voorop stelt en precieze instructies geeft aan de administraties om de transitie naar een duurzame ontwikkeling te begeleiden. Het huidige federaal plan inzake duurzame ontwikkeling, het FPDO 2004-2008 eindigt op 31 december 2008. De voorbereidingen voor de redactie van het derde federaal plan, het FPDO 2009-2012 zijn volop bezig.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Doelstellingen voor 2007 >
Het secretariaat van de Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (ICDO), gevestigd binnen de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO), was in 2007 verantwoordelijk voor de coördinatie van de redactie van het voorontwerp van het Plan (VOP) en de voorbereiding van de raadpleging van de bevolking over dit document.
Realisaties in 2007 >
Een groot deel van de ploeg van de POD DO werd betrokken bij de redactie van het voorontwerp. Verschillende experten maakten deel uit van het redactiecomité dat de teksten voorbereidde die ter discussie werden voorgelegd aan de ICDO. Dit redactiecomité deed een beroep op experten uit diverse FOD en POD om de actievoorstellen en de maatregelen op te stellen op basis van een analyse van de bestaande plannen op federaal niveau. Een algemene doelstelling van dit FPDO was dan ook om een toegevoegde waarde te scheppen wat betreft integratie. Het onderliggende idee was dat de benadering vanuit een duurzame ontwikkelingsperspectief de mogelijkheid biedt om verbanden en synergieën tussen bestaande acties te creëren door deze, grotendeels sectoriele, aanpak te vervolledigen met een transversale benadering. Voorstellen voor acties of maatregelen werden bediscussieerd en verfijnd tijdens bilaterale contacten met experten uit de overheidsdiensten en tijdens een tiental vergaderingen van de ad hoc werkgroep van de ICDO die de voorbereiding van het voorontwerp op zich nam.
15 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Om de homogeniteit van het geheel te bewaren werd er geopteerd voor de voorstelling van de acties volgens een vast stramien. Voor de leesbaarheid werd beroep gedaan op een copywriter en een bureau voor de lay-out. Tegelijkertijd bereidde de cel communicatie van de POD DO een nota voor over de organisatie van de raadpleging van de bevolking over het voorontwerp. Deze nota werd bediscussieerd binnen de werkgroep van de ICDO en de werkwijze werd aangepast. Evaluatie van 2007 >
In weerwil van een moeilijke politieke context, hebben de experten van de verschillende FOD en POD die deelnamen aan de werkgroep van de ICDO een belangrijke bijdrage geleverd om de tekst van het voorontwerp af te ronden binnen de door de wet gestelde termijnen. Dit werk zal het de regering mogelijk maken om, rekening houdend met haar legale verplichtingen, dit voorontwerp in mei 2008 ter raadpleging voor te leggen aan de bevolking.
16 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Ambitie voor 2008 >
Alle middelen zullen ingezet worden om een efficiënte raadpleging te organiseren over dit voorontwerp. We beogen hierbij een kwalitatieve verbetering van de tekst in plaats van te mikken op een zo groot mogelijk aantal reacties. Daarna zal het van belang zijn om door een kwalitatieve verwerking alle reacties om te zetten in amendementen op de oorspronkelijke tekst. De werkgroep binnen de ICDO zal zich uitspreken over deze reacties en amendementen om uiteindelijk te komen tot een gewijzigde tekst, het Federaal Ontwerpplan inzake Duurzame Ontwikkeling dat voorgelegd zal worden aan de regering in de herfst van 2008.
17 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Het secretariaat van de Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling
18 Coördinatieopdracht
De Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling, kortweg de ICDO, werd opgericht door de wet van 5 mei 1997 omtrent de coördinatie van het federale beleid inzake duurzame ontwikkeling. De belangrijkste missie van de ICDO is de voorbereiding en de opvolging van het vierjaarlijks Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling (het FPDO). De ICDO draagt de eindverantwoordelijkheid over het voorontwerp van dat FPDO, dat telkens onderwerp uitmaakt van een raadpleging van de bevolking. De ICDO behandelt de ontvangen adviezen en bemerkingen en integreert deze in het project voor het FPDO. Dit aangepaste FPDO wordt dan voorgelegd aan de Ministerraad. Ieder jaar, voor 31 maart, brengt de ICDO ook haar activiteitenverslag uit, net als een jaarverslag van haar leden over de gevoerde politiek inzake duurzame ontwikkeling en de uitwerking van het FPDO binnen de federale overheid en de openbare diensten. Deze verslagen worden overgemaakt aan de federale overheid, aan de wetgevende Kamers en aan de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling. Ze kunnen trouwens ook geconsulteerd worden op de website van de ICDO, www.icdo.be.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Opdat de uitwerking en de opvolging van het Plan onder de beste omstandigheden kan plaatsvinden beschikt de ICDO over samenwerkingsverbanden met verschillende openbare diensten en instellingen. Door middel van de aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Gemeenschappen en de Gewesten probeert ze ook met hen een samenwerkingsverband te creëren dat ieders bevoegdheden respecteert (meer informatie over de samenstelling van de ICDO vindt u op haar website). Doelstellingen voor 2007 >
19 Coördinatieopdracht
Het secretariaat van de ICDO staat ter beschikking van de Commissie voor de uitwerking van haar taken. Zo verzorgt ze onder andere: 1. de praktische organisatie van de vergaderingen van de Commissie, van het Bureau en van de werkgroepen; 2. de verzameling en de behandeling van informatie aangaande onderwerpen die door de Commissie behandeld worden; 3. de coördinatie van de redactie en de opvolging van de uitvoering van de Federale Plannen voor Duurzame Ontwikkeling. Tot slot is het secretariaat belast met de kennisverwerking omtrent duurzame ontwikkeling die nodig is voor de overheidsdiensten om correct te kunnen functioneren.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Realisaties in 2007 >
In 2007 bleef het secretariaat van de ICDO de bestuursvergaderingen en de plenaire vergaderingen van de ICDO ondersteunen. Hetzelfde deed ze ook voor de talrijke werkgroepen zoals die rond maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), duurzame overheidsopdrachten of internationale verbintenissen. Het secretariaat ondersteunde de ICDO bij de voorbereiding van het voorontwerp voor het FPDO 2009-2012 en legde een database aan voor de opvolging van het huidige Federaal Plan. Het werkte de activiteitenverslagen uit en begeleidde de redactie van de ledenverslagen. Daarnaast maakte het secretariaat deel uit van verschillende begeleidingscomités bij onderzoeksprojecten zoals die van de POD Wetenschapsbeleid. Vanaf 1 september 2006 verzorgt de POD DO het secretariaat van de ICDO en Hadelin de Beer de Laer, voorzitter van de POD DO, werd aangeduid als secretaris in februari 2008.
Evaluatie van 2007 >
Het jaarverslag van de ICDO en van de leden werd beëindigd voor einde maart 2008 en voor de start van de raadpleging van de bevolking over het voorontwerp van het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2009-2012. Er werd een start gemaakt van de vereenvoudiging van het werk van de leden en de experten.
20 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Ambitie voor 2008 >
De POD DO zal verder de taken van secretariaat van de ICDO vervullen en de werking van de ICDO voorbereiden en opvolgen. De raadpleging van de bevolking over het voorontwerp van het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2009-2012 zal door de POD DO worden georganiseerd. Ook de verwerking van de reacties uit deze raadpleging zal worden uitgevoerd door de POD DO en binnen één maand zodat de ICDO een ontwerp van plan kan voorstellen aan de regering in september 2008. De vereenvoudiging van het werk van de leden en de experten moet worden voortgezet. Begin 2008 zal hiervoor een databank met de opvolging van de maatregelen van de verschillende federale plannen en internationale verbintenissen inzake duurzame ontwikkeling verbeterd en online worden geplaatst.
21 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De Cellen Duurzame Ontwikkeling Sinds 2004 is voorzien dat binnen elke federale overheidsdienst een werkgroep wordt opgericht die mee vorm moet geven aan het transversale beleidsdomein van duurzame ontwikkeling. Deze ‘cellen duurzame ontwikkeling’ hebben onder meer de taak om een jaarlijks actieplan op te stellen dat aangeeft wat de betrokken dienst dat jaar rond duurzame ontwikkeling zal doen. Momenteel zijn in totaal zeventien cellen actief: 13 in de federale overheidsdiensten (FOD), 3 in de programmatorische overheidsdiensten (POD) en 1 in het Ministerie van Landsverdediging. De POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) staat deze cellen bij en coördineert hun werkzaamheden via gemeenschappelijke vergaderingen en activiteiten.
22 Coördinatieopdracht
(Cf. Koninklijk Besluit van 22 september 2004 houdende de oprichting van cellen duurzame ontwikkeling in de federale overheidsdiensten, de programmatorische federale overheidsdiensten en het Ministerie van Landsverdediging (Belgisch Staatsblad, 6 oktober 2004.))
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Doelstellingen voor 2007 >
In 2007 bleef de verdere coördinatie en opvolging van de werking van de cellen duurzame ontwikkeling vooraan op de agenda staan. De POD DO zou de methode voor het opstellen van de actieplannen bijsturen voor 2008.
Realisaties in 2007 >
Via hun actieplannen inzake duurzame ontwikkeling 2007 gaven de verschillende overheidsdiensten aan hoe zij dat jaar het lopende en het vorige Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling verder zouden uitvoeren. Net als in de voorbije jaren stelde ook nu de POD DO een methode voor het opstellen ervan ter beschikking.
Evaluatie van 2007 >
Een evaluatie van de methode voor het opstellen van de actieplannen werd niet overwogen, vermits de methode afdoende aan het beoogde resultaat voldoet.
Ambitie voor 2008 >
De opvolging en de bijeenkomst van de ‘netwerkvergaderingen’ – de regelmatige bijeenkomsten van de coördinatoren van de cellen duurzame ontwikkeling onder impuls van de POD DO – blijft een doelstelling voor 2008. Belangrijk blijft het uitwisselen van onderlinge ervaring m.b.t. de opdrachten van de cellen DO. Voor 2008 is ook een globale zelfevaluatie van het project met de cellen DO gepland. De POD DO wil ook hier zijn coördinerende en ondersteunende rol blijven spelen.
23 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De Nationale Strategie voor Duurzame Ontwikkeling Op de Wereldtop voor Duurzame Ontwikkeling (Johannesburg, 2002) heeft ons land zich ertoe verbonden tegen 2005 te beginnen aan de implementatie van een nationale strategie voor duurzame ontwikkeling (NSDO). De staatssecretaris heeft aan de federale regering en de gemeenschaps- en gewestregeringen voorgesteld om een dergelijke nationale strategie op te zetten. Halverwege 2006 had deze nationale strategie op punt moeten staan. Het doel van de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) is dit proces mee te sturen. Zo een nationale strategie voor duurzame ontwikkeling is immers een vrucht van de samenwerking tussen de federale overheid, de Gewesten en de Gemeenschappen. In deze samenwerking wordt de federale logica en ieders bevoegdheden gerespecteerd. Het subsidiariteitsprincipe is een centrale referentie in deze samenwerking. De documentatie over de nationale strategieën van andere EU-landen werd gesynthetiseerd in een nota. In 2005 werd een gemeenschappelijke kadertekst overeengekomen.
24 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Doelstelling voor 2007 >
In 2007 wil de POD DO verder bijdragen tot het definiëren van een nationale strategie. Zo moet de beleidsinventaris verder afgewerkt worden. De redactie van een visietekst – omtrent de gewenste situatie betreffende de NSDO in België – en goedkeuring hiervan moet dan weer rond zijn tegen september 2007.
Realisaties in 2007 >
Op federaal niveau werd de beleidsinventaris afgewerkt. De analysewerkzaamheden met betrekking tot de diverse beleidsdomeinen konden niet worden aangevat, aangezien niet alle gefedereerde entiteiten hun werkzaamheden afgewerkt hebben. Daardoor lagen de gezamenlijke werkzaamheden grotendeels stil.
Evaluatie van 2007 >
Het was de bedoeling dat de gefedereerde entiteiten de voorgemelde beschrijving (de beleidsinventaris) en analyse afronden tegen eind 2006 maar deze analyses zijn door een gebrek aan tijd niet afgerond geraakt in 2006 en zouden afgerond worden tegen midden 2007. Dit gebeurde opnieuw niet wegens een gebrek aan middelen in bepaalde gemeenschappen en gewesten.
25 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Ambitie voor 2008 >
In 2008 zullen de werkzaamheden rond de nationale strategie duurzame ontwikkeling beëindigd moeten worden. Een herziening van de gemaakte afspraken zal echter eerst plaats moeten vinden zodat alle partijen de balans kunnen opmaken van de input die zij in dit proces kunnen leveren. De POD DO blijft een belangrijke initiator in deze onderhandelingen. Ze coördineert en bevordert het overleg.
26 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Internationale ondersteuning De belangrijkste internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties (VN), de Europese Unie (EU) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) zijn actief op het vlak van duurzame ontwikkeling. Het is onontbeerlijk dat de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) hun activiteiten opvolgt. De POD DO neemt deel aan de zittingen van de Commissie voor Duurzame Ontwikkeling van de VN. Daarnaast neemt de POD DO deel aan verscheidene conferenties op het niveau van de EU, en aan het jaarlijkse ‘netwerkevenement’ van het Europees Netwerk voor Duurzame Ontwikkeling. Dit informeel netwerk brengt ambtenaren van de lidstaten van de EU, Zwitserland en Noorwegen bijeen om beleidservaring en goede praktijken rond duurzame ontwikkeling uit te wisselen. In de POD DO is ook het Belgisch contactpunt voor de vernieuwde EU-strategie voor duurzame ontwikkeling gevestigd.
27 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Doelstellingen 2007 >
Voor 2007 nam de POD DO zich voor: – deel te nemen aan de vijftiende zitting van de Commissie Duurzame Ontwikkeling van de Verenigde Naties (CSD-15); – actief mee te werken aan de uitvoering van de Europese Strategie voor Duurzame Ontwikkeling; – goede praktijken in verband met duurzame ontwikkeling te blijven uitwisselen, meer bepaald met andere lidstaten van de EU, onder meer door de Belgische zetel in te nemen in de stuurgroep van het Europees Duurzaamheidnetwerk.
Realisaties 2007 >
Op mondiaal vlak vormde de vijftiende zitting van de Commissie Duurzame Ontwikkeling (CSD-15) van de VN het hoogtepunt (van 30 april tot 11 mei 2007). Deze VN-commissie diende beleidsaanbevelingen te verstrekken met het oog op de totstandkoming van duurzame ontwikkeling in de thema’s energie, industriële ontwikkeling, luchtvervuiling en klimaatswijziging. Ze zou dit doen op grond van de tijdens CSD-14 geïdentificeerde de beperkingen, obstakels en barrières. De Commissie kon hierover echter geen overeenstemming bereiken. Ze ging dus zonder uitkomst – onderhandelde tekst – uiteen. Naar goede gewoonte ging aan CSD-15 een proces van interne Belgische en EU standpuntbepaling vooraf waaraan de POD DO actief deelnam.
28 Coördinatieopdracht
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
In juni 2006 nam de Europese Raad de vernieuwde Strategie voor Duurzame Ontwikkeling van de Europese Unie (EU-SDO) aan. 2007 stond in het teken van de eerste evaluatie van de uitvoering ervan. In juni stelde de POD DO, als het Belgisch EU-SDO-contactpunt, voor de eerste keer het Belgisch voortgangsverslag terzake op. De POD DO nam in het najaar actief deel aan het herzieningsproces binnen de Raad van de Europese Unie. In de vernieuwde EU-SDO is er ook een ondersteunende rol weggelegd voor het Europees Netwerk voor Duurzame Ontwikkeling (ESDN). Deze bijeenkomsten werden ondersteund met een toelage en de POD DO nam actief deel aan de ESDN-stuurgroep. Daarnaast was er een ruime Belgische delegatie aanwezig op de jaarlijkse ESDN bijeenkomst te Salzburg in juni 2006. Dit evenement stond in het licht van de uitwisseling van goede ervaringen rond – het linken van politici en ambtenaren voor duurzame ontwikkeling – en het stimuleren van het geïnformeerd debat in het maatschappelijk middenveld. Ambities voor 2008 >
29 Coördinatieopdracht
De thema’s van de volgende CSD-cyclus zijn landbouw, rurale ontwikkeling, droogte, woestijnvorming en Afrika. Zij betreffen voornamelijk gewestbevoegdheden. De POD DO zal deze cyclus dan ook als waarnemer opvolgen. De POD DO blijft deelnemen aan de stuurgroep van het ESDN en zal aanwezig zijn op de volgende netwerkvergadering. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
3
Beleidsvoorbereidend werk
Beleidsvoorbereidend werk Duurzame Productie en Consumptie
31 Beleids-
voorbereiding
In de transitie naar een meer duurzame samenleving zal de manier waarop wij produceren en consumeren een grote impact hebben. Het bevorderen van duurzamere productie en duurzamere consumptie, alsook het wijzigen van onduurzame patronen is één van de belangrijkste uitdagingen in de volgende jaren. Internationaal gezien staat het thema dan ook volop in de belangstelling: hoofdstuk III uit het ‘Johannesburg plan of implementation’, het Marrakech-proces en in de vernieuwde strategie van de Europese Unie met betrekking tot duurzame ontwikkeling. Een duurzame productie en consumptie betreft zowel de economische, de sociale als ecologische aspecten van zowel de productie van goederen en diensten als van de consumptie (zowel aankoop, gebruik en uiteindelijke verwijdering) van die producten en diensten. In het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2004-2008 werden dan ook verschillende acties ingeschreven die in dienden te spelen op een verduurzaming van de productie en consumptie. Het bevorderen van ‘ethisch beleggen’, het minderen van het ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
gebruik van natuurlijke grondstoffen, het bevorderen van minder vervuilende voertuigen, het verduurzamen van de overheidsaankopen, het bevorderen van maatschappelijk verantwoord ondernemen, enz.… Het geheel overkoepelen doet actie 16 van dat 2de federaal plan, dat de uitwerking van een globale strategie voor duurzame producten behelst. In 2006 werd wat betreft het milieuluik van deze globale strategie al belangrijke vooruitgang geboekt en is een ontwerpproductplan uitgewerkt door de Stuurgroep duurzame productie en consumptie van het CCIM (Coördinatie Comité Internationaal Milieubeleid). Noch wat betreft het sociaal-economische luik als de integrale benadering werd er echter vooruitgang geboekt. Doelstellingen voor 2007 >
32 Beleids-
voorbereiding
Doelstellingen voor 2007 zijn het opstarten van de werkzaamheden voor wat betreft het luik integrale benadering alsook het stimuleren van de werkzaamheden van de werkgroep die het sociaal-economische luik dient te behandelen. Daarnaast zullen de werkzaamheden van het CCIM met betrekking tot het productplan verder worden opgevolgd. Ook de internationale ontwikkelingen m.b.t. duurzame productie en consumptie verdienen onze aandacht, met nadruk op de opvolging van en de actieve deelname aan de Europese regionale consultaties in het kader van het Marrakech-proces en het aankomende actieplan van de Europese Commissie aangaande duurzame productie en consumptie. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Ambities voor 2008 >
33 Beleids-
voorbereiding
Tegen eind 2008 willen we een globale strategie voor duurzame productie en consumptie voorstellen aan de ICDO, die zowel het milieuluik als het socio-economisch luik invulling geeft, en ook oog heeft voor een integrale benadering en samenhang met andere werkdomeinen (zoals o.a. het verduurzamen van de overheidsopdrachten, maatschappelijk verantwoord ondernemen). Deze globale strategie zal onder meer afhankelijk zijn van de resultaten van de ‘Lente van het Leefmilieu’. Dit is een breed stakeholderproces rond 4 thema’s, waaronder duurzame productie en consumptie. De politieke resultaten van dit proces dienen wat betreft het thema duurzame productie en consumptie te resulteren in een beleidsoptie tot het uitwerken van een globale strategie (gedragen door zowel de federale als regionaal bevoegde overheden). Ook het ontwerp van een actieplan duurzame overheidsopdrachten en het ontwerp van een productplan dienen hun verdere verloop te kennen in het kader van de resultaten van de ‘Lente van het Leefmilieu’. De ‘Gids voor duurzame aankopen’ willen we in 2008 volledig actualiseren en gebruiksvriendelijker maken. Dit zal gebeuren op basis van een methodologie die criteria gaat analyseren en vergelijken die terug te vinden zijn in de lastenboeken van een aantal ‘kwaliteitsvolle’ productlabels, om deze vervolgens te integreren in de overheidsopdrachten (via voorbeeldbestekken). ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Indicatoren voor een duurzame ontwikkeling, tijdsbeleid en waarden
34 Beleids-
voorbereiding
Naast de drie traditionele pijlers bevat duurzame ontwikkeling ook een planetaire visie en een visie op lange termijn. Hoe groot ook het belang van goed opgeleide brandweerlui, een verantwoord beleid op lange termijn zal zich toch vooral richten op het voorkomen van branden. Willen we de sociale ongelijkheden en de schade aan het leefmilieu verbeteren, dan volstaat het ook om ze, voor alles, te vermijden in de toekomst. Hiervoor is het wel nodig dat de instrumenten die onze huidige samenleving sturen enkele aanpassingen ondergaan, ten einde ons beleid op een duurzame wereld te richten; dit is de bedoeling van de indicatoren voor duurzame ontwikkeling. Maar deze indicatoren zijn slechts nuttige hulpmiddelen om te meten en om informatie te bekomen, ze blijven ten dienste staan van doelstellingen. Het is dus nodig om onszelf duidelijke doelstellingen voorop te zetten inzake duurzame ontwikkeling. Dit is waarom de waarden, waarop we onze samenleving van morgen willen bouwen, in vraag stellen. En in deze context stellen we ook de vraag naar tijdsbeheer. Wie weet, heeft een wereld die gericht is op het ‘verdienen van tijd’ misschien meer kansen om rechtvaardig te zijn dan een wereld die gericht is op geld? ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Doelstellingen voor 2007 >
In verband met de thematiek rond indicatoren voor een duurzame ontwikkeling werden er voor 2007 geen specifieke doelstellingen opgesteld. Wel zou het onderwerp en de externe evolutie van deze thematiek verder worden opgevolgd. Wat betreft tijdsbeheer zouden de resultaten van de studie ‘Lessen voor Belgisch tijdsbeleid. Een analyse van Europese initiatieven rond tijdsordening’ verder worden opgevolgd.
Evaluatie en realisaties in 2007 >
In 2007 werd er informatie verzameld over verschillende bestaande indicatoren voor een duurzame ontwikkeling. De POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) nam ook deel aan de ontmoetingen met Mathis Wackernagel – de bedenker van de ecologische voetafdruk – op het kabinet van de Staatssecretaris bevoegd voor duurzame ontwikkeling. Het vervolg werd voor rekening genomen door de Task Force Duurzame Ontwikkeling van het Federaal Planbureau. De POD DO was aanwezig op de conferentie ‘Beyond GDP’ in het federale parlement. In het kader van het voorontwerp van het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2009-2012, werd een actie rond indicatoren voor een duurzame ontwikkeling uitgewerkt.
35 Beleids-
voorbereiding
In september 2007, tijdens een Middag Duurzame Ontwikkeling, stelde Ignace Glorieux, professor aan de VUB, de resultaten van zijn studie rond tijdsbeleid voor aan het publiek. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Opzet van deze studie, gefinancierd door de POD Wetenschapsbeleid, was om een aantal Europese initiatieven met betrekking tot tijdsordening te bestuderen en na te gaan in welke mate die buitenlandse initiatieven geïmplementeerd kunnen worden in België. De resultaten van deze studie toonden duidelijk aan dat de problematiek dieper graaft dan enkel de bestudering van een aantal initiatieven en vraagt om een verder onderzoek, maar ook dat waarden zeer grote rol spelen. Ambitie voor 2008 >
36 Beleids-
voorbereiding
Betreffende de indicatoren voor duurzame ontwikkeling: – opvolging van de actie ‘indicatoren voor een duurzame ontwikkeling uit het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2009-2012 – opvolging van de evolutie van de thematiek, ook op nationaal en internationaal niveau – deelname aan het begeleidend comité van het onderzoeksnetwerk WellBB van de POD Wetenschapsbeleid – bijdrage aan verwante onderwerpen (middagen rond indicatoren, uitwerken van artikels,…) – opvolging van de economische thema’s die hiermee verband houden zoals ‘vermindering van de groei’ – redactie van een synthesedocument over het vraagstuk van de indicatoren van een duurzame ontwikkeling. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoorde ondernemingen laten in hun bedrijfsvoering naast financiële en economische overwegingen ook sociale en milieuoverwegingen meespelen. Actie 31 van het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2004-2008 vroeg de uitwerking van een referentiekader om te komen tot een gemeenschappelijke visie voor overheden, ondernemingen en ‘stakeholders’ dat zou bijdragen tot een meer eenduidige taalgebruik inzake en een definiëring van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en de basis kan zijn van een actieplan. Hiermee wilde de federale overheid zich inschakelen in de internationale – Europese – dynamiek naar een meer gecoördineerd beleid t.o.v. maatschappelijk verantwoord ondernemen.
37 Beleids-
voorbereiding
In de eerste helft van 2006 concentreerde de ICDO-werkgroep MVO-MVI (MVI staat voor maatschappelijk verantwoord investeren) zich op de redactie van een referentiekader maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit referentiekader werd uitgebreid getoetst (stakeholderconsultatie, forumdagen) alvorens over te gaan tot de opmaak van een actieplan. ––> Referentiekader MVO
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
In de maanden mei en juni ontwierp de ICDO werkgroep dan een voorontwerp van actieplan op basis van de input die geleverd was tijdens de forumdagen. Dit voorontwerp werd na consultatie van vijf adviesraden met de nodige aanpassingen aangenomen op de plenaire ICDO vergadering. De federale Regering nam de tekst aan in december 2006. ––> Actieplan MVO Doelstellingen voor 2007 >
Doelstelling voor 2007 inzake MVO-MVI was om werk te maken van de uitwerking van de verschillende acties van het actieplan.
Realisaties in 2007 >
De werkgroep MVO-MVI kwam samen op 16/02 en 27/04 en boog zich over de volgende thema’s: – de ontwikkeling van een ISO 26.000 standaard rond MVO, – advies bij het wetsvoorstel Mahoux m.b.t. de installatie van een Raad voor Maatschappelijk Verantwoord Investeren, – discussie over minimumcriteria voor ethisch beleggen, – uitwisseling Nederlandse en Belgische experten MVO, – toekomstige werkzaamheden van de werkgroep.
38 Beleids-
voorbereiding
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De werkgroep had de intentie terug samen te komen rond september 2007, na de vorming van een eventuele nieuwe regering. Bij het ontbreken van deze is zij in het kader van het actieplan MVO reeds gestart met de uitvoering van actie 6: ‘ondersteunen van lerende netwerken’. Ambities voor 2008 >
In 2008 wil de POD Duurzame Ontwikkeling de werkzaamheden van de werkgroep MVO-MVI voortzetten door een verdere uitwerking van de acties zoals voorzien in het Actieplan MVO. Tegen eind 2008 zal een evaluatienota betreffende de uitvoering van de verschillende acties uit het actieplan worden uitgewerkt.
39 Beleids-
voorbereiding
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Biodiversiteit Biodiversiteit, of biologische diversiteit is de verscheidenheid van alle levensvormen: planten, dieren, schimmels en micro-organismen, de genen die ze bevatten en de ecosystemen waarvan ze deel uitmaken. Momenteel gaat de biodiversiteit over de hele wereld achteruit. Nochtans is deze achteruitgang van de biodiversiteit een bedreiging voor het menselijk welzijn aangezien biodiversiteit een cruciale rol speelt als leverancier van producten en diensten die het leven op aarde mogelijk maken; voedselveiligheid, gezondheid, onderdak voor de mens, economische bron van inkomsten, regulerende functies, enz.…
40 Beleids-
voorbereiding
België ratificeerde het Verdrag inzake Biologische Diversiteit (Rio, 1992). Dit Verdrag vermeldt onder andere dat elk land dat ondertekent nationale strategieën, plannen of programma’s moet ontwikkelen voor het behoud en het duurzaam gebruik van de biodiversiteit. Actie 18 uit het Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling 2004-2008 vermeldt het opstellen van actieplannen in nauwe samenwerking met de sectoren zelf en met alle andere betrokkenen. Er werd in eerste instantie gekozen voor de opmaak van 4 actieplannen rond: ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
– – – –
economie en biodiversiteit, ontwikkelingssamenwerking en biodiversiteit, transport en biodiversiteit, wetenschapsbeleid en biodiversiteit.
Deze actieplannen worden opgesteld in overleg met de actoren (FOD Economie, FOD Mobiliteit, e.d.…). Deze actieplannen vertalen de ‘Nationale Belgische Biodiversiteitsstrategie 2006-2016’, gepubliceerd in 2006 door de FOD Leefmilieu, en een kaderdocument dat de bestaande regionale en federale structuren of plannen omvat, naar de verschillende actieplannen (operationele luik). Behalve rond transport en biodiversiteit zijn de werkzaamheden opgestart en verwachten we de concrete actieplannen tegen eind 2008. Realisaties 2007 >
De POD Duurzame Ontwikkeling was vertegenwoordigd in de 4 werkgroepen en stond deze bij met expertise.
Ambitie 2008 >
De eerste concrete actieplannen verwachten we rond eind 2008. De bedoeling is om deze nationale strategie in het kader van het derde Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling ook uit te breiden naar andere sectoren. Hiervoor zullen in 2009 rondetafelgesprekken van start gaan.
41 Beleids-
voorbereiding
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Het Koolstoffonds
42 Beleids-
voorbereiding
Om te voldoen aan hun verplichtingen inzake het Kyotoprotocol hebben de ondertekende landen onder andere de mogelijkheid om gebruik te maken van het Clean Development Mechanism (CDM) en Joint Implementation (JI), beiden mechanismen waarop geïndustrialiseerde landen beroep kunnen doen om te voldoen aan hun doelstellingen ter vermindering van de uitstoot aan broeikasgassen, zoals vastgelegd in het verdrag van Kyoto. Via deze mechanismen kunnen geïndustrialiseerde landen in ontwikkelingslanden (CDM) of in geïndustrialiseerde landen (JI) projecten opzetten voor de vermindering van broeikasgassen. In ruil voor de investering in zulke projecten met verminderde uitstoot elders in de wereld, mogen de geïndustrialiseerde landen de uitstootvermindering van hun eigen emissies aftrekken. Voor de opwarming van de aarde is het namelijk de totale uitstoot op wereldschaal die van belang is. Een concreet CDM en JI werkinstrument is een koolstoffonds. In plaats van te investeren in verschillende afzonderlijke projecten, laat een koolstoffonds toe om de geldelijke middelen te beleggen in een fonds. De middelen worden geherinvesteerd in CDM en JI projecten, en in ruil krijgen de investerende landen emissiereductiekredieten. Deze projecten in het kader van zo een koolstoffonds moeten echter wel voldoen aan ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
een aantal vereisten van duurzaamheid. Duurzame ontwikkeling gaat namelijk verder dan louter het verminderen van de opwarming van de aarde. Tijdens de ministerraad van 13 oktober 2006 werd beslist om voor een maximaal bedrag van 25 miljoen euro contractonderhandelingen op te starten met drie banken die koolstoffondsen aanbieden. Dit aankoopcontract moet het tekort compenseren veroorzaakt door de verdeling van de Belgische verplichtingen inzake emissierecht van broeikasgassen tussen de gewesten. Er werd een opvolgingscomité opgericht, onder het voorzitterschap van de FOD Volksgezondheid, dat de drie banken diende te screenen op basis van een aantal criteria, onder meer criteria omtrent duurzaamheid. Ambitie voor 2007 >
De POD DO werd gevraagd dit comité bij te staan met de levering van expertise omtrent duurzame ontwikkeling.
Realisaties in 2007 >
Op 16 februari 2007 hechtte de ministerraad zijn goedkeuring aan de investering door de federale overheid in het koolstoffonds KfW Bankengruppe (Carbon Fund) voor een totaal bedrag van 25 miljoen euro en dit voor de aankoop van emissiekredieten voor broeikasgassen.
43 Beleids-
voorbereiding
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De bank bood België de mogelijkheid om bijkomende duurzaamheidscriteria vast te leggen in het contract. Voor het overige heeft de bank ruime ervaring met de ontwikkeling van projecten, waarvan een groot aantal projecten op het vlak van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie. Evaluatie van 2007 >
De aanbevelingen van de POD werden gevolgd. De selectie van de uiteindelijke bank sloot dan ook aan bij de aanbevelingen.
44 Beleids-
voorbereiding
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
4
Instrumenten voor onze partners
Instrumenten voor onze partners De duurzaamheidstest (DOEB) De duurzaamheidtest – DOEB of Duurzame Effectontwikkelingsbeoordeling is de officiële naam – is een methode die de federale overheid toelaat om, voor ze een definitieve beleidsbeslissing neemt, de effecten (directe/indirecte, gewenste/ongewenste) van de voorgenomen regelgeving te beoordelen, en dat zowel – voor de huidige als voor toekomstige generaties; – hier als elders in de wereld; – op sociaal, economisch als op vlak van leefmilieu.
46 Instrumenten
Het doel daarvan is om het beleidsproces te verbeteren (duurzame, kwaliteitsvolle regelgeving) door de impact van voorgenomen beleidsbeslissingen in kaart te brengen en op basis van die informatie verbeteringen of alternatieven voor te stellen.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Realisaties in 2007 >
47 Instrumenten
Op 19 januari 2007 besliste de Ministerraad om de DOEB-procedure toe te voegen aan de omzendbrief die de werking van de Ministerraad regelt. In concreto betekende dat vanaf 15 maart 2007 bijna elk dossier dat aan de ministerraad wordt voorgelegd, de DOEB-procedure dient te ondergaan. Om de administraties hierop voor te bereiden, organiseerde de POD DO allerhande informatiesessies (doelpubliek: het management) en opleidingen (doelpubliek: de cellen duurzame ontwikkeling en de dossierbeheerders). De helpdesk voor DOEB, die in 2006 binnen de POD DO is opgericht, speelde ook in 2007 verder een centrale rol in de coördinatie en ondersteuning van het proces van de test; zij gaf opleidingen, zij werkte een handboek uit, enz.… Voor alle vragen met betrekking tot de duurzaamheidstest kunnen de beleidsmakers terecht bij de cel duurzame ontwikkeling van hun administratie of bij de helpdesk van de POD DO. Deze helpdesk volgt voor iedere Ministerraad het gebruik van de test op. Een eerste beperkte evaluatie van de test, in samenwerking met de Kanselarij van de Eerste Minister, leidde tot een vereenvoudiging van de test. Binnen de POD DO is ook een budget voorzien om uitgebreide duurzaamheidstesten binnen de federale overheid mee te financieren. Tot op heden is van dit budget geen gebruik gemaakt.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Evaluatie van 2007 >
De informatiesessies werden gewaardeerd. De opleidingen werden middelmatig beoordeeld. In de toekomst dienen deze meer praktijkgericht georganiseerd te worden. De opvolging van de Ministerraad werd correct uitgevoerd. Door de politieke toestand in 2007 werden er weinig quick-scans en al helemaal geen uitgebreide duurzaamheidstesten uitgevoerd. Op basis van de input van de cellen DO werd een nota opgesteld met de sterktes en zwaktes en de mogelijke pistes voor de DOEB.
Ambitie voor 2008 >
48 Instrumenten
Politiek is beslist geweest dat in 2008 de POD DO de duurzaamheidtest zal evalueren met behulp van de cellen duurzame ontwikkeling. Gelet op de politieke situatie in 2007 en 2008 zijn er geen uitgebreide DOEB’s uitgevoerd. Bijgevolg is het nog te vroeg om het systeem te evalueren. Om de duurzaamheidstest te versterken werd begin 2008 in de Minsterraad beslist dat iedere minister 3 dossiers diende aan te duiden waarop een quick-scan zal gebeuren en waarvan de resultaten gekend zijn voor de eerste IKW-vergadering. De handleiding voor DOEB zal herwerkt worden en op een gebruiksvriendelijke manier op de website van de POD DO gepresenteerd worden. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Verduurzaming van de overheidsopdrachten
49 Instrumenten
Administraties gebruiken zeer veel papier, kantoorbenodigdheden en energie voor hun werkzaamheden en verplaatsingen. Actie 17 van het Federaal Plan Duurzame Ontwikkeling 2004-2008 focust daarom op de voorbeeldfunctie van de federale overheid. Deze actie voorziet in de oprichting van een werkgroep duurzame overheidsopdrachten binnen de Interdepartementale Commissie Duurzame Ontwikkeling (ICDO), met als opdracht om ecologische, sociale en ethische criteria en clausules versneld te integreren in de overheidsopdrachten. Daar het internationaal milieubeleid op federaal niveau gecoördineerd wordt vanuit het Coördinatiecomité Internationaal Milieubeleid (CCIM), en daar de gewesten en gemeenschappen binnen de ICDO slechts een waarnemerstatuut hebben, werden in december 2005 gesprekken gestart tussen leden van de ICDO werkgroep en het CCIM met betrekking tot de institutionele organisatie en uitwerking van een nationaal actieplan. Dit leidde tot een gemengde werkgroep CCIM – ICDO duurzame overheidsopdrachten onder het voorzitterschap van de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO). De werkgroep was de auteur van het voorontwerp van het Nationaal Actieplan Duurzame Overheidsopdrachten (NAPDO). In de mededeling EU COM (2003) 302 Integrated Product Policy (2003), moedigt de Europese Commissie de lidstaten namelijk aan om tegen 2006 over zo een plan te beschikken. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Realisaties voor 2007 >
In het kader van de aanbevelingen van de EU en de OESO, plaatste de ICDO-CCIMwerkgroep Duurzame Overheidsopdrachten het onderwerp ‘Nationaal Actieplan Duurzame Overheidsopdrachten’ op zijn agenda. De tekst was afgewerkt in de lente van 2007 en werd voorgelegd aan de Intergouvernementele Werkgroep Duurzame Ontwikkeling, uitgebreid met de ministers van Leefmilieu. Omwille van het ontbreken van voldoende aanwezigen, had de tekst en de organisatie van de raadpleging geen politieke akkoord. Om alsnog politieke steun te vinden, vroeg de ICDO-CCIM-werkgroep om het actieplan in de herfst van 2007 opnieuw aan het intergouvernementele overleg voor te leggen. Ook tijdens deze vergadering werd geen akkoord bereikt.
Ambities voor 2008 >
50
In 2008 zal de ICDO-CCIM werkgroep de politieke ondersteuning afwachten met betrekking tot de werkzaamheden rond het ‘Nationaal Actieplan Duurzame Overheidsopdrachten’ en de organisatie van een raadpleging hier rond. Verder zal de ‘Gids voor duurzame aankopen’ in 2008 geactualiseerd en gebruiksvriendelijker gemaakt worden. Dit zal gebeuren op basis van een methodologie die criteria gaat analyseren en vergelijken die terug te vinden zijn in de lastenboeken van een aantal ‘kwaliteitsvolle’ productlabels, om deze vervolgens te integreren in de overheidsopdrachten (via voorbeeldbestekken).
Instrumenten
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Milieuzorg bij de overheidsdiensten – EMAS
51 Instrumenten
Milieuzorg binnen een overheidsdienst is erop gericht de vraag naar natuurlijke hulpbronnen te beperken (door bijvoorbeeld minder water te gebruiken)en de milieuverontreiniging te verminderen (door bijvoorbeeld selectieve afvalophaling). Een doeltreffend milieubeheersysteem opstellen (MBS) heeft tot doel de resultaten van een organisatie inzake milieu te verbeteren. Het wordt opgesteld in het licht van de resultaten van een milieuanalyse en van de doelstellingen die de instelling heeft bepaald, en wordt aangevuld met een regelmatige interne milieu-audit. In 2004 besloot de federale regering om alle federale overheidsdiensten een milieubeheersysteem op te leggen. Daarbij kozen ze, in 2005, voor het Europese EMAS-systeem, met als doel dat iedere dienst uiterlijk in 2007 EMAS-gecertificeerd werd. De POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) kreeg de taak om het milieuzorgbeleid bij de federale overheidsdiensten te coördineren, en staat dus ook in voor de begeleiding van de invoering van EMAS. Hierbij werd ervoor gekozen om de invoering van EMAS bij de verschillende overheidsdiensten in verschillende fasen (konvooien) te laten verlopen. De POD DO en eerste konvooi, met o.a. het Federaal Planbureau en de Kanselarij van de Eerste Minister haalden reeds hun EMAS registratie.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Op 14 juli 2006 gaf de Ministerraad ook haar goedkeuring om door te gaan met de implementering bij konvooi 2 en 3. Ambitie voor 2007 >
In januari 2007 zou de procedure voor de implementering van EMAS bij de diensten van konvooi 2 van start moeten gaan. We verwachten van de Ministerraad een beslissing omtrent konvooi 3, maar het kan dat deze beslissing op zich laat wachten tot konvooi 2 zijn evaluatie heeft gekregen. Tot slot zullen we een nieuwe openbare aanbesteding uitschrijven ter ondersteuning van konvooien 1, 1bis en 2 voor het onderhoud van de wettelijke monitorring en de naleving van de wettelijke verplichtingen.
Realisatie in 2007 >
De FOD Mobiliteit en Transport verkreeg haar EMAS certificaat begin 2007, de FOD Budget en Beheerscontrole haalde jammer genoeg dit label niet. De instellingen van konvooi 2 – FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, de FOD Buitenlandse Zaken, de FOD Justitie, de Regie der Gebouwen, de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) en de Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) - zijn goed gevorderd op weg naar hun certificering, die nu voorzien is voor eind 2008. Defensie
52 Instrumenten
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
heeft gekozen voor een andere certificering – het ISO 14001 systeem, en werkt hier, om veiligheidsredenen, onafhankelijk aan. De begeleiding van konvooi 2 bis – FOD Personeel en Organisatie, de FOD Arbeid en Werkgelegenheid, de POD Maatschappelijke Integratie, het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV) de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) en het Instituut voor gelijke kansen van mannen en vrouwen – werd, na consultatie van de markt, toegekend aan twee externe consultancy bureaus. Begin 2008 zullen zij hun werk aanvangen. De wettelijk monitorring en de naleving van de wettelijke voorschriften voor konvooi 1, 1bis en 2 werden, na een openbare aanbesteding, toegekend aan een firma gespecialiseerd in milieurecht en wettelijke monitorring.
53 Instrumenten
In april 2007 organiseerde de POD DO een colloquium over EMAS, waarop ze verschillende binnen- en buitenlandse sprekers samen bracht. De bedoeling van dit colloquium was een stand van zaken te geven omtrent de introductie van EMAS in de federale overheidsdiensten, en tezelfdertijd de diensten waar EMAS nog (niet) in de kinderschoenen stond te motiveren.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Ambitie voor 2008 >
De begeleiding van konvooi 2 en konvooi 2bis is een hele klus; niet minder dan 12 instellingen, plus Defensie, willen hun certificaat behalen. Bovendien kunnen we beginnen met de evaluatie van de resultaten van konvooi 1 en 1 bis en hier meteen lessen uit trekken. Konvooi 3 – FOD Binnenlandse Zaken, FOD Sociale Zekerheid en FOD Financiën –start in de herfst van 2008. Er wordt reeds gedacht aan een konvooi 3 bis. Tot slot, wil de POD DO een netwerk voor milieucoördinatoren en -verantwoordelijken binnen de federale overheid opzetten. De bedoeling van dit netwerk is om ervaringen uit te wisselen en goede praktijken door te geven. Tweemaandelijkse thematische bijeenkomsten zullen worden georganiseerd en een extranet zal ter beschikking worden gesteld om de uitwisseling van informatie te bevorderen.
54 Instrumenten
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
5
Sensibilisatie
Sensibilisatie Communicatie
56
De belangrijkste doelgroep van de POD DO zijn de federale ambtenaren en meer specifiek deze ambtenaren die zich professioneel bij duurzame ontwikkeling betrokken zijn. Hiervoor werden aangepaste communicatiekanalen ontwikkeld. In de eerste plaats zijn er de verschillende websites die door de POD DO beheerd worden. Daarnaast publiceert de POD DO ook een nieuwsbrief met informatie over wat de federale overheid doet op het gebied van duurzame ontwikkeling. Tenslotte worden er ieder jaar een aantal evenementen georganiseerd. Het meest gekende evenement is vast en zeker de Dag van de Duurzame Ontwikkeling. Deze dag vindt traditiegetrouw plaats in de maand oktober en staat volledig in het teken van de sensibilisatie van de federale ambtenaren voor duurzame ontwikkeling. Elke federale overheidsdienst wordt gevraagd om die dag een evenement te organiseren of een bepaalde realisatie te presenteren als een goed voorbeeld van duurzame ontwikkeling.
Sensibilisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De POD DO staat in voor de overkoepelende coördinatie en promotie van deze dag. Daarnaast organiseert de POD DO op een meer frequente basis de Middagen van de Duurzame Ontwikkeling. Deze middagen zijn bedoeld om de belangrijkste begrippen van duurzame ontwikkeling te verspreiden en het ontstaan van een netwerk van experts te stimuleren. Ambitie voor 2007 >
De POD DO, waaronder nu ook het secretariaat van de ICDO (de Interdepartementale Commissie voor Duurzame Ontwikkeling) is gehuisvest, wil het beheer van de ICDO website (www.icdo.be) overnemen. Dit zal gepaard gaan met een grondige vernieuwing van de site. Wat betreft de nieuwsbrief, willen we in 2007 niet zozeer het aantal artikels nog verder opvoeren maar wel de artikels verder uitdiepen zonder daarbij de toegankelijkheid uit het oog te verliezen. In 2007 zal ook een nieuw tevredenheidonderzoek gevoerd worden onder de lezers.
57
Voor 2007 neemt de POD DO zich voor om ten minste 5 ‘Middagen’ te organiseren; in februari, april, juni, oktober en december. Naargelang de omstandigheden zullen er evenwel bijkomende ‘Middagen’ georganiseerd kunnen worden.
Sensibilisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De Dag van de Duurzame Ontwikkeling voor de federale ambtenaren zal plaats vinden op 16 oktober 2007. Er wordt gestreefd naar een even hoge participatiegraad als in 2006. Meer nog dan in 2006 zal er ook geprobeerd worden om samen en rond één specifiek thema te werken. Realisaties in 2007 >
De website van de ICDO werd vernieuwd. Daarbij werd er vooral aandacht besteed aan de navigatie, de toegankelijkheid en de gebruiksvriendelijkheid. Ook de informatie die ter beschikking wordt gesteld op de website van de POD DO werd gevoelig uitgebreid.
58
In 2007 werden vijf Middagen georganiseerd: – een inleiding op de duurzaamheidtest of DOEB (Duurzame Ontwikkelingseffectbeoordeling); – de langetermijnplanning voor duurzame ontwikkeling: het hoe en het waarom; – duurzaamheidsrapportering; indicatoren voor duurzame ontwikkeling in jaarlijkse verslagen introduceren; – duurzame ontwikkeling en publiciteit; hoe kan de reclamesector bijdragen tot duurzame ontwikkeling; – duurzame ontwikkeling en tijdsbeheer; welke voordelen levert een goed tijdsbeheer op voor duurzame ontwikkeling.
Sensibilisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
59 Sensibilisatie
De 3e editie Dag van de Duurzame Ontwikkeling vond plaats op 14 oktober 2007, ditmaal zonder de omkadering van de ‘Week van de Duurzame Ontwikkeling’ Desondanks namen bijna alle FODs en PODs, en ook verschillende parastatalen, deel aan de in totaal meer dan 80 georganiseerde activiteiten. Naast de activiteiten georganiseerd door de overheidsdiensten zelf voor hun eigen leden waren er dit jaar nog 2 andere grote activiteiten; – Ten eerste werden alle leidende ambtenaren van de federale overheid uitgenodigd op een lunch-meeting met Ernst-Ullrich von Weizsäcker met de bedoeling hen aan te zetten om duurzame ontwikkeling meer te ondersteunen binnen hun eigen dienst en het concept DO te integreren in hun eigen managementplannen. Een 40-tal voorzitters, directeurs en administrateurs-generaal waren hierop aanwezig. De globale beoordeling was positief. Hier komt zeker een vervolg op. – Ten tweede, de documentaire ‘We Feed The World’ van de Oostenrijkse documentairemaker Erwin Wagenhofer werd vertoond aan alle geïnteresseerde federale ambtenaren. Deze documentaire behandelt de voedselproblematiek vanuit een standpunt van duurzame ontwikkeling. De bedoeling van deze activiteit was om de grenzen tussen de verschillende overheidsdiensten weg te werken, om leden van verschillende overheidsdiensten met elkaar in contact te brengen, samen te brengen rond één gezamenlijke interesse: duurzame ontwikkeling, een concept dat bij uitstek een transversale benadering vraagt. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Hier waren een 70-tal medewerkers op aanwezig. Al bij al een relatief lage opkomst die te wijten kan zijn aan onvoldoende promotie, maar vooral aan het feit dat het niet evident is om dienstvrijstelling te krijgen voor dergelijke activiteiten. Niettemin vonden enkele collega’s van de provinciale besturen de weg naar deze activiteit. Ambitie voor 2008 >
In 2008 zal het voorontwerp van het derde Federaal Plan inzake Duurzame Ontwikkeling voor de periode 2009-2012 voorgelegd worden aan de bevolking. Om dit proces te begeleiden zal een aangepaste website www.plan2009.be ontwikkeld worden en zullen er allerhande communicatieacties ondernomen worden. De POD DO wil de portaalsite www.duurzameontwikkeling.be met links naar de belangrijkste actoren inzake duurzame ontwikkeling en de website www.duurzameinfo.be waarop toegankelijke informatie voor het brede publiek te vinden is, laten evolueren naar één nationale portaalsite.
60 Sensibilisatie
De nieuwsbrief, de middagen en de Dag voor de Duurzame Ontwikkeling beginnen ondertussen een vaste waarde te worden en we willen op dit positief elan doorgaan en hieraan verder werken.
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Subsidiëring van projecten Duurzame ontwikkeling heeft een maatschappelijk draagvlak nodig. Door projecten te subsidiëren steunt de POD DO organisaties bij het concreet maken van duurzame ontwikkeling. Het gaat om initiatieven die een goed voorbeeld zijn van een aanpak die niet alleen zinvol is voor de huidige generatie, maar die ook geen negatieve gevolgen heeft voor de volgende generaties. Door dergelijke initiatieven te ondersteunen wordt duurzame ontwikkeling zichtbaarder en begrijpelijker gemaakt voor het grote publiek. Door informatie over te brengen kan het debat ook worden geopend of kunnen verschillende initiatieven worden gebundeld. Ambities voor 2007 >
In 2007 werd een goede begeleiding van de geselecteerde projecten als doel vooropgesteld.
Realisaties in 2007 >
De POD DO lanceerde in 2007 twee projectoproepen. In totaal werd een bedrag van 510.000 EUR toegekend voor 26 projecten.
61 Sensibilisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Deze projecten kan men als volgt onderverdelen: – Ontwikkelen van een sociaal draagvlak: opvolging van projecten rond duurzame ontwikkeling van de koepelorganisaties (VODO & Association 21) – Communiceren en sensibiliseren: twee projecten voor en door jongeren die op basis van eigen ‘journalistiek werk’ een ruimer publiek sensibiliseren voor een duurzamere samenleving, een salon voor DO in het algemeen en voor duurzaam toerisme in het bijzonder, Agenda21 op school, informatie en communicatie over autoluwe wijken, sensibilisatie en informatie voor jeugdvereningingen via een website, sensibilisatie via een duurzaam theaterstuk,… – DO in de praktijk omzetten: workshops en acties specifiek gericht op universiteitsstudenten, concrete acties rond vermindering CO2-uitstoot, concrete acties voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. – Duurzaam bouwen: een project voor energiezuinig bouwen, een workshop over duurzaam bouwen gericht op architecten, … – Duurzame consumptie en productiepatronen: een campagne voor biovoeding,
62 Sensibilisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Evaluatie van 2007 >
De doelstelling om in 2007 de reglementering te herzien werd niet gehaald door een gebrek aan tijd en middelen. De publicatie van de oproep is vlot verlopen.
Ambitie voor 2008 >
Omwille van het succes willen we met subsidiëren van concrete projecten doorgaan. Eind 2007 werd een nieuwe projectoproep gelanceerd en we willen deze projecten zo goed mogelijk verder begeleiden. Daarnaast willen we dit jaar effectief de reglementering aanpassen.
63 Sensibilisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
6
De POD DO als organisatie
De POD DO als organisatie Interne milieuzorg Iedere menselijke activiteit – ook die van een federale overheidsdienst – heeft potentieel nefaste effecten op het milieu. Om die negatieve effecten tot het minimum te beperken is het nodig volgens een bepaalde methodiek onze eigen handelswijze te controleren en te waken over de degelijkheid van de informatie bij onze acties. Dit kan door de EMAS-regels na te leven, te laten controleren en door rekening te houden met de informatie die wordt verstrekt door de erkende controleurs. Het algemene doel is: de verwerving van een kwaliteitslabel voor milieuzorg. Doelstelling voor 2007 >
Voor 2006 had de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) als doelstellingen het EMAS milieucertificaat te houden en het milieuzorgsysteem goed te laten functioneren.
65 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Realisaties in 2007 >
Tijdens het eerste semester van 2007 werd het milieubeheerssyteem volledig geherstructureerd, beter gedocumenteerd en tot op heden gebruikt als voorbeeld voor andere overheidsdiensten. De POD DO op zijn beurt, heeft zich laten inspireren door het systeem dat werd opgezet bij de POD Wetenschapsbeleid. Zo wordt de ‘opgebouwde methodologie’ ook gevaloriseerd, zoals trouwens oorspronkelijk ook aangegeven in de beslissing van de Ministerraad. Deze actualisatie werd gehomologeerd door een externe auditor op 10 september 2007.
Ambitie voor 2008 >
De POD Duurzame Ontwikkeling wil opnieuw de bekrachtiging van haar milieubeheerssysteem verkrijgen: in principe is een EMAS certificaat drie jaar geldig, maar moet dit elk jaar bevestigd worden. Dit zal trouwens de laatste bekrachtiging zijn van ons systeem. In september 2007 verhuizen wij naar de ‘Financietoren’ en van de gelegenheid zullen wij gebruik maken om een nieuw, ambitieuzer, certificaat te verkrijgen, dat dan gevalideerd kan worden in 2009.
66 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Interne Milieuzorg – enkele voorbeelden Mobiliteit
Bijna al het personeel gebruikt het openbaar vervoer voor zijn woon-werkverkeer. De POD DO beschikt niet over een dienstwagen maar over drie dienstfietsen. Voor alle dienstverplaatsingen is het gebruik van het openbaar vervoer de regel. Voor dienstverplaatsingen waarvoor een wagen onmisbaar is, is de POD DO klant bij CAMBIO, een systeem van autodelen. Rationeel energiegebruik
Bij de aankoop van de dienstcomputers heeft men gekozen voor draagbare computers, die minder energie verbruiken. Er werd één printer voor heel de dienst aangekocht die dubbelzijdig kan printen. In bepaalde omstandigheden is thuiswerken mogelijk. Duurzame aankopen
67 Organisatie
Het meubilair in het bureau van de voorzitter en de vergadertafel van de dienst werden aangekocht met inachtneming van bepaalde ecologische criteria (duurzaam hout). Bij de bestelling van kantoorbenodigdheden tracht de POD DO steeds te opteren voor het ecologische meest verantwoorde producten, hoewel die worden geleverd door de FOD waarvan de POD afhankelijk is voor de zogenaamde horizontale diensten. ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Verantwoord verbruik
Alles wordt in het werk gesteld om het papierverbruik te beperken: De communicatie gebeurt via elektronische documenten, De computers zijn ingesteld om dubbelzijdig te printen. Meer info vindt u in onze milieuverklaring.
68 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Budget, boekhouding Om zijn opdrachten uit te voeren heeft de POD Duurzame Ontwikkeling (POD DO) financiële middelen nodig. Het jaarlijks budget is opgedeeld in diverse begrotingsartikels die bestemd zijn voor specifieke soorten van uitgaven (werkingskosten, subsidies…). Om uitgaven te doen dient een standaardprocedure gevolgd worden. Een medewerker van de dienst zorgt ervoor dat deze procedures nageleefd worden en dat de facturen betaald worden, dit in samenwerking met de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Doelstelling voor 2007 >
De POD DO zou graag klaar zijn met haar budget voor mei 2007. De financiële situatie zou ook elke maand opgevolgd moeten worden. Ook zal er verder gestreefd worden om de ‘bottleneck’ van de subsidietoewijzingen en de facturatie op het einde van het jaar te vermijden.
Realisaties in 2007 >
In 2007 had ongeveer een kwart van het aantal betalingen betrekking op subsidies. Maandelijks werd een overzicht gemaakt van de budgettaire situatie en aan de staatssecretaris voorgelegd.
69 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
De doelstellingen die we onszelf stelden voor 2007 werden behaald. Ambitie voor 2008 >
In 2008 zal de POD het maandelijks budgetoverzicht blijven opstellen. Ook zal er verder gestreefd worden om de ‘bottleneck’ van de subsidietoewijzingen en de facturatie op het einde van het jaar te vermijden.
70 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Financiën Interpretatie van de tabel:
Rijen Het budget is opgedeeld in drie verschillende organisatieafdelingen. De eerste omvat het budget dat toegekend is aan het beheersorgaan, de tweede omvat de werkingskosten van de POD Duurzame Ontwikkeling en tenslotte is er het budget inzake acties duurzame ontwikkeling. In deze indeling zijn er nog onderverdelingen.
Kolommen De derde kolom (aanvangsbedrag) geeft het bedrag weer dat door het parlement in december 2006 werd toegewezen bij de goedkeuring van het budget voor 2007. Dit bedrag mag men uitgeven op deze dienst. De vierde kolom toont het budget zoals het in de loop van het jaar werd aangepast. De vijfde kolom toont wat de POD effectief gevraagd heeft te kunnen besteden. De laatste kolom geeft kort de bestemming van de uitgaven weer.
71 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Beheersorgaan
Werking van de POD DO
Acties DO
72 Organisatie
Budgetpost
Aanvangsbedrag K¤
Eindbedrag (na herverdeling) K¤
Ingebracht K¤
Beschrijving van de uitgaven en bedrag bij benadering
Werking
10
10
7,2
Vormingen, jaarverslag,…
Investering
10
3
1
(niet gebruikt)
Sociaal
2
2
2
Sociale bijdrage
Werking
52
68
55
Buitenlandse en binnenlandse missies, vertalingen, organisatie van evenementen,…
Werking ICT
10
2,5
2
Informaticamateriaal
Investering
10
6
6
Meubels
Investering ICT
10
8
8
Aankoop PC en licenties
Werking
553
603
363
Portaalsite (49k¤) Vito 2005 (127,5 k¤) VOP DO 2009-2012 (55,6 k¤)
Provisie milieuzorg en DOEB
305
305
233
Konvooi 2bis (zie verslag)
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Budgetpost
Aanvangsbedrag K¤
Eindbedrag (na herverdeling) K¤
Ingebracht K¤
Beschrijving van de uitgaven en bedrag bij benadering
Subsidies voor verenigingen
928
928
749
Zie ‘gesubsidieerde organismen’ in dit verslag
Subsidies voor internationale instellingen
57
57
46
OESO ESDN CSD-VN PNUE/UNEP
Subsidies voor federale instellingen
15
15
15
Financiering campagne 4e federaal rapport (15k¤)
Toelage Energiebesparingsfonds
1015
1015
1015
Toelage FRGE
73 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Overheidsopdrachten Een gedeelte van het budget werd gebruikt voor openbare aanbestedingen. De POD Duurzame Ontwikkeling heeft twee procedures gebruikt: voor belangrijke bedragen, het publiceren van het lastenboek; voor kleinere bedragen, een beperkte aanbesteding met consultatie van enkele firma’s.
74 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Personeel Doelstelling voor 2007 >
Voor 2007 staat het beogen van een volledige personeelsenveloppe voorop en wil men het personeelsbestand uitbreiden tot maximum 21 personen, als de nieuwe locatie het toelaat.
Realisaties in 2007 >
De personeelsenveloppe werd verkregen. Hiermee werd een periode afgesloten waarin we werkten met gedetacheerde ambtenaren en konden we vaste contracten afsluiten. De ploeg groeide met twee personen. Interne vormingen rond duurzame ontwikkeling werden georganiseerd.
Evaluatie van 2007 >
Gezien de administratieve procedures kunnen we de personeelsevolutie een succes noemen.
Ambitie voor 2008 >
Het hoger kader vervolledigen en de interne vormingen voortzetten.
75 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Personeelstoestand Opdeling per taalkader
Management
Personeelsplan N F – 1
Absolute eenheden N F T – 1 1
N –
VTE F 1
T 1
Niv. A Niv. B Niv. C
7 2 1
7 2 1
4 1 1
6 0 1
10 1 1
5 1 2
6 0 1
11 1 3
Totaal
10
11
6
8
14
8
8
16
NB: De commissie bevoegd voor de taalkaders wees erop dat de mogelijkheid om één persoon op managementniveau aan te nemen diende te worden aangepast
76 Organisatie
⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ jaarverslag ⎯ ⎯ 2007 ⎯
Programmatorische federale overheidsdienst Duurzame Ontwikkeling (POD DO) Simon Bolivar Laan 30 b12 . B-1000 Brussel tel. 02.277 50 06 .
[email protected] . www.poddo.be
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ © www.meerwit.be